Embed Size (px)
Citation preview
STRATEŠKI PLAN
Natura 2000 info centar
1
STR
ATE
ŠK
I P
LA
N
| 4
/1
/2
01
1
STRATEŠKI PLAN
Natura 2000 info centar
I UVOD
Strateško planiranje za svaku mrežu je bitno iz nekoliko razloga. Prvi je, da daje smjer
u kojem treba da se razvija, a drugi je da jača njen kredibilitet i profesionalizam.
Proces izrade petogodišnjeg strateškog planiranja za mrežu Natura 2000 info centar
započet je na treningu o jačanju kapaciteta i umrežavanju ekoloških NVO koji je
održan 16. aprila 2010 godine u Barseloni, Španija. Šest polaznika ovog treninga iz
Green Home-a iz Crne Gore i Mladih istraživača Srbije su imali mogućnost da saznaju
o funkcionisanju velikih mreža i razvoju strategija (methodologija, koraci, SWOT
analiza i sl.) i da čuju o pozitivne primjere strategija, formalnih, neformalnih i
dugoročnih mreža te samostalno procjene najbolje i najprimjenjivije tehnike u
sopstvenim mrežama. Prva radna verzija strateških ciljeva je predstavljena članicama
3.. maja 2010 na prvom redovnom sastanku mreže Natura 2000 info centar.
U ovom planu se prije predstavljanja dijelova strateškog plana, radi lakšeg
razumijevanja, objašnjava značenje osnovnih pojmova: strateško planiranje, vizija,
misija, SWOT analiza, strateški pravci i plan aktivnosti.
2
STR
ATE
ŠK
I P
LA
N
| 4
/1
/2
01
1
SADRŢAJ
Sadrţaj
I UVOD ...................................................................................................................... 1
SADRŢAJ .................................................................................................................. 2
1.1. POJAM STRATEŠKOG PLANIRANJA ......................................................................... 3
1.2. SVRHA I CILJ STRATEŠKOG PLANIRANJA ................................................................. 4
II ORGANIZACIJA ......................................................................................................... 5
VIZIJA MREŢE ............................................................................................................... 6
2.1. ORGANIZACIONA VIZIJA MREŢE ............................................................................ 6
2.2. MISIJA MREŢE ...................................................................................................... 9
2.3. VRIJEDNOSTI MREŢE ................................................................................................ 10
III ANALIZE ................................................................................................................. 11
3.1. ANALIZA OKRUŢENJA ......................................................................................... 11
DRUŠTVENE OKOLNOSTI/ TRENDOVI: ............................................................................ 11
EKONOMSKE OKOLNOSTI/TRENDOVI: ............................................................................ 12
POLITIĈKE OKOLNOSTI/TRENDOVI: ............................................................................... 12
FINANSIRANJE / DONATORI: ........................................................................................ 13
TEHNOLOŠKE OKOLNOSTI/TRENDOVI: ........................................................................... 13
PRAVNI I ZAKONODAVNI OKVIR ZA ZAŠTITU OKOLINE: ......................................................... 14
3.2. ANALIZA ZAINTERESOVANIH STRANA ................................................................... 14
SNAGE, SLABOSTI, MOGUĆNOSTI I PRIJETNJE – SWOT ANALIZA .............................................. 14
IV STRATEŠKI PLAN AKCIJA ........................................................................................ 16
OPŠTI I POSEBNI CILJEVI: ................................................................................................. 16
V PETOGODIŠNJI PLAN AKCIJA PO RADNIM GRUPAMA: .................................................... 18
RADNA GRUPA NAUĈNA ISTRAŢIVANJA ............................................................................... 18
RADNA GRUPA EDUKACIJA I KOMUNIKACIJA: ........................................................................ 18
GRUPA JAVNO ZAGOVARANJE .......................................................................................... 19
3
STR
ATE
ŠK
I P
LA
N
| 4
/1
/2
01
1
1.1. POJAM STRATEŠKOG PLANIRANJA
Strateško planiranje je proces određivanja:
šta jedna (mreža, organizacija, institucija, grupa) hoće da uradi
kako će upotrijebiti resurse (tehničke, materijalne, finansijske, informativne, ljudske...)
u kojem vremenskom roku
Strateško planiranje je proces odlučivanja koju promjenu mreža/organizacija
namjerava da izvrši u svom radnom okruženju kroz predviđeni period vremena. Ovaj
proces se zasniva na identifikovanju najboljeg načina korištenja organizacionih resursa
da bi se iskoristile mogućnosti i smanjile prijetnje sredine.
Definisanje strateškog plana najčešće podrazumjeva definisanje vizije, misije, izradu SWOT analize, strateških ciljeva i plana aktivnosti. Vizija je idealna projekcija budućnosti
prema kojoj stremimo. Ona može
uključivati društvene, kulturne, političke,
ekonomske i/ili komponente vezane za
okolinu i to u zavisnosti od fokusa
organizacije. Vizija organizacije je ono kako
mi vidimo organizaciju onda kada je
uspješno implementirala planiranu strategiju
i postigla svoj puni potencijal.
Izjava o misiji treba da odgovori na pitanja: šta to mreza radi, koga mreža zastup, na koji način obavlja tu funkciju, zašto radi to što radi, gdje mreža izvodi svoje aktivnosti tj. geografska pokrivenost. SWOT je skraćenica od Strenghts – snage, jake strane, Weaknesses – slabosti, Opportunities – prilike, mogućnosti i Threats – prijetnje. SWOT je ključni dio strateškog planiranja zato što pokazuje mrežu onakva kakva jeste i vanjsko i buduće okruženje mreže. Snage i slabosti se obično odnose na samu mrežu i njenu organizaciju. Mogućnosti i prijetnje se odnose najčešće na vanjsko okruženje.
