Tay phuong huyen bi - NI GIỚI KHẤT SĨ– Tuy vaäy, neáu khoâng thaáu trieät ñöôïc yù nghóa cuûa ñoaïn vaên aáy, anh seõ khoâng bao giôø coù theå hieåu nhöõng

5

LÔØI DAÃN

Moät vaøi ñoäc giaû chaéc coøn nhôù, caùch ñaây vaøi naêm ôû gaàn khu Covent Garden ôû Luaân Ñoân

coù moät tieäm saùch cuõ. Toâi noùi “moät vaøi” vì ña soá moïi ngöôøi chaéc haún khoâng thích thuù bao nhieâu vôùi nhöõng boä coå thö quyù giaù maø oâng D., chuû tieäm vaø cuõng laø baïn coá tri cuûa toâi, ñaõ phí coâng lao suoát caû moät ñôøi ñeå goùp nhaët vaø choàng chaát leân nhöõng keä saùch ñaày buïi baùm.

Treân toaøn coõi chaâu AÂu, coù leõ ñoù laø nôi maø nhöõng keû toø moø coù theå tìm thaáy nhieàu loaïi saùch coå xöa hieám coù, nhaát laø veà caùc vaán ñeà huyeàn hoïc, thuaät luyeän kim,1 phuø pheùp, chieâm tinh, phöông thuaät v.v... maø ngöôøi hoïc giaû say meâ khoa huyeàn moân naøy ñaõ thu thaäp töø khaép nôi. Ngöôøi chuû tieäm ñaõ tieâu phí caû moät gia taøi ñeå mua nhöõng boä saùch coå ñoù – nhöõng thöù maø thaät ra khoâng theå baùn laïi ñöôïc. Nhöng oâng ta laïi cuõng khoâng heà muoán baùn nhöõng cuûa quyù doù!

1 Trong saùch naøy, thuaät luyeän kim ñöôïc duøng ñeå chæ ñeán moät khoa hoïc huyeàn bí coå xöa, theo ñoù ngöôøi ta tin raèng coù theå bieán caùc kim loaïi khaùc thaønh ra vaøng; vaø caùc nhaø luyeän kim xöa kia laø nhöõng ngöôøi tu luyeän caùc chuù thuaät, phuø pheùp ñeå coù theå laøm ñöôïc vieäc ñoù.

Taây phöông huyeàn bí6

Khi moät khaùch haøng böôùc vaøo tieäm cuûa oâng, ñoù laø caû moät vaán deà nghieâm troïng. Baèng moät caùi nhìn soi moùi, oâng theo doõi töøng cöû chæ, ñoäng taùc nhoû nhaët nhaát cuûa ngöôøi aáy. OÂng toû ra baên khoaên, lo ngaïi, ñeà cao caûnh giaùc, nhaên maët nhíu maøy vaø reân sieát moät caùch ñau ñôùn khi nhìn thaáy nhöõng baøn tay phaøm tuïc xaâm phaïm ñeán nhöõng pho saùch quyù giaù cuûa oâng vaø loâi ra khoûi choã cuûa noù.

Neáu baïn chuù yù ñeán moät quyeån saùch quyù trong “coå taøng vieän” cuûa oâng ta, vaø caùi giaù “caét coå” ghi ngoaøi bìa chöa ñuû cao ñeå laøm cho baïn hoaûng hoàn, thì oâng ta thöôøng taêng leân gaáp ñoâi neáu baïn cöông quyeát muoán mua. Baïn do döï chaêng? Khi ñoù, oâng ta seõ laáy laøm khoaùi traù maø giaät laïi töø treân tay baïn quyeån saùch maø baïn ñang meâ say. Traùi laïi, neáu baïn baèng loøng mua vôùi caùi giaù “caét hoïng” ñoù, thì oâng ta laäp töùc trôû thaønh hieän thaân cuûa söï thaát voïng! Vaø trong tröôøng hôïp ñoù, oâng ta seõ ñeán goõ cöûa nhaø baïn giöõa luùc ñeâm khuya canh vaéng ñeå naên næ baïn nhöôøng laïi – vôùi baát cöù ñieàu kieän naøo do chính baïn neâu ra – quyeån saùch maø baïn ñaõ daùm boû tieàn mua!

Chính oâng ta cuõng laø moät tín ñoà trung thaønh cuûa Paracelse vaø Jamblique cuõng nhö nhöõng baäc ñaïo sö khaùc thôøi coå ñaïi, nhöng oâng ta khoâng thích löu truyeàn cho keû phaøm tuïc nhöõng giaùo lyù huyeàn moân cao sieâu maø oâng ta ñaõ hoïc ñöôïc.

7Nguyeãn Höõu Kieät dòch

Tröôùc ñaây, khi coøn ñang tuoåi thanh xuaân, toâi ñaõ coù luùc muoán hieåu bieát veà nguoàn goác thaät söï vaø giaùo lyù cuûa moät moân phaùi dò kyø goïi laø phaùi Hoàng Hoa (Rose–croix). Khoâng thoûa maõn vôùi nhöõng gì ñaõ ñöôïc coâng boá trong nhöõng saùch vôû noâng caïn noùi veà vaán ñeà naøy, toâi lieàn nghó ñeán tieäm saùch cuõ cuûa oâng D. vôùi nhöõng boä coå thö phong phuù maø oâng ñaõ goùp nhaët ñöôïc, chaéc haún coù theå cung öùng cho toâi nhöõng taøi lieäu chính xaùc hôn. Nghó vaäy, toâi beøn ñeán vieáng tieäm saùch cuûa oâng.

Khi böôùc vaøo cöûa tieäm, toâi chuù yù ngay ñeán daùng daáp ñaïo maïo vaø taùc phong khaû kính cuûa moät oâng khaùch cao nieân maø toâi chöa heà gaëp ôû ñoù bao giôø. Toâi caøng ngaïc nhieân hôn khi thaáy vò chuû tieäm ngaïo ngheã kia toû ra raát möïc cung kính ñoái vôùi ngöôøi laï maët. oâng ta noùi moät caùch soâi noåi haøo höùng trong khi toâi ñang laät töøng trang cuûa quyeån thö muïc:

– Thöa oâng, töø khi toâi baét ñaàu khaûo cöùu veà caùc vaán ñeà naøy, ñaõ boán möôi laêm naêm nay, chæ coù oâng laø ngöôøi duy nhaát toâi thaáy xöùng ñaùng laø khaùch haøng cuûa toâi. Trong moät thôøi ñaïi noâng noåi thieån caän nhö ngaøy nay, laøm sao oâng laïi coù theå sôû ñaéc ñöôïc nhöõng kieán thöùc thaâm saâu ñeán theá? Coøn caùc moân phaùi sieâu vieät aáy, giaùo lyù coå truyeàn cuûa hoï töï muoân ñôøi vaãn laø ñieàu bí hieåm ñoái vôùi caùc trieát gia caän ñaïi. OÂng coù theå noùi cho toâi bieát chaêng, hieän nay coù nhöõng loaïi saùch


vôû naøo coøn toàn taïi treân maët ñaát coù theå soi saùng cho chuùng toâi veà nhöõng vaán ñeà aáy?

Khoâng caàn phaûi noùi, khi nghe ñeán maáy chöõ “moân phaùi sieâu vieät” laø toâi lieàn chuù yù ngay vaø laäp töùc laéng tai nghe caâu traû lôøi cuûa ngöôøi khaùch laï. OÂng laõo ñaùp:

– Toâi khoâng nghó raèng caùc baäc ñaïo sö cuûa moân phaùi aáy ñaõ töøng löu truyeàn giaùo lyù cuûa caùc ngaøi, tröø phi trong nhöõng baûn vaên vôùi lôøi leõ bí hieåm vaø nhöõng nguï ngoân thaàn bí. Vaø toâi cuõng khoâng traùch caùc ngaøi veà söï kín ñaùo ñoù.

Noùi ñeán ñaây oâng laõo ngöøng laïi, vaø coù veû saép söûa ra veà. Toâi beøn ñoät ngoät hoûi ngöôøi chuû tieäm:

– Naøy oâng D., trong quyeån thö muïc naøy toâi khoâng thaáy coù teân saùch naøo noùi veà moân phaùi Hoàng Hoa!

–Moân phaùi Hoàng Hoa!

Ngöôøi khaùch laï noùi laëp laïi caâu aáy vaø ñeán löôït oâng ta nhìn toâi moät caùch ngaïc nhieân roài noùi:

– Ai laø ngöôøi coù theå giaûi thích nhöõng bí phaùp cuûa phaùi Hoàng Hoa neáu khoâng phaûi laø moät moân sinh cuûa phaùi aáy? Vaø anh töôûng raèng moät tín ñoà cuûa moân phaùi bí maät nhaát trong caùc giaùo phaùi huyeàn moân laïi coù theå tieát loä söï minh trieát aån giaáu cuûa hoï cho ngöôøi theá gian hay sao?.


Toâi thaàm nghó: AØ! Ñaây môùi chính laø caùi “moân phaùi sieâu vieät” maø oâng ta noùi luùc naõy! Theá ra mình ñaõ gaëp ñöôïc moät moân ñoà chính coáng cuûa moân phaùi Hoàng Hoa ñaây roài!

Ñoù laø moät nhaân vaät kyø bí, coù nhöõng thoùi quen laï ñôøi vaø nhöõng yù kieán khaùc thöôøng. OÂng ta khoâng bao giôø tieát loä veà tung tích hay dó vaõng cuûa mình, vaø toâi chaúng heà bieát gì veà cuoäc ñôøi cuûa oâng. OÂng döôøng nhö khoâng coù gia ñình, vaø toâi vaãn töôûng nhö theá cho ñeán moät ngaøy noï, ngöôøi chaáp haønh di chuùc cuûa oâng laø moät thaân nhaân xa ôû nöôùc ngoaøi, ñeán thoâng baùo cho toâi bieát raèng tröôùc khi qua ñôøi oâng baïn giaø cuûa toâi coù ñeå laïi cho toâi moät di saûn khaù lôùn. Di saûn naøy goàm moät soá tieàn lôùn vaø moät vaøi quyeån saùch vieát tay quyù baùu maø toâi duøng laøm taøi lieäu ñeå vieát neân nhöõng trang saùch naøy.

Toâi nghó raèng phaàn di saûn thöù hai naøy haún coù lieân quan ñeán cuoäc ñaøm thoaïi khi toâi ñeán vieáng oâng laõo chæ khoaûng vaøi tuaàn tröôùc khi oâng qua ñôøi. Tuy oâng baïn giaø cuûa toâi raát ít khi theo doõi nhöõng traøo löu vaên chöông hieän ñaïi, nhöng vôùi moät söï côûi môû hoàn nhieân oâng saün saøng cho pheùp toâi tham khaûo yù kieán oâng veà nhöõng coâng trình vaên ngheä maø moät sinh vieân treû tuoåi vaø non nôùt nhö toâi muoân thöïc hieän vôùi loøng tham voïng cuoàng nhieät cuûa mình.


Hoâm aáy, toâi hoûi yù kieán oâng veà moät quyeån saùch tham luaän maø toâi ñònh vieát vôùi muïc ñích trình baøy nhöõng taùc duïng cuûa caûm höùng ñoái vôùi nhöõng dieãn bieán cuûa tính chaát con ngöôøi. OÂng laõo laéng nghe moät caùch kieân nhaãn quan nieäm taàm thöôøng voâ vò cuûa toâi veà cuoán saùch aáy. Keá ñoù, oâng quay laïi tuû saùch cuûa oâng, laáy ra moät quyeån saùch cuõ vaø ñoïc cho toâi nghe vaøi ñoaïn ñaïi khaùi nhö sau:

“Trong ñoaïn naøy, nhaø trieát hoïc Platon trình baøy boán loaïi ñam meâ ñöa ñeán söï höùng khôûi vaø nguoàn caûm höùng thieâng lieâng. Tröôùc heát laø söï ñam meâ aâm nhaïc, keá doù laø söï ñam meâ thaàn bí, thöù ñeán laø söï ñam meâ tieân tri vaø sau cuøng laø söï ñam meâ aùi tình.”

OÂng laõo noùi: – Taùc giaû phuû nhaän trong linh hoàn coøn coù moät caùi

gì cao sieâu hôn lyù trí, vaø quaû quyeát raèng trong baûn theå con ngöôøi coù nhöõng naêng löïc khaùc bieät nhau, chaúng haïn nhö do moät trong nhöõng naêng löïc ñoù maø chuùng ta phaùt hieän vaø thaáu trieät ñöôïc nhöõng khoa hoïc vaø ñònh lyù moät caùch mau choùng laï thöôøng, chaúng khaùc naøo do tröïc giaùc, hoaëc do moät naêng löïc khaùc maø ngöôøi ta ñaït tôùi möùc toät ñænh cuûa ngheä thuaät, chaúng haïn nhö nhöõng böùc töôïng ñieâu khaéc cuûa Phidias.

Taùc giaû coøn khaúng ñònh raèng “loøng höùng khôûi” chæ boäc phaùt khi phaàn sieâu lyù trí trong linh hoàn tieáp xuùc


vôùi thaàn minh, vaø baèng caùch ñoù taïo neân moät nguoàn caûm höùng thieâng lieâng tröïc tieáp. Tieáp tuïc bình luaän veà trieát hoïc Platon, taùc giaû nhaän xeùt raèng “moät trong nhöõng loaïi ñam meâ ñoù (nhaát laø ñam meâ aùi tình, coù theå ñöa linh hoàn ñeán nieàm phuùc laïc ñaàu tieân vaø sieâu vieät cuûa noù. Nhöng vaãn coù moät söï hôïp nhaát chaët cheõ vaø saâu xa giöõa taát caû caùc loaïi ñam meâ vaø dieãn trình tieán hoùa töï nhieân cuûa taâm thöùc phaûi ñi qua töøng giai ñoaïn, tröôùc heát laø qua söï höùng khôûi veà aâm nhaïc, keá ñoù qua söï höùng khôûi thaàn bí, thöù ñeán laø söï höùng khôûi tieân tri vaø sau cuøng laø söï höùng khôûi aùi tình.

Trong khi toâi ngoài nghe vôùi moät taâm traïng söûng soát, bôõ ngôõ vaø taäp trung moïi söï chuù yù ñeå coá gaéng nhaän hieåu nhöõng lôøi leõ toái taêm bí hieåm ñoù, oâng laõo gaäp saùch laïi vaø noùi moät caùch haû heâ:

– Ñoù laø chuû ñeà quyeån saùch cuûa anh, noù laø ñeà muïc chính yeáu cuûa coâng trình vaên hoïc maø anh muoán thöïc hieän!

Toâi laéc ñaàu, ñaùp vôùi moät gioïng baát maõn: – Thöa tieân sinh, ñoù laø nhöõng lôøi leõ sieâu vieät vaø

toát ñeïp voâ cuøng. Nhöng laïy trôøi, toâi chaúng hieåu chi caû! Xin oâng thöù loãi, nhöng so vôùi nhöõng bí phaùp cuûa moân phaùi Hoàng Hoa vaø nhöõng toå chöùc huyeàn moân khaùc thì luaän ñieäu bí hieåm cuûa Platon coù leõ chæ laø nhöõng troø chôi treû con maø thoâi!


– Tuy vaäy, neáu khoâng thaáu trieät ñöôïc yù nghóa cuûa ñoaïn vaên aáy, anh seõ khoâng bao giôø coù theå hieåu nhöõng giaùo lyù cao sieâu nhaát cuûa moân phaùi Hoàng Hoa hay cuûa nhöõng moân phaùi khaùc maø anh vöøa chaâm bieám vôùi moät gioïng khinh thöôøng.

– OÀ! Neáu vaäy thì toâi xin boû cuoäc vaø ñaønh chòu hoaøn toaøn thaát voïng. Nhöng neáu tieân sinh laø ngöôøi ñaõ naém vöõng vaán ñeà, sao oâng khoâng vieát saùch nhaèm trình baøy nhöõng vaán ñeà aáy ñeå laïi cho haäu theá?

– YÙ hay ñaáy! Nhöng neáu toâi ñaõ coù saün moät cuoán saùch laáy ñieàu doù laøm chuû ñeà, anh coù baèng loøng nhaän laáy coâng vieäc trình baøy noù vôùi coâng chuùng hay khoâng?

– Toâi saün loøng.

Toâi ñaùp, vaø ngay sau ñoù lieàn nhaän ra laø mình quaù voäi vaøng!

OÂng laõo noùi tieáp:

– Toâi ghi nhaän lôøi höùa cuûa anh, vaø sau khi toâi cheát, anh seõ nhaän ñöôïc taäp baûn thaûo. Theo lôøi anh ñaõ noùi vôùi toâi veà nhöõng traøo löu cuûa vaên chöông hieän ñaïi, toâi khoâng chaéc laø anh seõ gaët haùi ñöôïc gì nhieàu trong coâng vieäc naøy. Hôn nöõa, toâi phaûi noùi tröôùc cho anh bieát raèng coâng vieäc naøy seõ coù phaàn hôi khoù nhoïc ñaáy!


– Ñoù laø moät quyeån tieåu thuyeát chaêng?

– ÖØ, tieåu thuyeát, nhöng cuõng khoâng haún laø tieåu thuyeát. Vì ñoù coù theå laø chaân lyù cho nhöõng ai hieåu ñöôïc noù, nhöng seõ laø moät caâu chuyeän vieãn voâng ñoái vôùi nhöõng ngöôøi khoâng hieåu ñöôïc.

Theá laø taäp baûn thaûo ñaõ ñeán tay toâi, keøm theo moät maûnh giaáy nhoû cuûa oâng baïn giaø ñaõ töø traàn, nhaéc laïi lôøi höùa daïi doät cuûa toâi. Vôùi moät söï thích thuù pha chuùt buoàn man maùc, vaø vôùi moät söï toø moø noân noùng, toâi vaën baác ñeøn vaø môû goùi saùch ra. Baïn ñoïc haõy töôûng töôïng söï kinh ngaïc cuûa toâi khi nhaän thaáy taäp baûn thaûo ñöôïc vieát tay baèng moät thöù chöõ bí maät maø toâi cheùp laïi döôùi ñaây moät soá chöõ ñieån hình:

Taát caû choaùn heát 940 trang giaáy vôû hoïc troø!

Toâi khoâng tin vaøo maét mình vaø töôûng laø mình ñang meâ nguû. Toâi saép söûa xeáp taát caû vaøo hoäc tuû ñeå khoâng bao giôø ñoäng ñeán nöõa thì boãng nhìn thaáy moät quyeån saùch nhoû ñoùng bìa da maøu thieân thanh, maø tröôùc ñoù trong luùc voäi vaøng toâi ñaõ khoâng ñeå yù ñeán. Toâi môû quyeån saùch aáy ra, vaø laáy laøm vui möøng voâ haïn khi thaáy ñoù laø moät quyeån töï ñieån, chính laø caùi chìa khoùa ñeå tra khaûo yù nghóa nhöõng chöõ bí maät noùi treân.


Toâi beøn baét tay vaøo vieäc moät caùch haêng say. Nhöng phaûi noùi ngay raèng ñoù khoâng phaûi laø moät vieäc deã daøng. Toâi ñaõ maát ñeán hai naêm laøm vieäc khoù nhoïc môùi thaâu hoaïch ñöôïc moät vaøi tieán boä. Toâi coù theå noùi raèng, ngoaøi caùc khoaûn thôøi gian daønh cho nhöõng coâng vieäc gaáp ruùt hôn, lôøi höùa noâng noåi cuûa toâi ñaõ baét toâi phaûi traû moät giaù raát ñaét laø nhieàu naêm laøm vieäc vaát vaû ñeå thöïc hieän noù.

Coâng vieäc laïi caøng khoù khaên hôn nöõa vì baûn thaûo ñöôïc vieát baèng moät theå vaên vaàn, döôøng nhö taùc giaû coù duïng yù trình baøy taùc phaåm cuûa mình baèng moät hình thöùc thi vò. Tuy nhieân, toâi khoâng ñuû khaû naêng chuyeån dòch theo theå vaên naøy, cho duø toâi vaãn muoán coá gaéng giöõ ñuùng theo yù muoán cuûa taùc giaû. Vì theá, toâi baét buoäc phaûi vieát laïi theo theå vaên xuoâi.

Toâi cuõng phaûi thuù thaät raèng, maëc duø ñaõ heát söùc coá gaéng vaø khoâng quaûn coâng lao khoù nhoïc, toâi vaãn khoâng hoaøn toaøn chaéc chaén laø ñaõ dòch ñöôïc heát yù nghóa chính xaùc cuûa nhöõng chöõ bí maät trong taäp baûn thaûo. Thaäm chí, thænh thoaûng vì coù moät vaøi khoaûng troáng trong caâu chuyeän, hoaëc vì khoâng theå giaûi ñoaùn ñöôïc yù nghóa cuûa moät soá chöõ, toâi buoäc phaûi laáp ñaày khoaûng troáng baèng nhöõng ñoaïn vaên cuûa rieâng mình. Nhöõng ñoaïn vaên naøy haún laø raát deã nhaän ra, nhöng


toâi cuõng töï haøo raèng noù khoâng ñi ngöôïc laïi vôùi yù chính trong toaøn theå caâu chuyeän.

Söï thuù nhaän treân ñöa toâi ñeán keát luaän nhö sau:

“Thöa quyù ñoäc giaû, neáu trong quyeån saùch naøy coù chuùt gì laøm baïn thích thuù, thì haún laø toâi coù ñoùng goùp ít nhieàu coâng lao trong ñoù; coøn neáu coù gì laøm cho baïn khoâng ñöôïc haøi loøng, thì xin haõy phieàn traùch oâng baïn giaø kyø quaùi cuûa toâi.”

London, thaùng 1 naêm l842

Sir Bulwer Lytton

16

17

CHÖÔNG MOÄT

TÖØ MOÄT GIA ÑÌNH NGHEÄ SÓ

Moät gia ñình ngheä só – Ngöôøi laï maët – Lôøi caûnh giaùc – Ñaïo sö Kieàm Maâu – Moät giai thoaïi tieàn Caùch maïng – My Coát xuaát hieän – Moät döï caûm khoù hieåu –

Loøng ngöôøi trinh nöõ

Moät gia ñình ngheä só

Hoài cuoái theá kyû 18, taïi thaønh phoá Naples, mieàn Nam nöôùc YÙ, coù moät ngheä só taøi hoa teân laø

Gaetano Pisani. OÂng laø moät nhaïc só coù thieân taøi nhöng khoâng ñöôïc söï aùi moä cuûa coâng chuùng. Trong nhöõng nhaïc phaåm cuûa oâng luoân coù moät caùi gì ñoù laï kyø, ngaùo ngoå, khoâng phuø hôïp vôùi thaåm quan cuûa giôùi moä ñieäu ñöông thôøi. OÂng öa chuoäng nhöõng ñeà taøi bí hieåm laï luøng, vaø thöôøng loàng vaøo ñoù nhöõng nhaïc khuùc eâm dòu nheï nhaøng, thaùnh thoùt du döông, nhöng thænh thoaûng laïi xen vaøo nhöõng aâm thanh thaùc loaïn ñieân roà, gaây cho thính giaû moät caûm giaùc haõi huøng sôï seät.

Chæ caàn nghe qua töïa ñeà caùc taùc phaåm cuûa Pisani cuõng coù theå bieát ñöôïc tính chaát loaïi nhaïc aáy laø nhö


theá naøo, chaúng haïn nhö: “Böõa tieäc cuûa nhöõng aùc phuï”, “Nhöõng muï phuø thuûy ôû Benevento”, “Orpheùe xuoáng ñòa nguïc” v.v... vaø nhieàu soaïn phaåm töông töï khaùc nöõa.

Cuõng may laø Pisani khoâng chæ laø moät nhaø soaïn nhaïc (vì neáu theá thì coù leõ oâng ñaõ phaûi cheát ñoùi!), maø coøn laø moät tay chôi vó caàm coù taøi ngheä xuaát saéc. Nhôø ñoù maø oâng ta coù theå soáng phong löu vôùi tö caùch moät nhaïc coâng trong ban nhaïc cuûa Ñaïi hí vieän San Carlo.

Trong vai troø naøy, Pisani ñöôïc giao phoù nhöõng coâng vieäc roõ raøng nhaát ñònh, vaø ñieàu ñoù giuùp thu heïp nhöõng côn ngaãu höùng roà daïi cuûa oâng trong moät giôùi haïn hôïp lyù. Vaäy maø ngöôøi ta keå raèng oâng cuõng ñaõ töøng bò ñuoåi ra khoûi ban nhaïc ít nhaát laø naêm laàn vì trong nhöõng côn ngaãu höùng baát thaàn ñaõ gieo söï hoang mang kinh ñoäng cho thính giaû vaø gaây naùo loaïn trong toaøn theå ban nhaïc vôùi nhöõng khuùc bieán taáu ngaùo ngoå ñieân cuoàng ñeán noãi ngöôøi ta töôûng raèng nhöõng muï phuø thuûy vaø aùc phuï, nguoàn caûm höùng cuûa oâng ta, ñaõ thöïc söï hieän hình vaø caøo caáu vaøo nhöõng daây ñaøn vôùi moùng vuoát cuûa hoï! Tuy nhieân vì khoâng theå tìm ñaâu ñöôïc moät nhaïc coâng naøo taøi gioûi hôn, ít nhaát laø trong nhöõng luùc oâng ta coøn bình tónh saùng suoát, neân Ban giaùm ñoác hí vieän buoäc loøng phaûi thu nhaän Pisani trôû laïi. Nhöng sau cuøng thì Pisani cuõng ñaønh an phaän vaø


chòu haõm mình goø boù vôùi nhöõng nhaïc khuùc ñaõ vaïch saün trong cuoäc hoøa taáu.

Pisani coù vôï vaø moät coâ con gaùi ñaõ gaàn ñeán tuoåi tröôûng thaønh. Baø Pisani laø moät phuï nöõ ngöôøi Anh, treû hôn oâng raát nhieàu. Con gaùi oâng teân Kieàu Dung, coù moät saéc ñeïp laï thöôøng, döôøng nhö laø moät söï hoøa hôïp cuûa nhöõng yeáu toá traùi ngöôïc. Naøng coù maùi toùc vaøng oùng nuoät coøn phong phuù vaø röïc rôõ hôn caû nhöõng thieáu nöõ mieàn Baéc AÂu, nhöng ñoâi maét maøu naâu saäm laïi chieáu ra moät aùnh saùng dòu hieàn vaø haáp daãn nhö caùc thieáu nöõ phöông Ñoâng.

Thaät khoâng laï gì khi coâ con gaùi cuûa nhaïc só taøi hoa Pisani sôùm bieåu loä söï thích thuù veà aâm nhaïc. Nhöõng khuynh höôùng naøy phaùt trieån ñaëc bieät vôùi moät thính giaùc thaåm aâm vaø moät gioïng haùt thieân phuù. Khi coøn laø treû thô naøng ñaõ haùt raát hay. Ngoaøi söï hoïc ôû nhaø tröôøng, cha naøng coøn nhôø caùc nhaïc sö ñoàng nghieäp luyeän taäp cho gioïng haùt cuûa naøng trôû neân thaønh thuïc, vaø ñoàng thôøi cuõng cho naøng theo hoïc moân kòch ngheä vaø dieãn xuaát treân saân khaáu ñeå chuaån bò cho naøng vaøo giôùi ca kòch.

Khoâng bao laâu, naøng ñaõ trôû thaønh moät maàm non ñaày trieån voïng trong töông lai vaø saün saøng böôùc vaøo moät cuoäc ñôøi ngheä só.


Ngöôøi laï maët

Naêm aáy, Kieàu Dung ñöôïc möôøi saùu tuoåi. Caû thaønh phoá Naples ñang baøn taùn xoân xao veà

chöông trình nhaïc kòch môùi saép ñöôïc trình dieãn taïi hí vieän vôùi söï xuaát hieän cuûa moät nöõ ca só môùi. Ñoù laø vôû nhaïc kòch “Ngö nöõ” (La Sireøne) cuûa nhaïc só Pisani do aùi nöõ oâng ta laø Kieàu Dung ñoùng vai ñaøo chính.

Dó nhieân, ñeâm trình dieãn ñaàu tieân mang ñeán taâm traïng raát hoài hoäp cho cha con nhaïc só Pisani. Trong maøn thöù nhaát, ñaõ coù luùc hy voïng thaønh coâng döôøng nhö raát mong manh vaø ñaùng ngôø. Ñoù laø luùc nhaïc khuùc hôïp taáu böôùc vaøo ñoaïn ñaày daãy nhöõng aâm giai “phaù ngang” vaø cuoàng noä, vôùi nhöõng aâm thanh vang doäi chaùt tai vaø gaây moät caûm giaùc rôïn ngöôøi! Moät luoàng dö luaän baát maõn lan ra moät caùch ñaùng ngaïi trong khaép thính ñöôøng. Nhöõng dieãn vieân vaø daøn nhaïc, voâ cuøng nhaïy caûm vôùi nhöõng phaûn öùng cuûa thính giaû, laáy laøm lo ngaïi veà söï thì thaàm baát maõn ñoù. Vaøo giai ñoaïn quyeát lieät, döôøng nhö hoï khoâng coøn ñuû tinh thaàn vaø nghò löïc caàn thieát ñeå cöùu vaõn tình theá baát lôïi kia vaø ñaït tôùi söï thaønh coâng. Treân saân khaáu, baát cöù moät soaïn giaû hay dieãn vieân môùi naøo cuõng ñeàu gaëp phaûi nhöõng ñoái thuû ñaùng ngaïi: nhöõng ngöôøi naøy chæ chieám moät tyû leä khoâng ñaùng keå khi moät cuoäc trình dieãn ñöôïc toát ñeïp myõ maõn, nhöng seõ laø moät trôû


löïc nguy hieåm khi coù ñieàu gì baát ngôø xaûy ra ñe doïa ñeán söï thaønh coâng cuûa vôû kòch. Moät tieáng coøi huyùt leân trong boùng toái, tuy leû loi thaät ñaáy, nhöng söï im laëng khoâng voã tay cuûa thính giaû döôøng nhö baùo hieäu raèng saép ñeán luùc maø söï baát maõn seõ trôû neân truyeàn nhieãm.

Vaøo luùc nguy kòch ñoù, Kieàu Dung, trong vai nöõ chuùa cuûa boïn ngö nöõ, laàn ñaàu tieân xuaát hieän töø moät ñoäng ñaù döôùi thuûy phuû. Khi naøng böôùc ra saân khaáu thì söï môùi laï cuûa hoaøn caûnh, söï thaûn nhieân laïnh luøng cuûa thính giaû, nhöõng lôøi bình phaåm ñaày aùc yù cuûa nhöõng ñoàng nghieäp caïnh tranh, aùnh saùng loùa maét cuûa nhöõng ngoïn ñeøn, vaø hôn taát caû moïi söï, tieáng huyùt coøi aùc nghieät luùc naõy ñaõ loït vaøo taän tai naøng ôû haäu tröôøng... Taát caû nhöõng ñieàu aáy laøm teâ lieät tinh thaàn vaø laøm uaát ngheïn gioïng haùt cuûa naøng. Vaø thay vì moät söï xuaát hieän loäng laãy, trang troïng, huy hoaøng, laøm noåi baät vai troø cuûa naøng giöõa saân khaáu, thì vò nöõ chuùa cuûa boïn ngö nöõ luùc aáy chæ coøn laø moät coâ gaùi beù thô maët maøy taùi xanh, run raåy vaø caâm laëng tröôùc nhöõng khaùn giaû ñang chóa caùi nhìn soi moùi, khaéc nghieät, laïnh luøng vaøo naøng.

Vaøo luùc aáy, trong khi naøng caûm thaáy khoâng coøn yù thöùc töï chuû ñöôïc nöõa, vaø vôùi caùi nhìn nhuùt nhaùt e ngaïi nhö van lôn toaøn theå thính giaû ñang ngoài im laëng, thì naøng nhôït nhìn thaáy treân khaùn ñaøi gaàn saân


khaáu coù moät ngöôøi laï maët ñang chaêm chuù nhìn naøng. Caùi nhìn aáy döôøng nhö moät pheùp maàu, trong giaây laùt ñaõ gaây cho naøng moät aán töôïng laï luøng khoâng theå queân ñöôïc.

Göông maët aáy ñaùnh thöùc daäy trong taâm hoàn naøng moät kyù öùc mô maøng, döôøng nhö naøng ñaõ töøng gaëp trong nhöõng côn mô moäng vaån vô töø thuôû beù thô. Naøng khoâng theå taùch rôøi ñoâi maét naøng ra khoûi göông maët aáy, vaø trong khi naøng baän nhìn chaêm chuù ngöôøi aáy, thì söï sôï seät, luùng tuùng vaø do döï luùc ban ñaàu boãng tan ñi nhö maây khoùi.

Thaät vaäy, trong caùi nhìn cuûa ngöôøi laï maët coù moät söï khích leä, an uûi, ñi keøm vôùi moät loøng töø aùi dòu daøng khoân taû laøm söôûi aám loøng naøng, hoã trôï tinh thaàn naøng vaø taêng cöôøng loøng töï tin cuûa naøng leân ñeán möùc cao toät. Baát cöù moät dieãn vieân, kòch só, hay dieãn giaû naøo ñaõ töøng ñöôïc khích leä tinh thaàn bôûi moät caùi nhìn ñaày öu aùi tröôùc cöû toïa ñoâng ñaûo seõ hieåu ñöôïc deã daøng caùi aûnh höôûng aám aùp, toát laønh vaø ñoät ngoät maø caùi nhìn vaø nuï cöôøi cuûa ngöôøi laï maët ñaõ ñem ñeán cho coâ ca só non nôùt aáy.

Trong khi naøng coøn ñang nhìn vôùi loøng töï tin leân cao thì ngöôøi laï maët boãng ñöùng daäy nhö ñeå nhaéc nhôû toaøn theå cöû toïa veà moät thaùi ñoä öu aùi, lòch söï maø hoï caàn phaûi coù ñoái vôùi moät nöõ ngheä só treû ñeïp môùi ra ñôøi. Vaø khi naøng vöøa caát tieáng thì toaøn theå khaùn ñaøi


ñeàu ñaùp laïi baèng moät traøng phaùo tay hoan nghinh noàng nhieät.

Ñoù laø vì ngöôøi laï maët aáy laø moät nhaân vaät raát ñöôïc chuù yù, vaø söï xuaát hieän cuûa anh taïi Naples gaàn ñaây ñaõ gaây neân moät luoàng dö luaän phaåm bình soâi noåi khaép thaønh phoá. Khi nhöõng traøng voã tay ñaõ döùt, thì gioïng haùt cuûa nöõ chuùa döôùi long cung, thaät roõ raøng, phong phuù vaø khoâng bò ngheïn laïi bôûi moät chöôùng ngaïi naøo, môùi phaùt ra caùi aâm thanh truyeàn caûm du döông cuûa noù.

Keå töø khi ñoù, Kieàu Dung nhö queân heát taát caû ñaùm ñoâng thính giaû treân khaùn ñaøi, queân caû nhöõng söï traéc trôû baâng khuaâng luùc ñaàu, queân caû theá giôùi thöïc söï ñang toàn taïi... Naøng queân taát caû, ngoaïi tröø caùi theá giôùi huyeàn aûo maø naøng ñang ñoùng vai moät nöõ chuùa. Söï hieän dieän cuûa ngöôøi khaùch laï döôøng nhö coøn coù aûnh höôûng taêng cöôøng caùi aûo giaùc ñoù, laøm cho naøng khoâng coøn yù thöùc gì veà ngoaïi caûnh ngoaøi voøng ngheä thuaät dieãn xuaát cuûa naøng. Naøng caûm thaáy göông maët an tónh vaø ñoâi maét saùng ngôøi ñoù ñaõ ñem ñeán cho naøng moät nguoàn caûm höùng vaø ñöùc tin maõnh lieät maø naøng chöa töøng coù bao giôø. Ñieàu ñoù giuùp naøng boäc loä taøi naêng moät caùch vöôït böïc, ngoaøi söùc töôûng töôïng cuûa moïi ngöôøi.

Sau cuøng, maøn töø töø haï xuoáng giöõa nhöõng traøng phaùo voã tay oà aït nhö gioâng toá. Toaøn theå thính giaû


khaép nôi treân khaùn ñaøi ñeàu ñoàng loaït ñöùng daäy döôøng nhö ñoù chæ laø moät ngöôøi, vaø ñoàng thanh caát tieáng hoan hoâ taøi ngheä naøng ca só.

Naøng töø töø böôùc tôùi treân khaùn ñaøi, hôi run vì caûm ñoäng, vaø chæ nhìn thaáy coù cha naøng trong ñaùm ñoâng! Caùc thính giaû theo doõi caùi nhìn long lanh öùa leä cuûa naøng, vaø hoï lieàn hieåu ngay tö töôûng cuûa naøng luùc aáy. Naøng ñang nghó ñeán ngöôøi cha thaân yeâu ñaõ ñaøo taïo cho naøng moät söï nghieäp maø keát quaû ñaàu tieân ñaõ cho thaáy raát nhieàu höùa heïn trong töông lai.

Khi rôøi khoûi saân khaáu, naøng cuõng nhìn moät caùch voâ taâm veà phía ngöôøi khaùch laï maët luùc naõy. Nuï cöôøi bình tónh vaø caùi nhìn laëng leõ cuûa anh döôøng nhö ñaõ ñeå laïi trong quaû tim naøng moät daáu veát saâu ñaäm, goàm nhöõng kyù öùc mô maøng phöùc taïp laãn loän vui buoàn...

Khi veà nhaø, böõa côm ñoaøn tuï gia ñình hoâm aáy thaät vui. Nhaïc só Pisani loøng ñaày höùng khôûi bôûi söï kích thích cuûa chuùt röôïu nho khai vò cuõng nhö do söï thaønh coâng röïc rôõ cuûa caû hai cha con luùc ban chieàu, beøn quay laïi phía Kieàu Dung vaø noùi vôùi moät gioïng thaät thaø, ngaây ngoâ vaø hôi loá bòch:

– Cha khoâng bieát phaûi caùm ôn ai nhieàu hôn. Con ñaõ ñem cho cha moät nieàm vui söôùng raát lôùn. Con hôõi, cha raát haõnh dieän veà con vaø caû veà cha nöõa!


Ñeâm aáy, Kieàu Dung traèn troïc nguû khoâng yeân giaác, vaø ñoù cuõng laø leõ töï nhieân! Söï thaønh coâng laøm cho naøng say söa ngaây ngaát, nieàm haïnh phuùc ñeán vôùi naøng bôûi naøng ñaõ laøm cho ngöôøi khaùc ñöôïc sung söôùng, taát caû nhöõng thöù ñoù coøn quí hôn laø moät giaác nguû ngon. Tuy vaäy, nhieàu khi tö töôûng cuûa naøng ñaõ taùch rôøi khoûi nhöõng aán töôïng ñoù ñeå nghó ñeán ñoâi maét aùm aûnh cuøng nuï cöôøi aám aùp cuûa ngöôøi ñaøn oâng chöa töøng quen bieát, nhöng laïi coù lieân heä tröïc tieáp ñeán söï thaønh coâng röïc rôõ vaø nieàm vui cuûa naøng hoâm nay.

Lôøi caûnh giaùc

Buoåi tröa hoâm aáy, Kieàu Dung ngoài tröôùc cöûa nhìn ra baõi bieån phía tröôùc vôùi nhöõng chieác

taøu buoàm xa xa ngoaøi khôi. Khi naøng ñang mô moäng, boãng coù moät kî maõ ñi qua treân con ñöôøng tröôùc nhaø. Kieàu Dung vöøa ngöôùc maët leân nhìn lieàn voâ cuøng xuùc ñoäng khi nhaän ra ñoù chính laø ngöôøi laï maët trong raïp haùt chieàu hoâm tröôùc. Naøng baát giaùc thoát leân moät tieáng keâu ngaïc nhieân, vaø ngöôøi kia cuõng vöøa quay ñaàu laïi nhìn thaáy naøng beøn goø cöông ngöïa ñöùng laïi.

Ngöôøi aáy ñöùng yeân moät luùc, ngaém nhìn göông maët ngöôøi ñeïp luùc aáy hôi öûng hoàng roài caát tieáng noùi vôùi gioïng thaân maät:


– Coâ coù laáy laøm sung söôùng veà cuoäc ñôøi ngheä só ñang heù môû tröôùc maët coâ hay chaêng? Toâi nghó coù leõ vaøo ñoä tuoåi treû nhö coâ thì ñöôïc nghe tieáng hoan hoâ khen taëng cuûa ngöôøi ñôøi coøn ñaäm ñaø thuù vò hôn caû nhöõng khuùc nhaïc coâ ñaõ haùt treân saân khaáu.

Vì quaù ñoät ngoät, Kieàu Dung coøn do döï chöa ñaùp lôøi. Nhöng gioïng noùi dòu daøng vaø trong treûo cuûa ngöôøi laï maët ñaõ laøm cho naøng caûm thaáy phaán khôûi tinh thaàn. Naøng beøn noùi:

– Thöa tieân sinh, toâi khoâng bieát hoâm nay toâi coù sung söôùng khoâng, nhöng hoâm qua thì haún laø coù. Vaø toâi cuõng thaáy raèng phaûi caùm ôn oâng, cho duø chaéc haún oâng seõ khoù maø hieåu ñöôïc taïi sao.

Ngöôøi kia mæm cöôøi vaø noùi:

– Coâ laàm roài! Toâi bieát raèng toâi coù goùp phaàn vaøo söï thaønh coâng cuûa coâ hoâm qua, nhöng chính coâ môùi laø ngöôøi khoâng bieát lyù do taïi sao. Ñeå toâi noùi cho coâ nghe. Toâi nhìn thaáy trong taâm hoàn coâ coù moät öôùc voïng cao quí hôn loøng kieâu haõnh cuûa phuï nöõ. Toâi chieâm ngöôõng nôi coâ moät caùi gì thanh cao thuaàn khieát cuûa ngöôøi con gaùi. Coù leõ coâ thích toâi chieâm ngöôõng caùi tính chaát ngheä só cuûa coâ hôn?

– AÁy, khoâng phaûi theá ñaâu, thöa tieân sinh!

– Ñöôïc, toâi tin lôøi coâ. Vaø baây giôø, vì leõ chuùng ta ñaõ gaëp nhau, toâi nghó toâi neân khuyeân coâ moät ñieàu.


Khi coâ trôû laïi hí vieän, taát caû giôùi thanh nieân trai treû ôû Naples seõ quì moïp döôùi chaân coâ. Hoï seõ ñeán vôùi coâ nhö nhöõng con thieâu thaân nhìn thaáy aùnh ñeøn saùng. Nhöng ñaùng thöông thay, ngoïn löûa choùa maét cuûa ñeøn cuõng ñoát chaùy ñoâi caùnh cuûa chuùng. Coâ haõy nhôù raèng, söï aùi moä duy nhaát khoâng laøm toån thöông, hoen oá laïi chính laø ñieàu maø nhöõng keû si tình aáy khoâng theå daâng hieán cho coâ. Duø cho giaác moäng töông lai cuûa coâ laø nhö theá naøo, coâ cuõng phaûi nhôù laø haõy laáy gia ñình laøm truï coät. Ñoù môùi laø nhöõng öôùc mô neân thöïc hieän.

Noùi ñeán ñaây, ngöôøi aáy ngöøng laïi. Kieàu Dung caûm thaáy quaû tim naøng ñaäp maïnh. Naøng vaãn chöa hieåu roõ taàm quan troïng cuûa nhöõng lôøi khuyeân ñoù. Vôùi moät söï xuùc ñoäng töï nhieân vaø ngaây thô, naøng ñaùp:

– Thöa tieân sinh! Maùi aám gia ñình bao giôø cuõng laø ñieàu quí baùu nhaát ñoái vôùi toâi!

Moät neùt buoàn mô maøng thoaùng hieän treân göông maët ngöôøi kî maõ. Ngöôøi aáy ngaém nhìn ngoâi nhaø yeân tónh khuaát daïng döôùi taøn laù raäm raïp cuûa giaøn nho töôi, roài ñöa maét nhìn nhöõng neùt sinh ñoäng treân khuoân maët ngöôøi con gaùi vaø noùi:

– Toát laém. Moät quaû tim ñôn sô thöôøng laø ñieàu toát nhaát cuûa con ngöôøi. Chuùc coâ luoân ñöôïc sung söôùng! Xin chaøo coâ ca só xinh ñeïp!

– Kính chaøo tieân sinh... aáy nhöng...


Moät caûm xuùc maõnh lieät khoù cöôõng laïi boãng daâng leân, bao goàm caû söï ngaïi nguøng vaø nieàm hy voïng laøm cho naøng baát giaùc phaûi thoát leân caâu hoûi:

– Toâi coù theå gaëp laïi tieân sinh ôû hí vieän San Carlo nöõa chaêng?

– Chaéc laø phaûi sau moät thôøi gian nöõa, vì hoâm nay toâi phaûi rôøi khoûi Naples.

– OÂi! Thaät vaäy sao?...

Kieàu Dung khoâng kieàm ñöôïc caûm xuùc neân buoät mieäng keâu leân nhö theá. Naøng caûm thaáy tim mình nhö ngöøng ñaäp. YÙ nghó thô moäng veà söï gaëp gôõ nôi hí vieän ñaõ tan bieán. Ngöôøi kî maõ baát ngôø quay laïi ñaët tay leân baøn tay naøng vaø noùi:

– Nhöng tröôùc khi chuùng ta gaëp laïi nhau, coù leõ coâ seõ phaûi chòu nhieàu ñaéng cay, traûi qua nhöõng söï buoàn khoå ñaàu tieân cuûa cuoäc ñôøi, vaø roài seõ hieåu ra raèng moïi söï thuï höôûng vaät chaát traàn gian khoâng theå naøo buø laïi ñöôïc nhöõng maát maùt cuûa quaû tim. Nhöng coâ haõy can ñaûm leân vaø chôù coù meàm loøng. Coâ haõy nhìn caùi caây kia, moïc ra töø trong keït ñaù. Thaân caây bò ñaù che laáp, coøi coïc, vaën veïo, nhöng vaãn coá gaéng vöôn mình ra beân ngoaøi ñeå taêng tröôûng vaø vaãn coù caønh laù sum seâ nhö moïi caây khaùc. Cuoäc ñôøi noù laø moät cuoäc tranh ñaáu khoâng ngöøng ñeå tìm aùnh saùng. AÙnh saùng chính laø nguyeân lyù caàn thieát cuûa söï soáng! Tranh ñaáu cho aùnh


saùng laø sôùm muoän gì cuõng seõ thöïc hieän ñöôïc söï chinh phuïc aùnh saùng! Cuõng vaäy, tranh ñaáu vôùi baûn thaân ñeå ñaït söï an tònh cuûa noäi taâm, vôùi moät yù chí kieân cöôøng vaø quaû caûm, baát chaáp moïi va chaïm xoâ xaùt cuûa ñau khoå vaø ñònh meänh, ñoù laø ñieàu mang laïi söï minh trieát, an laïc vaø haïnh phuùc. Tröôùc khi chuùng ta gaëp laïi nhau, coâ seõ coù dòp nhìn laïi nhieàu laàn nhöõng caønh laù cuûa caùi caây coøi coïc aáy. Coâ haõy laõnh hoäi baøi hoïc aáy cuûa thieân nhieân vaø chính coâ haõy töï vaïch laáy moät con ñöôøng xuyeân qua boùng toái ñeå ñi ñeán aùnh saùng.

Ngöôøi kî maõ vöøa noùi caâu cuoái cuøng vöøa laëng leõ leân ngöïa ra ñi, ñeå Kieàu Dung ngoài laïi moät mình vôùi söï ngaïc nhieân, laëng leõ vaø u saàu vì nhöõng lôøi cuûa ngöôøi aáy nhö baùo tröôùc moät chuyeän ñau buoàn trong töông lai. Tuy vaäy, trong noãi buoàn vöøa hieän ra naøng vaãn caûm thaáy coù gì ñoù thaät sung söôùng khoù taû. Naøng ñöa maét nhìn theo ngöôøi kî maõ moät caùch voâ taâm, vaø cuõng voâ taâm, naøng baát giaùc ñöa caû hai tay ra döôøng nhö ñeå goïi chaøng trôû laïi. Coù leõ naøng saün saøng chòu traû baát cöù giaù naøo ñeå ñöôïc thaáy chaøng quay trôû laïi, ñeå ñöôïc nghe laàn nöõa gioïng noùi traàm huøng nhöng trong treûo cuûa chaøng, ñeå ñöôïc caûm giaùc laàn nöõa baøn tay chaøng ñaët nheï leân tay naøng.

Ngöôøi laï maët noi theo con ñöôøng daøi ñöa ñeán caùc toøa laâu ñaøi beân nhöõng khu vöôøn hoa coâng coäng, vaø ñöa ñeán nhöõng khu vöïc ñoâng daân cö trong thaønh


phoá. Moät nhoùm thanh nieân tröôûng giaû chôi bôøi ñang tuï hoïp phía tröôùc cöûa moät soøng baïc. Hoï traùnh ra khi ngöôøi kî maõ ñeán gaàn. Ñoù laø moät nôi tieâu khieån coâng coäng ñöôïc môû ra cho nhöõng khaùch aên chôi vaøo thôøi ñoù; nhöõng ngöôøi giaøu coù sang troïng trong giôùi quí toäc thöôøng tôùi lui aên chôi baøi baïc taïi ñaây.

Ngöôøi ky maõ ñi qua tröôùc maët hoï vaø hôi kheõ nghieâng ñaàu. Moät ngöôøi trong boïn caát tieáng noùi:

– Naøy, coù phaûi ñoù laø tay cöï phuù Zanoni maø caû thaønh phoá ñeàu ñang baøn taùn ñoù chaêng?

– Phaûi ñaáy, ngöôøi ta noùi raèng oâng ta coù caû moät taøi saûn khoång loà, vaøng baïc khoâng theå naøo ñeám xueå!

– “Ngöôøi ta” ñoù laø ai theá? Hoï caên cöù vaøo ñaâu maø noùi vaäy? OÂng ta chæ môùi ñeán Naples coù vaøi ngaøy, vaø ñeán giôø toâi vaãn chöa tìm ra ñöôïc moät ngöôøi naøo coù theå bieát gì veà nguoàn goác, queâ quaùn, gia ñình, vaø ñieàu quan troïng nhaát laø taøi saûn cuûa oâng ta.

