Upload
annelys-de-vet
View
248
Download
11
Embed Size (px)
DESCRIPTION
The image of the Netherlands is instable. Old pictures aren’t sufficient anymore and new ones are being searched for. More then a dozen students of the Design Academy Eindhoven have mapped the Netherlands with its habits, citizens, culture and language. Personal involvement and interest always as a starting point. By means of graphs, indexes, photographs, drawings and maps the lowlands are put in perspective. From bicycle tales and weapon export, to zapping from brand to brand and concerning gentle forgotten guilders. From inland country and fears, to foreign countries and dreams. These non-conventional pictures give a surprising insight in what binds the Dutch. Credits: Annelys de Vet (Editor) Introduction: Lidewij Edelkoort Contributions from: Students Design Academy Eindhoven Published by BIS Publishers, 2005 Paperback 128 pages Size: 15 x 21 cm Text in Dutch ISBN: 9789063691196
Citation preview
SubjectieveAtlas van Nederland
SubjectieveAtlas van Nederland
Samenstelling Annelys de VetVerbeelding Maja Bialon, Emiel van Boekel, Merel Boers, Anieke Branderhorst, Lars Breitenfeldt, Pim van der Burgt, Friso Dijkstra, Moniek Driesse, Ine van Elsen, Ruben Esser, Jeanine Essink, Chester Griët, Christie Haalboom, Kim Hemmes, Sofie Hoenselaars, Gijs Huijgen, Esseline Keeven, Nancy Kennis, Jean-Philppe Klein, Max Kortsmit, Janneke Laarakkers, Itay Lahav, Anouk Meeren, Rop van Mierlo, Melissa Peen, Liselotte Pepping, Marije Riesewijk, Jochem Ruijgrok, Marlon van Schellebeek, David Schocken, Solvi Sigurdsson, Janneke Smale, Stephan Velema, Robin Verweij, Michiel Vlaanderen, Carline Vrielink, Jeroen Weijering, Simone van Wijk, Frank Winnubst, Naomi Yasuda
BIS Publishers
Inhoud4
1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 Inhoud . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 Inhoud . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 Inhoud . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 Inhoud . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 Voorwoord . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Annelys de Vet 9 Voorwoord . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Annelys de Vet 10 Slechte Tijden, Goede Tijden of ons Platte Land . . . . . . . . . . . . . . . . Lidewij Edelkoort 11 Slechte Tijden, Goede Tijden of ons Platte Land . . . . . . . . . . . . . . . . Lidewij Edelkoort 12 Slechte Tijden, Goede Tijden of ons Platte Land . . . . . . . . . . . . . . . . Lidewij Edelkoort 13 Slechte Tijden, Goede Tijden of ons Platte Land . . . . . . . . . . . . . . . . Lidewij Edelkoort 14 Nederland door Nederlanders . . . . . . . Ine van de Elsen 15 Nederland door Nederlanders . . . . . . . Ine van de Elsen 16 Nederland door Nederlanders . . . . . . . Ine van de Elsen 17 Nederland door Nederlanders . . . . . . . Ine van de Elsen 18 Denkend aan Holland . . . . . . . . . . . . . Kim Hemmes 19 Denkend aan Holland . . . . . . . . . . . . . Kim Hemmes 20 The Dutch Dream . . . . . . . . . . . . . . . . Moniek Driesse 21 The Dutch Dream . . . . . . . . . . . . . . . . Moniek Driesse 22 Stukje Nederland . . . . . . . . . . . . . . . . . Marlon van Schellebeek 23 Stukje Nederland . . . . . . . . . . . . . . . . . Marlon van Schellebeek 24 Wie ziet wat? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Nancy Kennis, Jean-Philppe Klein 25 Wie ziet wat? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Nancy Kennis, Jean-Philppe Klein 26 Hoogstepunten van Nederland . . . . . Frank Winnubst 27 Hoogstepunten van Nederland . . . . . Frank Winnubst 28 Van kikvors tot vogelvlucht . . . . . . . . . Sofie Hoenselaars 29 Van kikvors tot vogelvlucht . . . . . . . . . Sofie Hoenselaars 30 Weer verkeer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ruben Esser 31 Weer verkeer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ruben Esser 32 Wachtwijzer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ruben Esser 33 Wachtwijzer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ruben Esser 34 Privacy = Loneliness . . . . . . . . . . . . . . David Shocken 35 Privacy = Loneliness . . . . . . . . . . . . . . David Shocken 36 Fietsen en fietsers . . . . . . . . . . . . . . . . Maja Bialon 37 Fietsen en fietsers . . . . . . . . . . . . . . . . Maja Bialon 38 Fietsen en fietsers . . . . . . . . . . . . . . . . Maja Bialon 39 Fietsen en fietsers . . . . . . . . . . . . . . . . Maja Bialon 40 Nederland 72dpi . . . . . . . . . . . . . . . . . Michiel Vlaanderen
5Inhoud
41 Nederland 72dpi . . . . . . . . . . . . . . . . . Michiel Vlaanderen 42 Nederland 72dpi . . . . . . . . . . . . . . . . . Michiel Vlaanderen 43 Nederland 72dpi . . . . . . . . . . . . . . . . . Michiel Vlaanderen 44 What if? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Itay Lahav 45 What if? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Itay Lahav 46 Dutch Arms Trade . . . . . . . . . . . . . . . . Max Kortsmit 47 Dutch Arms Trade . . . . . . . . . . . . . . . . Max Kortsmit 48 Dutch Arms Trade . . . . . . . . . . . . . . . . Max Kortsmit 49 Dutch Arms Trade . . . . . . . . . . . . . . . . Max Kortsmit 50 Actualitijdelijk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ruben Esser 51 Actualitijdelijk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ruben Esser 52 Vrees . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Maja Bialon, Pim van der Burgt, Friso Dijkstra, Jeanine Essink, Christie Haalboom, Kim Hemmes, Janneke Laarakkers, Itay Lahav, Anouk Meeren, Liselotte Pepping, Marije Riesewijk, Stephan Velema, Michiel Vlaanderen, Carline Vrielink, Simone van Wijk 53 Mediacratie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Emiel van Boekel 54 EU-Grondwet stratego . . . . . . . . . . . . . Robin Verweij 55 EU-Grondwet stratego . . . . . . . . . . . . . Robin Verweij 56 Nederland ver-lons-deelt . . . . . . . . . . . Rop van Mierlo 57 Nederland ver-lons-deelt . . . . . . . . . . . Rop van Mierlo 58 Dutch Design(ers) 2004/2005 . . . . . . Michiel Vlaanderen 59 Dutch Design(ers) 2004/2005 . . . . . . Michiel Vlaanderen 60 Festivalland . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Janneke Laarakkers 61 Festivalland . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Janneke Laarakkers 62 Geef ons heden ons dagelijks brood . . Jeanine Essink 63 Geef ons heden ons dagelijks brood . . Jeanine Essink 64 Maal-tijden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Moniek Driesse 65 Maal-tijden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Moniek Driesse 66 Maal-tijden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Moniek Driesse 67 Maal-tijden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Moniek Driesse 68 Superland . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Pim van der Burgt 69 Superland . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Pim van der Burgt 70 Superland . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Pim van der Burgt 71 Superland . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Pim van der Burgt 72 Superland . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Pim van der Burgt 73 Superland . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . Pim van der Burgt 74 Eerste links en tweede pad rechts . . . . Esseline Keeven 75 Eerste links en tweede pad rechts . . . . Esseline Keeven 76 Eerste links en tweede pad rechts . . . . Esseline Keeven 77 Eerste links en tweede pad rechts . . . . Esseline Keeven
6 Inhoud
78 Hoe Nederlands is mijn dag? . . . . . . . Janneke Smale 79 Hoe Nederlands is mijn dag? . . . . . . . Janneke Smale 80 Hoe Nederlands is mijn dag? . . . . . . . Janneke Smale 81 Hoe Nederlands is mijn dag? . . . . . . . Janneke Smale 82 Vergeten geld . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Anieke Branderhorst 83 Vergeten geld . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Anieke Branderhorst 84 Vergeten geld . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Anieke Branderhorst 85 Vergeten geld . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Anieke Branderhorst 86 Blijf kijken, we zijn zo weer bij u terug Simone van Wijk 87 Blijf kijken, we zijn zo weer bij u terug Simone van Wijk 88 Image shopping . . . . . . . . . . . . . . . . . Ine van de Elsen, Melissa Peen, Frank Winnubst, Naomi Yasuda 89 Image shopping . . . . . . . . . . . . . . . . . Ine van de Elsen, Melissa Peen, Frank Winnubst, Naomi Yasuda 90 Kenmerk Delano Westerink . . . . . . . . . . Merel Boers, Chester Griët 91 Kenmerk Janneke Brouwer . . . . . . . . . . Merel Boers, Chester Griët 92 Kenmerk Jacques Habets . . . . . . . . . . . Merel Boers, Chester Griët 93 Kenmerk Tina de Bruin . . . . . . . . . . . . Merel Boers, Chester Griët 94 Nederland in opstand . . . . . . . . . . . . . Stephan Velema 95 Nederland in opstand . . . . . . . . . . . . . Stephan Velema 96 Pasoord . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Stephan Velema 97 Pasoord . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Stephan Velema 98 Gemengd goed . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Gijs Huijgen 99 Gemengd goed . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Gijs Huijgen100 Gemengd goed . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Gijs Huijgen101 Gemengd goed . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Gijs Huijgen102 Tattataal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Jochem Ruijgrok103 Tattataal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Jochem Ruijgrok104 Populairste Nederlandse en Vlaamse schilders . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Lars Breitenfeldt106 Populairste Duitsers . . . . . . . . . . . . . . Lars Breitenfeldt107 Populairste Duitsers . . . . . . . . . . . . . . Lars Breitenfeldt108 Populairste Duitse steden . . . . . . . . . . Lars Breitenfeldt109 Populairste Nederlandse steden . . . . . Lars Breitenfeldt110 Holland in Amerika . . . . . . . . . . . . . . Naomi Yasuda111 Holland in Amerika . . . . . . . . . . . . . . Naomi Yasuda112 Over Nederland gesproken . . . . . . . . . Melissa Peen113 Over Nederland gesproken . . . . . . . . . Melissa Peen114 Over Nederland gesproken . . . . . . . . . Melissa Peen115 Over Nederland gesproken . . . . . . . . . Melissa Peen116 Kleine verschillen . . . . . . . . . . . . . . . . Maja Bialon117 Kleine verschillen . . . . . . . . . . . . . . . . Lars Breitenfeldt, Solvi Sigurdsson118 Index Door studenten bezochte landen . Janneke Smale, Michiel Vlaanderen119 Index Door studenten bezochte landen . Janneke Smale, Michiel Vlaanderen
7Inhoud
120 Index Geboorteplaatsen studenten . . . . Janneke Smale121 Index Studenten in deze atlas . . . . . . . .122 Index Studenten in deze atlas . . . . . . . .123 Index Studenten in deze atlas . . . . . . . .124 Bijlage Nieuwe vlaggen voor Nederland Anieke Branderhorst, Pim van der Burgt, Esseline Keeven, Max Kortsmit, Itay Lahav, Anouk Meeren, Janneke Smale, Jeroen Weijering, Simone van Wijk125 Bijlage Nieuwe vlaggen voor Nederland Maja Bialon, Merel Boers, Jeanine Essink, Chester Griët, Esseline Keeven, Jean- Philppe Klein, Robin Verweij, Michiel Vlaanderen126 Bibliografie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .127 Bibliografie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .128 Colofon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
8 Voorwoord
9Voorwoord
Het beeld van Nederland draait om zijn as. Oude beelden dekken niet langer de lading en naar nieuwe wordt ongericht gezocht. In dit zo warrige tijdsbestek doet de globalisering de behoefte aan plaatsbepaling groeien. Waar veel zaken op elkaar gaan lijken zoekt het individu naar houvast. De magnetische beelden van de massamedia lijken te doen geloven dat Nederland zich in crisis bevindt. Vanuit de behoefte om dit beeld bij te stellen – of minstens te relativeren – is deze ‘Subjectieve Atlas van Nederland’ ontstaan. Ruim drie dozijn studenten van de Design Academy Eindhoven hebben hun persoonlijke observaties van ons land grafisch en beeldend in kaart gebracht. Individuele betrokkenheid was uitgangspunt om vanuit steeds andere perspectieven te kunnen kijken. Eindeloos veel lijnen, verbanden en hoogtepunten; van verliefde gemengde koppels en het eten van ons dagelijks brood, tot het zappen van merk naar merk en het mijmeren over zacht vergeten guldens. Er ontstond inzicht in de mateloze wapenexport en hoe de krantenkoppen een zo onbestemde vrees voeden. Denkend aan Holland sneuvelden clichés, vielen vermeen-de waarden. Zoals het klokje thuis tikte, tikt het niet langer. En in dat vacuüm schetste een ieder zijn eigen grenzen. De onconventionele beelden die hieruit ontstonden en in deze atlas zijn gebundeld geven een verrassend inzicht in wat ons, inwoners van Nederland, op dit moment bindt en onderscheidt.
Annelys de Vet,ontwerper en docent Design Academy Eindhoven
10
Slechte Tijden, Goede Tijden of ons Platte Land
11
Och arm Nederland. Klein, lief, kleinburgerlijk en haat-dragend Nederland. In strijd om niet alles te verliezen. In onmin met zichzelf. In onmacht om z’n identiteit op-nieuw te formuleren. Beroemd en berucht land; zeevarend, strijdvaardig, handelsgeestig en vooruitziend, saamhorig in de strijd tegen de gemeenschappelijke vijand, het water. Beroemd om z’n schilders, z’n voetbal en z’n vermeende vrijheid, berucht om zijn vooruitstrevendheid. Steek je hoofd niet boven het maaiveld want iedereen is al iemand. Steek je kop niet in de klei want doemdenken wordt niet gedoogd. Zorg dat je gewoon doet, dan ben je immers al gek. Wandel op het midden van de weg en geef vooral niet te gulzig geld uit. Tel uit je winst. Het land van de perfecte middelmaat. Dan wordt het staatje opgeschrikt door twee violente moor-den, branden, agressie, hooligans, terreur en de dreiging van terrorisme. Door deel uit te maken van een steeds groeiend gebied wordt het één van de velen, één van de kleinere ook. Plotseling wordt de middelmatigheid een gevaar. Het land houdt op uitgesproken te zijn en gaat zijn gouden oude naam als vooruitstrevend en opinieleidend land verliezen aan andere lidstaten als Denemarken en Spanje. Het voelt als een land zonder toekomst, zonder talent, zonder uitzicht op vernieuwing. Stuurloos (want onbestuurd) dobbert het landje op de heftige golven van emotie. Slechts te verenigen door Marco Borsato, slechts te motiveren door dood en geboorte binnen het Huis van Oranje.
12
Pistoletto Paultje en tante Truus zijn uit hun doen, de eeuw is slecht begonnen en de belofte van de volgende nieuwe eeuw zo ver weg dat alle perspectief uit het huidige is verdwenen. Het lijkt alsof de toekomst is ingeslikt (en in het verkeerde keelgat geschoten), verteerd en verworden tot het heden of zelfs al verleden. Op zoek naar identiteit en nieuwe en creatieve energie is het blijkbaar tijd om alles plat te leggen, zo plat als ons eigen land. Om perspectief uit de tekening halen; alle gegevens worden even belangrijk. Voorgrondobject en achtergrondmuziek worden één in een perfect platte print van het perfect platte land. Het platleggen van de situatie en het in kaart brengen van de gegevens helpt om het hui-dige te verwerken en te begrijpen, schept tijd voor reflectie en ruimte voor het ontwerpen van een nieuwe dimensie. Een tweedimensionale schets om het gebied z’n derde dimensie terug te geven, een inventarisatie van de status-quo om van daaruit eigenaardig en uitdagend te bouwen aan het archetypische Holland van de eenentwinstigste eeuw. Door middel van geheugenschetsen, dromen en idealen, boterhammen, spelletjes en krantenkoppen, pixels en privacy hebben de studenten van de Design Academy Eindhoven hun visie op Nederland in kaart gebracht. Een zeer eigen en creatieve vorm van cartografisch denken waarmee we onze blik kunnen verruimen en onze zinnen kunnen verzetten op zoek naar antwoorden om de eigen grenzen opnieuw te bepalen of te overschrijden.
13
Eigenlijk houden we juist zo veel van dit kleine land waar iedereen kans op geluk maakt zonder het te zien. Het is namelijk zo’n schitterend land met statige waterwegen en kleine kanaaltjes, met machtige waterwerken en door de mens bediende sluisjes, met bruisende metropolen en ingeslapen dikke dorpen. Met een berg in Wageningen en een dal in Bloemendaal, met één van de oudste uni-versiteiten van Europa en een wereldberoemde universiteit begaan met groene energie en biomaterie en dan natuur-lijk de beste academie voor design. We hebben zo veel dat we het niet meer kunnen zien. Daarom heeft Annelys de Vet met haar studenten van de afdeling Mens en Communicatie een boek samen-gesteld als een discussiestuk om ideeën uit te putten. De studenten laten zien dat dit een land is met talent en verregaande energie dat de uitdaging aan wil gaan. De jonge ontwerpers en de nog jongere bachelors van Holland tonen aan dat onze toekomst wel degelijk bestaat en dat onze creativiteit het verse water, het nieuwe geld, de laatste tulp, de onontdekte specerij en het bijzondere tapijt is van morgen. Dat het Holland van Thonik, Stoom, Mooi, Droog en Proef ons leidt naar een maatschappij waar creatief zijn en conceptueel denken voorop komen te staan. Lidewij Edelkoort,trendforecaster en voorzitter college van bestuur Design Academy Eindhoven
Bert 1950, LaarbeekFriedus 1952, De MortelHelma 1952, De Mortel
Emma 1958, LeidenJohan 1960, KapellePetra 1960, Helmond
Leon 1963, LieshoutMarjo 1963, KapellePeter 1965, Waalwijk
Nederland door Nederlanders14
Ine van de Elsen
Angela 1973, BredaAnnelys 1974, AmsterdamSanne 1976, ’s-Hertogenbosch
Stijn 1977, NijmegenCindy 1978, LaarbeekJan Willem 1979, Gouda
Kristel 1968, ArnhemAnne 1970, VeendamMejda 1972, Rotterdam
Marrik 1980, HeerlenFrank 1981, DoornYvonne 1982, Eindhoven
Nederland door Nederlanders 15
Diana 1983, RipsRoy 1983, SomerenGijs 1984, Weert
Melissa 1984, AmsterdamStephan 1984, EindhovenNaomi 1985, Assen
Marrik 1980, HeerlenFrank 1981, DoornYvonne 1982, Eindhoven
Nederland door Nederlanders16
Rientje 1985, GemertCor 1986, UtrechtTim 1987, Buchten
Saima 1988, LaarbeekWilleke 1989, DeldenSietse 1990, Makkum
Bloem 1991, EmmeloordLonneke 1992, LieshoutAafke 1995, Bergen
Nederland door Nederlanders 17
Denkend aan Holland18
Kim Hemmes
Denkend aan Holland 19
The Dutch Dream20
...Oud worden,
maar bij de tijd blijven.
...Vrijheid.
Ruimte geven en nemen.
...Geen blad voor
de mond. De vrijheid om een mening te kunnen uiten.
...Alles onder
controle. Ook emoties.
...“Doe maar normaal,
dan doe je al gek genoeg.”
...Vooruit denken.
Plannen. Ordenen.
Organiseren. Efficiëntie.
...Overleggen.
Urenlang overleggen. Alles kan
opgelost worden met praten.
Iedereen mag zijn zegje doen.
...Discussie,
geen conflict. Compromis.
...De gulden
middenweg. ...
Kinderen, maar
niet te vroeg. Allebei
parttime werken. ...
Hard werken, maar
niet té hard. Precies
voldoende. ...
Geld hebben is niet erg belangrijk. Genoeg om het gezin te
onderhouden en af en toe
leuke dingen te kunnen doen.
Of om een enkele droom na te kunnen leven.
Moniek Driesse
The Dutch Dream 21
...Ambitie.
...Met pensioen op 56-jarige leeftijd.
...Rijkdom
etaleer je niet. ...
Uitverkoop.Functionaliteit.
In eten, drinken, huizen, kleding,
alles....
Een rijtjeshuis is goed genoeg.
...Iedereen mag naar binnen
kijken, maar liever niet binnenkomen.
...
Integratie. ...
Iedereen moet in gelijke mate deel kunnen nemen aan
de maatschappij Participatie.
...Internationaal.
Reizen. Grenzen
verleggen. Nieuwe dingen
ontdekken. We zijn
tenslotte een handelsvolk.
...
Een huisje ergens in het buitenland waar we na
ons pensioen kunnen
gaan wonen. Genieten.
...Geen files.
...Eindeloos
formulieren invullen.
...Het Nederlands
elftal wereldkampioen.
...Als het koud is, warm weer en als het warm is
koud weer....
Deze visie op het Nederlandse ideaal is een selectie van persoonlijke observaties.
Een leefgebied beperkt zich tot een aantal stukken Nederland, zoals geboorte, woon- en werkplaats. Mijn leven beweegt zich tussen Ede, Eindhoven en de Randstad. Binnen deze driehoek ligt mijn Nederland.
Stukje Nederland22
Marlon van Schellebeek
Stukje Nederland 23
Wie ziet wat?
Percentage studenten en toeristen per bezochte bezienswaardigheid in Nederland. Percentages links betreffenstudenten Design Academy Eindhoven en rechts bezoekers van jeugdhostels in Amsterdam en Eindhoven.
24
Nancy Kennis, Jean-Philppe Klein
Informatie is verkregen uit eigen enquête-onderzoek.
Wie ziet wat? 25
Hoogstepunten van Nederland26
Deze grafiek is gebaseerd op de NAP-hoogte* (blauw) plus de hoogte van de gebouwen.
Frank Winnubst
Hoogstepunten van Nederland 27
* NAP-hoogte is gebaseerd op het Amsterdams peil, dat overeenkomt met het gemiddelde zeeniveau gedurende een bepaalde periode. Het werd in 1684 vastgelegd door het aanbrengen van marmeren platen met een horizon-tale groef in een aantal Amsterdamse sluizen.
Van kikvors tot vogelvlucht28
Sofie Hoenselaars
De
Ned
erla
nds
e op
perv
lakt
e is
op
z’n
vla
kst,
als
de v
laks
te v
akke
n tr
ansf
orm
eren
in v
akke
n
Van kikvors tot vogelvlucht 29
Weer verkeer30
Ruben Esser
Weer verkeer 31
Wachtwijzer32
Dit schema is gebaseerd op de diverse wachttijden van één persoon in één week.
Ruben Esser
Wachtwijzer 33
csloo
h cilpotsnet
h
assak
elif
niert
njieh trebla
taamot
uanip
tenret
ni
noofelet
retaw
mraw
ces 73 ni
m 311
ces 53 ni
m 04
ces 9
0 ni
m 73
ces 05
nim 82
ces 65
nim
62
ces 81 ni
m 8
ces 75 ni
m 5
ces 40
nim 4
ces 85 ni
m 3
ces 30
nim 3
Privacy = Loneliness34
David Schocken
Privacy = Loneliness 35
NWW. VOOW ORBUOO URGWWU WALWW
WWWATERWW RLOORRR PLEINNNNN
LEINLEIDDDSEPLLDD
CENTRAAL STATION
JJORDJJ AANAA
NIEUUUWMAUU ARKTAA
AMSTEL STATION
woede
wanhoop
berusting
ergernis
wens tot wraak
BIJLMER
INDISCHE BUURT
PLANNTAGN E
PIJPPP
SPPPUIPP
PR. HHENDHH DRIKKKD ADEAKA
Gevoel na diefstal
MUNTPLLEINL
Risico-niveau in het gebied
laag risico
hoog risico
Gegevens gebaseerd op email-antwoorden van 35 Amsterdammers
een gestolen fiets in het gebied
Plattegrond van fietsdiefstal in Amsterdam, gebaseerd op email-onderzoeksresultaten
Fietsen en fietsers36
Maja Bialon
NWW. VOOW ORBUOO URGWWU WALWW
WWWATERWW RLOORRR PLEINNNNN
LEINLEIDDDSEPLLDD
CENTRAAL STATION
JJORDJJ AANAA
NIEUUUWMAUU ARKTAA
AMSTEL STATION
woede
wanhoop
berusting
ergernis
wens tot wraak
BIJLMER
INDISCHE BUURT
PLANNTAGN E
PIJPPP
SPPPUIPP
PR. HHENDHH DRIKKKD ADEAKA
Gevoel na diefstal
MUNTPLLEINL
Risico-niveau in het gebied
laag risico
hoog risico
Gegevens gebaseerd op email-antwoorden van 35 Amsterdammers
een gestolen fiets in het gebied
Plattegrond van fietsdiefstal in Amsterdam, gebaseerd op email-onderzoeksresultaten
Fietsen en fietsers 37
David Ik was bij een vriend eten en toen ik wegging was mijn voorwiel gestolen. Het vreemde was dat iemand anders in de buurt een veel beter wiel had achtergelaten.
Verena Ik woonde in een huis op de eerste verdieping en op de derde verdieping leefden drie mannen. Zij waren handelaren in gestolen goederen. De goederen werden opgeslagen in het trapportaal. Op een avond kwam ik terug van een avond stappen en ontdekte ik mijn fiets tussen de gestolen goederen. De mannen hadden mijn fiets van de straat gestolen en in mijn eigen huis opgeslagen!
David Er leefde een heel klein spinnetje op een van mijn fietsen. ’s Nachts maakte hij een webje onder mijn zadel. Als ik overdag ging fietsen, werd dat weer helemaal omvergeblazen. Dit was tijdens een bijzonder warme zomer met veel insecten. Dus als ik aan het fietsen was en er vloog een vliegje op mijn t-shirt, dan pakte ik hem op en voerde ik mijn spinnetje.