4
STR
ATE
ŠK
I P
LA
N
| 4
/1
/2
01
1
Strateška pitanja/pravci su kritični izazovi koji pogađaju ključne elemente mreže - organizacije kao što su misija mreže, usluge koje se pružaju, finansiranje mreže ili samo upravljanje mrežom. Strateški pravci obično dolaze iz jakih strana organizacije koje bi trebale biti izgrađene, slabosti koje bi trebalo ojačati, mogućnosti koje bi bile preuzete, i opasnosti koje bi trebalo izbjeći. Plan aktivnosti podrazumjeva utvrđivanje i definisanje ciljeva i aktivnosti za svaki
strateški pravac, odgovorne osobe, vrijeme realizacije i potrebna sredstva. Treba imati
na umu da je ponekad teško na duži period (npr. od 5 godina) detaljno planirati
vrijeme realizacije i potrebna sredstva.
1.2. SVRHA I CILJ STRATEŠKOG PLANIRANJA
Svrha procesa realizovanog tokom i sastanka N2IC mreže bila je da se razvije
zajednički plan za nevladine organizacije/članice mreže koje bi radile na promociji i
monitoringu očuvanja biodiverziteta, pratile ustanovljavanje Natura 2000 ekološke
mreže u Crnoj Gori i te nadgledale sprovođenje ovih procesa. U isto vrijeme potrebno
je bilo urediti i strateški pravac djelovanja,
razmotriti slabe i jake strane, potrebe mreže
kako bi se doprinijelo održivosti mreže.
Za izradu samog plana korišten je Brajsonov
model strateškog planiranja, kroz koji su
članice mreže pokušale da daju jasan prikaz i
smjernice svojeg djelovanja u procesu
promocije zaštite i očuvanja biodiverziteta.
Nacrt Strateskog plana je izradio tehnički
sekretarijat NVO Green Home, dok su
akcione planove za radne grupe formulisale
same članice na čelu sa koordinatorima radnih
grupa. Strateški plan je konsultovan sa svim članicama mreže tokom četiri redovna
sastanka i pozivima za rasprave na grupnoj e-listi i blogu mreže.
5
STR
ATE
ŠK
I P
LA
N
| 4
/1
/2
01
1
II ORGANIZACIJA
Mreža Natura 2000 info centar je nacionalna, neprofitna, neformalna mreža
organizacija koje se bave zaštitom životne sredine i očuvanjem biodiverziteta. Rad
mreže je podijeljen u tri radne grupe:
- Naučna istraživanja - radi na inventaru postojećeg stanja, desktop istraživanja (sa referencama i izvorima podataka) usvajanju i standardizaciji metodologije; biomonitoringu- prikupljanje podataka, razvijanju baze podataka (GIS quantum), mapiranje itd.
- Edukacija i komunikacija - radi na podizanju svijesti: vladinih institucija, lokalnih zajednica, formalnih i neformalnih grupa, biznis sektor, javnih preduzeca, obrazovnih institucija, upravljača u zaštićenim područjima, lovačkih i ribolovačkih saveza, svih zainteresovanih strana itd. Ova grupa radi i na komunikaciji od mreže ka javnosti, institucijama, međunarodnim mrežama, biznis sektoru, medijima itd, te pomaže rad na komunikaciji u okviru Mreže.
- Javno zagovaranje - zastupa ekološke standarde za potrebe izrade Natura 2000 u Crnoj Gori Ciljna grupa: Ministarstva i Vlada, republički i lokalni parlament (skupštinski odbor za životnu sredinu i drugi odbori), lokalne uprave, javna preduzeća, privatnici itd. Takođe vrši ispitivanja i plasiranje informacija vezano za dobijanje sredstava (EC, GEF, razvojne agencije vlada, nacionalni fondovi, različiti donatori, privatne kompanije i sl.)
Tehnički sekratarijat mreže je uspostavljen sa njenim osnivanjem u NVO Green
Home, Radosava Burića 31, 81 000 Podgorica, ali se planira osnivanje jos dva
regionalna sekreterijata (sjever i jug) u cilju efikasnije organizacije rada.
Ukupni broj organizacija koji se nalazi u mreži u momentu izrade ove Stategije iznosi
36 organizacija/članica, sa tendencijom porasta od 2-5 organizacija godišnje. Mreži
pripadaju članice različitih kapaciteta i doprinose njenom radu u skladu sa svojim
mogućnostima i prema utvrđenom stepenu interesovanja.
6
STR
ATE
ŠK
I P
LA
N
| 4
/1
/2
01
1
Članstvo se stiče prijavom u tehničkom sekretarijatu mreže sa dokumentovanim:
- Postojanjem organizacije (kopija registracionog akta) i
- Djelatnosti koju NVO pokriva (kopija strane statuta o djelatnostima)
Za svaku radnu grupu utvrđen je koordinator biran na period od godinu dana:
1. Radna grupa Naučna istraživanja – Bjanka Prakljačić, CZIP 2. Radna grupa Edukacija i komunikacija – Aleksandar Perović, OZON 3. Radna grupa Javno zagovaranje – Milorad Mitrović, Breznica
Mreža posjeduje i logo kroz kojim se predstavlja tokom
komunikacije i rada van mreže. Mreža Natura 2000
info centar se služi akronimom N2IC.
VIZIJA MREŢE
Naša vizija je povoljno stanje i očuvanost
biodiverziteta u društvu koje teži jednakosti i
harmoničnom odnosu sa prirodnim okruženjem i u
skladu sa njom se planira, razvija i ostvaruje.
Skladan odnos članova zajednice, koji misle i djeluju
odgovorno, zajednički donose i sprovode odluke vezane za očuvanje biodiverziteta.
2.1. ORGANIZACIONA VIZIJA MREŢE
Snažno i neformalno udruženje članica Natura 2000 info centra, proaktivnih,
kooperativnih i spremnih da preuzimaju svoju ulogu u ustanovljavanju i sprovođenju
Natura 2000 ekoloških mreža i djeluju u oblasti očuvanja i zaštite biodiverziteta.
Vizija organizovanja mreže podrazumijeva nekoliko segmenata koje se odnose na: aktivnosti mreže, imidž u javnosti, ljudske resurse, finansiranje i strukturu.
