Paġna 1 minn 14

L-Eżamijiet Annwali għall-Iskejjel Primarji tal-Knisja, Għawdex 2012

Is-Sitt Sena

STUDJI SOĊJALI

L-Isem: _____________________________ Il-Klassi: _______________

Paġna 2 minn 14

Taqsima A: Il-Komunikazzjoni

Eżerċizzju 1: Nużaw is-sit www.gov.mt

Is-Sur Abela huwa l-Kap il-ġdid fi Skola Primarja. Huwa jixtieq jorganizza diversi

attivitajiet għall-istudenti matul is-sena skolastika li ġejja filwaqt li jeħtieġ jiġbor xi

informazzjoni mis-sit elettroniku www.gov.mt.

Din hi parti mill-homepage ta’ dan is-sit.

Paġna 3 minn 14

Aqra l-lista t’attivitajiet li qed jippjana s-Sur Abela. Ma’ ġenb kull attivita’

ikteb l-isem tal-link li hu l-aktar adattat biex jiġbor informazzjoni skont is-

suġġett. L-ewwel waħda hija lesta. 5 marki

Attivita’ Qasam Naraw kopja tal-Karti tal-Eżamijiet tas-snin ta’ qabel. Edukazzjoni u tagħlim

Ħarġa fil-Mużew ta’ l-Istorja Naturali.

Jitlob informazzjoni dwar offerti fuq titjiriet lejn Sqallija għall-gruppi ta’ l-istudenti tal-Year 6.

Xi studenti se jagħmlu riċerka fuq kif wieħed jista’ jfittex impjieg f’Malta

Insiru nafu aktar dwar id-drittijiet tagħna t-tfal.

Ninfurmaw ruħna fuq l-użu tas-solar water heaters fid-djar jew offerti biex ninstallaw il-pannelli fotovoltajċi

Eżerċizzju 2: Inwasslu l-messaġġ lil kulħadd.

L-idea li jmorru mawra sa Sqallija tgħidx kemm intlaqgħet tajjeb mill-istudenti. L-

aġenzija ta’ l-ivjaġġar infurmat lill-Kap ta’ l-iskola li iktar ma’ jkun hemm min

jattendi għal dan it-tour aktar se jorħos il-prezz tal-biljetti.

Sadanittant Kelly u Matthew, membri fil-Kunsill ta’ l-Istudenti, ħarġu bl-idea li

jħajru aktar studenti mill-iskola, nies mir-raħal u xi qraba oħra biex imorru

magħhom għal din il-ġita u b’hekk in-numru ta’ nies ikompli jikber.

Paġna 4 minn 14

Għin lil Kelly u lil Matthew billi tpoġġi l-mezzi ta’ komunikazzjoni

skont kif l-aktar adattat biex ir-reklam jilħaq nies differenti. L-

istess mezz tista’ tiktbu aktar minn darba.

Gazzetta, Magażin ta’ l-iskola, Radju tal-Parroċċa, Radju

Nazzjonali, Websajt ta’ l-iskola, Poster għall-ħwienet,

‘flyers’, Programm fuq it-TV, Facebook, Avviżi fil-Knisja,

Bulettin, Preżentazzjoni fuq il-kompjuter, fuljett mibgħut

bil-posta

7 Marki

__________________

__________________

__________________

__________________

__________________

__________________

__________________

__________________

__________________

__________________

________________

________________

________________

________________

Lill-istudenti

ta’ l-iskola

Dawk li jgħixu fl-

istess raħal tagħna

Lill-qraba / ħbieb

Għawdxin (jistgħu jkunu

minn irħula differenti)

Paġna 5 minn 14

Eżerċizzju 3: Reklam 8 marki

Dan huwa l-flyer bir-reklam li se jingħata lill-ġenituri tat-tfal u jitqassam bl-idejn lil

xi nies tar-raħal. Aqrah tajjeb u wara wieġeb il-mistoqsijiet.

1. Fuq il-linja mmarkata bi stilla agħżel slogan minn dawn li ġejjin.

marka

i. Li qatt ma tinsiha iii. Bi ġmiel mimlija

ii. Aqta’ biljett għalik u għalija. iv. Minn kmieni filgħodu sa tard

filgħaxija.

2. Għalfejn għażilt dan l-islogan? 2 marki

______________________________________________________________

________________________________________

PREZZ : KBAR: €83 TFAL: €39

(taħt l-14 –il sena akkumpanjati minn 2 adulti) * Vjaġġ lejn Pozzallo bil-catamaran Maria Dolores

tal-Virtu Ferries * Pullman privata l-ġurnata kollha magħna * Xiri mis-suq popolari ta’ Messina * Eskursjonijiet lejn Palermo w Etna * Taxxi kollha mħallsin * Servizz ta’ tour leader ta’ Gozo Travel Agency * Eskluż mill-prezz it-trasport miċ-Ċirkewwa u lura

Data:______________________

Fejn ser inżuru?

