Upload
fauna
View
75
Download
0
Embed Size (px)
DESCRIPTION
Tatrzański Park Narodowy. Tatry, Polana Gąsienicowa. Symbol Tatrzańskiego Parku Narodowego. Symbolem parku jest kozica. Położenie Tatrzańskiego PN. - PowerPoint PPT Presentation
Citation preview
Tatry, Polana Gąsienicowa
Tatrzański Park Narodowy
Symbol Tatrzańskiego Parku Narodowego
Symbolem parku jest kozica.
Położenie Tatrzańskiego PN Park ten utworzono w celu ochrony jedynego w Polsce krajobrazu wysokogórskiego. Dzięki temu udało się zachować istniejący tam świat roślin, a zwłaszcza krokusy, dziewięćsiła, limbę oraz świat zwierząt: niedźwiedzie brunatne, kozice i świstaki.
parki narodowe
nazwy parków narodowych powstałych przed II wojną światową
nazwy parków narodowych powstałych po II wojnie światowej
daty powstania parków narodowych
Tatrzański PN• Tatry tworzą w Polsce osobną krainę. Mają własny krajobraz, klimat,
roślinność i zwierzęta. Całe są parkiem narodowym. • Powstały w wyniku orogenezy alpejskiej kilkadziesiąt milionów lat
temu, razem z Alpami, Kaukazem, Andami i Himalajami. • Dzielą się na dwie główne części: Tatry Wysokie oraz Tatry Zachodnie,
granicę pomiędzy nimi wyznacza przełęcz Liliowe.
granice państw
zabudowa
granice parków narodowych
szczyty
jaskinie
Tatrzański PN w liczbach
Powierzchnia parku 21 164 ha
Powierzchnia otuliny parku 0 ha
Powierzchnia obszarów ochrony ścisłej 11 514 ha
Powierzchnia lasów 15 124 ha
Powierzchnia pięter: hal i turni 5 660 ha
Długość szlaków turystycznych 245 km
Liczba turystów w roku 3 mln
Rysy 2499 mŚwinica 2301 mKozi Wierch 2291 mStarorobociański Wierch 2176 mWołowiec 2063 mKasprowy Wierch 1985 mGiewont 1894 m
Kasprowy Wierch
Najwyższe szczyty Tatrzańskiego PN
Flora Tatrzańskiego PNFlora Tatrzańskiego Parku Narodowego składa się z 1000 gatunków roślin naczyniowych, wśród których znajdują się 102 gatunki roślin chronionych. W tej liczbie 91 gatunków objętych jest ochroną ścisłą, zaś 11 ochroną częściową. Wśród taksonów chronionych dominują rośliny górskie stanowią one 58%. Dla 14 górskich taksonów chronionych Tatry są jedynym obszarem występowania w Polsce,
np.: limba, goździk lodowcowy, goryczka krótkołodygowa.
Szarotka alpejska Krokusy
Rośliny chronione w Tatrzańskim Parku
NarodowymGoryczuszka orzęsiona,
szarotka, dębik ośmiopłatkowy, goryczka wiosenna, szafran spiski,
zarzyczka górska.
Piętra roślinne i klimatyczne Tatrzańskiego PN
Wysokośćw metrach n. p. m.
Piętroklimatyczne
Piętroroślinne
Dominującytyp roślinności
ok. 900 – 1200 umiarkowanie chłodne regiel dolny lasy
jodłowo – bukowe
ok. 1200 – 1550 chłodne regiel górny lasyświerkowe
ok. 1550 – 1800 bardzo chłodne subalpejskie kosodrzewina
ok. 1800 – 2250 umiarkowaniezimne alpejskie (halne) łąki
wysokogórskie
powyżej 2250 zimne turniowe(subniwalne)
zespół boimkiDwurzędowej, porosty
Fauna Tatrzańskiego PN• Ssaki 53 gatunki (m.in. niedźwiedź brunatny, ryś, żbik, wilk,
wydra, nietoperze, gryzonie, jeleń i sarna). Kozice, świstaki i norniki śnieżne występują tylko w TPN.
