Studium Generale

14 december 2005

Lezing

Jos van der Lans

Koning Burger

wacht op antwoord

Geboortejaar + 1966

Waartegen?

HOKJESGEEST

Wet van de versnellende achterstand

Uitingsvormen

Moderne burgers

• Van ondergeschikte naar zelfbeschikker

• Van statisch naar dynamisch

• Van voorgeprogrammeerd naar zelfontplooiing

• Van vertikaal naar horizontaal

De Swaan: overgang van bevelshuishouden naar onderhandelingshuishouden

PRAATHUIS NEDERLAND

Visitekaartje Koning Burger

Het logisch gevolg

Nieuwe omgangsvormen tussen burgers en professional(s)/instituties

- Horizontaal / gelijkheid / gelijkwaardigheid - Anti-autoritair / anti-paternalistisch- Solidariseren- Geplande afzijdigheid: bemoei je er niet mee

afzijdigheid als norm

taboe op huisbezoek

BELEIDSWOORDEN

• Decentralisatie – zo dicht mogelijk bij de burger• Van aanbodgestuurd naar

VRAAGGESTUURD (na 1985) – klant is koning

– individueel MAATWERK (zorg op maat)• VERMAATSCHAPPELIJKING – zelf regie

over je eigen ziekte/probleem in zo normaal mogelijke omstandigheden (PGB)

Tussenschema

Opmars (emancipatie, bevrijding, ontketening)

BURGERS+

Terugtreding(professionals, gezag, instituties)

PUBLIEKE VERTEGENWOORDIGERS=

ZELFBEDIENINGSZAAK NEDERLAND

Naar binnen gekeerd

• De wet van de professionele bureaucratieën:

• Naarmate een professionele organisatie groeit en specialiseert komt het oorspronkelijke handwerk (contactwerk) onder druk te staan, de status wordt relatief lager, het werk krijgt het aureool van ‘vuil werk’, marginaliseert en wordt in sommige gevallen zelfs afgestoten.

marktwerking als katalysator

Optelsom

• De professionele neiging om afstand te nemen tot het front

• De moderne institutionele mentaliteit van afzijdigheid

• De afkeer van paternalisme en bevoogding

MACHTELOZE PROFESSIONELE ELITES(in de publieke sector)

Conclusie

Koning Burger wordt nauwelijks meer

geconfronteerd met publieke weerstand, er is geen publiek remmechanisme

‘je eigen ding doen’

de wereld als huiskamer

Niet

wel

Reinventing public sphere

Tegenbewegen van publieke instituties en

professionals. De beweging omdraaien,

intervenieren in ervaringswereld van mensen, nabijheid organiseren, regels vitaliseren, publieke

professionaliteit introduceren.

Tien ontwerpprincipes

• 1. Zoek de frontlinie op

• 2. Maak reële zeggenschap mogelijk

• 3. Geef professionals de ruimte

• 4. Hou bureaucratische verplichtingen binnen de perken

• 5. Beloon loyaliteit van burgers

Tien ontwerpprincipes

• 6. Geef professionals een gezicht, durf kleinschalig te denken

• 7. Expliciteer regels en zet aansprekende professionals aan het werk

• 8. Leg verantwoording af aan burgers• 9. Handel oplossingsgericht en proactief,

fouten maken mag• 10. Behandel burgers zoals jezelf

behandeld wenst te worden.

niet overdrijven

www.josvdlans.nl