– Ñuùng vaäy, nhöng quaû laø oâng ta ñeán ñaây treân moät chieác taøu buoàm lôùn maø ngöôøi ta noùi raèng ñoù laø chieác taøu rieâng cuûa oâng. Chieác taøu aáy chuùng ta khoâng theå thaáy ñöôïc töø nôi ñaây, vì noù boû neo xa ngoaøi bieån. Nhöõng tay chuû ngaân haøng maø oâng ta ñaõ gaëp ñeå thöông löôïng coâng vieäc ñeàu noùi moät caùch kính caån veà nhöõng soá tieàn maø oâng ta giao phoù trong tay hoï.

– OÂng ta töø ñaâu ñeán?


– Töø moät haûi caûng naøo ñoù ôû vuøng Trung Ñoâng. Moät ngöôøi nhaø cuûa toâi ñöôïc bieát, do nhöõng thuûy thuû döôùi taøu cuûa oâng ta noùi laïi, raèng oâng aáy ñaõ töøng soáng nhieàu naêm ôû AÁn Ñoä. AØ, hoï coøn noùi raèng ôû AÁn Ñoä ngöôøi ta nhaët vaøng nhö nhaët ñaù soûi, vaø coù nhöõng vuøng thung luõng maø loaøi chim laøm toå baèng nhöõng vieân ngoïc bích ñeå thu huùt nhöõng con böôm böôùm!

Ñeán ñaây thì baù töôùc Thoá Xa xuaát hieän. OÂng naøy laø moät tay vua côø baïc. Chaéc haún oâng ta ñaõ coù dòp laøm quen vôùi ngöôøi kî maõ giaøu sang ñang ñöôïc nhaéc ñeán. OÂng ta laø ngöôøi coù thoùi quen bò vaøng baïc thu huùt maïnh meõ nhö nam chaâm huùt saét.

– A! OÂng Thoá Xa ñaây roài! OÂng coù tin töùc naøo môùi nhaát veà soá vaøng cuûa Zanoni tieân sinh hay chöa?

– OÀ, veà chuyeän oâng baïn toâi ñaáy haû?

Thoá Xa ñaùp moät caùch buoâng xuoâi.

– AÙi chaø! Caùc anh nghe chöa? Ra laø baïn cuûa oâng ta ñaáy!

– Ñuùng vaäy. OÂng baïn Zanoni cuûa toâi seõ ñi La Maõ trong vaøi ngaøy tôùi. OÂng ta coù höùa khi trôû veà seõ heïn ngaøy ñeán duøng côm toái vôùi toâi Chöøng ñoù toâi seõ giôùi thieäu oâng ta vôùi caùc baïn vaø xaõ hoäi thöôïng löu ôû Naples. Caùc baïn bieát khoâng, ñoù laø moät nhaø quí phaùi deã meán vaø vui tính nhaát trong soá nhöõng ngöôøi toâi ñaõ gaëp!


– Anh haõy cho bieát anh ñaõ laøm quen vôùi oâng ta baèng caùch naøo?

– AØ, baïn Baân Dö thaân meán! Coù gì laï ñaâu, ñoù laø khi oâng ta ñang tìm moät choã ngoài treân khaùn ñaøi cuûa hí vieän San Carlo. Khoûi noùi thì ai cuõng bieát raèng vieäc loan baùo moät chöông trình ca kòch môùi vôùi moät ñaøo haùt môùi ñaõ laøm cho thieân haï giöõ heát choã trong raïp töø tröôùc. Toâi ñöôïc bieát Zanoni muoán coù dòp thöôûng thöùc taøi naêng cuûa caùc ngheä só thaønh Naples, vaø do thoùi quen lòch söï cuûa toâi ñoái vôùi nhöõng ngoaïi nhaân giaøu sang neân toâi ñaõ nhöôøng choã ngoài bao tröôùc cuûa toâi cho oâng ta. OÂng ta chaáp thuaän, vaø toâi ñôïi gaëp oâng ta vaøo luùc buoåi dieãn taïm nghæ. OÂng ta toû ra lòch söï vaø môøi toâi duøng côm toái taïi tö gia. Chaø chaø! OÂng ta tieáp ñaõi sang troïng nhö moät oâng hoaøng! Chuùng toâi ñaõ thöùc raát khuya. Toâi keå cho oâng ta nghe nhöõng tin töùc cuûa thaønh phoá, vaø chuùng toâi trôû neân hai ngöôøi baïn thaân tình... Luùc chia tay ra veà, oâng ta buoäc toâi phaûi nhaän chieác nhaãn kim cöông naøy nhö moät moùn quaø taëng. OÂng ta noùi: “Ñaây chæ laø moät moùn nhoû nhaët khoâng ñaùng keå.” Nhöng caùc tay thôï kim hoaøn ôû ñaây ñeàu ñònh giaù noù tôùi naêm nghìn “bích–toân”! Ñoù laø ñeâm vui nhaát cuûa ñôøi toâi töø möôøi naêm nay.

Caû boïn ñeàu vaây quanh Thoá Xa ñeå chieâm ngöôõng haït kim cöông cuûa oâng ta. Moät nhaân vaät coù daùng veû nghieâm trang ñaïo maïo, ñaõ laøm daáu thaùnh giaù hai laàn


trong khi nghe chuyeän, beøn caát tieáng noùi:

– Naøy baù töôùc Thoá Xa, oâng coù nghe chaêng nhöõng lôøi ñoàn cuûa thieân haï veà ngöôøi laï maët aáy? Vaø oâng khoâng sôï raèng nhaän quaø cuûa oâng ta coù theå ñöa ñeán nhöõng haäu quaû tai haïi hay sao? Ngöôøi ta noùi raèng oâng ta laø moät nhaø phuø thuûy, raèng oâng ta coù vía xaáu, vaø...

– Thoâi, toâi xin oâng haõy deïp ngay taát caû nhöõng söï meâ tín coå loã ñoù ñi!

Thoá Xa ñaùp moät caùch ngaïo ngheã.

– Söï dò ñoan nhaûm nhí ñaõ loãi thôøi. Ngaøy nay laø thôøi ñaïi cuûa trieát lyù vaø söï hoaøi nghi. Daàu sao, haõy nghó xem nhöõng lôøi ñoàn ñaõi ñoù xuaát phaùt töø ñaâu? Ñeå toâi noùi oâng nghe veà nguoàn goác cuûa tin ñoàn nhaûm nhí ñoù. Moät laõo giaø ngu ngoác taùm möôi saùu tuoåi ñaõ long troïng quaû quyeát raèng chính laõo ta ñaõ nhìn thaáy Zanoni taïi Milan caùch ñaây baûy möôi naêm, khi laõo aáy haõy coøn laø moät ñöùa treû! Taát caû caùc baïn ñeàu thaáy roõ ñoù: Zanoni cuõng chæ vaøo ñoä tuoåi nhö chuùng ta thoâi, phaûi vaäy khoâng oâng baïn Baân Dö?

Ngöôøi khaùch kia nghieâm nghò noùi tieáp:

– AÁy, ñoù môùi chính laø ñieàu bí maät! Laõo giaø Avelli tuyeân boá raèng Zanoni khoâng coù veû thay ñoåi chuùt naøo so vôùi hoài maø laõo thaáy oâng ta taïi Milan baûy möôi naêm veà tröôùc! Laõo coøn noùi theâm raèng, khi laõo coøn


soáng ôû Milan döôùi moät caùi teân khaùc, Zanoni cuõng ñaõ xuaát hieän vôùi moät phong ñoä gioáng heät nhö nhö baây giôø, cuõng ñöôïc bao truøm trong moät maøn bí maät töông töï, vaø khi ñoù cuõng coù moät oâng giaø nhôù raèng ñaõ töøng gaëp Zanoni saùu möôi naêm veà tröôùc ôû Thuïy Ñieån!

Thoá Xa ñaùp:

– Chaø chaø! Ñoù chæ laø nhöõng huyeàn thoaïi. Ngöôøi ta cuõng noùi nhö vaäy veà teân bòp bôïm Cagliostro. Toâi chæ tin nhöõng ñieàu ñoù khi naøo toâi thaáy haït kim cöông naøy bieán thaønh moät boù raï!

Roài oâng ta nghieâm saéc maët vaø noùi tieáp:

– Vaû laïi, toâi xem Zanoni tieân sinh nhö baïn thaân cuûa toâi, neân töø nay veà sau toâi seõ xem nhö moät söï maï lî caù nhaân baát cöù lôøi noùi naøo ñuïng chaïm ñeán danh döï hay toån thöông ñeán tieáng taêm cuûa baïn toâi.

Thoá Xa voán laø moät tay kieám cöø khoâi maø caû nöôùc YÙ ñeàu bieát tieáng. OÂng khaùch nghieâm trang ñaïo maïo kia, maëc daàu lo laéng cho söï laønh maïnh taâm linh cuûa ngaøi baù töôùc, nhöng cuõng lo ngaïi khoâng keùm cho söï an toaøn cuûa chính mình, beøn neùm cho baù töôùc moät caùi nhìn thöông haïi vaø böôùc qua cöûa ñeå ñi leân phoøng ñaùnh baïc treân laàu.

Thoá Xa vöøa cöôøi vöøa noùi:

– Ha ha... Laõo giaø ñoù haún laø ganh tò vôùi haït kim


cöông cuûa toâi. Naøy caùc baïn! Caùc baïn seõ ñeán duøng côm toái vôùi toâi chieàu nay chöù? Toâi cam ñoan raèng toâi chöa bao giôø gaëp moät ngöôøi baïn naøo vui tính, deã thöông vaø lyù thuù nhö Zanoni tieân sinh!

Ñaïo sö Kieàm Maâu

ÔÛ moät vuøng ñoài nuùi hoang vu heûo laùnh ngoaøi thaønh La Maõ, giöõa nhöõng buïi gai goùc vaø coû

daïi vaãn coøn laïi di tích moät trieàu ñaïi vua chuùa cuûa ñeá quoác La Maõ. Taïi ñaây coù nhöõng neàn ñaù gaïch ñaõ suïp lôû, nhöõng daõy coät truï baèng caåm thaïnh coù caùi coøn nguyeân veïn, coù caùi gaõy ñoâi hoaëc suïp ñoå, daáu veát nhöõng cung ñieän cuõ cuûa baïo chuùa Neùron.

Giöõa caûnh hoang taøn ñoù, nhoâ leân moät toøa nhaø laàu cuõ kyõ döïng leân töø thôøi Trung Coå, nay laø nôi truù nguï cuûa moät nhaân vaät dò kyø maø ngöôøi ta ñöôïc bieát döôùi caùi danh hieäu laø ñaïo sö Kieàm Maâu.

Trong muøa heø noùng nöïc, bònh soát reùt hoaønh haønh döõ doäi, ngöôøi daân cö soáng trong vuøng ñoàng laày nöôùc ñoïng naøy phaûi di taûn ñeå traùnh xa sôm lam chöôùng khí, nhöng ñaïo sö Kieàm Maâu vaãn cöù ôû nguyeân taïi choã vaø vaãn soáng an toaøn giöõa baàu khoâng khí oân dòch truyeàn nhieãm.


OÂng ta khoâng coù baïn beø thaân thích hay ngöôøi giuùp vieäc naøo ngoaøi ra nhöõng choàng saùch vôû vaø nhöõng ñoà khí cuï khoa hoïc. Ngöôøi ta thöôøng thaáy oâng ta ñi raûo moät mình treân nhöõng ngoïn ñoài ñaày coû daïi, hoaëc lang thang treân nhöõng ñöôøng vaéng trong thaønh phoá. OÂng ta ñaõ coù tuoåi nhöng khoâng ra veû luïm cuïm hay coù bònh taät gì caû. OÂng ñi ñöùng maïnh baïo vaø thaúng löng nhö coøn ñöông thôøi nieân thieáu.

Khoâng ai bieát oâng ta giaøu hay ngheøo. OÂng ta khoâng xin ai trôï giuùp, cuõng khoâng boá thí trôï giuùp ai; oâng ta khoâng laøm ñieàu gì sai quaáy vaø döôøng nhö cuõng khoâng laøm ñieàu thieän. Ñoù laø moät ngöôøi döôøng nhö khoâng bieát ñeán theá giôùi beân ngoaøi! Nhöng caùi veû beà ngoaøi ñoâi khi cuõng raát phænh löøa, vaø noù coù theå che giaáu beân trong moät söï minh trieát cuøng loøng nhaân töø baùc aùi.

Chính ngoâi nhaø laàu coå loã ñoù, keå töø ngaøy noù baét ñaàu coù ngöôøi cö truù ñeán nay, laàn ñaâu tieân ñöôïc ñoùn tieáp moät ngöôøi khaùch laï. AÁy laø Zanoni!

Kieàm Maâu vaø Zanoni cuøng ngoài gaàn beân nhau vaø thaûo luaän moät caùch trang troïng. Moät thôøi gian raát daøi ñaõ troâi qua keå töø khi hoï gaëp nhau laàn cuoái cuøng, ít nhaát laø trong theå xaùc vaät chaát. Vì hoï laø nhöõng baäc sieâu nhaân, hieàn trieát, neân hoï coù theå gaëp nhau baèng tö töôûng vaø giao caûm vôùi nhau baèng tinh thaàn, daãu cho theå xaùc hoï caùch bieät nhau haèng muoân daëm truøng döông. Cho ñeán söï cheát cuõng khoâng theå ngaên caùch


ñöôïc nhöõng baäc sieâu nhaân!

Hai vò noùi chuyeän haøn huyeân, trao ñoåi vôùi nhau nhöõng taâm söï thaàm kín, nhaéc laïi nhöõng chuyeän cuõ trong quaù khöù, nhöng nhöõng kyû nieäm naøy laïi gaây ra cho hoï nhöõng phaûn öùng khaùc nhau. Treân göông maët cuûa Zanoni, maëc duø söï bình tónh thöôøng nhaät, ngöôøi ta thaáy bieåu loä nhöõng xuùc caûm lieân tieáp. OÂng ta ñaõ soáng laïi caùi dó vaõng maø oâng ta ñang ngaém nhìn; nhöng treân göông maët laïnh luøng thaûn nhieân cuûa Kieàm Maâu khoâng heà thaáy bieåu loä moät maûy may daáu veát naøo veà söï söôùng khoå cuûa loøng ngöôøi. Ñoái vôùi vò ñaïo sö naøy, dó vaõng cuõng nhö hieän taïi, laø moät caùi gì gioáng nhö coõi thieân nhieân ñoái vôùi nhaø hieàn trieát, hay quyeån saùnh ñoái vôùi ngöôøi hoïc troø: moät cuoäc soáng taâm linh bình thaûn, moät söï nghieân cöùu tìm toøi, phaân tích vaø ngaém troâng trong thaàm laëng, theá thoâi!

Töø nhöõng vieäc trong quaù khöù, hoï noùi sang nhöõng vieäc töông lai. Vaøo cuoái theá kyû 18, töông lai döôøng nhö ñaõ trôû neân moät caùi gì cuï theå. Noù theå hieän ôû khaép nôi trong laøn soùng sôï seät vaø nieàm hy voïng cuûa ngöôøi ñöông thôøi, trong giai ñoaïn tieàn caùch maïng ôû nöôùc Phaùp.


Moät giai thoaïi tieàn caùch maïng

Nhieàu thaùng sau ñoù, vaøo moät buoåi toái ôû Paris, thuû ñoâ nöôùc Phaùp, moät soá nhaø thöôïng löu trí

thöùc tieáng taêm nhaát cuûa thôøi ñaïi ñang tuï hoïp taïi nhaø moät nhaân vaät cuõng quí phaùi vaø haøo saûng khoâng keùm. Phaàn nhieàu caùc quan khaùch cuøng chia seû quan nieäm chung cuûa thôøi baáy giôø. Cuõng nhö veà sau coù luùc ngöôøi ta cho raèng khoâng gì taùo baïo cho baèng daân chuùng, thì ngay khi ñoù coù moät thôøi kyø ngöôøi ta cho raèng khoâng coù gì thoâ bæ cho baèng giai caáp quí toäc. Nhöõng ngöôøi quí phaùi sang troïng vaø vò laõnh chuùa quyeàn theá nhaát ñeàu tuyeân döông söï bình ñaúng vaø xaây döïng lyù thuyeát cuûa hoï treân söï tieán boä xaõ hoäi.

Trong soá nhöõng thöïc khaùch toái hoâm aáy coù haàu töôùc Condorcet,1 hoài aáy ñang leân tôùi toät ñænh cuûa danh voïng. OÂng ta töøng giao thieäp vôùi quoác vöông nöôùc Phoå, vöøa laø baïn thaân cuûa nhaø vaên haøo Voltaire,2 vöøa laø vieän só Haøn laâm vieän cuûa nhieàu nöôùc AÂu chaâu. OÂng voán con nhaø quí toäc, coát caùch phong löu vaø coù tö töôûng coäng hoøa. Ngoaøi ra, coøn coù caùc oâng Malesherbes3 vaø 1 Töùc Marquis de Condorcet, trieát gia vaø cuõng laø nhaø toaùn hoïc cuûa Phaùp,

sinh naêm 1743 vaø maát naêm 1794, laø ngöôøi uûng hoä caùch maïng Phaùp vaø trôû thaønh moät trong caùc laõnh tuï chính trò ñöông thôøi.

2 Voltaire, nhaø vaên vaø trieát gia noåi tieáng cuûa Phaùp, coøn coù danh hieäu laø François Marie Arouet, sinh taïi Paris vaøo ngaøy 21 thaùng 11 naêm 1694 vaø maát naêm 1778.

3 Töùc Chrétien de Malesherbes, moät trong caùc chính trò gia noåi tieáng vaøo


Jean Sylvain Bailly,1 ñeàu laø nhöõng nhaân vaät öu tuù coù nhieàu uy tín trong nöôùc Phaùp thôøi ñoù.

Ñoù laø moät trong nhöõng cuoäc hoäi hoïp coù tính caùch vaên ngheä, chính trò, raát ñöôïc caùc vaên nhaân, trí thöùc haâm moä vaø ñeán döï thöôøng xuyeân taïi thuû ñoâ Paris. Söï goùp maët cuûa nhieàu vò meänh phuï phu nhaân thuoäc doøng quí phaùi caøng laøm cho nhöõng cuoäc hoäi hoïp aáy theâm phaàn thanh lòch, haøo höùng vaø vui nhoän. Chính caùc baø phu nhaân, meänh phuï naøy laø nhöõng ngöôøi ñaõ töøng phaùt bieåu nhöõng lôøi bình phaåm chæ trích taùo baïo nhaát cuøng nhöõng yù kieán vaø tö töôûng phoùng khoaùng töï do nhaát.

Trong khi caùc vò quan khaùch ñang thaûo luaän soâi noåi veà taát caû moïi vaán ñeà thôøi söï, chính trò, vaên chöông, ngheä thuaät... coù hai ngöôøi ngoài rieâng gaàn nhau ôû moät goùc phoøng khaùch, khoâng tham döï vaøo caâu chuyeän cuûa moïi ngöôøi. Trong hai ngöôøi ñoù, coù moät ngöôøi laï maët môùi ñeán thuû ñoâ Paris. Taïi ñaây, oâng ta ñöôïc moïi giôùi chuù yù vaø môøi moïc do tính chaát haøo hoa phong nhaõ, söï giaøu coù vaø kieán thöùc roäng raõi cuûa oâng ta. Coøn ngöôøi kia laø moät oâng giaø ñoä baûy möôi tuoåi, chính laø thi só traøo loäng Jacques Cazotte, taùc giaû taäp thô “Con quyû phong löu” (Le Diable Amoureux).

thôøi Caùch maïng Phaùp, sinh naêm 1721 vaø maát naêm 1794.1 Töùc Jean Sylvain Bailly, nhaø thieân vaên hoïc vaø söû hoïc cuûa Phaùp, sinh

naêm 1736 vaø maát naêm 1793. OÂng cuõng laø moät trong caùc laõnh tuï cuûa Caùch maïng Phaùp, töøng giöõ chöùc vuï Thò tröôûng ñaàu tieân cuûa Paris.


Hai ngöôøi noùi chuyeän rieâng vôùi nhau moät caùch thaân maät vaø chæ thænh thoaûng môùi bieåu loä söï chuù yù cuûa hoï vaøo caâu chuyeän cuûa moïi ngöôøi baèng moät nuï cöôøi xaõ giao. Ngöôøi laï maët noùi:

– Phaûi ñaáy, chuùng ta ñaõ töøng gaëp nhau tröôùc ñaây.

Ngöôøi kia ñaùp: – Toâi khoâng theå queân göông maët oâng, nhöng laïi

khoâng sao nhôù roõ laø ñaõ gaëp oâng trong tröôøng hôïp naøo.

– Ñeå toâi giuùp oâng. OÂng nhôù chaêng, coù moät thôøi kyø do söï thuùc ñaåy cuûa oùc toø moø hoaëc söï mong muoán hoïc hoûi hieåu bieát, oâng ñaõ xin gia nhaäp vaøo trieát phaùi huyeàn moân cuûa Martinez de Pasqualis?

– A! Coù theå vaäy chaêng? Vaäy haún oâng cuõng laø ñaïo ñoà cuûa moân phaùi ñoù?

– Khoâng. Toâi coù tham döï nhöõng cuoäc leã, nhöng chæ laø ñeå nhaän xeùt yù nghóa cuûa noù maø thoâi.

– OÂng coù thích söï hoïc hoûi ñoù khoâng? Rieâng toâi, toâi ñaõ döùt boû moïi aûnh höôûng cuûa noù töø laâu.

Ngöôøi laï maët ñaùp moät caùch nghieâm nghò:

– OÂng khoâng heà döùt boû ñöôïc aûnh höôûng ñoù! Vaøo giôø phuùt naøy, noù vaãn coøn thaám nhuaàn nôi oâng, noù toàn taïi trong quaû tim oâng, noù vaän duïng lyù trí cuûa oâng, noù bieåu loä qua lôøi noùi cuûa oâng.


Roài haï thaáp gioïng, ngöôøi laï maët tieáp tuïc noùi chuyeän, nhaéc laïi vaøi cuoäc leã, giaûi thích yù nghóa vaø ñoái chieáu vôùi nhöõng giai ñoaïn trong cuoäc ñôøi cuûa ngöôøi kia. Ngöôøi naøy voâ cuøng ngaïc nhieân khi thaáy moät ngöôøi xa laï laïi bieát roõ taát caû nhöõng chi tieát bí aån veà cuoäc ñôøi cuûa mình.

Göông maët khaû aùi vaø hieàn töø cuûa oâng laõo töø töø sa saàm laïi, vaø ngöôøi ta thaáy oâng thænh thoaûng laïi ñöa veà phía ngöôøi khaùch laï moät caùi nhìn soi moùi, toø moø vaø e ngaïi. Baø quaän coâng De Gramont thaáy vaäy lieàn leân tieáng vôùi moät gioïng tinh nghòch, chæ cho quan khaùch thaáy göông maët sa saàm cuûa nhaø thi só giaø.

Haàu töôùc Condorcet beøn hoûi nhaø thô Cazotte:

– OÂng coù theå cho bieát nhöõng lôøi tieân tri cuûa oâng veà thôøi cuoäc chaêng? Vaø aûnh höôûng cuûa cuoäc Caùch maïng ñoái vôùi chuùng ta seõ nhö theá naøo?

Cazotte ruøng mình, maët oâng ta taùi ngaét, caëp moâi run run, traùn toaùt moà hoâi ra töøng gioït lôùn. Caùc quan khaùch ñeàu nhìn oâng ta moät caùch ngaïc nhieân. Ngöôøi laï maët ngoài beân lieàn ñaët nheï baøn tay leân tay oâng laõo vaø noùi:

– OÂng haõy noùi ñi!

Cazotte lieàn ñanh neùt maët, ñoâi maét laëng lôø nhìn vaøo khoaûng khoâng vaø baét ñaàu noùi vôùi moät gioïng troáng roãng, ngheïn ngaøo:


– Quí vò muoán bieát aûnh höôûng cuûa caùch maïng ñoái vôùi chính mình ö? Toâi seõ noùi cho quí vò bieát. Haàu töôùc Condorcet, oâng seõ boû mình trong nguïc toái, khoâng phaûi döôùi tay ngöôøi ñao phuû, maø laø do moät lieàu thuoác ñoäc. Coøn baø chò quaän coâng Gramont thì seõ bò haønh hình treân ñoaïn ñaàu ñaøi!

Condorcet ñaùp vôùi moät nuï cöôøi dòu daøng:

– Hôõi oâng baïn Cazotte ñaùng thöông! Caùc nhaø giam, ñao phuû vaø thuoác ñoäc chaéc chaén seõ bò deïp boû vôùi moät theá heä töï do, bình ñaúng vaø baùc aùi ñaïi ñoàng maø Caùch maïng seõ ñem laïi cho chuùng ta.

– Chính vì nhaân danh töï do, bình ñaúng vaø baùc aùi maø caùc nhaø giam môùi ñaày ngheït nhöõng tuø nhaân, vaø boïn ñao phuû seõ laøm khoâng heát vieäc!

Ñeán ñaây, trong khi moïi ngöôøi coøn ñang xuùc ñoäng vaø söûng soát thì nhaø vaên Chamfort1 beøn xen vaøo caâu chuyeän vaø noùi:

– Coøn toâi, oâng coù theå tieân tri veà toâi ñieàu gì?

– OÂng seõ töï töû ñeå traùnh khoûi nguïc hình. Coøn caùc oâng Malesherbes, Aimar Nicolai vaø Bailly thì toâi nhìn thaáy tröôùc maët caùc oâng moät caùi maùy cheùm. Vaø daãu cho ñeán luùc ñoù, hôõi quí vò, nhöõng ngöôøi keát aùn haønh hình caùc oâng cuõng khoâng noùi gì khaùc hôn laø nhaân danh nhöõng lyù thuyeát nhaân ñaïo.

1 Nhaø vaên Phaùp Nicolas Chamfort sinh naêm 1741 vaø maát naêm 1794.


Côn im laëng trôû neân naëng neà vaø tuyeät ñoái trong gian phoøng. Khi ñoù, La Harpe, moät hoïc troø cuûa Voltaire vaø laø ngöôøi noåi baät nhaát trong nhöõng ngöôøi theo chuû nghóa hoaøi nghi lieàn phaùt leân moät chuoãi cöôøi ngaïo ngheã vaø noùi:

– Hôõi nhaø tieân tri! Xin oâng ñöøng gaït boû toâi ra ngoaøi soá phaän cuûa caùc baïn toâi. Phaûi chaêng toâi cuõng coù moät vai troø naøo ñoù trong taán bi kòch maø oâng vöøa ñoaùn tröôùc vôùi nhöõng dieãn bieán ruøng rôïn.

Göông maët cuûa Cazotte beøn maát ñi nhöõng neùt kinh hoaøng phôø phaïc luùc ban ñaàu, maø trôû neân hoùm hænh vôùi moät caùi nhìn long lanh:

– ÖØ, La Harpe, vai troø cuûa anh seõ laï luøng hôn taát caû. Anh seõ trôû neân moät tín ñoà ñaïo Gia Toâ!

Taát caû quan khaùch ñang im laëng nghieâm trang boãng phaùt tieáng cöôøi nghieâng ngöûa, coøn Cazotte thì döôøng nhö meät moûi neân vöøa ngaû mình treân gheá baønh vöøa thôû doác moät caùch khoù khaên.

Baø quaän coâng De Gramont noùi:

– Baây giôø, sau khi ñaõ tieân tri nhöõng ñieàu kinh khuûng cho chuùng toâi, xin oâng cuõng tieân tri vaøi ñieàu veà ñònh meänh cuûa chính oâng chöù?

Nhaø tieân tri baát giaùc run raåy thaân mình, saéc maët taùi nhôït. Nhöng sau moät luùc im laëng, göông maët oâng


ta bình tónh trôû laïi, coù veû nhö ñaønh cam soá phaän vaø noùi:

– Thöa baø, lòch söû cheùp raèng trong traän ñaùnh vaây thaønh Jeùrusalem coù moät ngöôøi ñaõ ñi suoát baûy ngaøy voøng quanh boán böùc töôøng thaønh vaø keâu to: “Tai hoïa seõ ñeán vôùi Jeùrusalem! Tai hoïa cuõng seõ ñeán vôùi toâi!”

– Roài sao nöõa, Cazotte? Roài sao nöõa?

– Ñeán ngaøy thöù baûy, trong khi oâng ta vaãn ñang keâu gaøo nhö theá, thình lình moät taûng ñaù do nhöõng maùy phoùng ñaù cuûa quaân La Maõ baén ra ñaõ rôi xuoáng nghieàn naùt thaân mình oâng ta!

Noùi ñeán ñaây, Cazotte ñöùng daäy ra veà, vaø nhöõng quan khaùch, voâ cuøng xuùc ñoäng veà nhöõng lôøi tieân tri chaúng laønh ñoù, cuõng laàn löôït giaûi taùn.1

My Coát xuaát hieän

Sau buoåi hoäi hoïp toái hoâm ñoù, khi ngöôøi laï maët trôû veà nôi cö truù thì ñaõ gaàn nöûa ñeâm. Ñoù laø

moät choã ôû toïa laïc trong moät cö xaù roäng lôùn. Nhöõng

1 Khi cuoäc Caùch maïng Phaùp noå buøng ít laâu sau ñoù, nhöõng nhaân vaät coù teân keå treân ñeàu cheát thaûm, keû bò thoï hình treân leân maùy cheùm, ngöôøi thì töï töû baèng thuoác ñoäc ñeå thoaùt khoûi tay ñao phuû, vaø chính nhaø tieân tri Jacques Cazotte cuõng bò töû hình treân ñoaïn ñaàu ñaøi. Moïi vieäc ñaõ xaûy ra ñuùng nhö Cazotte ñaõ baùo tröôùc.


gian phoøng ôû döôùi haàm cö xaù naøy laø choã ôû cuûa nhöõng ngöôøi daân lao ñoäng ngheøo hoaëc nhöõng keû du ñaõng coân ñoà soáng ngoaøi voøng phaùp luaät. Ñoâi khi, ñoù cuõng laø nôi aån naùu cuûa caùc nhaø vaên taùo baïo, sau khi ñaõ phoå bieán trong daân chuùng nhöõng lyù thuyeát hay truyeàn ñôn naåy löûa choáng ñoái nhaø vua, cheá ñoä quaân chuû vaø Giaùo hoäi. Hoï ñeán ñaây tìm nôi truù aån vaø laøm baïn vôùi chuoät ñeå traùnh söï baét bôù ngöôïc ñaõi cuûa nhaø caàm quyeàn.

Nhöõng gian nhaø treät vaø treân laàu laø choã cö nguï cuûa nhöõng ngöôøi thuoäc ñuû moïi giôùi: ngheä só, coâng chöùc, hoaëc caùc nhaø quí toäc...

Khi ngöôøi laï maët böôùc leân thang laàu thì moät thanh nieân coù moät boä maët xaáu xí vaø hình thuø dò daïng töø moät gian phoøng böôùc ra vaø ñi qua nhanh tröôùc maët oâng. Gaõ naøy coù moät caùi nhìn laám leùt, hung aùc vaø gian traù, saéc maët taùi nhôït nhö maøu tro xaùm. Neùt maët vaø laøn moâi hôi run döôøng nhö cho thaáy haén ñang coù söï gì baát an trong loøng.

Ngöôøi laï maët ngöøng laïi vaø nhìn theo gaõ thanh nieân, döôøng nhö ñang suy nghó veà nhöõng gì vöøa nhìn thaáy. Trong khi ñoù thì coù tieáng reân ræ phaùt ra töø gian phoøng maø gaõ thanh nieân vöøa böôùc ra. Ngöôøi aáy beøn ñaåy caùnh cöûa phoøng böôùc vaøo.

Ñoù laø moät gian phoøng nhoû, baøn gheá sô saøi, keá beân laø moät buoàng nguû coù veû luoäm thuoäm vaø thieáu tieän


nghi. Treân giöôøng laø moät oâng laõo ñang naèm reân la quaèn quaïi trong côn ñau ñôùn. Moät ngoïn neán traéng chieáu aùnh saùng laäp loøe treân göông maët nhaên nheo co ruùm nhö caùi xaùc cheát.

Khoâng coù ai trong phoøng ñeå canh chöøng hay saên soùc oâng laõo! Döôøng nhö ngöôøi ta coá yù cho oâng ta ôû ñoù moät mình ñeå truùt hôi thôû cuoái cuøng.

OÂng laõo vöøa reân höø höø vöøa thoát ra nhöõng tieáng noùi yeáu ôùt, ñöùt ñoaïn:

– Nöôùc... Toâi khaùt quaù... chaùy caû ruoät! Cho toâi uoáng nöôùc...

Ngöôøi laï maët böôùc ñeán gaàn, cuùi xuoáng gaàn beân oâng laõo vaø naém laáy moät baøn tay oâng. OÂng laõo laïi vöøa reân vöøa noùi:

– AØ! My Coát, con ñaõ goïi baùc só ñeán ñaáy aø? Thöa oâng, toâi ngheøo nhöng toâi vaãn coù theå traû thuø lao xöùng ñaùng cho oâng. Toâi chöa muoán cheát voäi, vì toâi coøn phaûi lo cho ñöùa con trai naøy.

Keá ñoù oâng laõo coá ngoi mình daäy vaø baên khoaên nhìn ngöôøi khaùnh laï baèng ñoâi maét ñaõ môø.

– OÂng laøm sao vaäy? OÂng ñang coù bònh chi?

– Quaû tim toâi ñau nhoùi, ruoät toâi noùng nhö löûa ñoát. Toâi caûm thaáy nhö ñang naèm treân loø löûa!

– Töø chieàu tôùi giôø oâng coù aên gì khoâng?


– Toâi chæ aên coù moät cheùn suùp vaøo luùc saùu giôø. Caùi cheùn haõy coøn kia. Vöøa aên xong thì caûm thaáy nhö löûa ñoát trong ruoät.

Ngöôøi laï maët böôùc laïi xem xeùt caùi cheùn, döôùi ñaùy cheùn haõy coøn moät chuùt caën nöôùc suùp.

– Ai ñaõ cho oâng aên cheùn suùp naøy? – My Coát chöù coøn ai nöõa! Toâi khoâng coù ngöôøi giuùp

vieäc. Toâi ngheøo, thöa oâng, ngheøo laém. AÁy khoâng! Giôùi y só caùc oâng khoâng caàn lo cho keû ngheøo. Toâi queân maát ñieàu ñoù! Toâi coù tieàn ñaây, thöa oâng. OÂng coù theå chöõa trò cho toâi ñöôïc khoâng?

– Ñöôïc, neáu coù ôn treân giuùp söùc. OÂng haõy chòu khoù chôø moät laùt.

Söùc khoûe oâng laõo giaûm suùt raát mau choùng döôùi aûnh höôûng khoác haïi cuûa thuoác ñoäc. Ngöôøi laï maët chaïy veà phoøng mình vaø sau ñoù moät luùc trôû laïi vôùi moät loaïi thuoác giaûi ñoäc, giuùp oâng laõo hoài phuïc trong khoaûnh khaéc. Côn ñau ñôùn ñaõ döùt, ñoâi moâi oâng khoâng coøn xaùm xòt vaø göông maët ñaõ coù khí saéc trôû laïi. OÂng laõo thieáp ñi trong moät giaác nguû meâ man.

Ngöôøi laï maët keùo maøn kheùp kín giöôøng nguû cho oâng laõo roài ngoài treân gheá beân caïnh giöôøng ôû phía trong, taám maøn che khuaát beân ngoaøi.

Ñoàng hoà vöøa ñieåm hai giôø saùng thì nghe coù tieáng chaân ngöôøi ngoaøi cöûa. Nuùp sau taám maøn nhö moät böùc


bình phong, ngöôøi laï maët nhìn thaáy moät ngöôøi vöøa môû cöûa böôùc vaøo vôùi böôùc chaân roùn reùn khoâng gaây moät tieáng ñoäng naøo. Ñoù laø ngöôøi maø chaøng ñaõ gaëp maët tröôùc ñoù nôi caàu thang.

Ngöôøi aáy caàm moät ngoïn neán traéng vaø böôùc ñeán beân giöôøng. OÂng laõo naèm quay maët vaøo goái, hôi thôû quaù nheï ñeán noãi thaät khoù nhaän thaáy roõ, vaø ngöôøi kia môùi nhìn thoaùng qua töôûng raèng oâng laõo ñaõ cheát. Anh ta beøn quay trôû ra vôùi moät nuï cöôøi tinh quaùi hieän treân göông maët, ñaët ngoïn neán trôû laïi choã cuõ, moùc tuùi laáy chìa khoùa môû tuû vaø keùo töø trong hoäc tuû ra nhieàu thoi vaøng neùn.

Ngay luùc ñoù oâng laõo thöùc giaác, môû maét nhìn veà phía ngoïn ñeøn caày saép taét treân caùi chaân ñeøn baèng ñoàng. OÂng ta thaáy teân troäm ñang loay hoay nôi tuû beøn ngoài nhoåm daäy moät luùc, roài laëng ngöôøi ñi nhö trong côn ngaïc nhieân toät ñoä. Sau cuøng, oâng ta böôùc chaân xuoáng ñaát vaø keâu leân:

– Trôøi ñaát hôõi! Phaûi chaêng toâi ñang nguû meâ? Laø mi ñoù ö? Chæ vì mi maø ta phaûi chòu khoù nhoïc laøm vieäc vaø soáng trong caûnh cuøng cöïc. Vaø nay, mi...

Teân troäm giaät naåy mình, laøm rôi nhöõng thoi vaøng xuoáng ñaát. Haén quay laïi troá maét nhìn, mieäng haù hoác, vaø baát giaùc thoát leân:

– UÛa! Laõo vaãn chöa cheát sao?


OÂng laõo naác leân moät tieáng, laáy hai baøn tay che maët, vaø vôùi moät nieàm xuùc ñoäng maõnh lieät, oâng ta keâu leân:

– My Coát! Tao coù nghe laàm chaêng? Maøy cöù troäm cöôùp heát cuûa caûi ñi, neáu maøy muoán, nhöng ñöøng noùi raèng maøy muoán ñaàu ñoäc gieát cheát moät ngöôøi voán xöa nay chæ soáng vì maøy! Bao nhieâu vaøng ñoù, maøy haõy laáy heát ñi. Chæ vì maøy maø tao ñaõ ky coùp daønh duïm baáy laâu nay ñaáy! Maøy haõy laáy heát roài cuùt ñi cho mau!

Sau côn xuùc ñoäng vaø to tieáng, oâng laõo nhö kieät söùc, meät laû vaø ngaõ quò xuoáng chaân teân hung thuû. OÂng ta naèm quaèn quaïi döôùi ñaát trong côn ñau khoå tinh thaàn döôøng nhö coøn ray röùt bi thöông hôn caû côn ñau ñôùn theå xaùc maø oâng vöøa thoaùt khoûi.

Teân aùc oân chæ ñöùng nhìn oâng laõo vôùi veû maët laïnh luøng. OÂng laõo thôû hoån heån vaø noùi tieáp:

– Tao ñaõ laøm gì ñoái vôùi maøy baáy laâu nay? Maøy laø ñöùa con moà coâi bò ñôøi ruoàng boû. Tao ñaõ ñoùn nhaän maøy vaø nuoâi maøy nhö con tao. Caû ñôøi tao chæ thöông yeâu coù moät mình maøy. Neáu tao haø tieän, aáy laø ñeå sau khi tao cheát maøy seõ thöøa höôûng ñöôïc moät gia taøi ñeå khoûi bò ñôøi khinh baïc haát huûi, khi maø trôøi sinh ra maøy coù caùi hình thuø xaáu xa dò daïng. Maøy laïi nôõ naøo gieát cheát tao, khi tao khoâng coøn soáng ñöôïc bao laâu nöõa kia chöù?


– Ñoù laø vì oâng cöù soáng laây laát maõi maø khoâng chòu laøm di chuùc.

– Trôøi ôi! Trôøi ôi!... – Laõo giaø ñieân! Laõo coøn keâu trôøi ñöôïc nöõa sao?

Phaûi chaêng chính laõo ñaõ daïy toâi töø thuôû nhoû raèng khoâng coù oâng trôøi kia maø! Laõo haù chaúng daïy toâi moân trieát hoïc ñoù sao? Phaûi chaêng laõo ñaõ noùi vôùi toâi: “Con haõy soáng thaät toát laønh, löông thieän vaø chaân chính ñeå phuïng söï nhaân loaïi, nhöng sau cuoäc ñôøi hieän taïi naøy seõ khoâng coøn gì nöõa caû!” Nhaân loaïi ö? Taïi sao toâi laïi phaûi thöông yeâu vaø phuïng söï nhaân loaïi? Hình thuø xaáu xí vaø mang aùc taät nhö toâi chæ ñeå laøm ñeà taøi cho nhaân loaïi cheá gieãu vaø khinh thöôøng! Laõo ñaõ laøm gì toâi ö? Ñoái vôùi toâi laø moät keû maït haïng, caën baõ cuûa theá gian naøy, laõo ñaõ laøm cho toâi maát ñi moïi nieàm hy voïng vaøo kieáp sau vôùi moät theá giôùi khaùc! A! Khoâng coù kieáp sau! Theá thì toâi muoán coù ngay soá vaøng cuûa laõo, vì ít nhaát toâi caàn phaûi mau mau höôûng thuï, keûo khoâng coøn kòp thôøi giôø!

– Loaøi aùc oân! Tai hoïa seõ ñeán vôùi maøy, ñoà voâ ôn baïc nghóa!

– Ai coøn nghe lôøi nguyeàn ruûa cuûa laõo nöõa chöù? Laõo ñaõ noùi raèng khoâng coù oâng trôøi kia maø! Laõo haõy nghe ñaây: toâi ñaõ chuaån bò saün saøng moïi thöù ñeå chuoàn ñi. Toâi ñaõ coù giaáy thoâng haønh, vaø ngöïa ñaõ ñôïi saün ôû döôùi...


Haén ta vöøa noùi vöøa laáy nhöõng thoi vaøng cho vaøo ñaày caùc tuùi.

– Vaø baây giôø, neáu toâi ñeå cho laõo soáng thì coù gì ñaûm baûo laø laõo seõ khoâng ñi toá caùo toâi?

Noùi ñeán ñaây, haén ta tieán ñeán gaàn oâng laõo vôùi veû maët hieåm aùc gheâ rôïn. OÂng laõo chuyeån töø côn giaän döõ qua côn sôï haõi vaø toaøn thaân run raåy tröôùc teân aùc oân.

– Haõy ñeå tao yeân. Ñeå tao soáng ñeå maø...

– Ñeå laøm gì chöù?

– Tao tha toäi cho maøy. ÖØ, maøy khoâng phaûi sôï gì caû. Tao theà raèng tao seõ khoâng ñi toá giaùc maøy ñaâu.

– Laõo theà aø? Theà vôùi ai vaø ai chöùng cho laõo, haû laõo giaø? Laõo ñaõ khoâng tin nôi Thöôïng ñeá thì laøm sao toâi coù theå tin lôøi cuûa laõo? Ha ha! Ñaây laø keát quaû nhöõng baøi hoïc trieát lyù maø laõo ñaõ daïy toâi.

Chæ coøn trong giaây phuùt nöõa laø hai baøn tay saùt nhaân kia ñaõ sieát chaët coå hoïng cuûa oâng laõo. Nhöng ngay khi ñoù, giöõa hung thuû vaø naïn nhaân boãng hieän ra moät nhaân vaät bí hieåm döôøng nhö xuaát xöù töø moät coõi voâ hình, hay töø döôùi loøng ñaát vöøa chui leân! Ñoù laø moät nhaân vaät coù phong ñoä cao quí toân nghieâm vaø ñeïp moät caùch loäng laãy huy hoaøng laøm cho ngöôøi ta phaûi kính neå. Teân hung thuû hoaûng hoát lui laïi, vöøa nhìn


ngöôøi aáy vöøa run sôï, roài quay löng chuoàn nhanh ra ngoaøi cöûa. OÂng laõo laïi moät laàn nöõa ngaõ quò xuoáng ñaát, baát tænh nhaân söï.

Moät döï caûm khoù hieåu

Khi ngöôøi laï maët trôû laïi phoøng oâng laõo vaøo ngaøy hoâm sau thì thaáy oâng ta ñaõ bình tónh, haàu

nhö hoaøn toaøn bình phuïc sau nhöng côn xuùc ñoäng, ñau khoå vaø xaùo troän tinh thaàn trong ñeâm tröôùc. OÂng laõo toû loøng bieát ôn chaøng veà söï cöùu töû vôùi nhöõng lôøi leõ raát thoáng thieát, vaø cho chaøng bieát raèng oâng ta ñaõ cho goïi moät ngöôøi hoï haøng ñeán ñeå chaêm soùc oâng ta trong nhöõng ngaøy taøn luïn cuûa tuoåi giaø. OÂng laõo noùi:

– Toâi cuõng coøn laïi moät ít tieàn, vaø töø nay trôû ñi toâi khoâng coù lyù do gì ñeå haø tieän nöõa.

Keá ñoù, oâng laõo keå cho chaøng bieát sô löôïc veà moái lieân heä giöõa oâng vaø ñöùa con nuoâi ñaõ muoán gieát oâng.

Vì soáng coâ ñoäc khoâng coù gia ñình, oâng laõo môùi muoán nuoâi moät ñöùa con nuoâi. OÂng beøn nhoïn moät ñöùa treû moà coâi trong giôùi haï löu thaáp keùm nhaát. Thaân hình xaáu xí vaø mang aùc taät cuûa ñöùa treû naøy tröôùc heát gaây cho oâng ta moät nieàm traéc aån, vaø sau ñoù laø moät tình thöông thaät söï. Thaáy ñöùa treû toû ra coù naêng


khieáu veà hoäi hoïa, oâng môùi cho noù hoïc ngheà vôùi hoïa sö David.

Ñöùa treû ñaõ sôùm coù yù thöùc veà hình daïng xaáu xí cuûa noù, moät veû xaáu xí thaät laø phaûn töï nhieân. OÂng laõo môùi duøng nhöõng lôøi leõ trieát lyù ñeå an uûi noù, nhöng döôøng nhö voâ hieäu. Roài khi oâng ta daïy noù raèng tieàn baïc cuõng nhö loøng töø thieän coù theå buø ñaép cho voâ soá nhöõng ñieàu thieáu soùt, baát toaøn, thì ñöùa treû laéng nghe moät caùch thích thuù say meâ vaø coù veû nhö ñöôïc an uûi thaät söï. Töø ñoù, ngöôøi cha nuoâi naøy boãng coù moät söï ñam meâ maõnh lieät laø coá gaéng thaâu thaäp tieàn baïc cuûa caûi ñeå gaày döïng moät saûn nghieäp lôùn cho ñöùa con nuoâi naøy, laø ngöôøi duy nhaát maø oâng ta thöông yeâu treân ñôøi. Theá roài oâng ta ñaõ ñöôïc ñeàn ñaùp moät caùch ñích ñaùng nhö caâu chuyeän vöøa xaûy ra!

OÂng laõo vöøa lau nöôùc maét vöøa noùi:

– Toâi cuõng laáy laøm sung söôùng maø ñeå cho noù troán ñi. Daãu cho noù ñaåy toâi vaøo moät hoaøn caûnh cuøng khoán hoaøn toaøn, toâi cuõng khoâng nôõ loøng naøo ñi toá giaùc noù.

– Ñuùng vaäy, bôûi vì chính oâng phaûi chòu traùch nhieäm veà nhöõng toäi aùc cuûa noù.

– OÂng noùi sao chöù? Sao laï vaäy? Toâi laø ngöôøi luoân luoân daïy noù soáng moät cuoäc ñôøi löông thieän vaø ñaïo ñöùc kia maø?


– Than oâi! Neáu chính ñöùa con nuoâi cuûa oâng khoâng töï noù noùi roõ cho oâng bieát hoài ñeâm qua thì daãu cho thieân thaàn giaùng theá cuõng khoâng laøm sao chöùng minh ñieàu ñoù cho oâng ñöôïc!

OÂng laõo coù veû luùng tuùng vaø saép söûa ñaùp laïi baèng ñieàu gì ñoù thì ngöôøi hoï haøng maø oâng cho goïi ñaõ ñeán nôi vaø böôùc vaøo phoøng. Ngöôøi naøy ñaùng leõ coøn ôû taän Nancy, nhöng tình côø trong luùc aáy laïi ñang coù maët ôû Paris neân kòp thôøi ñeán ngay. Ñoù laø moät ngöôøi ñoä treân ba möôi tuoåi, coù göông maët xöông xaåu khaéc khoå, ít noùi vaø ñoâi maét luoân nhìn laùo lieân khoâng ngöøng, vôùi caëp moâi moûng dính luoân mím nhaët.

Ngöôøi aáy vöøa nghe oâng laõo thuaät laïi caâu chuyeän vöøa roài, vöøa baát giaùc thoát leân nhöõng tieáng keâu baát nhaãn, vaø coá gaéng thuyeát phuïc oâng laõo haõy toá giaùc teân baát löông. OÂng laõo noùi:

– Thoâi ñi, chuù Duy Maät. Chuù laø luaät sö, neân chuù ñaõ quen coi thöôøng maïng soáng con ngöôøi. Heã coù keû naøo vi phaïm luaät phaùp laø chuù lieàn keâu leân: Haõy ñem noù ra xöû töû!

Duy Maät ñaùp vôùi moät gioïng baát bình:

– OÂng noùi toâi laø nhö theá sao, hôõi trieát gia khaû kính? OÂng nhaän xeùt laàm roài! Khoâng coù ai ñaõ töøng phaûn ñoái boä hình luaät taøn khoác cuûa nöôùc Phaùp nhö toâi ñaây. Moät quoác gia khoâng bao giôø neân aùp duïng aùn


töû hình, daãu cho ñeå xöû toäi keû saùt nhaân. Toâi ñoàng yù vôùi nhaø chính trò treû tuoåi Robespierre khi oâng ta noùi raèng ngöôøi ñao phuû laø moät phaùt minh cuûa nhöõng tay baïo chuùa. Sôû dó toâi tham gia Caùch maïng chính laø vì toâi tin chaéc raèng cheá ñoä môùi seõ baõi boû söï taøn saùt ñoù.

