SORU KİTABI

TYT-AYT

ÖSYM’NİN YENİ SINAV SİSTEMİNE UYGUN

Yeni tarz sorular Planlanmış ünitelerSeviye 1 testlerSeviye 2 testlerGenel testler

TYT-AYT TARİHSORU KİTABI

TARİH

Yükseköğretim Kurumları Sınavı

“OKULLARIN ÖZEL YAYINI”

Gülbahar Mh. Cemal Sururi Sk. Halim Meriç İş Mrk.No: 15/E Mecidiyeköy / Şişli / İSTANBUL T: (212) 275 00 35 - (212) 356 53 63 F: (212) 356 68 37 E-Posta: destek@testokul.com www.testokul.com

örn

ekti

rö

rnek

tir

10

BÖLÜM

1

ÖSYM tarafından “Tarih ve zaman” ünitesinden 2018 ve 2019 AYT’lerinde birer, “İnsanlığın İlk Dönemleri” ünitesinden 2018 ve 2019 AYT’lerinde birer, “Orta Çağ’da Dünya” ünitesinden de 2019

AYT’sinde bir soruyla ölçme gerçekleştirilmiştir.

ANALİZ

TARİH VE ZAMAN İNSANLIĞIN İLK

DÖNEMLERİ ORTA ÇAĞ’DA DÜNYA

örn

ekti

rö

rnek

tir

11

PLANÇö

züle

cek

soru

sayı

sı Özet Test 01(Konu Testi)

Test 02(Konu Testi)

Test 03(Konu Testi)

Test 04(Ünite Testi) Toplam

2 sayfa 12 13 12 12 49

TARİH VE ZAMANÇö

züle

cek

soru

sayı

sı Test 05(Konu Testi)

Test 06(Konu Testi)

Test 07(Konu Testi)

Test 08(Ünite Testi) Toplam

12 12 12 12 48

İNSANLIĞIN İLK DÖNEMLERİÇö

züle

cek

soru

sayı

sı Test 14 (Genel Test) Toplam

11 11

Çözü

lece

k so

ru sa

yısı Test 09

(Konu Testi)Test 10

(Konu Testi)Test 11

(Konu Testi)Test 12

(Konu Testi)Test 13

(Ünite Testi) Toplam

12 12 12 12 12 60

ORTA ÇAĞ’DA DÜNYA

TARİH VE ZAMAN

İNSANLIĞIN İLK DÖNEMLERİ

ORTA ÇAĞ’DA DÜNYA

168bölümünde toplam

#testokulgençlerinyanında #başarınıpaylaş

soruçözeceğim

çözüyorum

çözdüm

@te

stok

ul

HEDEF

örn

ekti

rö

rnek

tir

12

ÖZET

TARİH VE ZAMAN / İNSANLIĞIN İLK DÖNEMLERİ ORTA ÇAĞ’DA DÜNYA

TARİH VE ZAMANGeçmişte yaşamış insan topluluklarının yaşam şe-killerini, oluşturdukları kültür ve uygarlıkları, top-lumların birbirleriyle siyasi, ekonomik, askerî ve kültürel ilişkilerini, neden-sonuç ilişkileri içinde ve belgelere dayalı olarak inceleyen sosyal bilime “ta-rih” denir.

Tarihî olaylar hakkında doğru bilgi edinmek, ancak o dönemden kalan kaynakların değerlendirilmesiy-le mümkündür. Bu kaynakları doğru değerlendir-mek ve tarih bilimi açısından faydalı hâle getirmek için arkeoloji, filoloji, nümizmatik, etnografya gibi bilgi alanlarından yararlanılır.

Zaman, bir olayın ve oluşun içinde gerçekleştiği süredir. Takvim, zamanı günlere, aylara ve sene-lere bölme yöntemidir. Takvimin kullanılmasında Sümerler ve Mısırlılar öncüdür. İlk güneş takvimini Mısırlılar, ilk ay takvimini Sümerler oluşturmuştur. Türkler tarih boyunca 12 hayvanlı Türk takvimi, hicri takvim, Celâli takvim, Rumi takvim ve miladi takvi-mi kullanmışlardır.

İNSANLIĞIN İLK DÖNEMLERİYazının keşfinden önceki dönemlere tarih öncesi çağlar, yazının keşfinden sonraki dönemlere tarih çağları denir. İnsanlar yaşamlarına toplayıcı olarak başlamışlar, zamanla avlanmayı, ateşi kullanmayı, hayvanları evcilleştirmeyi keşfetmişler ve tarımla birlikte yerleşik hayata geçmişlerdir.

İlk tarımsal faaliyetler, Türkiye’nin güneydoğusun-dan Basra Körfezi’ne uzanan “Bereketli Hilal” adı verilen bölgede başlamıştır. Bugünün Şanlıurfa sınırları içindeki Göbeklitepe, dünyanın bilinen ilk dinî yapıları olarak günümüzden 12.000 yıl öncesine tarihlendirilmektedir. Diyarbakır’daki Çayönü, tahıl üretimi ve evcilleştirmeye dayalı köy hayatının ilk örneklerinden biridir. Köyden şehir hayatına geçişin ilk örneği olan Çatalhöyük, günümüzde Konya’nın Çumra ilçesinin sınırlarındadır.

İlk yazılı belgeler, Sümerler tarafından MÖ 3200’ler-de ortaya çıkarılmıştır. Resim şeklindeki (piktog-rafik) işaretlerle başlayan bu yazı, zamanla işaret kümelerinden oluşan çivi yazısına dönüşmüştür. Sümer çivi yazısı ile Mısır hiyeroglif yazısını örnek alan Fenikeliler, ilk alfabeyi icat ederek Latin alfa-besinin temelini oluşturmuşlardır.

İnsanlar, ilk çağlardan itibaren daha iyi iklim ve ha-yat koşullarının bulunduğu bölgeler arasında kalıcı veya geçici göçler gerçekleştirmiştir. Hayvanların evcilleştirilmesi ve hayvancılığın başlaması, kısa mesafeler arasındaki göçe dayanan konargöçer ya-şam tarzını ortaya çıkarmıştır.

Yerleşik hayata geçilince birlikte yaşamanın gereği olarak iş bölümü, artı ürün, ticaret ve sosyal sınıf-ların oluşumu gibi yeni durumlarla karşılaşılmıştır. Değişen yaşam biçimi ve artan nüfus, birlikte yaşa-mayı kolaylaştırmak adına hukuk, hiyerarşi ve gü-cün bir araya geldiği devlet örgütünün doğmasında etkili olmuştur. İlk Çağ’daki monarşilerin çoğunda siyasi gücünün kaynağı tanrısaldır.

İlk Çağ’da Yunan ve Ege uygarlıkları şehir devletleri şeklinde örgütlenmiştir. Bu şehir devletlerinde krallık, aristokrasi ve

demokrasi yönetim biçimleri görülmüştür.

Nüfus artışı, toplumsal yaşamın ortaya çıkması, ör-gütlenmeye yönelme, iş bölümünün yoğunlaşma-sı, ekonomik ilişkilerin güçlenmesi ve yazının icadı sonrasında İlk Çağ’da hukuk metinleri ve kanunlar ortaya çıkmıştır. Bilinen ilk yazılı kanunlar, Sümer-lerde Kral Urukagina tarafından gerçekleştirilen ya-sal düzenlemelerdir.

örn

ekti

rö

rnek

tir

13

ORTA ÇAĞ’DA DÜNYAOrta Çağ, Batı Roma İmparatorluğu’nun yıkıldığı 476 yılından 1453’te İstanbul’un fethine kadar geçen süreye verilen addır. Hun boylarının Karadeniz’in kuzeyindeki kavimleri önlerine katarak ilerleme-siyle ortaya çıkan Kavimler Göçü sonrasında Avru-pa’da feodalite rejimi ve Katolik Kilisesi öne çıkmış, bugünkü İngiliz, Fransız, İspanyol ve Alman ulusla-rının temelleri atılmıştır.

Feodalite rejiminin temeli, ülkenin birçok yönetim birimine ayrılması ve şato, kale gibi korunaklı yer-lerde yaşayan derebeylerinin yerel yönetimi ellerin-de tutmasıdır. Kavimler Göçü sonunda Batı Roma’yı yıkan Germen asıllı kavimlerin kurduğu krallıklar, Avrupa’da güçlü bir devlet otoritesinin kurulmasını engellemiş, bunun sonucunda da büyük bir karma-şa ve güvensizlik ortamı oluşmuştur.

Feodalite rejimi XV. yüzyılda barutun ateşli silahlar-da (top yapımında) kullanılması ve Haçlı Seferlerine katılan derebeylerin seferlerden sonra ekonomik ve askerî bakımdan zayıflamasının etkisiyle çözülür-ken krallıklar yeniden güç kazanmaya başlamıştır.

Yeni tarım tekniklerinin bulunması ve sulama ka-nalları, tarımsal ürünlerin tüketilenden fazla üretil- mesine yani artı ürün elde edilmesine imkân sağla-

mıştır. Artı ürünün yarattığı etkiler sonucunda yö-netici zümrelerin yanında özgür köylü, toprağa bağ-lı köylü, köle, esnaf, tüccar, din adamı, savaşçı gibi kesimlerden oluşan büyük kitleler ortaya çıkmıştır.

Ticari faaliyetlerin gelişmesinde kolonicilik ve tica-ret yolları başlıca etkendir. Asurların karum, Yunan-lıların agora, Türk-İslam devletlerinin ribat ve ker-vansaray olarak adlandırdıkları yerler başlıca ticari mekânlarıdır.

Orta Çağ’da ücretli askerlik sistemi, birçok devlette görülmüştür. Bizans İmparatorluğu, tarihinin her döneminde ordusunda ücretli askerlere yer vermiş-tir. Avrupa’da şövalyeler, okçular ve kuşatma savaş-ları ön planda iken Orta Asya’daki Türk ve Moğollar arasında atlı okçuluk öne çıkmıştır. XIV. yüzyıldan itibaren daimî ordularda, piyade birlikleri bulundu-rulmaya başlanmıştır.

Roma İmparatorluğu’nda patricilerle plepler ara-sındaki sınıf çatışmalarını önlemek üzere, Yunan kanunlarından yararlanılarak 12 Levha Kanunları ya-pılmıştır. Doğu Roma İmparatoru olan Justinianus, VI. yüzyılda Roma kanunlarını yeniden düzenlemiş-tir. Özellikle aile, kişi ve miras hukuku konularındaki bu düzenlemeler, günümüz Avrupa hukukunun te-melini teşkil etmiştir.

19. yüzyıl sınlarına kadar yaygın bir uygulama hâlindeki kölelik ve köle emeği, toprağa bağlı soyluların ekonomik güce ulaşabilmelerini sağlayan temel etkendir.

örn

ekti

rö

rnek

tir

14

1. SEVİYE

Test 011. İbn-i Haldun’a göre tarih yazmak, geçmişin gerçeğini

ve olayların sebeplerini bulup ortaya koymaktır. Zira olayların gerçekliğine ulaşmayan bir bilgi, kandır-macadan ve yanlış yönlendirmeden öteye bir anlam taşımaz.

Bu yaklaşıma göre, tarih biliminin öncelikle aşağıdaki niteliklerden hangisine sahip olması gerekir?

A) Geleceğe dair bilgiler vermeye

B) Farklı görüşlere göre yorumlanabilmeye

C) Nesnel araştırmalara dayanmaya

D) Olayların sonuçlarına göre yorumlanabilmeye

E) Millî değerleri ön planda tutabilmeye

2. 19. yüzyıldaki bir devlet adamı ve tarihçi olan Ahmet Cevdet Paşa, tarih araştırmalarıyla ilgili olarak “Tarih, bir olayın yalnızca hangi tarihte olduğunu bilmek değil, geçmişteki olayları bilerek onlardan dersler çı-karabilmektir.” yaklaşımını dile getirmiştir.

Bu değerlendirmeden hareketle tarih biliminin hedefinin aşağıdakilerden hangisi olduğu söyle-nebilir?

A) Geçmişin değer yargılarını öne çıkarmak

B) Araştırmacıların tarihî olaylara yükledikleri an-lamları kavramak

C) Tarih bilincinin zaman içindeki gelişimini incele-mek

D) Tarih incelemelerinde yer ve zaman kavramları-na öncelik vermek

E) Geçmişteki olayların geleceğe ışık tutmasını sağlamak

3. Tarih biliminin gelişimi sürecinde birçok farklı tarih yaklaşımı ortaya çıkmıştır. Bunların birçoğunda olay-ların yansız bir tutumla değerlendirilmesi görüşü ağır basmaktadır.

Bu parçada aşağıdakilerden hangisinin vurgu-landığı savunulabilir?

A) Ulusal kaygıları öne çıkarmanın

B) Geçmişten dersler almanın

C) Geleceği aydınlatmanın

D) Objektif değerlendirmeler yapmanın

E) Yazılı kaynakları öne çıkarmanın

4. Aşağıdakilerin hangisinde tarihî çalışmaların temel amacı ortaya konulmaktadır?

A) Geçmiş yaşantıların gün ışığına çıkarılması

B) Objektif yaklaşımlar sergilenmesi

C) Yazılı kaynaklara önem verilmesi

D) Kaynakların güvenirliğinin tartışılması

E) Bulguların eleştiri süzgecinden geçirilmesi

5. Tarih, toplumların geçmişte yaşadıkları olayları, za-man ve yer gösterip belirli kurallara bağlı olarak anlatıldığı sosyal bilimdir.

Bu tanımdaki “sosyal bilim” vurgusu tarihin aşa-ğıdaki niteliklerinden hangisiyle doğrudan ilişki-lendirilebilir?