Sanne Ik was met een Franse vriend door de stad langs het centraal station aan het wandelen. Toen hij de rijen en rijen fietsen zag staan vroeg hij me wat voor een kunstwerk dat was.
Samuel Een vriend van mij zette zijn fiets op slot bij het kanaal. Hij maakte een verkeerde beweging, en blub… weg fiets!
JelmerToen ik vijftien was had ik een ontzettend mooie mountainbike. Ik was een keer te laat voor mijn training en vergat hem op slot te doen. Natuurlijk was hij gestolen. Toen ik naar huis liep, zag ik de broer van een vriend op mijn mountainbike fietsen. Ik vroeg hem wat hij op mijn fiets deed, en hij zei dat hij de fiets geleend had van een bekende uit het café, voor een testritje. Iemand was zo stom om zijn fiets niet op slot te doen!
LauraOp een dag, toen ik van mijn middelbare school naar huis wilde, ontdekte ik dat iemand anders zijn fiets aan mijn fiets had vastge-maakt. Ik was boos, maar kon niets anders doen dan wachten. Na een half uur kwam er een jongen aangelopen. Ik stond op, was woedend op hem. Vanaf dat moment…. slapen we nog steeds in hetzelfde bed.
JaninaIk was naar een demonstratie tegen de milieuvervuiling, waar het de bedoeling was dat men naakt op de fiets ging demonstreren. Het zou beginnen bij het centraal station. De media was aanwezig maar er was niemand naakt! Pas in het Westerpark deden de demon-stranten hun kleren uit.
SuncicaOp een zondagmorgen in februari besloot ik naar het Java-eiland te fietsen. Volgens de plattegrond zou ik onder een viaduct door moeten. Ik zag iets dat erop leek, dat moest het zijn. Op het moment dat ik eronder door ging, realiseerde ik me dat ik me in een eenrichtingstunnel bevond, zonder fiets-strook! Mijn fiets reed steeds sneller en sneller, en ik was bang om ook maar even op mijn rem te gaan staan. Tegen de tijd dat ik aan de andere kant was, stond een politieauto mij op te wachten. Ze kwamen er echter al snel achter dat ik de zoveelste verdwaalde toerist was, die pretendeert te kunnen fietsen in Amsterdam.
PaulIk wilde indruk maken op een meisje door precies vóór haar een sliding te maken met mijn fiets, maar in plaats van in de achterrem te knijpen, kneep ik in de voorrem en vloog ik over het stuur.
KatellIk houd ervan om na een feest midden in de nacht door de schaars verlichte straten van Amsterdam naar huis te fietsen, vooral op een hete zomeravond. Het is misschien geen spannend verhaal, maar wel een heel bijzon-der gevoel!
in bezit gestolen sloten vervoert besteedt afstand weer in 10 jaar per jaar per dag tolerantie
Evert
Verena
Sanne
David
Vincent
Srdjan
Janelle
Samuel
Victor
Pui San
Daan
Emili
Hilde
Laura
Paul
0 - 10 km
2 - 5 km
2 - 5 km
0 - 2 km -
-
0 - 2 km
0 - 2 km
2 - 5 km
> 20 km
2 - 5 km
2 - 5 km
2 - 5 km
5 - 10 km
5 - 10 km
5 - 10 km
10 - 20 km
€=€100,–
Fietsen en fietsers38
David Ik was bij een vriend eten en toen ik wegging was mijn voorwiel gestolen. Het vreemde was dat iemand anders in de buurt een veel beter wiel had achtergelaten.
Verena Ik woonde in een huis op de eerste verdieping en op de derde verdieping leefden drie mannen. Zij waren handelaren in gestolen goederen. De goederen werden opgeslagen in het trapportaal. Op een avond kwam ik terug van een avond stappen en ontdekte ik mijn fiets tussen de gestolen goederen. De mannen hadden mijn fiets van de straat gestolen en in mijn eigen huis opgeslagen!
David Er leefde een heel klein spinnetje op een van mijn fietsen. ’s Nachts maakte hij een webje onder mijn zadel. Als ik overdag ging fietsen, werd dat weer helemaal omvergeblazen. Dit was tijdens een bijzonder warme zomer met veel insecten. Dus als ik aan het fietsen was en er vloog een vliegje op mijn t-shirt, dan pakte ik hem op en voerde ik mijn spinnetje.
Sanne Ik was met een Franse vriend door de stad langs het centraal station aan het wandelen. Toen hij de rijen en rijen fietsen zag staan vroeg hij me wat voor een kunstwerk dat was.
Samuel Een vriend van mij zette zijn fiets op slot bij het kanaal. Hij maakte een verkeerde beweging, en blub… weg fiets!
JelmerToen ik vijftien was had ik een ontzettend mooie mountainbike. Ik was een keer te laat voor mijn training en vergat hem op slot te doen. Natuurlijk was hij gestolen. Toen ik naar huis liep, zag ik de broer van een vriend op mijn mountainbike fietsen. Ik vroeg hem wat hij op mijn fiets deed, en hij zei dat hij de fiets geleend had van een bekende uit het café, voor een testritje. Iemand was zo stom om zijn fiets niet op slot te doen!
LauraOp een dag, toen ik van mijn middelbare school naar huis wilde, ontdekte ik dat iemand anders zijn fiets aan mijn fiets had vastge-maakt. Ik was boos, maar kon niets anders doen dan wachten. Na een half uur kwam er een jongen aangelopen. Ik stond op, was woedend op hem. Vanaf dat moment…. slapen we nog steeds in hetzelfde bed.
JaninaIk was naar een demonstratie tegen de milieuvervuiling, waar het de bedoeling was dat men naakt op de fiets ging demonstreren. Het zou beginnen bij het centraal station. De media was aanwezig maar er was niemand naakt! Pas in het Westerpark deden de demon-stranten hun kleren uit.
SuncicaOp een zondagmorgen in februari besloot ik naar het Java-eiland te fietsen. Volgens de plattegrond zou ik onder een viaduct door moeten. Ik zag iets dat erop leek, dat moest het zijn. Op het moment dat ik eronder door ging, realiseerde ik me dat ik me in een eenrichtingstunnel bevond, zonder fiets-strook! Mijn fiets reed steeds sneller en sneller, en ik was bang om ook maar even op mijn rem te gaan staan. Tegen de tijd dat ik aan de andere kant was, stond een politieauto mij op te wachten. Ze kwamen er echter al snel achter dat ik de zoveelste verdwaalde toerist was, die pretendeert te kunnen fietsen in Amsterdam.
PaulIk wilde indruk maken op een meisje door precies vóór haar een sliding te maken met mijn fiets, maar in plaats van in de achterrem te knijpen, kneep ik in de voorrem en vloog ik over het stuur.
KatellIk houd ervan om na een feest midden in de nacht door de schaars verlichte straten van Amsterdam naar huis te fietsen, vooral op een hete zomeravond. Het is misschien geen spannend verhaal, maar wel een heel bijzon-der gevoel!
in bezit gestolen sloten vervoert besteedt afstand weer in 10 jaar per jaar per dag tolerantie
Evert
Verena
Sanne
David
Vincent
Srdjan
Janelle
Samuel
Victor
Pui San
Daan
Emili
Hilde
Laura
Paul
0 - 10 km
2 - 5 km
2 - 5 km
0 - 2 km -
-
0 - 2 km
0 - 2 km
2 - 5 km
> 20 km
2 - 5 km
2 - 5 km
2 - 5 km
5 - 10 km
5 - 10 km
5 - 10 km
10 - 20 km
€=€100,–
Fietsen en fietsers 39
72 dpi = 72 pixels per inch
1 inch2 = 72 x 72 pixels = 5.184 pixels
Nederland = 41.526 km2
333.670.383.000.000.000 pixels
Nederland 72dpi40
Michiel Vlaanderen, naar een idee van Niels Schrader
72 dpi = 72 pixels per inch
1 inch2 = 72 x 72 pixels = 5.184 pixels
Nederland = 41.526 km2
333.670.383.000.000.000 pixels
Nederland 72dpi 41
Gelderland = 5.136 km2
41.268.869.700.000.000 pixels
Overijssel = 3.423 km2
27.504.544.600.000.000 pixels
Noord-Brabant = 5.081 km2
40.826.932.900.000.000 pixels
Limburg = 2.109 km2
16.946.270.700.000.000 pixels
Zeeland = 2.934 km2
23.575.324.000.000.000 pixels
Zuid-Holland = 3.403 km2
27.343.840.300.000.000 pixels
Noord-Holland = 4.091 km2
32.872.068.900.000.000 pixels
Friesland = 5.741 km2
46.130.175.500.000.000 pixels
Groningen = 2.968 km2
23.848.521.300.000.000 pixels
Drenthe = 2.670 km2
21.454.026.900.000.000 pixels
Utrecht = 1.449 km2
11.643.028.100.000.000 pixels
Flevoland = 2.412 km2
19.380.941.200.000.000 pixels
Nederland 72dpi42
Gelderland = 5.136 km2
41.268.869.700.000.000 pixels
Overijssel = 3.423 km2
27.504.544.600.000.000 pixels
Noord-Brabant = 5.081 km2
40.826.932.900.000.000 pixels
Limburg = 2.109 km2
16.946.270.700.000.000 pixels
Zeeland = 2.934 km2
23.575.324.000.000.000 pixels
Zuid-Holland = 3.403 km2
27.343.840.300.000.000 pixels
Noord-Holland = 4.091 km2
32.872.068.900.000.000 pixels
Friesland = 5.741 km2
46.130.175.500.000.000 pixels
Groningen = 2.968 km2
23.848.521.300.000.000 pixels
Drenthe = 2.670 km2
21.454.026.900.000.000 pixels
Utrecht = 1.449 km2
11.643.028.100.000.000 pixels
Flevoland = 2.412 km2
19.380.941.200.000.000 pixels
Nederland 72dpi 43
What if ?44
As an Israeli living in Holland I try to bring my background and its conflict closer to the Dutch public. This map is an attempt to simulate this conflict on Dutch ground and thus make it clearer for the Dutch to relate and react to it: What if Holland was about to give the total area of Gaza and the West Bank (about 6,000 km2 of occupied territory) back to the Palestinians?
7,643
ISRAELAREA (km2) :
Total:
Land:
Water:
POPULATION:
NETHERLANDS
20,770
20,330
440
6,276,883
41,526
33,883
16,407,491
Itay Lahav
What if ? 45
conflict area
non-conflict area
SHIPPING ROUTES DUTCH ARMS TRADE
100-500
20-100
5-20
0-5
The Netherlands
Dutch Arms Trade46
Max Kortsmit
conflict area
non-conflict area
SHIPPING ROUTES DUTCH ARMS TRADE
100-500
20-100
5-20
0-5
The Netherlands
Dutch Arms Trade 47
ArgentinaAustraliaAustriaBahrainBangladeshBrazilBruneiCanadaChileCzech RepublicDenmarkFinlandFranceGermanyGreeceHong KongHungaryIcelandIndiaIndonesiaIsraelItalyJapanJordanMalaysiaMoroccoNorwayPakistanPolandPortugalQatarSaudi ArabiaSingaporeSlovakiaSouth AfricaSouth KoreaSpainSwedenSwitzerlandTaiwanThailandTurkeyUnited Arab EmiratesUnited KingdomUnited States ofAmericaYemenZambiaMiscellaneous NATO countries
Countries accounting for exportvalues below EUR 10,000:Ecuador, Namibia, New Zealand, Paraguay, Sudan, Surinam
Country of final destination Cat. A Specification Cat. B Specification TOTAL
Value of licences issued for the definitive export ofmilitary goods in 2003 by country of final destination2003 (total) EUR million
0.001.214.082.320.000.430.002.300.500.021.721.393.31
23.5044.48
0.000.001.920.225.020.012.621.21
15.101.500.003.040.001.210.710.000.780.000.110.170.023.672.461.257.190.005.710.00
12.39197.90
0.000.001.13
0.01
350.65
0.100.050.006.352.660.000.210.030.020.001.820.009.10
60.79387.18
0.030.020.008.500.000.001.600.320.101.300.542.230.63
87.861.761.090.000.020.000.32
99.900.741.612.440.000.45
69.700.259.30
39.310.970.260.56
0.01
800.15
0.101.264.088.672.660.430.212.320.520.023.541.39
12.4284.29
431.660.030.021.928.725.020.014.221.53
15.202.800.545.270.63
89.072.471.090.780.020.110.49
99.934.414.073.687.190.45
75.420.25
21.69237.21
0.970.261.69
0.03
1150.80
A10A8 A9 A10 A10
A10
A8 A10 A9 A10A8A8 A10A8 A10A8 A10 A9 A10
A10 A10 A10 A10A8 A10 A10
A10
A8 A9 A10
A10 A10
A10 A9A8 A9 A10A8 A9 A10A8 A9 A10 A10
A10
A8 A9 A10A8 A9 A10 A10A8 A9 A10
A10
A8 A9 A10
B10 B10
B10
B10 B10 B10 B10
B8 B9 B10 B9 B10 B9 B10
B10
B10
B9 B10 B9 B10
B10 B10 B10 B10 B10 B10 B10
B9 B9 B10 B9 B10 B10 B10
B10 B9 B10 B10 B9 B10B8 B9 B10 B10B8 B9 B10
B10
A2 A6
A3
B2 B4
B4 B4 B4 B4
B4
B1 B4
B4
B4
B4
B4 B4 B4
B4 B4 B4B6 B7
TOTAL
*
***
**
*
**
****
***
Main Category A, “Arms and Munition”1.2.3.
4.5.6.7.8.
9.10.
0.004.80
15.10
0.000.00
35.340.000.67
17.06277.68
TanksArmoured VehiclesLarge calibre weapons (>12.7 mm)Combat aircraftCombat HelicoptersWarshipsGuided MissilesSmall-calibre weapons (< 12.7 mm)Ammunition and explosivesParts and components for “Arms and Munitions”
EUR million
Total Cat. A 350.65
Main Category B, “Other military goods”1.2.
3.4.5.6.7.
8.
9.10.
6.450.11
0.00569.63
0.001.670.01
1.79
6.73213.76
Other military vehiclesOther military aircraft and helicoptersOther military vesselsMilitary electronicsABC substances for military useMilitary exercise equipmentArmour-plating and protec-tive productsMilitary auxiliary and pro-duction equipmentMilitary technology and softwareParts and components for “Other military goods”
EUR million
Total Cat. B 800.15
Total Cat. A + B 1,150.80
* Country : Countries that according to Amnesty International violated human-rights in the past, and continue to do so today.
29 59926 198
6 3725 2404 2042 195
USARussiaFranceGermanyUKUkraine
123456
123456
1999-2003
1998-2002
78910
79813
ItalyChinaNetherlandsCanada
1 6481 528
1 2261 184
TOP -TEN OF WEAPONS EXPORTING COUNTRIES
source:http://www.sipri.orghttp://www.exportcontrole.ez.nl
0-5
DOLLAR Million
Dutch Arms Trade48
ArgentinaAustraliaAustriaBahrainBangladeshBrazilBruneiCanadaChileCzech RepublicDenmarkFinlandFranceGermanyGreeceHong KongHungaryIcelandIndiaIndonesiaIsraelItalyJapanJordanMalaysiaMoroccoNorwayPakistanPolandPortugalQatarSaudi ArabiaSingaporeSlovakiaSouth AfricaSouth KoreaSpainSwedenSwitzerlandTaiwanThailandTurkeyUnited Arab EmiratesUnited KingdomUnited States ofAmericaYemenZambiaMiscellaneous NATO countries
Countries accounting for exportvalues below EUR 10,000:Ecuador, Namibia, New Zealand, Paraguay, Sudan, Surinam
Country of final destination Cat. A Specification Cat. B Specification TOTAL
Value of licences issued for the definitive export ofmilitary goods in 2003 by country of final destination2003 (total) EUR million
0.001.214.082.320.000.430.002.300.500.021.721.393.31
23.5044.48
0.000.001.920.225.020.012.621.21
15.101.500.003.040.001.210.710.000.780.000.110.170.023.672.461.257.190.005.710.00
12.39197.90
0.000.001.13
0.01
350.65
0.100.050.006.352.660.000.210.030.020.001.820.009.10
60.79387.18
0.030.020.008.500.000.001.600.320.101.300.542.230.63
87.861.761.090.000.020.000.32
99.900.741.612.440.000.45
69.700.259.30
39.310.970.260.56
0.01
800.15
0.101.264.088.672.660.430.212.320.520.023.541.39
12.4284.29
431.660.030.021.928.725.020.014.221.53
15.202.800.545.270.63
89.072.471.090.780.020.110.49
99.934.414.073.687.190.45
75.420.25
21.69237.21
0.970.261.69
0.03
1150.80
A10A8 A9 A10 A10
A10
A8 A10 A9 A10A8A8 A10A8 A10A8 A10 A9 A10
A10 A10 A10 A10A8 A10 A10
A10
A8 A9 A10
A10 A10
A10 A9A8 A9 A10A8 A9 A10A8 A9 A10 A10
A10
A8 A9 A10A8 A9 A10 A10A8 A9 A10
A10
A8 A9 A10
B10 B10
B10
B10 B10 B10 B10
B8 B9 B10 B9 B10 B9 B10
B10
B10
B9 B10 B9 B10
B10 B10 B10 B10 B10 B10 B10
B9 B9 B10 B9 B10 B10 B10
B10 B9 B10 B10 B9 B10B8 B9 B10 B10B8 B9 B10
B10
A2 A6
A3
B2 B4
B4 B4 B4 B4
B4
B1 B4
B4
B4
B4
B4 B4 B4
B4 B4 B4B6 B7
TOTAL
*
***
**
*
**
****
***
Main Category A, “Arms and Munition”1.2.3.
4.5.6.7.8.
9.10.
0.004.80
15.10
0.000.00
35.340.000.67
17.06277.68
TanksArmoured VehiclesLarge calibre weapons (>12.7 mm)Combat aircraftCombat HelicoptersWarshipsGuided MissilesSmall-calibre weapons (< 12.7 mm)Ammunition and explosivesParts and components for “Arms and Munitions”
EUR million
Total Cat. A 350.65
Main Category B, “Other military goods”1.2.
3.4.5.6.7.
8.
9.10.
6.450.11
0.00569.63
0.001.670.01
1.79
6.73213.76
Other military vehiclesOther military aircraft and helicoptersOther military vesselsMilitary electronicsABC substances for military useMilitary exercise equipmentArmour-plating and protec-tive productsMilitary auxiliary and pro-duction equipmentMilitary technology and softwareParts and components for “Other military goods”
EUR million
Total Cat. B 800.15
Total Cat. A + B 1,150.80
* Country : Countries that according to Amnesty International violated human-rights in the past, and continue to do so today.
