• 1

Stichting Landschapsfonds Alphen aan den Rijn en omstreken: PROJECTENPARADE

SLA

• 2

• 3

‘ProjectenparadelandschapspakettenAlphenaandenRijnenomstreken,eeninzichtindeopgaveeneenperspectiefvoordetoekomst.’

Versie: juli 2013

• 4

• 5

Op6juli2007isofficieeldeStichtingLandschapsfondsAlphenaandenRijnenomstreken.opgerichtmetalsdoelhetbehouden,ontwikkelenenontdekkenvanhetagrarischnatuur-encultuurlandschapenhetversterkenvanderelatiestadenplattelandinAlphenaandenRijnenomstreken.DaarmeeisvoldaanaandewensvandegemeenteraadvanAlphenaandenRijnomtenbehoevevanhaarinwonerseenkwaliteitsslagtegevenaanhetagrarischeachterlandvandezesnelgroeiendegemeente.Endaarookdenodigemiddelenbijteleggen.GinghetaanvankelijkomhetmeernatuurvriendelijkbeheervanhetZaanseRietveldalsachtertuinvandeuitbreidingswijkKerkenZanen,deactiviteitenvandestichtingzijninmiddelsuitgebreidnaaranderegeschiktepoldersbinnendegemeente,zoalsinAarlanderveen.Doormiddelvankeukentafelgesprekkenmetbetreffendeagrariërszijncontractenafgeslotenvooractiviteitendiedaadwerkelijkbijdragenaaneenmooiercultuurlandschapdatdemoeitewaardisomeenkortefietstochtofeenommetjetemaken.Hetgaatdanomweidevogelbeheer,onderhoudvan(gerief)bosjesofhoogstamboomgaardendanwelnatuurvriendelijkeoeversofdeaanlegvaneenlaarzenpad.

Nuweruimvijfjaarverderzijnmagdeconclusiewordengetrokkendathetinitiatiefaanzijndoelheeftbeantwoord.Departicipantenzijnenthousiastenhetstichtingsbestuurook.Geblekenisdatmetsluitenvancontractenvooraleenzaakisvanvertrouwengevenenkrijgen,datconcretemaatregelenwordenbeloondendatafsprakenvoordelangeretermijnwordennagekomen.Eenmooieomgevingisinhetbelangvaninwoners,bedrijvenenondernemingendieindegemeentezijngevestigdofzichwillenvestigen.RedenomdeactiviteitenverderuittebouwenensamenwerkingtezoekenmetgelijkgestemdeorganisatiesinrelatiemetdebinnenkortterealiserenvergrotegemeenteAlphenaandenRijn.DezebrochuredientertoeomhetbedrijfsleventeenthousiasmerenommeetedoenmethetinitiatiefdatinmiddelszijneerstelustrumAchterderugheeft.

Voorwoord

Voorzitter Dr. Jan J. Helder

• 6

• 7

Inhoudsopgave

DEEL 1 DE STICHTING ZELF

4 Voorwoord

8-9 Inleiding

DEEL 2 LANDSCHAPSELEMENTEN

10 Polders en projecten

12 Bloemrijk grasland

14 Geriefbosje

16 Hoogstamboomgaard

18 Natuurvriendelijke oever

20 Knotbomen

22 Poelen / Plasjes

24 Rietzoom

26 Bloemrijke slootrand

28 Laarzenpad

31 Colofon

• 8

Inleiding

IndepolderZaansRietveld,gesitueerdinhetzuidenvandegemeenteAlphenaandenRijn,isin2003eennieuwnatuurgebiedmetdezelfdenaamaangelegd.VoordeinwonersvanKerkenZanenisditeenplekomterecreëren.Ditnatuurgebiedisietsmeerdan30ha.grootgewordenenbestaatuiteenplas,eenmoerasdeel,bloemrijkeweilandenenbosjes.DegemeenteAlphenaandenRijnwildehetgebiedeigenlijkietsvergrotenmaarhetluktenietommeergrondteverwerven.Degemeenteheefttoenbeslotenomhetgereserveerdebudgethiervoor(€250.000)testortenineenlandschapsfondsdattottaakkreegominderestvandepolderZaans