A) Belgelere dayalı olmasıyla

B) İnsan faaliyetlerinin incelenmesiyle

C) Geçmişten dersler çıkarılmasının sağlanmasıyla

D) Olayların geçtiği bölgenin önemine değinilmesiy-le

E) Objektif bir yaklaşım sergilenmesiyle

6. Geçmişten gelen bilgiler birer tecrübe olarak günü-müzün insanlarını ve olaylarını etkileyebilir. O ne-denle günümüzü değerlendiren bir siyaset bilimci, yahut sosyolog geçmişle bugün arasındaki bağlantı-ları da irdelemeli ve gelişmelerin köklerine inebilme-lidir.

Bu yaklaşımda tarih biliminin aşağıdaki özellikle-rinden hangisiyle ilişki kurulmaktadır?

A) Olaylar arasında neden-sonuç bağlantılarının kurulmasıyla

B) Olaylara etki eden kişilerin katkılarının önemse-nilmesiyle

C) Tarihî buluntuların kaynak olarak değerlendiril-mesiyle

D) İncelemelerde objektif yaklaşımın öne çıkarılma-sıyla

E) Olayların yerinin ve zamanının dikkate alınma-sıyla

İNSANLIĞIN HAFIZASI TARİH - 1(Tarihin Konusu ve Yöntemi)

örn

ekti

rö

rnek

tir

Soru Soru Soru

C E

V A

P L

A R

Num

ara AD SOYAD

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1

2

3

4

5

A B C D E

6

7

8

9

10

A B C D E

11

12

13

14

15

A B C D E

101056

Powered by TCPDF (www.tcpdf.org) 15

7. Aşağıdaki tarihî olay veya olguların karşılarında-ki alanla eşleştirmelerinden hangisi yanlıştır?

Olay Alan

A) Boylar federasyonunun oluşturulması Siyasi

B) Yazı kullanımının yaygınlaşması Kültürel

C) Vergi sisteminde düzenlemeler Mali yapılması

D) Selimiye Camisi’nin inşa edilmesi Siyasi

E) Özel mülkiyet kavramının kurallara Hukuki dayandırılması

8. Tarihî olay ve olgu kavramlarıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisinin diğerlerinden farklı bir kapsamda yer aldığı söylenebilir?

A) Osmanlı Devleti’nin Akdeniz ticaretindeki kaza-nımlarının artmasının

B) İslamiyet’in farklı kıtalarda yayılmasının

C) Osmanlı hanedanının hükmetme gücünün elin-den alınmasının

D) Avrupa’ya göç eden Türklerin Batılı halklarla et-kileşime girmesinin

E) Tarihsel bilginin kayıtlara dayalı biçimde geliş-mesinin

9. Batılı bir tarihçi olan Leopold von Ranke, tarih yak-laşımını, “Tarihî dönemlerde gerçekten ne olduğu belgelerde gizlidir ve gerçek, belgelerin sorgulana-bilmesiyle ortaya çıkabilir.” görüşüyle ifade etmiştir.

Bu değerlendirmeden hareketle tarih araştırma-larında;

I. tüm kaynaklardaki bilgileri esas almak,

II. bilgilere eleştirel yaklaşabilmek,

III. gerçeği aramak için bilginin kaynağına yönel-mek

yaklaşımlarından hangilerini öne çıkarmanın ge-rektiği söylenebilir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) I ve III E) II ve III

10. Aşağıdakilerden hangisi tarih araştırmaları açı-sından kesin olarak belirtilebilecek bir uygula-madır?

A) Yalnızca yazılı kaynakların öne çıkarılması

B) II. elden kaynaklara önem verilmemesi

C) Farklı bilimlerin verilerinden de faydalanılması

D) Tarihî bilgilerin değişmez olduğunun bilinmesi

E) Siyasi kişiliklerin olaylara etkilerinin vurgulanması

11. Sosyal bir bilim olan tarih, güncel olaylar kadar bili-nir olmayan ve üzerinde klasik bilimsel yöntemlerle çalışmalar yapılamayacak bir devri, yani belirli bir süre önce yaşanmış ve bitmiş süreci inceler.

Bu yargıdan hareketle tarih araştırmalarında aşa-ğıdakilerden hangisinin söz konusu olamayacağı savunulabilir?

A) Deney ve gözleme dayalı ispat yönteminin

B) Birinci kaynaklardaki bilgilerin

C) İnsanların yaşantısını etkileyen gelişmelerin

D) Araştırmacının bir plan çerçevesinde çalışması-nın

E) Olayların yaşandığı dönemin şartlarını dikkate almanın

12. Tarih biliminde elde edilen bulgulardan hareketle mutlak ve değişmez kanun veya kurallar ortaya koy-mak mümkün değildir.

Bu yargı aşağıdakilerden hangisiyle ilişkilendiri-lebilir?

A) Deneyin araştırma yöntemi olarak kullanılabil-mesiyle

B) Bulunabilecek yeni belgelerin mevcut bilgileri de-ğiştirebilmesiyle

C) Olayların yaşandığı dönemin şartlarına göre değerlendirilmesinin gerekmesiyle

D) Doğa olaylarının insanların yaşantılarına etkileri-nin bilinmesiyle

E) Olayların yerinin ve zamanın tespit edilmesiyle

örn

ekti

rö

rnek

tir

16

1. SEVİYE

Test 021. Tarih araştırmalarındaki uzun uğraşlar ve yürütülen

farklı yöntemler sonucunda ortaya çıkarılan bilgilerin bazı özellikleri bulunmaktadır.

Aşağıdakilerden hangisinin bu araştırmaların özelliklerinden biri olduğu söylenemez?

A) Yazılı ve yazısız kaynaklardan yararlanma

B) Belgelere dayandırılanları bilgi olarak kabul et- me

C) Tarihî bilginin değişebilir olduğunu dikkate alma

D) Deney ve gözlem metodunu kullanma

E) Farklı bilim dallarından yararlanabilme

2. Tarihî bir olayı araştırırken insanların etkilendiği do-ğal şartlar, devletler arası ilişkiler, toplumların örf, âdet, kültürleri gibi birçok unsur dikkate alınmalıdır.

Bu durum tarih araştırmacılarının;

I. farklı bilim dallarından yararlanmak,

II. deneye dayalı çalışmalar geliştirmek,

III. olaylar üzerinde gözlemler yapmak

yöntemlerinden hangilerini benimsemelerine yol açmıştır?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) I ve III E) II ve III

3. Tarihî olayların incelenmesinde farklı türdeki kay-naklar ve yöntemlerden yararlanılabilir.

Aşağıdakilerden hangisi bu kaynak ya da yön-temlerden biri olamaz?

A) Birinci elden belgeleri esas almak

B) Belge taraması yapmak

C) Sözlü kaynakların güvenilirliğini sorgulamak

D) Eleştirel yaklaşımlar sergilemek

E) İlk elden kaynakların mutlak doğruluğuna inan-mak

4. Geçmiş ve gelecek bilincine sahip bir varlık olan insanoğlu, birikimlerini gelecek nesillere aktarmak ihtiyacını hissetmiştir.

Bu ihtiyacın aşağıdaki bilim dallarından hangisi-ni ortaya çıkardığı söylenebilir?

A) Matematik B) Coğrafya C) Psikoloji

D) Tarih E) Sosyoloji

5. • Olayın geçtiği döneme ait olan belge yahut bu-luntulardır.

• Geçmişin aydınlatılmasında ana kaynak olarak değerlendirilir.

Bu açıklamalarda belirtilen kaynak yahut mal-zemeler aşağıdakilerden hangisinin kapsamına girer?

A) Efsaneler B) Destanlar

C) Birinci elden kaynaklar D) Görsel kaynaklar

E) Sözlü kaynaklar

6. Tarihî araştırmalarda yazılı, görsel sözlü vb. kaynak-lar veri olarak kullanılır.

Aşağıdakilerden hangisi sözlü kaynak sınıflan-dırması içine alınabilir?

A) Mikrolitler B) Menkıbeler C) Anıtlar

D) Fotoğraflar E) Beratlar

7. Aşağıdakilerden hangisi tarihî bir belgeye birinci elden kaynak niteliği kazandırır?

A) Dönemine ait belge niteliğine sa-hip olması

B) Yazılı belge özelliği taşıması

C) Arkeolojik kazılar sonucunda elde edilmesi

D) Bilimsel araştırmaya uygun içeriğe sahip olması

E) Araştırma konusuna dair bilgiler içermesi

İNSANLIĞIN HAFIZASI TARİH - 2(Tarihin Kaynakları, Yardımcı Bilimleri)

örn

ekti

rö

rnek

tir

Soru Soru Soru

C E

V A

P L

A R

Num

ara AD SOYAD

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1

2

3

4

5

A B C D E

6

7

8

9

10

A B C D E

11

12

13

14

15

A B C D E

101057

Powered by TCPDF (www.tcpdf.org) 17

8. • Olayların gerçekleşme zamanlarının belirlenme-sini sağlar.

• Olayların zamanının belirlenmesi, yaşanan ge-lişmeler arasında neden-sonuç bağlantıları kur-ma imkânını tanır.

Bu açıklamalarda aşağıdaki bilgi alanlarından hangisi belirtilmektedir?

A) Heraldik B) Nümizmatik C) Kronoloji

D) Antropoloji E) Epigrafi

9. Yenisey Irmağı kenarında bulunduğu için aynı isimle anılan kitabelerdeki dil, Türkçenin gelişmiş bir örneği-ni göstermektedir. Yapılan incelemeler, bu kitabelerin Kırgız Türklerine ait olduğu kanısını güçlendirmekte-dir. Kitabelerde, Kırgız Türklerinin geçmişteki yaşan-tılarına benzeyen bir toplumun kültürü anlatılmakta-dır.

Bu bilgilere ulaşan tarihçinin araştırmalarında aşağıdaki disiplinlerin hangisinden yararlandığı söylenemez?

A) Heraldik B) Epigrafi C) Filoloji

D) Etnografya E) Paleografya

10. Aşağıdakilerden hangisi, tarihin araştırma konu-su olan insanın mekânla ilişkisi ve etkileşimini inceleyerek tarihçilere yardımcı olan bilimdir?

A) Antropoloji B) Coğrafya C) Heraldik

D) Paleografya E) Filoloji

11. • Geçmişten günümüze konuşulmuş tüm dilleri araştırır.

• Diller arasındaki ortak yahut farklı yönleri incele-yerek toplumlar arasındaki ilişkilerin öğrenilme-sine yardımcı olur.

Bu ifadelerde aşağıdaki bilgi alanlarından hangi-sine gönderme yapılmaktadır?

A) Nümizmatik B) Kronoloji C) Arkeoloji

D) Paleografya E) Filoloji

12. Diplomasi bilimi tarih araştırmacılarına aşağıda-ki alanların hangisinde yardımcı olur?

A) Tarih sürecindeki devletlerin armalarının ince-lenmesinde

B) Devletlerin iç ve dış yazışmalarının analizinde

C) Geçmişte yaşanmış olayların zamanlarının belir-lenmesinde

D) İnsanların kökenlerinin belirlenmesinde

E) Geçmiş toplumların kullandıkları paraların ince-lenmesinde

13. I. Antropoloji : İnsanın fiziki, sosyal, kültürel gelişimini inceler.

II. Filoloji : Geçmişte kullanılmış yazı türlerini inceler.

III. Epigrafi : Toplumların taş sütun veya ka-yalar üzerine kaydettikleri verileri inceler.

Tarihe yardımcı disiplinlerle ilgili yukarıdaki eş-leştirmelerden hangileri doğru gerçekleştirilmiş-tir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) I ve III E) II ve III

örn

ekti

rö

rnek

tir

18

1. SEVİYE

Test 031. “Türk çocuğu ecdadını tanıdıkça daha büyük işler

yapmak için kendinde kuvvet bulacaktır.”

Mustafa Kemal’in bu sözünde tarih biliminin aşağıdaki faydalarından hangisi öne çıkarılmak-tadır?

A) Geçmişte yaşanılanların öğrenilmesi

B) Medeniyetin gelişiminin kavranması

C) Toplumlar arası ilişkilerin anlaşılması

D) Siyasal ve kültürel gelişmenin öğrenilmesi

E) Geçmişin bilgisiyle geleceğe yön verilmesi

2. Toplum, kendisini oluşturan bireylerin bir kimlik altın-da toplanmasıyla ortaya çıkar. Ortak kimliğin oluş-masında tarih biliminin yadsınamaz katkısı vardır.

Bu saptamada tarih biliminin aşağıdakilerden hangisine katkısı ortaya konulmaktadır?

A) Toplumsal kimliğin oluşmasına

B) Kültürel farklılıkların korunmasına

C) Toplumlar arasındaki kültürel aktarıma

D) Yazının iletişim aracı olarak kullanılmasına

E) Olayların kronolojik aktarılmasına

3. Antony Smith’in “Hafıza yoksa kimlik yoktur. Kimlik yoksa ulus da yoktur.” sözünden hareketle aşağı-daki yargılardan hangisine ulaşılmalıdır?

A) Bilimsel bilginin aktarımı önemsenilmelidir.

B) Tarih araştırmalarında yazılı kaynaklara başvu-rulmalıdır.

C) Milletin oluşmasında tarihî bilgilerin önemli bir katkısı vardır.

D) Toplumlar arası ilişkilerin gelişmesi, ulus bilinci-nin oluşmasına bağlıdır.

E) Tarihî bilgiler, geleceğe ışık tutulmasına yardımcı olur.