ETNA, MESSINA, PALERMO

a

b

ċ

a

Paġna 6 minn 14

3. X’taħseb li hemm nieqes fil-kaxxa mmarkata bi stilla ? marka

________________________

4. Iddeskrivi kif għandhom ikunu xi stampi fuq dan ir-reklam biex ikunu effettivi.

2 marki

_____________________ ______________________

5. Immaġina li rċivejt dan ir-reklam, u tħajjart tmur din il-ġurnata Sqallija. Taħseb li

għandek l-informazzjoni kollha biex tkun tista’ tixtri l-biljetti? X’dettalji oħra hemm

bżonn li jkunu mniżżla fuq dan il-fuljett? 2 marki

_________________________________________________________________

TAQSIMA B – Il-BAĦAR MEDITERRAN

Eżerċizzju 4: Imla l-Vojt 9 marki

Il-Jum li jmorru Sqallija fl-aħħar kien wasal.

Kelly u Matthew kienu minn ta’ l-ewwel li telgħu

fuq l-ajruplan. Huma qabdu magażin u bdew

jaqraw xi informazzjoni dwar il-Baħar

Mediterran. Iżda, hekk kif bdew jaqraw intebħu

li kien hemm xi kliem nieqes.

Imla l-vojt billi tuża dan il-kliem:

(Għawdex, Indipendenti, Kemmuna, ikbar, Korsika, Italja, Ċipru, Fliegu tal-Ġibiltà, Kanal

ta’ Swejż, Malta, tliet, Filfla, Sqallija, Manoel, nofs, Malta, Pawl il-Baħar, arċipelagu)

b

Paġna 7 minn 14

Il-kelma Mediterran tfisser ʺil-baħar tan-__________ʺ. ____________ tinsab f’nofs dan

il-baħar. L-akbar gżira li nsibu f’dan il-baħar hija _____________. Din il-gżira, flimkien

mal-gżira ta’ Sardenja tifforma parti mill-___________. ______________ iżda tifforma

parti minn Franza. Ħafna minn dawn il-gżejjer huma dipendenti, jiġifieri jagħmlu parti

minn pajjiż _________. Oħrajn insejħulhom _________________. Dan ifisser li huma

ma jkunu jagħmlu ma l-ebda pajjiż ieħor. ___________ u ____________ huma l-uniku

żewġ gżejjer indipendenti fil-Baħar Mediterran.

Il-Baħar Mediterran fih ħafna gżejjer, u grupp ta’ gżejjer qrib xulxin insejħulhom

_______________. L-Arċipelagu Malti hu magħmul minn Malta, _____________,

_______________, _____________,l-Gżejjer ____________ u dawk ta’ San

__________________________________.

Il-Baħar Mediterran huwa baħar magħluq. Vapuri u bċejjeċ oħra tal-baħar jistgħu

joħorġu minn waħda mit-_________ fetħiet. Meta vapur tal-merkanzija jitlaq mill-Italja

għall-Amerika jrid jgħaddi mill-_______________________, filwaqt li jekk wieħed irid

imur lejn l-Asja jrid jgħaddi mill- ______________________.

Eżerċizzju 5: Wieġeb Veru (V) jew Falz (F). 7 marki

a. Fit-Tramuntana tal-Baħar Mediterran insibu l-kontinent Ewropew.

b. Fin-Nofsinhar tal-Mediterran insibu l-kontinent Afrikan.

ċ. Jekk toħroġ mill-Mediterran u tgħaddi mill-Kanal ta’ Swejż tiġi fil-Baħar l-Iswed.

d. Il-Baħar Mediterran imiss ma’ tliet kontinenti.

e. Il-Marokk, il-Libja u l-Eġittu ma jmissux mal-Baħar Mediterran.

f. L-Ingilterra, bħall-Italja u Franza, jmissu mal-baħar Mediterran.

g. Il-Baħar Mediterran huwa baħar miftuħ għax għandu tliet fetħiet.

.