Rietveldhetlandschapteverfraaienmetkleinelandschapselementen.ErisvervolgensookprivaatgeldgezochtbijenkelebouwersvandewijkKerkenZanen.Datisvoor€40.000gelukt.Destichtingdiehetfondsbeheertistoenopgericht(2007)envanstartgegaan.DemissievandestichtingisomdeschoonheidvanhetlandelijkgebiedvandegemeenteAlphenaandenRijninstandtehoudenenteverfraaienzodatdeburgerdaarvankangenieten.Zijdoetditdooruithetfondseenvergoedingvandeonderhoudskostentegeven.

Hetbestuurvandestichtingiseerstaandeslaggegaaningenoemdepolder.LaterzijnookdeNoord-enZuideinderpolderendeDrooggemaaktepoldertenwestenvanAarlanderveenerbijbetrokken.Enerzijnsuccessengeboekt.Diezijninditprojectenboekbeschreven.

AlphenaandenRijnligtineenveenweidegebiedendekarakteristiekeelementenineendergelijkgebiedzijnnaastdesloten:geriefbosjes,monumentaleknotbomen,traditioneleboomgaarden,slootoeversenkleinestukkenlandmetveelbloemen,rietoeversenmoerasjes.

• 9

Dezelandschapselementengevenkleurengeuraaneengebiedenmensenvindendezemooiengenietenervan.Zekernuhettussenliggendelandvandeagrariërssteedsintensieverwordtgebruiktomeeninkomenteverwerven.Maardeeigenaaronderhoudtdezelandschapselementennietaltijduitzichzelfenwildaarbijgeholpenworden.Endatdoetdestichting.Hetbestuurvergoedtdebeheerskostenvanhetbestaandeofnieuwelandschapselementtenzijeenandereorganisatieditalvergoedt.Ookwordtgeholpenbijhetinstandhoudenofmakenvanlaarzenpaden.Datzijnnietverhardepadenoverhetagrarischlandwaar

bewonerskunnenwandelen.Uiteraardheeftdeeigenaartoestemminghiervoorgegeven.Incidenteelwordtookmeegeholpenbijdeaanlegvannieuweelementenofhetwegwerkenvanachterstalligonderhoud.

DezeaanpakzorgtervoordatinwonersvandestadAlphenaandenRijnmeerhetlandelijkgebiedinwillengaanendatontdekken.

Hetbestuurwerktalsvolgt.Eriseenkleinbestuurendatdoeteengrootdeelvanhetwerkzelf.Wewerkensamenmetdebewonersvaneengebiedendoenditzonder

bureaucratie,duskortelijnentussenbestuureneigenaar.Ookwerkenweveelsamenmetgelijkgestemdeorganisatiesdieineengebiedopererenteneindedubbelwerktevoorkomen.Metdeeigenarenwordencontractenafgeslotenvoor10jaarzodaterovereenlangereperiodezekerheidbestaat.Jaarlijksverantwoordthetbestuurzichoverhaaractiviteitennaardegemeenteenophaarwebsite.

www.landschapsfondsalphen.nl

• 10

Polders en projecten

InleidingIn dit onderdeel vindt u de polder en de projecten die worden ondersteunt door de stichting Landschapsfonds Alphen aan den Rijn en omstreken. De huidige polders zijn met name polder Zaanse Rietveld en Zuid- en Noordeinderpolder.

In de toekomst zullen er meer polders bij komen en zullen er ook meer projecten worden ondersteunt. Er zijn ook een aan-tal eenmalige projecten die nog niet zijn opgenomen in dit boekwerk.