4. Dünyanın var olduğu andan günümüze doğru akıp geçen bir süreç vardır. İnsanoğlu bu süreci ---- amacıyla asır, çağ, devir, yıl gibi kavramlar üreterek zamanı bölümlere ayırmıştır.

Bu tarihî ifadedeki boş bırakılan yere aşağıdaki-lerden hangisi getirilemez?

A) anlamlandırabilmek

B) kavrayabilmek

C) incelemeyi kolaylaştırabilmek

D) geçmişten koparabilmek

E) ayrıntılı öğrenebilmek

5. “Tarih, geçmişin ışığında bugünün anlaşılmasını ve yarına yön verilmesini sağlar.”

Bu tanımda tarih biliminin aşağıdaki niteliklerin-den hangisi öne çıkarılmıştır?

A) Geçmişin değer yargılarının bilinmesini sağla-ması

B) Geçmişin bilgisinin gelecek için değerlendirilebil-mesi

C) Objektif yaklaşımın vazgeçilmez bir tutum olma-sı

D) Bilgiye bilimsel eleştiriyle ulaşılması

E) Araştırmaların belgelere dayandırılması

6. Tarihî olayların yaşandıkları dönemin şartlarına göre değerlendirilmesinin gerekliliği aşağıdaki-lerden hangisiyle doğrudan ilgilidir?

A) Tarihin geçmişten geleceğe bir köprü olmasıyla

B) Tarihi anlamanın bu yöntemle mümkün olabil-mesiyle

C) Toplumların bugünkü gelişmişlik düzeyinin anla-şılması için tarihî bilgiye ihtiyaç duyulmasıyla

D) Tarihî sürecin zamana dayalı bölümlendirilmek istenmesiyle

E) Olayların bugüne yasıyabilen sonuçlarının tespit edilmeye çalışılmasıyla

TARİH VE İNSAN / ZAMAN KAVRAMIö

rnek

tir

örn

ekti

r

Soru Soru Soru

C E

V A

P L

A R

Num

ara AD SOYAD

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1

2

3

4

5

A B C D E

6

7

8

9

10

A B C D E

11

12

13

14

15

A B C D E

101058

Powered by TCPDF (www.tcpdf.org) 19

7. Geçmişteki olayların güncel değer yargılarıyla yorumlanmasının;

I. objektif bir yaklaşım segilenememesi,

II. olayların gerçekliğinin anlaşılamaması,

III. rol alan kişilerin katkılarının kavranamaması

sonuçlarından hangilerine neden olabileceği söy-lenebilir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III

8. Tarih eğitimi sayesinde insanlarda geçmişin bilgisi oluşmaya başlar. Bu bilgilerin içselleştirilmesiyle de kişilerin tarih bilincine sahip olması sağlanır.

Bu biçimde aşağıdakilerden hangisine katkı sağ-landığı söylenemez?

A) Millî birliğin korunmasına

B) Dil bilincinin geliştirilmesine

C) Mezhep farklılıklarının önlenmesine

D) Tarihî süreçteki sürekliliğin korunmasına

E) Medeniyet gelişiminin anlaşılmasına

9. • Roma hukuku:“Köleler, milletlerarası hukukun gereği olarak sahiplerinin hâkimiyeti altında bu-lunurlar.”

• İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi:“Hiç kimse kölelik veya kulluk hükmü altında tutulamaz, bu kavramlar çerçevesinde özgürlük hakkından mahrum bırakılamaz.”

Kölelikle ilgili yaşanan bu değişim dikkate alı-narak Roma tarihini araştıran bir bilim insanı-nın aşağıdakilerden hangisini öncelikle dikkate alması gerekir?

A) Hukuk sistemleri üzerinde ayrıntılı incelemeler yapmayı

B) Hukukun evrensel ilkelerini korumayı

C) Toplumsal ilişkileri hukuka bağlılık çerçevesinde ele almayı

D) Tarihî gelişmeleri yaşandığı dönemin koşullarına göre değerlendirmeyi

E) Tarihi yorumlarken belgelere dayalı hareket et-meyi

10. Tarihin dönemlendirilmesinde yazının icadı, Kavimler Göçü, Fransız İhtilali gibi gelişmeler başlangıç nok-taları olarak kabul edilmiştir.

Bu kabul ediş sözü edilen gelişmelerin aşağıda-kilerden hangisine sahip olmasıyla ilişkilendirile-bilir?

A) Yaygın ve çok yönlü etkiler oluşturmaya

B) Aynı kıtada gerçekleşmeye

C) Tüm toplumlar tarafından kabul görmeye

D) Birçok devletin kurulmasına yol açmaya

E) Demokratik yönetimlerin yayılmasını sağlamaya

11. Selçuklular ve Osmanlılar, hicri takvimi kullanırken bazı ilişkilerinde Celâli ve Rumi takvimleri de kullan-maya başlamıştır.

Bu yeni yönelimlerin nedeni olarak aşağıdakiler-den hangisi gösterilebilir?

A) Hicri takvimin mali ihtiyaçlara yeterince cevap verememesi

B) Batılı devletlerle ilişkilerin geliştirilmek istenmesi

C) Devlet yönetiminde değişikliğin amaçlanması

D) Hicri takvimin İslam kültürünü yansıtması

E) Astronomi alanındaki faaliyetlerin zamanla geliş-mesi

12. Türk tarihinin farklı dönemlerinde farklı niteliklere sahip birden çok takvim kullanılmıştır.

Aşağıdakilerden hangisi Türklerin İslamiyet ön-cesinde kullandıkları takvimdir?

A) Hicri takvim B) Jülyen takvimi

C) 12 hayvanlı Türk takvimi D) Celâli takvimi

E) Rumi takvim

örn

ekti

rö

rnek

tir

20

ÜNİTE TESTİTest 04

TARİH VE ZAMAN

1. Tarih biliminin konusunu va kapsamını ifade etmek için aşağıdaki yargılardan hangisi “tercih” edilmelidir?

A) Devletler arasındaki ilişkilerin irdelenmesidir.

B) İnsanlığın geçmişteki tüm birikiminin ele alınıp incelenmesidir.

C) Hükümdarlar ve çevrelerinin konu alındığı değer-lendirmelerdir.

D) İnsan topluluklarının birbirleriyle ilişkilerinin ana-lizidir.

E) Geçmişin sahiplenilerek gelişmelerin aktarılma-sıdır.

2. İnsanların geçmişte yaşanmış olayları öğrenmek istemelerinde;

I. bugünün dünle bağlantısını kavramak,

II. tarihsel birikimden yararlanabilmek,

III. farklı bilimlerin verilerinden faydalanmak

amaçlarından hangilerinin etkili olduğu savunu-labilir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) I ve III E) I, II ve III

3. İnsanlığı etkileyen olaylar sonucunda uzun sürede gerçekleşen değişimler “tarihî olgu” kavramıyla belir-tilir.

Bu kavramla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi uygun bir örneklemedir?

A) Tarihin öznesinin insan olması

B) Medine Sözleşmesi’nin halka duyurulması

C) Tarih bilinciyle analizler gerçekleştirilmesi

D) Anadolu’nun Türk yurdu hâline getirilmesi

E) Köleliğin Birleşmiş Milletler kararıyla yasaklan-ması

4. Tarih, bilimsel bilgiyi ortaya çıkarabilmek için kay-naklardan yararlanır. Kaynaklara dayanılmadan tarihî gerçekleri ortaya çıkarmak ve yazabilmek söz konusu olmaz.

Bu çerçevede aşağıdakilerden hangisi tarih bili-minin “ana kaynak” olarak değerlendirdiği mater-yallerden biri değildir?

A) Tarih ders kitapları

B) Tarihî eşyalar

C) Arkeolojik buluntular

D) Orhun Kitabeleri

E) Hitit tabletleri

5. Tarihin yararlandığı bazı bilim dallarının inceleme alanlarıyla ilgili olarak aşağıda bir tablo verilmiştir.

FilolojiDillerin tarihinin, gelişiminin ve değişiminin araştırılması

Antropolojiİnsanın fiziki, sosyal, kültürel gelişiminin incelenmesi

ArkeolojiToprak veya su altındaki maddi kalıntıların ortaya çıkarılması

Bu tablodaki disiplinlerden hangilerinin kapsam-ları karşılarında doğru ifade edilmiştir?

A) Yalnız antropolojinin

B) Filoloji ve arkeolojinin

C) Antropoloji ve filolojinin

D) Arkeoloji ve antropolojinin

E) Filoloji, antropoloji ve arkeolojinin

6. Arda, Frigyalıların örf, âdet, gelenek ve yaşayışlarını inceleyeceği bir araştırma ödevi hazırlayacaktır.

Bu ödevini yaparken Arda, öncelikle aşağıdaki bilgi alanlarından hangisinin verilerine başvur-malıdır?

A) Etnografya B) Heraldik C) Kronoloji

D) Diplomasi E) Nümizmatik

örn

ekti

rö

rnek

tir

Soru Soru Soru

C E

V A

P L

A R

Num

ara AD SOYAD

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1

2

3

4

5

A B C D E

6

7

8

9

10

A B C D E

11

12

13

14

15

A B C D E

101059

Powered by TCPDF (www.tcpdf.org) 21

7. Millî ve toplumsal kimliğin oluşmasına katkı sağ-lar. Kişinin kendi yaşam deneyimlerinden hareketle tarihin rolunün farkında olmasıdır. İnsanların kendi-lerinde ve dünyada gerçekleşen değişimlere uyum sağlamasına da yardımcı olur.

Bu parçada aşağıdakilerden hangisiyle ilgili ola-rak bazı bilgilerin verildiği söylenebilir?

A) Tarihin yöntemiyle B) Tarihî olguyla

C) Tarihin kapsamıyla D) Tarih bilinciyle

E) Tarihin kaynaklarıyla

8. Toplum, kendisini oluşturan bireylerin bir kimlik etrafında toplanmasıyla oluşur. Kimlik; insanların düşünme, kendilerini ifade etme ve geliştirme biçim-lerinin “değişmez karakteri” olarak tanımlanabilir. Kimlik olmazsa toplumun sürekliliği de söz konusu olamayacaktır.

Bu kimliğin biçimlenmesinde aşağıdakilerden hangisinin katkısından söz edilemez?

A) Topluluk bilincinin

B) Millî ve tarihî değerlerin

C) Yenilikleri takip edebilmenin

D) Bireylerin kimliği sahiplenmesinin

E) Toplumsal hafızadan yararlanmanın

9. I. Uyguladığı yöntem gereğince araştırma ve kanıt kullanma becerisini artırma

II. Eleştirel ve çok yönlü düşünebilme becerisini geliştirme

III. Olaylar ve olgular arasındaki neden-sonuç ilişki-lerini kavrama

Yukarıdakilerden hangileri tarih eğitiminin insan-lara kazandırdıklarına örnek gösterilebilir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve II E) I, II ve III

10. Aşağıdakilerden hangisi tarihî olaylara “bakış açısı” olarak kullanılmamalıdır?

A) Kendi dönemlerinin koşullarına göre değerlen-dirme

B) Günümüzün değer yargılarıyla ele alarak analiz-ler yapma

C) Bilgileri kaynak ve belgelere dayandırma

D) Aralarındaki neden-sonuç ilişkilerini kavrayabil-me

E) Belgeleri ilgili çağın ve toplumun ruhuna göre açıklayıp yorumlama

11. Klasik Avrupalı tarihçiler, tarihsel süreci dönemlen-dirirken dünyanın diğer bölgelerindeki gelişmeleri göz ardı ederek Avrupa tarihiyle ilgili olayları esas almışlardır.

Bu genellemenin kısmen dışında sayılabilecek ama Avrupa coğrafyasını ve tarihini de etkileyen “dönem başlangıcı” olarak aşağıdakilerden hangi-si gösterilebilir?

A) Büyük Coğrafi Keşifler

B) Sanayi Devrimi

C) Fransız İhtilali

D) Kavimler Göçü

E) Rönesans

12. Miladi takvimle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangi-si doğru bir yargıdır?

A) Milattan önceki tarihler, milat noktasına yaklaşıl-dıkça sayısal değer olarak büyür.

B) Milattan sonraki bir tarihle milattan önceki bir tarih arasındaki zaman farkı, bu tarihlerden sayısal değerce küçüğünün büyük olanından çıkarılmasıyla bulunur.

C) Milattan önceki bir asrın ilk çeyreğindeki tarihler, son çeyreğindeki tarihlerden sayısal değer ola-rak daha büyüktür.

D) Milattan sonraki tarihler, milat noktasından uzak-laşıldıkça sayısal değer olarak küçülür.

E) Milattan önceki iki tarih arasındaki zaman farkı, bu tarihlerin sayısal değerlerinin toplanmasıyla bulunur.

örn

ekti

rö

rnek

tir

22

1. SEVİYE

1. Dünyanın buzullarla kaplı olduğu dönemler, insan-ların yaşamı için uygun değildi. Buzulların erimeye başladığı tarihlerden itibaren insanların hareketliliği ve ilk yerleşmeler görülmeye başlanmıştır.

Bu hareketliliğin aşağıdakilerden hangisiyle bağ-lantılı gelişmeler olduğu söylenebilir?

A) Nüfus artışının hızlanmasıyla

B) İklim şartlarının yumuşamasıyla

C) Bitki çeşitliliğinin artmasıyla

D) Su kaynaklarının bulunmasıyla

E) Siyasi yapıların oluşmasıyla

2. Yazının icadından önceki dönemde, avcılık ve topla-yıcılığın insanların yaşamında önemli bir yeri vardır.

Bu etkinliklere dayalı yaşam biçimi aşağıdakiler-den hangisinin benimsenilmesine yol açmıştır?

