tabela.pdf

Nisma pr Transparenc

n Industrin Nxjerrse

Rakordimi i flukseve t

paras nga sektori i nafts,

gazit dhe minierave n

Shqipri Viti 2011

Prmbatja

Prmbledhje ekzekutive 3

1. Hyrje 6

2. Informacion mbi rregullimin dhe veprimtarin e industris nxjerrse 7

3. Proesi 16

4. Rakordimi i pagesave t raportuara 19

5. Komente dhe rekomandime 26

Fjalor dhe shkurtime 30

Shtojca 1: Rakordim n detaje pr sektorin e nafts dhe gazit 31

Shtojca 2: Rakordim n detaje pr sektorin minerar 32

Prmbledhje ekzekutive

Ky raport prmbledh rakordimin e t ardhurave tatimore dhe jo-tatimore nga industria nxjerrse n Shqipri si pjes e zbatimit t Nisms pr Transparenc n Industrin Nxjerrse (NTIN ose EITI). N kt kontekst, shoqrit e liensuara dhe Qeveria Shqiptare, raportojn prkatsisht, pagesat dhe t ardhurat nga industria nxjerrse pr rentn minerare, tatimin mbi fitimin, ndarjen e prodhimit t nafts, bonuset e nnshkrimit dhe pagesa t tjera t lidhura me industrin. Gjithashtu, ky raport prfshin rakordimin ndrmjet t ardhurave t arktuara nga Shoqria e zotruar nga Shteti Albpetrol pr liensat nn administrimin e saj dhe flukset e paras t kontribuara nga Albpetrol n Buxhetin e Shtetit. Kto pagsesa / arktime prmblidhen dhe rakordohen do vit nga nj administrator i pavarur.

Ky sht raporti i tret i publikuar n kuadrin e ksaj nisme dhe prfshin pagesat dhe t ardhurat e vitit 2011. Dy raporte t tjera jan publikuar m hert, prkatsisht, pr vitet 2009 dhe 2010. M shum informacion rreth EITI n Shqipri do t gjeni n adresn http://www.albeiti.org/.

T ardhurat e gjeneruara nga industria nxjerrse n vitin 2011

T ardhurat e gjeneruara nga industria nxjerrse (pr ndarjen e prodhimit t nafts, rentn minerare, tatimin mbi fitimin dhe bonuset e nnshkrimit) jan n total 9,316 milion Lek. Sektori i nafts dhe gazit, dhe sektori minerar gjeneruan prkatsisht 81% dhe 19% t ktyre t ardhurave. Kto t ardhura prfshijn prodhimin e nafts n vlern 3,558 milion Lek t mbledhur nga Albpetrol pr liensat e prodhimit nn administrimin e tij. Albpetrol, si shoqri e liensuar, pagoi rent minerare, tatim mbi fitimin dhe dividend n shumn 741 milion Lek n total.

Figura 1 Flukset e paras t gjeneruara nga industria nxjerrse

Figura 1 n t majt paraqet nj pamje t prgjithshme t flukseve t paras t gjeneruara nga industria nxjerrse dhe shprndarjen e tyre ndrmjet Buxhetit t Shtetit dhe shoqris Albpetrol.

Pagesat prej 6,499 milion Lek ose 70% e flukseve totale t paras nga industria nxjerrse, jan regjistruar n Buxhetin e Shtetit. Kto pagesa kontribuojn me 1.98% n totalin e t ardhurave t Buxhetit t Shtetit.

Kontributi i industris nxjerrse n Buxhetin e Shtetit ishte 6,499 milion Lek. Sektori privat i nafts dhe gazit gjeneroi pjesn m t madhe t ktij kontributi n vlern 3,965 milion Lek os 61%. Sektori minerar dhe Albpetrol

gjeneruan prkatsisht 28% dhe 11% t ktij kontributi.

Prodhimi n vitin 2011

Bazuar n t dhnat e AKBN prodhimi i nafts n vitin 2011 arriti n 834,644 ton naft bruto n vlern 456.5 milion USD. Ky prodhim u gjenerua n masn 85% nga zona Patos-Marinzs. Prodhimi n sektorin minerar u raportua n shumn 217.5 milion USD. Nga ky prodhim, kromi zuri 66% t vlers totale. Prodhimi i kromit n Bulqiz raportohet n vler USD 100 million.

Sipas Adminsitrats Doganore Shqiptare eksportet nga industria nxjerrse prbnin 25.1% t ekporteve n total. Eksportet nga nafta dhe kromi mbanin peshn kryesore t eskporteve nga industria nxjerrse me prkatsisht 64% dhe 23%.

Przgjedhja e shoqrive raportuese

T gjitha shoqrit q operonin nj liens n krkim-zbulim pr naftn, gazin dhe mineralet dhe / ose nj liens prodhimi n naft dhe n gaz, u przgjodhn t raportonin pagesat sipas Standardin EITI. Kshtu, fluksi i paras s rakorduar pr sektorin e nafts dhe gazit prfaqson 100% t fluksit t paras kontribuar n total nga ky sektor pr llojet t ardhurave prsfshir n kt rakordim.

Pr shkak t numrit t madh t shoqrive prodhuese me shkall t vogl aktiviteti, n sektorin minerar u aplikuan kritere t caktuara materialiteti ndaj xhiros dhe prodhimit vjetor me qllim przgjdhjen e prodhuesve m t mdhenj. Przgjedhja rezultoi me 58 shoqri minerare, t cilat bazuar n t dhnat e AKBN, prbnin 71.4% t vlers s prodhimit dhe 50% t fluksit t prgjithshm t paras s gjeneruar nga sektori minerar.

Numri total i t liensuarve t przgjedhur pr proesin e rakordimit arrin n 67, i prbr nga 8 shoqri nafte, Albpetrol dhe 58 shoqri minerare. N datn e ktij raporti, 63 nga 67 t liensuar raportuan gjithsej pagesat e kryera ndaj Shtetit dhe shoqris Albpetrol sipas tipeve t krkuara t t ardhurave.

Rakordimi i fluksit s paras

Deloitte u angazhua n rakordomin e raportimit t flukseve t paras nga shoqrit e liensuara dhe institucionet qeveritare me qllim identifikimin dhe qartsimin e ndonj mosprputhje t mundshme midis raportimeve.

T gjitha mosprputhjet e identifikuara fillimisht, u analizuan m tej pr tu rakorduar dhe shpjeguar. Pjesa m e madhe e mosprputhjeve u shpjegua nprmjet puns s rakordimit. Mosprputhjet e shpjeguara rezultuan kryesisht pr shkak t shumave ln fillimisht jasht raportimit ose gabimeve n raportim.

Shoqrit e liensuara dhe institucionet shtetrore mbledhse t pagesave kan qen mjaft bashkpunues n zgjidhjen e ktyre mosprputhjeve. Megjithat, numri i madh i mosprputhjeve t hasura tregon q ka vend pr prmirsimin e cilsis s raportimit n lidhje me plotsin dhe saktsin.

Seksioni 4 paraqet rakordimin n nj nivel t agreguar. Rakordimi pr do shoqri sht paraqitur n shtojcat e ktij raporti. Tabela m posht paraqet nj prmbledhje t rakordimit t fluksit t paras.

Tabela 1 - Prmbledhje e rakordimit t fluksit t paras

Shumat jan shprehur n mij Lek

Pagesa t prmbledhura Raportimi

fillestar

Mosprputhje t zgjidhura Pa

kundrparti

Shuma e

rregulluar Sipas t

liensuarve Sipas Shtetit

Alokuar n Buxhetin e Shtetit

I Sektori i nafts dhe gazit T liensuarit n hidrokarbure 3,958,872 (1,841) - 10,090 3,967,121 Shteti 3,965,670 - 1,451 - 3,967,121 Mosprputhje (6,798) (1,841) (1,451) 10,090 -

II Sektori minerar T liensuarit pr mineralet 944,530 (15,166) - 2,250 931,614 Shteti 924,593 - (12,351) 5,129 917,371 Mosprputhje 19,937 (15,166) 12,351 (2,879) 14,243

III Albpetrol Albpetrol 809,039 (48,724) - - 760,315 Shteti 741,346 - 78 - 741,424 Mosprputhje 67,693 (48,724) (78) - 18,891

Totali i alokuar n Buxhetin e Shtetit I+II+II

Totali i t Liensuarve 5,712,441 (65,731) - 12,340 5,659,050 Totali i Shtetit 5,631,609 - (10,822) 5,129 5,625,916 Mosprputhje 80,832 (65,731) 10,822 7,211 33,134

IV Alokuar tek Albpetrol

T Liensuarit n hidrokarbure 3,548,878 (15,166) - 2,250 3,535,962 Albpetrol 3,557,950 - (12,351) 5,129 3,550,728 Mosprputhje (9,072) (15,166) 12,351 (2,879) (14,766)

Totali i fluksit t paras rakorduar pr industrin nxjerrse (I + II + IV III)

T Liensuarit n hidrokarbure 8,452,280

Albpetrol 8,448,213

N datn e ktij raporti flukset e paras u rakorduan n masn 99.21% t totalit t flukseve t raportuara nga t liensuarit dhe Shteti. Mosprputhjet e pazgjidhura dhe pagesat e njanshme t deklaruara prbjn prkatsisht 0.35% dhe 0.44% t fluksit total t paras s raportuar nga t liensuarit.

Numri i mosprputhjeve t shpjeguara nprmjet puns rakorduese ishte m i mdha se sa sht paraqitur n kt raport. Pjesa m e madhe e subjekteve raportuese kan korrigjuar deklarimet e tyre duke prfshir flukset e rakorduara n raportimin prfundimtar.

1. Hyrje

1.1 Historiku

Nisma pr Transparenc n Industrin Nxjerrse ka publikuar nj standard t ri global pr transparenc n industrin e nafts, gazit dhe minierave n korrik t vitit 2013 (Standardi EITI). Parimet EITI bazohen n besimin se prdorimi i kujdesshm i burimeve natyrore kontribuon n rritjen ekonomike, zhvillimin e qndrueshm dhe reduktimin e varfris n vendet e pasura me burime natyrore. EITI ka pr qllim promovimin e transparencs pr t parandaluar korrupsionin, si dhe ti siguroj qytetarve nj baz pr t krkuar prdorimin e drejt t t ardhurave. Gjithashtu, pritet q transparenca t kontribuoj pozitivisht n rritjen e investimeve n kt sektor.

Shqipria iu bashkua EITI-t si kandidate n maj 2009 dhe mori statusin antar n maj 2013. Dy raporte jan publikuar prkatsisht, pr vitet 2009 dhe 2010.

Krkimi, shfrytzimi dhe prpunimi i mineraleve, si nj sektor n rritje, prbn nj aktivitet t rndsishm pr ekonomin e Shqipris. Depozitat kryesore minerare n Shqipri prfshijn kromin, bakrin, hekur-nikelin, gurin glqeror dhe naftn.

Grupi Shqiptar Ndrinstitucional i Puns (MSG ose Grupi Shqiptar i Puns) sht organi vendimmarrs q mbikqyr zbatimin e standartit EITI n Shqipri. Grupi, i rregulluar nga Urdhri Publik nr. 71 dat 21 korrik 2011, drejtohet nga Zvends Ministri i Energjis dhe Industris dhe prbhet nga disa grupe interesi t EITI-t duke prfshir Qeverin, shoqrit nxjerrse, shoqrin civile etj. N prmbushjen e funksionit t tij, Grupi shqiptar i puns mbshtetet nga Sekretariati i EITI-t n Shqipri (ALBEITI).

Raportimi EITI n Shqipri pr sektorin minerar rregullohet nprmjet Ligjit nr. 10304 Pr sektorin minerar n Republikn e Shqipris, dat 15 korrik 2010, i cili detyron t gjitha shoqrit minerare t raportojne sipas standartit EITI. Sektori i hidrokarbureve ka pranuar vullnetarisht t raportoj sipas EITI-t nprmjet Memorandumit t Mirkuptimit (MM) t nnshkruar ndrmjet Sekretariatit ALBEITI dhe t gjitha Shoqrive q operojn n sektorin e hidrokarbureve.

Sipas krkesave t Standardit EITI, t liensuarit dhe institucionet qeveritare do t raportojn prkatsisht pagesat e kryera dhe t ardhurat vjetore t arktuara. Kto do t rakordohen nga nj administrator i pavarur n kontekstin e zbatimit t vazhdueshm. N kt kontekst, MSG dhe ALBEITI krkuan nprmjet nj letre zyrtare, t raportohen pagesat e bra ndaj Shtetit shqiptar nga:

t gjitha shoqrive t liensuara q vepronin n krkimin e nafts, gazit dhe mineraleve, t gjitha shoqrive t liensuara q vepronin n prodhimin e nafts dhe gazit, dhe prodhuesve m t mdhenj n sektorin minerar,.

Gjithashtu, MSG dhe ALBEITI i krkuan institucioneve qeveritare t raportojn t ardhura q kan arktuar nga kto shoqri.

Hartimi i kontekstit n t cilin operoi industria nxjerrse n prputhje me krkesat e Standardit EITI sht prgjegjsi e Sekretaiartit EITI Shqipri. Me qllim prpilimin e ktij informacionit mbi industrin nxjerrse, MSG dhe ALBEITI i krkuan Institutit t Statistikave (INSTAT), rregullatorve t industris dhe agjentve tatimore ti japin ALBEITI-t t dhna makroekonomike, t dhna mbi prodhimin, eksportet dhe t ardhurat e mbledhura nga industria nxjerrse.

