Upload
others
View
46
Download
1
Embed Size (px)
Citation preview
SURFCAM VELOCİTY Şimdi SURFCAM’i biraz tanıyalım
Şekil 5. SURFCAM Ana Sayfası Tasarım Alanı: İşlenecek parçanın çizildiği ve bütün görsel olayların meydana geldiği
yerdir.
Noktasal Koordinatlar: SURFCAM ana penceresi açıkken fare imlecinin o anda hangi
noktalarda bulunduğunu gösterir.
Komut Satırı: İşlem esnasında ne yapılmasını yazılı olarak ifade eden bölümdür.
Menü Çubuğu: İşlemde kullanılan sistem parametrelerinin bulunduğu kısımdır.
Görünüm Ekseni: O andaki şeklin hangi açıdan göründüğünü ifade eder.
Hareketli Eksen: Takım tezgâhının koordinatlarını gösterir.
Şimdi de ana pencere üzerindeki araç çubuklarını inceleyim
Ana Araç Çubuğu: Ana araç çubuğu dört ana bölümden oluşur. Bunlar;
• Dosya bölümü
• Görünüm bölümü
• Düzeltme bölümü
• NC bölümü
Dosya Görünüm düzeltme NC Şekil 6. Ana Araç Çubuğu
Bu ana araç çubuğundaki simgelerde aşağıdaki anlamlara gelmektedir. Tablo 1. Ana Araç Çubuğundaki Komutların Anlamları SİMGE KOMUTU AÇIKLAMA
Yeni Yeni bir dosya açar Aç Var olan bir dosyayı açar Kaydet Tasarım yapılan parçayı hafızaya kaydeder Yazdır Yazıcı varsa sayfayı baskı yapar Zoom Görünen ne varsa ekrana tam sığdırır Döndürme Parçayı döndürmeye yarar Zoom-in Ekran üzerindeki seçili bölgeyi yakınlaştırır Zoom-out Görünüm üzerinde %10 küçülme yapar Kaydırma Görüntüyü çeşitli yönlere kaydırma için kullanılır Önceki Görünüş Bir önceki görüntüye gider Sonraki Görünüş Bir sonraki görüntüye gider Fırça Görüntü tazeleyici Silme Silme işlemi için kullanılır Taşıma Seçili şekli taşır ya da kopyalar Yönetici
Operasyonları Takım özelliklerini belirler
İşleme Onayı İşlenmiş parçanın animasyon gösterisini başlatır
SURFCAM Konum Araç Çubuğu;
Şekil 7. Konum Araç Çubuğu
Şekil üzerindeki ana işlemlerde kullanılan araç çubuğudur. Bu simgeler de aşağıdaki anlamlara gelmektedirler.
Tablo 2. Konum Araç Çubuğundaki Komutların Anlamları
SİMGE KOMUT AÇIKLAMA Renk Renk değiştirmek için kullanılan araç
çubuğudur. Görünüm(Hareketli
Eksen) Tezgâh ekseninin hangi konumda olduğu gösterir.
Görünüm Değiştirici Hareketli eksenle sabit eksen arasında görünüm geçişi yapar.
Görünüm(Sabit Eksen)
Sabit eksenin hangi konumda olduğunu gösterir
Layer Yeniden Layer düzenlemek ya da var olan layerlerde değişiklik yapmak için kullanılır
Görünüş Biçimi Şeklin tel ya da katı formatta olmasını sağlayan komuttur
Koordinat Koordinat eksenin hangi tipte olduğunu gösterir
Mask Sadece seçili öğe üzerinde değişiklik yapmaya yarar
Derinlik Çalışma derinliğini gösterir Ölçek Grafik boşlukları için ölçek değerlerini gösterir
Çizgi Tipi Çizilen çizgi türünü belirtir
SURFCAM’deki Kullanım Aşamaları SURFCAM de parça tasarımıyla başlayıp NC kodlarının çıkarılmasına kadar geçen
süreçler birkaç başlık altında toplanabilir.
1. Parçanın tasarımının yapılması
2. Takım yollarını(Toolpath) oluşturulması
3. Takım yollarını yönetimi
4. Takım yolunun doğruluğunu test edilmesi
5. NC kodlarının oluşturulması
6. NC kodlarının makineye aktarılması
Bu adımlar ışığında hem parça tasarlamaya hem de işlemeye çalışalım
1.BLOK ÜZERİNE İSİM İŞLEME
1.1.Parça Tasarımı SURFCAM temel iki boyutlu tasarım ve işlemenin yanında üç boyutta işleme hatta
NURB yüzeyler denen karmaşık yapıdaki çok boyutlu yüzeylerin tasarım ve işlenmesine
de olanak sağlayacak zengin bir menüsü vardır
Parça tasarımı için tasarım(create) menüsü kullanılır.
Şekil 1.1.1. Tasarım menüsü
Bu menüde genel olarak sırasıyla nokta, çizgi yay, çember, fillet, chamfer, eğri çizgi,
yüzey, yazı-ölçü vektör gibi tasarım için ana seçenekler bulunur. Tabi bunların alt menüleri
de vardır onları da parça tasarlarken gerekli olan kısımları incelenmektedir.
Bunun yanında şekil üzerinde her hangi bir değişiklik yapılmak isteniyorsa
düzeltme(edit) menüsü kullanılır. Düzeltme menüsü aşağıdaki gibidir.
Şekil 1.1.2. Düzeltme menüsü
Bu menü sayesinde parçada istenilen değişiklik yapılır. Rengi değiştirilebilir kesip
uzatılabilir yüzeylerde düzeltme yapılabilir.
SURFCAM’a en basitten başlayalım.
Şekil 1.1.3. Blok Üzerine İsim İşleme
Örneğin bir plaka ya da yüzey üzerine isim ya da bir şekil işlemek istiyorsak
aşağıdaki adımların izlenmesi gerekir.
Şekil 1.1.4. Rectangle Komutunun Gösterimi 1.Adım: İlk önce Create(tasarım) menüsünden Line(çizgi) komutu seçilir. Line
menüsünden de işlemenin dış sınırlarını oluşturmak bir çerçeve çizmemiz gerekir. Bunun
içinde Rectangle komutu seçilir 2.Adım: Rectangle komutunu seçtikten sonra
pencereden One Corner seçeneği seçilir. Bundan
sonrada X ve Y koordinatları girilir ve OK tuşuna basılır.
Şekil 1.1.5. Dikdörtgen Boyutlarının Girilmesi
3.Adım: OK tuşuna basıldıktan
sonra tasarım alanına sketch
düzlemi gelince cismi tezgâh
eksenine sıfırlamak için hareketli
eksene bir defa tıklanır ve girilen
boyutlardaki dikdörtgen
yerleştirilmiş olur.
Şekil 1.1.6. Dikdörtgenin Orijine Yerleştirilmesi
4.Adım: Dikdörtgen eksene yerleştirildikten sonra Cancel tuşuna basılıp sketch
ortamından çıkılır ve Fit tuşuna basılarak bütün görüntü ekrana sığdırılır.
Şekil 1.1.7. Cancel ve Fit Komutunun Gösterimi 5.Adım: Şimdide bu dikdörtgen içine işlemek için ismimizi yazalım. Yine Create
menüsünden Text/dimension komutu seçilir. Alt menüden de tekrar Text komutu seçilir.
Şekil 1.1.8. Create Menüsünde Text/Dimension Komutunun Gösterimi 6.Adım: Text tablosunda gerekli değişikliği yapıp ad yazılır OK tuşuna basılır.
Text bölümüne isim yazdık. Font tipini
True diye değiştirilir.Yazımız güzel
görünsün diye fontu da Monotype Corsiva
yaptık. En sonunda da OK tuşuna basılıp
yazıyı çerçeve içine yerleştirilir.
Şekil 1.1.9. Text(Yazı) Penceresinin Gösterimi ve Ayarlanması
İşte yazımız işlenmeye hazır.
İşlemeye geçmeden önce son bir
düzenleme yapılması gerekir. Çünkü
sistem yazılan harfleri bir blok
şeklinde görür ve tek tek işlemez.
Bunun içinde Edit menüsünden blok
halindeki harfler parçalanması gerekir.
Şekil 1.1.10. Yazının Ana Pencerede Gösterimi 7.Adım: Harfleri parçalamamız için Edit menüsünden Text komutunu seçeriz ve
karşımıza çıkan alt menüden de Explode(patlatma) komutunu seçeriz. Bu komutu
seçtikten sonra da yazıyı bir defa tıklamamız yeterli olacaktır. İşte şimdi yazımız işleme
hazırdır.