29 59926 198
6 3725 2404 2042 195
USARussiaFranceGermanyUKUkraine
123456
123456
1999-2003
1998-2002
78910
79813
ItalyChinaNetherlandsCanada
1 6481 528
1 2261 184
TOP -TEN OF WEAPONS EXPORTING COUNTRIES
source:http://www.sipri.orghttp://www.exportcontrole.ez.nl
0-5
DOLLAR Million
Dutch Arms T rade 49
Actualitijdelijk50
Ruben Esser
ActualitijdelijkRuben
Actualitijdelijk 51
15 Dagen krantenkoppen, mei 2005
Ik ben niet snel bang te krijgen. Nu er overal bommen afgaan, zit dat me niet lekker. Ik snap gewoon niet precies waarom het gedaan wordt en dat maakt me bang. Ik kan in blinde pa-niek raken van het geluid van straaljagers en van heel heftige onweersbuien. Carline Vrielink
Bij elke regenbui ben ik weer bang dat mijn huis opnieuw gaat lekken en dat de schade van de vorige lekkage door ons betaald moet worden (een paar duizend euro). Daarnaast ben ik bang dat ik de afgelopen vijf jaar heb zitten zwoegen op de verkeerde studie. Christie Haal-boom
Het machteloos toekijken hoe individuele acties van terreur de samenhang van de mens-heid bedreigen en wellicht tot ondergang brengen. Dat is mijn grootste angst, en uiteraard het doodenge afstuderen op de De-sign Academy. Marije Riesewijk
Dat zelfmoordaanslagen in Ne-derland normaal gaan worden. Ik vind het vreselijk om te den-ken dat in mijn omgeving of de omgeving waar dierbaren zitten, aanslagen zouden zijn. Ik ben bang dat wij een land worden dat in angst gaat leven. Simone van Wijk
We hebben angst angst te heb-ben, daarom praten we er zoveel over. Friso Dijkstra
Ik ben bang dat Nederland vast-roest in haar ideeën en dat we door kortzichtigheid zullen ach-terblijven in alle opzichten. De bureaucratie zal Nederlands on-dergang betekenen. Daarnaast hoop ik dat er geen bomaanslag zal plaatsvinden en er niks ge-
beurt met dierbaren uit mijn directe omgeving. Verder speel ik altijd met de vraag of het ver-standig en haalbaar is om voor mijzelf te beginnen als ontwer-per. Michiel Vlaanderen
One of my nightmares is to find my mailbox everyday stuffed with all kinds of bills and forms. As I am getting older there is more and more bureaucracy to deal with and I am afraid to end up spending all my time doing this. Maja Bialon
Mijn grootste angst is om jong te sterven. Ik zou nog zoveel willen doen en mee willen ma-ken. Bang dat mijn leven vroeg-tijdig ophoudt. Een nog grotere angst is dat ik vroeg sterf aan kanker, zodat ik besef dat hét gaat gebeuren, beetje bij beetje. Liselotte Pepping
Ik ben bang dat één van mijn beste vrienden een ongeluk krijgt als oorzaak van zijn de-structieve levenstijl. Stephan Velema
Met betrekking tot Nederland ben ik bang voor nog veel meer moord en doodslag, gewoon zo voor je ogen, midden op straat. Iedereen voor zich, eigen rech-ter spelend. Kim Hemmes
Mijn grootste angst van dit moment is de onbegrijpelijke macht van religie, maar soms moet je maar denken: hoe min-der angst, hoe meer vreugd. Jeanine Essink
Het is op het moment zeer actu-eel; ik ben bang voor een even-tuele terroristische aanslag. Ho-pelijk gaat dat niet gebeuren en blijft Utrecht Centraal Station heel. Verder hoop ik niet dat
de kloof tussen autochtonen en allochtonen (vooral met Islami-tische achtergrond) nog groter wordt. Janneke Laarakkers
Het terrorisme komt ook onze kant op. Ik weet zeker dat Ne-derland binnenkort nog een keer aan de beurt is. Een heilige oorlog is eng, maakt me bang. Ik denk nu al na over openbaar vervoer, tunnels, locaties met veel bezoekers. Kortom wat doelwitten zouden kunnen zijn. Zeker na de bomaanslagen in Groot-Brittanië. Ik ben ook bang dat de aarde naar de klote gaat door het broeikaseffect dat zich de laat-ste tijd steeds meer vertoont in allerlei verschijnselen. Zorg-wekkend. De waterspiegel zal sneller stijgen dan verwacht, de gletsjers smelten harder dan ooit tevoren. Droogte en hitte over geheel Zuid-Europa met als gevolg dat een Renesse of Sche-veningen over 80 jaar het Salou wordt van nu. Anouk Meeren
Ik ben bang dat terrorisme iets gewoons wordt. Iets dat ieder-een die vindt dat hij of zij iets te melden heeft, gebruikt om aandacht te krijgen. Angst dat het escaleert en de wereld één groot Midden-Oosten wordt. Wraak op wraak op wraak. Pim van der Burgt
Here in Israel things are a bit tight, as you probably heard. Israel is getting ready for the seperation from the Gaza strip, and not everybody agrees with this idea. Other than that I came back Friday from Sinai (Egypt) where there was a big bomb attack in Sharm Al Sheikh on Saturday, just a day after I came back. Itay Lahav
Vrees52
Zeeland
Zuid-Holland
Noord-Holland
Utrecht
Hilversum Mediapark
Limburg
Flevoland
Brabant
Gelderland
Friesland Groningen
Drenthe
Overijssel
Mediacratie 53
Emiel van Boekel
EU-Grondwet stratego54
Robin Verweij
55EU-Grondwet stratego 55
Nederland ver-lons-deelt56
Rop van Mierlo
Nederland ver-lons-deelt 57
Dutch Design(ers) 2004/200558
Michiel Vlaanderen
Dutch Design(ers) 2004/2005 59
Festivalland60
Janneke Laarakkers
Dance Valley05 AugustusSpaarnwoude
Festival deBeschaving13 AugustusLeidsche Rijn, Utrecht
Paaspop26-27 MaartSchijndel
Extrema Outdoor16 JuliAquabest, Best
FFWD Festival13 AugustusRotterdam
Solar weekend festival13-14 AugustusRoermond
Indian Summer Festival17 JuniBroek op Langedijk
Novalectra14 Meiklokgebouw, Eindhoven
Space is the Place12 MaartGashouder, Amsterdam
SuperNatural Festival31 JuliVleuterweide, Utrecht
Bevrijdings festival05 MeiGriftpark, Utrecht
Zinin27 AugustusUtrecht
Festivals die ik heb bezocht of nog ga bezoeken in 2005
Ticket for Tibet28 AugustusAquabest, Best
Zomerfeesten16-22 JuliNijmegen
Lowlands19-21 AugustusBiddinghuizen
de Parade15-24 Julipark Nieuweroord, Utrecht
Festival aan de Werf26 MeiNeude, Utrecht Met Hart en Ziel
13 MeiBunnik
Alle Nederlandse festivals met: een eigen website, een eigen logo/beeldmerk, met muziek als grootste aandeel in de pro-grammering en met kaartverkoop buiten eigen stad of dorp. Foto: Extrema Outdoor 16 juli 2005
Dance Valley05 AugustusSpaarnwouden
Festival deBeschaving13 AugustusLeidsche Rijn, Utrecht
Paaspop26-27 MaartSchijndel
Extrema Outdoor16 JuliAquabest, Best
FFWD Festival13 AugustusRotterdam
Solar weekend festival13-14 AugustuaRoermond
Indian Summer Festival17 JuniBroek op Langedijk
Novalectra14 Meiklokgebouw, Eindhoven
Space is the Place12 MaartGashouder, Amsterdam
SuperNatural Festival31 JuliVleuterweide, Utrecht
Bevrijdings festival05 MeiGriftpark, Utrecht
Zinin27 AugustusUtrecht
Festivals die ik heb bezocht of nog ga bezoeken in 2005
Ticket for Tibet28 AugustusAquabest, Best
Zomerfeesten16-22 JuliNijmegen
Lowlands19-21 AugustusBiddinghuizen
de Parade15-24 Julipark Nieuweroord, Utrecht
Festival aan de Werf26 MeiNeude, Utrecht Met Hart en Ziel
13 MeiBunnik
Alle Nederlandse festivals met: een eigen website, een eigen logo/beeldmerk, met muziek als grootste aandeel in de pro-grammering en met kaartverkoop buiten eigen stad of dorp. Foto: Extrema Outdoor 16 juli 2005
Festivalland 61
Geef ons heden ons dagelijks brood62
Jeanine Essink
Geef ons heden ons dagelijks brood 63
Maal-tijden64
Moniek Driesse
Maal-tijden 65
Maal-tijden66
Maal-tijden 67
kkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkk
DirDirkk
Albert Hein
C1000
COOP
Dirk van den Broek
Edah
Konmar
Plus markt
Spar
Super de Boer
4900
5100
6100
6300
6600
7100
7600
7700
7800
7850
8000
9200
9600
14200
14700
0005
00001
00051
GroningenLeeuwarden
EindhovenAssen
MiddelburgLelystad
MaastrichtUtrecht
ArnhemAmsterdam
ZwolleRotterdamDen BoschDen Haag
Haarlem
GroningenLelystadEindhovenAmsterdamLeeuwardenUtrechtArnhemDen HaagAssenMaastrichtHaarlemRotterdamDen BoschZwolleMiddelburg
000.001
000.002
000.003
000.004
000.005
000.006
11300
13900
14300
176002040021000244002450024800268002800046000
15300
11800
14000
aantal inwoners per supermarkt per stad(aantal inwoners per stad / aantal supermarkten per stad)
Superland68
Pim van der Burgt
kkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkk
DirDirkk
Albert Hein
C1000
COOP
Dirk van den Broek
Edah
Konmar
Plus markt
Spar
Super de Boer
4900
5100
6100
6300
6600
7100
7600
7700
7800
7850
8000
9200
9600
14200
14700
0005
00001
00051
GroningenLeeuwarden
EindhovenAssen
MiddelburgLelystad
MaastrichtUtrecht
ArnhemAmsterdam
ZwolleRotterdamDen BoschDen Haag
Haarlem
GroningenLelystadEindhovenAmsterdamLeeuwardenUtrechtArnhemDen HaagAssenMaastrichtHaarlemRotterdamDen BoschZwolleMiddelburg
000.001
000.002
000.003
000.004
000.005
000.006
11300
13900
14300
176002040021000244002450024800268002800046000
15300
11800
14000
aantal inwoners per supermarkt per stad(aantal inwoners per stad / aantal supermarkten per stad)
Superland 69
21500315004600052300662007100092300112000122000134000
170000234500
276000
23500147000
184500276000
469000600000
61500276000
2430026100305003350049700
630007100086900
56000
141300148000
468700
LeeuwardenAssenMiddelburgEindhovenRotterdamLelystadAmsterdamZwolleMaastrichtDen BoschGroningenDen HaagUtrecht
000.001
000.002
000.003
000.004
000.005
000.006
GroningenEindhovenMaastrichtDen BoschRotterdamZwolleAssenLelystadLeeuwardenArnhemAmsterdamDen Haag
000.001
000.002
000.003
000.004
000.005
000.006
ArnhemHaarlemAmsterdamUtrechtDen HaagRotterdam
000.001
000.002
000.003
000.004
000.005
000.006
AmsterdamUtrecht
000.001
000.002
000.003
000.004
000.005
000.006
aantal inwoners per supermarkt per stad(aantal inwoners per stad / aantal supermarkten per stad)
aantal inwoners per supermarkt per stad(aantal inwoners per stad / aantal supermarkten per stad)
Superland70
21500315004600052300662007100092300112000122000134000
170000234500
276000
23500147000
184500276000
469000600000
61500276000
2430026100305003350049700
630007100086900
56000
141300148000
468700
LeeuwardenAssenMiddelburgEindhovenRotterdamLelystadAmsterdamZwolleMaastrichtDen BoschGroningenDen HaagUtrecht
000.001
000.002
000.003
000.004
000.005
000.006
GroningenEindhovenMaastrichtDen BoschRotterdamZwolleAssenLelystadLeeuwardenArnhemAmsterdamDen Haag
000.001
000.002
000.003
000.004
000.005
000.006
ArnhemHaarlemAmsterdamUtrechtDen HaagRotterdam
000.001
000.002
000.003
000.004
000.005
000.006
AmsterdamUtrecht
000.001
000.002
000.003
000.004
000.005
000.006
aantal inwoners per supermarkt per stad(aantal inwoners per stad / aantal supermarkten per stad)
aantal inwoners per supermarkt per stad(aantal inwoners per stad / aantal supermarkten per stad)
Superland 71
15800172001890037300
44700460004600047000610007100074500
147800
41800
ZwolleMiddelburgDen HaagLeeuwardenGroningenEindhovenUtrechtRotterdam
000.001
000.002
000.003
000.004
000.005
000.006
MaastrichtLelystadDen BoschHaarlemRotterdamEindhovenUtrechtAmsterdamDen Haag
000.001
000.002
000.003
000.004
000.005
000.006
MaastrichtMiddelburgUtrechtGroningenRotterdamZwolleAmsterdamDen Haag
000.001
000.002
000.003
000.004
000.005
000.006
AssenLeeuwardenGroningenZwolleEindhovenDen BoschMiddelburgUtrechtArnhemMaastrichtLelystadRotterdamAmsterdan
000.001
000.002
000.003
000.004
000.005
000.006
37300460007820086000
170000
298000276000
209000
6100071000
134000147000
469000
198700209000
276000369000
305004600069000
9930085000
112000123000
469000
aantal inwoners per supermarkt per stad(aantal inwoners per stad / aantal supermarkten per stad)
aantal inwoners per supermarkt per stad(aantal inwoners per stad / aantal supermarkten per stad)
Superland72
15800172001890037300
44700460004600047000610007100074500
147800
41800
ZwolleMiddelburgDen HaagLeeuwardenGroningenEindhovenUtrechtRotterdam
000.001
000.002
000.003
000.004
000.005
000.006
MaastrichtLelystadDen BoschHaarlemRotterdamEindhovenUtrechtAmsterdamDen Haag
000.001
000.002
000.003
000.004
000.005
000.006
MaastrichtMiddelburgUtrechtGroningenRotterdamZwolleAmsterdamDen Haag
000.001
000.002
000.003
000.004
000.005
000.006
AssenLeeuwardenGroningenZwolleEindhovenDen BoschMiddelburgUtrechtArnhemMaastrichtLelystadRotterdamAmsterdan
000.001
000.002
000.003
000.004
000.005
000.006
37300460007820086000
170000
298000276000
209000
6100071000
134000147000
469000
198700209000
276000369000
305004600069000
9930085000
112000123000
469000
aantal inwoners per supermarkt per stad(aantal inwoners per stad / aantal supermarkten per stad)
aantal inwoners per supermarkt per stad(aantal inwoners per stad / aantal supermarkten per stad)
Superland 73
Eerste links en tweede pad rechts74
Esseline Keeven
Eerste links en tweede pad rechts 75
Fotos genomen op 13 tot 17 Juli 2005; volkstuinen Genderdal en Limbeek te Eindhoven.Zag daar werkende mannen die trots zijn op hun tuintje, en ook sociaal met hun buren zijn; de volkstuin is in deze tijd een recreatietuin geworden.
Eerste links en tweede pad rechts76
Fotos genomen op 13 tot 17 Juli 2005; volkstuinen Genderdal en Limbeek te Eindhoven.Zag daar werkende mannen die trots zijn op hun tuintje, en ook sociaal met hun buren zijn; de volkstuin is in deze tijd een recreatietuin geworden.
Eerste links en tweede pad rechts 77
Foto’s genomen tussen 13 en 17 juli 2005, volkstuinen Genderdal en Limbeek te Eindhoven. Ik zag daar werkende mannen die trots zijn op hun tuintje en sociaal zijn met de buren; de volkstuin is in deze tijd een recreatietuin geworden.
Hoe Nederlands is mijn dag?78
Janneke Smale
Hoe Nederlands is mijn dag? 79
Nederlan
dZ
weden
Du
itsland
FrankrijkU
SAU
KSpan
jeItalië
JapanE
UF
inlan
dM
onaco
Den
emarkenC
hin
aB
angladesh
Portu
galP
olenR
oemen
iëTu
rkijeC
ambodja
Th
ailand
Tun
esiëK
oreaIerlan
dB
elgiëC
anada
32121099532211110000000000000 totaal hoofdkantoren
150000010000000000000000000 hoofdkantoren food
17121099522211110000000000000 hoofdkantoren non food
productie food
productie non food
totaal productielanden
90000011000000000000000010
50341011151104222111111101
140341022151104222111111111
Landen waar food hoofdkantoren gevestigd zijn
Productielanden van food producten
Kaart van het totaal van de landen waar de food hoofdkantoren gevestigd zijn en de productielanden van etenswaren.
Hoe Nederlands is mijn dag?80
Nederlan
dZ
weden
Du
itsland
FrankrijkU
SAU
KSpan
jeItalië
JapanE
UF
inlan
dM
onaco
Den
emarkenC
hin
aB
angladesh
Portu
galP
olenR
oemen
iëTu
rkijeC
ambodja
Th
ailand
Tun
esiëK
oreaIerlan
dB
elgiëC
anada
totaal hoofdkantorentotaal productielanden
Landen waar non food hoofdkantoren gevestigd zijn
Productielanden van non food producten
Kaart van het totaal van de landen waar de non food hoofdkantoren gevestigd zijn en de productielanden van non food producten.
Hoe Nederlands is mijn dag? 81
Vergeten geld82
Anieke Branderhorst
Vergeten geld 83
Vergeten geld84
Vergeten geld 85
Blijf kijken, we zijn zo weer bij u terug86
Simone van Wijk
Blijf kijken, we zijn zo weer bij u terug 87
Image shopping88
Ine van de Elsen, Melissa Peen, Frank Winnubst, Naomi Yasuda
ArnhemAmsterdam Eindhoven Utrecht
Wegens drukte geen medewerking.
Wegens drukte geen medewerking.
MEN AT WORK
SCAPINO
BRITAIN
COOL CAT Wegens drukte geen medewerking.
INVITO
SPORTWINKELS
Image shopping 89
ArnhemAmsterdam Eindhoven Utrecht
Wegens drukte geen medewerking.
Wegens drukte geen medewerking.
MEN AT WORK
SCAPINO
BRITAIN
COOL CAT Wegens drukte geen medewerking.
INVITO
SPORTWINKELS
Ver
gelij
ken
d w
aren
onde
rzoe
k on
der
verk
oper
s
Lust
Handel
Concentratie
Dorstig
Droom
Brandstof
Vermogen
Hulp
Beweging
Hebberig
IJdelheid
Vermaak
Beloning
Reinheid
Genot
Smakelijk
Gezondheid
Delano Westerink - 8 - groep 6 van de basisschoolKenmerk Delano Westerink (8), groep zes basisschool90
Merel Boers, Chester Griët
Inspiratie
Concentratie
Vermogen
Lust
Brandstof
Gaan
Boodschapper
Genot
Bereik
Schoonheid
Hebberig
Kruidig
Traditioneel
IJdelheid
Creëren
Reinheid
Ontspanning
Snacken
Ontvluchten
Janneke Brouwer - 24 - derde jaar HBO Communicatie
Kenmerk Janneke Brouwer (24), derde jaar HBO Communicatie 91
Creëren
Verplaatsen
Ontvluchten
IJdelheid
Vermogen
Bereik
Genot
Bereiden
Schoonheid
Ideaal
Reinheid
Verzorging
Vinden
Boodschapper
Lust
Geluid
Afspelen
Gekenmerkt - Jaque Habets - 45 - Directeur woningbouwvereniging.
Kenmerk Jacques Habets (45), directeur woningbouwvereniging92
Gekenmerkt - Tineke de Bruin - 57 - ziekenverzorgster Merel Boers & Chester Griët
Verplaatsen
Inslaan
Energie
Gaan
Hulp
IJdelheid
Vermogen
Bezichtigen
Reinheid
Boodschapper
Bereiden
Ontspanning
Zorg
Brandstof
Waarnemen
Kenmerk Tina de Bruin (57), ziekenverzorgster 93
Nederland in opstand 94
Stephan Velema
Nederland in opstand 95
Het is mij niet precies duidelijk op welk moment de angst die mensen hadden, is omgezet naar haat. Als geadopteerde Colombiaan zit ik eigenlijk tussen twee vuren; gevoelsmatig begrijp ik heel goed de gemiddelde allochtoon, die zich elke dag moet bewijzen. Maar met m’n verstand begrijp ik ook veel geklaag over ‘kutmarokkanen’ en andere olieën op het etnische vuur. Als kind is het duidelijk wat je plaats is binnen de maatschappij, omdat je een kind bent. Iedereen dan min of meer nog gelijk. Pas als tiener – juist als tiener – zijn de ogen op je getinte persoonlijkheid gericht. De realiteit wordt pijnlijk duidelijk als ik bijvoorbeeld ’s avonds mijn hond uitlaat. Volledig naar de norm van beleefdheid groet ik een passerend ouder echtpaar. In respons blijft het hoofd star en geluidsloos naar beneden gebogen. Zij lopen met een boog om mij heen. Wanneer ditzelfde tafereel zich nu ook bij daglicht voordoet, midden in de drukte van de stad, signaleer ik een zeer onaangename ontwikkeling.
Een ander voorbeeld is dat ik niet zo lang geleden een keer de verkeerde trein nam. Verkeerd omdat er een zakkenrolster voor mij instapte, zij betrapt werd en ik erachter liep. Men vond dat ik erbij hoorde. Met als enige overeenkomst onze getinte huid. Geen ongelukkig misverstand, gewoon een excuusloos vooroordeel. Onzekerheid heiligt immers de middelen. Ook al heb je geen vreemd accent, een OV en een
tekenmap met schoolspullen bij je. Ook het feit dat ik een halve wagon achter haar liep en haar tegen had gehouden toen ze mijn kant op vluchtte, telde niet mee.
Ik zou onze multiculturele samenleving willen hernoemen tot ‘gedwongen gedeelde omgeving’. Samenleving mag hierbij vol ledig weg worden gelaten wegens de grote verdeeldheid tussen eigenlijk iedereen. Dit zorgt voor een grote anonimiteit en hier komt ook onze ‘tolerantie’ uit voort. Een stoïcijnse houding die niks van niemand wil weten. Ieder voor zich, in voor- en tegenspoed.
Ik vind het moeilijk positief te blijven wanneer mensen steeds opnieuw de dialoog aan willen gaan, maar niet de interesse of beleefdheid hebben te luisteren. Bij debatten heeft iedereen wel een vinger te wijzen naar iemand en een mening hoe het beter kan. Ondertussen wordt er meer geluld dan gepoetst. En de smet die Nederland nu kent in de vorm van discriminatie moet nodig gezuiverd worden. Wanneer iedereen elkaar blijft discrimineren is het op een bepaald moment geen onterecht onderscheid meer. Het wordt dan een omgangsnorm. En omdat ik weet dat er velen zijn met mij die dat niet willen, moeten we juist nu een nieuw probleem onderkennen: onze samenleving is misschien nog helemaal niet klaar voor integratie met elkaar. Stephan Velema
Pasoord96
Stephan Velema
Pasoord 97
Gemengd goed98
Gijs Huijgen
Gemengd goed 99
Gemengd goed100
Gemengd goed 101
Tattataal102
���������������������������������
������������������������������������������������������������������
�������������������������������
������������
����������������������������������
��������������������������������������������
��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������
����������
�������������������������
�����������������������������
����������������������������������������������������
�������������������������������������������������������
������������������������ ���������������
����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������
������������������������
��������������������
������������������������������������������
���������
Blauwe woorden zijn van Engelse afkomst.Rode woorden zijn van Marokkaanse afkomst.Groene woorden zijn van Surinaamse afkomst.Oranje woorden zijn nieuwe Nederlandse woorden of al bestaande woorden waaraan
nieuwe betekenis is gegeven.
Verklarende woordenlijst
Bakra blanke, kaaskopBarki briefje van 100Check KijkChick (mooie) vrouwDoekoe geldDonnie een tientjeDope tofFatoe grap, mopFawaka? Alles goed?Faya erg, schandaligFesa feestFittie GevechtFloes geldGruwelijk heel mooi, goed
Kapot heel (bijvoegelijk voornaamwoord)
Lauw relaks, of ook: verve-lend, suf
Lebes? Alles goed? of: het gaat goed
Moeilijk stoer, tofNep niet oprecht, slechtNoh najaOso huisPatta schoenPokoe muziekRocken dragen, doenSafi Klaar, mooi zo
Scotoe politieShit ding, zooi, slecht, vloekSlema doeiSponseren geven, lenenTantu erg, heelTatta NederlanderThe bomb helemaal te gek Tjappie jongen, manTozz naja, poe héVet tofWhullah Ik zweer hetZagbeh vriendZemal homoZiek gek, leip
Jochem Ruijgrok
Tattataal 103
���������������������������������
������������������������������������������������������������������
�������������������������������
������������
����������������������������������
��������������������������������������������
��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������
����������
�������������������������
�����������������������������
����������������������������������������������������
�������������������������������������������������������
������������������������ ���������������
����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������
������������������������
��������������������
������������������������������������������
���������
Blauwe woorden zijn van Engelse afkomst.Rode woorden zijn van Marokkaanse afkomst.Groene woorden zijn van Surinaamse afkomst.Oranje woorden zijn nieuwe Nederlandse woorden of al bestaande woorden waaraan
nieuwe betekenis is gegeven.
Verklarende woordenlijst
Bakra blanke, kaaskopBarki briefje van 100Check KijkChick (mooie) vrouwDoekoe geldDonnie een tientjeDope tofFatoe grap, mopFawaka? Alles goed?Faya erg, schandaligFesa feestFittie GevechtFloes geldGruwelijk heel mooi, goed
Kapot heel (bijvoegelijk voornaamwoord)
Lauw relaks, of ook: verve-lend, suf
Lebes? Alles goed? of: het gaat goed
Moeilijk stoer, tofNep niet oprecht, slechtNoh najaOso huisPatta schoenPokoe muziekRocken dragen, doenSafi Klaar, mooi zo
Scotoe politieShit ding, zooi, slecht, vloekSlema doeiSponseren geven, lenenTantu erg, heelTatta NederlanderThe bomb helemaal te gek Tjappie jongen, manTozz naja, poe héVet tofWhullah Ik zweer hetZagbeh vriendZemal homoZiek gek, leip
??????? ??????????????????????????
????????????????????????????????? ?????????????????????????????????
????????????????????????? ??????
????????????
?????????? ??????????????????????? ?
???????????????? ???????????????????? ??????? ?
?????????? ????????????????????????????????????????????????? ?????????????????????? ????????????????????????????????????????????? ????????????????????????????????? ???????????????? ?
????????? ?
?????????????????????????
???? ?????? ?????????????? ?????
???????????????????? ???????????????? ????????????????
???????????????????????????????????????????????????????
???? ??????????? ???????? ? ????? ??????????
?????????????????????????? ??????????????? ????????????????????? ??????????????????????????? ????????? ??????? ??????????????????????? ??
???? ?????????????????? ??
????? ?????????? ?????
????????????? ????? ????????????????????????
??? ???? ? ?
Blauwe woorden zijn van Engelse afkomst.Rode woorden zijn van Marokkaanse afkomst.Groene woorden zijn van Surinaamse afkomst.Oranje woorden zijn nieuwe Nederlandse woorden of al bestaande woorden waaraan
nieuwe betekenis is gegeven.
Verklarende woordenlijst
Bakra blanke, kaaskopBarki briefje van 100Check kijkChick (mooie) vrouwDoekoe geldDonnie een tientjeDope tofFatoe grap, mopFawaka? alles goed?Faya erg, schandaligFesa feestFittie gevechtFloes geldGruwelijk heel mooi, goed
Kapot heel (bijvoegelijk voornaamwoord)
Lauw relaxed, of ook: verve-lend, suf
Lebes? alles goed? of: het gaat goed
Moeilijk stoer, tofNep niet oprecht, slechtNoh najaOso huisPatta schoenPokoe muziekRocken dragen, doenSafi klaar, mooi zo
Scotoe politieShit ding, zooi, slecht, vloekSlema doeiSponseren geven, lenenTantu erg, heelTatta NederlanderThe bomb helemaal te gek Tjappie jongen, manTozz naja, poe héVet tofWhullah ik zweer hetZagbeh vriendZemal homoZiek gek, leip
ALBLASSERDAMALKMAARALMELOALMERE
AMERSFOORTAMSTERDAMAPELDOORN
ARNHEIMASSENAXEL
BAARLOBAARN
BEEK EN DONKBENSCHOPBERGEN 2x
BERGSCHENHOEKBERINGE
BERKEL-ENSCHOTBEST
BLEISWIJKBOSCH EN DUIN
BOXMEERBREDABUDEL
CAPELLE A.D. IJSSELCLINGE
COEVORDENDEN HAAG
DEURNEDEVENTERDONGENDOORN
DORDRECHTDRUNENDUIVEN
EDEEINDHOVENENSCHEDE
ETTEN-LEURFLESSINGUE
GELEENGOES
GROENLOGROESBEEKGRONINGEN
HAAKSBERGENHAARLEM
HAZERSWOUDE-D.HEERENVEEN
HEERHUGOWAARDHEERLENHEESCHHEEZE
HELMONDHELVOIRT 2x
HENGELOHILLEGOM
HILVERSUMHOLSLOOT
HOOGEVEENHOORN
HORSTIJSSELSTEINKERKRADEKESTEREN
KRIMPEN A.D. LEKKRIMPEN A.D. IJSSEL
LEEUWARDENLEKKERKERK
LICHTENVOORDELIENDEN
LISSEMAARSSEN-DORP
MAASSLUISMAESTRICH
MEPPELMILLINGEN A.D. RIJN
MONSTERMUIDERBERG
MUSSELKANAALNEDERHORST D.BERG
NIETAPNIJKERK
NIJMEGENNIJVERDALNUENEN 2xNUNSPEET
OEGSTGEESTOISTERWIJK
OOSTERHOUTOUD-BEIJERLAND
PAPENDRECHTRAAMSDONKSVEER
REEUWIJK-BRUGREUVER
RIJENRIJSSEN
ROELOFARENDSVEENROOSENDAAL
ROSMALENROTTERDAM 2x
ROZENBURGSASSENHEIM
SCHAGENSCHERPENZEELSCHOONDIJKE
SINT MAARTENSVSITTARD
SLIEDRECHTSON
SPAUBEEKSPIJKENISSE
SPRANGSTEENWIJK
TERNEUZENTIEL
TILBURGTUBBERGEN
TWELLOUTRECHT
VEENOORDVEGHELVENLOVINKEL
VLEUTENVLIJMEN
VLISTVOLENDAMVOORHOUT
VOORTHUIZENVUGHTWAALRE
WAALWIJKWEERTWEESP
WINSCHOTENWOERDENWOLVEGEA
WOUDENBERGZAANDAM
ZALTBOMMELZELHEM
ZEVENAARZOETERMEER* ZUNDERT 2xZWIJNDRECHT
ALBLASSERDAMALKMAARALMELOALMERE
AMERSFOORT* AMSTERDAM† AMSTERDAM
APELDOORNARNHEIM
AXELBERGEN
BERKELLANDBILTHOVEN
BOSCH EN DUINBOXMEER
CAPELLE A.D. IJSSELCOEVORDEN
CREILDEN HAAGDEN HAAGDEVENTERDONGEN
DORDRECHTDRONRYPDRUNENDUIVEN
EDEEELDE
EERBEEKEINDHOVENENSCHEDE
FLESSINGUEGELEEN
GROENLOGROESBEEKGRONINGEN
HARDINXVELD-G.HAZERSWOUDE-D.
HEEMSKERKHEEMSTEDE
HEERHUGOWAARDHELMONDHENGELO
HILVERSUMHOOGEZAND
HUIS TER HEIDEIJSSELMUIDEN
IJSSELSTEINKAATSHEUVEL
KRIMPEN A.D. IJSSELLEEUWARDEN
LOCHEMMAARSSEN-DORP
MAASSLUISMEPPEL
MIDDELHARNISMUIDERBERG
NEDERHORST D.BERGNIEUWEGEIN
NIJMEGENOISTERWIJKOLDENZAAL
OMMENOOSTERHOUT
OUD-BEIJERLANDPAPENDRECHTRIDDERKERK
RIJSSENROOSENDAALROTTERDAM
SCHAGENSCHIEDAM
SLIEDRECHTSOEST
SPIJKENISSESPRANG
STOLWIJKTERNEUZEN
TILBURGTWELLO
UTRECHTVEENENDAAL
VELPWAALWIJK
WEESPWOERDENWOLVEGEAZAANDAM
ZANDVOORTZELHEM
ZOETERMEERZUTPHEN
ZWIJNDRECHTZWOLLE
ALBLASSERDAMALKMAARALMELOALMERE
ALPHEN A.D. RIJNAMERSFOORT† AMSTERDAM
APELDOORNARNHEIM
ASSENAXEL
BAARLOBAARN
BERGENBERGEN OP ZOOMBERGSCHENHOEK
BERINGEBEST
BILTHOVENBOXMEER
BRUNSSUMBUNSCHOTEN
BUSSUMCAPELLE A.D. IJSSEL
COEVORDENCREIL
DEN BOSCHDEN HAAG
DEURNEDEVENTERDOKKUMDONGENDOORN
DRUNENDUIVEN
EDEEELDE
EINDHOVENELSLOO
* ENKHUIZENENSCHEDEFIJNAART
FLESSINGUEGELEENGOOR
GROENLOGROESBEEKGRONINGEN
HAAKSBERGENHARDENBERG
HARDINXVELD-G.HAZERSWOUDE-D.