Alphen aan den Rijn

Zuid-enNoordeinderpolder

PolderZaanseRietveld

• 11

1. Fam. Paull Hoogstamboomgaard2. Fam Rijlaarsdam Bloemrijke slootrand3. Fam Vergeer Poelen/bloemrijk grasland4. J. Burggraaf Hoogstamboomgaard5. P. Klestadt Hoogstamboomgaard6. P. De Jong Hoogstamboomgaard7. T.P. Van der Hulst Hoogstamboomgaard8. M. Van der Valk Natuurvriendelijke oever9. Valkendam Hoogstamboomgaard/geriefbosje10. W. Pieterse Natuurvriendelijke oever11. T. de Bruin Knotbomen/geriefbosje/hoogstamboomgaard12. Cor Kempenaar Laarzenpad13. Cees Kempenaar Laarzenpad14. Nico kempenaar Laarzenpad15. Jaap Verduijn Rietzoom16. Fam. Van Dorp Geriefbosje17. M. Van Den Akker Geriefbosje18. A. Van der eijk Geriefbosje19. L.C. Van Niekerk Geriefbosje20. L.C. Van Niekerk21. J. Rodenburg Knotbomen22. Stichting Wijk en Wouden Laarzenpaden23. Anv De Wetering Bloemrijke slootranden24. F.C. van Dolder Bloemrijk Grasland25. K. de Jong Bloemrijkgrasland

16

8

17

3

2

1

5

711 4

9

18 19

24 15

13

146

2512

10

25

Zuid- en Noordeinderpolder

Polder Zaanse Rietveld

21

2323

23

23

23

• 12

Bloemrijk grasland Ookwelaangeduidmetdemeerformelenaamalsbotanischweiland.Totindevijftigerjarenwarenveelgraslandenrijkaan(bloeiende)kruidenengrassen.Eenlustvoorhetoog.Door

intensiveringindelandbouwzijnveelvandezegraslandenverarmdquasoortenrijkdom.Veelkarakteristiekesoortenzijnverdwenenofteruggedrongentotmarginaledelenvanhetgrasland,zoalsdeslootkanten.Inhetgroeiseizoenisdeveedichtheidbeperkttot2GVEperhectareomtevoorkomendatallebijzondereplantenwordenweggevreten.Buitenhetgroeiseizoenkaneronbeperktbeweidworden,wattoteenmeeropengrasmatleidt.Graslandverbetering,bemestingenhetopbrengenvanbaggerzijnniettoegestaanomdatditdenatuurwaardeverminderd.Welzijnerbeperktemogelijkhedenommollenenprobleemkruidentebestrijden.

GebruikBloemrijkgraslanddient,zoalsdenaamalaangeeft,omeenbloemrijkesituatieinstandtehoudenoppercelenwaareenbepaaldevormvanstandweidenplaatsvindt.Overigensinplaatsvaneenperceelhetgehelejaardoortebeweidenkanhetookeerstgehooid/gemaaidwordenmetdaarnaeenbeweiding.Datnoemtmeneenbloemrijkhooiland.Hooiiseentermvoorgedroogdgras.Erwordtnietofnauwelijksmeergehooid.Hetmeestegraswordttegenwoordigopanderemanierengeconserveerdbijvoorbeelddoorhetgeperstegrasinrollenmeteenplasticbuitenzijdevacuümtemaken.

NatuurBloemrijkgraslandzieteruitalseen‘ouderwets’grasland,meteenwatpolligestructuur,enverspreidvoorkomendekruiden.Inhetvoorjaarzijnpaardenbloem,scherpeboterbloem,verschillendeklaversoorten,veldzuringenpinksterbloemduidelijkaanwezig.Indezomerkunnenhieropdrogenpercelensoortenalsmargriet,knoopkruidenleeuwentandbijkomen.Quagrassengaathetomsoortenalsgekniktevossestaart,reukgras,zachtedravik,witbol,ruwesmeleennaenkelejarenvanverschralinghetkamgras.Vlindersoortenalshooibeestje,oranjetipjeenicarusblauwtjevoelenzichinditsoortweidenthuis.

CONTACTGEGEVENS: Klaas de JongOPPERVLAKTE/LENGTE: 2.34 haLOCATIE LANDSCHAPSELEMENT: Polder Aarlanderveen

CONTACTGEGEVENS: Van Dolder OPPERVLAKTE/LENGTE: 1.48 haLOCATIE LANDSCHAPSELEMENT: Polder Aarlanderveen

• 13

Klaas de Jong

Molenviergang

Pinksterbloem Veldzuring

• 14

A. van der Eijk

• 15

Geriefbosje Eengeriefbosje(ookwelgeriefhoutbosje)iseenvrijliggendvlakvormiglandschapselementmetinheemsebomenen/ofstruikendatalshakhoutwordtbeheerd.Hetgaatmeestalomessen,wilgenofelzen.

