r 69

OS:\IA.':ULAR'I:" ME:"ŞEt VE KAYlLAR'I:'<lANADOL U'YA GELIşI HAKKINDA

Fahamettin Başar"

Osmanlı Devleri'ni kurmuş olan hanedanın; ıarihi kayıtl ar, etnikincelemeler, gelenekler ve mevcut damgalara gôreOguzlar' ın sa~ koluolan GünHan kolunun Kayı boyundan olduğu bilinmektedir. Taribi kayıtlara görebu boyOpu: Han' ın büyük oğlu Gün Han' ın oğullarından Kayı'nın adını taşır. Kayı

kuvvetli, kudretli, muhkcm(sağlam) anlamlarına gelmektedir.ı 24 oguz boyuarasında önemli bir yere sahip olan Kayı lar, 1071 Malazgin Zaferi'nden sonrabaşlayan fetih halekAn sırasında diğer Türkmen boyla nyla birlikte Anadolu'yagelmişler ve Diyir-ı Rum olan bu yanmadının Türklcşmesinde önemli roloynarmş l ardır.t Nitekim Kıyılar ' ı mensup olan Türkmenler'den bir grup XIII.yüzyılın ilk yarısında Balı Anadolu'ya gelerek Selçuklu-Bizans sımrlarına

yerleşmişler ve bu yO.l:yı1ın sonunda Osmanlı Devleti'ni kurmuşlardır.

Osmanlı Devleti'ni lcunnuş olan banedanın menşci ve Qsmanlılu ' ın

Iı:üçil.k bir beylik: iken büyfik: bir devler haline nası l geldiği sorusu, XX. yüzyıl

baş ından itibaren tarihçiler arasında çeşitli tartışmalara konu olmuştur. Osmanlı

Devleti'nin kuruluş devri hakkında bilgi veren ilk Osmanlı kroniklerininbirçoğunda hanedanın Türk kavimlerinden Ogu,zlar 'a beğh olduğu kayıtlıdır.

MeseLl ilk Osmanlı kaynaklarından olan "'ııonim TevariJı-; AL-; o.sman' larda)Şükrul1ah ' ın BeJıfetıH.revariJı · ind~. Aş ıkpaşa. z,l de l ve Oruç Beye gibi

Doç. ik, l-ııuı CııiYenilni EdelııyOl F&ko1I_ T.,ıı Il<l ı .ıı.ııı~1Il eı-.

i Bkz.~LI.abad:ır H.aıı, s«-4 rnıflct~soy K~"'N, (Huırbyıııı M1ıhIrT-. Ezıi!ı).ImıılNk larilı. lil ), ....9; F&btir-Ank, "'ofıu 8o)Ian vi omı.uıop.ıı., $«ıoresi-. P.Wınei:'ıaıı _ııılı l... o.-ı.ıı 1~+ ...... Dt+Iı< iıiIILLi eter_ ilI.... 1 IWlblıl l<N7. ...n.

ı Forulr. S_ o Retl<tll4ılm'iıı c.ı",;H·r.,..;ı.ı, ili mii ......ı. 1ıILI_ otuz boylan ~Il"'ııdc "ayıbo)wnııı ciL ...... ya' &ldıtm~ ouı.. Ii)ouf "" 10&)'&1 """,Id itiboı;ylc OfıazI...·ııı Cll lIlilhi ", '" ciL uilbo)ıı Ayıldıldamıı lıdnt Ba. ()fıtzltıf'fTo..-..In).r.>ıIıJNr.Boy T",ltiIda.[)al4tlUıfT. l.~

199'1(U ......" ... 176,] A_ JhoIriAI-I ,(J-I O:ı806.oı. F; m.u 1I'",n, (tluıtl&y1lZl Ni!ıOl Azao:ı.ot), LILaıIbUL ım, •.S,ı• ŞdIaUL1a!L, ~,"r.....triAı , ('i"t1:i:cc)'< Ccv,ÇiI'.çiotl QNihalAlIoıı. 0.-. 11 r..rl/okr1 � içiııdc, IILCDLnOL

[OU9. .. ' I.

~~ .uı-i Afıld. 1h-biJı., AI·' o-.b. (Dii2aıIO)'Cıı Çil'lçiotJv. sıIuJ. Aı.ı. ), o.-ıab

T~l içiı*.lold:NIlOU9 . .. 9l .

4 ~ b. A<!iI,T....ırlJW 11. /-1 en-. (Nqıcıdeıı F..... B&biapr),~ 192' . ... . .

70ÖS."lA..'uu.ır."1S JıoW;$EI VEltAyll.ü:ıx

A....oI.[IOu r ..I'A GELl$1~'DA

71

taribçikrin eserlerinde Osmanlı hanedınmın Oplar'dan oldugu sOyl ı:nm.i~'

ancak O'uzlar'm hanıi boywıdaı:ı geldikleri beiirrilrnemiştir, O$m.anlı

kaynak~ bir iasmmda ise 0smaıı1.ı Devleti 'ni kumıUJ ol&n hanedmın

Oplar'UI Kayı boyundan olduklan aıeilikle ifade edilmiştir. Omlanhtıancdanı:ı.m Kayı boyundan oldulunu ilk def, söyler CIl mi1eUi( Yazıcı-dık

AIi'dir. Escrinill . Murad adına yazmı, olan Yu:ıcl-z1de'nin SdçW-IlliMe'sUıo:k7

bu Iwıedanın 0tuzı.c 'm Kayı boyundan oldutu aı;tkça bel irtilmiştir. AyneaBay.dı MaJımud.ollu Huan, Erıveri. Ruhi Çelebi, ultfi paşa ve Idris-j Bitıiı i

gibi tarihçiter de Osmanlı hanedanımn O~ar'ın K.yı bo)wıa mensupoldutunu belirtmişlerdir..

Bu kaynaklarIWl başka, DN~ Ktriud Hihiydm ıibi milli hikiyemecmualannda da Osmanlılar'ın atalan am Otuzla:r'ıı:ı Karı boyundan olduıU

hakkında \cI}1tlar "ard ır.'

Kaynaklardaki bu bilgi lere rağmen , yakın zam anlard a Osmanlı

Devleti'nin kuruluşu hakkında ça lı şmalar yapan banh modem tarihçiler bu

görüşü reddettnişler ve çeşid i filcirler ileri sürmüşlerdir. 1827· 1835 yıllıın

arasında mufassa l bir (h",aıı/. TariJıi yamıq olan Avustwydı larihçi 1. Von

Hammer; Osmanlı Devlcti 'rtirı kUN1uşu haJclcında, ilk Osmantı Iı:roniklerindeki

bilgiyi aynen kaydetmiş, bu konu berinde aynntılı bir araştırma yapmamıştır.

namma, bu hacimli eserinde Osmanlı siyasi tarihinimufassa.l o!aralı: aniatın".

bunun yanında devJel teşkilltı haktında da yeni gôrQşler maya kO)'trluştw. IO

7 IIQ.~ AL SııIı , -+. ' T..,~ı-"'el, !-",;..-; IJtO, L :1'; ....~ı.-ı. ıuı, m. 21..

• 8b...,.... u.hm...,.a.-,a...~ (!,/ ı : _ Folnaiıı~~T""'"

l i$IıııdO. ı.......1-. L )OM; Dl- i ~ j ı:.-f.oo..~1WııI)" '-ıIıoıIlt2t, L ''-77;~~ (bftW .v...... (D ...... ! ..... _ ,.. ı..ıı-~ T.... "- do~~V_ v--.KaUI ı. c.....,. .....-.CiII ıav!Soyo I.'de.,.. ıı-., Aam1ı 1992, LJ7~J7l: LbH BOıIirI,&p~Ma 'n,. ,a ,I I . ';. " UOll•..nı Z.q,.