HEEMSTEDEHEERHUGOWAARD
HEERLENHEEZE
HELMONDHENGELOHEUSDENHILLEGOM
HILVERSUMHOOGEVEENHOOGEZAND
HORSTHUIS TER HEIDE
IJMUIDENIJSSELSTEIN
KAATSHEUVELKERKRADE
KRIMPEN AAN DE LEKKRIMPEN A.D. IJSSEL
LEEUWARDENLICHTENVOORDE
LIENDENLISSELOPIK
MAARSSEN-DORPMAASLAND
MAASSLUIS 2xMEPPEL
MIDDELHARNISMILLINGEN A.D. RIJN
MUIDERBERGMUSSELKANAAL
NAARDENNEDERHORST D.BERG
NEERKANT 2xNIETAP
NIEUWE PEKELANIEUWEGEIN
NIJKERKNIJMEGENNIJVERDAL
OLDENZAALOMMEN
OOSTBURGOUD-BEIJERLAND
OUD-LOOSDRECHTPAPENDRECHTPUTTERSHOEK
RAAMSDONKSVEERREUVER
RIDDERKERKRIJNSBURG
RIJSSENRIJSWIJK
ROOSENDAALROTTERDAM
RUCPHENSCHAGEN
SCHERPENZEELSCHIEDAM
SITTARDSLIEDRECHT
SOESTSON
SPAUBEEKSPIJKENISSE
SPRANGTIEL
TILBURGTWELLO
UTRECHT 2xVEENENDAAL
VEGHELVENLOVINKEL
VLIJMENVOORHOUT
VOORSCHOTENVOORTHUIZEN
WAALWIJKWEERT
WOERDENWOLVEGEA
WOUDENBERGZAANDAMZELHEM
ZOETERMEERZUTPHEN
ZWIJNDRECHT
ALKMAARALMELOALMERE
AMERSFOORTAPELDOORN
AXELBAARLOBAARN
BERGENBERGEN OP ZOOMBERGSCHENHOEK
BESTBILTHOVENBLEISWIJK
BRUNSSUMBUNSCHOTENCOEVORDEN
CREILDE LIER
DEN BOSCHDEN HAAGDEVENTER
DOORNDRUNEN
EDEEELDE
EINDHOVENELSLOO
FIJNAARTFLESSINGUE
GELEENGOES
GROENLOGROESBEEKGRONINGEN
HAAKSBERGEN† HAARLEM
HARDENBERGHARDINXVELD-G.
HAZERSWOUDE-D.HEEMSKERKHEEMSTEDE
HEERHUGOWAARDHEERLENHEESCHHEEZE
HELMONDHENGELOHEUSDEN
HILVERSUMHOOGEVEENHOOGEZAND
HUIS TER HEIDEHUIZEN
KAATSHEUVELKERKRADEKESTEREN
KRIMPEN A.D. LEKKRIMPEN A.D. IJSSEL
LEEUWARDENLICHTENVOORDE
LIENDENLISSE
LOCHEMLOPIK
MAARSSEN-DORPMAASSLUIS
MEPPELMIDDELHARNIS
MONSTERMUSSELKANAAL
NAARDENNEDERHORST D.BERG
NIETAPNIEUWEGEIN
NIJKERKNIJVERDAL
OEGSTGEESTOISTERWIJKOLDENZAALOOSTBURG
OOSTERHOUTOUD-LOOSDRECHT
PAPENDRECHTPUTTERSHOEK
RAAMSDONKSVEERREUVER
RIDDERKERKRIJEN
RIJNSBURGRIJSSEN
ROOSENDAALROTTERDAM 2x
RUCPHENSCHAGEN
SCHIEDAMSCHOONDIJKE
SITTARDSLIEDRECHT
SOESTSPIJKENISSE
SPRANGSTEENWIJKSTOLWIJK
TERNEUZENTIEL
TILBURGVEENENDAAL
VEGHELVELP
VELSENVINKEL
VLAARDINGENVLIJMEN
VOLENDAMVOORHOUT
VOORSCHOTENVOORTHUIZEN
WAALWIJKWARMOND
WEERTWINTERSWIJK
WOERDENWORMERVEERWOUDENBERG
ZAANDAMZANDVOORT
ZELHEMZOETERMEER
ZUTPHENZWIJNDRECHT
AKERSLOOTALBLASSERDAM
ALKMAARALMELOALMERE
ALPHEN A.D. RIJNAMERSFOORT
AMSTELVEEN 2x† AMSTERDAM 2xANNA PAULOWNA
APELDOORNARNHEIM
ASSENAXEL
BAARLOBAARN
BEEK EN DONKBERGEN
BERGEN OP ZOOMBERGSCHENHOEK
BERINGEBERKEL-ENSCHOT
BESTBILTHOVEN 2x
BLEISWIJKBOXMEER
BREDABRUNSSUM
BUDELBUNSCHOTEN
CAPELLE A.D. IJSSELCLINGE
COEVORDENCUIJK
DE LIERDELFT
DEN BOSCHDEN HAAG
DEN HELDERDEURNE
DEVENTERDOETINCHEM
DONGENDOORN
DORDRECHTDRUNENDUIVEN
EDEEELDE
EERBEEKEINDHOVEN
ELSLOOENSCHEDEFIJNAART
FLESSINGUEGELEEN
GOESGOOR
GROENLOGROESBEEKGRONINGEN
HAAKSBERGENHARDENBERG 2x
HARDINXVELD-G. 2xHAZERSWOUDE-D.
HEEMSTEDEHEERENVEEN
HEERHUGOWAARDHEERLENHEESCHHEEZE
HEINKENSZANDHELMONDHENGELOHEUSDENHILLEGOM
HILVERSUMHOOGEVEEN
HOOGEZAND 2xHOORNHORST
HUIS TER HEIDE H.HULSBERGIJMUIDEN
IJSSELMUIDENIJSSELSTEIN
KAATSHEUVELKERKRADE
KESSELKESTEREN
KRIMPEN A.D. LEKKRIMPEN A.D. IJSSEL
LEEUWARDEN 2x* LEIDEN 3x
LICHTENVOORDELIENDEN
LISSELOCHEMLOPIK 2x
MAARSSEN-DORPMAASSLUISMAESTRICH
MARUMMEPPEL
MIDDELHARNISMILLINGEN A.D. RIJN
MONSTERMUIDERBERG
MUSSELKANAALNAALDWIJKNAARDEN
NEDERHORST D.BERGNIETAP
NIEUWE PEKELANIEUWEGEIN
NIJEVEENNIJKERK
NIJMEGENNIJVERDAL
NOORDWIJKOEGSTGEESTOISTERWIJKOLDENZAAL
OMMENOOSTBURG
OOSTERHOUTOOSTERHOUT
OUD-BEIJERLANDOUDE WETERING O.OUD-LOOSDRECHT
PAPENDRECHTPUTTERSHOEK
RAAMSDONKSVEERREEUWIJK-BRUG
REUVERRIDDERKERK
RIJENRIJNSBURG
RIJSSENRIJSWIJK
ROELOFARENDSVEENROOSENDAALROTTERDAMROZENBURG
RUCPHENSASSENHEIM
SCHAGENSCHERPENZEEL
SCHIEDAMSCHOONDIJKE
SINT ANNESINT MAARTENSV.
SITTARDSLIEDRECHT
SOESTSON
SPAUBEEKSPIJKENISSE
SPRANGSTEENWIJKSTOLWIJK
TERNEUZENTIEL
TILBURGTUBBERGEN
TWELLOUTRECHTVEENDAM
VEENENDAALVEENENDAAL
VEGHELVELP
VENLOVINKEL
VLAARDINGENVLEUTENVLIJMEN
VOLENDAMVOORBURGVOORHOUT
VOORSCHOTENVOORTHUIZENVRIEZENVEEN
VUGHT 2xWAALRE
WAALWIJKWEERTWEESP
WINSCHOTENWINTERSWIJK
WOERDENWOLVEGEA
WORMERVEERWOUDENBERG
ZAANDAMZALTBOMMEL
ZELHEMZEVENAAR
ZOETERMEERZUTPHEN
ZWIJNDRECHTZWOLLE
AKERSLOOTALBLASSERDAM
ALKMAARALMELOALMERE
ALPHEN A.D. RIJNAMERSFOORTAMSTELVEENAMSTERDAM
ANNA PAULOWNAAPELDOORN
ARNHEIMASSENAXEL
BAARNBERGEN
BERGEN OP ZOOMBERGSCHENHOEK
BESTBILTHOVENBLEISWIJKBOXMEER
BRUNSSUMBUNSCHOTEN
CAPELLE A.D. IJSSELCLINGE
COEVORDENCUIJK
DEN BOSCHDEN HAAG
DEURNEDEVENTER
DIRKSLANDDOETINCHEM
DONGENDOORN
DORDRECHTDRUNEN
EDEEERBEEK
EINDHOVENELSLOO
ENSCHEDEFIJNAART
FLESSINGUEGELEEN
GOEDEREEDEGOESGOOR
GROENLOGROESBEEK
HAAKSBERGEN† HAARLEM 2xHARDENBERG
HARDINXVELD-G.HAZERSWOUDE-D.
HEEMSKERKHEERHUGOWAARD
HEERLENHEESCHHEEZE
HELMONDHENGELOHEUSDENHILLEGOM
HILVERSUMHOOGEVEENHOOGEZAND
HOORNHORST
HUIZENIJMUIDEN
KAATSHEUVELKERKRADE
KESSELKESTEREN
KRIMPEN A.D. LEKKRIMPEN A.D. IJSSEL
LEEUWARDENLICHTENVOORDE
LISSELOCHEM
LOPIKMAARSSEN-DORP
MAASSLUISMAESTRICHMELISSANT
MEPPELMIDDELHARNIS
MILLINGEN A.D. RIJNMONSTER
MUIDERBERGMUSSELKANAAL
NAARDENNEDERHORST D.BERG
NIETAPNIEUWDORP
NIEUWE PEKELANIEUWEGEIN
NIJKERKNIJMEGENNIJVERDAL
OEGSTGEESTOISTERWIJKOLDENZAAL
OOSTERHOUTOUD-BEIJERLAND
OUD-LOOSDRECHTPAPENDRECHTPUTTERSHOEK
RAAMSDONKSVEERREUVER
RIDDERKERKRIJNSBURG
RIJSSENRIJSWIJK
ROOSENDAALROTTERDAMROZENBURG
RUCPHENSCHAGEN
SCHERPENZEELSCHIEDAM
SCHOONDIJKESINT MAARTENSV.
SITTARDSLIEDRECHT
SOESTSON
SPIJKENISSESPRANG
STEENWIJKSTELLENDAM
STOLWIJKTERNEUZEN
TIELTILBURGTWELLO
UTRECHTVEENDAM
VEENENDAALVEGHELVENLOVINKEL
VLIJMENVOLENDAMVOORHOUT
VOORSCHOTENVOORTHUIZEN
VUGHTWAALWIJK
WEERTWEESP
WINTERSWIJKWOERDENWOLVEGEA
WORMERVEERWOUDENBERG
ZAANDAMZALTBOMMEL
ZELHEMZEVENAAR
ZOETERMEERZUTPHEN
ZWIJNDRECHTZWOLLE
AKERSLOOTALKMAARALMELOALMERE
ALPHEN A.D. RIJNAMERSFOORT
AMSTERDAM 2xANNA PAULOWNA
APELDOORNARNHEIM
AXELBAARLOBAARN
BERGENBERGEN OP ZOOMBERGSCHENHOEK
BESTBILTHOVEN 2x
BLEISWIJKBOXMEER
BREDABRUNSSUM
BUNSCHOTENCLINGE
COEVORDENDE LIER
*† DELFTDEN BOSCHDEN HAAG
DEURNEDEVENTERDONGENDOORN
DORDRECHTDRUNEN
EDEEELDE
EERBEEKEINDHOVEN
ELSLOOENSCHEDEFIJNAART
FLESSINGUEGELEEN
GOESGOOR
GROENLOGROESBEEKGRONINGEN
HAAKSBERGENHAARLEMMERMEER
HARDENBERGHARDINXVELD-G.
HAZERSWOUDE-D.HEEMSKERKHEEMSTEDE
HEERENVEENHEERHUGOWAARD
HEERLENHEESCHHEEZE
HELMONDHEUSDENHILLEGOM
HILVERSUMHOOGEVEENHOOGEZAND
HOORNHORST
HUIZENIJSSELMUIDENKAATSHEUVEL
KERKRADEKRIMPEN A.D. LEK
KRIMPEN A.D. IJSSELLEEUWARDEN
LICHTENVOORDELISSELOPIK
MAARSSEN-DORPMAASSLUIS
MEPPELMIDDELHARNIS
MONSTERMUSSELKANAAL
NAARDENNEDERHORST D.BERG
NIETAPNIEUWE PEKELA
NIEUWEGEINNIJKERK
NIJMEGENOEGSTGEESTOISTERWIJKOLDENZAAL
OMMENOOSTERHOUT
OUD-BEIJERLANDOUD-LOOSDRECHT
PAPENDRECHTREUVER
RIDDERKERKRIJNSBURG
RIJSSENROOSENDAALROTTERDAM
RUCPHENSCHAGEN
SCHERPENZEELSCHIEDAM
SINT MAARTENSV.SITTARD
SLIEDRECHTSOEST
SONSPAUBEEK
SPIJKENISSESPRANG
STEENWIJKTERNEUZEN
TIELTWELLO 2xUTRECHTVEENDAM
VEENENDAALVEGHELVENLO
VLEUTENVLIJMEN
VOLENDAMVOORHOUT
VOORSCHOTENVOORTHUIZEN
WAALWIJKWEERTWEESP
WINTERSWIJKWOERDEN
WORMERVEERWOUDENBERG
ZAANDAMZALTBOMMEL
ZELHEMZEVENAAR
ZOETERMEERZUTPHEN
ZWIJNDRECHTZWOLLE
215 167 151 150 144 132 94
ALKMAARAMERSFOORTAMSTERDAMAPELDOORN
AXELBAARLO
BEEK EN DONKBERGSCHENHOEK
BERINGEBILTHOVENBOXMEER
BREDABUDEL
CAPELLE A.D. IJSSELCOEVORDENDEN BOSCHDEN HAAG
DEURNEDEVENTERDONGENDRUNENDUIVEN
EDEEINDHOVEN
ELSLOOFIJNAARTGELEEN
GOESGOOR
GROENLOGRONINGEN
HAZERSWOUDE-D.HEERHUGOWAARDHEERHUGOWAARD
HEERLENHEESCH
HELMONDHENGELOHEUSDENHILLEGOM
HOOGEVEENHORSTHULST
KAATSHEUVELKESSEL
KRIMPEN A.D. IJSSELLICHTENVOORDE
LOPIKMIDDELHARNIS
MILLINGEN A.D. RIJNMONSTER
MUSSELKANAALNAARDEN
NIEUWE PEKELANIJKERK
OISTERWIJKOOSTERHOUTPAPENDRECHT
RAAMSDONKSVEERRIJEN
RIJNSBURGROOSENDAALROTTERDAMROZENBURG
RUCPHENSCHERPENZEEL
SCHIEDAMSCHIEDAM
SITTARDSLIEDRECHT
SLUISSOEST
SONSPAUBEEK
TERNEUZENTILBURGTWELLO
UTRECHTVEENENDAAL
VENLOVLEUTEN
VOORTHUIZENWAALWIJK
WEERTWOERDENWOLVEGEA
WOUDENBERGZELHEM
ALBLASSERDAMALKMAARALMELO
AMERSFOORTAMSTELVEENAMSTELVEENAMSTERDAMAPELDOORN
ARNHEIMASSENAXEL
BERGENBOXMEER
† DEN HAAGDEURNE
DOMBURGDONGENDRUNENDUIVEN
EDEEINDHOVENENSCHEDE
FLESSINGUEGROESBEEK
HAZERSWOUDE-D.HEEMSTEDE
HEERHUGOWAARDHEERLEN
HEEZEHELMONDHENGELOKATWIJK
KESTERENLEEUWARDEN
MAASSLUISMEPPEL
MONSTERMUSSELKANAAL
NIEUWEGEINNIJMEGEN
OISTERWIJKOMMEN
OOSTERHOUTOUD-BEIJERLAND
RENKUMRIJNSBURG
RIJSWIJKROELOFARENDSVEEN
ROOSENDAALROTTERDAMROZENBURG
SCHOONDIJKESITTARD
SONSPIJKENISSE
SPRANGTERNEUZEN
TIELTILBURG
VEENDAMVLIJMEN
VOORHOUTWAALWIJK
WEERTWEESP
WINTERSWIJKWOERDENZEVENAAR
ZWIJNDRECHTZWOLLE
ALMELOALMERE
AMERSFOORTAMSTERDAMAMSTERDAMAPELDOORN
ARNHEIMASSENAXEL
BAARNBERGEN
BERGSCHENHOEKBERINGEBERINGEBOXMEER
* DEN HAAGDEURNEDONGEN
DORDRECHTDORDRECHT
DRUNENDUIVEN
EINDHOVENFLESSINGUE
GELEENGRASHOEKGRASHOEKGRASHOEKGROESBEEK
HAAKSBERGENHAZERSWOUDE-D.
HEEMSKERKHEEMSTEDE
HEERHUGOWAARDHELDEN
HELMONDHENGELOHILLEGOM
HOOGEVEENIJSSELSTEIN
KRIMPEN A.D. IJSSELLEEUWARDEN
LEIDENLICHTENVOORDE
MEPPELMONSTER
MUSSELKANAALNIEUWEGEINNIEUWKOOP
NIJKERKNUNSPEET
OMMENOOSTERHOUT
OUD-BEIJERLANDPAPENDRECHT
ROELOFARENDSVEENROOSENDAALROTTERDAM
SCHAGENSCHIEDAM
SLIEDRECHTSON
SPIJKENISSESPRANG
TERNEUZENUTRECHT
VLAARDINGENVLEUTEN
WEERTWEESP
WOLVEGEAZANDVOORT
ZIERIKZEEZOETERMEER
ZWIJNDRECHT
ALKMAARALMELOALMERE
AMERSFOORTAMSTERDAMAPELDOORN
BAARNBEST
BLOEMENDAALBOSCH EN DUIN
BOXMEERBUSSUM
COEVORDEN† DEN HAAGDEN HAAGDEVENTER
DORDRECHTDORDRECHT
DRUNENDUIVEN
EINDHOVENFLESSINGUE
GELEENGOES
GROESBEEK* GRONINGENGRONINGENHARDERWIJK
HAZERSWOUDE-D.HEEMSTEDE
HEERLENHENGELOHILLEGOMKATWIJK
LEEUWARDENMAASSLUIS
MUSSELKANAALNEDERHORST D.BERG
NIETAPNIEUWE PEKELA
NIEUWEGEINNIJKERK
NIJMEGENNUNSPEET
OISTERWIJKOOSTERHOUT
OUD-BEIJERLANDPAPENDRECHT
RIJSWIJKSCHAGEN
SCHIEDAMSITTARD
SPIJKENISSESPRANGTILBURGUTRECHT
VLAARDINGENWAALWIJK
WEESPWOUDENBERG
ZELHEMZWIJNDRECHT
ALKMAARALMELOALMERE
AMSTELVEENAMSTERDAMAPELDOORN
ARNHEIMBERGEN
BESTBILTHOVENBRUNSSUM
CREILDORDRECHT
DUIVENEDE
EINDHOVENENSCHEDE
FLESSINGUEGELEEN
GRONINGENHEEMSKERKHEEMSTEDE
HEERHUGOWAARDHELMOND
HILVERSUMHOORN
IJSSELSTEINKERKRADE
KRIMPEN A.D. IJSSELLEEUWARDEN
* LEIDENLEYDE
LICHTENVOORDEMEPPEL
NIEUWEGEINNIJMEGEN
OMMENOUD-BEIJERLAND
ROZENBURGSOEST
SPIJKENISSESPRANG
VEENENDAALVOORSCHOTEN
WAALWIJKWOERDENZAANDAM
ALMELOALMERE
AMERSFOORTAMSTELVEEN
† AMSTERDAMAPELDOORN
BAARNBERGEN OP ZOOMBERKEL-ENSCHOT
BOXMEERBRUNSSUMDEN HAAG
DEURNEDEVENTERDRUNEN
EINDHOVENENSCHEDE
FLESSINGUEGELEENGOOR
GROENLOHAAKSBERGEN
HARDINXVELD-G.HEERHUGOWAARD
HEERLENHELMONDHENGELO
HILVERSUMKRIMPEN A.D. IJSSEL
LEEUWARDENLISSE
MAASSLUISMEPPEL
NIEUWEGEINOEGSTGEESTOLDENZAAL
OMMENOUD-BEIJERLAND
PAPENDRECHTRIDDERKERKROOSENDAALVEENENDAAL
VOORSCHOTENWAALWIJKWOLVEGEAZAANDAM
ZOETERMEERZUTPHENZWOLLE
ALKMAARALMELO
† AMSTERDAMAPELDOORN
BOXMEERDEN HAAGDEVENTER
EDEEINDHOVENENSCHEDE
HILVERSUMHOOGEZAND
KERKRADELEEUWARDEN
* LEIDENOUD-BEIJERLAND
UTRECHTVEENENDAAL
WOERDEN
88 75 70 62 49 47 19
Rembra
ndt va
n Rijn
Schild
er 16
06—1669
Frans
Hals
Schild
er 15
82—1666
Jan Ve
rmeer
Schild
er 16
32—1675
Vincent
van G
ogh
Schild
er 18
53—1890
Paulus
Potter
Schild
er 16
25—1654
Jan Stee
n
Schild
er 16
25—1679
Meinder
t Hobbem
a
Schild
er 16
38—1709
Paul Pete
r Rube
ns
Schild
er 15
77—16
40
Jacob
Maris
Schild
er 18
38—1899
Jan Too
rop
Schild
er 18
58—1928
Jozef I
sraëls
Schild
er 18
24—19
11
Govert F
linck
Schild
er 16
15—16
60
Jan va
n Goye
n
Schild
er 15
96—1656
Gabriel
Metsu
Schild
er 16
29—1667
ALBLASSERDAMALKMAARALMELOALMERE
AMERSFOORTAMSTERDAMAPELDOORN
ARNHEIMASSENAXEL
BAARLOBAARN
BEEK EN DONKBENSCHOPBERGEN 2x
BERGSCHENHOEKBERINGE
BERKEL-ENSCHOTBEST
BLEISWIJKBOSCH EN DUIN
BOXMEERBREDABUDEL
CAPELLE A.D. IJSSELCLINGE
COEVORDENDEN HAAG
DEURNEDEVENTERDONGENDOORN
DORDRECHTDRUNENDUIVEN
EDEEINDHOVENENSCHEDE
ETTEN-LEURFLESSINGUE
GELEENGOES
GROENLOGROESBEEKGRONINGEN
HAAKSBERGENHAARLEM
HAZERSWOUDE-D.HEERENVEEN
HEERHUGOWAARDHEERLENHEESCHHEEZE
HELMONDHELVOIRT 2x
HENGELOHILLEGOM
HILVERSUMHOLSLOOT
HOOGEVEENHOORN
HORSTIJSSELSTEINKERKRADEKESTEREN
KRIMPEN A.D. LEKKRIMPEN A.D. IJSSEL
LEEUWARDENLEKKERKERK
LICHTENVOORDELIENDEN
LISSEMAARSSEN-DORP
MAASSLUISMAESTRICH
MEPPELMILLINGEN A.D. RIJN
MONSTERMUIDERBERG
MUSSELKANAALNEDERHORST D.BERG
NIETAPNIJKERK
NIJMEGENNIJVERDALNUENEN 2xNUNSPEET
OEGSTGEESTOISTERWIJK
OOSTERHOUTOUD-BEIJERLAND
PAPENDRECHTRAAMSDONKSVEER
REEUWIJK-BRUGREUVER
RIJENRIJSSEN
ROELOFARENDSVEENROOSENDAAL
ROSMALENROTTERDAM 2x
ROZENBURGSASSENHEIM
SCHAGENSCHERPENZEELSCHOONDIJKE
SINT MAARTENSVSITTARD
SLIEDRECHTSON
SPAUBEEKSPIJKENISSE
SPRANGSTEENWIJK
TERNEUZENTIEL
TILBURGTUBBERGEN
TWELLOUTRECHT
VEENOORDVEGHELVENLOVINKEL
VLEUTENVLIJMEN
VLISTVOLENDAMVOORHOUT
VOORTHUIZENVUGHTWAALRE
WAALWIJKWEERTWEESP
WINSCHOTENWOERDENWOLVEGEA
WOUDENBERGZAANDAM
ZALTBOMMELZELHEM
ZEVENAARZOETERMEER* ZUNDERT 2xZWIJNDRECHT
ALBLASSERDAMALKMAARALMELOALMERE
AMERSFOORT* AMSTERDAM† AMSTERDAM
APELDOORNARNHEIM
AXELBERGEN
BERKELLANDBILTHOVEN
BOSCH EN DUINBOXMEER
CAPELLE A.D. IJSSELCOEVORDEN
CREILDEN HAAGDEN HAAGDEVENTERDONGEN
DORDRECHTDRONRYPDRUNENDUIVEN
EDEEELDE
EERBEEKEINDHOVENENSCHEDE
FLESSINGUEGELEEN
GROENLOGROESBEEKGRONINGEN
HARDINXVELD-G.HAZERSWOUDE-D.
