Upload
others
View
3
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Przedmiot | Słowa z uśmiechem | Klasa 6 Szkoła podstawowa 4–6
AUTORZY:EwaHorwath,GrażynaKiełb,AnitaŻegleń
1
SzczegółowyprzedmiotowysystemocenianiadopodręcznikaSłowazuśmiechemkl.6
KRYTERIASZCZEGÓŁOWE
Lekturaiinnetekstykultury,naukaojęzyku
Wymagania
konieczne(ocena:dopuszczający)
podstawowe(ocena:dostateczny)
rozszerzone(ocena:dobry)
dopełniające(ocena:bardzodobry)
ponadprogramowe(ocena:celujący)
UCZEŃ
Rozdział1.Światywyobraźni
„Słowanacenzurowanym”.RafałKosik,Felix,NetiNikaorazPałacSnów(fragmenty)
• rozpoznajebohaterówpowieści
• formułujepytanianawskazanytemat
• konfrontujesytuacjeztekstuzwłasnymidoświadczeniami
• znapojęciefikcjaliteracka• wypowiadasięnatematpoprawnościjęzykawżyciucodziennym
• prezentujebohaterów• budujezróżnicowanepytania
• opisujereakcjebohaterów
• dostrzegafikcyjnycharakterświataprzedstawionegowutworze
• uczestniczywdyskusjinatematwyrazówobcychizapożyczonych
• uzasadniaswojąopinięnatematbohaterawłaściwiedobranymiargumentami
• wykorzystujeinformacjeztekstudotworzeniapytań
• objaśniazałożeniaprojektuprzedstawionegowtekście
• wyjaśnia,naczympolegafikcjarealistyczna
• dobieratrafneargumentywdyskusji
• oceniapredyspozycjebohateradopełnieniafunkcjispołecznej
• tworzyuporządkowanyzestawpytań
• oceniazałożeniaprojektuprzedstawionegowutworze
• odwołujesięwdyskusjidoprzykładówużyciajęzykawmediach
• wyrażaopinięnatematobecnościwjęzykuwyrazówobcychizapożyczonych,trafniedobierającargumentynapoparcieswojegostanowiska
• komentujesytuacjeprzedstawionewutworze,odwołującsiędoogólnieprzyjętychnormżyciaspołecznego
„Okręgi,kuleitrójkąty...Ortograficznastrefatajemnic”.Pisowniawyrazówzóiu
• wyszukujewyrazyzóiuwzestawieortogramówzawartychwćwiczeniach
• stosujezasadyortograficznedopoprawnegozapisuwyrazówzóiu
• zapisujepoprawniewiększośćwyrazówzóiuwzestawieortogramówzawartychwćwiczeniach
• zapisujepoprawniewszystkiewyrazyzóiuwzestawieortogramówzawartychwćwiczeniach
• przedstawiaoryginalnesposoby(np.zagadki,gry,infografiki)zapamiętaniazapisupoznanychwyrazówztrudnością
Przedmiot | Słowa z uśmiechem | Klasa 6 Szkoła podstawowa 4–6
AUTORZY:EwaHorwath,GrażynaKiełb,AnitaŻegleń
2
Lekturaiinnetekstykultury,naukaojęzyku
Wymagania
konieczne(ocena:dopuszczający)
podstawowe(ocena:dostateczny)
rozszerzone(ocena:dobry)
dopełniające(ocena:bardzodobry)
ponadprogramowe(ocena:celujący)
UCZEŃ
• znazasadypisownióiu,starasięjestosować
• korzystazesłownikaortograficznego
ortograficznąwzakresiepisownióiu
„Dziwnepostaciezczasownikiempoznacie”.Powtórzeniewiadomościoczasowniku
• rozpoznajeczasownikwśródinnychczęścimowy
• rozpoznajewtekścieformyliczb,czasów,osób,rodzajówgramatycznychczasownika
• rozpoznajenieosoboweformyczasownika
• rozpoznajeniektóreczasownikidokonaneiniedokonane
• wskazujewtekścieczasownikiwstronieczynnejiwstroniebiernej
• tworzyformyliczbypojedynczejimnogiejczasownika
• tworzyformyróżnychczasówczasownika
• odmieniaczasownikiprzezosobyirodzaje
• wskazujewtekściebezokolicznikiorazformynieosobowezakończonena-no,-to
• poprawniestosujeformyczasownikówdokonanychiniedokonanychwróżnychczasach
• znapojęciaczasownikiprzechodnieiczasownikinieprzechodnie
• przekształcaformyosoboweczasownikównabezokolicznikiiodwrotnieodpowiedniodoprzyjętegocelu
• przekształcaformyosoboweczasownikównaformynieosobowezakończonena-no,-toiodwrotnieodpowiedniodoprzyjętegocelu
• poprawnieicelowoużywaczasownikówdokonanychiniedokonanych
• odróżniaczasownikiprzechodnieodnieprzechodnich
• poprawnieicelowostosujeformystrony
• stosujepoprawnieiceloworóżneformygramatyczneczasowników
• funkcjonalniestosujeczasownikidokonaneiniedokonanewswoichwypowiedziach
• używaformstronybiernejiczynnejczasownikadlauzyskaniajednoznacznościtreściwypowiedzi
• twórczoifunkcjonalniewykorzystujewiedzęorazumiejętnościjęzykowedotycząceznaczeniaiodmianyczasownikóworazzasadichpisowni
Przedmiot | Słowa z uśmiechem | Klasa 6 Szkoła podstawowa 4–6
AUTORZY:EwaHorwath,GrażynaKiełb,AnitaŻegleń
3
Lekturaiinnetekstykultury,naukaojęzyku
Wymagania
konieczne(ocena:dopuszczający)
podstawowe(ocena:dostateczny)
rozszerzone(ocena:dobry)
dopełniające(ocena:bardzodobry)
ponadprogramowe(ocena:celujący)
UCZEŃ
czynnejibiernejczasownika
„Cozaczasy!Cozaobyczaje!”.Dialog–radydlapiszących.MariaKrüger,Godzinapąsowejróży(fragmenty)
• prezentujekrótkobohaterkętekstu
• wyszukujewtekścieinformacjenatematdawnejszkoły
• wskazujewtekściekwestiebohaterówisłowanarratora
• podajeprzykładyuzupełnieńdialogowychztekstu
• znafunkcjeznakówinterpunkcyjnychwzapisierozmowy
• przyniewielkimwsparciunauczycielazapisujedialog
• opisujemiejscenapodstawieilustracjiifotografii
• omawiaróżnicemiędzyszkołądawnąiwspółczesną
• znafunkcjedialoguwtekścieliterackim
• rozpoznajeuczucianapodstawieniewerbalnychśrodkówkomunikowaniasię
• zapisujedialog,korzystajączradzmieszczonychwpodręczniku
• omawiaróżneelementyświataprzedstawionego
• wyrażaopinięoszkolewróżnychepokach
• wyszukujewwypowiedziachdialogowychelementycharakterystykipośredniej
• używawłaściwychśrodkówjęzykowychdonazwaniaróżnychuczuć
• zapisujepoprawniedialog,używającwłaściwychznakówinterpunkcyjnychiodpowiednichuzupełnieńdialogowych
• wopisiebohaterauwzględniawnioskiwyciągniętezprzedstawionychzdarzeń
• przytaczaargumentynapoparcieswojejopiniioszkole
• analizujeinformacjezawartewwypowiedziachdialogowych
• rozpoznajeróżneinformacjezawartewuzupełnieniachdialogowych
• zapisujedialog,używającróżnorodnychuzupełnieńdialogowych
• redagujebezbłędnyjęzykowodialog–oryginalnypodwzględemtreściistylu
„Odmyśleniagłowanieboli”.Trudneformyczasowników
• znazasadyodmianyczasownikówoznaczającychruch,typuiść,wczasieprzeszłymistarasięjestosować
• stosujezasadyodmianyczasownikówoznaczającychruch,typuiść,wczasieprzeszłym
• poprawnieużywawiększościczasownikówoznaczającychruch,typuiść,wczasieprzeszłym
• poprawnieużywaczasownikioznaczająceruch,typuiść,wczasieprzeszłym
• poprawnieużywawswoichwypowiedziachustnychipisemnychtrudnychform
Przedmiot | Słowa z uśmiechem | Klasa 6 Szkoła podstawowa 4–6
AUTORZY:EwaHorwath,GrażynaKiełb,AnitaŻegleń
4
Lekturaiinnetekstykultury,naukaojęzyku
Wymagania
konieczne(ocena:dopuszczający)
podstawowe(ocena:dostateczny)
rozszerzone(ocena:dobry)
dopełniające(ocena:bardzodobry)
ponadprogramowe(ocena:celujący)
UCZEŃ
• znazasadypisowniniezczasownikamiistarasięjestosować
• dostrzegatrudnościortograficznewzakresiepisownizakończeńbezokoliczników
• dostrzegatrudnościwodmianiewybranychczasownikówużytychwćwiczeniach
• stosujezasadypisowniniezczasownikami
• znazasadypisowni-źć,-ść,-ąćwzakończeniachbezokolicznikaistarasięjestosować
• poprawnieodmieniawiększośćczasownikówużytychwćwiczeniach
• stosujezasadypisowni-źć,-ść,-ąćwzapisiezakończeńbezokolicznika
• poprawnieodmieniaczasownikiużytewćwiczeniach
• poprawniezapisujezakończeniabezokolicznika
• korzystazesłownikapoprawnejpolszczyznywceluustaleniapoprawnościjęzykowejtrudnychformczasowników
czasownikówwczasieprzeszłym
• sprawnieposługujesięsłownikiempoprawnejpolszczyzny
„Pieśńujdziecało”.Opowiadaniezdialogiem–radydlapiszących.DorotaTerakowska,CórkaCzarownic(fragmenty)
• odpowiadanapytaniadotycząceelementówświataprzedstawionego
• przygotowujeplankilkuobrazówfilmowychdokumentującychjednązprzygód
• znapojęcieliteraturafantasy
• zapisujeprostydialog• przyniewielkimwsparciunauczycielapiszeopowiadaniezdialogiem
• podajenajistotniejszeinformacjenatematbohaterów,uwzględniajewtreściogłoszenia
• posługujesięzezrozumieniemterminamiplener,kadr
• wskazujeelementyfantastycznewomawianymtekście
• redagujekrótkieopowiadaniezdialogiem,korzystajączrad
• objaśnia,naczympolegazłowyrządzaneprzeznajeźdźców
• formułujeprecyzyjnewskazówkinatematelementówscenografii
• interpretujesłowapieśni• redagujeopowiadaniezdialogiemielementamiopisu
• określarelacjełączącebohaterkiiuzasadniaswojezdanie
• wykorzystujewiedzęnatemattworzywafilmowegowanalizietekstupowieści
• objaśniaznaczeniepieśniwkontekściepowieściowychzdarzeń
• redagujerozbudowane,poprawnejęzykowo,stylistycznieikompozycyjnie
• wypowiadasięnatematproblematykitekstu,odwołującsiędocechgatunkowychliteraturyfantasy
• redagujebezbłędnejęzykowoikompozycyjnieopowiadaniezdialogiem–oryginalnepodwzględemtreściistylu
Przedmiot | Słowa z uśmiechem | Klasa 6 Szkoła podstawowa 4–6
AUTORZY:EwaHorwath,GrażynaKiełb,AnitaŻegleń
5
Lekturaiinnetekstykultury,naukaojęzyku
Wymagania
konieczne(ocena:dopuszczający)
podstawowe(ocena:dostateczny)
rozszerzone(ocena:dobry)
dopełniające(ocena:bardzodobry)
ponadprogramowe(ocena:celujący)
UCZEŃ
zamieszczonychwpodręczniku
opowiadaniezdialogiemielementamiopisu
„Gdybybabciamiaławąsy…Niejesttakźle.Zastanówsię”.Trybyczasowników
• rozpoznajeformytrybuoznajmującego,rozkazującegoiprzypuszczającego
• znazasadyakcentowaniawyrazówwformietrybuprzypuszczającego
• tworzyformytrybuoznajmującego,rozkazującegoiprzypuszczającego
• starasięstosowaćzasadyakcentowaniawyrazówwformietrybuprzypuszczającego
• przekształcazdania,wykorzystującróżneformytrybuczasownika
• poprawnieakcentujewiększośćczasownikówwformietrybuprzypuszczającego
• funkcjonalniestosujeróżneformytrybuczasownikawswoichwypowiedziach
• poprawnieakcentujeczasownikiwformietrybuprzypuszczającego
• wykorzystujetwórczoifunkcjonalniezdobytąwiedzęnatemattrybówczasownika
„Tosięwie…”.Konstrukcjezzaimkiemzwrotnymsię
• rozpoznajewzdaniachzaimekzwrotnysię
• znakonstrukcjejęzykowezzaimkiemzwrotnymsię
• stosujeformyzaimkazwrotnegosięwsytuacjachtypowych
• opisujeróżnicemiędzyczasownikamizzaimkiemsięibezniego
• poprawniestosujezaimekzwrotnysię
• omawiafunkcjezaimkazwrotnegosięwróżnychkonstrukcjachskładniowych
• używafunkcjonalnieczasownikówzzaimkiemzwrotnymsięwsytuacjachnietypowych
„Gdybyniebyłomarzeń…”.Pisowniacząstek-bym,-byś,-by,-byśmy,-byście
• wyszukujewyrazyzcząstkami-bym,-byś,-by,-byśmy,-byściewzestawieortogramówzawartychwćwiczeniach
• dostrzegatrudnościortograficznewzakresiełącznejirozdzielnejpisownicząstek-bym,
• znazasadydotyczącełącznejirozdzielnejpisownicząstek-bym,-byś,-by,-byśmy,-byścieistarasięjestosować
• stosujezasadyłącznejirozdzielnejpisownicząstek-bym,-byś,-by,-byśmy,-byściewzestawieortogramówzawartychwćwiczeniach
• poprawniezapisujecząstki-bym,-byś-by,-byśmy,-byściewzestawieortogramówzawartychwćwiczeniach
• przedstawiaoryginalnesposoby(np.zagadki,gry,infografiki)zapamiętaniazapisupoznanychwyrazówztrudnościąortograficznąwzakresiepisownicząstek-bym,-byś,-by,-byśmy,-byście
Przedmiot | Słowa z uśmiechem | Klasa 6 Szkoła podstawowa 4–6
AUTORZY:EwaHorwath,GrażynaKiełb,AnitaŻegleń
6
Lekturaiinnetekstykultury,naukaojęzyku
Wymagania
konieczne(ocena:dopuszczający)
podstawowe(ocena:dostateczny)
rozszerzone(ocena:dobry)
dopełniające(ocena:bardzodobry)
ponadprogramowe(ocena:celujący)
UCZEŃ
-byś,-by,-byśmy,-byście• korzystazesłownikaortograficznego
„Komutygrys,komu?…boidędodomu”.Jean--PierreDavidts,MałyKsiążęodnaleziony(fragmenty)
• znapojęciereklama• wie,czymjestsloganreklamowyirozumiejegofunkcję
• odczytujeintencjewypowiedzireklamowej
• czytaradydlapiszącychtekstocharakterzeperswazyjnym
• odróżniainformacjeodwypowiedzioceniających
• odczytujeznaczeniewybranychhasełreklamowych
• rozpoznajeniektóreśrodkijęzykowewystępującewwypowiedziachreklamowych
• tworzyprostytekstocharakterzereklamowym,korzystajączradzamieszczonychwpodręczniku
• używazezrozumieniemiwewłaściwymkontekściesłowareklama
• rozpoznajeprzysłowiaizwiązkifrazeologicznewhasłachreklamowych
• znaśrodkijęzykowewystępującewwypowiedziachreklamowych
• tworzypoprawnyjęzykowoistylistycznietekstocharakterzereklamowym
• operujesłownictwemzwiązanymzreklamą
• rozpoznajealuzjeliterackiewhasłachreklamowych
• określafunkcjęróżnychśrodkówjęzykowychwwypowiedziachocharakterzeperswazyjnym
• używawtekścieocharakterzereklamowymbogategojęzykaiciekawychrozwiązańgraficznych
• redagujebezbłędnyjęzykowotekstocharakterzereklamowym–oryginalnypodwzględemtreściistylu
• tworzysloganyreklamowe,wykorzystującswobodniekontekstykulturowe
„Wgalaktycznychprzestworzach”.JanuszChrista,KajtekiKokowkosmosie(fragmenty)
• określanaschemacieczasżyciaitwórczościautoraorazczaszdarzeńprzedstawionychwkomiksie
• opowiadaozdarzeniach
• opisujetytułowychbohaterówkomiksu
• wskazujemotywywykorzystanewkomiksie
• objaśniapojęcieliteraturafantastyczno-naukowa
• opisujemiejscaakcjiposzczególnychfragmentówkomiksu
• określaproblematykęutworówkomiksowych
• wyszukujewtekścieneologizmy
• zwracauwagęwprezentacjibohaterównaichrealistycznylubfantastycznycharakter
• określafunkcjęneologizmów
• tworzyscenariuszfilmowywkonwencjis.f.–oryginalnypodwzględemtreściistylu
• twórczoifunkcjonalniewykorzystujewiedzęnatematneologizmówiich
Przedmiot | Słowa z uśmiechem | Klasa 6 Szkoła podstawowa 4–6
AUTORZY:EwaHorwath,GrażynaKiełb,AnitaŻegleń
7
Lekturaiinnetekstykultury,naukaojęzyku
Wymagania
konieczne(ocena:dopuszczający)
podstawowe(ocena:dostateczny)
rozszerzone(ocena:dobry)
dopełniające(ocena:bardzodobry)
ponadprogramowe(ocena:celujący)
UCZEŃ
• znapojęcieliteraturafantastyczno-naukowa
• wskazujerekwizytycharakterystycznedlas.f.