Destruikendieergroeienzijndebraamendevlier.Deafmetingvanhetbosjeisminimaaléénareenmeestalnietgroterdan1hectare.

BeheerHetbosjewordtperiodiekafgezetineencyclusvan6tot25jaar.Eengrootbosjemagnietinéénkeerwordenafgezet.Ditafzettenwordtindewinterperiodegedaan.Hetsnoeihoutwordtvaakopstapelsofrilleninhetelementverwerkt.Bestrijdingsmiddelenwordennietgebruiktenzoogdierenalsmollenenmuizenmogenernietbestredenworden.Welmoetervoorwordengezorgddatergeenveeengeenjeugdinhetbosjekankomen.Hetperiodiekafzettenvandebomenisnodigomtevoorkomendatzetopzwaarwordenenomvallen.Hetzorgterookvoordatergeenkraaienofekstersinkunnennestelendiedejongenvanweidevogelsopeten.Vroegerwerdendezebosjesdoordeboergebruiktalsdumpplaatsvooroverledenvee(eenanderenaamis‘pestbosje’)enhethoutwerdgebruiktalsbrandhoutofvoorstelenvanbezemsenschoppen.Hierhebbendegeriefbosjeshunnaamaantedanken:hethoutleverdedeboerveelgerief.Tegenwoordighebbendeboerendezenietmeernodigenzijndemeestebosjesverwijderd.Ophistorischekaartenisteziendatervroegerveelvandezebosjeswaren.

NatuurDebosjeszijnkleineecologischeoasesvergelekenmetdeomgeving.Ergroeienveeltyperendeenbijzondereplanten,zoalskoekoeksbloem,nagelkruid,fluitekruidspeenkruid,drienerfmuur,andoorn,klimopereprijsensomsookverwilderdenarcissen.Opdevlierzitvaakdekarakteristiekeschimmeljudasoor.Veelvogelsoortenkunnenerongestoordnestelen.Opvallendzijndespotvogel,roofvogelsenwinterkoninkjes.Ooklevenerveelmollenenmuizen,zoalsdebosmuisendespitsmuis.Indevegetatiewemelthetvandeslakkeneninsecten.EenpasontdektfenomeenisdatpurperreigersdezebosjesgebruikenalsslaapplaatsvoordatzeinhetnajaarnaarAfrikavertrekken.

CONTACTGEGEVENS: Boerderij Valkendam OPPERVLAKTE/LENGTE: 900m2LOCATIE LANDSCHAPSELEMENT: Zuid- en Noordeinderpolder CONTACTGEGEVENS: W. Pieterse OPPERVLAKTE/LENGTE: 300m2LOCATIE LANDSCHAPSELEMENT: Zuid- en Noordeinderpolder CONTACTGEGEVENS: T. de Bruin OPPERVLAKTE/LENGTE: 2500m2LOCATIE LANDSCHAPSELEMENT: Zuid- en Noordeinderpolder CONTACTGEGEVENS: J. Rodenburg OPPERVLAKTE/LENGTE: 1400m2LOCATIE LANDSCHAPSELEMENT: Zuid- en Noordeinderpolder CONTACTGEGEVENS: A. van der Eijk OPPERVLAKTE/LENGTE: 400m2LOCATIE LANDSCHAPSELEMENT: Zuid- en Noordeinderpolder CONTACTGEGEVENS: Fam. van Dorp OPPERVLAKTE/LENGTE: 4100m2LOCATIE LANDSCHAPSELEMENT: Polder Zaanse Rietveld CONTACTGEGEVENS: M. van den Akker OPPERVLAKTE/LENGTE: 685m2LOCATIE LANDSCHAPSELEMENT: Polder Zaanse Rietveld

• 16

Hoogstam­boomgaard Eenhoogstamboomgaardiseengroepvanoudefruitbomenmeteen

stamvanminimaal1,50meterhoog.Deonderbegroeiingbestaatuiteengrazigevegetatie.