HEEMSKERKHEEMSTEDE
HEERHUGOWAARDHELMONDHENGELO
HILVERSUMHOOGEZAND
HUIS TER HEIDEIJSSELMUIDEN
IJSSELSTEINKAATSHEUVEL
KRIMPEN A.D. IJSSELLEEUWARDEN
LOCHEMMAARSSEN-DORP
MAASSLUISMEPPEL
MIDDELHARNISMUIDERBERG
NEDERHORST D.BERGNIEUWEGEIN
NIJMEGENOISTERWIJKOLDENZAAL
OMMENOOSTERHOUT
OUD-BEIJERLANDPAPENDRECHTRIDDERKERK
RIJSSENROOSENDAALROTTERDAM
SCHAGENSCHIEDAM
SLIEDRECHTSOEST
SPIJKENISSESPRANG
STOLWIJKTERNEUZEN
TILBURGTWELLO
UTRECHTVEENENDAAL
VELPWAALWIJK
WEESPWOERDENWOLVEGEAZAANDAM
ZANDVOORTZELHEM
ZOETERMEERZUTPHEN
ZWIJNDRECHTZWOLLE
ALBLASSERDAMALKMAARALMELOALMERE
ALPHEN A.D. RIJNAMERSFOORT† AMSTERDAM
APELDOORNARNHEIM
ASSENAXEL
BAARLOBAARN
BERGENBERGEN OP ZOOMBERGSCHENHOEK
BERINGEBEST
BILTHOVENBOXMEER
BRUNSSUMBUNSCHOTEN
BUSSUMCAPELLE A.D. IJSSEL
COEVORDENCREIL
DEN BOSCHDEN HAAG
DEURNEDEVENTERDOKKUMDONGENDOORN
DRUNENDUIVEN
EDEEELDE
EINDHOVENELSLOO
* ENKHUIZENENSCHEDEFIJNAART
FLESSINGUEGELEENGOOR
GROENLOGROESBEEKGRONINGEN
HAAKSBERGENHARDENBERG
HARDINXVELD-G.HAZERSWOUDE-D.
HEEMSTEDEHEERHUGOWAARD
HEERLENHEEZE
HELMONDHENGELOHEUSDENHILLEGOM
HILVERSUMHOOGEVEENHOOGEZAND
HORSTHUIS TER HEIDE
IJMUIDENIJSSELSTEIN
KAATSHEUVELKERKRADE
KRIMPEN AAN DE LEKKRIMPEN A.D. IJSSEL
LEEUWARDENLICHTENVOORDE
LIENDENLISSELOPIK
MAARSSEN-DORPMAASLAND
MAASSLUIS 2xMEPPEL
MIDDELHARNISMILLINGEN A.D. RIJN
MUIDERBERGMUSSELKANAAL
NAARDENNEDERHORST D.BERG
NEERKANT 2xNIETAP
NIEUWE PEKELANIEUWEGEIN
NIJKERKNIJMEGENNIJVERDAL
OLDENZAALOMMEN
OOSTBURGOUD-BEIJERLAND
OUD-LOOSDRECHTPAPENDRECHTPUTTERSHOEK
RAAMSDONKSVEERREUVER
RIDDERKERKRIJNSBURG
RIJSSENRIJSWIJK
ROOSENDAALROTTERDAM
RUCPHENSCHAGEN
SCHERPENZEELSCHIEDAM
SITTARDSLIEDRECHT
SOESTSON
SPAUBEEKSPIJKENISSE
SPRANGTIEL
TILBURGTWELLO
UTRECHT 2xVEENENDAAL
VEGHELVENLOVINKEL
VLIJMENVOORHOUT
VOORSCHOTENVOORTHUIZEN
WAALWIJKWEERT
WOERDENWOLVEGEA
WOUDENBERGZAANDAMZELHEM
ZOETERMEERZUTPHEN
ZWIJNDRECHT
ALKMAARALMELOALMERE
AMERSFOORTAPELDOORN
AXELBAARLOBAARN
BERGENBERGEN OP ZOOMBERGSCHENHOEK
BESTBILTHOVENBLEISWIJK
BRUNSSUMBUNSCHOTENCOEVORDEN
CREILDE LIER
DEN BOSCHDEN HAAGDEVENTER
DOORNDRUNEN
EDEEELDE
EINDHOVENELSLOO
FIJNAARTFLESSINGUE
GELEENGOES
GROENLOGROESBEEKGRONINGEN
HAAKSBERGEN† HAARLEM
HARDENBERGHARDINXVELD-G.
HAZERSWOUDE-D.HEEMSKERKHEEMSTEDE
HEERHUGOWAARDHEERLENHEESCHHEEZE
HELMONDHENGELOHEUSDEN
HILVERSUMHOOGEVEENHOOGEZAND
HUIS TER HEIDEHUIZEN
KAATSHEUVELKERKRADEKESTEREN
KRIMPEN A.D. LEKKRIMPEN A.D. IJSSEL
LEEUWARDENLICHTENVOORDE
LIENDENLISSE
LOCHEMLOPIK
MAARSSEN-DORPMAASSLUIS
MEPPELMIDDELHARNIS
MONSTERMUSSELKANAAL
NAARDENNEDERHORST D.BERG
NIETAPNIEUWEGEIN
NIJKERKNIJVERDAL
OEGSTGEESTOISTERWIJKOLDENZAALOOSTBURG
OOSTERHOUTOUD-LOOSDRECHT
PAPENDRECHTPUTTERSHOEK
RAAMSDONKSVEERREUVER
RIDDERKERKRIJEN
RIJNSBURGRIJSSEN
ROOSENDAALROTTERDAM 2x
RUCPHENSCHAGEN
SCHIEDAMSCHOONDIJKE
SITTARDSLIEDRECHT
SOESTSPIJKENISSE
SPRANGSTEENWIJKSTOLWIJK
TERNEUZENTIEL
TILBURGVEENENDAAL
VEGHELVELP
VELSENVINKEL
VLAARDINGENVLIJMEN
VOLENDAMVOORHOUT
VOORSCHOTENVOORTHUIZEN
WAALWIJKWARMOND
WEERTWINTERSWIJK
WOERDENWORMERVEERWOUDENBERG
ZAANDAMZANDVOORT
ZELHEMZOETERMEER
ZUTPHENZWIJNDRECHT
AKERSLOOTALBLASSERDAM
ALKMAARALMELOALMERE
ALPHEN A.D. RIJNAMERSFOORT
AMSTELVEEN 2x† AMSTERDAM 2xANNA PAULOWNA
APELDOORNARNHEIM
ASSENAXEL
BAARLOBAARN
BEEK EN DONKBERGEN
BERGEN OP ZOOMBERGSCHENHOEK
BERINGEBERKEL-ENSCHOT
BESTBILTHOVEN 2x
BLEISWIJKBOXMEER
BREDABRUNSSUM
BUDELBUNSCHOTEN
CAPELLE A.D. IJSSELCLINGE
COEVORDENCUIJK
DE LIERDELFT
DEN BOSCHDEN HAAG
DEN HELDERDEURNE
DEVENTERDOETINCHEM
DONGENDOORN
DORDRECHTDRUNENDUIVEN
EDEEELDE
EERBEEKEINDHOVEN
ELSLOOENSCHEDEFIJNAART
FLESSINGUEGELEEN
GOESGOOR
GROENLOGROESBEEKGRONINGEN
HAAKSBERGENHARDENBERG 2x
HARDINXVELD-G. 2xHAZERSWOUDE-D.
HEEMSTEDEHEERENVEEN
HEERHUGOWAARDHEERLENHEESCHHEEZE
HEINKENSZANDHELMONDHENGELOHEUSDENHILLEGOM
HILVERSUMHOOGEVEEN
HOOGEZAND 2xHOORNHORST
HUIS TER HEIDE H.HULSBERGIJMUIDEN
IJSSELMUIDENIJSSELSTEIN
KAATSHEUVELKERKRADE
KESSELKESTEREN
KRIMPEN A.D. LEKKRIMPEN A.D. IJSSEL
LEEUWARDEN 2x* LEIDEN 3x
LICHTENVOORDELIENDEN
LISSELOCHEMLOPIK 2x
MAARSSEN-DORPMAASSLUISMAESTRICH
MARUMMEPPEL
MIDDELHARNISMILLINGEN A.D. RIJN
MONSTERMUIDERBERG
MUSSELKANAALNAALDWIJKNAARDEN
NEDERHORST D.BERGNIETAP
NIEUWE PEKELANIEUWEGEIN
NIJEVEENNIJKERK
NIJMEGENNIJVERDAL
NOORDWIJKOEGSTGEESTOISTERWIJKOLDENZAAL
OMMENOOSTBURG
OOSTERHOUTOOSTERHOUT
OUD-BEIJERLANDOUDE WETERING O.OUD-LOOSDRECHT
PAPENDRECHTPUTTERSHOEK
RAAMSDONKSVEERREEUWIJK-BRUG
REUVERRIDDERKERK
RIJENRIJNSBURG
RIJSSENRIJSWIJK
ROELOFARENDSVEENROOSENDAALROTTERDAMROZENBURG
RUCPHENSASSENHEIM
SCHAGENSCHERPENZEEL
SCHIEDAMSCHOONDIJKE
SINT ANNESINT MAARTENSV.
SITTARDSLIEDRECHT
SOESTSON
SPAUBEEKSPIJKENISSE
SPRANGSTEENWIJKSTOLWIJK
TERNEUZENTIEL
TILBURGTUBBERGEN
TWELLOUTRECHTVEENDAM
VEENENDAALVEENENDAAL
VEGHELVELP
VENLOVINKEL
VLAARDINGENVLEUTENVLIJMEN
VOLENDAMVOORBURGVOORHOUT
VOORSCHOTENVOORTHUIZENVRIEZENVEEN
VUGHT 2xWAALRE
WAALWIJKWEERTWEESP
WINSCHOTENWINTERSWIJK
WOERDENWOLVEGEA
WORMERVEERWOUDENBERG
ZAANDAMZALTBOMMEL
ZELHEMZEVENAAR
ZOETERMEERZUTPHEN
ZWIJNDRECHTZWOLLE
AKERSLOOTALBLASSERDAM
ALKMAARALMELOALMERE
ALPHEN A.D. RIJNAMERSFOORTAMSTELVEENAMSTERDAM
ANNA PAULOWNAAPELDOORN
ARNHEIMASSENAXEL
BAARNBERGEN
BERGEN OP ZOOMBERGSCHENHOEK
BESTBILTHOVENBLEISWIJKBOXMEER
BRUNSSUMBUNSCHOTEN
CAPELLE A.D. IJSSELCLINGE
COEVORDENCUIJK
DEN BOSCHDEN HAAG
DEURNEDEVENTER
DIRKSLANDDOETINCHEM
DONGENDOORN
DORDRECHTDRUNEN
EDEEERBEEK
EINDHOVENELSLOO
ENSCHEDEFIJNAART
FLESSINGUEGELEEN
GOEDEREEDEGOESGOOR
GROENLOGROESBEEK
HAAKSBERGEN† HAARLEM 2xHARDENBERG
HARDINXVELD-G.HAZERSWOUDE-D.
HEEMSKERKHEERHUGOWAARD
HEERLENHEESCHHEEZE
HELMONDHENGELOHEUSDENHILLEGOM
HILVERSUMHOOGEVEENHOOGEZAND
HOORNHORST
HUIZENIJMUIDEN
KAATSHEUVELKERKRADE
KESSELKESTEREN
KRIMPEN A.D. LEKKRIMPEN A.D. IJSSEL
LEEUWARDENLICHTENVOORDE
LISSELOCHEM
LOPIKMAARSSEN-DORP
MAASSLUISMAESTRICHMELISSANT
MEPPELMIDDELHARNIS
MILLINGEN A.D. RIJNMONSTER
MUIDERBERGMUSSELKANAAL
NAARDENNEDERHORST D.BERG
NIETAPNIEUWDORP
NIEUWE PEKELANIEUWEGEIN
NIJKERKNIJMEGENNIJVERDAL
OEGSTGEESTOISTERWIJKOLDENZAAL
OOSTERHOUTOUD-BEIJERLAND
OUD-LOOSDRECHTPAPENDRECHTPUTTERSHOEK
RAAMSDONKSVEERREUVER
RIDDERKERKRIJNSBURG
RIJSSENRIJSWIJK
ROOSENDAALROTTERDAMROZENBURG
RUCPHENSCHAGEN
SCHERPENZEELSCHIEDAM
SCHOONDIJKESINT MAARTENSV.
SITTARDSLIEDRECHT
SOESTSON
SPIJKENISSESPRANG
STEENWIJKSTELLENDAM
STOLWIJKTERNEUZEN
TIELTILBURGTWELLO
UTRECHTVEENDAM
VEENENDAALVEGHELVENLOVINKEL
VLIJMENVOLENDAMVOORHOUT
VOORSCHOTENVOORTHUIZEN
VUGHTWAALWIJK
WEERTWEESP
WINTERSWIJKWOERDENWOLVEGEA
WORMERVEERWOUDENBERG
ZAANDAMZALTBOMMEL
ZELHEMZEVENAAR
ZOETERMEERZUTPHEN
ZWIJNDRECHTZWOLLE
AKERSLOOTALKMAARALMELOALMERE
ALPHEN A.D. RIJNAMERSFOORT
AMSTERDAM 2xANNA PAULOWNA
APELDOORNARNHEIM
AXELBAARLOBAARN
BERGENBERGEN OP ZOOMBERGSCHENHOEK
BESTBILTHOVEN 2x
BLEISWIJKBOXMEER
BREDABRUNSSUM
BUNSCHOTENCLINGE
COEVORDENDE LIER
*† DELFTDEN BOSCHDEN HAAG
DEURNEDEVENTERDONGENDOORN
DORDRECHTDRUNEN
EDEEELDE
EERBEEKEINDHOVEN
ELSLOOENSCHEDEFIJNAART
FLESSINGUEGELEEN
GOESGOOR
GROENLOGROESBEEKGRONINGEN
HAAKSBERGENHAARLEMMERMEER
HARDENBERGHARDINXVELD-G.
HAZERSWOUDE-D.HEEMSKERKHEEMSTEDE
HEERENVEENHEERHUGOWAARD
HEERLENHEESCHHEEZE
HELMONDHEUSDENHILLEGOM
HILVERSUMHOOGEVEENHOOGEZAND
HOORNHORST
HUIZENIJSSELMUIDENKAATSHEUVEL
KERKRADEKRIMPEN A.D. LEK
KRIMPEN A.D. IJSSELLEEUWARDEN
LICHTENVOORDELISSELOPIK
MAARSSEN-DORPMAASSLUIS
MEPPELMIDDELHARNIS
MONSTERMUSSELKANAAL
NAARDENNEDERHORST D.BERG
NIETAPNIEUWE PEKELA
NIEUWEGEINNIJKERK
NIJMEGENOEGSTGEESTOISTERWIJKOLDENZAAL
OMMENOOSTERHOUT
OUD-BEIJERLANDOUD-LOOSDRECHT
PAPENDRECHTREUVER
RIDDERKERKRIJNSBURG
RIJSSENROOSENDAALROTTERDAM
RUCPHENSCHAGEN
SCHERPENZEELSCHIEDAM
SINT MAARTENSV.SITTARD
SLIEDRECHTSOEST
SONSPAUBEEK
SPIJKENISSESPRANG
STEENWIJKTERNEUZEN
TIELTWELLO 2xUTRECHTVEENDAM
VEENENDAALVEGHELVENLO
VLEUTENVLIJMEN
VOLENDAMVOORHOUT
VOORSCHOTENVOORTHUIZEN
WAALWIJKWEERTWEESP
WINTERSWIJKWOERDEN
WORMERVEERWOUDENBERG
ZAANDAMZALTBOMMEL
ZELHEMZEVENAAR
ZOETERMEERZUTPHEN
ZWIJNDRECHTZWOLLE
215 167 151 150 144 132 94
ALKMAARAMERSFOORTAMSTERDAMAPELDOORN
AXELBAARLO
BEEK EN DONKBERGSCHENHOEK
BERINGEBILTHOVENBOXMEER
BREDABUDEL
CAPELLE A.D. IJSSELCOEVORDENDEN BOSCHDEN HAAG
DEURNEDEVENTERDONGENDRUNENDUIVEN
EDEEINDHOVEN
ELSLOOFIJNAARTGELEEN
GOESGOOR
GROENLOGRONINGEN
HAZERSWOUDE-D.HEERHUGOWAARDHEERHUGOWAARD
HEERLENHEESCH
HELMONDHENGELOHEUSDENHILLEGOM
HOOGEVEENHORSTHULST
KAATSHEUVELKESSEL
KRIMPEN A.D. IJSSELLICHTENVOORDE
LOPIKMIDDELHARNIS
MILLINGEN A.D. RIJNMONSTER
MUSSELKANAALNAARDEN
NIEUWE PEKELANIJKERK
OISTERWIJKOOSTERHOUTPAPENDRECHT
RAAMSDONKSVEERRIJEN
RIJNSBURGROOSENDAALROTTERDAMROZENBURG
RUCPHENSCHERPENZEEL
SCHIEDAMSCHIEDAM
SITTARDSLIEDRECHT
SLUISSOEST
SONSPAUBEEK
TERNEUZENTILBURGTWELLO
UTRECHTVEENENDAAL
VENLOVLEUTEN
VOORTHUIZENWAALWIJK
WEERTWOERDENWOLVEGEA
WOUDENBERGZELHEM
ALBLASSERDAMALKMAARALMELO
AMERSFOORTAMSTELVEENAMSTELVEENAMSTERDAMAPELDOORN
ARNHEIMASSENAXEL
BERGENBOXMEER
† DEN HAAGDEURNE
DOMBURGDONGENDRUNENDUIVEN
EDEEINDHOVENENSCHEDE
FLESSINGUEGROESBEEK
HAZERSWOUDE-D.HEEMSTEDE
HEERHUGOWAARDHEERLEN
HEEZEHELMONDHENGELOKATWIJK
KESTERENLEEUWARDEN
MAASSLUISMEPPEL
MONSTERMUSSELKANAAL
NIEUWEGEINNIJMEGEN
OISTERWIJKOMMEN
OOSTERHOUTOUD-BEIJERLAND
RENKUMRIJNSBURG
RIJSWIJKROELOFARENDSVEEN
ROOSENDAALROTTERDAMROZENBURG
SCHOONDIJKESITTARD
SONSPIJKENISSE
SPRANGTERNEUZEN
TIELTILBURG
VEENDAMVLIJMEN
VOORHOUTWAALWIJK
WEERTWEESP
WINTERSWIJKWOERDENZEVENAAR
ZWIJNDRECHTZWOLLE
ALMELOALMERE
AMERSFOORTAMSTERDAMAMSTERDAMAPELDOORN
ARNHEIMASSENAXEL
BAARNBERGEN
BERGSCHENHOEKBERINGEBERINGEBOXMEER
* DEN HAAGDEURNEDONGEN
DORDRECHTDORDRECHT
DRUNENDUIVEN
EINDHOVENFLESSINGUE
GELEENGRASHOEKGRASHOEKGRASHOEKGROESBEEK
HAAKSBERGENHAZERSWOUDE-D.
HEEMSKERKHEEMSTEDE
HEERHUGOWAARDHELDEN
HELMONDHENGELOHILLEGOM
HOOGEVEENIJSSELSTEIN
KRIMPEN A.D. IJSSELLEEUWARDEN
LEIDENLICHTENVOORDE
MEPPELMONSTER
MUSSELKANAALNIEUWEGEINNIEUWKOOP
NIJKERKNUNSPEET
OMMENOOSTERHOUT
OUD-BEIJERLANDPAPENDRECHT
ROELOFARENDSVEENROOSENDAALROTTERDAM
SCHAGENSCHIEDAM
SLIEDRECHTSON
SPIJKENISSESPRANG
TERNEUZENUTRECHT
VLAARDINGENVLEUTEN
WEERTWEESP
WOLVEGEAZANDVOORT
ZIERIKZEEZOETERMEER
ZWIJNDRECHT
ALKMAARALMELOALMERE
AMERSFOORTAMSTERDAMAPELDOORN
BAARNBEST
BLOEMENDAALBOSCH EN DUIN
BOXMEERBUSSUM
COEVORDEN† DEN HAAGDEN HAAGDEVENTER
DORDRECHTDORDRECHT
DRUNENDUIVEN
EINDHOVENFLESSINGUE
GELEENGOES
GROESBEEK* GRONINGENGRONINGENHARDERWIJK
HAZERSWOUDE-D.HEEMSTEDE
HEERLENHENGELOHILLEGOMKATWIJK
LEEUWARDENMAASSLUIS
MUSSELKANAALNEDERHORST D.BERG
NIETAPNIEUWE PEKELA
NIEUWEGEINNIJKERK
NIJMEGENNUNSPEET
OISTERWIJKOOSTERHOUT
OUD-BEIJERLANDPAPENDRECHT
RIJSWIJKSCHAGEN
SCHIEDAMSITTARD
SPIJKENISSESPRANGTILBURGUTRECHT
VLAARDINGENWAALWIJK
WEESPWOUDENBERG
ZELHEMZWIJNDRECHT
ALKMAARALMELOALMERE
AMSTELVEENAMSTERDAMAPELDOORN
ARNHEIMBERGEN
BESTBILTHOVENBRUNSSUM
CREILDORDRECHT
DUIVENEDE
EINDHOVENENSCHEDE
FLESSINGUEGELEEN
GRONINGENHEEMSKERKHEEMSTEDE
HEERHUGOWAARDHELMOND
HILVERSUMHOORN
IJSSELSTEINKERKRADE
KRIMPEN A.D. IJSSELLEEUWARDEN
* LEIDENLEYDE
LICHTENVOORDEMEPPEL
NIEUWEGEINNIJMEGEN
OMMENOUD-BEIJERLAND
ROZENBURGSOEST
SPIJKENISSESPRANG
VEENENDAALVOORSCHOTEN
WAALWIJKWOERDENZAANDAM
ALMELOALMERE
AMERSFOORTAMSTELVEEN
† AMSTERDAMAPELDOORN
BAARNBERGEN OP ZOOMBERKEL-ENSCHOT
BOXMEERBRUNSSUMDEN HAAG
DEURNEDEVENTERDRUNEN
EINDHOVENENSCHEDE
FLESSINGUEGELEENGOOR
GROENLOHAAKSBERGEN
HARDINXVELD-G.HEERHUGOWAARD
HEERLENHELMONDHENGELO
HILVERSUMKRIMPEN A.D. IJSSEL
LEEUWARDENLISSE
MAASSLUISMEPPEL
NIEUWEGEINOEGSTGEESTOLDENZAAL
OMMENOUD-BEIJERLAND
PAPENDRECHTRIDDERKERKROOSENDAALVEENENDAAL
VOORSCHOTENWAALWIJKWOLVEGEAZAANDAM
ZOETERMEERZUTPHENZWOLLE
ALKMAARALMELO
† AMSTERDAMAPELDOORN
BOXMEERDEN HAAGDEVENTER
EDEEINDHOVENENSCHEDE
HILVERSUMHOOGEZAND
KERKRADELEEUWARDEN
* LEIDENOUD-BEIJERLAND
UTRECHTVEENENDAAL
WOERDEN
88 75 70 62 49 47 19
Rembra
ndt va
n Rijn
Schild
er 16
06—1669
Frans
Hals
Schild
er 15
82—1666
Jan Ve
rmeer
Schild
er 16
32—1675
Vincent
van G
ogh
Schild
er 18
53—1890
Paulus
Potter
Schild
er 16
25—1654
Jan Stee
n
Schild
er 16
25—1679
Meinder
t Hobbem
a
Schild
er 16
38—1709
Paul Pete
r Rube
ns
Schild
er 15
77—16
40
Jacob
Maris
Schild
er 18
38—1899
Jan Too
rop
Schild
er 18
58—1928
Jozef I
sraëls
Schild
er 18
24—19
11
Govert F
linck
Schild
er 16
15—16
60
Jan va
n Goye
n
Schild
er 15
96—1656
Gabriel
Metsu
Schild
er 16
29—1667
Populairste Nederlandse en Vlaamse schilders in Nederlandse straatnamen 105
Populairste Nederlandse en Vlaamse schilders in Nederlandse straatnamen gebaseerd op 583 namen van schilders van de 13e tot the 20ste eeuw.