• wymyśladalszyciągzdarzeń,utrzymującjewkonwencjis.f.
funkcjiwliteraturzes.f.wswoichwypowiedziachnatematświataprzedstawionegokomiksu
„Rzeczownikiwkrainachzwykłychifantastyki”.Powtórzeniewiadomościorzeczownikach
• rozpoznajerzeczownikwśródinnychczęścimowy
• rozpoznajeformyliczb,przypadkówirodzajówrzeczownika
• znazasadypisownirzeczownikówwłasnychipospolitychistarasięjestosować
• wyodrębniatematikońcówkirzeczownika
• odróżniarzeczownikiwłasneodpospolitych
• stosujezasadypisownirzeczownikówwłasnychipospolitychwzestawieortogramówzawartychwćwiczeniach
• znapojęciarzeczownikiżywotneinieżywotneorazrzeczownikiosoboweinieosobowe
• tworzypoprawneformyprzypadkówrzeczownikawzwiązkachwyrazowych
• wie,odczegozależykońcówkaodmienianegorzeczownika
• zapisujepoprawniewiększośćrzeczownikówwłasnychipospolitychwzestawieortogramówzawartychwćwiczeniach
• rozpoznajerzeczownikiżywotneinieżywotne
• rozpoznajerzeczownikiosoboweinieosobowe
• określaprzypadkirzeczownikawymaganeprzezpodaneczasownikilubprzyimki
• wykorzystujewiedzęotym,żetesamekońcówkimogąwystąpićwróżnychprzypadkachrzeczownika
• zapisujepoprawnierzeczownikiwłasneipospolite
• stosujewiedzęorzeczownikachosobowychinieosobowychwodmianierzeczownika
• wykorzystujewiedzęoodmianierzeczownikówwswoichwypowiedziachustnychipisemnych
• wykorzystujewiedzęnatematkońcówekrzeczownikadopoprawnegozapisuwyrazów
• twórczoifunkcjonalniewykorzystujewiedzęorazumiejętnościjęzykowedotycząceznaczeniaiodmianyrzeczownikóworazzasadichpisowni
„Gryzkonwencją”.StanisławLem,Bajkaomaszynie
• wyszukujewtekścieinformacjedotyczącemiejscaakcji
• ustalaczasakcji• wyszukujeinformacjewtekście
• objaśnia,kimsąbohaterowietekstu,
• tworzynotatkęencyklopedyczną
• objaśniaintertekstualnycharakteropowiadania
Przedmiot | Słowa z uśmiechem | Klasa 6 Szkoła podstawowa 4–6
AUTORZY:EwaHorwath,GrażynaKiełb,AnitaŻegleń
8
Lekturaiinnetekstykultury,naukaojęzyku
Wymagania
konieczne(ocena:dopuszczający)
podstawowe(ocena:dostateczny)
rozszerzone(ocena:dobry)
dopełniające(ocena:bardzodobry)
ponadprogramowe(ocena:celujący)
UCZEŃcyfrowej,cozesmokiemwalczyła
• porządkujezdarzeniawkolejnościchronologicznej
• wyszukujewtekścieneologizmy
• wymieniawybranecechyklasycznejbaśni
• wskazujeelementykomizmuwutworze
• wymieniawiększośćcechklasycznejbaśni
• relacjonujepojedynekmaszynyiczłowieka
• wyjaśniainwencjęautorawtworzeniuneologizmów
• wskazujepodobieństwaorazróżnicemiędzybaśniąautworemStanisławaLema
• używazezrozumieniemsłowaabsurd
• formułujeprzesłanieutworu
• redagujebezbłędnejęzykowoopowiadanies.f.inspirowanetekstembaśni–oryginalnepodwzględemtreściistylu
„Wzabawowejporadnijęzykowej”.Nietypowerzeczowniki
• identyfikujejakorzeczownikiwyrazyoznaczającerzeczy,któremającechęokreślonązapomocąliczb,np.setka,ósemka
• dostrzegatrudnościwtworzeniuformrzeczownikówodmieniającychsięwedługodmiennychreguł
• rozpoznajerzeczownikioznaczającecechyinazywająceczynności
• znarzeczownikiodmieniającesiętylkowliczbiepojedynczejlubtylkowliczbiemnogiej
• odmienianadwasposobyrzeczownikitypuoko,ucho–wzależnościodznaczenia
• tworzypoprawneformywiększościrzeczownikówotrudnejodmianie,użytychwćwiczeniach
• wykorzystujewiedzęozmianachwtemaciewodmianieniektórychrzeczowników
• tworzypoprawneformyrzeczownikówotrudnejodmianie,użytychwćwiczeniach
• funkcjonalniewykorzystujeswojąwiedzęnatematosobliwościwodmianienietypowychrzeczowników
• sprawnieposługujesięsłownikiempoprawnejpolszczyzny
„Żegluj,żeglarzu!”.Pisowniawyrazówzrziż
• wyszukujewyrazyzrziżwzestawieortogramówzawartychwćwiczeniach
• znazasadypisownirziż,starasięjestosować
• stosujezasadyortograficznedopoprawnegozapisuwyrazówzrziż
• zapisujepoprawniewiększośćwyrazówzrziżwzestawieortogramówzawartychwćwiczeniach
• zapisujepoprawniewszystkiewyrazyzrziżwzestawieortogramówzawartychwćwiczeniach
• przedstawiaoryginalnesposoby(np.zagadki,gry,infografiki)zapamiętaniazapisupoznanychwyrazówztrudnością
Przedmiot | Słowa z uśmiechem | Klasa 6 Szkoła podstawowa 4–6
AUTORZY:EwaHorwath,GrażynaKiełb,AnitaŻegleń
9
Lekturaiinnetekstykultury,naukaojęzyku
Wymagania
konieczne(ocena:dopuszczający)
podstawowe(ocena:dostateczny)
rozszerzone(ocena:dobry)
dopełniające(ocena:bardzodobry)
ponadprogramowe(ocena:celujący)
UCZEŃ
• korzystazesłownikaortograficznego
ortograficznąwzakresiepisownirziż
„Puk,puk,toja...twojawyobraźnia...”.ZbigniewHerbertPudełkozwanewyobraźnią
• wypowiadasięnatemattekstu,omawiawrażeniaczytelnicze
• znapojęcieadresatwiersza
• określanastrójwiersza
• wymieniaczynnościkreującekolejneelementyobrazypoetyckiego
• określaosobęmówiącąorazadresatawiersza
• wykorzystujepozawerbalneśrodkiwyrazudooddanianastrojuwwierszu
• używafunkcjonalnieepitetówwopisieobrazupoetyckiego
• opisujeosobęmówiącąiadresatawiersza
• objaśniaprzenośneznaczeniawwierszu
• przywołujekontekstyliterackiewanalizieiinterpretacjiutworu
• określarolęwyobraźniwodbiorzetekstupoetyckiego
• wyjaśniaznaczenieobrazówpoetyckich
• tworzytekstpoetyckiinspirowanywierszemZbigniewaHerberta–oryginalnypodwzględemtreściiformy
„Opisujęioceniam.Dobrenalepszezamieniam”.Stopniowanieprzymiotników
• rozpoznajeprzymiotnikwśródinnychczęścimowy
• określaliczbęirodzajprzymiotników
• znastopnieprzymiotnika• stopniujeprzymiotniki
• wie,żeprzymiotnikdopasowujeswojąformędookreślanegorzeczownika
• określaprzypadkiprzymiotników
• wskazujeprzymiotniki,niepodlegającestopniowaniu
• łączyprzymiotnikiirzeczownikiwpoprawnezwiązkiwyrazowe
• stosujeprzymiotnikiwewłaściwychkontekstach
• objaśniafunkcjęstopniprzymiotnika
• funkcjonalnieużywazwiązkówprzymiotnikazrzeczownikiem
• prawidłowostopniujetrudneformyprzymiotników
• twórczoifunkcjonalniewykorzystujewiedzęorazumiejętnościjęzykowedotycząceznaczenia,odmianyistopniowaniaprzymiotnikóworazzasadichpisowni
„Chaosiharmonia”.Pisowniawyrazówzchih
• wyszukujewyrazyzhichwzestawieortogramówzawartychwćwiczeniach
• stosujezasadyortograficznedopoprawnegozapisuwyrazówzhich
• zapisujepoprawniewiększośćwyrazówzhichwzestawie
• zapisujepoprawniewszystkiewyrazyzhichwzestawieortogramówzawartychwćwiczeniach
• przedstawiaoryginalnesposoby(np.zagadki,gry,infografiki)zapamiętaniazapisupoznanych
Przedmiot | Słowa z uśmiechem | Klasa 6 Szkoła podstawowa 4–6
AUTORZY:EwaHorwath,GrażynaKiełb,AnitaŻegleń
10
Lekturaiinnetekstykultury,naukaojęzyku
Wymagania
konieczne(ocena:dopuszczający)
podstawowe(ocena:dostateczny)
rozszerzone(ocena:dobry)
dopełniające(ocena:bardzodobry)
ponadprogramowe(ocena:celujący)
UCZEŃ
• znazasadypisownihich,starasięjestosować
• korzystazesłownikaortograficznego
ortogramówzawartychwćwiczeniach
wyrazówztrudnościąortograficznąwzakresiepisownihich
Rozdział2.Wartościposzukiwane
„Odkrywanieprawdyotalentach”.Ewangeliawgśw.MateuszaPrzypowieśćotalentach
• czytauważnieprzypowieść• określacechyipostawybohaterówprzypowieści• wie,żeprzypowieścinienależyodczytywaćtylkonapoziomiedosłownym
• odtwarzawydarzeniaprzedstawionewtekście• oceniazachowaniepanawobecsług• rozumieznaczeniasłówipojęć:drugiedno,prawdymoralne
• określanadawcęorazodbiorcęprzypowieści• analizujeproblemwinyikary• przytaczaiobjaśniaprzesłanieprzypowieści• określacechyfabułyprzypowieści
• objaśniaznaczeniasłowatalent• objaśniaprzenośneznaczeniawybranychelementówświataprzedstawionego• omawiaprzesłanieprzypowieściwkontekściewspółczesnym
• omawiaproblematykętekstu,odwołującsięswobodniedokontekstówhistorycznychikulturowych• wsposóbdojrzałyiprzemyślanykomentujezachowaniabohaterów,uwzględniającmotywyichdziałania
„Ortografianaszklanymekranie”.Pisowniawyrazówwielkąimałąliterą
• wyszukujewyrazypisanewielkąimałąliterąwzestawieortogramówzawartychwćwiczeniach• znazasadypisowniwyrazówwielkąimałąliterą,starasięjestosować
• stosujezasadyortograficznedopoprawnegozapisuwyrazówwielkąimałąliterą
• zapisujepoprawniewiększośćwyrazówwielkąimałąliterąwzestawieortogramówzawartychwćwiczeniach
• zapisujepoprawniewszystkiewyrazywielkąimałąliterąwzestawieortogramówzawartychwćwiczeniach
• przedstawiaoryginalnesposoby(np.zagadki,gry,infografiki)zapamiętaniazapisupoznanychwyrazówztrudnościąortograficznąwzakresiepisowniwielkąimałąliterą
Przedmiot | Słowa z uśmiechem | Klasa 6 Szkoła podstawowa 4–6
AUTORZY:EwaHorwath,GrażynaKiełb,AnitaŻegleń
11
Lekturaiinnetekstykultury,naukaojęzyku
Wymagania
konieczne(ocena:dopuszczający)
podstawowe(ocena:dostateczny)
rozszerzone(ocena:dobry)
dopełniające(ocena:bardzodobry)
ponadprogramowe(ocena:celujący)
UCZEŃ
• korzystazesłownikaortograficznego
„Humorystyczneibardzosceptyczne”.Stopniowanieprzysłówków
• rozpoznajeprzysłówekwśródinnychczęścimowy• rozpoznajezwiązkiprzysłówkazczasownikiem• znastopnieprzysłówka• stopniujeprzysłówki
• wie,odjakichczęścimowytworzonesąprzysłówki• zestawiaprzysłówkioprzeciwstawnymznaczeniu• wskazujeprzysłówkiniepodlegającestopniowaniu
• rozpoznajezwiązkiprzysłówkazprzymiotnikiemlubprzysłówkiem• objaśniafunkcjęstopniprzysłówka
• rozpoznajewyrażeniaprzyimkowewfunkcjiprzysłówków• funkcjonalnieużywaróżnychstopniprzysłówkawswoichwypowiedziach
• twórczoifunkcjonalniewykorzystujewiedzęorazumiejętnościjęzykowedotycząceznaczeniaistopniowaniaprzysłówkóworazzasadichpisowni
„Ktomauszydosłuchania,niechajsłucha”.Ewangeliawedługśw.MateuszaPrzypowieśćosiewcy
• czytauważnieprzypowieść• określacechyipostawybohaterówprzypowieści• wie,żeprzypowieścinienależyodczytywaćtylkonapoziomiedosłownym
• odtwarzawydarzeniaprzedstawionewtekście• rozumieznaczeniepojęciaprzesłanieutworu
• określanadawcęorazodbiorcęprzypowieści• określacechyfabułyprzypowieści• odczytujepodstawowetreściukryte• przytaczaiobjaśniaprzesłanieprzypowieści
• objaśniaprzenośneznaczeniawybranychelementówświataprzedstawionego• omawiaprzesłanieprzypowieściwkontekściewspółczesnym
• omawiaproblematykętekstu,odwołującsięswobodniedokontekstówhistorycznychikulturowych
„Miećolej…wgłowie”.Ewangeliawedługśw.MateuszaPrzypowieśćopannach
• czytauważnieprzypowieść• określacechyipostawybohaterówprzypowieści• wie,żeprzypowieścinienależyodczytywaćtylkonapoziomiedosłownym
• odtwarzawydarzeniaprzedstawionewtekście• znacechyprzypowieścijakogatunkuliterackiego