A) Göçebe yaşamın

B) Devlet yapılanmasının

C) Savunma tekniklerinin

D) Yerleşik düzenin

E) Özel mülkiyetin

3. Günümüzden yaklaşık on bin yıl öncesine tarih-lenen insan yaşamına dair ilk buluntular arasın-da aşağıdakilerden hangisinin yer aldığı söylene-mez?

A) Mikrolitler

B) Saban ve oraklar

C) Araç ve gereçler

D) Yazı malzemeleri

E) Pişmiş kilden kaplar

4. İnsanlar önce doğada kendiliğinden yetişen buğday, arpa ve yulaf gibi ürünleri tüketmeye başlamıştır. Sonraki süreçte bu ürünlerin tohumlarını ıslah ede-rek bunları kendi kontrolünde yetiştirmeye yönelmiş-tir.

Bu yönelim aşağıdakilerden hangisinin göster-gesidir?

A) Yeni otlak alanları elde edildiğinin

B) Tüketiciliğin sona erdiğinin

C) Toplu yerleşim alanları kurulduğunun

D) Takasa dayalı ticari yaşamın başladığının

E) Üretici yaşama geçildiğinin

5. Avcılıktan üreticiliğe geçen toplumlar, tahılları sak-lamak için fırınlama tekniğiyle üretilmiş çanak ve çömlekler kullanmıştır.

Bu uygulama insanların araç ve gereç yapımın-da aşağıdakilerin hangisinden yararlandıklarının kanıtıdır?

A) Kemiklerden B) Taş malzemeden

C) Killi topraktan D) Bitki liflerinden

E) Ağaç köklerinden

6. Şanlıurfa yakınlarındaki ----, günümüzden 12 bin yıl önce yaşamış insanların ürettiği birçok taş alet, heykel ve bitki kalıntıları bulunmuştur. Özellikle dinî mimarinin öne çıktığı bu yerleşim alanındaki kazılar 1995’te başlamış ve burası, UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne eklenerek koruma altına alınmıştır.

Bu parçadaki boş bırakılan bölüme aşağıdakiler-den hangisi getirilmelidir?

A) Çatalhöyük’te B) Göbeklitepe’de

C) Alişar’da D) Çayönü’nde

E) Limantepe’de

Test 05İNSANLIĞIN İLK İZLERİ / YAZININ GELİŞİMİ / İLK ÇAĞ’DA BAŞLICA MEDENİYET HAVZALARI

örn

ekti

rö

rnek

tir

Soru Soru Soru

C E

V A

P L

A R

Num

ara AD SOYAD

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1

2

3

4

5

A B C D E

6

7

8

9

10

A B C D E

11

12

13

14

15

A B C D E

101060

Powered by TCPDF (www.tcpdf.org) 23

7. Diyarbakır çevresindeki kazılarda elde edilen tarih öncesi dönemle ilgili aşağıdaki buluntular-dan hangisi ticari faaliyetlerin varlığına dayanak olarak gösterilebilir?

A) Ahşap aletler

B) Kerpiç ev kalıntıları

C) Tahıl saklama kapları

D) Deniz kabuklarıyla süslenmiş eşyalar

E) Kemikten yapılmış ok uçları

8. Bir bölgede yapılan kazılar sonunda elde edilen bulguların toprağın en alt katmanından en üst kat-manına doğru sıralanışı aşağıda gösterilmiştir.

Tunç heykeller

Bakır kaplar

Kerpiç duvarlar

Taş baltalar

Bu verilerden yararlanılarak bölge toplumuyla ilgili aşağıdaki çıkarımlardan hangisine ulaşıla-maz?

A) Araç ve gereç yapımında doğal kaynaklardan yararlandıklarına

B) Maden Çağı’na geçtiklerine

C) Yerleşik yaşama ait izler bıraktıklarına

D) Ateşi kullanmaya başladıklarına

E) Yazılı kültüre sahip olduklarına

9. I. Su kaynaklarına yakın olunması

II. Tahıl üretimine uygun olunması

III. İpek ve Baharat yollarına yakın olunması

İnsanlığın ilk yerleşim alanlarının yukarıdaki ni-teliklerden hangilerine sahip olduğu söylenebi-lir?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

D) I ve III E) II ve III

10. Tarih öncesi devirlerin başlama ve bitiş zamanları her bölgeye göre farklılıklar gösterebilmektedir.

Bu farklılıkların aşağıdakilerden hangisini zorlaş-tırdığı söylenebilir?

A) Toplumların gelişmişliği hakkında ortak sonuçla-ra ulaşılmasını

B) Yazının kullanıldığı zamanın kesin olarak tespit edilmesini

C) Bölgeler arasında kültürel farklılıklar oluşmasını

D) Tarihî araştırmaların bazı bölgelerde gerçekleşti-rilmesini

E) Yaşanan dönemlerin isimlendirilmesini

11. İnsanlığın ilk dönemleriyle ilgili araştırma yapan bir tarihçinin bilgi kaynağı olarak efsaneler, mit-ler ve destanlara öncelik vermesi, aşağıdakiler-den hangisinin o dönemde gelişmediğinin gös-tergesidir?

A) Sözlü edebiyatın

B) İlkel kuralların

C) Yazılı kültürün

D) Araç ve gereç yapımının

E) Ateşin kullanımının

12. İnsanlığın ilk dönemlerinin isimlendirilmesinde Taş Devri, Maden Devri gibi kullanılan malzemeyle ilgili adlandırmaların tercih edildiği görülmektedir. Yazının bulunmasından sonraki dönemlerin adlandırılmasın-da ise çok yönlü etkilere sahip olduğu düşünülen gelişmeler dikkate alınmaya başlanmıştır.

Bu farklılık yazı öncesi dönemde;

I. olay bilgisi ayrıntıları,

II. araç ve gereçler,

III. metal eşyalar

etkenlerinden hangileriyle ilgili eksikliklerle açık-lanabilir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III

örn

ekti

rö

rnek

tir

24

1. SEVİYE

1. Çevresindeki yaşamsal imkânları keşfedemediği için sınırlı beslenebilen ilkel toplumlar, nüfus artışı son-rasında yaşadıkları alanlardan başka bölgelere göç etmek durumunda kalmıştır.

Bu ifadede göç hareketleriyle aşağıdakilerden hangisi arasında ilgi kurulmuştur?

A) Ekonomik etkenler B) Siyasi baskılar

C) Macera tutkusu D) Dinî gerekçeler

E) Kültürel beklentiler

2. Babillerin ataları olan Amurrular, MÖ III. binyılın sonlarında Arabistan’dan hareket ederek Filistin ve Suriye üzerinden Mezopotamya’ya göç etmiştir. Bu gelişme Sümer Devleti’nin yıkılması sonucunu doğurmuş ve bölgede Babil İmparatorluğu’na dönü-şecek yeni bir yapılanmayı ortaya çıkarmıştır.

Bu gelişmelerden hareketle aşağıdaki yargılar-dan hangisine ulaşılabilir?

A) Demokratik bir yönetim anlayışı ortaya çıkmıştır.

B) Göçler, Ön Asya’da siyasi değişimlere zemin ha-zırlamıştır.

C) Sosyal sınıflar arasındaki ayrımlar derinleşmiştir.

D) Arabistan Yarımadası’nda siyasi birlik sağlan-mıştır.

E) Sümerler, şehir devletlerine dönüşmüştür.

3. • Kral Yolu’nu yapmışlardır.

• Tarihteki ilk madenî parayı üretmişlerdir.

• Doğu ile Batı arasındaki kara ticaretinin önemli bir kısmını yönetmişlerdir.

Bu açıklamalar aşağıdaki medeniyetlerden han-gisiyle ilgili verilerdir?

A) Soğdlar B) Sasaniler C) Lidyalılar

D) Persler E) İyonyalılar

4. I. Mezopotamya’nın Anadolu’ya yakın dağlık böl-gesinde bulunulması

II. Doğal geçim kaynaklarından yoksun olunması

III. Açık denizlere ulaşımda zorluk çekilmesi

Yukarıdakilerden hangilerinin Asurluların ticari faaliyetlerinin gelişmesine zemin hazırladığı sa-vunulabilir?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

D) I ve III E) II ve III

5. MÖ XIII. yüzyılın sonları ve MÖ XII. yüzyılın başların-da iki ayrı aşama hâlinde gerçekleşen Ege Göçleri, Yunanistan merkezli başlamıştır. Yunanistan’ın dağ-lık bir coğrafyaya sahip olması, tarım alanlarının yetersizliği, nüfus artışı ve kıtlık bu göçlerdeki önemli etkenler olarak tespit edilmiştir.

Bu verilerle Ege Göçleriyle ilgili aşağıdaki yargı-lardan hangisi doğrulanabilir?

A) Temelinde siyasi nedenler yatmaktadır.

B) Orta Doğu’ya uzanan bir alanı etkisine almıştır.

C) Anadolu’nun batısında farklı toplumların ege-menliğine yol açmıştır.

D) Coğrafi ve ekonomik etkenler göçlere ortam hazırlamıştır.

E) Göçler Yunanistan Havzası’yla sınırlı kalmıştır.

6. İnsanlığın İlkel Dönem’deki sosyal ve ekonomik aşa-maları;

I. avcılık ve toplayıcılık,

II. çobanlık,

III. tarım

şeklinde sıralanabilir.

Bu aşamalardan hangileri toplumların göçebe yaşam sürmelerini beraberinde getirmiştir?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

D) I ve III E) II ve III

Test 06İNSAN VE GÖÇ / KABİLEDEN DEVLETE /

KANUNLAR DOĞUYOR - 1ö

rnek

tir

örn

ekti

r

Soru Soru Soru

C E

V A

P L

A R

Num

ara AD SOYAD

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1

2

3

4

5

A B C D E

6

7

8

9

10

A B C D E

11

12

13

14

15

A B C D E

101061

Powered by TCPDF (www.tcpdf.org) 25

7. Eski Çağ’ın başlarından itibaren Mezopotamya, Mısır ve Anadolu’da güçlü monarşiler ortaya çıkmış-tır. Bu oluşumların yöneticileri, halk üzerindeki etkin-liklerini güçlü tutmak amacıyla egemenlik haklarını tanrılardan aldıklarını iddia etmişlerdir,

Bu ilişkilendirme aşağıdakilerden hangisinin kanıtıdır?

A) Yöneticilerin meşruiyetlerini ilahi kaynağa da-yandırdıklarının

B) Devlet idaresinin tüm katmanlarında dinî kuralla-rın esas alındığının

C) Teokratik yönetimlerin uzun ömürlü olduğunun

D) Demokratik yönetimlere geçişin din etkisiyle ger- çekleştiğinin

E) İmparatorlukların kalabalık orduları sayesinde güçlendiğinin

8. Roma İmparatorluğu’nda Senatoya girebilmiş soy-luların önemli bir etkisi vardır. Bu sınıfa patrici, Roma’ya sonradan gelip yerleşenlere de plep denil-miştir. Ayrıca, Roma’nın işgal ettiği bölgelerden getirilen köleler de Roma toplumunda belli bir nüfusa sahiptir.

Bu veriler aşağıdakilerden hangisine kanıt oluş-turabilir?

A) Romalıların Anadolu’da etkinlik kurduklarına

B) Patrici ve plepler arasında sürekli çatışmalar ya-şandığına

C) Memur sınıfının halka hoşgörülü davranmadığı-na

D) Roma’da sınıflı bir toplum yapısının varlığına

E) Sınıfsal yapılanmanın zamanla değiştiğine

9. Aşağıdakilerden hangisinin varlığı İlk Çağ’daki Yunan ve Roma medeniyetlerinde demokratik anlayışla bağdaşan uygulamalar yürütüldüğü-nün göstergesidir?

A) Ücretli askerler

B) Konsül ve senato gibi kurumlar

C) Politeist inanışlar

D) Asiller sınıfı

E) Geçişken sınıf yapılanması

10. Göçebe topluluklarda yazılı hukuk gelişmemiş, gele-neklere ve toplumsal ihtiyaçlara dayalı kurallar orta-ya çıkmıştır. Bu işleyiş Türklerde “töre” olarak adlan-dırılmaktadır. Töre, diğer topluluklardaki kurallar gibi Türk toplumunun yaşamından izler taşımaktadır.

Törenin;

I. kısa süreli hapis cezaları önermesi,

II. değişen şartlara göre yenilenebilmesi,

III. geleneksel kuralları içermesi

özelliklerinden hangileri toplumun yaşam tarzıy-la iç içe şekillendiğinin göstergesidir?

A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III

11. Babil kanunlarından bazısı Sümer kanunlarına ben-zemektedir.

Bu benzerlik aşağıdakilerden hangisiyle ilişkilen-dirilebilir?

A) Sümer kanunlarının Babil kanunlarından esin-lenmesiyle

B) Toplumların ihtiyaçlarının birbirine benzemesiyle

C) Sümerlerin Babil ülkesini istila etmesiyle

D) Anadolu ile Mezopotamya arasında etkileşim ya-şanmasıyla

E) Sümer ve Babil halklarının aynı etnisiteye men-sup olmasıyla

12. Hititlerde Pankuş adı verilen ve asillerden oluşan bir meclis bulunmaktaydı. Bu meclis, önce kralı ve kraliçeyi yargılama yetkisine sahipken zamanla bu yetki Pankuş meclisinin elinden almıştır.

Bu değişiklik aşağıdakilerden hangisiyle ilişkilen-dirilebilir?