Deloitte Albania Sh.p.k u caktua si administrator n baz t nj kontrate datuar 2 maj 2014. Roli i administratorit sht:

T mbledh raportimet nga shoqrit e liensuara dhe institucionet qeveritare; T prpiloj raportin dhe me sa sht e mundur t zgjidh mosprputhjet q mund t zgjidhen; T prgatis dhe publikoj nj raport q prfshin pagesat dhe t ardhurat e rakorduara,

mosprputhjet dhe shtje t tjera t rndsishme pr t kuptuar pagesat dhe t ardhurat nga aktiviteti hidrokarbur dhe ai minerar;

T jap rekomandime pr t prmirsuar proesin.

2. Informacione mbi rregullimin dhe veprimtarin e industris

nxjerrse

2.2 Pamje e prgjithshme e Industris Nxjerrse n Shqipri

Sektori nxjerrs n Shqipri prfaqsohet nga sektori industrial i nafts dhe sektori minerar, ku veprojn subjekte me shkall t vogl dhe t mesme aktiviteti, t prqendruar kryesisht tek kromi, bakri dhe nxjerrja e nikelit.

N 2011, sektori nxjerrs prbnte rreth 1.7%1 t produktit t brendshm bruto (PBB). Eksportet nga ky sektor ishin 49.752 miliard Lek ose 25% e totalit t eksporteve n 2011. Eksportet e nafts, kromit dhe bakrit s bashku prbjn 95% t eksporteve totale t industris nxjerrse. Figura 2 m posht paraqet madhsin relative t eksporteve nga industria e nxjerrjes dhe vendet kryesore t destinacionit:

Figura 2 Madhsia relative e eksporteve nga industria e nxjerrjes dhe destinacioni kryesor

2.2.1 Pamje e prgjithshme e sektorit t nafts dhe gazit

Studimet gjeologjike n Shqipri tregojn pr mundsi krkimi dhe prodhimi t nafts n tok dhe n det. Krkimi i nafts n Shqipri filloi n vitin 19183. Q nga ajo koh, u zbluluan fusha naft-mbajtse n 11 zona toksore duke prfshir: Drashovic (1918), Patos (1927), Kuov (1928), Marinz (1957), Visoka (1963), Gourisht-Koul (1965), Ballsh-Hekal (1966), Finiq-Krane (1973), akrran-Mollaj (1977), Delvin (1989) and Sqepur (2001).

Krkimi i gazit n Shqipri filloi n vitin 19553. Fusha e par gaz-mbajtse u zbulua n Divjak (1963), e ndjekur nga Frakulla (1965), BallajKryevidhi (1983), Povela (1987), Panaja (1988), and Ad-4 (n det - 1994).

Figura 3 Prodhimi i nafts n vitin 2011

Informacione t detajuara mbi formimin gjeologjik t territorit t Shqipris, duke prfshir mundsit n zonat toksore dhe detare jan dhn n Mundsit e krkimit dhe prodhimit t nafts n Shqipri, publikuar nga AKBN n: www.akbn.gov.al.

N 2011, AKBN raportoi se prodhimi i nafts bruto ishte 894,5004 ton me nj vler prej 456.5 milion USD. Ky prodhim sht nxjerr kryesisht nga fusha e Patos-Marinzs (85% e prodhimit), nga Bankers Petroleum. Eksporti i nafts s paprpunuar n vitin 2011 ishte 69.4% e nafts s prodhuar gjithsej, me nj vler prej 317 milion

USD. T dhnat nga Dogana2 rendisin Italin si destinacionin kryesor, t ndjekur nga Spanja dhe Malta (Figura 2 m sipr). Prodhimi i prgjithshm i gazit u raportua 15 millon Nm3,5.

1

Ky informacion sht drguar zyrtarisht nga INSTAT tek Sekretariati ALBEITI dhe ky i fundit e ndau me ne. 2

Ky informacion sht drguar zyrtarisht nga Administrata Doganore Shqiptare tek Sekretariati ALBEITI dhe ky i fundit e ndau me ne. 3 Mundsit pr krkim dhe prodhim hidrokarburesh n Shqipri, publikuar nga AKBN www.akbn.gov.al

4 Ky informacion sht drguar zyrtarisht nga AKBN tek Sekretariati ALBEITI dhe ky i fundit e ndau me ne.

Kuadri ligjor q rregullon sektorin e nafts dhe gazit

Krkimi, zhvillimi dhe prodhimi i nafts dhe gazit n Shqipri rregullohet nga Ligji nr. 7746 Pr hidrokarburet (Krkim dhe Prodhim) dat 28 korrik 1993 (Ligji i hidrokarbureve). Pas miratimit, ligji sht ndryshuar nga ligjet nr. 7853 (29 korrik 1994), 7811 (12 prill 1994) dhe 9975 (28 korrik 2008)5.

Ministria e Energjis dhe Industris (MEI) sht prgjegjse pr monitorimin e zbatimit t legislacionit n fuqi.

N ligjin pr hidrokarburet, paraqitet shprehimisht se t gjitha depozitat e nafts q ndodhen n gjendjen e tyre natyrore n shtresat toksore brenda juridiksionit t Shqipris, jan pron ekskluzive e shtetit shqiptar. Ligji lejon Ministrin e Energjis dhe Industris t nnshkruaj Marrveshje Hidrokarbure, sipas s cils shoqris s naft mund ti jepet e drejta ekskluzive pr t krkuar dhe prodhuar naft dhe gaz pr nj periudh kohe t kufizuar.

Qeveria e Shqipris sht aktualisht duke rishikuar ligjin mbi hidrokarburet. Kto draft rishikime nuk ishin publikuar deri n datn e ktij raporti.

Albpetrol Shoqria e nafts e zotruar nga Qeveria Shqiptare

Albpetrol Sh.a. (Albpetrol) u themelua m 20 mars 1993, me aksionar t vetm Shtetin Shqiptar. Prve shprndarjes s dividendit, nuk ka politika t tjera transferimi ndrmjet Shtetit dhe Albpetrol. Pr m tepr, Albpetrol sht subjekt i taksave t aplikueshme pr shoqrit tregtare t nafts si tatimi mbi fitimin, renta minerare, TVSH etj.

N vitin 1993, Ligji pr Hidrokarburet i dha nn administrim Albpetrolit t gjitha fushave naft-mbajtse ekzistuese n Shqipri dhe katr blloqeve t krkimit n zonat e Dumres, Panajs, Veles dhe Delvins. Kufijt e veprimit dhe t drejtat e Albpetrolit pr krkimin dhe prodhimin u prcaktuan n nj marrveshje t veant t miratuar m 26 korrik 1993 ("Marrveshja e Albpetrolit"). Me t njjtat kushte, me Vendim t Kshillit t Ministrave (VKM) nr. 279, dat 12 prill 2012, Albpetrolit iu dhan dhe blloqet e krkimit nr. 1, 5, 6, 7 dhe 8.

Me an t ligjit nr. 10490, dat 15 dhjetor 2011, Kuvendi i Shqipris vendosi pr privatizimin e Albpetrol. Pas ktij vendimi, Ligji Pr hidrokarburet u ndryshua n vitin 2012 me Ligjin nr. 31/2012 duke riprcaktuar pozicionin e Albpetrol si nj shoqri tregtare. Rrjedhimisht, t drejtat e krkimit dhe prodhimit dhn Albpetrol Sh.a. si liens primare, u bn subjekt i kushteve t prcaktuara nga Ligji mbi hidrokarburet pr operatort ekonomik t nafts dhe t gazit. N mnyr q t arrihet nj efiens m e mir n krkim dhe prodhim, ligji i lejon Albpetrolit ti transferoi t drejtat n krkimi dhe prodhimi, duke nn-liensuar shoqrit t nafts dhe gazit, pas miratimit nga Ministria e Energjis dhe Industris.

Marrveshjet hidrokarbure

T gjitha marrveshjet hidrokarbure jan hartuar si Marrveshje me Ndarje t Prodhimit (MNP ose PSA), t nnshkruara nga Agjensia Kombtare e Burimeve Natyrore (AKBN) si prfaqsuese e Qeveris Shqiptare. Albpetrol, sht pal n kto marrveshje kur ato is referohen t drejtave dhe zonave pr krkim-prodhim nn administrimin e tij. MNP-t pr fushat naft-mbjtse t zbuluara, jan dhn pr nj periudh fillestare prodhimi jo m shum se 25 vjet, afat q mund t zgjatet n prputhje me ligjin pr hidrokarburet.

Ligji pr hidrokarburet prkufizon MNP-t si marrveshje ku:

Shoqria e liensuar mund t mbuloj kostot e Kontrats nga hidrokarburet e prodhuara n Zonn e prcaktuar n Kontrat ose n nj pjes proporcionale t saj; dhe

Sasia e hidrokarbureve t mbetura pas mbulimit t kostove t Kontrats ndahet ndrmjet Shtetit dhe Kontraktorit, n prputhje me nj formul t prcaktuar n Marrveshjen e Hidrokarbureve.

5 Prmbledhje e kontekstit ligjor shqiptar mbi krkimin dhe prodhimin e hidrokarbureve www.akbn.gov.al. 6 Ligji nr. 7746 Pr hidrokarburet (Krkim dhe Prodhim), Neni 2

Pamje e prgjithshme e operatorve n sektorin e nafts dhe gazit

Shoqrit e liensuara dhe fushat e nafts n fazn e prodhimit gjat 2011 ishim si m posht:

Shoqria e liensuar Zona e operimit Faqja e internetit 7

BANKERS PETROLEUM ALBANIA LTD

Patos-Marinz, n tok

www.bankerspetroleum.com/;

Sherood International Petroleum Ltd (deg e Bankers Petroleum Albania Ltd)

Kuov www.bankerspetroleum.com/;

DEGA NE SHQIPERI E STREAM OIL & GAS LTD

Gorisht-Koul, akran-Mollaj, Ballsh-Hekalit dhe Delvin

www.streamoilandgas.com/;

IEC VISOKA INC - Dega n Shqipri (Transoil Group in 2012)

Visoka www.transoilgroup.com/;

T gjitha Marrveshjet Hidrokarbure pr shfrytzimin dhe prodhimin e nafts dhe gazit ishin nnshkruar nga Albpetrol, n cilsin e tij si i liensuar primar. Rrjedhimisht, Albpetrol zotron pjes nga prodhimi i gjeneruar nga kto marrveshje. Gjithashtu, Albpetrol operoi ekskluzivisht disa fusha naft dhe gaz-mbajtse n vitin 2011.

Liensat efektive t krkimit gjat vitit 2011 ishin si m posht 8:

Shoqria e liensuar Zona e operimit (n tok)

Faqja e internetit9

BANKERS PETROLEUM ALBANIA LTD

Blloku F n tok http://www.bankerspetroleum.com/

Petromanas Albania GmbH. Blloqet A, B, D, E dhe 2, 3; n tok;

http://www.petromanas.com/

SAN LEON DURRESI B.V Blloku Durrs, n tok,

http://www.sanleonenergy.com/home.aspx

Capricorn Albania Limited (Orion Albania Limited)

Blloku n detin Jon

http://www.cairnenergy.com/

Sky Petroleum - Albanian Branch,

(Pezulluar aktivitetin q nga viti 2012)

Blloqet 4, 5 Dumre, n tok

http://www.skypetroleum.com/

Nj vshtrim i prgjithshm i situats aktuale t liensimit dhe zonat e lira pr liensim n krkim dhe prodhim jan dhn prkatsisht n faqen e internetit t AKBN: www.akbn.gov.al dhe n faqen e Albpetrol www.albpetrol.al pr liensat e administruara prej tij.

Kushtet e hollsishme t Marrveshjeve Hidrokarbure aktualisht nuk jan t publikuara pr t

gjith.

Zhvillime t rndsishme n sektorin e hidrokarbureve pas vitit 2011

Pas vitit 2011, liensa t reja n krkim iu dhan Emanuelle Adriatic Energy Limited n blloqet detare t detit Adriatik, nr. 2, 3 dhe 4.

N shkurt 20129, Petromanas Energy Inc, Shoqria mm e Petromanas Albania GmbH, hyri n nj marrveshje me nj filial trsisht n pronsi t Royal Dutch Shell plc, sipas s cils Shell bleu 50% t interesave pjesmarrse n t drejtat e krkimit n blloqet toksore 2-3, n kmbim t pagesave dhe shpenzimeve t kryera deri n shumn 50.3 milion USD. N qershor t vitit 2013, Shell bleu edhe 25% interesa shtes n blloqet 2-3. N fund t vitit 2013, Petromanas Energy Inc. dhe Royal Dutch Shell Pic. shpalln rezultate pozitive t testeve n pusin nr. 2 t Shpiragut me nj kapacitet ekuivalent nga 1,500 deri n 2,200 fui naft n dit.

N vitin 2013 Albpetrol kaloji shoqris Phoenix Petroleum Sh.a. t drejtat e shfrytzimit dhe prodhimit n Pekish-Murriz, Frakull, Panaj, Povele, Divjak, Ballaj-Kryevidh, Finiq-Karne, Amonic dhe Drashovic.10

7 Informacione t mtejshme mbi aktivitetin hidrokarbur t t Liensuarve mund ti gjeni n faqet e internetit t Shoqrive t nafts dhe gazit.8 http://www.akbn.gov.al/index.php/sq/hidrokarburet/situata-aktuale-e-licensimit-karbu9 Marr nga faqja e internetit t Shoqris: http://www.petromanas.com/Exploration-Portfolio/Albania/index.php10Marr nga faqja e internetit t Shoqris: http://imc.al/p-oil-gas.html

2.2.2 Pamje e prgjithshme e sektorit minerar

Shqipria ka nj histori t gjat n sektorin minerar me depozita t mdha t mineraleve t kromit, nikelit, bakrit dhe gurit glqeror. Rezervat e kromit jan vlersuar rreth 36.9 milion ton11 dhe rezervat e bakrit rreth 27 milion ton14. Reformat n industrin minerare paraqesin sfida t konsiderueshme t qeverisjes. Sektori, i dominuar m par nga ndrmarrjet shtetrore, filloi t hapej ndaj investimeve private n vitin 1994. Objektet minerare 14 t dhna me konesion deri m tani jan:

Miniera e kromit n Bulqiz dhe shkrirsit e ferrokromit n qytetet e Burrelit dhe Elbasanit; Minierat e kromit n Kalimash, rrethin e Kuksit, Vlahn, rrethin e Hasit dhe fabrika e pasurimit

n Kalimash; Minierat e bakrit n Munell, Lak-Rosh, Karma 2 si dhe fabrika e pasurimit n Fush Arrz; Miniera e bitumit n Selenic, miniera dhe furra e shkrirjes s bitumit n Vlor.