• określanadawcęorazodbiorcęprzypowieści• określacechyfabułyprzypowieści• odczytujepodstawowetreściukryte
• objaśniaprzenośneznaczeniawybranychelementówświataprzedstawionego
• omawiaproblematykętekstu,odwołującsięswobodniedokontekstówhistorycznychikulturowych
Przedmiot | Słowa z uśmiechem | Klasa 6 Szkoła podstawowa 4–6
AUTORZY:EwaHorwath,GrażynaKiełb,AnitaŻegleń
12
Lekturaiinnetekstykultury,naukaojęzyku
Wymagania
konieczne(ocena:dopuszczający)
podstawowe(ocena:dostateczny)
rozszerzone(ocena:dobry)
dopełniające(ocena:bardzodobry)
ponadprogramowe(ocena:celujący)
UCZEŃroztropnychinierozsądnych
• przytaczaiobjaśniaprzesłanieprzypowieści• wskazujewtekściecechygatunkowe
• omawiaprzesłanieprzypowieściwkontekściewspółczesnym• wyjaśnia,naczympolegauniwersalnycharakterutworu
• wsposóbdojrzałyiprzemyślanykomentujezachowaniabohaterów,uwzględniającmotywyichdziałania
„Opowieśćzpodwójnymdnem”.Ewangeliawedługśw.ŁukaszaPrzypowieśćomiłosiernymSamarytaninie
• czytauważnieprzypowieść• określacechyipostawybohaterówprzypowieści• wie,żeprzypowieścinienależyodczytywaćtylkonapoziomiedosłownym
• odtwarzawydarzeniaprzedstawionewtekście• oceniazachowaniebohaterów
• określanadawcę,odbiorcęorazcechyfabułyprzypowieści• oceniapostawybohaterów• przytaczaiobjaśniaprzesłanieprzypowieści
• objaśniaprzenośneznaczeniaelementówświataprzedstawionego• omawiaprzesłanieprzypowieściwkontekściewspółczesnym• objaśniawspółczesneznaczeniesłowasamarytanin
• omawiaproblematykętekstu,odwołującsięswobodniedokontekstówhistorycznychikulturowych• wsposóbdojrzałyiprzemyślanykomentujezachowaniabohaterów,uwzględniającmotywyichdziałania
„Błądzićjestrzecząludzką”.Ewangeliawedługśw.ŁukaszaPrzypowieśćosynumarnotrawnym
• czytauważnieprzypowieść• określacechyipostawybohaterówprzypowieści• wie,żeprzypowieścinienależyodczytywaćtylkonapoziomiedosłownym
• odtwarzawydarzeniaprzedstawionewtekście• oceniazachowaniesynamarnotrawnego,starszegobrataiojca• zapoznajesięzpojęciemsymbol
• opisujeioceniapostawybohaterówprzypowieści• przytaczaiobjaśniaprzesłanieprzypowieści• określacechyfabułyprzypowieści• rozumieznaczeniepojęciasymbol
• objaśniasymboliczneznaczeniaelementówświataprzedstawionego• omawiaprzesłanieprzypowieściwkontekściewspółczesnym• bierzeudziałwdyskusjinatematwybaczania
• omawiaproblematykętekstu,odwołującsięswobodniedokontekstówhistorycznychikulturowych• wsposóbdojrzałyiprzemyślanykomentujezachowaniabohaterów,
Przedmiot | Słowa z uśmiechem | Klasa 6 Szkoła podstawowa 4–6
AUTORZY:EwaHorwath,GrażynaKiełb,AnitaŻegleń
13
Lekturaiinnetekstykultury,naukaojęzyku
Wymagania
konieczne(ocena:dopuszczający)
podstawowe(ocena:dostateczny)
rozszerzone(ocena:dobry)
dopełniające(ocena:bardzodobry)
ponadprogramowe(ocena:celujący)
UCZEŃ
uwzględniającmotywyichdziałania• prowadzidyskusję
„Wmuzealnejsaliliczbommiejscedali”.Typyliczebników
• rozpoznajeliczebnikiwśródinnychczęścimowy• odróżnialiczebnikigłówneodporządkowych
• wykorzystujewiedzęozależnościformliczebnikaodformokreślanegorzeczownika• rozpoznajeliczebnikizbiorowe,ułamkoweinieokreślone
• wykorzystujewiedzęnatematzależnościformczasownikawroliorzeczeniaodniektórychliczebnikówokreślającychpodmiot• stosujeprawidłoweformyliczebników
• używapoprawnychformliczebnikówwzwiązkachwyrazowych• funkcjonalniestosujeróżnetypyliczebnikówwswoichwypowiedziach
• twórczoifunkcjonalniewykorzystujewiedzęorazumiejętnościjęzykowedotycząceznaczeniaifunkcjiróżnychtypówliczebników
„Prawdziwychprzyjaciółpoznajemywbiedzie”.IgnacyKrasickiPrzyjaciele
• zapisujetytułyilustracjiwformierównoważnikówzdań• dostrzegauosobieniawtekście• umiejętniekorzystazesłownikajęzykapolskiegowceluobjaśnieniawskazanegohasła• znapojęciemorał
• przytaczawłaściwefragmentytekstu• wie,jakąfunkcjępełniuosobieniewbajkach• oceniapostępowaniebohaterów• formułujepouczeniewynikającezutworu
• przekształcawypowiedzibohaterównawspółczesnąwersjęjęzykową• poprawniedopasowujeepitetyiokreśleniadotycząceposzczególnychbohaterów• znapojęcieironia• uogólniaprzesłanietekstuzapomocąprzysłowia
• proponujeinterpretacjęgłosowąkwestiiwypowiadanychprzezbohaterówtekstu• wskazujefragmenttekstuocharakterzepodsumowania• dostrzegaironicznycharakterepitetuserdeczny• formułujepoprawnąibogatąjęzykowowypowiedźzawierającąopinięnatematprzyjaźni
• tworzyscenariuszkrótkiegofilmuinspirowanegobajkąIgnacegoKrasickiego–oryginalnypodwzględemtreściistylu
Przedmiot | Słowa z uśmiechem | Klasa 6 Szkoła podstawowa 4–6
AUTORZY:EwaHorwath,GrażynaKiełb,AnitaŻegleń
14
Lekturaiinnetekstykultury,naukaojęzyku
Wymagania
konieczne(ocena:dopuszczający)
podstawowe(ocena:dostateczny)
rozszerzone(ocena:dobry)
dopełniające(ocena:bardzodobry)
ponadprogramowe(ocena:celujący)
UCZEŃ„DrogęKrólewskąprzemierzamyiprzeszkodyomijamy”.Trudneformyliczebników
• odróżnialiczebnikiprosteodzłożonych• dostrzegatrudnościwzakresieodmianyniektórychliczebników
• wykorzystujewiedzęobudowieliczebnikówzłożonychdopoprawnegoichzapisu
• wykorzystujewiedzęoodmianieliczebnikówprostychizłożonychwwypowiedziachustnychorazpisemnych
• poprawnieodmienialiczebnikiwielowyrazowe
• poprawnieużywawswoichwypowiedziachustnychipisemnychtrudnychformliczebników
„Iśmiechniekiedymożebyćnauką”.IgnacyKrasickiLewpokorny,Szczurikot,Wółimrówki,Żółwimysz,Malarze,Mądryigłupi
• dostrzegakomizmwbajkach• wie,żewbajkachzwierzętauosabiającechyludzkie• znapojęciekontrast• rozpoznajebajkęwśródinnychtekstówliterackich• omawiamorałwybranejbajki
• znapojęciekomizm• określacechycharakterubohaterówzwierzęcychwbajkach• wskazujewbajkachelementyzestawionenazasadziekontrastu• wskazujeróżnicepomiędzybajkąibaśnią
• objaśnia,naczympolegakomizmwwybranychbajkach• objaśniapojęciealegoria• używaskontrastowanychepitetówwwypowiedzinatematbajek• wskazujecechybajkinaprzykładziewybranychutworówIgnacegoKrasickiego
• rozpoznajeróżnerodzajekomizmu• wskazujeprzykładyalegoriiwtekstachbajek• objaśniafunkcjękontrastuwbajkach• wyjaśnia,naczympolegadydaktycznycharakterbajek
• wyrażaopinięnatematwartościprzedstawionychwbajkachIgnacegoKrasickiego,trafniedobierającargumentynapoparcieswojegostanowiska
„Ktoś,ktoinnychzastępuje,naszacunekzasługuje”.Zaimkiiichznaczenie
• znapojęciezaimek• rozpoznajeniektórezaimkiwśródinnychczęścimowy
• wie,żefunkcjązaimkówjestzastępowanieinnychczęścimowy• stosujepoprawneformyzaimkówodmiennych
• rozpoznajezaimkizewzględunaczęśćmowy,którązastępują
• funkcjonalniestosujeróżnetypyzaimkówwswoichwypowiedziach
• twórczoifunkcjonalniewykorzystujewiedzęorazumiejętnościjęzykowedotycząceznaczeniaiodmianyróżnychgrupzaimkóworazzasadichpisowni
Przedmiot | Słowa z uśmiechem | Klasa 6 Szkoła podstawowa 4–6
AUTORZY:EwaHorwath,GrażynaKiełb,AnitaŻegleń
15
Lekturaiinnetekstykultury,naukaojęzyku
Wymagania
konieczne(ocena:dopuszczający)
podstawowe(ocena:dostateczny)
rozszerzone(ocena:dobry)
dopełniające(ocena:bardzodobry)
ponadprogramowe(ocena:celujący)
UCZEŃ„Tuiówdzie,siaki,owaki…Enigmatycznie,alepraktycznie”.Trudneformyzaimków
• wie,żezaimkiosobowemogąmiećformykrótszeidłuższe
• wykorzystujewiedzęosytuacjach,wktórychnależyużywaćkrótszychidłuższychformzaimków
• rozpoznajezaimkizewzględunafunkcję,jakąpełnią
• wykorzystujewiedzęofunkcjachzaimkówwswoichwypowiedziachustnychipisemnych
• poprawnieużywawswoichwypowiedziachustnychipisemnychtrudnychformzaimkówróżnychtypów
„Nosiłaczaplarazykilka…”.IgnacyKrasickiCzaplarybyirak,Krukilis
• odróżniawtekścieinformacjeważneodinformacjidrugorzędnych• podejmujepróbyprzekształceniazdańzłożonychnapojedynczeorazzastępowaniasłówiwyrażeńszczegółowychogólnymi• przyniewielkimwsparciunauczycielapiszenotatkę
• sporządzaplannajważniejszychzdarzeń• przekształcazdaniazłożonenapojedynczeorazzastępujesłowaiwyrażeniaszczegółoweogólnymi• redagujenotatkę,korzystajączradwpodręczniku
• wyciągawnioskinatematprzyczyniskutkówzdarzeńwbajce• uogólniaprzesłaniebajkizapomocątrafniedobranegoprzysłowia• redagujepoprawnąjęzykowoistylistycznienotatkę
• używazezrozumieniemsłówmanipulacjaihipokryzjawwypowiedzinatematdziałańgłównejbohaterki• wie,jakajestfunkcjastylistycznaprzekształceńskładniowychileksykalnych• redagujezwięzłą,poprawnąjęzykowoistylistycznienotatkę
• redagujebezbłędnąjęzykowoorazformalnienotatkę–oryginalnąpodwzględemtreściistylu
„Gdyzłodziejerozrabiają,detektywipracęmają”.Przyimki
• rozpoznajeprzyimekwśródinnychczęścimowy• rozpoznajeprzyimkiprosteizłożone• wie,jakzbudowanejestwyrażenieprzyimkowe
• tworzyprzyimkizłożone• wie,żeprzyimkiwymagająużyciaodpowiedniegoprzypadkarzeczownika• rozpoznajeprzyimkifunkcjonującetylko
• używapoprawnychwyrażeńprzyimkowychwceluokreś-leniarelacjiprzestrzennych,czasowychorazinnychzależności• odróżniawyrażeniafunkcjonującejak
• poprawniezapisujeprzyimkizłożone• poprawniezapisujewyrażeniaprzyimkowe• funkcjonalniestosujewyrażeniaprzyimkowewswoichwypowiedziach
• twórczoifunkcjonalniewykorzystujewiedzęorazumiejętnościjęzykowedotycząceznaczeniaprzyimków,wyrażeńprzyimkowychorazichfunkcji
Przedmiot | Słowa z uśmiechem | Klasa 6 Szkoła podstawowa 4–6
AUTORZY:EwaHorwath,GrażynaKiełb,AnitaŻegleń
16
Lekturaiinnetekstykultury,naukaojęzyku
Wymagania
konieczne(ocena:dopuszczający)
podstawowe(ocena:dostateczny)
rozszerzone(ocena:dobry)
dopełniające(ocena:bardzodobry)
ponadprogramowe(ocena:celujący)
UCZEŃ
wwyrażeniachprzyimkowych
przyimekodwyrażeńwfunkcjiprzysłówka
„Dlazdrowiaiurody”.Pisowniaprzyimkówiwyrażeńprzyimkowych
• wyszukujewyrażeniaprzyimkoweiprzyimkizłożonewzestawieortogramówzawartychwćwiczeniach• dostrzegatrudnościortograficznewzakresiełącznejirozdzielnejpisowniprzyimkówzłożonychiwyrażeńprzyimkowych• korzystazesłownikaortograficznego
• znazasadydotyczącełącznejirozdzielnejpisowniprzyimkówzłożonychiwyrażeńprzyimkowychistarasięjestosować
• stosujezasadyłącznejirozdzielnejpisowniprzyimkówzłożonychiwyrażeńprzyimkowychwzestawieortogramówzawartychwćwiczeniach
• poprawniezapisujeprzyimkizłożoneiwyrażeniaprzyimkowewzestawieortogramówzawartychwćwiczeniach