7
STR
ATE
ŠK
I P
LA
N
| 4
/1
/2
01
1
1. Aktivnosti kakve želimo:
- Interaktivne, nacionalne, prekogranične i regionalne aktivnosti
- Aktivnosti na kontinuiranom jačanju kapaciteta za manje NVO vezano za očuvanje biodiverziteta
- Aktivnosti koje obezbijeđuju integrisan pristup društvenog razvoja i očuvanja biodiverziteta
- Aktivnosti koje se odnose na naučna istraživanja, lobiranje i javno zastupanje, edukaciju i komunikaciju u oblasti očuvanja biodiverziteta
- Aktivnosti koje ohrabruju inovativne pristupe u očuvanju biodiverziteta
- Aktivnosti koje podrazumijevaju umrežen rad članica mreže, koordinaciju unutar radnih grupa i između njih
- Aktivnosti na uspostavljanu saradnje sa lokalnim i međunarodnim zainteresovanim stranama u oblasti zaštite i očuvanja biodiverziteta
- Aktivnosti na jačanju kapaciteta za svaku od radnih grupa mreže prema njihovim potrebama
- Aktivnosti od kojih ostvaruju zajedničke koristi sve članice mreže
- Aktivnosti kojima se promoviše očuvanje biodiverziteta
- Aktivnosti na ostvarivanju misije i vizije ove strategije i jačanu održivosti mreže
Imidž mreže kakav želimo:
- Prepoznatljivost mreže po sastavu stručnih i istreniranih predstavnika u domenu uloge NVO u sprovodjenju Natura 2000 i programa očuvanja biodiverziteta (radne grupe - naučna istraživanja, komunikacija i edukacija, lobiranje)
- Prepoznavanje mreže kao efektivnog i jedinstvenog aktera u domenu očuvanja prirode i zalaganja protiv negativnih trendova u društvu (konflikt ekonomski razvoj-eksploatacija prirodnih resursa-zaštita i očuvanje prirode)
- Prepoznavanje mreže kao odgovornog i ozbiljnog partnera u procesima donošenja odluka i saradnje na pitanjima zaštite biodiverziteta
- Prepoznavanje mreže kao edukativnog resursa za jačanje kapaciteta kritičnih aktera u društvu za ustanovljavanje i sprovodjenje Natura 2000
Ljudski resursi kakve želimo:
- Stručne i obučene predstavnice članica sposobne da preuzmu ulogu u inicijativama očuvanja biodiveziteta
8
STR
ATE
ŠK
I P
LA
N
| 4
/1
/2
01
1
- Predstavnice mreže istrenirane u okviru radnih grupa, za različite oblasti (naučna istraživanja, komunikacija i edukacija, zagovaranje)
Finansiranje kakvom težimo:
- Obezbjeđivanje osnovnih redovnih finansija za rad mreže (core funding) kroz institucije javnog sistema na nacionalnom i nivou Evropske Unije
- Obezbjeđivanje dugoročnih finansija za rad na ostvarivanju strateških planova mreže
- Obezbjeđivanje srednjoročnih finansija za rad na jačanju kapaciteta članica mreže
- Obezbjeđivanje srednjoročnih finansija za aktivnosti pobrojane pod tačkom 1. u dijelu Organizaciona vizija
Organizaciona struktura kakvoj težimo:
- Jasna podjela rada i odgovornosti prema radnim grupama na čelu sa koordinatorima grupa
- Ustanovljavanju tri tehnička sekretarijata na geografskom niovu (Centar, Sjever, Jug) radi efikasnijeg rada
- Neformalno organizovanje rada gdje se motivisane članice nagrađuju a manje aktivne organizacije animiraju za rad
- Ostvarivanje komunikacije na principu uzajamne pomoći, raspodjela informacija od strane svih clanica
- Zatvorena struktura za informisanje u procesima odlučivanja i planiranja u smislu uključivanja samo članica mreže (e-lista, sastanci)
- Otvoreno informisanje i saradnja ka drugim zainteresovanim stranama (institucije sistema na nacionalnom, regionalnom i međunarodnom nivou) o rezultatima, mišljenjima mreže (blog mreže, website, sastanci, e-mail komunikacija)
9
STR
ATE
ŠK
I P
LA
N
| 4
/1
/2
01
1
2.2 . MISIJA MREŢE
Misija neformalne mreže Natura 2000 info centar govori o njenom identitetu i daje
odgovore na sledeća pitanja:
1.ZAŠTO RADIMO: Generalni cilj, bazira se na organizacijskoj viziji društva;
2.ŠTA RADIMO: Konkretni ciljevi;
3.KAKO: Projekti i aktivnosti;
4.ZA KOGA: Ciljna grupa/e;
5.GDJE: Geografski okvir u kome se sprovode aktivnosti;
U skladu sa ovim misija mreže je definisana na sledeći način:
Misija mreže N2IC je očuvanje
biodiverziteta, promocija, praćenje
i davanje podrške pravilnoj
implementaciji ekološke mreže
Natura 2000 u Crnoj Gori.
U tom smislu postavili smo pet
osnovnih ciljeva koji se odnose na:
1. Jačanje kapaciteta članova mreže za aktivnu promociju i praćenje pravilne implementacije NATURA 2000 u Crnoj Gori:
2. Postavljanje strategije lobiranja u cilju dosezanja do ključnih zainteresovanih strana u Crnoj Gori, posebno u državnim institucijama i relevantnim ministarstvima;