• F_ s-, O- .t.rDı ı:wo u m d ....... o...u.a ~._ CııIıbıP

"""k,M"j o&ckriıl V.......,.. -...ı. oiıııdop 16)'~ BU "i:~-. t.u..04· ..• .. #~ \ı,~

LO~~dııir.....,..._ A....ııı:ıyaIı~ F......_tt-~·.ADoıır.oolrnlr.uı-o~e--..~ ~ I m .IU J) oıIıDıioIo_biMOIımOd Atı Bq- ıınfWMa r-.- _ _ .ı-.ıı "" bo..ıı __ i1howiylo LJ,r"WU

~TIIrlJIıi ...,1o tOoıl, uı- TıııI<....,. __ ~ı(!NDlNl I !1'-I "1). ı-;" xlCiIOSı 1947 YıIır>dı.~' o--h o.vı.o....~ 1774~""ıı..,m... ...bd. ıdelnı~ _ t9ı'~ ()ç4aI Nqny-ı lar&tmd.ıııı ycDiUflalıtdo~

Osman lılann Kayılar'dan olup olrnadıklan meselesi. ilk de fa Alman

bilpm 1. Marqıwdt'ID yaıdıtı bir makalede irıc:eIenı:niştir.!1 Marquardt bu

konudaki ınakalt:$inde Osm.uılılar ·ın Kayılar 'a mcıısup oldutunu bbu! etmekle

tıenber. Kayı ismini Kay' la brıftırarak bu Kayılar'm Tür\ı: de:lil Motol

oJdukbnnı. ileri sürm~' Mc:rhurıı. M. Fuad K.öpriU11. 1. Marquardt ' ın ilerisUrliltü buFrIlşler üzerine, Osmanlılar'ınOtuz1ar' ID Kayı bo)'\llldan olduldanmeselelini 1919 yılında nqmriti Tıüi EJdJiyatl1td/J ilk MulaJavvıftu isimli

eseri ve daha «ınra yayımladılı "Opz1ar 'ın Etnolojisi Ozerine Tarihi Notlar"tıqWdı aıablcsirıde aynııttlı olarak d e almış ve Marqıwdt', tenkit et:n~. 12

BWlunla birlikte Mar1;.uardt ' ın fikirleri daha Mmfa Nemcıhve Brockelmann gibiT\lrlr:ologlar tarafından da beniınscnmiJtif. Hatta bu fikir Türlı: taribçisi Zeki

Velidi Togan tarafından da desteklenmiştir. \! Ancak daha sonn W. Eberhard.Çin kaynaklarına göre hazırladıp bir makalesinde Zeki Velidi Togan' ın bu

görüşÜlltın imkwız olduğunu ispata çalışmıştır. 1 4

Hammcr 'dan sonra, Osman lı Devleti'nin son yıllarında, 1916 yılında

Tlle FoımdlJtio" of tlle Ottoma" [mpire .dlı bir eser yazan Amerikalı tarihçi.

gazcıcci Hctbcrt Adaıns Gibbons ise Osmanlı Devleti 'nin kuruluşu hakkında

çok farklı gÖfÜ$lcr ileri SÜImo.şt\1t. IJ ona göre, Osmanlı Devleti'ne adını veren

Osman' ırı babası Ertupul Moto! istil1s16nünde Harezm'den kaçıp Anadolu'ya

,etmiş ve S6p'te isün edilmiş olan iı;ılçük bir aşiretin reisidir. Gibbons. bu

eserinde: Eıtu~ ve oğlu Osman'm çobanlıkb geçinen milFik Türkler

oldutunu ileri~, oniltlD Anadolu'ya ıeldikten SOnIa soydaşım oLan

SCI~I~ Türkleri gibi MüslQmanlılı kabul etıikkrini belirtmiştir, Oibbon!,

Osman ve çe'oTesindekilcrin başlanpçta çok az ...yada olduklaruıı iOyleycrek

Müsıaman olan Osman'ın, çevıaindcki Hıristiyan Rumlan da Miisl<iınanlıtı

kabul etmeye zorladıtım \'C bunun sonucunda Islim di:Uni kabul eden çok

ii I '~''"'~~D'' ... ~I.ı4,LIM-t...12 Blız.),I. F. ~~'.. Eızrıı&eJr-o-Tanlıl ıoı.cıw-.T~-"~ 1925)"

i, 111·1' 1.n z.c VoIi4l...... u--l'TWt r" _ Glrlf. I_ I.. I(l. IIoooi<ıLL 1....1...

14 ,,"', e.a.d, """y1oı~ Kai<k:ıPOLıt s.oIoıik~.'-. s.y, 12(Joı>lwa i ....). L

,,7-514.I ' H.tNrl Ad&aıoOılOom'", ll1l~ıup H..ıbi lInra.s-or--"~'" __~&dı)1.

ı.~·da I 'ı ı )'ilaıda nrl<çoo)1l - ....ı<aiJ"".. Mrll..ı. bu&l""flii.

72

ri

OSMA.'IIU l..AR:lS ~!E.'işEl VE KAYlLUl' [SA.xAOOLt:·YA GEUŞl llAXKlSDA

13

sayıdaki yerli Hıri sti yan halk sayesinde yeni bir ırk: meydana geldiğin i ileri

sürmüştür. Ona göre bu yeni ırk Osmanlı ırkıdır. Dolayısıyla Gibbcns,

Osmanlılar'm Islim dinini kabul eden eıüşrik Türklerle Hıristiyan RumIardan

meydana geldiğini ileri silrm~rQr.16

GibhoTU'ın Osman lı Devleti' nin kuruluşu hakkındaki bu fikirleri

modem batılı tarihçiler tarafından desteklerımiş ise de Türkologlar arasında

kabul edilmemiştir. Nitekim Gibbonıı' ın bu esainin yayımlaıunasından sonra,bü)ilk alim Ord. Prof. Dr. M. Fuad KöprülGonun görüşlerini ilmi olarak tenk it

ederek yanlışlarını ortaya koymuştur. Osmanlı Devleti 'nin kunıluşu hakkında

önemli çalışmalar yapmış olan M. Fuad Köprülü, u s Origines de L'EmpireOl/oman adı ile 1935 yıhnda Fransızca olarak yayımlanan eserinde!", Osmanlı

Devlet i' nin lruruluşu konusunun nası l bir metod ve yaklaşımla de alınması

gerekti~ini an latmış, daha sonra Gibbons'ın fikirlerinin sıılam vesikalaradayanmadığını, Osmanlı Devleti' nin lrunı luş meselesini anlayabiLme: k için XIII.ve: XıV. yüzyıl Anadol u'sunun siyasi, dini ve: sosyal durum unun çok iyi

bilinmesi gerekti ğini belirtmiştir.U

Osmanlı Devleti'n in kuruluşu bakkında ayrıntılı ve güvenilir bilgivermiş olan M. Fuad Köprülü, GibboM' ln XIII. yüzyıl Anadolu tarihini iyi

bilmedilini söyle:ye:re: k, Osmanlı Beyliği'nin doğuşunun Selçuklunı.rkiyc:sindeki tarihi ve: sosyal ge: lişme: lerin bir sonucu oldugunu vurgulamıştır.