• przedstawiaoryginalnesposoby(np.zagadki,gry,infografiki)zapamiętaniazapisupoznanychwyrazówztrudnościąortograficznąwzakresiepisowniłącznejirozdzielnejprzyimkówzłożonychiwyrażeńprzyimkowych
„Pomiędzybajkamiibajkopisarzami”.Spójniki
• znapojęciespójnik• rozpoznajeniektórespójnikiwśródinnychczęścimowy
• wskazujespójniki,przedktórymizasadniczoniestawiasięprzecinków
• objaśniafunkcjęspójnikówwzdaniachpojedynczychizłożonych
• funkcjonalnieużywaspójnikówwswoichwypowiedziach
• twórczoifunkcjonalniewykorzystujewiedzęorazumiejętnościjęzykowedotycząceznaczeniaspójnikóworazichfunkcjiwzdaniachpojedynczychizłożonych
Przedmiot | Słowa z uśmiechem | Klasa 6 Szkoła podstawowa 4–6
AUTORZY:EwaHorwath,GrażynaKiełb,AnitaŻegleń
17
Lekturaiinnetekstykultury,naukaojęzyku
Wymagania
konieczne(ocena:dopuszczający)
podstawowe(ocena:dostateczny)
rozszerzone(ocena:dobry)
dopełniające(ocena:bardzodobry)
ponadprogramowe(ocena:celujący)
UCZEŃ„Czasamicudasięzdarzają…”.AdamMickiewiczPowróttaty
• wskazujeanalogiemiędzyfragmentamitekstuaichilustracją• objaśniaczaszdarzeńprzywołanychprzezjednegozbohaterów• przedstawiabohaterów• wyodrębniawypowiedzibohaterów• rozpoznajetypyzdańwypowiadanychprzezbohaterówballady
• odtwarzagłównewydarzeniautworu• dostrzegaróżnicęmiędzyczasemakcji,aczasemprzywołanych,wcześniejszychzdarzeń• opisujezachowanieskontrastowanychpostaci• znapojęciemonolog
• porządkujewydarzeniawedługpodanegoschematu• znapojęcieretrospekcja• objaśniaprzemianębohatera• nazywauczuciaiemocjeeksponowanewwypowiedziachpostaci
• charakteryzujesposóbprowadzenianarracji• określafunkcjęretrospekcjiwomawianymutworze• omawiawartościwyeksponowanewtekście• przestrzegazasadinterpunkcjiwzapisiecytowanychwypowiedzi
• opracowujescenariuszinscenizacjiballadyAdamaMickiewicza–oryginalnypodwzględemtreściistylu
„Emocjibezliku?Słówposzukajwsłowniku”.Wykrzyknik
• znapojęciewykrzyknikjakoczęśćmowy• rozpoznajewykrzyknikiwtekście
• uzupełniawypowiedziodpowiednimiwykrzyknikami• wie,żewykrzyknikniewchodziwzwiązkiwyrazowewzdaniu
• używawykrzyknikówwwypowiedziach• rozpoznajefunkcjewykrzykników
• określafunkcjewykrzykników• poprawniezapisujewykrzykniki
• twórczoifunkcjonalniewykorzystujewiedzęowykrzyknikachiichfunkcjidobudowaniawypowiedziocharakterzeartystycznym
„Zpewnościąlubzniedowierzaniem.Czytosięstanie?”Partykuła
• znapojęciepartykuła• rozpoznajepartykuływtekście
• uzupełniawypowiedzipartykułamiwokreślonymcelu
• używapartykułwwypowiedziach• rozpoznajefunkcjepartykuł
• określafunkcjepartykuł• poprawniezapisujepartykuły
• twórczoifunkcjonalniewykorzystujewiedzęopartykułachiichfunkcjidomodyfikowaniaznaczeniawypowiedzi
Przedmiot | Słowa z uśmiechem | Klasa 6 Szkoła podstawowa 4–6
AUTORZY:EwaHorwath,GrażynaKiełb,AnitaŻegleń
18
Lekturaiinnetekstykultury,naukaojęzyku
Wymagania
konieczne(ocena:dopuszczający)
podstawowe(ocena:dostateczny)
rozszerzone(ocena:dobry)
dopełniające(ocena:bardzodobry)
ponadprogramowe(ocena:celujący)
UCZEŃ„Rajutracony”.JuliuszSłowackiWpamiętnikuZofiiBobrówny
• czytauważnietekst,notatkębiograficznąorazprzypisy• określauczuciaosobymówiącej• porównujepoetyckiobrazojczyznyzdziełamimalarskimi• recytujetekstwiersza
• wskazujeautora,osobęmówiącąorazadresatkęwiersza• określauczuciaosobymówiącejzapomocąwyrazówbliskoznacznych• wskazujezdrobnieniaiokreślaichfunkcję• recytujetekstwiersza,podkreślającgłosemważnesłowa
• analizujewiersz,uwzględniająckontekstbiograficzny• rozpoznajeśrodkistylistycznetworząceobrazypoetyckie• objaśnia,czymdlapoetybyłaojczyzna• artykułujeprawidłowogłoskipodczasrecytacji• recytujetekst,podkreślającodpowiedniąmodulacjąnastrójwiersza
• interpretujeprośbęskierowanądoadresatkiwierszanapoziomieprzenośnym• używazezrozumieniemsłównostalgia,idealizacjawodniesieniudowypowiedzilirycznej• określafunkcjęprzypisywanąprzyrodziewwierszu• głosowointerpretujetekst,stosującodpowiednietempoiintonacjęwzależnościodtreści
• opracowujeprojektorganizacyjnywystawyfotograficznejdotyczącejmałejojczyzny• redagujebezbłędnyjęzykowowpisdopamiętnika–oryginalnypodwzględemtreściistylu
„Ostatniabitwagenerała”.JuliuszSłowackiSowińskiwokopachWoli
• czytauważnietekst,przypisyizapoznajesięzkontekstemhistorycznymutworu• przedstawiabohaterautworu
• opowiadaowydarzeniachukazanychwutworze• opisujebohaterautworu
• określatematutworu• opisujepostawębohaterautworu• przedstawiaiuzasadniaswojezdanie• wskazujeużytewutworześrodkijęzykowe
• opisujemiejsceakcji• oceniapostawębohaterautworu• objaśniaznaczenielegendyliterackiej• określafunkcjęużytychśrodkówjęzykowych
• wyjaśniasymboliczneznaczenieobrazówpoetyckich• porównujeLeonidasazgenerałemSowińskim
Przedmiot | Słowa z uśmiechem | Klasa 6 Szkoła podstawowa 4–6
AUTORZY:EwaHorwath,GrażynaKiełb,AnitaŻegleń
19
Lekturaiinnetekstykultury,naukaojęzyku
Wymagania
konieczne(ocena:dopuszczający)
podstawowe(ocena:dostateczny)
rozszerzone(ocena:dobry)
dopełniające(ocena:bardzodobry)
ponadprogramowe(ocena:celujący)
UCZEŃ„Tęsknotazaświatemutraconym?”AnnaKamieńskaProśba
• czytatekstpoetycki• zapoznajesięzpojęciemhymnu• rozpoznajemodlitewnycharakterutworu
• opisujeobrazypoetyckiewutworze• opisujenastrójwiersza• wymieniacechyhymnu
• określaosobęmówiącąiopisujejejuczucia• określa,czytekstjesthymnemiuzasadniaswojezdanie• zestawiawartościiantywartości
• wskazujefunkcjęapostrofy• wyjaśniaznaczeniemetafor• przygotowujechmuręsłówinspirowanychwierszem
• interpretujetekstpoetycki,uwzględniającwnioskizanalizyutworu• bierzepoduwagękontekstbiograficznyutworu
„Niewszystkojestidentyczne...Niewszyscysątacysami...Niebójmysięodmienności!”.Pisownianiezróżnymiczęściamimowy
• wyszukujewyrazyzniewzestawieortogramówzawartychwćwiczeniach• znazasadypisowniniezrzeczownikami,czasownikami,przymiotnikami,przysłówkami,liczebnikamiizaimkami,starasięjestosować• korzystazesłownikaortograficznego
• stosujezasadyortograficznedopoprawnegozapisuniezróżnymiczęściamimowy
• zapisujepoprawniewiększośćwyrazówzniewzestawieortogramówzawartychwćwiczeniach
• zapisujepoprawniewszystkiewyrazyzniewzestawieortogramówzawartychwćwiczeniach
• przedstawiaoryginalnesposoby(np.zagadki,gry,infografiki)zapamiętaniazapisupoznanychwyrazówztrudnościąortograficznąwzakresiepisowniniezróżnymiczęściamimowy
„Zdłoniąwdłoni,zsercemprzysercu”.TadeuszRóżewicz,Przepaść
• wyszukujeinformacjenatematbohaterkiwiersza• podajeskojarzeniazwyrazemprzepaść• określaznaczeniegestupodaniaręki
• podajeinformacjenatematbohaterkiwiersza• dopasowujepojęciadodwóchprzestrzeniliterackichwwierszu
• wyodrębniawwierszuobrazyukazująceświat• objaśniaróżnicemiędzyprzestrzeniamiwwierszu
• opisujeobrazypoetyckiezwierszainadajeimtytuły• objaśniaznaczeniaprzenośnipoetyckich
• formułujerefleksjenatematproblemuporuszonegowwierszuwformieswobodnegotekstu–oryginalnegopodwzględemtreściistylu
Przedmiot | Słowa z uśmiechem | Klasa 6 Szkoła podstawowa 4–6
AUTORZY:EwaHorwath,GrażynaKiełb,AnitaŻegleń
20
Lekturaiinnetekstykultury,naukaojęzyku
Wymagania
konieczne(ocena:dopuszczający)
podstawowe(ocena:dostateczny)
rozszerzone(ocena:dobry)
dopełniające(ocena:bardzodobry)
ponadprogramowe(ocena:celujący)
UCZEŃ
• znapojęciesytuacjaliryczna• rozpoznajewierszbiały
• analizujeuczuciaprzeżywaneprzezbohaterkęwiersza• wskazujecząstkęwierszaujawniającąobecnośćosobymówiącej• znacechywierszabiałego
• przedstawiauczuciaprzeżywaneprzezbohaterkę• objaśniapojęciesytuacjalirycznawodniesieniudowierszaTadeuszaRóżewicza• analizujebudowęwiersza
• przedstawiarefleksjenatematproblemuporuszanegowutworze• określawartościistotnedlaosobymówiącej• proponujeinterpretacjęgłosowąutworu
• objaśniazwiązkimiędzywarstwąformalnąiznaczeniowątekstu
Rozdział3.Małefilozofowanie
„Cobyłopierwsze,jajkoczykura?...czyliprzygodazfilozofią”.IsaacBashevisSinger,Dzień,wktórymsięzgubiłem(fragmenty)
• redagujeogłoszenienatematbohatera• zapisujerozmowęnatematusposobieniaizwyczajówbohatera• wie,czymzajmujesięfilozofia
• opowiadaozdarzeniach• wie,żebohaterowiemogąbyćcharakteryzowanibezpośredniolubpośrednio• wskazujewtekściepytaniaocharakterzefilozoficznym
• porządkujerelacjenatematbohatera• rozpoznajecechybohateranapodstawiecharakterystykipośredniej• formułujepytaniaocharakterzefilozoficznym
• podsumowujezdarzeniaztekstuzapomocąwłaściwegoprzysłowia• opisujebohatera,wprowadzającelementycharakterystykibezpośredniejipośredniej• formułujepytaniadotycząceznaczeniaisensutwierdzeńfilozoficznych
• redagujebezbłędnejęzykowoogłoszenie–oryginalnepodwzględemtreściistylu• przedstawiawłasnestanowiskowzwiązkuzomawianymproblemem,formułujeprzemyślane,twórczeuwagi
„Czyotymśniłosięfilozofom?”.Powtórzeniewiadomościowypowiedzeniach
• tworzyróżnetypywypowiedzeń• stosujewypowiedzeniaoznajmujące,rozkazujące,
• wie,żewypowiedzeniewykrzyknikowesłużypodkreśleniuekspresjiwypowiedzi
• wykorzystujewiedzęoodmianiewyrazówdotworzeniapoprawnychwypowiedzeń
• celowowykorzystujeróżnetypywypowiedzeńdlaosiągnięciazamierzonychefektów
• świadomieiswobodniestosujewiedzęnatematróżnychtypówwypowiedzeńwswoich
Przedmiot | Słowa z uśmiechem | Klasa 6 Szkoła podstawowa 4–6
AUTORZY:EwaHorwath,GrażynaKiełb,AnitaŻegleń
21
Lekturaiinnetekstykultury,naukaojęzyku
Wymagania
konieczne(ocena:dopuszczający)
podstawowe(ocena:dostateczny)
rozszerzone(ocena:dobry)
dopełniające(ocena:bardzodobry)
ponadprogramowe(ocena:celujący)
UCZEŃ
pytającewzależnościodceluwypowiedzi• odróżniazdanieodwypowiedzeniabezosobowejformyczasownika
• rozpoznajerównoważnikizdań• odróżniazdaniepojedynczeodzdaniazłożonego
• wykorzystujefunkcjonalnierównoważnikizdańwswoichwypowiedziach
• wykorzystujewiedzęobudowiewypowiedzeńwinterpretacjitekstówpoetyckich
wypowiedziachustnychipisemnych
„Bogactwoczłowiekamierzysięrzeczami,zktórychonrezygnuje”.MichelPiquemal,Drogocennaperła
• streszczahistorięprzedstawionąwtekście• wypowiadaswojezdanienatematwartościbogactwa
• rozpoznajeinazywauczuciabohatera• wskazujeprzysłowieoddającesensopowieści• rozpoznajeniektórecechyprzypowieściwomawianymutworze
• rozpoznajesymboliczneznaczenieperły• uzasadniaswojezdanienatematbogactwaodpowiedniodobranymiargumentami