Si nj vend tradicional minierar, Shqipria numron, n rritje, shum shoqrive t vogla dhe t mesme minerare dhe vetm disa Shoqri minerare t mdha.

Nj vshtrim mbi potencialin minerar t Shqipris sht dhn nga Agjensia Kombtare e Burimeve Natyrore n faqen e saj t internetit: www.akbn.gov.al

N nntor t vitit 2011, AKBN raportoi 752 leje minerare12, nga t cilat 673 ishin leje prodhimi, kryesisht n Bulqiz, Kruj, Berat, Tiran dhe Librazhd.

Ministria e Energjis dhe e Industris ka publikuar n adresn e saj: www.energjia.gov.al, nj regjistr pr liensat e prodhimit t dhna deri n nntor 2011, duke prfshir informacion mbi: t liensuarin, datn e dhnies s lienss, produktin e prodhuar dhe siprfaqen e zons s dhn. Informacione mbi Shoqrit e liensuara dhe aksionart e tyre mund t gjeni n faqen zyrtare t Qendrs Kombtare t Regjistrimit: http://www.qkr.gov.al/nrc/default1.aspx.

Aktualisht, MEI12 sht n proes krijimi t nj portali t Shoqrive t liensuara i cili do t jap informacion t prditsuar mbi mbajtsit e liensave, kushtet, dhe nprmjet nj harte dixhitale ndrvepruese, do t paraqes liensat t dhna n do zon dhe zonat e lira.

N vitin 2011, shoqrit raportuan aktivitetin e tyre pr 461 leje minerare nga 67313. Aktiviteti prodhues i raportuar nga t Liensuarit tek AKBN pr vitin 2011 arrin shumn 217.5 milion USD. Figura 4 m posht paraqet nj pamje t prgjithshme t madhsis relative t vlers s prodhimit n USD sipas mineraleve dhe zons gjeografike:

Figura 4 Madhsia relative e prodhimit minerar dhe ndarja rajonale e prodhimit

Bazuar n t dhnat e publikuara nga AKBN prodhimi i kromit n 2011 kishte nj vler prej 143 milion USD. Bulqiza kontribuoi me rreth 70% t prodhimit total t kromit, vlersuar n shumn 100 milion USD.

11

Investoni n Burimet Natyrore t Shqipris Resurset Minerare, publikuar m 10 gusht 2010 nga Agjensia Kombtare e Burimeve Natyrore (AKBN) www.akbn.gov.al12 Ky informacion sht drguar zyrtarisht nga MEI tek Sekretariati ALBEITI dhe ky i fundit e ndau me ne. 13 Ky informacion sht drguar zyrtarisht nga AKBN tek Sekretariati ALBEITI dhe ky i fundit e ndau me ne.

Eksportet nga sektori minerar n 2011 ishin n vlern 180.5 milion USD ose 83% t vlers totale t prodhimit. Grafiku m posht paraqet vlern e ekporteve dhe prodhimit t mineraleve n vitin 2011:

Figura 5 Eksportet kundrejt prodhimit t mineraleve n USD

Kromi kontribuoi me 66% t vlers totale t mineraleve t prodhuara (Figura 4 n faqen 10). Eksportet e kromit kishin vlern 115 milion USD ose 81% t prodhimit n 2011. T dhnat e Doganave tregojn se eksportet e kromit n 2011 kishin destinacion kryesor Kinn, Hollandn, Austrin dhe Zvicrn (Figura 2 n faqen 7).

Albchrome (ACR m par Albanian Chrome), q operon n miniern e Bulqizs, ishte Shoqria m e madhe nxjerrse e kromit n Shqipri n 2011. Shum shoqri t mesme dhe t vogla (m shum se 200 liensa) kan nxjerr krom nga Bulqiza, Tropoja, Hasi, Kuksi etj.

Eksportet e bakrit n 2011 kishin vlern 42 milion USD, pes her m shum se prodhimi n vitin 2011. Ndryshimet ndrmjet sezoneve t prodhimit dhe shitjes shpjegohen me luhatjet e mimit ndrkombtar t bakrit nga viti n vit. Turqia dhe Kina ishin destinacionet kryesore t eksportit pr kt mineral (Figura 2 n faqen 7).

Beralb ishte e vetmja shoqri industriale n nxjerrjen e bakrit n vitin 2011, duke prbr 99% t vlers s prodhimit t bakrit n vitin 2011. Beralb zotron liensa prodhimi pr minierat e Munells, Lak Roshit, Karms dhe Fush Arrs, t gjitha t vendosura n krahinn e Puks.

Nikeli nxirret m shum n formn e hekur-nikelit dhe nikel silikatit, n Elbasan, Pogradec dhe Librazhd. Prodhimi ne vitin 2011 u gjenerua nga shoqri minerare me shkall t vogl dhe t mesme aktiviteti. Ne 2011 disa t liensuar q mblidhin prodhimin e nikelit nga shoqrit e vogla dhe t mesme.

Nj numr i madh shoqrish t vogla vepronin ne nxjerrjen e gurive glqeror dhe materialeve t tjera t ndrtimit n vend. Antea Cement, me veprimtari n Kruj, ishte prodhuesi m i madh n kt mineral n 2011. Kontributi i ksaj shoqrie ishte n 19% t vlers totale t prodhimit.

Kuadri ligjor q rregullon sektorin minerar

Sektori minerar n Shqipri rregullohet nga Ligji nr. 10304 "Pr sektorin e Minierave n Republikn e Shqipris", dat 15 korrik 2010 ("Ligji Minerar"), i cili hyri n fuqi n gusht t vitit 2010 dhe shfuqizoi Ligjin Minerar t mparshm nr. 7796, dat 17 shkurt 1994. Pavarsisht se ligji hyri n fuqi n vitin 2010, zbatimi i plote i tij filloi n mesin e vitit 2011, pas miratimit dhe publikimitr t udhzimet shoqruese.

Ministria e Energjis dhe Industris sht prgjegjse pr dhnien e liensave t krkimit dhe prodhimit n sektorin minerar. Afati fillestar pr liensn e prodhimit sht 25 vjet, subjekt i rinovimit shtes deri n 10 vite. Liensat e krkimit jepen fillimisht pr 3 vjet, subjekt i shtess s mtejshme n afat. AKBN dhe Shrbimi Gjeologjik Shqiptar (SHGJSH) mbshtesin MEI n proedurat para dhe pas liensimit, prkatsisht AKBN pr liensat e prodhimit dhe SHGJSH pr liensat e krkimit.

Proedurat para liensimit prfshijn: promovim t vendeve t pashfrytzuara, udhzime t operatorve potencial, verifikimin teknik t planit t propozuar t prodhimit dhe negocimin e planit t investimeve dhe kushteve t tjera. Pas-liensimi prfshin monitorimin e aktivitetit t t liensuarve prmes raportimeve periodike nga t liensuarit dhe vitave dhe moniorimin n terren nga AKBN.

Sipas Ligjit t ri Minerar, t liensuarit n kt sektor nuk jan t detyruar t paguajn m taksn mbi siprfaqen. N vend t saj, ligji i ri paraqet konceptin e prfshirjes s planit t rehabilitimit mjedisor dhe t planit vjetor t puns dhe investimeve. Plani vjetor miratohet nga AKBN pr liensat e prodhimit dhe nga Shrbimi Gjeologjik Shqiptar pr lejet e krkimit brenda kushteve t do liense. Rrjedhimisht, t liensuarit do t depozitojn do vit garanci financiare, n prputhje me planet vjetore t miratuara.

Kushtet e detajuara t lejeve minerare aktualisht nuk jan aksesueshme pr publikun.

Rregullimi i raportimit EITI

Neni 36 i Ligjit Minerar shprehimisht detyron shoqrit n kt sektor t raportojn pagesat e tyre tatimore n prputhje me Nismn pr Transparencn e Industrive Nxjerrse. Udhzimet raportuese t EITI-t jepen nga Vendimi i Kshillit t Ministrave nr. 233, dat 23 mars 2011.

Prmbledhja e ligjeve dhe rregulloreve n fuqi pr sektorin e minerar sht dhn nga AKBN dhe MEI n faqet e tyre t internetit prkatsisht: www.akbn.gov.al dhe www.energjia.gov.al.

2.3 Gazsjellsi Trans Adriatik (projekti TAP)

Gazsjellsi Trans Adriatik (TAP) AG sht nj Shoqri me siprmarrje t prbashkt e themeluar me qllimin e planifikimit, zhvillimit dhe ndrtimit t gazsjellsit natyror TAP. Aksionart e TAP jan: BP (20%), SOCAR (20%), Statoil (20%), Fluxys (16%), Total (10%), E.ON (9%) dhe Axpo (5%).

TAP do t transportoj gaz natyror nga fusha Shah Deniz II e Azerbajxhanit n Evrop. Afrsisht 870 km tubacion do t lidhet me Gazsjellsin Trans Anatolian (TANAP) pran kufirit turko-grek n Kipoi, do kaloj Greqin, Shqiprin dhe detin Adriatik, para se t shkoi n bregdetin e Italis Jugore. Kshtu, Shqipria do t bhet nj vend tranzit qendror pr sigurimin e energjis n Bashkimin Evropian, por edhe pr diversifikimin e burimeve t furnizimit me gaz, duke shnuar kshtu hapjen e Korridorit Jugor t Gazit pr Evropn. TAP pritet t nxis zhvillimin ekonomik dhe krijimin e vendeve t puns prgjat rrugs s gazsjellsit, duke prfshir Shqiprin. Ky do t jet nj burim i madh i investimeve t huaja direkte q nuk varet nga grantet ose subvencionet. Shitjet e para t planifikuara t gazit kan objektiv Gjeorgjin dhe Turqin n fundin e vitit 2018, drgesat e para n Europ do t pasojn afrsisht nj vit m von.

Informacione t mtejshme mbi projektin e TAP mund ti gjeni n: www.trans-adriatic-pipeline.com/ dhewww.energjia.gov.al.

Qeveria shqiptare sht angazhuar plotsisht n mbshtetjen e projektit t TAP n t gjitha hapat e autorizimeve dhe lejeve shtetrore. Me qllim lehtsimin e proesit, Qeveria themeloi Komisionin pr Ndihm Shtetrore drejtuar nga Ministri i Zhvillimit Ekonomik, Tregtis dhe Siprmarrjes sipas ligjit nr. 9374, dat 21 prill 2005 "Mbi ndihmat shtetrore", i ndryshuar.

Marrveshja e TAP-it dhe do burim i t ardhurave q pritet nga ky projekt, (p.sh tarifa tranziti etj.) aktualisht nuk jan publike.

2.4 T ardhurat qeveritare nga industria nxjerrse

Shteti shqiptar merr pjesn e tij nga vlera e krijuar nga industria nxjerrse nprmjet:

Taksimit t veprimtaris hidrokarbure dhe minerare Tarifave / Komisioneve dhe Dividendve nga pronsia n Albpetrol Sh.a

T ardhurat e gjeneruara nga industria nxjerrse pr rentn minerare, tatimin mbi fitimin, ndarjen e prodhimit t nafts, bonuset e nnshkrimit dhe pagesa t tjera t lidhura m industrin paraqiten n Tabeln 2 m posht:

Tabela 2 T ardhurat e gjeneruara nga industria e nxjerrjes n vitin 2011

N milion Lek

Sektori i nafts dhe gazit

Sektori minerar Albpetrol T ardhura gjithsej

Burimet e t ardhurave

T ardhura gjithsej

Puna

pr 2011

N % T

ardhura gjithsej

Puna pr

2011N %

T ardhura gjithsej

Puna pr

2011N in %

T ardhura gjithsej

Puna

n

2011

N

in %

- Ndarja e prodhimit t nafts 3,558 3,558 100% - - - (3,558) (3,558) 100% - - -

Nn-totali 3,558 3,558 100% - - - (3,558) (3,558) 100% - - -

- Rent minerare 3,851 3,851 100% 720 302 42% 390 390 100% 4,961 4,543 92%

- Tatim mbi fitimin - - - 1,073 602 56% 163 163 100% 1,236 765 62%

- Dividend - - - - - - 189 189 100% 189 189 100%

- Bonuse t nnshkrimit 114 114 100% - - - - - - 114 114 100%

- Taksa t tjera N/a - N/a N/a 21 N/a N/a - N/a N/a 21 N/a

Alokuar n Buxhetin e Shtetit 3,965 3,965 100% 1,793 925 50% 741 741 100% 6,499 5,631 86%

Alokuar te

Albpetrol - - - - - - 2,817 2,817 100% 2,817 2,817 100%

Totali 7,523 7,523 100% 1,793 924 50% - - - 9,316 8,448 91%

N/a T dhna t padisponueshme

Sektori i nafts dhe i gazit gjeneroi 7,523 milion Lek ose 81% t totalit t t ardhurave totale (Tabela 2). Nga ky fluks t ardhurash, ndarja e prodhimit t nafts prej 3,558 milion Lek sht arktuar nga Albpetrol pr liensat e prodhimit nn administrimin e tij, nga kjo shum ndarja e prodhimit t nafts ekuivalente me 1,472 milion Lek sht paguar n 34,695 ton naft t paprpunuar. Rrjedhimisht, pagesat nga sektori i nafts dhe gazit pr Buxhetin e Shtetit n neto ishin 3,695 milion Lek.

