Wojtek (ur. w 1942 w pobliżu Hamadan w

Iranie, zm. w 1963 w Edynburgu) – syryjski

niedźwiedź brunatny adoptowany przez

żołnierzy 22 Kompanii Zaopatrywania Artylerii

w 2 Korpusie Polskim dowodzonym przez gen.

Andersa. Niedźwiedź brał udział w bitwie pod

Monte Cassino, gdzie według opowieści nosił

skrzynie z amunicją.

W kwietniu 1942r. Irena Bokiewicz, 18-letnia Polka, po dwuletnim pobycie na Syberii, znalazła się wśród tysięcy cywilów

ewakuowanych ze Związku Radzieckiego razem z Armią Andersa. Jadąc do obozu dla cywilów w Teheranie zatrzymali się

niedaleko miasta Hamadan (Iran). Tam przyszła grupa chłopców perskich, jeden z nich trzymał na rękach malutkiego

misia. Irena zachwyciła się nim

i wtedy to porucznik Anatol Tarnowiecki kupił jej go.

Było to 8 kwietnia 1942r.Niestety niedźwiadek sprawiał dużo problemów

i Irena była zmuszona oddać misia. Ofiarowała go gen. Borucie –Spiechowiczowi i tak oto miś trafił do siedziby sztabu. Niestety

tam też sprawiał wiele problemów, więc postanowiono przewieźć go do Palestyny, gdzie stacjonowała już polska armia.

Wojtek trafił do 2 Kompanii Transportowej (przemianowanej w 1943r. na 22 Kompanię Zaopatrywania Artylerii)

22 sierpnia 1942 r.

Niedźwiadek nie umiał jeszcze jeść i żołnierze karmili go

rozcieńczonym skondensowanym mlekiem z butelki po

wódce i skręconego ze szmat smoczka.

Niedźwiadkiem opiekowano się

troskliwie.

Rósł i „mężniał”, a jego ulubionymi

przysmakami były owoce, słodkie syropy, marmolada, miód oraz piwo, które dostawał za dobre zachowanie, zaś

gdy zaczął coraz częściej domagać się pożywienia, okazało się, że żołnierzom zaczyna brakować

pieniędzy na utrzymanie „żarłocznej

maskotki”.

Między innymi z tego powodu Wojtka

wcielono do armii, ze wszystkimi tego

konsekwencjami –wpisem na listę

personelu Kompanii, książeczką wojskową

wystawioną na nazwisko Wojtek Miś

i najniższym stopniem szeregowca.

Otrzymywał odtąd regularny żołd w

postaci zwiększonej racji żywnościowej.

Jadał razem z żołnierzami i spał z nimi w namiocie.

Wojtek nie palił papierosów, ale zjadał.

Najdziwniejsze było to, że musiał to

być palący się papieros

Wojtek przeszedł cały szlak bojowy z 22 Kompanią Zaopatrywania

Artylerii z Iranu przez Irak, Palestynę, Egipt do Włoch.

Mapa z książki „Dziadek i niedźwiadek” wykonana przez Marcina Ćwikłę

Żołnierze

wspominają, że

Wojtek uwielbiał

jazdę wojskowymi

ciężarówkami,

w szoferce, a czasami

na pace, czym

wzbudzał sporą

sensację na drodze.

Lubił zapasy i boks

żołnierzami, które na

ogół kończyły się jego

zwycięstwem: pokonany

leżał „na łopatkach” a

Wojtek lizał go jęzorem

po twarzy.

W opowieściach o Wojtku jest również taka, jak to

podczas działań pod Monte Cassino niedźwiedź

pomagał w noszeniu ciężkich skrzyń z amunicją

artyleryjską i nigdy nie zdarzyło mu się żadnej upuścić.

Od tamtej pory symbolem 22 Kompanii Transportowej

stał się niedźwiedź z pociskiem w łapach. Oznaka taka

pojawiła się na samochodach wojskowych,

proporczykach i mundurach żołnierzy.