Şekil 1.1.11. Yazının Patlatılması
1.2.Takım Yollarının(Toolpath) Oluşturulması ve Yönetimi
Takım yolu, takım ucunun talaş kaldırma işleminde izlediği yoldur. CAM
programlarının temel amacı da takım yolları ve buna bağlı olarak da NC kodlarının
çıkarılması işlemidir. Şimdi takım yollarının nasıl yapıldığına bakalım.
1.Adım: İlk önce işleyeceğimiz yapıya göre takım ekseni ve işleme türünü
seçmeliyiz. NC menüsünden 2 ekseni ve Contour işlem türünü seçelim.
Şekil 1.2.1 Contour Komutunun Gösterimi 2.Adım: Contour alt menüsünden de Auto seçeriz yani sistemin harfleri otomatik
görmesini sağlarız.
Şekil 1.2.2. Auto Komutunun Gösterimi
3.Adım: Auto alt menüsünden de Within’i seçerek bütün yazıyı pencere içine alırız
Şekil 1.2.3. Within Komutunun Gösterimi
Şekil 1.2.4. Yazının Çerçeve İçine Alınması
4.Adım: Yazıyı pencere içine alınca yazıda bir renk değişimi olur bu seçimi doğru
olarak yaptığımızı gösterir. Bu işlemden sonra da iki kez Done tuşuna basarız. Bu
işlemlerden sonra takım özellikleri karşımıza çıkar ve onlarda da gerekli deşiklikleri
yapmamız gerekir.
5.Adım: Bu pencere yapmamız gereken ilk adım en uygun takım ucu seçmektir.
Biz yazımızın güzel görünmesi için 2 mm bir takım ucu seçelim.
Select Tool’u seçip takım ucu
marketine girelim ve seçimimizi
yapalım.
Şekil 1.2.5. Takım Ucu Seçimi
Select Tool’dan 2mm takım
ucunu da seçtikten sonra OK
tuşuna basarız.
Şekil 1.2.6 Takım Uçlarının Tablosu 6.Adım: Takım ucu seçildikten sonra şimdi Cut Control(kesme kontrolü)
ayarlarını yapmamız gerekir.
Cut Control de yapmamız geren değişiklikler şunlardır. Rapid Plane’yi düşürmemiz
lazımdır. Bu değer takım parçaya her dalıp yükseldiğinde çıktığı max yüksekliktir. Bu
değer az olursa zamandan tasarruf yapmış oluruz. Bir başka değer takımın toplam dalma
miktarıdır. Bu lnZ le ifade edilir. Diğer bir değerde Finish Passes ve Spacing’dir. Eğer
hassas bir işleme yapılmıyorsa bu değerler sıfırlanabilir. Bütün değişiklikler yapıldıktan
sonra Tamam tuşun basılır ve çıkılır.
Şekil 1.2.7. Kesme Kontrolü Ayarları
7.Adım: Son işlem olarak da takım ucunun belirtilen çizginin içten mi yoksa dıştan
mı geçmesini belirlemek olacaktır. Bu işlemi yapmadan önce parçaya izometrik yapsak
daha güzel olur. Bunun için View komutunu kullanabildiğimiz gibi kısa yollarla da
yapabiliriz. Şekle izometrik bakmak için Ctrl+7 tuşlarına normal üstten bakmak içinde
Ctrl+1 tuşlarına basmak yeterlidir. Şimdi bizde şekle izometrik bakalım ve yazının dış
tarafını bir defa tıklayalım.
Yazıyı dıştan işaretlediğimiz için
takım ucu yazı çizgilerinin dış
yüzeyinden hareket edecektir.
Yeşil çizgiler takım ucunun aldığı
pasoyu kırmızıçizgiler ise takımın
parçaya dalıp yükseldiği kısımları
gösterir
Şekil 1.2.8 Takım Yollarının Gösterimi
1.3.Takım Yolunun Doğruluk Kontrolü
Bu bölümde ise oluşturduğumuz takım yollarının kontrolünü yapabiliriz. Animasyon
gösterisi sayesinde takımın talaş kaldırma işlemi imalat aşamasına geçmeden görülebilir.
Bu sayede talaş kaldırma esnasında parçada gerçekleşecek her hangi bir bozulma önceden
görülüp önlem almak mümkündür. Aynı zaman iş sahibine veya üretici firmaya bir görsel
şölen sunulabilir. Şimdi bu kontrolün nasıl yapıldığını adım adım izleyelim.
1.Adım: Yukarıdaki gibi takım yolunu oluşturduktan sonra ilk adım bu şeklin
işleneceği bir blok meydana getirmektir. Bunun için Operations Manager’e girelim.
Şekil 1.3.1 Operations Manager Komutunun Gösterimi
Karşıma çıkan Operations Manager sayfasında Setup One kapatıp fareyle sağ
tıklayıp Edit Setup Information’u seçeriz.
Şekil 1.3.2 Edit Setup Information Gösterimi
Bundan sonra karşımıza gelen pencere bazı değişiklikler yaparız. İlk önce Stock
bölümüne gireriz. Parçanın boyutlarını otomatik hesaplamak için
tuşuna basarız ve otomatik olarak hesaplar. Corner 1’in Z
eksenini -5 olarak değiştirip Add tuşuna bastıktan sonra tamam deriz ve çıkarız.
Şekil 1.3.3 Stock Atama
2.Adım: Gelelim talaş kaldırma işleminin animasyonunu izlemeye. Toolpath
doğrulama tuşuna basalım ve animasyon penceresine gidelim.
Şekil 1.3.4 Toolpath Verification (Takım Yolu Doğrulama)’nın Gösterimi
Bastıktan sonra aşağıdaki animasyon araç çubuğu gelir.
Oynatma tuşu Animasyon hız göstergesi Stock görünüm seçenekleri
Durdurma tuşu Takım ucu görünüm Ayrıntı listesi
Seçenekleri
Şekil 1.3.5 Animasyon Araç Çubuğu
Animasyon oynat tuşunu bastığımız zaman görsel olarak bir uç talaş kaldırma
işlemine başlar.
Eğer istersek hem ucu
hem de parça stock’unu
saydam olarak da
görebiliriz. Ayrıca tam
yoluna da
renklendirebiliriz.
Şekil 1.3.6 Yazının İşlenmesi Esnasındaki Görünümü
3.Adım: Aşağıda talaş kaldırma işleminin bitmiş hali görünmektedir.
Ayrıntı listesi
sayesinde de işlemde
kullanılan takım
uçlarının özellikleri
kesme hızları toplam
kesme süresi gibi
bilgileri öğrenmek
de mümkündür.
Şekil 1.3.7 Yazı İşlemenin Bitmiş Hali
4.Adım: Aşağıda şekle ait talaş kaldırmayla ilgili bilgiler yer almaktadır.
Şekil 1.3.8 İşlenmiş Parçaya Ait Ayrıntı Listesi
Şimdi son bir işlemimiz kaldı. Bu programın temel amacı olan NC kodlarının
çıkarılmasına.
1.4 NC Kodlarının Çıkarılması
Baştan beri yaptığımız tüm işlemler bu evre meyvesini verir. Yani SURFCAM
programının esas amacı; Parçanın CNC tezgâhında işlenmesi için gerekli olan NC(G ve
M) kodlarının çıkarılmasıdır. Binlerce satır NC kodlarının çok kısa bir sürede elde
edilmesi mümkün olmaktadır. İnsan bunları elle oturup yazmaya kalsa hem günlerini alır
hem de hata riski çok yüksektir. CAM programları sayesinde hem çabuk hem hassas işlem
yapılır. Gelelim kodların çıkarılmasına.
1.Adım: Animasyon işlemi bittikten sonra tekrar Toolpath doğrulama tuşuna
basarak animasyon penceresinden çıkarız.
Operations Manager Toolpath Verification(Takım Yolu Doğrulama)
Şekil 1.4.1 Operations Manager ve Toolpath Verification
2.Adım: Daha sonra Operations Manager girip makine türü seçeriz.
Şekil 1.4.2 Operations Manager Penceresi
3.Adım: Herhangi bir makine seçimi yapıldıktan sonra POST tuşuna basılarak tek
harekette NC kodları çıkarılmış olur. Genellikle FANUC türü makineler seçilir çünkü
piyasada en yaygın olanıdır.
Karşımıza çıkan bu pencerede
sadece OK tuşuna basılır. Bu
pencerenin amacı; parça tezgâha
bağlanıp, eksenlerde sıfırlama
yaptıktan sonra takım ucu
merkezinin, parçanın belirlenen
orijinine tam denk gelmesi için
yapılır.