Si i liensuar, Albpetrol paguan rent minerare, tatim mbi fitimin dhe dividend n shumn 741 milion Lek.

N total, n vitin 2011, sektori i nafts dhe gazit s bashku me Albpetrolin kontribuan me 4,706 milion Lek (ekuivalente me 47 milion USD) n Buxhetin e Shtetit. Ky kontribut prbnte 10% t totalit t nafts s prodhuar n 2011 raportuar n vlern 456.5 milion USD.

Sektori minerar gjeneroi 1,793 milion Lek (ekuivalente me 17.9 milion USD) ose 19% t t ardhurave totale prej 9,316 milion Lek. Ky kontribut prbnte 8% t prodhimit total t mineraleve n 2011 raportuar 217.5 milion USD.

Nga totali i t ardhurave t paraqitura m sipr 9,316 milion Lek, Buxheti i Shtetit arkton 6,499 milion Lek ose 71%. Ky kontribut prfaqson 1.98% t t ardhurave totale t Buxhetit t Shtetit n shumn prej 330.4 miliard Lek

14.

Madhsia relative e t ardhurave nga industria nxjerrse n Buxhetin e Shtetit

Kontributi relativ i sektorit n tatimin mbi fitimin, sigurimin shoqror, taksat e tjera (renta minera) dhe t ardhurat jo-tatimore (bonuset e nnshkrimit dhe dividendi) paraqitet n Figurn 615 m posht:

14 Artikulli IV Konsultimi Raporti i Stafit, FMN, tetor 2012. 15 Krahasimi nuk prfshin taksat q nuk jan t aplikueshme pr sektorin dhe pr t cilat nuk mund t gjehen statistika t sakta.

Figura 6 Madhsia relative e fluksit t paras nga sektori n Buxhetin e Shtetit

Tatimi mbi fitimin 6.3%

Sektori nxjerrs n Shqipri ka kontribuar me 6.3% n tatimin mbi fitimin e mbledhur gjat vitit 2011, nga ku sektori minerar kontribuoi pjesn m t madhe me 5.5%. Tatimi mbi fitimin prej 0.16 miliard Lek (0.8%) sht paguar nga Albpetrol.

Tatimi mbi fitimin n vitin 2011 u aplikua n masn 10% t fitimit neto t do Shoqrie n prputhje me Ligjin Pr Tatimin mbi Fitimin" nr. 8438, dat 28 dhjetor 1998, i ndryshuar. Krkesat e ktij ligji ishin t zbatueshme pr sektorin minerar ne 2011.

Tatimi pr sektorin hidrokarbur rregullohet nga Dekreti nr. 782 "Mbi sistemin fiskal n sektorin e hidrokarbureve", dat 22 dhjetor 1994 ("Ligji pr tatimin e nafts").

Sipas ktij dekreti, tatami mbi firmin prllogaritet n 30 - 55% mbi fitimin e tatueshm bazuar n nivelin e prodhimit. N prcaktimin e fitimit t tatueshm, Shoqria e liensuar lejohet t zbres shpenzimet kapitale dhe operative sipas specifikimeve n kushtet e marrveshjes s liensimit. Si rezultat i ktyre zbritjeve asnj nga shoqrit e nafts dhe gazit gjat vitit 2011 nuk rezultoi me tatim fitim t pagueshm. N 2012, ky

dekret u ndryshua. Pas ndryshimit tatim fitimi prllogaritet n 50% mbi fitimin e tatueshm.

Sigurimi Shoqror 2.5%

Sigurimi Shoqror paguhet sipas ligjit dhe rregulloreve n fuqi n Shqipri. Sektori nxjerrs kontribuoi me 2.5% n t ardhurat totale nga sigurimi shoqror, ku sektori i hidrokarbureve dhe ai minerar kontribuan me 1.25% secili. Bazuar n t dhnat e Institutit Shqiptar t Statistikave16 - INSTAT, sektori nxjerrs punsoi 9,101 punonjs ose 3.24% t t punsuarve n Shqipri.

Renta minerare 23.2%

Renta minerare prllogaritet mbi vlern e tatueshme (ose vlern fiskale) t t ardhurave nga aktiviteti i nxjerrjes, n baz t ligjit Pr taksat kombtare nr. 9975, dat 28 korrik 2008, i ndryshuar. Kontributi i rents minerare n vitin 2011 prbnte 23.2% t taksave t tjera, ku kontributi i sektorit t hidrokarbureve ishte 21.8% dhe i sektorit minerar 1.4%. Sipas ktij ligji, renta minerare pr prodhimin e hidrokarbureve sht aplikuar n masn 10%, ndrsa sektori minerar paguan 4-7% t t ardhurave nga prodhimi.

Renta minerare e arktuar nga shitja e nafts, gazit dhe mineraleve sht regjistruar n Buxhetin Shtetit. N baz t ligjit Pr taksat kombtare, nr. 9975, dat 28 korrik 2008, i ndryshuar, 25% e rents minerare t mbledhur nga do njsi e qeverisjes vendore (NjQV) do t ndahet pr do njsi t qeverisjes lokale n raport me kontributin e saj, sipas kushteve t ligjit vjetor pr buxhetin. N vitin 2011, 25% e rents minerare totale t mbledhur arrin shumn 1,240 milion Lek. (Tabela 2: 4,961 milion Lek x 25%).

Sipas Ministris s Financave, n vitin 2011, t ardhurat nga renta minerare ishin regjistruar n buxhetin e Shtetit n grup dhe nuk jan mbajtur regjistrime t sakta mbi rentn e gjeneruar nga secila njsi e qeverisjes vendore. Ministria e Financave raportoi se nuk sht br asnj transferim rente ndaj NjQV-ve gjat vitit.

Ligjet e mpasshme t buxhetit vjetor 18 pr vitet 2012, 2013 dhe 2014 kan parashikuar kushte specifike pr shprndarjen e rents minerare, sipas s cilave NjQV do t marrin rent kur kjo tejkalon shumn e transfertave t pakushtzuara nga Buxheti i Shetit. N vitin 2012, renta e shprndar do t kufizohet n 20% t transferts s pakushtzuar. Gjat vitit 2013 kufizimi u rrit n 50% t transferts s pakushtzuar. N kto kushte NjQV-t mund t prfitojn nse pjesa e tyre prej 25% e rents s transferueshme, arrin nga 101% deri n 150% t transferts s pakushtzuar. N kto rrethana, pjesa e transferueshme varion nga 1% n 50% t transferts s pakushtzuar.

16 Ky informacion sht drguar zyrtarisht nga INSTAT tek Sekretariati ALBEITI dhe ky i fundit e ndau me ne.. 17 Renta sht paraqitur n grupin e taksave t tjera. 18 Ligjet vjetore t buxhetit mund t gjehen n faqen zyrtare t Ministris s Financave: www.financa.gov.al.

N vitin 2014 rregullimi pr transferimin e rents minerare u ndryshua prsri duke rritur alokimin e rents s gjeneruar nga sektori minerar deri n 80% t transferts s pakushtzuar.

2.5 Pagesa e rakorduara

Bazuar n rndsin e t ardhurave nga industria nxjerrse n Buxhetin e Shtet, MSG prcakton tipet e ardhurave pr t'u prfshir n raportim. Rrjedhimisht, shoqrit e liensuara do t raportojn t gjitha pagesat e bra pr tipet e prcaktuara n vitin 2011 n lidhje me veprimtarin hidrokarbure dhe minerare. MSG, nprmjet termave t referencs pr raportimin EITI, ka specifikuar t ardhurave q do rakordohen:

Figura 9 Flukset e paras pr tu raportuar nga t Liensuarit dhe dhe organet shtetrore arktuese

N Shqipri, MSG (nprmjet termave t referencs) ka prjashtuar pagesat q nuk jan t lidhura n mnyr direkte me aktivitetin e nafts, gazit dhe mineraleve ose q nuk jan br ndaj Shtetit.

Rrjedhimisht, taksat indirekte si TVSH ose taksat doganore nuk jan krkuar t raportohen. TVSH sht nj tatim i prgjithshm mbi konsumin dhe aplikohet pr nj shumllojshmri mallrash dhe shrbimesh. N mnyr t ngjashme, taksat e importit dhe ato vendore jan t prgjithshme n natyr dhe aplikohen ndaj t gjitha industrive. Kto taksa dhe tarifa jan t njjta pr t gjitha industrit dhe pr shoqrit e nafts, gazit dhe mineraleve nuk aplikohet ndonj norm e veant.

Standardi EITI nuk ka materialitet pr shpjegimin e mosprputhjeve. Si rrjedhoj, t gjitha devijimet duhet t shpjegohen, pr aq sa sht e mundur, n mnyr t pavarur nga materialiteti.

2.6 Krkesat e auditimit n Shqipri

N Shqipri, do shoqri me prgjegjsi t kufizuar ("Ltd" ose "Sh.p.k"), me prjashtim t shoqrive t vogla, i nnshtrohet auditimit ligjor. Ligji mbi Auditimin nr. 10091, Pr auditimin ligjor, organizimin e profesionit t Ekspertit Kontabl t Regjistruar dhe t Kontabilistit t Miratuar, dat 5 mars 2009 e prkufizon si shoqri t vogla, ato q prmbushin dy nga kriteret e mposhtme:

1) Totali i aktiveve sht m i vogl se 40 milion Lek 2) Kan mesatarisht jo m shum se 30 punonjs, dhe3) T ardhurat vjetore nuk i kalojn 30 milion Lek.

Shoqrit me prgjegjsi t kufizuar q zgjedhin t raportojn sipas SNRF-ve pr qllime statutore, jan subjekt i auditimit ligjor, pavarsisht kufizimeve t vendosura m sipr. Shoqrit anonime (JSC ose Sh.a.) jan subjekt i auditimit statutor, pavarsisht madhsis s tyre.

Auditimi bazohet n ligje, rregullore, standarde dhe praktika auditimi prgjithsisht t pranuara n Shqipri, duke prfshir Standardet Ndrkombtare t Auditimit. Pasqyrat financiare dorzohen n Qendrn Kombtare t Regjistrimit (www.qkr.gov.al) deri m 31 korrik t vitit pasardhs kalendarik.

Nuk ka krkesa t veanta auditimi n lidhje me numrin e raportimeve EITI, megjithat disa Shoqri zgjodhn t ofronin siguri sipas krkesave tona. N vitin 2011, 4 nga 9 shoqrit e nafts na ofruan siguri t moderuara nprmjet nj raporti dhe nnshkrimit t auditorit ligjor pr pagesat e raportuara sipas EITI, ndrsa shoqrit minerare ofruan siguri vetm pr 17 nga 58 raste.

Kontrolli i Lart i Shtetit n Shqipri (KLSH) kryen auditimin e aktiviteteve dhe llogarive t Shtetit. Auditimi kryhet n prputhje me ligjet dhe rregulloret e KLSH-s n faqen e tij t internetit: http://www.klsh.org.al/. Udhzimet dhe standardet e auditimit bazohen n standardet e INTOSAI pr auditimin e Qeveris.

3. Proesi

3.1 Proesi i prgjithshm

Proesi i rakordimit q lidhet me raportimin e EITI-t konsiston n hapat e mposhtm:

Mbledhja e pagesave t detajuara pr rakordim nga institucionet qeveritare dhe t liensuarit; Krahasimi i shumave t raportuara nga institucionet qeveritare dhe t liensuarit pr t prcaktuar

nse ka mosprputhje ndrmjet shumave q in raportojn institucionet qeveritare si t arktuara dhe shoqrit e liensuara si t paguara;

Komunikimi me institucioinet qeveritare dhe shoqrit e liensuara pr t sqaruar mosprputhjet; Rakordimi i shumave t raportuara me informacione t tjera publike, duke prfshir llogarit e

Buxhetit t Shtetit (kur kjo sht e mundur); Prgatitja e draft raportit duke prmbledhur rezultatet e puns dhe msimet e nxjerra, prfshir

rekomandimet pr prmirsim dhe zbatimin e rekomandimeve t vitit t mparshm Marrja e komenteve nga palt e interesuara mbi draft raportin; Raporti prfundimtar.

3.2 Przgjedhja e t liensuarve pr raportim

MSG dhe EITI Shqipri przgjodhn 67 subjekte raportuese duke prfshir:

- t gjitha shoqrit q vepronin n sektorin e hidrokarbureve n vitin 2011, prkatsisht 8 t liensuar privat dhe Albpetrol; dhe

- 58 shoqri minerare nga 461 liensa aktive t raportuara nga AKBN n 2011.

N sektorin minerar, raporti EITI prfshin t gjitha shoqrit minerare q operonin nj liens krkimi (6 t liensuar n vitin 2011) dhe prodhuesit m t mdhenj sipas kritereve t mposhtme:

1. Przgjedhja prfshin t gjitha Shoqrit q kan raportuar t ardhura t barabarta ose m t mdha se 750,000 USD dhe

2. Pr secilin mineral u aplikuan nn-kriteret e mposhtme pr zgjedhjen e shoqrive raportuese:

Pr nn-sektorin e kromit, przgjedhja prfshiu t gjitha shoqrit q raportuan prodhim m t madh se 2.000 ton n vit;

Pr nn-sektorin e bakrit, przgjedhja prfshiu t gjitha shoqrit q kan raportuar m shum se 100 ton prodhim n vit;

Pr nn-sektorin e nikelit, t gjitha shoqrit q kan raportuar m shum se 5.000 ton prodhim n vit;

Pr nn-sektort e bitumit dhe rrs s bitumit, gurit glqeror, t gjitha shoqrit q kan raportuar m shum se 50.000 ton prodhim n vit.

