27
Grupimi studentor më aktiv ndër trojet shqiptare. www.jetova.org SY QË SHIKOJNË KA PLOT, SYTË QË VËSHTROJNË JANË TË RRALLË Tranzicioni në Universite t Si të arrish rezultate të larta duke u argëtuar? Qoftë jeta jote si në 5 Gjuhët e Dashurisë Meritorët e panjohur të ABC-së Inteligjenca Emocionale Dështimi që çon në sukses!!! Forca për të dashur 7 cilësi për një udhëheqës të suksesshëm! Besimi tek të tjerët

Sy që Shikojnë ka plot, Sytë që vëShtrojnë janë të rrallë 5 Gjuhët e …jetova.org/wp-content/uploads/2018/10/Jete-Studentore... · 2018-10-08 · nga familja dhe uljes

  • Upload
    others

  • View
    1

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Sy që Shikojnë ka plot, Sytë që vëShtrojnë janë të rrallë 5 Gjuhët e …jetova.org/wp-content/uploads/2018/10/Jete-Studentore... · 2018-10-08 · nga familja dhe uljes

1 2018 / Jetë Studentore

Grupimi studentor më aktiv ndër trojet shqiptare. www.jetova.org

Sy që Shikojnë ka plot, Sytë që vëShtrojnë janë të rrallë

Tranzicioni në Universitet

Si të arrish rezultatetë larta duke u argëtuar?

Qoftë jeta jote si në

5 Gjuhët e Dashurisë

Meritorët e panjohur të ABC-së

Inteligjenca Emocionale

Dështimi që çon në sukses!!!

Forca për të dashur

7 cilësi për një udhëheqës të suksesshëm!

Besimi tek të tjerët

Page 2: Sy që Shikojnë ka plot, Sytë që vëShtrojnë janë të rrallë 5 Gjuhët e …jetova.org/wp-content/uploads/2018/10/Jete-Studentore... · 2018-10-08 · nga familja dhe uljes

2 Jetë Studentore / 2018

SeMInarI “StuDIMI eFektIv”Seminari mbahet çdo vit për të gjithë studentët shqiptarë. Përmban parime dhe metoda efektive që ndihmojnë studentët gjatë kohës së studimit të arrijnë rezultate të larta. Metodat e studimit janë përgatitur nga profesorë të universiteteve Evropiane me qëllim për të rritur suksesin e studentëve në një kohë më të shkurtër studimi.

SeMInarI “IntelIgjenca eMocIonale (eQ) Inteligjencë emocionale do të thotë të menaxhosh emocionet në një mënyrë të zgjuar. Është aftësia për të kuptuar ndjenjat tona dhe si na ndikojnë ato. Koefiçienti Emocional (EQ) përfshin edhe të kuptuarit e ndjenjave të të tjerëve. Si të zotërosh emocionet e frikës, zemërimit, ankthit dhe shqetësimit.Seminar i jashtëzakonshëm që ndihmon të kuptosh emocionet e tua, si të merresh me to, si ti kontroll emocionet kur ato duan të të kontrollojnë ty. Seminari ofrohet me çertifikatë vlerësimi.

Lëvizja jetë StudEntorEKa vend për ty!

Lëvizja “Jetë Studentore” është një lëvizje studentore mbarë shqiptare, që vepron në çdo qendër studentore në Shqipëri, Kosovë dhe në Maqedoni (Shkup) prej 9 vitesh.Si lëvizje synojmë të ndihmojmë studentët shqiptarë në formimin e tyre akademik social dhe shpirtëror. ne krijojmë një ambient të përshtatshëm, ku çdo student mund të jetë vetvetja. nxisim formimin dhe shprehjen e mendimit personal tek studentët.nëse je student, jemi këtu për ty!ne kemi vend për të gjithë dhe e marrim seriozisht argëtimin!

takIMe javore:Mbajmë takime javore çdo të mërkurë ora 17:00 me studentët shqiptarë të çdo drejtimi dhe fakulteti në Shkup. dhe takime çdo muaj në tetovë. diskutime tematike, Miqësi të reja, VIP, Kuriozitete, Filma, Argëtim, Video humoristike dhe plot surpriza të tjera. një pasdite e veçantë që ngelet gjatë në mendje.

kurS anglIShteje:Mundësi e veçantë për të mësuar Anglisht çdo javë, me metoda moderne të mësimit të anglishtes. Mësimi në grupe të vogla dhe mundësi praktikimi me mësuesit. regjistrohu sa më parë. Mos e humb këtë rast!

kaMpe anglIShteje (English Camp)Çdo verë organizojmë Kampin Veror të Gjuhes Angleze të ofruar nga mësues amerikanë. Metoda praktike, interesante dhe argëtuese të mësimit të gjuhës. Kohë miqësore në plazh në bregdetin shqiptar dhe diskutime në grupe gjatë mbrëmjeve. Eksperiencë që nuk duhet humbur!

Adresa: tek Mavrofka, ndërtesa e AlsatME-mail : [email protected]: www.jetova.org

Jete Studentore Shkuppage/Shkupi Student

shkupistudent.

Page 3: Sy që Shikojnë ka plot, Sytë që vëShtrojnë janë të rrallë 5 Gjuhët e …jetova.org/wp-content/uploads/2018/10/Jete-Studentore... · 2018-10-08 · nga familja dhe uljes

3 2018 / Jetë Studentore

është një seminar që i ndihmon studentët në aspektin akademik duke ju dhënë një metodë se si ata të arrijnë rezultate të mira në studimet e tyre. Jep një ide për punë praktike dhe për mënyrën se si ta menaxhosh kohën gjatë universitetit. Përgatitje për ligjërata, për seminare, për provim dhe shumë tema të tjera që mundëson të paturit e një ideje të plotë për mënyrën se si të arrish rezultate të larta ose të mira. Gjithashtu, i ndihmon studentët që kanë dëshirë se si të zhvillohen edhe më shumë në këtë aspekt përmes një Plani Zhvillimi Personal.

SeMInarI I StuDIMIt eFektIv: takIMe javore:

kaMpe anglIShteje (englISh caMp)

kohë SëBaShku

Page 4: Sy që Shikojnë ka plot, Sytë që vëShtrojnë janë të rrallë 5 Gjuhët e …jetova.org/wp-content/uploads/2018/10/Jete-Studentore... · 2018-10-08 · nga familja dhe uljes

4 Jetë Studentore / 2018

Vitet studentore janë kyç në formimin tënd. Ato janë me rëndësi në jetën tënde prej të rrituri, mes largimit nga familja dhe uljes në auditorët e shkollës së lartë.

Familja ka investuar në ju këto 18 vite. Tash e tutje, universiteti do jetë kyç për formimin tuaj profesional në vitet e ardhshme.

Ajo që shpesh lihet pas dore në kalimin mes dy botëve, nga fëmijë në i rritur, është formimi personal, d.m.th. formimi i vlerave, bindjeve dhe botëkuptimit mbi të cilin ti e shikon re-alitetin dhe e jeton jetën. Për këtë gjë do të duhet më shumë se edukimi akademik.

Nga përvoja ime mbi 15-vjeçare, fillimisht si student, dhe më pas si aktivist me të rinjtë, kam arritur në përfundimin se gjëja më e vogël që mund të marrësh nga vitet studentore është një diplomë, ndërsa gjëja më e madhe është të kuptosh se çfarë do të bësh me jetën tënde .

Tregohet një histori për një baba që po shëtiste në park me djalin e tij 24-vjeçar. Djali i ngazëllyer tregonte me gisht: “Baba, shiko retë si ecin sipër nesh, shiko pemët atje tej.” Një grup të rinjsh ngjitur me ta nuk i duruan dot këto pyetje fëmijësh dhe të mërzitur iu kthyen të atit: “Ju lutemi, shkoni e çojeni te ndonjë doktor.” “Oh, - thotë i ati, - që andej u ktheva. Doktori sapo i ktheu shikimin tim biri.”

Shpesh, ne jemi ata që flasim nisur nga ajo që shohim, por pa e ditur historinë. Mënyra se si e shikon realitetin ka rëndësi. Botëkuptimi vlen. Ajo çfarë beson me gjithë mendje e zemër, ka rol vendimtar për jetën tënde.

Disa sisteme të edukimit të mendjes, mësojnë gabimisht që bota është vetëm e atyre që e shohin atë nga pika e refer-imit të këtij sistemi. Duke u edukuar në këtë mënyrë, ata u shpallin luftë gjithë sistemeve të tjera që e shohin botën nga këndvështrime të tjera. Nëse është e pamundur ta shohim botën nga i njëjti këndvështrim, të paktën le t’i kujtojmë vetes se bota është e jona, e të gjithëve, ndërsa këndi nga e shohim

është zgjedhja e gjithsecilit. Kështu do të kuptojmë se gjithçka që është vetëm e jona, është një pikë në këtë botë nga e cila zgjedhim ta shohim të gjithën.

Ne besojmë se çdonjëri prej jush është një individ me vlerë, aftësi dhe potencial të jashtëzakonshëm dhe ia vlen të zgjedhë këndin më të mirë nga e sheh botën.

Më ka ndodhur të shoh njerëz duke ndërtuar mure dhe kam vënë re se përdorin disa mjete për t’u siguruar që po e ndërto-jnë drejt. Diçka që më ka bërë përshtypje është fakti që, për t’u siguruar se muri po ndërtohet drejt, ustai del në fillim të murit dhe me njërin sy shikon fundin. E kuptueshme: vetëm duke parë fillimin dhe fundin e murit mund të kuptosh se sa drejt po ndërtohet. Kjo ngjan me jetën tonë. Ne mundohemi ta kupto-jmë se sa drejt po e jetojmë jetën, duke e shikuar atë në mes të saj, por, pavarësisht dëshirës sonë për ta jetuar drejt, është e pamundur që kjo të kuptohet në mes të saj. Prandaj na duhet ta shohim botën nga këndvështrimi i Krijuesit, i cili është i vet-mi që mund ta shohë jetën tonë siç sheh ustai murin, nga fillimi në fund.

Ne të “Jetë Studentore”, jemi pjesëtarë të një lëvizjeje ri-nore, të përkushtuar të jemi përkrah jush, me qëllim që të keni një jetë me kuptim dhe përmbushje, në aspektin shpirtëror, shoqëror e akademik. Ne ofrojmë një komunitet rinor din-amik, mikpritës për çdo student, pavarësisht qytetit nga vjen, degës që studion, besimit a prejardhjes që ka. Jemi këtu, që së bashku të shqyrtojmë pyetjet e mëdha të jetës dhe t’ju ndih-mojmë të bëni zgjedhje të mençura. Shpresoj që do keni një jetë me kuptim, sukses në studimet tuaja dhe do ta shikoni botën me sy të rinj.

Urime të përzemërta për arritjen tuaj e suksese të mëte-jshme!

Mirupafshim!