Şekil 1.4.3 Takım Toleransı Onay İsteği
4.Adım: İşte bu parçanın NC kodları
Şekil 1.4.4 Blok Üzerine İşlenen Yazının NC Kodları
2.YÜZEY ÜZERİNDE KABARTMA YAPMA
SURFCAM’de herhangi bir yüzey üzerine bir isim, şekil veya amblem kabartma
yapılmak mümkündür. İzlenilen yol genel olarak aynıdır. Fark sadece talaş kaldırma
işleminde meydana gelmektedir. Aşağıda kabartma işleminin aşamaları görülmektedir.
2.1.Kabartılacak Şeklin Tasarımı
SURFCAM’in bir özelliğini kullanıp başka bir çizim programından kabartma için
bir şekil alınabilir.
1.Adım: İlk önce SURFCAM ana penceresi açıkken Open(dosya aç) komutuna
girilir.
Şekil 2.1.1 Dosya Komutu 2.Adım: Open penceresi karşı gelince alt kısımdan dosya türünü AutoCAD DWG
Files (*.DWG) formatı olarak belirleyip açmak istenilen dosya seçilir.
Şekil 2.1.2 Dosya Açma Dosyayı seçtikten karşımıza aşağıdaki pencereler gelir. Bu pencereleri de onaylamak
yeterli olacaktır. Eğer seçilen dosyayı SURFCAM açmıyorsa, şekil SURFCAM’in
işleyemeyeceği kadar karmaşık bir yapıya sahip demektir.
Bu pencereyi Accept yapıp
onayladıktan sonra karşımıza
aşağıdaki pencere çıkar.
Şekil 2.1.3 Onay Penceresi
Bu pencere Surfam’in dosyayı
kabul ettiğini gösterir.
Pencereyi Close(kapatma)
yapılır ve şekil SURFCAM
ana penceresine gelir.
Şekil 2.1.4 Dosyanın Kabulünü Gösteren Pencere
Şekil ana pencereye gelince işleme başlamadan önce parça tezgâh eksenine
sıfırlanması lazımdır. Çünkü talaş kaldırma işlemi bir referans kabul edip o noktadan
başlar.
3.Adım: Parçayı tezgâh eksenine sıfırlamak için parçanın bir köşesi orijin noktasına
taşınmalı. Bunun için ilk önce Transform(değiştir) menüsünden Move(taşıma) komutu
seçilmedir.
Şekil 2.1.5 Move(Taşıma) komutunun Gösterimi
Move komutunun alt menüsünden de Location(yere taşı) seçilir.
Şekil 2.1.6 Location Komutunun Gösterimi
Bu komuttan sonra da Visible(görünen) komutu seçilir.
Şekil 2.1.7 Visible Komutunun Gösterimi
Bu komuttan sayesinde ekranda görünen bütün çizgi ve şekiller seçilmiş olur. Sayfa
skecth ortamına geçince şekil orijine taşınmaya hazır hale gelmiş demektir. Fareyle ilk
önce şekil hangi noktadan sıfırlanmak isteniyorsa oraya daha sonrada orijin noktasına
tıklanır.
Şekil 2.1.8 Dosyanın SURFCAM’de Açılmış Hali
Parça orijine sıfırlanmış ve işlemeye hazır durumda.
2.2 Takım Yollarının Oluşturulması ve Yönetimi
Takım yollarının oluşturulmasındaki esaslar aynıdır. Fark sadece takım uçları
değişik seçilebilir ya da boşaltma alanları seçilirken farklı alanlar tercih edilebilir.
Kabartma içinde takım yolu şöyle oluşturulur.
1.Adım: Yine NC bölümünden 2 eksen seçeneklerinden bu sefer Pocket(boşalma)
komutu seçilir.
Bu komutla seçilen çizgiler dışında kalan bütün
alanları boşaltarak kabartma işlemini gerçekleştirir.
Şekil 2.2.1 Pocket Komutunun Gösterimi
Pocket menüsünden Auto seçilir.
Şekil 2.2.2 Auto Komutunun Gösterimi
Bundan sonra gelen araç çubuğundan da Visible komutu seçilir.
Şekil 2.2.3 Visible Komutunun Gösterimi
Visible komutunu seçince bütün görünen çizgiler işleme dâhil olur ve çizgiler renk
değiştirir. Bu seçimin doğru olarak gerçekleştiğini gösterir. Bu işlemden sonrada iki defa
Done tuşuna basarız ve takım ucu seçenekleri karşımıza gelir.
2.Adım: İlk önce takım seçilir.
Şekil 2.2.4 Takım Seçimi
Takım ucu olarak 4 mm düz uçlu bir çakı seçilir.
Seçimi yapıp OK tuşuna
basarız ve Cut Control
seçeneklerini ayarlanır.
Şekil 2.2.5 Takım Tablosu
Cut Control üzerindeki değişiklikler
kırmızı çerçeve içine alınmıştır. Bu
değerler ufak çaptaki işlemeler için
uygun değerlerdir.
Şekil 2.2.6 Cut Control(Kesme Kontrolü) Ayarları
3.Adım: Bütün ayarları yaptıktan sonra ana pencere gelir ve şeklin hangi kısmını
boşaltmak isteğimizi bize sorar. Bunun için ilk önce Ctrl+7 tuşlarına basılarak şekle
izometrik bakılır. Kabartma yapılacağı için şeklin dış kısmı seçilir. Yani bir defa tıklanır. Tıklama işleminden takım
yolu çizgiler halinde şekilde
görülür. Yüzeye dik olan
çizgiler ise takım ucunun
parçayı daldığı kısımları
gösterir.
Şekil 2.2.7 Kabartma İçin Takım Yolunun Gösterimi
2.3 Takım Yollarının Kontrolü
1.Adım: Takım yollarını kontrolü için yine bir blok atanması lazımdır. Operations
Manager’a girilir.
Şekil 2.3.1 Operations Manager’in Gösterimi
Karşımıza çıkan Operations Manager penceresinden Setup One’ye sağ tıklayıp blok
atamaya girilir.
Section Information penceresinden Stock sekmesi seçilir. İlk önce
Tuşuna basılarak parçanın otomatik olarak hesaplanması sağlanır.
İkinci olarak da Corner1’in Z ekseninin değeri değiştirilir. Boyutları hafızasına alması
için Add tuşuna daha sonra da Tamam tuşuna basılarak Stock atanmış olur.
Şekil 2.3.2 Stock Atama Penceresi
2.Adım: Stock ataması yaptıktan sonra animasyon penceresine geçmek Toolpath
Verification(Takım Yolu Doğrulaması) tuşuna basılır.
Şekil 2.3.3 Toolpath Verification’nun Gösterimi 3.Adım: Animasyon pencereden oynatma tuşuyla talaş kaldırma işlemi başlatılır.
Şekil 2.3.4 Oynatma Tuşunun Gösterimi Buda şeklin bitmiş halidir.
Şekil 2.3.5 Kabartma İşleminin Bitmiş Hali
4.Adım: Bu işlemin detayları için istenirse ayrıntı listesi de oluşturulabilir.
Animasyon araç çubuğundan Status Window(Konum Penceresi) komutu seçilir.
Şekil 2.3.6 Ayrıntı Listesi Komutu
İşte kabartma işlemi için ayrıntı listesi;
Şekil 2.3.7 Ayrıntı Listesi Listenin orta kısmında NC kodlarının açık hali görünmektedir. Yani bazı kodlar G-
M tarzında değil arc(yay) veya feed(ilerleme) tarzında yazılmıştır. Sol tarafta da işlem
hakkında bilgiler vardır. Bazıları;
Tool Number: Takım Numarası
Coolant: Soğutma Sıvısı
Cycle Time: İşleme Süresi
Bu üç değer en önemlileridir. İşleme süresi imalata başlamadan önce o parça
hakkında bilgi edinmek için büyük önem taşır.
2.4 NC Kodlarının Çıkarılması
Bütün işlemler bitikten sonra gerekli olan NC kodları da şu şekilde çıkarılır.
1.Adım: İlk başta Operations Manager penceresine girilir.
Şekil 2.4.1 Operations Manager’in Gösterimi
2.Adım: Pencereden parçanın işleneceği makine seçilir.
Şekil 2.4.2 İşleme İçin Tezgâh Seçimi
3.Adım: Geçen seferde olduğu gibi makine seçiminden sonra karşımıza, takım
ucunun parça orijinine olan tolerans onay penceresi gelir. Bu pencereyi onaylamamız
yeterlidir.