Prkrah t liensuarve, 4 institucione qeveritare dhe Albpetrol kan deklaruar flukse monetare t arktuara nga shoqrit e liensuara.

3.3 Mbledhja e t dhnave

M 9 maj 2014, EITI Shqipri organizoi n nj seminar orientimi pr t gjitha shoqrit pjesmarrse n raportimin EITI 2011. Deloitte bri nj prezantim t plot t proesit t rakordimit t EITI-t dhe llojeve t t ardhurave q do t rakordohen. Udhzimet pr raportimin e vitit 2011 u shoqruan me krkesn zyrtare nga MEI duke u krkuar pjesmarrsve t raportojn brenda afatit t prcaktuar dhe t bashkpunojn me Deloitte gjat rakordimit dhe hetimit t mosprputhjeve. Formulart e deklarimit t pagesave iu shprndan pjesmarrsve n seminar nprmjet CD-ve dhe posts elektronike. Subjekteve iu krkua t raportojn dhe t drejtojn pyetje n lidhje me formulart e deklarimit direkt tek administratori, Deloitte.

EITI Shqipri i mbshtetur nga Ministria e Energjis dhe Industris u drgoi krkesa zyrtare t gjitha institucioneve dhe agjensive qeveritare raportuese pr pjesmarrje n proesin e raportimit EITI. Me qllim q t prshpejtohej hartimi i databazave dhe proesi i rakordimit, MEI u krkoi t Liensuarve dhe institucioneve qeveritare raportuese t dorzojn deklarimet elektronike nprmjet posts elektronike m 14 maj 2014 dhe m pas t dorzojn raportimin zyrtar t nnshkruar brenda periudhs nga 16 maj 2014 deri m 29 maj 2014.

T Liensuarit raportuan pagesat e tyre n periudhn ndrmjet 14 maj dhe 3 qershor 2014. Instituciinet qeveritare raportuan pagesat e arktuara n periudhn nga 19 maj deri m 22 qershor 2014. Deloitte informoi ALBEITI-n do dit mbi statusin e proesit t raportimit. Shoqrit dhe institucionet qeveritare u kontaktuan dhe rikujtuan pr krkesat e raportimit.

Agjensit shtetrore dhe 67 t Liensuar duhet t raportonin pr vitin 2011, nga t cilt 63 Shoqri kan raportuar deri n datn e ktij raporti.

3.4 Formulart e raportimit

MSG and ALBEITI kan hartuar formular standard pr deklarimin e pagesave pr t lehtsuar raportimin nga Shoqrit e liensuara dhe agjencit qeveritare. Kto formular jan prshtatur pr t prfshir flukset m t rndsishme t paras, t cilat vlersohen t jen si mposht::

Sektori i nafts dhe i gazit Sektori minerar Albpetrol

Ndarja e prodhimit t nafts q i shkon Albpetrol

Renta minerare Tatimi mbi fitimin Tatimi mbi dividendin Bonuset e nnshkrimit

Renta minerare Tatimi mbi fitimin Tatimi mbi dividendin Taksa e siprfaqes

Renta minerare Tatimi mbi fitimin Dividend

Pagesa t tjera t rndsishme q i jan br Shtetit dhe qeverisjes vendore

Pagesa t tjera jan krkuar t reportohen veant nse kalojn 50,000 USD pr pagesa t bra ndaj Shtetit dhe 5,000 USD pr pagesa t bra ndaj NJQV-ve.

3.5 Proedurat e kryera

Proesi i hartimit t raportimit dhe zgjidhjes s mosprputhjeve sht kryer nga Deloitte n periudhn nga data 13 maj deri m 20 qershor 2014.

Deloitte ka kryer proedurat e mposhtme pr shumat e raportuara:

Shifrat e raportuara nga Shoqrit e liensuara jan krahasuar z pr z me shifrat e raportuara nga institucionet qeveritare. N baz t ktij krahasimi, mosprputhjet jan prcaktuar z pr z pr secilin nga shoqrit e liensuara.

Nse raportimi nga institucionet qeveritare prputhej me raportimin nga shoqrit e liensuara, shifrat e institucionet qeveritare jan konsideruar t konfirmuara nga raportimi i t liensuarit dhe nuk sht konsideruar e nevojshme q kto shifra t ndiqeshin m tej.

N rastet mosprputhje, shoqrit e liensuara jan kontaktuar prsqarime t mtejshme. Deloitte ka dhn informacion nse mosprputhjet lidhen me taksat ose tarifat, apo me shumat t cilat nuk jan raportuar nga njra pal.

Shoqrive t liensuara u sht krkuar t ofrojn detaje t shumave (data dhe prshkrime). N shumicn e rasteve kjo na ka ndihmuar t shpjegojm mosprputhjet.

N momentin q ne nuk arrinim t gjenim arsye pr mosprputhjet nga kontakti me shoqrit e licensuara, ne kemi kontaktuar institucionet qeveritare dhe u kemi krkuar detaje mbi flukset e paras.

Pr shkak t mungess s informacionit t detajuar, ne nuk mundm t krahasonim flukset e paras s raportuar nga EITI me flukset e paras nga industria minerare dhe hidrokarbure t paraqitura n llogarit e shtetit pr vitin 2011.

Ky proes nuk konfirmon q nuk ka patur pagesa t tjera q i jan br Shtetit prve atyre t raportuara, duke qen se kto shuma mund t jen mos raportuar nga t Liensuarit ose institucionet shtetrore.

Rregullimi aktual i EITI nuk krkon q ne t kryenim testime t detajuara pr t zbuluar kto shuma t paraportuara; dhe zbulimi i ktyre lshimeve do t ishte i vshtir edhe nprmjet testimit t detajuar t t gjitha Shoqrive t liensuara.

Gjat zbatimit t EITI-t lindn disa pasiguri se si do raportoheshin flukset e paras nga garancit financiare, t cilat nuk shkojn direkt n t ardhurat e Qeveris dhe se far duhej t prfshihej n raportimin nga MEI. Analiza e fluksit s paras nga garancit financiare sht paraqitur n Shtojcn 2.

Rezultati i proedurave tona paraqitet n kapitullin 4.

4. Rakordimi i pagesave t raportuara

Ky kapitull paraqet rakordimin e fluksit t paras s derdhur n Buxhetin e Shtetit nga t liensuarit e nafts dhe gazit, shoqrit e przgjedhura minerare, si dhe rakordimin e pagesave t mbledhura nga Albpetrol dhe kontributin e ktij t fundit n Buxhetin e Shtetit.

4.1 Rakordimi i flukseve prmbledhse t paras derdhur n Buxhetin e Shtetit nga sektori i nafts dhe i gazit

N total, 8 shoqri hidrokarbure duhet t raportonin pagesat e bra n Buxhetin e Shtetit, prkatsisht 4 t liensuar n prodhim dhe 5 n krkim. Bankers Petroleum zotronte t dyja liensat, n prodhim dhe krkim.

Ne morm deklarime pr 6 nga 8 shoqri n hidrokarbure. Dy shoqrit q nuk raportuan ishin prkatsisht Dega n Shqipri e Sky Petroleum dhe IEC Visoka (Transoilgroup n vitin 2012). Ne u informuam se Sky Petroleum - Dega n Shqipri pezulloi aktivitetin e saj n 2012, megjithat biznesi rezulton aktiv n Qendrn Kombtare t Regjistrimit. Kontributet e tyre arrijn n 0.27% t totalit t fluksit t paras s paguar nga sektori i nafts dhe i gazit n Buxhetin e Shtetit.

Tabela 4 prmbledh flukset e paras n Buxhetin e Shtetit. Nj pamje e detajuar pr do Shoqri sht paraqitur n Shtojcn 1.

Tabela 3 - Prmbledhja e rakordimit t pagesave nga sektori i nafts dhe t gazit n Buxhetin e Shtetit


Pagesa t agreguara Raportimi fillestar

Mosprputhje t zgjidhuraPa

kundrparti Shuma e rregulluar

Shoqrit e liensuara

Shteti

Shoqrit e liensuara 3,958,872 (1,841) - 10,090 3,965,670 Shteti 3,965,670 - 1,451 - 3,965,670 Mosprputhje (6,798) (1,841) (1,451) 10,090 -

Bazuar n formulart e nnshkruar, pagesat e raportuara nga shoqrit e liensuara ishin 6,798 mij Lek m t mdha se pagesat e raportuara nga Qeveria. T gjitha mosprputhjet jan shpjeguar nprmjet puns rakorduese. Sqarimi i mosprputhjeve sht paraqitur n rakordimet sipas llojit t t ardhurave,paraqitur m posht:

Kolona pa kundrparti, n shumn 10,090 mij Lek, prfshin raportimin e njanshm nga AKBN t bonuseve t nnshkrimit t arktuara nga Dega n Shqipri e Sky-Petroleum.

Tabela 4 - Prmbledhja e rakordimit t pagesave nga sektori i nafts dhe t gazit n Buxhetin e Shtetit sipas llojit t t ardhurave


Lloji i t ardhurave Shoqrit

e liensuara

Shteti


zgjidhurPa

kundrparti Shoqrit e liensuara

Shteti

Renta minerare - eksportet 3,129,712 3,128,070 (1,642) - - - Renta minerare shitje brenda vendit 724,850 723,398 - 1,451 - - Bonuset e nnshkrimit 104,310 114,201 (199) - - 10,090 Totali 3,958,872 3,965,670 (3,292) 1,451 - 10,090

Renta minerare sht fluksi m i madh i paras s paguar nga sektori i nafts dhe i gazit n Buxhetin e Shtetit, duke prbr 97% t pagesave totale t raportuara n tabeln 4 m sipr. Pagesat e rents kryer nga dy shoqri t liensuara n prodhim prbnin n total 99.1% e kontributit nga sektori privat i nafts dhe gazit n Buxhetin e Shtetit. Kto shoqri ishin prkatsisht Bankers Petroleum me 94.5% dhe Stream oil and gas me 4.6%.

N rast eksporti t liensuarit depozitojn parapagimet pr rentn n llogari t Autoritetit doganor. Renta mbahet nga kjo llogari n datn e eksportit. Prpara ksaj date shumat e depozituara i prkasin shoqris. Pr kt arsye parapagimet nuk konsiderohen si t ardhura deri n momentin q ato prdoren pr pagesn e rents n eksport.

shtje t tjera t lidhura me raportimin

Deri n datn e ktij raporti, t gjith t Liensuarit dorzuan formulart e nnshkruar dhe autorizimin pr publikimin e t dhnave, prkrah raportimit elektronik t drguar n fillim me post elektronike. Ne morm siguri nga auditori mbi raportimin EITI pr 4 nga 6 t Liensuarit.

4.1.1 Renta minerare Sektori i nafts dhe i gazit

Renta minerare prllogaritet n masn 10% mbi t ardhuravn e tatueshme nga shitja e prodhimit t nafts dhe e gazit. Renta minerare pr eksportet mblidhet nga Administrata Doganore Shqiptare dhe renta minerare nga shitjet brenda vendit mblidhet nga Drejtoria e Prgjithshme e Tatimeve.

Tabela 5 - Prmbledhja e rakordimit t rents minerare pr eksportet nafta dhe gazi


Pagesa t agreguara Raportimi

fillestar

Mosprputhje t zgjidhura

Pa kundrparti

Shuma t rregulluara

Shoqrit Shteti

Shoqrit e liensuara 3,129,712 (1,642) - - 3,128,070 Administrata Doganore Shqiptare 3,128,070 - - - 3,128,070 Mosprputhje 1,642 (1,642) - - -

Vetm 2 nga 4 t liensuarit n prodhim raportuan pagesa t rents minerare pr eskportet. Mosprputhja prej 1,642 mij Lek rezultoi si rrjedhoj e raportimit t parapagimeve nga shoqria e liensuar, n vend t rents s paguar.

Nuk ka mosprputhje t pazgjidhura n rakordimin e paraqitur m sipr. Nj pamje e detajuar pr do shoqri sht paraqitur n Shtojcn 1.

Tabela 6 - Prmbledhja e rakordimit t rents minerare pr shitjet brenda vendit nafta dhe gazi




Pa kundrparti

Shuma t rregulluara

Shoqrit Shteti

Shoqrit e liensuara 724,850 - - 724,850 Drejtoria e Prgjithshme e Tatimeve 723,399 - 1,451 - 724,850 Mosprputhje 1,451 - (1,451) - -

Vetm 2 nga 4 t liensuarit n prodhim raportuan pagesa t rents pr shitjet brenda vendit.

Autoritetet tatimore nuk raportuan pagesn prej 1,451 mij Lek, pr t ciln shoqria e liensuar na siguroi dokumentin mbshtets t pagess. Autoritetet tatimore na informuan se pr shkak t kufizimeve n sistemet e tyre t raportimit, nuk mund t japin siguri mbi plotsin e rents minerare t raportuar pr seciln shoqri.

Nuk ka mosprputhje t pazgjidhura n rakordimin e paraqitur m sipr. Nj pamje e detajuar pr do shoqri sht paraqitur n Shtojcn 1.

4.1.2 Bonuset e nnshkrimit

Bonuset e nnshkrimit prcaktohen her pas here (bazuar n negociatat e kontrats) pr dhnien e lejeve t krkimit ose liensave t prodhimit t nafts dhe gazit brenda sipas termave dhe kushteve specifike t kontrats. Bonuset e nnshkrimit mblidhen nga Albpetrol (pr nnshkrimin e liensave t prodhimit) dhe AKBN (pr nnshkrimin e lejeve t krkimit).