Paġna 8 minn 14

Eżerċizzju 6: L-Arċipelagu Malti

Ġo kull kaxxa ikteb l-isem tal-gżira li tifforma parti mill-arċipelagu Malti billi tagħżel minn

dawn: Malta, Għawdex, Kemmuna, Filfla, Gżejjer ta’ San Pawl 5 marki

__________________

_____________________

_____________________

________________

_____________________

______________

Paġna 9 minn 14

Eżerċizzju 7: Għin lit-Turist

Immaġina li fi triqtek lejn l-iskola waqfek turist biex isaqsik xi informazzjoni dwar il-

mappa ta’ Għawdex. Wieġeb il-mistoqsijiet li qed isaqsik it-turist skont in-numri li jidhru

fuq il-mappa u żid l-isem tar-raħal li kull numru qed juri. 5 marki

1. Fejn irrid immur biex nara s-swar taċ-Ċittadella? ____, ___________________

2. Bħalissa qed noqgħod f’Lukanda fix-Xlendi, imma rrid immur għand xi ħbieb li

joqogħdu f’raħal qrib din il-bajja għax se jiċċelebraw il-festa tal-patrun tagħhom

nhar l-10 ta’ Frar. ____, ___________________

3. Qabel se ninżel nara t-tieqa tad-Dwejra ħa ngħaddi minn dan ir-raħal. ____,

___________________

4. Nhar is-Sibt se mmur ġurnata Malta, minn fejn se naqbad il-Vapur t’Għawdex?

____, ___________________

5. Il-Bajja tal-Blue Lagoon tinsab fuq gżira żgħira qrib t’Għawdex. Qaluli li nista’

mmur fuq din il-gżira permezz tal-lanċa. ____, ___________________

Mġarr

Kemmuna

Paġna 10 minn 14

TAQSIMA Ċ: ŻMIEN IL-PREISTORJA

Eżerċizzju 8: Aqta’ sing taħt it-tweġiba t-tajba 5 marki

1. Snin ilu Malta kienet magħquda ma’ ( Sqallija, Slovenja, Sardenja, Spanja).

2. Dan nafuh għax instabu fdalijiet (tan-nies, ta’ l-annimali, tal-fuħħar, tar-ram).

3. Fdalijiet ta’ annimali ppreservati fil-ġebel għal snin twal jissejħu (metamorfosi,

preservazzjoni, fossili, ħaġar).

4. Fdalijiet ta’ xi annimali bħal iljunfanti, ippopotami, ċriev u orsijiet instabu f’(Għar

Dlam, Għar Imdallam, Għar Duda, Għar Dalam).

5. F’dan l-għar kienu jgħixu fih (l-ewwel nies, annimali selvaġġi, il-Kavallieri, it-Torok)

f’Malta.

Eżerċizzju 9: Tisliba 10 marki

Weqfin:

1. Hekk jissejjaħ tempju taħt l-art.

2. Kelma oħra flok Tempju.

3. Fiż-Żebbiegħ instabu xi fdalijiet li ġew imsejħa hekk.

4. Kelma oħra flok Ħaġar.

5. Minn dan isir il-fuħħar.

R

GĦ

IE

1

2

3

4

6

5

10

7

8

9

6

6

Paġna 11 minn 14

Mimdudin:

6. Tempju Megalitiku li jinsab fix-Xagħra.

7. Ġebel Megalitiku jfisser li jkun ġebel …

8. Żmien li fih in-nies kienu għadhom ma jafux jiktbu, ngħidulu żmien il-…..

9. Kienu jgħixu fih in-nies ta’ żmien il-ħaġar.

10. Huma kienu ħaddiema beżlin, jaħdmu l-art mingħajr ebda makkinarju,x’setgħa

kien ix-xogħol tagħhom?

Eżerċizzju 10: Ħares tajjeb lejn l-istampa t’hawn taħt u wara wieġeb il-mistoqsijiet.

Int u twieġeb ftakar li dawn in-nies qed jgħixu fi żmien il-preistorja. 15-il marka

1. Il-Mara fuq in-naħa ta’ quddiem ta’ l-istampa għandha xi ġebel f’idha. X’taħseb li

qed tagħmel? marka

_____________________________________________

Paġna 12 minn 14

2. Jidher li hemm il-kesħa għax kważi kollha lebsin ħwejjeġ ħoxnin. Minn fejn setgħu

jġibu l-materjal biex jagħmlu l-ħwejjeġ tagħhom? marka

_____________________________________

3. Fin-nofs ta’ l-istampa hemm Wilma, tifla ta’ seba’ snin. Kif taħseb li tqatta’ l-ħin

liberu tagħha? marka

_____________________________________________________________

4. Qrib il-kamp hemm il-missier li għandu annimal fuq għonqu. 6 marki

i. X’taħseb li kien xogħol il-Missier? ________________________

ii. Kif setgħa jaqbad dan l-annimal? ________________________

iii. X’annimal taħseb li qabad? ___________________________

iv. Semmi tliet raġunijiet għalfejn jista’ jkun li qabad dan l-annimal

_____________________, _____________________, ____________________

5. Immaġina li tħalt fil-kamp li jidher fuq l-istmpa. Agħmel ċirku ma’ dawk l-affarijiet li

tista’ tara. 5 marki

6. Kompli: In-Nies ta’ Żmien il-Ħaġar jissejħu hekk għax kienu jużaw il-ġebel biex

jagħmlu l-_____________ tagħhom u ma kienu jużaw l’ebda ___________.