A) Asillerin yönetimdeki etkinliğinin artmasıyla

B) Oligarşik yönetime geçilmesiyle

C) Merkezî otoritenin güçlenmesiyle

D) Ülkenin eyaletlere ayrılmasıyla

E) Şehir devletleri işleyişinin sürdürülmesiyle

örn

ekti

rö

rnek

tir

26

2. SEVİYE

1. Neden Alan

I. Nüfus artışı sonucunda Ekonomik kaynakların yetersiz hâle gelmesi

II. Toplumların inançları Dinî nedeniyle baskılara uğraması

III. Yaşanılan bölgenin Siyasi farklı toplumlarca istila edilmesi

Yukarıdaki numaralanmış göç nedenleri ilgili oldukları alanlarla eşleştirmelerinden hangileri doğru gerçekleştirilmiştir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) I ve III E) I, II ve III

2. Aşağıdakilerden hangisi İlk Çağ’da Anadolu veya Mezopotamya Havzası’nda yaşanan göçler-den biri değildir?

A) Hurri Göçleri

B) Akad Göçleri

C) Deniz kavimleri hareketi

D) Avar Göçleri

E) Frig Göçleri

3. • Makedonya’dan başlayarak Hindistan’a uzanan hâkimiyetin sonucunda ortaya çıkmıştır.

• Doğu ile Batı kültürlerinin kaynaştığı dönem ola-rak İlk Çağ’a damgasını vurmuştur.

Bu açıklamalarda aşağıdakilerden hangisinin hakkında bilgiler verilmektedir?

A) Helenizm uygarlığının

B) Deniz kavimleri hareketinin

C) Kavimler Göçü’nün

D) Asur sürgününün

E) Dor Göçlerinin

4. Soğdlar, İlk Çağ’daki Orta Asya ticaretinde önemli bir etkiye sahiptir. Çin’den ve Hindistan’dan gelen ürünlerin kuzeydeki Türk yurtlarına ve batıya aktarıl-masında aracılık etmişlerdir.

Bu bilgilerden hareketle aşağıdakilerden hangisi çıkarılabilir?

A) Soğdların savaşçı bir topluluğa dönüştüğü

B) Soğdların çevrelerindeki halklarla iyi ilişkiler ge-liştirdiği

C) Akdeniz Havzası’ndaki ticari canlılığın azaldığı

D) Batılı tüccarların İpek Yolu’ndaki etkinliğinin art-tığı

E) Orta Asya’da Çin istilasının yaşandığı

5. Aşağıdakilerden hangisi İlk Çağ’daki uluslararası ticarette etkili topluluklardan biri değildir?

A) Lidyalılar B) Soğdlar C) Ermeniler

D) Fenikeliler E) Asurlular

6. Filistin Roma egemenliğindeyken Yahudilerin bu bölgeden uzaklaştırılması kararı alınmıştır.

Bu kararın alınması aşağıdakilerden hangisiyle ilşkilendirilebilir?

A) Ön Asya’daki tarım alanlarının ele geçirilmek istenmesiyle

B) Museviliğin başka bölgelerde yayılmasının amaç-lanmasıyla

C) Perslerin Filistin’i ele geçirmek istemesiyle

D) Mısırlılarla Hititler arasında Kadeş Savaşı’nın yaşanmasıyla

E) Musevilerin Roma egemenliği açısından tehdit kabul edilmesiyle

Test 07İNSAN VE GÖÇ / KABİLEDEN DEVLETE /

KANUNLAR DOĞUYOR - 2ö

rnek

tir

örn

ekti

r

Soru Soru Soru

C E

V A

P L

A R

Num

ara AD SOYAD

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1

2

3

4

5

A B C D E

6

7

8

9

10

A B C D E

11

12

13

14

15

A B C D E

101062

Powered by TCPDF (www.tcpdf.org) 27

7. İlk Çağ’da puta tapıcılığı benimseyen Romalılar, ilk Hristiyanları baskı altına almıştır.

Bu baskılar aşağıdakilerden hangisine zemin hazırlamıştır?

A) Hristiyan toplulukların güvenilir bölgelere göç etmelerine

B) Hz. İsa taraftarlarının Roma’yı merkez edinme-lerine

C) Roma İmparatorluğu’nun sınırlarının daralması-na

D) Akdeniz’deki ticari faaliyetlerin artmasına

E) Roma İmparatorluğu’nun ikiye ayrılmasına

8. Toplumların avcı ve toplayıcı yaşamdan köy ve şehir yaşantısına geçmeleri sürecinde, farklı sayı-lardan oluşan kabileler, konfederasyonlar şeklinde birleşmeye başlamıştır. Bu süreç özellikle şehir yerleşimlerinde, bir yöneticinin etrafında birleşmeyi beraberinde getirmiştir.

Bu gelişmeler aşağıdakilerden hangisine kanıt gösterilebilir?

A) Şehir devletlerinin ekonomik etkinliğinin arttığına

B) Kabileler arasında büyük çatışmalar yaşandığı-na

C) Halkın isteklerinin yönetime yansıtıldığına

D) Toplumsal değişimin siyasi oluşuma dönüştüğü-ne

E) Teokratik imparatorlukların temellerinin atıldığı-na

9. Antik Çağ’da Mısır’da “nom”, Sümerlerde “site”, İyon ve Dorlarda “polis” denilen şehir devletleri kurulmuş-tur.

Bu tarz devletlerin oluşması sözü edilen medeni-yetlerde aşağıdakilerden hangisinin gelişmediği-nin göstergesidir?

A) Siyasi yapılanmanın

B) Teokratik anlayışın

C) Merkeziyetçi yönetimin

D) Ticari ilişkilerin

E) Toplumsal kaynaşmanın

10. • İnsanların toplum hâlinde yaşamaya başlaması

• Siyasi organizasyonların oluşması

• Kişilerin devletle ilişkilerinin belirlenmesinin ge-rekmesi

Bu gelişmeler insan toplulukları açısından aşağı-dakilerden hangisini “zorunluluk” hâline getirmiş-tir?

A) Yazılı kültürün geliştirilmesini

B) Kanun ve kuralların oluşturulmasını

C) Ekonomik faaliyetlerin çeşitlenmesini

D) Halkın yönetime ortak edilmesini

E) Ücretli ordular kurulmasını

11. I. Nüfus artışı yaşanmasıyla kaynakların yetersiz hâle gelmesi

II. Geleneksel olmayan inançların baskı altına alın-ması

III. İklimsel değişikliklerle yaşamsal kaynakların sı-nırlanması

Yukarıdakilerden hangileri, toplumların yurtları-nı terk etmelerinde ekonomik ihtiyaçların etkili olduğuna örnek oluşturabilir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) I ve III E) II ve III

12. Hitit kanunları, Sümer kanunlarıyla benzerlik gösterir. Cezalar çok katı hükümler olmayıp daha çok maddi nitelikteki yaptırımları içermektedir.

Bu değerlendirmeden Hititlerle ilgili aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?

A) Hukuk sistemleri insancıl yaklaşımla şekillendi-rilmiştir.

B) Askerî faaliyetler ön plana çıkarılmaya çalışıl-mıştır.

C) Devletler arasındaki ilişkiler diplomasi kanalıyla yürütülmüştür.

D) Toplumun kültür düzeyi geliştirilmeye çalışılmış-tır.

E) Hukuk kurallarının oluşturulmasında dinî hüküm-ler esas alınmıştır.

örn

ekti

rö

rnek

tir

28

ÜNİTE TESTİTest 08

1. İlk insanlardan günümüze ulaşan izlerin incelen-mesi sonucunda;

I. tabiatla mücadele,

II. toplumsal ilişkiler,

III. inançlar

verilerinden hangileriyle ilgili çıkarımlara ulaşıla-bilir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) I ve III E) I, II ve III

2. İlk insanların hayat tarzı ve geçim kaynaklarıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylene-mez?

A) Avcılık ve besin toplayıcılığı ilk ekonomik etkin-liklerdir.

B) Hayat tarzına bağlı biçimde besin kaynakları için yer değiştirmek zorunda kalınmıştır.

C) Yabani tahılların ıslah edilmesiyle insanların kontrolünde tarımsal faaliyetler başlamıştır.

D) Yerleşik yaşama geçiş sonrasında nüfus azalma eğilimine girmiştir.

E) Tarıma geçişle birlikte hayvanlar evcilleştirilme-ye başlanmış, köy yerleşimleri oluşturulmuştur.

3. İnsanlık tarihinde tapınakların yerleşik yaşama geçildikten sonra yapılmaya başlandığı biçimin-deki yaygın görüş, Anadolu’nun aşağıdaki tarih öncesi merkezlerinin hangisinde gerçekleştirilen arkeolojik kazılar sonucunda tartışmaya açılmış-tır?

A) Göbeklitepe’de

B) Çayönü höyüğünde

C) Çatalhöyük’te

D) Alacahöyük’te

E) Alişar’da

4. Tarih öncesi devirlerin başlangıç ve bitiş zamanları bölgelere göre farklılık gösterir. Bu farklılıklar, tarih öncesi devirlerin kendi içinde ayrıştırılmasını da zorlaştırmaktadır.

Bu nedenle tarih öncesinin dönemlendirilme-sinde aşağıdakilerden hangisi en fazla dikkate alınmaktadır?

A) Etnografyadan yararlanılması

B) Bölgesel adlandırmalara gidilmesi

C) Kronoloji disiplinine başvurulması

D) Başka toplumlardan etkilenilmesi

E) Farklılıklar yok sayılarak genellemeler yapılması

5. Yazının gelişiminde toplumların katkılarının kro-nolojisi olarak aşağıdakilerden hangisi belirtil-melidir?

A) Mısırlılar - Fenikeliler - Romalılar - Yunanlılar

B) Mısırlılar - Sümerler - Yunanlılar - Fenikeliler

C) Sümerler - Fenikeliler - Yunanlılar - Romalılar

D) Sümerler - Fenikeliler - Yunanlılar - Mısırlılar

E) Fenikeliler - Sümerler - Mısırlılar - Yunanlılar

6. Fenikeliler ve İbraniler İlk Çağ’ın aşağıdaki me-deniyet havzalarından hangisinin kapsamında değerlendirilebilir?

A) Doğu Akdeniz medeniyetinin

B) Anadolu medeniyetlerinin

C) Yunan medeniyetinin

D) Mısır medeniyetinin

E) Mezopotamya medeniyetlerinin

İNSANLIĞIN İLK DÖNEMLERİö

rnek

tir

örn

ekti

r

Soru Soru Soru

C E

V A

P L

A R

Num

ara AD SOYAD

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1

2

3

4

5

A B C D E

6

7

8

9

10

A B C D E

11

12

13

14

15

A B C D E

101063

Powered by TCPDF (www.tcpdf.org) 29

7. Eski Çağ’ın Anadolu medeniyetleri çerçevesinde aşağıdakilerden hangisi yer almaz?

A) Hititler B) Frigler C) Persler

D) Lidyalılar E) Urartular

8. Tarımın öğrenilmesi

Yerleşik yaşama geçilmesi

?

Yeni kaynak arayışlarına yönelmenin başlaması

Bazı insanların başka bölgelere göç etmesi

İnsanlığın yeryüzündeki serüveniyle ilgili bu diyagramdaki “?” ile belirtilen yere aşağıdakiler-den hangisi getirilmelidir?

A) Başka bir toplumdan etkilenme

B) Mabet ekonomisi

C) İlk aletlerin yapılması

D) Nüfus artışı

E) Yazının icadı

9. İlk Çağ’da gerçekleşen;

I. İç Asya,

II. Ege,

III. Akad

göçlerinden hangileri sürecinde topluluklar Ana-dolu’ya da yönelmiştir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) I ve III E) II ve III

10. İlk devletlerdeki siyasi gücün “meşruiyetinin kay-nağı” olarak aşağıdakilerden hangisinin yaygın biçimde benimsenildiği savunulabilir?

A) Tanrılar adına hükmedilmesinin

B) Halkın iradesine dayanılmasının

C) Barışın sürekli kılınabilmesinin

D) Savaşların kazanılmasının

E) Ülkenin eyaletler hâlinde yönetilmesinin

11. İlk “siyasi organizasyon türleri”yle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

A) Bölgedeki yoksunlukların iyi organize olmayı gerektirdiği Sümerlerde site denilen ilk şehir devletleri ortaya çıkmıştır.

B) Asurlular, Mezopotamya dışındaki yerleri de yönetimlerine alarak imparatorluk görünümüne kavuşmuştur.

C) Perslerde aristokrat bir zümrenin krallığı yönet-me hakkının kendilerine ait olduğunu iddia etme-si ve yöneticilerin o gruptan seçilmesi, oligarşik yönetim anlayışını doğurmuştur.

D) Hititlerde yönetimde, kralın yanında Pankuş denilen danışma meclisi ve Tavananna denilen kraliçe de etkilidir.

E) Yunan şehir devletlerinin bitmek bilmeyen müca-delesi, bazı toplumsal kesimlerin siyasal haklar elde etmesinde ve siyasi yapının demokratik nitelik kazanmamasında etkili olmuştur.

12. Hitit kanunlarının;

I. kasten insan öldürmek ile kazara öldürmenin birbirinden ayrılması,

II. boşanma hakkının kadınlara da tanınması,

III. insanların yanı sıra hayvanların ve bitkilerin de korunmasıyla ilgili düzenlemeler yapılması

özelliklerinden hangilerinin çağlarının ilerisinde-ki yaklaşımlar olduğu söylenebilir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) I ve III E) I, II ve III

örn

ekti

rö

rnek

tir

30

1. SEVİYE

1. Orta Çağ’da siyasal gücün kullanımıyla ilgili ola-rak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Asya’da halkın devlet yönetimine katılımı söz konusudur.