3. Uspostavljanje redovne razmjene informacija sa sličnim Natura 2000 mrežama u susjednim državama i regionima;
4. Podizanje svijesti lokalnih zajednica za pravilnu implementaciju NATURA 2000 u Crnoj Gori;
5. Uspostavljanje strategije finansiranja za mrežu.
10
STR
ATE
ŠK
I P
LA
N
| 4
/1
/2
01
1
2.3. Vri jednosti mreţe
Mreža N2IC teži sledećim vrijednostima u polju svoga djelovanja:
Vjera: Vjerovanje u ostvarljivost ciljeva
Saradnja: Jaka saradnja među članovima mreže, rad kroz princip „preuzimam – doprinosim“
Strategija: Težnja da sve naše aktivnosti direktno ili indirektno doprinose ostvarivanju naših ciljeva koji proističu iz nase misije i ovog dokumenta
Poštovanje: Mogućnost slobodnog izražavanja mišljenja, poštovanje drugačijeg mišljenja, argumenata, i metoda rada
Dobri lični odnosi: Odnosi članova mreže koji počivaju na povjerenju i razumjevanju, spremnosti da se pomogne. Razvijena prijateljska atmosfera
Hrabrost: da se izađe iz okvira radne politike i traženja novih načina i sredstava u postizanju cilja
Zajednički ciljevi: Postizanje konsenzusa članova mreže vezano za ciljeve, postojanje ciljeva sa kojima se svi mogu identifikovati i kojima svi mogu stremiti
Profesionalizam i znanje: Visok stepen znanja, kompetentnosti i profesionalizma u svim aspektima rada
Efikasnost: Efikasno iskorišćavanje dostupnih resursa, kao što su: vrijeme, novac i znanje, u smislu postizanje maksimuma sa minimalnim ulaganjima
11
STR
ATE
ŠK
I P
LA
N
| 4
/1
/2
01
1
Jednakost: Jednake šanse i mogućnosti za sve članove mreže pri donošenju odluka i učesću u aktivnostima
Transparentnost: Sve informacije vezane za mrežno djelovanje dostupne članovima mreže
Ekološka osvješćenost: reprezentativno djelovanje kojim se pokazuje posvećanost očuvanju biodiverziteta
Prepoznatljivost vrijednosti: prepoznavanje pravih vrijednosti, spremnost da se stane iza njih u radu
III ANALIZE
3.1. ANALIZA OKRUŢENJA
Društvene okolnosti/ trendovi :
Nizak nivo razumijevanja procesa i osnovnih pojmova vezano za Natura 2000 u državnim institucijama, relevantnim ministarstvima, lokalnim samoupravama
Nedostatak kadrovskih, tehničkih i finansijskih kapaciteta u sektoru zaštite životne sredine i očuvanja biodiverziteta
Odnos nepovjerenja, pasivan odnos i nezainteresovanost javnih insitutucija za saradnju sa NVO sektorom na polju očuvanja biodiverziteta
Politička raspodjela odgovornosti na značajnim pozicijama u oblasti zaštite životne sredine
Nizak nivo implementacije osnovnih zakonodavnih dokumenata za zaštitu prirode
Nizak nivo svijesti građana o neophodnosti očuvanja biodiverziteta i učešća u procesima donošenja odluka
Zanemarivanje koncepta održivog razvoja prilikom iskorišćavanja prirodnih resursa
12
STR
ATE
ŠK
I P
LA
N
| 4
/1
/2
01
1
Nizak nivo razvijenosti „zelenih poslova“
Nedovoljno razvijen NVO sektor u oblasti očuvanja biodiverziteta
Ekonomske okolnosti/trendovi :
Mogućnost upotrebe strukturnih fondova Evropske unije (IPA, FP7, CBC, Multi beneficiary...) za implementaciju Natura 2000 i programa očuvanja biodiverziteta uz valjano jačanje kapaciteta za izradu projektne dokumentacije, apsorpciju fondova i realizaciju projektnih aktivnosti
Nepovoljan ekonomski standard stanovništva i lokalnih samouprava – osnovnih korisnika programa može biti prepreka u edukativnim programima i programima implementacije a može i kao dodatni motiv i stimulans za učešće u projektima
Svjetska kriza povlači koncentrisanje finansijskih sredstava unutar država uključujući fondove za NVO
Snažan privatni lobi u građevinarstvu, neodrživi razvoj ugrožava životnu sredinu i otežava saradnju i onemogućava rješavanje problema i implementaciju aktivnosti
Netransparentna privatizacija ugrožava životnu sredinu i otežava saradnju, rješavanje problema i implementaciju aktivnosti
Neodrživ ekonomski pritisak na prirodne resurse
Polit ičke okolnosti/trendovi :
Tranzicioni procesi, integracije EU standarda u domaće zakonodavstvo (afirmativne aktivnosti koje pomažu ispunjenju cilja i misije mreže N2IC, bolji pristup i saradnja sa institucijama koje donose odluke, mogućnost upotrebe fondova EU)
oblast zaštite životne sredine je nisko na listi državnih prioriteta, što stvara prilično nepovoljno okruženje za rad i razvoj organizacija civilnog društva koje se bave ovom oblašću
Visok stepen birokratije i korupcije u državi, zavisnost institucija vršenja vlasti, politički izbor značajnih funkcija, indirektan pritisak preko medija u smilsu neobjavljivanja informacija o NVO aktivnostima, kao i na lokalne donatore da ne podržavaju aktivnosti NVO – prepreke u realizaciji aktivnosti i postizanju cilja i misije
13
STR
ATE
ŠK
I P
LA
N
| 4
/1
/2
01
1
Mreža nadgleda integracione procese u oblasti biodiverzitet i zaštita životne sredine i ostvaruje komunikaciju sa tijelima EC (izvještaj zemlje o napretku, izvještaji o negativnim trendovima)
Finansiranje / Donatori :
- Značajno povećanje EU predpristupnih fondova i izrada programa
- Neodgovarajući grant programi za NVO međunarodnih i domaćih donatora – smanjen broj programa i obima finansiranja/sredstava za aktivnosti u oblasti biodiverzitet
- Usložnjavanje sturkture i administacije vezano za projekte
- Smanjenje privatnih međunarodnih fondova/moguća slabija zainteresovanost za implementaciju EU politika
- Donatori ne pružaju institucionalnu podršku nevladinim organizacijma/mrežama čime se ugrožavaju mogućnosti dugoročnog opstanka mreža
Tehnološke
okolnosti/trendovi:
- Dotrajala i slaba tehnologija u polju životne sredine (istraživanja, upravljački kapaciteti zaštićenih područja i sl.)
