Upload
vuongtuyen
View
213
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
STRATEGICZNY PLAN ADAPTACJI DLA SEKTORÓW I OBSZARÓW
WRAŻLIWYCH NA ZMIANY KLIMATU DO ROKU 2020 Z PERSPEKTYWĄ DO
ROKU 2030 ORAZ ADAPTACJA DO ZMIAN KLIMATU W MIASTACH
Szymon TumielewiczDepartament Zrównoważonego Rozwoju i Współpracy Międzynarodowej
V RAPORT IPCC - SKUTKI ZMIAN KLIMATU W EUROPIE
3
Globalna średnia temperatura przy powierzchni Ziemi w dekadzie 2006 – 2015 byłao 0,83 – 0,89 st. C wyższa niż przed rewolucją przemysłową, a w Europie temperatura w latach2006 – 2015 była o 1.5 st. C wyższa niż przed rewolucją przemysłową.
Rok 2015 był najcieplejszym w całej historii pomiarów.
Liczba opadów wzrosła na większości obszarów Europy północnej, szczególnie w Zimie przy jednoczesnym spadku na obszarze Europy południowej, szczególnie w lecie.
Częstotliwość i intensywność opadów ekstremalnych wzrosła na wybranych obszarach Europy, szczególnie na północy oraz w części centralnej (w tym w Polsce)
KLUCZOWE OBSERWOWANE I PROGNOZOWANE ZMIANY KLIMATU I ICH SKUTKI
WG EUROPEJSKIEJ AGENCJI ŚRODOWISKA
4
Polska (Region Kontynentalny)
Wzrost częstotliwości występowania i intensywności ekstremów temperaturowych
Zmniejszenie liczby opadów w porze letniej
Zwiększanie ryzyka występowania powodzi rzecznych
Zwiększanie ryzyka występowania pożarów lasów
Zmniejszenie wartości gospodarczej lasów
Wzrost zapotrzebowania energetycznego na potrzeby chłodzenia
POROZUMIENIE PARYSKIE – COP21 (UNFCCC, 2015)
Rządy Państw Stron UNFCCC podpisując porozumienie paryskie (COP21, UNFCCC 2015) zobowiązały się m.in:
5
Poprawiać zdolność społeczeństw do radzenia sobie ze skutkami zmian klimatu
Udzielać krajom rozwijającym się stałego wsparcia w zwiększonym wymiarze, aby umożliwić im przystosowanie się do zmian klimatu
Ustalić cel adaptacyjny - "wzmacnianie potencjału adaptacyjnego, wzmocnienie odporności i zmniejszenie podatności na zmiany klimatyczne”
Angażować się w proces planowania adaptacji do zmian klimatu na poziomie krajowym
proszę wskazać 3 rozwiązania, które był(a)by Pan/i skłonna(y) zaakceptować, aby
przyczynić się do ograniczenia następstw ekstremalnych zjawisk pogodowych:
47
46
46
32
32
31
20
0
4
11
ograniczyć zużycie energii elektrycznej w czasie fali upałów
zrezygnować np. z budowy nieruchomości na terenie zalewowym
zrezygnować lub ograniczyć podlewanie roślinności w czasie suszy
wykupić dodatkowe ubezpieczenie majątku od zjawisk pogodowych
zrezygnować z budowy na terenach atrakcyjnych w przypadku, gdy
oddziałuje to negatywnie na stopień przewietrzenia miasta
zrezygnować z indywidualnego transportu na rzecz komunikacji miejskiej
opłacać taryfę za zagospodarowanie wód deszczowych
inne
żadne z powyższych
nie wiem, trudno powiedzieć13
ŚWIADOMOŚĆ SPOŁECZNA W KONTEKŚCIE ZMIAN KLIMATU I ADAPTACJI
Działania UE- Strategia Adaptacyjna UE
(opublikowana w kwietniu 2013 r.)
Główne założenia:
zwiększenie świadomości nt. wagi
adaptacji,
wymiana informacji (climate-
adapt.eea.europa.eu),
współpraca i partnerstwo, szczególna
rola miast i włączenie Porozumienia
Burmistrzów,
zintegrowane podejście – włączenie
kwestii adaptacyjnych do innych
polityk.