Vò luaät sö ngöng noùi ñeå laáy laïi hôi thôû. Ngöôøi laï maët chaêm chuù nhìn Duy Maät roài bieán saéc. Duy Maät noùi:

– Thöa oâng, thaùi ñoä cuûa oâng cho toâi thaáy raèng oâng khoâng ñoàng yù vôùi toâi, coù phaûi vaäy chaêng?

– Xin loãi oâng, ñoù chæ vì toâi ñang ñeø neùn trong toâi moät côn sôï haõi mô maøng coù veû nhö moät ñieàm baùo tröôùc?

– AØ, theá thì söï sôï haõi ñoù do ñaâu maø coù?

– Vì toâi coù linh caûm raèng chuùng ta seõ coù ngaøy gaëp laïi nhau, nhöng khi ñoù thì nhöõng yù nghó cuûa oâng veà söï cheát vaø veà trieát lyù caùch maïng seõ thay ñoåi!

– Ñieàu ñoù thì... khoâng bao giôø!

OÂng laõo töø naõy giôø vöøa nghe vöøa taùn thaønh nhöõng lôøi noùi cuûa ngöôøi em hoï luaät sö, beøn noùi:

– Chuù Duy Maät noùi nghe ñöôïc ñaáy. Toâi thaáy chuù coù moät quan ñieåm raát chính xaùc veà coâng lyù vaø loøng vò tha, bieát thöông ngöôøi. Vaäy maø baáy laâu nay toâi vaãn


chöa bieát roõ chuù ñaáy. Chuù hoan nghinh Caùch maïng laø phaûi, vì cuõng nhö toâi, chuù cuõng gheùt cheá ñoä ñoäc taøi cuûa neàn quaân chuû chuyeân cheá vaø söï giaû doái tham lam cuûa boïn quí toäc.

Duy Maät noùi:

– Gheùt boïn vua chuùa vaø quí toäc laø chuyeän ñöông nhieân. Laøm sao toâi coù theå thöông yeâu nhaân loaïi maø khoâng caêm gheùt boïn aáy?

OÂng laõo coù veû do döï khi noùi tieáp:

– Vaø chuù coù nghó nhö oâng khaùch naøy chaêng, raèng toâi ñaõ laàm laïc khi truyeàn daïy nhöõng trieát lyù cuûa toâi cho thaèng khoán kieáp ñoù?

– Töï nhieân laø khoâng. Ai laïi ñi phieàn traùch trieát gia Socrate bôûi vì keû moân ñoà Alcibiade phaïm toäi taø daâm vaø phaûn boäi?

OÂng laõo beøn quay sang ngöôøi khaùch laï vaø noùi:

– OÂng nghe thaáy chöa? Chuù em hoï toâi ñaây cuõng khoâng ñoàng yù vôùi lôøi buoäc toäi oâng. Nhöng Socrate cuõng caàn coù moät Platon. Töø nay chuù seõ laø Platon cuûa toâi.

Nhöng ngöôøi khaùch laï ñaõ böôùc ra cöûa. Laøm sao ngöôøi ta coù theå tieáp tuïc thaûo luaän vôùi nhöõng keû khö khö cuoàng tín, nhaát laø söï cuoàng tín cuûa keû voâ thaàn?

Duy Maät keâu leân:


– OÂng ñi roài sao? Toâi vaãn chöa kòp taï ôn oâng veà vieäc cöùu soáng oâng anh hoï quí meán cuûa toâi. Neáu coù dòp naøo oâng caàn ñeán toâi, toâi nguyeän seõ heát loøng ñeàn ñaùp ôn aáy.

Duy Maät vöøa noùi nhöõng lôøi taï ôn nhö theá vöøa tieãn chaân ngöôøi khaùch laï ra cöûa ngoaøi. Ñeán ngöôõng cöûa, oâng ta ñöa tay giöõ ngöôøi khaùch vaø vöøa quay ñaàu nhìn laïi phía sau ñeå xem chöøng, roài thaáp gioïng noùi:

– Toâi phaûi trôû veà Nancy ngay ñeå khoûi maát thì giôø. Thöa oâng, oâng coù nghó raèng thaèng baát löông kia ñaõ laáy heát tieàn cuûa laõo giaø ñieân naøy roài chaêng?

– Thöa tieân sinh Duy Maät, Platon coù theå noùi leùn Socrate nhö vaäy sao?

– A! OÂng mæa mai toâi ñoù sao? Nhöng thoâi, oâng coù quyeàn noùi nhö vaäy. Xin chaøo oâng. Chuùng ta seõ gaëp laïi nhau moät ngaøy khaùc.

– Moät ngaøy khaùc ö?

Ngöôøi laï maët laåm baåm moät mình roài boãng döng sa saàm neùt maët. Chaøng hoái haû trôû veà phoøng, ñoùng cöûa ôû beân trong moät mình suoát ngaøy. Ñònh meänh cuûa chaøng coù theå dính líu baèng caùch naøo ñeán Duy Maät vaø teân hung thuû ñang boân ñaøo? Taïi sao chaøng caûm thaáy baàu khoâng khí cuûa thaønh phoá Paris döôøng nhö phaûng phaát muøi maùu vaø chöùa ñaày saùt khí? Moät linh caûm gì khieán cho chaøng thình lình töø boû caùi xaõ hoäi phoàn


hoa vui töôi cuûa thuû ñoâ Paris, trung taâm aùnh saùng, vaên minh vaø hy voïng cuûa theá giôùi, ñeå roài seõ khoâng bao giôø trôû laïi? Ñôøi soáng sieâu vieät cuûa moät nhaân vaät ñaëc bieät nhö chaøng laøm sao coù theå bò aûnh höôûng bôûi theá cuoäc xoay vaàn, khieán cho chaøng phaûi baên khoaên lo ngaïi?

Daàu sao chaøng cuõng phaûi gaït boû nhöõng döï caûm coù tính caùch baùo tröôùc ñoù. Chaøng beøn rôøi khoûi nöôùc Phaùp vaø trôû veà nöôùc YÙ xinh töôi eâm ñeàm vôùi nhöõng thaéng caûnh coå tích ñaày thô moäng. Chaøng laïi trôû veà moät laàn nöõa vôùi Kieàu Dung, giai nhaân beân bôø con soâng xanh Partheùnope, gaàn ngoâi coå moä cuûa thi haøo Virgile baát huû, nôi ngoaïi oâ thaønh phoá Naples thô moäng.

Loøng ngöôøi trinh nöõ

Kieàu Dung ñaõ trôû thaønh nöõ hoaøng cuûa saân khaáu kòch ngheä, moät thaàn töôïng cuûa giôùi haâm moä

ca nhaïc vaø laø troïng taâm moïi söï chuù yù cuûa caû thaønh phoá Naples. Tuy nhieân, danh voïng cao sang vaãn khoâng laøm thay ñoåi baûn tính giaûn dò vaø hoàn nhieân cuûa naøng. Naøng vaãn coù thoùi quen ngoài chôi moät mình tröôùc ngöôõng cöûa, phoùng taàm maét ra bôø bieån, ngaém nhìn nhöõng caùnh buoàm traéng xoùa taän ngoaøi khôi xa vaø thaû hoàn trong theá giôùi moäng mô...


Ñaõ bao laàn naøng nhìn caùi caây coøi coïc vaën veïo töø trong keït ñaù chui ra vôùi nhöõng caønh laù xanh töôi. Ñaõ bao laàn trong côn mô moäng vieån voâng naøng ñaõ noi göông tranh ñaáu cuûa caùi caây aáy maø coá gaéng vöôn mình ra aùnh saùng, nhöng khoâng phaûi laø thöù aùnh saùng ñeøn maøu. Hôõi ngöôøi con gaùi ngaây thô, naøng haõy baèng loøng an phaän vôùi moät aùnh saùng trong laønh. Trong moät maùi gia ñình aám cuùng, moät ngoïn ñeøn daàu nho nhoû coù khi coøn höõu ích hôn taát caû nhöõng ngoâi sao choùi saùng treân trôøi!

Nhieàu tuaàn leã troâi qua, ngöôøi khaùch laï vaãn khoâng thaáy trôû laïi. Nhieàu thaùng cuõng ñaõ troâi qua, nhöng lôøi tieân tri veà hoaøn caûnh khoå ñau cuûa naøng chöa thaáy thaønh hieän thöïc.

Trong thôøi gian ñoù ñaõ xaûy ra nhieàu tang toùc trong gia ñình: oâng baø Pisani ñaõ noái tieáp nhau qua ñôøi, ñeå laïi moät mình Kieàu Dung moà coâi vôùi moät baø vuù giaø goïi laø dì Neát. Baø vuù naøy ñaõ saên soùc nuoâi naáng naøng töø thuôû loït loøng meï, vaø töø nay seõ laø ngöôøi taâm phuùc cuûa naøng.

Nhieàu thaùng ngaøy buoàn baõ daøi leâ theâ cuõng laïi troâi qua. Caû thaønh phoá Naples ñeàu boàn choàn vì saân khaáu nhaïc kòch ñaõ vaéng boùng naøng quaù laâu, vaø hoï muoán ñaët naøng leân ngai thaàn töôïng trôû laïi ñeå chieâm ngöôõng nhö tröôùc. Theá gian nhö baïch tuoäc khoång loà vöôn ra nghìn caùi voøi hung döõ, luoân muoán keùo ta ra khoûi cuoäc


soáng rieâng tö ñeå cuoán huùt ta vaøo voøng cöông toûa cuûa traàn ai tuïc luïy. Theá laø moät laàn nöõa gioïng ca thaùnh thoùt cuûa Kieàu Dung laïi ngaân vang treân saân khaáu kòch tröôøng.

Tieàn taøi, danh voïng laïi ñeán vôùi naøng, nhöng khoâng vì theá maø naøng thay ñoåi neáp soáng giaûn dò trong ngoâi nhaø khieâm toán vôùi baø vuù giaø trung thaønh duy nhaát cuûa naøng. Naøng bò vaây phuû chung quanh bôûi bao nhieâu caïm baãy, bao nhieâu nhöõng caùm doã coù theå khuynh ñaûo caùi saéc ñeïp khoâng phoøng veä vaø söï nghieäp caàm ca nguy hieåm cuûa naøng. Nhöng ñöùc haïnh khieâm toán ñaõ giuùp naøng vöôït qua taát caû maø khoâng bò oâ nhieãm bôûi gioù buïi cuûa cuoäc ñôøi.

Luùc coøn sanh tieàn, cha meï naøng ñaõ töøng daïy cho naøng bieát nhöõng boån phaän maø danh döï vaø toân giaùo ñeàu baét buoäc phaûi coù nôi ngöôøi con gaùi. Bôûi ñoù, baát cöù söï toû tình naøo maø khoâng noùi tôùi hoân nhaân, ñoái vôùi naøng ñeàu laø moät söï sæ nhuïc vaø lieàn bò töø choái ngay. Trong söï ngaây thô chaát phaùc cuûa loøng ngöôøi trinh nöõ, naøng ñaõ ñaët ra cho mình moät lyù töôûng cuûa tình yeâu chaân thaønh. Lyù töôûng ñoù ñaõ theå hieän moät caùch hoaøn toaøn töï nhieân nôi naøng trong hình aûnh vaø gioïng noùi, aâm thanh cuûa ngöôøi laï maët ñaõ coù lieân heä tröïc tieáp vôùi söï thaønh coâng ñaàu ñôøi cuûa naøng.

Gaàn hai naêm ñaõ troâi qua keå töø khi ngöôøi aáy xuaát hieän ôû Naples. Taát caû nhöõng gì ngöôøi ta ñöôïc nghe


bieát veà chaøng laø chæ vaøi thaùng sau khi chaøng ra ñi, chieác taøu cuûa chaøng laïi ñöôïc lònh leân ñöôøng tôùi moät nôi voâ ñònh.

Trong söï sinh hoaït nhoän nhòp cuûa thaønh phoá, ñôøi soáng cuûa chaøng trai maø moät thôøi ngöôøi ta ñaõ moâ taû döôùi nhöõng neùt dò kyø bí aån haàu nhö ñaõ bò laõng queân, nhöng quaû tim Kieàu Dung vaãn khoâng heà thay ñoåi. Thænh thoaûng, chaøng trai kia vaãn xuaát hieän trong giaác mô cuûa ngöôøi ngheä só, vaø khi ngoïn gioù rít xuyeân qua nhöõng caønh laù cuûa caùi caây luøn vaø coøi coïc beân theàm nhaø thì naøng caûm thaáy xuùc ñoäng trong loøng döôøng nhö coøn nghe vaêng vaúng beân tai aâm thanh cuûa chaøng.

Trong soá nhöõng ngöôøi ngöôõng moä naøng, coù moät ngöôøi maø naøng coù caûm tình nhieàu hôn so vôùi nhöõng ngöôøi khaùc, moät phaàn vì oâng ta laø ngöôøi ñoàng höông vôùi meï naøng, moät phaàn vì taùnh ruït reø e leä cuûa oâng ta khoâng coù gì laøm cho naøng phaûi ngaïi nguøng hay sôï seät. Hôn nöõa, giai caáp xaõ hoäi cuûa oâng ta coù veû gaàn guõi vôùi ñòa vò cuûa naøng hôn laø nhöõng ngöôøi quí phaùi giaøu sang, vaø nhö vaäy, söï ngöôõng moä cuûa oâng ta ñoái vôùi naøng khoâng coù taùnh caùch mæa mai sæ nhuïc nhö cuûa haïng quyù toäc. Sau cuøng, vôùi baûn tính mô moäng cuûa ngöôøi ngheä só, oâng ta thöôøng bieåu loä nhöõng tö töôûng hoaøn toaøn gioáng nhö nhöõng yù nghó thaàm kín nhaát cuûa naøng. Naøng daønh cho oâng ta moät tình baïn, cuõng


coù theå laø tình thöông, nhöng laø tình thöông cuûa moät ngöôøi em gaùi, vaø bôûi ñoù giöõa hai ngöôøi coù moät söï qua laïi trong thaân tình.

Vôùi söï giao thieäp thaân maät ñoù, neáu trong quaû tim cuûa chaøng ngheä só Anh quoác kia coù chôùm nôû nhöõng hy voïng ñieân roà hay voâ lyù thì ít nhaát oâng ta cuõng chöa bao giôø thoá loä cho naøng bieát.

63

CHÖÔNG HAI

MOÄT NHAÂN VAÄT KYØ BÍ

Nhaân vaät kyø bí Zanoni – Linh Ñoâng, moät khaùch yeâu hoa – Cuoäc doái thoaïi vôùi Kieàu Dung – Ngöôõng cöûa

huyeàn bí

Nhaân vaät kyø bí Zanoni

Moät ñeâm saùng traêng trong khu hoa vieân ôû Naples, khoaûng boán, naêm vò coâng töû treû tuoåi

thuoäc doøng quí phaùi tuï hoïp döôùi moät goác caây coå thuï ñeå aên kem, ngaém traêng vaø nghe nhaïc. Choán coâng vieân naøy laø nôi heïn hoø gaëp gôõ thích thuù nhaát cuûa giôùi treû haøo hoa trong thaønh phoá. Linh Ñoâng, moät thanh nieân ngöôøi Anh, töø luùc ñaàu vaãn ñoùng vai troø chuû ñoäng cuûa nhoùm aáy, boãng nhieân laïi rôi vaøo moät côn im laëng thaâm traàm vaø coù veû nhö caùch bieät vôùi moïi ngöôøi. Ngöôøi baïn ñoàng höông cuûa anh ta laø Maïc Vaân nhaän ra söï u buoàn thình lình ñoù neân voã vai ta hoûi:

– Linh Ñoâng, anh oám hay sao theá? Troâng anh coù veû xanh meùt vaø hôi run, hay laø anh ñaõ bò caûm laïnh thình lình? Toát hôn anh neân veà nghæ sôùm. Nhöõng ñeâm khuya treân ñaát YÙ thöôøng khoâng toát cho söùc khoûe cuûa ngöôøi Anh chuùng ta.


– Khoâng sao, toâi ñaõ thaáy bôùt. Ñoù chæ laø moät caûm giaùc ôùn laïnh thoaùng qua. Toâi cuõng khoâng roõ taïi sao.

Moät ngöôøi traïc ñoä ba möôi tuoåi, coù daùng ñieäu vaø coát caùch phong löu vöôït böïc hôn caû nhöõng ngöôøi khaùc, boãng quay laïi nhìn chaêm chuù vaøo Linh Ñoâng vaø noùi:

– Toâi hieåu anh muoán noùi gì, vaø chaéc toâi coù theå giaûi thích ñieàu ñoù. Taát caû caùc baïn ôû ñaây chaéc ñeàu ñaõ töøng coù luùc, nhaát laø vaøo nhöõng khi thöùc khuya moät mình, coù moät caûm giaùc ôùn laïnh vaø kinh sôï laï luøng khoù taû, döôøng nhö maùu baïn ñoâng ñaëc laïi, tim ngöøng ñaäp, töù chi run raåy, toùc döïng ngöôïc... Khi aáy, baïn khoâng daùm ngöôùc maét leân hoaëc nhìn vaøo nhöõng choã boùng toái, döôøng nhö sôï seät moät ñieàu gì... Roài boãng nhieân söï sôï seät ñoù tieâu tan, baïn thaáy buoàn cöôøi veà söï nhaùt sôï khoâng coù lyù do cuûa mình. Caùc baïn coù ñoâi khi caûm thaáy nhö vaäy khoâng?

Linh Ñoâng ñaùp trong söï ngaïc nhieân:

– Quaû ñuùng vaäy, thöa oâng. OÂng ñaõ dieãn taû raát ñuùng côn ôùn laïnh cuûa toâi vöøa roài. Nhöng laøm sao nhöõng caûm giaùc ñoù laïi coù theå loä ra ngoaøi ñeå oâng nhìn thaáy nhö vaäy?

Ngöôøi laï maët noùi:

– Toâi bieát nhöõng trieäu chöùng cuûa côn khuûng hoaûng ñoù. Vôùi kinh nghieäm rieâng cuûa toâi, toâi khoâng bao giôø laàm.


Taát caû nhöõng ngöôøi trong boïn ñeàu laàn löôït thuù nhaän laø hoï ñaõ töøng coù nhöõng côn xuùc ñoäng baát thaàn maø ngöôøi laï maët vöøa dieãn taû.

Moät trong hai ngöôøi du khaùch Anh quoác teân Maïc Vaân noùi:

– Theo moät söï meâ tín ôû xöù chuùng toâi thì khi moät ngöôøi coù caùi caûm giaùc laï luøng ñoù, chaéc haún laø hoï ñang ñi ngang qua choã maø sau naøy seõ laø naám moà cuûa hoï.

Moät thanh nieân YÙ quen vôùi Linh Ñoâng noùi:

– Chaéc haún ñoù chæ laø moät bieán chöùng cuûa cô theå, vì aên khoâng tieâu hoaëc truùng côn gioù laïnh maø thoâi chöù coù gì laï.

Ngöôøi laï maët khi naõy noùi tieáp:

– Toâi nghó raèng ñoù laø söï doäi ngöôïc hay söï kinh haõi do baûn naêng cuûa con ngöôøi caûm nhaän tröôùc moät vaät voâ hình nhöng khaéc nghòch vôùi baûn chaát cuûa chuùng ta; moät vaät maø ta khoâng nhìn thaáy ñöôïc do söï giôùi haïn cuûa caùc giaùc quan maø thoâi.

Maïc Vaân hoûi vôùi moät nuï cöôøi hoaøi nghi:

– Vaäy laø oâng tin nôi caùc vong linh chaêng?

– Khoâng phaûi toâi muoán noùi veà chuyeän vong linh, nhöng trong coõi voâ hình vaãn coù nhöõng sinh vaät maø ta khoâng nhìn thaáy vaø caûm xuùc ñöôïc baèng giaùc quan cuûa mình. Nhöõng sinh vaät ñoù cuõng coù nhöõng tình


caûm, caûm xuùc vaø khaû naêng rung ñoäng gioáng nhö ta. Chuùng coù theå nguy hieåm vaø thuø nghòch vôùi chuùng ta, nhöng cuõng may laø thieân nhieân ñaõ ñaët moät böùc raøo ngaên caùch giöõa chuùng vôùi loaøi ngöôøi neân chuùng ta môùi ñöôïc an toaøn.

Linh Ñoâng hoûi:

– Vaø theo oâng thì böùc raøo ngaên caùch ñoù coù theå naøo bò choïc thuûng ñöôïc chaêng? Nhöõng truyeàn thuyeát veà caùc vò phaùp sö, phuø thuûy maø ngöôøi ta nghe keå laïi ôû khaép nôi töø nhöõng thôøi ñaïi coå xöa nhaát, phaûi chaêng chæ laø nhöõng huyeàn thoaïi hoang ñöôøng?

Ngöôøi laï maët ñaùp moät caùch thaûn nhieân:

– Ñieàu ñoù coù theå coù maø cuõng coù theå khoâng? Nhöng vaøo thôøi hieän ñaïi khi con ngöôøi ñaõ môû mang ñaày ñuû lyù trí, coù ai daïi gì muoán laät ñoå böùc raøo ngaên caùch giöõa hoï vôùi loaøi ñoäc xaø maõnh thuù? Ai laïi voâ lyù ñeán noãi muoán phaù vôõ ñònh luaät thieân nhieân ñaõ xoâ ñuoåi loaøi hoå baùo saøi lang vaøo taän choán röøng saâu nuùi thaúm, vaø ngaên loaøi caù maäp ôû ngoaøi khôi xa bieån caû muoân truøng? Toâi chæ noùi baáy nhieâu chaéc caùc baïn cuõng ñuû hieåu?

Noùi xong, ngöôøi laï maët ñöùng daäy goïi teân haàu baøn, traû tieàn ly kem vaø kheõ nghieâng ñaàu chaøo caû boïn roài laúng laëng böôùc ñi vaø khuaát daïng sau luøm caây coå thuï. Linh Ñoâng hoûi:


– Ngöôøi aáy laø ai vaäy? Maáy ngöôøi kia chæ im laëng nhìn nhau maø khoâng ai

ñaùp lôøi. Laùt sau, Maïc Vaân noùi: – Ñaây laø laàn ñaàu tieân toâi gaëp oâng ta. – Toâi cuõng vaäy! – Toâi cuõng vaäy!... Nhöõng ngöôøi khaùc nhao nhao leân tieáng. Moät trong

hai ngöôøi YÙ, chính laø baù töôùc Thoá Xa, caát tieáng noùi: – Coøn toâi, toâi bieát oâng ta roõ laém. Caùc oâng haõy nhôù

laïi, chính toâi ñaõ ñöa oâng ta ñeán gaëp caùc oâng taïi ñaây. OÂng ta tôùi Naples caùch ñaây hai naêm, keá ñoù oâng ta ñi chaâu du khaép nôi vaø môùi vöøa trôû laïi ñaây coù vaøi ngaøy. OÂng ta raát giaøu coù vaø laø moät ngöôøi raát deã meán. Tieác raèng chieàu nay oâng ta laïi noùi ra nhöõng chuyeän dò kyø nhö vaäy. Nhöõng chuyeän ñoù chæ laøm taêng theâm caùc lôøi ñoàn ñaõi voâ lyù vaø nöïc cöôøi maø thieân haï ñaõ noùi veà oâng ta.

Ngöôøi YÙ thöù hai noùi:

– Vaø taát nhieân nhöõng chuyeän xaûy ra hoâm noï maø anh ñaõ bieát roõ, anh Thoá Xa, laïi caøng xaùc nhaän nhöõng tin ñoàn maø anh muoán che giaáu.

Linh Ñoâng noùi:

– Baïn toâi vaø toâi ñeàu ít giao thieäp vôùi caùc giôùi taïi ñaây neân chuùng toâi khoâng bieát gì veà nhöõng vieäc xaûy


ra trong tænh naøy. Caùc oâng coù theå noùi cho chuùng toâi bieát nhöõng tin ñoàn ñoù ra sao vaø nhöõng chuyeän xaûy ra vöøa roài laø chuyeän gì chaêng?

Thoá Xa ngoû lôøi moät caùch lòch söï vôùi hai ngöôøi Anh:

– Veà nhöõng tin ñoàn thì ngöôøi ta gaùn cho Zanoni tieân sinh nhöõng quyeàn naêng laï luøng maø moïi ngöôøi ñeàu mong öôùc. Coøn chuyeän môùi xaûy ra gaàn ñaây maø oâng baïn Baân Dö vöøa noùi caøng laøm noåi baät nhöõng quyeàn naêng ñoù, vaø gaãm laïi thaät raát dò kyø. Caùch ñaây môùi vaøi ngaøy, chính caùi ngaøy maø Zanoni vöøa trôû laïi Naples, toâi ñaõ ñaùnh baïc vaø thua raát nhieàu tieàn. Toâi beøn rôøi khoûi soøng baïc khoâng ñònh chôi nöõa, thì thình lình toâi gaëp Zanoni. Luùc aáy oâng ta ñang ñöùng nhìn beân caïnh soøng baïc. Tröôùc khi toâi baøy toû söï vui möøng veà söï taùi ngoä baát ngôø giöõa chuùng toâi, oâng ta ñaõ naém laáy tay toâi vaø noùi:

– Anh vöøa thua ñaäm phaûi khoâng? Ngaøy thöôøng toâi vaãn khoâng thích ñaùnh baïc, nhöng hoâm nay toâi muoán ñaùnh thöû canh baïc naøy. Tieàn ñaây, anh caàm laáy vaø ñaùnh giuùp toâi. Thua veà phaàn toâi chòu, coøn neáu ñöôïc thì chia anh moät nöûa.

Toâi laáy laøm ngaïc nhieân veà ñieàu kieän giao öôùc thaät kyø laï naøy, nhöng gioïng noùi vaø aùnh maét cuûa Zanoni coù moät söï quaû quyeát laï luøng laøm toâi khoâng theå naøo töø


choái. Vaû laïi, toâi cuõng ñang noùng loøng muoán gôõ laïi soá tieàn ñaõ thua vaø coù leõ toâi ñaõ khoâng chòu boû cuoäc neáu trong tuùi toâi coøn tieàn. Toâi beøn ñaùp raèng toâi nhaän lôøi, vôùi ñieàu kieän laø chuùng toâi seõ cuøng chia ñeàu nhau, duø thua hay ñöôïc cuõng vaäy.

OÂng ta ñaùp vôùi moät nuï cöôøi:

– Ñöôïc, cöù theo yù anh vaäy. Nhöng anh cöù yeân loøng, chaéc chaén anh seõ ñöôïc.

Toâi beøn ngoài laïi soøng baïc, Zanoni ñöùng phía sau löng toâi. Toâi boãng gaëp heân moät caùch khaùc thöôøng vaø ñöôïc luoân maáy vaùn lieân tieáp. Khi toâi ñöùng daäy vaø rôøi khoûi soøng baïc, toâi ñaõ trôû neân giaøu coù.

Linh Ñoâng hoûi:

– Chaéc laø khoâng theå coù vaán ñeà gian laän trong canh baïc coâng khai tröôùc maét moïi ngöôøi?

Baù töôùc Thoá Xa ñaùp:

– Taát nhieân laø khoâng. Nhöng nhö ñaõ noùi, vaän ñoû cuûa chuùng toâi thaät laï luøng, ñeán noãi moät con baïc teân OÂ Dieân ñaõ noåi giaän vaø toû ra hoãn laùo. OÂng ta quay veà phía ngöôøi baïn toâi vaø noùi: “Thöa oâng, toâi thaáy khoâng coù lyù do gì ñeå oâng ñöùng keà beân soøng baïc nhö theá. Toâi khoâng hieåu taïi sao nöôùc baøi laïi leân nhö vaäy, nhöng daàu sao oâng cuõng ñaõ coù haønh ñoäng khoâng ñöùng ñaén.” Zanoni ñaùp moät caùch raát bình tónh raèng oâng ta


khoâng heà vi phaïm luaät chôi baøi. OÂng ta laáy laøm tieác, nhöng trong cuoäc chôi neáu coù ngöôøi ñöôïc taát phaûi coù ngöôøi thua, vaø oâng ta khoâng theå coù haønh ñoäng gian laän, daàu coù muoán laøm nhö vaäy. Teân OÂ Dieân coi söï oân hoøa cuûa ngöôøi laï maët laø moät daáu hieäu sôï seät, beøn leân gioïng hoãn haøo vaø thoâ tuïc hôn. OÂng ta ñöùng daäy vaø nhìn Zanoni vôùi moät daùng ñieäu khieâu khích...

Ñeán ñaây, Baân Dö xen vaøo caâu chuyeän: – Luùc ñoùZanoni toâi nhìn thaáy raát roõ neùt maët cuûa

Zanoni vì oâng ta ñöùng ngang tröôùc maët toâi, vaø ñieàu coù veû laï luøng nhaát ñoái vôùi toâi laø oâng ta khoâng heà noùi theâm lôøi naøo vaø cuõng khoâng toû veû gì giaän hôøn hay thuø nghòch. OÂng ta chæ nhìn thaúng vaøo maét OÂ Dieân, nhöng toâi seõ khoâng bao giôø queân caùi nhìn aáy! Toâi khoâng theå naøo dieãn taû ñöôïc, nhöng noù ñaõ laøm cho toâi rôïn caû toùc gaùy vaø ôùn laïnh trong xöông soáng. OÂ Dieân thoái lui vaø laûo ñaûo nhö vöøa truùng phaûi moät ñoøn hieåm. Toâi thaáy oâng ta run raåy, vaø ñeå rôi mình xuoáng gheá. Vaø khi ñoù...

Thoá Xa noùi tieáp theo: – ÖØ, khi ñoù toâi cuõng voâ cuøng ngaïc nhieân khi thaáy

OÂ Dieân bò ñaùnh ngaõ chæ vì moät caùi nhìn cuûa Zanoni, nhöng teân OÂ Dieân aáy lieàn laäp töùc chuyeån sang truùt taát caû söï phaãn noä vaøo toâi. Nhöng chaéc caùc baïn khoâng bieát raèng toâi cuõng coù ít nhieàu tieáng taêm veà moân kieám thuaät.


Moät ngöôøi trong boïn leân tieáng:

– Tay kieám cöø khoâi nhaát nöôùc YÙ ñaáy!

Thoá Xa noùi tieáp:

– Tröôùc khi toâi yù thöùc ñöôïc ñaàu ñuoâi caâu chuyeän ra laøm sao thì toâi ñaõ thaáy mình ôû sau vöôøn nhaø vôùi teân OÂ Dieân tröôùc maët, vaø khoaûng naêm, saùu ngöôøi quí toäc ñöùng vaây quanh laøm nhaân chöùng cho cuoäc ñaáu kieám saép dieãn ra. Zanoni keùo toâi ra moät beân vaø noùi nhoû: “Thaèng naøy seõ ngaõ quî. Khi ñoù anh haõy laïi gaàn beân vaø hoûi xem haén coù muoán ñöôïc mai taùng beân caïnh cha mình trong nhaø thôø Thaùnh Gennaro hay khoâng?” Toâi ngaïc nhieân hoûi: “Anh cuõng quen bieát gia ñình oâng ta hay sao?” Zanoni khoâng ñaùp. Moät luùc sau ñoù, toâi ñaõ so göôm vôùi OÂ Dieân. Phaûi nhìn nhaän raèng kieám phaùp cuûa haén ta raát vöõng vì toâi chöa heà gaëp phaûi ñoái thuû naøo lôïi haïi ñeán nhö vaäy. Tuy nhieân, ñieàu ñoù khoâng ngaên caûn muõi göôm cuûa toâi ñaâm suoát qua ngöôøi haén. Toùi beøn hoái haû böôùc laïi ñôõ haén daäy. Haén khoâng noùi ñöôïc nöõa! Toâi lieàn hoûi: “Anh coù muoán troái traên ñieàu gì khoâng?” Haén ta laéc ñaàu. “Anh muoán ñöôïc choân caát ôû ñaâu?” Haén ta chæ veà höôùng ñaûo Sicile. Toâi ngaïc nhieân hoûi: “Sao vaäy? Anh khoâng muoán yeân nghæ beân caïnh cha anh taïi nhaø thôø Thaùnh Gennaro sao?” Nghe ñeán ñoù, haén ta co ruùm caû khuoân maët laïi trong moät söï kinh hoaøng sôï seät khoân taû! Haén ta keâu leân moät tieáng thaát thanh, maùu töø trong mieäng voït ra, vaø haén ta taét


thôû ngay. Nhöng coøn nöõa, toâi vaãn chöa keå heát phaàn laï luøng nhaát cuûa caâu chuyeän! Chuùng toâi mang choân haén ta taïi nhaø thôø Thaùnh Gennaro. Ñeå thöïc hieän vieäc choân caát, chuùng toâi ñôõ caùi quan taøi cuûa ngöôøi cha oâng ta leân. Trong khi laøm vieäc ñoù, naép quan taøi boãng baät ra vaø moät boä xöông hieän tröôùc maét chuùng toâi. Trong loã hoång nôi xöông soï, chuùng toâi phaùt hieän moät sôïi daây baèng theùp cöùng raát nhoû. Vieäc naøy gaây neân ít nhieàu ngaïc nhieân vaø laøm cho ngöôøi ta phaûi môû moät cuoäc ñieàu tra. Ngöôøi cha voán laø moät ngöôøi giaøu coù nhöng haø tieän, ñaõ cheát moät caùch ñoät ngoät vaø ñöôïc ñem choân moät caùch hoái haû voäi vaøng. Ngöôøi ta noùi vì lyù do tieát trôøi noùng nöïc neân phaûi choân gaáp. Nay vì coù söï nghi ngôø neân cuoäc ñieàu tra ñöôïc tieán haønh moät caùch tæ mæ. Ngöôøi ta ñem tra vaán teân noâ boäc cuûa oâng giaø. Sau cuøng, teân naøy thuù nhaän raèng chính ngöôøi con trai ñaõ gieát cha baèng caùch duøng daây theùp ñaâm vaøo soï xuyeân qua oùc. Sôïi daây nhoû ñeán noãi chæ laøm ræ coù moät gioït maùu ra ngoaøi, vaø vì coù toùc che laáp neân khoâng ai nhìn thaáy. Theá laø teân ñoàng loõa aáy seõ bò töû hình.

– Vaø Zanoni coù khai baùo hoaëc giaûi thích gì khoâng?

Thoá Xa noùi:

– Khoâng? OÂng ta chæ cho bieát laø coù ñeán vieáng nhaø thôø vaøo buoåi saùng hoâm ñoù. Khi nhìn thaáy naám moä


cuûa baù töôùc OÂ Dieân, ngöôøi daãn ñöôøng coù cho oâng ta bieát raèng ngöôøi con trai cuûa coá baù töôùc hieän ñang ôû Naples, phung phí tieàn baïc gia saûn trong nhöõng cuoäc ñoû ñen. Trong khi chuùng toâi ñang ñaùnh baøi, oâng ta coù nghe noùi ñeán teân cuûa baù töôùc vaø khi xaûy ra cuoäc ñaáu göôm, do moät baûn naêng bí maät thuùc ñaåy maø oâng ta khoâng theå giaûi thích, oâng ta ñaõ neâu leân choã choân xaùc ngöôøi cha.

Maïc Vaân noùi:

– Ñoù laø moät caâu chuyeän khaù bí hieåm...

– Ñuùng vaäy, nhöng ngöôøi YÙ chuùng toâi coù oùc dò ñoan. Caùi baûn naêng bí maät ñoù ñöôïc nhieàu ngöôøi cho laø söï maùch baûo cuûa thieâng lieâng. Qua ngaøy hoâm sau, Zanoni trôû thaønh moät ñeà taøi haáp daãn, kheâu gôïi söï chuù yù vaø toø moø cuûa taát caû moïi ngöôøi. Taøi saûn to lôùn, neáp soáng vöông giaû, phong ñoä haøo hoa laøm cho oâng ta trôû thaønh moät nhaân vaät ñöôïc ngöôõng moä nhöng heát söùc kyø bí, vaø rieâng toâi, toâi raát haõnh dieän vaø vui thích ñöôïc giôùi thieäu nhaân vaät kyø bí ñoù vôùi caùc giôùi phong löu maõ thöôïng vaø caùc giai nhaân tuyeät saéc cuûa thaønh phoá naøy.

Maïc Vaân ñöùng daäy noùi:

– Thaät laø moät caâu chuyeän voâ cuøng lyù thuù. Nhöng naøy Linh Ñoâng, ñaõ ñeán luùc chuùng ta phaûi trôû veà khaùch saïn, vì trôøi ñaõ saùng roài. Xin taïm bieät caùc baïn!


Treân ñöôøng veà nhaø troï, Linh Ñoâng hoûi ngöôøi baïn:

– Anh nghó sao veà caâu chuyeän naøy? Neáu toâi khoâng laàm thì teân Zanoni naøy haún laø moät teân bòp bôïm phieâu löu haïng naëng, vaø ngöôøi YÙ khi naõy chæ laø moät keû daøn caûnh kheùo leùo vaø quaûng caùo laùo cho Zanoni nhaèm löøa bòp thieân haï ñeå chia phaàn kieám aên, theá thoâi! Moät keû phieâu löu giang hoà deã chen vaithích caùnh trong moät xaõ hoäi môùi laï laø nhôø ngöôøi ta ñaõ theâu deät nhöõng huyeàn thoaïi töø tröôùc ñeå kheâu gôïi söï toø moø vaø sôï seät. Vôùi daùng ñieäu phong löu sang caû khaùc thöôøng, oâng ta raát deã laøm quen vôùi nöõ giôùi; caùc vò phu nhaân saün saøng ñoùn tieáp oâng ta chæ vì oâng ta coù boä maët saùng suûa ñeïp trai, ñöôïc boå sung baèng nhöõng huyeàn thoaïi haáp daãn cuûa Thoá Xa.

– Toâi khoâng ñoàng yù vôùi anh! Tuy Thoá Xa laø moät tay côø baïc chôi bôøi, nhöng oâng ta laø moät ngöôøi thuoäc doøng quí toäc, noåi tieáng can tröôøng vaø coù tinh thaàn danh döï raát cao. Vaû laïi, ngöôøi laï maët kia, vôùi caùi phong ñoä cao quyù, coát caùch phong löu haøo saûng, loái cö xöû deø daët kheùo leùo, khoâng coù gì gioáng nhö boä ñieäu phænh löøa cuûa nhöõng keû bòp bôïm.

– A, xin loãi anh, Linh Ñoâng, nhöng anh chöa coù ñuû söï hieåu bieát vaø kinh nghieäm veà cuoäc ñôøi. Ngöôøi laï maët aáy bieát khai thaùc ñeán möùc toái ña nhöõng lôïi theá veà hình daùng beân ngoaøi cuûa oâng ta; coøn caùi phong ñoä


haøo hoa, phong löu maõ thöôïng cuûa oâng ta coù theå chæ laø moät hình thöùc giaû taïo cuûa ngheà nghieäp... Nhöng thoâi, ta haõy noùi qua chuyeän khaùc.... Caâu chuyeän tình duyeân cuûa anh tôùi ñaâu roài?

– OÂi! Hoâm nay Kieàu Dung khoâng chòu gaëp toâi.

– Toâi hy voïng raèng anh khoâng ñònh cöôùi coâ ta chöù?

Linh Ñoâng cao höùng noùi huyeân thuyeân:

– Ta haõy höôûng thuï ngay trong hieän taïi naøy. Chuùng ta coøn treû, giaøu sang laïi ñeïp trai, daïi gì khoâng höôûng thuï ngay baây giôø kia chöù? Ñöøng nghó gì veà ngaøy mai...

– Hoan hoâ Linh Ñoâng! AØ..., khaùch saïn ñaây roài. Chuùc anh ngon giaác vaø ñöøng naèm mô thaáy Zanoni ñaáy nheù!

Linh Ñoâng, moät khaùch yeâu hoa

Linh Ñoâng laø moät thanh nieân ngöôøi Anh, ñöôïc thöøa höôûng moät gia saûn khaù lôùn ñeå coù theå

soáng moät cuoäc ñôøi ñoäc laäp vaø deã chòu. Cha meï anh ta ñaõ sôùm qua ñôøi, chæ coøn ngöôøi em gaùi ñang soáng taïi Anh quoác vôùi moät baø dì. Anh ta ñaõ sôùm bieåu loä nhöõng


naêng khieáu veà hoäi hoïa, vaø do söï höùng khôûi thích thuù hôn laø vì nhu caàu ngheà nghieäp, anh ta quyeát ñònh theo ñuoåi ngaønh ngheä thuaät naøy.

Cuõng nhö nhieàu ngheä só treû tuoåi, anh ta öa thích nhöõng xuùc caûm vaø laïc thuù cuûa cuoäc ñôøi, vaø soáng buoâng thaû khoâng caàn lo xa hay nghó ñeán ngaøy mai, luoân tuøy theo nhöõng gì coù theå khôi daäy nguoàn caûm höùng hoaëc söï ñam meâ cuoàng voïng nhaát thôøi. Anh ta ñaõ ñeán vieáng nhöõng thaønh phoá danh tieáng nhaát cuûa AÂu chaâu vôùi muïc ñích nghieân cöùu nhöõng hoïa phaåm kieät taùc tröù danh treân theá giôùi. Nhöng ôû moãi nôi, söï ham vui vaø höôûng laïc thöôøng laøm cho anh ta xao laõng caùi nguyeän voïng cao xa cuûa mình, vaø saéc ñeïp cuûa nöõ giôùi laøm cho anh ta queân maát caùi lyù töôûng toân thôø Caùi Ñeïp thanh cao.

Trong nhöõng chuyeán du haønh, anh ta ñaõ laéng tai nghe moät caùch voâ cuøng thích thuù – neáu khoâng muoán noùi laø vôùi moät ñöùc tin thaàm laëng – nhöõng caâu chuyeän nhieäm maàu maø ngöôøi ta gaùn cho nhöõng nhaø linh thò noåi tieáng nhaát. Vaø chính vì theá maø anh ta ñaõ saün saøng caûm nhaän ñöôïc nhöõng gì maø con ngöôøi kyø bí Zanoni ñaõ gieo vaøo taâm hoàn anh ta töø ñaàu.

Khuynh höôùng deã caûm nhaän cuûa anh ta cuõng coù theå ñöôïc giaûi thích moät caùch khaùc. Moät vò toå phuï beân ngoaïi Linh Ñoâng xöa kia ñaõ töøng coù nhieàu thaønh tích ñaùng keå nhö moät trieát gia tin theo thuaät luyeän kim.


Nhieàu giai thoaïi kyø bí ñaõ ñöôïc löu truyeàn veà vò toå phuï naøy. Ngöôøi ta noùi raèng oâng ñaõ soáng raát laâu vôùi moät tuoåi thoï vöôït raát xa haïn tuoåi thoâng thöôøng cuûa ñôøi ngöôøi. Vaø cho ñeán ngaøy cuoái cuøng cuûa cuoäc ñôøi, oâng vaãn giöõ ñöôïc neùt maët vaø hình daùng beà ngoaøi cuûa moät ngöôøi chæ vaøo ñoä trung nieân.

Nhöõng taùc phaåm cuûa vò trieát gia naøy, tuy chæ coù raát ít, ñöôïc taøng tröõ trong thö vieän rieâng cuûa Linh Ñoâng. Giaùo lyù huyeàn moân chöùa ñöïng trong nhöõng taùc phaåm ñoù ñaõ gieo vaøo oùc töôûng töôïng cuûa Linh Ñoâng moät aûnh höôûng saâu saéc.

Treân ñaây ñaõ coù noùi raèng Linh Ñoâng laø ngöôøi öa höôûng laïc thuù, deã bò loâi cuoán theo moïi thuù vui xa hoa phuø phieám. Cuoäc ñôøi ngheä só cuûa anh ta gioáng nhö con böôùm ñaõ luoân bay löôïn töø caùnh hoa naøy sang caùnh hoa khaùc. Tröôùc khi anh ta yeâu saéc ñeïp vaø gioïng haùt cuûa Kieàu Dung, anh ta cuõng ñaõ töøng say meâ nhieàu hoa khoâi cuûa thaønh phoá Naples. Nhöng tình yeâu cuõng nhö loøng tham voïng cuûa anh ta voán mô hoà vaø hay thay ñoåi. Noù khoâng laøm thoûa maõn con tim cuûa anh ta, cuõng khoâng laøm cho anh ta thaät söï rung ñoäng. Khoâng phaûi vì anh ta thieáu söï ñam meâ maõnh lieät vaø cao quí, nhöng laø vì taâm hoàn anh ta chöa ñuû tröôûng thaønh ñuùng möùc ñeå cho söï ñam meâ ñoù phaùt trieån ñaày ñuû.


Cuõng nhö taát caû nhöõng keû bòp ñôøi, anh ta luoân sôï bò ngöôøi khaùc löøa gaït. Anh ta khoâng tin töôûng nôi söï dòu hieàn ngaây thô cuûa Kieàu Dung. Anh ta khoâng theå noùi chuyeän hoân nhaân moät caùch nghieâm chænh vôùi moät coâ ñaøo haùt YÙ, nhöng tö caùch ñöùng ñaén, toát laønh, vaø khieâm toán cuûa naøng laøm cho anh ta khoâng daùm coù nhöõng yù töôûng baâng quô, xaèng baäy. Vì theá maø söï giao thieäp thaân maät giöõa naøng vôùi anh ta chæ giôùi haïn nôi loøng ngöôõng moä, quí meán nhau maø thoâi, chöù khoâng phaûi thöù tình yeâu saâu ñaäm.

Ngaøy laïi ngaøy qua anh ta cöù maõi phaát phô voâ ñònh vôùi nhöõng nghi ngaïi, do döï vaø ngôø vöïc, do nhöõng lôøi caûnh giaùc cuûa Maïc Vaân, baïn anh ta, voán laø moät ngöôøi raát thöïc teá.

Ngaøy noï, Linh Ñoâng ñang cöôõi ngöïa daïo chôi moät mình treân bôø bieån, boãng döng nhìn thaáy moät boùng ngöôøi ngoài treân moät taûng ñaù beân leà ñöôøng. Khi anh ta laïi gaàn nhìn kyõ thì nhaän ra ñoù laø Zanoni. Linh Ñoâng beøn nghieâng mình chaøo raát lòch söï, vaø hoûi:

– OÂng coù phaùt hieän ñöôïc moät di tích coå naøo chaêng? ÔÛ vuøng naøy coù raát nhieàu di vaät coå, cuõng nhö ñaù soûi treân ñöôøng thoâi!

Zanoni ñaùp:

– Khoâng, ñaây chæ laø moät vaät coå xöa coù töø khi baét ñaàu taïo laäp theá giôùi, maø thieân nhieân thì tieâu huûy vaø sinh hoùa khoâng ngöøng.


Roài oâng ta ñöa cho Linh Ñoâng xem moät nhaùnh caây kieång nhoû vôùi moät caùnh hoa maøu xanh lôït. Sau ñoù oâng ta laáy laïi vaø caát giöõ trong ngöôøi moät caùch caån thaän.

– OÂng laø moät nhaø thaûo moäc hoïc ö?

– Ñuùng vaäy.

– Ngöôøi ta noùi raèng ñoù laø moät khoa hoïc raát lyù thuù.

– Dó nhieân, nhöng chæ ñoái vôùi nhöõng ai hieåu ñöôïc noù maø thoâi.

– Khoa hoïc aáy bí hieåm ñeán theá sao?

– Coù theå noùi laø raát bí hieåm!

Roài Zanoni giaûi thích ñoâi ñieàu veà khoa söu taàm vaø nghieân cöùu döôïc thaûo. Ñaïi khaùi oâng noùi raèng trong loaøi thaûo moäc, thaäm chí ñeán nhöõng loaïi coû taàm thöôøng nhaát, ñeàu coù haøm suùc nhöõng maõnh löïc huyeàn bí cuûa thieân nhieân. Nhöõng maõnh löïc ñoù, neáu bieát khai thaùc vaø söû duïng, seõ coù coâng hieäu thaàn kyø trong vieäc chöõa bònh, thaäm chí coù theå caûi töû hoaøn sinh vaø cöùu nhaân ñoä theá. Caùc thuaät só thôøi xöa coøn coù theå duøng nhöõng naêng löïc huyeàn bí ñoù ñeå luyeän kim ñôn laøm cho con ngöôøi ñöôïc tröôøng sinh baát töû... Maët khaùc, coù vaøi loaïi thaûo moäc ngöôøi ta vaãn giaãm leân haèng ngaøy döôùi goùt chaân maø khoâng heà bieát laø chuùng coù chöùa nhöõng chaát


ñoäc nguy hieåm hôn caû nhöõng khí giôùi gieát ngöôøi kinh khuûng maø caùc nhaø baùc hoïc hieän ñaïi cheá taïo ra.

Khoa hoïc naøy ngaøy nay haàu nhö ñaõ maát ñi ñoái vôùi nhaân loaïi. Nhöõng gì coøn laïi maø ngöôøi ta ñöôïc bieát chæ laø moät môù kieán thöùc heïp hoøi, noâng caïn. Nhöõng nhaø thaûo moäc hoïc ñaàu tieân cuõng laø nhöõng hoùa hoïc gia sieâu vieät cuûa theá giôùi, ñeàu thuoäc veà moät chuûng toäc maø ngöôøi xöa goïi laø “nhöõng vó nhaân cuûa thôøi thaùi coå”.

OÂng ta ngöøng moät luùc, chaêm chuù nhìn Linh Ñoâng vaø noùi tieáp:

– Söï toø moø trong moät luùc khoâng phaûi laø söï hoïc hoûi nghieâm chænh. Toâi ñoïc thaáy trong tö töôûng cuûa anh: Khoâng phaûi nhaùnh caây naøy laø ñieàu anh muoán bieát, maø ñieàu anh muoán bieát chính laø baûn thaân toâi. Nhöng khoâng theå ñöôïc ñaâu, mong öôùc cuûa anh laø khoâng theå thöïc hieän ñöôïc!

Linh Ñoâng hôi luùng tuùng:

– Döôøng nhö oâng khoâng coù söï nhaõ nhaën nhö nhöõng ngöôøi cuøng moät xöù sôû vôùi oâng? Neáu toâi muoán ñöôïc laøm quen vôùi oâng, taïi sao oâng laïi töø choái?

Zanoni ñaùp:

– Toâi khoâng töø choái giao thieäp vôùi baát cöù ngöôøi naøo. Nhöng phaûi chính töï toâi ñi tìm hoï, chöù ngöôøi khaùc thì khoâng bao giôø coù theå hieåu toâi. Neáu anh muoán


giao du vôùi toâi, anh cöù töï do, nhöng toâi khuyeân anh ñieàu naøy, toát hôn anh neân traùnh xa toâi.