Marka

Paġna 13 minn 14

TAQSIMA D: L-ASSEDJU L-KBIR

Eżerċizzju 11: Wieġeb dawn il-mistoqsijiet 7 marki

1. Għalfejn it-Torok riedu jieħdu lil Malta taħt idejhom? 2 marki

___________________________________________________________.

2. Agħti raġuni għalfejn it-Torok u l-Kavallieri kienu għedewwa. 2 marki

_________________________________________________________

3. Semmi tliet fortifikazzjonijiet li ntużaw waqt l-Assedju. 3 marki

i. ________________________

ii. ________________________

iii. ________________________

Eżerċizzju 12: Aqta’ Sing taħt it-tweġiba t-tajba: 7 marki

1. Dawn il-fortizzi kienu jinbnew (fin-nofs tal-gżira, qrib xi għolja, qrib il-baħar).

2. Kienu nbnew swar fuq l-ibliet ta’ (Valletta, Sliema, Imdina, Birgu) f’Malta, u (ta’

Ċenċ, taċ-Ċittadella, ta’ Gelmus, tal-Katidral) f’Għawdex.

3. Is-swar kienu jinbnew fuq xi (wied, għolja, qolla), (fit-tarf, fin-nofs, fl-imwarrab) tal-

gżira.

4. Il-fortizzi kienu jħarsu l-gżejjer minn attakki ta’ l-għadu fuq (l-art, il-baħar, l-ajru),

filwaqt li s-swar kienu jservu ta’ difiża għall-attakki mill-(art, baħar, ajru)

5. Wara l-Assedju, il-Birgu bdiet tissejjaħ (Vitorja, Imnikkta, Vittoriosa, Invicta),

filwaqt li l-Isla bdiet tissejjaħ (Vitorja, Imnikkta, Vittoriosa, Invicta)

6. (Vitorja, Imnikkta, Vittoriosa, Invicta) tfisser Belt Rebbieħa.

7. (Vitorja, Imnikkta, Vittoriosa, Invicta) tisser Belt Mhix Rebbieħa.

Paġna 14 minn 14

Eżerċizzju 13: Mmorru lura fiż-żmien…Kien it-8 ta’ Settembru, 1565. Immaġina

li int kont La Valette. Ikteb ħames sentenzi li fihom tgħid: 10 marki

X’kien ġara f’dan il-jum?

Kif kont qed tħossok?

X’kien ifisser għalik dan il-jum bħala l-Gran Mastru tal-Kavallieri fi żmien l-Assedju

l-Kbir u x’kienet tfisser għal Malta u l-Maltin din ir-Rebħa?

X’kien bi ħsiebek tagħmel għal Malta issa li kienet taħt il-Kavallieri ta’ l-Ordni ta’

San Ġwann?

TMIEM IL-KARTA

_________________________________________________

_________________________________________________

_________________________________________________

_________________________________________________

_________________________________________________

_________________________________________________

_________________________________________________

_________________________________________________

________________________________________________

Paġna 1 minn 15

L-Eżamijiet Annwali għall-Iskejjel Primarji tal-Knisja, Għawdex 2012

Is-Sitt Sena

STUDJI SOĊJALI

L-Isem: _____________________________ Il-Klassi: _______________

Skema ta’ Marki

Taqsima Suġġett Marki

Taqsima A Komunikazzjoni 20 marka

Taqsima B Il-Baħar tal-Mediterran u

Mapep ta’ Malta u

Għawdex.

26 marka

Taqsima Ċ Żmien il-Preistorja 30 marka

Taqsima D L-Assedju l-Kbir 24 marka

Total ta’ Marki : 100 marka

Paġna 2 minn 15

Taqsima A: Il-Komunikazzjoni

Eżerċizzju 1: Nużaw is-sit www.gov.mt

Is-Sur Abela huwa l-Kap il-ġdid fi Skola Primarja. Huwa jixtieq jorganizza diversi

attivitajiet għall-istudenti matul is-sena skolastika li ġejja filwaqt li jeħtieġ jiġbor xi

informazzjoni mis-sit elettroniku www.gov.mt.

Din hi parti mill-homepage ta’ dan is-sit.