KôpriUü, Gibbons'ın eserindeyer alan bilgileri de ğerlendirerek doğru ve yanlı ş

taraflaoru ortaya köymuştur. Mese:la onun, Osmanh De:vle:ti'nin ancak Balkan

Yarunadası'ndaki fetihlerden sonra Anado lu'daki topraklannı genişlereb ildiği

fıkri ile: Osmanlılar ' ın Balkanlar'da yapnklan fc:tihle:rin tahrip ve yağma

amacıyla yapılmış bir akın deği l, planlı bir yerleşme oldugu düş iince:s inin doğru

ol dugunu belirtmiştir, Bunun yanında, O ibbo ns.' ın Osmanlı Devleti'ninkuruluşunda Bizans Iı.:unımlan ilc: yerli Rum unsurlıon temel rolü oynadığı

16 Gılıt>caI'", IN koDııdalQ fi ....... I••ldc.. ıd. ~ b,ı,; i(iıı b.lız. a.-..ır ı",,..,.orlwp '...,. X~...(T-. ıuııb Hulı1sil. l.uıı/1allnl,.. ~ .]1 ,

11 M. r-ı 1C4ıll1lB'DGııı S<ırtı<ımw·da .......p ili k<ıııkrmıataıı oiutarı ... 191!l )'Imda f ""woca. olar:a.lıbul!... bı/. 6Demlio"';' 1~9 yılıııdaTirk l'onlı KWWlIO ı.rUmdaıı l'\lıXçt'l- _ .w.....o-....ıı1ııv-arori+'- K~adıyla y"ymliııı:ıınıı. daM __ >- Mmbn~ıııL Bu i'mtımli .,....ıı..ıı. ya)'lM"lori wafmdoıı da b.uılmıJl'l:

lt liJıı M. r....ı K6pnUi, ar-..... 1...p.ın-b<P ...... X-J,qı.. AııbR ım (1. boou:ıı), L lJ-!IO.

yolundaki görüşle:rinin doğru olmadığını bc:lirtmiş ve: bunlan sa ğ lam delillerle:

çÜIÜtmliştür. 1 9

Köprolü eserinde, Gibbons'ın fikirlerinin bir bö l limünilıt yanlış

olduğunu ilmi olarak onaya koyduktan sonra Osmanl ı Devleti' nin kuran OsmanBey' in atalarının Oğuzlar'ın Kayı boyundan olduklannı be l irtm i ş, ancak buküçilk aşirc:ıin devletin kurulmasında fazla rol oynamadıklannı ifade etmiştir,

K llpn:ılü'ye: göre Osmanlı Devleti "Selçuklu Su/umlıgı ile oııa ha/el o/an digerAnadotu beylik teriyle hiç alakas ı olmayan .verı l bir urviyet. yeni bir ernik vesiyasi tesdkü l değildir. Bi/ôkb vaktiyle Anadolu Selçuklu De vleti 'ni,Da1l4 mendliler 'i, Anadolu beylik/erini de kuran. Anadolu TiirHiiğiiniin XIfI. vexıV. yüzyıllardaki siyasi ve tatmattekömüliinde1l doğan yeni bil' sentez. yeni bırtarihi terkiplir H)O

Fuad K öprülü'nün bu önemli eserinin yayımlanmasından birkaç yı l

sonra, ı 938 yılında The Rtse olthe GItomall Empire isimli bir eser yazan PaulWiltek de, Osmanh lar ' ın menşei hakkında Fuad Köpn:ılü ' nün fikirlerinitamamlayan bazı yeni görüşler onaya atmıştLr)1 Winek'e göre Osmanlı

Devleti'ne ge:rçc:~ damgasını vuran; uç bölgesinde hikim olan öze:l hayat şartl arı ,

yani uçta reşekkül ermiş olan uç kUltürüdUr. Winek, Selçuklu uç bölgesindekieski Isl5.m gaz! ananesinin, Mogollar ' m da baskısınm kalkması sonucu xııı .

yilzyılın ikinci yarısında yeniden cenlandığun, bunun tabii sonucu olarak da Batı

Anado l u'mın Türkler tarafından fc:thedi l di ğini belirtmiştir; Ona göre Osmanlı lar,

X ıV. yüzyılda bu gazA ananesinin lideriilini ele almış, bu sayede: birçok yerfc:thed i lmiş, daha sorıra Bedkanlar'm fethinde de bu ruh ön plana çıkmıştır.

Özetle:yecek olursak Witte:k 'c:göre, Osman ve çevresindekilee Olzi topluluğudur

ve Osmanlı Devleti' nin kuruluşunda rol oynayan temel unsur da gaz! ve: cihadideol ojisidir. ıl

19 8lcı. M i'uad Kaprlllı1, ..ı06~ _ . iL l,.,so.

:LO Mf,...;!, kapıı:ın. M .~ <nP, L lll.

ıı Paul \\,illOlı: 'iıı 19J.t yılır.da LoııdrI. ·dıı buı1mı ıoı..ı. bıı-.i ilIı:&l«I r.....yo Anı< ıanl'....w ~'ye_ «!ilerelı: lhtM"h~+._o..p,ı.1ldtylalot&d>ııI'dııt~, )'lmda b&aılmıJttl'. ralıtiye

Anı< bu osero "Ot... Boyları wl o- Qtlılliıı:ı s--- baıI.ıı:ı. irir ı=aWa ~1"".. VMell'iıı

~ıa:ılo:iıetıl1i$lir. W,ııdı:'iıı escriııilıN$b bir _ do (LQ>:i:ıı Yalw lat:Irmdıııı ~"",irıl.LJ ""

aı-Ir J".,....ıort..p·..." X"""'", adıyla nrlı:iyo YayıD1an...... Iıaı:ıtladıp bırM 0....."" TIIrlIti~lA""ııiıı VI. cıldi OWı B#" DIJl<ri1llk o.-..ı. l1rı0"ilıl<0t0" i iP:ııdO (iL 1-101 t971 yıbııda b...bmıılf.