– Taïi sao vaäy? OÂng laø ngöôøi nguy hieåm ñeán theá sao?

– Treân ñôøi naøy, do ñònh meänh saép ñaët ngoaøi yù muoán, ngöôøi ta thöôøng laø nguy hieåm cho keû khaùc. Neáu toâi ñoaùn töông lai cuûa anh theo caùc nhaø chieâm tinh, coù leõ toâi seõ duøng nhöõng ngoân töø ñaùng gheùt cuûa hoï maø noùi raèng ngoâi chính tinh cuûa toâi xung khaéc vôùi cung maïng cuûa anh. Anh chôù neân gaëp toâi neáu nhö coù theå traùnh xa ñöôïc. Toâi caûnh giaùc anh ñieàu ñoù laàn ñaàu maø cuõng laø laàn cuoái cuøng.

– OÂng khinh reû caùc nhaø chieâm tinh, nhöng oâng laïi duøng ngoân töø cuõng bí hieåm nhö ngoân töø cuûa hoï. Toâi khoâng phaûi laø moät tay bôïm côø baïc hay moät keû dao buùa, taïi sao toâi laïi phaûi traùnh oâng?

– Anh coù theå nghó sao tuøy yù, nhöng toâi ñaõ noùi roõ yù cuûa toâi roài.

– Ñeå toâi giaûi baøy taâm söï cho oâng nghe. Caâu chuyeän oâng noùi chieàu qua laøm toâi raát thích thuù vaø baên khoaên.

– Toâi bieát, nhöõng taâm hoàn nhö anh raát say meâ nhöõng ñieàu huyeàn bí.

Linh Ñoâng caûm thaáy cuït höùng, tuy raèng caâu aáy khoâng coù gì laø xuùc phaïm hay mích loøng.


– Toâi thaáy roõ laø oâng xem toâi khoâng xöùng ñaùng laøm baïn vôùi oâng. Thoâi vaäy, xin chaøo oâng.

Zanoni laïnh luøng ñaùp laïi caùi chaøo töø bieät aáy, vaø trong khi Linh Ñoâng laëng leõ rôøi ñi, oâng ta laïi tieáp tuïc trôû laïi vôùi coâng vieäc söu taàm döôïc thaûo cöûa mình.

Toái hoâm ñoù, nhö thöôøng leä, Linh Ñoâng ñeán Nhaø Haùt Lôùn. OÂng ta ñôïi Kieàu Dung ôû haäu tröôøng trong khi naøng ñang ñoùng moät trong nhöõng vai troø noåi baät nhaát treân saân khaáu. Thính ñöôøng vang doäi nhöõng tieáng voã tay hoan hoâ cuûa khaùn giaû. Linh Ñoâng boãng caûm thaáy trong loøng boàng boät söï ñam meâ vaø kieâu haõnh cuûa tuoåi treû. OÂng ta thaàm nhuû:

– Ngoâi sao huy hoaøng röïc rôõ naøy coù theå loït vaøo tay ta!

Trong khi anh ta ñang töï thaû troâi theo giaác moäng thaàn tieân ñoù thì caûm thaáy moät baøn tay ñaët nheï leân vai mình. Anh ta quay ñaàu nhìn laïi thì thaáy Zanoni. Ngöôøi naøy noùi:

– Anh saép bò laâm nguy. Ñeâm nay anh ñöøng ñi boä veà nhaø; hoaëc ít nhaát cuõng ñöøng neân veà nhaø moät mình!

Linh Ñoâng chöa heát söï ngaïc nhieân thì Zanoni ñaõ bieán maát daïng trong ñaùm ñoâng. Anh ta chæ nhìn thaáy laïi Zanoni trong choã ngoài bao tröôùc cuûa moät nhaø quí toäc YÙ. Nôi ñaây anh ta thaáy khoâng tieän ñeán gaàn.


Kieàu Dung ñaõ rôøi khoûi saân khaáu, Linh Ñoâng beøn tieán ñeán saên ñoùn naøng moät caùch voàn vaõ noàng thaém hôn moïi khi. Nhöng Kieàu Dung, traùi vôùi thoùi quen cuûa naøng, ñaõ quay maët sang choã khaùc moät caùch böïc boäi. Naøng quay nhìn dì Neát, baø vuù giaø luoân ñi beân caïnh naøng ñeán raïp haùt, vaø noùi thì thaàm vaøo tai baø vuù:

– OÀ! Dì Neát ôi, chaøng ñaõ trôû laïi! Con ngöôøi maø toâi ñaõ keå chuyeän vôùi dì ñoù... Chaøng laø ngöôøi duy nhaát treân khaùn ñaøi ñaõ im laëng khoâng voã tay!

Baø vuù giaø hoûi vôùi gioïng trìu meán:

– OÂng aáy ngoài ôû ñaâu?

Kieàu Dung keùo baø vuù tôùi gaàn khaùn ñaøi vaø chæ cho baø thaáy trong moät khu gheá ngoài bao tröôùc daønh cho nhöõng khaùch sang, moät ngöôøi coù taùc phong ñöôøng beä vôùi göông maët raát deã meán.

Khi ñoù, vò giaùm ñoác nhaø haùt môøi nöõ ngheä só Kieàu Dung böôùc ra saân khaáu. Naøng daën laïi:

– Dì Neát, dì nhôù doø hoûi teân chaøng giuùp toâi,

Kieàu Dung vöøa noùi vöøa böôùc ra saân khaáu. Khi ñi ngang qua choã Linh Ñoâng, anh chaøng naøy nhìn naøng vôùi ñoâi maét u buoàn vaø traùch moùc.

Ñoù laø maøn keát thuùc vôû bi kòch cuoái cuøng. Trong maøn naøy, gioïng haùt thieân phuù cuûa Kieàu Dung ñöôïc


phoâ baøy moät caùch tuyeät vôøi. Toaøn theå khaùn ñaøi chìm trong söï chieâm ngöôõng caâm laëng vaø thoån thöùc, moïi ngöôøi ñeàu laéng tai chaêm chuù nghe roõ töøng tieáng haùt cuûa naøng. Nhöng ñoâi maét cuûa Kieàu Dung chæ tìm gaëp ñoâi maét luoân traàm tónh vaø khoâng xuùc ñoäng cuûa ngöôøi khaùn giaû voâ danh khoâng quen bieát. Naøng bieåu dieãn vöôït troäi hôn haún khaû naêng cuûa chính mình, döôøng nhö do moät nguoàn caûm höùng raát ñaëc bieät.

Zanoni chaêm chuù nghe vaø nhìn naøng moät caùnh tæ mæ nhöng khoâng heà toû moät cöû chæ taùn ñoàng, khoâng moät xuùc caûm naøo laøm bieán ñoåi veû maët laïnh luøng ñeán möùc nhö kieâu haõnh cuûa chaøng.

Kieàu Dung luùc aáy ñoùng vai moät ngöôøi ñaøn baø ñang yeâu nhöng khoâng ñöôïc yeâu. Naøng chöa heà caûm thaáy vai troø cuûa mình dieãn xuaát soáng ñoäng nhö theá bao giôø. Naøng tuoân ra nhöõng gioøng leä raát thaät, thoát leân nhöõng tieáng than van vaø ñau khoå thaät söï, laøm cho maøn dieãn xuaát aáy trôû thaønh moät maøn ñoäc ñaùo khoân taû.

Khi keát thuùc maøn cuoái, ngöôøi ta vöïc naøng ra khoûi saân khaáu, kieät söùc vaø hoân meâ baát tænh, giöõa moät côn voã tay hoan hoâ oà aït nhö gioâng toá. Toaøn theå thính ñöôøng ñeàu ñoàng loaït ñöùng daäy. Ngöôøi ta vaãy nhöõng chieác khaên tay, neùm nhöõng traøng hoa leân ñaày chaät caû saân khaáu; ñaøn oâng thì laáy khaên chaëm maét, ñaøn baø thì oâm maët khoùc nöùc nôû.


Trong moät choã ngoài haïng sang, moät nhaø quí phaùi YÙ coù veû nhö thuoäc hoaøng toäc ñang laåm baåm:

– Trôøi ñaát hôõi! Naøng ñaõ laøm rung ñoäng caû taâm hoàn toâi, naøng ñaõ nhen nhuùm nôi loøng toâi ngoïn löûa tình khoâng sao daäp taét! Ñeâm nay, ngay ñeâm nay, naøng phaûi veà tay ta.

Roài oâng ta goïi lôùn:

– Maïc Di ñaâu? Mi ñaõ saép ñaët xong chöa?

Moät ngöôøi haàu cung kính ñaùp laïi:

– Thöa ñieän haï, xong caû roài. Nhöng coøn teân ngöôøi Anh thì sao aï?

–Aø? Thaèng khoán kieáp ñoù haû? Ta ñaõ baûo mi raèng noù phaûi traû moät giaù ñaét cho söï ñieân roà cuûa noù. Ta khoâng muoán coù tình ñòch.

– Nhöng thöa ñieän haï, haén laø moät ngöôøi Anh! Ngöôøi ta seõ ñieàu tra kyõ taát caû nhöõng vuï gieát haïi ngöôøi Anh!

– Ñoà ngu! Ñaùy bieån khoâng ñuû saâu, loøng ñaát khoâng ñuû daøy ñeå che giaáu moät xaùc cheát hay sao? Boïn thuoäc haï cuûa ta seõ caâm nhö heán; coøn ñoái vôùi ta, ai daùm toá giaùc hay nghi ngôø hoaøng thaân Veä Coâng? Ñeâm nay ta giao phoù moïi vieäc cho mi ñoù. Haõy laøm sao cho gioáng heät nhö boïn cöôùp ñaõ gieát noù, mi hieåu chöa? Vuøng naøy daãy ñaày nhöõng boïn luïc laâm cöôøng ñaïo. Boïn mi haõy


loät xaùc noù ra, laáy heát tieàn baïc cuûa noù ñeå taïo ra caùi nghi vaán ñoù. Mi ñem theo ba ñöùa, nhöõng ñöùa khaùc seõ theo ta.

Maïc Di cuùi ñaàu tuaân leänh vaø laëng leõ lui ra. Hoài thôøi ñoù, ñöôøng saù ôû Naples khoâng ñöôïc an

ninh nhö baây giôø, vaø xe coä vöøa ít toán keùm laïi vöøa caàn thieát hôn ngaøy nay. Chieác xe song maõ thöôøng ngaøy vaãn chôû Kieàu Dung ñeâm ñoù laïi khoâng ñeán ñoùn naøng taïi hí vieän. Dì Neát bieát quaù roõ saéc ñeïp cuûa Kieàu Dung vaø soá ngöôøi chieâm ngöôõng taøi ngheä cuûa naøng neân khoâng theå maïo hieåm tính chuyeán ñi boä veà nhaø. Baø lieàn baøy toû moïi chuyeän vôùi Linh Ñoâng. Sau khi naøng ñaõ daàn daàn hoài tænh, anh ta beøn khaån khoaûn yeâu caàu Kieàu Dung haõy söû duïng chieác xe ngöïa cuûa anh ta.

Neáu laø nhöõng ñeâm tröôùc ñoù thì coù leõ naøng ñaõ nhaän lôøi, nhöng ñeâm nay vì moät lyù do naøo ñoù, naøng ñaõ töø choái. Linh Ñoâng laáy laøm baát maõn, lui ra maø loøng haäm höïc. Dì Neát lieàn chaën anh ta laïi vaø noùi:

– Chuù haõy ñôïi moät chuùt, Kieàu Dung khoâng ñöôïc khoûe. Chuù ñöøng giaän naøng, toâi seõ thuyeát phuïc naøng nhaän lôøi.

Linh Ñoâng ñöùng chôø moät laùt, trong khi ñoù baø vuù coá giaûi thích söï lôïi haïi cho Kieàu Dung nghe veà tình hình luùc aáy, vaø sau cuøng naøng beøn nhaän lôøi.

Kieàu Dung vaø baø vuù böôùc leân xe, coøn Linh Ñoâng thì ñöùng tröôùc cöûa raïp haùt, ñònh ñi boä veà nhaø. Khi ñoù


anh ta môùi nhôù laïi lôøi caûnh baùo cuûa Zanoni maø anh ta ñaõ queân maát trong khi giaèng co veà chuyeän nhöôøng xe cho Kieàu Dung. Nghó raèng toát hôn neân ñeà phoøng söï nguy hieåm xaûy ra do söï maùch baûo cuûa con ngöôøi kyù bí aáy, anh ta beøn nhìn quanh ñeå tìm moät ngöôøi quen.

Caùc cöûa raïp haùt ñang nhaû ra töøng laøn soùng ngöôøi; ngöôøi ta xoâ ñaåy, ñuïng chaïm, cheøn eùp anh ta, nhöng khoâng nhìn thaáy moät göông maët quen thuoäc naøo.

Trong luùc ñang do döï, anh ta boãng nghe gioïng cuûa Maïc Vaân goïi teân mình vaø laáy laøm vui möøng khi thaáy ngöôøi baïn aáy ñang vaïch loái xuyeân qua ñaùm ñoâng ñeå ñeán choã anh ta ñöùng.

Maïc Vaân noùi:

– Toâi ñaõ kieám ñöôïc cho anh moät choã ngoài treân xe cuûa baù töôùc Thoá Xa. OÂng ta ñang ñôïi anh, ñi mau leân!

– Anh toát quaù! Laøm sao anh tìm thaáy toâi?

– Toâi gaëp tieân sinh Zanoni trong daõy haønh lang. OÂng ta noùi vôùi toâi: “Baïn anh ñang ñöùng tröôùc cöûa raïp haùt, anh ñöøng ñeå oâng ta ñi boä moät mình veà nhaø ñeâm nay, ñöôøng saù ban ñeâm khoâng ñöôïc an ninh laém.” Toâi môùi nhôù laïi coù vaøi vuï cöôùp xaûy ra trong thaønh phoá caùch ñaây vaøi tuaàn thì thình lình toâi gaëp Thoá Xa... AØ! OÂng ta ñaây roài!


Hai ngöôøi baïn lieàn ñi theo Thoá Xa. Khi Linh Ñoâng böôùc leân xe vaø nhìn qua cöûa soå, anh ta thoaùng nhìn thaáy moät nhoùm ngöôøi ñöùng rieâng ôû moät choã khuaát treân veä ñöôøng vaø coù veû ñang theo doõi anh moät caùch chaêm chuù. Moät ngöôøi trong boïn aáy noùi:

– AØ! Noù kia kìa, thaèng AÊng–leâ!

Linh Ñoâng chæ nghe ñöôïc coù nöûa caâu, vì khi aáy xe baét ñaàu laên baùnh. Anh ta veà ñeán nhaø bình yeân.

Cuõng vaøo giôø aáy, treân ñöôøng veà nhaø Kieàu Dung hoûi dì Neát khi treân xe chæ coù hai ngöôøi:

– Dì coù bieát anh ta laø ai chöa?

– AØ, ñoù laø tieân sinh Zanoni maø taát caû caùc baø meänh phuï phu nhaân ñeàu meâ meät. Ngöôøi ta noùi anh ta giaøu kinh khuûng, giaøu hôn baát cöù moät ngöôøi Anh naøo. Khoâng phaûi chaøng Linh Ñoâng...

– Thoâi, im ñi! AØ, Zanoni... Dì ñöøng noùi chuyeän veà ngöôøi Anh ñoù nöõa...

Chieác xe song maõ vöøa chaïy vaøo khu vaéng veû vaø heûo laùnh cuûa thaønh phoá laø nôi gaàn ñeán nhaø cuûa Kieàu Dung thì thình lình ngöøng laïi. Dì Neát hoang mang khoâng hieåu chuyeän gì, beøn thoø ñaàu ra ngoaøi cöûa soå vaø döôùi aùnh traêng môø baø nhìn thaáy ngöôøi ñaùnh xe bò hai teân laï maët baét troùi goâ laïi. Sau ñoù moät laùt, cöûa hoâng xe môû toang vaø thaáy xuaát hieän moät ngöôøi voùc daùng


hôi cao, mang maët naï vaø khoaùc aùo tôi che kín coå. OÂng ta noùi vôùi moät gioïng nheï nhaøng:

– Hôõi Kieàu Dung, coâ ñöøng sôï gì caû, khoâng coù gì ñaùng ngaïi xaûy ñeán cho coâ ñaâu!

OÂng ta vöøa noùi vöøa quaøng caùnh tay oâm ngang löng ngöôøi ñeïp vaø ñònh keùo naøng ra khoûi xe. Nhöng dì Neát khoâng phaûi tay vöøa. Baø laäp töùc tay ñaám chaân ñaù loaïn xaï vaø ñaåy lui teân ñeo maët naï vôùi moät söùc maïnh laøm cho haén phaûi ngaïc nhieân, keøm theo vôùi moät traøng daøi nhöõng caâu chöûi ruûa thaäm teä.

Ngöôøi ñeo maët naï thoái lui ñeå söûa laïi caùi aùo tôi cuûa oâng ta bò voø naùt taû tôi trong cuoäc vaät loän. OÂng ta vöøa keâu leân vöøa cöôøi nöûa mieäng:

– A ha! Naøng ñöôïc baûo veä khaù kyõ ñaáy! Tuïi bay ñaâu? Thaèng Lu, thaèng Voâ, haõy giöõ laáy con muï naøy! Mau leân!

Teân aáy vöøa lui ra thì moät ngöôøi khaùc voùc daùng cao hôn xuaát hieän nôi cöûa hoâng vaø noùi thaáp gioïng:

– Coâ Kieàu Dung, xin coâ ñöøng sôï, vôùi toâi coâ seõ ñöôïc an toaøn.

Ngöôøi aáy vöøa noùi vöøa giôû caùi maët naï leân, thì ra ñoù laø Zanoni. Ngöôøi laïi noùi tieáp:

– Haõy bình tónh vaø im laëng, roài toâi seõ giaûi cöùu cho coâ.


Noùi xong, ngöôøi lieàn bieán maát daïng, laøm cho Kieàu Dung vöøa ngaïc nhieân, vöøa caûm thaáy sung söôùng trong loøng. Luùc aáy coù taát caû chín ngöôøi ñeo maët naï: hai ngöôøi giöõ teân ñaùnh xe, moät ngöôøi ñöùng tröôùc ñaàu ngöïa, ngöôøi thöù tö giöõ ngöïa cuûa nhöõng teân hung thuû; ba teân khaùcZanoni thì ñöùng gaàn moät chieác xe khaùc ñaäu beân leà ñöôøng. Ngoaøi ra laø Zanoni vaø ngöôøi ñaõ xuaát hieän nôi cöûa hoâng laàn ñaàu tieân.

Zanoni ra hieäu goïi ba teân ñang ñöùng gaàn chieác xe kia böôùc laïi gaàn, chæ cho hoï ngöôøi ñeo maët naï ñaàu tieân. Ngöôøi naøy khoâng ai khaùc hôn laø hoaøng thaân Veä Coâng. Keá ñoù, hoaøng thaân voâ cuøng ngaïc nhieân khi thaáy mình boãng nhieân bò khoùa tay vaø naém chaët töø phía sau löng. OÂng ta vöøa giaõy giuïa vöøa keâu leân:

– Phaûn boäi! Coù keû phaûn boäi trong chuùng ta! Theá naøy laø theá naøo?

Zanoni noùi moät caùch ñieàm nhieân:

– Boû oâng ta vaøo trong xe. Neáu oâng ta choáng cöï, chuùng baây cöù vieäc haï thuû.

Keá ñoù, chaøng beøn böôùc ñeán gaàn hai ngöôøi ñaõ troùi teân ñaùnh xe vaø noùi:

– Chuùng bay thaát theá roài, chuùng bay chæ coù ba ngöôøi, coøn chuùng ta coù saùu ngöôøi voõ trang ñaày ñuû. Ta tha maïng soáng cho chuùng bay ñoù, cuùt mau ñi!


Hai teân naøy sôï haõi ruùt lui. Ngöôøi ñaùnh xe ñöôïc giaûi thoaùt lieàn trôû laïi choã ngoài cuûa mình. Zanoni ra lònh:

– Haõy caét ñöùt daây buoäc xe vaø daây cöông ngöïa cuûa boïn chuùng.

Roài chaøng böôùc leân xe ngoài gaàn beân Kieàu Dung, xe lieàn chaïy ñi mau, boû laïi keû tìm hoa ngoài trô ñoù trong moät traïng thaùi tuyeät voïng vaø sôï haõi khoân taû.

Baáy giôø, Zanoni môùi chaäm raõi noùi vôùi Kieàu Dung:

– Ñeå toâi giaûi thích cho coâ nghe ñaàu ñuoâi caâu chuyeän naøy. Toâi ñaõ khaùm phaù ñöôïc moät aâm möu baét coùc coâ vaø ñaõ phaù hoûng keá hoaïch ñoù. Keû chuû möu laø moät ngöôøi quí toäc ñaõ theo ñuoåi coâ töø laâu nhöng khoâng keát quaû. OÂng ta cuøng vôùi hai teân boä haï ñöùng rình raäp coâ töø luùc coâ tôùi raïp haùt, sau khi ñaõ ra lònh cho saùu teân khaùc haõy ñöùng ñôïi oâng ta ôû choã maø coâ bò chaën xe luùc naõy. Toâi vaø naêm ngöôøi gia boäc cuûa toâi ñaõ thay theá vaøo choã cuûa chuùng vaø giaû vôø laøm thuoäc haï cuûa gaõ quí toäc. Tröôùc ñoù, toâi ñaõ cöôõi ngöïa ñeán choã phuïc kích vaø noùi vôùi chuùng raèng keá hoaïch ñaõ bò huûy boû, vaø hoaøng thaân khoâng caàn ñeán söï trôï giuùp cuûa chuùng ñeâm nay. Chuùng tin lôøi toâi vaø giaûi taùn. Toâi lieàn goïi ñeán nhöõng ngöôøi gia boäc cuûa toâi ñang naáp saün ôû caùch ñoù moät quaõng. Phaàn coøn laïi cuûa caâu chuyeän thì coâ ñaõ bieát roài. AØ! Chuùng ta ñaõ ñeán nhaø roài ñaây!


Cuoäc ñoái thoaïi vôùi Kieàu Dung

Zanoni ñi theo Kieàu Dung vaøo nhaø. Dì Neát ñaõ bieán maát daïng, ñeå rieâng hai ngöôøi ngoài noùi

chuyeän trong phoøng khaùch. Naøng côûi boû caùi khaên choaøng, maùi toùc vaøng hôi roái buoâng xuoáng caùi coå traéng nhö ngaø. Ñoâi maét maøu naâu saäm haõy coøn ñöôïm nhöõng gioït leä bieát ôn. Göông maët naøng coøn in roõ nhöõng neùt dao ñoäng vì nhöõng côn xuùc caûm vöøa roài.

Döôùi aùnh ñeøn, thaân hình naøng noåi baät leân vôùi nhöõng neùt tuyeät myõ vaø göông maët ñeïp moät caùch kyø aûo nhö naøng tieân nöõ trong giaác mô! Zanoni ngoài ngaém naøng vôùi moät caùi nhìn pha laãn giöõa söï chieâm ngöôõng vôùi tình thöông che chôû bao la. Chaøng noùi:

– Kieàu Dung, toâi vöøa cöùu coâ thoaùt khoûi moät tai naïn lôùn, khoâng nhöõng ñeå baûo toaøn danh tieát maø coù leõ caû maïng soáng cuûa coâ nöõa. Hoaøng thaân Veä Coâng, döôùi moät chính phuû yeáu heøn, tham nhuõng vaø deã mua chuoäc, laø ngöôøi vöôït treân caû phaùp luaät. OÂng ta coù theå laøm taát caû moïi toäi aùc. Neáu coâ khoâng ñaønh cam chòu thaát tieát, thì chaéc coâ seõ khoâng bao giôø coù theå trôû veà vôùi theá gian ñeå thuaät laïi chuyeän gì ñaõ xaûy ra. Keû chuû möu khoâng coù loøng hoái haän, nhöng oâng ta coù moät baøn tay hung baïo ñeå haï thuû. Toâi ñaõ cöùu coâ thoaùt naïn, Kieàu Dung, vaø coù leõ coâ seõ muoán bieát lyù do taïi sao.


Zanoni ngöøng moät laùt vaø noùi:

– Chaéc coâ seõ khoâng nghó raèng ngöôøi giaûi thoaùt cho coâ chaúng qua cuõng ích kyû nhö ngöôøi baét coùc coâ ñaáy chöù? Toäi nghieäp! Toâi khoâng duøng ngoân töø cuûa nhöõng ngöôøi ngöôõng moä coâ. Coâ chæ caàn bieát raèng toâi luoân hieåu roõ theá naøo laø loøng traéc aån, vaø toâi khoâng heà chai ñaù ñeán noãi khoâng ñaùp öùng vôùi moïi tình caûm. Taïi sao coâ e theïn, taïi sao coâ ngaïi nguøng vôùi danh töø aáy? Toâi ñoïc ñöôïc trong taâm hoàn coâ, vaø trong khi noùi chuyeän, toâi khoâng thaáy coù moät tö töôûng naøo coù theå laøm cho coâ boái roái. Toâi khoâng noùi raèng coâ ñaõ yeâu toâi, vì nhieàu khi oùc töôûng töôïng cuûa con ngöôøi coù theå ñöôïc khôi daäy tröôùc khi quaû tim thöïc söï bieát rung caûm. Nhöng ñònh meänh ñaõ ñaët ñeå cho toâi loït vaøo maét xanh cuûa coâ, vaø aûnh höôûng ñeán taâm hoàn coâ. Chính vì muïc ñích ngaên ngöøa moät tình caûm chæ coù theå ñem ñeán söï ñau khoå cho coâ cuõng nhö tröôùc ñaây toâi ñaõ coù laàn caûnh giaùc coâ veà söï ñau khoå saép ñeán, maø hoâm nay toâi coù maët taïi nhaø naøy. Kieàu Dung ôi, chính ngöôøi thanh nieân Anh teân Linh Ñoâng ñang yeâu coâ, coù leõ coøn nhieàu hôn laø toâi coù theå yeâu coâ. Neáu hieän nayanh ta chöa xöùng ñaùng vôùi coâ thì anh ta chæ caàn phaûi hieåu coâ nhieàu hôn ñeå coù ñöôïc söï xöùng ñaùng aáy. Anh ta coù theå cöôùi coâ vaø ñöa coâ veà xöù, chính laø queâ höông cuûa meï coâ. Coâ seõ ñöôïc soáng trong töï do vaø haïnh phuùc...


Kieàu Dung im laëng ngoài nghe nhöõng lôøi noùi laï luøng ñoù vôùi moät côn xuùc caûm khoù taû vaø hai goø maù öûng hoàng; vaø khi Zanoni ngöøng noùi, naøng beøn ñöa hai baøn tay leân che maët khoùc nöùc nôû.

Zanoni ngaém nhìn raát laâu maùi toùc buoâng xoûa ñaày veû kieàu mò ñaùng yeâu ñoù, vaø sau moät côn im laëng, chaøng beøn ngoài xích laïi gaàn naøng vaø noùi vôùi moät gioïng dòu daøng:

– Chaøng thanh nieân ngöôøi Anh ñoù ñoàng löùa tuoåi vôùi coâ, vaø ñòa vò xaõ hoäi cuõng khoâng quaù cheânh leänh. Hai ngöôøi coù theå cuøng chia seû nhöõng quan nieäm veà cuoäc ñôøi vaø soáng chung vôùi nhau cho ñeán khi tuoåi giaø. Coøn toâi... coâ ñöøng neân nuoâi baát cöù yù töôûng naøo veà töông lai vôùi toâi! Coâ coù khi naøo nghó ñeán moät maùi nhaø aám cuùng ñeå xaây toå uyeân öông vôùi ngöôøi thanh nieân treû tuoåi aáy chaêng?

– Khoâng khi naøo!

Kieàu Dung ñaùp vôùi moät gioïng ñaày cöông quyeát.

– Khoâng khi naøo, tröø phi ñeå caûm thaáy raèng ñoù khoâng phaûi laø ñònh meänh cuûa toâi!

Zanoni nhìn naøng vôùi ñoâi maét ñöôïm veû u buoàn:

– Coâ coù bieát raèng khi coâ ñaët caûm tình nôi toâi laø coâ ñoøi hoûi ñieàu gì chaêng? Laøm sao coâ ñoaùn bieát ñöôïc raèng söï ñoøi hoûi ñoù coù theå nguy hieåm cho coâ, vaø coù


theå cho caû hai ta? Coâ ñaâu bieát raèng cuoäc ñôøi toâi, caùch bieät haún vôùi söï soáng oà aït naùo ñoäng cuûa theá nhaân, chæ laø moät söï daâng hieán khoâng ngöøng cho lyù töôûng cao ñeïp thieâng lieâng. Chính vì theá maø toâi luoân tìm caùch dieät tröø moïi tình caûm do caùi ñeïp theá tuïc gaây ra. Toâi troán traùnh noù nhö moät tai hoïa, nhöõng gì maø ngöôøi ta thöôøng xem nhö soá meänh toát ñeïp nhaát cuûa ñôøi ngöôøi. AÁy laø tình caûm ngöôøi con gaùi cuûa traàn gian. Hoâm nay toâi coù theå khuyeân nhuû coâ vaø giaûi cöùu coâ khoûi nhieàu tai hoïa. Nhöng neáu toâi cöù keùo daøi cuoäc gaëp gôõ naøy, toâi khoâng chaéc seõ giöõ ñöôïc khaû naêng ñoù? Coù leõ coâ khoâng hieåu toâi ñang noùi gì? Ñieàu toâi noùi sau ñaây seõ deã hieåu hôn. Toâi ra lònh cho coâ haõy döùt boû trong loøng moïi yù töôûng naøo khaùc hôn yù töôûng raèng toâi laø ngöôøi maø töông lai baét buoäc coâ phaûi traùnh. Neáu coâ chaáp nhaän tình yeâu cuûa Linh Ñoâng, anh ta seõ yeâu coâ cho ñeán suoát ñôøi. Toâi cuõng vaäy, (chaøng noùi theâm vôùi moät xuùc caûm trong loøng) toâi cuõng vaäy, toâi coù theå yeâu coâ!

– Chaøng ö?...

Kieàu Dung baát giaùc keâu leân vôùi moät nieàm haïnh phuùc vaø xuùc ñoäng baát ngôø maø naøng khoâng theå töï chuû ñöôïc; nhöng moät luùc sau ñoù, naøng lieàn muoán ñoåi heát caû thieân haï ñeå coù theå ñeø neùn tieáng keâu maø naøng vöøa thoát ra!

– Phaûi ñoù, Kieàu Dung! Toâi cuõng coù theå yeâu naøng. Nhöng trong tình yeâu ñoù coù bieát bao nhieâu bieán ñoåi


vaø khoå ñau! Moät ñoùa hoa lan toûa muøi höông treân taûng ñaù maø töø trong moät keït ñaù noù ñaõ nôû ra. Chæ trong ít laâu ñoùa hoa ñaõ heùo, nhöng taûng ñaù vaãn toàn taïi maõi maõi, vôùi tuyeát ñoïng söông sa vaø aùnh naéng maët trôøi. Naøng haõy suy nghó kyõ! Söï hieåm nguy vaãn luoân luoân rình raäp beân naøng. Trong vaøi ngaøy nöõa, naøng coøn coù theå traùnh khoûi aâm möu baét coùc, nhöng khoâng bao laâu roài naøng chæ coù theå an toaøn baèng caùch boû nhaø troán ñi bieät tích. Thoâi xin taïm bieät. Toâi khoâng theå tieân lieäu tröôùc ñònh meänh cuûa toâi maø chæ nhìn thaáy maây muø xuyeân qua boùng toái daøy ñaëc. Toâi chæ bieát raèng chuùng ta coù ngaøy seõ coøn gaëp nhau, nhöng töø nay thì, hôõi ñoùa hoa xinh ñeïp, naøng haõy bieát raèng muoán soáng yeân tónh, coøn coù nhieàu choã eâm aùi toát laønh hôn laø moät... taûng ñaù!

Chaøng vöøa noùi vöøa ñöùng daäy ñi ra ngoaøi cöûa. Taïi ñaây dì Neát ñaõ ñöùng neùp beân moät caùch kín ñaùo. Zanoni naém laáy tay baø vaø noùi:

– Chaøng Linh Ñoâng yeâu coâ chuû cuûa baø, anh aáy coù theå cöôùi coâ laøm vôï. Toâi bieát tình thöông cuûa baø ñoái vôùi coâ aáy, vaäy baø haõy khuyeân coâ neân döùt boû moïi yù nghó vaån vô veà toâi, vì toâi chæ nhö caùnh chim treân baàu trôøi kia maø thoâi!

Noùi xong, chaøng aán moät tuùi tieàn vaøo tay dì Neát roài raûo böôùc ra ñi.


Ngöôõng cöûa huyeàn bí

Zanoni nguï trong moät toøa laâu ñaøi toïa laïc taïi moät khu heûo laùnh cuûa thaønh phoá. Ñoù laø moät

ngoâi kieán truùc coå xöa, di tích cuûa moät giai ñoaïn lòch söû huy hoaøng töø thôøi phong kieán ñaõ bieät tích töø laâu.

Khi chaøng böôùc vaøo nhaø, coù hai gia nhaân ngöôøi AÁn Ñoä maëc quoác phuïc tuùc tröïc saün nôi ngöôõng cöûa, chaép tay chaøo theo phong tuïc AÁn. Hai ngöôøi naøy ñaõ theo chaøng töø beân AÁn Ñoä, maø theo lôøi ñoàn ñaõi thì chaøng ñaõ truù nguï beân xöù ñoù trong nhieàu naêm. Tuy vaäy, hoï khoâng heà tieát loä moät ñieàu gì coù theå laøm thoûa maõn nhöõng keû toø moø, vì hoï khoâng bieát noùi thöù tieáng naøo khaùc hôn laø tieáng meï ñeû cuûa hoï.

Ngoaøi hai gia nhaân naøy, nhöõng nhaân vieân trong ñoaøn tuøy tuøng cuûa chaøng ñöôïc tuyeån duïng ngay taïi ñòa phöông. Vôùi taùnh tình roäng raõi haøo phoùng, chaøng coù theå laøm cho hoï trôû neân nhöõng thuoäc haï raát deã sai baûo, bieát kín ñaùo, saün saøng phuïc vuï vaø trung thaønh tuyeät ñoái.

Neáu quan saùt nôi chaøng ôû, cuõng nhö cung caùch cö xöû haèng ngaøy cuûa chaøng, seõ thaáy khoâng ñieàu gì coù theå xaùc nhaän nhöõng söï vieäc dò kyø maø ngöôøi ta ñoàn ñaõi veà chaøng. Ngöôøi ta khoâng thaáy baát cöù duïng cuï naøo cuûa phaùi luyeän kim nhö loø chaûo vaø caùc chaát kim


loaïi, hoaëc caùc loaïi saùch vôû coå xöa duøng cho vieäc söu taàm, nghieân cöùu veà caùc ngaønh hoïc thuaät bí hieåm dò kyø.

Tuy nhieân, coù moät dieàu khaùc thöôøng coù theå ñöôïc xem nhö daáu hieäu cuûa moät ñaïo ñoà trong khoa huyeàn moân. Ñoù laø, daàu cho chaøng ôû taïi La Maõ hay Naples, hay ôû baát cöù nôi naøo khaùc, chaøng ñeàu coù moät gian phoøng rieâng, caùch bieät haún vôùi nhöõng nôi khaùc trong nhaø. Gian phoøng aáy ñöôïc khoùa kyõ baèng moät oå khoùa an toaøn, tuy raát nhoû nhöng cuõng ñuû laøm cho nhöõng tay thôï khoùa gioûi nhaát phaûi boù tay.

Moät hoâm, moät trong nhöõng ngöôøi gia boäc khoâng kieàm noåi söï toø moø maõnh lieät ñaõ thöû môû khoùa. OÂng ta choïn moät luùc thuaän tieän nhaát ñeå khoûi bò baét quaû tang: giöõa ñeâm toái ñeán möùc khoâng ai coù theå nhìn thaáy, vaø ñuùng vaøo ngaøy maø Zanoni vaéng nhaø! Nhöng voâ ích, oâng ta khoâng laøm sao môû ñöôïc oå khoùa ñeå vaøo gian phoøng bí maät.

Qua hoâm sau, ngöôøi quaûn gia goïi oâng ta ñeán vaø ñuoåi ra khoûi nhaø maø khoâng noùi lyù do. OÂng ta töï an uûi veà söï thaát baïi ñoù baèng caùch töôøng thuaät tæ mæ caâu chuyeän naøy vaø theâm thaét vaøo nhieàu chi tieát lyù thuù. OÂng ta keå raèng, khi ñeán gaàn cöûa phoøng thì döôøng nhö coù nhöõng baøn tay voâ hình naém laáy oâng ta ñeå gaït ra ngoaøi, vaø khi vöøa ñöa tay sôø vaøo oáng khoùa thì oâng ta lieàn ngaõ laên xuoáng ñaát nhö moät ngöôøi bò teâ lieät!


Daàu sao ñi nöõa thì söï thaät laø gian phoøng bí maät ñoù khoâng moät ai coù theå loït vaøo tröø chuû nhaân cuûa noùZanoni.

Hoâm sau, Linh Ñoâng tìm ñeán toøa laâu ñaøi cuûa Zanoni. OÙc töôûng töôïng cuûa ngöôøi thanh nieân Anh naøy ñaõ bò kích thích bôûi nhöõng ñieàu nghe thaáy veà nhaân vaät laï luøng naøy. Moät aûnh höôûng bí maät maø anh khoâng theå cheá ngöï hoaëc giaûi thích ñaõ haáp daãn anh ñeán vôùi con ngöôøi kyø bí aáy. Nhöõng khaû naêng cuûa Zanoni coù veû laï luøng, bí hieåm, vaø chaøng boäc loä nhieàu tö töôûng nhaân aùi, toát laønh, nhöng caùch cö xöû cuûa chaøng laïi quaù laïnh luøng, caùch bieät. Taïi sao coù luùc chaøng töø khöôùc söï caàu thaân cuûa Linh Ñoâng, vaø sau ñoù laïi cöùu anh thoaùt khoûi tai naïn? Baèng caùch naøo Zanoni khaùm phaù ñöôïc nhöõng keû thuø cuûa Linh Ñoâng maø chính anh laïi khoâng bieát gì caû? Caøng suy nghó anh caøng caûm thaáy bò kích thích, vaø loøng bieát ôn cuûa anh caàn phaûi ñöôïc baøy toû. Anh beøn quyeát ñònh tìm ñeán gaëp Zanoni.

Zanoni ñang coù nhaø vaø Linh Ñoâng ñöôïc tieáp ñaõi trong moät phoøng khaùch roäng raõi, sang troïng. Linh Ñoâng môû lôøi:

– Toâi ñeán ñeå caûm ôn veà söï maùch baûo cuûa oâng chieàu hoâm qua. Toâi cuõng xin oâng theâm moät ñaëc aân nöõa laø haõy chæ cho toâi bieát caùch ñeà phoøng söï hieåm nguy vaø giöõ mình ñoái vôùi keû thuø!


Zanoni mæm cöôøi vaø noùi baèng tieáng Anh raát thaïo:

– Anh laø moät khaùch haøo hoa ña tình. Anh cuõng bieát roõ phong tuïc caùc xöù mieàn Nam ñeå hieåu raèng khaùch yeâu hoa bao giôø cuõng coù nhöõng keû tình ñòch.

Linh Ñoâng hoûi laïi moät caùch e theïn:

– OÂng khoâng noùi ñuøa ñaáy chöù?

– Khoâng, toâi khoâng noùi ñuøa ñaâu! Anh yeâu Kieàu Dung, vaø keû tình dòch cuûa anh laø moät trong nhöõng hoaøng thaân coù theá löïc vaø uy quyeàn lôùn nhaát ôû Naples. Ñoù laø moät moái nguy lôùn cho anh!

– Nhöng, xin loãi oâng, laøm sao oâng bieát ñöôïc ñieàu ñoù?

Zanoni ñaùp moät caùch ngaïo ngheã:

– Toâi khoâng caàn phaûi giaûi thích veà haønh vi cuûa toâi cho baát cöù ngöôøi naøo treân theá gian naøy, vaø duø anh coù quan taâm ñeán lôøi toâi noùi hay khoâng, ñieàu aáy cuõng khoâng quan troïng gì caû.

– Neáu toâi khoâng theå chaát vaán oâng thì thoâi vaäy! Nhöng ít nhaát xin oâng haõy khuyeân toâi neân laøm theá naøo?

– Anh coù saün loøng nghe theo lôøi khuyeân cuûa toâi khoâng?

– Taïi sao laïi khoâng chöù?


– Vì tính tình anh cöùng coûi neân anh chæ öa thích nhöõng caûm giaùc maïnh vaø nhöõng chuyeän bí hieåm. Anh thích ñoùng vai caùc anh huøng trong tieåu thuyeát! Neáu toâi khuyeân anh rôøi khoûi Naples, lieäu anh coù nghe theo chaêng, khi ôû thaønh phoá naøy ñang coù moät ñoái thuû anh phaûi ñöông ñaàu vaø moät ngöôøi tình anh muoán chinh phuïc?

– OÂng noùi ñuùng! Khoâng, toâi khoâng theå rôøi khoûi Naples, vaø chaéc chaén laø oâng khoâng theå traùch toâi vì ñieàu ñoù.

– Nhöng vaãn coøn moät caùch khaùc. Anh coù yeâu Kieàu Dung thaät khoâng? Neáu anh yeâu naøng thaät loøng, haõy hoûi cöôùi naøng laøm vôï vaø ñöa naøng veà xöù ngay ñeå soáng chung vôùi nhau.

Linh Ñoâng ñaùp moät caùch luùng tuùng:

– Nhöng Kieàu Dung khoâng cuøng moät giai caáp vôùi toâi, vaø coøn... ngheà ca haùt cuûa naøng nöõa. Noùi toùm laïi, toâi yeâu saéc ñeïp cuûa Kieàu Dung, nhöng toâi khoâng theå cöôùi naøng laøm vôï.

Zanoni cau maøy:

– Nhö vaäy thì tình yeâu cuûa anh chæ laø moät söï ñam meâ boác ñoàng vaø ích kyû! Vaø trong tröôøng hôïp ñoù, toâi khoâng theå khuyeân anh theâm ñieàu gì nöõa. Hôõi ngöôøi trai treû, ñònh meänh khoâng phaûi laø moät caùi gì cöùng nhaéc vaø tuyeät ñoái nhö ngöôøi ta vaãn töôûng. Taïo hoùa


khoâng quaù heïp hoøi maø töø choái khoâng ban cho con ngöôøi caùi ñaëc aân quí baùu thieâng lieâng cuûa söï töï do haønh ñoäng. Taát caû chuùng ta ñeàu coù theå töï vaïch laáy con ñöôøng haønh ñoäng cuûa mình vaø Taïo hoùa seõ laøm cho moïi con ñöôøng cuoái cuøng ñeàu höôùng veà söï hoaøn thieän nhöõng muïc ñích cao caû. Anh phaûi choïn löïa ñieàu maø anh phaûi laøm! Moät tình yeâu chaân thaønh trong danh döï coù theå mang ñeán cho anh söï töï do vaø haïnh phuùc ngay töø baây giôø. Traùi laïi, moät khaùt voïng ñieân roà, ích kyû chæ coù theå ñöa anh ñeán choã laàm than ñau khoå khoâng theå naøo cöùu thoaùt.

– OÂng coù theå nhìn thaáy töông lai hay khoâng?

– Toâi ñaõ noùi taát caû nhöõng gì caàn phaûi noùi!

Linh Ñoâng noùi vôùi moät nuï cöôøi:

– Tieân sinh Zanoni, oâng ñaõ khuyeân baûo toâi vôùi nhöõng lôøi leõ vaø tö caùch cuûa moät nhaø ñaïo ñöùc moâ phaïm. Nhöng rieâng veà phaàn oâng, coù chaéc laø ñaõ vöôït treân taát caû moïi söï quyeán ruõ cuûa traàn gian ñeå coù theå coù moät thaùi ñoä ñieàm nhieân baát ñoäng tröôùc saéc ñeïp thieân kieàu baù mò cuûa moät ngöôøi ñaøn baø hay chöa?

Zanoni ñaùp vôùi gioïng cay ñaéng:

– Neáu lôøi noùi nhaát thieát phaûi ñi ñoâi vôùi vieäc laøm thì nhöõng vò coá vaán taâm linh aét laø raát hieám treân ñôøi naøy! Cöû chæ vaø vieäc laøm cuûa moät ngöôøi chæ coù aûnh höôûng raát nhoû ñoái vôùi ngöôøi chung quanh. Traùi laïi


caùi aûnh höôûng toát hay xaáu maø ngöôøi aáy coù theå taïo ra nôi ngöôøi khaùc moät caùch beàn bæ laâu daøi voán naèm trong nhöõng tö töôûng maø oâng ta coù theå gieo raéc khaép nôi trong cuoäc ñôøi vaø taïo nguoàn caûm höùng cho nhöõng theá heä trong töông lai. Hôõi ngöôøi trai treû, tö töôûng môùi laø phaàn thieâng lieâng quí baùu nhaát cuûa con ngöôøi; coøn haønh ñoäng chæ laø tieâu bieåu cho phaàn vaät chaát höõu hình höõu hoaïi!

Sau moät luùc yeân laëng, Zanoni noùi tieáp vôùi moät gioïng bình tónh:

– Linh Ñoâng, nhö vaäy thì anh neân töø boû Kieàu Dung. Anh haõy daønh ra vaøi ngaøy ñeå suy nghó kyõ veà nhöõng gì toâi ñaõ noùi vôùi anh.

– Töø boû Kieàu Dung sao? Khoâng bao giôø!

– Nhö vaäy anh coù muoán cöôùi naøng laøm vôï khoâng?

– Ñieàu ñoù thì... khoâng theå ñöôïc!

– Vaäy thì chính naøng seõ töø boû anh! Toâi ñaõ noùi cho anh bieát raèng anh coù tình ñòch.

– Toâi bieát! Ñoù laø hoaøng thaân Veä Coâng, nhöng toâi khoâng sôï oâng ta

– Anh coøn coù moät tình ñòch khaùc ñaùng sôï hôn nhieàu.

– Ai vaäy?

– Chính toâi ñaây.


– Laø oâng sao? Tieân sinh Zanoni! Vaø oâng daùm noùi thaät ñieàu ñoù vôùi toâi

– Coù gì maø daùm vôùi khoâng daùm? Than oâi! Coù luùc toâi cuõng muoán ñöôïc bieát ñeán söï sôï haõi nhö ngöôøi khaùc!

Nhöõng lôøi noùi ñaày ngaïo maïn naøy ñöôïc thoát ra khoâng phaûi baèng moät gioïng khieâu khích hay thaùch thöùc, maø traùi laïi baèng moät gioïng buoàn baõ chaùn naûn voâ cuøng. Linh Ñoâng laáy laøm boái roái, sôï haõi. Nhöng anh ta mang trong ngöôøi doøng maùu can cöôøng cuûa ngöôøi Anh neân laáy laïi can ñaûm raát nhanh. Anh noùi moät caùch bình tónh:

– Thöa oâng, toâi khoâng phaûi laø ngöôøi coù theå bò löøa gaït baèng nhöõng lôøi noùi trònh troïng vaø cung caùch bí hieåm. OÂng coù theå coù nhöõng khaû naêng maø toâi khoâng theå hieåu hay tranh ñua vôùi oâng ñöôïc, nhöng cuõng coù theå oâng chæ laø moät keû bòp bôïm khoân ngoan.

– Roài sao nöõa, anh cöù noùi tieáp ñi. Linh Ñoâng noùi tieáp, tuy hôi coù phaàn luùng tuùng: – Toâi muoán noùi raèng, neáu toâi khoâng ñeå cho moät

ngöôøi laï maët thuyeát phuïc hoaëc cöôõng eùp toâi phaûi cöôùi Kieàu Dung laøm vôï, thì toâi cuõng khoâng bao giôø heøn nhaùt maø ñeå naøng loït vaøo tay keû khaùc.

Zanoni nhìn ngöôøi thanh nieân aáy baèng ñoâi maét nghieâm nghò vaø noùi:


– Anh cöông quyeát vaäy sao? Nhöng ñoù cuõng laø baûn chaát chung cuûa ngöôøi Anh. Tuy nhieân, anh haõy nghe lôøi khuyeân cuûa toâi. Anh haõy ñôïi chín ngaøy nöõa, neáu anh muoán cöôùi ngöôøi con gaùi ñeïp vaø ñöùc haïnh nhaát maø anh coù theå gaëp treân böôùc ñöôøng ñôøi cuûa anh.

– Nhöng neáu oâng yeâu naøng, thì taïi sao... taïi sao...?

– Taïi sao toâi muoán naøng laøm vôï ngöôøi khaùc chöù gì? Ñoù laø ñeå cöùu naøng thoaùt khoûi... tay toâi! Anh haõy nghe ñaây! Ngöôøi con gaùi aáy, tuy ñòa vò khieâm toán vaø ít hoïc, nhöng coù saün trong taâm hoàn maàm moáng cuûa ñöùc haïnh vaø khaû naêng cao quí nhaát. Naøng coù theå laø taát caû ñoái vôùi ngöôøi maø naøng yeâu, taát caû nhöõng gì cao ñeïp maø ngöôøi ta coù theå mong muoán nôi moät ngöôøi phuï nöõ. Taâm hoàn naøng neáu ñöôïc nuoâi döôõng vaø phaùt trieån baèng tình thöông seõ naâng cao taâm hoàn anh; naøng seõ aûnh höôûng ñeán töông lai cuûa anh, laøm saùng toû ñònh meänh cuûa anh. Anh seõ trôû neân moät ngöôøi giaøu sang vaø coù danh voïng. Traùi laïi, neáu naøng thuoäc veà toâi, toâi khoâng bieát roõ soá phaän naøng seõ ra sao. Nhöng toâi bieát raèng coù moät söï thöû thaùch maø raát ít ngöôøi ñaøn oâng coù theå vöôït qua, vaø töø tröôùc ñeán nay chöa moät ngöôøi ñaøn baø naøo coù theå vöôït qua!