B) Sasani yöneticileri, kendilerini Tanrı’nın yeryü-zündeki mutlak temsilcisi olarak tanımlamışlar-dır.

C) Moğol hanları, soylarını Cengiz Han’ın üzerin-den ilahi bir kaynağa bağlamışlardır.

D) Bu dönemdeki siyasal rejimler, daha çok dinî bir karakter taşımaktadır.

E) Roma İmparatorluğu’nda günümüzün demokra-sisiyle benzeşen kurumlardan söz edilebilir.

2. Orta Çağ Avrupası’nda siyasi yapıyı şekillendiren ve döneme damgasını vuran sistem “feodalizm” olarak adlandırılmıştır.

Aşağıdakilerden hangisi bu sistemle ilgili siyasal kavramlardan biri değildir?

A) Vassal B) Derebeylik

C) Skolastisizm D) Süzeren

E) Lord

3. Orta Çağ’daki hükümdarların birçoğu otoriter liderler konumundadır.

Aşağıdakilerden hangisi bu işleyişin ortak özel-liklerinden biri değildir?

A) Gücün meşruiyet kaynağının din olması

B) Soya dayalı veraset sisteminin bulunması

C) Hükmetmenin tek etnik zümreye ait olması

D) Yönetimin belirlenmesinde halkın etkili olması

E) İktidarın kimseye karşı sorumlu olmaması

4. Batı Roma İmparatorluğu’nun yıkılmasında sonra Kilise, enterdi ve endülijans gibi yöntemlerle dini bu topraklarda bir sömürü aracı olarak kullanmasına karşın Bizans Devleti’nde Kilisenin bu gücü yoktur.

Bu farklılık aşağıdakilerden hangisiyle açıklana-bilir?

A) Batı Roma topraklarında yaşayan halkın daha önceden Hristiyan olmasıyla

B) Bizans imparatorlarının otoritesinin güçlü olma-sıyla

C) Batı Avrupa’nın daha kalabalık bir nüfusa sahip olmasıyla

D) Katolik Kilisesinin merkezinin Roma’da oluşuyla

E) Bizans topraklarındaki halkın türdeş inanca sa-hip olmamasıyla

5. Orta Çağ Avrupası’nda feodalitenin güç kazan-masında;

I. merkezî iktidarın zayıflaması,

II. göçebe kavimlerin saldırılarının yoğunlaşması,

III. Kilisenin otoritesinin genişlemesi

durumlarından hangilerinin etkili olduğu ileri sü-rülebilir?

A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III

6. Aşağıdaki siyasal oluşumlardan hangisi Orta Çağ boyunca varlığını devam ettirmiştir?

A) Sasaniler B) Emeviler

C) Batı Roma D) Bizans

E) Moğollar

Test 09ORTA ÇAĞ’DA SİYASİ YAPILAR /

TARIMDAN TİCARETE EKONOMİ - 1ö

rnek

tir

örn

ekti

r

Soru Soru Soru

C E

V A

P L

A R

Num

ara AD SOYAD

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1

2

3

4

5

A B C D E

6

7

8

9

10

A B C D E

11

12

13

14

15

A B C D E

101064

Powered by TCPDF (www.tcpdf.org) 31

7.

Orta Çağ144444424444443

Kavimler Göçü

İstanbul’un fethi

375 1453

Aşağıdakilerden hangisi bu görselle belirtilen dönemde gerçekleşen gelişmelerden biri değil-dir?

A) Avrupa’daki Germen kavimlerinin Hristiyanlığı benimsemesi

B) Anadolu’nun Türk-İslam yurdu hâline gelmesi

C) Rönesans hareketlerinin gerçekleşmesi

D) Avrupa’daki Türk boylarının Hristiyanlaşması

E) İslam inancının siyasal bir güç hâlinde gelişmesi

8. Orta Çağ’da Anadolu’daki siyasi yapılarda aşa-ğıdaki devletlerden hangisinin etkilerinden söz edilemez?

A) Fatımilerin B) Selçukluların

C) Sasanilerin D) Emevilerin

E) Bizans’ın

9. İlk ve Orta Çağ’da bir değer ölçüsü ve değişim aracı olarak kullanılan madenî parayla ilgili ola-rak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Ortaya çıkışı ticari ve mali gelişmeleri hızlandır-mıştır.

B) Kullanımı yalnızca bastırıldığı ülkede geçerli ol-muştur.

C) Egemenlik sembolü olarak da kullanılmıştır.

D) Bastırılması zamanla devletin tekeli altına alın-mıştır.

E) Genellikle altın ve gümüş gibi madenlerden ba-sılmıştır.

10. Orta Çağ dünyasında gerçekleşen;

I. veba,

II. Haçlı Seferleri,

III. ihtida (toplu din değiştirme) hareketleri

olgularından hangileri ekonomik, sosyal ve siya-sal hayatı etkilemiştir?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

D) I ve III E) I, II ve III

11. Aşağıdaki mimari yapılardan hangisi diğerlerin-den farklı bir amaca yönelik olarak “işlev” gör-müştür?

A) Akrapol B) Bedesten C) Agora

D) Kervansaray E) Han

12. I. Toprağın ve köylülerin yöneticilerin mülkiyetinde olması

II. Merkezî otoritenin gücünün sınırlı olması

III. Toprağın mükiyetinin büyük oranda devlete ait olması

IV. Köylülerin özgür ve kanunlar önünde eşit kişiler olması

Orta Çağ’da Türk-İslam ve Avrupa toplumların-daki toprak sistemiyle ilgili bu uygulamalar aşa-ğıdakilerin hangisinde doğru ilişkilendirilmiştir?

Türk-İslam Avrupa

A) I ve II III ve IV

B) I ve IV II ve III

C) II ve II I ve IV

D) II ve IV I ve III

E) III ve IV I ve II

örn

ekti

rö

rnek

tir

32

2. SEVİYE

1. Orta Çağ Avrupası’nda;

I. çiftçi,

II. tüccar,

III. din adamı,

IV. şövalye

kesimlerinden hangilerinin siyasi yapının işleyi-şinde etkili olduğu savunulabilir?

A) I ve II B) II ve III C) II ve IV

D) III ve IV E) I, III ve IV

2. Orta Çağ’da Sasani, Moğol, Kök Türk gibi güçlü ve geniş topraklara sahip devletler daha çok Doğu toplumları tarafından oluşturulurken Avrupa’da bu ölçekteki siyasal örgütlenmelerin oluşmaması aşağıdakilerden hangisiyle açıkla-nabilir?

A) Dinî çatışmalar yaşanmasıyla

B) Sosyal örgütlenmenin desteklenmesiyle

C) Merkezî devlet örgütlenmesinin yetersizliğiyle

D) Ekonomik ilişkilerin geliştirilmesiyle

E) Toplumsal sınıflaşmanın oluşmasıyla

3. Sasani Devleti’nde şehinşah olarak adlandırılan krallar, kendilerini Tanrı Ahuramazda’nın yeryüzün-deki temsilcisi olarak tanımlamış ve madenî para-ların bir yüzünde kendilerini, ötekinde kutsal ateşi resmettirmişlerdir.

Sasanilerdeki bu uygulamadan aşağıdaki yargı-lardan hangisine ulaşılabilir?

A) Yunanlıların inançlarından etkilenmişlerdir.

B) Siyasi gücün meşruiyet kaynağı dindir.

C) Tanrı-kral anlayışını benimsemişlerdir.

D) Din adamlarının etkinliği sınırlıdır.

E) Ruhbanlar tahta geçme hakkına sahiptir.

4. Orta Çağ’daki siyasi oluşumların birçoğunda askerî gücün toprak sistemiyle birlikte yapılan-masıyla aşağıdakilerden hangisinin oluşumuna ortam hazırlanmıştır?

A) Teokratik rejimin

B) Merkeziyetçi örgütlenmenin

C) Ekonomik gelişmenin

D) Feodal ilişkilerin

E) Skolastik düşüncenin

5. Orta Çağ Avrupası’nın temel siyasal örgütleniş biçi-mi (feodolite); askerî, toplumsal ve ekonomik alana yansımalarıyla bütünlük arz eder.

Aşağıdakilerden hangisi bu örgütlenme biçimi-nin özelliklerinden biri değildir?

A) Temel özelliğinin güçlü merkezî idare olması

B) Toplumsal hiyerarşinin vassal-süzeren (koru-nan-koruyan) ilişkisi üzerine kurulması

C) Esnaf, zanaatkâr ve tüccarların faaliyetlerini lonca sistemi içerisinde gerçekleştirmesi

D) Siyasi ve mali hâkimiyetin krala ait olması

E) Toplumsal tabakalaşmanın belirginleşmesi

6. Hindistan’ın sosyal yapısını oluşturan kast sistemin-deki toplumsal kesimler aşağıda gösterilmiştir.

Brahmanlar (Din adamları)

Vaysiyalar (Tüccar, esnaf ve çiftçiler)

Kşatriyalar (Asiller ve askerler)

Südralar (En alttakiler)

Bu verilerden hareketle,

I. Toplumsal tabakalaşmada farklı statüler dikkate alınmıştır.

II. Dinî gruplar, sosyal hiyerarşide ayrıcalıklı bir ko-numdadır.

III. Sosyal sınıflar arasında geçişler söz konusudur.

yargılarından hangilerine ulaşılabilir?

A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III

Test 10ORTA ÇAĞ’DA SİYASİ YAPILAR /

TARIMDAN TİCARETE EKONOMİ - 2ö

rnek

tir

örn

ekti

r

Soru Soru Soru

C E

V A

P L

A R

Num

ara AD SOYAD

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1

2

3

4

5

A B C D E

6

7

8

9

10

A B C D E

11

12

13

14

15

A B C D E

101065

Powered by TCPDF (www.tcpdf.org) 33

7. Orta Çağ Avrupası’ndaki toplumsal tabakalaş-manın oluşmasında;

I. Katolik Kilisesi,

II. feodal siyasal örgütlenme,

III. tarıma dayalı kapalı ekonomik yapı

durumlarından hangileri etkili olmuştur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) I ve III E) I, II ve III

8. Artı ürün, üreticinin ihtiyacından fazlası olarak ortaya çıkan ürüne denir.

Bu ürünün;

• Mezopotamya tapınaklarındaki din adamları,

• Mısır’da firavunların sarayındaki bürokratlar

tarafından toplanması öncelikle aşağıdakilerden hangisine ortam hazırlamıştır?

A) Devlet örgütlenmesinin değiştirilmesine

B) Sosyal çatışmaların çözülmesine

C) Toplumsal tabakalaşmanın gelişmesine

D) Mülkiyet kavramının doğmasına

E) Siyasal örgütlenmenin güçlenmesine

9. Orta Çağ’da artı ürünün üretilmesi ve depolan-masıyla;

I. ticari hacmin büyümesiyle yeni grupların oluş-ması,

II. özel mülkiyetin ortaya çıkması,

III. toplumsal tabakalaşmanın belirginleşmesi

durumlarından hangilerine katkı sağlandığı söy-lenebilir?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

D) I ve III E) II ve III

10. Orta Çağ’da ekonomik ve siyasal faaliyetlerle il-gili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?

A) Özel mülkiyet hakkıyla burjuva sınıfının güçlen-mesine katkı sağlanmıştır.

B) İpek Yolu’nun topraklarından geçtiği ülkelerin ti-caret gelirleri artmıştır.

C) Liman, köprü ve konaklama yerleri gibi yapılar daha çok devlet tarafından inşa edilmiştir.

D) Tarım ve ticaret yaygın ekonomik faaliyetlerdir.

E) Ticaret, değerli madenler ve mal takasıyla yürü-tülmüştür.

11. Orta Çağ’daki ticari ilişkilerle ilgili aşağıdaki yar-gılardan hangisi yanlıştır?

A) Asya ve Avrupa ülkeleri arasındaki ticaret, daha çok deniz yolları aracılığıyla gerçekleştirilmiştir.

B) Ticari faaliyetlerle kültürel etkileşime katkı sağ-lanmıştır.

C) Ticaret, takasa dayalı gerçekleştirebildiği gibi de-ğerli madenlerle de yapılmıştır.

D) Pazar ve panayırlar, ekonomik örgütlenmenin önemli mekânlardır.

E) Ticari yollarda denetim sağlanması amacı, aske-rî mücadelelere neden olmuştur.

12. Orta Çağ’da Doğu’yu Batı’ya bağlayan İpek Yolu, Güney’i Batı’ya bağlayan Baharat Yolu, Kuzey’i Güney’e ve Batı’ya bağlayan Kürk Yolu zamanla Müslüman toplulukların denetimine geçmiştir.

Avrupalılar, bu ticaret yollarında denetim sağla-mak amacıyla aşağıdakilerden hangisini gerçek-leştirmiştir?

A) Magna Carta’nın kabulünü

B) Haçlı Seferlerini

C) Yüzyıl Savaşlarını

D) Rönesans hareketlerini

E) Sanayi Devrimi’ni

örn

ekti

rö

rnek

tir

34

1. SEVİYE

1. Toplumsal tabakalaşma, hiyerarşik bir düzen içeri-sinde toplumun sınıflara ayrılmasıdır.

İlk Çağ göçebe topluluklarındaki tabakalaşmanın yerleşiklere nazaran sınırlı kalmasında;

I. mülkiyet kavramının gelişmemiş olması,

II. monarşik egemenliğin benimsenilmesi,

III. sözlü edebiyatın öne çıkması

durumlarından hangilerinin etkili olduğu savunu-labilir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) I ve III E) II ve III

2. Orta Çağ Avrupası’nda siyasal güç hiyerarşisi-nin en üst katmanında aşağıdakilerin hangisin-deki kişiler bulunmaktadır?