ız PaulW,llOi<, o.....,,/r ı""",,,..,.,.ı,.p ·_ Doiıqı., (Ton:. r.....)'O AnI< ), lııOııbIıI 1"', L 4).4 5. Oomo:ıbo.o.lolı 'mB~ rol O)'l'&y.:ıı bı/. -,..,lilı:" "" -.:ıııad- ~ iliı dorı P. Wieıd: ~Y\IZl~.

Wiııdı:'iıı _ya aıı:ıtı IN pd te... JI1ır'bılizdıı do polı o;olı: ıaril:ı~ ta:aImdOıı bıııııiıııa<noıiJlir. Ib _ııdaIı:i

çalı",,",.. içiıı ıynu bU. ~ Tolı:iıı, "'i'lıtiı: Diiııyumda Gui ve CiW Kavnaıl... CIenIlC~ler". 7BtA ... l1>po'_ . S.yı 109(0calı: 199' 1. L 9-1'; AbdllUı.adi. 0a.aQ, '1'llrklcr 'da Gad.Gol-ı;-,EJftoor< HI>1b,.,......" HMfTtIKIUbı, ı.....ı 199'. L >62->6• .

14os.\tA."'ILU.U.·1SMES$El vi. KAYlLA.l· I ı.:

A....ADOLl,.~YA GEU$lllAKJIDiOA "PaUL " 'ittek' in ileri sürdütü bir görüş de Osmanlıiar 'ın Kaydar'la

ili$kisinin uydurma oldulu tezidir. Winck, Osmanlı hanedanının Kıyılar ' .

mensup olduktan hakkındaki sara)' _nandinin kuruluşan çok $Onra. II. Muraddevrinde l.Iydwuldutunu. !Uydu'ın Otuz boylan arasındaki öıımıindm dolayı

Osmanlı hıık\1mdarlannın böyle bir iddi ada bulunduklarını ilcri sürmektc vedevletin sınırlardaki gaziler tar&fındm kuruldutunu belirtmektedir.ıl Aynı

yıllMda QlkmUzdc de ıSmail Hami Danişmend, H. AcIıwı Eni ve HüuyinSamıkorkun ,ibi wihçiler Osrıunhlar'ın merışei hakkuıda çalışmalar yapm~

bu konu hakkındaki ,örüşlerini oru)'. Icoymuşlardu)"

Osmanlı o.:vlc:ti'nin Ir:uruIUfU hakkındaki bu çalışmalardan sonra M.Fued K6pıillil "'Osmanlı Impar.aıorlutu'nun Etnik ~enşei Mes'cle1cri" ve ~K.ay

Kabilesi Hakktndl yeni !"Ootlar'" isimli iki makale daha yayun1lyarak bukonudaki 16ıil.şlerini ıynnnh olmk açıldamıştır.ıs K6prillü, Wirtek'In ileril ürdUtil. Kar tlar'm Otuz boylan arasındaki ônemiııdaı dolıyı Qsmuılı

bQlilmdar!annın bOyle bir iddiada bulunduklan gönışünı1n dopu olmadıımı

belirtmq ve "Oğıa (UIll1IDW grjr'e1ı~ DJ zi)'Gd~ Sılı,., W)'Q Kı"ıJ.

bovl4nm/mr yn4ir. OJIfkl,,/ı ptıdq.v.lan eter lDtdilmnc jYJ1a1td.m bt' i«~llyJlV7naJ: iJt~/rrdj kru/i/nVı i bu boyltudatı birine "'~up J4.tldriat'dI "

diyerek ona cevap \"c:nniflir.u K6pri11i1 ıynca, " (h"'QJI1, Iııaw.ıılarlan

k~jkrilfi Ktı)lW 'dmı addetwıudv; oııLuvı stUaYlanrulayanJaı. eserwnie butartili ".erıbbe~ yer veri/ııındj" iDdesiyle bu görilşiln6. k\lV'letlendinniştir.n

Omwıhlar 'm <>tuzlar 'ın Kayı boyuna mensup oldukl.n 16ı"üş6.n6.

savunan ve K6pri1lQ.' y6. destekleyen bir çalqm.a da, Paul v,'inek' in csainiTIlrkçe'yc Im Ornc eden Fahri)'c Arık tarafindan yapılmıştır. f ahriye: Ank,OSIII4II/ı/mpartııor/uğ:w 'ııwı Doğıqu ismiyle tercüme enip Winck' iD eserininsonWUI "Otuz Boylan ve Osman OluUan Şcceresi" başlıklı bir makalc ilil'cederek Winck' i taılrit etmiştir. F. Ank bu makalesinde Osmanlılat'ın OiuzIar'abıalı Kayıl ar 'dan elduğunu, orhan Bey' dcn itibaren II. Murad 'ı kadat gclen

:ll Bi:L r.w,~.u. 1"f- _ ." 1...1''-2. Bu~~ bU. ı-.oı HAmi !\oııii p-d~ GM'"", ~"""t' '" HIM)«ı~, TiftIail

~ 5&1> )(llC&lroIlt m , . , un.nı ; H. """"'" Eni. -o-..ı o.ı; .... S- '" H~"u.ıııiml<iclı~, ..... l'W* M_ .sayı ~tlWllNl lt)f), .. ))0.))6, soyı l2, .. U ....u; HGMyaı~-.Jıotl<ım,~ıar. ........Oaıı", T""-Jiol< U........ Sa)' S(t,wmı ıt)t), .. )4S-)!7 .

15 r....ı. K~" a.-ıı.ıaı. _~~ bu 6DCW ı:ıabWCn i"') "" i t"" )'I~/WIrlrIo'iıı 2l. .. ) I . .."ı-.ı. )'IY1lIlIMıIuI....,

26 l'\.ıaol. lt6pılllQ, AJlı-_," m ,2' ıı;1IpIIlil. A.'~_. "I:U .

Osmanlı hükümdarlannın basardıklan paıalarda Kayı damgasının bu.Jundı4;unu,

Osman'a jzafc edilen sahte milliyetleriri Osmanlı ıarih yaı.a.rlan tanfından değil

Aıap ve Bizans tarihçileri tanrından Ol'b.yı aııldıiını bdirnni~.ıı Örc yandanOtuz boylan 6.zerindc çalışmalar yapmil olan fanık: S/Jmcr de, Otuzlar(Türkm e,,/er) isimli eserinde Qsmınlı lar ' ın Otuzlu'dan oldut ununu.rtıfllamayacaıım söylemiş, ancak Osmanlı lıanedanıyla Kıyılar arasındaki

ilişkiyi imkin dahilinde olmakla birliktc kuşkuyla kltlıiadılını belinın~tir.19

Faruk SÜMer, Kayılar IıaJdruıda yapntı bir başka aıaştımWında ise Osmanlı

Devleti'nin kuruluşu sırumda Anadolu'dili Klyılar'm 1dlçt1k oymak olarakdelil- büy6.k grupla!" halinde Anadolu'nun çeşitli yerlerinde yaşamış o!duklanr.ı

ıespit etmiş ve bu boyun 0sman1ı Devleti'ni lrurdutunıı belirım~ıo

os:ıı.ulı De\·!eti'nin kuruluşu meselcsi yalan zamanlarda ıckr&r elealınxn.ıştır. Bu konuda. onemli eserler oruya koyan Prof. Dr. Halil Inalak,Kllprülil'den çok farldı olmayan \'e onun fıkirlerini tartwnlayan yeni çalışmalv

yapmıştır. Halilln.alcık, "'Tlıc Quesrioıı oftlıe E.mergencc of the Onoman Swe"(Osmanlı Del'lcti 'nin Kuruluş Sonınıı) başllkiı Ingiliz« olarak yayımlanan

makales inde Osmanlı Devlet i 'nin kuruluşuna Moto! bask ısı JOnucundanırtmenIer'in Uç bölgesine yapılan göç Iıarcl:etlcrinin etki enilini belin:ınişrir .