Noùi ñeán ñaây, Zanoni bieán saéc, göông maët trôû neân taùi nhôït, vaø trong gioïng noùi cuûa chaøng coù moät caùi gì laøm cho ngöôøi ñoái thoaïi caûm thaáy laïnh mình. Linh Ñoâng khoâng theå ñeø neùn côn xuùc ñoäng lieàn hoûi:


– Ñieàu bí maät chung quanh oâng ñoù laø ñieàu gì? Phaûi chaêng oâng thaät söï khaùc haún moïi ngöôøi? Phaûi chaêng oâng ñaõ ñaït tôùi moät söï minh trieát sieâu vieät? Phaûi chaêng oâng laø moät nhaø phuø thuûy nhö lôøi ngöôøi ta ñoàn ñaõi, hay oâng chæ laø...

Zanoni mæm cöôøi vaø noùi moät caùch dòu daøng:

– Anh coù quyeàn hoûi toâi nhöõng chuyeän ñoù hay khoâng? Thôøi kyø ngöôïc ñaõi vaø khuûng boá nhöõng phaùp sö, phuø thuûy nay ñaõ caùo chung, vaø ngaøy nay ngöôøi ta coù theå soáng töï do, noùi naêng haønh ñoäng tuøy theo sôû thích cuûa mình maø khoâng sôï bò tra taán, tuø ñaøy. Vì leõ toâi coù theå baát chaáp söï khuûng boá, ngöôïc ñaõi neân xin anh haõy thoâng caûm cho neáu toâi khoâng laøm thoûa maõn söï toø moø cuûa anh.

Linh Ñoâng ngöôïng nguøng ñöùng daäy. Maëc daàu anh ta yeâu Kieàu Dung vaø raát neå sôï moät keû tình ñòch nhö Zanoni, nhöng anh cuõng caûm thaáy moät söï haáp daãn maõnh lieät thu huùt anh ñeán vôùi con ngöôøi bí hieåm naøy, cho duø anh coù raát nhieàu lyù do ñeå nghi ngôø vaø sôï haõi. Anh ñöa tay ra cho Zanoni vaø noùi:

– Ñöôïc roài, neáu chuùng ta phaûi laø nhöõng tình ñòch cuûa nhau thì löôõi göôm seõ giaûi quyeát vaán ñeà. Nhöng töø nay cho ñeán luùc ñoù, toâi muoán raèng chuùng ta vaãn laø baïn.


– Baïn ö! Coù leõ anh khoâng bieát raèng anh ñang ñoøi hoûi nhöõng gì!

– OÂng laïi khoù hieåu nöõa roài! Thaät laø bí hieåm!

Zanoni laïi gaét goûng:

– ÖØ, phaûi ñoù! Nhöng vôùi nhöõng ñieàu bí hieåm, anh coù chaéc laø seõ giaûi quyeát ñöôïc khoâng? Neáu ñöôïc nhö vaäy toâi môùi baét tay anh vaø goïi anh laø baïn.

Linh Ñoâng noùi vôùi moät gioïng ñaày höùng khôûi vaø neùt maët ñanh theùp:

– Toâi daùm laøm taát caû moïi vieäc, vöôït qua moïi trôû ngaïi ñeå ñaït tôùi söï minh trieát sieâu vieät vöôït quaù trình ñoä hieåu bieát cuûa ngöôøi ñôøi!

Zanoni nhìn anh ta trong im laëng vaø vôùi veû maët suy tö. Chaøng töï nhuû, nhö noùi thì thaàm moät mình:

– Nhöõng maàm moáng di truyeàn cuûa oâng cha nay ñaõ soáng laïi nôi ñöùa con; nhöng noù coù theå...

Boãng chaøng ngöøng laïi ñoät ngoät, vaø noùi cao gioïng:

– Linh Ñoâng, chuùng ta seõ gaëp laïi nhau. Nhöng toâi chæ caàn anh traû lôøi khi naøo thôøi gian caáp baùch ñoøi hoûi phaûi coù moät quyeát ñònh.

108

CHÖÔNG BA

TRÖÔÙC CÔN SOÙNG GIOÙ

My Coát taùi xuaát hieän – Maïc Vaân, con ngöôøi thöïc teá – Tröôùc côn soùng gioù

My Coát taùi xuaát hieän

Sau ngaøy hoäi kieán vôùi Zanoni, haõy coøn baøng hoaøng vì nhöõng caûm xuùc lieân tieáp vaø nhöõng

phaûn öùng laï luøng cuûa chính mình, Linh Ñoâng lieàn daïo chôi nôi khu hoa vieân thaønh phoá ñeå coù theå laëng leõ suy tö moät mình.

Vöôøn hoa hoâm aáy raát vaéng veû. Anh ta ngoài xuoáng moät chieác gheá daøi döôùi boùng maùt moät caây coå thuï. Vaø giöõa luùc thaû hoàn theo giaác mô, anh boãng coù caùi caûm giaùc ôùn laïnh gioáng nhö laàn tröôùc maø Zanoni ñaõ giaûi thích vaø gaùn cho noù moät nguyeân nhaân thaät laï luøng huyeàn bí.

Anh beøn ñöùng phaét daäy vaø chôït ruøng mình khi thaáy gaàn beân mình laø moät nhaân vaät hình daùng xaáu xa gôùm ghieác, coù theå töôïng tröng cho nhöõng vong hoàn hung aùc maø Zanoni ñaõ noùi chuyeän toái hoâm tröôùc.

Ngöôøi aáy coù voùc daùng nhoû thaáp, aên maëc xoác xeách loâi thoâi. Thaân hình anh ta neáu khoâng phaûi laø dò daïng


kyø quaùi vì mang moät aùc taät naøo ñoù, thì ít nhaát cuõng phaûi noùi laø raát xaáu xí khoù coi. Anh ta coù ñoâi vai co ruùt xuoáng, boä ngöïc leùp, hai baøn tay lôùn vaø xöông xaåu. Göông maët anh ta bieåu loä nhöõng neùt ñau ñôùn cuûa ngöôøi bò bònh baïi lieät, vôùi ñoâi maét nhoû nhö maét löôn nhöng long lanh moät tia saùng ranh maõnh, tinh quaùi. Caùi muõi daøi vaø nhoïn, ñaàu muõi khoaèm xuoáng nhö chæ chöïc doøm vaøo mieäng. Nuï cöôøi anh ta laøm cho caùi mieäng meùo xeäch nhö ngöôøi bò ñaùnh ñoøn ñau, ñeå loä hai haøm raêng thoâ khaáp kheånh, ñen vaø saâu.

Nhöng treân boä maët gôùm ghieác ñoù haõy coøn phaûng phaát moät neùt khoân lanh, giaûo hoaït, moät veû maët nhö laãn loän nhöõng neùt xaûo quyeät, gian traù vaø hoãn laùo.

Sau caùi caûm giaùc ñoät ngoät ñaàu tieân, Linh Ñoâng môùi nhìn laïi ngöôøi aáy, beøn töï laáy laøm hoå theïn veà söï sôï seät voâ côù cuûa mình khi nhaän ra ñoù laø My Coát, moät hoïa só ngöôøi Phaùp maø tröôùc kia chaøng coù quen bieát.

Ñieàu maâu thuaãn ñaùng noùi ôû ngöôøi hoïa só naøy laø, maëc daàu coù moät hình thuø thoâ keäch xaáu xí nhöng anh ta laïi thích khai thaùc nhöõng ñeà taøi raát lôùn lao, huøng vó. Tuy nhieân, neáu nhìn kyõ thì nhöõng tranh veõ cuûa anh ta chæ coù ñöôïc neùt haøo nhoaùng beân ngoaøi maø khoâng coù beà saâu, vaø hoaøn toaøn thieáu lyù töôûng. Caùi ñeïp maø anh ta coá gaéng trình baøy trong tranh veõ chæ laø caùi ñeïp cuûa nhöõng hình thöùc maø ngöôøi theá gian öa chuoäng, nhöng khoâng heà gôïi leân ñöôïc moät caûm xuùc saâu xa naøo trong taâm hoàn ngöôøi xem tranh.


Moät ñieåm maâu thuaãn khaùc nöõa laø, trong khi anh ta laø moät con ngöôøi raát deã bò duïc voïng loâi cuoán vaø xoâ ñaåy vaøo nhöõng traïng huoáng cöïc ñoan, thaùi quaù, nhö ñam meâ traùc taùng trong tình duïc vaø vaø heát söùc coá chaáp oâm giöõ haän thuø, thì anh ta cuõng ñoàng thôøi luoân lôùn tieáng ngôïi ca nhöõng lyù töôûng cao caû veà söï thanh baïch, lieâm khieát vaø loøng baùc aùi, vò tha cuûa con ngöôøi!

Sau heát, ngöôøi hoïa só naøy coøn trao ñoåi thö töø thöôøng xuyeân vôùi nhöõng ngöôøi chuû tröông Coäng hoøa ôû Paris vaø ngöôøi ta keå raèng anh ta laø moät trong nhöõng ngöôøi truyeàn baù tö töôûng môùi keå töø luùc manh nha cuoäc Caùch maïng Phaùp, khi caùc laõnh tuï ñöôïc göûi ra nöôùc ngoaøi haõy coøn bò kìm haõm, troùi buoäc bôûi neàn quaân chuû chuyeân cheá.

Rieâng taïi nöôùc YÙ thì khoâng moät thaønh phoá naøo laïi saün saøng ñoùn nhaän nhöõng chuû thuyeát môùi laï hôn laø thaønh phoá Naples. Moät phaàn do taùnh chaát vaø haøo khí boàng boät cuûa cö daân ñòa phöông, nhöng lyù do quan troïng hôn laø neàn phong kieán coå huû vôùi taát caû nhöõng söï baát coâng vaø aùp cheá ñaùng gheùt cuûa noù vaãn coøn toàn taïi vaø gaây söï baát maõn ngaám ngaàm trong quaàn chuùng. Caùi trieån voïng raèng xaõ hoäi saép coù moät söï ñoåi thay coù tính caùch haáp daãn cuï theå hôn laø baát cöù söï môùi laï naøo khaùc trong ñôøi soáng haèng ngaøy. Vì theá maø hoïa só Phaùp My Coát ñaõ trôû thaønh moät ngöôøi thuû lónh tieàn


phong cuûa phong traøo giaûi phoùng quoác gia ñoái vôùi giôùi treû vaø caùc giôùi tieán boä ôû Naples.

Coøn Linh Ñoâng thì tröôùc khi quen bieát Zanoni cuõng ñaõ töøng coù maët trong soá nhöõng ngöôøi haâm moä vaø hoan nghinh caùc lyù thuyeát huøng hoàn cuûa ngöôøi söù giaû coù hình daïng xaáu xí naøy.

Luùc aáy, My Coát ngoài xích laïi gaàn Linh Ñoâng vaø noùi:

– Ñaõ laâu roài chuùng ta khoâng gaëp nhau, phaûi khoâng anh baïn ñoàng nghieäp? Chaéc anh khoâng ngaïc nhieân khi thaáy toâi raát vui möøng ñöôïc gaëp anh vaø laïi coøn ñöôøng ñoät ñeán laøm giaùn ñoaïn söï suy tö cuûa anh.

Linh Ñoâng ñaùp:

– Khoâng coù gì laø ñöôøng ñoät caû, toâi cuõng vui möøng gaëp laïi anh nôi ñaây.

My Coát beøn moùc tuùi laáy ra maáy phong thö vaø noùi:

– Haún anh seõ thích thuù neáu ñöôïc bieát raèng ñaïi cuoäc ñang dieãn tieán moät caùch nhanh choùng laï thöôøng. Mirabeau khoâng coøn nöõa, ñuùng vaäy, nhöng meï kieáp, chính daân chuùng Phaùp baây giôø laïi trôû thaønh nhöõng Mirabeau!

Noùi xong, My Coát beøn ñoïc vaø bình luaän vaøi ñoaïn haøo höùng trong xaáp thö töø cuûa oâng ta. Haêng say vì


nhöõng trieån voïng toát ñeïp môû roäng tröôùc maét, anh ta baét ñaàu noùi ra nhöõng söï tieân ñoaùn töông lai maø tröôùc ñaây ngöôøi ta ñaõ töøng ñöôïc nghe nhö moät phaàn chính yeáu trong nhöõng lôøi tuyeân boá cuûa haàu töôùc Condorcet.

Taát caû nhöõng ñöùc taùnh cuõ ñeàu bò loaïi boû ñeå nhöôøng choã cho moät loaït nhöõng ñöùc taùnh môùi. Loøng yeâu nöôùc laø moät ñöùc tính thieån caän, heïp hoøi, vaø phaûi ñöôïc thay theá baèng tình baùc aùi, tình ñoàng loaïi. Chæ coù tình thöông bao truøm caû nhaân loaïi treân naêm chaâu boán bieån, khoâng phaân bieät toå quoác vaø gia ñình môùi xöùng ñaùng vôùi moät taâm hoàn môùi khoaùng ñaït vaø tieán boä.

Nhöõng tö töôûng seõ töï do nhö khoâng khí, vaø ñeå ñaït tôùi keát quaû ñoù caàn phaûi baét ñaàu baèng vieäc thuû tieâu nhöõng keû naøo coù nhöõng tö töôûng khoâng phuø hôïp vôùi tö töôûng cuûa My Coát!

Nhöõng ñieàu ñoù laøm cho Linh Ñoâng caûm thaáy coù yù vò traøo loäng, töùc cöôøi, daãu raèng oâng ta khoâng bieåu loä ngay töùc khaéc söï baát bình hay phaûn ñoái. Nhöng khi ngöôøi hoïa só noùi tôùi vieäc phaùt minh moät thöù khoa hoïc maø ai cuõng hieåu ñöôïc vaø coù ích lôïi cho taát caû moïi ngöôøi, moät thöù khoa hoïc phaùt sinh töø söï bình ñaúng xaõ hoäi vaø ñem ñeán cho nhaân loaïi söï giaøu coù thònh vöôïng maø khoâng caàn phaûi laøm vieäc khoù nhoïc, thì Linh Ñoâng laéng tai nghe vôùi moät söï chuù yù vaø ngöôõng moä hoøa laãn vôùi söï khaâm phuïc, kính neå.


My Coát noùi tieáp:

– Coù nhöõng tình caûm maø ngaøy nay ngöôøi ta xem nhö nhöõng ñöùc tính toát, nhöng trong thôøi ñaïi môùi seõ bò loaïi boû nhö nhöõng ñieåm heøn keùm. Thí duï nhö nhöõng keû aùp cheá, boùc loät nhaân daân thöôøng ñeà cao loøng bieát ôn. Nhöng thaät ra thì bieát ôn töùc laø töï thuù nhaän söï thaáp keùm cuûa mình. Ñoái vôùi moät taâm hoàn cao thöôïng, coøn gì xaáu xa nhuïc nhaõ cho baèng söï khuaát phuïc heä luïy ngöôøi khaùc? Nhöng traùi laïi, khi ñaõ coù söï bình ñaúng thì khoâng theå naøo coøn coù söï heä luïy hay khuaát phuïc ai caû. Khi ñoù seõ khoâng coøn coù ngöôøi ban ôn vaø keû chòu ôn, ngöôøi baûo hoä vaø keû ñöôïc che chôû, vaø...

Boãng coù tieáng noùi thaáp gioïng cuûa moät ngöôøi ñöùng gaàn beân:

– Vaø trong khi chôø ñôïi thì... gì nöõa? Haû, My Coát?

Hai ngöôøi hoïa só giaät mình nhìn laïi thì Linh Ñoâng môùi nhaän ra ñoù laø Zanoni.

Zanoni, vôùi moät veû maët nghieâm khaéc laï thöôøng, nhìn thaúng vaøo maét My Coát. Ngöôøi naøy ñang ngoài treân gheá daøi cuõng nhìn laïi moät caùch laám leùt, vaø moät veû sôï seät hieän leân treân neùt maët xaáu xí gheâ tôûm cuûa haén ta. Zanoni noùi:

– Ñaây khoâng phaûi laø laàn ñaàu tieân ta ñöôïc nghe nhöõng lôøi vong aân boäi nghóa cuûa mi.


My Coát coá ñeø neùn moät tieáng keâu maø haén ta baát giaùc phaûi thoát leân, vaø sau khi lieác nhìn Zanoni laàn nöõa baèng ñoâi maét gian xaûo quæ quyeät coù haøm chöùa moät söï haän thuø saâu ñaäm nhöng ñaønh chòu baát löïc, haén ta noùi:

– Nhöng toâi khoâng bieát oâng laø ai? Vaø oâng muoán gì ôû toâi?

– Ta chæ muoán raèng mi cuùt ngay khoûi ñaây vaø ñeå chuùng ta ngoài yeân.

My Coát ñöùng daäy, hai baøn tay naém chaët, nghieán hai haøm raêng khaáp kheånh loä ra töø loã tai beân naøy ñeán taän loã tai beân kia nhö moät con maõnh thuù trong côn ñieân daïi, roài laúng laëng böôùc ñi.

Zanoni ñöùng yeân vaø nhìn theo sau haén ta vôùi moät nuï cöôøi khinh baïc, coøn Linh Ñoâng thì laáy laøm ngaïc nhieân veâ söï vieäc vöøa xaûy ra. Zanoni hoûi:

– Anh quen ngöôøi naøy trong tröôøng hôïp naøo?

– Toâi bieát oâng ta nhö moät baïn ñoàng nghieäp, vì oâng ta cuõng theo ñuoåi ngheä thuaät hoäi hoïa nhö toâi.

– Höø? Ngheä thuaät! Ñöøng neân laïm ñuïng danh töø cao caû ñoù. Coõi thieân nhieân laø nhö theá naøo ñoái vôùi Thöôïng ñeá thì ngheä thuaät cuõng phaûi nhö theá ñoù ñoái vôùi con ngöôøi. Noù phaûi laø moät cuoäc saùng taïo thieâng lieâng toát ñeïp. Thaèng khoán naïn ñoù coù theå laø moät thôï


veõ, nhöng khoâng theå laø moät ngheä só ñöôïc.

– Xin loãi oâng neáu toâi muoán hoûi oâng veà con ngöôøi maø oâng vöøa bình phaåm moät caùch khoâng maáy toát ñeïp ñoù?

– Daàu sao, toâi bieát raèng anh ñöôïc ñaët döôùi söï baûo veä cuûa toâi, neân toâi caàn daën doø anh haõy caån thaän ñeà phoøng con ngöôøi nhö haén ta. Nhöõng lôøi noùi cuûa oâng ta bieåu loä moät taâm hoàn xaáu xa bæ oåi. Toâi coù caàn gì phaûi keå ra nhöõng toäi aùc haén ta ñaõ laøm. Chæ nhöõng lôøi noùi cuûa haén ta cuõng chöùa ñaày toäi loãi!

– Tieân sinh Zanoni, oâng khoâng coù veû laø moät ngöôøi nhieät thaønh hoan nghinh cuoäc Caùch maïng ñang chôùm nôû? Coù theå oâng gheùt ngöôøi aáy vì khoâng ñoàng quan nieäm vôùi oâng chaêng?

– Quan nieäm gì môùi ñöôïc chöù?

Linh Ñoâng ngöøng laïi moät luùc ñeå suy nghó, roài noùi:

– Nhöng khoâng, coù leõ toâi laàm veà phaàn oâng, vì chaéc laø oâng khoâng theå naøo cheâ bieám lyù thuyeát caùch maïng chuû tröông caûi tieán ñôøi soáng con ngöôøi.

– Anh noùi ñuùng! Thôøi naøo cuõng vaäy, chæ coù moät thieåu soá ngöôøi öu tuù vaø tieán boä ñöùng ra laõnh ñaïo ñeå caûi tieán ña soá quaàn chuùng. Coù theå raèng quaàn chuùng ñôøi nay cuõng khoân ngoan baèng caùi thieåu soá cuûa thôøi


xöa, nhöng söï tieán boä cuûa nhaân loaïi seõ laâm vaøo ngoõ bí neáu anh noùi vôùi toâi raèng quaàn chuùng ñôøi nay cuõng khoân ngoan baèng thieåu soá cuûa baây giôø.

– Toâi hieåu lôøi oâng noùi. OÂng khoâng thöøa nhaän thuyeát bình ñaúng ñaïi ñoàng trong nhaân loaïi!

– Thuyeát ñoù laø moät ñieàu laùo khoeùt! Daãu cho taát caû theá giôùi ñoàng loaït noåi daäy ñeå aùp ñaët söï laùo khoeùt aáy cho moïi ngöôøi, hoï cuõng khoâng theå laøm cho noù thaønh chaân lyù ñöôïc. Daãu cho ngaøy nay ngöôøi ta coá san baèng moïi söï cheânh leäch, ngöôøi ta cuõng chæ san baèng ñöôïc nhöõng chöôùng ngaïi choáng ñoái söï ñoäc taøi chuyeân cheá cuûa ngaøy mai. Moät quoác gia khaùt voïng söï bình ñaúng laø khoâng xöùng ñaùng vôùi söï töï do. Trong töï nhieân, töø caùc thieân thaàn cho ñeán caùc loaøi coân truøng, töø ngoïn nuùi cao cho ñeán moät hoät caùt, töø baàu tinh tuù saùng choùi cho ñeán khoái tinh vaân ñoâng ñaëc traûi qua nhieàu theá kyû döôùi traïng thaùi söông muø vaø buøn laày ñeå trôû neân moät theá giôùi coù söï soáng, caùi ñònh luaät chính yeáu trong vuõ truï bao giôø cuõng vaãn laø söï baát bình ñaúng.

– Ñoù laø moät lyù thuyeát raát chaùn naûn neáu aùp duïng vaøo chính trò. Nhöõng cheânh leäch baát coâng trong ñôøi ngöôøi coù bao giôø xoùa boû ñöôïc chaêng?

– Neáu noùi veà ñôøi soáng vaät chaát thì moïi söï cheânh leäch baát coâng ñeàu neân xoùa boû. Nhöng nhöõng söï cheânh leäch veà trí tueä vaø tinh thaàn thì seõ khoâng bao giôø.


Laøm sao coù ñöôïc moät söï bình ñaúng ñaïi ñoàng veà lyù trí, taøi naêng, ñaïo ñöùc vaø trình ñoä tieán hoùa taâm linh? Neáu nhö vaäy thì theá gian ñaâu coøn nhöõng baäc giaùo chuû, nhöõng nhaø hieàn trieát, ñaâu coøn nhöõng ngöôøi khoân ngoan minh trieát vaø toát laønh hôn keû khaùc? Daãu cho ñieàu aáy coù theå thöïc hieän ñöôïc ñi nöõa, thì phaûi chaêng ñoù seõ laø moät vieãn aûnh tuyeät voïng cho nhaân loaïi? Khoâng! Ngaøy naøo maø trôøi ñaát vaãn coøn toàn taïi thì maët trôøi bao giôø cuõng vaãn chieáu aùnh naéng choùi chang treân ñænh nuùi cao tröôùc khi chieáu xuoáng ñoàng baèng. Ngaøy hoâm nay, neáu ta ñem taát caû moïi ngaønh khoa hoïc vaø kieán thöùc cuûa theá gian chia seû ñoàng ñeàu cho taát caû moïi ngöôøi, thì ngaøy mai cuõng vaãn seõ coù nhöõng ngöôøi khoân ngoan hôn ngöôøi khaùc. Vaø ñieàu ñoù khoâng phaûi laø moät ñònh luaät goø boù, eùp buoäc, maø laø moät ñònh luaät baùc aùi, moät ñònh luaät tieán hoùa töï nhieân thöïc söï. Moät thieåu soá ngöôøi caøng khoân ngoan hôn trong moät theá heä, thì quaàn chuùng cuûa theá heä tieáp theo sau ñoù seõ caøng khoân ngoan hôn nöõa!

Trong khi Zanoni noùi chuyeän, caû hai ngöôøi cuøng ñi qua nhöõng khu vöôøn xinh töôi, phía tröôùc laø maët bieån choùi raïng döôùi aùnh naéng maët trôøi buoåi tröa. Moät ngoïn gioù maùt nheï thoåi phôùt qua laøm dòu bôùt söùc noùng muøa heø. Caûnh trôøi quang maây taïnh saùng suûa vaø gioù bieån maùt röôïi gaây cho loøng ngöôøi moät caûm giaùc nheï nhaøng thoaûi maùi. Zanoni noùi:


– Ñeå môû maøn cho moät theá heä tieán boä vaø bình ñaúng, thaäm chí ngöôøi ta ñaõ toû ra ganh tò caû vôùi ñaáng Taïo hoùa! Hoï muoán phuû nhaän söï hieän dieän cuûa ñaáng Hoùa coâng, hay moät ñaáng toaøn naêng saùng taïo, moät trí thoâng minh sieâu ñaúng tuyeät vôøi. Anh laø moät ngheä só, khi anh nhìn vaøo coõi thieân nhieân vôùi caëp maét ngheä só cuûa anh, coù theå naøo anh chaáp nhaän ñöôïc caùi luaän thuyeát ñoù khoâng? Giöõa Thöôïng ñeá vaø baäc thieân taøi luoân coù söï lieân heä maät thieát, nhö moät söï giao caûm thieâng lieâng. Sextus, moân ñoà phaùi Pythagore ñaõ noùi raát coù lyù: “Moät khoái oùc sieâu vieät laø phaûn aûnh cuûa Thöôïng Ñeá.”

Ngaïc nhieân vaø xuùc ñoäng vì nhöõng lôøi noùi ñöôïc thoát ra moät caùch khoâng ngôø töø moät ngöôøi maø anh ta vaãn cho raèng coù nhöõng naêng löïc khoâng phaûi thuoäc veà chaùnh ñaïo, Linh Ñoâng buoät mieäng noùi:

– Tuy vaäy, oâng ñaõ nhìn nhaän raèng cuoäc ñôøi oâng soáng beân ngoaøi cuoäc ñôøi theá tuïc laø moät cuoäc ñôøi khaùc thöôøng maø ngöôøi ta neân traùnh. Theá thì coù moái lieân heä naøo giöõa khoa phaùp moân vaø toân giaùo hay chaêng?

– Khoa phaùp moân ö? Theá naøo goïi laø khoa phaùp moân? Khi ngöôøi du khaùch döøng chaân ñeå chieâm ngöôõng nhöõng Kim töï thaùp beân Ai Caäp hay nhöõng ngoâi ñeàn coå hoang taøn Ñeá Thieân Ñeá Thích, thì nhöõng keû ngu doát noùi cho hoï nghe raèng ñoù laø coâng trình cuûa caùc vò phaùp sö, phuø thuûy. Ñieàu gì vöôït quaù taàm hieåu bieát


cuûa con ngöôøi thì ngöôøi ñôøi khoâng chòu nhìn nhaän raèng ñoù coù theå laø coâng trình sieâu vieät cuûa nhöõng ngöôøi khaùc khoân ngoan hôn. Nhöng neáu anh hieåu khoa phaùp moân laø söï hoïc hoûi tìm toøi nhöõng ñònh luaät bí aån trong thieân nhieân thì ñuùng vaäy, toâi ñang thöïc haønh khoa phaùp moân ñoù, vaø söï hoïc hoûi ñoù laøm cho ngöôøi ta caøng tieán ñeán gaàn hôn caùi nguoàn goác cuûa moïi tín ngöôõng. Anh coù bieát chaêng, khoa phaùp moân ñöôïc truyeàn daïy trong taát caû caùc ñaïo vieän thôøi coå, döôùi söï daãn daét cuûa caùc baäc ñaïo tröôûng trong giôùi huyeàn moân.

Zanoni ngöøng moät laùt roài noùi tieáp:

– Vaø anh laø hoïa só, leõ naøo anh khoâng tìm thaáy moät thöù ma thuaät hay ma löïc naøo trong ngaønh hoäi hoïa ñoù sao? Sau khi traûi qua moät thôøi kyø tìm toøi khaûo cöùu laâu daøi veà caùi ñeïp trong thieân nhieân, leõ naøo anh laïi khoâng tìm caùch khaùm phaù ra nhöõng neùt myõ leä vaø caùi ñeïp lyù töôûng trong töông lai hay sao? Anh haù khoâng nhaän thaáy raèng ñoái vôùi moät thi nhaân cuõng nhö moät hoïa só, ngheä thuaät tinh vi vaãn luoân tìm kieám söï chaân thaät vaø gheùt boû caùi hieän höõu taàm thöôøng? Vaø chuùng ta phaûi xem thieân nhieân nhö baäc thaày ñeå tìm toøi hoïc hoûi chöù khoâng phaûi laø ñeå laøm noâ leä ñoùng khuoân moïi söï cho gioáng y nhö thieân nhieân? Anh muoán khaéc phuïc dó vaõng vaø coù ñöôïc khaû naêng bieát tröôùc töông lai hay chaêng? Ngheä thuaät chaân chính haù khoâng ñaët


neàn moùng trong töông lai vaø dó vaõng hay sao? Anh muoán bieát söû duïng thaàn chuù ñeå keâu goïi nhöõng nhaân vaät trong coõi voâ hình hay chaêng? Nhöng hoäi hoïa laø gì, neáu khoâng phaûi laø theå hieän baèng neùt veõ vaø maøu saéc nhöõng gì voâ hình maø maét thöôøng khoâng nhìn thaáy? Anh baát maõn vôùi cuoäc ñôøi chaêng? Theá giôùi naøy ñaâu phaûi laø theá giôùi cuûa nhöõng baäc thieân taøi? Nhöõng baäc kyø taøi muoán soáng thoaûi maùi thì phaûi töï taïo cho mình moät theá giôùi khaùc. Coù nhaø phuø thuûy naøo laøm hôn ñöôïc nhö vaäy chaêng? Thaäm chí coù khoa hoïc naøo coù theå laøm hôn ñöôïc nhö vaäy chaêng? Anh coù nhöõng khaû naêng ñöa anh ñaït tôùi söï thaønh coâng treân ñöôøng ngheä thuaät. Anh haõy töï baèng loøng vôùi ñònh meänh ñoù. Anh haõy töø boû nhöõng öôùc voïng phieâu löu hoaëc höùng thuù nhaát thôøi ñang loâi cuoán anh, khi thì tìm ñeán toâi, khi thì tìm ñeán moät nhaø bieän thuyeát vieãn voâng naøo ñoù... OÂng ta vôùi toâi ñeàu laø nhöõng ñoái töôïng traùi ngöôïc vaø caùch bieät nhau muoân truøng. Caùi coï veõ laø chieác ñuõa thaàn cuûa anh, böùc tranh luïa cuûa anh coù theå taïo neân nhöõng vieãn töôïng coøn ñeïp hôn taát caû nhöõng vieãn aûnh töông lai maø trieát gia Condorcet haèng mô töôûng. Toâi khoâng hoái thuùc anh phaûi cho toâi bieát quyeát ñònh ngay, nhöng coù baäc thieân taøi naøo muoán ñöôïc soáng maõi trong loøng ngöôøi maø khoâng caàn ñeán tình yeâu vaø danh voïng?

Linh Ñoâng vöøa noùi vöøa nhìn Zanoni baèng caëp maét ñaày veû höùng khôûi nhieät thaønh:


– Nhöng neáu nhö coù moät quyeàn naêng coù theå laøm cho ngöôøi ta vöôït qua söï cheát ñeå trôû neân baát töû?

Zanoni sa saàm neùt maët, roài sau moät côn im laëng, chaøng noùi:

– Neáu con ngöôøi coù ñöôïc quyeàn naêng ñoù thì phaûi chaêng ñoù seõ laø moät ñieàu baát lôïi, vì ngöôøi ta seõ soáng soùt trong coâ ñôn khi nhöõng ngöôøi hoï thöông yeâu laàn löôït cheát heát. Vaø do ñoù maø ta seõ phaûi do döï khi chaáp nhaän nhöõng moái lieân heä tình caûm vôùi ngöôøi khaùc ôû coõi theá gian naøy. Neáu muoán ñöôïc tröôøng sinh baát töû thì toát hôn laø haõy ñöôïc noåi tieáng vaø ñeå teân tuoåi baát dieät cuûa mình laïi cho ñôøi.

– OÂng khoâng traû lôøi caâu hoûi cuûa toâi maø chæ noùi moät caùch uùp môû. Toâi coù nghe noùi raèng moät soá nhaø luyeän kim coù theå keùo daøi söï soáng raát laâu hôn giôùi haïn thoâng thöôøng cuûa ngöôøi ñôøi. Chaát kim ñôn thaàn döôïc phaûi chaêng laø coù thaät, hay ñoù chæ laø moät huyeàn thoaïi?

– Neáu ñoù khoâng phaûi laø moät huyeàn thoaïi, vaø neáu thaät söï coù ngöôøi ñaõ luyeän ñöôïc kim ñôn thì hoï seõ cheát vì khoâng muoán soáng nöõa. Bieát ñaâu raèng seõ coù moät söï caûnh baùo nghieâm troïng naøo ñoù trong nhöõng ñieàu anh vöøa neâu ra. Nhöng toát hôn anh neân trôû veà vôùi coï veõ vaø nhöõng hoäp sôn daàu cuûa anh.

Noùi ñeán ñaây, Zanoni vaãy tay töø giaõ vaø chaäm raõi böôùc ñi veà höôùng thaønh phoá.


Maïc Vaân, con ngöôøi thöïc teá

Cuoäc noùi chuyeän vôùi Zanoni ñaõ gaây cho Linh Ñoâng moät aûnh höôûng toát laønh vaø xoa dòu taâm

hoàn. Anh thaû hoàn theo nhöõng côn mô töôûng moâng lung vaø töôûng töôïng trong trí moät caûnh gia ñình aám cuùng nôi ñoù anh soáng haïnh phuùc vôùi ngheä thuaät vaø tình yeâu thô moäng cuûa nöõ ca só Kieàu Dung.

Giöõa nhöõng côn mô moäng thaàn tieân ñoù thì gioïng noùi maïnh meõ huøng hoàn cuûa Maïc Vaân, con ngöôøi khoân ngoan saùng suoát, laøm cho anh tænh moäng vaø keùo anh trôû veà vôùi cuoäc ñôøi thöïc taïi.

Nhöõng ngöôøi baåm tính mô maøng vieån voâng, coù oùc töôûng töôïng maïnh hôn yù chí, hay ñeå cuoäc ñôøi thaû troâi theo nhöõng côn ngaãu höùng nhaát thôøi, thöôøng hay chòu aûnh höôûng cuûa nhöõng taâm hoàn thöïc teá, tích cöïc, hai chaân ñöùng vöõng treân maët ñaát chöù khoâng mô maøng khoùc gioù thöông maây. Ñoù laø tröôøng hôïp cuûa Linh Ñoâng.

Trong quaù khöù, baïn anh ñaõ töøng keùo anh ra khoûi hieåm nguy vaø giuùp anh traùnh khoûi nhöõng haäu quaû cuûa söï daïi doät hôø höõng trong vieäc tieáp xuùc vôùi ñôøi. Trong gioïng noùi cuûa Maïc Vaân coù moät caùi gì ñoù laøm dòu bôùt loøng höùng khôûi vaø khieán cho Linh Ñoâng phaûi hoang mang. Maïc Vaân laø ngöôøi bao giôø cuõng giöõ moät


thaùi ñoä trung dung, hôïp lyù trong moïi vieäc. Anh chuû tröông choïn con ñöôøng baèng phaúng, ngay ngaén trong cuoäc ñôøi vaø cheâ bai nhaïo baùng nhöõng keû laïc loái muoán vöôït leân nhöõng ngoïn ñoài cheo leo hieåm trôû, duø raèng laø ñeå haùi hoa baét böôùm hay ñeå coù moät taàm nhìn bao quaùt suoát ñeán taän chaân trôøi.

Maïc Vaân cöôøi noùi vôùi Linh Ñoâng:

– Toâi bieát anh ñang nghó gì. Vôùi caëp maét long lanh öôùt vaø nuï cöôøi nöûa mieäng cuûa anh, toâi ñoaùn raèng anh ñang mô töôûng ñeán con beù ñaøo haùt ôû nhaø haùt San Carlo.

Linh Ñoâng ñoû maët ñaùp:

– Con beù ñaøo haùt! Anh seõ goïi naøng nhö vaäy chaêng neáu naøng laø vôï toâi?

– Khoâng, bôûi vì chöøng ñoù thì taát caû loøng khinh bæ maø toâi coù theå coù seõ truùt leân ñaàu anh. Ngöôøi ta khoâng öa nhöõng keû löøa bòp, nhöng chính keû bò löøa môùi laø ñaùng khinh!

– Anh coù chaéc raèng toâi bò löøa trong moät cuoäc hoân nhaân nhö theá khoâng? Toâi coøn tìm thaáy ôû ñaâu nöõa moät ngöôøi con gaùi vöøa ñeïp vöøa hieàn vaø chính chuyeân ñöùc haïnh nhö theá? Töø tröôùc ñeán nay, coù bao giôø moät lôøi ñoàn ñaõi vu khoáng naøo cuûa thieân haï ñaõ töøng laøm hoen oá thanh danh cuûa nöõ ngheä só Kieàu Dung hay chöa?


– Toâi khoâng ñöôïc nghe taát caû nhöõng lôøi bình phaåm khen cheâ cuûa ngöôøi daân Naples, neân toâi khoâng theå traû lôøi anh veà ñieàu ñoù. Nhöng toâi bieát ñieàu naøy: ôû Anh quoác khoâng ai tin raèng moät thanh nieân Anh coù taøi saûn vaø gia theá laïi ñi cöôùi moät coâ ñaøo haùt YÙ maø khoâng bò xem laø laàm laïc moät caùch ñaùng thöông. Toâi muoán traùnh cho anh khoûi bò rôi vaøo moät cuoäc hoân nhaân baát lôïi nhö theá. Anh haõy nghó ñeán nhöõng dö luaän cuûa ngöôøi ñôøi vaø taát caû nhöõng thieät thoøi, toån thöông trong vaán ñeà giao teá xaõ hoäi cuûa anh sau naøy.

– Toâi coù töï do löïa choïn moät söï nghieäp töông lai, vaø ñieàu ñoù khoâng lieân heä gì ñeán vaán ñeà giao teá. Toâi muoán ngöôøi ta kính troïng toâi qua taøi naêng vaø ngheä thuaät chöù toâi khoâng ñaët vaán ñeà danh voïng caên cöù treân giai caáp hay ñòa vò vaø tieàn baïc.

– Theá nghóa laø anh vaãn khö khö oâm aáp caùi moäng voâ lyù thöù nhì cuûa anh laø boâi möïc loï leân khung vaûi? Toâi khoâng cheâ bai nhöõng ngöôøi vì sinh keá maø phaûi choïn theo ngheà veõ. Nhöng vôùi nhöõng ngöôøi nhö anh, coù ñuû khaû naêng vaät chaát vaø quen bieát nhöõng baïn beø thaân thuoäc coù theá löïc ñeå laáy ñaø tieán thaân leân moät ñòa vò cao sang, taïi sao anh laïi töï haï thaáp ñòa vò mình ñeå laøm moät anh ngheä só queøn? Veõ tranh ñeå tieâu khieån trong nhöõng luùc nhaøn haï laø raát toát, nhöng laáy ñoù laøm moät ngheà nghieäp thì thaät laø ñieân roà.

– Coù nhöõng ngheä só taøi ba töøng ñöôïc danh döï gaàn guõi vaø giao du thaân maät vôùi caùi baäc ñeá vöông!


– Toâi cho laø vieäc ñoù raát hieám xaûy ra ôû Anh quoác. ÔÛ moät ñaát nöôùc laø trung taâm chính trò lôùn cuûa giôùi quí toäc thì ñieàu maø ngöôøi ta kính troïng laø tinh thaàn thöïc teá chöù khoâng phaûi nhöõng lyù töôûng vieån voâng. Ñeå toâi thöû phaùc hoïa cho anh thaáy hai vieãn caûnh khaùc nhau veà cuoäc ñôøi maø anh coù theå choïn. Thöù nhaát, chaøng Linh Ñoâng trai treû trôû veà Anh quoác, cöôùi moät ngöôøi vôï moân ñaêng hoä ñoái, coù taøi saûn töông xöùng vôùi anh, vôùi gia ñình phía vôï coù gia theá thuaän lôïi cho vieäc tieán thaân. Anh trôû thaønh moät ngöôøi giaøu sang vaø coù theá löïc. Anh baét ñaàu coù nhöõng hoaït ñoäng xaõ hoäi vôùi nhöõng khaû naêng vaø nghò löïc doài daøo. Anh coù moät bieät thöï rieâng ñeå tieáp khaùch vaø baïn beø, goàm toaøn nhöõng ngöôøi coù ñòa vò cao vaø söï giao du thaân maät coù theå ñem ñeán cho anh nhieàu lôïi loäc, danh voïng. Anh coù thôøi gian nhaøn roãi ñeå duøng vaøo nhöõng söï hoïc hoûi höõu ích. Anh coù nhieàu tieáng taêm, danh voïng, ñöôïc xaây döïng treân moät neàn taûng vöõng chaéc, vaø caøng ñöôïc cuûng coá trong dö luaän quaàn chuùng. Anh gia nhaäp moät chính ñaûng, baét ñaàu tham gia chính tröôøng, nhöõng baïn beø quen bieát seõ giuùp ñôõ anh thöïc hieän nhöõng keá hoaïch vaø tham voïng. Cuoäc ñôøi anh cöù theo caùi ñaø ñoù maø tieán leân daàn. Khoûi noùi cuõng bieát raèng töông lai anh seõ xaùn laïn röïc rôõ nhö theá naøo. Vaø baây giôø laø vieãn caûnh thöù hai. Chaøng Linh Ñoâng trai treû trôû veà Anh Quoác vôùi moät ngöôøi ñaøn baø coù taøi ngheä nhöng khoâng coù gia saûn. Naøng aáy chæ sinh lôïi cho anh ta vôùi ñieàu


kieän laø ñöôïc tieáp tuïc ngheà ca haùt. Naøng trình dieãn raát xuaát saéc, moïi ngöôøi ñeàu hoan hoâ vaø tìm hieåu xem naøng laø ai, vaø roài moïi ngöôøi ñeàu bieát naøng laø ca só Kieàu Dung. Chaøng Linh Ñoâng thì ñoùng cöûa ôû nhaø ñeå troän maøu vaø veõ tranh vôùi nhöõng ñeà taøi lòch söû maø chaúng coù ai mua. Thaäm chí ngöôøi ta coøn coù ñònh kieán khoâng toát vôùi anh ta vì anh khoâng heà xuaát thaân ôû tröôøng Cao ñaúng Myõ thuaät, anh chæ laø moät hoïa só nghieäp dö. Noùi ñuùng ra, nhöõng böùc tranh ñoù cuõng coù giaù trò rieâng cuûa noù, nhöng ngöôøi ta seõ thích tranh cuûa Teniers vaø Watteau hôn, vì hai nhaø danh hoïa naøy ñaõ noåi tieáng töø laâu. Theá laø Linh Ñoâng cöù laän ñaän khoâng ngoùc ñaàu leân ñöôïc. Gia saûn cuûa anh ta töø khi coøn ñoäc thaân ñaõ coù theå ñaûm baûo cho anh moät ñôøi soáng thoaûi maùi. Nhöng baây giôø thì anh ta ñaõ coù moät gia ñình ñoâng ñuùc con caùi, maø taøi saûn aáy khoâng ñöôïc taêng theâm bôûi moät moùn tieàn hoài moân naøo khi cöôùi vôï, neân ngaøy caøng tieâu moøn. Anh ta beøn lui veà queâ ñeå giaûm bôùt chi phí sinh hoaït vaø ñeå veõ tranh. Nhöõng naêm sau ñoù, anh soáng trong caûnh tuùng thieáu vaø baát maõn. Anh cho raèng theá gian khoâng bieát thöôûng thöùc taøi ngheä cuûa anh vaø anh ñaâm ra xa laùnh ngöôøi ñôøi. Theá laø xong! Vaø cuoäc ñôøi cuûa anh ta keát thuùc nhö theá naøo? Toâi ñeå cho anh töï xeùt ñoaùn ñeå tìm ra caâu giaûi ñaùp vaäy.

Linh Ñoâng ñöùng daäy noùi:


– Neáu taát caû moïi ngöôøi ñeàu thöïc teá nhö anh thì treân ñôøi naøy seõ khoâng bao giôø coù nhöõng thi nhaân vaø ngheä só!

Maïc Vaân ñaùp:

– Roài chuùng ta vaãn soáng khoâng sao caû neáu khoâng coù hoï? Nhöng thoâi, ñaõ ñeán giôø phaûi nghó ñeán caùi aên roài chöù? Chuùng ta haõy ñi aên tröa.

***

Trong ngheä thuaät hoäi hoïa, moät hoïa sö thieáu kinh nghieäm seõ haï thaáp vaø laøm hö hoûng khaû

naêng cuûa ngöôøi hoïc troø neáu oâng ta chuû tröông moät caùch sai laàm raèng: “Haõy veõ gioáng y nhö thieân nhieân,” vaø caùi thieân nhieân aáy söï thaät chæ laø caùi taàm thöôøng. Ngöôøi hoïa sö nhö theá khoâng hieåu raèng trong ngheä thuaät, caùi ñeïp phaûi ñöôïc quan nieäm nhö moät caùi gì maø Raphael ñaõ ñònh nghóa raát ñuùng raèng: “YÙ nieäm veà caùi ñeïp töï noù xuaát hieän trong taâm hoàn ngöôøi hoïa só.” Theo quan nieäm ñoù thì trong baát cöù ngaønh ngheä thuaät naøo, duø ñöôïc bieåu loä qua maøu saéc, aâm thanh hay lôøi noùi, hay baèng nhöõng neùt taïc treân ñaù, söï baét chöôùc thieân nhieân moät caùch noâ leä maùy moùc chæ laø vieäc laøm cuûa nhöõng keû ñang taäp taønh hay nhöõng tay thôï thuû coâng.

Cuõng vaäy, söï gaàn guõi moät ngöôøi quaù thöïc teá laøm suy giaûm vaø ngaên chaën loøng höùng khôûi nhieät thaønh


cuûa nhöõng taâm hoàn teá nhò, vì noù luoân goø boù vaø ngaên chaën nhöõng cöû chæ haøo phoùng, töï tin cuûa ngöôøi ngheä só vaø buoäc hoï phaûi quay veà vôùi söï thoâ tuïc vaø taàm thöôøng.

Moät thi haøo Ñöùc ñaõ dieãn taû raát ñuùng söï khaùc nhau giöõa tính deø daët caån thaän vaø söï minh trieát chaân chính. Trong söï minh trieát khoân ngoan coù moät neùt haøo saûng töï nhieân maø nhöõng ngöôøi caån thaän möïc thöôùc khoâng bao giôø coù. Caùc nhaø pheâ bình ngheä thuaät tröù danh nhö Aristote vaø Pline cuûa thôøi coå ñaïi cho ñeán nhöõng hoïa sö cuûa thôøi hieän ñaïi ñeàu cho raèng ngöôøi hoïa só khoâng neân raäp khuoân theo thieân nhieân, maø phaûi bieát lyù töôûng hoùa nhöõng gì nhìn thaáy trong thieân nhieân. Thaät vaäy, ngöôøi ngheä só chaân chính, duø laø hoïa só hay thi nhaân, luoân coá gaéng dieãn taû nhöõng gì laø myõ leä thanh cao maø con ngöôøi coù theå ñaït tôùi, nhöng khoâng phaûi laø thoâng thöôøng ñoái vôùi con ngöôøi.

Nguyeân taéc “lyù töôûng hoùa” ñoù coøn khoù hieåu hôn trong vieäc xöû theá cuûa con ngöôøi. Nhöõng lôøi khuyeân thöïc teá veà söï lo xa deø daët laøm cho ngöôøi ta maát söï höùng khôûi trong nhöõng haønh vi ñöùc haïnh vò tha cuõng nhö trong nhöõng vieäc laøm xaáu xa toäi loãi. Nhöng trong vieäc xöû theá cuõng nhö trong ngheä thuaät, coù moät yù nieäm veà tính caùch huøng vó, myõ leä maø ngöôøi ta caàn phaûi coù ñeå caûi tieán, thaêng hoa taát caû nhöõng khía caïnh xaáu xa taàm thöôøng cuûa ñôøi ngöôøi.


Linh Ñoâng tuy raát hieåu söï deø daët saùng suoát trong laäp luaän cuûa Maïc Vaân, nhöng anh khoâng quan taâm ñeán nhöõng vieãn caûnh töông lai maø ngöôøi baïn naøy vöøa trình baøy.

Thaät vaäy, söï trung thaønh vôùi lyù töôûng ngheä thuaät cuûa Linh Ñoâng khoâng keùm maõnh lieät hôn söï ñam meâ tình caûm ñoái vôùi Kieàu Dung. Söï ñam meâ naøy neáu bieát xoay ñuùng chieàu höôùng seõ coù theå giuùp tinh luyeän taâm hoàn anh ta gioáng nhö moät ngoïn gioù maïnh laøm thanh loïc khí trôøi.

Nhöng neáu Linh Ñoâng khoâng theå coù moät quyeát ñònh theo yù cuûa Maïc Vaân, anh ta cuõng khoâng ñaønh loøng an phaän maø töø boû ngay vieäc theo ñuoåi Kieàu Dung. Töø hai ngaøy nay, vì sôï raèng mình ñaõ bò aûnh höôûng nhöõng lôøi khuyeân cuûa Zanoni vaø nhöõng caûm nghó xuaát phaùt töï ñaùy loøng neân Linh Ñoâng ñaõ traùnh haún moïi cuoäc gaëp gôõ vôùi Kieàu Dung. Nhöng sau laàn hoäi kieán cuoái cuøng vôùi Zanoni vaø cuoäc noùi chuyeän vôùi Maïc Vaân vöøa roài, Linh Ñoâng beøn quyeát ñònh seõ gaëp laïi Kieàu Dung vaøo saùng mai, vaø duø chöa coù muïc ñích hay keá hoaïch gì roõ reät, anh chaáp nhaän seõ töï thaû troâi theo ngaãu höùng töï nhieân cuûa loøng mình.

***

Kieàu Dung ngoài treân thieác gheá daøi ngoaøi saân tröôùc ngöôõng cöûa nhaø naøng vaø suy nghó vaån

vô. Phía tröôùc laø maët bieån phaúng laëng nhö göông döôùi baàu khoâng khí eâm ñeàm cuûa buoåi tröa heø noùng


böùc. Naøng aên maëc ñôn sô, vôùi moät caùi aùo choaøng baèng luïa moûng ñeå loä phaàn treân cuûa boä ngöïc ñeïp, moät maùi toùc vaøng oùng nuoät loøa xoøa phaát phô döôùi ngoïn gioù nheï maùt töø ngoaøi bieån thoåi vaøo. Söùc noùng ngaøy heø laøm cho ñoâi maù naøng haây haây ñoû vaø ñoâi maét lôùn caøng theâm mô moäng, ueå oaûi khaùc thöôøng.