A) Burjuva B) Serf

C) Derebeyi D) Ruhban

E) Köylü

3. İslamiyet öncesinde Türk topluluklarında göçebe yaşam tarzının benimsenilmesiyle;

I. ordunun hafif süvari birliklerinden oluşması,

II. hukuk kurallarının sözlü gelişmesi,

III. dinamik bir yaşam sürdürülmesi

durumlarından hangilerine ortam hazırlandığı söylenebilir?

A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III

4. Orta Asya Türkleri, ilişkiye geçtiği toplulukla-rı aşağıdaki alanların hangisinde diğerlerinden fazla etkilemiştir?

A) Madencilik B) Askerlik

C) Dokumacılık D) Şehircilik

E) Mimari

5. Göçebe ve yerleşik topluluklar arasındaki askerî mü-cadelelerde genellikle göçebeler üstünlük sağlamıştır.

Konargöçerlerin aşağıdaki özelliklerinden hangi-sinin bu üstünlükte belirleyici olduğu savunula-bilir?

A) Dinî inanışlarının

B) Üretim biçimlerinin

C) Sanat anlayışlarının

D) Yaşam tarzlarının

E) Ekonomik güçlerinin

6. Roma İmparatorluğu’nda MÖ 453’te hukukun yazılı hâle getirilmesi için bir komisyon oluşturulmuş ve bu komisyonun tespit ettiği kanunlar, 10 madenî levha-nın üzerine yazdırılarak sergilenmiştir. Daha sonra bunlara 2 levha daha eklenerek patricilerle plepler arasında uzlaşma sağlanmıştır.

12 Levha Kanunları denilen bu metinlerle aşağı-dakilerden hangisine katkı sağlandığı savunula-maz?

A) Hukuk bürokrasisinin gelişmesine

B) Toplumsal barışa

C) Siyasal istikrara

D) Sınıf mücadelelerinin sınırlanmasına

E) Ekonomik ve siyasi eşitsizliklerin son bulmasına

7. Cengiz Han, Türk Nayman Hanlığı’nı topraklarına kattıktan sonra bu devletin adalet işlerini yürüten tamgacısı Tata Tonga’yı kendisine bakan yapmış ve onun yetkilerini koruyarak ondan, çocuklarına da Uygur dili, yazısı ve kanunlarını öğretmesini emret-miştir.

Cengiz Han’ın bu davranışından aşağıdakilerden hangisi çıkarılabilir?

A) Uygur kültürünün etkisinde kalındığı

B) Uygurların Moğollardan daha geniş bir alana yayıldığı

C) Moğolların zaman içinde Türkleştiği

D) Orta Asya’daki ilk hukuk kurallarının oluşturuldu-ğu

E) Moğolların Asya’nın tamamını egemenliklerine aldığı

Test 11ORTA ÇAĞ’DA ORDU / KANUNLAR GELİŞİYOR - 1

örn

ekti

rö

rnek

tir

Soru Soru Soru

C E

V A

P L

A R

Num

ara AD SOYAD

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1

2

3

4

5

A B C D E

6

7

8

9

10

A B C D E

11

12

13

14

15

A B C D E

101066

Powered by TCPDF (www.tcpdf.org) 35

8. Ünlü düşünür İbn-i Haldun, Mukaddime adlı yapıtın-da, coğrafi şartların toplumların birçok özelliğini etki-lediğini vurgulayarak “Coğrafya kaderdir.” demiştir.

Aşağıdakilerden hangisi İbn-i Haldun’un bu yak-laşımıyla açıklanamaz?

A) Orta Asya’dan kitlesel göç hareketlerinin yaşan-ması

B) Mısır’ın kendine has bir uygarlık oluşturması

C) Roma İmparatorluğu’nda 12 Levha Kanunlarının oluşturulması

D) Göçebe kavimlerin atı yerleşiklerden önce evcil-leştirmesi

E) Konargöçer toplulukların askerlik alanında geliş-mesi

9. İlk Çağ’daki hukuk kurallarının oluşturulması ve geliştirilmesinde aşağıdaki amaçlardan hangisi etkili olmamıştır?

A) Devlet ve toplum hayatını bir düzen ve disiplinle yönetmek

B) Halkın devlete karşı sorumluluklarını belirlemek

C) Siyasal iktidara meşruiyet kazandırmak

D) Siyasal rejimi çoğulcu bir kimliğe dönüştürmek

E) Ekonomik faaliyetlerin düzenli yürütülmesini sağ-lamak

10. Aşağıdaki hukuki metinlerden hangisi günü-müzün dünyasını diğerlerinden fazla etkilediği savunulabilir?

A) Urukagina Kanunları

B) 12 Levha Kanunları

C) Frig Kanunları

D) Hammurabi Kanunları

E) Cengiz Han Yasası

11. İngiltere’de 1215’te Kral Yurtsuz John ile asiller ve ruhbanlar arasında imzalanan Magna Carta ile ilk kez kralın hakları sınırlandırılmıştır.

Bu gelişmeyle aşağıdakilerden hangisinin sağ-landığı savunulamaz?

A) Soyluların etkinliğinin artmasının

B) Anayasal düzene ilk adımların atılmasının

C) Feodal kesimlerin gücünün artmasının

D) Monarşinin otoritesinin kısıtlanmasının

E) Halkın yönetime ortak olmasının

12. “Roma medeniyeti bir anda yok olmamıştır. Kademeli olarak klasik kültürün direkleri çökmeye başlamış ve nihayetinde 476’da sona varılmıştır. Takriben iki asır boyunca şehirler azalmış, okullar kapanmış, köyler silinmiş, tarım alanları tahrip edilmiş, ekonomik hayatta basit bir takas sistemine dönülmüştür.”

Tarihçi Michel de Jaeqhere’nin bu anlatımına göre, Roma İmparatorluğu’nun çözülmesinde aşağıdakilerden hangisi etkili olmuştur?

A) Haçlı Seferleri B) Yüzyıl Savaşları

C) Kavimler Göçü D) Pers İstilası

E) Kartaca Saldırısı

örn

ekti

rö

rnek

tir

36

2. SEVİYE

Test 12ORTA ÇAĞ’DA ORDU / KANUNLAR GELİŞİYOR - 2

1. Orta Çağ Avrupası’nda askerlik ve yönetim işle-rini denetim ve tekelinde tutan sosyal sınıf aşa-ğıdakilerden hangisidir?

A) Köylüler B) Burjuvalar

C) Ruhbanlar D) Soylular

E) Serfler

2. Orta Çağ Avrupası’nda aşağıdaki ülkelerin hangi-sinde ilk kez kralın yetkileri sınırlandırılarak yeni bir siyasal düzen oluşturulmuştur?

A) Almanya B) İngiltere C) Fransa

D) Rusya E) İsviçre

3. Aşağıdakilerden hangisi Orta Çağ Avrupası’nın özelliklerinden biri değildir?

A) Siyasal gücün yerel otoritelerce paylaşılması

B) Tarıma dayalı kapalı ekonomik yapı oluşması

C) Piyade ağırlıklı, askerliği meslek edinmiş büyük ordular kurulması

D) Güçlü bir derebeylik rejiminin ortaya çıkması

E) Kilisenin otoritesinin hayatın farklı alanlarını kap-saması

4. Orta Asya’da güçlü surlarla çevrili şehirlerin sa-yısının sınırlı olması aşağıdakilerden hangisiyle açıklanabilir?

A) Daha çok konargöçer yaşam sürdürülmesiyle

B) Askerî yapının güçlü olmasıyla

C) Nüfus yoğunluğunun az olmasıyla

D) Şehir devletler hâlinde örgütlenilmesiyle

E) Merkezî devlet yapısının güçlü olmasıyla

5. Aşağıdaki gelişmelerden hangisi Avrupa’nın si-yasi, sosyal ve ekonomik hayatını diğerlerinden önce etkilemiştir?

A) Sanayi Devrimi B) Coğrafi Keşifler

C) İstanbul’un fethi D) Yüzyıl Savaşları

E) Kavimler Göçü

6. Kavimler Göçü’yle güneye doğru ilerleyişini hızlandı-ran Cermen kavimlerinin saldırıları sonucunda Batı Roma İmparatorluğu 476’da yıkılmış ve Avrupa’da büyük bir otorite boşluğu oluşmuştur.

Bu boşluğun;

I. feodal beyler,

II. Katolik Kilisesi,

III. Avrupa Hun Devleti

güçlerinin hangileri tarafından doldurulduğu sa-vunulabilir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) I ve III E) I, II ve III

7. Roma İmparatorluğu’nda patrici ve plep adı veri-len sosyal gruplar arasındaki sınıf mücadelesiyle aşağıdakilerden hangisinin oluşumuna ortam ha- zırlandığı söylenebilir?

A) Hukuk sisteminin kurumsallaşmasına

B) Hristiyan inancının resmîleşmesine

C) Cumhuriyet Devri’nin başlamasına

D) Kavimler Göçü’nün gerçekleşmesine

E) Kuzey Afrika fetihlerinin durmasına

örn

ekti

rö

rnek

tir

Soru Soru Soru

C E

V A

P L

A R

Num

ara AD SOYAD

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1

2

3

4

5

A B C D E

6

7

8

9

10

A B C D E

11

12

13

14

15

A B C D E

101067

Powered by TCPDF (www.tcpdf.org) 37

8. I. Kanuni bir hükme dayanılmadan özgür kişiler tutuklanmayacak, hiç kimse kötü muameleye maruz bırakılmayacaktır.

II. Bu hükümlere kral da uyacaktır.

III. Özgür bir insan işlediği suçun niteliğine uygun olarak cezalandırılacak ve mahkemenin onayı olmadan cezalandırılamayacaktır.

Magna Carta’nın yukarıdaki maddelerinden han-gileri günümüzün hukuk anlayışıyla örtüşür?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III

9. Aşağıdaki hukuki metinlerden hangisi diğerlerin-den önceki dönemde oluşturulmuştur?

A) 12 Levha Kanunları

B) Hammurabi Kanunları

C) Klistenes Kanunları

D) Urukagina Kanunları

E) Magna Carta

10. “Orta Çağ Dünyasında Hukukun Gelişimi” konu-lu bir proje hazarlamak isteyen Safiye’nin, bu çalışmasında aşağıdakilerden hangisiyle ilgili bir anlatıma veya açıklamaya yer vermesi beklene-mez?

A) Cengiz Han

B) Kartacalı Hanibal

C) Justinyanus Dönemi

D) İngiltere Kralı Yurtsuz John

E) Patrici ve plepler arasındaki mücadeleler

11. Orta Çağ’daki hukuk uygulamalarıyla ilgili olarak aşağıdakilerin hangisinde belirtilen “doğru-yan-lış” ilişkilendirmesi hatalıdır?

Doğru Yanlış

A) Savaş ve göçlerle sosyal yapının farklılaşması hukuk ✓ – kuralllarını geliştirmiştir.

B) Cengiz Han Yasası’yla Moğol İmparatorluğu’nun hukuk ve ✓ – askerî işleri düzenlenmiştir.

C) Orta Çağ Avrupası’nda hapis cezası en yaygın cezalandırma – ✓ yöntemidir.

D) On İki Levha Kanunlarıyla hukukun kurumsallaşmasına ✓ – katkı sağlanmıştır.

E) Kanun koyucular daha çok yönetici elitler olup toplumsal ✓ – ve siyasal düzenin istikrarını hedeflemişlerdir.

12. Roma Devleti’ndeki plepler, devlet kademesinde etkili olmak amacıyla kendi meclislerini kurmuş ve patricilerle mücadeleye girişmiştir. Bu gelişmeler sonucunda Roma kanunları yazılı hâle getirilerek aile, borç, ceza ve miras hukukunun yeniden düzen-lenmesine ortam hazırlanmıştır.

Roma’da bu siyasi ve hukuki yapının şekillen-mesinde aşağıdakilerden hangisinin belirleyici olduğu savunulabilir?

A) Sınıf mücadelelerinin

B) Dış tehditlerin

C) Kültürel çeşitliliğin

D) Dini farklılıkların

E) Ticari ilişkilerin

örn

ekti

rö

rnek

tir

38

ÜNİTE TESTİTest 13

ORTA ÇAĞ’DA DÜNYA

1. Batı Roma İmparatorluğu’nun eski egemenlik ala-nında ----, ----, ----, ---- gibi Germen krallıkları kurul-muş ve bu krallıklar siyasi üstünlüğü ele geçirmiştir.

Bu tarihî cümledeki boş bırakılan yerlerden biri-ne aşağıdakilerden hangisi getirilemez?

A) Frank B) Vizigot C) Latin

D) Sakson E) Ostrogot

2. Orta Çağ Avrupası’nda siyasi yapıyı şekillendiren ve döneme damgasını vuran sistem feodalizm olarak adlandırılır.

Bu sistemle ilgili olarak,

I. Karışıklıklar ve güvensizlik ortamı yaygınlaşmış-tır.

II. Ticari yaşamın neredeyse durduğu ileri sürülebi-lir.

III. Kent yaşamı önemini yitirmiş, kapalı ekonomi anlayışı öne çıkmıştır.

ifadelerinden hangileri söylenebilir?

A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III

3. Roma İmparatorluğu bir çeşit cumhuriyet ile yöne-tilirken Bizans imparatoru, gücünü Tanrı’dan alan otokrat bir hükümdar konumundadır.

Bizans’ta bu siyasi anlayışın benimsenilmesinde özellikle aşağıdakilerin hangisinden etkilenilmiş-tir?