• wskazujeprzesłanieutworu• omawiacechyprzypowieściwodniesieniudotekstuoperle
• wyrażawłasnypunktwidzenianatematwartościmaterialnychiniematerialnych,trafniedobierającargumentynapoparcieswojegostanowiska
„Kimbyłiczymsięwsławił?Orzeczenieotymprawi”.Orzeczeniaczasownikoweiimienne
• rozpoznajewzdaniuorzeczenie• wie,żefunkcjęorzeczeniawzdaniupełninajczęściejczasownikwformieosobowej• znapojęcieorzeczenieczasownikowe• znapojęcieorzeczenieimienne
• rozpoznajeorzeczenieczasownikowewzdaniu• wie,jakzbudowanejestorzeczenieimienne• rozpoznajeorzeczenieimiennewzdaniu
• rozpoznajeorzeczeniautworzoneprzezwyrazytyputrzeba,można,należy,wartoztowarzyszącymimbezokolicznikiem• nazywaczęścimowywystępującewfunkcjiorzecznika
• funkcjonalnieipoprawnieużywaorzeczeniaczasownikowego,imiennegoorazorzeczeniazwyrazamityputrzeba,można,należy,wartowzdaniu• wykorzystujewiedzęoróżnychtypachorzeczeńdotworzeniapoprawnychjęzykowoorazstylistycznietekstów
• twórczoiswobodniewykorzystujewiedzęnatematróżnychtypóworzeczeńorazfunkcjitychczęścizdaniawwypowiedzeniach
Przedmiot | Słowa z uśmiechem | Klasa 6 Szkoła podstawowa 4–6
AUTORZY:EwaHorwath,GrażynaKiełb,AnitaŻegleń
22
Lekturaiinnetekstykultury,naukaojęzyku
Wymagania
konieczne(ocena:dopuszczający)
podstawowe(ocena:dostateczny)
rozszerzone(ocena:dobry)
dopełniające(ocena:bardzodobry)
ponadprogramowe(ocena:celujący)
UCZEŃ„Do«CzasuSnu»,dopoczątkupoczątków”.JanParandowskiNarodzinyświata(fragmentyMitologii)
• czytatekstiprzypisy• opowiadatreśćmitu
• wymieniaimionapierwszychbóstw• wyodrębniaetapypowstawaniaświata• opowiadaopowstaniuczłowieka
• opowiadaopowstaniuświatawedługmitologii• wyjaśniaznaczeniafrazeologizmówpochodzącychzmitologii
• opisujewalkibogówiokreślaichemocje• używafrazeologizmówmitologicznychwzdaniachodnoszącychsiędowspółczesności
• wypowiadasięwroliZeusa• interpretujemitoczterechwiekachludzkości
„Napoczątkubyłosłowo…”StaryTestamentKsięgaRodzaju(fragment)
• czytatekstiprzypisy• wyszukujewtekścieinformacjeoposzczególnychetapachstwarzaniaświata
• nazywastwarzanekolejnobyty• opisujeświatstworzonyprzezBoga• porównujemitologicznyibiblijnyopispowstawaniaświata
• opisujesposóbstwarzaniaświataprzezBoga• podajecechyBoga• wymieniaprzywilejeiobowiązkiczłowieka• wskazujeróżnicemiędzymitologicznymibiblijnymstworzeniemświata
• wyjaśniasymboliczneznaczenieświatłaiciemności• objaśniaznaczeniesłów:Bógstworzyłczłowiekanaswójobraz• wskazujepodobieństwamiędzymitologicznymibiblijnymstworzenieświata
• wyjaśniasymboliczneznaczenieliczbysiedem,korzystazesłownikasymboli• interpretujeznaczeniefreskuMichałaAniołaStworzenieAdamaiwskazujejegozwiązekztekstembiblijnym
„Szczęściedonasprzybywaipodmiotyodkrywa”.Rodzajepodmiotów
• rozpoznajewzdaniupodmiot• znapojęciepodmiotgramatyczny• znapojęciapodmiotszeregowyipodmiottowarzyszący
• znapojęciepodmiotlogiczny• znapojęciepodmiotdomyślny• wie,żewfunkcjipodmiotuwystępująrzeczownikiorazinneczęścimowywfunkcjirzeczownikowe
• rozpoznajesytuacje,wktórychnależyużyćpodmiotulogicznego• rozumiefunkcjęstylistycznąpodmiotudomyślnego• rozpoznajezdaniabezpodmiotowe
• rozpoznajeróżnetypypodmiotówwzdaniach• funkcjonalnieipoprawnieużywaróżnychtypówpodmiotówwzdaniach
• twórczoiswobodniewykorzystujewiedzęnatematróżnychtypówpodmiotóworazfunkcjitychczęścizdaniawwypowiedzeniach
Przedmiot | Słowa z uśmiechem | Klasa 6 Szkoła podstawowa 4–6
AUTORZY:EwaHorwath,GrażynaKiełb,AnitaŻegleń
23
Lekturaiinnetekstykultury,naukaojęzyku
Wymagania
konieczne(ocena:dopuszczający)
podstawowe(ocena:dostateczny)
rozszerzone(ocena:dobry)
dopełniające(ocena:bardzodobry)
ponadprogramowe(ocena:celujący)
UCZEŃ„Wsprawachnajważniejszejwagi”.Listoficjalny–radydlapiszących.Dekalogśw.Franciszka
• czytaDekalogśw.Franciszkaianalizujejegotreść• czytainformacjeośw.Franciszku• rozpoznajeoficjalnąinieoficjalnąsytuacjękomunikacyjną• znabudowęiwyznacznikilistuoficjalnego• przyniewielkimwsparciunauczycielapiszelistoficjalny
• uogólniatreśćzapisówkolejnychpunktówDekaloguwformietytułów• wykorzystujeinformacjeopostaciświętegoFranciszkawanaliziedziełamalarskiego• wie,wjakichsytuacjachkomunikacyjnychużywaćjęzykaoficjalnego• zapisujepoprawniedatędzienną• redagujelistoficjalny,korzystajączradwpodręczniku
• określaodbiorcęsłówśw.Franciszka• wymieniawspółczesneosobykierującesięwżyciufilozofiąfranciszkańską• objaśniapojęciajęzykoficjalnyijęzyknieoficjalny• analizujebudowęregulaminu• redagujepoprawnyformalnie,językowoistylistycznielistoficjalny
• określaintencjęwypowiedzisformułowanejwformiedekalogu• analizujewspółczesnąrzeczywistośćprzezpryzmatfilozofiifranciszkańskiej• rozpoznajesformułowaniacharakterystycznedlajęzykaoficjalnego• formułujezasadydotyczącezapisuinformacjiwpunktach• redagujezwięzły,poprawnyjęzykowoistylistycznielistoficjalny
• redagujebezbłędnyjęzykowoorazformalnielistoficjalny–oryginalnypodwzględemtreściistylu
„Życiezeszczyptąfantazji”.Pisowniazakończeń-i,-ii,-ji
• wyszukujewyrazyzzakończeniami-i,-ii,-jiwzestawieortogramówzawartychwćwiczeniach• korzystazesłownikaortograficznego
• stosujezasadyortograficznedopoprawnegozapisuwyrazówzzakończeniami-i,-ii,-ji
• zapisujepoprawniewiększośćwyrazówzzakończeniami-i,-ii,-jiwzestawieortogramówzawartychwćwiczeniach
• zapisujepoprawniewszystkiewyrazyzzakończeniami-i,-ii,-jiwzestawieortogramówzawartychwćwiczeniach
• przedstawiaoryginalnesposoby(np.zagadki,gry,infografiki)zapamiętaniazapisupoznanychwyrazówztrudnościąortograficznąwzakresiepisownizakończeń-i,-ii,-ji
Przedmiot | Słowa z uśmiechem | Klasa 6 Szkoła podstawowa 4–6
AUTORZY:EwaHorwath,GrażynaKiełb,AnitaŻegleń
24
Lekturaiinnetekstykultury,naukaojęzyku
Wymagania
konieczne(ocena:dopuszczający)
podstawowe(ocena:dostateczny)
rozszerzone(ocena:dobry)
dopełniające(ocena:bardzodobry)
ponadprogramowe(ocena:celujący)
UCZEŃ„Wsalimuzeumpięknetrofeum”.Przydawki
• rozpoznajewzdaniuprzydawkiwyrażoneprzymiotnikami• znafunkcjęskładniowąprzydawki
• budujepoprawnezwiązkiwyrazowezprzydawkami• wie,jakimiczęściamimowymożebyćwyrażonaprzydawka
• rozpoznajewzdaniuprzydawkiwyrażoneróżnymiczęściamimowy• rozumiezależnośćszykuprzydawkiijejznaczenia
• celowoifunkcjonalniewykorzystujeprzydawkiwswoichwypowiedziach• funkcjonalnieużywaróżnorodnychprzydawekwopisiedziełasztuki
• twórczoiswobodniewykorzystujewiedzęnatematprzydawekorazfunkcjitychczęścizdaniawwypowiedzeniach
„Oprawdziekilkasłówprawdy”.JanTwardowski,Prawda
• wypowiadasięnatemattekstu,omawiawrażeniaczytelnicze• wskazujepowtarzającesięfragmentywiersza• wie,żeprawdajestuniwersalnąwartością
• wyodrębniaróżneprawdyprzywołanewwierszu• określafunkcjępowtarzającychsięsłówwwierszu• używafrazeologizmówzesłowemprawda
• wskazujeśrodkistylistyczneużytedoopisuprawdy• objaśniametaforyczneporównanie• znapojęcieanafora• rozważaznaczeniewartościprawdywstosunkachmiędzyludzkich
• opisujeróżnetypyprawdyzwierszazapomocąbliskoznacznychokreśleń• wskazujesytuacjeżyciowe,któremożnaskomentowaćsłowamizwiersza• objaśniafunkcjęanaforywodniesieniudoomawianegotekstu• używazezrozumieniemsłowadogmat
• przedstawiawłasnestanowiskowzwiązkuzomawianymproblemem,formułujeprzemyślane,twórczeuwagi• redagujebezbłędnejęzykowoopowiadanie–oryginalnepodwzględemtreściistylu
„Zkimwalczyli?Przeciwkomu?Przyjrzyjsięimpokryjomu”.Dopełnienia
• rozpoznajewzdaniudopełnieniawyrażonerzeczownikami• znafunkcjęskładniowądopełnienia
• budujepoprawnezwiązkiwyrazowezdopełnieniami• wie,jakimiczęściamimowymogąbyćwyrażonedopełnienia
• rozpoznajewzdaniudopełnieniawyrażoneróżnymiczęściamimowy• rozumiezależnośćmiędzystronączynnąibiernączasownikaafunkcjądopełnienia
• rozpoznajedopełnieniawyrażoneczasownikiemwbezokoliczniku• określaformędopełnieniawzdaniachtwierdzącychiprzeczących
• twórczoiswobodniewykorzystujewiedzęnatematdopełnieńorazfunkcjitychczęścizdaniawwypowiedzeniach
Przedmiot | Słowa z uśmiechem | Klasa 6 Szkoła podstawowa 4–6
AUTORZY:EwaHorwath,GrażynaKiełb,AnitaŻegleń
25
Lekturaiinnetekstykultury,naukaojęzyku
Wymagania
konieczne(ocena:dopuszczający)
podstawowe(ocena:dostateczny)
rozszerzone(ocena:dobry)
dopełniające(ocena:bardzodobry)
ponadprogramowe(ocena:celujący)
UCZEŃ
• celowoifunkcjonalniewykorzystujedopełnieniawswoichwypowiedziach
„Różnemiejscaodwiedzamyiatrakcjeprzedstawiamy”.Rodzajeokoliczników
• rozpoznajewzdaniuokolicznikiczasu,miejscaisposobu• znafunkcjęskładniowąokoliczników
• budujepoprawnezwiązkiwyrazowezokolicznikami• wie,jakimiczęściamimowymogąbyćwyrażoneokoliczniki
• rozpoznajewzdaniuokolicznikiceluiprzyczyny• nazywaczęścimowy,którymiwyrażonesąokoliczniki
• funkcjonalnieużywaokolicznikówróżnegotypuwswoichwypowiedziach
• twórczoiswobodniewykorzystujewiedzęnatematróżnychtypówokolicznikóworazfunkcjitychczęścizdaniawwypowiedzeniach
„Teatromaniareceptąnazdania”.Analizazdaniapojedynczego
• rozpoznajefunkcjeskładniowewyrazówużytychwwypowiedzeniach(podmiot,orzeczenie,przydawka,dopełnienie,okolicznik)• przedstawianawykresiezależnościlogicznemiędzywyrazami
• wskazujewzwiązkachwyrazowychwyrazyokreślaneiokreślające• wymieniapytania,naktóreodpowiadająwyrazyokreślające
• analizujezwiązkilogicznemiędzywyrazami,wykorzystującodpowiednieschematy• używazezrozumieniempojęćpodmiot,orzeczenie,przydawka,okolicznik,dopełnieniepodczasanalizyskładniowejzdania
• objaśniazwiązkiwyrazoweistrukturęzdania,wykorzystującodpowiednieschematyinotatkigraficzne• używafunkcjonalnienazwwszystkichczęścizdaniapodczasjegoanalizyskładniowej
• twórczoifunkcjonalniewykorzystujewiedzęnatematzwiązkówwyrazowychwzdaniu• przedstawiaoryginalnewskazówkiułatwiająceinnymuczniomanalizębudowyzdaniapojedynczego
„Naekranie–zdanie”.Zdaniapodrzędniezłożone
• znapojęciezdaniepodrzędniezłożone• zezdańpojedynczychtworzyzdaniapodrzędniezłożone
• objaśniapojęciezdaniapodrzędniezłożonenaprzykładach
• stosujezasadyinterpunkcjidotyczącełączeniazdańskładowychwzdaniachpodrzędniezłożonych
• poprawnieprzekształcazdaniapojedynczenazdaniapodrzędniezłożoneodpowiedniodoprzyjętegocelu
• świadomieiswobodniestosujewiedzęnatematzdańpodrzędniezłożonychwswoichwypowiedziachustnychipisemnych
Przedmiot | Słowa z uśmiechem | Klasa 6 Szkoła podstawowa 4–6