Kieàu Dung chöa bao giôø ñeïp ñeán theá, daãu laø trong nhöõng boä y phuïc loäng laãy treân saân khaáu vaø trong nhöõng luùc tinh thaàn phaán khôûi döôùi aùnh ñeøn maøu.

Trong khi ñang maõi nghó ñeán Zanoni, naøng khoâng nhaän ra coù tieáng chaân ngöôøi roùn reùn böôùc laïi gaàn, nhöng roài moät baøn tay ñaët nheï leân caùnh tay naøng. Kieàu Dung quay ñaàu laïi vaø nhaän ra Linh Ñoâng.

Göông maët côûi môû cuûa ngöôøi thanh nieân Anh traán tónh loøng naøng. Naøng ñònh rôøi khoûi choã ngoài treân thieác gheá daøi thì Linh Ñoâng ñaõ naém laáy tay naøng aán xuoáng, roài anh ta cuõng ngoài xuoáng beân caïnh naøng vaø noùi:

– Kieàu Dung ôi! Coâ phaûi bieát raèng toâi ñaõ yeâu coâ! Toâi luoân ñeán vôùi coâ khoâng phaûi chæ do loøng aùi moä taøi ngheä cuûa coâ maø thoâi. Töø tröôùc ñeán giôø coù nhöõng lyù do khieán toâi khoâng theå toû tình vôùi coâ baèng caùch naøo khaùc hôn laø nhöõng caùi nhìn caâm laëng. Nhöng hoâm nay khoâng hieåu taïi sao toâi ñaõ coù ñuû can ñaûm vaø nghò löïc ñeå toû baøy taám loøng toâi vôùi coâ vaø chôø ñôïi xem coâ


quyeát ñònh soá phaän toâi nhö theá naøo. Toâi bieát raèng toâi coù nhöõng tình ñòch vôùi theá löïc maïnh hôn nhieàu so vôùi moät ngheä só queøn nhö toâi. Nhöng toâi khoâng bieát hoï coù ñöôïc maét xanh cuûa coâ ñeå yù ñeán nhieàu hôn toâi chaêng?

Kieàu Dung hôi öûng hoàng ñoâi maù, coù veû luùng tuùng, vaø sau moät luùc do döï, naøng noùi:

– Nhöõng ngöôøi phí thôøi giôø ñeå nghó ñeán moät coâ ñaøo haùt taát nhieân phaûi bieát tröôùc laø hoï seõ coù tình ñòch. Ñoù chaúng qua laø moät ñieàu baát haïnh cho nghieäp caàm ca cuûa chuùng toâi maø thoâi!

– Nhöng toâi chaéc raèng coâ khoâng thích caùi nghieäp caàm ca ñoù, daãu raèng noù ñang raát saùng suûa toát ñeïp. Döôøng nhö coâ khoâng ñaët heát caû taâm hoàn vaøo söï nghieäp maø taøi ngheä cuûa coâ ñaõ laøm cho raïng rôõ.

Kieàu Dung ñaùp vôùi ñoâi maét ñaãm leä:

– Coù leõ laø vaäy. Coù moät thôøi toâi ñaõ yeâu thích ngheä thuaät ca nhaïc, nhöng baây giôø thì toâi caûm thaáy ñoù chæ laø moät ngheà baïc beõo laøm cho toâi trôû thaønh noâ leä cuûa thieân haï.

Chaøng hoïa só thoát leân vôùi moät nieàm höùng khôûi ñoät ngoät:

– Vaäy xin coâ haõy boû ngheà ca haùt. Haõy ñoaïn tuyeät vôùi nghieäp caàm ca ñaõ laøm cho quaû tim coâ bò chia seû


bôûi nhieàu ngöôøi. Toâi chæ mong öôùc ñöôïc chieám troïn quaû tim aáy cho rieâng mình maø thoâi. Töø nay trôû ñi, xin coâ haõy cuøng chia seû cuoäc ñôøi vôùi toâi, chia sôùt nhöõng noãi vui buoàn söôùng khoå cuøng lyù töôûng cuûa toâi. Coâ seõ laø nguoàn caûm höùng cho nhöõng böùc hoïa phaåm vaø coâng trình tuyeät taùc cuûa toâi. Saéc ñeïp cuûa coâ seõ trôû neân baát töû vôùi thôøi gian. Trong nhöõng cuoäc trieån laõm hoïa phaåm cuûa toâi, thieân haï seõ döøng chaân tröôùc böùc hoïa moät vò nöõ thaùnh, hay moät thaàn veä nöõ, vaø traàm troà ngôïi ca: “Ñoù laø Kieàu Dung!” OÂi, Kieàu Dung! Toâi yeâu coâ voâ cuøng, xin coâ haõy noùi cho toâi bieát raèng moái tình cuûa toâi khoâng phaûi laø tuyeät voïng!

Kieàu Dung nhìn thaúng vaøo maét chaøng trai si tình vaø ñaùp laïi ñuùng vaøo luùc anh ta ngoài xích laïi gaàn vaø naém laáy moät baøn tay naøng:

– Linh Ñoâng ôi, anh thaät ñeïp trai vaø laïi raát toát buïng! Nhöng toâi coù theå cho anh ñieàu gì ñeå ñaùp laïi loøng toát aáy?

– Tình yeâu, tình yeâu, vaø chæ coù tình yeâu maø thoâi?

– Anh nghó sao neáu toâi noùi vôùi anh raèng ñoù chæ laø tình thöông cuûa moät ngöôøi em gaùi?

– OÂi! Xin coâ ñöøng noùi vôùi toâi moät caùch laïnh luøng ñoäc aùc nhö theá?

– Nhöng ñoù quaû thaät laø taát caû nhöõng gì toâi nghó veà anh. Khi toâi nhìn göông maët anh, nghe gioïng noùi cuûa


anh, toâi caûm thaáy döôøng nhö coù moät caûm giaùc yeân tónh, thö thaùi vaø xoa dòu löôùt nheï qua loøng toâi, traán an nhöõng tö töôûng cuûa toâi. Khi vaéng anh roài toâi cuõng caûm thaáy buoàn ñoâi chuùt, nhöng khoâng laâu, vaø noãi buoàn man maùc aáy cuõng tieâu tan ngay sau ñoù. Thaät söï laø toâi khoâng caûm thaáy nhôù thöông anh, toâi khoâng nghó nhieàu ñeán anh. Khoâng, nhö vaäy laø toâi khoâng heà yeâu anh! Vaø loøng toâi chæ coù theå nghó ñeán ngöôøi toâi yeâu maø thoâi.

– Nhöng toâi seõ coá gaéng ñeå daàn daàn roài coâ seõ yeâu toâi. Coâ ñöøng lo ngaïi gì caû. Caùi tình yeâu maø coâ vöøa noùi ñoù, döôùi baàu trôøi yeân tónh cuûa chuùng ta, söï treû trung vaø hoàn nhieân voâ toäi khoâng heà bieát coù thöù tình yeâu naøo khaùc.

Kieàu Dung noùi: – Söï hoàn nhieân, voâ toäi ö? Coù theå nhö theá chaêng! Ñeán ñaây, naøng ngöøng laïi vaø noùi theâm moät caùch

gaéng göôïng: – Nhö vaäy, anh thaät loøng muoán cöôùi moät coâ gaùi

moà coâi nhö toâi chaêng? Neáu vaäy, ít nhaát anh cuõng laø moät ngöôøi raát ñoä löôïng.

Linh Ñoâng hôi chöïng laïi, döôøng nhö löông tri cuûa anh ta bò chaïm vaøo bôûi caâu noùi ñoù. Kieàu Dung ñöùng daäy, khoâng heà bieát ñeán nhöõng yù nghó hoå theïn vaø nghi ngôø ñang giaøy voø taâm hoàn cuûa chaøng trai treû. Naøng noùi:


– Khoâng, khoâng theå nhö vaäy ñöôïc! Anh haõy ñeå toâi yeân vaø haõy queân toâi ñi! Anh khoâng thöïc söï hieåu toâi ñaâu, anh khoâng theå hieåu gì veà ngöôøi con gaùi maø anh töôûng laø anh yeâu! Töø thuôû aáu thô, toâi ñaõ linh caûm raèng ñònh meänh cuûa toâi sau naøy seõ raát laï luøng vaø khoù giaûi thích. Döôøng nhö ñoù seõ laø moät cuoäc soáng thoaùt ly ra khoûi söï soáng thöôøng tình cuûa ngöôøi ñôøi. Caûm giaùc ñoù ñoâi khi ñi keøm vôùi moät nieàm phuùc laïc mô maøng, ñoâi khi laïi pha laãn vôùi moät söï sôï seät toái taêm ruøng rôïn. Ñoù döôøng nhö laø moät boùng hoaøng hoân töø töø bao phuû quanh toâi. Toâi mô hoà caûm thaáy giôø khaéc cuûa toâi ñaõ saép ñeán, chæ coøn ít laâu nöõa thoâi laø maøn ñeâm toái taêm seõ rôi xuoáng.

Linh Ñoâng laéng nghe vôùi moät söï xuùc ñoäng vaø baên khoaên hieän roõ treân neùt maët. Khi naøng ñaõ noùi xong, anh ta ñaùp:

– Kieàu Dung, nhöõng lôøi noùi cuûa coâ laïi caøng laøm cho toâi thaáy gaàn guõi coâ hôn bao giôø heát. Nhöõng caûm giaùc mô hoà maø coâ vöøa noùi ñoù, thaät ra toâi cuõng luoân caûm thaáy y nhö vaäy. Toâi cuõng luoân bò aùm aûnh bôûi moät thöù linh caûm laï luøng, haàu nhö huyeàn dieäu. Tuy soáng giöõa moïi ngöôøi, toâi vaãn caûm thaáy coâ ñôn. Trong nhöõng cuoäc vui chôi höôûng laïc, hay trong nhöõng khi laøm vieäc, döôøng nhö moät gioïng noùi bí aån luoân thì thaàm beân tai toâi nhöõng lôøi naøy: “Thôøi gian seà daønh cho ngöôi moät ñònh meänh bí hieåm ñaày ñen toái.” Trong khi coâ noùi ra


nhöõng ñieàu luùc naõy, toâi töôûng chöøng nhö ñang nghe tieáng noùi boäc baïch cuûa chính linh hoàn toâi.

Kieàu Dung nhìn oâng ta moät caùch ngaïc nhieân vaø hoûi:

– AØ, anh haõy cho toâi bieát, anh coù nghe noùi veà moät ngöôøi ngoaïi quoác vöøa ñeán ôû thaønh phoá naøy chaêng? Moät ngöôøi maø ngöôøi ta ñaõ ñöa ra raát nhieàu lôøi ñoàn ñaõi thaät dò kyø?

– Coâ muoán noùi ñeán Zanoni? Toâi ñaõ gaëp anh ta, vaø coù quen bieát anh ta. AØ, chính ngöôøi aáy cuõng muoán laø tình ñòch cuûa toâi. Anh ta cuõng muoán ngaên caùch coâ vôùi toâi.

Kieàu Dung noùi trong tieáng thôû daøi naõo nuoät:

– Anh laàm roài! Anh ta ñaõ beânh vöïc cho anh. Chính anh ta noùi vôùi toâi raèng anh yeâu toâi vaø cuõng chính anh ta ñaõ yeâu caàu toâi ñöøng töø choái anh.

– Thaät laø moät nhaân vaät laï luøng! Moät con ngöôøi bí hieåm, khoù hieåu! Nhöng taïi sao coâ vöøa roài coâ laïi nhaéc tôùi anh ta?

– Taïi sao ö?... AØ, toâi muoán bieát xem khi anh gaëp anh ta laàn ñaàu tieân, caùi linh caûm maø anh vöøa noùi coù ñeán vôùi anh moät caùch roõ raøng hôn vaø ñaùng sôï hôn tröôùc kia hay chaêng? Anh coù caûm thaáy nhö vöøa bò loâi cuoán laïi vöøa bò doäi ngöôïc, vaø anh coù caûm thaáy raèng


nhöõng bí aån trong cuoäc ñôøi anh coù lieân heä ñeán anh ta hay chaêng?

Linh Ñoâng ñaùp vôùi moät gioïng run raåy:

– Toâi ñaõ caûm thaáy taát caû nhöõng ñieàu ñoù vaøo laàn ñaàu tieân gaëp anh ta. Toái hoâm ñoù, quanh toâi ñang coù moät cuoäc vui hoïp maët baïn beø, coù nhaïc, coù ñeøn, coù chuyeän troø vui veû giöõa moät baàu khoâng khí trong laønh döôùi baàu trôøi quang ñaõng khoâng moät cuïm maây che. Tuy theá, boãng nhieân toâi caûm thaáy hai goái run laäp caäp, toùc döïng ñöùng, maùu nhö ngöøng chaïy trong huyeát quaûn. Keå töø ngaøy ñoù, anh ta chieám moät phaàn lôùn nhöõng tö töôûng cuûa toâi, cuõng nhö coâ vaäy.

Kieàu Dung noùi vôùi moät gioïng ngheïn ngaøo trong coå hoïng:

– Taát caû nhöõng ñieàu ñoù haún phaûi mang daáu veát cuûa ñònh meänh. Nhöng toâi khoâng theå noùi chuyeän vôùi anh nhieàu hôn nöõa trong luùc naøy. Xin chaøo anh!

Noùi xong, naøng hoái haû chaïy ngay vaøo nhaø vaø ñoùng cöûa laïi. Linh Ñoâng khoâng theo naøng vaøo nhaø, vaø coù ñieàu laï laø anh cuõng khoâng heà caûm thaáy muoán laøm nhö vaäy. Caùi yù nghó veà ñeâm traêng trong coâng vieân thaønh phoá vôùi nhöõng lôøi noùi laï luøng cuûa Zanoni ñaõ laøm teâ lieät nôi anh ta moïi söï ñam meâ tình caûm. Ngay caû hình boùng Kieàu Dung cuõng vaäy, neáu nhö chöa bò queân laõng thì cuõng ñaõ taïm thôøi laéng xuoáng nhö moät


caùi boùng môø trong nhöõng ngoõ ngaùch bí hieåm nhaát cuûa taâm hoàn. Linh Ñoâng ruøng mình cho duø anh ñang ñi döôùi aùnh naéng maët trôøi, vaø trong côn suy tö traàm laëng anh chaäm raõi ñi qua nhöõng khu phoá ñoâng ñuùc vaø huyeân naùo nhaát cuûa thaønh phoá.

***

Zanoni ñaõ ñeán thaêm Kieàu Dung taïi nhaø naøng nhieàu laàn. Nhöõng ngaøy ñoù ñoái vôùi naøng laø moät

thôøi kyø ñaëc bieät, moät giai ñoaïn saùng suûa vui töôi nhaát trong ñôøi. Tuy vaäy, chaøng khoâng heà thoát ra nhöõng lôøi leõ ngôïi khen, ca tuïng saéc ñeïp vaø taøi ngheä cuûa naøng, chöù ñöøng noùi chi ñeán nhöõng lôøi leõ yeâu ñöông noàng thaém maø naøng ñaõ töøng nghe quen tai töø haàu heát nhöõng nam nhaân ñöôïc dòp tieáp chuyeän vôùi naøng.

Caùch öùng xöû cuûa chaøng daãu raèng khoâng keùm veû lòch söï xaõ giao beà ngoaøi, nhöng thaät laïnh luøng caùch bieät. Tuy vaäy, ñieàu ñoù laïi caøng laøm taêng theâm tính chaát thuù vò cho giai ñoaïn moäng mô haïnh phuùc cuûa loøng naøng.

Zanoni noùi raát nhieàu veà cuoäc ñôøi dó vaõng cuûa anh, vaø Kieàu Dung laáy laøm ngaïc nhieân maø thaáy raèng chaøng bieát roõ taát caû quaù khöù. Trong nhöõng ngaøy vieáng thaêm ñaàu tieân, chaøng khoâng noùi gì ñeán Linh Ñoâng. Nhöng moät ngaøy noï, chaøng laïi nhaéc ñeán chuyeän aáy. Baây giôø thì Kieàu Dung ñaõ hoaøn toaøn tin töôûng vaø tuaân phuïc


nôi chaøng ñeán noãi maëc daàu ñoái vôùi naøng thì vieäc tieáp nhaän vaán ñeà ñoù raát khoù khaên nhöng naøng vaãn ñeø neùn quaû tim mình vaø ngoài nghe trong im laëng maø khoâng phaûn ñoái. Sau cuøng, chaøng noùi:

– Coâ ñaõ höùa seõ nghe theo lôøi khuyeân cuûa toâi. Baây giôø neáu toâi yeâu caàu coâ, neáu toâi van xin coâ haõy chaáp nhaän moái tình cuûa ngöôøi aáy, haõy chia seû ñònh meänh vôùi anh ta neáu anh ta ñeà nghò keát hoân vôùi coâ, thì coâ coù töø choái hay khoâng?

Kieàu Dung coá gaéng giöõ laïi nhöõng gioït leä ñaõ ñoïng ñaày trong khoùe maét, vaø vôùi moät nieàm vui laï luøng giöõa côn ñau khoå maø naøng vöøa caûm xuùc, moät nieàm vui cuûa ngöôøi con gaùi chaáp nhaän hy sinh caû ñeán quaû tim cuûa mình ñeå laøm vöøa loøng ngöôøi yeâu ñaõ laøm chuû quaû tim aáy, naøng göôïng ñaùp trong söï gaéng göôïng ñau khoå:

– Neáu chaøng thöïc söï muoán em laøm nhö theá, thì...

Ñeán ñaây, naøng döøng laïi vì khoâng sao thoát neân lôøi.

– Thì sao? Coâ haõy noùi ñi.

– Chaøng haõy sai khieán em nhö theá naøo tuøy yù chaøng muoán?

Zanoni ngoài im laëng trong moät luùc. Chaøng nhaän thaáy côn xung ñoät noäi taâm cuûa ngöôøi yeâu maø Kieàu Dung töôûng raèng ñaõ kheùo giaáu ñöôïc chaøng. Roài trong


moät cöû ñoäng voâ tình, chaøng cuùi xuoáng ñaët moät nuï hoân treân baøn tay naøng. Ñoù laø laàn ñaàu tieân maø chaøng töø boû, daãu raèng chæ ñeán möùc ñoù, caùi thaùi ñoä nghieâm trang töø luùc ñaàu. Chaøng noùi:

– Kieàu Dung ôi, caùi nguy cô maø toâi khoâng coù theå cöùu vaõn ñöôïc nöõa neáu coâ coøn ôû laïi Naples nay moãi luùc caøng ñeán gaàn. Trong ba ngaøy nöõa, soá phaän cuûa coâ phaûi ñöôïc quyeát ñònh. Toâi chaáp nhaän lôøi höùa cuûa coâ. Tröôùc nöûa ñeâm cuûa ngaøy thöù ba tôùi ñaây, cho duø coù vieäc gì xaûy ra thì toâi cuõng seõ ñeán gaëp coâ taïi nhaø naøy. Trong khi chôø ñôïi, ta haõy taïm bieät!

Tröôùc côn soùng gioù

Linh Ñoâng ñang ñöùng ngaém nhìn böùc tranh tröng baøy trong moät cuoäc trieån laõm caùc hoïa

phaåm danh tieáng thì caûm thaáy coù ngöôøi naém laáy tay mình. Anh quay laïi thì thaáy My Coát ñöùng gaàn beân. Hai nhaø hoïa só cuøng nhaän xeùt veà caùc böùc danh hoïa, bình phaåm veà khuynh höôùng ngheä thuaät cuûa thôøi ñaïi cuøng nhöõng sôû tröôøng cuûa moãi moân phaùi hoäi hoïa khaùc nhau. Boãng My Coát voã vai Linh Ñoâng vaø hoûi:

– AØ! Coøn teân bòp bôïm Zanoni sao roài? Toâi ñaõ tìm bieát roõ hoï teân vaø nhöõng maùnh khoùe löøa bòp cuûa haén ta. Haén ta coù noùi vôùi anh ñieàu gì veà toâi chaêng?


– Noùi veà anh sao? Toâi khoâng nghe noùi gì caû. Anh ta chæ baûo toâi haõy ñeà phoøng ñöøng nghe theo nhöõng lyù thuyeát chính trò cuûa anh.

My Coát noùi: – A! Chæ coù vaäy thoâi sao? Haén ta laø moät tay bòp

haïng naëng. Ngaøy chuùng ta gaëp nhau vöøa roài, keå töø luùc toâi loät maët naï haén ta, toâi bieát chaéc theá naøo haén ta cuõng seõ traû thuø baèng caùch maï lî hoaëc vu khoáng toâi.

– Loät maët naï anh ta? Chuyeän aáy ñaàu ñuoâi ra sao?

– Ñoù laø moät caâu chuyeän daøi vaø phieàn phöùc. Haén ta muoán daïy cho moät ngöôøi baïn toâi, laø moät thaèng vöøa ñieân vöøa gaøn, nhöõng bí quyeát veà pheùp döôõng sinh vaø khoa luyeän kim ñeå ñaït tôùi thuaät tröôøng sinh baát töû! Toâi khuyeân anh neân chaám döùt söï giao thieäp nguy hieåm vôùi haén.

Noùi ñeán ñaây, My Coát chia tay vaø ñi thaúng.

Vaøi ngaøy sau, Linh Ñoâng ñang ngoài veõ tranh taïi nhaø thì nghe tieáng böôùc chaân cuûa Maïc Vaân ñi tôùi. Anh ta böôùc ra môû cöûa. Maïc Vaân ñöa maét nhìn böùc tranh ñang veõ moät caùch cheá nhaïo vaø noùi:

– Ñoù laø taát caû nhöõng gì anh ñaõ laøm trong maáy ngaøy qua? Coù baáy nhieâu ñoù maø anh phaûi ñoùng cöûa naèm nhaø, boû phí nhöõng ngaøy töôi saùng vaø nhöõng ñeâm thanh thuù vò cuûa thaønh phoá Naples ö?


– Khi maø côn ngaãu höùng cuûa toâi vaãn coøn thì coõi loøng toâi traøn ngaäp moät vaàng aùnh saùng huy hoaøng hôn, vaø toâi ñeâ meâ thöôûng thöùc moät aùnh traêng khuya coøn huyeàn dieäu hôn nhieàu!

– Theá laø anh cuõng nhìn nhaän raèng côn ngaãu höùng cuûa anh ñaõ qua. Toát laém! Ít nhaát ñoù cuõng laø daáu hieäu cho thaáy raèng söï hôïp lyù ñaõ trôû laïi vôùi anh. Daàu sao ñi nöõa, thaø boâi maøu lem luoác treân taám phoâng baèng vaûi trong ba ngaøy coøn hôn laø laøm troø cöôøi cho thieân haï suoát caû moät ñôøi. Vaø coøn con beù ngö nöõ luùc naøy ra sao roài?

– Anh haõy im di! Toâi khoâng thích nghe anh nhaéc ñeán naøng theo kieåu caùch ñoù.

Maïc Vaân keùo gheá xích laïi gaàn beân chieác gheá cuûa Linh Ñoâng, roài thoïc tay vaøo tuùi quaàn, ngoài duoãi thaúng hai chaân vaø saép söûa thoát ra moät traøng daøi nhöõng lôøi pheâ bình khoân daïi veà chuyeän tình duyeân cuûa baïn mình. Boãng nghe coù tieáng goõ cöûa, vaø khoâng ñôïi ai leân tieáng môøi vaøo, My Coát ñaõ loù caùi boä maët gôùm ghieác cuûa haén ta ra roài böôùc vaøo nhaø.

My Coát ngaém nghía böùc tranh döïng treân taám giaù goã ba chaân ñaët nôi goùc nhaø, roài pheâ bình luoân moät hôi. Chôø haén noùi xong, Linh Ñoâng môùi hoûi:

– Phaàn toâi nhö vaäy cuõng taïm ñuû! Coøn anh coù gì laï khoâng?


My Coát vöøa nhoùn goùt ñeå vöôn mình leân ngoài treân moät chieác gheá ñaåu chaân daøi vöøa noùi:

– Tröôùc heát laø chuyeän tieân sinh Zanoni, töùc laø laõo Cagliostro thöù nhì, laø ngöôøi coâng kích nhöõng lyù thuyeát caùch maïng cuûa toâi. Toâi khoâng hay thuø haän, vì nhö Helveùtius ñaõ noùi, nhöõng loãi laàm cuûa chuùng ta ñeàu do söï ñam meâ maø sinh ra, vaø toâi luoân bieát chaán chænh nhöõng ñam meâ cuûa toâi. Nhöng neáu vì ñaïi nghóa, vì tình thöông nhaân loaïi maø haän thuø, thì söï haän thuø laïi laø moät ñöùc tính toát! Bôûi ñoù, toâi mong öôùc coù ngaøy ñöôïc giao nhieäm vuï truy toá vaø xöû aùn laõo Zanoni taïi Paris!

Noùi ñeán ñaây, ñoâi maét löôn ti hí cuûa My Coát phoùng ra nhöõng tia löûa, hai haøm raêng haén ta nghieán chaët laïi trong söï caêm hôøn uaát haän.

– Anh coù lyù do naøo khaùc nöõa ñeå gheùt oâng ta chaêng?

My Coát noùi moät caùch giaän döõ:

– Coù chöù? Toâi vöøa ñöôïc bieát anh ta ñang theo ñuoåi ngöôøi con gaùi maø toâi ñònh cöôùi laøm vôï.

– Anh ñònh cöôùi laøm vôï? Anh muoán noùi ñeán ai vaäy?

– Nöõ danh ca Kieàu Dung chöù ai! Naøng raát ñeïp, phaûi noùi laø ñeïp laï luøng! Naøng coù theå giuùp toâi trôû neân


giaøu coù trong moät nöôùc Coäng hoøa, vaø chuùng ta seõ coù theå cheá Coäng hoøa vaøo cuoái naêm nay.

Maïc Vaân vöøa xoa hai baøn tay vöøa coá ñeø neùn moät tieáng cöôøi khoaùi traù. Linh Ñoâng thì ñoû maët vì giaän döõ vaø vì theïn vôùi baïn. Anh ta coá gaéng giöõ bình tónh vaø hoûi:

– Anh cuõng bieát Kieàu Dung sao? Anh coù noùi chuyeän vôùi naøng bao giôø chöa?

– Chöa, nhöng khi toâi ñaõ quyeát ñònh laøm moät vieäc gì thì vieäc ñoù phaûi xong! Toâi saép trôû veà Paris. Ngöôøi ta vieát thö cho toâi hay raèng moät ngöôøi ñaøn baø ñeïp seõ giuùp cho söï nghieäp cuûa moät chieán só aùi quoác ñöôïc deã daøng hôn. Thôøi kyø cuûa nhöõng thaønh kieán coå huû nay ñaõ qua. Toâi seõ mang veà Paris ngöôøi ñaøn baø ñeïp nhaát chaâu AÂu cho thieân haï bieát tay!

Linh Ñoâng giô hai baøn tay naém chaët thaønh quaû ñaám, hai maét naåy ñom ñoùm troâng ñoû ngaàu, haêm hôû tieán ñeán gaàn My Coát, nhöng lieàn bò Maïc Vaân naém laáy caùnh tay ngaên laïi:

– Kìa, haõy bình tónh chöù! Anh ñònh laøm gì vaäy?

Linh Ñoâng höôùng veà phía My Coát, rít leân giöõa hai keõ raêng:

– Anh haõy coi chöøng toâi ñaáy! Anh khoâng bieát raèng anh ñaõ noùi xuùc phaïm tôùi naøng. Anh daùm cho raèng Kieàu Dung cuõng haï coá tôùi anh hay sao?


Maïc Vaân vöøa noùi vöøa ngaõ ngöôøi döïa treân gheá vaø ngaång maët nhìn leân traàn nhaø:

– Chaéc chaén laø khoâng, vì naøng ñaõ coù ngöôøi khaùc cao sang hôn!

My Coát noùi:

– Cao sang hôn ö? Vaäy laø anh khoâng hieåu toâi roài. Toâi, My Coát, muoán cöôùi ngöôøi con gaùi aáy laøm vôï. Cöôùi laøm vôï, anh nghe roõ chöa? Nhöõng ngöôøi khaùc coù theå giaøu sang hôn toâi, nhöng toâi e raèng khoâng coù ngöôøi naøo ñöa ñeán cho naøng moät giaûi phaùp danh döï hôn cuûa toâi. Chæ coù mình toâi laø thöông töôûng ñeán noãi coâ ñôn hiu quaïnh cuûa naøng. Vaø vôùi tình hình hieän nay ôû ñaát Phaùp, ngöôøi ta luoân coù theå döùt tình vôùi moät ngöôøi ñaøn baø baát cöù khi naøo hoï muoán. Chuùng ta seõ coù nhöõng luaät môùi veà söï ly hoân. Caùc anh töôûng raèng moät coâ gaùi YÙ coi troïng tieàn baïc cuûa moät vò vöông giaû hôn taøi ba cuûa moät ngöôøi ngheä só hay sao? Khoâng! Toâi bieát xeùt giaù trò cuûa Kieàu Dung hôn caùc anh. Toâi seõ töï giôùi thieäu toâi ñeå laøm quen vôùi naøng.

Maïc Vaân vöøa ñöùng daäy vöøa thaân maät baét tay My Coát vaø noùi:

– Chuùc anh nhieàu may maén.

Linh Ñoâng nhìn caû hai ngöôøi baèng caëp maét khinh bæ. Sau cuøng, anh ta buoäc loøng phaûi göôïng cöôøi moät caùch chua chaùt vaø noùi:


– Naøy anh My Coát, toâi e raèng anh seõ coù tình ñòch ñaáy.

– Caøng hay!

My Coát vöøa ñaùp buoâng xuoâi vöøa ñaù goùt giaøy vaø cuùi xuoáng ngaém nhìn hai baøn chaân to töôùng cuûa mình.

Linh Ñoâng noùi:

– Chính toâi cuõng aùi moä Kieàu Dung. – Coù ngöôøi hoïa só naøo khoâng ngöôõng moä naøng kia chöù?

– Toâi cuõng coù theå toû tình vaø xin cöôùi naøng.

My Coát noùi:

– Ñoù laø söï daïi doät cuûa anh, nhöng ñoái vôùi toâi thì ñoù laø moät ñieàu khoân ngoan. Anh khoâng bieát caùch ñaàu cô truïc lôïi trong coâng vieäc tính toaùn naøy. Naøy anh baïn ñoàng nghieäp, anh coøn nhieàu thaønh kieán.

Linh Ñoâng noùi moät caùch cay ñaéng:

– Chaéc anh khoâng muoán noùi raèng anh saün loøng ñaàu cô vôï nhaø ñeå laøm moài caâu danh voïng ñaáy chöù?

My Coát ñaùp:

– Nhaø hieàn trieát Caton ñaõ töøng cho moät ngöôøi baïn möôïn vôï. Toâi meán ñaïo ñöùc vaø khoâng theå laøm gì khaùc hôn laø baét chöôùc Caton! Nhöng thoâi, ta haõy noùi chuyeän nghieâm chænh. Toâi khoâng sôï moät tình ñòch nhö anh. Anh ñeïp trai vaø khoûe maïnh, coøn toâi thì xaáu


xí; nhöng anh do döï phaân vaân, coøn toâi thì quaû quyeát. Trong khi anh chæ lo trau chuoát nhöõng lôøi hay yù ñeïp vaø vaên töø hoa myõ thì toâi chæ caàn noùi: “Toâi yeâu coâ, coâ coù muoán laáy toâi khoâng?” Nhö theá, hôõi anh baïn ñoàng nghieäp, anh cöù laøm theo yù anh vaø chuùng ta seõ gaëp laïi nhau ôû haäu tröôøng saân khaáu!

Noùi ñeán ñaây, My Coát ñöùng daäy, vöôn hai caùnh tay vöôïn daøi thooøng vaø hai chaân ngaén cuõn, ngaùp daøi moät caùi töø loã tai beân naøy ñeán tai beân kia, phoâ baøy caû hai haøm raêng saâu ñen ngoøm vaø khaáp kheånh, nhìn xeùo Linh Ñoâng moät laàn cuoái vôùi caëp maét tinh ranh roài töø töø rôøi khoûi gian phoøng vaø böôùc ra ngoaøi ñöôøng. Maïc Vaân beøn cöôøi lôùn vaø noùi:

– Anh haõy coi ñoù, baïn ñoàng nghieäp cuûa anh bieát aùi moä Kieàu Dung ñeán böïc naøo! Chuùc anh thaønh coâng vaø chieán thaéng trong vieäc cöùu naøng thoaùt khoûi tay con choù gheû gheâ tôûm ñoù!

Linh Ñoâng haõy coøn quaù böïc mình ñeå coù theå ñaùp laïi, thì boãng coù moät ngöôøi khaùch böôùc vaøo nhaø. Ñoù laø Zanoni. Maïc Vaân ñöùng daäy caùo töø vaø ruùt lui, ñeå laïi hai ngöôøi trong phoøng khaùch.

Sau khi Zanoni ñaõ nhìn qua böùc tranh veõ vaø toû lôøi khuyeán khích ngöôøi hoïa só treû tuoåi veà nhöõng khaû naêng vaø trieån voïng cuûa anh ta, hai ngöôøi môùi baøn luaän qua nhöõng vaán ñeà khaùc. Linh Ñoâng noùi:


– Anh ñaõ coù laàn ñöa ra nhöõng lôøi döï ñoaùn chaúng laønh veà töông lai cuûa toâi, neáu toâi cöôùi moät ngöôøi ñaøn baø maø theá gian cho raèng chæ coù theå laø moät chöôùng ngaïi. Ngöôøi ñaøn baø aáy seõ laøm che aùm taàm nhaõn quang nhaän xeùt vaø ngaên trôû nhöõng nguyeän voïng cuûa toâi. Lôøi oâng noùi ñoù laø vôùi söï minh trieát do kinh nghieäm ñöa ñeán, hay laø vôùi söï saùng suoát cuûa moät boä oùc tieân tri?

– Phaûi chaêng caû hai thöù minh trieát ñoù ñeàu lieân ñôùi chaët cheõ vôùi nhau? Ngöôøi gioûi tính toaùn nhaát phaûi chaêng cuõng laø ngöôøi coù theå giaûi ñaùp trong nhaùy maét moïi baøi toaùn veà soá hoïc?

– OÂng traùnh neù caâu hoûi cuûa toâi!

– Khoâng phaûi theá, nhöng toâi muoán giaûi ñaùp theo caùch thích hôïp nhaát vôùi söï hieåu bieát cuûa anh. Chính vì ñieàu ñoù maø toâi môùi ñeán noùi chuyeän vôùi anh hoâm nay. Anh haõy nghe ñaây.

Zanoni chaêm chuù nhìn thaúng vaøo maét Linh Ñoâng vaø noùi tieáp:

– Muoán thöïc hieän nhöõng coâng vieäc lôùn lao sieâu vieät, ñieàu kieän caàn phaûi coù tröôùc nhaát laø nhaän thöùc roõ raøng nhöõng söï thaät lieân heä ñeán muïc ñích maø mình theo ñuoåi. Ngöôøi hoïc ñaïo coù theå tieân lieäu söï thaønh coâng vaø söï thaát baïi cuûa mình treân nhöõng ñòa haït naøo mieãn laø anh ta bieát roõ nhöõng sôû tröôøng vaø sôû ñoaûn cuûa mình. Nhöng söï nhaän thöùc ñöôïc nhöõng


ñieåm chaân lyù naøy coù theå bò roái loaïn bôûi nhieàu nguyeân nhaân: söï kieâu caêng, loøng ñam meâ, söï sôï seät, söï löôøi bieáng, söï meâ muoäi khoâng bieát roõ nhöõng phöông tieän caàn thieát ñeå thöïc hieän muïc ñích. Chæ coù moät traïng thaùi taâm thöùc ñaëc bieät môùi coù theå giuùp ngöôøi ta nhìn thaáy chaân lyù, vaø traïng thaùi ñoù laø söï yeân tònh hoaøn toaøn trong noäi taâm. Nay taâm traïng anh ñang soâi suïc, anh ñang noùng loøng muoán bieát chaân lyù. Anh muoán yeâu caàu toâi truyeàn daïy cho anh nhöõng ñieàu huyeàn bí nhaát trong coõi thieân nhieân maø khoâng coù söï thöû thaùch hay chuaån bò naøo. Nhöng chaân lyù khoâng theå nhaän bieát ñöôïc bôûi moät taâm hoàn chöa ñöôïc chuaån bò, chaúng khaùc naøo nhö maët trôøi khoâng theå moïc giöõa ñeâm toái. Vì trong tröôøng hôïp ñoù, taâm hoàn tieáp nhaän chaân lyù chæ laø ñeå laøm hoen oá noù maø thoâi. Ñaïo gia Jamblique coù noùi raèng: “Ñoå nöôùc vaøo moät caùi gieáng coù buøn chæ laøm daáy buøn leân maø thoâi.”

– Vaäy toâi phaûi laøm theá naøo?

– Anh coù nhöõng khaû naêng quí baùu coù theå giuùp anh tieán boä raát nhieàu. Nhöng muoán phaùt trieån nhöng khaû naêng ñoù, anh phaûi taäp trung moïi söï ham muoán vaøo muïc ñích caàn thieát. Quaû tim phaûi döøng nghæ ñeå cho khoái oùc coù theå hoaït ñoäng. Trong luùc naøy, anh ñang ñi töø nguyeän voïng naøy sang nguyeän voïng khaùc. Neáu anh coù theå gom taát caû moïi tình caûm, taäp trung taát caû taâm hoàn anh vaøo moät ñieåm duy nhaát thì trí löïc


vaø nhöõng nguyeän voïng cuûa anh seõ trôû neân maïnh meõ noàng naøn. Kieàu Dung haõy coøn quaù treû. Anh khoâng nhaän thaáy taùnh chaát cao quí maø nhöõng thöû thaùch cuûa cuoäc ñôøi seõ phaùt trieån nôi naøng veà sau naøy. Taâm hoàn khieát baïch vaø thanh cao cuûa naøng seõ naâng cao taâm hoàn anh, cuõng nhö moät baøi thaùnh ca naâng cao taâm hoàn ngöôøi nghe leân taän coõi trôøi. Taâm tình, taùnh chaát cuûa anh caàn coù söï ñieàu hoøa, gioáng nhö moät thöù aâm nhaïc vöøa naâng leân cao, vöøa xoa dòu taâm hoàn. Söï ñieàu hoøa ñoù, toâi xin nhöôøng cho anh nôi tình yeâu cuûa naøng!

– Nhöng coù chaéc gì naøng ñaõ yeâu toâi?

– Khoâng, naøng khoâng yeâu anh ngay baây giôø, vì naøng ñaõ ñaët tình yeâu nôi ngöôøi khaùc. Nhöng neáu toâi coù theå truyeàn cho anh tình yeâu naøng ñaët nôi toâi, neáu toâi coù theå laøm cho naøng nhaän thaáy anh môùi laø moät ngöôøi yeâu lyù töôûng.

– Moät quyeàn naêng nhö theá, ngöôøi traàn gian coù theå coù ñöôïc sao?

– Toâi seõ hieán noù cho anh neáu tình yeâu cuûa anh trong saïch, neáu anh toû ra coù taùc phong vaø ñöùc haïnh xöùng ñaùng vôùi naøng. Vì neáu khoâng ñöôïc nhö vaäy thì coù lyù naøo toâi laïi laøm cho naøng boû choã thaät maø tìm choã giaû hay sao?

Linh Ñoâng noùi:


– Nhöng neáu naøng laø taát caû nhöõng gì anh ñaõ noùi vôùi toâi, vaø neáu naøng yeâu anh, thì taïi sao anh coù theå töø choái moät tính caûm quí baùu voâ giaù nhö theá?

Zanoni keâu leân vôùi moät gioïng haøo höùng laï luøng:

– OÂi! Loøng ngöôøi thaät ích kyû vaø noâng caïn thay! Anh leõ naøo khoâng bieát raèng tình yeâu chaân thaät laø saün saøng hy sinh troïn veïn, hy sinh taát caû vì haïnh phuùc cuûa ngöôøi yeâu hay sao?

Vaø göông maët cuûa Zanoni thình lình bieán saéc:

– Haõy nghe ñaây! Toâi khaån khoaûn yeâu caàu anh bôûi vì toâi yeâu naøng, vaø toâi sôï raèng ñeán vôùi toâi cuoäc ñôøi naøng seõ keùm haïnh phuùc hôn laø vôùi anh. Taïi sao ö? Anh ñöøng hoûi toâi ñieàu ñoù vì toâi seõ khoâng theå traû lôøi? Thôøi giôø ñaõ caáp baùch. Anh seõ khoâng theå trì hoaõn quyeát ñònh cuûa anh laâu hôn nöõa. Trong voøng ba ngaøy tôùi ñaây, anh seõ khoâng coøn thôøi giôø ñeå quyeát ñònh ñöôïc nöõa!

Linh Ñoâng noùi trong söï hoaøi nghi vaø do döï:

– Nhöng taïi sao laïi gaáp vaäy?

– Anh hoûi ñieàu ñoù töùc laø anh khoâng xöùng ñaùng vôùi naøng. Nhöõng gì maø toâi saép noùi cho anh nghe ñaây, ñaùng leõ chính anh phaûi bieát roài. Hoaøng thaân Veä Coâng, traùi haún vôùi anh, laø moät ngöôøi cöông quyeát, maïnh meõ vaø khoâng theå lay chuyeån. Daãu cho trong


nhöõng vieäc phaïm vaøo toäi aùc, oâng ta cuõng khoâng bao giôø boû cuoäc nöûa chöøng. Nhöng oâng ta coøn coù moät söï ñam meâ khaùc maïnh hôn caû söï ñam meâ tình aùi. Ñoù laø söï tham tieàn. Sau ngaøy yù ñònh baét coùc Kieàu Dung bò thaát baïi, chuù oâng ta laø Giaùm muïc Veä Baùo, ngöôøi seõ ñeå laïi cho oâng ta moät gia taøi raát lôùn, ñaõ goïi oâng ta ñeán ñeå ngaên caám oâng ta khoâng ñöôïc theo ñuoåi vaø giôû troø nham nhôû vôùi ngöôøi con gaùi maø oâng aáy ñaõ töøng thöông yeâu vaø che chôû töø luùc coøn nhoû. Neáu Veä Coâng caõi lôøi, oâng ta seõ maát quyeàn thöøa höôûng taát caû nhöõng taøi saûn, ñaát ñai maø vò Giaùm muïc seõ ñeå laïi cho oâng ta. Ñoù laø lyù do taïi sao Veä Coâng ñình chæ nhöõng aâm möu vaø keá hoaïch saên ñuoåi Kieàu Dung trong moät thôøi gian. Nhöng vaøo giôø phuùt naøy thì lyù do chöôùng ngaïi ñoù seõ khoâng coøn toàn taïi nöõa. Tröôùc khi ñoàng hoà ñieåm 12 giôø tröa mai, vò Giaùm muïc seõ truùt hôi thôû cuoái cuøng. Ngay trong luùc naøy, baïn ñoàng nghieäp My Coát cuûa anh ñang hoäi kieán vôùi hoaøng thaân Veä Coâng...

– My Coát! OÂng ta tôùi ñoù ñeå laøm gì?

– Ñeå bieát xem Kieàu Dung seõ ñöôïc bao nhieâu tieàn hoài moân khi naøng rôøi khoûi tö thaát cuûa hoaøng thaân trong nhöõng ngaøy tôùi ñaây.

– Laøm sao oâng bieát ñöôïc taát caû nhöõng vieäc aáy?

– Anh thaät quaù khôø daïi! Ñoù laø vì nhöõng keû si tình luoân thöùc tænh ngaøy ñeâm khoâng heà ngôi nghæ khi


ngöôøi yeâu cuûa mình ñang bò moät nguy cô naøo ñoù ñe doïa!

– Vaø chính oâng ñaõ baùo ñoäng cho vò Giaùm muïc bieát vieäc aùy?

– Ñuùng vaäy. Vaø boån phaän cuûa toâi cuõng coù theå laø boån phaän cuûa anh. Anh ñaõ saün saøng traû lôøi cho toâi chöa?

– Toâi seõ traû lôøi vaøo giôø choùt, trong ba ngaøy nöõa.

– Thoâi ñöôïc!... Haõy ñình chæ haïnh phuùc cuûa anh laïi vaøo giôø phuùt choùt. Trong ba ngaøy, toâi seõ ñeán ñeå bieát xem anh quyeát ñònh nhö theá naøo.

– Chuùng ta seõ gaëp nhau giôø naøo vaø ôû ñaâu?

– Tröôùc nöûa ñeâm, ôû moät nôi maø khoâng bao giôø anh coù theå ngôø laø anh seõ gaëp toâi. Anh seõ khoâng theå troán traùnh ñöôïc toâi, daãu raèng anh coù yù ñònh nhö vaäy!

– Khoan ñaõ! OÂng traùch toâi hay nghi ngôø, do döï, khoâng quyeát ñoaùn. Toâi khoâng coù lyù sao? Laøm sao toâi coù theå hoaøn toaøn tuaân theo lôøi oâng maø khoâng suy nghó chín chaén? Vì lyù do gì maø oâng chuù troïng ñeán moät ngöôøi laï nhö toâi, ñeå baét toâi phaûi laøm moät vieäc coù theå xem laø nghieâm troïng nhaát ñôøi ngöôøi? Moät ngöôøi minh maãn saùng suoát haù laïi khoâng do döï, suy nghó vaø töï hoûi: “Taïi sao ngöôøi laï maët naøy laïi chuù troïng ñeán cuoäc ñôøi mình?”


Zanoni ñaùp:

– Tuy vaäy, neáu toâi noùi raèng coù theå truyeàn cho anh nhöõng bí quyeát cuûa khoa phaùp moân maø ngöôøi ñôøi thöôøng coi nhö moät söï löøa bòp. Neáu toâi höùa chæ daãn cho anh phöông phaùp chæ huy vaø sai khieán nhöõng thaàn linh ngöï treân khoâng gian vaø ngoaøi bieån caû, tích tröõ cuûa caûi kho taøng deã daøng nhö treû con löôïm ñaù soûi treân baõi caùt. Neáu toâi chæ cho anh caùch bieán cheá caùc loaïi döôïc thaûo ñeå luyeän thuoác tröôøng sinh, uoáng vaøo seõ keùo daøi söï soáng trong nhieàu theá kyû. Neáu toâi tieát loä cho anh bieát söï bí maät cuûa pheùp thoâi mieân ñeå cheá ngöï keû ñòch thuû, voâ hieäu hoùa keû ñuøng baïo löïc, vaø khuaát phuïc ñoái phöông nhö con raén khuaát phuïc con chim. Neáu toâi noùi raèng taát caû nhöõng bí quyeát ñoù hieän nay toâi ñeàu coù ñuû vaø coù theå truyeàn laïi cho anh, chöøng ñoù haún anh seõ nghe theo vaø vaâng lôøi toâi maø khoâng chuùt do döï.

Linh Ñoâng noùi:

– Thaät vaäy, toâi xin nhìn nhaän laø ñuùng. Vaø toâi chæ coù theå giaûi thích ñieàu aáy baèng nhöõng kyû nieäm cuûa thôøi thô aáu, do nhöõng truyeàn thoáng cuûa gia ñình...

– Truyeàn thoáng do oâng noäi anh ñaõ ra coâng khaûo cöùu, söu taàm nhöõng bí thuaät cuûa caùc ñaïo sö Apollonius vaø Paracelse, vaøo thôøi kyø Phuïc Höng?

Linh Ñoâng noùi:


– Laï thaät! oâng cuõng bieát roõ caû nhöõng söï vieäc thaàm kín rieâng tö cuûa moät gia ñình khoâng teân tuoåi ñeán möùc ñoù nöõa sao?

– Ngöôøi ñi taàm ñaïo luoân luoân nhaän bieát moät baïn ñoàng moân, daãu cho ñoù laø ngöôøi ñaïo ñoà thaáp keùm nhaát trong moân phaùi. Anh ñaõ hoûi toâi taïi sao toâi chuù troïng ñeán cuoäc ñôøi cuûa anh. Lyù do aáy toâi chöa coù dòp thoá loä vôùi anh. Coù moät toå chöùc huyeàn moân maø nhöõng qui luaät vaø bí phaùp vaãn coøn laø moät ñieàu bí maät hoaøn toaøn ñoái vôùi nhöõng hoïc giaû söu taàm. Theo nhöõng qui luaät ñoù, moãi vò moân ñoà phaûi coù boån phaän dìu daét, giuùp ñôõ nhöõng con chaùu hoaëc haäu dueä cuûa nhöõng ñaïo ñoà ñoàng moân, daãu raèng ngöôøi aáy ñaõ töøng thaát baïi vaø boû cuoäc nhö vò toå phuï cuûa anh. Chuùng toâi phaûi khuyeân lôn vaø khuyeán khích hoï hôn nöõa, neáu hoï yeâu caàu. Chuùng toâi phaûi thaâu nhaän hoï laøm ñeä töû. Toâi laø moät ngöôøi coøn soùt laïi cuûa toå chöùc huyeàn moân ñoù, duø lòch söû cuûa noù ñaõ chìm saâu trong vöïc thaúm thôøi gian. Ñoù laø caùi lyù do taïi sao toâi chuù yù ñeán anh tröôùc heát, vaø coù leõ ñoù cuõng laø lyù do khieán cho anh, haäu dueä cuûa moät vò ñaïo ñoà thuoäc moân phaùi chuùng toâi, ñaõ bò thu huùt laïi gaàn toâi.

Linh Ñoâng noùi:

– Neáu nhö vaäy, nhaân danh nhöõng qui luaät thaàn bí maø oâng tuaân theo, toâi yeâu caàu oâng haõy thu nhaän toâi laøm ñeä töû.