Şekil 2.4.3 Takım Toleransı Onay Penceresi
Şekil 2.4.4 Araba Kabartması İşte bu kabartma işleminin NC kodları;
Şekil 2.4.5 Kabartma işleminin NC kodları
3. İKİ BOYUTTA ŞEKİL İŞLEME
SURFCAM’in CAM özelliğinin yanında CAD yani tasarım yönü de vardır. Başka
programlardan şekil alıp işleme yapabildiği gibi kendi içinde de tasarım yapılabilmektedir.
Bu bölümde SURFCAM’in CAD yönüne değinilmiştir.
Şekil 3. İki Boyutta İşlenmiş Bir Parça Örneğin; yukarıda görünen iki boyutta işlenmiş parçanın önce tasarım aşamaları
daha sonrada işleme evreleri adım adım anlatılmıştır.
3.1 Tasarım Aşamaları
SURFCAM bünyesinde her iki birim sistemini bulundurmaktadır. Yani birim olarak
hem metrik hem de inch sisteminde tasarım yapılabilir. Bu bölümde tasarım işleminde
birim olarak inch kullanılmıştır. Birim çevirme şöyle yapılır.
Tools(Araçlar) menüsünden
Units(Birimler) ve Inch seçilir.
Şekil 3.1.1 Birim Çevirme
1.Adım: Birim çevirme yaptıktan sonra şekil için önce dış çerçeve çizilir.
Create(Tasarım) menüsünden Line(çizgi) komutuyla işe başlanır.
Genel olarak doğrusal çizgilerle oluşturulan
bütün çizim yöntemleri Line komutu içerisinde
yer almaktır.
Şekil 3.1.2 Line Komutunun Gösterimi
Line menüsünden Rectangle(Dikdörtgen)
komutu seçilir ve Rectangle penceresi
karşımıza çıkar. Pencerede boyutların girildiği
One Corner(Bir Köşe) şıkkı seçilir ve
dikdörtgenin boyutları girilir.
Şekil 3.1.3 Dikdörtgen Çizimi Dikdörtgenin boyutlarını oluşturduktan sonra bunu bir noktaya yerleştirmemiz
lazımdır. Daha öncede belirtildiği gibi şekli tezgâh eksenine sıfırlamamız gerekir.
Şekil 3.1.4 Sketch Komutunun Gösterimi Ekrandaki nokta yerleştirme seçeneklerinden Sketch komutu seçilir. Pencere Sketch
ortamına geçince fareyle tezgâh ekseninin orijinine bir fena tıklanır.
Dikdörtgen orijine yerleştirilince (Fit) tuşuna
basılarak bütün görüntü ekrana sığdırılır.
Tuşuna basılarak Sketch ortamından
çıkılır.
Şekil 3.1.5 Dikdörtgenin Orijine Yerleştirilmesi 2.Adım: Dikdörtgenin bazı kısımları içe doğru Offset(Kopyalama) yapılır. Tekrar
Line menüsünden Offset komutu seçilir.
Şekil 3.1.6 Offset Komutunun Gösterimi
Offset menüsünden de Change Offset(mesafeye kopya) komutu seçilir.
Şekil 3.1.7 Change Offset Komutunun Gösterimi
Change komutundan sonra yan taraftaki pencere
gelir. Offset yapılmak istenilen mesafe girilir ve
OK tuşuna basılır.
Şekil 3.1.8 Offset Mesafesinin Girilmesi Mesafe girildikten sonra,
önce Offset yapılmak
istenen çizgiye daha
sonra hangi tarafa
offsetlenmek isteniyorsa
o tarafa bir defa tıklanır.
Şekil 3.1.9 Çizginin Offsetlenmesi
İlk önce alttaki çizgi yukarı kopyalandı. Şimdi de yan taraftaki çizgileri içe
kopyalamak için yine Change Offset komutu seçilir.
Şekil 3.1.10 Change Offset Komutunun Gösterimi
Mesafeyi girdikten sonra aynı işlemleri
tekrarlanır, önce kopyalanmak istenen çizgi
daha sonra kopyalanacak taraf tıklanır.
Şekil 3.1.11 Offset Mesafesinin Girilmesi
Kopyalama işleminden sonra şekil bu hali alır.
Bundan sonra fazla kısımların kesilmesi gerekir.
Şekil 3.1.12 Çizginin Offsetlenmesi
3.Adım: Fazla kısımların ortadan kaldırılması Trim(kesme) komutuyla yapılır.
Trim komutu Edit(Düzeltme) menüsünde yer almaktadır. Trim işlemi söyle yapılır.
Edit menüsünden Trim komutu seçilir.
Şekil 3.1.13 Trim Komutunun Gösterimi
Trim menüsünden de Auto Trim seçilir.
Şekil 3.1.14 Auto Trim Komutunun Gösterimi
Auto Trim komutundan sonra kesilmek istenen kısmın
üzerine tıklanır. Yan taraftaki şekilde görüldüğü gibi
makasın olduğu yer Trim yapılmıştır.
Şekil 3.1.15 Trimle Kesme İşlemi
4.Adım: Kesilen kısımlar yuvarlatılma işlemine tabi tutulmalıdırlar. Bunu da Fillet
komutuyla yapmak mümkündür. Parçaya Fillet işlemi şu şekilde yapılır.
Create menüsünden Fillet komutu seçilir.
Şekil 3.1.16 Fillet Komutunun Gösterimi
Fillet menüsünden de Change Radius komutu seçilir.
Şekil 3.1.17 Change Radius Komutunun Gösterimi
Change Fillet komutundan sonra Fillet
penceresi karşımıza çıkar. Bu pencerede
Radius(Yarı Çap) ve Fillet çeşidi girilir.
Şekil 3.1.18 Fillet Ölçülerinin Girilmesi
Yarıçap değerleri
girildikten sonra yan
tarafta görüldüğü gibi
sırasıyla tıklanır.
Şekil 3.1.19 Fillet’ın Uygulanışı
Fillet işleminde çizgiler belli bir yarıçapla
birleştirilmiş olur. Bunun dışında kalan çizgilerde
şekilde görüldüğü otomatik olarak silinir.
Şekil 3.1.20 Fillet Yapılmış Kısım
5.Adım: Sıradaki işlemse şeklin köşelerine Chamfer(Pah Kırma) işlemidir.
Chamfer işlemi şu şekilde yapılır;
İlk olarak Create menüsünden Chamfer
komutu seçilir.
Şekil 3.1.21 Chamfer Komutunun Gösterimi
Chamfer menüsünden Change Chamfer komutu seçilir. Yani boyutları bilinen pah
kırma işlemi yapılır.
Şekil 3.1.22 Change Chamfer Komutunun Gösterimi
Change Chamfer komutundan sonra yan
taraftaki pencere karşımıza çıkar. Bu
pencereye pahın ölçüleri girilir ve OK
tuşuna basılır.
Şekil 3.1.23 Chamfer Mesafesinin Girilmesi
Boyutlar girildikten sonra tekrar Chamfer menüsünden Chain(zincir) komutu seçilir.
Şekil 3.1.24 Chain Komutunun Gösterimi
Chain komutundan sonra da şekil alt iki ucundan tıklanır
ve üst çizgi seçilip renk değiştirince tuşuna
basılır.
Şekil 3.1.25 Chain Komutunun Uygulanışı
Yan tarafta parçanın pah kırılmış hali
gözükmektedir. Pah kırma işlemi de böylelikle
tamamlanmış olur.
Şekil 3.1.26 Şeklin Pah Kırılmış Hali
6.Adım: Bu adımda şeklin içine bir daire çizimi anlatılmaktadır. Daire çizmek için;
Create menüsünden Circle(Daire) komut seçilir.
Şekil 3.1.27 Circle(Daire) Komutunun Gösterimi
Circle menüsünden de Center/Diameter(Merkez/Çap) ikilisi seçilir.
Şekil 3.1.29 Circle Menüsü
Bu komuttan sonra yan taraftaki pencere
karşımıza çıkar. Diameter (çap) girilir ve OK
tuşuna basılır.
Şekil 3.1.30 Daireye Çap Girilmesi
Çapı belirlemiş oldu. Sırada işlem merkezin belirlenmesidir. Çap girildikten sonra
ekrandaki Circle menüsünden Keyboard(klavye) komutu seçilir ve merkez noktası
klavyeden girilir.
Keyboard komutundan sonra yandaki pencere
karşımıza çıkar ve değerler bu pencere X, Y ve Z
koordinatlarında girilir.
Şekil 3.1.31 Daire Merkezinin Klavyeden Girilmesi.
İşte daire çizme işlemi de böyle gerçekleşmektedir.
Değerler ve merkez noktasının koordinatları girilerek
kolay bir şekilde daire çizmek mümkündür.
Şekil 3.1.32 Dairenin Çizilmiş Hali
7.Adım: Şekil üzerinde yine Offset yapılır.