A) Sasani ve Helenistik Dönem monarşilerinden

B) Yunan şehir devletlerindeki demokrasiden

C) Moğol İmparatorluğu’nun işleyişinden

D) Mezopotamya devletlerinin kanunlarından

E) Fenike ve İbrani yönetim biçimlerinden

4. Tarihteki siyasi organizasyonlarda coğrafya, siya-set, ekonomi gibi etkenlerin yanında organizasyonu yöneten kişilerin liderlik vasıfları da önemli bir rol oynamıştır.

Bu liderlerden biri tarafından kurulan ve “tarihin en geniş kara imparatorluğu”nu oluşturan siyasal organizasyon aşağıdakilerden hangisidir?

A) Sasani İmparatorluğu

B) Pers İmparatorluğu

C) İskender İmparatorluğu

D) Moğol İmparatorluğu

E) Roma İmparatorluğu

5. Orta Çağ’ın üç önemli imparatorluğundaki ekono-minin dayanaklarıyla ilgili olarak aşağıda bir tablo verilmiştir.

Bizans İmparatorluğu

Ticaret ve tarım

Sasani İmparatorluğu

Tarım ve ticaret

Moğol İmparatorluğu

Hayvancılık ve ganimet

Bu devletlerden hangileriyle ilgili ilişkilendirme-ler doğru gerçekleştirilmiştir?

A) Yalnız Bizans’la

B) Yalnız Sasanilerle

C) Sasaniler ve Moğollarla

D) Moğollar ve Bizans’la

E) Bizans, Sasaniler ve Moğollarla

6. İlk Çağ’da toprağa sahip olan soylular, yüzyıllarca sürecek güçlü statüler kazanarak ekonomik, sosyal ve siyasal gücün belirleyicisi olmuştur.

Bu süreç tarım toplumlarının yönetim şekli ola-rak aşağıdakilerden hangisini ortaya çıkarmıştır?

A) Teokrasiyi B) Monarşiyi C) Oligarşiyi

D) Demokrasiyi E) Cumhuriyeti

örn

ekti

rö

rnek

tir

Soru Soru Soru

C E

V A

P L

A R

Num

ara AD SOYAD

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1

2

3

4

5

A B C D E

6

7

8

9

10

A B C D E

11

12

13

14

15

A B C D E

101068

Powered by TCPDF (www.tcpdf.org) 39

7. Orta Çağ Avrupası’nın feodalite sisteminde ordunun ihtiyaçları, etrafı surlarla çevrili kalelerde yaşayan feodal beyler tarafından karşılanmıştır.

XIII. yüzyılda ise giderlerini karşılamakta zorla-nan bu devletler tarafından aşağıdaki uygulama-lardan hangisi başlatılmıştır?

A) Düzenli vergilendirme

B) Zorunlu askerliğe geçme

C) Halkı yönetime katma

D) Meşrutiyet ilan etme

E) Soylularla çatışmaya girme

8. Orta Çağ’da ticaret yollarındaki ulaşım, karada hay-van gücüne, denizde rüzgâr ve insan gücüne bağlı olarak gerçekleştirilmiştir.

Ulaşımın bu şekilde yapılmasının;

I. katılan kişi sayısının kısıtlanması,

II. yolculukların çok uzun sürmesi,

III. toplumlar arası etkileşimin azalması

sonuçlarından hangilerini beraberinde getirdiği savunulabilir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) I ve III E) II ve III

9. • Malların indirildiği ve depolandığı, atölyelerin bulunduğu ve ticaretin yapıldığı yerlerdir.

• Genellikle aynı esnaf grubuna ait dükkânların bir sokakta sıralanmasıyla oluşan durumun adlan-dırılmasıdır.

• Kervanların güvenliği ve konaklaması için ana güzergâhların kenarlarında 35-40 km’lik aralık-larla kurulan yerlerdir.

• İslamiyet’in ilk dönemlerinde daha çok korunma ve savunma amaçlı inşa edilerek karakol veya ordugâh olarak da kullanılan mekândır.

Orta Çağ’da kervanların konakladığı, mola verdi-ği ve ticari malların tüketiciye ulaştığı mekânlarla ilgili bu açıklamalar arasında aşağıdaki kavram-lardan hangisinin karşılığı yoktur?

A) Han B) Arasta C) Ribat

D) Panayır E) Kervansaray

10. Sardes’ten başlayarak Pers İmparatorluğu’nun baş-kenti Sus’a kadar ulaşan 2600 km uzunluğundaki bu yol, Anadolu’daki yolların belkemiğini oluşturmuştur.

İmparator Darius tarafından yaptırılan bu ticari güzergâhın adlandırılışı aşağıdakilerden hangi-sidir?

A) Kürk Yolu B) Kral Yolu

C) İpek Yolu D) Baharat Yolu

E) Balkan Yolu

11. İlk Çağ’dan itibaren devletlerin güçlü askerî teş-kilatlar kurmaya yönelmesinde aşağıdakilerden hangisinin etkisinden söz edilemez?

A) Varlıklarını devam ettirebilmenin

B) Savaşlarda başarılı olabilmenin

C) Huzuru ve düzeni sağlayabilmenin

D) Halkın vergi yükünü azaltabilmenin

E) Hâkimiyet alanlarını genişletebilmenin

12. Kanunun adil olması gerekir. Çünkü adalet esas-larıyla düzenlenmeyen kanun, üç ayaklı masanın ayaklarından birinin eksikliği gibi hatalara ve sorun-lara yol açar. Bunların sonrasında da “devlet tahtı” yıkılır.

Kutadgu Bilig ’den yapılan bu alıntıdan hareketle aşağıdakilerden hangisine ulaşılmalıdır?

A) Kanun insanlarının yaşam standartları yükseltil-melidir.

B) Adalet işleri, özel eğitim almış kişilerce yürütül-melidir.

C) Devletin korunabilmesi için hakkın, hukukun, adaletin esas alınması gerekir.

D) Kanunların oluşturulmasında farklı kültürlerden yararlanılmalıdır.

E) Adalet talep eden insanların şikâyetleri dinlene-bilir.

örn

ekti

rö

rnek

tir

40

GENEL TEST1. Tarihçi; geçmişe ait bir bilgiyi, gerçeği anlamak için

kullanır. Onun kullanacağı kaynaklar yoruma muhtaç olup ilgili çağın ve toplumun ruhunu taşımaktadır. Bu nedenle de o ruha uygun bir açıklama ve yorumlar yapılması gerektiği unutulmamalıdır.

Bu değerlendirmede tarihçilerin dikkat etmesi gereken aşağıdaki ilkelerden hangisi vurgulan-maktadır?

A) Neden sonuç ilişkisine bağlı olma

B) Kaynaklara dayanma

C) Olayın kahramanlarının görüşlerine başvurma

D) Yeni bilgi ve bulgularla değişebilme

E) Olayın gerçekleştiği dönemin koşullarını dikkate alma

2. [100-0[1. yüzyıl

[100-50[ 1. yüzyılın ilk yarısı

[50-0[ 1. yüzyılın ikinci yarısı

[100-75[ 1. çeyrek

[75-50[ 2. çeyrek

[50-25[ 3. çeyrek

[25-0[ 4. çeyrek

[0-100[1. yüzyıl

[0-50[ 1. yüzyılın ilk yarısı

[50-100[ 1. yüzyılın ikinci yarısı

[0-25[ 1. çeyrek

[25-50[ 2. çeyrek

[50-75[ 3. çeyrek

[75-100[ 4. çeyrek

0(Milat)

Bu tarih cetveline göre aşağıdakilerin hangisinde verilen yıllar arasındaki zaman farkın en büyük-tür?

([100 gösterimi, 100 anının dâhil olduğunu; [1 göste-rimi ise 1 anının hariç olduğunu belirtmektedir.)

A) MÖ 19 – MS 39 B) MS 62 – MS 89

C) MÖ 71 – MS 99 D) MS 1 – MÖ 99

E) MÖ 35 – MS 15

3. Şanlıurfa yakınlarında bulunan ve günümüzden yaklaşık 12 bin yıl önceye tarihlenen Göbeklitepe yerleşim alanıyla ilgili araştırma yapan bir tarih-çinin, buradaki buluntuları inceleme ve yorumla-masında aşağıdaki bilgi alanlarının hangisinden faydalanması beklenir?

A) Heraldik B) Arkeoloji C) Paleografi

D) Nümizmatik E) Diplomatik

4. MÖ 1280’de Hititlerle Mısırlılar arasında imzalanan Kadeş Antlaşması’nın bir nüshası, İstanbul Arkeoloji Müzesi’nde sergilenmekle birlikte, antlaşma metni-nin büyütülmüş bir kopyası New York’taki Birleşmiş Milletler Binası’nda bulunmaktadır.

Kadeş Antlaşması’nın BM binasında kopyasının bulunması;

I. antlaşmanın uluslararası barışı simgeleyen nite-liğinin bulunması,

II. BM Binası’nın ABD’de yer alması,

III. antlaşmanın milattan önce gerçekleşmesi

durumlarından hangileriyle doğrudan ilişkilendi-rilebilir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve II E) I ve III

5. İklim şartlarıyla bağlantılı olarak hayatlarını sür-düren tarih öncesi toplulukların;

I. Fırat ve Dicle nehirleri arası,

II. Nil Nehri Havzası,

III. Himalaya Dağları

bölgelerinin hangilerinde yerleşik yaşama geç-melerinin koşulları bulunmaktadır?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve II E) I, II ve III

6. İlk Çağ’da Sard şehrinden başlayıp Anadolu’yu baştan başa geçerek Sus şehrine ulaşan Kral Yolu, aşağıdakilerin hangisinde verilen topluluk-lar tarafından oluşturulmuştur?

A) Mısırlılar-Persler

B) Lidyalılar-Persler

C) Hititler-Lidyalılar

D) Yunanlılar-Persler

E) Lidyalılar-Sümerler

Test 14TARİH VE ZAMAN - İNSANLIĞIN İLK DÖNEMLERİ -

ORTA ÇAĞ’DA DÜNYAö

rnek

tir

örn

ekti

r

Soru Soru Soru

C E

V A

P L

A R

Num

ara AD SOYAD

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1

2

3

4

5

A B C D E

6

7

8

9

10

A B C D E

11

12

13

14

15

A B C D E

101069

Powered by TCPDF (www.tcpdf.org) 41

7. Aşağıdaki Roma İmparatorluğu’nun çeşitli dönem-lere göre egemenlik alanının gösterildiği bir harita verilmiştir.

Bu haritadan Roma İmparatorluğu’yla ilgili;

I. üç kıtaya yayılan topraklarının olduğu,

II. tarihin en geniş sınırlarına ulaşan devleti oldu-ğu,

III. Avrupa’nın tamamında egemenlik sağladığı

çıkarımlarından hangilerine ulaşılabilir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve II E) I, II ve III

8. Konargöçer topluluklar, dışa açık karaktere ve sa-vaşçı yaşam biçimine sahipken yerleşik topluluklar, dışa kapalı karaktere sahip olup barışçıl yaşam biçimini benimsemiştir.

Bu farklılığın oluşmasında aşağıdakilerden han-gisinin etkisinden söz edilemez?

A) Konargöçerlerin geçim kaynaklarından birini ga-nimetin oluşturmasının

B) Yerleşiklerin toprağa bağlı yaşayan insanlar ol-masının

C) Yazılı kültürün yerleşikler tarafından benimsenil-mesinin

D) Yerleşiklerin mülklerini koruma isteğinin güçlü olmasının

E) Savaşçılığın konargöçerler açısından yaşam bi-çimi hâlini almasının

9. Kavimler Göçü’nün Avrupa’da meydana getirdiği ka-rışıklıklar devam ederken halk ve toprak sahipleri, kendilerini emniyette görmedikleri için hayatlarını devam ettirebilmek amacıyla güçlü kişilerin koruma-sı altına girme ihtiyacını hissetmişlerdir.

Bu yönelimin aşağıdakilerden hangisinin koşul-larını olgunlaştırdığı söylenebilir?

A) Mutlak monarşik yapıların

B) Meşrutiyet yönetiminin

C) Haçlı Seferlerinin

D) Feodalite rejiminin

E) Halk egemenliği düşüncesinin

10. Şamanizmi benimseyen Moğollar, Cengiz Han’ın Gök Tanrı tarafından görevlendirildiğine inandıkları için onun ve çocuklarının hükümdarlığını meşru ka-bul etmişlerdir..

Moğollarla ilgili bu yaklaşımdan,

I. Siyasi gücün kaynağı dindir.

II. Yönetme yetkisi Cengiz Han ve ailesine aittir.

III. Saltanata dayalı yönetim anlayışı hâkimdir.

yargılarından hangilerine ulaşılabilir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve II E) I, II ve III

11. İngiltere’de 1215’te kabul edilen Magna Carta’yla ilk kez kralın yetkileri kısıtlanmış ve derebeylerine bazı haklar tanınmıştır. Kralın ve derebeylerin karşılıklı vazifelerinin bu belgeyle yeniden belirlenmesine rağmen serflerin ve köylülerin statüleri korunmuştur.

Bu niteliğiyle Magna Carta aracılığıyla aşağıdaki-lerden hangisinin sağlandığı söylenebilir?

A) İngiltere’de demokratik yönetimin kalıcılaşması-nın

B) Köleliğin kaldırılmasının kararlaştırılmasının

C) Köylü ve kölelerin sosyal haklarını elde etmeleri-nin

D) Kralın gücünün soylular tarafından sınırlandırıl-masının

E) Halk egemenliği anlayışının benimsenilmesinin

örn

ekti

rö

rnek

tir