Uçlardak:i T6.rlanennilfusu ve gazlı konulannda Köpr6.lo.' yO dettekleym lnalcl:,yan 16çdıe olan Tiirlaıımler 'in Bizans aruisi:ıc me'o'Simlik olank göçeıtikIcrini, bunların bir kısmını.n başında pzi liderlerin idaresindeki akıneı

puplann bulunOOiunu ifade etmiJtir.n

Qsman11 Devleti'nin kuruluşu baJdcındaki ça1lşm&lar daha MXlIW

yıllarda da denm etmiş , bu konu yerl i ve yabancı taribç iler arısında

wtı.şılm1fUr. Bu çalı$malardatı birin L.P. Lindner' in NOIJIlJtb dııd OttOll\4lU jıı

Medieva/ ANıto/ia adlı eseridir; Lindncr bu eserinde. Paul Wirıek'jn gazi teziniC1~4: ve Osmanlı Devleti'ni kutanların pziler değil, bir kabilc oldut unubelirtmiştir. Lindr.er, ilk Osmanlılu'm yapııldan umların gw deliL, yapaoldutunu ileri s6.rm~. Dotayı,ıyll. ilk Osmanlılıı'm gazi de ğil, alp olarakanıl dıklannı belirten Lindner, Osmanlı Devleti'nin kuruluşunun Bizıms

lmpuıılorlutu'nun ihmaii ve Moto! isı:ilisının yol aÇlıtı kan,lkI.ık Ortııııımda

ıı Bb. Fu.ı;y.Ank, "opı: 8o)'lan ... o.a..", QtuIbn ş.;...ı;·, I-ı ~ ''' ', •. 6f. llı _19 r....... s_oDp:MıT(T~rr~ TqıiIU.-:ı-ı..ı..., i.......... ım(~ bool<:ı), . , i~"

,~

)(l Bb. r .......s-. "Ooı:ıı.uı~ Dcvriıw1eAıı.ol<ılu·"" K.yılar"',.u-.So.)1.7(AM: ..... I t .I)...~II Ilio:l. ıı..ıil1Dalı:ıi<, -n.. Quonbooıı. af ııı..~ <!ıllıo oıı:- S~~·, ı__...ı J-..III (;/

T..,lb. Sn.dla. M II981.S2), .. " .'Tt,

7776

Berçekleflilini ve devletin temel nitc ıiainin göçebelik oldutunusöylemelctcdir.32 Lindner'den sonraCalin imbet ve C. Heywood gibi tarihçilerde \Vinek' in ıui tezini elqtimı~lerdir. Colin lr-ber, Osmanlılar'm kökcnlerihakkındaki eski riVlye tlerin efsane oldutunu ilcri s(irmll, ve Tilrkkaynaklanndakı bilgilerin dikkatlice değerlendiri lmesi gerektilinivurgulamıştır.U Imbc:r aynca, Paul \Vinek' i eleştirdili başka makalesindeOsmanlı BeyIili' nin belirli bir ideali gerçekleştirmek için kUJ\lbnadııınl ve buber l iıın Mot ol istillsınuı yol açntı kargaşalık orıaınında diler Anado lubeylik leri F bi bir hancd&n devleti olarak ortaya çıktıltnı ifade etmiştir.}<I Daha5OnL'I. bir makale yum~ oLan C. Heyw1lOd ise. Winck' in Osmanlı tarihiniyaUfkm Avusturya' daki milliyetçilik hareket lerinden ı:-.kilenditini

belirtmi~)' Osmanlılar' ın Oğuzlar'dın oldugu konusu b.akkında bir arı.şttm\ll

da Aldo O.l1on' w&fından y~ı!mı~. Gal icma. yakın nmanda yayımlmmı,

olan ımkales indc. Osmanlılar'ın Otuzlar'dan oldulu bulmıda Osmanlı

bynaldınııdabulunan rivayetlerin kesin olmadıtmı belirnniştiı. J6

Batılı tarihçilerin bütü:ı. bu lörUşierinc ralmC1l bugün anık

Osmanlılu'ın Otuz boylarındın Ka)1lu 'a mcnsup oldutu ve Osmanlı

Devleti ' nin kw'ucusu. osman Bey'in babasının E.rtu&nıl. onun da babasının

adınm G<ını.t1z Alp oldutu kOli::ı.lik kannmı ştıl".

Osrnan1ıtww:danınUlmensup oldutu Kayıtu'm Anadolu'ya ne zamaıı

gcldikleri konusu da, bynaklarda fark lı bilgi ler verilmesi dolayu ıyla.

Oımanlılar'ın mc~ık oldulu gibi tartışma konusu olmuştur. OsmanlıIkvltti 'nin kuruhl$devri hakkında bilgi verea kaynaklar Kayılar' ın Anadolu 'yı

ıdiş wihiııi iki ıyn $ekilde anlarırlar. eoıu xv. yl1zyılın ikinci ylIUlnda, yaniOsmanlı Devk1i' nin Icwuhışundarı y6z elli )11sonra ylZlimlyl başl anrruş olanbu tarih lerin bir iı:ımunda, Osmanlı De\'leti'nin kurucusu osman Gazi'nin

n L'. ı--..N-.b ...0---" JI..&..l........ııo. B' 19U ÜIOlIlOl" .. ""~,ıırttı.i ı..ııı-so __ bIıı.~ or, "OtmIııIı DorrieIi '1Iiıı 1(. M...ıtıoi 0 8aıı

~.11. 00...."~EyfıOJ ~"').~K""AıWn199'1, .. $.11.II ccıüıı~'iıı ı.. :.-ı4oki~ \wbı:ıd& bb. "'CLImaıı au; U-- . o.-..ıo ' #'fllIi(IJ tJO.

IJ"). (EG" E1i-.bOCIı it..-~ÇcWdcıc o.~'Y0rp2-T...u-.ı, I-.....ı 1991. ....n .

~ c. hııbc, "hui \\'ıl'lıdr.·, Drı ı.OJaiı.<I·AJıbn, . ı.pnoc cı. Ccıun.ıa-ıo~.a.-.Nı",.,D....ı.n,v(1-*"1 !t1l6), . , 50...