Tekrar Create menüsünden Line komutu seçilir.
Line menüsünden komutu oradan da
komutu seçilir.
Şekil 3.1.33 Line Komutunun Gösterimi
Change Offset komutundan karşımıza çıkan
pencereye offset mesafesini girip OK tuşuna basılır.
Şekil 3.1.34 Offset Mesafesinin Girilmesi
Mesafe girildikten sonra şekli seçme çeşidi olarak Chain(Zincir) komutu seçilir.
Şekil 3.1.35 Chain Komutu
Chain komutu seçildikte sonra offset yapılmak istenen çizgiler seçilir.
Yan çizgiler bir defa tıkanır ve seçim
tamamlandıktan sonra tuşuna daha
sonrada iç tarafa tıklanarak çizgiler offsetlenmiş
olur.
Şekil 3.1.36 Çizgilerin Offsetlenmesi
8.Adım: Sırada Circle( Daire)’ın offsetlenmesi anlatılmaktadır. Circle’nin kendi
menüsünde offset komutu vardır. Yani normal offset komutundan farklı gerçekleştirilir.
İlk önce Create menüsünden Circle
komutuna girilir.
Şekil 3.1.37 Circle Komutunun Gösterimi
Circle menüsünden de Circle Offset seçilir.
Şekil 3.1.38 Dairenin Offsetlenmesi
Offset komutundan sonra offset mesafesi ile daire seçilir ve hangi tarafa offset
yapılmak isteniyorsa o kısım tıklanır.
Şekil 3.1.39 Offset Mesafesinin Girilmesi
Dairenin offsetlenmesi bu şekilde yapılır. Dairenin offsetlenmesi işlemi daha
kolaydır.
Şekil 3.1.40 Daireyi Offsetleme Şekli 9.Adım: Arc(Yay) komutuyla daire ve yan çizgiler arasına yay çizilmektedir. Arc
komutu şu şekilde kullanılır;
Create menüsünden Arc seçilir.
Şekil 3.1.41 Arc komutunun Gösterimi
Arc menüsünden de Tangent 2(İki Noktaya Teğet) komutu seçilir.
Şekil 3.1.42 Tangent Komutunun Gösterilmesi
Tangent 2 menüsünden de Change Radius(Yarıçap Uzunluğu) komutu seçilir.
Şekil 3.1.43 Change Radius Komutu
Karşımızı çıkan Radius(Yarıçap) girilir ve
Fillet çeşidi seçilir.
Şekil 3.1.44 Arc İçin Yarıçap Girilmesi
Değerler girildikten sonra taraftaki şekilde
gösterildiği gibi çizgiler tek tek tıklanır.
Şekil 3.1.45 Arc’ın Uygulanışı
10.Adım: Fazla kısımlar Trim(Kesme) komutuyla silinir. Daha önce de anlatıldığı
gibi Edit(Düzeltme) menüsün Trim komutu seçilir.
Şekil 3.1.46 Trim Komutunun Gösterilmesi
Trim menüsünden Auto Trim komutu seçilir.
Şekil 3.1.47 Auto Trim Komutunun Gösterilmesi
Şekil 3.1.48 Trim İşlemin Şekle Uygulanması
Trim’leme işlemi bittikten sonra çemberin alt
kısmında silinmeyen bir çizgi kalır. Bu çizgi Trim’le
silinmez. Bu silmek için ana araç çubuğundan
Delete(Sil) komutuyla silinir.
Şekil 3.1.49 Delete Komutunun Kullanılması
11.Adım: İçteki kısmın keskin kenarlarına Fillet şu şekilde yapılır. Fillet aşamalarını
tekrar edilir. Create menüsünden Fillet komutu seçilir.
Fillet komutundan sonra Change Radius seçilir ve
yarıçap girilir.
Şekil 3.1.50 Fillet Komutu
Yarıçap girildikten sonra işaretleme sırası
aşağıda gösterildiği gibi yapılmaktadır.
Şekil 3.1.51 Yarıçapın Girilmesi
Numara ile gösterilen
çizgiler sırayla seçilir ve
işlem tamamlanmış olur.
Şekil 3.1.52 Fillet’in Uygulanışı
12.Adım: Şekil üzerine noktalar şöyle yerleştirilir;
Create menüsünden Points(Noktalar) komutu seçilir.
Points menüsünden de Circular(Dairesel)
komutu seçilir.
Şekil 3.1.53 Points Komutunun Gösterimi
Circular komutundan sonra aşağıdaki ayar penceresi gelir ve gerekli değişikler
yapılır.
Bu değiştirilen değerler sırasıyla nokta sayısı,
çoğaltma dairesinin yarıçapı ve noktaların
yarıçaplarıdır.
Şekil 3.1.54 Noktaların Dairesel Çoğaltılması
Değerleri girdikten sonra dairesel olarak hazırlanan noktaların merkezi bir noktaya
yerleştirilmesi lazımdır. Bunu yapmak için Center(Merkez) komutu seçilir.
Şekil 3.1.55 Center Komutunun Gösterimi
Center komutundan sonra bir daire seçilirse
sistem o dairenin merkezini esas alarak
noktaları dairenin merkezi etrafına eşit
aralıkla yerleştirir.
Şekil 3.1.56 Noktaların Şekil Üzerine Yerleştirilmesi
13.Adım: Bir önceki adımda noktalar topluluğunun oluşturulması anlatılmıştı. Bu
adımda ise bir noktanın nasıl şekil üzerine yerleştirildiği ve daha sonradan nasıl
çoğaltıldığı anlatılmaktadır.
Nokta oluşturmaya Create menüsünden Point(Nokta) komutuyla başlanır.
Point komutu sadece bir nokta koymak için
kullanılır.
Şekil 3.1.57 Point Komutunun Gösterimi
Point menüsünden de Keyboard(Klavye) komutu seçilir. Yani noktanın yeri
klavyeden direk girilir.
Şekil 3.1.58 Keyboard Komutunun Gösterimi
Keyboard komutundan sonra yan taraftaki
pencere gelir. Noktanın yerleştirilmek istenilen
koordinatları girilir ve OK tuşuna basılır.
Şekil 3.1.59 Noktanın Koordinatlarının Girilmesi
Nokta, girilen noktasal koordinatlar sayesinde şeklin
sol alt köşesine yerleşir.
Şekil 3.1.60 Noktanın Şekil Üzerine Yerleştirilmesi
14.Adım: Oluşturulan tek nokta eğer sonradan çoğaltılmak isteniyorsa;
Yine Create menüsünden Points(Noktalar) komutu seçilir.
Points komutuyla ilk baştan birden fazla
nokta oluşturulabildiği gibi sonradan
oluşturulmuş noktaları da çoğaltmak
mümkündür…
Şekil 3.1.61 Points Komutunun Gösterimi
Points menüsünden çoğaltma şekli olarak Rectangular(Dikdörtgen Biçimli) seçilir.
Şekil 3.1.62 Rectangular Komutunun Gösterimi
Rectangular komutundan sonra ekrana ayar penceresi gelir.
Bu pencerede satır ve sütün sayısı
ile bunlar arasındaki uzaklık gibi
değerler yer alır.
Şekil 3.1.63 Rectangularin Ayar Menüsü
Gerekli ayarlar yapılıp OK tuşuna bastıktan sonra nokta seçilmelidir. Noktayı
seçebilmek için önce araç çubuğundan Point sekmesi seçilmelidir.
Şekil 3.1.64 Point Sekmesinin Gösterimi
Point komutu seçildikten sonra şekil üzerindeki nokta seçilerek şeklin dört köşesine
çoğaltılmış olur.
Böylelikle şeklimiz tamamlanmış olur. Ancak bu
parçayı işleyebilmek için ve tezgâh eksenine
sıfırlamak için bir dış çerçevesi olmalıdır ki; işlem
esnasında bu dış çerçeve esas alınsın.
Şekil 3.1.65 Noktanın Çoğaltılması İçin Seçilmesi
15.Adım: Şekle bir dış çerçeve çizmek için Rectangle(Dikdörtgen) komutu
kullanılır.
Şekil 3.1.66 Rectangle Komutunun Gösterimi
Rectangle komutundan sonra ayar
penceresi gelir ve çerçevenin boyutları
girilir.
Şekil 3.1.67 Dikdörtgen Çizmek İçin Boyutların Girilmesi
Çerçevenin boyutlarını girdikten sonra, çerçevenin şeklin dışına yerleştirilmesi
gerekir. Sistem yerleştirirken dikdörtgenin sol alt köşesini referans alır. Yerleştirme işlemi
klavyeden koordinatları girerek yapılır.