- Elektronska komunikacija značajno pomaže u razmjeni i prikupljanju informacija
- Nerazvijena upotreba kompjuterske tehnike od strane
javnih institucija na lokalnom nivou, insitituciajma zaštite životne sredine i građanstva (posebno u sjevernom regionu)
- Pozitivan trend je sniženje cijena tehnološke opreme i dostupnost širem dijelu građanstva kao i otvorenost prema EU i svijetu i dostupnost informacijama
- Tehnički sekretarijat mreže posjeduje osnovnu opremu (GPS uredjaje,
14
STR
ATE
ŠK
I P
LA
N
| 4
/1
/2
01
1
navigacije, štampač ploter za mape, GIS mapu i program)
Pravni i zakonodavni okvir za zaštitu okoline:
- U toku je izmjena zakonskog okvira u Crnoj Gori radi usklađivanja sa zakonima EU (Zakon o zaštiti prirode)
- Nedostatak usklađenosti zakona, strategija, programa i planova
- Nedovoljno učešće javnosti usled netransparentnih postupaka
- Nedovoljno transparentne procedure učešće građana i problem prihvatanja komentara/odgovora na komentare
- Izostanak sprovođenja zakona
3.2. ANALIZA ZAINTERESOVANIH STRANA
Snage, slabosti , mogućnosti i pr i jetnje – SWOT analiza
SWOT analiza podrazumijeva analizu okruženja kako bi se tačno definisale određene
unutrašnje snage zajednice, unutrašnje slabosti zajednice, spoljašnje mogućnosti i
prijetnje koja dolaze van zajednice, a koje mogu potpomoći ili usporiti razvoj
zajednice u narednih pet godina.
Prilikom objašnjenja osnovnih koraka i značaja SWOT analize, više puta je naglašeno
da je suština ove analize u iskorišćavanju i jačanju unutrašnjih snaga i iskorišćavanju
spoljašnjih mogućnosti, kao i prevazilaženju i smanjenju unutrašnjih slabosti i
savladavanju spoljašnjih prijetnji.
15
STR
ATE
ŠK
I P
LA
N
| 4
/1
/2
01
1
Na trećem redovnom godisnjem sastanku mreže u maju 2010. članice su uradile
SWOT analizu koja je predstavljena u sledećoj tabeli:
Unutrašnji uslovi
Spoljašnje okruženje
Un
utr
ašn
ji u
slo
vi
Strengths - SNAGE
Organizovanost
Timski rad
Iskustvo
Dobar protok informacija
Medijska prisutnost
Ljudski i kadrovski potencijal
Visok stepen saradnje na različitim nivoima
Jasan nacionalni fokus rada i jasna ekološka politika
Jaka mreža saradnika na nacionalnom i regionalnom nivou
Prepoznatljivost
Opportunities - MOGUĆNOSTI
Regionalno umrežavanje NVO
Kreiranje politike u oblasti zaštite životne sredine
Regionalna saradnja sa različitim sektorima
Raznovrsnost i očuvanost biodiverziteta
Relativno netaknute prirodne cjeline
Fondovi EU
CG ekološka država
Aktuelizovanje tema vezanih za životnu sredinu
Pritisci EU na usklađivanje zakona i implementaciju
Postojeće ekspertize u regionu
Aktuelno kreiranje politike u oblasti zaštite životne sredine
Sp
oljašn
je ok
ružen
je
U
nu
traš
nji
usl
ovi
Weaknesses - SLABOSTI
Nedostatak ljudskih resursa za određene poslove (osobe zadužene za tehničko-administartivne poslove)
Različit kapacitet organizacija mreže
Jednosmjerna komunikacija
Neiformisanost NVO-a
Neaktivnost dijela organizacija (sastanci mreže, povratne informacije, redovna komunikacija, ispunjenje preuzetih zadataka)
Nerazumijevanje teme Natura 2000
Nedostatak finansijskih sredstava za rad grupa
Threats - PRIJETNJE
Povlačenje donatora i nezainteresovanost na specifičnu temu biodiverzitet
Politička situacija
Globalna kriza
Neadekvatan i nesavjestan odnos prema životnoj sredini i očuvanju biodiverziteta
Nepovoljan tretman od viših nivoa vlasti
Nepostojanje baze podataka
Složeni zahtjevi za finansiranje iz evropskih strukturnih fondova
Nedostatak ekspertiza
Rizici od preklapanja
Sp
oljašn
je ok
ružen
je
16
STR
ATE
ŠK
I P
LA
N
| 4
/1
/2
01
1
IV STRATEŠKI PLAN AKCIJA
Opšti i posebni c il jevi :
Opšti cilj:
Promocija i praćenje pravilne implementacije Natura 2000 u Crnoj Gori.
Posebni ciljevi prema grupama:
1. Jačanje kapaciteta članova mreže za aktivnu promociju i praćenje pravilne
implementacije NATURA 2000 u Crnoj Gori:
Razvoj vodećih načela i etičkih pravila za N2IC mrežu koja će uključivati princip aktivnog učešća članica (pristup pružanja i preuzimanja informacija), transparentnost i decentralizovani pristup;
Ponuda različitih informacija o Naturi 2000 temama (pitanja i odgovori) kao i izrada medijskih pisama preporuke za članice vezane za temu;
Različite aktivnosti unutar radnih grupa da se ustanove;
Omogućeni treninzi za NVO u polju komunikacija, lobiranja, finansiranja, zastupanja i naučnog istraživanja;
Osigurati uzajamnu korist svih članica. Napomene:
Potrebno je držati članice mreže informisanje o bilo kojoj važnoj situaciji ili razvoju situacije (ažuriranje) u cilju izbjegavanja neinformisanosti (mreža);
Informacije o stavu mreže na temu Natura 2000 moraju biti omogučeni svim članicama mreže za njihove potrebe (sastanci, javni dogadjaji isl.)
Kljucni principi: tranparentnost, podijeliti-preuzeti informaciju pristup, podjela i slijed zajedničke vizije, podjela i slijed zajedničke politike, promovisanje zajedničke strategije;
Potrebno je razmotriti Natura 2000 mogućnosti volonterizma.