7
Działania RP - Strategiczny plan adaptacji dla
sektorów i obszarów wrażliwych na zmiany klimatu
do r. 2020 (SPA 2020)(przyjęty przez RM - październik 2013 r.)
8
Wzmocnienie filaru adaptacyjnego w polityce klimatycznej.
Zmniejszenie wrażliwości kraju na zmiany klimatyczne.
Stworzenie warunków dla stabilnego rozwoju społeczno
-gospodarczego w obliczu ryzyk zw. ze zmianami klimatu.
Impuls dla innowacyjności
Polityka klimatyczna
mit
yg
ac
ja
ad
ap
tacja
Source: Updated from EEA, 2014, 2015a.
9
UE – POLITYKI ADAPTACYJNE W KRAJACH CZŁONKOWSKICH I STOWARZYSZONYCH
Cel główny SPA 2020
Cel główny zostanie osiągnięty poprzez
realizację celów szczegółowych i wskazanych
w ramach tych celów kierunków działań,
stanowiących zasadniczy element SPA 2020.
WSKAŹNIK: plany adaptacji do zmian klimatu
w miastach powyżej 100 tyś mieszkańców
10
Zapewnienie zrównoważonego rozwoju
oraz efektywnego funkcjonowania gospodarki
i społeczeństwa w warunkach zmian klimatu.
SPA 2020 – zakres
wskazuje cele i kierunki działań adaptacyjnych,
które należy podjąć w najbardziej wrażliwych sektorach
i obszarach w okresie do roku 2020;
koresponduje z obowiązującymi strategiami rozwoju
i jednocześnie stanowi ich niezbędne uzupełnienie w
kontekście adaptacji;
wykazuje jako największe zagrożenie dla gospodarki
i społeczeństwa ekstremalne zjawiska pogodowe, będące
pochodnymi zmian klimatycznych;
wskazuje system realizacji SPA2020, identyfikując
podmioty odpowiedzialne oraz wskaźniki monitorowania
i oceny realizacji celów;
wskazuje grupy działań adaptacyjnych, obejmujących
przedsięwzięcia techniczne, zmiany regulacji prawnych,
wdrożenie systemów monitoringu odnoszących się do
poszczególnych dziedzin i obszarów oraz szerokie
upowszechnianie wiedzy na temat koniecznej zmiany
zachowań gospodarczych.
11
Wrażliwe sektory i obszary:
Zagrożenie dla gospodarki i
społeczeństwa:
nawalne deszcze, powodzie,
podtopienia, osunięcia ziemi, fale
upałów, susze, huragany,
osuwiska itp.
Budownictwo
Gosp. wodna
Leśnictwo
Rolnictwo
Strefa wybrzeża
Turystyka
Energetyka
Górnictwo
Różnorodność
biologiczna
Zdrowie Miasta
Transport
SPA 2020 – wdrażanie„miękka” koordynacja MŚ
wspieranie zaangażowania właściwych instytucji,
w tym samorządów regionalnych i lokalnych w proces wdrażania
SPA 2020
zapewnianie właściwego ukierunkowania działań
adaptacyjnych w programach w ramach polityki
spójności UE
zapewnianie możliwości finansowania działań adaptacyjnych na poziomie
krajowym, regionalnym i lokalnym w ramach systemu funduszy środowiskowych
NFOŚiGW i wfośigw
12
Wdrażanie SPA 2020 – kierunki działań
przypisane samorządom
edukacja w zakresie zmian klimatu i
ograniczenia ich skutków,
monitoring zmian wrażliwości gospodarki i
społeczeństwa oraz postępu we wdrażaniu
regionalnych i lokalnych strategii / planów
adaptacyjnych,
planowanie przestrzenne na poziomie
regionalnym i lokalnym z uwzględnieniem
zmian klimatu i adaptacji,
adaptacja do zmian klimatu w miastach,
w tym przygotowanie i wdrażanie
zintegrowanych strategii / planów
adaptacyjnych,
rozwój usług zdrowotnych ze szczególnym
uwzględnieniem wrażliwości mieszkańców
na występowanie fal upałów,
13
ograniczenie skutków zagrożeń w rolnictwie,
lasach i ekosystemach wynikających z
pojawiania się inwazyjnych gatunków i chorób,
promocja właściwego gospodarowania na
obszarach rolnych, wsparcie technologiczne
gospodarstw oraz doradztwo technologiczne,
uwzględnienie trendów klimatycznych w
procesie projektowania i budowy infrastruktury
transportowej.