Asnj bonus nnshkrimi nuk sht mbledhur nga Albpetrol gjat vitit 2011. Bonuset e nnshkrimit t mbledhura nga AKBN jan si m posht:

Tabela 7 - Prmbledhja e rakordimit t nnshkrimit nafta dhe gazi


Pagesa t agreguara Raportimi

fillestar


kundrparti Shuma t

rregulluara Shoqrit e

liensuara Shteti

Shoqrit e liensuara 104,310 - - 10,090 114,400AKBN 114,201 199 - - 114,400 Mosprputhje (9,891) (199) - 10,090 (9,891)

Vetm 3 nga 5 t liensuarit n krkim raportuan pagesa t bonuseve t nnshkrimit. AKBN (Shteti) raportoi arktimin e bonuseve t nnshkrimit nga 4 t liensuarit n krkim-zbulim.

Mosprputhja prej 199 mij Lek rezultoi nga aplikimi i kurseve t ndryshme t kmbimit n raportim. Pagesat pr bonuset e nnshkrimit jan paraqitur n USD.

Kolona pa kundrparti prfshin raportimin e njanshm nga AKBN pr pagesn e br nga Sky Petroleum Dega n Shqipri. Nuk ka mosprputhje t pazgjidhura n rakordimin e paraqitur m sipr. Nj pamje e detajuar pr do shoqri sht paraqitur n Shtojcn 1.

4.2 Prmbledhja e rakordimit t flukseve t paras n Buxhetin e Shtetit nga sektori minerar

N sektorin minerar, numri i shoqrive q duhet t raportonin pagesat e tyre ndaj Shtetit ishte 58, prkatsisht 53 t liensuar n prodhim dhe 6 t liensuarve n krkim-zbulim. Beralb zotronte liens n prodhim dhe krkim-zbulim njkohsisht.

Deri n datn e ktij raporti, morm 56 raportime nga 58 shoqrit e przgjedhura. Dy shoqrit q nukraportuan deri n datn e ktij raporti ishin Eldon 06 Sh.p.k. dhe Latonia Tirana Sh.a. Bazuar n raportimin e njanshm t institucioneve shtetrore pr kto dy Shoqri q nuk raportuan, flukset e paras s tyre prbjn 0.3% t fluksit total t paras s raportuar.

Tabela m posht paraqet flukset e prmbledhura t paras t raportuara nga shoqrit n sektorin minerar.

Tabela 8 Prmbledhja e rakordimit t pagesave nga sektori minerar n Buxhetin e Shtetit



Mosprputhje t zgjidhura Pa kundrparti

Shuma t rregulluara Shoqrit Shteti

Shoqrit e liensuara 944,530 (15,166) - 2,250 931,614 Shteti 924,593 - (12,351) 5,129 917,361 Mosprputhje 19,937 (15,166) 12,351 (2,879) 14,243

Shoqrit e liensuara raportuan fillimisht pagesa ndaj Shtetit n shumn 944,530 mij Lek, t cilat ishin 19,937 mij Lek m t larta se pagesat e raportuara nga Shteti.

Mosprputhjet prej 15,166 mij Lek dhe 12,351 mij Lek u shpjeguan nprmjet puns rakorduese. Nj list e mosprputhjeve t vna re sht paraqitur n rakordimet sipas llojit t t ardhurave n vijim.

Kolona pa kundrparti, prfshin shuma t raportuara n mnyr t njanshme nga shoqrit e liensuara ose Shteti, megjithat pa raportim nga t dyja palt.

Nj pamje e detajuar pr do shoqri sht paraqitur n Shtojcn 2. Rakordimi i flukseve t paras nga sektori minerar sipas llojit t t ardhurave paraqitet m posht:

Tabela 9 - Prmbledhja e rakordimit t pagesave nga sektori minerar n Buxhetin e Shtetit sipas llojit t t ardhurave


Lloji i t ardhurs Shoqrit Shteti Mosprputhje t zgjidhura Pa

zgjidhur Pa

kundrpartiShoqrit Shteti

Tatimi mbi fitimin 616,934 601,567 (16,436) (11,004) 9,985 (50) Renta minerare eksporte 254,017 244,507 (2,498) (708) 4,737 2,983 Renta minerare shitje brenda vendit 53,930 57,692 2,106 (1,261) (395) - Tatimi mbi dividendin 15,913 15,948 748 713 - - Taksa e siprfaqes 3,736 4,880 914 (91) (85) (54) Totali 944,530 924,593 (15,166) (12,351) 14,242 2,879

Renta minerare dhe tatimi mbi fitimin prbjn prkatsisht 65% dhe 33% t fluksit t raportuar t paras nga sektori minerar. Kontributi nga dy prodhuesit m t mdhenj t kromit dhe t bakrit prbn 54.4% t flukseve totale t paras s raportuar nga sektori minerar. Kto dy shoqri ishin prkatsisht Beralb (bakr) me kontribut prej 292,389 mij Lek ose 31% dhe Albchrome (krom) me kontribut prej 220,883 mij Lek ose 23.4%.

Edhe pse nuk u krkua, disa t Liensuar raportuan shuma t mdha t gjobave t paguara ndaj autoriteteve tatimore gjat 2011. Nse kto gjoba do t ishin prfshir n proesin e rakordimit, flukset e paras do t kishin qen t paktn 200 milion Lek m t mdha.

shtje t tjera t lidhura me raportimin

Shoqrit listuar m posht, nuk autorizuan publikiminin e pagesave t detajuara n kt raport:

Selenice Bitumi Sh.p.k Mineral Bitumen Sh.p.k Xhireton Sh.p.k Marei Sh.p.k

Pr kt arsye flukset e paras deklaruar nga kto shoqri jan raportuar n total. shuma totale e deklaruar nga kto shoqri n vitin 2011 prbn vetm 3% t pagesave totale t raportuara.

4.2.1 Tatimi mbi fitimin sektori minerar

N vitin 2011, tatimi mbi fitimin prllogaritej 10% mbi fitimin e tatueshm. Tatimi mbi fitimin mblidhet nga Drejtoria Rajonale e Tatimeve.

Tabela 10 - Prmbledhja e rakordimit t tatimit mbi fitimin pr sektorin minerar


Pagesat e agreguara Raportimi fillestar


Pa zgjidhur

Pa kundrparti

Shoqrit Shteti

Shoqrit e liensuara 616,934 (16,436) - 50 600,448 Drejtoria e Prgjithshme e Tatimeve 601,567 - (11,004) - 590,563 Mosprputhje 15,367 (16,436) (11,004) 50 9,985

N total, 43 nga 56 shoqrit e liensuara kan raportuar pagesa pr tatimit mbi fitimin, ndrsa Autoriteti tatimor raportoi arkrime nga 45 t liensuar. Bazuar n raportimin zyrtar t dorzuar, u identifikuan mosprputhje n 19 raste. Nga kto, 12 raste u shpjeguan nprmjet puns s rakordimit. Arsyet dhe shpjegimet kryesore pr mosprputhjet e sqaruara ishin:

Pagesa t tatimit mbi fitimin t kompensuar me tepric kreditore t TVSH-s, duke rezultuar n pagesa n shuma m t vogla ose zero.

Shuma t padeklaruara nga autoritetet tatimore ose doganore. Kto pagesa jan raportuar nga Shoqrit e liensuara dhe mbshtetur me dokumenta pagese ku tregohej prfituesi i parave.

N disa raste Shoqrit e liensuara nuk raportuan gabimisht disa pagesa, t cilat ishin deklaruar nga Shteti.

Pagesat pa kundrparti prfshijn deklarime t njanshme t shums prej 50 mij Lek, t raportuar nga Shteti pr Elidon-06 Sh.p.k.

Ka 7 raste mosprputhjesh t pazgjidhura deri n datn e ktij raporti. N 3 raste shoqrit e liensuara raportuan 20,220 mij Lek m shum se Shteti. N 4 raste Shteti raportoi 11,004 mij Lek pagesa m shum se Shoqrit e liensuara. Mosprputhjet neto jan 10,235 mij Lek.

Nj pamje e detajuar pr do shoqri sht paraqitur n Shtojcn 2.

4.2.2 Renta minerare sektori minerar

Renta minerare aplikohet me nj norm q varion 4-7% t vlers s tatueshme (ose vlers fiskale) t tardhurave nga shitja e mineraleve t nxjerra. Renta minerare pr eksportet mbulohet nga Administrata Doganore Shqiptare, ndrsa renta minerare pr shitjet brenda vendit mbulohet nga Drejtoria Rajonale e Tatimeve.

Tabela 11 - Prmbledhja e rakordimit t rents minerare nga sektori minerar eksportet




Pa kundrparti

Shuma t rregulluara

Shoqrit Shteti

Shoqrit e liensuara 254,017 (2,498) - 2,146 253,665Administrata Doganore Shqiptare 244,507 - (708) 5,129 248,928 Mosprputhja 9,510 (2,498) 708 2,983 4,737

N total, 34 nga 53 prodhues raportuan rent minerare paguar pr eksportet, ndrsa Autoriteti doganor raportoi arkrime nga 36 t liensuar. Bazuar n raportimin zyrtar t dorzuar, u identifikuan mosprputhje n 28 raste, nga t cilat24 u shpjeguan nprmjet puns rakorduese. Arsyet dhe shpjegimet kryesore pr mosprputhjet e sqaruara ishin si m posht:

Ndryshe nga udhzimet, pothuajse t gjitha Shoqrit e liensuara raportuan parapagimet n Dogan, n vend t rents minerare t paguar gjat vitit.

N pak raste t Liensuarit dhe institucionet shtetrore lan gabimisht jasht raportimi ose klasifikuan n mnyr jo t sakt pagesat e tyre fillestare.

Ka akoma 4 mosprputhje t pazgjidhura deri n datn e ktij raporti. N 2 raste t liensuarit raportuan pagesa m t mdha se Shteti pr 4,866 mij Lek. N 2 raste Shteti raportoi pagesa m t mdha se t Liensuarit prej 129 mij Lek. Mosprputhjet neto jan 4,737 mij Lek.

N kolonn pa kundrparti sht prfshir deklarimi i njanshm nga autoritetet doganore pr shumn 2,146 mij Lek t paguar nga Elidon-06 Sh.p.k. dhe deklarimin e njanshm nga ISAKU Sh.p.k prej 5,129 mij Lek pr rentn minerare. Autoriteti doganor na informoi se ISAKU Sh.p.k nuk gjendej n sistemin e tyre. Nga ana tjetr, i Liensuari na siguroi dokumentat mbshtetse pr pagesn.


4.2.2 Renta minerare sektori minerar (vazhdim)

Tabela 12 - Prmbledhja e rakordimit t rents minerare nga sektori minerar shitjet brenda vendit




Pa kundrparti

Shuma t rregulluara

Shoqrit Shteti

Shoqrit e liensuara 53,930 2,106 - - 56,036 Drejtoria e Prgjithshme e Tatimeve 57,692 - (1,261) - 56,431 Mosprputhja (3,762) 2,106 1,261 - (395)

N total, 24 nga 53 prodhues raportuan pagesa t rentn minerare pr shitjet brenda vendit, ndrsa Autoriteti doganor raportoi arkrime nga 27 t liensuar. Bazuar n raportimin zyrtar t dorzuar, u identifikuan mosprputhje n 15 raste. Nga kto mosprputhje, 9 u shpjeguan nprmjet puns rakorduese. Arsyet dhe shpjegimet kryesore pr mosprputhjet e sqaruaran ishin si m posht:

T liensuarit dhe autoritetet tatimore raportuan gjoba, t cilat nuk jan prfshir n rakordim.

T liensuarit fillimisht nuk raportuan pagesa t cilat ishin deklaruar nga autoritetet tatimore. Kur u kontaktuan, ata pranuan se pagesat ishin kryer ndaj autoriteteve tatimore.

N nj rast i liensuari ka paguar garancin financiare ndaj autoriteti tatimore, n vend t depozitimit t saj n nj llogari bankare. Autoriteti tatimor e regjistroi pagesn si rent minerare.

N nj rast tjetr, autoritetet tatimore paraqitn si rent minerare nj pages t ciln i liensuari e ka raportuar si tatim mbi dividendin.

Ka ende 6 mosprputhje t pazgjidhura deri n datn e ktij raporti. N 3 raste t liensuarit raportuan pagesa m t mdha se Shteti pr 1,511 mij Lek. N 3 raste Shteti raportoi pagesa m t mdha se t Liensuarit prej 1,896 mij Lek. Mosprputhjet neto jan 395 mij Lek.


4.2.3 Taksa e siprfaqes

Taksa e siprfaqes sht taks e pagueshme nga mbajtsit e lienss minerare t krkimit ose prodhimit n baz t zons gjeografike. Sipas ligjit t ri pr lejet minerare, t liensuarve n kt sektor nuk u krkohet m t paguajn taks siprfaqe. N vend t saj, ligji i ri paraqet konceptin e prfshirjes s planit t rehabilitimit mjedisor dhe angazhimin n drejtim t planit vjetor t puns dhe investimeve. Taksa e siprfaqes sht mblidhur nga Ministria e Energjis dhe Industris deri n prill 2011.

Tabela 13 - Prmbledhja e rakordimit t takss s siprfaqes pr sektorin minerar





Shoqrit e liensuara 3,736 914 - 54 3,825 MEI 4,880 - (91) - 3,910 Mosprputhja (1,144) 914 (91) 54 (85)

Vetm 18 nga 56 Shoqri t liensuara kan raportuar pagesa t takss s siprfaqes, ndrsa MEI raportoi arktim t taksave t siprfaqes prej 25 nga 56 Shoqri t liensuara. Bazuar n deklarimet e dorzuara, u identifikuan 9 raste mosprputhjesh. 8 raste mosprputhjesh u sqaruan nprmjet puns rakorduese.

Kjo sht lista e shkaqeve kryesore dhe shpjegimeve pr mosprputhjet e sqaruara.