Sy që shikojnë ka plot, sytë që vështrojnë janë të rrallë

E d i t o r i A l

Page 5: Sy që Shikojnë ka plot, Sytë që vëShtrojnë janë të rrallë 5 Gjuhët e …jetova.org/wp-content/uploads/2018/10/Jete-Studentore... · 2018-10-08 · nga familja dhe uljes

5 2018 / Jetë Studentore

M.Sc. IlIrIana rajta Psikologji organizacionale

Ja disa këshilla mjaft praktike që shpresojmë se do t’ju ndihmojnë sadopak gjatë muajve të parë si studentë:

1 Javët e para mund të ndiheni të vetmuar dhe mund t’ju duket sikur nuk do të bëni miq. Kur të shihni rreth e përqark do t’ju duket sikur të tjerët kanë shumë

vetëbesim dhe janë më të suksesshëm nga pikëpamja sociale. Mos u shqetësoni, të gjithë po kaloni të njëjtën sfidë, pavarësisht dukjes.

2 Gjetja e miqve na ndihmon të strukturojmë realitetin tonë dhe na ofron një sistem të shkëlqyer mbështetje në një mjedis të ri, siç është universiteti. Gjëja më e

rëndësishme është të jeni vetvetja ☺

3 Kini parasysh që marrëdhëniet e thella dhe kuptimplota, nuk krijohen brenda ditës. Ashtu si në gjimnaz u janë dashur vite të thelloni marrëdhëniet me shokët

apo shoqet, e njëjta gjë do të ndodhë dhe me miqësitë e universitetit.

4 Ju erdhi dita që të keni liri në disa aspekte. Ideja e lirisë është sa e bukur, sepse më në fund shumicën e vendimeve do t’i merrni vetë, aq edhe “e frikshme”,

pasi mjedisi ku po shkruani kapitullin e ri të jetës suaj, është mjaft i paparashikueshëm. Do të përballeni me situata të reja, njerëz të rinj, etj që ndonjëherë mund t’ju krijojnë ndjesinë e të qënit në një vorbull emocionesh.

Dhe deri këtu, çdo gjë është mëse normale.

5 Jeta në konvikt ose shtëpi me persona të tjerë mund të jetë problematike. Nuk ka asgjë të diskutoni paraprakisht dhe të negocioni në lidhje me vendosjen e

disa rregullave, në lidhje me gjërat tuaja personale, hapësirën personale, gjumin dhe nevojën për qetësi në shtëpi, gatimin

Tranzicioni në Universitet

Hyrja në universitet është ndër tranzicionet më të mëdha në jetë dhe procesi i ndarjes fizike dhe emocionale nga familja, është padyshim një kohë rritjeje dhe përshtatje për të dyja palët. Kështu, ju si studentë të rinj duhet të përballeni me ndarjen nga prindërit, marrjen e një roli të ri, vendosjen e objektivave akademike, krijimin e marrëdhënieve të reja, menaxhimi i financave personale e shumë përgjegjësi të reja.

apo pastrimin e ambjenteve të përbashkëta. Kjo nuk është diçka e lehtë, por gjithsesi është e rëndësishme që të bëhet që prej fillimit të bashkëjetesës tuaj, pasi do të përcaktojë tonin e bisedave tuaja pasardhëse. Duhet të keni parasysh që ndërsa flisni, t’i paraqisni nevojat tuaja me qetësi dhe të jeni gati për të dëgjuar edhe palët e tjera e për të bërë kompromis.

6 Është jo-realiste të presësh që personat me të cilët po jetoni, do të jenë domosdoshmërisht shoku ose shoqja juaj më i/e ngushtë. Sigurisht që ka raste kur

bashkëjetesa ka prodhuar miqësi të ngushta, por nuk është diçka që duhet ta prisni medoemos. Mund të keni marrëdhënie shumë të mira, por jashtë shtëpisë mundet që secili prej jush të ketë rrethin e tij/saj miqësor.

7 Në lidhje me aspektin akademik, ju pëlqen apo jo, do të keni më shumë volum për të studiuar, ndaj jini të pregatitur të notoni në ujëra të thella akademike. Nëse

në gjimnaz mësuesja ua jepte mësimin “llokum”, kini parasysh që në universitet nga pedagogët mund të merrni vetëm pluhurin e llokumit; pjesën tjetër do t’ju duhet ta studioni vetë dhe njëkohësisht të konsultoheni me disa burime për materiale teorike.

8 Krijoni rutinën tuaj të leximit dhe studimit, nëse doni që përvojën e parë të sezonit të mos e keni “traumatike”. Cfarë dua të them është të krijoni një plan studimi

për secilën nga lëndët e kursit tuaj dhe përcaktoni një sasi mesatare orësh leximi për çdo ditë, në mënyrë që deri në fund të semestrit, ta keni mbuluar të gjithë materialin.

9 Së fundmi, kushtojini vëmendje mënyrës suaj së të ushqyerit dhe stilit të jetesës. Mos harroni që mendja e shëndoshë gjendet në një trup të shëndoshë!

Këto janë disa këshilla të dala nga përvoja e personave që kanë qenë në pozicionin tuaj.

Shijojeni aventurën studentore dhe bëhuni gati të krijoni përvojën tuaj unike!

P S i ko lo g j i

Page 6: Sy që Shikojnë ka plot, Sytë që vëShtrojnë janë të rrallë 5 Gjuhët e …jetova.org/wp-content/uploads/2018/10/Jete-Studentore... · 2018-10-08 · nga familja dhe uljes

6 Jetë Studentore / 2018

A do t’ju pëlqente të argëtoheshit më shumë në universitet? A do t’ju pëlqente të kishit rezultate më të mira? unë mund ta marr me mend përgjigjen e të dyja këtyre pyetjeve. Kush nuk do t’i donte të dyja?!Problemi është që studentët gabimisht besojnë, se këto të dyja e përjashtojnë njëra-tjetrën.

unë nuk jam dakort! nëse zbatohen këto parime të thjeshta mund t’i keni të dyja edhe argëtimin edhe rezutatet.

Si të arrish rezultatetë larta duke u argëtuar?

Besoj, se ka një numër të vogël aftësish të rëndësishme, të domosdoshme për të qenë i suksesshëm në shkollë. unë e quaj njërin prej tyre: rregulli 80/20. Kur isha student, i masja rezultatet e mia në bazë të aktiviteve të shkollës dhe zbulova se rreth 80 % e rezultateve të mia vinte si pasojë e 20 % aktiviteteve. 80 %-shi tjetër i aktiviteteve jepte vetëm 20 % të rezultateve.

parimi i parë, është të punosh jo më shumë, por më me zgjuarsi. Çelësi është të mësosh 20 % -shin e duhur. Kjo s’do të thotë se do të bësh 80 % më pak punë, por ju këshilloj të përqendroheni më shumë në 20 % të aktivitetit që do t’ju sjellë më shumë rezultat. Hiqini disa nga aktivitetet jo të frytshme në procesin e mësimit dhe përqendrohuni tek gjërat që japin rezultat.

Kështu dhe do të mësoni më shumë dhe do të merrni nota më të mira.

parimi i dytë, është të shkoni gjithmonë në ligjërata e seminare. Ju duket e thjeshtë? Ka një lidhje të madhe midis studentëve që lënë orët e mësimit dhe atyre që lënë shkollën. Prania në ligjërata dhe seminare është mënyra më e mirë për të mësuar atë që duhet të dish, çfarë pyetjesh do të vërë në provim profesori dhe çfarë pritet të bësh si detyra shtëpie.

parimi i tretë, është të përcaktosh objektivat e çdo lënde. Gabimi më i madh që bëjnë studentët është se nuk e dinë ç’duhet të mësojnë gjatë orëve të mësimit. rrallë do ta gjesh cili është objektivi, thjesht nga të lexuarit e tekstit. Zakonisht, profesori e bën të qartë në ligjërata, shumicën e rasteve, gjatë javës së parë. duke ditur objektivat, do të kesh tablonë e gjerë për studimin tënd për gjithë semestrin.

Page 7: Sy që Shikojnë ka plot, Sytë që vëShtrojnë janë të rrallë 5 Gjuhët e …jetova.org/wp-content/uploads/2018/10/Jete-Studentore... · 2018-10-08 · nga familja dhe uljes

7 2018 / Jetë Studentore

Dëgjo me një vigjilencë 80/20Fillimisht, heto. sekreti i të dëgjuarit me vëmendje, është që mendja jote të jetë si radar: ji vigjilent, kureshtar dhe i vëmendshëm ndaj gjërave që thuhen dhe që ndodhin rrotull teje. Bëji vetes shpesh këto pyetje: “A është e vlefshme? Si përputhet kjo me objektivin? ” Përqendrohu. Kur përcakton që diçka ia vlen t’i kushtosh më shumë vëmendje, thellohu, nënvizoje. shqyrto. Megjithëse po flasim për të dëgjuarit me vigjilencë, mund të keni nevojë të përdorni dhe gojën. Bëni pyetje për të sqaruar diçka. Shqyrtoje, hetoje dhe studioje çështjen me kujdes, që të përfitosh një kuptim më të plotë rreth saj.

ku është argëtimi? tani ju mund të jeni duke vrarë mendjen, se kur vjen pjesa argëtuese? Jam i gëzuar që po e bëni këtë pyetje. Ja si mund të përfshini argëtimin gjatë studimit.Vini si synim të lexoni një sasi të caktuar kapitujsh ose ligjëratash. Kur ta përmbushni synimin, bëjani qejfin vetes duke bërë diçka që ju pëlqen, të bëni një pushim, të dilni për një shëtitje ose për kafe.duke zbatuar rregullin 80/20, ju i jepni përparësi aktiviteteve që premtojnë përfitimin më të lartë. Kjo gjë, bën që të kemi më shumë kohë për të bërë gjëra që ju pëlqejnë. Por, ndonjëherë s’i shpëtojmë dot nevojës për të bërë një aktivitet që s’duam ta bëjmë. A s’do të ishte e mrekullueshme nëse do të mësonim t’i pëlqenim dhe këto gjëra? Mbani mend pse po i bëni gjërat. Kjo do t’ju ndihmojë që të jeni i motivuar. Shpesh është ndihmë të jesh me një shok/shoqe. Kur është e mundur, bëji gjërat që s’të pëlqejnë t’i bësh, me një person që të pëlqen. Për shembull, ke dëshirë të jesh pakëz më elegant/e, por s’të vjen të bësh ushtrime? gjej dikë dhe filloni t’i bëni bashkë ushtrimet.Ka dhe një aspekt tjetër për të cilin dua të flas: provimet. Ky është një aspekt i pashmangshëm i jetës si student, që shumë njerëzve u shkaton stres.Si të përgatiteni për provime. Shenja e parë e problemit kur përgatitemi për një provim është shqetësimi. Shqetësimi na heq energjinë, përqëndrimin dhe motivimin. nëse shmangim shqetësimin ose të paktën e kontrollojmë atë, atëherë ka gjasa të dalim mirë në provime.

ka 3 mënyra si mund të merremi me shqetësimin. E para, të fshijmë shkakun. Çfarë ju bën të shqetësoheni kur po studioni? Shumë zhurmë? Atëherë shkoni në një vend më të qetë. Zvarritja e gjërave? Filloni me studimin disa netë para provimit. në këtë mënyrë, natën para provimit mund të përsëritni dhe të flini mjaftueshëm.

Mënyra e dytë, është të zëvendësoni mendimet. E zëmë se ju del gjumi në 3 të natës dhe jeni të shqetësuar për provimin. Çfarë të bëni? Po sikur të ngriheni dhe të lexoni për një orë? duke bërë diçka të frytshme, mund t’ju bëjë që të flini më mirë kur të ktheheni sërish në shtrat.