2. Uspostavljanje redovne razmjene informacija sa sličnim Natura 2000
mrežama u susjednim državama i regionima:
Uspostaviti kanale komunikacije za razmjenu informacija (newsletter distribucija);
17
STR
ATE
ŠK
I P
LA
N
| 4
/1
/2
01
1
Organizovanje studijskih posjeta na razmjeni informacija za članice mreže vezane za različite teme;
Organizovanje posjete razmjene iskustava između članova mreže na regionalnom nivou na različitim tematskim pitanjima;
3. Postavljanje strategije lobiranja u cilju dosezanja do ključnih zainteresovanih
strana u Crnoj Gori, posebno u državnim institucijama i relevantnim
ministarstvima;
Razvoj tehničke pozadine i pisama (forme, pisma činjenica i pisma odbrane stavova, razliciti scenariji)
Ustanovljavanje regularnih sastanaka između relevantnih državnih aktera i NVO-a;
Organizacija zajedničkih aktivnosti/događaja NVO i nadležnih državnih aktera na promociji Natura 2000;
Uspostavljanje redovne razmjene informacija (distribucija e-biltena i e-liste).
4. Podići svijest lokalnih zajednica za pravilno NATURA 2000 u Crnoj Gori:
Organizovati aktivnosti za izgradnju kapaciteta lokalnih NVO na različitim pitanjima vezanim za Natura 2000, npr. kako organizovati sastanke, kako predstaviti Natura 2000 na lokalnom nivou donosiocima odluka i sl.
Identifikovati donosioce odluka na lokalnom nivou na koje treba vršiti uticaj u clju boljeg sprovođenja Natura 2000;
Sastanci sa lokalnim zajednicama i donositeljima odluka;
Organizovanje zajedničkih aktivnosti / događanja NVO-a i lokalnih donosioca odluka / lokalne zajednice na promociji Natura 2000.
5. Uspostavljanje strategije finansiranja za mrežu:
Izrada liste kontakata potencijalnih donatora
Organizovanje treninga za prikupljanje sredstava
Stvaranje portfolija projekata / set projektnih koncepata razvijenih od strane članova mreže i distribucija u štampanoj i elektronskoj verziji;
Izgradnja grupe – organizovanje sastanka donatora, pozivajući takođe donatore malih grantova;
18
STR
ATE
ŠK
I P
LA
N
| 4
/1
/2
01
1
Napomene:
Osigurati win - win situaciju za sve članice mreže (pogodnosti za sve);
V PETOGODIŠNJI PLAN AKCIJA PO RADNIM GRUPAMA:
Radna grupa Naučna istraţivanja
obilazak na teren i prikupljanje podataka (mapiranje i praćenje stanja)
obrazovanje baze podataka za prikupljene podatke
pisanje info tekstova o EMERALD potencijalnim N2000 područjima u Crnoj Gori
praćenje stanja ugroženih vrsta i staništa
indetifikacija ugroženih vrsta na području CG
komunikacija i razmjena info sa drugim stakeholderima koji se bave očuvanje biodiverziteta na području Crne Gore
komunikacija i razmjhena informacija sa zemljama u regionu
pripremanje za biogeografske seminare
obuka i jačanje kapaciteta drugih članica mreže N2IC vezano za naučni pristup očuvanja biodiverziteta (objašnjavanje i približavanje naučnih pojmova, terminologije, osposobljavanje za odlazak na teren itd)
Radna grupa Edukaci ja i komunikacija:
edukacija članica mreže i NVO-a i drugih stakeholdera
organizovanje sastanaka, radionica za članice mreže
organizovanje seminara, okruglih stolova, radionica, PPP za stakeholdere
osmišljavanje i vodjenje medijskih kampanja
organizovanje studijskih putovanja
organizovanje izleta na terenu
uspostavljanje bloga, praćenje i ažuriranje bloga
izrada video spota
prikupljanje foto materijala
komunikacija sa medijima (pisanje članaka, davanje izjava, učestvovanje u emisijama itd)
učestvovanje i organizovanje radionica, okruglih stolova na temu komunikacija i lobiranja
učestvovanje i realizovanje studijskih posjeta
19
STR
ATE
ŠK
I P
LA
N
| 4
/1
/2
01
1
konstantna komunikacija između stakeholdera
obrazovanje baze podataka za stakeholdere
Grupa javno zagovaranje
organizovanje i učestvovanje na javnim tribinama
ostvarivanje komunikacije izmedju vladinog i nevladinog sektora
formiranje „jake grupe za pritisak“ koja će za cilj imati da promjeni društvo mentalitet, utiče na načine razmišljanja kako kod važnih stakeholdera tako i kod građanstva
prisustvovanje seminarima i treninzima vezano za javno zagovaranje i lobiranje
saradnja sa svim stakeholderima i zainteresovanih pojedinaca, organizacija - prikupljanje volontera
rad na jačanju budžeta za funkcionisanje mreže i njenih aktivnosti
rad na usklađivanju nacionalnih legislative sa legislativom EU
20
STR
ATE
ŠK
I P
LA
N
| 4
/1
/2
01
1
CILJEVI AKTIVNOSTI NADLEŽNA NVO/
RADNA GRUPA
ROK
REALIZACIJE
UKUPNI
TROŠKOVI
NAPOMENE
1.Jačanje kapaciteta
članova mreže za
aktivnu promociju i
praćenje pravilne
implementacije
NATURA 2000 u
Crnoj Gori
Uspostavljanje
komunikacionih kanala (2
redovna sastanka godišnje, e-
lista, tehniĉka administracija,
website)
Green Home
Tehnički sekretarijat
Januar 2010 do
Decembar 2014
7000.00 eura
Trening na jaĉanju kapaciteta i
umreţavanju NVO
Green Home
Tehnički sekretarijat
April 2010 4500.00 eura
Trening na
Trening na komunikaciji sa
zainteresovanim stranama
Green Home
Tehnički sekretarijat
Decembar 2010 4500.00 eura
Trening na ekološkim
politikama EU i javnom
zastupanju
Green Home
Tehnički sekretarijat
Jun 2010 4500.00 eura
Izrada petogodišnjeg
strateškog plana,
ustanovljavanje aktivnosti
unutar radnih grupa
Green Home
Tehnički sekretarijat
Članice mreţe
Koordinatori radnih
grupa
Oktobar 2011 1800. eura
Razvoj vodećih načela i
etičkih pravila za N2IC mreţu
koja će uključivati princip
aktivnog učešća članica
(pristup pruţanja i
preuzimanja informacija),
transparentnost i
decentralizovani pristup
Green Home
Tehnički sekretarijat
Oktobar 2011 800.00 eura - Pravilnik
korišćenja e-liste
21
STR
ATE
ŠK
I P
LA
N
| 4
/1
/2
01
1
Studijska posjeta Natura 2000
praksa u Hrvatskoj za
nevladine organizacije ĉlanice
mreţe
Green Home
Tehnički sekretarijat
Maj 2011 6000.00 eura
Trening za radnu grupu
nauĉna istraţivanja – rad na
terenu i prikupljanje podataka
Green Home
Tehnički sekretarijat
Jun 2011 3000.00 eura
Izrada finansijske strategije za
rad glavnog i dva regionalna
tehniĉkog sekretarijata do
2015
Green Home
Tehnički sekretarijat
Koordinatori sve tri
radne grupe
Decembar 2011 1500.00 eura
Ponuda različitih informacija o
Naturi 2000 temama (pitanja i
odgovori), izrada medijskih
pisama preporuke za članice
vezane za temu, factsheets...