Paġna 3 minn 15

Aqra l-lista t’attivitajiet li qed jippjana s-Sur Abela. Ma’ ġenb kull attivita’

ikteb l-isem tal-link li hu l-aktar adattat biex jiġbor informazzjoni skont is-

suġġett. L-ewwel waħda hija lesta.

(5 marki> marka x 5)

Attivita’ Qasam Naraw kopja tal-Karti tal-Eżamijiet tas-snin ta’ qabel. Edukazzjoni u tagħlim

Ħarġa fil-Mużew ta’ l-Istorja Naturali. Arti, Kultura u Storja

Jitlob informazzjoni dwar offerti fuq titjiriet lejn Sqallija għall-gruppi ta’ l-istudenti tal-Year 6.

Vjaġġar u Turiżmu

Xi studenti se jagħmlu riċerka fuq kif wieħed jista’ jfittex impjieg f’Malta.

Xogħol u Negozju

Insiru nafu aktar dwar id-drittijiet tagħna t-tfal. Stat u Drittijiet Ċivili

Ninfurmaw ruħna fuq l-użu tas-solar water heaters fid-djar jew offerti fuq il-pannelli fotovoltajċi

Ambjent u Riżorsi

Eżerċizzju 2: Inwasslu l-messaġġ lil kulħadd.

L-idea li jmorru mawra sa Sqallija tgħidx kemm intlaqgħet tajjeb mill-istudenti. L-

aġenzija ta’ l-ivjaġġar infurmat lill-Kap ta’ l-iskola li iktar ma’ jkun hemm min

jattendi għal dan it-tour aktar se jorħos il-prezz tal-biljetti.

Sadanittant Kelly u Matthew, membri fil-Kunsill ta’ l-Istudenti, ħarġu bl-idea li

jħajru aktar studenti mill-iskola, nies mir-raħal u xi qraba oħra biex imorru

magħhom għal din il-ġita u b’hekk in-numru ta’ nies ikompli jikber.

Paġna 4 minn 15

Għin lil Kelly u lil Matthew billi tpoġġi l-mezzi ta’ komunikazzjoni

skont kif l-aktar adattat biex ir-reklam jilħaq nies differenti. L-

istess mezz tista’ tiktbu aktar minn darba.

Gazzetta, Magażin ta’ l-iskola, Radju tal-Parroċċa, Radju

Nazzjonali, Websajt ta’ l-iskola, Poster għall-ħwienet,

flyers, Programm fuq it-TV, Facebook, Avviżi fil-Knisja,

Bulettin, Preżentazzjoni fuq il-kompjuter, fuljett mibgħut

bil-posta

7 marki > ½ marka x 14

Gazzetta

Radju Nazzjonali

Programm fuq it-t.v

Facebook

Fuljett mibgħut bil-

posta

Bulettin

Radju tal-paroċċa

Poster għall-ħwienet

Flyers

Avviżi fil-Knisja

Magażin ta’ l-iskola

Websajt ta’ l-iskola

Preżentazzjoni fuq il-

kompjuter

Flyer

Lill-istudenti

ta’ l-iskola

Dawk li jgħixu fl-

istess raħal tagħna

Lill-qraba / ħbieb

Għawdxin (jistgħu jkunu

minn irħula differenti)

Paġna 5 minn 15

Eżerċizzju 3: Reklam 8 marki

Dan huwa l-flyer bir-reklam li se jingħata lill-ġenituri tat-tfal u jitqassam bl-idejn lil

xi nies tar-raħal. Aqrah tajjeb u wara wieġeb il-mistoqsijiet relatati.

1. Fuq il-linja mmarkata bi stilla agħżel slogan minn dawn li ġejjin.

marka

i. Li qatt ma tinsiha iii. Bi ġmiel mimlija

ii. Aqta’ biljett għalik u għalija. iv. Minn kmieni filgħodu sa tard

filgħaxija.

2. Għalfejn għażilt dan l-islogan? 2 marki

______________________________________________________________

________________________________________

PREZZ : KBAR: €83 TFAL: €39

(taħt l-14 –il sena akkumpanjati minn 2 adulti) * Vjaġġ lejn Pozzallo bil-catamaran Maria Dolores

tal-Virtu Ferries * Pullman privata l-ġurnata kollha magħna * Xiri mis-suq popolari ta’ Messina * Eskursjonijiet lejn Palermo w Etna * Taxxi kollha mħallsin * Servizz ta’ tour leader ta’ Gozo Travel Agency * Eskluż mill-prezz it-trasport miċ-Ċirkewwa u lura

Data:______________________

Fejn ser inżuru?