Miasta – „lokomotywy rozwoju”
W szczegółowym celu 4. SPA 2020 (Zapewnienie zrównoważonego rozwoju regionalnego
i lokalnego z uwzględnieniem zmian klimatu) podkreślono wrażliwość miast na zmiany
klimatu i ich znaczenie w procesie adaptacji.
14
Ponad 60% ludności Polski żyje w miastach, które są
głównymi ośrodkami działalności gospodarczej i
kulturalnej, centrami innowacji oraz miejscem
zatrudnienia.
Wysoki poziom urbanizacji oznacza, że zmiany klimatu
będą miały wpływ na dynamikę rozwoju miast i na
kondycję ekonomiczną całych państw, jak również
na jakość życia ich mieszkańców.
W miastach wojewódzkich, które należą do grupy miast
powyżej 100 tys. mieszkańców jest generowana
ponad połowa polskiego PKB.
Konieczność przygotowania tych obszarów do możliwych zmian i zagrożeń stanowi
wyzwanie zarówno dla samorządów lokalnych jak i dla ich mieszkańców.
Zagrożenie dla miast
15
Opady - deszcze nawalne i susze
powodzie i podtopienia
niedobory wody
gwałtowne burze
Występowanie ekstremów
temperaturowych
miejska wyspa ciepła (MWC)
inwersje termiczne
smog (kwaśny i fotochemiczny)
Zaburzenia cyrkulacji powietrza
w mieście
brak lub ograniczone
przewietrzanie
kaniony miejskieZjawiska te mogą występować samodzielnie, lecz często
obserwuje się ich silne powiązania, a co za tym idzie, wzmocnienie
zagrożeń i wynikających z nich negatywnych skutków.
Miejski Plan Adaptacji (MPA)
- zakres
Wstęp
Diagnoza - uzasadnienie potrzeby opracowania planu adaptacji dla
miasta, podsumowanie i wnioski z przeprowadzonych analiz (dane
liczbowe, mapy)
główne zagrożenia - wnioski z ekspertyzy
ocena podatności – wnioski z kompleksowej oceny podatności
analiza ryzyka – wnioski z analizy dot. możliwych
szans i zagrożeń
Działania adaptacyjne – charakterystyka priorytetowych
działań, analiza opcji
Wdrażanie MPA – harmonogram realizacji działań
adaptacyjnych, odpowiedzialne jednostki
Monitoring realizacji MPA
Załączniki (np. raporty z konsultacji, mapy,
listy projektów)
16
Projekt MPA 2016-2018
18
• przygotowanie planów adaptacji w 44 miastach biorących udział w
projekcie plus Warszawa w ramach projektu ADAPTCITY przyczyni się od
objęcia ochroną ok 30% ludności Polski
• realizacja projektu uruchomi podobne działania na poziomie lokalnym
w mniejszych miastach i gminach!
44 miast => 30% ludności
19
Cele i ramy czasowe projektu MPA
Określenie podatności największych miast na
zmiany klimatu
(miasta >100 tys. mieszkańców oraz Sopot i kilka
miast z Konurbacji Górnośląskiej)
identyfikacja zagrożeń, analiza ryzyk
Zaplanowanie działań adaptacyjnych na poziomie
lokalnym
(finansowanie tych działań: POIiŚ + RPO +
NFOŚiGW/wfośigw, LIFE etc.)
Podniesienie świadomości nt. potrzeb adaptacji do
zmian klimatu na poziomie lokalnym
- jednolita
metodyka
- realizacja celu
SPA 2020
- wysoka jakość
Projekt będzie realizowany w latach 2017- 2019