Şekil 3.1.68 Keyboard Komutunun Seçilmesi
Keyboard komutunu seçtikten sonra
çerçeveyi yerleştirmek için koordinatlar
girilip OK tuşuna basılır.
Şekil 3.1.69 Dikdörtgenin Başlangıç Koordinatları
Şeklin dış kısmına çerçeve çizme işlemi
de tamamlanmış oldu. Fakat talaş kaldırma
işlemini yapabilmek için çerçevenin köşesi
tezgâh eksenin orijininin de olmalıdır. Bu
yüzden çerçeveyi şekle beraber tezgâhın
orijinine taşınması gerekir.
Şekil 3.1.70 Dikdörtgenin Yerleştirilmesi
16.Adım: Taşıma işlemi Transform(Değiştir) menüsünden Move(Taşıma)
komutuyla gerçekleştirilir.
Transform
Şekil 3.1.71 Transform Komutu
Move Komutu
Şekil 3.1.72 Move Komutu
Move komutundan sonra Location(Yer) komutu seçilir.
Şekil 3.1.73 Location Komutu
Location komutundan sonra da Visible(Görünen) komutu seçilir.
Şekil 3.1.74 Visible Komutu
Pencere Sketch ortamına geçince fareyle ilk önce çerçevenin sol alt köşesine daha
sonra da tezgâhın orijinine tıklanarak taşıma işi gerçekleşmiş olur.
Şekil 3.1.75 Dikdörtgenin Taşınması Şekil 3.1.76 Şeklin Bitmiş Hali
SURFCAM’in CAD özelliği kullanılarak parça tasarımı da bu şekilde yapılmaktadır.
Yukarıdaki adımlarda temel çizim noktalarına değinilmiştir. Bunların dışında da karmaşık
yapıdaki şekilleri çizebilecek zengin bir içeriğe sahiptir.
Bundan sonraki kısımda yukarıda tasarlanan parçanın iki boyutta işlenişi
anlatılacaktır.
3.2 Takım Yollarının Oluşturulması
Daha önceden yaptığımız işlemlerde iki boyutta talaş kaldırma işlemidir. Ancak bu
sefer diğer işlemlerden farklı olarak; kullanılan takım uçları ve talaş kaldırılan kısımlar
daha karmaşık bir hal almaktadır. Bu işlemde birden fanla takım ucu kullanılmaktadır.
Aşağıda az önce tasarımını yaptığımız şeklin işlenişi anlatılmaktadır.
1.Adım: İlk olarak şeklin işleneceği blokta düzgün bir yüzey elde etmek için NC
menüsünden 2 Eksen’den Face Mill(Yüzey İşleme) komutuyla işleme başlanır.
Şekil 3.2.1 Face Mill Komutu
Face Mill komutundan sonra araç çubuğundan Chain(Zincir) komutu seçilerek şeklin
dış çerçevesi fareyle iki defa tıklanır.
Şekil 3.2.2 Chain Komutu
Ve dış çerçeveyi seçme
Şekli dış çerçeveden seçmenin amacı
bütün blok yüzeyinde düzgün bir
yüzey elde etmektir.
Şekil 3.2.3 Dış Çerçevenin Seçilmesi Yüzey seçildikten sonra sırada bu yüzeyde talaş kardırma işlemini yapacak takım
seçimi yapılır. Karşımıza çıkan ilk pencereden Select Tool(Takım Seçme) bölümüne
girilir.
Şekil 3.2.4 Takım Seçimi Select Tool komutundan sonra yüzey işleme için 3’lük takım seçilir.
Şekil 3.2.5 Takım Tablosu
Takım seçimi yaptıktan sonra daha öncede belirtildiği gibi birden çok takım
kullanılacağı için, bu takımlara işlem sırasına göre numara vermesi gerekir. Face Mill ilk
işlem olduğu için bu takıma 1 numaralı takım denilsin.
.
Şekil 3.2.6 Takım Ayarları Takıma numara verildikten sonra, takımın Cut Control(Kesme Kontrolü) ayarları
yapılır.
Bu pencerede Facing
Method(Takım Hareketi)ve Amount to
Remove(Et kalınlığı-Talaş Alma
Mesafesi) değiştirilir. Şekilde görülen
değerler girilir ve OK tuşuna basılır.
Şekil 3.2.7 Cut Control Ayarları
Takım seçimi ve ayarları yapıldıktan sonra şekil üzerinde takım yolu çizgiler halinde
görülür.
Ancak bu çizgilerin kaldırılması
gerekir. Çünkü diğer işlemler için şekil
üzerinde kolay seçim yapabilmek takım
yolu çizgilerinin görünmesi istenir.
Şekil 3.2.8 Takım Yollarının Çizgiler Halinde Gözükmesi
Takım yolu çizgileri Operations Manager’e girilerek gizlenebilir.
Şekil 3.2.9 Operations Manager Penceresi
Operations Manager penceresi çıkınca Hide Toolpath(Takım Yolunu Gizle)
komutuyla takım yolları gizlenmiş olur.
2.Adım: Yüzey düzgün bir hale getirildikten sonra şeklin bazı kısımları boşaltılır.
Bu işlem için True Mill(Doğru İşleme) komutuyla yapılır. Tekrar NC menüsünden
2Eksen’den True Mill komutu seçilir.
Şekil 3.2.10 True Mill Komutu
Karşımıza çıkan True Mill araç çubuğundan önce Material(Materyal-Blok) komutu
seçilir ve şeklin dış çerçevesi iki defa tıklanır.
Şekil 3.2.11 Material Komutuyla Dış Çerçeve Seçimi
Blok seçildikten sonra Part(Parça) komutuyla parça seçilir. Seçme şekli olarak
Auto komutu seçilir.
Şekil 3.2.12 Auto ve Part Komutları
Auto menüsünden de Single(Tek) seçme tıklanır.
Şekil 3.2.13 Single Komutu
Bundan sonra şeklin işlenmesi istenilen kısımlar fareyle tıklanır. Seçme işlemi
bittikten araç çubuğundaki komutuna iki defa basılır ve takım için seçme ayar
penceresi karşımıza çıkar.
Şekil 3.2.14 İşlemek İçin Çizgilerin Seçilmesi
Her zamanki gibi ilk olarak
Select Tool’dan takım çeşidi seçilir.
Şekil 3.2.15 Takım Seçimi
Takım olarak 0.75’lik
Endmill seçilir.
Şekil 3.2.16 Takım Tablosu Takım numarası olarak da ikinci işleme olduğu için 2 numara olarak adlandırılır.
Şekil 3.2.17 Takımların Numaralanması
Takıma numara verildikten sonra Common to(Takım Hareketleri) ayarları yapılır.
.
Common to da
yapılan değişiklik
Depth(Derinlik) mesafesi
ve Minimize Plungles
(Minimum Dalma)’nın
işaretlenmesidir.
Şekil 3.2.18 Takım Hareketlerinin Düzenlenmesi
Son ayarlama pencere ise
Rough/Finish(Kaba/Bitiş)
penceresidir.
Bu pencerede değiştirilen
kısımlarsa Rough(Kaba işleme)
bölümün de Maximum Depth of
Cut(Max Kesme Derinliği) Tool
Engagement(Alet Bağlılığı)
gibi değerlerdir.
Finish(Bitiş) bölümünde
ise Final Finish Cut
Overlap(Son Paso Kalınlığı)
ölçüsüdür.
Şekil 3.2.19 Kaba ve Son İşleme Ayarları
Bütün ölçüler ayarlandıktan sonra OK tuşuna basılıp çıkılır. İkinci takım içinde yol
oluşturulmuş olur. İkinci takım için izleyeceği yol aşağıdaki gibidir.
Daha öncede belirtildiği gibi takım seçimi bitene
kadar takım yolu çizgileri gizlenmelidir. Yine
Operations Manager’den Hide Toolpath
komutu seçilir.
Şekil 3.2.20 Takım Yollarının Görünüşü 3.Adım: Bu adımda şekil üzerine konulan noktalara delikler delinecektir. Delik
delme işlemi için önce noktaları maskeleme işlemine tabi tutulması gerekir.
Mask(Maskeleme) komutu şekil üzerinde seçilen öğe üzerinde işlem yapmamızı sağlar.
Mask komutu ile delme işlemine başlanır.
Şekil 3.2.21 Mask Komutu
Mask komutundan sonra yan
taraftaki pencere ekrana gelir. Mask
menüsünde daha çok seçenek
isteniyorsa alt kısımdaki More tuşuna
basılır.
Şekil 3.2.22 Mask Ayar Penceresi
Mask’in ek menüsü
açılınca Circle(Daire)
komutundaki Min. Ok
işaretine tıklanır.