ETNA, MESSINA, PALERMO

a

b

ċ

a

Paġna 6 minn 15

3. X’taħseb li hemm nieqes fil-kaxxa mmarkata bi stilla marka

____________________________

4. Iddeskrivi kif għandhom ikunu xi stampi fuq dan ir-reklam biex ikunu effettivi.

2 marki

_____________________ ______________________

5. Immaġina li rċivejt dan ir-reklam, u tħajjart tmur din il-ġurnata Sqallija. Taħseb li

għandek l-informazzjoni kollha biex tkun tista’ tixtri l-biljetti. X’dettalji oħra hemm

bżonn li jkunu mniżżla fuq dan il-fuljett? 2 marki

_________________________________________________________________

TAQSIMA B – Il-BAĦAR MEDITERRAN

Eżerċizzju 4: Imla l-Vojt

Il-Jum li jmorru Sqallija fl-aħħar kien wasal.

Kelly u Matthew kienu minn ta’ l-ewwel li

telgħu fuq l-ajruplan. Huma qabdu l-magażin

u bdew jaqraw xi informazzjoni dwar il-Baħar

Mediterran. Iżda, hekk kif bdew jaqraw

intebħu li kien hemm xi kliem nieqes.

Imla l-vojt billi tuża dan il-kliem:

9 marki >1/2 marka x 18

(Għawdex, Indipendenti, Kemmuna, ikbar, Korsika, Italja, Ċipru, Fliegu tal-Ġibiltà, Kanal

ta’ Swejż, Malta, tliet, Filfla, Sqallija, Manoel, nofs, Malta, Pawl il-Baħar, arċipelagu)

b

Paġna 7 minn 15

Il-kelma Mediterran tfisser ʺil-baħar tan-nofsʺ. Malta tinsab f’nofs dan il-baħar. L-akbar

gżira li nsibu f’dan il-baħar hija Sqallija. Din il-gżira, flimkien mal-gżira ta’ Sardenja

tifforma parti mill-Italja. Korsika iżda tifforma parti minn Franza. Ħafna minn dawn il-

gżejjer huma dipendenti, jiġifieri jagħmlu parti minn pajjiż ikbar. Oħrajn insejħulhom

indipendenti. Dan ifisser li huma ma jkunu jagħmlu ma l-ebda pajjiż ieħor. Malta u Ċipru

huma l-uniku żewġ gżejjer indipendenti fil-Baħar Mediterran.

Il-Baħar Mediterran fih ħafna gżejjer, u grupp ta’ gżejjer qrib xulxin insejħuljom

arċipelagu. L-Arċipelagu Malti hu magħmul minn Malta, Għawdex, Kemmuna, Filfla,l-

Gżejjer Manoel u dawk ta’ San Pawl il-Baħar.

Il-Baħar Mediterran huwa baħar magħluq. Vapuri u bċejjeċ oħra tal-baħar jistgħu

joħorġu minn waħda mit-tliet fetħiet. Meta vapur tal-mekanzija jitlaq mill-Italja għall-

Amerika jrid jgħaddi mill-Fliegu tal-Ġibilità, filwaqt li jekk wieħed irid imur lejn l-Asja jrid

jgħaddi mill- Kanal ta’ Swejż.

Eżerċizzju 5: Wieġeb Veru (V) jew Falz (F). 7 marki

a. Fit-Tramuntana tal-Baħar Mediterran insibu l-kontinent Ewropew.

V

b. Fin-Nofsinhar tal-Mediterran insibu l-kontinent Afrikan.

V

ċ. Jekk toħroġ mill-Mediterran u tgħaddi mill-Kanal ta’ Swejż tiġi fil-Baħar l-Iswed.

F

d. Il-Baħar Mediterran imiss ma’ tliet kontinenti. V

e. Il-Marokk, il-Libja u l-Eġittu ma jmissux mal-Baħar Mediterran.

F

f. L-Ingilterra bħall-Italja u Franza jmissu mal-baħar Mediterran.

F

g. Il-Baħar Mediterran huwa baħar miftuħ għax għandu tliet fetħiet.

F.