Green Home
Tehnički sekretarijat
Decembar 2011 500.00 eura
Lokalne akcije za oĉuvanje
biodiverziteta i promociju
Natura 2000 ekoloških mreţa
Green Home
Tehnički sekretarijat,
dobitnice granta
April 2011–
Septembar 2011
15000.00 eura
2. Postavljanje
strategije lobiranja u
cilju dosezanja do
ključnih
zainteresovanih
strana u Crnoj Gori,
posebno u državnim
institucijama i
relevantnim
ministarstvima;
Razvoj tehniĉke pozadine i
pisama (forme, pisma
ĉinjenica i pisma odbrane
stavova,razliciti scenariji)
NVO Breznica Januar 2012 –
Jul 2012
5000.00 eura
Analiza negativnih uticaja u
EMERALD i visokovrijednim
prirodnim podruĉjima
NVO Drustvo
Mladih Ekologa
Januar 2012 –
Jul 2012
2000,00 eura
Razvoj strateskog modela i
praktiĉnih alatki za davanje
komentara na strateske
procjene uticaja i procjene
uticaja na zivotnu sredinu
pojedinih zahvata
Tehnički sekretarijat Januar 2012 –
Jul 2012
4500,00 eura
Razvoj strateškog modela i
praktiĉnih alatki za slobodan
pristup informacijama i uĉešće
NVO Drustvo
Mladih Ekologa
Jul 2012 –
Decembar 2012
4500,00 eura
22
STR
ATE
ŠK
I P
LA
N
| 4
/1
/2
01
1
javnosti
Uĉešće u temama koje imaju
veze sa Šumarstvom,
poljoprivredom, lovstvom,
ekološkim mreţama u CG,
invazivnim vrstama, zaštitom
zemljišta, vodama...
NVO Ozon
NVO Ozeleni.me
NVO Gorske staze
NVO CZIP
NVO DMEN
NVO Priroda
NVO Breznica
Ostale NVO
Mart 2012-
Decembar 2012
50000,00 eura
Doprinos razvoju sinergije
izmeĊu domaćeg
zakonodavstva i
implementacije Natura 2000
direktiva, Okvirne direktive o
vodama...
NVO Ozon
NVO Ozeleni.me
NVO DMEN
NVO Gorske staze
NVO CZIP
NVO Priroda
NVO Breznica
Ostale NVO
U saradnji sa grupom za
komunikaciju organizovanje
medijskih nastupa, sastanaka
sa javnim sektorom
NVO Ozon
NVO Ozeleni.me
NVO Gorske staze
NVO CZIP
NVO Priroda
NVO Breznica
Ostale NVO
Jul 2012
Decembar 2012
7000,00 eura
3. Uspostavljanje
redovne razmjene
informacija sa
sličnim Natura 2000
mrežama u
susjednim državama
i regionima
Izrada biltena mreţe sa
informacijama iz grupa i
ĉlancima regionalnih mreţa,
ĉlanstva u meĊunarodnim
mreţama (tema biodiverzitet)
Svaka radna grupa u
okviru svoje teme
Tehnički sekretarijat
Za svaku godinu 6000,00 eura - Najmanje 10
sastanaka
godišnje za
radnu grupu,
odgovornost
koordinatora
radne grupe
Prisustvovanje seminarima,
treninzima radionicama
Svaka radna grupa u
okviru svoje teme
Za svaku godinu 6000,00 eura - Najmanje 10
sastanaka
godišnje za
23
STR
ATE
ŠK
I P
LA
N
| 4
/1
/2
01
1
vezano za biodiverzitet
Tehnički
sekretarijat
radnu grupu,
odgovornost
koordinatora
radne grupe
Uspostavljanje moderatorskih
struktura za nacionalni i
regionalni blog, e-listu
Radne grupe
Tehnički sekretarijat
Januar 2012-
Mart 2012
1200,00 eura
4. Podići svijest
lokalnih zajednica
za pravilno
sprovođenje
NATURA 2000 u
Crnoj Gori
Izrada prezentacionih
materijala Natura 2000 za
razliĉite ciljne grupe
NVO Priroda
NVO FORS
Montenegro
NVO Ozon
NVO Ozeleni.me
NVO Eko Pokret
Ostale NVO
Jul 2011 –
April 2012
2000,00 eura
Izrada baze podataka
(fotografije, edukativni i
informativni materijali, mape)
Tehnički sekretarijat
NVO Dmen
NVO Ozon
Jul 2011 –
April 2014
10000 eura
Uspostavljanje osnova za
nauĉnu bazu podataka (GIS,
prikupljanje referentnih
podataka)
Tehnički sekretarijati
Radna grupa naučna
istraţivanja
Januar 2012 –
Decembar 2014
20000 eura
Analiza potreba i
organizovanje edukativnih
aktivnosti za NVO ĉlanice
mreţe i druge stakeholdere
(socio ekonomski benefiti,
ekosistemske usluge,
invazivne vrste, CITES i sl.)