Şekil 3.2.23 Mask Ayar Menüsü Ayrıntısı
Min. Tuşuna bastıktan sonra
noktalardan herhangi birinin seçilmesi
gerekir. Bu işlemin amacı noktalar
dışındaki bütün çizgileri gölgeleyip
işlem dışında bırakmak için yapılır.
Şekil 3.2.24 Maskeleme İçin Nokta Seçimi
Şekil üzerinde herhangi bir Nokta seçtikten sonra Mask penceresi tekrar gelir.
Min. ve Mak. değerlerinde
noktaların çapları
gözükmektedir. OK tuşuna
basılıp pencereden çıkılır.
Şekil 3.2.25 Noktaların Maskelenmesi
Bu işlemlerden sonra işlem yaparken sadece noktalar göz önüne alınır. Çünkü diğer
bütün elemanlar maskelenmiştir. Şimdi delik delme işlemine geçilebilir.
Her zamanki gibi NC 2Eksen menüsünden
Drill(Delme) komutu seçilir.
Şekil 3.2.26 Drill Komutu Drill menüsünden Visible(Görünen) komutu seçilebilir. Çünkü sistem sadece
noktaları algılamaktadır.
Şekil 3.2.27 Visible Komutu
Visible komutundan sonra bütün
noktalar otomatik olarak seçilir. Daha sonra
tuşuna basılarak takım seçme
işlemine geçilir.
Şekil 3.2.28 Delik Delme İçin Noktaların Seçimi
Her zamanki gibi ilk önce takım seçilir. Ama dikkat edilmesi gereken bir husus delik
delme işle tek takımla yapılmamaktadır. İlk önce delikler üzerine fatura çekilir, ikinci
olarak delik delinir, üçüncü olarak da deliklerin ağzı havşalanır.
Şekil 3.2.29 Takım Seçimi
Select Tool’un alt penceresi olarak aşağıdaki pencere açılır. Spot Drill menüsünden
5’lik takım seçilir ve OK tuşuna basılır
. Şekil 3.2.30 Matkap Ucu Tablosu
Faturalama için takım seçme işlemi bittikten sonra şimdide asıl delme işini yapacak
takım seçilir. Takım ana penceresine dönünce, ilk olarak Add After(Takım Ekle)
komutuna daha sonrada Select Tool komutuna girilip takım seçilir.
Şekil 3.2.31 İkinci Bir Takım Seçme
Select Tool’dan sonra yine takım menüsü karşımıza gelir.
Drill menüsünden 1/8
sayfasından 3/8’lik takım
seçilip OK tuşuna basılır.
Şekil 3.2.32 Matkap Ucu Tablosu
Delme içinde gerekli takım seçildikten sonra şimdide havşalama işlemi için takım
seçilir. Tekrar Add After’ den sonra Select Tool’a girilir.
Şekil 3.2.33 Yeni Bir Takım Seçme Select Tool’dan sonra
takım menüsü karşımıza
çıkar.
Takım menüsünden
Countersink (havşa)
tablosundan 1/8 sayfasında
0.75’lik takım seçilir.
Şekil 3.2.34 Tablodan Takım Seçme Bu takımlara sırasıyla numara verip keme kontrolü ayarlarının yapılması gerekir.
Takımlar sırasıyla 3 4ve
5 Nolu takım olarak
belirlenir.
Şekil 3.2.35 Takımlara No Atama
3 Nolu takımın Cut Control’ü(Kesme Kontrolü)
Şekil 3.2.36 3 Nolu Takımın Kesme Kontrol Ayarları
4 Nolu takımın Cut Control’ü
Şekil 3.2.37 4Nolu Takımın Kesme Kontrol Ayarları 5 Nolu takımın Cut Control’ü
Şekil 3.2.38 5 Nolu Takımın Kesme Kontrol Ayarları
Şeklinde yapılır. Bütün ayarlamalar yapıldıktan sonra OK tuşuna basılarak delik delme
işlemi tamamlanmış olur. Şekil ise aşağıdaki gibi görünür.
Şekil 3.2.39 Takım Yolunu Çizgileri
Delik delme işlemi bittiğine göre artık Mask komutunu kapatılabilir.
Tuşuna basılarak Mask komutu kapatılmış olur. Bir sonraki talaş kaldırma işlemi için
takım yollarının kapatılması gerekir. Tekrar Operations Manager menüsünden Hide
Toolpath komutu seçilir.
4.Adım: Son talaş kaldırma işlemi olarak şeklin üst kısmına bir Chamfer(Pah
Kırma) işlemi yapılır.
Şekil 3.2.40 Chamfer Mill Komutu
Chamfer menüsünden önce Part(Parça) daha sonrada Chain(Zincir) komutu seçilir.
Şekil 3.2.41 Chain ve Part Komutları
Chain komutundan sonra şeklin Chamfer yapılmak istenen kısmı iki defa tıklanır ve
Done tuşuna basılır.
Şekil 3.2.42 Chain Komutunun Uygulanışı
Sırada Chamfer için ayarların yapılması gelir. İlk başta takım seçimi yapılır.
Şekil 3.2.42 Tablodan Takımın Seçilmesi
Takım seçimi yapıldıktan sonra kesme kontrol ayarları da yapılır.
Şekil 3.2.43 Kesme Kontrol ayarları Bütün ayarlar yapıldıktan sonra şekil üzerinde seçim yapılır.
Şekil 3.2.44 Şekle Pah Kırma 3.3 Takım Yollarının Doğruluk Kontrolü
1.Adım: Şekil için stock atayarak kontrol işlemine başlanır.
Şekil 3.3.1 Edit Setup Information Komutu
Stock penceresinde
Tuşuna basılarak şekil boyutunun otomatik
hesaplanması sağlanır. Daha sonra
Corner1’in Z değeri değiştirilir ve Add
tuşuna basılır ve Tamam tuşuna basılarak
stok atanır.
Şekil 3.3.2 Şekle Stock Atama Yapılması
2.Adım: Stok ataması yaptıktan sonra Toolpath Verification’dan animasyon
sayfasına geçiş yapılır.
Şekil 3.3.3 Toolpath Verification Komutu
3.Adım: Animasyon sayfasına geçince şekle izometrik bakmak için Ctrl+7 tuşlarına
basılır. Talaş kaldırma animasyonunu başlatmak için oynat tuşuna basılır.
Şekil 3.3.4 Animasyon Araç Çubuğu ve Oynat Tuşu
4.Adım: Şeklin daha anlaşılır hale gelmesi için takımın geçtiği yerler
renklendirilebilir. Bunu animasyon araç çubuğundaki Edit Tool List(Takım Düzen Listesi)
Komutuyla yapmak mümkündür.
Şekil 3.3.5 Edit Tool List Komutu
Bu komuttan sonra aşağıdaki pencerede renk değiştirmek mümkündür.
Şekil 3.3.6 Edit Tool List Penceresi
5.Adım: Animasyon araç çubuğundan oynat tuşuyla başlatılır.
Şekil 3.3.7 Oynatma Tuşu
Ve şeklin bitmiş hali;
Şekil 3.3.8 Şeklin Bitmiş Hali
3.4 NC Kodlarının Çıkarılması
1.Adım: Operations Manager komutuyla Manager penceresi açılır.
Şekil 3.4.1 Operations Manager Komutu
2.Adım: Manager penceresinde tezgâh seçilir ve Post tuşuna basılır.
Şekil 3.4.2 Operations Manager Penceresi
3.Adım: Bu şeklin NC kodları da aşağıda yer almaktadır.
Şeklin NC kodları tam 8274 satır tutmuş bu elle yazmak mümkün değildir. İnsanın
saatlerini alır. Ancak SURFCAM sayesinde yarım saat bile sürmeden şeklin NC kodlarını
elde etmek mümkündür.
Şekil 3.4.3 Şeklin NC Kodları
4. ÜÇ BOYUTTA PARÇA İŞLEME
SURFCAM’in en büyük özelliği üç boyutta şekil tasarlayıp işleyebilmesidir. Yani
NURB YÜZEYLER(İnsan yüzü gibi…) denen eğri yüzeylerin ve karmaşık yapıdaki
şekillerin işleminde kullanıcıya büyük kolaylık sağlamaktadır. Bu bölümde de NURB
yüzeylerin işlenişi anlatılmaktadır. Eğri yüzeylerin işleniş aşamaları aşağıda
anlatılmaktadır
4.1 Takım Yollarının Oluşturulması
1.Adım: İşlemek üzere dosyadan eğri yüzeyli bir parça indirilir.