Paġna 8 minn 15

Eżerċizzju 6: L-Arċipelagu Malti

Ġo kull kaxxa ikteb l-isem tal-gżira li tifforma parti mill-arċipelagu Malti billi tagħżel minn

dawn: Malta, Għawdex, Kemmuna, Filfla, Gżejjer ta’ San Pawl 5 marki

Għawdex

Gżejjer Ta’ San Pawl

Malta

Kemmuna

Filfla

Paġna 9 minn 15

Eżerċizzju 7: Għin lit-Turist

Immaġina li fi triqtek lejn l-iskola waqfek turist biex isaqsik xi informazzjoni dwar il-

mappa ta’ Għawdex. Wieġeb il-mistoqsijiet li qed isaqsik it-turist skont in-numri li jidhru

fuq il-mappa u żid l-isem tar-raħal li kull numru qed juri. 5 marki > marka x 5

1. Fejn irrid immur biex nara s-swar taċ-Ċittadella? 1, Victoria

2. Bħalissa qed noqgħod f’Lukanda fix-Xlendi, imma rrid immur għand xi ħbieb li

joqogħdu f’raħal qrib din il-bajja għax se jiċċelebraw il-festa tal-patrun tagħhom

nhar l-10 ta’ Frar. 3, Munxar

3. Qabel se ninżel nara t-tieqa tad-Dwejra ħa ngħaddi minn dan ir-raħal. 5, San

Lawrenz

4. Nhar is-Sibt se mmur ġurnata Malta, minn fejn se naqbad il-Vapur t’Għawdex? 12,

Mġarr

5. Il-Bajja tal-Blue Lagoon tinsab fuq gżira żgħira qrib t’Għawdex. Qaluli li nista’

mmur fuq din il-gżira permezz tal-lanċa. 15, Kemmuna

Mġarr

Kemmuna

Paġna 10 minn 15

TAQSIMA Ċ : ŻMIEN IL-PREISTORJA

Eżerċizzju 8: Aqta’ sing taħt it-tweġiba t-tajba 5 marki

1. Snin ilu Malta kienet magħquda ma’ ( Sqallija, Slovenja, Sardenja, Spanja).

2. Dan nafuh għax instabu fdalijiet (tan-nies, ta’ l-annimali, tal-fuħħar, tar-ram).

3. Fdalijiet ta’ annimali ppreservati fil-ġebel għal snin twal jissejħu (metamorfosi,

preservazzjoni, fossili, ħaġar).

4. Fdalijiet ta’ xi annimali bħal iljunfanti, ippopotami, ċriev u orsijiet instabu f’(Għar

Dlam, Għar Imdallam, Għar Duda, Għar Dalam).

5. F’dan l-għar kienu jgħixu fih (l-ewwel nies, annimali selvaġġi, il-Kavallieri, it-Torok)

f’Malta.

Eżerċizzju 9: Tisliba 10 marki

Weqfin:

1. Hekk jissejjaħ tempju taħt l-art.

2. Kelma oħra flok Tempju.

3. Fiż-Żebbiegħ instabu xi fdalijiet li ġew imsejħa hekk.

4. Kelma oħra flok Ħaġar.

5. Minn dan isir il-fuħħar.

M

P

O Ġ

E

W

S

K

R

B

A

I

O

A

Q

D

E

S

Ġ

E

B

E

L

T

A

F

A

L

G N J A

B I R

R E I T O R J A

GĦ R

D IE W A

1

2

3

4,

6

5

10

7

9

8

A

Paġna 11 minn 15

Mimdudin:

6. Tempju Megalitiku li jinsab fix-Xagħra.

7. Ġebel Megalitiku jfisser li jkun ġebel …

8. Żmien li fih in-nies kienu għadhom ma jafux jiktbu, ngħidulu żmien il-…..

9. Kienu jgħixu fih in-nies ta’ żmien il-ħaġar.

10. Huma kienu ħaddiema beżlin, jaħdmu l-art mingħajr ebda makkinarju,x’setgħa

kien ix-xogħol tagħhom?

Eżerċizzju 10: Ħares tajjeb lejn l-istampa t’hawn taħt u wara wieġeb il-mistoqsijiet.

Int u twieġeb ftakar li dawn in-nies qed jgħixu fi żmien il-preistorja. 15-il marka

Paġna 12 minn 15

1. Il-Mara fuq in-naħa ta’ quddiem ta’ l-istampa għandha xi ġebel f’idha. X’taħseb li

qed tagħmel? marka

_____________________________________________

Tqabbad in-nar…tagħmel xi għodod li jaqtgħu billi tifforma ġebel għall-ponta

2. Jidher li hemm il-kesħa għax kważi kollha lebsin ħwejjeġ ħoxnin. Minn fejn setgħu

iġibu l-materjal biex jagħmlu l-ħwejjeġ tagħhom? marka

_____________________________________

Mill-ġlud tal-annimali

3. Fin-nofs ta’ l-istampa hemm Wilma, tifla ta’ seba’ snin. Kif taħseb li tqatta’ l-ħin

liberu tagħha? marka

_____________________________________________________________

Diversi (important li jissemmgħu affarijiet li kienu jeżistu dakinhar)