Mënyra e tretë, është të trajtoni simptomat. Mos e humbni fokusin. Mendoni për një provim përfundimtar që ju shkakton më shumë shqetësim. tani mendoni cila është gjëja më e keqe që mund të ndodhë? nëse je përgatitur, ka gjasa që nota më e keqe që mund të marrësh është 7-ta dhe nëse ke zbatuar parimin për të cilin kemi folur, ka gjasa të marrësh 8 – 9. Sa e keqe është 9-ta?

Ky seminar ka për qëllim, të ndihmojë studenët të përfundojnë studimet universitare me shpresë dhe sukses. Studentët shpesh mendojnë sa më shumë kohë duke studiuar, rezulton në nota më të mira. Por, kush dëshiron të studiojë më gjatë?Ju garantojmë se do të shikoni përmirësim në notat tuaja, nëse zbatoni të paktën tre nga parimet kryesore të seminarit.Seminari ofrohet ekskluzivisht nga “Jetë Studentore” i përdorur me leje nga autori urs Wolf.disa nga temat që trajtohen janë:

• Parimi pareto• Leksionet • njohja e synimit • të menduarit aktiv • Procesi i të mësuarit • rregulla për përsëritjen • Kurba jote e produktivitetit • Vjedhësit e kohës • Lexim efektiv • Përgatitja për provim • Ankthi i provimeve • Mendo pozitivisht • Motivimi

Kontaktoni me stafin e “JEtË StudEntorE” për të përfituar nga ky seminar!

StuDIMI eFektIvPërfitimi për studentët

Page 8: Sy që Shikojnë ka plot, Sytë që vëShtrojnë janë të rrallë 5 Gjuhët e …jetova.org/wp-content/uploads/2018/10/Jete-Studentore... · 2018-10-08 · nga familja dhe uljes

8 Jetë Studentore / 2018

5 Gjuhët e Dashurisë

Çfarë është një gjuhë dashurie?Është mënyra se si dikush ia shpreh dashurinë dikujt tjetër.Këto gjuhë dashurie janë të ndryshme për njerëz të ndryshëm.Prandaj në cdo marrëdhënie mund të lindin keqkuptime, mosmarrveshje, për shkak

se njerëzit flasin gjuhë të ndryshme dashurie.

Depozita e dashurisëCdo njeri ka depozitën e tij të dashurisë, që do të thotë nevojën e tij emocionale për të qënë

i dashur nga të tjerët, nga prindërit, shoqëria, i dashuri/ e dashura, burri/gruaja.Kur dikujt ia shprehin dashurinë sipas gjuhës që ai/ajo e kupton, depozita e tij/saj e dashurisë do të

mbushet, në të kundërt, ai/ajo do të ndjehet i padashur nga të tjerët.në çdo marrëdhënie që dashuria nuk shprehet në gjuhën që personi e kupton do të lindin probleme

për faktin se njerëzit nuk ndjehen të dashur. 2- Koha Cilësore

një aspekt qëndror i kësaj gjuhe dashurie është të qënët bashkë.

Kjo do të thotë t’i kushtosh 100% vemëndjen tënde dikujt.

Koha cilësore me një person përfshin aktivitete që ju mund ti bëni bashkë me vëmendje të përqëndruar tek personi jo tek ajo që po bëni.

Bisedat cilësore janë një tjetër aspekt i rëndësishëm, kur dy individë ndajnë mendimet, përvojat, mendimet, ndjenjat dhe dëshirat me njëri-tjetrin në një kontekst miqësor.

nëse për një person gjuha parësore e dashurisë është koha cilësore, do të thotë që një dialog i tillë është i rëndësishëm që ai/ajo te ndihet i/e dashur.

duhet të mësosh të dëgjosh, nëse do të komunikosh dashuri, dikujt që ka këtë gjuhë dashurie parësore.

1 -Fjalët përgëzuese

“Shqetësimi në zemrën e njeriut e rrëzon atë, por një fjalë e mirë e gëzon atë”.

Komplimentet gojore ose fjalët e vleresimit janë komunikues të fuqishëm të dashurisë.

Eshtë fakt i njohur që kur dëgjojmë fjalë përgëzuese motivohemi më shumë për ta kthyer më të njëjtën mënyrë.

dashuria është plot mirësi. nëse duam të komunikojmë me fjalë dashurie, duhet të përdorim fjalë që përcjellin mirësi.

Page 9: Sy që Shikojnë ka plot, Sytë që vëShtrojnë janë të rrallë 5 Gjuhët e …jetova.org/wp-content/uploads/2018/10/Jete-Studentore... · 2018-10-08 · nga familja dhe uljes

9 2018 / Jetë Studentore

cila është gjuha jote parësore e dashurisë?A-Cilat janë kritikat më të shpeshta

që i bëni njerëzve të dashur? Kjo tregon për gjuhën tuaj parësore të dashurisë.

B- një mënyrë tjetër si të zbulosh gjuhën tënde parësore të dashurisë është të shqyrtoni se çfarë bëni ose çfarë thoni për ti shprehur dashuri dhe kujdes njerëzve të dashur?

Bëni këto pyetje vetes për të kuptuar më shumë për gjuhën tuaj parësore të dashurisë:• A të lëndojnë kritikat? (fjalët

përgëzuese)• A të pëlqen kur të përqafojnë?

(prekja fizike)• A mërzitesh kur ti je duke bërë

diçka dhe ke nevojë për ndihmë, por personi që është afër teje nuk vjen të të ndihmojë? (veprat e shërbimit)

• A lëndoheni kur njerëzit e dashur ju bëjnë rrallë dhurata?

• A lëndoheni se njerëzit e dashur nuk gjejnë kohë për të kaluar me ju? (koha cilësore)

Është e rëndësishme të dish gjuhën tënde parësore të dashurisë, por më e rëndëshishme akoma është të dish gjuhën parësore të dashurisë të personit tjetër. dhe pasi ta dish duhet të mësosh ta flasësh atë. nëse nuk e mësojmë atë gjuhë ka shumë mundësi që personat e rëndësishëm për ne nuk do ta kuptojnë që i duam.

3-Dhuratatnë çdo kulturë pa përjashtim dhënia

e dhuratave është shprehje dashurie.nëse gjuha parësore e njerëzve që

do janë dhuratat, atëherë duhet ta mësosh këtë gjuhë.

dhuratat dhe paratë:disa kënaqen kur shpenzojnë dhe të

tjerë kur kursejnë.nëse je shpenzues nuk do ta kesh

të vështirë të bësh dhurata, por nëse je kursimtar do të përjetosh rezistencë emocionale ndaj idesë për shpenzimin e parave si shprehje dashurie.

Por duke investuar para për dhurata për personin që e ka gjuhë dashurie, ti po investon në plotësimin e nevojave të tij/saj emocionale. Ju po investoni në marrëdhënien tuaj dhe po mbushni depozitën e dashurisë së këtij personi.

5-Prekja fizikeProjektet kërkimore kanë treguar

se bebet që mbahen në krahë, puthen, përqafohen, zhvillojnë një jetë emocionale më të shëndetshme se ata fëmijë që lihen për një kohë të gjatë pa kontakt fizik.

Për personin që ka gjuhë parësore prekjen fizike, mesazhi që ai merr me prekje, flet me zë më të lartë se sa fjalët:”të dua”.

Instiktivisht në kohë krizash, kur dikush po kalon vështirësi ne e përqafojmë. Pse?? Sepse është një komunikues i fuqishëm i dashurisë.

TESTTë zbulosh gjuhën tënde të dashurisë

Dashuria është zgjedhje. Zgjidh të duash në gjuhën që njerëzit e tu të dashur e kuptojnë.

4- Veprat e shërbimit

Kjo gjuhë do të thotë të bësh gjëra për personin tjetër, gjëra praktike.

Kritikat e dikujt rreth sjelljes tënde janë tregues i qartë i gjuhës parësore të dashurisë të këtij personi.

njerëzit priren të kritikojnë me më shumë forcë në fushën ku ata vetë kanë nevojën më të madhe emocionale.

Kritikat e tyre janë një mënyrë jo-efektive e kërkesës për dashuri.

nëse e kuptojmë, kjo mund të na ndihmojë të përpunojmë kritikat e tyre në mënyrë frytdhënëse.

Page 10: Sy që Shikojnë ka plot, Sytë që vëShtrojnë janë të rrallë 5 Gjuhët e …jetova.org/wp-content/uploads/2018/10/Jete-Studentore... · 2018-10-08 · nga familja dhe uljes

10 Jetë Studentore / 2018

Meritorët e panjohur të aBc-sëKush e lindi kongresin e Manastirit?

një nga ngjarjet më të shënuara të kulturës shqiptare është Kongresi i Manastirit, i njohur

ndryshe edhe Kongresi i Alfabetit.

Historikisht ishin bërë shumë përpjekje që më në fund të gjithë shqiptarët të përdornin një alfabet të vetëm. Pa mënjanuar asnjë veprimtar të kësaj çështjeje kuptohet se meritat u takojnë më shumë atyre që e kurorëzuan këtë identitet kombëtar: jo shkronja arabe, jo turke dhe jo greke, por shkronja shqipe (latine - evropiane). E kush ishin më meritorët?! Historia shqiptare nuk i përmend në nivelin e gjenezës, ideve, kreacionit dhe përgjegjësive të atyre patriotëve shqiptarë që po e bënin alfabetin shqip.

Më meritorët e Kongresit të Manastirit janë ata që nga M. Grameno i quan “Foleja Kombëtare”. Kjo fole i kishte njerëzit e saj që ishin themelues dhe drejtues të këtyre institucioneve: Kisha ungjillore

Page 11: Sy që Shikojnë ka plot, Sytë që vëShtrojnë janë të rrallë 5 Gjuhët e …jetova.org/wp-content/uploads/2018/10/Jete-Studentore... · 2018-10-08 · nga familja dhe uljes

11 2018 / Jetë Studentore

Korçë, më 1891; Shkolla e të dielës, më 1891- në kuadër të kishës; Shkolla e Vajzave, më 1891- shkollë laike që udhëhiqej së pari nga Sevastia; Vëllazëria ungjillore e Shqipërisë, më 1892 – shoqëri ungjillore dhe letrare; Letra e Vëllazërisë, më 1892 - gazetë; Ylli i Mëngjesit – shoqatë e grave.

Selia e këtyre organeve ishte Korça, dhe në krye të kësaj foleje gjendej fillimisht Gjerasim Qiriazi, pastaj Gjergj Qiriazi, dhe Parashqevi Qiriazi.

Kulturën shqiptare nuk e shoh të parcializuar e aq më pak që vlerat e saj kombëtare të përfetarizohen. Me këtë dua të them që nuk është fjala të shihet se çfarë bënë disa burra e gra që ishin të krishterë ungjillorë shqiptarë, por që në kulturën tonë të theksohet se cila ka qenë vlera shoqërore dhe kombëtare e Kishës ungjillore Shqiptare.

Gjatë kohës së rilindjes Kombëtare ishin dy qendra ungjillore shqiptare: Korça dhe Manastiri.