Deboomgaardbestaatuitminimaal10fruitbomenenzijnvaakineengroepgeplantenduidelijkafgescheidenvandeomgeving.

BeheerDefruitbomenwordenperiodiekgesnoeidenbijbeweidingmoetwor-denvoorkomendathetveedebomenbeschadigd.Meestalwordenerschapengeweidineendergelijkeboomgaard.Doornietteveelschapentenemenwordtervoorgezorgddathetgrasgeenbiljartlakenwordt.Mollenenmuizenwordennietbestreden.Alsergeenofweinigbestrij-dingsmiddelenwordengebruikttegenvraataanhetfruitoftegenbrandne-tels,zijndelucht,debodemenhetgrondwaterergezond.

Vroegerkwamenhoogstamboomgaardenveelvakervoorenwerdenertraditionelefruitrasseningekweekt.Vanwegehetmoeilijkeonderhoudzijnhoogstamboomgaardenverdwenen.Detraditionelehoogstamboomgaar-denwordenalleennogvoorprivégebruikbehouden.

NatuurIndeboomgaardenzittenveelinsecten.Bijen,hommelsenvlinderskomenergraagvanwegedebloesemenhetfruit.Indebomenkunnensteen-uileneennesthebben,alserindedirecteomgevingvoldoendevoedselvoorhentevindenis(muizen,slakken,wormen,etc).Deafgelopenjarenwordenernestkastjesopgehangenzodatdezefraaievogelermakkelijkerkankomenwonen.

CONTACTGEGEVENS: P. de Jong OPPERVLAKTE/LENGTE: 1400 m2LOCATIE LANDSCHAPSELEMENT: Zuid- en Noordeinderpolder

CONTACTGEGEVENS: T. & R. van der Hulst van Niekerk OPPERVLAKTE/LENGTE: 700 m2LOCATIE LANDSCHAPSELEMENT: Zuid- en Noordeinderpolder

CONTACTGEGEVENS: P. Klestad OPPERVLAKTE/LENGTE: 1000 m2LOCATIE LANDSCHAPSELEMENT: Zuid- en Noordeinderpolder

CONTACTGEGEVENS: J. Burggraaf OPPERVLAKTE/LENGTE: 1000 m2LOCATIE LANDSCHAPSELEMENT: Zuid- en Noordeinderpolder

CONTACTGEGEVENS: Boerderij ValkendamOPPERVLAKTE/LENGTE: 755 m2LOCATIE LANDSCHAPSELEMENT: Zuid- en Noordeinderpolder

CONTACTGEGEVENS: T. de BruijnOPPERVLAKTE/LENGTE: 600 m2LOCATIE LANDSCHAPSELEMENT: Zuid- en Noordeinderpolder

CONTACTGEGEVENS Fam. PaulOPPERVLAKTE/LENGTE: 1000 m2LOCATIE LANDSCHAPSELEMENT: Zaanse Rietveld

• 17

Paul Klestad Hoogstamboomgaard in bloei

• 18

Dotterbloem

Situatie voorheen

Kattenstaart Martin van der Valk en de scouting bij de opening

• 19

Natuurvriendelijke oever NatuurvriendelijkeoeverskomeninheelNederlandlangswaterlopen

voor,maarzijnhetmeestkarakteristiekvoordelaaggelegendelenvanNederland,zoalshetGroeneHart.Natuurvriendelijkeoeverszijn

doordemensaangebrachtlangseenbestaandewaterloop.Zebestaaninveelverschillendevormen,zoalseenplas-ofdrasberm,ofalseenflauwtalud.

Deoeverswordenjaarlijksna15juligemaaidofbeweid.Hetmaaiselwordtafgevoerdenerwordtgeenslootmaaiselen/of-baggeropgebracht.Erwordenookgeenbestrijdingsmiddelenofmeststoffengebruikt.