Zanoni ñaùp moät caùch höùng khôûi: – Anh muoán yeâu caàu vieäc ñoù ö? Tröôùc heát, anh haõy

bieát laø caàn coù nhöõng ñieàu kieän naøo. Khoâng moät ñeä töû sô cô naøo vaøo luùc nhaäp moân ñöôïc giöõ trong loøng baát cöù moät tình thöông hay öôùc voïng naøo raøng buoäc ngöôøi aáy vôùi coõi hoàng traàn. Ngöôøi aáy phaûi hoaøn toaøn döùt boû tình yeâu nam nöõ, moïi söï tham lam tieàn cuûa vaø nhöõng tham voïng khaùc. Thaäm chí ngöôøi aáy cuõng phaûi dieät tröø caû moïi tham voïng ích kyû treân ñòa haït tinh thaàn, chaúng haïn nhö mong öôùc ñöôïc mau choùng ñaït ñaïo. Baây giôø, söï hy sinh ñaàu tieân cuûa anh laø phaûi töø boû Kieàu Dung. Taïi sao vaäy? Ñeå vöôït qua söï thöû thaùch maø chæ coù moät loøng can ñaûm duõng maõnh nhaát môùi daùm ñöông ñaàu, vaø chæ coù nhöõng taâm hoàn cao ñeïp nhaát môùi coù theå vöôït qua. Anh chöa xöùng ñaùng vôùi ñöôøng ñaïo dieäu huyeàn vì toaøn boä tính chaát con ngöôøi anh chæ laø söï sôï seät!

– Sôï seät ö?

Linh Ñoâng baát giaùc keâu leân, saéc maët loä veû baát bình vaø ngaång leân nhìn moät caùch kieâu haõnh.

– Phaûi! Vaø ñoù laø thöù sôï seät ñeâ tieän, bæ oåi nhaát: sôï seät dö luaän ngöôøi ñôøi, sôï seät nhuõng keû nhö My Coát vaø Maïc Vaân; sôï seät chính nhöng côn boäc khôûi cuûa anh, daàu laø nhöõng côn boäc khôûi haøo huøng nhaát. Noùi toùm laïi, ñoù laø söï sôï seät cuûa nhöõng keû tieåu nhaân, moät söï sôï seät maø nhöõng taâm hoàn quaûng ñaïi khoâng bao giôø coù!


Noùi ñeán ñaây, Zanoni ñoät ngoät töø giaõ ra veà. Chaøng hoïa só treû bò chaïm loøng töï aùi nhöng vaãn khoâng chòu thuyeát phuïc. Anh ta coøn ngoài laïi suy tö moät mình cho ñeán luùc chôït giaät mình khi chuoâng ñoàng hoà ñieåm giôø.

Luùc ñoù, nhôït nhôù laïi lôøi döï ñoaùn cuûa Zanoni veà caùi cheát cuûa vò Giaùm muïc vaø muoán bieát xem lôøi tieân tri ñoù coù ñuùng khoâng, anh ta beøn phoùng ra ñöôøng chaïy moät maïch ñeán toøa laâu ñaøi cuûa vò Giaùm muïc. Naêm phuùt tröôùc thôøi ñieåm giöõa tröa, vò Giaùm muïc ñaõ töø traàn sau moät côn bònh boäc phaùt chöa ñöôïc nöûa giôø.

Giaät mình kinh haõi, anh ta beøn quay goùt trôû veà, vaø khi ñi ngang qua caàu Chiaja, anh ta nhìn thaáy My Coát vöøa böôùc ra töø tö thaát cuûa hoaøng thaân Veä Coâng.

157

CHÖÔNG BOÁN

LÖÔÙI TÌNH

Keû gaøi baãy bò maéc baãy – Taâm söï cuûa Zanoni – Söï vôõ moäng cuûa Kieàu Dung – Lo xa coù lôïi – Thaàn Löûa

nuùi Veùsuve

Keû gaøi baãy bò maéc baãy

Trong thö phoøng cuûa toøa laâu ñaøi aáy, moät ngöôøi ñoä boán möôi ba tuoåi ñang ngoài treân chieác gheá

baønh. Ngöôøi aáy coù ñoâi maét ñuïc vaø toái, nhöõng neùt maët ngaén vaø daøy, löôõng quyeàn cao, ñoâi moâi daøy bieåu loä loøng haùo saéc vaø thoùi öa nhuïc duïc nhöng loä veû cöông quyeát. Ñoù laø hoaøng thaân Veä Coâng.

Voùc ngöôøi thaáp hôn trung bình, troøn trónh, naëng caân, oâng ta maëc aùo nguû daøi roäng vaø theâu hoa raát ñeïp. Treân chieác baøn ñaët tröôùc maët oâng ta coù moät thanh göôm vaø moät caùi muõ kieåu xöa, moät caùi maët naï, moät boä suùc saéc, moät caùi ví da vaø moät boä buùt vôùi bình möïc baèng baïc.

Hoaøng thaân haát haøm noùi vôùi moät thuoäc haï ñöùng gaàn choã cöûa soå coù löôùi saét daøy:

– AØ, Maïc Di, ñöùc Giaùm muïc ñaõ veà chaàu toå. Ta caàn coù thuù tieâu khieån ñeå buø laïi vieäc maát ñi moät thaân nhaân


maø ta haèng quí troïng. Tìm ñaâu baây giôø moät gioïng haùt eâm dòu hôn laø cuûa nöõ danh ca Kieàu Dung?

– Ñieän haï noùi thaät ñaáy chöù? Mau vaäy sao, khi Ñöùc Giaùm muïc chæ vöøa môùi khuaát nuùi?

– Nhôø vaäy ngöôøi ta môùi ñôõ dò nghò vaø ít nghi ngôø ta hôn. Mi ñaõ bieát teân thaèng hoãn laùo phaù hoûng keá hoaïch cuûa ta ñeâm noï vaø baùo ñoäng vôùi Ñöùc Giaùm muïc ngay saùng ngaøy hoâm sau chöa?

– Thöa ngaøi, vaãn chöa.

– Ta töôûng mi khoân ngoan hôn! Ñeå ta noùi teân noù cho ngöôi nghe! Ñoù laø con ngöôøi kyø bí maø khoâng ai bieát toâng tích.

– Ñieän haï muoán noùi ñeán tieân sinh Zanoni ö? Ñieän haï coù chaéc khoâng?

– Chaéc chaén vaäy, Maïc Di! Trong gioïng noùi cuûa ngöôøi aáy coù moät aâm thanh maø ta khoâng theå laàm: moät caùi gì trong treûo, uy nghi. Daàu sao ta cuõng phaûi loaïi tröø teân hoãn laùo aáy. Maïc Di naøy, tieân sinh Zanoni vaãn chöa coù dòp haï coá ñeán nhaø ta bao giôø. OÂng aáy laø moät quyù toäc ngöôøi ngoaïi quoác, ta phaûi môøi oâng ta döï moät buoåi daï tieäc.

– AØ! Toâi hieåu roài. Döï tieäc vôùi moät tí röôïu nho cuûa ñaûo Chypre!

– Chuùng ta seõ baøn laïi chuyeän ñoù. Ta öa tin dò


ñoan: ngöôøi ta ñoàn nhieàu chuyeän laï luøng veà quyeàn naêng vaø thaàn nhaõn cuûa Zanoni. Mi coù nhôù chuyeän thaèng OÂ Dieân chaêng? Nhöng ta coùc caàn! Daàu cho oâng ta coù ñöôïc söï hoã trôï cuûa aùc quyû, oâng ta cuõng khoâng theå ngaên caûn ta saên ñuoåi phuï nöõ, cuõng nhö oâng ta khoâng theå ngaên caûn ta traû thuø!

– Ñieän haï neân caån thaän ñeà phoøng ngöôøi aáy laém môùi ñöôïc?

Hoaøng thaân noùi vôùi moät nuï cöôøi ngaïo ngheã: – Maïc Di! Trong nhöõng huyeát quaûn naøy ñang chaûy

doøng maùu di truyeàn cuûa doøng doõi Veä Gia, cuûa nhöõng ngöôøi ñaõ töøng töï haøo raèng khoâng moät giai nhaân naøo coù theå thoaùt khoûi söï ñam meâ cuûa hoï, cuõng nhö khoâng moät ngöôøi naøo thoaùt khoûi tay hoï khi hoï ñaõ oâm moái haän thuø. Vöông vò cuûa toå phuï ta nay ñaõ trôû thaønh moät ñieàu voâ nghóa vaø khoâng coøn uy theá, nhöng tham voïng vaø tinh thaàn baát khuaát cuûa caùc ngaøi vaãn khoâng heà thay ñoåi. Danh döï cuûa ta coù dính líu moät phaàn ñeán keá hoaïch naøy. Kieàu Dung nhaát ñònh phaûi thuoäc veà tay ta.

Maïc Di hoûi: – Thöa ñieän haï, laïi saép coù moät vuï phuïc kích nöõa

chaêng? – Khoâng! Taïi sao ta laïi khoâng beû khoùa cöûa ñeå vaøo

nhaø? Naøng ôû moät nôi heûo laùnh vaø caùnh cöûa khoâng quaù chaéc chaén.


– Nhöng neáu sau ñoù naøng ñi toá caùo vuï baïo ñoäng naøy? Moät ngoâi nhaø bò phaù cöûa, moät ngöôøi con gaùi bò cöôõng böùc! Ñieän haï haõy nghó kyõ laïi xem, nhöõng ñaëc aân thôøi phong kieán tuy chöa bò xoùa boû haún, nhöng vaøo thôøi buoåi naøy, moät vò hoaøng thaân khoâng coøn ôû treân luaät phaùp nöõa.

– Maïc Di! Ta vaãn töôûng laø mi thoâng minh hôn! Daãu cho nhöõng lyù thuyeát caùch maïng vieãn voâng beân Phaùp coù thaønh coâng ñi nöõa, ai maø khoâng töøng nhaän thaáy raèng luaät phaùp, duø cöùng raén nhö saét theùp, leõ naøo laïi khoâng theå bò uoán cong nhö lau saäy döôùi baøn tay voâ ñòch cuûa theá löïc vaø tieàn baïc? Nhöng mi ñöøng sôï, Maïc Di, ta ñaõ tieân lieäu heát caû roài! Khi naøng rôøi khoûi toøa nhaø naøy, naøng seõ ñi luoân sang Phaùp cuøng vôùi hoïa só My Coát.

Tröôùc khi Maïc Di môû mieäng ñeå traû lôøi thì moät ngöôøi gia boäc ñaõ vaøo baùo coù tieân sinh Zanoni ñeán thaêm. Hoaøng thaân baát giaùc ñöa tay veà phía thanh göôm ñeå treân baøn nhöng roài laïi mæm cöôøi veà caùi phaûn öùng töï nhieân aáy cuûa mình. OÂng ta beøn ñöùng leân vaø ra nghinh ñoùn khaùch taän nôi ngöôõng cöûa vôùi taát caû caùi cung caùch lòch söï haøo nhoaùng beân ngoaøi cuûa ngöôøi YÙ. Hoaøng thaân noùi:

– Thaät laø moät vinh döï lôùn lao cho toâi. Töø laâu nay, toâi vaãn mong öôùc ñöôïc baét tay moät nhaân vaät cao quí nhö tieân sinh.


Zanoni ñaùp:

– Vaø nay toâi cuõng ñöôïc haân haïnh ñaùp laïi söï mong öôùc ñoù vôùi taát caû taám loøng thaønh cuõng nhö ngaøi vaäy.

Hoaøng thaân nghieâng mình kính caån baét tay vò quí khaùch, nhöng khi vöøa chaïm vaøo baøn tay aáy, oâng ta caûm thaáy run raåy ñoät ngoät vaø quaû tim oâng ta ngöøng ñaäp trong moät luùc. Zanoni nhìn oâng ta vôùi ñoâi maét ñen laùnh vui töôi, roài ngoài xuoáng gheá moät caùch bình thaûn töï nhieân vaø noùi:

– Thöa ñieän haï, tröôùc heát toâi xin ñöôïc giaûi baøy muïc ñích cuoäc vieáng thaêm cuûa toâi hoâm nay. Toâi vöøa phaùt hieän raèng chuùng ta laø tình ñòch vôùi nhau, tuy raèng coù leõ ngaøi khoâng bieát ñieàu ñoù. Toâi muoán baøn xem coù caùch naøo ñeå cho chuùng ta giaûi hoøa vôùi nhau moät caùch toát ñeïp khoâng?

Hoaøng thaân noùi moät caùch voâ tö:

– AØ! Vaäy ra oâng laø ngöôøi kî maõ ñaõ phoãng tay treân ñoaït maát chieán lôïi phaåm trong cuoäc ñi saên cuûa toâi toái hoâm ñoù? Vôùi toâi thì trong vaán ñeà tình aùi cuõng nhö treân baõi chieán tröôøng, taát caû moïi phöông tieän ñeàu toát, mieãn laø laøm ñöôïc vieäc. Giaûi hoøa moät caùch toát ñeïp ö? Ñöôïc roài, ñaây laø moät boä suùc saéc, chuùng ta haõy gieo thöû! Ngöôøi naøo thua seõ phaûi töø boû yù ñònh chinh phuïc ngöôøi ñeïp.


– Ñieän haï coù long troïng cam keát giöõ ñuùng lôøi höùa ñoù hay chaêng?

– Vaâng, toâi xin giöõ ñuùng lôøi noùi danh döï cuûa Veä Coâng!

– Neáu nhö coù söï boäi öôùc thì seõ xöû trí baèng caùch naøo?

– Kìa coù thanh göôm ôû keá beân boä suùc saéc, thöa tieân sinh. Ngöôøi naøo boäi öôùc seõ cheát vì ñao kieám.

– Toát laém! Vaäy xin nhôø tieân sinh Maïc Di haõy gieo suùc saéc ñi.

Maïc Di noùi:

– Thöa vaâng.

Hoaøng thaân ngaû löng treân gheá baønh, vaø tuy ñaõ töøng traûi, chaùn chöôøng, oâng ta cuõng khoâng theå che giaáu veû ñaéc thaéng vaø vui möøng hieän treân neùt maët. Maïc Di laáy ra ba con suùc saéc boû leân ñóa, laáy caùi cheùn nhoû uùp laïi roài laéc moät luùc. Zanoni ngoài nghieâng tôùi tröôùc, baøn tay ñôõ laáy caèm vaø chaêm chuù nhìn ngöôøi gia nhaân thaân tín cuûa Veä Coâng. Maïc Di boãng taùi maët, run raåy, luùng tuùng vaø ñaët boä cheùn ñóa uùp treân baøn. Zanoni noùi:

– Toâi xin nhöôøng vaùn ñaàu tieân cho ñieän haï! Maïc Di tieân sinh haõy vui loøng khui cheùn giuøm cho vaùn ñaàu.


Maïc Di laïi caàm boä cheùn ñóa leân vaø laéc moät chaëp nöõa. Hai tay oâng ta laïi run raåy ñeán noãi laøm cho nhöõng con suùc saéc va chaïm nhau maõnh lieät. Roài oâng ta ñaët dóa xuoáng baøn, khui cheùn ra thaáy hai maët luïc vaø moät maët töù, coäng laïi laø möôøi saùu ñieåm. Zanoni noùi moät caùch bình tónh:

– Cao ñieåm ñaáy, nhöng thöa tieân sinh Maïc Di, toâi vaãn chöa phaûi laø tuyeät voïng.

Maïc Di gom laïi boä suùc saéc vaø laéc moät luùc laâu roài khui cheùn, ba maët luïc hieän ra cuøng moät löôït: möôøi taùm ñieåm!

Hoaøng thaân phoùng moät caùi nhìn töùc giaän vaøo ngöôøi haàu caän taâm phuùc. Ngöôøi naøy mieäng haù hoác, troá maét nhìn nhöõng con suùc saéc treân ñóa vaø run caàm caäp töø ñaàu ñeán chaân! Zanoni noùi:

– Toâi ñaõ thaéng cuoäc, caùc oâng thaáy roõ chöa? Chuùng ta vaãn coù theå coi nhau nhö baïn chöù?

Hoaøng thaân Veä Coâng vöøa coá gaéng ñeø neùn côn giaän döõ vaø thaát voïng vöøa noùi:

– Thöa tieân sinh, oâng ñaõ thaéng cuoäc! Nhöng xin loãi oâng, trong caâu chuyeän oâng coù veû thaûn nhieân, khoâng thieát tha ñeán ngöôøi con gaùi aáy cho laém. Toâi nghó haún coù ñieàu gì ñoù coù theå laøm oâng quyeát ñònh töø boû khoâng theo ñuoåi naøng nöõa chaêng?


Zanoni ñaùp vôùi moät gioïng laïnh luøng, nghieâm khaéc:

– AÁy, ñieän haï ñöøng xeùt ñoaùn laàm tình yeâu cuûa toâi? Vaø cuõng chôù queân lôøi cam keát long troïng maø chính mieäng ngaøi vöøa thoát ra!

Hoaøng thaân chau maøy, nhöng coá ñeø neùn caâu traû lôøi xaác laùo maø oâng ta ñònh noùi leân. OÂng ta göôïng cöôøi vaø noùi:

– Thoâi, toâi xin ñaàu haøng vaäy. Tieân sinh haõy ñeå cho toâi chöùng toû söï phuïc thieän moät caùch ñaày haûo yù. Toâi muoán môøi tieân sinh ñeán döï moät cuoäc leã nhoû maø toâi saép toå chöùc ñeå töôûng nieäm vong hoàn cuûa vò coá Giaùm muïc, chuù toâi. Khoâng bieát tieân sinh coù vui loøng haï coá chaêng?

– Thaät laø moät vinh haïnh raát lôùn cho toâi. Toâi raát möøng maø coù dòp tuaân leänh ñeå laøm vui loøng ñieän haï.

Keá ñoù Zanoni noùi qua chuyeän khaùc moät caùch vui veû vaø sau moät luùc beøn kieáu töø. Ñôïi cho Zanoni vöøa ñi khoûi, hoaøng thaân beøn naém laáy coå Maïc Di vaø quaùt leân:

– Thaèng khoán kieáp! Mi ñaõ phaûn boäi ta!

– Toâi quaû quyeát vôùi ñieän haï raèng nhöõng con suùc saéc ñaõ ñöôïc chuaån bò chu ñaùo ñeå hieän leân vôùi soá ñieåm möôøi hai. Nhöng khoâng hieåu taïi sao noù laïi leân nhö


vaäy. Thaèng cha ñoù thaät laø quæ hieän hình, toâi chæ coù theå noùi nhö vaäy chöù khoâng bieát noùi sao hôn nöõa!

Hoaøng thaân buoâng oâng ta ra vaø noùi, trong khi vieân haàu caän laúng laëng vuoát laïi caùi coå aùo bò nhaàu naùt:

– Khoâng neân ñeå maát thôøi giôø. Ta muoán con nhoû naøy, daàu ta phaûi cheát vì noù!... Nhöng coù caùi gì keâu leng keng vaäy?

Maïc Di ñi xem moät luùc roài quay laïi ñaùp:

– Ñoù laø thanh göôm cuûa nghieâm toå vöøa môùi rôùt xuoáng ôû phoøng beân.

Taâm söï cuûa Zanoni

Ngaøy noï, nôi toøa nhaø coå xöa treân vuøng ñoài nuùi hoang vu ôû ngoaïi oâ thaønh La Maõ maø chuùng toâi

ñaõ coù dòp noùi ñeán tröôùc ñaây, ñaïo sö Kieàm Maâu vöøa tónh toïa coâng phu xong thì moät tieåu ñoàng ñem vaøo moät phong thö. Kieàm Maâu môû ra xem thì laø thö cuûa Zanoni, ñaïi yù vieát nhö sau:

“Thöa ñaïo huynh, khaû naêng cuûa toâi ñaõ yeáu vaø lu môø. Toâi ñaõ maát ñi söï bình an töï taïi laø söùc maïnh caên baûn cuûa ngöôøi ñaïo só. Toâi khoâng theå gaây aûnh höôûng ñeán yù chí nhöõng ngöôøi maø toâi muoán dìu daét, höôùng daãn. Toâi nhìn thaáy hoï ñi leäch moãi luùc caøng xa daàn,


chìm ñaém moãi luùc caøng saâu daàn, trong caùi ñaïi döông bao la nôi chính chuùng ta ñang caêng buoàm giong ruoåi moät caùch vónh cöûu voâ taän maø khoâng hy voïng ñeán bao giôø môùi ñöôïc caäp beán. Toâi ngaïc nhieân vaø kinh haõi maø nhaän thaáy raèng toâi chæ coøn coù ñuû quyeàn naêng ñeå caûnh giaùc ôû nhöõng tröôøng hôïp maø toâi muoán chæ huy dieàu khieån. Toâi ñaõ doø hoûi loøng mình. Phaûi, quaû thaät laø nhöõng duïc voïng traàn gian troùi buoäc toâi vaøo caùi hieän taïi vaø ngaên caùch toâi vôùi nhöõng ñieàu huyeàn bí thieâng lieâng, maø chæ coù moät trí hueä thuaàn khieát, khoâng oâ nhieãm vaät chaát môùi coù theå laõnh hoäi vaø chieâm ngöôõng.

Neáp soáng khoå haïnh ñaõ giuùp chuùng ta luyeän taäp ñöôïc nhöõng khaû naêng cao quyù vaø thieâng lieâng nhaát, ngaên caûn chuùng ta nhaän thöùc roõ raøng ñònh meänh cuûa nhöõng ngöôøi maø ñoái vôùi hoï, chuùng ta coù nhöõng xuùc caûm yeáu ñuoái cuûa loøng ngöôøi, nhö söï ghen tuoâng, söï haän thuø hay tình yeâu!

Kieàm Maâu oâi! Chung quanh toâi giôø ñaây taát caû ñeàu laø boùng môø vaø taêm toái. Toâi daõ hoài töôûng laïi cuoäc ñôøi thaùnh thieän thanh cao cuûa chuùng ta vaø, ñaây laø laàn ñaàu tieân maø töø trong taâm hoàn toâi ñaõ naåy maàm caùi hoa daïi cuûa tình yeâu. Ngöôøi ñaøn oâng kia khoâng xöùng ñaùng vôùi naøng, toâi vaãn bieát theá. Nhöng trong baûn chaát anh ta coù nhöõng maàm moáng cuûa nhöõng ñöùc tính cao thöôïng. Giaù nhö nhöõng maàm toát naøy khoâng bò coøi


coïc vaø ngaên chaën bôûi nhöõng gai goùc vaø coû daïi cuûa nhöõng si meâ duïc laïc phuø phieám vaø söï nhuùt nhaùt sôï seät. Neáu naøng thuoäc veà ngöôøi aáy, toâi ñaõ coù theå chuyeån sang cho anh ta söï ñam meâ ñaõ laøm môø toái taàm maét toâi vaø laøm giaûm maát naêng löïc cuûa toâi. Chöøng ñoù, trong aâm thaàm laëng leõ maø khoâng ai nhaän bieát, toâi coù theå chaêm nom ñònh meänh cuûa anh ta, höôùng daãn nhöõng haønh ñoäng cuûa anh ta. Vaø nhö vaäy, baèng caùch mang ñeán haïnh phuùc cho anh ta, ñoàng thôøi toâi cuõng mang ñeán haïnh phuùc cho naøng. Nhöng thôøi gian cöù troâi qua, xuyeân qua boùng toái chung quanh, toâi nhìn thaáy nhöõng nguy cô traàm troïng nhaát ñang bao phuû laáy naøng. Khoâng coù con ñöôøng giaûi thoaùt naøo khaùc hôn laø söï boû nhaø troán ñi. Naøng chæ coù theå troán ñi vôùi ngöôøi aáy hoaëc vôùi toâi. Vôùi toâi!

Ñoù laø moät yù nghó raát quyeán ruõ nhöng laïi laø moät söï sa ñoïa khuûng khieáp! Vôùi toâi, hôõi Kieàm Maâu, ñaïo höõu coù ngaïc nhieân khi nghe noùi raèng toâi muoán giaûi cöùu naøng thoaùt khoûi tay toâi chaêng? Moät luùc ngaén nguûi trong moät cuoäc soáng ñaõ traûi qua nhieàu theá kyû, moät gioït nöôùc trong ñaïi döông meânh moâng! Tình yeâu cuûa theá tuïc coù theå laø moät caùi gì khaùc hôn doái vôùi toâi chaêng? Vaø trong caùi tình yeâu cuûa ngöôøi con gaùi trong laønh vaø ngaây thô aáy, toâi nhaän thaáy moät linh caûm saâu xa baùo tröôùc cho toâi moät tai hoïa khoâng theå traùnh khoûi!


Nhöng hôõi Kieàm Maâu, moät vò ñaïo tröôûng nghieâm nghò, khaéc khoå nhö ñaïo höõu ñaõ töøng thu nhaän vaøo moân phaùi chuùng ta moïi taâm hoàn xöùng ñaùng vaø duõng maõnh, chính ñaïo höõu bieát raèng khoâng theå naøo dieät tröø söï sôï seät trong loøng ngöôøi ñaøn baø. Cuoäc ñôøi toâi ñoái vôùi naøng seõ laø moät söï ngaïc nhieân thöôøng xuyeân khoâng bao giôø döùt! Vaø daãu cho toâi tìm caùch dìu daét naøng ñi xuyeân qua nhöõng vuøng sôï seät toái taêm hoãn loaïn ñeå höôùng ñeán aùnh saùng, thì laïi coøn phaûi gaëp “ngöôøi giöõ cöûa” ñang chôø ñoùn chuùng toâi, vaø ñoù laø moät söï hieåm nguy ñaùng sôï!

Toâi ñaõ thöû höôùng caùi tham voïng cuûa ngöôøi thanh nieân Anh veà vôùi söï thaønh coâng treân ñöôøng ngheä thuaät cuûa anh ta, nhöng döôøng nhö huyeát thoáng di truyeàn cuûa oâng cha anh ta ñaõ thu huùt anh ta ñeán nhöõng laõnh vöïc maø nôi ñoù chính anh ta bò laïc loái.

Hôõi Kieàm Maâu, haõy ñeán vôùi toâi! Toâi hy voïng gaëp moät ngöôøi baïn tri kyû ñeå coù theå giaûi baøy taâm söï, moät ngöôøi maø thuôû xöa kia cuõng ñaõ töøng bieát theá naøo laø ghen tuoâng, laø tình aùi. Toâi ñaõ keâu goïi ñeán Adonai, nhöng söï hieän dieän cuûa ngöôøi tröôùc kia vaãn ñem ñeán cho toâi moät nieàm hoan laïc vaø moät ñöùc tin vöõng chaéc nôi ñònh meänh, ngaøy nay laïi chæ ñem ñeán cho toâi söï hoang mang, dao ñoäng trong taâm hoàn vaø laøm cho toâi caøng theâm phaân vaân do döï.

Khi toâi höôùng nhìn veà töông lai baèng nhaõn quang thoâng linh, toâi khaùm phaù moät caùch loän xoän nhöõng


hình boùng ma quaùi haêm doïa, thònh noä, döõ tôïn. Döôøng nhö toâi nhaän thaáy moät caùi ñònh meänh chaúng laønh noù chaám döùt moät caùch phuõ phaøng cuoäc soáng taâm linh huyeàn dieäu cuûa toâi töø tröôùc ñeán nay. Sau khi ñaõ traûi qua cuoäc soáng cao caû aáy trong nhieàu theá kyû, döôøng nhö toâi nhaän thaáy con ñöôøng cuûa toâi giôø ñang ñöa ñeán moät vöïc thaúm khoâng loái thoaùt. ÔÛ moät nôi maø ñaùng leõ ra toâi phaûi nhìn thaáy chaân trôøi môû roäng tröôùc maét, thì toâi laïi thaáy döïng ñöùng leân moät caùi maùy cheùm gheâ rôïn vaø nhöõng caûnh töôïng ñaàu rôi maùu ñoå!

Hôõi Kieàm Maâu, ngöôøi ñaïo höõu cuûa nhöõng ngaøy xa xöa, haõy ñeán ñaây vôùi toâi! Ít nhaát, ñoái vôùi toâi thì ñaïo höõu cuõng khoâng döùt tuyeät moïi thöù tình quyeán luyeán cuûa traàn gian. Moân phaùi Hoàng Hoa nay chæ coøn laïi coù hai ta, laø nhöõng ngöôøi cuoái cuøng coøn soùt laïi vaø tieâu bieåu cho bao nhieâu nhöõng vò sieâu nhaân cao quyù, sieâu vieät cuûa thôøi quaù khöù.

Theo nhöõng qui luaät cuûa moân phaùi chuùng ta, ñaïo höõu coù boån phaän dìu daét, höôùng daãn nhöõng con chaùu, haäu dueä cuûa nhöõng ngöôøi maø trong dó vaõng xa xoâi nhaát ñaõ töøng xin nhaäp moân ñeå ñöôïc truyeàn thuï nhöõng bí thuaät nhieäm maàu. Veä Coâng, chaùu chaét cuoái cuøng cuûa moät ngöôøi trong doøng hoï Veä tröôùc kia töøng laø moân ñeä cuûa ñaïo höõu, nay laø keû ñang chöïc haõm haïi vaø theo ñuoåi raùo rieát nöõ danh ca Kieàu Dung. Bôûi nhöõng tö töôûng taø vaïy vaø haønh ñoäng baát chính, oâng


ta ñang töï ñaøo laáy naám moä choân thaây cuûa mình! Tuy nhieân, ñaïo höõu vaãn coøn coù theå cöùu oâng ta thoaùt khoûi caùi ñònh meänh nguy hieåm ñoù.

Toâi cuõng vaäy, cuõng do nhöõng qui luaät ñoù, toâi coù boån phaän dìu daét moät ngöôøi con chaùu ít toäi loãi hôn cuûa moät ngöôøi moân ñeä cuõ, nhöng ít nhaát ngöôøi naøy coøn coù moät taâm hoàn cao quí toát ñeïp. Neáu anh ta khoâng nghe theo lôøi khuyeân cuûa toâi vaø cöù naèng naëc xin nhaäp moân thì ñaïo höõu seõ coù moät ñeä töû môùi. Tuy theá, ñaïo höõu vaãn phaûi e deø raèng khoâng kheùo anh ta laïi laø moät naïn nhaân môùi nöõa!

Ñaïo höõu haõy ñeán vôùi toâi. Thö naøy seõ ñeán tay ñaïo höõu raát nhanh. Toâi öôùc mong seõ coù dòp baét tay ñaïo höõu, moät baøn tay duy nhaát maø toâi coøn daùm naém laáy ôû coõi theá gian naøy.

Kính thö

Zanoni

Söï vôõ moäng cuûa Kieàu Dung

Moät trong nhöõng thaéng caûnh cuûa Naples laø ngoâi coå moä cuûa thi haøo Virgile, naèm treân

ñænh moät ngoïn ñoài beân treân ñoäng ñaù Pausilippe, ñeán nay vaãn coøn ñöôïc ngöôøi ñôøi suøng baùi, khoâng phaûi vì loøng hoaøi nieäm söï nghieäp cuûa vò thi haøo, nhöng laø


vì söï sôï haõi gaây ra bôûi nhöõng kyù öùc veà moät nhaø phuø thuûy.

Ngöôøi ta cho raèng caùi ñoäng ñaù noùi treân ñöôïc khoeùt saâu vaøo ngoïn nuùi do söï trôï löïc cuûa caùc aâm binh maø Virgile ñaõ keâu goïi vaø sai khieán baèng caùch nieäm thaàn chuù, vaø tuïc truyeàn raèng ngoâi moä coå cuûa oâng vaãn coøn ñöôïc canh gaùc giöõ gìn bôûi nhöõng aâm binh noùi treân.

Thaéng caûnh naøy naèm keá caän beân nhaø cuûa Kieàu Dung vaø laø nôi maø naøng thöôøng hay ñeán du ngoaïn trong nhöõng luùc ñi baùch boä rong chôi moät mình.

Buoåi tröa hoâm aáy, naøng daïo böôùc quanh vuøng maø loøng naëng tróu nhuõng moái suy tö. Theo con ñöôøng moøn nhoû heïp, naøng ñi boä xuyeân qua vöôøn nho treân söôøn ñoài, vaø ñi daàn daàn leân tôùi ñænh, nôi coù coû caây saàm uaát, laø nôi yeân nghæ nghìn thu cuûa thi haøo Virgile, ngöôøi maø nhöõng taùc phaåm baát huû cho ñeán nay vaãn coøn xoa dòu vaø naâng cao taâm hoàn con ngöôøi.

Ngoài treân moät taûng ñaù cheo leo beân bôø vöïc thaúm, Kieàu Dung ngaém nhìn phong caûnh ngoaïn muïc traûi xa döôùi chaân naøng. Ñaèng xa, laøn khoùi xaùm ñuïc boác leân töø mieäng nuùi löûa Veùsuve gioáng nhö moät caùi coät ñang di chuyeån treân neàn trôøi xanh. Maët bieån Ngö Nöõ eâm laëng khoâng moät ñôït soùng, döôøng nhö nguû yeân döôùi aùnh naéng maët trôøi.

Chìm ñaém trong côn moäng mô, naøng khoâng nghe coù tieáng chaân ngöôøi theo doõi böôùc chaân naøng ñeán taän


nôi naøy. Vì theá, naøng giaät mình khi nghe coù tieáng ñoäng ôû gaàn beân. Moät ngöôøi thình lình xuaát hieän töø trong nhöõng buïi caây raäm raïp boïc quanh söôøn ñoài. Hình töôùng dò daïng gôùm ghieác cuûa ngöôøi naøy töông hôïp moät caùch laï luøng vôùi tính chaát röøng ruù hoang daïi cuûa caûnh vaät thieân nhieân chung quanh, vaø nhôù ñeán nhöõng huyeàn thoaïi bí aån cuûa vuøng naøy naøng lieàn bieán saéc vaø baát giaùc keâu leân moät tieáng thaát thanh vì sôï haõi.

Ngöôøi aáy mæm cöôøi moät caùch chua chaùt vaø noùi:

– Coâ ñöøng sôï haõi vì boä maët xaáu xí cuûa toâi. Sau ba thaùng thaønh hoân thì seõ khoâng coøn vaán ñeà ñeïp hay xaáu nöõa! Thoùi quen seõ san baèng taát caû moïi vieäc. Toâi ñònh ñeán nhaø coâ thì thaáy coâ ñaõ ñi ra vaø vì coù vaøi ñieàu quan troïng muoán noùi vôùi coâ neân toâi phaûi ñaùnh lieàu maø theo coâ ñeán ñaây. Toâi teân laø My Coát, moät hoïa só Phaùp ñaõ coù ít nhieàu tieáng taêm. Hoäi hoïa vôùi aâm nhaïc laø nhöõng ngaønh ngheä thuaät coù lieân heä maät thieát vaø saân khaáu kòch ngheä laø moät thaùnh ñieän hoøa hôïp caû hai...

Trong lôøi noùi cuûa ngöôøi naøy coù moät caùi gì chaân thaät vaø töï nhieân noù laøm tieâu tan moïi sôï haõi maø söï xuaát hieän ñoät ngoät cuûa oâng ta ñaõ gaây ra cho Kieàu Dung luùc ñaàu. Trong khi noùi chuyeän, ngöôøi aáy ngoài xuoáng moät taûng ñaù beân caïnh naøng, nhìn naøng vaøo taän maét vaø noùi tieáp:


– Kieàu Dung ôi, naøng raát ñeïp! Vaø toâi khoâng ngaïc nhieân veà soá ngöôøi ngöôõng moä naøng. Neáu toâi daùm keå caû toâi vaøo soá nhöõng ngöôøi aáy, chính vì toâi laø ngöôøi duy nhaát thaønh thaät yeâu coâ vaø tìm gaëp coâ vôùi moät muïc ñích chaùnh ñaùng. Xin coâ ñöøng giaän, vaø haõy nghe toâi noùi. Hoaøng thaân Veä Coâng, hay chaøng bòp bôïm ñeïp trai Zanoni, hay chaøng thanh nieân ngöôøi Anh coù caëp maét xanh, Linh Ñoâng... Nhöõng ngöôøi aáy coù bao giôø noùi chuyeän hoân nhaân vôùi coâ chöa? Chính hoân nhaân, moät toå aám gia ñình, söï baûo veä cuûa moät ngöôøi choàng, cuoäc chung soáng trong danh döï, laø ñieàu maø toâi muoán hieán daâng cho naøng. Nhöõng thöù ñoù môùi laø beàn bæ tröôøng toàn, daãu cho ñeán khi maét môø, chaân chaäm, löng coøng, noù vaãn coøn giaù trò maõi maõi khoâng bao giôø maát.

Noùi ñeán ñaây, oâng ta ñònh naém laáy tay naøng. Kieàu Dung lui laïi, toû veû böïc töùc vaø söûa soaïn ñöùng daäy ra veà. Nhöng My Coát ñaõ ñöùng daäy chaën ñöôøng cuûa naøng vaø noùi tieáp:

– Kieàu Dung ôi, xin naøng haõy nghe toâi! Naøng coù bieát raèng cuoäc ñôøi ca haùt laø theá naøo ñoái vôùi dö luaän vaø thaønh kieán cuûa ngöôøi ñôøi chaêng? Laøm ñaøo haùt töùc laø moät baø hoaøng treân saân khaáu, nhöng laø moät keû noâ tyø ca kyõ trong con maét cuûa ngöôøi theá gian. Khoâng ai tin nôi söï chính chuyeân vaø ñöùc haïnh cuûa coâ. Khoâng ai tin nôi lôøi theä nguyeän cuûa coâ. Coâ laø con buùp beâ maø


ngöôøi ñôøi phuïc söùc haøo nhoaùng ñeå ngaém chôi trong luùc tieâu saàu giaûi muoän. Coâ khoâng phaûi laø thaàn töôïng ñeå hoï chieâm ngöôõng, phuïng thôø! Phaûi chaêng coâ yeâu ngheà ca haùt ñeán ñoä baát chaáp caû töông lai vaø danh döï? Coù theå coâ baát chaáp dö luaän vaø thaønh kieán cuûa theá gian, nhöng coâ coù ñuû khoân ngoan ñeå tìm caùch xoay chieàu nhöõng dö luaän ñoù thaønh moät öu theá coù lôïi cho coâ khoâng? Coâ haõy noùi thaúng cho toâi bieát. Toâi cuõng vaäy, toâi khoâng coù thaønh kieán gì caû. Kieàu Dung ôi! Toâi daùm chaéc raèng chuùng ta seõ hieåu nhau vaø seõ ñoàng quan ñieåm vôùi nhau. Vaø baây giôø, hoaøng thaân Veä Coâng coù nhôø toâi chuyeån lôøi cho coâ, toâi khoâng bieát coù neân noùi vôùi coâ ñieàu ñoù hay khoâng.

Kieàu Dung chöa bao giôø caûm thaáy ñieàu maø naøng caûm xuùc trong luùc ñoù. Naøng chöa bao giôø thaáy roõ nhö luùc ñoù taát caû nhöõng nguy cô cuûa söï coâ ñôn vaø danh voïng nguy hieåm. My Coát noùi tieáp:

– Zanoni chæ muoán khai thaùc loøng kieâu maïn vaø haùo danh cuûa coâ. Coøn Linh Ñoâng thì seõ töï khinh mình neáu oâng ta cöôùi coâ laøm vôï, cuõng nhö oâng ta seõ khinh bæ coâ neáu coâ chaáp nhaän cuoäc hoân nhaân vôùi oâng ta. Nhöng Hoaøng thaân Veä Coâng laø moät ngöôøi ñöùng ñaén nghieâm chænh vaø laïi giaøu sang. Ñeå toâi noùi coâ nghe vieäc naøy...

Keá ñoù, My Coát xích laïi gaàn döôøng nhö muoán noùi nhoû moät caâu vaøo taän tai naøng, nhöng naøng khoâng ñeå cho oâng ta coù thôøi giôø. Naøng nhaûy voäi ra xa vôùi moät


caùi nhìn khinh bæ voâ cuøng. Khi ñoù, My Coát cuõng vöøa lao mình tôùi tröôùc ñònh naém laáy tay naøng, nhöng anh ta bò saåy chaân tröôït laên xuoáng söôøn ñoài, maõi cho ñeán khi moät nhaùnh caây thoâng chaën oâng ta laïi. Nhôø ñoù oâng ta môùi khoûi ngaõ xuoáng vöïc saâu, nhöng cuõng ñaõ bò xaây xaùt caû thaân mình. Kieàu Dung coøn nghe oâng ta keâu lôùn moät tieáng phaãn uaát vaø ñau ñôùn. Naøng chaïy moät maïch theo con ñöôøng moøn xuoáng chaân ñoài, khoâng maøng quay laïi nhìn phía sau, vaø trôû veà nhaø.

Tröôùc coång theàm nhaø, naøng thaáy Linh Ñoâng ñang ñöùng noùi chuyeän vôùi dì Neát. Naøng löôùt nhanh qua tröôùc maët anh ta, böôùc vaøo phoøng khaùch, ñeå rôi mình xuoáng gheá vaø oâm maët khoùc nöùc nôû.

Linh Ñoâng ñaõ roùn reùn böôùc theo sau naøng vaøo nhaø vaø tìm caùch an uûi naøng. Naøng khoâng muoán traû lôøi nhöõng caâu hoûi cuûa anh ta, cuõng khoâng maøng nghe nhöõng lôøi anh ta tha thieát toû tình. Nhöng boãng nhieân, nhöõng lôøi cuûa My Coát veà thaønh kieán vaø dö luaän cuûa ngöôøi ñôøi ñoâi vôùi ngheà ca haùt nhö hieän laïi trong trí naøng moät caùch roõ reät. Naøng ngaång maët leân vaø nhìn thaúng vaøo maét Linh Ñoâng roài noùi :

– Ñoà giaû doái! Laøm sao anh coøn daùm noùi chuyeän yeâu ñöông vôùi toâi!

– Toâi xin laáy danh döï maø theà raèng toâi khoâng bieát duøng lôøi leõ gì ñeå noùi leân moái tình saâu ñaäm cuûa toâi ñoái vôùi coâ.


– Theá anh coù saün saøng keát hoân vôùi toâi chaêng? Anh coù ñònh cöôùi toâi laøm vôï chaêng?

Nhöõng lôøi noùi cuûa My Coát ñaõ gaây neân moät söï ñaûo loän hoaøn toaøn trong taâm hoàn naøng, laøm cho naøng töï khinh laáy mình, nghi ngôø quan nieäm cuûa chính mình vaø maát haún hy voïng veà töông lai. Neáu trong luùc ñoù Linh Ñoâng traû lôøi nhöõng caâu hoûi cuûa naøng theo nhö lôøi khuyeân tröôùc ñaây cuûa Zanoni thì coù leõ anh ñaõ chieám ñöôïc loøng tin caäy cuûa Kieàu Dung vaø sau cuøng coù theå chinh phuïc ñöôïc tình yeâu cuûa naøng. Nhöng tröôùc nhöõng caâu hoûi ñoät ngoät ñoù thì bao nhieâu söï nghi ngôø laïi boäc khôûi, vaø nhö Zanoni ñaõ noùi, nhöõng nghi ngôø naøy chính laø keû thuø cuûa taâm hoàn anh ta. Phaûi chaêng ñaây laø moät caùi baãy ñöôïc giaêng ra ñeå chöïc voà laáy oâng ta! Phaûi chaêng Kieàu Dung ñang ñoùng kòch, trong moät vai troø ñaõ ñöôïc saép xeáp töø tröôùc? OÂng ta ñaûo ñi ñaûo laïi trong trí nhöõng yù nghó voâ lyù ñoù, vaø moãi luùc oâng ta caøng thaáy nhö mình bò maéc keït trong moät maïng löôùi chaèng chòt, roái raém.

Ngay khi ñoù thì döôøng nhö anh ta nghe vang leân töø xa gioïng cöôøi cheá nhaïo cuûa Maïc Vaân. Anh ta khoâng laàm, Maïc Vaân khi aáy ñang ñi qua tröôùc cöûa vaø dì Neát cho oâng ta bieát laø coù baïn anh ta trong nhaø. Maïc Vaân coù theå tieâu bieåu cho caùi cöôøi nhaïo baùng cuûa ngöôøi ñôøi. Trong chuoãi cöôøi gioøn giaõ cuûa Maïc Vaân, hình nhö cho thaáy caû theá gian naøy ñang cheá nhaïo Linh Ñoâng, ñem anh ta ra laøm troø cöôøi cho caû thieân haï. Anh ta beøn


chuøn böôùc vaø thoái lui. Trong khi ñoù Kieàu Dung vaãn theo doõi anh ta baèng caùi nhìn doø xeùt. Sau cuøng, anh ta noùi moät caùch luùng tuùng:

– Kieàu Dung ôi, phaûi chaêng taát caû caùc baïn ñaøo haùt cuûa coâ ñeàu ñaët ra moät qui taéc laø ñoøi hoûi hoân nhaân nhö moät ñieàu kieän taát yeáu cuûa tình yeâu?

Ñoù laø moät caâu hoûi heát söùc vuïng veà, chua chaùt! Moät caâu hoûi aùc ñoäc. Ngay khi vöøa thoát ra xong, anh ta ñaõ hoái haän ngay veà caâu hoûi ñoù. Nhöõng lôøi noùi ñoäc aùc aáy döôøng nhö laøm cho naøng bieán saéc. Göông maët naøng böøng ñoû, roài taùi xanh, ñoâi moâi naøng trôû neân nhôït nhaït vaø co ruùm laïi moät caùch ñanh theùp. Roài vôùi moät caùi nhìn dòu daøng mô buoàn, ñaày söï thöông haïi ñoái vôùi chính mình hôn laø söï hôøn traùch ñoái vôùi oâng ta, naøng noùi:

– Myõ Coát ñaõ coù lyù! Toâi xin loãi anh nheù! Quaû thaät, toâi nhaän thaáy toâi chæ laø moät ngöôøi ca kyõ heøn haï vaø bò ngöôøi ñôøi khinh bæ.

Linh Ñoâng voäi vaøng baøo chöõa: – Kieàu Dung! Haõy nghe toâi noùi. Toâi daïi doät quaù

hoùa ñieân roài! Chính toâi môùi laø ngöôøi phaûi xin coâ tha loãi.

Nhöng Kieàu Dung ñaõ ñaåy lui anh ta ra, roài vôùi moät nuï cöôøi chaùn naûn, naøng ñi qua tröôùc maët anh ta vaø böôùc vaøo phoøng rieâng cuûa naøng. Anh ta khoâng daùm giöõ naøng laïi.


Lo xa coù lôïi

Khi Linh Ñoâng böôùc ra khoûi nhaø Kieàu Dung thì Maïc Vaân vaãn coøn ñang ñöùng tröôùc ngöôõng

cöûa, beøn naém laáy tay anh ta. Linh Ñoâng giaät maïnh tay laïi trong côn giaän döõ vaø noùi moät caùch chua chaùt:

– Nhöõng lôøi khuyeân cuûa anh ñaõ laøm cho toâi trôû thaønh moät keû heøn nhaùt vaø moät thaèng khoán naïn. Toâi phaûi veà nhaø vieát thö cho naøng ñeå giaûi baøy taát caû nhöõng noãi nieàm u uaát trong loøng toâi. Mong raèng naøng seõ thöù loãi cho toâi.

Maïc Vaân ñeå yeân cho baïn truùt heát taát caû nhöõng noãi baát bình vaø uaát haän ra ngoaøi, roài môùi oân toàn hoûi duyeân côù veà chuyeän gì vöøa xaûy ra, vaø kheùo leùo tìm caùnh xoa dòu anh ta thay vì choïc töùc.

Thaät ra thì Maïc Vaân khoâng phaûi con ngöôøi thuû ñoaïn hay baát löông. Traùi laïi, anh ta coù nhöõng nguyeân taéc luaân lyù vöõng chaéc hôn phaàn ñoâng caùc thanh nieân khaùc. Anh ta thaønh thaät traùch moùc baïn mình veà nhöõng yù ñònh khoâng ñöôïc ngay chính maø ngöôøi naøy ñaõ coù ñoái vôùi ngöôøi nöõ ca só:

– Khi toâi noùi anh khoâng neân cöôùi naøng laøm vôï, ñieàu ñoù ñaâu coù nghóa laø anh phaûi haï thaáp naøng xuoáng laøm moät ngöôøi tình? Neáu phaûi choïn moät trong hai vieäc, thì thaø keát hoân moät caùch daïi doät coøn hôn laø dan


díu yeâu ñöông trong voøng toäi loãi. Nhöng thoâi, haõy chôø ñôïi ít laâu nöõa xem sao, khoâng neân haønh ñoäng theo söï boàng boät nhaát thôøi!

– Nhöng toâi khoâng coøn thôøi giôø ñeå chôø ñôïi ñöôïc nöõa. Toâi ñaõ höùa traû lôøi vôùi Zanoni tröôùc ñeâm mai. Sau thôøi haïn ñoù toâi khoâng coøn quyeát ñònh ñöôïc nöõa.

Maïc Vaân noùi:

– A! Ñoù laïi laø moät vieäc raát ñaùng ngôø? Anh haõy noùi roõ theâm cho toâi bieát vì côù gì?

Linh Ñoâng beøn thuaät laïi cho baïn nghe nhöõng gì ñaõ xaûy ra giöõa anh ta vôùi Zanoni, nhöng khoâng nhaéc ñeán vieäc ngöôøi oâng noäi vaø vieäc anh ta muoán xin gia nhaäp vaøo toå chöùc huyeàn moân bí maät noï, maëc duø anh ta cuõng khoâng roõ lyù do taïi sao.

Caâu chuyeän aáy laøm cho Maïc Vaân naém laïi ñöôïc öu theá. Anh ta noùi:

– AØ! Nhö theá thì roõ raøng laø coù moät aâm möu giöõa coâ ñaøo haùt vôùi ngöôøi ñôõ ñaàu bí maät cuûa coâ ta. Caû hai ñeàu coù moät vò theá ñaùng ngôø. Caâu hoûi cuûa naøng laïi khoân kheùo laém thay, vaø cuõng may maø anh ñaõ coù ñuû söï saùng suoát cuûa lyù trí ñeå khaùm phaù ra vuï gaøi baãy naøy! Leõ naøo anh laïi bò löøa bôûi nhöõng tieåu xaûo kheùo leùo vôùi moät hình thöùc beà ngoaøi coù veû thaàn bí cuûa moät ngöôøi laï maët, ñeå bò loâi cuoán vaøo moät cuoäc hoân nhaân chæ vì ngöôøi aáy, moät khaùch vieãn phöông khoâng roõ tung tích,


khi anh ta noùi vôùi anh raèng phaûi quyeát ñònh tröôùc moät ngaøy giôø naøo ñoù?