ı s c.~ "'Ni.... -ı dıor Aı_TtaıWoD~,.kı-ıDfN A..,..I Aıı.lt Stı<Vfy(J..u,. 19U11,.,

7..ıS .

l' BIı:z. AıWCı o.ıı_ "otw:~ ... Oaıwıl, Dnleli 'ııiıı 1t6km1om: B.. ıı-ı.cr..~, 0I...uı

~JJO().IJ"), lo1Idnııl l997... 41-'1 .

OSMA."U1.AJ. '[S MES$E1 VL LC.AY11..U·ISAı."..ı.oot.u"YAı ceus ı HAıKJ$r1>Aı

ıwannın mensup olduğu Kayı boyanun Xiii. yClzyı.lın ilk yanımda, Mogolisril!51sonucu Horasan'dan çıkıp Anadolu'yı geldikleri söylenir) 1öte yandan.Envcri, Hacı Hıl i l Konevl, Şiilaul1a!ı ve Kıraman i Mclımcd Paşa gibiwihçikrin eserlerin de Ise Kayı lar' ın Xi. yı1zyılın sonIannda, Selçuklular ' labirliktc Anado lu' ya gcldikleri anlatıllI.n

Ilk osmanlı kronilckrindcki bu farklı bilgiye ratmcn bugün tarihçila'KI )1lar 'm Selçuk lular ' la birlikte Ccyb.un nc:lırini gıeçcrek !ran', oradan daAnado lu'ya geldi kleri hakkında müttcfıktir lcr. J9 Nite Ic:im, Kayı lu' ın

SelçukIclou'la birlikte, ilk fetih )11lannda Anadolu'yı gddilderini ifade edenbynaklann ya.zılışlan itibari ylc diierlerinc göre datıa eski olduklannı göz6ııdnc alırsak bu fikri kabul etmenin dahı dotru oldutu anlaşıllI. Zirı bu konudaKllpn1lil wEskidDt brrl Oğıa/a, '". ",ıVıj", bir fJlbol ol4tf Kayılar. ~/çukltu

devriMe IlMWI'I; Oğuz Juıreut/erillr 4rird ednd larbQlt ıarba Joğrv

geIM41enijr. Bw11lan/a" bi, roı", Ma.-erd.J H(U/J1' T~/m artUlIIda. bi,W IM MQ::Dtdmi" 'da A,ur1xıycQlt ~ Amitı(Ülıllbi KııftlJSYd) '44 k4/araA;

)-erJq",~/o; l't']-12 ba,1.:ıı Tiir! l4biklniyk kani"'lIlarriır. A,11adOOI )'lI ırlnı

W"'III wnJıtrlif parçalara ayrılarak çok d4ığırııA: u4a/arı:Ja ymqtiriIdjp(JIf/411byarW40 demcku-dir.

Tarihi rivı)·ct.lcrc- göre anaywılarından batıya dotN göç eden Ka)1lar,6nU !lınsan'da Mcro ve ~{alıan tarafma yerleşmişler, sonra Aı:cmaycııı ' ı

gclmi.ş1eT ve dab.a sonra da Selçuklular ' a fibi olmuşlardır. Selçuklu sultanı AlpAn:1aı:ı, ~la1azgin Zaferi'rnkn sonra cınrindeki beyleri Anadolu'nun fethi içingMevlendirdili sırada, kaıdisinc tibi TQ:rkmen boylaruu da bu yarımadaya IC'l'ketmişti. Selçuk lu emirleri, kua bir 5l1re içeNinde Anadolu'nun büyük birb6ldmiinil ele geçirerek buralarda kendi adl arıyı. anılaıı devletla' Icwmaya

J7 K-oyıI.- '.. Aı>ıodoıhı)oıXDI.~pWd.uı;~Dyooıld.- .1OIıZ.~~ Aı<IOL,~~f~ 0'1.... f . Bobi"Prl. tt- 91:U. L 507; "tı,~,..ıJıdıt, r~ AU a..a.cs., Alııı.,-ı, ı-ı...ı uıı. .. J.OI ; MCIım.d. ~... x.....~~1\ırdıtJ. ı. (Y~'.Lv.ıaı.IıI.A,Uyırı.:ı), Aı:bra ı":ın. bulı:ıı, .. 'M9,

JI Ra &.>d. rx.s-.w-. O'qr . Yilia8irı l!aiil), LrıOııMI 191" .. ';6-'9;....,,~. "M-....ı~ lIa<.ı HalilU-Xbni'''' TIriItOi AH o-.ıı',•.ıı-ı.,.,o.-~ F 1lırIIo o.pı,

si" J-I(1........ı l~ıı, L S2.'l;~",).r""""(T-.SılıoIAIQ), DM>c""~

.. a.-...'J SfI1-'- r"/ı/, ı.w.t.ı 1 9ıt. L 27;~"'_ ),1-........ r~lo-J<oU""'''~.(t-. I Jl KcıD)'..ıı ), ı;ı"., r........., /;ç;. INIl1:ılııl 1"'9,L ıO .

lt BI<a. M. f,..,1C.IıprtiG.. a.-Iıl...,... ~ ·_ K.....". L 119-I)O,M, H.aIıIY_DoimonoI_i Lo-ı)wMtdJtM, lNDbId 19lO, L.9oM-~ GWıiIJiıı, "ooırıc r. hı..A~ıx. 4ıı.

L H.aUı LJ~ OI01QroIı r.-.ı.ı. "'*- 1972(3. ı..iıı), L 91 \id..

~ BI<a. M. ""-ol Kııprtıa, a.-.Jı/..,....It>rl+ ....... K"""'- •.121

78 05.\CA.'1Jl.U·1S~SSi VE~Y1ı..u:lsA.>;ADOLL·YA GEU$I~'DA 79

baş lıldılar. Bu sırad. Kayılar ' ı menıı.:p olan Tw-kmcnlcr ' den bir gn.;p Mardiı:ı ve

çC'IIIesinde Artukotullan Devleti'ni kurdular;' ı Ka)'\lar'm bir icısnu ise dahabanya giderek çeşitli bölgelere yerlqriler. Bu sınd.ı E.nutnıJ. Oazi. icbrmndekibir grup Kayı. TIirkr:cenIeri. Erzurum,~ Sivas Qurindeıı Anbra'yı

kadar gelerek Selçuklu Sultan. I. AIbddio Keykub ad ' m izniyle ôoce KMacadaı

eivan n, dalı.ıı sonra da Esld, c:bir-Sotut arasındaki bölgeye yerleştiler..tJNitekim Anadolu'nun fethi sırılSıMa delişik yerlerde kurulan köyler Otuzboylannın isimlerini taşımakta olup, bunlar arasında Kayı adını taşıyan köy,dm:ve mevki gibi adlar birinci ıırada ) CTalmaktadır.