Şekil 4.1.1 Dosya Aç Komutu
Dosya aç komutuyla SURFCAM’in bünyesinde bulunan bir parça indirilir.
Şekil 4.1.2 Dosyadan Şekil Seçme ve İndirme Parça tasarım alanına indirilir ve şekil işlenmeye hazırdır.
Şekil 4.1.3 İşlenecek Şekil
2.Adım: İlk işleme olarak kaba işleme ile şeklin ana hatları çıkarılır. NC
menüsünden 3Eksen’den True Mill(Kaba İşleme) komutu seçili.
Şekil 4.1.4 TrueMill Komutu
TrueMill’in alt menüsünden de Visible(Görünen) komutu seçilir. Çünkü bütün parça
boyunca bir kaba işleme söz konusudur.
Şekil 4.1.5 Visible Komutu
Visible komutundan sonra Extents Box(Blok Hale Getirme) pencere ekrana gelir. Bu
komutun amacı üç boyutlar için katı bir blok oluşturup blok üzerinde üç boyutlu şekli
çıkarmaktır.
Şekil 4.1.6 Malzeme Şeklinin Belirlenmesi
OK tuşuna basıp onayladıktan sonra aşağıdaki boyut ölçü penceresi ekrana gelir.
Pencerenin alt kısmında bulunan Calculate
Bounding Box(Blok Ölçülerini Hesapla) komutu
seçilir ve şekle uygun bir blok oluşturulmuş olur.
XY Offset mesafesi değiştirilir ve çıkılır.
Şekil 4.1.7 Blok Boyutlarının Hesaplanması
3.Adım: Şekil için blok oluşturulduktan
sonra takım seçimi ve ayar penceresi
ekrana gelir. Setup\Common (Ayarlar)
bölümünde şekil için atanan blok
ayarları yapılır. Malzemesi Eksen,
offseti gibi.
Şekil 4.1.8 Şekil İçin Malzeme Özelliklerinin Belirlenmesi
Blok için gerekli atamalar yapıldıktan sonra sırada takım seçimi ve takım ayarları
vardır. Takım seçimini yapabilmek için ilk olarak yan taraftaki pencerenin alt kısmındaki
takım listesindeki ilk satır tıklanır
Tıklama işleminden sonra takım
seçme ve ayar sekmesi gelir.
Takım seçimi yapılır. Yine bu
parçayı işlemek için birden fazla
takım kullanılacağından seçilen
takımlara numara verilmesi
gerekir.
Şekil 4.1.9 Takım Seçimi ve Ayarları
Takım seçimi yapıldıktan
sonra Cut Control ayarları
yapılır.
Bu pencerede de 1 Nolu takım
için Cut Control ayarları
yapılır. İkinci bir takım
eklemek için pencerenin alt
kısımdaki takım listesinde
Add(Ekle) tuşuna basılır.
Şekil 4.1.10 Takım İçin Kesme Kontrolü Ayarları
İlk takım için yapılan takım seçme ve kesme ayarları ikinci takım içinde yapılır.
Şekil 4.1.11 İkinci Takımın Seçilmesi
Cut Control ayarları da yapılır.
Şekil 4.1.12 Kesme Kontrolü Ayarları
Ayarlar yapıldıktan sonra OK tuşuna basılır ve ilk talaş kaldırma işlemi bitmiş olur.
Burada dikkat edilmesi gereken ilk husus yapılan ilk işlem iki farklı takımla yapılmıştır.
Birinci işlem kaba işleme ikinci işleme ise biraz daha işlemedir.
OK tuşuna basılınca ilk işlem için takım yolları oluşur. Ancak bu takım yollarının
diğer işlemlerde kolaylık olması bakımından kaldırması gerektiği anlatılmıştı. Operations
Manager Komutundan Hide Toolpath(Takım Yollarını Gizle) komutuyla takım yolları
gizlenmiş olur.
.
Şekil 4.1.13 Takım Yollarının Gizlenmesi
4.Adım: İkinci işle için takım seçimi yapılır veya ayarları yapılır.
Şekil 4.1.14 Planar Komutu
Planar menüsünden de Visible komutu seçilir. Çünkü işlem tüm şekil üzerinde
gerçekleştirilecektir.
Şekil 4.1.15 Visible Komutu İlk olarak takım seçilir.
Şekil 4.1.16 Takım Seçimi ve Numara Atama
Sonrada Cut Control ayarları tamamlanıp OK tuşuna basılır. Şekil üzerinde seçim
yapabilmek için Sketch ortamına geçilir.
Şekil 4.1.17 Sketch Komutu
Şekle üstten bakmak için Ctrl+1 tuşlarına basılır. Şekli seçmeden önce takımın
hareket edeceği doğrultu seçilir. Takımın hareket etmesi istenen doğrultu seçilen her hangi
iki noktayla tayin edilir. Son olarak şekil seçilir ve takım olları oluşturulmuş olur.
Şekil 4.1.18 Şekil Üzerinde Nokta Seçme
Şekil 4.1.19 Takım Yolu Çizgileri
Tekrar takım yollarını kapatmak için Operations Manager Komutundan Hide
Toolpath(Takım Yollarını Gizle) komutuyla takım yolları gizlenmiş olur.
5.Adım: Sonraki işleme için takım seçilir.
Şekil 4.1.20 3D Offset Komutu
Takım işlemesine yine bütün şekle uygulamak için Visible komutu seçilir.
Şekil 4.1.21 Visible Komutu
Takım seçimi yapılır. Numaralandırmanın unutulmaması gerekir.
Şekil 4.1.22 Takım Seçimi ve Numaralandırılması
Cut Control ayarları yapılır.
Şekil 4.1.23 Cut Control Ayarları
Ayarlar yapıldıktan sonra araç çubuğundan seçim şekli olarak Chain komutu seçilir.
Şekil 4.1.24 Chain Komutu
Chain komutundan sonra istenen iki defa tıklanır ve Done tuşuna basılarak işlen
tamamlanmış olur.
Şekil 4.1.25 Takım Yolu Çizgileri
Tekrar Operations Manager Komutundan Hide Toolpath(Takım Yollarını Gizle)
komutuyla takım yolları gizlenir.
6.Adım: Son işlem için takım seçimi yapılır.
Şekil 4.1.26 Pencil Cut Komutu
İşlem yine şeklin tamamına uygulanacağı için Visible komutu seçilir.
Şekil 4.1.27 Visible Komutu
Takım seçimi yapılıp numara atanır.
Şekil 4.1.28 Takım Seçimi ve Numaralandırma
Cut Control ayarları yapılır.
Şekil 4.1.29 Cut Control Ayarları
Son takı yolu da böylelikle tamamlanmış olur. Bundan sonra şeklin takım yollarının
kontrolü ve NC kodlarının çıkarılması işlemi kaldı.
4.2. Takım Yollarının Kontrolü 1.Adım: Daha önceki parça işlemelerinde de olduğu gibi takım yollarının kontrolü
için şekil için bir blok ataması yapılır. Operations Manager penceresinden blok atam
işlemine başlanır.
Şekil 4.2.1 Edit Setup Information Komutu
Edit Setup Information(Giriş Bilgileri
Düzenle) penceresinde Stock sekmesi
seçilir. Şeklin boyutu otomatik hesaplamak
için tuşuna
basılır. Gösterilen değerler değiştirilir. Add
tuşuna basılıp şekil için Stock eklenmiş
olur.
Şekil 4.2.2 Edit Setup Information Penceresi
2.Adım: Stock atama işlemi bitince animasyon bölümüne geçilir. Toolpath
Verification komutuyla bu bölüme geçilir.
Şekil 4.2.3 Toolpath Verification Komutu
Animasyonu başlatmak için oynat tuşuna basılır ve talaş kaldırma işlemi başlar.
Şekil 4.2.4 oynat Tuşu Şekil için istenirse ayrıntı listesi de çıkarılabilir. Animasyon araç çubuğundan
Status Window tuşuna basılarak işlem esnasında bazı bilgiler de görmek mümkündür.
4.3. NC Kodlarının Çıkarılması 1.Adım: İlk olarak tezgâh seçimi yapılır. Operations Manager penceresinden uygun
tezgâh seçilir.
Şekil 4.3.1 Operations Manager Komutu ve Penceresi
2.Adım: İşlenecek tezgâh seçildikten sonra takımın tolerans onay penceresi
karşımıza çıkar. Bu pencereyi onaylamak yeterli olacaktır.
Şekil 4.3.2 Onay Penceresi
Şekil 4.3.3 Şeklin Bitmiş Hali
İşte bu şeklin NC kodları.
Şekil 4.3.4 Şeklin NC Kodları