Shoqria e liensuar ka klasifikuar gabim pagesn si tarif liense ose garanci financiare. N disa raste i Liensuari nuk ka raportuar pagesn e deklaruar nga Shteti. Pasi sht

kontaktuar, Shoqria e ka konfirmuar pagesn.

Ka akoma 2 mosprputhje t pazgjidhura deri n datn e ktij raporti.

Taksa e siprfaqes e deklaruar nga Shteti prfshin gjithashtu raportim t njanshm nga ana e Shtetit pr pagesa t bra nga "Latomia Tirana Sh.a". Kjo Shoqri nuk ka raportuar pr Raportin EITI 2011.


4.2.4 Garancia financiare

Pagesa e garancis financiare sht prcaktuar nga ligji i ri pr minierat prkatsisht pr:

Planin e rehabilitimit t mjedisit, Planin e investimit minimal n lejet e prodhimit dhe Planin minimal t puns n lejet e krkimit.

Garancia financiare prcaktohet n fillim t do viti t lienss, bazuar n planin e miratuar vjetor nga AKBN dhe Shrbimi Gjeologjik Shqiptar, prkatsisht pr lejet e prodhimit dhe t krkimit. Rrjedhimisht, operatort do t depozitojn n bank do vit garanci financiare, n prputhje me planin vjetor mjedisor dhe planin e investimeve / puns. Garancia pr rehabilitimin mjedisor ruhet dhe prpunohet n fund t kushteve t lienss dhe prdoret pr rehabilitimin e terrenit. Garancia sipas planit t puns dhe investimit i kthehet mbajtsit t lienss n fund t lienss me prfundimin e 90% t planit t miratuar. Kto pagesa nuk prfshihen n buxhetin e shtetit, prve rastit kur Shoqria e liensuar nuk zbaton kushtet e garancis.

Tabela m posht prfaqson 3 shoqri t liensuara t cilat kan raportuar t ken depozituar garanci financiare n llogarin e MEI dhe 1 i Liensuar q ka depozituar kt pages prej 425 mij Lek n llogarin e Autoriteteve Tatimore. Ky i fundit e ka konsideruar pagesn si rent minerare.

Tabela 14 - Prmbledhja e rakordimit t garancis financiare





Shoqrit e liensuara 1,757 425 - - 1,757 MEI - - - 1,332 1,757 Mosprputhja 1,757 425 - 1,332 -


4.2.6 Prmbledhje e mosprputhjeve q duhet t hetohen m tej nga Qeveria

M posht paraqitet nj prmbledhje e mosprputhjeve q duhet t investigohen m tutje nga tatimet dhe doganat:

Table 15 Raste q duhen investiguar m tej nga Shteti


Pagesat Shoqrit Qeveria


Pa kundrparti

Komentet

Shoqrit Shteti

Renta minerare paguar n Dogan

ISAKU Sh.p.k. 5,129 - - - 5,129

Shum e padeklaruar dogana.

Tatimi mbi fitimin paguar Tatimeve

BYTYI Sh.p.k. 2,955 2,370 - 585 -

Shum e padeklaruar tatimet, mbshtettur me document pagese nga shoqria.

REJ Sh.A. 2,283 25 - 2,258 -

Shum e padeklaruar tatimet, mbshtettur me document pagese nga shoqria.

4.3 Rakordimi i flukseve t paras t arktuara nga Albpetrol

Albpetrol zotron pjes nga nafta e prodhuar sipas liensave nga marrveshjet nn administrimin e tij. Shoqrit e liensuara dhe Albpetrol raportuan flukset e mposhtme t paras pr ndarjen e nafts s prodhuar n 2011:

Tabela 16 - Prmbledhje e flukseve t paras nga sektori hidrokarbur pr ndarjen e prodhimit t nafts arktuar nga Albpetrol


Shoqrit e liensuara

Shuma e t liensuarit

Shuma e Albpetrol


zgjidhur

Pa

kundrparti Komente

Shoqria Albpetrol

BANKERS PETROLEUM ALBANIA LTD 2,138,373 2,135,196 3,176 - - -

Efekti i kursit t kmbimit

DEGA NE SHQIPERI E STREAM OIL & GAS LTD 1,410,506 1,410,506 - - - -

IEC Visoka - 12,248 - - - (12,248)

Pa kundrparti

Totali 3,548,878 3,557,950 3,176 - - (12,248)

Bazuar n deklarimet zyrtare t dorzuara, pagesat e raportuara nga t liensuarit ishin 3,548,878 mij Lek ose 9,072 mij Lek m t vogla se pagesat e raportuara nga Albpetrol.

Mosprputhja prej 3,176 mij Lek rezulton nga ndryshimi i kursit t prdorur t kmbimit. Ndarja e prodhimit t nafts matet n USD.

Kolona pa raportim nga kundrpartia, prfshin raportimin e njanshm t pagesave t mbledhura nga Albpetrol pr ndarjen e prodhimit t nafts nga IEC Visoka, e cila nuk dorzoi formularin e nnshkruar pr t.

Pagesat n natyr jan 1,471,566 mij Lek pr 34,695 ton naft t paprpunuar. Sipas autorizimit, puna jon u prqendrua n rakordimin e sasive dhe vlerave. Ne nuk kryem ndonj proedur pr konfirmimin e aplikimit t mimeve t sakta. Nuk patur mosprputhje nga krahasimi i sasis s nafts s transferuar.

Nuk ka mosprputhje t pazgjidhura n datn e ktij raporti.

4.4 Rakordimi i flukseve t paras s paguar nga Albpetrol n Buxhetin e Shtetit

N 2011, Albpetrol kontribuoi n Buxhetin e Shtetit si m posht:

Tabela 16 - Prmbledhje e flukseve t paras s mbledhur dhe kontribuar nga Albpetrol


Lloji i t ardhurs Shuma e Albpetrol

Shuma e Shtetit


zgjidhur Komente

Albpetrol Shteti

Renta minerare 415,360 389,903 - 25,457 - (i)

Tatim mbi fitimin 230,552 162,937 (48,724) - 18,891 (ii)

Dividend paguar Shtetit 147,963 147,963 - - -

Dividend paguar Shtetit - Tatim mbi dividendin 15,164 40,543 - (25,379) -

(i)

Totali 809,039 741,346 (48,724) 78 18,891 -

(i) Mosprputhja prej 25,457 mij Lek lidhet me nj klasifikim jo t sakt t rents minerare.

(ii) Autoritetet tatimore raportojn shumn prej 48,724 mij Lek si gjob pr tatimin mbi fitimin, ndrsa Albpetrol i raporton pagesat si tatim mbi fitimin.

N datn e ktij raporti, ne nuk mundm t merrnim nj shpjegim pr mosprputhjen prej 18,891 mij Lek. Prve tatimit mbi fitimin prej 162,937 mij Lek, autoritetet tatimore raportuan gjoba pr tatimin mbi fitimin n shumn 85,013 mij Lek.

5. Komente dhe rekomandime

Raporti EITI u prfundua n qershor 2014 dhe prfshin pagesat e bra n 2011. Ky sht viti i tret q shoqrit e liensuara dhe institucionet qeveritare n Shqipri raportojn pagesat lidhur me aktivitetin minerar dhe hidrokarbur, bazuar n parimet EITI. Raporti i par u prfundua n 2011 (viti i implementimit) pr pagesat e kryera n 2009.

M posht kemi paraqitur nj prmbledhje t shtjeve t identifikuara gjat rakordimit pr vitin 2011, zbatimin e rekomandimeve nga vitet e t mparshme dhe rekomandimet pr prmirsimin e raportimit n t ardhmen.

5.1 Zbatimi i rekomandimeve t vitit t mparshm

Rekomandimet e vitit t mparshm dhe statusi i zbatimit t tyre sht paraqitur m posht:

5.1.1 Prkufizimi qllimit t rakordimit

Pr t adresuar kohn dhe vshtirsit logjistike, pa rrezikuar rndsin dhe mbulimin n prpjestim me pagesat n total nga industria nxjerrese, rekomandimet e administratorit t mparshm ishin si m posht:

(i) Rritja e kufirit t materialitetit n mnyr q rakordimi t prqndrohet vetm tek flukset e paras nga lojtart kryesor; dhe

(ii) Marrja n konsiderat e deklarimeve t njanshme pr operatort m t vegjl.

Zbatimi gjat raportimit EITI n 2011

Xhiro vjetore, si kufi i materialitetit pr przgjedhjen e t liensuarve n prodhimin e mineraleve u rrit nga 500,000 USD n 750,000 USD. Rrjedhimisht, numri i t liensuarve n prodhimin e mineraleve u zvoglua nga 81 n 53, ndrsa prqindja e mbulimit ra leht nga 79.3% n 71.4%.

5.1.2 Forcimi i aksesit n t dhna t besueshme

Me qllim rritjen e aksesit n koh, n t dhna t besueshme, administratori i mparshm rekomandoi caktimin e nj pike kontakti EITI n do institucion qeveritar raportues prfshir MEI, AKBN, Shrbimin Gjeologjik Shqiptar, Drejtorin e Prgjithshme t Tatimeve, Administratn Doganore Shqiptare etj., dhe shoqrit e mdha n industrin nxjerrse.


Ne vum re q pikat kryesore nga institucionet qeveritare dhe shoqrit m t mdha nxjerrse, ishin caktuar n MSG, sipas rekomandimit. Pavarsisht ktij fakti, hasm disa pengesa n aksesin e t dhnave t besueshme dhe gjithprfshirse n kohn e krkuar pr t hartuar kt Raport. Disa nga kto pengesa dhe rekomandimet tona jan paraqitur n vijim.

5.1.3 Trajtimi i deklaratave nga autoritetet vendore

Pr t adresuar kohn dhe vshtirsit logjistike pa rrezikuar rndsin dhe mbulimin e proesit EITI, administratori i mparshm rekomandoi marrjen n konsiderat t kontributit fiskal n Buxhetin e qeverisjes vendore me an t deklarimeve t njanshme nga kto autoritete vendore.


Pr vitin 2011, EITI Shqipri i krkoi Ministrit t Financave ta prodhoj kt informacion nga sistemi i raportimit t Qeveris Shqiptare. Ne kuptuam q nuk mund t merrnim t dhna t sakta nga regjistrimet n sistemin e Qeveris n lidhje me t ardhurat e arktuara nga secila bashki dhe komun nga industria nxjerrse.

Paraqitja e informacionit pr t ardhurat e qeverisjes vendore nga industria nxjerrse do t prmirsoj krahasimet e prgjithshme dhe analizat e raportimit EITI. Nn kto kushte, pr raportimet e ardhshme, ne rekomandojm q ky deklarim i njanshm i t ardhurave t merret drejtprdrejt nga bashkit dhe komunat n fjal.

5.2 Prforcimi i kuadrit regullator pr raportimin EITI

Ne kuptojm se rregullimi aktual i EITI bazohet n Ligjin Minerar dhe VKM nr. 233, dat 23 mars 2011. Pr sektorin e nafts dhe gazit, krkesat pr raportimin EITI rregullohen me Marrveshjet e Mirkuptimit t firmosura me do shoqri n kt sektor. Rregullimi aktual i EITI prmend detyrimin pr raportim t t liensuarve, por nuk prcakton detyrimet raportuese t institucioneve qeveritare mbledhse dhe nivelit t detajimit t t dhnave t publikuara.

Gjat ktij angazhimi ne hasm pengesat e mposhtme t cilat mund t kaprcehen nprmjet prmirsimit t rregullimit t EITI-t n Shqipri.

a) Publikimi i t dhnave t detajuara pr do shoqri

N kuadrin e rritjes s transparencs, standardi i ri global EITI krkon q pagesat t rakordohen dhe t publikohen n nivel t detajuar. Kjo nnkupton publikimin e rakordimit t pagesave pr do shoqri m vete. Rregullimi aktual i EITI-t n Shqipri nuk jep udhzime t qarta pr nivelin e detajimit n raport, n mnyr q shoqrit e liensuara t kuptojn se si pagesat e tyre do t paraqiten n raport.

b) Raportimi nga institucionet qeveritare

Krkesa pr raportim nga ana e institucioneve qeveritare aktualisht sht n konflikt me detyrimin e tyre ligjor pr t ruajtur konfidencialitetin mbi informacionin e marr gjat puns s tyre. Kto dispozita konfidencialiteti, t referuara n ligjet e aplikueshme pr proedurat tatimore dhe doganore n Shqipri19, lejojn akses n t dhnat vetm me plqimin e shprehur nga shoqrit e liensuara. Institucionet qeveritare mund t shkmbejn t dhna sipas disa kushteve strikte konfidencialiteti.

c) Zgjidhja pr raportimin e vitit 2011

Pr t shmangur kto pengesa pr raportimin e vitit 2011, ALBEITI nnshkroi nj Marrveshje Mirkuptimi (MM) me Drejtorin e Prgjithshme t Tatimeve pr t lejuar transferimin dhe prdorimin e t dhnave pr qllime raportimi nga EITI. Ky Memorandum lejon Sekretariatin ALBEITI pr t prdorur t dhnat e marra pr t hartuar raportin, duke respektuar konfidencialitetin e informacionit.

Pr t vijuar me publikimin e t dhnave t detajuara, MSG dhe ALBEITI krkuan nga shoqrit e liensuara t miratonin n mnyr t qart publikimin e informacionit dhn nga vet shoqrit dhe institucionet qeveritare pr shoqrite n raportin EITI n nivel t detajuar.

N datn e ktij raporti, 4 nga 67 Shoqrit e zgjedhura kan refuzuar dhnien e ktij autorizimi.

d) Rekomandim pr raportimin EITI n t ardhmen

N kuadrin e raportimit vjetor, ne sugjerojm q kto pengesa t kaprcehen nprmjet ndryshimit n rregullimin aktual t raportimit EITI.