Ishin pikërisht ungjillorët shqiptarë që dolën hapur në Korçë në vitin 1891, edhe pse prania e tyre ishte shfaqur në Manastir prej vitit 1887. Ata guxuan të predikojnë, të luten dhe të këndojnë shqip. Guxuan të hapin shkolla në shqip. Guxuan të shkruanin dhe të botonin shqip. Guxuan të hapin kishën shqip. Kështu u ofrua fryma dhe gjaku i atyre intelektualëve shqiptarë për ta bërë alfabetin shqip.

Kongresi nuk do ta kishte kurrë suksesin e tij pa ndihmën e klubit “Bashkimi” të Manastirit i cili u drejtua për shumë kohë nga Gjergj Qiriazi si nënkryetar. Komisioni i Punës së Alfabetit punimet i bëri pikërisht në shtëpinë e Gjergjit. Gjergji ishte nënkryetar i Kongresit dhe anëtar i Komisionit. Ai ishte përfaqësues i Shoqërisë Biblike Britanike. të tjerë ungjillorë që ishin përfshirë në udhëheqjen e Alfabetit ishin Grigor Cilka, nënkryetar i Komisionit; Parashqevi Qiriazi, sekretare e Komisionit të ABC-së; Kristo dako, pjesëmarrës; Violet Kenedi, vëzhguese (e vetmja amerikane që mori pjesë në Kongres); Fillomena Bonati, vëzhguese etj. Ishte përgatitur

një listë me 150 delegatë për në Kongres, ku mbi 35 ishin ungjillorë, prandaj thuhet në raportin zyrtar të Kongresit se morën pjesë shqiptarë myslimanë, katolikë, ortodoksë dhe ungjillorë.

Kongresi kishte vendosur që të hapte shtypshkronjën e vet dhe Gjergj Qiriazi u caktua drejtor i saj. Kjo ishte shtypshkronja e parë shqiptare, dhe u bë shumë e njohur kudo ndër shqiptarët, por pastaj turqit e mbyllën.

Kishat ungjillore, sidomos ato në Evropën Perëndimore kishin mision hapjen e shkollave dhe botimin e librave, dhe këto misione po realizoheshin pak a shumë edhe në Shqipëri duke u hapur fillimisht dy shkolla në Korçë, pastaj bërja e ABC-esë shqipe, dhe së fundi filloi punën shtypshkronja. Kështu “Foleja Kombëtare” historikisht lindi (çeli) Kongresin e Alfabetit.

Për kontributin e madh kombëtar që kishte dhënë “Foleja Kombëtare”, me rastin e 40-vjetorit të veprimtarisë, më 2 korrik 1931, në Kamëz, Mbreti Zog si dhe nëna Mbretëreshë e dekoruan me çmim të lartë. Kjo fole kombëtare gjatë kësaj kohe zyrtarisht quhej “Instituti Qiriazi” (Instituti Kyrias).

Përgatiti: dr. Femi Cakolli

Kongresi nuk do ta kishte kurrë suksesin e tij pa ndihmën e klubit “Bashkimi” të Manastirit i cili u drejtua për shumë kohë nga Gjergj Qiriazi si nënkryetar. Ai ishte përfaqësues i Shoqërisë Biblike Britanike. Të tjerë ungjillorë që ishin përfshirë në udhëheqjen e Alfabetit ishin Grigor Cilka, nënkryetar i Komisionit; Parashqevi Qiriazi, sekretare e Komisionit të ABC-së; Kristo Dako, pjesëmarrës; Violet Kenedi, vëzhguese (e vetmja amerikane që mori pjesë në Kongres); Fillomena Bonati, vëzhguese etj. Ishte përgatitur një listë me 150 delegatë për në Kongres, ku mbi 35 ishin ungjillorë, prandaj thuhet në raportin zyrtar të Kongresit se morën pjesë shqiptarë myslimanë, katolikë, ortodoksë dhe ungjillorë.

Page 12: Sy që Shikojnë ka plot, Sytë që vëShtrojnë janë të rrallë 5 Gjuhët e …jetova.org/wp-content/uploads/2018/10/Jete-Studentore... · 2018-10-08 · nga familja dhe uljes

12 Jetë Studentore / 2018

As lufta, as marrëveshjet, as iniciativat e ndryshme nuk e kanë përmirësuar gjendjen e kësaj mardhënie, kohë pas kohe ajo shfaqet se sa e dobët është. në fakt gjatë

kohërave të ndryshme dhe sot në botë ka konflikte të tilla komplekse dhe të pazgjidhura. një nga më të përfolurat që njeh historia ka qënë konflikti racor mes të bardhëve dhe të zinjve në Amerikë. Megjithëse në disa aspekte pak më ndryshe, ka shumë të përbashkëta. Ajo që më bën më së shumti përshtypje e që më motivoi të shkruaj është mënyra e zgjidhjes së konfliktit, pasi kishin provuar shumë mënyra të zgjidhjes. Pas shumë përpjekjesh e vuajtjesh, doli një udhëheqës që kërkonte të drejtat e zezakëve në mënyrë ndryshe nga si ishin kërkuar më parë. Martin Luter King i cili më vonë mori çmimin nobel për paqe, ndjek një parim të lashtë që rrallë ndiqet: ”duAJInI ArMIQtË tuAJ!

Arsye teorike pse t’i duam armiqtë tanëArsyeja e parë është fare e qartë. Kur i përgjigjesh urretjes

me urretje, shumëfishon urretjen, duke i shtuar errësirës më të thellë një natë pa yje. Errësira nuk mund ta dëbojë errësirën… vetëm drita mund ta dëbojë. urrejtja nuk mund ta dëbojë urretjen, vetëm dashuria mund ta bëjë. urrejtja e

Forca për të dashurNjë nga bisedat më të zakonshme që vjen kaq natyrshëm në muhabetet që bëj me studentët është marrëdhëniet shqiptaro-maqedonase. Një problem që e ka gjenezën shumë vite më parë, ngërthet në shumë arsye dhe faktorë që e bëjnë këtë marrëdhënie ndëretnike kaq të brishtë. Janë provuar shumë forma të zgjidhjes së problemit e megjithatë asnjë deri tani s’ka patur sukses.

shumfishon urretjen, dhuna e shumëfishon dhunën, egërsia e shumëfishon egërsinë në një spirale tatëpjetë shkatërrimi. një arsye tjetër se pse duhet t’i duam armiqtë tanë, është se urrejtja e shëmton shpirtin dhe e përshtjellon personalitetin. të vetëdijshëm se urretja është një forcë e keqe dhe e rrezikshme, ne shpesh mendojmë çfarë ajo i bën njeriut që urrejmë dhe kjo është e kuptueshme, sepse urretja prodhon dëme të paparashikueshme viktimave të veta; kemi parë pasojat e saj të tmerrshme në vdekjen e gjashtë milion hebrenjve nga një i marrë i obsesionuar, nga urretja me emrin Hitler, në dhunën e patregueshme të bërë zezakëve, nga turma të etura për gjak. Por ekziston një anë tjetër që nuk duhet ta lëmë kurrë pas dore: ”urrEJtJA ËSHtË Po AQ E dËMSHME PËr PErSonIn QË urrEn”. Si një kancer i panjohur urretja gërryen personalitetin dhe gllaberon unitetin e tij jetësor. urrejtja shkatërron te një njeri sensin e vlerave dhe objektivitetin, e bën të përshkruajë të bukurën si të shëmtuar dhe të shëmtuarën si të bukur.

E ngatërron të vërtetën me gënjeshtrën dhe gënjeshtrën me të vërtetën. doktor Franklin Fraizer, në një ese interesante të titulluar “Patologjia e paragjykimit të racës”, përfshin shumë shembuj të bardhësh normal e të dashur, të sjellshëm

Page 13: Sy që Shikojnë ka plot, Sytë që vëShtrojnë janë të rrallë 5 Gjuhët e …jetova.org/wp-content/uploads/2018/10/Jete-Studentore... · 2018-10-08 · nga familja dhe uljes

13 2018 / Jetë Studentore

në marrëdhëniet e tyre të përditshme me të bardhët e tjerë, por kur ishin të ftuar të mendonin për zezakët si të barabartë apo edhe t’i diskutonin çështjet e padrejtësisë racore, reagonin me irracionalitet të pabesueshëm dhe me një çekuilibër krejtësisht anormal. Kjo ndodh kur urrejtja mbretëron në mendjen tonë. një arsye tjetër pse duhet t’i duam armiqtë tanë është se dashuria është e vetmja forcë e aftë të shndërrojë një armik në mik. ne nuk lirohemi kurrë nga një armik duke iu përgjigjur urrejtjes me urrejtje, lirohemi nga një armik duke u liruar nga armiqesia. Për shkak të natyrës së saj, urrejtja shkatërron dhe shqyen, për vetë natyrën e saj dashuria krijon dhe ndërton. dashuria shndërron me fuqinë e saj shpëtimtare.

opozitarëve tanë më të egër ne u themi: ”ne do t’i bëjmë ballë aftësisë tuaj për të shkaktuar vuajtje me aftësinë tonë, për tëduruar vuajtje, do të vijmë drejt forcës suaj fizike me forcën tonë shpritërore. na bëni ç’të doni dhe ne do të vazhdojmë t’ju duam.

ne nuk mundemi me ndërgjegje të pastër t’u bindemi ligjeve tuaja të padrejta…sepse mosbashkëpunimi me të keqen është detyrë morale jo më e vogël sesa bashkpunimi me të mirën. Hidhni bomba mbi shtëpitë tona, dhe kërcënoni bijtë tanë dhe ne do të vazhdojmë t’ju duam. na futni në burg dhe ne do t’ju duam përsëri, por të jeni të sigurt se ne do t’ju mposhtim me aftësinë tonë për të vuajtur, një ditë ne do ta fitojmë lirinë, por jo vetëm për veten tonë; do t’i bëjmë një apel të tillë zemrës

dhe me kalimin e kohës do t’ju fitojmë ju dhe fitorja jonë do të jetë fitore e dyfishtë”.

Praktikisht, si mund t’i duam armiqtë tanë!? Së pari, duhet të zhvillojmë dhe të ruajmë aftësinë për të

falur. kush është i paaftë të falë, është i paaftë edhe të dojë. do të ishte e pamundur madje edhe orvatja për një akt dashurie ndaj armiqve pa pranimin paraprak të nevojës për të falur vazhdimisht ata që na bëjnë keq dhe na fyejnë. Për ne është e nevojshme të kuptojmë se akti i faljes duhet të nisëgjithnjë nga personi që ka pësuar padrejtësinë, nga viktima e ndonjë paragjykimi të rëndë. të falësh nuk do të thotë të lësh nën hije atë që ka ndodhur apo të vendosësh një etiketë të rremë mbi një akt poshtërsie; përkundrazi do të thotë që ai akt i poshtërsisë nuk qëndron më si barrierë që pengon marrëdhëniet. Falja është një katalizator që krijon atmosferën e domosdoshme për një hov të freskët dhe një fillim të ri. do të thotë të lehtësosh një barrë të fshish një borxh. Fjalët “Po, të fal, por nuk do ta harroj kurrë atë që bëre” nuk shprehin natyrën e vërtetë të faljes.