Po wojnie 22 Kompania jako część 2 Korpusu Polskiego została

przetransportowana do Glasgow w Szkocji, a razem z nią

Wojtek. Kompania stacjonowała w Winfield Park, a wkrótce

Wojtek został ulubieńcem całego obozu i okolicznej ludności.

Stał się też tematem licznych publikacji prasowych. Miejscowe

Towarzystwo Polsko-Szkockie mianowało go nawet swoim

członkiem.

Po demobilizacji jednostki, zapadła decyzja oddania niedźwiedzia do ogrodu zoologicznego w Edynburgu. Dyrektor zoo zgodził się

zaopiekować Wojtkiem i nie oddać go nikomu bez zgody dowódcy kompanii majora Antoniego Chełkowskiego.

15 listopada 1947 roku był dniem rozstania z Wojtkiem.

Później żołnierze już w cywilu wielokrotnie odwiedzali Wojtka i nie bacząc na obawy pracowników zoo przekraczali często

ogrodzenie.

Wojtek zmarł w grudniu 1963 r., mając 22 lata. O jego śmierci poinformowały

wówczas brytyjskie stacje radiowe.

W wieku dojrzałym ważył blisko 500

funtów (ok. 250 kg) i mierzył dobrze

ponad 6 stóp (ponad 180 cm).

I wiele innych, które znajdziecie na stronie naszego projektu eTwinning

Polskiego niedźwiedzia-żołnierza upamiętniają:

• tablica pamiątkowa w ZOO w Edynburgu,

• pomnik w Edynburgu,

• plakiety w Imperial War Museum w Londynie oraz w Canadian War Museum w Ottawie,

• rzeźba w Instytucie Polskim i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie.

• Telewizja BBC w programie dla dzieci Blue Peter nadawała reportaże o Wojtku. Opowiada się również, że gdy książę Karol

zwiedzał muzeum w Londynie i zatrzymał się przy rzeźbie Wojtka, zaczęto mu opowiadać jego historię, ale książę

przerwał, mówiąc, że zarówno on i jego obydwaj synowie znają dobrze tę historię z programów radiowych i opowiadań.

Wojtek w Instytucie im. Sikorskiego w Londynie

W Polsce historia Wojtka jest ciągle mało

znana, a przecież zasługuje on w pełni na

miano bohatera, był przecież niezwykłym

żołnierzem!

Celem naszego projektu eTwinning jest

m.in. przekazanie historii o Wojtku jak

największej ilości osób, aby dzięki temu

Wojtek, jak i historia żołnierzy

2 Korpusu Polskiego generała Andersa,

była nam wszystkim bliska.

W tym celu stworzyliśmy komiks

pt.”Jak Wojtek został żołnierzem”.,

przygotowaliśmy pomysły na zajęcia

związane z Wojtkiem i quiz, które mogą

pomóc w rozpowszechnianiu tej pięknej i

prawdziwej historii.

• Większość zdjęć użytych w prezentacji pochodzi ze zbiorów profesora Wojciecha

Narębskiego.

• Oprócz tego skorzystano z następujących stron internetowych:

• http://www.joemonster.org/art/11389/Mis_Wojtek_polski_zolnierzhttp://netbird.pl/a/907/112

20,1

• http://pl.wikipedia.org/wiki/Wojtek_(nied%C5%BAwied%C5%BA-%C5%BCo%C5%82nierz)

• http://lach.salon24.pl/78795,szeregowy-wojtek-mis

• http://www.youtube.com/watch?v=u90rzY20BxY

• http://www.polonia-wloska.org/PW08/PW1%2846%29%202008.pdf

• http://wyborcza.pl/1,76842,7830554,O_niedzwiedziu__ktory_zostal_zolnierzem.html?as=1&start

sz=x

Prezentację wykonały:

Adriana Rybakowska i Marta Łukasiewicz, uczennice

Zespołu Szkół Tekstylno – Handlowych w Żaganiu

pod opieką Wioletty Sosnowskiej w ramach projektu

eTwinning „W kręgu znaków zodi@ku”.