Radna grupa
Edukacija
Januar 2012 –
Decembar 2014
30000 eura - Najmanje dvije
edukativne
aktivnosti
godisnje
Organizovanje edukativnih i
informativnih aktivnosti za
razliĉite ciljne grupe (škole,
tribine, javni performansi...)
Radna grupa
Edukacija i
komunikacija
Januar 2012 –
Decembar 2014
15000 eura
Organizovanje aktivnosti
razmjene znanja i informacija
(studijske posjete, razmjena
iskustava...)
Radna grupa
Edukacija i
komunikacija
Januar 2013 –
Decembar 2013
25000 eura
24
STR
ATE
ŠK
I P
LA
N
| 4
/1
/2
01
1
Praćenje i aţuriranje bloga Radna grupa
Edukacija i
komunikacija
Januar 2011 –
Decembar 2014
3600 eura
Publikovanje materijala,
izrada multimedija materijala,
raspodjela materijala i
promocija
Radna grupa
Edukacija i
komunikacija
Januar 2011 –
Decembar 2014
18000 eura
Kontinuirana komunikacija
izmeĊu javnog, privatnog i
nevladinog sektora i ostalih
zainteresovanih strana
Radna grupa
Edukacija i
komunikacija
Januar 2011 –
Decembar 2014
5. Uspostavljanje
strategije
finansiranja za
mrežu
Razvoj projektnih prijedloga
za rad mreţe i uspostavljanje
tehniĉkih sekretarijata
Koordinatori radnih
grupa
Ostale NVO
Januar 2012 –
Decembar 2013
Organizacija donatorske
konferencije sa uĉešćem
ĉlanica mreţe
NVO DMEN
Ostale NVO
Septembar 2011 1000 eura
Izrada projektnih portfolija uz
uĉešće zainteresovanih strana
van mreţe
NVO FORS
NVO OZON
NVO CIZP
NVO Green.me
Ostale NVO
Januar 2012-
Decembar 2013
1500 eura
Organizacija seta sastanaka sa
potencijalnim donatorima
NVO FORS
NVO OZON
NVO CIZP
NVO Green.me
Ostale NVO
April 2012-
Jun 2012
500 eura
25
STR
ATE
ŠK
I P
LA
N
| 4
/1
/2
01
1
26
STR
ATE
ŠK
I P
LA
N
| 4
/1
/2
01
1
Ovaj petogodišnji
Strateski plan Natura
2000 info centra za
period 2010 – 2015
godine pripremile su
članice istoimene mreže
u okviru projekta
„Partnerske akcije za
zastitu biodiverziteta u
Zemljama zapadnog
Balkana” podržanog od
strane Evropske komisije
(DG Enlargement, IPA
Civil Society Facility
Programme).
Projekat je podržan od strane
EU. Sadržaj publikacije je
odgovornost Mladih
istraživača Srbije i nužno ne
odražava stavove EU
Natura 2000 info centar i njihovi predstavnici/ce:
1. NVO Breznica – Pljevlja (Milorad Mitrović)
2. NVO Bonum – Pljevlja (Ruždija Strujić)
3. NVO Godinje – Bar (Miodrag Leković)
4. NVO Viva Vita – Pljevlja (Zagorka Kalović)
5. NVO Trešnjevik – Berane (Ljubiša Rajović)
6. NVO Triton – Plav (Anis Bašić, Edin Jadadić)
7. NVO Fors Montenegro – Nikšić (Veselin Šturanović)
8. NVO Mladi ekolozi NK – Nikšić (Miodrag Karadžić)
9. NVO Ozon - Nikšić – (Aleksandar Perović)
10. NVO Hidroekologika – Podgorica (Danilo Mrdak)
11. NVO Centar za zaštitu i proučavanje ptica – Podgorica (Bjanka Prakljačić)
12. NVO Zeleni Korak – Ulcinj (Dželal Hodžić)
13. NVO Planinar – Mojkovac (Stevo Grdinić)
14. NVO Priroda – Nikšić (Sanja Mrkić, Nataša Bakić)
15. NVO Green.me/Ozeleni.me – Budva (Jasna Vukićević)
16. NVO Ekofest – Herceg Novi (Dalibor Ševaljević)
17. NVO Green Home – Podgorica (Nataša Kovačević, Sanja Svrkota)
18. NVO Zeleni Crne Gore – Podgorica (Bojana Tešović)
19. NVO Eco Vita – Ulcinj (Driton Malohodžić)
20. Centar za inicijative iz oblasti održivog turizma – Podgorica (Svetlana Vujičić)
21. NVO Skadarsko Jezero – Podgorica (Momir Klikovac)
22. NVO Nevidio – Šavnik (Miško Kosić)
23. NVO Opstanak – Šavnik (Anka Kapešić)
24. NVO Zelena Akcija – Herceg Novi (Zoran Aćimović)
25. NVO Green Youth – Pljevlja (Ljubiša Lečić)
26. NVO Proizvodnja zdrave hrane – Nikšić (Jovo Radulovićc)
27. NVO Zelena Gora – Podgorica (Danka Petrović, Marko Karaman)
28. NVO Expeditio – Kotor (Biljana Gligorić)
29. NVO Eko Pokret Bijelo Polje (Nikola Čabarkapa)
30. NVO Eco centar Delfin – Kotor (Ljiljana Radunović)
31. NVO Natura – Kolašin (Mikan Medenica)
32. NVO Mediteranski centar za ekološki monitoring – Petrovac (Lidija Popović)
33. NVO Centar za edukaciju i monitoring za životnu sredinu – Podgorica (R. Komar)
34. NVO Euromost – Bijelo Polje (Almer Cako Mekić)
35. NVO Da zaživi selo – Pljevlja (Vaso Knežević)
36. NVO Zeleni Gaj – Rožaje (Asmir Čindrak)
Tehnički sekretarijat Natura 2000 info centra:
Nataša Kovačević
Green Home
Radosava Burića 31 81 000 Podgorica, Crna Gora
Tel: +382 (0)20 609 375
[email protected] www.natura2000infocentar.wordpress.com