* † plaats van geboorte en overlijden
Lars Breitenfeldt
BARENDRECHTEDE
HAARENKERKRADE
LANDGRAAFOSS
SINT JOOST
HAARLEM DEN HAAGKERKR
NUTHEDE
DOETINCHEM
ALPHEN CHAAM MAASTRICHT OLST WIJHE
UTRECHTVENLO
BEVERWIJK DEN BOSCH HELMOND
HOOGEVEEN
ARNHEIMPUTTEN
WOUDENBERG
HUIZENUTRECHT
VENLO
HUNSELUTRECHT
VENLOZOETERMEER
UTRECHT DE BILT
ARNHEMROTTERDAM
ARNHEMHAARLEM
HAELENROTTERDAM
AMSTERDAMAPELDOORNROTTERDAM
AMSTERDAMEDE
UTRECHTVENLO
ZOETERMEER
AALSMEER AMSTELVEEN
ARNHEM BAARN
BARENDRECHT BRUNSSUM CASTRICUM
DE BILT DEN HAAG
DEURNE DIDAM DIEMEN DONGEN
EINDHOVEN GOIRLE GOUDA
GROESBEEK GRONINGEN
HAARLEM HAARLEMMERMEER
HELLEVOETSLUIS HENGELO
HILVERSUM HOOGEVEEN
HORST AAN DE MAAS KERKRADE
KRIMPEN A.D. IJSSEL LAREN
LEEUWARDEN LICHTENVOORDE
LOCHEM MARGRATEN
MEERSSEN MIDDELBURG OVERBETUWE
PAPENDRECHT PIJNACKER NOOTDORP
PURMERENDREEUWIJK
REIMERSWAAL RIJSWIJK
‘S-GRAVENZANDESCHOONHOVEN
SINT MICHIELSGESTEL THOLEN
VLIST ZAANSTAD
AALSMEERAKERSLOOTALKMAARALMELOALMERE
ALPHEN A.D. RIJNAMSTERDAMAMSTERDAMAPELDOORN
ARNHEIMASSENAXEL
BAARNBARENDRECHT
BERGEN OP ZOOMBERGSCHENHOEK
BERKEL EN RODENRIJSBILTHOVEN
BOXTELBRUNSSUM
BUNSCHOTENCAPELLE AAN DEN IJSSEL
CASTRICUMCULEMBORG
DEDEMSVAARTDELFT
DEN BOSCHDEN HAAGDIRKSLAND
DOETINCHEMDOORWERTH
DRUNENEERBEEK
EINDHOVENELST
ENSCHEDEFLESSINGUE
GELEENGOES
GORINCHEMGOUDA
GROESBEEKGRONINGEN
HAAKSBERGENHALSTEREN
HARDERWIJKHEEMSKERKHEEMSKERKHEEMSTEDE
HEESCHHELLEVOETSLUIS
HELMONDHENGELO
HILVERSUMHOOGEZAND
HUIZENHULST
KAATSHEUVELKERKRADE
LANDGRAAFLEEUWARDEN
LEIDENLICHTENVOORDE
LISSELOSSER
MAARSSEN-DORPMILLINGEN AAN DE RIJN
MOLENHOEKMONSTER
NAALDWIJKNAARDEN
NIEUWEGEINNIEUWERKERK A.D. IJSSEL
NIEUWKOOPNIEUW-VENNEP
NIJKERKNIJMEGENNIJVERDAL
NUMANSDORPNUNSPEET
NUTHOIRSBEEK
OOSTERHOUTOSS
OUD-BEIJERLANDPURMEREND
RAAMSDONKSVEERRHOON
RIDDERKERKROOSENDAALROTTERDAMRUREMONDE
SCHAGENSCHIEDAMSCHIJNDEL
‘S-HEERENBERGSINT WILLEBRORDSINT-OEDENRODE
SITTARDSPIJKENISSETERNEUZEN
TIELTILBURGTILBURG
TUBBERGENTWELLO
VEENENDAALVELP
VENLOVENRAY
VLAARDINGENVLIJMEN
VOORSCHOTENVOORTHUIZEN
WAALREWAALWIJK
WASPIKWOLVEGEAZAANDAM
ZALTBOMMELZEIST
ZEVENAARZOETERMEER
ZUTPHENZWIJNDRECHT
ZWOLLE
AALSMEERAKERSLOOTALKMAARALMELOALMEREALMEREALMERE
ALPHEN A.D. RIJNAMERSFOORTAMSTERDAMAPELDOORN
ARNHEIMASSENAXEL
BAARNBARENDRECHT
BERGEN OP ZOOMBERGSCHENHOEK
BERKEL EN RODENRIJSBILTHOVENBORCULO
BOXTELBREDA
BRUNSSUMBUNSCHOTEN
CAPELLE AAN DEN IJSSELCASTRICUMCULEMBORG
DEDEMSVAARTDELFTDELFT
DEN BOSCHDEN HAAG
DEURNEDIRKSLAND
DOETINCHEMDONGEN
DOORWERTHDRUNEN
EELDEEERBEEKEIJSDEN
EINDHOVENELST
ENSCHEDEETTEN
FLESSINGUEGELEEN
GOESGORINCHEM
GOUDAGROENLO
GROESBEEKGRONINGEN
HAAKSBERGENHALSTEREN
HARDERWIJKHAZERSWOUDE-RIJNDIJK
HEEMSKERKHEEMSTEDE
HEESCHHELLENDOORN
HELLEVOETSLUISHELMONDHENGELO
HILVERSUMHOOGEZAND
HUIZENHULST
KAATSHEUVELKERKRADE
LANDGRAAFLEEUWARDEN
LEIDENLEIDSCHENDAM
LICHTENVOORDELISSE
LOSSERMAARSSEN-DORP
MAASSLUISMILLINGEN AAN DE RIJN
MOLENHOEKMONSTER
NAALDWIJKNAARDEN
NIEUWEGEINNIEUWERKERK A.D. IJSSEL
NIEUWKOOPNIEUW-VENNEP
NIJMEGENNUMANSDORP
NUNSPEETNUTH
OIRSBEEKOSS
OUD-BEIJERLANDRAAMSDONKSVEER
RHOONRIDDERKERKROOSENDAAL
ROSMALENROTTERDAMRUREMONDE
SCHAGENSCHIEDAMSCHIJNDELSCHIJNDEL
SINT WILLEBRORDSINT-OEDENRODE
SITTARDSPIJKENISSETERNEUZEN
TIELTILBURGTILBURG
TUBBERGENTWELLO
UTRECHTUTRECHT
VEENENDAALVELP (RHEDEN)
VENLOVENRAY
VLAARDINGENVLIJMEN
VOORHOUTVOORSCHOTENVOORTHUIZEN
WAALREWAALWIJK
WADDINXVEENWASPIK
WOLVEGEAZAANDAM
ZALTBOMMELZEIST
ZEVENAARZOETERMEER
ZUTPHENZWIJNDRECHT
ZWOLLE
AKERSLOOTALMELOALMERE
ALPHEN A.D. RIJNAMSTERDAM
ASSENAXEL
BARENDRECHTBERKEL EN RODENRIJS
BILTHOVENBOXTELBREDA
BRUNSSUMBUNSCHOTEN
CAPELLE AAN DEN IJSSELCASTRICUMCULEMBORG
DELFTDEN BOSCHDEN HAAG
DRUNENEERBEEK
EINDHOVENELST
ENSCHEDEGROESBEEKHALSTERENHEEMSKERKHEEMSTEDE
HELLEVOETSLUISHENGELOHUIZENHULST
KAATSHEUVELLEEUWARDEN
LEIDENLICHTENVOORDE
LISSENAALDWIJKNAARDEN
NIEUW-VENNEPNUMANSDORP
RHOONRIDDERKERKROTTERDAM
SINT WILLEBRORDTIEL
TWELLOUTRECHT
VEENENDAALVENRAY
VLAARDINGENVOORSCHOTENVOORTHUIZEN
WAALREWAALWIJK
ZOETERMEERZWIJNDRECHT
ZWOLLE
AALSMEERAKERSLOOTALKMAARALMELOALMERE
ALPHEN A.D. RIJNAMERSFOORTAMSTERDAMAPELDOORN
ARNHEIMASSENAXEL
BAARNBARENDRECHT
BERGEN OP ZOOMBERGSCHENHOEK
BERKEL EN RODENRIJSBILTHOVENBORCULO
BOXTELBREDA
BUNSCHOTENCAPELLE A.D. IJSSEL
CASTRICUMCULEMBORG
DEDEMSVAARTDELFT
DEN BOSCHDEN HAAGDEN HAAG
DEURNEDOETINCHEM
DONGENDOORWERTH
DRUNENEELDE
EERBEEKEIJSDEN
EINDHOVENELST
ENSCHEDEETTEN
FLESSINGUEGOES
GORINCHEMGOUDA
GROENLOGROESBEEKGRONINGEN
HAAKSBERGENHALSTEREN
HARDERWIJKHAZERSWOUDE-RIJNDIJK
HEEMSKERKHEEMSTEDE
HEESCHHELLEVOETSLUIS
HELMONDHENGELOHENGELO
HILVERSUMHOOGEZAND
HUIZENHULST
KAATSHEUVELKERKRADE
LANDGRAAFLEEUWARDENLEEUWARDEN
LEIDENLEIDSCHENDAM
LICHTENVOORDELISSE
LOSSERMAARSSEN-DORP
MAASSLUISMILLINGEN AAN DE RIJN
MOLENHOEKNAALDWIJKNAARDEN
NIEUWEGEINNIEUWERKERK A.D. IJSSEL
NIEUWKOOPNIEUW-VENNEP
NIJKERKNIJMEGENNIJVERDAL
NOORDWIJKNUMANSDORP
NUNSPEETNUTH
OIRSBEEKOOSTERHOUT
OSSOUD-BEIJERLAND
PURMERENDRAAMSDONKSVEER
RHOONRIDDERKERKROOSENDAAL
ROSMALENROTTERDAMROTTERDAMRUREMONDE
SCHAGENSCHIEDAMSCHIEDAMSCHIJNDEL
SINT WILLEBRORDSINT-OEDENRODE
SITTARDSPIJKENISSETERNEUZENTERNEUZEN
TIELTILBURG
TUBBERGENTWELLO
UTRECHTUTRECHT
VEENENDAALVELP
VENLOVENRAY
VLAARDINGENVLIJMEN
VOORHOUTVOORSCHOTENVOORTHUIZEN
WAALREWAALWIJK
WADDINXVEENWASPIK
WOLVEGEAZAANDAM
ZALTBOMMELZEIST
ZEVENAARZOETERMEER
ZUTPHENZWIJNDRECHT
ZWOLLE
ALKMAARALMELO
ALPHEN A.D. RIJNAMERSFOORTAMSTERDAMAPELDOORN
ASSENBADHOEVEDORP
BERLICUMBOXTEL
BUITENPOSTBUNSCHOTENCOEVORDEN
DE BILTDE JOUWER
DELFTDODEWAARDDORDRECHT
DRUNENEDE
EINDHOVENELST
GOIRLEHAARLEMHAARLEM
HARDERWIJKHEERHUGOWAARDHELLEVOETSLUIS
HENDRIK-IDO-AMBACHTHILLEGOM
HOENSBROEKHOOGEVEENIJSSELSTEIN
KRUININGENKUDELSTAART
LANDGRAAFLEEUWARDEN
LEIDENLELYSTAD
LICHTENVOORDEMAASSLUISMAESTRICH
MIDDELHARNISNIEUWEGEIN
NIJMEGENNIJVERDAL
NUMANSDORPOUD-BEIJERLAND
PAPENDRECHTPIJNACKER
PURMERENDREEUWIJK-BRUG
RIJSWIJKROTTERDAMRUREMONDE
SCHOONHOVEN‘S-GRAVENZANDE
SITTARDSLUISSNITS
SPIJKENISSEUTRECHT
VEENENDAALVLIERDENVLIJMENWIJCHEN
ZEVENAARZOETERMEERZOETERMEER
ZWIJNDRECHT
ALPHEN AAN DEN RIJNAMERSFOORTAMSTERDAM
ASSENBADHOEVEDORP
BARNEVELDBERGEN OP ZOOM
BERKEL EN RODENRIJSBUNSCHOTEN
DELFTDEN BOSCH
DIDAMDORDRECHT
ECHTEDE
EINDHOVENGELEEN
HEERLENHENGELO
HILVERSUMHOOGEVEEN
IJMUIDENLANDGRAAF
LEEUWARDENMAASSLUISMAESTRICH
OUD-BEIJERLANDPIJNACKER
SONSPIJKENISSE
TER APELTILBURGUTRECHT
VENLOVLAARDINGEN
VLIJMENVOLENDAM
ZOETERMEER
37 19 15 11 9 812
AMERSFOORTAMSTERDAMAPELDOORN
ASSENBADHOEVEDORP
BENNEKOMBERGEN OP ZOOM
BLIJHAMBRUNSSUM
DE BILTDEURNE
DEVENTEREINDHOVEN
GELEENGRONINGEN
HAARLEMHEERLENHENGELO
HOOGERHEIDEHOOGEVEEN
IJSSELMUIDENKROMMENIELANDGRAAFLANDGRAAF
LEEUWARDENLEIDEN
MAESTRICHMUIDERBERGROTTERDAM
SCHOONHOVENSTADSKANAAL
TER APELUTRECHT
VENLOVLEUTEN
ZANDVOORTZOELMOND
AMSTERDAMBERGEN OP ZOOM
BUNSCHOTENCULEMBORG
DELFTDENEKAMPVOLENDAM
EDELICHTENVOORDE
NIJVERDALHENGELO
HOOGEVEENKAMPEN
NIEUWEGEINOMMEN
SCHIEDAMUTRECHT
VENLOZWOLLE
BRUNSSUMDELFT
DOETINCHEMEDE
GOESGRONINGENHEEMSKERK
HEERLENHERTEN
ROTTERDAMUTRECHT
VLAARDINGENVLIJMEN
WOERDENZEVENAAR
ALKMAARAMSTERDAM
ARNHEIMDIDAMMEIJEL
ROTTERDAMUTRECHTZAANDIJK
ARNHEIMBERGENDIEMENGELEENGOUDA
HAARLEMROTTERDAM
VLAARDINGENZEVENAAR
ALBLASSERDAMAMERSFOORTAMSTERDAM
EDEFLESSINGUE
HEERHUGOWAARDHILVERSUM
MIDDELBURGPURMERENDROTTERDAM
SMALLINGERLAND
AMERSFOORTAMSTERDAM
BOXTELDORDRECHT
EDEHEERLENLEIDEN
MAESTRICHROTTERDAM
SLENAKENVEENENDAALZANDVOORT
142 141 126 70 59 3847 3 2 2 2 2 23
5 5 4 4 3 37
Ludwig v
on Beet
hoven
Musicu
s 177
0—1827
Wolfgang
Amadeus
Mozart
Musicu
s 175
6—1791
Johann
Sebastia
n Bach
Musicu
s 1665—17
50
Albert E
instein
Fysic
us 18
79—19
55
Georg F
riedrich
Händel
Musicu
s 1685—17
59
Albert S
chweitz
er
Filoso
of 18
75—19
65
Wilhelm Conr
ad Rönt
gen
Fysic
us 18
45—1923
Robert K
och
Fysic
us 18
43—1910
Rudolf D
iesel
Ingen
ieur 1
858—1913
Konrad
Adenaue
r
Politicu
s 1876
—1967
Max Plan
ck
Fysic
us 18
58—1947
Gustav
Hertz
Fysic
us 18
87—19
75
Gustav
Stresem
ann
Politicu
s 1878
—1929
Karl Marx
Filoso
of 18
18—18
83
Gotthold
Ephra
im Lessi
ng
Schrij
ver 1
727—
1781
Arthur
Schopen
hauer
Filoso
of 17
88—1860
Heinrich
Böll
Schrij
ver 1
917—19
85
Otto Hahn
sche
ikund
ige 1879
—1968
Friedri
ch Hege
l
Filoso
of 17
70—18
31
Paul vo
n Heys
e
Schrij
ver 1
830—1914
Thomas
Mann
Schrij
ver 1
975—19
55
Emanu
el Kant
Filoso
of 17
24—18
04
Heinrich
von K
leist
Schrij
ver 1
777—
1811
Willy Bran
dt
Politicu
s 1913
—1992
Friedri
ch von
Schiller
Schrij
ver 1
759—18
05
Graf Fe
rdinan
d von
Zeppel
in
Ingen
ieur
1838—19
17
Johann
Wolfgang
von G
oethe
Schrij
ver 1
749—18
32
Heinrich
Heine
Schrij
ver 1
797—
1856
BARENDRECHTEDE
HAARENKERKRADE
LANDGRAAFOSS
SINT JOOST
HAARLEM DEN HAAGKERKR
NUTHEDE
DOETINCHEM
ALPHEN CHAAM MAASTRICHT OLST WIJHE
UTRECHTVENLO
BEVERWIJK DEN BOSCH HELMOND
HOOGEVEEN
ARNHEIMPUTTEN
WOUDENBERG
HUIZENUTRECHT
VENLO
HUNSELUTRECHT
VENLOZOETERMEER
UTRECHT DE BILT
ARNHEMROTTERDAM
ARNHEMHAARLEM
HAELENROTTERDAM
AMSTERDAMAPELDOORNROTTERDAM
AMSTERDAMEDE
UTRECHTVENLO
ZOETERMEER
AALSMEER AMSTELVEEN
ARNHEM BAARN
BARENDRECHT BRUNSSUM CASTRICUM
DE BILT DEN HAAG
DEURNE DIDAM DIEMEN DONGEN
EINDHOVEN GOIRLE GOUDA
GROESBEEK GRONINGEN
HAARLEM HAARLEMMERMEER
HELLEVOETSLUIS HENGELO
HILVERSUM HOOGEVEEN
HORST AAN DE MAAS KERKRADE
KRIMPEN A.D. IJSSEL LAREN
LEEUWARDEN LICHTENVOORDE
LOCHEM MARGRATEN
MEERSSEN MIDDELBURG OVERBETUWE
PAPENDRECHT PIJNACKER NOOTDORP
PURMERENDREEUWIJK
REIMERSWAAL RIJSWIJK
‘S-GRAVENZANDESCHOONHOVEN
SINT MICHIELSGESTEL THOLEN
VLIST ZAANSTAD
AALSMEERAKERSLOOTALKMAARALMELOALMERE
ALPHEN A.D. RIJNAMSTERDAMAMSTERDAMAPELDOORN
ARNHEIMASSENAXEL
BAARNBARENDRECHT
BERGEN OP ZOOMBERGSCHENHOEK
BERKEL EN RODENRIJSBILTHOVEN
BOXTELBRUNSSUM
BUNSCHOTENCAPELLE AAN DEN IJSSEL
CASTRICUMCULEMBORG
DEDEMSVAARTDELFT
DEN BOSCHDEN HAAGDIRKSLAND
DOETINCHEMDOORWERTH
DRUNENEERBEEK
EINDHOVENELST
ENSCHEDEFLESSINGUE
GELEENGOES
GORINCHEMGOUDA
GROESBEEKGRONINGEN
HAAKSBERGENHALSTEREN
HARDERWIJKHEEMSKERKHEEMSKERKHEEMSTEDE
HEESCHHELLEVOETSLUIS
HELMONDHENGELO
HILVERSUMHOOGEZAND
HUIZENHULST
KAATSHEUVELKERKRADE
LANDGRAAFLEEUWARDEN
LEIDENLICHTENVOORDE
LISSELOSSER
MAARSSEN-DORPMILLINGEN AAN DE RIJN
MOLENHOEKMONSTER
NAALDWIJKNAARDEN
NIEUWEGEINNIEUWERKERK A.D. IJSSEL
NIEUWKOOPNIEUW-VENNEP
NIJKERKNIJMEGENNIJVERDAL
NUMANSDORPNUNSPEET
NUTHOIRSBEEK
OOSTERHOUTOSS
OUD-BEIJERLANDPURMEREND
RAAMSDONKSVEERRHOON
RIDDERKERKROOSENDAALROTTERDAMRUREMONDE
SCHAGENSCHIEDAMSCHIJNDEL
‘S-HEERENBERGSINT WILLEBRORDSINT-OEDENRODE
SITTARDSPIJKENISSETERNEUZEN
TIELTILBURGTILBURG
TUBBERGENTWELLO
VEENENDAALVELP
VENLOVENRAY
VLAARDINGENVLIJMEN
VOORSCHOTENVOORTHUIZEN
WAALREWAALWIJK
WASPIKWOLVEGEAZAANDAM
ZALTBOMMELZEIST
ZEVENAARZOETERMEER
ZUTPHENZWIJNDRECHT
ZWOLLE
AALSMEERAKERSLOOTALKMAARALMELOALMEREALMEREALMERE
ALPHEN A.D. RIJNAMERSFOORTAMSTERDAMAPELDOORN
ARNHEIMASSENAXEL
BAARNBARENDRECHT
BERGEN OP ZOOMBERGSCHENHOEK
BERKEL EN RODENRIJSBILTHOVENBORCULO
BOXTELBREDA
BRUNSSUMBUNSCHOTEN
CAPELLE AAN DEN IJSSELCASTRICUMCULEMBORG
DEDEMSVAARTDELFTDELFT
DEN BOSCHDEN HAAG
DEURNEDIRKSLAND
DOETINCHEMDONGEN
DOORWERTHDRUNEN
EELDEEERBEEKEIJSDEN
EINDHOVENELST
ENSCHEDEETTEN
FLESSINGUEGELEEN
GOESGORINCHEM
GOUDAGROENLO
GROESBEEKGRONINGEN
HAAKSBERGENHALSTEREN
HARDERWIJKHAZERSWOUDE-RIJNDIJK
HEEMSKERKHEEMSTEDE
HEESCHHELLENDOORN
HELLEVOETSLUISHELMONDHENGELO
HILVERSUMHOOGEZAND
HUIZENHULST
KAATSHEUVELKERKRADE
LANDGRAAFLEEUWARDEN
LEIDENLEIDSCHENDAM
LICHTENVOORDELISSE
LOSSERMAARSSEN-DORP
MAASSLUISMILLINGEN AAN DE RIJN
MOLENHOEKMONSTER
NAALDWIJKNAARDEN
NIEUWEGEINNIEUWERKERK A.D. IJSSEL
NIEUWKOOPNIEUW-VENNEP
NIJMEGENNUMANSDORP
NUNSPEETNUTH
OIRSBEEKOSS
OUD-BEIJERLANDRAAMSDONKSVEER
RHOONRIDDERKERKROOSENDAAL
ROSMALENROTTERDAMRUREMONDE
SCHAGENSCHIEDAMSCHIJNDELSCHIJNDEL
SINT WILLEBRORDSINT-OEDENRODE
SITTARDSPIJKENISSETERNEUZEN
TIELTILBURGTILBURG
TUBBERGENTWELLO
UTRECHTUTRECHT
VEENENDAALVELP (RHEDEN)
VENLOVENRAY
VLAARDINGENVLIJMEN
VOORHOUTVOORSCHOTENVOORTHUIZEN
WAALREWAALWIJK
WADDINXVEENWASPIK
WOLVEGEAZAANDAM
ZALTBOMMELZEIST
ZEVENAARZOETERMEER
ZUTPHENZWIJNDRECHT
ZWOLLE
AKERSLOOTALMELOALMERE
ALPHEN A.D. RIJNAMSTERDAM
ASSENAXEL
BARENDRECHTBERKEL EN RODENRIJS
BILTHOVENBOXTELBREDA
BRUNSSUMBUNSCHOTEN
CAPELLE AAN DEN IJSSELCASTRICUMCULEMBORG
DELFTDEN BOSCHDEN HAAG
DRUNENEERBEEK
EINDHOVENELST
ENSCHEDEGROESBEEKHALSTERENHEEMSKERKHEEMSTEDE
HELLEVOETSLUISHENGELOHUIZENHULST
KAATSHEUVELLEEUWARDEN
LEIDENLICHTENVOORDE
LISSENAALDWIJKNAARDEN
NIEUW-VENNEPNUMANSDORP
RHOONRIDDERKERKROTTERDAM
SINT WILLEBRORDTIEL
TWELLOUTRECHT
VEENENDAALVENRAY
VLAARDINGENVOORSCHOTENVOORTHUIZEN
WAALREWAALWIJK
ZOETERMEERZWIJNDRECHT
ZWOLLE
AALSMEERAKERSLOOTALKMAARALMELOALMERE
ALPHEN A.D. RIJNAMERSFOORTAMSTERDAMAPELDOORN
ARNHEIMASSENAXEL
BAARNBARENDRECHT
BERGEN OP ZOOMBERGSCHENHOEK
BERKEL EN RODENRIJSBILTHOVENBORCULO
BOXTELBREDA
BUNSCHOTENCAPELLE A.D. IJSSEL
CASTRICUMCULEMBORG
DEDEMSVAARTDELFT
DEN BOSCHDEN HAAGDEN HAAG
DEURNEDOETINCHEM
DONGENDOORWERTH
DRUNENEELDE
EERBEEKEIJSDEN
EINDHOVENELST
ENSCHEDEETTEN
FLESSINGUEGOES
GORINCHEMGOUDA
GROENLOGROESBEEKGRONINGEN
HAAKSBERGENHALSTEREN
HARDERWIJKHAZERSWOUDE-RIJNDIJK
HEEMSKERKHEEMSTEDE
HEESCHHELLEVOETSLUIS
HELMONDHENGELOHENGELO
HILVERSUMHOOGEZAND
HUIZENHULST
KAATSHEUVELKERKRADE
LANDGRAAFLEEUWARDENLEEUWARDEN
LEIDENLEIDSCHENDAM
LICHTENVOORDELISSE
LOSSERMAARSSEN-DORP
MAASSLUISMILLINGEN AAN DE RIJN
MOLENHOEKNAALDWIJKNAARDEN
NIEUWEGEINNIEUWERKERK A.D. IJSSEL
NIEUWKOOPNIEUW-VENNEP
NIJKERKNIJMEGENNIJVERDAL
NOORDWIJKNUMANSDORP
NUNSPEETNUTH
OIRSBEEKOOSTERHOUT
OSSOUD-BEIJERLAND
PURMERENDRAAMSDONKSVEER
RHOONRIDDERKERKROOSENDAAL
ROSMALENROTTERDAMROTTERDAMRUREMONDE
SCHAGENSCHIEDAMSCHIEDAMSCHIJNDEL
SINT WILLEBRORDSINT-OEDENRODE
SITTARDSPIJKENISSETERNEUZENTERNEUZEN
TIELTILBURG
TUBBERGENTWELLO
UTRECHTUTRECHT
VEENENDAALVELP
VENLOVENRAY
VLAARDINGENVLIJMEN
VOORHOUTVOORSCHOTENVOORTHUIZEN
WAALREWAALWIJK
WADDINXVEENWASPIK
WOLVEGEAZAANDAM
ZALTBOMMELZEIST
ZEVENAARZOETERMEER
ZUTPHENZWIJNDRECHT
ZWOLLE
ALKMAARALMELO
ALPHEN A.D. RIJNAMERSFOORTAMSTERDAMAPELDOORN
ASSENBADHOEVEDORP
BERLICUMBOXTEL
BUITENPOSTBUNSCHOTENCOEVORDEN
DE BILTDE JOUWER
DELFTDODEWAARDDORDRECHT
DRUNENEDE
EINDHOVENELST
GOIRLEHAARLEMHAARLEM
HARDERWIJKHEERHUGOWAARDHELLEVOETSLUIS
HENDRIK-IDO-AMBACHTHILLEGOM
HOENSBROEKHOOGEVEENIJSSELSTEIN
KRUININGENKUDELSTAART
LANDGRAAFLEEUWARDEN
LEIDENLELYSTAD
LICHTENVOORDEMAASSLUISMAESTRICH
MIDDELHARNISNIEUWEGEIN
NIJMEGENNIJVERDAL
NUMANSDORPOUD-BEIJERLAND
PAPENDRECHTPIJNACKER
PURMERENDREEUWIJK-BRUG
RIJSWIJKROTTERDAMRUREMONDE
SCHOONHOVEN‘S-GRAVENZANDE
SITTARDSLUISSNITS
SPIJKENISSEUTRECHT
VEENENDAALVLIERDENVLIJMENWIJCHEN
ZEVENAARZOETERMEERZOETERMEER
ZWIJNDRECHT
ALPHEN AAN DEN RIJNAMERSFOORTAMSTERDAM
ASSENBADHOEVEDORP
BARNEVELDBERGEN OP ZOOM
BERKEL EN RODENRIJSBUNSCHOTEN
DELFTDEN BOSCH
DIDAMDORDRECHT
ECHTEDE
EINDHOVENGELEEN
HEERLENHENGELO
HILVERSUMHOOGEVEEN
IJMUIDENLANDGRAAF
LEEUWARDENMAASSLUISMAESTRICH
OUD-BEIJERLANDPIJNACKER
SONSPIJKENISSE
TER APELTILBURGUTRECHT
VENLOVLAARDINGEN
VLIJMENVOLENDAM
ZOETERMEER
37 19 15 11 9 812
AMERSFOORTAMSTERDAMAPELDOORN
ASSENBADHOEVEDORP
BENNEKOMBERGEN OP ZOOM
BLIJHAMBRUNSSUM
DE BILTDEURNE
DEVENTEREINDHOVEN
GELEENGRONINGEN
HAARLEMHEERLENHENGELO
HOOGERHEIDEHOOGEVEEN
IJSSELMUIDENKROMMENIELANDGRAAFLANDGRAAF
LEEUWARDENLEIDEN
MAESTRICHMUIDERBERGROTTERDAM
SCHOONHOVENSTADSKANAAL
TER APELUTRECHT
VENLOVLEUTEN
ZANDVOORTZOELMOND
AMSTERDAMBERGEN OP ZOOM
BUNSCHOTENCULEMBORG
DELFTDENEKAMPVOLENDAM
EDELICHTENVOORDE
NIJVERDALHENGELO
HOOGEVEENKAMPEN
NIEUWEGEINOMMEN
SCHIEDAMUTRECHT
VENLOZWOLLE
BRUNSSUMDELFT
DOETINCHEMEDE
GOESGRONINGENHEEMSKERK
HEERLENHERTEN
ROTTERDAMUTRECHT
VLAARDINGENVLIJMEN
WOERDENZEVENAAR
ALKMAARAMSTERDAM
ARNHEIMDIDAMMEIJEL
ROTTERDAMUTRECHTZAANDIJK
ARNHEIMBERGENDIEMENGELEENGOUDA
HAARLEMROTTERDAM
VLAARDINGENZEVENAAR
ALBLASSERDAMAMERSFOORTAMSTERDAM
EDEFLESSINGUE
HEERHUGOWAARDHILVERSUM
MIDDELBURGPURMERENDROTTERDAM
SMALLINGERLAND
AMERSFOORTAMSTERDAM
BOXTELDORDRECHT
EDEHEERLENLEIDEN
MAESTRICHROTTERDAM
SLENAKENVEENENDAALZANDVOORT
142 141 126 70 59 3847 3 2 2 2 2 23
5 5 4 4 3 37
Ludwig v
on Beet
hoven
Musicu
s 177
0—1827
Wolfgang
Amadeus
Mozart
Musicu
s 175
6—1791
Johann
Sebastia
n Bach
Musicu
s 1665—17
50
Albert E
instein
Fysic
us 18
79—19
55
Georg F
riedrich
Händel
Musicu
s 1685—17
59
Albert S
chweitz
er
Filoso
of 18
75—19
65
Wilhelm Conr
ad Rönt
gen
Fysic
us 18
45—1923
Robert K
och
Fysic
us 18
43—1910
Rudolf D
iesel
Ingen
ieur 1
858—1913
Konrad
Adenaue
r
Politicu
s 1876
—1967
Max Plan
ck
Fysic
us 18
58—1947
Gustav
Hertz
Fysic
us 18
87—19
75
Gustav
Stresem
ann
Politicu
s 1878
—1929
Karl Marx
Filoso
of 18
18—18
83
Gotthold
Ephra
im Lessi
ng
Schrij
ver 1
727—
1781
Arthur
Schopen
hauer
Filoso
of 17
88—1860
Heinrich
Böll
Schrij
ver 1
917—19
85
Otto Hahn
sche
ikund
ige 1879
—1968
Friedri
ch Hege
l
Filoso
of 17
70—18
31
Paul vo
n Heys
e
Schrij
ver 1
830—1914
Thomas
Mann
Schrij
ver 1
975—19
55
Emanu
el Kant
Filoso
of 17
24—18
04
Heinrich
von K
leist
Schrij
ver 1
777—
1811
Willy Bran
dt
Politicu
s 1913
—1992
Friedri
ch von
Schiller
Schrij
ver 1
759—18
05
Graf Fe
rdinan
d von
Zeppel
in
Ingen
ieur
1838—19
17
Johann
Wolfgang
von G
oethe
Schrij
ver 1
749—18
32
Heinrich
Heine
Schrij
ver 1
797—
1856
Populairste Duitsers in Nederlandse straatnamen 107
Populairste Duitsers in Nederlandse straatnamengebaseerd op nobelprijswinnaars, bekende schrijvers, filosofen, musici, uitvinders en politici. Verzameld uit verschillende bronnen.