Debegroeiingbestaatuitplantensoortenvannatteruigtenennattegraslanden.Dezetypischeterreinomstandighedenzorgenervoordaterbijzonderefloraenfaunavoorkomt,waardoorzeeenhogeecologischewaardehebben.

Typischeplantensoortenzijn:dedotterbloem,wolfspoot,rolklaver,verschillendesoortenzegge,kalejonker,echtekoekoeksbloem,glidkruid,watereppe,gelelisenkattestaart.

Allerleiinsectenlevenvandezeplanten,daardoorishetvoordejongenvanweidevogelseenidealeplekometentevinden.Alsdeoeversvoldoendelengteenbreedtehebbenkunnenerooklibellenenzeldzamevlinders,zoalsheticarusblauwtje,voorkomen.

CONTACTGEGEVEN: M. van der ValkOPPERVLAKTE/LENGTE: 34 areLOCATIE LANDSCHAPSELEMENT: Polder Zaanse Rietveld

CONTACTGEGEVENS: Fam. Rijlaarsdam. OPPERVLAKTE/LENGTE: 5.25 areLOCATIE LANDSCHAPSELEMENT: Polder Zaanse Rietveld

• 20

Knotbomen Knotbomenzijnbomenmeteenopgaandestam,waarbijdebovenopdiestamgroeiendetakkenwordenafgezaagd,hetknotten.Afhan-kelijkvanhetsoortboomwordtditvakerofmindervaakgedaan.Bij

knotessengebeurtdateensindevijftotzesjaarenbijknotwilgenen-po-pulierenisdatmeestalelkevierjaar.Doordebomenteknottenontstaateropdieplekeenvergroeiingvandestam,deknot.

Deknotboomlevertgemakkelijkoogstbaarhoutopdatopeenplaatsgroeitwaarhetveenietbijkan.Knotessen,knothaagbeukenenknoteikenkunnenbijzonderoudworden,maarookwilgenenpopulierenwordenalsknotboomveelouderdanwanneerzevrijuitgroeien.Hetknottenvanbomenwordtaleeuwengedaan.Alruimvooronzejaartellingwerdenpopulieren,wilgen,essen,elzen,eikenenhaagbeukengeknot.

VoorgrotedelenvanvooralLaagNederlandisdeknotwilgeenzeerkenmerkendlandschapselement.UtrechtenZuid-Hollandzijndeprovin-ciesmetdemeesteknotbomen,geschatwordtdathetalleendaaralomhonderdduizendenexemplarengaat.BinnenhetwerkgebiedvandeSLAstaanerrelatiefweinig.

Knotbomenbiedenbroedgelegenheidaandiversevogels,waaronderdesteenuilendewildeeend.Insectenvindenerookeengoedbiotoop.Bekendisdewilgenhoutrups,diegatenindestammaakt.Vooraloudeknotbomenkunnenzeldzamemossenenkorstmossenherbergen.

CONTACTGEGEVENS: T. de BruijnOPPERVLAKTE/LENGTE: 18 stuksLOCATIE LANDSCHAPSELEMENT: Zuid- en Noordeinderpolder

CONTACTGEGEVENS: L.C.van NiekerkOPPERVLAKTE/LENGTE: 5 stuksLOCATIE LANDSCHAPSELEMENT: Zuid- en Noordeinderpolder

• 21

Ties De Bruijn met hond

• 22

Plasje bij fam. Vergeer

Marco Vergeer

• 23

Poelen/plasjes Poelenenplasjeszijnnatuurlijkeofgegravenlaagtes.Poelenstaanmeestalnietinverbindingmetanderoppervlaktewaterintegenstel-lingtotplasjes.InhetwaterrijkeWest-Nederlanddiendendesloten

veelalalsveedrinkplekenwarenpoelendanookmindernoodzakelijk.Welzijnerverbredeslotenofplasjesontstaanvermoedelijkuitkleinschaligeveenwinning.Hetgaatvaakomgeïsoleerdwaterdatdoorgrond-ofregenwaterwordtgevoed.Veenplasjesstaanwelinverbindingmethetslotenstelselmaarhetbinnenlatenvanvreemdwaterwordtmeteenstuwzoveelmogelijkvoorkomen.Deplasismeestalomringddooreenriet-oflisdoddestrookvanenkelemetersbreed.