Sigurisht nuk mund të harrohet kurrë nëse kjo do të thotë ta fshish krejtësisht nga kujtesa, por kur falim ne harrojmë

në kuptimin që veprimi i keq nuk përbën një bllok mendor që e pengon një marrëdhënie të re.

në të njëjtën mënyrë nuk mund të themi kurrë: “Po, tË FAL. Por nuK duA tË KEM tË BËJ MË KurrË ME tY”. Falje do të thotë pajtim, kthim sëbashku sërish. Pa këtë askush nuk mund t’i dojë armiqtë e vet. Shkalla e faljes për të cilën jemi të gatshëm, përcakton shkallën e dashurisë ndaj armiqve për të cilën jemi të aftë.

në radhë të dytë duhet të njohim se veprimi i lig i fqinjit armik që na fyen, nuk shpreh kurrë tërësisht ç’farë ai është; një tipar mirësie mund të gjendet edhe në armikun tonë më të keq.

Secili prej nesh është në një farë mase një personalitet skiziofrenik, tragjikisht i ndarë në vetvete. një luftë e përhershme civile tërbohet brenda nesh gjatë tërë jetës sonë. diçka brenda nesh na shtyn të ankohemi sëbashku me ovidin, poetin latin: “Shoh dhe pëlqej gjërat më të mira, por ndjek më të këqijat”; ose përkojmë me Platonin i cili thoshte se personaliteti njerëzor është i ngjashëm me një karrocier që drejton dy kuaj kokëfortë, çdonjëri nga të cilët do të ndjekë drejtimin e vet; apo të përsërisim me apostullin Pal “Të mirën që dëshiroj nuk e bëj, ndërsa të keqen që nuk e dëshiroj e bëj”. Kur e kuptojmë këtë jemi më pak të prirur të urrejmë armiqtë tanë.

Ne jemi gjithmonë para një zgjedhjeje në përditshmërinë tonë, të vazhdojmë t’i përsërisim të njëjtat gabime në marrëdhënie me të tjerët dhe të kontribuojmë në konflikt, ose të zgjedhim një mënyrë të re të zgjidhjes së konfliktit që duket kaq absurd por që është kaq real. Kush do të mendonte në kohën e Martin Luter King që një ditë, pas një kohe shumë të shkurtër jo vetëm që do të ishin të barabartë në të drejta e në mirëqënie, por që kryetar shteti do të ishte një zezak, konkretisht ish presidenti Barak Obama.

Kjo pra është fuqia e dashurisë.

Page 14: Sy që Shikojnë ka plot, Sytë që vëShtrojnë janë të rrallë 5 Gjuhët e …jetova.org/wp-content/uploads/2018/10/Jete-Studentore... · 2018-10-08 · nga familja dhe uljes

14 Jetë Studentore / 2018

IntelIgjenca eMocIonaleKoefiçenti i inteligjencës emocionale

deri në vitin 1995, zgjuarsia është matur vetëm me IQ (Koficienti i Inteligjencës),

por tani studimet tregojnë se IQ ndikon vetëm 20% në suksesin dhe rendimentin e dikujt, pjesa tjetër varet nga këmbëngulja dhe zotërimi i vetes. ndaj këtu hyn në lojë ajo që quhet Inteligjenca Emocionale, e cila është një lloj tjetër zgjuarsie.

termi për EQ u bë i njohur në vitin 1990 dhe nënkupton “aftësinë e dikujt për të kuptuar emocionet e tij dhe të të tjerëve, dhe për ta përdorur këtë informacion për të drejtuar të menduarit dhe veprimet e veta”. Pse EQ ka më shumë rëndësi sesa Koeficienti i Inteligjencës IQ”?

Me siguri që keni dëgjuar për njerëz, që edhe pse nuk janë shquar për ndonjë mprehtësi mendore, kanë arritur të kenë më shumë sukses në jetë, në krahasim me disa të tjerë që janë shumë më inteligjentë. Kjo jo vetëm për shkak se kanë pasur fat në jetë, por për shkak të këmbënguljes dhe zotërimit të emocioneve të veta, të cilat janë tregues i një qëndrueshmërie emocionale. ndaj sot, duke parë si njerëzit i menaxhojnë emocionet e veta në situata të caktuara dhe mënyra si reagojnë në momentin kur preken interesat e tyre, i ndan ata ne disa kategori emocionale.

FoShnjat eMocIonale • Presinqëtëtjerëttëkujdesenpër

ata • Kanë vështirësi tëmëdha të hyjnë

në botën e të tjerëve • Janë të shtyrë nga nevoja për

kënaqësi të çastit

FëMIjët eMocIonal• Janëtëlumturdhetëkënaqurnëse

marrin ato që duan

• Inatosen shpejt kur përballen mestresin dhe zhgënjimet

• I interpretojnë mosmarëveshjet sifyerje/sulme personale

• Lëndohenlehtësisht

• Ankohen, tërhiqen, manipulojnë,hakmerren, nëse nuk bëhet ashtu siç duan ata

• E kanë vështirë ti diskutojnëqetësisht, në mënyrë të pjekur nevojat dhe dëshirat e tyre

aDoleShentët eMocIonal • Prirentëjenëmbrojtës

• Kërcënohen dhe alarmohen ngakriticizmi

• Nësejapindiçkakërkojnëdiçkamëvonë si shkëmbim

• Nuk menaxhojnë mire konfliktin,duke fajësuar të tjerët ose duke e anashkaluar çështjen .

• Shqetësohenmëshumëpërvetene tyre

• Ekanëvështirëtëkuptojnënevojatdhe vuajtjet e dikujt tjetër

• Janëkritikuesdhegjykues.

të rrIturIt eMocIonal • Janë të aftë të kërkojnë gjërat që

duan, ato që kanë nevojë, ose ato që preferojnë – qartë, në mënyrë direkte, dhe me ndershmëri

• Injohin, imenaxhojnëdhembajnëpërgjegjsi për ndjenjat dhe mendimet e tyre

• Janë të aftë ti shprehin ndjenjatdhe besimet e tyre pa u bërëkundërshues edhe kur janë nën efektin e stresit

• Irespektojnëtëtjerëtpadashurtindryshojnë ata

• Ju japin njerzëzve liri të gabojnëdhe të mos jenë të përsosur

• I vlerësojnë njerëzit për atë çfarëjanë – të mire, të keq, dhe të shëmtuar- jo për çfarë mund të përfitojnë nga ata

• Janë në përshtatje të plotë mebotën e tyre emocionale, dhe janë të aftë të hyjnë në emocionet, ndjenjat, dhe shqetësimet e njerëzve të tjerë pa e humbur veten

e tyre

• Zgjidhinkonfliktetmematuridhe diskutojnë zgjidhje duke konsideruar edhe perspektivën e njerëzve të tjerë.

të rriturit emocionalë: Emotionally Healthy Spirituality, Peter Scazzero, p. 178-1

Më poshtë gjendet një test i cili do të të ndihmojë për të kuptuar sa i aftë je emocionalisht.

të nxisim ta plotësosh e të njohësh veten më mirë. Sido që të dalë testi mos u shqetëso, sepse Intelegjenca Emocionale është diçka me të cilën mund të punosh.

Shumë shpejt do të kemi nje seminar studentor mbi këtë temë.

Page 15: Sy që Shikojnë ka plot, Sytë që vëShtrojnë janë të rrallë 5 Gjuhët e …jetova.org/wp-content/uploads/2018/10/Jete-Studentore... · 2018-10-08 · nga familja dhe uljes

15 2018 / Jetë Studentore

i ndihmon studentët që të njohin veten e tyre në aspektin emocional, të shohin se çfarë force kanë ata nëse e përdorin si duhet karakterin dhe urtësinë në studime dhe në jetë. njohja e vetes të ndihmon edhe të veprosh pastaj në atë forcë që ti posedon, edhe ky seminar ofron një Plan Zhvillimi Personal.

SeMInarI IntelIgjencëS eMocIonale:

Page 16: Sy që Shikojnë ka plot, Sytë që vëShtrojnë janë të rrallë 5 Gjuhët e …jetova.org/wp-content/uploads/2018/10/Jete-Studentore... · 2018-10-08 · nga familja dhe uljes

16 Jetë Studentore / 2018

Kur të mbaroni së vlerësuari secilën nga karakteristikat, mblidhni shumën në çdo kolonë.

A je emocionalisht i zgjuar?/ test

Intelegjencë emocionale do të thotë të menaxhosh emocionet në mënyrë të zgjuar. Është aftësia për të kuptuar ndjenjat tona dhe si na ndikojnë ato. Koeficienti Emocional (EQ) përfshin gjithashtu të kuptuarit e ndjenjave të të tjerëve. EQ tregon aftësitë e nevojshme për të funksionuar edhe në mes të një kënaqësie të vonuar, frike, zemërimi apo ankthi. Pse është EQ kaq e rëndësishëm? 85% e suksesit vjen nga EQ. Vetëm 15% varet nga IQ (koeficienti i inteligjencës). një nivel i lartë i EQ-së të mundëson të krijosh marrëdhënie të shëndetshme.

Emocionet shqetësuese, të cilat nuk menaxhohen mirë, ndikojnë aftësinë tonë për të menduar, per t’u fokusuar dhe për të mbaruar punën. Më poshtë vijon një test, që ndihmon të njohësh më mirë veten tënde.

Page 17: Sy që Shikojnë ka plot, Sytë që vëShtrojnë janë të rrallë 5 Gjuhët e …jetova.org/wp-content/uploads/2018/10/Jete-Studentore... · 2018-10-08 · nga familja dhe uljes

17 2018 / Jetë Studentore

Prirjet• Iqëndrueshëmdheiparashikueshëm• Durimi• Aftësitëspecializuara• Ndihmontëtjerët• Dëgjuesimirë• Besnik• Qetësonnjerëzitenervozuar

Ku reagon më mirë:• Iqetësuardhemiqësor• Ijepkohëneduhurndryshimittë

planeve• Shokimirë• Lejonqëpunatërrjedhëmeritmin

evet• Pyet‘si’• Qëllimedheroletëpërcaktuara

Mjedisi i nevojshëm:• Specializimi• Identifikimimenjëgrup• Formëepërcaktuarpune• Siguri• Mjedisfamiljar

Çfarë duhet të mësosh?

• Ndryshimipërbënmundësi• Miqësianukështëgjithçka• Disiplinaështëemirë

Prirjet• U përmbahet standardeve• Përqendrohetnëdetaje• Mendon në mënyrë analitike• Përqasjeindirekteekonflikteve• Kontrollonsaktësinë• Sistematik

Ku reagon më mirë:• Tëjepsiguri• Mbështetës• Igjindshëm• Tregonstandardetmedetaje

Mjedisi i nevojshëm:• Detyratëpërcaktuaraqartë• Siguri• Pjesëmarrjenëgrup• Stabilitet• Rrezikikufizuar• Punëqëkërkonsaktësidheplanifikim

Çfarë duhet të mësosh?