Populairste Duitse steden* in Nederlandse straatnamen108
LEEK DEVENTER ROTTERDAMDEVENTERHAARLEMMERMEERLIMMENVLAARDINGEN
ALMEREBARENDRECHT
DEN HAAGHENGELOWOERDEN
ZOETERMEERZWIJNDRECHT
APELDOORNBARENDRECHT
BUSSUMDEVENTER
GRONINGENROTTERDAM
ZWOLLE
DEVENTERHELMOND
NIEUW VOSSEMEERZWOLLE
BOCHOLTZDEVENTER
LANDGRAAFROTTERDAM
ZWOLLE
BARENDRECHTDEVENTER
DOETINCHEMERMELO
GRONINGENOLDENZAAL
UTRECHTUTRECHT
VOORTHUIZENZWOLLE
DEN HAAGDEVENTER
ROTTERDAMOLDENZAALVENNDAM
ZWOLLE
BARENDRECHTDEVENTER
GRONINGENOLDENZAAL
ZWOLLE
4410 5677
ROTTERDAMDEVENTER
ROTTERDAMETTEN LEUR
ZOETERMEERLEIDENVENLO
GRONINGENMEDEMBLIKROTTERDAM
VEENDAM
DEN HAAGROTTERDAM
SON EN BREUGEL
APELDOORNMAESTRICH
NOORDENVELD
12224 33
1111111
BERLINKREFELD
KÖLNWEIKERSHEIM
WERBACH
BERLINBRAMSCHE
BREMENDELMENHORSTELMENHORST
GELDERNKÖLN
PULHEIM
AHAUSDELMENHORST
DORTMUNDGRONAUMÜNSTER
NORDHORNSCHÖPPINGEN
BREMENDILLENBURG
KERPENLEMGO
NEUKIRCHENSCHWALMSTADT
BERLINBRAMSCHE
BREMENCALW
DELMENHORSTOSNABRÜCK
AHAUSBRAMSCHE
DRENSTEINFURTHERFORD
SOESTWESEL
BAD BENTHEIMBRAMSCHE
BREMENEMSDETTENNORDHORN
KERPENPULHEIMVIERESEN
BERLINBREMENVIERSEN
BREMENLÜNEN
MEPPENWESEL
CUXHAVENMELLE
WESER NIENBURGBREMENMINDEN
BRAMSCHEDARMSTADT
BREMENGÖTTINGEN
PULHEIMWÜRZBURG
BREMENDÜSSELDORF
ERKELENZGELDERN
HAMBURGKÖLN
KREFELDMOERS
NETTETALNEUSS
NIEDERKRÜCHTENOSNABRÜCK
PULHEIMRHEINBERG
ROMMERSKIRCHENSTRAELENVIERSEN
WACHTENDONKWEGBERG
WESELWILLICH
BRAMSCHEBREMEN
DELMENHORSTDUISBURG
DÜREMDÜSSELDORFEMMERISCH
KÖLNMANNHEIM
NEUNHAGENNÜRNBERGSTRAUBING
AACHENBREMEN
ERKELENZHERZOGENRATH
KERPENKOLENZ
KÖLNNEUSSOELDE
OLDENBURGPUHLHEIM
ÜBACH PALENBERGZWEIBRÜCKEN
BAD BRAMSTEDTBRAMSCHE
BREMENDELMENHORSTDÜSSELDORF
EMMERICH A. RHEINKRANENBURG
MÜNSTEROBERHAUSEN
BERLINBRAMSCHE
BREMENCASTROP RAUXEL
CUXHAVENEMDEN
FREIBERGKLEVEKÖLN
LOXSTEDT
AACHENBAD MÜNSTER
BÖBLINGENDUISBURG
DÜSSELDORFELSDORF
ERKELENZGANGELT
GEILENKIRCHENHEINSBERG
MECHERNICHMÖNCHENGLADBACH
NETTERSHEIMNETTETAL
ROMMERSKIRCHENSCHLEIDENSELFKANTSTRAELENVIERSEN
AACHENBERLINBONN
BRAMSCHEBREMEN
DORTMUNDDUISBURG
DÜSSELDORFEUSKIRCHEN
FRANKFURT(ODER)GROSS-GERAUHALLE-SAALE
HAMELNHEILBRONN
JENAKERPEN
KEVELAERKÖLN
LUDWIGHAFEN AM RHEINMÜNCHEN
NEUNHAGEN BEI BERLINNEUSS
OBERHAUSENOFFENBACH AM RHEIN
PUHLHEIMSCHÖNEICHE BEI BERLIN
SCHWEINFURTVECHTA
WUSTERMARK
21 1213 91029 19
8 7 5666 5
4 2234 33
Bielefeld
Bochum
Bonn
Dusseld
orp
Frankf
urt
Hannove
r
Stuttgar
t
Hambur
gBerli
jnRost
ock
Luebec
kKeul
enBrem
en
Dortmund
KielDres
denHage
nDuis
burg
Kassel
Krefeld
Augsbur
g
Den H
aag
Zwoll
e
Eindho
ven
Tilburg
Westlan
d
Apeld
oorn
Alkmaar
Amste
rdam
Venlo
Siitard
-Gelee
n
Maastric
ht
Rotte
rdam
Delft
Arnhei
m
Utrech
t
Ensche
deBre
daHa
arlem
Deven
ter
Henge
loLei
den
* Gebaseerd op Duitse steden met meer dan 180.000 inwoners
Populairste Nederlandse steden* in Duitse straatnamen 109
LEEK DEVENTER ROTTERDAMDEVENTERHAARLEMMERMEERLIMMENVLAARDINGEN
ALMEREBARENDRECHT
DEN HAAGHENGELOWOERDEN
ZOETERMEERZWIJNDRECHT
APELDOORNBARENDRECHT
BUSSUMDEVENTER
GRONINGENROTTERDAM
ZWOLLE
DEVENTERHELMOND
NIEUW VOSSEMEERZWOLLE
BOCHOLTZDEVENTER
LANDGRAAFROTTERDAM
ZWOLLE
BARENDRECHTDEVENTER
DOETINCHEMERMELO
GRONINGENOLDENZAAL
UTRECHTUTRECHT
VOORTHUIZENZWOLLE
DEN HAAGDEVENTER
ROTTERDAMOLDENZAALVENNDAM
ZWOLLE
BARENDRECHTDEVENTER
GRONINGENOLDENZAAL
ZWOLLE
4410 5677
ROTTERDAMDEVENTER
ROTTERDAMETTEN LEUR
ZOETERMEERLEIDENVENLO
GRONINGENMEDEMBLIKROTTERDAM
VEENDAM
DEN HAAGROTTERDAM
SON EN BREUGEL
APELDOORNMAESTRICH
NOORDENVELD
12224 33
1111111
BERLINKREFELD
KÖLNWEIKERSHEIM
WERBACH
BERLINBRAMSCHE
BREMENDELMENHORSTELMENHORST
GELDERNKÖLN
PULHEIM
AHAUSDELMENHORST
DORTMUNDGRONAUMÜNSTER
NORDHORNSCHÖPPINGEN
BREMENDILLENBURG
KERPENLEMGO
NEUKIRCHENSCHWALMSTADT
BERLINBRAMSCHE
BREMENCALW
DELMENHORSTOSNABRÜCK
AHAUSBRAMSCHE
DRENSTEINFURTHERFORD
SOESTWESEL
BAD BENTHEIMBRAMSCHE
BREMENEMSDETTENNORDHORN
KERPENPULHEIMVIERESEN
BERLINBREMENVIERSEN
BREMENLÜNEN
MEPPENWESEL
CUXHAVENMELLE
WESER NIENBURGBREMENMINDEN
BRAMSCHEDARMSTADT
BREMENGÖTTINGEN
PULHEIMWÜRZBURG
BREMENDÜSSELDORF
ERKELENZGELDERN
HAMBURGKÖLN
KREFELDMOERS
NETTETALNEUSS
NIEDERKRÜCHTENOSNABRÜCK
PULHEIMRHEINBERG
ROMMERSKIRCHENSTRAELENVIERSEN
WACHTENDONKWEGBERG
WESELWILLICH
BRAMSCHEBREMEN
DELMENHORSTDUISBURG
DÜREMDÜSSELDORFEMMERISCH
KÖLNMANNHEIM
NEUNHAGENNÜRNBERGSTRAUBING
AACHENBREMEN
ERKELENZHERZOGENRATH
KERPENKOLENZ
KÖLNNEUSSOELDE
OLDENBURGPUHLHEIM
ÜBACH PALENBERGZWEIBRÜCKEN
BAD BRAMSTEDTBRAMSCHE
BREMENDELMENHORSTDÜSSELDORF
EMMERICH A. RHEINKRANENBURG
MÜNSTEROBERHAUSEN
BERLINBRAMSCHE
BREMENCASTROP RAUXEL
CUXHAVENEMDEN
FREIBERGKLEVEKÖLN
LOXSTEDT
AACHENBAD MÜNSTER
BÖBLINGENDUISBURG
DÜSSELDORFELSDORF
ERKELENZGANGELT
GEILENKIRCHENHEINSBERG
MECHERNICHMÖNCHENGLADBACH
NETTERSHEIMNETTETAL
ROMMERSKIRCHENSCHLEIDENSELFKANTSTRAELENVIERSEN
AACHENBERLINBONN
BRAMSCHEBREMEN
DORTMUNDDUISBURG
DÜSSELDORFEUSKIRCHEN
FRANKFURT(ODER)GROSS-GERAUHALLE-SAALE
HAMELNHEILBRONN
JENAKERPEN
KEVELAERKÖLN
LUDWIGHAFEN AM RHEINMÜNCHEN
NEUNHAGEN BEI BERLINNEUSS
OBERHAUSENOFFENBACH AM RHEIN
PUHLHEIMSCHÖNEICHE BEI BERLIN
SCHWEINFURTVECHTA
WUSTERMARK
21 1213 91029 19
8 7 5666 5
4 2234 33
Bielefeld
Bochum
Bonn
Dusseld
orp
Frankf
urt
Hannove
r
Stuttgar
t
Hambur
gBerli
jnRost
ock
Luebec
kKeul
enBrem
en
Dortmund
KielDres
denHage
nDuis
burg
Kassel
Krefeld
Augsbur
g
Den H
aag
Zwoll
e
Eindho
ven
Tilburg
Westlan
d
Apeld
oorn
Alkmaar
Amste
rdam
Venlo
Siitard
-Gelee
n
Maastric
ht
Rotte
rdam
Delft
Arnhei
m
Utrech
t
Ensche
deBre
daHa
arlem
Deven
ter
Henge
loLei
den
Bronnen Falk Stratenboek, multimap.com, artcyclopedia.com Met dank aan Rob Bieling, direceur Falk, voor de toegang tot de database dat mijn onderzoek compleet maakte.
* Gebaseerd op Nederlandse steden met meer dan 70.000 inwoners.
Holland in Amerika110
Naomi Yasuda
Holland in Amerika 111
Over Nederland gesproken112
Dutch belted lakenvelder (koeienras)Dutch blue/to get in Dutch dronken wordenDutch book 1 kasboek 2 boekhouding 3 bookmaker
die kleine inzetten accepteert
double Dutch 1 onverstaanbare, vreemde taal, ge-brabbel [1876] 2 zowel condoom gebruiken als de pil slikken voor veilige seks
Dutch doll ledenpopDutch act/Dutch route zelfmoord [20 e eeuw] Dutch angle in de filmwereld: een shot waarbij
de camera onder een hoek wordt gezet om het beeld te vervormen of de kijker te desoriënteren
Dutch auction veiling die achteruit werkt: de prijs wordt net zo lang verlaagd tot de eerste koper zich meldt [19e eeuw] heet in Nederland een Chinese veiling
Dutch rond 1380 gebruikt voor het Germaanse volk in het algemeen, na 1600 voor de Nederlanders (van Duutsch, het noordelijke dialect en Dietsch, het zuidelijke dialect van de Middelnederlandse taal die men toen sprak) nadat Nederland een verenigde en onafhankelijke staat werd. Sinds 1608 werd Dutch door de Engelsen gebruikt als negatief woord voor bijna alles wat zij zagen als inferieur en ongewoon. Oorzaak hiervoor was de oorlog tegen de Engelsen (eerste rivaliteit in de handel) en later de grote immigratie van Duitsers naar Amerika. Omdat de Nederlanders zelf goed genoeg Engels konden praten om de negatieve associaties te begrijpen werd in Nederland in de 20e eeuw het gebruikt van de termen Diets en Duits afgeschaft en werd het officieel vervangen door Nederlands
Dutch crossing 1 zwalken; niet meer recht kunnen lopen van een dronken zeeman 2 straat schuin oversteken
Dutch daub middelmatig schilderij [19e eeuw]Dutch defense overgaveDutch disease het verschijnsel dat een land door
de aanwezigheid van een grote voorraad natuur-lijke hulpbronnen zijn concurrentiepositie ziet verslechteren in industrieën die gericht zijn op de export. Nederland was het eerste land dat dit probleem had na het vinden van de aardgasbel van Slochteren in de jaren zeventig. Het leidde tot de zware economische crisis in Nederland van eind jaren zeventig, begin jaren tachtig. Na-
Dutch bargain koop besloten met een goede dronk of tijdens een drinkgelag tot stand gekomen en dus meestal niet geldig [1650]
Dutch barn schuur die alleen bestaat uit vier palen en een dak
Dutch bath 1 zuurbad bij het etsen 2 zeer opper-vlakkige wasbeurt [20e eeuw]
Dutch brig cel aan boord van een schip [17e eeuw]Dutch build kraker [19e eeuw] Dutch built 1 Hollandse platbodem, schip [19e eeuw]
2 lange slungelachtige manDutch buttocked 1 Hollands rundvee met dikke ach-
terwerken 2 peervormige romp van Nederlandse vrouwen veroorzaakt door te veel verse zuivel en te veel fietsen
Dutch by injection een vrouw die met een Neder-lander leeft [20e eeuw]
Dutch cap 1 kapotje, condoom 2 pessariumDutch cheese 1 kraak noch smaak 2 kale kop [19e
eeuw]Dutch clock 1 po 2 ondersteekDutch comfort/Dutch consolation levenshouding
die neerkomt op: wat er ook gebeurt, er is altijd wel iemand die er erger aan toe is [18e eeuw]
Dutch concert/Dutch medley kakofonie [18e-19e eeuw]
Dutch courage jenevermoed; moed ingegeven na het nuttigen van vele glaasjes [18e eeuw]
Engels
Duits
da ist Holland in not Holland is in last, gezegd als men zich enorm druk maakt om ’n kleinigheid
das spießürgerliche Holland dat is Holland op zijn smalst
Holländer 1 Nederlands schip 2 Hollandse sigaar 3 melkboer 4 bovenkruier (molen) 5 maalbak voor papier
Holländerpfeife Goudse pijpwä hier dan Pläug nicht hollen well, dä maut ne in
Holland (woanners) trecken wie in het geboorte-land het lichte werk teveel wordt, moet het zwaarste werk uitvoeren in het buitenland
Melissa Peen
Over Nederland gesproken 113
Dutch party feestje waarbij alle gasten voor de Dutch fuck het aansteken van de ene sigaret aan de andere [1950]
Dutch girl lesbienne [1930]Dutch gleek 1 stevig of onmatig pimpelen 2 likeur
[17e eeuw] Dutch husband 1 veren kussen 2 slecht bedgezel-
schap [1800]dutchie joint, Pass the dutchie (to the left hand side),
een nummer van Musical Youth uit 1982 werd wereldwijd een nr. 1 hit
dutching 1 doorstralen van voedsel 2 methode waar- door men cacao beter kan oplossen en de wer-king van zuren in de cacaobonen beter worden geneutraliseerd (alkalisatie-methode onwikkeld door Van Houten)
Dutch kiss kus waarbij men tegelijk elkaars oren kust [20e eeuw]
Dutch lecture/to talk like a Dutch uncle een straf-predikatie houden
Dutch lottery een loterij met daarin verschillende series loten die kans bieden op verschillende soorten prijzen. De prijs van het lot correspon-deert met de waarde van de prijzen
Dutchman in de bouw: iets wat wordt aangebracht om een (constructie-)fout te verbergen of een gat op te vullen
Dutchman’s anchor de beste stuurlui staan aan wal Het verhaal gaat dat er een schip zonk; de Hol-landse kapitein beweerde achteraf zijn perfecte anker thuis vergeten te hebben [19e eeuw]
Dutchman’s breaches streepje blauw in de lucht [19e eeuw]
dat de maatregelen die het kabinet had genomen (poldermodel) goed uitpakten transformeerde de Dutch Disease in een Dutch Miracle
Dutch drink glas in één teug leegdrinken [19e eeuw]
Dutch dumpling homoseksueel [1950-1970]Dutch elm disease iepenziekte (ontdekt in Neder-
land, 1927)Dutch fart bijnaam voor een manusje-van-alles aan
boord van een schip [20e eeuw] Dutch feast 1 als de gastheer eerder dronken is dan
zijn gasten 2 als de gastheer al dronken is als de gasten arriveren [18e-19e eeuw]
Dutch fit woede-uitbarsting [midden 19e eeuw]
Dutch treat feest of uitstapje waarbij ieder voor zich moet betalen [1880]
Dutch uncle 1 iemand die ongevraagd streng bekri-tiseert, felle criticus, 2 zedenpreker [19e eeuw]
Dutch wheelbarrow iemand bij de voeten vasthou-den zodat die dan met zijn handen moet lopen.