• Ptaki 101 gatunków (m.in. płochacz halny,
kopciuszek, pomurnik, nagórnik). Rzadkie w skali kraju gatunki to: orzeł przedni, cietrzew, głuszec, dzięcioł trójpalczasty.
Fauna Tatrzańskiego PN• Gady 3 gatunki ( jaszczurka żyworodna, zaskroniec, żmija zygzakowata).• Płazy 7 gatunków (salamandra plamista, traszka zwyczajna, traszka
karpacka, traszka górska, kumak górski, ropucha szara, żaba trawna).• Ryby 6 gatunków (pstrąg potokowy, pstrąg tęczowy (introdukowany, wymarły), pstrąg źródlany (introdukowany), lipień europejski,
strzebla potokowa, głowacz pręgopłetwy).
Traszka
Zwierzęta chronione w Tatrzańskim Parku
Narodowym
Do osobliwości faunistycznych parku należą chronione już od połowy XIX
wieku kozica i świstak, oraz niedźwiedź brunatny i kilkanaście
gatunków ptaków, w tym: orzeł przedni, sokół, pomurnik i płochacz
halny.
Zwierzęta W wyższych partiach lasów gnieżdżą się głuszec, cietrzew i
jarząbek. W lasach liczne są także jelenie, sarny i drobne gryzonie.
Tatry - pochodzenie nazwy• W dokumentach nazwa Tatr
pojawia się po raz pierwszy w 1086 w przywileju cesarskim Henryka IV dla biskupstwa praskiego, w postaci Triti czy Tritri. Następnie przed 1125 występuje - powtórzona z poprzedniego dokumentu w poprawionej postaci - w rękopisie kronikarza czeskiego - Kosmasa w formie Tatri, która przez różnych wydawców tego rękopisu była źle odczytana i podawana jako Tryn, Tritri, Triti, Tryti itd. W źródłach węgierskich z XII-XIV w. nazwa istnieje w postaci Turtur, Turtul, Tortol, Tarczal, Alpes Tatrarum itd. W tej samej postaci, co dziś, w polskich źródłach nazwa pojawia się od 1255 roku.
Atrakcje turystyczne Tatrzańskiego PNUnikalność tatrzańskiego krajobrazui przyrody przyciąga kilka milionów turystów rocznie:• Znajduje się tu 113 jezior, 1000 źródeł,
ponad 650 jaskiń, mnóstwo potoków i wodospadów.
• Największe doliny: Dolina Chochołowska, Dolina Kościeliska, Wąwóz Kraków.
• Atrakcję turystyczna stanowi najgłębsza w Tatrach Zachodnich Jaskinia Lodowa i piękna Jaskinia Mroźna, oraz Morskie Oko i Czarny Staw.
Morskie Oko
Sieć szlaków turystycznych w TPN – 245km
Morskie Oko
• Morskie Oko jest największym jeziorem w polskiej części Tatr, zajmuje powierzchnię 34,93ha, szerokość 566m, długość 862m, w najgłębszym miejscu osiąga 50,8m. Morskie Oko położone jest w Dolinie Rybiego Potoku, na wysokości około 1395m n.p.m..
Widmo Brockenu• Dość rzadkim zjawiskiem jest oglądanie
własnego cienia na powłoce chmur znajdującej się kilkanaście lub kilkadziesiąt metrów poniżej. Jest to możliwe w słoneczny dzień, kiedy słońce znajduje się z tyłu za plecami. Cień własnej sylwetki jest zwykle otoczony pojedynczą lub podwójną tęczową aureolą.Zjawisko to polega na załamaniu się światła w kropelkach mgły i tworzeniu tęczowych okręgów. Nazwa pochodzi od szczytu Brocken w górach Hartzu gdzie po raz pierwszy opisano zaobserwowane zjawisko. Wśród doświadczonych turystów krąży przekonanie, że kiedy człowiek zobaczy ten efekt po raz pierwszy to grozi mu niebezpieczeństwo pozostania w górach na zawsze. Dopiero po 3 razach groźba gór mija. Zjawisko to jest bardzo widowiskowe i nawet najlepsze zdjęcie nie jest w stanie tego oddać.