AUTORZY:EwaHorwath,GrażynaKiełb,AnitaŻegleń
26
Lekturaiinnetekstykultury,naukaojęzyku
Wymagania
konieczne(ocena:dopuszczający)
podstawowe(ocena:dostateczny)
rozszerzone(ocena:dobry)
dopełniające(ocena:bardzodobry)
ponadprogramowe(ocena:celujący)
UCZEŃ
• wymieniapytania,naktóreodpowiadajązdaniapodrzędne
• funkcjonalnietworzyzdaniapodrzędniezłożonewswoichwypowiedziach
„Melomanisąwzywani”.Zdaniawspółrzędnieipodrzędniezłożone
• rozpoznajezdaniawspółrzędniezłożone• znanajczęściejużywanespójnikiwzdaniachwspółrzędniezłożonych• rozpoznajezdaniapodrzędniezłożone
• znaczterytypyzdańzłożonych:łączne,rozłączne,przeciwstawneiwynikowe• odróżniatreściprzekazywaneprzezzdaniawspółrzędniezłożoneróżnegotypu• objaśniasposóbłączeniazdańskładowychwzdaniuzłożonym
• przedstawiazależnościmiędzyzdaniamiskładowymiwzdaniachwspółrzędniezłożonych,używającwykresów• przedstawiazależnościmiędzyzdaniamiskładowymiwzdaniachpodrzędniezłożonych,używającwykresów• stosujezasadyinterpunkcjidotyczącełączeniazdańzłożonychróżnegotypu
• poprawnieprzekształcazdaniazłożonenazdaniapojedynczeodpowiedniodoprzyjętegocelu• funkcjonalnietworzyzdaniawspółrzędnieipodrzędniezłożoneróżnegotypu• zapisujezdaniazłożonezgodniezzasadamiinterpunkcji
• świadomieiswobodniestosujewiedzęnatematróżnychtypówzdańzłożonychwswoichwypowiedziachustnychipisemnych
„Osobę,którąlubił,poślubił…”Zdaniepodrzędneprzydawkowe
• znapojęciezdaniepodrzędneprzydawkowe• zapisujezdaniezłożonezpodrzędnymprzydawkowym
• objaśniapojęciezdaniepodrzędneprzydawkowenaprzykładach• wymieniapytania,naktóreodpowiadazdaniepodrzędneprzydawkowe
• tworzyzdaniapodrzędneprzydawkowe• stosujezasadyinterpunkcjidotyczącełączeniazdańskładowychwzdaniachzłożonychzpodrzędnymprzydawkowym
• poprawnieprzekształcazdaniapojedynczenazdaniapodrzędniezłożonezpodrzędnymprzydawkowym• funkcjonalnietworzyzdaniapodrzędneprzydawkowewswoichwypowiedziach
• świadomieiswobodniestosujewiedzęnatematzdańpodrzędniezłożonychzpodrzędnymprzydawkowymwswoichwypowiedziachustnychipisemnych
Przedmiot | Słowa z uśmiechem | Klasa 6 Szkoła podstawowa 4–6
AUTORZY:EwaHorwath,GrażynaKiełb,AnitaŻegleń
27
Lekturaiinnetekstykultury,naukaojęzyku
Wymagania
konieczne(ocena:dopuszczający)
podstawowe(ocena:dostateczny)
rozszerzone(ocena:dobry)
dopełniające(ocena:bardzodobry)
ponadprogramowe(ocena:celujący)
UCZEŃ„Cootymsądzisz?Jakiemaszzdanie?Zróbmywstępnerozpoznanie”.Zdaniadopełnieniowe
• znapojęciezdaniepodrzędnedopełnieniowe• zapisujezdaniezłożonezpodrzędnymdopełnieniowym
• objaśniapojęciezdaniepodrzędnedopełnieniowenaprzykładach• wymieniapytania,naktóreodpowiadazdaniepodrzędnedopełnieniowe
• tworzyzdaniapodrzędnedopełnieniowe• stosujezasadyinterpunkcjidotyczącełączeniazdańskładowychwzdaniachzłożonychzpodrzędnymdopełnieniowym
• poprawnieprzekształcazdaniapojedynczenazdaniapodrzędniezłożonezpodrzędnymdopełnieniowym• funkcjonalnietworzyzdaniapodrzędnedopełnieniowewswoichwypowiedziach
• świadomieiswobodniestosujewiedzęnatematzdańpodrzędniezłożonychzpodrzędnymdopełnieniowymwswoichwypowiedziachustnychipisemnych
„Wodległymświeciewiedzęznajdziecie”.Zdaniapodrzędneokolicznikowe
• znapojęciezdaniepodrzędneokolicznikowe• znarodzajezdańokolicznikowych• zapisujezdaniezłożonezpodrzędnymokolicznikowym
• rozpoznajerodzajezdańpodrzędnychokolicznikowych• objaśniapojęciezdaniepodrzędneokolicznikowenaprzykładach• wymieniapytania,naktóreodpowiadajązdaniapodrzędneokolicznikowe
• nazywarodzajezdańpodrzędnychokolicznikowych• tworzyzdaniapodrzędneokolicznikowe• stosujezasadyinterpunkcjidotyczącełączeniazdańskładowychwzdaniachzłożonychzpodrzędnymokolicznikowym
• poprawnieprzekształcazdaniapojedynczenazdaniapodrzędniezłożonezpodrzędnymokolicznikowym• funkcjonalnietworzyróżnerodzajezdańpodrzędnychokolicznikowychwswoichwypowiedziach
• świadomieiswobodniestosujewiedzęnatematzdańpodrzędniezłożonychzpodrzędnymokolicznikowymwswoichwypowiedziachustnychipisemnych
„Przysłowiecipodpowie”.Zdaniepodrzędnepodmiotowe
• znapojęciezdaniepodrzędnepodmiotowe• zapisujezdaniezłożonezpodrzędnympodmiotowym
• objaśniapojęciezdaniepodrzędnepodmiotowenaprzykładach• wymieniapytania,naktóreodpowiadazdaniepodrzędnepodmiotowe
• tworzyzdaniapodrzędnepodmiotowe• stosujezasadyinterpunkcjidotyczącełączeniazdańskładowychwzdaniach
• poprawnieprzekształcazdaniapojedynczenazdaniapodrzędniezłożonezpodrzędnympodmiotowym
• świadomieiswobodniestosujewiedzęnatematzdańpodrzędniezłożonychzpodrzędnympodmiotowymwswoich
Przedmiot | Słowa z uśmiechem | Klasa 6 Szkoła podstawowa 4–6
AUTORZY:EwaHorwath,GrażynaKiełb,AnitaŻegleń
28
Lekturaiinnetekstykultury,naukaojęzyku
Wymagania
konieczne(ocena:dopuszczający)
podstawowe(ocena:dostateczny)
rozszerzone(ocena:dobry)
dopełniające(ocena:bardzodobry)
ponadprogramowe(ocena:celujący)
UCZEŃ
złożonychzpodrzędnympodmiotowym
• funkcjonalnietworzyzdaniapodrzędnepodmiotowewswoichwypowiedziach
wypowiedziachustnychipisemnych
„Jesttaki,żeażdechzapiera…”,Zdaniepodrzędneorzecznikowe
• znapojęciezdaniepodrzędneorzecznikowe• zapisujezdaniezłożonezpodrzędnymorzecznikowym
• objaśniapojęciezdaniepodrzędneorzecznikowenaprzykładach• wymieniapytania,naktóreodpowiadazdaniepodrzędneorzecznikowe
• tworzyzdaniapodrzędneorzecznikowe• stosujezasadyinterpunkcjidotyczącełączeniazdańskładowychwzdaniachzłożonychzpodrzędnymorzecznikowym
• poprawnieprzekształcazdaniapojedynczenazdaniapodrzędniezłożonezpodrzędnymorzecznikowym• funkcjonalnietworzyzdaniapodrzędneorzecznikowewswoichwypowiedziach
• świadomieiswobodniestosujewiedzęnatematzdańpodrzędniezłożonychzpodrzędnymorzecznikowymwswoichwypowiedziachustnychipisemnych
Przedmiot | Słowa z uśmiechem | Klasa 6 Szkoła podstawowa 4–6
AUTORZY:EwaHorwath,GrażynaKiełb,AnitaŻegleń
29
Lekturaiinnetekstykultury,naukaojęzyku
Wymagania
konieczne(ocena:dopuszczający)
podstawowe(ocena:dostateczny)
rozszerzone(ocena:dobry)
dopełniające(ocena:bardzodobry)
ponadprogramowe(ocena:celujący)
UCZEŃ„Iłaciate,ikudłate,pręgowaneiskrzydlate...”.Zasadyużyciaznakówinterpunkcyjnych
• stosujefunkcjonalniekropkę,znakzapytaniaiwykrzykniknakońcuwypowiedzeń• znazasadydotycząceużyciaprzecinkawzdaniupojedynczymorazzłożonymistarasięjestosować• dostrzegatrudnościwzakresieużyciadwukropka,nawiasuicudzysłowu• korzystazesłownikaortograficznego
• stosujepoznanezasadyużyciaprzecinkawzdaniupojedynczymizłożonym• starasięstosowaćzasadyużyciadwukropka,nawiasuicudzysłowu
• poprawniestawiaprzecinkiwzdaniachpojedynczychizłożonych• stosujezasadyużyciadwukropka,nawiasuicudzysłowu
• poprawnieużywadwukropka,nawiasuicudzysłowu
• twórczowykorzystujewswoichwypowiedziachustnychipisemnychwiedzęnatematfunkcjiznakówinterpunkcyjnychnakońcuwypowiedzeń• twórczoifunkcjonalniewykorzystujewswoichwypowiedziachpisemnychwiedzęnatematróżnychfunkcjinawiasu,dwukropkaicudzysłowu• twórczoifunkcjonalniewykorzystujewswoichwypowiedziachpisemnychwiedzęnatematużyciaprzecinkówwzdaniachpojedynczychizłożonych
Rozdział4.Pięknouchwycone
„Pomiędzynocąadniem,pomiędzyjawąasnem”.JerzyHarasymowicz
• przytaczaepitetyzwiersza• wyszukujeporównaniadotyczącezwierząt• znapojęcieobrazpoetycki
• wymieniaelementykrajobrazuzwiersza• wskazujeprzenośniemającecharakterożywienia
• nadajetytułykolejnymzwrotkomwiersza• objaśniaznaczenieprzenośni
• wybieraepitetynajpełniejoddająceistotęopisywanychobiektów• podpisujeilustracjetrafniedobranymimetaforami
• analizujetekstnapoziomiemetaforycznym• funkcjonalniewykorzystujewiedzęnatematróżnychśrodków
Przedmiot | Słowa z uśmiechem | Klasa 6 Szkoła podstawowa 4–6
AUTORZY:EwaHorwath,GrażynaKiełb,AnitaŻegleń
30
Lekturaiinnetekstykultury,naukaojęzyku
Wymagania
konieczne(ocena:dopuszczający)
podstawowe(ocena:dostateczny)
rozszerzone(ocena:dobry)
dopełniające(ocena:bardzodobry)
ponadprogramowe(ocena:celujący)
UCZEŃWmarcunadranem
• określacechyobrazupoetyckiego
• rozumiewpływśrodkówjęzykowychnacharakterobrazupoetyckiego
• objaśniapojęcieobrazpoetyckiwodniesieniudoomawianegotekstu
stylistycznychpodczasanalizyiinterpretacjiwiersza
„Wkroczyćwjęzykowyświatzesłownikiemzapanbrat”.Słownikpoprawnejpolszczyzny
• samodzielniekorzystazinformacjizawartychwsłownikuortograficznym,słownikujęzykapolskiegoorazwyrazówbliskoznacznych• znafunkcjęsłownikapoprawnejpolszczyzny
• korzystazesłownikawyrazówobcych• znabudowęsłownikapoprawnejpolszczyzny• wyszukujehasławsłownikupoprawnejpolszczyzny
• korzystazesłownikapoprawnejpolszczyzny• wykorzystujetreścisłownikowedowykonaniaćwiczeń
• korzystazróżnychtypówsłowników–odpowiedniodopotrzeb
• sprawnieposługujesięsłownikiempoprawnejpolszczyzny,korzystającswobodniezeskrótów,odsyłaczyiinnychinformacji
„Oryginalneobrazymalarzaoryginała”.BożenaFabianiMojegawędyosztuce(fragmenty)
• zaznaczanaosiczasuokresżyciaartysty• nazywaswojereakcjeodbiorczedotyczącedziełmalarskich• rozpoznajewtekściezgrubienia• wyszukujewtekścieinformacjepozwalającenaszkicowaćpostać
• przytaczaztekstufaktydotycząceżyciaitwórczościmalarza• przedstawiaswojąopinięnatematprezentowanychdziełmalarskich• wie,jakajestfunkcjazgrubień• funkcjonalnieprzekształcatekst
• określastanowiskoautorkiwobecdziełmalarza• wyrażaswojezdanienatematopiniiodziełachmalarzazaprezentowanejwtekście• omawiapojęciezgrubienie,odwołującsiędoprzykładówztekstu• dostrzegaelementykarykaturalnewdzielemalarskim
• wskazujewtekściewyrazyoceniające• używazezrozumieniemwyrazówsubiektywny,obiektywny,pejoratywny• przytaczaztekstusłowawyrażającenegatywneemocje
• wyrażaopinięnatematdziełasztuki,trafniedobierającargumentynapoparcieswojegostanowiska• objaśnianapodstawieinformacjiwprzypisachfunkcjekarykaturyigroteski• twórczoifunkcjonalniewykorzystujeumiejętnościjęzykoweorazwiedzęnatematróżnychformekspresjisłownej
Przedmiot | Słowa z uśmiechem | Klasa 6 Szkoła podstawowa 4–6
AUTORZY:EwaHorwath,GrażynaKiełb,AnitaŻegleń
31
Lekturaiinnetekstykultury,naukaojęzyku
Wymagania
konieczne(ocena:dopuszczający)
podstawowe(ocena:dostateczny)
rozszerzone(ocena:dobry)
dopełniające(ocena:bardzodobry)
ponadprogramowe(ocena:celujący)