Dutch widow prostituee [17e eeuw]Dutch wife 1 veren kussen 2 slecht bedgezelschap
[1800] 3 opblaaspop
consumpties zorgen, heet in Nederland een American party
Dutch pegs benen [20e eeuw]Dutch pink bloed [19e eeuw]Dutch pump watertrappelenDutch reckoning 1 giswerk 2 omstreden rekening
die alleen maar groter wordt als je ernaar vraagt [17e eeuw] 3 grove rekening zonder specificaties [1690] 4 slechte dag op het werk [19e eeuw]
Dutch red gerookte Hollandse haring [19e-20e eeuw]
Dutch rise loonsverhoging die de ontvanger geen voordeel oplevert
Dutch rod pistool met lange loopDutch roll ongecontroleerde manoeuvres met een
vliegtuigDutch row bedachte woordenwisseling [19e eeuw]Dutch rub pijnlijke massage met de knokkels van
de hand [1930]Dutch silver/plate verzilverdDutch steak hamburgerDutch tilt in de filmwereld: scheve camerapositie
Dutchman’s cape denkbeeldig land [20e eeuw]Dutchman’s drink alle drank in één keer opdrinken
[19e eeuw]Dutchman’s headache dronkenschap [19e eeuw]Dutch metal/gold/foil/leaf dun uitgewalste platen
metaal die als imitatiebladgoud gebruikt worden [19e eeuw]
Dutch nightingale kikker [18e eeuw]Dutch oven 1 iemands mond [1920] 2 ijzeren pot
om eten te bakken, die begraven wordt in een kolenvuur 3 geur van een bed waar iemand een wind in heeft gelaten [1920] 4 kamer gevuld met cannabisrook [1980]
Dutch palate smaak van goedkope vis [17e eeuw]
Over Nederland gesproken114
Nederlands
Holland bos-land, van holt (oud-Nederlands voor bos/hout) omdat het noord-westelijke deel van wat nu Nederland genoemd wordt vroeger be-dekt was met bomen. Het Graafschap Holland werd in 1076 gesticht. Nu de benaming voor de gezamenlijke provincies Noord- en Zuid-Hol-land en heel Nederland
hollandaisesaus eiersaus met azijn en boterHolland, bolland, Zeeland, geen land, ik hou het
met den heikant Brabants spreekwoord, bol betekent week of los
Hollandermop mop waarin een bepaalde karakte-ristiek geachte hoedanigheid van de Hollander over de hekel gehaald wordt
Holland is in last wanneer iemand in nood verkeert en geen raad meer weet, misschien een herinne-ring aan rampjaar 1672
Hollanditis woord verzonnen voor de houding van de Nederlanders t.o.v. de wapenwedloop in de jaren tachtig. Honderdduizenden Nederlanders demonstreerden in 1981 tegen het plan van de regering om 48 kruisraketten op Nederlandse grond plaatsen. Deze pacifistische en neutralis-tische houding werd door veel andere landen gekopieerd, waardoor het met een virus werd vergeleken
Holland op zijn smalst dat is heel armzalig, dat is kleinzielig. Naam van de duinstrook tussen het IJ en de Noordzee waar nu IJmuiden ligt. Het Noordzeekanaal is er door gegraven en het IJ is drooggelegd [1872], zodat Holland nu niet meer zo smal is
Hollandse kijker telescoop, uitgevonden door Hans
to Dutch gokken en wedden volgens een verkeerd systeem, zodat verliezen bijna vaststaat
to Dutch it bedriegen [1910]to go Dutch als in gezelschap ieder zijn eigen reke-
ning betaaltto get one’s Dutch up iemands woede uitlokken
Lippershey uit Middelburg [1608]. De Italiaanse geleerde Galile Galileo verbeterde deze uitvin-ding en deed er zijn beroemde ontdekkingen mee, en nu wordt de uitvinding van de telescoop ten onrechte toegeschreven aan Galileo
Hollandse nieuwe haring tussen mei en juli gevan-gen, als hij minimaal 16 procent vet bevat en op de traditionele Hollandse manier gekaakt, gezouten en gefileerd is. In de praktijk vervalt na augustus de aanduiding Hollandse nieuwe
Hollandse ziekte benaming voor de economische crisis in Nederland in de jaren zeventig en tachtig
Hollands glorie dat wat Nederlands en succesvol isHollands welvaren er goed, gezond uitzienNederland van Middelnederlands neder (beneden,
onder) naam voor het Koninkrijk der Neder-landen [1815], de Zeventien Nederlanden, al de Nederlandse gewesten onder de Bourgondische en Habsburgse heerschappij, de Verenigde Ned-erlanden, de Zeven Provinciën gedurende de Republiek en de Spaanse Nederlanden. In de Middeleeuwen en Nieuwe Tijd de naam voor de gebieden bij de monding van de Rijn, Maas
that beats the Dutch dat is de limittalk Dutch brabbelen
the day will come when cats have horns and Dutch-men will be circumcised er zal een dag komen dat katten hoorns hebben en de Hollanders besneden zullen zijn (Malawisch gezegde)
to be in Dutch in problemen zijnto beat the Dutch iets buitengewoons, verbazing-
wekkends verrichten, tegen de verwachting in to do a Dutch 1 weglopen 2 vluchten 3 deserteren
4 zelfmoord plegen
Holland Tape jenever [18e eeuw]I’m a Dutchman uiting van ongeloof: je dacht toch
niet dat ik gek was?in Dutch 1 uit de gratie 2 in moeilijkhedenit’s Dutch to me het is Grieks of Chinees voor mij
holland lieve berichtjes geschreven op enveloppen van liefdesbrieven [1940]
hollanders geschilderde snor [19e eeuw]
dutchy 1 slordigheid 2 pijp om marihuana mee te roken 3 getalenteerd persoon, die al beroemd is op jonge leeftijd (in Thailand)
Flying Dutchman een legende over een spook-schip, dat nu nog steeds rondvaart in de buurt van Kaap de Goede Hoop en er op uit is om andere schepen te laten zinken
Over Nederland gesproken 115
en Schelde Nederpop popmuziek uit NederlandNederpunk punkmuziek uit NederlandNederrock rockmuziek uit NederlandNederwiet in Nederland geteelde marihunananeerlandicus/neerlandica student, beoefenaar van,
docent in de Nederlandse taal- en letterkundeneerlandisme typisch Nederlands woord of typisch
Nederlandse uitdrukkingneerlandistiek wetenschap die zich bezighoudt met
de Nederlandse taal en literatuurVliegende Hollander 1 een vermeend spookschip
2 vierwielig wagentje dat met een krukas en twee hefbomen voortbewogen wordt
Zuid-Afrikaans
die Kaap is weer Hollands alles is weer goed. De Zuid-Afrikaanse Kaap is gesticht door Jan van Riebeeck en alles was Nederlands. Rond 1800 kwamen de Engelsen en namen de Kaap over. Later trokken de Engelsen meer naar het Noor-den en werd de Kaap weer door Nederlanders beheerst
dis Holland en Seeland het is een geweldige ver-toning
hier kom Holland op pale woord om lange Neder-landers met een kort lijf en lange benen mee te plagen
twee Hollanders by mekaar stig ’n kerk en drie by mekaar stig ’n politieke party de aard van de mens is eigenzinnig en koppig, het vermogen om samen te werken is zwak
Deze lijst bestaat uit informatie gevonden op internet, in
woorden- en spreekwoordenboeken en informatie verkregen van
buitenlanders, en kan per land onvolledig zijn. Waarschijnlijk
zijn er meer landen die uitdrukkingen over Nederland en Neder-
landers hebben, met name die landen die een gezamenlijke
geschiedenis delen.
Frans
avoir un fromage d’Hollande een kaal hoofd heb-ben
Dieu a créé la terre mais les néerlandais ont fabri-qué la Hollande God schiep de wereld maar de Hollanders schiepen Holland [17e eeuw]
hollande 1 Hollandse batist (stof), sterker en strakker dan het gewone batist 2 porselein uit Nederland 3 gele, grote en melige aardappelsoort 4 kaassoort 5 luxe papiersoort, gekenmerkt door stevigheid
hollander het verwijderen van vet en vochtigheid van de pijp van een schrijfveer met behulp van warme as of en wasmiddel, zo genoemd omdat de Hollanders het hebben uitgevonden en het lang geheim hielden
sauce hollandaise hollandaisesaus bereid met ci-troensap
un hollandais, une église, deux hollandais, une secte, trois hollandais, un schisme een Neder-lander, een kerk, twee Nederlanders, een secte, drie Nederlanders, een schisma
Voltigeur Hollandais de Vliegende Hollander
Surinaams
bakra 1 iemand van Nederlandse afkomst 2 een blanke, wordt ook gebruikt in straattaal 3 hoge ambtenaar, machthebber zoals politie, rechter. Het woord bakra in de betekenis van iemand met autoriteit wordt niet meer gebruikt omdat
het woord een negatieve lading heeft door de koloniale tijd
bakra fasi op zijn Hollands, Hollandse manieren zoals op tijd komen
bakrakondre Nederland, maar het kan ook op heel Europa wijzen
Bakratongo Nederlandse taalHolland no abie tievie maai bittie Holland heeft
geen tanden maar bijt tochkrutu-bakra no abie langa wipi ma ai naki nanga
ambra de gouverneur heeft geen lange zweep, maar hij slaat met zijn voorzittershamer, ge- rechtigheid zal zegevieren. Krutu-bakra is in het Surinaams de benaming voor rechter, en staat voor vergader-Hollander
Ptata Nederlandte nengre feni bun, a e kun-kun na bakra maksin
als de slaaf het goed krijgt, doet hij zijn behoefte in het magazijn van de Hollander, ondank is ’s werelds loon
Kleine verschillen internationale studenten116
POLEN ≠ NEDERLANDMaja Bialon (1978, Polen)
Dutch people seem to refuse to age. You can see it by the way they look (active, fit, dressed up) and behave (going out, self-confident).
Dutch hardly ever give their seat to an older person in the tram; you never know if the person will get offended.
They have kids quite late. When the kids grow up it happens that they party with friends and parents at the same time.
Polish parents expect respect and obedience.
In Poland there is a bigger generation gap. You won’t meet anyone older than 40 in a fancy pub.
People can’t party here in the Netherlands. I noticed a lack of imagination, they aren’t very spontaneous. They show some distance, cannot get crazy. Partying with Polish people always ends up at 6 in the morning, with a huge hang-over the next day.
In the Netherlands you can wear bizarre clothes and take a dog with you to a bar.
Dutch have a lot of self-confidence, they are very direct and open. Sometimes they’re pushy and arrogant. In Poland people don’t always say what they think. They’re more closed, don’t talk to the strangers on the street. Foreigners can have the impression that they’re unkind.
Dutch are very hard working, practical and well organised. They are trying to be perfect and like to plan things. That’s probably why they are good designers and businessmen.
They have a special approach to money. They save a lot. I don’t understand why they never say how much they earn. Polish talk easily about the money. They’re talking loudly if they’re proud of how much they earn and complain (most often) when they earn too little.
Dutch are used to foreigners. It happens often in Poland that if a black man walks on a street people look at him strangely.
If you are so lucky as to be invited by a Dutch person for a dinner, it won’t be an amazing meal. At best it is pasta with salmon and with the cof-fee you won’t get more than one peace of cake. The Polish on the contrary are known for their hospitality.
Empty churches are common in the Netherlands. You see people washing their cars on Sundays. This could never happen in Poland.
Kleine verschillen internationale studenten 117
DUITSLAND ≠ NEDERLANDLars Breitenfeldt (1981, Duitsland)
DesignIt seems that people and companies are very open-minded about design and architecture. Driving through the country you can see a lot of stylishly designed industrial buildings and bridges. Also the graphic language of corporate designs suggests a liberal mind. HousingMost houses have shop windows. It displays the whole life of the flat. At first I expected to get a glimpse of agressive husbands and naked house-wives. But instead I often saw dozing pensioners watching TV. Inside narrow staircases and tiny toilets make you feel like in a dolls house. It implies an artistic way of movement. TrafficThe right of vehicles to go first in a traffic circle is different. In Germany you get the right of way by entering the circle. In the Netherlands it is right before left. Unaware of the Dutch circle system I nearly caused a heavy accident. ChangeGermans are very aware of the change they receive after paying for goods. It is unimaginable to round off the sum of the bill in the shops. Everyone would cry for a penny. But I like the Dutch system, it prevents the mess of pennies in your pocket. SmileIn Germany a lot of people cannot smile. They are mostly stiff and sad. In the Netherlands I of-ten got a smile back when I smiled to someone.
IJSLAND ≠ NEDERLANDSolvi Sigurdsson (1980, IJsland)
The food in the walls! I find it very awkward. The quality of the food and the thought that crosses my mind: “Where have the hands of the persons been before?” It does not really increase my appetite.
ApologiesIt often seems to me that the Dutch have been told not to apologize for anything.
SystemsEverything works in systems. That’s what the Dutch do well, organizing. But once it is in a system it’s impossible to change it, except with another system.
Which brings me to the sentences that I heard most in these three years: it is not allowed! A likely explanation for this is that if you are an outsider it can be very easy to bump into all these invisible walls of all these systems.
I wonder what the Dutch would say about Ice-land if they were there...
Index Door studenten bezochte landen
32 Nederland 29 Duitsland 27 Frankrijk 26 België 25 Spanje 24 Italië 18 Groot-Brittannië 15 Luxemburg 14 Zwitserland 11 Griekenland 8 Portugal 8 Zweden 7 Oostenrijk
7 Denemarken 6 Polen 5 Hongarije 5 Noorwegen 5 Turkije 4 Tjechië 3 Kroatië 3 Verenigde Staten 2 Albanië 2 Australië 2 Canada 2 Finland 2 Japan
AANTAL STUDENTEN PER BEZOCHT LAND (gegevens van 32 studenten)
118
Index Door studenten bezochte landen
7 Denemarken 6 Polen 5 Hongarije 5 Noorwegen 5 Turkije 4 Tjechië 3 Kroatië 3 Verenigde Staten 2 Albanië 2 Australië 2 Canada 2 Finland 2 Japan
1 Andorra 1 Aruba 1 Bali 1 Belize 1 Brazilië 1 Bulgarije 1 China 1 Colombia 1 Cuba 1 Curaçao 1 Cyprus 1 Egypte 1 Guatemala
1 Honduras 1 Ierland 1 India 1 Kenia 1 Malawi 1 Maleisië 1 Malta 1 Marokko 1 Mexico 1 Nieuw-Zeeland 1 Pakistan 1 Peru 1 Rusland
1 Saoedie-Arabië 1 Schotland 1 Tanzania 1 Thailand 1 Tunesië 1 Venezuela 1 Zambia 1 Zanzibar 1 Zimbabwe 1 Zuid-Afrika
119
Sleeuwijk
Strijen
Gemert
Amsterdam Oldenzaal
Utrecht
Eindhoven
’s-Hertogenbosch
Weert
Hellevoetsluis
Westerhoven
Boxmeer
Mill
EdeVelp
Assen
Wormerveer
Druten
Zeist
Heemskerk
Bogota (Colombia)
Reykjavik (IJsland)
Barneveld
3 personen
2 personen
1 persoon
Krakow (Polen)
Berlijn (Duitsland)
Rawalpindy (Pakistan)
Jeruzalem (Israël)
Index Geboorteplaatsen studenten120
GEBOORTEPLAATS VAN
Index Studenten in deze atlas 121
Maja Bialon (1978, Polen)
36 Fietsers in Nederland 52Vrees116Kleine verschillen125Nieuwe vlaggen voor
Nederland
Emiel van Boekel (1982)
53Mediacratie
Anieke Branderhorst (1982) 82Vergeten geld124Nieuwe vlaggen voor
Nederland
Lars Breitenfeldt (1981, Duitsland) 104Populairste Nederland-
se en Vlaamse schilders106Populairste Duitsers108Populairste Duitse en
Nederlandse steden 117Kleine verschillen
Pim van der Burgt (1980)
52Vrees 68Superland124Nieuwe vlaggen voor
Nederland
Moniek Driesse (1983)
20The Dutch Dream 64Maal-tijden
Ine van de Elsen (1985)
14Nederland door Nederlanders
88Image shoppingomslagNederland
(tekening)
Ruben Esser (1980) 30Weer verkeer 32Wachtwijzer 50Actualitijdelijk
Jeanine Essink (1979)
52Vrees 62Geef ons heden ons
dagelijks brood125Nieuwe vlaggen voor
Nederland
Chester Griët (1978)
90Kenmerk125Nieuwe vlaggen voor
Nederland
Kim Hemmes (1981)
18Denkend aan Holland 52VreesomslagWeiland (gedicht)
Sofie Hoenselaars (1983)
28Van kikvors tot vogel vlucht
Index Studenten in deze atlas122
Gijs Huijgen (1983)
98Gemengd goed
Esseline Keeven (1979)
74Eerste links en tweede pad rechts
124Nieuwe vlaggen voor Nederland
Nancy Kennis (1985)
24Wie ziet wat?
Itai Lahav (1979, Israël)
52Vrees 44What if?124Nieuwe vlaggen voor
Nederland
Jean-Philppe Klein (1979)
24Wie ziet wat?125Nieuwe vlaggen voor
Nederland
Janneke Laarakkers (1979)
52Vrees 60Festivalland
Melissa Peen (1983)
88Image shopping112Over Nederland
gesproken
Jochem Ruijgrok (1984)
102Tattataal
Marlon van Schellebeek (1984) 22Stukje Nederland
Max Kortsmit (1979)
46Dutch Arms Trade124Nieuwe vlaggen voor
Nederland
Rop van Mierlo (1980)
56Nederland ver-lons-deelt
David Schocken (1979, Israël) 34Privacy = Loneliness
Index Studenten in deze atlas 123
Michiel Vlaanderen (1978)
40Nederland 72dpi 52Vrees 58Dutch Design(ers)116Landen bezocht door
studenten125Nieuwe vlaggen voor
Nederland
Simone van Wijk (1979)
52Vrees 86Blijf kijken, we zijn zo
weer bij u terug124Nieuwe vlaggen voor
Nederland
Frank Winnubst (1980)
26Hoogstepunten van Nederland
88Image shopping
Solvi Sigurdsson (1980, IJsland) 117Kleine verschillen
Janneke Smale (1983)
78Hoe Nederlands is mijn dag?
118Door studenten bezochte landen
120Geboorteplaatsen 124Nieuwe vlaggen voor
Nederland
Stephan Velema (1983)
52Vrees 94Nederland in opstand 96Pasoord
Robin Verweij (1980)
54EU-Grondwet stratego125Nieuwe vlaggen voor
Nederland
Naomi Yasuda (1985)
88Image shopping110Holland in Amerika
Merel Boers (1981)
90Kenmerk125Nieuwe vlaggen voor
Nederland
Friso Dijkstra (1981)
52Vrees
Christie Haalboom (1980)
52Vrees
Anouk Meeren (1980)
52Vrees124Nieuwe vlaggen voor
Nederland
Liselotte Pepping (1977)
52Vrees
Marije Riesewijk (1980)
52Vrees
Carline Vrielink (1982)
52Vrees
Jeroen Weijering (1980)
124Nieuwe vlaggen voor Nederland
Bijlage Nieuwe vlaggen voor Nederland124
Simone van Wijk
‘What if?’, Itay Lahav
Max Kortsmit en Jeroen Weijering
Pim van der Burgt
Anieke Branderhorst
‘Homotolerantland’, Anouk Meeren
‘Legoland’, Esseline Keeven
Janneke Smale
Bijlage Nieuwe vlaggen voor Nederland 125
Maja Bialon
Robin Verweij
Michiel Vlaanderen
Jean-Philppe Klein
Merel Boers en Chester Griët
Jeanine EssinkEsseline Keeven
Esseline Keeven
Bibliografie126
Boeken 1001 Stratenboek, FalkThe Cassell Dictionary of Slang, J. Green, Cassel PLC
Van Dale Etymologisch woordenboek, Van Dale Lexicografie Utrecht/Antwerpen, 2e druk 1997 Van Dale Handwoordenboek Engels-Nederlands, Van Dale Lexicografie Utrecht/Antwerpen, 3e druk 1996 Van Dale Handwoordenboek Nederlands, Van Dale Lexicografie Utrecht/Antwerpen, 2e druk 1996
Van Dale Handwoordenboek Nederlands-Frans, Van Dale Lexicografie Utrecht/Antwerpen, 3e druk 1997 Van Dale Handwoordenboek Nederlands-Engels, Van Dale Lexicografie Utrecht/Antwerpen, 3e druk 1996
Van Dale Handwoordenboek Frans-Nederlands, Van Dale Lexicografie Utrecht/Antwerpen, 3e druk 1997
Van Dale spreekwoordenboek, Van Dale Lexicografie Utrecht/Antwerpen, 3e druk 2000 Dealing with the Dutch, Jacob Vossestein, Kit Publishers, 2001Dutch Design 2004/2005, BNO & BIS Publishers, 2005Mijn Nederland, Geert van Istendael, uitgeverij Atlas, 2005This gun is for hire, from personal to corporate design projects, R. Klanten, S. Ehman, T. Geiger, Die Gestalten Verlag, Berlijn 2004Vaarwel Gulden, Rob Groeneveld, ImageBooks Publishers B.V. Eindhoven, 2000
Artikelen Letter from Amsterdam, Ian Buruma, The New Yorker, 1 Maart 2005
Met z’n allen naar een Nieuw Land (NL), Sadik Harchaoui, NRC Handelsblad, 24 februari 2005
Nederland ≠ Nederland, Annelys de Vet, Vrij Nederland, augustus 2004Racistische incidenten in heel Nederland, NRC Handelsblad, 4 april 2005
Televisie Houden van Holland; het ‘inburgeringsprogramma voor Nieuwkomers’ van binnenuit, Wen-jie Qin,VPRO tegenlicht, 15 mei 2005Nederland in analyse; de ontmaskering van een gidsland, Alexander Oey, VPRO tegenlicht, 27 oktober 2002
Bibliografie 127
Internet Albert www.albert.nlAlbert Heijn www.albertheijn.nlAlgemeen Dagblad www.ad.nlAnno www.anno.nl/anno/anno/i000179.html Anti-fascistische Onderzoeksgroep Kafka www.kafka.nlArtcyclopedia www.artcyclopedia.comBeroepsorganisatie Nederlandse Ontwerpers (BNO) www.bno.nlBradaz-Slangwoordenboek www.omroep.nlC1000 www.c1000.nlCentraal Bureau voor de Statistiek www.cbs.nlCOOP www.coop.nlDe vrije encyclopedie www.wikipedia.orgDigitale bibliotheek voor de Nederlandse letteren www.dbnl.org/tekst/stoe002nede01/stoe002nede01_0426.htm Dirk www.dirk.nlEdah www.edah.nlEvene www.evene.frFestival informatie 2005 www.festivalinfo.nl (en ruim 200 festivalwebsites)Gouden Gids www.goudengids.nlInverstorwords www.investorwords.com/1604/dutch_disease.html Keitje’s Nederland www.xs4all.nl/~dekei/holland.html Konmar www.konmar.nlLexilogos www.lexilogos.com/francais_langue_dictionnaires.htmLonsdale www.lonsdale.comMap24 www.nl.map24.com Map Maker nationalatlas.gov/natlas/Natlasstart.aspMinisterie van Economische Zaken - exportcontrole www.exportcontrole.ez.nlMultimap www.multimap.comNederland, een zwemland? members.chello.nl/w.mastop/zwemmen/historisch%20overzicht/zwemmenintroductie.html Nederlandse Geschiedkundige Gebeurtenissen, 1000 - 1600 members.home.nl/pushkar/oranje14.html Nedweb www.ned.univie.ac.at/non/landeskunde/nl/h10/De_Dutch_Disease.htm NRC Handelsblad www.nrc.nlOnline etymology dictionary www.etymonline.com/index.php?search=dutch&searchmode=phrase Odobuku www.odobuku.tk Plus Markt www.plusmarkt.nlPremsela, stichting voor Nederlandse vormgeving www.premsela.orgSipri Internet www.sipri.orgSpar www.spar.nlStichting onderzoek extreme Stromingen www.antifa.nlSuperdeBoer www.superdeboer.nlSuriname Discussion Board www.suriname.nl Suriname On-line www.suriname.nl/discus/messages/4941/4983.html?1075048093 Surinaamse spreuken www.opo-sranan.com/51.0.html Telefoongids www.telefoongids.nlThe best brands of the world www.brandsoftheworld.comTijd voor vis www.tijdvoorvis.nl/haring/hollandse_nieuwe.aspTV5 dictionnaire.tv5.org/dictionnaires.asp?Action=1 Van Dale taalweb www.vandale.nl
Wikipedia www.wikipedia.nl Wortubuku ini Sranan Tongo www.sil.org/americas/suriname/Sranan/Sranan-
English%20Dict.PDF Zaanstreek www.zaaninfo.com/chocolade/het_verwerkingsproces.htm
ZOZ www.zoz.nl/dutch.htm
Colofon128
De ‘Subjectieve Atlas van Nederland’ is tot stand gekomen op en rond de Design Academy Eindhoven bij de afdeling Mens & Communicatie in de turbulente lente van 2005. Aanleiding vormde de vraag van Annelys de Vet (grafisch ontwerper en docent op de Design Academy) om Nederland in kaart te brengen, uitgaande van persoonlij-ke betrokkenheid. De hieruit voortvloeiende discussies tijdens de academie-uren van module 1 t/m 4 vormden een rijke voedingsbodem voor dit werk. In de natte zomer van 2005 hebben diverse studenten van andere modules en net afgestudeerden van dezelfde afdeling aanvullende nieuwe beelden gemaakt.
Concept en vormgeving Annelys de Vet Inleiding Lidewij Edelkoort Redactie en assistentie Kim Hemmes, Sofie Hoenselaars, Janneke Smale, Michiel Vlaanderen Eindredactie Annelys de Vet Bijdrages van Maja Bialon, Emiel van Boekel, Merel Boers, Anieke Branderhorst, Lars Breitenfeldt,
Pim van der Burgt, Friso Dijkstra, Moniek Driesse, Ine van Elsen, Ruben Esser, Jeanine Essink, Chester Griët, Christie Haalboom, Kim Hemmes, Sofie Hoenselaars, Gijs Huijgen, Esseline Keeven, Nancy Kennis, Jean-Philppe Klein, Max Kortsmit, Janneke Laarakkers, Itay Lahav, Anouk Meeren, Rop van Mierlo, Melissa Peen, Liselotte Pepping, Marije Riesewijk, Jochem Ruijgrok, Marlon van Schellebeek, David Schocken, Solvi Sigurdsson, Janneke Smale, Stephan Velema, Robin Verweij, Annelys de Vet, Michiel Vlaanderen, Carline Vrielink, Jeroen Weijering, Simone van Wijk, Frank Winnubst, Naomi Yasuda
Fotografie portretten Sofie Hoenselaars, Jochem Ruijgrok, Michiel Vlaanderen Beeld omslag Ine van Elsen Gedicht omslag Kim Hemmes Studenten module 1 t/m 4 Dajo Bodisco, Emiel van Boekel, Lars Breitenfeldt, Moniek Driesse, Ine van Elsen,
Ruben Esser, Kim Hemmes, Sofie Hoenselaars, Gijs Huijgen, Jord Jansen, Nancy Kennis, Jean-Philppe Klein, Bart Koolen, Max Kortsmit, Itay Lahav, Rop van Mierlo, Melissa Peen, Jochem Ruijgrok, Marlon van Schellebeek, David Schocken, Solvi Sigurdsson, Janneke Smale, Stephan Velema, Robin Verweij, Michiel Vlaanderen, Frank Winnubst, Naomi Yasuda
Lettertype Scala (door Martin Majoor) Papier omslag Sirio Color Celeste E18, 290 grams (Grafisch Papier) Papier binnenwerk Arctic Volume, 100 grams (Grafisch Papier) Druk Drukkerij Wilco, Amersfoort Met dank aan Anthon Beeke (afdelingshoofd Mens & Communicatie, Design Academy Eindhoven),
Rob Bieling (directeur Falk), BNO (Beroepsorganisatie Nederlandse Ontwerpers), Max Kisman, Rudy J. Luijters, Kristjan Mandmäa, Niels Schrader, Rudolf van Wezel
Uitgever BIS Publishers Herengracht 370-372 1016 CH Amsterdam Postbus 323 1000 AH Amsterdam T +31 (0)20 5247560 F +31 (0)20 5247557 [email protected] www.bispublishers.nl
ISBN 90-6369-119-X
Copyright © 2005 BIS Publishers en Annelys de Vet
Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm, of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever en copyrighthouders.