• Shpjegimiihollësishëms’ështëgjithçka

• Mbështetjaeplotënukështëgjithmonëemundur

Të kuptosh profilin tënd personal ‘DISC’“D” = Dominanca “I” = Influenca “S” = Vendosmëria “C” = Vetëdijshmëria

Prirjet• Rezultatetëmenjëhershme• Shkaktonndërmarrjeneveprimeve• Pranonsfidat• Vendimetëshpejta• Vënëpikëpyetjestatusquo-në• Merrautoritet• Zgjidhproblemet

Ku reagon më mirë:• Jeppërgjigjetëdrejtpërdrejta• Bënpunën• Theksonlogjikën• Ushtronpresion

Mjedisi i nevojshëm:• Liri• Autoritet• Aktivitetetëshumëllojshme• Detyratëvështira• Mundësipërpërparim

Çfarë duhet të mësosh?• Kenevojëpërnjerëzit• Tëpushoshnukështëkrim• Tënevojitetpakkontroll• Tëgjithëkanëshefa• Tëtregosharsyenqëfshihetpas

vendimittëndihmon

Prirjet• Merriniciativamenjerëzit• Përshtypjetëmira• Iqartë• Entuziast• Argëtues• Optimist• Pjesëmarrjenëgrup

Ku reagon më mirë:• Menaxherdemokratik• Shoqërohetedhejashtëpunës• Njehaftësitë• Nxitndërmarrjenerrezikut

Mjedisi i nevojshëm:• Prestigj• Marrëdhëniemiqësore• Liringakontrollidhedetajet• Dukendihmuartëtjerët• Dukemotivuartëtjerët• Shprehidetë

Çfarë duhet të mësosh?

• Ështëmirëtëkontrolloshkohën• Afatetjanëtërëndësishme• Mundtëteprohetmeoptimizmin

Page 18: Sy që Shikojnë ka plot, Sytë që vëShtrojnë janë të rrallë 5 Gjuhët e …jetova.org/wp-content/uploads/2018/10/Jete-Studentore... · 2018-10-08 · nga familja dhe uljes

18 Jetë Studentore / 2018

urdHËrIMEt PArAdoKSALE nga Dr. kent M. keith

njerëzit janë të paarsyeshëm, të pamend dhe egoistë,

DuajI gjIthSeSI!nëse u bën mirë, do të të akuzojnë për motive egoiste,

të paqëna,

Bëj MIrë, gjIthSeSI!në korrsh suksese, do bësh miq të rremë dhe armiq të

vërtetë,

kIj SukSeS, gjIthSeSI!të mirën e sotme, do të ta harrojnë nesër,

Bëj MIrë, gjIthSeSI!Sinqeritetin dhe të vërtetën, kundër do të t’i kthejne,

jI I SInQertë Dhe I vërtetë, gjIthSeSI!

Më të mëdhenjtë njerëz me më të ndriturat ide, të vegjëlit, medjengushtët me më të voglat ide do t’i sulmojnë,

ënDërro e SYno ShuMë, gjIthSeSI!

njerëzit i mëshirojnë të dobëtit, por i ndjekin të fortët,

luFto për të DoBëtIt, gjIthSeSI!

Ajo ç’ka ndërton për vite, brenda natës mund të shkatërrohet,

vaZhDo nDërto, gjIthSeSI!njerëzit kanë nevojë për ndihmë, edhe pse, për

ndihmën e dhënë mund të të sulmojnë,

nDIhMojI, gjIthSeSI!Jepi botës më të mirën tënde, edhe pse ajo do të të

grushtojë fort,

jepja BotëS Më të MIrën, gjIthSeSI!

Kur mendojmë për njerëz që kanë ndryshuar kursin e historisë dhe që kanë frymëzuar breza të tërë të vazhdojnë përpara, mund të na vijnë në mendje figura të mëdha që priremi t’i ngrejmë në piedestal. Mbase ne harrojmë se edhe ata ishin njerez normalë, si unë dhe ti, me dëshira, ëndërra dhe ideale për ta bërë botën ku jetojmë një vend më të mirë. ndikimi që dëshirojmë të jemi, s’do të jetë kurrë më i madh se karakteri ynë.

“urdherimt Paradoksale”, është një përmbledhje e disa parimeve të shkurara nga një student i Harvardit, Kent M. Keith në moshën 19 vjeçare, si pjesë e një libri për studentët drejtues, të titulluar “revolucioni i Heshtur. Lidershipi dinamik në Këshillin studentor”, të botuar nga Harvardi në 1968.

Këto parime janë përdorur dhe kanë ndikuar miliona njerëz në mbarë botën. Ato madje u gjetën të shkruara në murin e një jetimoreje në Kalkutë të Indisë, ku shërbente nënë tereza. (të përshtatura në formën e poezisë). Ky fakt bëri që gabimisht, autorësia e poezisë t’i atribuohej asaj, deri 30 vite pasi e shkroi, autori origjinal, Kent M Keith u kthye sërish parimeve duke i shpjeguar dhe përdorur gjërësisht. Mund të jetë paradoksale ajo që do të lexoni, por shpesh paradoksi i paraprin një force të paepur karakteri, që ndikon.

urDhërIMet paraDokSale

Page 19: Sy që Shikojnë ka plot, Sytë që vëShtrojnë janë të rrallë 5 Gjuhët e …jetova.org/wp-content/uploads/2018/10/Jete-Studentore... · 2018-10-08 · nga familja dhe uljes

19 2018 / Jetë Studentore

Qoftë jeta jote si në

në një bluzë ishte shkruar: “dëshiroj që jeta jote të jetë ashtu siç duket në facebook”…nëse merr për bazë postimet që bëjnë në “facebook” disa njerëz, duket

sikur shokët tuaj janë aq të zënë, sa axhenda e tyre është plot për tre vitet e ardhshme. Madje ty të vjen keq ti ftosh për një kafe, sepse ndihesh fajtor që po ju ul cilësinë e jetës. tek e fundit kafeja me ty nuk është aq interesante, biseda që ke për të bërë nuk është shumë interesante. ti kishe ndërmend t’i kërkoje ato paratë borxh që i ke dhënë para dy muajsh. Por si mund të ndalësh këtë ritëm jete për një bisedë kaq të vogël dhe të papërfillshme. E merr në telefon dhe i thua: “ E di që je shumë i zënë edhe nuk ke kohë të merresh me vogëlsira, por a mund të mi japësh ato paratë që më ke borxh?”, duke menduar se i vetmi problem që ka ai është të gjejë kohën për të t’i dhënë, sepse sipas postimeve në “facebook” ky shoku yt ka shpenzuar 1000 euro vetëm muajin e fundit dhe nuk e ka problem të t’i kthejë ty ato 2000 MKd që të ka.

Ai, i gëzuar që ti e more në telefon, të thotë: “Mirë që më morre, se po rrija kot, por paratë nuk i kam; më prit edhe një javë”.

I ngatërruar ti e pyet: “ Po ti a nuk do të ishe në festën që organizohet tek Aleksandër Palace”?

“Çfarë Aleksandër Palace, ku kam unë para të shkoj aty”….

“Kështu thoshin postimet e tua në facebook”.“Postimet janë të fryra se janë reklamë, por realiteti

është tjetër”.“Po reklamat nuk janë krejt të ndryshme nga realiteti,

thjesht janë të treguara në “shkallën sipërore”“Po në ‘sipërore’ i kam treguar.“Po çfarë ‘sipëroreje’, ti i ke çuar përtej ‘sipërores’, ti ke

shkuar në ‘tjetërsoren’, i përgjigjesh ti”.“dakort, dakort si bën edhe ti, si naiv”.“Po çfarë naivi more, unë po vdisja nga zilia dhe thoja: “Si

nuk kujtohet për mua”.“Po pra, kjo tregon se je naiv, sepse nëse do të ndodhnin

të gjitha gjërat që shkruhen nga shokët tanë në ‘facebook’ do të falimentonin edhe milionerët. Por shija e vërtetë dhe e plotë e përjetimeve arrihet vetëm kur e marrin vesh të gjithë. dhe jo ta marrin vesh ashtu siç është, por ashtu siç ti do të doje të ishte”.

Pra, kjo nevojë për të bërë të ditur edhe gjënë më të vogël që të ka ndodhur, është në një farë mënyre një maskim i monotonisë. Po ta mendosh thjesht, nëse poston shumë, tregon se të paktën ke kohë për të postuar, gjë që tregon se nuk po jeton aq sa thua në postime. Prandaj nëse ndonjëri po poston gjëra të jashtëzakonshme, thirreni për një kafe, se ka shumë mundësi të jetë shumë i mërzitur dhe po kërkon shoqëri.

Addicted of Facebook

Page 20: Sy që Shikojnë ka plot, Sytë që vëShtrojnë janë të rrallë 5 Gjuhët e …jetova.org/wp-content/uploads/2018/10/Jete-Studentore... · 2018-10-08 · nga familja dhe uljes

20 Jetë Studentore / 2018

të guxoshtë ngrihesh

“Suksesi është të kalosh nga një dështim në tjetrin pa

humbur entuziazmin— WInSton CHurCHILL

dështimi gjithmonë shihet si e kundërta e suksesit, por e vërteta është që dështimi dhe suksesi janë të lidhura bashkë dhe ecin në të njëjtin drejtim.

në këto dekadat e fundit duket sikur ushqehet gjithnjë e më shumë fryma e shmangies së realitetit të humbjes, çdo njeri merr një trofe vetëm sepse është pjesë e një skuadre.

Ka mundësi që të keni dëgjuar thënie si : “të gjithë fitojnë” ose

“ti merr një medalje për pjesëmarrjen” ose “në të vërtetë nuk ka ndonjë humbës, ne jemi të gjithë fitues”

Problemi me këtë lloj mendësie, është sepse e shikon dështimin si diçka të keqe, diçka të cilën duhet ta shmangësh me çdo kusht.

Arsyeja pse shumë njerëz heqin dorë nga gjërat që duan të arrijnë, është për shkak se nuk janë gati të përballen me dështimin dhe ndjenjën e turpit, që i shoqëron në sytë e të tjerëve.

njerëzit harrojnë se sa më i madh të jetë qëllimi që duan të arrijnë, aq më shumë duhet të jenë të varur tek aftësia e tyre, për të tejkaluar edhe mësuar nga gabimi.

nevoja për DëShtIM.E vërteta është që dështimi është një pjesë e rëndësishme

dhe e nevojshme në jetë.nëse ne jetojmë me frikën e dështimit, do ta jetojmë

shumë pak jetën dhe do të jetojmë një jetë të kontrolluar dhe të kufizuar duke u përpjekur që të jetojmë në siguri, në mënyrë që të mos përjetojmë dështimin.

pSe ëShtë I rënDëSIShëM DëShtIMI?dështimi edhe pse të dhemb e lëndon është pjesë e

pashmangshme e jetës. në fakt, dështimi është i nevojshëm sepse është mësues shumë i mirë që na modelon dhe na jep formë.

nëpërmjet dështimit ne marrim mësimet më të rëndësishme për jetën.

Kur ne mendojmë për dështimin, na vijnë vetëm gjëra negative në mendje. E dimë që dështimi është i dhimbshëm, sepse na vendos në pozitë të vështirë dhe na bën të

ndjehemi të turpëruar, që nuk mund të arrijmë diçka ose që nuk kemi aftësi.

Megjithatë ata që e kanë njohur dështimin e vërtetë, e kuptojnë që ai është i rëndësishëm për të arritur sukses në jetë. një studiues vuri re se

shmangia e dështimit, vjen për shkak të përpjekjes për të mos shfaqur dobësitë tona dhe për t’u shfaqur para të tjerëve me një imazh të përkryer për veten.