UCZEŃ„Doćwiczeniajęzykadobrajestfonetyka”.Powtórzeniewiadomościogłoskachiliterach
• dzieliwyrazynagłoskiilitery• wykorzystujeznajomośćalfabetuwpraktyce• odróżniaspółgłoskiodsamogłosek
• rozpoznajewyrazydźwiękonaśladowcze• podajeprzykładywyrazóworóżnejliczbieliterigłosek• rozpoznajespółgłoskidźwięczneibezdźwięczneoraztwardeimiękkie
• prawidłowooznaczawiększośćgłosekmiękkich,dźwięcznychibezdźwięcznychwwyrazachużytychwćwiczeniach• poprawniezapisujewyrazyzpodanymigrupamisamogłosekispółgłosek
• funkcjonalniewykorzystujewiedzęnatematliterigłosekwswoichwypowiedziachustnychipisemnych• wykorzystujeinneformywyrazulubwyrazypokrewnedlauzasadnieniapisownigłosekdźwięcznych
• swobodnieitwórczowykorzystujeposiadanąwiedzęnatematgłosekiliterwróżnychsytuacjachproblemowych
„Czarodziejepędzlaipióra”.Radydlaopisującychobraz.PaulCézanneMartwanaturazjabłkamiipomarańczami
• oglądauważniereprodukcjeobrazówzamieszczonewpodręczniku• wie,coprzedstawiamartwanatura• podajepodstawoweinformacjenatematobrazu• przyniewielkimwsparciunauczycielaredagujeopisobrazu
• wskazujeinazywanajbardziejwidoczneelementyobrazów• wyrażaopinięnatematdziełamalarskiego• redagujeopisobrazu,korzystajączradwpodręczniku
• wyszukujeelementykompozycjinawiązującedokształtuwybranychbryłgeometrycznych• używazezrozumieniemsformułowańdotyczącychtechnikimalarskiej• redagujeopisobrazu,stosującróżnorodneśrodkijęzykowe
• porównujeelementyobrazuukazanewtechnicemalarskiejifotograficznej• formułujewypowiedźwfunkcjiperswazyjnej,zachęcającądozakupudzieła• redagujerozbudowany,poprawnykompozycyjnie,językowoistylistycznieopisobrazu
• redagujebezbłędnyjęzykowoopiskrajobrazu–oryginalnypodwzględemtreściistylu• swobodnieifunkcjonalnieposługujesięwswoichwypowiedziachustnychipisemnychzróżnicowanymsłownictwemofunkcjioceniającej
„Słowemmalowane”.MariaPawlikowska-
• wskazujewwierszuepitetyoddziałującenazmysłwzroku
• wyszukujewutworzewyrazyzwiązanetematyczniezmalarstwem
• określafunkcjęuosobieńużytychwwierszu
• odczytujeznaczenieprzenośnychokreśleń
• analizujetekstnapoziomiemetaforycznym
Przedmiot | Słowa z uśmiechem | Klasa 6 Szkoła podstawowa 4–6
AUTORZY:EwaHorwath,GrażynaKiełb,AnitaŻegleń
32
Lekturaiinnetekstykultury,naukaojęzyku
Wymagania
konieczne(ocena:dopuszczający)
podstawowe(ocena:dostateczny)
rozszerzone(ocena:dobry)
dopełniające(ocena:bardzodobry)
ponadprogramowe(ocena:celujący)
UCZEŃ-JasnorzewskaOlejnejabłka
• określasytuacjęlirycznąwwierszu• redagujezaproszenienawernisaż
• określaemocjeosobymówiącej
• przyporządkowujeróżneśrodkiwyrazudowłaściwychdziedzinsztuki
• porównujedziełopoetyckiezmalarskim,wskazujepodobieństwairóżnice
• funkcjonalniewykorzystujewiedzęnatematróżnychśrodkówstylistycznychpodczasanalizyiinterpretacjiwiersza• przedstawiaworyginalnysposóbróżnicemiędzyróżnymitekstamikultury
„Miauczy,świszczyizgrzyta?Nawesołootym,cowdomusłychać”.Oznaczaniegłosekmiękkich,dźwięcznychibezdźwięcznych
• wyszukujewyrazyzespółgłoskamimiękkimi,dźwięcznymiibezdźwięcznymiwzestawieortogramówzawartychwćwiczeniach• znazasadyoznaczaniaspółgłosekmiękkich,dźwięcznychibezdźwięcznych,starasięjestosować• korzystazesłownikaortograficznego
• stosujezasadyoznaczaniaspółgłosekmiękkich,dźwięcznychibezdźwięcznych
• poprawnieoznaczawiększośćgłosekmiękkich,dźwięcznychibezdźwięcznychwzestawieortogramówzawartychwćwiczeniach
• poprawnieoznaczawszystkiegłoskimiękkie,dźwięczneibezdźwięcznewzestawieortogramówzawartychwćwiczeniach
• przedstawiaoryginalnesposoby(np.zagadki,gry,infografiki)zapamiętaniazapisupoznanychwyrazówztrudnościąortograficznąwzakresieoznaczaniagłosekmiękkich,dźwięcznychibezdźwięcznych
„Dźwięki,brzdęki,komfortmaleńki”.
• znapojęciagłoskiustneigłoskinosowe
• odróżniagłoskiustneodnosowych
• poprawniezapisujewiększośćwyrazów
• funkcjonalniewykorzystujewiedzęnatematgłosekustnych
• swobodnieitwórczowykorzystujeposiadanąwiedzęnatematgłosek
Przedmiot | Słowa z uśmiechem | Klasa 6 Szkoła podstawowa 4–6
AUTORZY:EwaHorwath,GrażynaKiełb,AnitaŻegleń
33
Lekturaiinnetekstykultury,naukaojęzyku
Wymagania
konieczne(ocena:dopuszczający)
podstawowe(ocena:dostateczny)
rozszerzone(ocena:dobry)
dopełniające(ocena:bardzodobry)
ponadprogramowe(ocena:celujący)
UCZEŃGłoskiustneinosowe
• podajeprzykładygłosekustnychinosowych
zawierającychgłoskiustneinosowe
inosowychwswoichwypowiedziach
ustnychinosowychwróżnychsytuacjachproblemowych
„Sensacjeikomplikacje”.Pisowniapołączeńwyrazowychen,em,on,om
• wyszukujewyrazyzpołączeniamiliterowymien,em,on,omwzestawieortogramówzawartychwćwiczeniach• dostrzegatrudnościortograficznewzakresiepisownipołączeńliterowychen,em,on,om• korzystazesłownikaortograficznego
• znazasadydotyczącepisownipołączeńliterowychen,em,on,om,starasięjestosować
• stosujezasadypisownipołączeńliterowychen,em,on,omwzestawieortogramówzawartychwćwiczeniach
• poprawniezapisujepołączenialiteroween,em,on,omwzestawieortogramówzawartychwćwiczeniach
• przedstawiaoryginalnesposoby(np.zagadki,gry,infografiki)zapamiętaniazapisupoznanychwyrazówztrudnościąortograficznąwzakresiepisownipołączeńliterowychen,em,on,om
„Impresjanatematwdzięku”.TadeuszKubiakWstrojuzmgły
• omawiawrażeniaczytelniczepolekturzewiersza• wskazujewwierszunawiązaniedoinnegoutworupoetyckiego• oglądauważniereprodukcjeobrazówEdwardaDegasa• wie,jakieutworyzaliczasiędoliryki
• opisujesytuacjęprzedstawionąwwierszu• wskazujeobraz,doktóregomogąnawiązywaćsłowawierszaiuzasadniaswójwybór• wie,naczympolegaprzerzutnia• opisujenastrójutworu
• wskazujeśrodkipoetyckieużytewopisietancerki• opisujeobrazzpunktuwidzeniamłodegoodbiorcy• wyszukujeprzerzutniewtekście• omawiarymywwierszu,objaśnia,naczympolegaichoryginalność
• objaśniaznaczeniemetafory• opisujeobrazzpunktuwidzeniaprzewodnikamuzealnego• przedstawiaskojarzeniawywołaneśrodkamipoetyckimi• określawpływprzerzutninarytmutworu
• analizujetekstnapoziomiemetaforycznym• funkcjonalniewykorzystujewiedzęnatematróżnychśrodkówstylistycznychpodczasanalizyiinterpretacjiwiersza• wypowiadasięnatemattekstu,swobodnie
Przedmiot | Słowa z uśmiechem | Klasa 6 Szkoła podstawowa 4–6
AUTORZY:EwaHorwath,GrażynaKiełb,AnitaŻegleń
34
Lekturaiinnetekstykultury,naukaojęzyku
Wymagania
konieczne(ocena:dopuszczający)
podstawowe(ocena:dostateczny)
rozszerzone(ocena:dobry)
dopełniające(ocena:bardzodobry)
ponadprogramowe(ocena:celujący)
UCZEŃ
odwołującsiędokontekstówkulturowych
„Żyjąjakpieszkotemczygruchająjakgołąbki”.Pisowniazakończeniami-ę,-em,-ą,-om
• wyszukujewyrazyzzakończeniami-ę,-em,-ą,-omwzestawieortogramówzawartychwćwiczeniach• korzystazesłownikaortograficznego
• stosujezasadyortograficznedopoprawnegozapisuwyrazówzzakończeniami-ę,-em,-ą,-om
• zapisujepoprawniewiększośćwyrazówzzakończeniami-ę,-em,--ą,-omwzestawieortogramówzawartychwćwiczeniach
• zapisujepoprawniewszystkiewyrazyzzakończeniami-ę,-em,-ą,-omwzestawieortogramówzawartychwćwiczeniach
• przedstawiaoryginalnesposoby(np.zagadki,gry,infografiki)zapamiętaniazapisupoznanychwyrazówztrudnościąortograficznąwzakresiepisownizakończeń-ę,-em,-ą,-om
„Mazurzprzytupemmiałwzięcie,kilkasłówoakcencie”.Akcentwyrazowyizdaniowy
• dzieliwyraznasylaby• prawidłowoakcentujewyrazyzestałymakcentem
• wie,czymjestakcentwyrazowy• określafunkcjęakcentuzdaniowego
• prawidłowoakcentujewiększośćwyrazów• stosujewwypowiedziwłaściwąintonacjęzdaniową
• prawidłowoakcentujewyrazy• funkcjonalnieużywaakcentuzdaniowegodowyeksponowaniaznaczeńwypowiedzi
• świadomieiswobodniestosujewiedzęnatematakcentuwyrazowegoizdaniowegowswoichwypowiedziachustnych
„Lubiępopatrzećsobienaczas,cogdzieśjużpobiegł…”.JoannaPollakównaStarefotografie
• wskazujezdjęciestanowiącenajlepsząilustracjętekstu• wymyślaizapisujedialog,którymogłyprowadzićbohaterkiwiersza• znafunkcjępytaniaretorycznego
• opisujeokolicznościwypowiedziosobymówiącej• określanastrójbohaterekwiersza• ustala,czegodotycząpytaniapostawionewutworze
• przytaczaprzenośnieobrazująceupływczasu• wyrażaopinięnatematfotografiijakodziełasztuki• odpowiadanapytaniaztekstu
• przedstawiarefleksjezwiązanezwierszem• dostrzegaartystycznąkreacjęwfotografii• dostrzegaretorycznycharakterpytańztekstu
• analizujetekstnapoziomiemetaforycznym• funkcjonalniewykorzystujewiedzęnatematróżnychśrodkówstylistycznychpodczasanalizyiinterpretacjiwiersza
Przedmiot | Słowa z uśmiechem | Klasa 6 Szkoła podstawowa 4–6
AUTORZY:EwaHorwath,GrażynaKiełb,AnitaŻegleń
35
Lekturaiinnetekstykultury,naukaojęzyku
Wymagania
konieczne(ocena:dopuszczający)
podstawowe(ocena:dostateczny)
rozszerzone(ocena:dobry)
dopełniające(ocena:bardzodobry)
ponadprogramowe(ocena:celujący)
UCZEŃ
• oceniaelementyistotnepodczasfotografowaniaartystycznego
• wyrażaopinięnatematfotografiijakodziedzinysztuki,trafniedobierającargumentynapoparcieswojegostanowiska
„Jajkozbajkowąniespodzianką”.AndrewFusekPeters,Agencinadeskorolkach.Niebyleco!(fragment)
• oglądazdjęcieJajkaKonwaliowegoiczytainformacjenatematjegotwórcy• wyszukujewtekściewszystkierzeczownikinazywająceklejnot• relacjonujezdarzeniadotyczącekradzieżyklejnotu• znacechypowieścisensacyjnejikryminalnej
• opisujeJajkoKonwalioweprzedstawionenailustracji• rozumie,żesłowamogąwyrażaćemocjonalnystosunekmówiącegodoopisywanychrzeczy,czynnościitp.• rozpoznajebohaterówtekstunapodstawiewyrażeńomownych• objaśnia,wjakisposóboszukanoprzestępcę
• wykorzystujewopisieprzedmiotuinformacjeztekstu• określa,którerzeczownikiztekstumająpozytywne,aktórenegatywneznaczenie• wskazujeinformacjepochodzącespozazamieszczonegofragmentutekstu• wyrażaopinięnatematskutecznościdziałaniabohaterów
• uzasadnia,dlaczegojajkoFabergéuznajesięzadziełosztuki• rozpoznajenacechowaniedodatnieiujemnewyrazów,wskazujeznaczenianeutralne• określamotywydziałaniawybranychbohaterów• dostrzegaiomawiaelementyhumorystycznewtekście
• redagujebezbłędnyjęzykowoopisprzedmiotu–oryginalnypodwzględemtreściistylu• twórczoifunkcjonalniestosujesłownictwonacechowaneemocjonalnie
„Rozbitesejfy,skradzionedzieła”.Pisowniaprzedrostków
• wyszukujewyrazyzawierająceprzedrostkiwzestawieortogramówzawartychwćwiczeniach
• znazasadydotyczącepisowniprzedrostkówistarasięjestosować