Czarny Staw Gąsienicowy• Czarny Staw jest największym
jeziorem Doliny Gąsienicowej i jednym z dwóch położonych w części wschodniej nazywanej Czarną Doliną Gąsienicową (drugie jezioro to Zmarzły Staw).Nad staw prowadzi niebieski szlak turystyczny. Przy północnym brzegu szlak rozwidla się prowadząc w prawo na Przełęcz Karb (szlak zielony), a w lewo wzdłuż wschodniego brzegu jeziora niebieski szlak prowadzi nad Zmarzły Staw i dalej na Przełęcz Zawrat. Nad wschodnim brzegiem Czarnego Stawu odbija w lewo szlak na Skrajny Granat (szlak żółty).
Jaskinia Raptawicka• Otwór wejściowy jest obszerny i wchodzi się nim pod
górkę. Aby dostać się do głównej komory trzeba pokonać drabinkę. Sala ta ma charakter zawaliskowy i na jej dnie leżą bloki wapienne oderwane od stropu. Z sali tej można iść w trzech kierunkach. W prawo prowadzi w dół długi na 30 m ślepy korytarz z boczną szczeliną. W lewo znajduje się również opadający w dół korytarz o długości 20 m. Na końcu tego korytarza możemy przedostać się do ciasnej szczeliny o równoległym do korytarza przebiegu. Główny ciąg prowadzi na wprost do następnej sali, z której biegną w lewo dwa łączące się korytarze. Idąc na wprost można przedostać się przez ciasny przełaz do kolejnego obszernego korytarza z kapliczką na ścianie.
Jaskinia Dziura• Jaskinia Dziura położona jest najbliżej Zakopanego ze
wszystkich jaskiń dostępnych dla zwykłego turysty, znajduje się w małej dolinie ku Dziurze. Jest to pierwsza dolina reglowa położona na wschód od doliny Strążyskiej.
• Znali ją już siedemnastowieczni poszukiwacze skarbów i kruszców. Jest też jaskinią znaną z dawnych opisów w literaturze. Początkowo nazywano ją Jaskinią Strążyską lub Zbójnicką Jamą (od ostatniego zbójnika tatrzańskiego Wojciecha Mateji). Nazwa Dziura, oznacza w góralskiej gwarze jaskinię.
Smocza Jama• Smocza Jama położona jest w odnodze Doliny
Kocieliskiej w Wąwozie Kraków. Posiada dwa otwory:dolny, wejściowy, położony na wysokości ok. 1100 m n.p.m. (15 metrów nad dnem wąwozu) i górny, wyjściowy znajdujący się na wysokości ok. 1120 m n.p.m. (ok. 50 m nad dnem Doliny Kocieliskiej).Nazwa jaskini pochodzi od doliny, w jakiej się znajduje ( są tu też Ratusz, Kazimierz, Rynek, Zamek ). Jaskinia znana od dawna góralom, poszukiwaczom skarbów i górnikom zamieszkującym Stare Kościeliska. Pisał o niej Gotfryd Ossowski w 1882 r. nazywając ją Smokiem, ale pomylił się, co do długości, 100 m to dużo za dużo. Zwiedzano ją już w XIX w.
Dolina Kościeliska
Dolina chochołowska
Dolina Pięciu Stawów Polskich
Bibliografia: [1] Fabijański P., „Parki narodowe”, Wydawnictwo Podsiedlik-
Raniowski i Spółka, Poznań 1990 r.[2] Hofmann H., „Ssaki” Wydawnictwo Klub Dla Ciebie[3] Hoppe L., Lewiński W., Sternicka A., „Przyroda 5” Wydawnictwo
Operon, Rumia 2000 r.[4] Kłyś M., Zbikowska – Zdun K., „Biologia 3” Wydawnictwo Nowa
Era,[5] Radwańska – Paryska Z., „Rośliny tatrzańskie” WSiP, Warszawa
1988 r.Warszawa 2002 r.[6] Strona internetowa http://www.cyf-kr.edu.pl/tpn/