Kur një fëmijët fillojnë të ecin, rrëzohen shumë herë dhe kjo mund të shihet si dështim, por po të pyesësh nënat nëse fëmija i tyre do të ecë, ato me siguri që do

të thonë Po. ndaj megjithëse fëmijët mund të rrëzohen shumë herë,

siguria është që ata do të ecin një ditë. Pse janë nënat kaq të sigurta për këtë gjë?

Sigurisht që ne të gjithë e dimë përgjigjen e kësaj pyetjeje. dihet që të rrëzuarit shumë herë para se një fëmijë të

fillojë të ecë, është pjesë e procesit të të ngriturit në këmbë.Pse nuk e shohim atëherë edhe dështimin në fusha të

tjera të jetës kështu? Sa herë që ne mund dështojmë, jemi një hap më shumë drejt suksesit.

Page 21: Sy që Shikojnë ka plot, Sytë që vëShtrojnë janë të rrallë 5 Gjuhët e …jetova.org/wp-content/uploads/2018/10/Jete-Studentore... · 2018-10-08 · nga familja dhe uljes

21 2018 / Jetë Studentore

nJErËZ tË SuKSESSHËM:Kur vjen fjala tek njerëzit që kanë arritur sukses ne asnjëherë nuk mendojmë për dështimin. Sot, ajo që shumica e njerëzve nuk dinë është se si kanë dështuar ata, që njihen si njerëzit më të suksesshëm në fushat të ndryshme të jetës. Ja se cfarë thonë disa nga ata për dështimin.

WALt DisNEy: “Mendoj që është e rëndësishme të kesh një goxha dështim kur je ri. Kam mësuar shumë. Sepse të bën të vetëdijshëm për atë që mund të të ndodhë. Për shkak të kësaj gjëje nuk kam patur ndonjë frikë gjatë gjithë jetës time, kur kemi qenë afër falimentimit. nuk e kam patur frikën që nuk mund të filloja të bëja diçka tjetër.

sOichirO hONDA: ”Suksesi përfaqëson 1% të punës tënde, i cili ka ardhur si rezultat i 99% të quajtur dështim. Suksesi është 99% dështim”.

J.K. rOWLiNg: “Eshtë e pamundur të jetosh pa dështuar në diçka, vetëm nëse ke jetuar një jetë aq të kujdesshme, saqë mund të themi që nuk ke jetuar jeten fare. Gjithesesi ti ke dështuar edhe kështu”.

ABrAhAM LiNcOLN: “Meraku im, nuk është nëse ke dështuar apo jo, por nëse je i kënaqur nga dështimi”

ALBErt EiNstEiN: “dështimi është sukses në progres” një njeri që asnjëherë nuk ka bërë asnjë gabim, nuk ka provuar asnjëherë diçka të re”. “ti ke dështuar me të vërtetë vetëm kur ke hequr dorë”.

thOMAs EDisON: “dobësia jonë më e madhe qëndron në të hequrit dorë. Mënyra më e mirë për të arritur sukses është që ta provosh përsëri”. “unë nuk kam dështuar. thjesht kam gjetur 10.000 mënyra që diçka nuk funksion”.

BiLL gAtEs: “Suksesi është tekanjoz, i mashtron njerëzit e zgjuar, duke bërë të mendojnë që ata nuk mund të humbasin”.

MArK ZucKErBErg: “rreziku më i madh është të mos ndërmarrësh asnjë risk. në një botë që ndryshon shumë shpejt, e vetmja strategji që garanton dështimin është të mos marrësh përsipër asnjë risk.

pSe DëShtIMI ëShtë I nevojShëM !!!

Këtu janë katër mësime sesi dështimi na mëson gjëra me vlerë.

1- EKSPErIEnCA Çfarë ndodh kur dështon? Mëson të kesh një kuptim më të gjerë për jetën. E ndryshon botëkuptimin tënd për jetën, nëpërmjet vështirësive që përjeton.

2- nJoHurIAdështimi sjell njohuri. njohuri për të tejkaluar me sukses në të ardhmen, atë gjë që sot të solli dështim.

Kur tomas Edison dështoi 10.000 here për të shpikur llambën elektrike, ai fitoi njohuri për gjithë ato mënyra që nuk funksionuan, por që eventualisht e çuan në sukses.

3- FLEKSIBILItEt (AFtËSI rIPËrtËrItËSE)Sa më shumë që dështojmë, aq më shumë mësojmë të jemi elastikë, ta marrim veten sërisht pas një dështimi dhe të ecim përpara.

4- rrItJEKur ne dështojmë ne rritemi dhe maturohemi. ne krijojmë një kuptim më të thellë për jetën dhe kuptojmë më shumë veten, se pse duam të arrijmë diçka.

“Një mënyrë për të fituar, është të ngriturit nga rënia në vend që të zhgërryhemi në dështimin tonë. Rëniet tona mund të na e vështirësojnë fitoren, por përsëri mund të kalojmë vijën e finishit si kampionë”.

“Dështimi është një mundësi për t’u ngritur sërisht dhe për të fituar”.

Page 22: Sy që Shikojnë ka plot, Sytë që vëShtrojnë janë të rrallë 5 Gjuhët e …jetova.org/wp-content/uploads/2018/10/Jete-Studentore... · 2018-10-08 · nga familja dhe uljes

22 Jetë Studentore / 2018

7 cIlëSI për një uDhëheQëS të SukSeSShëM!

Studentët jo më kot, cilësohen si brezi më potencial në shoqëri dhe fabrika e liderave të së nesërmes. në mesin tuaj ju që tani mund të dalloni lehtësisht disa persona, tek të cilët bien në sy cilësi të dallueshme të një udhëheqësi. Por, cilësitë e spikatura tek një student kanë nevojë të zhvillohen dhe gjithashtu të pasurohen me cilësi të tjera mbështetëse. në këtë menyrë një student nga potencial për lider, mund të bëhet një lider me potencial të fortë për të arritur sukses në të ardhmen!

Ja disa cilësi që një lider duhet të ketë për të arritur sukses:

1. vIZIonI: Liderat e suksesshëm kanë ide të qarta se ku po shkojnë dhe çfarë po përpiqen të arrijnë.• Kjo cilësi e dallon nje udhëheqës nga një menaxher.• Vizioni u lejon udhëheqësve të lidhen emocionalisht

me punonjësit e tyre.

“Udhëheqësit e mirë të biznesit krijojnë një vizion, e përpunojnë vizionin, e pasurojnë atë me pasion dhe e çojnë deri në fund” – Jack Welch

2. guxIMI: Midis 7 cilësive të udHËHEQËSIt, guximi është tipari më i dallueshëm nga të tjerët.• Kurajo/Guxim do të thotë të jesh i gatshëm të

marrësh rreziqe në arritjen e qëllimit, pa patur siguri për sukses.

• Për shkak se nuk ka siguri të garantuar në jetë apo biznes, çdo angazhim dhe çdo veprim i bërë, përbën rrezik në një farë mënyre.

“Kurajoja, me të drejtë vlerësohet e para ndër cilësitë njerëzore, sepse nga kurajoja varen të gjithë cilësitë e tjera. – Winston Churchill

3. IntegrItetI. Vlera kryesore, që pothuajse të gjithë ekzekutivët bien dakord, që të spikasë në kompanitë e

Page 23: Sy që Shikojnë ka plot, Sytë që vëShtrojnë janë të rrallë 5 Gjuhët e …jetova.org/wp-content/uploads/2018/10/Jete-Studentore... · 2018-10-08 · nga familja dhe uljes

23 2018 / Jetë Studentore

tyre është integriteti.• thelbi i integritetit është të qënit i vërtetë.• Integriteti kërkon që gjithmonë të tregoni të vërtetën,

të gjithë njerëzve, në çdo situatë.“Kur ke integritet, nuk ke frikë, pasi nuk ke asgjë për të fshehur. Kur ke integritet, gjithmonë do të bësh atë që është e drejtë, kështu që nuk do të quhesh fajtor’’ –Zig Ziglar

4. përulëSIa. udhëheqësit e mëdhenj janë të fortë, vendimtarë dhe gjithashtu të përulur.• Përulësi do të thotë të kesh vetëbesim dhe vetësiguri

për të vënë në pah vlerat e të tjerëve, pa u ndier i kërcënuar për veten.

• Përulësi do të thotë që të jesh i të gatshëm të pranosh se mund të kesh gabim dhe se nuk i di të gjitha përgjigjet.

“Sa më shumë që mund të përmbani/frenoni egon tuaj, aq më realistë jeni për problemet tuaja. Ju mësoni si të dëgjoni dhe pranoni që nuk i dini të gjitha përgjigjet. –Larry Bossidy.

5. planIFIkIMI StrategjIk. udhëheqësit e mëdhenj janë të jashtëzakonshëm në planifikime strategjike. Ata kanë aftësinë të shohin përpara, të parashikojnë me saktësi se ku po shkon industria, tregëtia apo edhe politika.• udhëheqësit kanë aftësinë për të parashikuar

tendencat përpara konkurrentëve të tyre.• Për shkak të rritjes së konkurrencës, vetëm liderët

dhe organizatat që mund të parashikojnë me saktësi tregjet e ardhshme mund të mbijetojnë.

“Strategjia nuk është pasoja e planifikimit, por e

kundërta: pika prej nga fillon planifikimi”. – Henry Mintzberg

6. FokuSI. Aftësia e një udhëheqësi për t’u siguruar që çdo pjestar është i fokusuar dhe i përqëndruar në përdorimin efektiv të kohës së tij, që të mund të sigurojë një performancë të shkëlqyer.• Liderat përqëndrohen kryesisht tek rezultatet, në atë

që duhet të arrijnë vetë (personalisht), ato që duhet të arrijnë të tjerët (kolegët) dhe rezultatet e gjithë organizatës.

• udhëheqësit e mëdhenj përqëndrohen tek pikat e tyre te forta edhe ato të të tjerëve.

“Njerëzit e suksesshëm arrijnë të kenë një fokus pozitiv në jetë, pavarësisht asaj që mund të ndodhë. Ata qëndrojnë të fokusuar me tepër në sukseset e tyre të kaluara, sesa në dështimet dhe përqëndrohen më shumë në hapat që duhet të ndërmarrin për të plotësuar synimet e tyre, sesa në rrethanat shpërqndruese të jetës aktuale”–Jack Canfield

7. BaShkëpunIMI. udhëheqësia është aftësia për t’i bërë njerëzit të kenë dëshirë të bashkëpunojnë me ju.• Fitojeni bashkëpunimin me të tjerët duke u

përkushtuar çdo ditë në forcimin e marrëdhënieve cilësore me përsonat kyç.

• Për shkak se nuk ekziston ndonjë siguri në jetë ose biznes, çdo përkushtim dhe veprim që merr mund të sjellë një lloj rreziku.

“Nëse imagjinata të nxit të kuptosh se sa shpejt njerëzit i përgjigjen kërkesave të tua, kur ato kërkesa plotësojnë interesave të tyre, atëherë kjo është rruga që duhet të ndjekësh”.–napoleon Hill.

sEMiNAri i LEADErshiP ndihmon se si të përgatiten studentët për të ardhmen, duke patur fokus liderët e mëdhenj që bota drejtohet sot, dhe cili mund të jetë kontributi i tyre në këtë fushë. udhëheqësia nuk është vetëm në punë apo profesion por është në shoqëri, familje, punë kudo.