BeheerHetelementwordtperiodiekopgeschoondofgebaggerdomhetnatteoppervlaktealsopenwatertebehouden.Hetgebruikvanchemischebestrijdingsmiddelenenmeststoffenisniettoegestaan.Maai-enbagger-werkzaamhedenwordenverrichtindewinterperiode.Hetmaaiselendebaggermoetenwordenafgevoerdomverrijkingvandeoeverstevoorko-men.Openheidrondom(eendeelvan)deplasvergrootdezichtbaarheidenbeleefbaarheidervan.

NatuurPoelenenplasjeszijnvangrootbelangalsvoortplantingsbiotoopvooramfibieënenlibellen.Erlevenvaakspecifiekeplantenalsmoeraswederik,krabbescheer,watergentiaan,waterranonkel,fonteinkruiden,vederkruidenwaterlelie.Ooklevenerveelapartewaterinsectenenvissenzoalsmod-derkruipers.

CONTACTGEGEVENS: Fam. VergeerOPPERVLAKTE/LENGTE: 9.5 areLOCATIE LANDSCHAPSELEMENT: Polder Zaans Rietveld

• 24

Rietzoom Rietzomenzijnoeversmetalleenruigevegetatieszoalsriet,biezenenlisdoddes.Zegrenzenmeestalaanagrarischgebruiktepercelen.Dezerietstrokenkunnenzowelindividueelalsinsamenhangmet

elkaarvoorkomen.Eenrietzoombevindtzichlangseenwaterloop,staatmeestalonderwaterenisvaakvergelijkbaarmetmoerasvegetatie.Derietzoomheefteenbreedtevanenkelemetersenisminimaal25meterlang.Alszeinsamenhangvoorkomenkunnenzeeengeheelvanvelekilometersvormen.

GebruikHetelementmagnietbetredenofbeschadigdwordendoorvee.Indewinterperiodewordterperiodiekgemaaidomstruweelgroeitevoorkomen,waarbijhetmaaiselwordtafgevoerd.Hetgebruikvanchemischebestrij-dingsmiddelenenmeststoffenisniettoegestaan,kleinezoogdierenzoalsmuizenenmollenwordennietbestreden.

NatuurVanwegehetextensievegebruikvandezerietzomenzijnzerijkaanfauna.Rietvogelszoalsdekarekietenderietzangervindenerbroedplaatsen.Bijvoldoendelengtekunnenerzelfsroerdompenvoorkomen.Dezomenbiedenookeenleefgebiedvoorreptielen,waaronderkikkers,paddenenringslangen.

CONTACTGEGEVENS: J. Verduijn OPPERVLAKTE/LENGTE: 350mLOCATIE LANDSCHAPSELEMENT: Polder Zaanse Rietveld

• 25

Natuur adviseur: Bart Pijnenburg

• 26

• 27

Bloemrijke slootrand Ditiseenvariantophetbloemrijkgrasland,diespecifiekopderan-

denvanpercelenvoorkomt.Derandenzienervergelijkbaaruitalsbijhetbloemrijkgrasland,alkomenermeersoortenvoordievan

vochthouden.Eenbloemrijkeweilandrandheefteenwatpolligestructuur,dehooilandrandheefteenminderduidelijkestructuur.Beidevormenzijnrijkaankruiden,waarbijdehooilandrandeensterkereverschralingkentendusmeerruimtebiedtvoordemeerschralegrasland-soorten.

NatuurKarakteristiekesoortenzijn:dotterbloem,echtekoekoeksbloem,rolkla-ver,kalejonker,kattestaartmoeraswederik,pijptorkruid,moeraszoutgras,glidkruidenmelkeppe.

Graslandverbeteringenbemestingzijnniettoegestaan,omdatdenatuur-kwaliteitdanafneemt.Weliserbeperktemogelijkheidomprobleemonkrui-denchemischtebestrijden.