Osmanlı Devleri'n in lcurulU4u hakkındaki çalışm.1anr1a Osman lı

tarihi ~ıınnacııanna rehber olan merhum M. Fuad Köprold, Selçuklusultanlulnın rilrkmen boyla.ruu Anadolu' )... ycrieştirirlcm, bQyük ve 1ÜÇ1Caşiretleri parça1m bölerek birbirinden uzak al.ruıır1ı ı6ndmneldc birliklerinikırıp reisleriniD öndedilinde ayaklanmaları imkinırn ortadan kaldırdılnu .

bOylece Se lçuklu b.a.ııcduıırwı çıkarlaruu korumayı. ôa pLlnda tuttuğun u ifadeetmiştir. KöprOld. Se lçuk/u fetihlerindaı sonra Anadolu'ya gelip yeneşen

nıider arasında otuzlar'. mensup olan Kayıbı'dan bqU K.ırl\,ıldar. Kalaçlarve Ktpçıldar ıibi çeşitli TI1ıt boylanna mensup topluluk1anı:ı da bulundutunu.ancak bunlar aruında Oııuı Til...'knıı:n!eri 'nin büyük çotunlutu olqturdutunubelirtmiştir, Köpnl HI aynca, Oplar'ın 6Ilemlibir kolu olan Kayılar'm Se lçuk lutarihinde de 6Ilemli bir rol o)'nadı.klannı, Otuz gôe; lerinc: katılmalan sonucudotudan batıya geldik lerini. bun larm bir bölümünün Merv'de, Azerbaycan veGüney Kafkasya'da kalarak buralara yerleştiklerini, ya da başıı:. obalarabö ıanerek kuzeyde Erzincan, Suşdıri.. Amasya, Çorum, Kastamonu, llgaz,Çank1n, Gerede, Bolu ve Düzce y6relerine, daha sonra bugün bile Kayı adını

taşıyan k ôylerin bulundutu Eskişehir. Mihal ıç, Orhaneli taraflarına; güneydeKilikya bölgesinde Ispa:1a, Bunf ur, fcthiye çevrelerine ve daha batıya dotu

Ci f.olıri)oo Ank. o-oııw. pıi K.)o ""r- _ oı..~._,...ı.ı --... K.",1ooyI.....MI t 1-hoIi::l!Widıodiı Bb. "'ofoı lIoı)1aro ... O-- oı.a.ns-re--. ..:-ı.n. Ar-­hodıı:.-.Mııkblor'=~~~bW~Bia.~Mı*opIcı·.ı...

4_ ' » ff " L 'i'.&-ala~AtfLıiIJÜr·. OJııdlıt'. Dılıt-....,....J06ıIıIi~ .......<50 ...... ~-..... ı:ın;,;. Atbk. c...s~W..ı-ıa..l. a,. ....·io -.~~(B U $:.",. l".s-.ı. f . AnIOU, se. ,719 , :mb)'_.-ıaı ~'. otu~[Iı(iiOıIıW.. ..........-~1ld." ~AMara1"" " 1-2.

'2~ r. rj ·" P'Q AııOd<ıtıJ.,.. ...... S6JıII e;-"..~ .. ıı...w.ı L'uIı)'lOlkJi lıakJ<OııdıO

l"J'if w., IÇUI bu. M HOIi1 Y,"""",~ 0--, bU. ".ıl! i ' " ıv. m.JJ7 ; M. llırr"GiIkbiIPı, "'S6fII fı....,.,.ı O- nrı--, J.ı-i,We- EMIttr« ,..- T_ ~ı;ı..pı. ıv.v{l"CI. .. 79090;F~ ıı-~ <i&.ıJ., ~ oıy... IWJI Iı_

~Isi, XI. ) \<C-) 15; A,y.- LII1I. "'Eıfıojrol. Gui'aiı> V"-" ılı.'\..-.» Aııo.Wu._ s.y..DIwımı·• .ı::: 0._""~ I PH)~KlMIı<.ı.tclnıl l9'97... 1'·26.

J)cuizli, Mulla. Aydın ve Odemiş bölgeleri , ibi çok dalınık alanlara)'erIeştirildiklerini. belirtir. K6prill1l, bu ~kilde geıı4 alanlara yayı1nııt oları

Kayılar'm kalabalık ve gfiçIQ bir boyolduklannı ileri sürer ve bütün buKlyılar'm Anadolu' ya yalnızca fnutrul Gazi ilc geldilini d~yanı"

oldutunu ifade cder.43

Arşivterimizde bulunan Tapw Talım lkfter/m incelm dip de Otuzboylarının hemen hep sinin Anadolu' nun çeşidi bölgelerin de datınık bir şeki lde

yerleşmiş olduklan gön11ar. Nitekim, bu konuda Faruk Sllmer'jn yapmış oldulubir çalışmada, XV i. yilzyılda Anad olu'da OğlJZ(Tilr\onen) boylanna aiı bir çokköyad: bulundu tu, Otuz boylanna ait bu köy isimlerinde birinci suayı Kayı

ve bunı yakın isim lerin aldıaı gön1\mekıedir. Bunu Avşar{Afşar) takip etmekte,ondan sonra Ise Selçuldular 'ın mensup oldu tu Kuıık boyu gclmekted ir.....

Faruk SOmer'in Başbakanlık Osmanlı Arfivi ilc Tapu ve KadasttoUmum MGdürl11til Aq:i\i 'Ddcki XVI. yQzyıla ait Tahrir Ikfter/D'i ozerindcyaptılı çalışmalar sonllCUllda Aksaray, Alcşebir, Amuya, Ankara. Aydın,

Beılşehri , Biga, Bolu, Canilt, Çorum , Karah.i s.lr- ı Şarld, Karabidr-ı

S1h ib(Afyoıı), Kastamonu, Karesi( Balıkesir), Çankırı, Kırşehri, Konya,Kilıahya, Malatya, Meereşe, Nildc, Sarulıaıı, Sivas ve Sulıandnı1 gibi.sanca.i: veeyaletıade Karı adını taşıyan 94 köy olduiu gOrillmektedir.•' Faruk Siimer'inbu çalışmauna göre, Kayılar ' ın en fazla bulund ul u bölgeler Sivas veKuıahya'da 8, Çarıkm'da 7, Konya 'da 6, Menıeşe-Muıı a bölgesinde 6,Kastamonu'da 6, Isparta ve Burdur y(iresinde SöAmasya, Çorum ve Ankara' daa'er yer adı ile sıralanmaktadır. Bu yer isimleri ve sayı ları, Kayı l ar ' ın

Anadolu 'ya göç yol ları ve ner elerde isk!n edildiklerini göstermesi bakımından

önem taşımaktadır. Ancak An ado lu' nun çeş itli bölgelerinde görü len Otuzboylarına ait bu yer adları umanla deılişmiş ve XVI. yüzyılda. Kayılar 'ı aiı 94köy ..mttın bulunmasına rağmea, bu sayı JÜnümüzde 2S'e inmiştir."