Page 24: Sy që Shikojnë ka plot, Sytë që vëShtrojnë janë të rrallë 5 Gjuhët e …jetova.org/wp-content/uploads/2018/10/Jete-Studentore... · 2018-10-08 · nga familja dhe uljes

Jetë Studentore / 2018

Vendosja e Përparësivenë universitet sfida e menaxhimit

të kohës është e lartë. nuk ke një njeri që të thotë çfarë duhet të

bësh, duhet vetë të kujdesesh. Pra sfida është si ta përdor kohën në mënyrë sa më efektive.

Imagjino një situatë të tillë: jeni duke mësuar për provim, papritur bie zilja e celularit dhe është miku yt. Ai ju fton për një vizitë nga shtëpia e tij. ti i thua “po“ dhe nisesh për tek shtepia e tij. rrugës takohesh me një shok të universitetit

dhe fillon të bisedosh me të. Pastaj kujtohesh që në shtëpi nuk ke qumësht e duhet patjetër të blesh.

Shkon në dyqan dhe nuk gjen, ndërkohë bie celulari dhe është nëna që kërkon të kthehesh urgjent në shtëpi sepse ka ardhur një i afërm. Shkon menjëherë dhe nuk je aspak i kënaqur me çfarë ka ndodhur në këtë ditë sepse as tek shoku nuk shkove dhe as për provim nuk mësove. Stiven Kovi thotë: ‘njerëzit efektivë qëndrojnë të fokusuar në gjërat

kryesore. Ata e dinë çfar të bëjnë dhe kur ,si edhe sa kohë të investojnë në të. Ata vendosin përparësi’.

Pyetja që lind është: si ti përcaktoj përparësitë?

një mjet shumë i dobishëm është tabela e menaxhimit të kohës e presidentit amerikan duajt Aizenhauer.

Ai i ndante punët sipas këtyre kritereve:

- E rëndësishme - E parëndësishme - urgjente dhe -Jo urgjente.

GJËrAt E rËndËSISHME GJËrAt urGJEntE

kuaDratI 1Janë detyrat urgjente dhe të rëndësishme. Kërkojnë vëmendjen tonë të menjëhershme sepse kanë pasoja të rëndësishme. Këtu ndodhen zakonisht detyra të rëndësishme që i keni shtyrë herë pas here derisa janë bërë urgjente. P.sh. mësimi për një provim, nëse nuk mësohet me rregull mblidhen shumë mësime bashkë dhe në fund një javë para provimit duhet që ti mësojmë e ti bëjmë gati të gjitha.

kuaDratI 3Këtu janë gjërat urgjente por të parëndësishme.Këtu futen telefonata nga miq, thjesht për qef, punë që janë urgjente por që nuk janë përgjegjësi e jotja.rëndësia vjen para urgjencës ndaj kur diçka është urgjente shiko më parë a është e rëndësishme. njerëzit efektivë i kushtojnë shumë pak kohë dhe energji këtij kuadranti.

kuaDratI 2Këtu qëndrojnë gjërat jo urgjente por të rëndësishme. Këtu qëndron thelbi i menaxhimit personal efektiv. Pra ndërsa merreni me punët normale të ditës merrni kohë që të punoni për gjërat e rëndësishme që jo patjetër duhen bërë atë ditë por që janë të rëndësishme. disa nga këto gjëra janë; përgatitja afatgjatë për provim, ruajtja e formës fizike, një detyrë e veçantë (mësimi i një gjuhe të huaj). nëse do të punoni me këtë kuadrant rregullisht do t’i kurseni vetes shumë probleme, kriza dhe nxitime të minutës së fundit plot stres dhe do të festoni suksesin e të nesërmes që sot.

kuaDratI 4Jo të rëndësishme dhe jo urgjente. Gjërat që na vijnë më natyrshëm dhe lehtësisht ne perfshihemi me to, janë gjërat e këtij kuadranti. Këtu futen gjëra si: kafe pa qëllim me shokë që zakonisht rri me ta, hulumtim në internet me orë të tëra pa punë specifike, shpenzim i kohës duke parë tV, etj. Këto gjëra na tërheqin më shumë sesa bërja e një detyre kursi që veç e shtyjmë dhe e lemë të kalojë në kuadrantin e parë. të bërit e gjërave e këtij kuadranti mund të ndodhin vetëm në ato raste kur ne me të vërtetë jemi shumë të lodhur dhe bërja e diçkaje nga ky kuadrant na çlodh, përndryshe të gjitha aktiviteteve që ndodhen këtu duhet ti shmangim dhe tu themi ”jo”.

Këshilla praKtiKe• ndaji gjithë përgjegjsitë e tua në 4 kuadratet e mësipërme dhe vendos çfarë do të bësh dhe kur do ta bësh.

• Gjithmonë përpiqu që të punosh me kuadratin 1 më së pari dhe jo me 3 apo 4 sado interesante të duken.

• Puno çdo ditë me diçka që është nga kuadrati i dytë, ky kuadrati ka përparsinë në krahasim me 3 dhe 4.

• dy kuadratet e fundit 3 dhe 4 përpiqu ti lësh për më vonë ose tu thuash “jo” ose ti shmangësh fare.

Page 25: Sy që Shikojnë ka plot, Sytë që vëShtrojnë janë të rrallë 5 Gjuhët e …jetova.org/wp-content/uploads/2018/10/Jete-Studentore... · 2018-10-08 · nga familja dhe uljes

25 2018 / Jetë Studentore

Besimi tek të tjerëtndoshta për këtë temë zgjidhja

më e thjeshtë do të ishte një fjalë e urtë popullore:

“BESnIK BËHu, Por BESË MoS I ZI ASKuJt”. Por, unë personalisht jam shumë skeptik për këtë zgjidhje kaq të thjeshtë, duke u bazuar në provojën personale dhe atë që kam mësuar.

njëri nga faktorët kyç që ndërton ose prish marrëdhëniet tona, si në rrethin e ngushtë familjar dhe në atë më të gjerë si farefis, shoqëri apo dhe në punë është besimi ose mosbesimi që kemi për të tjerët.

Besimin si koncept nuk e gjejmë vetëm tek librat fetarë, por ai është shumë aktual dhe në botën laike ku ne jetojmë. Mjafton të jemi vigjilentë dhe syçelë për të parë, si mediat çdo ditë promovojnë slogane rreth besimit, psh: politikanët mundohen ta fitojnë besimin e zgjedhësve, duke dhënë premtime gjatë fushatave elektorale. Kompanitë shitëse bëjnë gjithçka për të fituar besimin e konsumatorëve, me anë të reklamave. Sekreti i shumicës së bizneseve është, që produktin e tyre ta shesin, si më të mirin e më të besueshmin në treg, për këtë arsye ata bëjnë promocioneve të herë pas hershme.

ndaj natyrshëm lind pyetja: Po në jetën e përditshme si e krijojmë besimin/mosbesimin për njerëzit?

Ka dy mënyra si ne e krijojmë besimin ose mosbesimin për të tjerët. Së pari, ne zgjedhim t’i besojmë dikujt që s’e njohim personalisht, vetëm sepse kemi degjuar për të nga të tjerët më parë, pra kemi krijuar një opinion dhe “besim” paraprak për këtë njeri.

dhe e dyta, ne vendosim t’i besojmë një njeriu, vetëm pasi e kemi testuar me një lloj sfide që na ka përballur gjatë jetës. nëse ky person është treguar besnik, do të vazhdojmë t’i besojmë, duke e ditur që kemi prova përse t’i zemë besë.

E njëjta gjë ndodh edhe me mosbesimin: ne zgjedhim të mos i besojmë dikujt sepse kemi dëgjuar nga dikush, që ai njeri nuk është për t’i besuar, ose ne zgjedhim për të mos i besuar dikujt sepse e kemi sprovuar më një gjë dhe na ka zhgënjyer.

prItShMërItë e gaBuara Dhe ZhgënjIMet

në rrugëtimin e jetës, ne besojmë dhe shpresojmë që të gjejmë njerëz qe tu besojmë me të vërtetë, me shpresë që ata njerëz “perfektë” nuk do të na zhgënjejnë kurrë. Por, pritshmëri të tilla na çojnë në përfundime të gabuara kur të tjerët na zhgënjejnë herë pas here. ndaj, jo më kot njerëzit kanë zgjedhur t’i besojnë me të vërtetë fjalës së urtë popullore “Besnik bëhu, por besë mos i zi askujt”

cIlI ëShtë realItetI?realiteti është që jemi të rrethuar

nga njerëz plot me gabime, siç jemi dhe vetë, njerëz me dobësi, të papërsosur dhe me boshllëqe. dhe rregulli i këtij realiteti është ky: njerëz me gabime dhe të papërsosur krijojnë marrëdhënie të papërsosura, që herët a vonë do të zhgënjejnë. nëse ky është realiteti atëherë çfarë duhet të bëj?

ekZIStojnë DY ZgjIDhje:

1. të pres për njerëz perfektë dhe atyre që më kanë zhgënjyer të mos u besoj kurrë më, duke i shkëputur kështu marrëdhëniet.

2. Ata që m’i ka sjellë jeta perreth në familje, shoqëri, punë etj, kur të më zhgënjejnë t’i fal e të vendos tu besoj përsëri (jo në naivitet)

Zgjidhja e parë na vjen më natyreshëm dhe nuk do shumë mundim e investim, ndërsa zgjedhja e dytë është më e vështirë. në zgjedhjen e parë është e ndertuar kryesisht shoqeria jonë, prandaj eshte bërë popullore shprehja:”Besnik bëhu, besë mos i zërë kujt.

Zgjedhjen e dytë pak veta e duan, por ata që e duan, kanë familje te forta, shoqëri të fortë, dhe kjo sepse besimi që i jep dikujt e rrit atë moralisht dhe shpirtërisht.

Besimi të bën përgjegjës. Besimi është ai që e bën një shoqëri të shëndoshë dhe dinamike.

Vendosja e Përparësive

Page 26: Sy që Shikojnë ka plot, Sytë që vëShtrojnë janë të rrallë 5 Gjuhët e …jetova.org/wp-content/uploads/2018/10/Jete-Studentore... · 2018-10-08 · nga familja dhe uljes

26 Jetë Studentore / 2018

Kohë shoqërore

Takim javor

Luajmë bowling

Takim festiv

Ping-pong

Kohë shoqërore

Kamp anglishteje

Punuan: Anila Mingo, sedat hoti, Enkeleda gjata, Fiqe hoti, Zamir Mingo, Julinda hoxha.

redaktor letrar: Anila Mingo

dizajn grafik: M&B Botime dhe Studio Grafike

Shtypi: “Van Gogh”, Shkup 2017tirazhi: 1000 kopje.

Page 27: Sy që Shikojnë ka plot, Sytë që vëShtrojnë janë të rrallë 5 Gjuhët e …jetova.org/wp-content/uploads/2018/10/Jete-Studentore... · 2018-10-08 · nga familja dhe uljes

27 2018 / Jetë Studentore

“gjëja më e vogël që mund të merrni nga vitet studentore ëShtë një DIploMë, gjëja më e madhe do të ishte të kuptosh se çFarë Do të BëSh Me jetën tënDe”