BloemrijkeslootrandenkomeninheelNederlandlangswaterlopenvoor,maarzijnhetmeestkarakteristiekvoordelaaggelegendelenvanNeder-land,zoalshetGroeneHart.

Hetverschilmeteennatuurvriendelijkeoeverisdatdiebewustdooreeningreepisafgevlakt/gemaakteneenflauwtaludkent.Devoedselrijkeondergrondisdaarbijdeelsverwijderd.

HCONTACT:GEGEVENS ANV de Wetering.OPPERVLAKTE/LENGTE: P.MLOCATIE LANDSCHAPSELEMENT: Zuid- en Noordeinderpolder

• 28

Laarzenpad VeelboereninNederlandzijn,vaakingeorganiseerdverband,overgegaantotdeaanlegvanonverhardewandelpadenoverboe-renland,laarzenpaden.Ookwordterwelgebruikgemaaktvande

verhardetrekkerpaden.Inhetbuitenlandisditalveellangertoegestaan.Inmiddelsiseenheelstelselvanwandelpadenoverboerenlandontstaan,vaakonderdeeluitmakendvanveelgroteresystemenzoalslangeafstands-wandelpadenenprovincialewandelpaden.Depadenzijnnietalleenmaaralsnieuwwandelpadaangelegd,maarzijnregelmatigookoudepadendieweerinerezijnhersteld.Eengoedvoor-beeldzijnkerkenpaden,dievroegergebruiktwerdenalspaddoorhetlandomnaardekerktelopen.

Depadenzijnhethelejaartoegankelijk,tenzijzedoorgebiedenlopenmetweidevogels.Indatgevalzijnzetijdenshetbroedseizoenafgesloten.Depadenzijngemarkeerdenzijngeschiktvoorwandelaarsmeteennormaleconditie.Hetwandelpadinclusiefbruggetjeswordtzodanigbeheerddateengoedebegaanbaarheidgewaarborgdis.Honden(ookaangelijnde)mogenvaaknietmee,omdatdeagrariërsbangzijnvoordeverspreidingvanziektes.

Doordatdepadendwarsdoordeweidseruimtevanhetagrarischgebiedlopenisheteenuniekebelevingwaarbijdestiltealleenwordt‘verstoord’doornatuurgeluiden.

CONTACTGEGEVENS: Cor KempenaarOPPERVLAKTE/LENGTE: P.MLOCATIE LANDSCHAPSELEMENT: Zuid- en Noordeinderpolder

CONTACTGEGEVENS: Cees KempenaarOPPERVLAKTE/LENGTE: P.MLOCATIE LANDSCHAPSELEMENT: Zuid- en Noordeinderpolder

CONTACTGEGEVENS: Nico KempenaarOPPERVLAKTE/LENGTE: P.MLOCATIE LANDSCHAPSELEMENT: Zuid- en Noordeinderpolder

CONTACTGEGEVENS: Stichting Wijk en WoudenOPPERVLAKTE/LENGTE: P.MLOCATIE LANDSCHAPSELEMENT: Polder Rijnwoude

CONTACTGEGEVENS: B verkleiOPPERVLAKTE/LENGTE: P.M LOCATIE LANDSCHAPSELEMENT: Polder Nieuwkoop

CONTACTGEGEVENS: Jos KroftOPPERVLAKTE/LENGTE: P.MLOCATIE LANDSCHAPSELEMENT: Polder NieuwKoop

CONTACTGEGEVENS: Rodenburg - LeliveldOPPERVLAKTE/LENGTE: P.MLOCATIE LANDSCHAPSELEMENT: Polder Vrouwengeest

• 29

Opening Laarzenpad met wethouder Kees van Velzen

• 30

• 31

Colofon

VORMGEVINGConteXtadviseurs:MichielStapel

CONTACT STICHTING LANDSCHAPSFONDS ALPHEN AAN DEN RIJNSecretariaat: Joost g. van Beek Marezatendreef 582408 TG Alphen aan den Rijntelefoon: 0172417430E-mail: joost.gvanbeek@hotmail.com

BESTUUR:JanhelderPeterGiezenmanJoostvanBeekHenkvandenZandenSjaakvanderVlies