4. Qrib il-kamp hemm il-missier li għandu annimal fuq għonqu. 6 marki

i. X’taħseb li kien xogħol il-Missier? ________________________ bidwi

ii. Kif setgħa jaqbad dan l-annimal? ________________________ xibka,

vleġġa, injama għall-ponta

iii. X’annimal taħseb li qabad? ___________________________ ċerv

iv. Semmi tliet raġunijiet għalfejn jista’ jkun li qabad dan l-annimal

_____________________, _____________________, ____________________

ĠILDA GĦALL-ĦWEJJEĠ IKEL SAGRIFIĊĊJU

Paġna 13 minn 15

5. Immaġina li tħalt fil-kamp li jidher fuq l-istmpa. Agħmel ċirku ma’ dawk l-affarijiet li

tista’ tara. 5 marki

6. Kompli: In-Nies ta’ Żmien il-Ħaġar jissejħu hekk għax kienu jużaw il-ġebel biex

jagħmlu l-għodod tagħhom u ma kienu jużaw l’ebda metall.

Marka :½ marka x 2

TAQSIMA D: L-ASSEDJU L-KBIR

Eżerċizzju 11: Wieġeb dawn il-mistoqsijiet 7 marki

1. Għalfejn it-Torok riedu jieħdu lil Malta taħt idejhom? 2 marki

Malta kienet f’qagħda strateġika tajba

___________________________________________________________.

Paġna 14 minn 15

2. Agħti raġuni għalfejn it-Torok u l-Kavallieri kienu għedewwa. 2 marki

Il-Kwistjoni tar-Reliġjon (tiġi aċċettata wkoll raġuni bħal fuq ġlied ta’ min ser

jirbaħ l-art/ poter)

_________________________________________________________

3. Semmi tliet fortifikazzjonijiet li ntużaw waqt l-Assedju. 3 marki

i. ________________________ Forti San Mikiel

ii. ________________________ Forti Sant Anġlu

iii. ________________________ Forti Sant Iermu

Eżerċizzju 12: Aqta’ Sing taħt it-tweġiba t-tajba: 7 marki

1. Dawn il-fortizzi kienu jinbnew (fin-nofs tal-gżira, qrib xi għolja, qrib il-baħar).

2. Kienu nbnew swar fuq l-ibliet ta’ (Valletta, Sliema, Imdina, Birgu) f’Malta, u (ta’

Ċenċ, taċ-Ċittadella, ta’ Gelmus, tal-Katidral) f’Għawdex.

3. Is-swar kienu jinbnew fuq xi (wied, għolja, qolla), (fit-tarf, fin-nofs, fl-imwarrab) tal-

gżira.

4. Il-fortizzi kienu jħarsu l-gżejjer minn attakki ta’ l-għadu fuq (l-art, baħar, ajru),

filwaqt li s-swar kienu jservu ta’ difiża għall-attakki mill-(art, baħar, ajru)

5. Wara l-Assedju, il-Birgu bdiet tissejjaħ (Vitorja, Imnikkta, Vittoriosa, Invicta),

filwaqt li l-Isla bdiet tissejjaħ (Vitorja, Imnikkta, Vittoriosa, Invicta)

6. (Vitorja, Imnikkta, Vittoriosa, Invicta) tfisser Belt Rebbieħa.

7. (Vitorja, Imnikkta, Vittoriosa, Invicta) tisser Belt Mhix Rebbieħa.

Eżerċizzju 13: Mmorru lura fiż-żmien…Kien it-8 ta’ Settembru, 1565. Immaġina

li int kont La Valette. Ikteb ħames sentenzi li fihom tgħid: 10 marki (2 marki x 5)

X’kien ġara f’dan il-jum?

Kif kont qed tħossok?

X’kien ifisser għalik dan il-jum bħala l-Gran Mastru tal-Kavallieri fi żmien l-Assedju

l-Kbir u għal Malta u l-Maltin din ir-Rebħa?

Paġna 15 minn 15

X’kien bi ħsiebek tagħmel għal Malta issa li kienet taħt il-Kavallieri ta’ l-Ordni ta’

San Ġwann?

Punti li jistgħu jissemmew dwar x’kienet tfisser din ir-rebħa:

Malta saret Tarka tal-Kristjaneżmu, Malta saret aktar importanti u Malta ingħatat l-

għajnuna minn barra biex tinbena Belt Ġdida, bdew jissejħu l-Kavallieri ta’ l-Ordni

ta’ San ĠWANN, il-ġid f’Malta beda jikber u Malta għamlet progress kbir.

Tweġibiet varji oħra għall-mistoqisijiet imsemmija

TMIEM IL-KARTA

__________________________________________________________

__________________________________________________________

__________________________________________________________

__________________________________________________________

__________________________________________________________

__________________________________________________________

__________________________________________________________