•Kayı adını t&Şıyan yer isimlerinde olduiu gibi Anadolu'da bulunan

oymak adlarında da Kayılar 'a ballı oları oymaklar birinci :nrayı almaktadır.Kayı oymakı... günümiizdc özeııikle Anadolu'nIJD Ma ve baQ taraflaruıda

80 81

V6rl1kler arasında bulunmakt&dır.41 Bugün ülkem izin çe, iııiyıııayaıı .' li Eski b'bölgelerinde. özeııikle Konya, Ankara, Hamıd(I.sparta), Ocnız ..... ı~ ır,

Mmlcşe Afyon ve Sis(Kozan)'dc Ka)1 boyuna ballı oymaklarnı y~ıjı

bilinmektedir. Bıı oymak1ır arasında Ertuğrul Gw 'nin atalan olan Karakeçılerde Anadolu'nun bit çok bölgesinde yqamaktadırlar. ~tudan ""tıy' ~inısın.layacak olunak Si~' crek(lJrfa). Suruç, Bingöl" G~an~. Sanuun, Sıvu,

Çorum, Kırşehir, Ankara, ,ıçeL, Antal)'~ .~ldşehır. B~ec~ Sak.aıya. Buna,Balıkes ir. Kı1tah)'a, Denizlı ve Upk gıbı il ve il.ç~lenm~ ve daha b~blIllcicrdc Karakeçili Y6n1Idcri'nin Y'şadıklan bılinmc~edir. ~ ,KarakeçiliY6Nk\.eri Y6rilldc:ri. ylllardan beri her yo.lın sonbahannda sa~ c ge~k,alaluının türbesi.ni ı:iyuC1 etmclıı;tc ve burada giınlercc ıenlikkr

yapmaktadlılaı.4t Karakc:çili Yöniklcri'nin, Ertutru1 ?azi 'nin mezan ~ın~düzeılledikim bu fCliliklcr, gQrıQmQzdc de her geçen guıı daha da artan bır sevgı

ve heyecanladevam etmektedir.

sosou erK tl41: tlıelowtder of IM Ott01lUl" Stıılc aslft4111 BI!)' Iwlotıging to. 11'4,1' OIIC' of,::Oghıabr.v.ıelıeI"'''ıowen!' Cl1IISC' lo AIIalOıiaJı PeııilUwla al dıefi"'CıJIIqWC'LJam!JfflleJ in A#ılaı tqiOll. BiLL dw fO tAe iıf<TeıUilıg MoııgMlatt«tJfintly t~1!)'

IfI lgroıed to Kıutxodat. IItI:V to .Ankara dıa1ı S6ğU1 rrgiOII. M4T to &/jıd:.B)'%rrıtiMfrOII~ I" OLU' (vıide the at", is to nıa/U4Ie COMUlg ofKa)1~/e roANJloJimı PerıiJuılJa. "'igraliorı roods, tmd tlıe itıfonruınOll arı the onglllJ ofOaomtUU j" wfint T&ıI'ÜJIı CfOIl idn.

ORDU'Jlrı't1:" ~IESUDIYE ILÇESI J KAL E KOY O':\DE BIR TÜ RK.\IE.'"

KALESI, MEZARTAŞLARı \LE ec ~I EZAR A."' ITI

YI.$V ÇOROOLU • ömer ÇAKIR

ordu ilinin 114 k:m.gilDeydotuswıda yer aL'U'l, Mesudiye i1çuine bıııı

Kale K6yG'nde, Pror.Or.Melımcr OZSAIT !>a.şkı.ıı.lılı'. Arkeolog SesrinOZSAlT, Konya Selçuk ü niversitesi Fen-Edebiyat Fakmtesi Tarih Mıllmil

Atqtırma Görevlisi ozdcmir KOÇAK. ı.ü.Edch iylı Fakmtcsi Eskiçal TarihiAllabilim Dalı Araştırma Görevlisi Omit OZTüRK ve Bakanlık tcmsilçisi Mazc:

araştırm.a.ru:1 Yıvuz AÇIKBAŞ'dan olupn ekip ile yapılan bir)11zey laŞtınnUı

ÇCfÇnuinde bazı çalışmalar yapılnıışnr 1.

Temmuz ıyı sonu ile atustos lyıNQ ilk iki blUsı içiDde y(lrı1tlllea

1993 yılı çalışmalan dahı ziyade: Tilrlderden evvelki devirl er Ilı:erinde

yotuzıll$m~ olmaldı b irlikıe. Sanat Tarihi ve Ortaçıl TL1rIı:: Arlceolojiıi

bpwııına girm ve bu ylZUUn konusunu tq lril eden bazı TL1rIı:: devri esc:rIerillzainde de dıınılınuştur 1.

Kı::ınumuzu ıqkil eden bJe ve mlZll anıtlan Ozetirıde, Eyhll l99 1tarihinde Ordu Mllzcsi MildUrIOIü'nce yapılan bızı sondajlar ve temizlik

çalışmalan d~tnda. ilk bilimsel incelemeler 16zdııil enilirniz ckıbim.iı:in daha6nçdri çallJlllaIannda ve bilhassa son )'O,zey araştırması döneminde yapılnıışnr.

i Ihr" 1 99O )'tI....ı. 1ocri)'tHy........ı.. ,.. .. _ ~,.ol_ iııiıı _.,.ı..c..Pnı(~0ZSA1T• ..~ bor~_,....., --. oor- ALbOIOt N..,;"

OZSAJT ...........~ orbcla$i&li:iii Ataf-Gkhı.ı Oııai ı 0ZTCI.1. oadaııir ı::OÇAX .. Maa~V-.ı AÇ1Jı:BAŞ"1~ ..ııonm. AıJn<a tıblıiırıı.riıı w-.iiyo'lIIıoıIı:i~

)'Vdıııoa.....)'11l~~ıta.D CA..'l"OlAT , BOLMi~ ii ...... _)"ılı .uı- BWi'fU..\lAZ.. Io:ınylıı yoloJıdoıo~~UYIıM_ Ian l\;atiI Dl!UC1i-y.~ ""'" bıılı...

1 ""'i'Df_\kiı_ oz..s.....rr LIıafııı4Iııı~'.ı.~ Tti. drtri __~~tmoık<Ünl<Bb. ı.ı.a-o-ıı,J9911 rllııo4 e::ı..t..-Jt~ ç--... r....r....,."""_Iıorı.~. S-..p.,. ''-- LX,.Aııbn 1992, "'U 7. ) 76, Reo.ı-ıı • &niL ; J"I rJ> DnA,.Ji......ı- 1'iiuy~... ...._ s-.~.. T. ....-. X, AııJ<aı. 199), oJll . )JO, koo. ı .ı.ofWill ; 1"' TıIı cw...~ r....,.....,.,.,..1m\ ......,..,... s_ p.. T"- XI. ADLıarOım, •.1Is-JOO, R.. I .1 7..ı..n1ı ; I"J Nı Or4--Ji~ws..-L>yoJJıU.rT....,~......-.s.....~ ,~ XJı. AJWn 1995, . ,. 't-In, R-.I .:ıJ . Hori1.L