• stosujezasadypisowniprzedrostkówwzestawieortogramówzawartychwćwiczeniach
• poprawniezapisujeprzedrostkiwzestawieortogramówzawartychwćwiczeniach
• przedstawiaoryginalnesposoby(np.zagadki,gry,infografiki)zapamiętaniazapisupoznanychwyrazówztrudnością
Przedmiot | Słowa z uśmiechem | Klasa 6 Szkoła podstawowa 4–6
AUTORZY:EwaHorwath,GrażynaKiełb,AnitaŻegleń
36
Lekturaiinnetekstykultury,naukaojęzyku
Wymagania
konieczne(ocena:dopuszczający)
podstawowe(ocena:dostateczny)
rozszerzone(ocena:dobry)
dopełniające(ocena:bardzodobry)
ponadprogramowe(ocena:celujący)
UCZEŃ
• dostrzegatrudnościortograficznewzakresiepisowniprzedrostków• korzystazesłownikaortograficznego
ortograficznąwzakresiepisowniprzedrostków
„Muzykasłowamizagrana”.AdamMickiewiczPanTadeusz–KsięgaIV(fragmenty)
• czytatekstiprzypisy• wymieniabohaterów• wskazujesłowapełniącefunkcjęrefrenu• zapoznajesięzpojęciami:instrumentacjagłoskowa,wyliczenie
• relacjonujetreśćfragmentu• przedstawiaWojskiego• wymieniawyrazydźwiękonaśladowcze• opisujeinstrumentWojskiego
• wyszukujewtekściepotrzebneinformacje• charakteryzujeWojskiego• wskazujeinstrumentacjęgłoskowąiwyliczenie• wymieniaśrodkijęzykowesłużącedoopisugrynarogu
• opisujesytuacjęukazanąwefragmencie• oceniaumiejętnościWojskiego• określafunkcjeśrodkówstylistycznychużytychwefragmencieepopei
• wzorcowoprezentujetekstgłosowo,uwzględniającprzerzutnie• interpretujetekst,wykorzystującwnioskizanalizyutworu
Rozdział5.Czasrelaksu
„Podpirackąbanderą”.RobertLouisStevenson,Wyspaskarbów(fragmenty)
• rozpoznajeprawdęifałszwwypowiedziachdotyczącychtreścitekstu• opisujeWyspęSkarbów• redagujekrótkilistwimieniukapitanastatku• wie,cojesttematempowieściprzygodowej
• nadajetytuływydzielonymczęściomtekstu• wyjaśnia,jakiewrażeniewywarłaWyspaSkarbównabohaterachtekstu• wzbogacatreśćlistuorelacjęzwydarzeńrozgrywającychsięubrzegówwyspy
• sporządzanapodstawietekstumapęWyspySkarbów• wymyślaofertęatrakcjiturystycznychWyspySkarbów• prezentujebohaterawformiezapisównakarciepostacigrykomputerowej
• podajeróżneznaczeniasłowaskarb• określaoczekiwaniabohaterówzwiązanezwizytąnawyspie• opisujeemocjeiuczuciajednegozbohaterów• oceniaakcjęutworuiuzasadniaswojezdanie
• swobodnieifunkcjonalnieposługujesięzwiązkamifrazeologicznymiwopisieemocjibohaterautworu• wykonujeoryginalnypodwzględemtreściplakatodnoszącysiędoproblemupiractwainternetowego
Przedmiot | Słowa z uśmiechem | Klasa 6 Szkoła podstawowa 4–6
AUTORZY:EwaHorwath,GrażynaKiełb,AnitaŻegleń
37
Lekturaiinnetekstykultury,naukaojęzyku
Wymagania
konieczne(ocena:dopuszczający)
podstawowe(ocena:dostateczny)
rozszerzone(ocena:dobry)
dopełniające(ocena:bardzodobry)
ponadprogramowe(ocena:celujący)
UCZEŃ
• określatypnarratorawystępującegowefragmenciepowieści
• identyfikujeutwórjakopowieśćprzygodową
• wie,czymcharakteryzująsięutworyzaliczanedoepiki
• opracowujeprezentacjęnatematmotywuposzukiwaniaskarbów,cechującąsięoryginalnościąformyibogactwemtreści
„Wielkiebitwy,zwycięscydowódcy”.Pisowniaprzyrostków
• wyszukujewyrazyzawierająceprzyrostkiwzestawieortogramówzawartychwćwiczeniach• dostrzegatrudnościortograficznewzakresiepisowniprzyrostków• korzystazesłownikaortograficznego
• znazasadydotyczącepisowniprzyrostkówistarasięjestosować
• stosujezasadypisowniprzyrostkówwzestawieortogramówzawartychwćwiczeniach
• poprawniezapisujeprzyrostkiwzestawieortogramówzawartychwćwiczeniach
• przedstawiaoryginalnesposoby(np.zagadki,gry,infografiki)zapamiętaniazapisupoznanychwyrazówztrudnościąortograficznąwzakresiepisowniprzyrostków
„CiemnaijasnastronaMocy”.GeorgeLucas,Gwiezdnewojny:częśćIV–Nowanadzieja(fragmenty)
• czytafragmentpowieści,przypisyorazinformacjenatematseriifilmówGwiezdnewojny• prezentujegłównąbohaterkęiopowiadaookolicznościachjejpojmania• wyjaśnia,kimbylirycerzeJedi
• znacechyfilmukultowego• rozpoznajeinazywacechycharakterubohaterkitekstu• dostrzegakontrastowezestawieniepostaciwutworze• wie,coobejmujescenafilmowa
• odtwarzalosyRepublikiwformietytułówrozdziałówkroniki• opisujebohaterareprezentującegosiłyzła• redagujenotatkiprasowenatematkatastrofystatkupowietrznego• obmyślaujęciadoscenybitwykosmicznej
• objaśniapojęciefilmkultowywodniesieniudoGwiezdnychwojen• opracowujetekstinformacyjnyspełniającyfunkcjęnapisówwstępnychdofilmu• określaznaczenieirolęCzarnegoLordawprzebieguakcji
• twórczoifunkcjonalniewykorzystujeswojąwiedzęosztucefilmowejwwypowiedziachnatematproblematykitekstuijegobohaterów
Przedmiot | Słowa z uśmiechem | Klasa 6 Szkoła podstawowa 4–6
AUTORZY:EwaHorwath,GrażynaKiełb,AnitaŻegleń
38
Lekturaiinnetekstykultury,naukaojęzyku
Wymagania
konieczne(ocena:dopuszczający)
podstawowe(ocena:dostateczny)
rozszerzone(ocena:dobry)
dopełniające(ocena:bardzodobry)
ponadprogramowe(ocena:celujący)
UCZEŃ
• wymieniaelementyświataprzedstawionegopozwalającezaliczyćutwórdogatunkus.f.
• wskazujeplanfilmowyadekwatnydoukazaniafragmentubitwy
„Wśródwyrazówgościnietylkowartości”.Wyrazybliskoznaczneiprzeciwstawne
• rozpoznajewyrazybliskoznaczneiprzeciwstawne
• dopasowujedopodanychwyrazóworazzwiązkówwyrazowychsynonimyiantonimy
• używawyrazówiokreśleńsynonimicznychwróżnychsytuacjachkomunikacyjnych
• funkcjonalniestosujewswoichwypowiedziachsynonimyiantonimy
• twórczoifunkcjonalniewykorzystujeumiejętnościjęzykoweorazwiedzęnatematpodobieństwiróżnicznaczeniowychwyrazów
„Nasrebrnychekranach”.MarcinKalita,Aktorzylecząludzkiedusze(fragmenty)
• wykorzystujenotatkęzestronyinternetowejdouzyskaniainformacjioserialu• rozpoznajekomizmwwypowiedziachserialowychbohaterów• czytawywiadzaktorkątelewizyjną• wie,czymjesttalk-show
• wie,jakiefilmyzaliczanesądokinafamilijnego• wie,naczympolegaizczegowynikakomizmsłownywwypowiedziachpostacifilmowych• określatematykęwywiadu• prezentujeopiniębohaterkiwywiadunatemataktorstwa
• określatematykęserialu• objaśniaelementykomizmusłownegowwypowiedziachpostaci• dostrzegazróżnicowaniepytańwystępującychwwywiadzie• wyrażawłasnąopinięnatemataktorstwa
• objaśniapojęciekinofamilijnewodniesieniudoserialuRodzinazastępcza• odtwarzahumorystycznewypowiedzidialogowepostaciwszerszymkontekściesytuacyjnym• określaceldziennikarzaprzeprowadzającegowywiad• formułujewłasnepytaniadowywiaduzaktorką
• twórczoifunkcjonalniewykorzystujeswojąwiedzęnatematprzekazówaudiowizualnychwwypowiedziachnatematproblematykitekstu
Przedmiot | Słowa z uśmiechem | Klasa 6 Szkoła podstawowa 4–6
AUTORZY:EwaHorwath,GrażynaKiełb,AnitaŻegleń
39
Lekturaiinnetekstykultury,naukaojęzyku
Wymagania
konieczne(ocena:dopuszczający)
podstawowe(ocena:dostateczny)
rozszerzone(ocena:dobry)
dopełniające(ocena:bardzodobry)
ponadprogramowe(ocena:celujący)
UCZEŃ„Zrobićminęnawidokminy”.Wyrazywieloznaczne
• rozpoznajewyrazywieloznaczne
• podajeróżneznaczeniawyrazówwieloznacznych
• używawyrazówwieloznacznych
• funkcjonalniestosujewswoichwypowiedziachwyrazywieloznaczne
• twórczoifunkcjonalniewykorzystujeumiejętnościjęzykoweorazwiedzęnatematwyrazówwieloznacznych
„Woparachabsurduiwyobraźni”.KonstantyIldefonsGałczyński,TeatrzykZielonaGęś(fragmenty)
• przedstawiaswojereakcjeodbiorczezwiązanezlekturąsztuki• podajeimionapostaci• podajeskojarzeniaizwiązkiwyrazowezesłowemosioł• wie,czymjestkabaret
• wskazujegłównewydarzeniewprezentowanejscenie• wskazujeelementyświadcząceofunkcjiscenicznejtekstu• rozpoznajecechyprzypisanepostaciosławutworzeK.I.Gałczyńskiego• znapodstawoweinformacjenatematTeatrzyku„ZielonaGęś”
• analizujefragmentwypowiedzibohaterapodkątempoprawnościjęzykowej• przedstawiareakcjebohaterówsztuki• wyciągawnioskinatematukształtowaniapostaciosławutworzeK.I.Gałczyńskiego• wskazujeelementyhumorystycznewsztuce
• analizujeznaczenieimionbohaterówsztuki• objaśniaabsurdalnośćwybranejsceny• wskazujeelementsatyrycznywsztuce• wyjaśniawpływśrodkówjęzykowychnaprzesłanieutworu
• opracowujescenariuszinscenizacjisztukiTeatrzyku„ZielonaGęś”–oryginalnypodwzględemtreściistylu• objaśnianapodstawieinformacjiwSłowniczkufunkcjesatyrywutworzeK.I.Gałczyńskiego
„Wsłowachemocjiszuka–trudnatosztuka”.Wyrazynacechowaneemocjonalnie
• rozpoznajewyrazywartościującepozytywnieinegatywnie• znapojęciazgrubienieizdrobnienie
• rozpoznajezdrobnieniaizgrubieniawtekście• tworzyzdrobnieniaizgrubienia
• znafunkcjęzdrobnień,zgrubieńorazinnychsłówwartościującychemocjonalnie• podajewyrazybliskoznaczne
• używazdrobnień,zgrubieńorazwyrazównacechowanychemocjonalnieodpowiedniodo
• twórczoifunkcjonalniewykorzystujeumiejętnościjęzykoweorazwiedzęnatematróżnychformekspresjisłowne
Przedmiot | Słowa z uśmiechem | Klasa 6 Szkoła podstawowa 4–6
AUTORZY:EwaHorwath,GrażynaKiełb,AnitaŻegleń
40
Lekturaiinnetekstykultury,naukaojęzyku
Wymagania
konieczne(ocena:dopuszczający)
podstawowe(ocena:dostateczny)
rozszerzone(ocena:dobry)
dopełniające(ocena:bardzodobry)
ponadprogramowe(ocena:celujący)
UCZEŃ
nacechowaneemocjonalnie
przyjętegoceluwypowiedzi
„Kimbędzieszicozrobisz,kiedykościsiępotoczą?”.Radydladyskutujących.KazimierzSzymeczko,Czworoikości(fragmenty)
• wskazujebohaterówrealistycznych• rozpoznajeświatrealistycznyifantastycznywpowieści• opowiadaowydarzeniach• czytaradydladyskutujących• bierzeudziałwdyskusji
• określacharakterirolęwszystkichpostaciwpowieści• objaśniasposóbzmianycharakteruświataprzedstawionego• rozpoznajegatunekliteracki,doktóregonawiązujefabułaprzedstawionejgry• rozpoznajezwrotycharakterystycznedlaróżnychelementówdyskusji• formułujepoprawniezbudowaneargumentywdyskusji
• charakteryzujebohaterkęwformiekartypostaciwgrze• wykorzystujeinformacjeoRPGwanalizieświataprzedstawionegoutworu• wskazujeelementyfabułynawiązującedoliteraturyfantasy• wyrażaopinięnatematRPG• formułujewłaściwekontrargumenty
• sporządzanotatkęencyklopedycznąnatematjednejzpostaci• odróżniawydarzeniazaplanowanewgrzeodspontanicznych• określarolębohaterówwrozwojuakcji• posługujesięzezrozumieniemsłowemdezaprobata• przestrzegawszystkichzasadkulturydyskusji
• przedstawiawłasnestanowiskowzwiązkuzomawianymproblemem,formułujeprzemyślane,twórczeuwagi• wyrażaopinięnatematwartościgierkomputerowych,trafniedobierającargumentynapoparcieswojegostanowiska