Meqense zbatimi EITI n sektorin minerar rregullohet nga Ligji minerar, ne rekomandojm q raportimi i pagesave dhe niveli i detajimit t tyre t autorizohet nga ky ligj dhe udhzimet shoqruese. N rastin e sektorit t hidrokarbureve, ky aprovim mund t shprehet n nj shtojc t Marrveshjes s Mirkuptimit t firmosur ndrmjet shoqrive t nafts dhe EITI n Shqipri. N mnyr q t jet n prputhje me proedurat aktuale tatimore dhe doganore, kjo shtojc e MM duhet t firmoset gjithashtu edhe nga institucionet qeveritare arktuese.

5.3 Caktimi e nj proesi vjetor t skeduluar pr raportimin EITI

N mnyr q t lehtsohet puna rakorduese dhe raportuese, ne sugjerojm caktimin e nj skeduli vjetor pr proesin e rakordimit si n vijim:

5.3.1 Prditsimi, publikimi i formularve dhe udhzimeve si dhe przgjedhja e subjekteve raportuese

Formulart dhe udhzimet e raportimit duhet t rishikohen dhe prditsohen sipas ndryshimeve n qllimin e puns dhe krkesave t EITI, ndryshimeve n legjislacion dhe fakteve t reja q ndikojn n industrin nxjerrse (p.sh. taksa dhe tarifa r reja, ndryshime n shoqrit e liensuara etj).

Formulart dhe udhzimet e miratuara mund t publikohen n faqen e internetit t ALBEITI-t, nga ku mund t shkarkohen, plotsohen dhe ngarkohen nprmjet nj portali t veant n kt faqe.

19 Ligji Nr. 9920, dat 19 maj 2008 Mbi proedurat tatimore n Republikn e Shqipris, i ndryshuar dhe Ligji Nr. 8449, dat 27 janar 1999 Pr Kodin Doganor n Republikn e Shqipris, i ndryshuar.

Formulart e nnshkruar mund t drgohen m pas brenda afatit t prcaktuar ose mund t ngarkohen n po t njjtin portal.

Przgjedhja e subjekteve raportuese duhet t planifikohet n koh dhe t komunikohet disa muaj m hert se datat e rakordimit. Ne sugjerojm q t gjith t liensuarve tu krkohet (kur sht e mundur) q t dorzojn deklarimet n rrug elektronike. Puna rakorduese mund t prqndrohet n nj przgjedhje t br n prputhje me qllimin e raportimit EITI dhe ndryshimeve n sektor.

Deklarimet q nuk jan przgjedhur pr proesin e rakordimit mund t paraqiten n mnyr t njanshme n raport, krahasuar me t dhnat pr prodhimin dhe totalin e flukseve t paras s raportuar nga institucionet qeveritare etj.

5.3.2 Caktimi i afatit pr dorzimin e deklaratave dhe puns rakorduese;

Afati vjetor pr dorzimin e deklaratave duhet t planifikohet prpara n skedulin e subjekteve raportuese dhe si rezultat t reduktoj kohn e nevojshme pr mbledhjen e t dhnave dhe t prmirsoj saktsine raportimit. I njjti afat duhet t vendoset si pr shoqrit e liensuara, ashtu dhe pr institucionet qeveritare mbledhse.

Data 1 qershor e vitit t kalendarik n vijim mund t prcaktohet si nj afat prfundimtar pr dorzimin e formularve dhe puna rakorduese t kryhet n muajt qershor dhe korrik.

5.4 Rakordimi i pagesave per gjobat

Shoqrit e liensuara dhe institucionet qeveritare raportuan pagesat pr gjoba nga rivlersimi tatimor n shumn 200 milion Lek, prkrah atyre q ishin krkuar. Ky fluks t ardhurash paraqitet i rndsishm n krahasim me pagesat e tjera. Pr kt arsye ne rekomandojm q MSG t konideroj prfshirjen e ksaj pagese n rakordimin e pagesave n t ardhmen.

5.5 Akses n t dhna t besueshme dhe n koh nga Shteti

Caktimi i pikave kryesore EITI ndrmjet institucioneve shtetrore, ndikon pozitivisht n rritjen e ndrgjegjsimit dhe koordinimit t aktiviteteve EITI. Megjithat, prpjekje t mtejshme duhet t bhen pr t prmirsuar raportimin dhe analizat e aktivitetit t industris nxjerrse dhe flukseve t paras.

5.5.1 Prmirsimi i aksesit n raportimin e besueshm n baz kohore

Instiucionet qeveritare raportuese patn vonesa t konsiderueshme n raportim dhe shum mosprputhje. Nprmjet pyetjeve dhe komunikimeve, ne kuptuam se sistemet e tyre t manaxhimit t informacionit dhe strukturat nuk mundsuan raportimin sipas krkesave t EITI pr kto arsye:

a) Pagesat tek tatimet nuk mund t gjurmoheshin lehtsisht nga sistemet raportuese tatimore

Ne vum re se n vitin 2011, sistemi i manaxhimit t informacionit t Tatimeve regjistronte dhe raportonte vetm kto taksa dhe kontribute: TVSH, tatimin mbi fitimin, kontributet e sigurimeve shoqrore dhe shndetsore dhe tatimin mbi t ardhurat personale. Pr kto taksa, sistemi mund t printoj nj pasqyr t flukseve t paras pr do biznes t regjistruar, bazuar n numrin e identifikimit t biznesit (NUIS).

Pagesat pr rentn minerare, tatimin n burim, tatimin mbi dividendin etj., ishin regjistruar n librat kontabl t do zyre tatimore rajonale. Kto kufizime rritn punn krkimore manuale, kohn e krkuar pr raportim dhe mundsit pr gabime n raportim.

Ne u informuam se Drejtoria e Prgjithshme e Tatimeve ka investuar n nj sistem t ri q do mund t kontabilizoj dhe raportoj informacion gjithprfshirs pr t gjith tatimpaguesit dhe pagesat prkatse.

b) Disa pika doganore nuk operuan nprmjet sistemit doganor gjat vitit 2011

Njlloj si pr autoritetet tatimore, informacioni mbi rentn minerare pr zyrat dhe pikat doganore jasht sistemit mbahet n librat kontabl t zyrave prkatse. Ky kufizim rriti punn krkimore dhe kohn e krkuar pr raportim.

Administrata Doganore Shqiptare raportoi se kjo mangsi sht zgjidhur dhe se t gjitha zyrat doganore operuan brenda sistemit doganor.

Zhvillimet n sistemet e autoriteteve tatimore dhe doganore mund t prmirsoj raportimin EITI n vitet qe kto sisteme do t operojn efektivisht. Deri n kt dat, ne sugjerojme q pr vitin 2012 dhe 2013 krkesat e raportimit t dorzohen t paktn nj muaj para afatit n mnyr q kto autoritete t mund t nxjerrin informacion t sakt.

N t ardhmen, pr t lehtsuar raportimin, kto organe qeveritare mund t prshtasin sisteme raportimi pr t identifikuar n mnyr t veant shoqrit q veprojn n sektorin nxjerrs.

5.5.2 Publikimi i statistikave dhe fakteve mbi industrin nxjerrse

Standardi i ri EITI krkon prfshirjen n raport t kontekstit n te cilin operon industria nxjerrse n vend, duke prfshir sa m posht:

Pamje e prgjithshme e industris nxjerrse n drejtim t rezervave, rajoneve, strukturs aktuale dhe madhsis, aktiviteteve t rndsishme krkimore etj;

Kontributin n ekonomi, punsim dhe nivelin e eksporteve;

Totalin e t ardhurave t gjeneruara nga industria nxjerrse dhe fondet e prcaktuara pr programet specifike / rajonet gjeografike ose transfertat midis Shtetit dhe pushtetit vendor;

Informacionin publik t alokimit t liensave, regjistrin e t Liensuarve, pronart prfitues, kushtet e kontrats etj.

Ne vum re disa prmirsime n publikimin e informacionit n faqet e MEI, AKBN dhe Albpetrol, megjithat t dhnat jan t shprndara npr burime t ndryshme dhe prmirsime t mtejshme jan ende t nevojshme pr t siguruar nj raportim t plot dhe t qndrueshm mbi industrin nxjerrse.

Informacioni kontekstual i prfshir n kt raport i sht referuar burimeve t ndryshme t shprndara n t gjith sektorin publik dhe shpesh ky informacion nuk ishte publik. Disa analiza ishin t kufizuara pr shkak t mungess s statistikave pr kt sektor. Atje ku ishin t disponueshme, kto statistika kombtare prfsihnin informacione pr nj sektor m t gjer.

Pr t prmirsuar plotsin dhe saktsin, besueshmrin dhe aksesin n informacionin kontekstual, ne rekomandojm q Ministria e Energjis dhe Industris t publikoj n mnyr periodike (t paktn do vit) fakte mbi industrin duke prfshir: potencialin e industris dhe prodhimin aktual, kontributin n ekonomi, strategjin e sektorit, ngjarje dhe fakte, rregullimin aktual dhe ndryshimet e ardhshme etj.

5.5.3 Teste t plotsis s t ardhurave

Ne kuptuam se t dhnat e AKBN mbi prodhimin, ishin bazuar n vet-deklarimet e dorzuara nga t Liensuarit. Prve deklarimeve t dorzuara, ne sugjerojm q AKBN t paraqes gjithashtu nj krahasim t prodhimit t deklaruar me matjet e bra nga AKBN gjat vitit.

5.5.4 Publimi i t ardhurave totale t qeveris

Ne nuk mund t merrnim nj raport t plot t t ardhurave t Qeveris nga sektori nxjerrs pr vitin 2011. Ne kuptojm q t ardhurat dhe shpenzimet e Qeveris jan regjistruar n nj sistem t vetm manaxhimi t paras: sistemit t Thesarit. Ky sistem mund t jap informacion n t prditsuar pr t ardhurat e gjeneruara nga do taks. Llogarit kontabl ekzistuese nuk mund t identifikojn dhe llogarisin vemas t ardhurat e gjeneruara nga industria nxjerrse n trsi pr seciln prej taksave. Kjo penges mund t kaprcehet nprmjet hapjes s nn-llogarive pr seciln taks t cilat do t regjistrojn t ardhurat e paguara nga t liensuarit n industrin nxjerrse.

Ky ndryshim krkon bashkpunim nga Ministria e Financave dhe mbajtjen e nj regjistri publik t prditsuar t shoqrive t liensuara pr industrin nxjerrse. I njjti regjistr i prditsuar duhet ti kalohet institucioneve qeveritare mbledhse dhe administruese t taksave.

Informacioni i prditsuar nga sistemi raportues i Shtetit do t prmirsoj statistikat pr sektorin dhe do t mund t krahasohet me informacione t tjera si niveli i prodhimit, struktura e industris, numri i liensave etj.

5.6 Prmirsimi i aksesit dhe cilsis s statistikave pr sektorin

N kontekstin e prmirsimit t raportimit dhe statistikave pr industrin nxjerrse, ne i rekomandojm Ministris s Energjis dhe Industris t konsideroj zbatimin e kresave pr raportim t ngjashme me ato q prfshin Direktiva e Bashkimit Europian pr Kontabilitetin dhe Transparencen.

Bazuar n kto krkesa, shoqrit e liensuara mund t paraqesin pagesat per raportimin EITI n nj aneks t pasqyrave financiare.

Kto krkesa mund t zgjerohen m tej duke prfshir informacione t tjera t dobishme pr statistikat e sektorit, t tilla si sasia e prodhimit, investimet, pagesat pr mjedisin etj., q mund t mblidhet dhe prpunohen do vit, dhe t ofroj bazat pr raportimin e statistikave dhe faktet mbi industrin. Gjithashtu, Ministria duhet t ndjek me rigorozitet zbatimin e ligjit pr prgatitjen dhe auditimin e pasqyrave financiare nga shoqrit e liensuara n industrin nxjerrse.

Fjalor dhe shkurtime

ALBEITI Sekretariati i EITI n Shqipri, i themeluar nga Ministria e Energjis dhe Industris

Administratori Shoqri e pavarur e punsuar pr t kryer rakordimin e pagesave dhe t ardhurave t raportuara nga t Liensuarit dhe Shteti

Agregim Pagesat kombinohen n mnyr q shifrat q tregojn totalet sipas llojit t t ardhurave

Kundrparti N raport Shteti sht kundrparti e t Liensuarit dhe i Liensuari sht kundrparti e Shtetit

Disagregim Pagesat jan detajuar sipas llojeve t t ardhurave dhe / ose sipas t liensuarve

EITI Nisma pr Transparenc n Industrin Nxjerrse

EITI Shqipri Sekretariati EITI n Shqipri, i themeluar nga Ministria e Energjis dhe Industris

Qeveria / Shteti N kt raport prdoret si term kolektiv q prfshin Drejtorin e Prgjithshme t Tatimeve, Administratn Shqiptare t Doganave, Ministrin e Energjis dhe Industris, Agjensin Kombtare t Burimeve Natyrore (AKBN) dhe Albpetrol, nse nuk paraqiten n mnyr t veant

IFRS ose SNRF Standartet Ndrkombtare t Raportimit Financiar I liensuar Shoqria s cils i sht dhn nj liens prodhimi n territorin shqiptar

Liens Leje e dhn nga MEI pr t kryer aktivitetin e krkimit dhe t prodhimit n territorin shqiptar

M3 Metr kub

MLEK Milion Lek

MEI Ministria e Energjis dhe Industris

MSG Grupi Ndrinstitucional i Puns

Nm3 Metr kub normale

NJQV Njsi(t) e qeverisjes vendore

Prbrjet e nikelit Prbrjet e nikelit t prodhuar n Shqipri prfshijn hekur-nikelin dhe nikel-silikatin.

Operator

Documents

tabela.pdf