Maïc Vaân ngöøng moät luùc, roài noùi tieáp moät caùch khaù hôïp lyù:

– Ít nhaát anh haõy thöû laøm theo caùch naøy. Haõy ñôïi cho thôøi haïn choùt troâi qua, chæ coøn coù moät ngaøy nöõa thoâi. Anh haõy phaù hoûng möu meïo cuûa Zanoni. Anh ta noùi seõ gaëp anh vaøo luùc tröôùc nöûa ñeâm vaø thaùch ñoá anh troán traùnh anh ta. Theá sao? Vaäy ta haõy rôøi khoûi Naples ñi qua vuøng laân caän, ñeán moät nôi maø anh ta khoâng laøm sao bieát ñöôïc ñeå tìm ra chuùng ta. Anh haõy toû cho anh ta thaáy raèng anh khoâng muoán bò bòt maét xoû muõi ñeå anh ta coù theå eùp buoäc anh phaûi laøm baát cöù vieäc gì, daãu raèng ñoù laø vieäc maø chính anh ñaõ coù yù ñònh muoán laøm.

Linh Ñoâng ñaõ caûm thaáy nao nuùng. OÂng ta khoâng theå baùc boû laäp luaän cuûa Maïc Vaân. Maëc daàu khoâng haún ñaõ bò thuyeát phuïc, nhöng anh ta vaãn coøn do döï.

Chính vaøo luùc ñoù, My Coát ñi ngang qua choã cuûa hai ngöôøi. Haén ta quay laïi nhìn vaø lieàn döøng böôùc khi nhaän ra Linh Ñoâng. Haén ta noùi:

– AØ, hoùa ra laø anh! Anh vaãn mô töôûng ñeán Kieàu Dung ñaáy chöù?

– Phaûi! Coøn anh? – Toâi ñaõ gaëp naøng vaø ñaõ noùi chuyeän vôùi naøng!

Naøng seõ ñöôïc goïi laø phu nhaân My Coát tröôùc ngaøy


cuoái tuaàn naøy. Toâi ñeán nhaø haøng Toleøde ñeå chuaån bò ñaây. AØ! Neáu caùc anh coù gaëp Zanoni haõy nhaén giuøm vôùi anh ta laø anh ta ñaõ caûn ñöôøng toâi ñeán hai laàn. My Coát naøy tuy chæ laø moät hoïa só nhöng laø moät ngöôøi löông thieän vaø luoân bieát traû nôï soøng phaúng.

Maïc Vaân hoûi: – Coù phaûi Zanoni caûn ñöôøng anh vì chuyeän tình

cuûa anh vôùi Kieàu Dung chaêng? Sao laïi coù chuyeän caûn ñöôøng neáu tình duyeân cuûa anh ñang dieãn tieán toát ñeïp nhö anh vöøa noùi?

– Caùc anh haõy hoûi Kieàu Dung thì bieát. Toäi nghieäp cho Linh Ñoâng! Naøng chæ deø daët vaø giöõ mình ñoái vôùi anh maø thoâi. Nhöng thoâi, toâi khoâng coù thaønh kieán gì caû. Chaøo caùc anh!

My Coát vöøa ñi khoûi, Maïc Vaân voã vai Linh Ñoâng vaø noùi:

– Mô moäng gì maõi theá? Anh nghó sao veà ngöôøi ñeïp cuûa anh?

– Toâi nghó thaèng khoán ñoù noùi laùo! – Anh coù muoán vieát thö cho naøng ngay bay giôø

khoâng? – Khoâng. Neáu quaû thaät naøng löøa doái toâi, toâi seõ töø

boû naøng maø khoâng luyeán tieác. Toâi seõ theo doõi naøng chaët cheõ, vaø duø vieäc gì xaûy ra, Zanoni seõ khoâng theå ñieàu khieån cuoäc ñôøi toâi. Anh noùi coù lyù. Chuùng ta seõ rôøi khoûi Naples vaøo saùng sôùm mai.


Thaàn löûa nuùi Veùsuve

Qua hoâm sau, trôøi vöøa tôø môø saùng hai ngöôøi thanh nieân Anh ñaõ leân ngöïa nhaém höôùng thò

traán Baies giong ruoåi. Linh Ñoâng ñaõ daën laïi ngöôøi trong khaùch saïn neáu Zanoni ñeán tìm oâng ta, haõy noùi raèng anh ñaõ ñi nghæ maùt taïi thò traán Baies, laø nôi tuï hoïp vui chôi cuûa nhieàu du khaùch ñi taém bieån. Söï thaät thì khi vöøa ra ñeán ngoaïi oâ hoï ñaõ reõ qua con ñöôøng ngöôïc chieàu ñöa ñeán Portici vaø Pompeùi.

Trôøi ñaõ quaù tröa khi hoï ñeán Portici. Hoï beøn ngöøng laïi ñeå duøng böõa, vì Maïc Vaân coù nghe noùi veà moùn macaroni tuyeät haûo cuûa thò traán naøy, vaø anh ta laïi laø moät tay saønh aên vaø bieát soáng thuï höôûng.

Hai ngöôøi böôùc vaøo moät quaùn côm coù veû trung bình. Maïc Vaân vui veû hôn ngaøy thöôøng, oâng ta eùp baïn cuøng uoáng moät chai röôïu nho vaø noùi chuyeän moät caùch haøo höùng.

– A ha! Chuùng ta ñaõ laøm cho tieân sinh Zanoni “lôõ boä”, ít nhaát cuõng laø tieân tri laùo moät laàn. Töø nay veà sau, anh seõ khoâng coøn tin töôûng nôi oâng ta nöõa.

– Nhöng giôø heïn chöa ñeán, haõy chôø cho qua khoûi roài môùi chaéc.

– Chao oâi! Neáu oâng ta laø nhaø tieân tri thì anh laïi khoâng phaûi laø Ceùsar ñaïi ñeá. Chính loøng töï kieâu cuûa anh laøm cho anh trôû neân deã tin.


– Laïy Chuùa! Toâi khoâng töï xem mình laø moät nhaân vaät quan troïng laém ñeå ngöôøi ta phaûi laøm ñaûo loän coõi thieân nhieân chæ vôùi muïc ñích laø laøm cho toâi sôï.

– Nhöng taïi sao phaûi ñaûo loän traät töï trong thieân nhieân?

– Coù theå coù moät khoa trieát hoïc thaâm saâu hôn ta töôûng, moät khoa trieát hoïc khaùm phaù ñöôïc nhöõng bí maät cuûa trôøi ñaát. Nhöng khoâng phaûi vì thaáu trieät ñöôïc thieân cô maø nhaát thieát phaûi laøm ñaûo loän söï vaän haønh cuûa thieân nhieân.

– Anh laïi maéc keït vaøo söï meâ tín nöõa roài! Nhö vaäy anh cho raèng Zanoni laø moät nhaø tieân tri bieát tröôùc vieäc töông lai, thaäm chí coù theå sai khieán ñöôïc caû quyû thaàn nöõa chaêng?

Khi ñoù, ngöôøi chuû quaùn ñem ñeán moät chai röôïu nho môùi. OÂng ta laáy laøm vui möøng vaø caûm ñoäng maø thaáy hai vò quí khaùch ngöôøi Anh thöôûng thöùc trieät ñeå moùn macaroni cuûa oâng ta. OÂng ta hoûi xem hai vò coù muoán du ngoaïn treân nuùi löûa Veùsuve khoâng? Nuùi aáy hieän ñang phun löûa. Ñoù laø moät caûnh töôïng raát ñeïp, nhaát laø sau khi maët trôøi laën. Maïc Vaân noùi:

– Ñoù laø moät yù kieán raát hay! Anh nghó sao, Linh Ñoâng?

– Toâi chöa thaáy nuùi löûa bao giôø, toâi cuõng muoán xem moät laàn cho bieát.


Voán hay lo xa, Maïc Vaân hoûi chuû quaùn:

– Nhöng coù nguy hieåm gì khoâng?

– OÀ! Khoâng coù gì laø nguy hieåm caû. Ngoïn nuùi raát laønh, khi phun löûa noù chæ hôi rung moät phuùt, vöøa ñuû laøm cho hai vò caûm thaáy thích thuù maø thoâi!

– Toát laém? Haõy daét ngöïa ra vaø tính tieàn, chuùng toâi muoán ñeán nôi tröôùc khi trôøi toái.

Chai röôïu ñaõ uoáng caïn, böõa aên traû tieàn xong, hai ngöôøi beøn leân ngöïa vaø nhaém höôùng Reùsina thaúng tieán.

Khi hoï ñeán thò traán naøy, ngoâi sao ñaàu tieân ñaõ choùi saùng treân neàn trôøi maøu hoàng nhaït. Hoï boû ngöïa vaø thueâ hai con löøa vôùi moät ngöôøi daãn ñöôøng.

Khi trôøi saãm toái, ngoïn löûa töø mieäng nuùi phun ra caøng luùc caøng choùi saùng röïc. Do muoân nghìn ngoïn thaùc, nghìn con suoái, doøng phuùn thaïch chaûy ra töø ñænh nuùi ñen ngoøm tuoân xuoáng chaân nuùi vaø traøn ra ñoàng baèng ôû phía döôùi.

Khi hoï caøng leân cao daàn, hai du khaùch baét ñaàu caûm thaáy caùi aán töôïng sôï haõi kinh khuûng döôøng nhö phaûng phaát trong baàu khoâng khí bao boïc chung quanh ngoïn nuùi löûa naøy. Maøn ñeâm ñaõ buoâng xuoáng vôùi boùng toái daøy ñaëc. Hai ngöôøi beøn boû löøa ñi boä leân nuùi cuøng vôùi ngöôøi daãn ñöôøng vaø moät ngöôøi daân queâ, ngöôøi naøy soi ñöôøng cho hoï baèng moät ngoïn ñuoác caàm tay.


Ngöôøi daãn ñöôøng cuõng gioáng nhö phaàn nhieàu caùc höôùng daãn vieân vaø ngöôøi baûn xöù cuûa vuøng naøy, voán hay noùi nhieàu vaø vui tính. OÂng ta noùi huyeân thuyeân veà nhöõng du khaùch ngoaïi quoác vaø ngheà nghieäp cuûa oâng ta. Sau cuøng, oâng ta thuaät laïi moät caâu chuyeän laï luøng:

– Ñeâm noï ñaõ xaûy ra moät vieäc khieán cho toâi phaûi döïng toùc gaùy. Toâi chöa bao giôø traûi qua moät côn sôï haõi toät ñoä nhö theá. Hoâm aáy toâi höôùng daãn moät nhoùm du khaùch ngöôøi Anh. Moät baø du khaùch, chaéc laø moät nöõ hoïa só, boû queân treân nuùi moät taäp hình aûnh trong ñoù baø coù veõ vaøi böùc hoïa phong caûnh nuùi löûa. Baø aáy yeâu caàu toâi trôû leân nuùi tìm giuøm vaø ñem traû cho baø taïi moät ñòa chæ ôû Naples, vôùi moät soá tieàn thuø lao raát haäu. Toâi beøn ñi ngay chieàu hoâm ñoù. Toâi tìm ñöôïc taäp hoïa phaåm treân nuùi, vaø söûa soaïn ñi trôû xuoáng, thì boãng nhieân toâi nhìn thaáy moät boùng ngöôøi döôøng nhö töø trong mieäng nuùi löûa hieän ra. Khoâng khí ôû choã aáy raát ñoäc ñeán noãi toâi khoâng theå naøo hình dung raèng moät ngöôøi coù theå soáng ñöôïc taïi ñoù. Toâi laáy laøm ngaïc nhieân voâ cuøng ñeán noãi ñöùng trô ra nhö pho töôïng ñaù, roài toâi thaáy boùng ngöôøi aáy ñi chaàm chaäm vöôït qua nhöõng baõi löûa tro ñang chaùy nguøn nguït vaø ngöøng laïi ngay tröôùc maët toâi. Laïy Ñöùc Meï! OÂi chao! Moät göông maët thaät laï thay!

– Laï laøm sao? Ruøng rôïn, khuûng khieáp laém chaêng?


– Göông maët raát ñeïp, thöa oâng, nhöng laøm cho toâi voâ cuøng sôï seät. Göông maët vaø hình boùng aáy khoâng phaûi gioáng nhö ngöôøi thöôøng. Toâi chaéc ñoù laø vò Thaàn Löûa nuùi Veùsuve.

– Thaàn Löûa coù noùi gì khoâng?

– Khoâng. Döôøng nhö oâng ta cuõng khoâng nhìn thaáy toâi, tuy raèng toâi ñöùng raát gaàn, cuõng nhö gaàn caùc oâng ñaây. Nhöng ñoâi maét oâng ta coù veû nhìn trong khoâng gian. Boùng aáy ñi mau ngang qua toâi, böôùc leân moät gioùng suoái phuùn thaïch noùng boûng, roài bieán maát daïng treân söôøn nuùi phía beân kia. Ñieàu maø toâi vöøa thaáy laøm cho toâi trôû neân toø moø vaø taùo baïo, toâi beøn quyeát ñònh thöû xem toâi coù theå chòu ñöïng noåi baàu khoâng khí ôû choã maø vò Thaàn Löûa aáy vöøa ñi qua hay khoâng. Nhöng toâi vöøa ñeán khoâng ñaày ba chuïc böôùc caùch choã maø toâi thaáy oâng ta xuaát hieän laàn ñaàu tieân thì ñaõ bò ñaåy lui vaø doäi ngöôïc bôûi moät luoàng hôi ñoäc nhö oân dòch suyùt laøm toâi cheát ngaït. Khoán naïn! Töø ñoù ñeán nay toâi thöôøng xuyeân khaïc ra maùu!

Maïc Vaân noùi:

– Linh Ñoâng, chaéc anh ñang nghó raèng vò Thaàn Löûa naøy haún phaûi laø Zanoni?

Caû nhoùm ñaõ leân tôùi ñænh nuùi, vaø caûnh töôïng dieãn ra tröôùc maét hoï thaät huøng vó khoân taû. Töø mieäng nuùi löûa, moät coät khoùi ñen nhö möïc boác leân cao vuùt roài toûa


ra khaép vuøng ñeán taän chaân trôøi. Töø beân trong ñaùm khoùi voït ra muoân nghìn tia löûa ñoû töôïng hình raát ñeïp, gioáng nhö moät choùp loâng chim tró khoång loâ coù ñuû maøu saéc. Nhöõng tia löûa ñoû chieáu saùng röïc caû moät vuøng chung quanh. Moãi taûng ñaù, moãi neáp nhaên vaø goà gheà loài loõm cuûa söôøn nuùi ñeàu phaùt ra nhöõng boùng ñen aån hieän chaäp chôøn döôùi ngoïn löûa laáp loaùng, troâng raát linh ñoäng döôùi muoân ngaøn saéc thaùi tuyeät vôøi. Nhöõng luoàng khoùi dieâm sinh vaø löu hoaøng kheùt ngheït caøng laøm taêng theâm veû khuûng khieáp ruøng rôïn cuûa phong caûnh ñaëc bieät naøy.

Nhöng ôû chung quanh ngoïn nuùi löûa laø moät boái caûnh hoaøn toaøn khaùc haún. Voøm trôøi roäng lôùn bao la, moät maøu xanh dôøn ñeàu ñaën, vaø nhöõng ngoâi sao laáp laùnh chieáu raïng ngôøi, phaûn aûnh moät söï yeân tónh traàm laëng, huøng traùng, vó ñaïi cuûa thieân nhieân.

Hai ngöôøi du khaùch vöøa ngaém nhìn phong caûnh, vöøa phaäp phoàng hoài hoäp laéng tai nghe nhöõng tieáng gaàm laøm rung chuyeån maët ñaát döôùi chaân hoï, cuøng vôùi muoân nghìn tieáng ñoäng vaø aâm thanh lôùn nhoû xuaát phaùt töø trong nhöõng hang vöïc toái ñen vaø saâu thaúm khoân löôøng taän trong ruoät Traùi Ñaát.

Thình lình, gioáng nhö moät quaû ñaïn baén ra töø moät khaåu ñaïi baùc, moät khoái ñaù khoång loà töø trong hoïng nuùi löûa khaïc ra, phoùng leân ñeán haøng traêm thöôùc cao treân khoâng gian, roài rôi xuoáng söôøn nuùi ñaù vôùi moät


tieáng ñoäng chaùt chuùa kinh hoàn! Khoái ñaù vôõ ra laøm muoân nghìn maûnh vuïn nhaûy nhoùt quanh söôøn nuùi vôùi nhöõng tieáng rít nghe rôïn ngöôøi vaø phaùt ra nhöng ñoám löûa nhoû xeït veà moïi höôùng. Moät trong nhöõng maûnh ñaù aáy, lôùn hôn nhöõng maûnh vuïn khaùc, rôi xuoáng gaàn hai ngöôøi du khaùch, chæ caùch choã hoï ñöùng chöøng vaøi thöôùc.

Maïc Vaân keâu leân moät tieáng haõi huøng, coøn Linh Ñoâng thì nín thôû vaø run leân vì sôï haõi. Ngöôøi höôùng daãn keâu leân:

– Khoán naïn thaät! Xin hai vò xuoáng nuùi ngay cho, khoâng neân chaäm treã! Haõy ñi theo toâi, mau leân!

Noùi xong, ngöôøi höôùng daãn vaø ngöôøi daân queâ cuøng vaét gioø leân coå chaïy nhö bay xuoáng nuùi. Maïc Vaân cuõng chaïy theo saùt hoï. Coøn Linh Ñoâng duø chöa kòp hoaøn hoàn cuõng phaûi hoái haû chaïy theo sau. Nhöng hoï vöøa chaïy ñöôïc chöa bao xa thì moät luoàng khoùi ñen khoång loà laïi töø trong mieäng nuùi löûa phun ra cuøng vôùi moät tieáng noå long trôøi lôû ñaát. Luoàng khoùi töø töø haï xuoáng thaáp, ñuoåi theo kòp nhöõng du khaùch, bao truøm laáy hoï, vaø bao phuû khaép neàn trôøi.

Trong khoaûnh khaéc taát caû ñeàu ñaém chìm trong moät böùc maøn ñen daøy ñaëc. Xuyeân qua boùng toái coù nhöõng tieáng goïi cuûa ngöôøi höôùng daãn töø ñaèng xa coøn voïng laïi, roài lieàn bò khoûa laáp bôûi tieáng ruù kinh hoàn cuûa nuùi löûa vaø nhöõng tieáng gaàm trong loøng ñaát.


Linh Ñoâng döøng laïi. Anh ta ñaõ bò laïc loái vaø maát lieân laïc vôùi Maïc Vaân vaø ngöôøi höôùng daãn. Anh ta trô troïi moät mình, laïc loõng bô vô vôùi boùng toái vaø sôï haõi...

Laøn khoùi ñen tan daàn, aùnh löûa ñoû laïi hieän ra chaäp chôøn khi môø khi toû xuyeân qua böùc maøn khoùi. Côn xuùc ñoäng ñaõ qua, Linh Ñoâng beøn tieáp tuïc chaïy xuoáng. ÔÛ phía döôùi, anh ta nghe ra gioïng cuûa Maïc Vaân ñang goïi, nhöng anh ta khoâng coøn nhìn thaáy boùng daùng Maïc Vaân ñaâu nöõa.

Thình lình, anh ta laéng tai nghe, döôøng nhö coù moät tieáng gaàm ruøng rôïn keùo daøi vaø coù veû nhö moãi luùc moät lôùn daàn. Anh ta ngöøng laïi vaø quay ñaàu veà phía sau ñeå tìm hieåu lyù do: thì ra doøng phuùn thaïch loûng vaø ñoû nhö löûa ñaõ traøn leân mieäng nuùi vaø chaûy tuoân xuoáng boán phía söôøn nuùi nhö nöôùc vôõ bôø. Gioøng suoái löûa aáy chaûy xuoáng thaät nhanh vaø nhö coá ñuoåi theo Linh Ñoâng beùn goùt. Hôi noùng cuûa noù toûa ra taït vaøo maët anh ta caøng luùc caøng noùng hôn. Sau moät thoaùng suy nghó raát nhanh, anh ta lieàn nhaûy taït qua moät beân vaø vôùi hai tay baùm chaët laáy moät taûng ñaù lôùn nhoâ ra ôû phía treân, roài töø töø treøo leân. Doøng phuùn thaïch chaûy lan traøn chung quanh vaø döôùi chaân anh ta, laøm thaønh moät con suoái löûa chaûy giöõa taûng ñaù anh vöøa treøo leân vôùi con ñöôøng moøn duy nhaát ñöa xuoáng chaân nuùi. Theá laø anh ta bò hoaøn toaøn coâ laäp!


Khoâng theå ñi xuoáng chaân nuùi ñöôïc nöõa, anh ta khoâng coøn caùch naøo khaùc hôn laø ñi ngöôïc trôû leân choã mieäng nuùi löûa ñeå tìm moät con ñöôøng khaùc. Anh ta tieán ñeán gaàn mieäng nuùi trong phaïm vi maø baàu khoâng khí chöa bò nhieãm hôi ñoäc cuûa chaát löu huyønh, cho pheùp anh ta tieán böôùc moät caùch an toaøn. Roài anh ta phoùng taàm maét xuoáng döôùi chaân nuùi ñeå coá tìm daáu hieäu cuûa moät con ñöôøng vaø traùnh nhöõng choã maø doøng suoái phuùn thaïch coù theå chaûy qua. Keá ñoù, vôùi moät böôùc ñi mau leï, vöõng chaéc, anh ta vöôït qua nhöõng ñoáng tro taøn coøn chaùy nguùn nhöng lieàn tan vuïn döôùi chaân anh ta.

Anh ta ñaõ ñi ñöôïc chöøng naêm chuïc thöôùc thì boãng nhieân phaûi ngöøng laïi. Moät côn sôï haõi khoân taû, khoâng theå giaûi thích, thình lình xaâm chieám laáy anh ta. Toaøn thaân vaø töù chi run raåy, anh ta caûm thaáy nhö bò teâ lieät vaø saép cheát. Côn sôï seät naøy thaät laø voâ lyù, vì ñöôøng ñi coù veû deã daøng vaø chaéc chaén, khoâng coù moät chöôùng ngaïi naøo tröôùc maét vaø khoâng coù moät nguy cô naøo coù theå xaûy ñeán. Trong côn hoaûng sôï, troáng ngöïc anh ta ñaùnh lieân hoài, ñoâi maét giöông to leân, traùn toaùt moà hoâi laïnh, vaø ñöùng söõng nhö trôøi troàng. Roài anh ta nhìn thaáy xuaát hieän phía tröôùc maët, caùch ñoù moät quaõng, moät boùng ñen khoång loà, moät phaàn gioáng nhö hình ngöôøi, nhöng cao lôùn hôn nhieàu, vaø coù veû lôø môø khoâng roõ neùt, nhöng troâng thaät ruøng rôïn.


Trong khi ñoù, aùnh saùng choùi loøa cuûa nuùi löûa cuõng chieáu leân moät nhaân vaät khaùc ñang ñöùng yeân moät choã vaø khoâng cöû ñoäng, gaàn beân caùi boùng khoång loà luùc naõy. Ngöôøi quan saùt coù theå nhaän ra söï töông phaûn giöõa hai nhaân vaät ñoù: aáy laø moät ngöôøi vaø caùi boùng.

Chæ trong giaây phuùt, Linh Ñoâng ñaõ yù thöùc ñöôïc caûnh töôïng aáy. Moät luoàng khí dieâm sanh löu hoaøng thöù hai, xoaùy nhanh nhö con troát vaø ñaëc hôn luoàng thöù nhaát, laïi saø xuoáng söôøn nuùi. Khoâng bieát vì aûnh höôûng cuûa luoàng hôi ñoäc hay cuûa côn sôï haõi khuûng khieáp vöøa roài maø Linh Ñoâng caûm thaáy choaùng vaùng, toái taêm caû maët muõi vaø sau moät coá gaéng tuyeät voïng ñeå thôû hít khí trôøi, anh ta laûo ñaûo vaø teù ngaõ xuoáng ñaát, baát tænh nhaân söï.

192

CHÖÔNG NAÊM

ÑÒNH MEÄNH

Lôøi khaån nguyeän – Söï choïn löïa cuûa Linh Ñoâng – Sieâu nhaân cuõng luïy vì tình – Kieàm Maâu xuaát hieän

– Löôõi göôm oan nghieät – Hai ñònh meänh

Lôøi khaån nguyeän

Maïc Vaân vaø hai ngöôøi ñoàng haønh ñaõ veà ñeán nôi moät caùch an toaøn, vaø lieàn nghó ñeán Linh

Ñoâng khi hoï ñaõ hoaøn hoàn vaø laáy laïi hôi thôû. Nhöng thôøi gian troâi qua vaãn khoâng thaáy Linh Ñoâng trôû veà, Maïc Vaân ñaõ baét ñaàu caûm thaáy lo ngaïi. Anh ta ñeà nghò quay trôû laïi ñeå tìm baïn, vaø sau cuøng, sau khi ñaõ höùa traû tieàn thuø lao raát haäu, anh ta thuyeát phuïc ñöôïc ngöôøi höôùng daãn ñi theo mình.

Chaân nuùi roäng raõi baèng phaúng, vaø vôùi caëp maét kinh nghieäm cuûa mình, ngöôøi höôùng daãn coù theå phaân bieät roõ raøng moïi vaät töø ñaèng xa. Hoï chöa ñi ñöôïc bao xa thì thaáy coù hai boùng ñen töø xa böôùc ñi chaäm raõi veà phía hoï. Khi hai boùng aáy ñeán gaàn, Maïc Vaân nhaän ra hình daùng cuûa Linh Ñoâng. Anh ta lieàn quay laïi ngöôøi höôùng daãn vaø keâu leân:

– Laïy trôøi! Anh aáy ñaõ veà ñöôïc kia roài!

Ngöôøi höôùng daãn keâu to leân moät caùch run raåy:


– OÂ kìa! Laï thaät! Ngöôøi kia coù daùng daáp gioáng y nhö vò Thaàn Löûa maø toâi ñaõ gaëp laàn tröôùc. Ñuùng laø oâng ta roài! Nhöng hoâm nay sao göông maët oâng ta laïi gioáng nhö moät ngöôøi thöôøng?

Trong khi Linh Ñoâng maët maøy taùi nhôït, meät laû vaø im laëng, chæ vaãy tay ñaùp laïi tieáng reo möøng cuûa Maïc Vaân, thì boãng nghe gioïng noùi cuûa Zanoni:

– AØ, anh baïn ngöôøi Anh! Toâi coù noùi vôùi baïn anh raèng chuùng toâi seõ gaëp nhau ñeâm nay. Anh thaáy khoâng? Anh khoâng theå laøm cho toâi “lôû boä” ñöôïc.

Maïc Vaân noùi laép baép trong côn hoang mang vaø ngaïc nhieân toät ñoä:

– Nhöng laøm sao...? Nhöng... ôû ñaâu? – Toâi gaëp baïn anh ñang naèm soùng söôït treân maët

ñaát, vôùi nhöõng luoàng hôi ñoäc töø hoïng nuùi boác ra traøn ngaäp chung quanh. Toâi ñaõ vöïc oâng ta ra choã thoaùng khí, vaø nhôø toâi ñaõ quen soáng ôû vuøng nuùi neân toâi ñaõ cöùu ñöôïc anh ta tænh daäy. Caâu chuyeän laø nhö theá! Anh thaáy khoâng? Neáu khoâng coù lôøi öôùc heïn cuûa toâi maø caùc anh muoán traùnh neù thì giôø naøy baïn anh chæ coøn laø moät caùi xaùc khoâng hoàn. Chæ chaäm moät phuùt nöõa thoâi laø hôi ñoäc ñaõ ngaám vaøo cô theå. Thoâi, xin chaøo caùc anh! Chuùc caùc anh nguû ngon giaác vaø coù nhieàu moäng ñeïp!

Linh Ñoâng ñeán baáy giôø môùi môû mieäng laàn ñaàu tieân, vaø noùi trong côn xuùc ñoäng:


– Nhöng, hôõi aân nhaân cuûa toâi! Anh khoâng boû chuùng toâi ñaáy chöù? Anh coù trôû laïi vôùi chuùng toâi khoâng?

Zanoni suy nghó, roài keùo Linh Ñoâng ra moät choã vaéng vaø noùi rieâng moät caùch nghieâm troïng:

– Chuùng ta caàn gaëp laïi nhau moät laàn nöõa ngay trong ñeâm nay. Anh phaûi töï quyeát ñònh laáy soá phaän cuûa anh tröôùc nöûa ñeâm. Toâi bieát raèng anh ñaõ laøm nhuïc ngöôøi con gaùi maø anh noùi raèng anh yeâu. Neáu anh bieát hoái haän thì chöa phaûi laø quaù treã. Anh ñöøng hoûi yù kieán baïn anh. Anh ta coù lyù trí toát vaø bieát lo xa, nhöng luùc naøy khoâng phaûi laø luùc maø anh caàn söï caån thaän deø daët. Trong ñôøi coù nhöõng luùc maø ngöôøi ta caàn phaûi ñeå cho tình caûm, chöù khoâng phaûi lyù trí, quyeát ñoaùn moïi vieäc, vaø anh ñang ôû vaøo moät trong nhöõng luùc ñoù. Toâi khoâng buoäc anh phaûi traû lôøi ngay baây giôø. Anh haõy ñònh tónh tinh thaàn vaø suy nghó chín chaén. Baây giôø laø möôøi giôø, anh coøn ñöôïc hai giôø nöõa. Tröôùc luùc nöûa ñeâm, toâi seõ trôû laïi vôùi anh.

Linh Ñoâng ñaùp: – Anh thaät khoù hieåu! Toâi muoán giao phoù cuoäc ñôøi

toâi cho anh, vaø nhöõng gì toâi ñaõ thaáy toái nay ñaõ laøm cho toâi queân maát hình aûnh Kieàu Dung. Moät söï mong muoán coøn noàng nhieät hôn caû tình yeâu ñang böøng chaùy trong quaû tim toâi. Ñoù laø loøng mong öôùc khoâng gioáng nhö nhöõng ngöôøi khaùc, vaø vöôït leân cao hôn nhöõng ñoàng loaïi cuûa toâi; mong öôùc ñöôïc bieát vaø chia


seû nhöõng bí aån trong cuoäc ñôøi cuûa anh, mong öôùc ñöôïc hieåu bieát moät khoa hoïc huyeàn bí sieâu ñaúng, vaø sôû ñaéc moät quyeàn naêng sieâu nhieân phi phaøm. Toâi ñaõ choïn löïa nhaân danh toå phuï toâi, toâi khaån nguyeän anh vaø nhaéc nhôû lôøi cam keát cuûa anh. Xin anh haõy dìu daét, höôùng daãn toâi vaøo ñöôøng ñaïo, thaâu nhaän toâi laøm ñeä töû, laøm keû noâ leä cuûa anh. Ñöôïc nhö vaäy, toâi seõ töø boû ngay töùc khaéc vaø khoâng moät lôøi than tieác, ngöôøi ñaøn baø maø tröôùc khi ñöôïc bieát anh toâi ñaõ muoán tranh chaáp vôùi taát caû moïi ngöôøi.

– Anh haõy suy nghó kyõ tröôùc khi choïn löïa. Moät beân laø Kieàu Dung vôùi moät toå aám gia ñình, moät ñôøi soáng eâm ñeàm haïnh phuùc. Coøn moät beân laø cuoäc soáng baáp beânh taêm toái, taêm toái ñeán noãi maét toâi cuõng khoâng nhìn thaáu suoát ñöôïc.

– Nhöng anh coù noùi vôùi toâi raèng neáu toâi cöôùi Kieàu Dung laøm vôï, toâi phaûi soáng cuoäc ñôøi bình thöôøng nhö moïi ngöôøi. Coøn neáu toâi töø choái ñieàu aáy, toâi coù theå ngöôõng voïng ñaït tôùi khoa phaùp moân vaø quyeàn naêng cuûa anh.

–Daïi doät! Khoa phaùp moân vaø quyeàn naêng khoâng ñem ñeán haïnh phuùc!

– Nhöng nhöõng ñieàu ñoù coøn hôn caû haïnh phuùc. Baây giôø, neáu toâi cöôùi Kieàu Dung, anh coù chòu laøm thaày toâi, laøm ngöôøi höôùng daãn toâi hay khoâng?

– Khoâng theå ñöôïc!


– Neáu vaäy, toâi xin töø boû naøng, toâi töø choái tình yeâu, töø choái haïnh phuùc. Hoan nghinh söï soáng coâ ñôn, vaø hoan nghinh söï thaát voïng, khoå ñau neáu ñoù laø nhöõng caùnh cöûa ñöa vaøo ñöôøng ñaïo nhieäm maàu.

– Toâi khoâng nhaän söï traû lôøi cuûa anh ngay baây giôø. Tröôùc möôøi hai giôø ñeâm, anh seõ traû lôøi vôùi toâi moät tieáng döùt khoaùt theá thoâi. Giôø xin taïm bieät.

Zanoni vaãy tay töø giaõ, ñi xuoáng con ñöôøng doác, vaø bieán maát daïng trong ñem toái. Linh Ñoâng trôû laïi choã baïn oâng ta ñöùng. Maïc Vaân nhìn thaúng vaøo maët baïn vaø nhaän thaáy moät söï thay ñoåi lôùn. Göông maët linh hoaït vaø do döï cuûa tuoåi treû ñaõ bieán maát, nhöôøng choã cho nhöõng neùt ñanh theùp, raén roûi vaø nghieâm khaéc. Môùi trong khoaûng thôøi gian ngaén coù moät giôø ñoàng hoà, göông maët aáy ñaõ maát heát caû söï töôi taén töï nhieân vaø döôøng nhö ñaõ mang daáu veát cuûa nhieàu naêm khaéc khoå.

Söï choïn löïa cuûa Linh Ñoâng

Khi hai ngöôøi Anh trôû laïi thaønh phoá Naples, hoï ñi qua nhöõng ñöôøng phoá vaéng veû döôùi aùnh

sao khuya. Moïi söï oàn aøo, naùo nhieät luùc ban ngaøy ñeàu ñaõ chaám döùt, vaø taát caû ñeàu ñaém chìm trong yeân laëng. Raûi raùc ñoù ñaây, naèm nguû soùng söôït beân haøng


hieân hay væa heø ôû caùc khu phoá ngheøo naøn lao ñoäng laø nhöõng keû du ñaõng vaø phieâu baït giang hoà thuoäc thaønh phaàn moät boä laïc du muïc thöôøng thaáy ôû vaøi xöù mieàn Nam AÂu chaâu.

Hai ngöôøi cöôõi ngöïa ñi trong im laëng, vì Linh Ñoâng coù veû nhö khoâng muoán nghe nhöõng caâu hoûi vaø lôøi phaåm bình cuûa baïn, coøn Maïc Vaân thì cuõng ñaõ meät moûi nhieàu sau cuoäc leo nuùi. Thình lình, moät tieáng chuoâng nhaø thôø vaêng vaúng töø xa voïng laïi baùo hieäu moät khaéc ñoàng hoà tröôùc nöûa ñeâm. Linh Ñoâng beøn böôùc ra khoûi côn mô moäng vaø ñöa maét nhìn chung quanh moät caùch baên khoaên.

Khi tieáng chuoâng vöøa döùt, coù tieáng voù ngöïa reo vang treân ñöôøng loä loùt ñaù, vaø töø moät con ñöôøng heïp töø phía beân phaûi thaáy xuaát hieän moät ngöôøi kî maõ. Khi ngöôøi naøy ñeán gaàn, Linh Ñoâng nhaän ra Zanoni. Maïc Vaân ngaïc nhieân hoûi baèng moät gioïng buoàn nguû:

– AÙi chaø, tieân sinh coøn gaëp laïi chuùng toâi vaøo giôø naøy sao?

Zanoni thuùc ngöïa ñi keøm beân Linh Ñoâng vaø ñaùp:

– Toâi vaø baïn anh coù chuyeän muoán noùi vôùi nhau. Nhöng seõ khoâng laâu. Coù leõ anh caàn veà khaùch saïn tröôùc.

Maïc Vaân kheõ chaøo lòch söï roài phoùng ngöïa ñi tröôùc.


– Baây giôø, anh ñaõ quyeát ñònh chöa?

– Toâi ñaõ coù quyeát ñònh. Tình yeâu vôùi Kieàu Dung ñaõ taét haún trong loøng toâi. Toâi quyeát ñònh töø boû naøng.

– Anh coù chaéc khoâng?

– Toâi ñaõ chaéc roài. Baây giôø, ñeán löôït phaàn thöôûng cuûa toâi.

– Phaàn thöôûng cuûa anh! Ngaøy mai, luùc chieàu toái anh seõ coù.

Zanoni thuùc ngöïa quay ñi, voù ngöïa loùe vaêng caùc ñoám löûa treân ñöôøng ñaù, roài bieán maát daïng trong boùng toái.

Trôû veà khaùch saïn, Linh Ñoâng coá gom laïi nhöõng tö töôûng cuûa anh ta. Nhöõng söï vieäc xaûy ra töø luùc ban chieàu, söï xuaát hieän cuûa caùi hình boùng khoång loà giöõa ñaùm khoùi löûa treân mieäng nuùi Veùsuve, söï gaëp gôõ laï luøng giöõa anh ta vôùi Zanoni ôû moät nôi maø, vôùi nhöõng phöông tieän di chuyeån thoâng thöôøng, hoï khoâng theå naøo gaëp nhau vaøo giôø ñoù ñöôïc. Taát caû nhöõng söï vieäc ñoù laøm cho taâm hoàn anh ta traøn ngaäp bao nhieâu noãi xuùc ñoäng baøng hoaøng. Moät ngoïn löûa thieâng aâm æ töø laâu, vöøa buøng chaùy trong loøng anh ta. Taát caû nhöõng hoaøi baõo cuûa quaù khöù, loøng tham voïng cuûa tuoåi treû, söï khao khaùt ñöôïc noåi danh treân laõnh vöïc ngheä thuaät, taát caû ñeàu tieâu tan nhö maây khoùi tröôùc moät söï mong öôùc maõnh lieät laø vöôït khoûi giôùi haïn söï hieåu bieát thoâng


thöôøng cuûa ngöôøi ñôøi, vaø ñaït tôùi caùi traïng thaùi taâm linh sieâu ñaúng, thoaùt tuïc maø ngöôøi laï maët kia döôøng nhö ñaõ naém vöõng.

Linh Ñoâng ñaõ noùi ñuùng söï thaät. “Tình yeâu ñaõ taét haún trong loøng anh ta.” Giöõa nhöõng caûm nghó loän xoän vaø phöùc taïp trong trí anh ta luùc aáy, khoâng coøn coù moät choã naøo yeân tónh thö thaùi ñeå cho tình yeâu cuûa theá gian coù theå sinh khôûi vaø phaùt trieån. Söï caûm höùng, nieàm höùng khôûi cuûa anh ta luùc aáy ñaõ hoaøn toaøn thoaùt tuïc. Anh ta saün loøng töø boû moïi ñieàu mong öôùc vaø duïc voïng cuûa traàn gian ñeå ñöôïc traûi qua moät giôø cuøng vôùi Zanoni ôû beân ngoaøi giôùi haïn cuûa theá giôùi höõu hình.

Sieâu nhaân cuõng luïy vì tình

Kieàu Dung vöøa töø nhaø haùt trôû veà nhaø. Meät moûi sau moät buoåi trình dieãn nhaïc kòch, naøng ngaû

mình treân chieác divan vaø suy nghó vaån vô.

Ba ngaøy tröôùc ñaây, Zanoni coù daën naøng haõy chuaån bò saün saøng chôø ñôïi moät bieán coá quan troïng, vaø ñeâm nay laø ñeâm cuoái cuøng, daàu vieäc gì xaûy ra, chaøng cuõng seõ ñeán gaëp naøng.

Ñoàng hoà ñieåm moät khaéc tröôùc nöûa ñeâm. Ngoài ñôïi ñaõ laâu, naøng saép söûa rôøi phoøng khaùch vaø söûa soaïn


ñi nguû. Boãng nghe coù tieáng voù ngöïa doàn daäp töø xa chaïy ñeán, ngöøng tröôùc nhaø roài coù tieáng goõ cöûa. Tim naøng ñaäp maïnh, nhöng moät gioïng quaù quen thuoäc ñaõ goïi teân naøng töø beân ngoaøi laøm naøng heát sôï ngay töùc khaéc. Naøng beøn ra môû cöûa.

Zanoni böôùc vaøo vôùi moät daùng ñieäu mau maén, nheï nhaøng, vaø noùi vôùi moät gioïng bieåu loä côn xuùc ñoäng:

– Kieàu Dung! Toâi ñeán vôùi coâ moät laàn nöõa ñeå giaûi cöùu cho coâ. Hoaøng thaân Veä Coâng saép ñeán ñaây vôùi boïn laâu la cuûa oâng ta. Coâ phaûi troán ñi vôùi toâi ngay baây giôø. Thôøi giôø ñaõ gaáp laém, khoâng theå chaàn chôø ñöôïc nöõa!

Chaøng vöøa noùi vöøa naém laáy baøn tay naøng moät caùch raát trìu meán vaø nhìn naøng baèng ñoâi maét van lôn. Kieàu Dung coøn ngôø ngôï chöa tin haún vaøo nhöõng gì vöøa nghe thaáy, beøn hoûi laïi:

– Troán ñi vôùi chaøng ö?

– Phaûi, troán ñi vôùi toâi ngay! Ñoù laø ñeå cöùu vaõn tieáng taêm vaø danh döï cho coâ, neáu khoâng thì coâ seõ maát heát taát caû.

Kieàu Dung vöøa noùi laép baép vöøa quay maët qua moät beân:

– Nhö vaäy, chaøng khoâng phaûi laø voâ tình ñoái vôùi toâi ö? Chaøng khoâng coøn muoán gaû toâi cho ngöôøi khaùc ö?


Zanoni im laëng, nhöng quaû tim chaøng ñaäp maïnh, ñoâi maù chaøng öûng hoàng, ñoâi maét chaøng chieáu long lanh moät tia saùng cuûa tình yeâu. Nhöng söï im laëng ñoù coù veû khaû nghi ñoái vôùi Kieàu Dung, naøng beøn noùi:

– Chaøng haõy noùi ñi!

– Voâ tình ö? Khoâng phaûi theá! Nhöng laøm sao toâi daùm noùi raèng toâi yeâu coâ!

Kieàu Dung bieán saéc, beøn ngoài xích ra xa hôn vaø noùi:

– Ñònh meänh cuûa toâi thì coù quan heä gì? Xin chaøng haõy ñeå maëc toâi. Toâi khoâng sôï moät söï nguy hieåm naøo caû. Cuoäc ñôøi toâi vaø danh döï cuûa toâi, toâi coù theå töï ñònh ñoaït laáy.

Zanoni noùi:

– Ñöøng noùi daïi doät nhö vaäy! Kìa, coâ haõy laéng tai nghe, con ngöïa cuûa toâi ñang hí vang leân, ñoù laø daáu hieäu baùo ñoäng nguy cô saép ñeán. Coâ haõy mau leân, keûo khoâng kòp nöõa.

Kieàu Dung noùi vôùi moät gioïng chua chaùt:

– Taïi sao chaøng lo ngaïi vieäc aáy? Chaøng ñaõ bieát roõ loøng toâi, chaøng ñaõ bieát raèng chaøng laøm chuû ñònh meänh cuûa toâi. Nhöng neáu chaøng chæ nhìn toâi moät caùch voâ tình, neáu toâi chæ laø moät keû caàu xin tình yeâu, roài chaøng laïi ñònh gaû toâi cho moät ngöôøi khaùc khoâng


heà yeâu toâi, thì hôõi oâi, ñoù môùi thaät laø ñieàu sæ nhuïc lôùn nhaát ñoái vôùi moät ngöôøi con gaùi! Thoâi, thaø chaøng cöù ñeå toâi cheát coøn hôn!

Zanoni keâu leân baèng moät gioïng ngheïn ngaøo:

– Saép nguy ñeán nôi roài, xin coâ ñöøng ñuøa vôùi thaàn cheát nöõa. Coâ khoâng theå naøo bieát ñöôïc laø coâ ñang ñoøi hoûi nhöõng gì ñaâu. Ñi mau thoâi!

Zanoni böôùc laïi gaàn, choaøng tay oâm ngang löng vaø xoác naøng daäy.

– Haõy ñi mau, Kieàu Dung! Ít nhaát naøng haõy tin nôi tình baïn cuûa toâi, danh döï cuûa toâi, vaø söï che chôû cuûa toâi!

Kieàu Dung noùi vôùi moät caùi nhìn ñaày traùnh moùc:

– Chöù khoâng phaûi laø tin nôi tình yeâu cuûa chaøng sao?

Caùi nhìn ñoù gaëp ngay caùi nhìn cuûa Zanoni, vaø coù moät söùc haáp daãn laï thöôøng. Chaøng caûm giaùc ñöôïc quaû tim Kieàu Dung ñang ñaäp beân caïnh quaû tim chaøng, vaø hôi thôû cuûa naøng löôùt nheï beân maù chaøng. Chaøng baát giaùc caûm thaáy caû ngöôøi run leân! Chaøng, moät Zanoni kieâu huøng, moät con ngöôøi kyø bí, coù ñaày ñuû baûn lónh, vaø döôøng nhö vöôït haún ra ngoaøi haøng nguõ nhaân loaïi! Nhöng roài chaøng cuõng run leân beân caïnh ngöôøi ñeïp! Chaøng beøn oâm sieát chaët laáy naøng, vaø trong moät tieáng


thôû daøi naõo nuoät vaø noàng aám, chaøng thì thaàm beân tai naøng:

– Kieàu Dung! Anh yeâu em!

Keá ñoù, Zanoni buoâng naøng ra vaø ñeå rôi mình xuoáng döôùi chaân naøng vaø noùi vôùi moät gioïng si tình:

– Baây giôø anh khoâng ra leänh nöõa. Anh caàu khaån em nhö ngöôøi ta thöôøng phaûi caàu khaån moät ngöôøi phuï nöõ. Töø khi nhaän ñöôïc caùi nhìn ñaàu tieân vaø nghe gioïng noùi ñaàu tieân cuûa em, anh ñaõ caûm thaáy coù moät moái lieân heä laï luøng giöõa ñònh meänh cuûa chuùng ta! Anh nhö bò choaùng vaùng vaø bò thu huùt ñeán gaàn em bôûi moät söùc maïnh voâ hình huyeàn bí. Anh ñaõ rôøi khoûi Naples ñeå traùnh gaëp maët em, nhöng hình aûnh cuûa em cöù theo anh vaø baùm saùt laáy anh. Nhieàu thaùng naêm ñaõ troâi qua, vaø caùi nhìn dòu daøng cuûa em vaãn luoân luoân soi saùng coõi loøng anh. Anh ñaõ trôû laïi vì anh thaáy em coâ ñôn hiu quaïnh trong ñôøi, vì anh bieát raèng coù nhieàu moái nguy ñang ñe doïa cuoäc ñôøi em, maø chæ coù anh môùi giaûi cöùu ñöôïc. Chính vì söï an toaøn vaø haïnh phuùc cuûa em maø anh ñaõ muoán cho em keát hoân vôùi moät ngöôøi coù ñuû ñieàu kieän hôn anh ñeå laøm cho em ñöôïc sung söôùng. Kieàu Dung ôi! Em khoâng theå bieát raèng anh yeâu em ñeán möùc naøo!

Khoâng moät ngoân töø naøo coù theå dieãn taû heát söï sung söôùng troïn veïn vaø tuyeät ñoái traøn ngaäp coõi loøng


cuûa naøng ca só luùc aáy. Ngöôøi ñaøn oâng aáy, maø naøng nghó raèng quaù kieâu kyø vaø bí hieåm ñeå coù theå yeâu, nay ñang ôû beân caïnh naøng, nhoû nhoi vaø khieâm toán hôn caû nhöõng ngöôøi maø naøng ñaõ coi thöôøng vaø khinh bæ. Naøng vaãn im laëng, nhöng ñoâi maét naøng noùi raát nhieàu vôùi chaøng. Roài sau cuøng, döôøng nhö naøng nhaän ra raèng trong loøng naøng luùc ñoù tình yeâu thöôøng tình cuûa theá gian ñaõ laán aùt tình yeâu lyù töôûng, naøng beøn quay trôû veà vôùi söï deø daët thoâng thöôøng cuûa moät taâm hoàn trong saïch vaø ñöùc haïnh. Naøng khoâng daùm vaø cuõng khoâng nghó ñeán vieäc hoûi chaøng caâu maø naøng ñaõ hoûi Linh Ñoâng moät caùch khoâng chuùt do döï; nhöng roài ñoät nhieân naøng caûm thaáy moät caûm giaùc teû laïnh trong taâm hoàn..., moät aán töôïng raèng coøn coù moät böùc raøo ngaên caùch giöõa chaøng vôùi naøng. Naøng beøn noùi nhöng maét nhìn xuoáng ñaát:

– Zanoni, chaøng ñöøng baûo em ñi troán vôùi chaøng, ñöøng duï doã em ñi vaøo caïm baãy vaø hoå theïn. Chaøng muoán che chôû em thoaùt khoûi tay nhöõng keû khaùc, nhöng tröôùc heát xin haõy che chôû em thoaùt khoûi tay chaøng!

Zanoni ñaùp moät caùch dòu daøng:

– Em ôi! Sao em coù theå nghó raèng anh ñoøi hoûi ôû em moät söï hy sinh naøo, vaø caøng khoâng theå coù söï hy sinh lôùn nhaát maø moät ngöôøi ñaøn baø coù theå hieán daâng cho tình yeâu? Vaøo giôø phuùt naøy, anh ñaõ xem


em nhö vôï anh, hôïp nhaát vôùi anh ñôøi ñôøi kieáp kieáp bôûi taát caû moïi moái lieân heä, moïi lôøi theä nguyeän coù theå taêng cöôøng vaø thaùnh hoùa tình yeâu giöõa ñoâi ta. Than oâi! Ngöôøi ta ñaõ haï thaáp tình yeâu döôùi maét em, neáu em chöa bieát raèng tín ngöôõng cuõng laø moät yeáu toá ñeå giöõ cho tình yeâu ñöôïc vöõng beàn, tröôøng cöûu. Ñeå naém vöõng tình yeâu, nhöõng keû si tình luoân tìm kieám taát caû nhöõng söï raøng buoäc coù theå baûo ñaûm söï tröôøng cöûu vaø an toaøn cho moái tình cuûa hoï. Nhöng Kieàu Dung ôi! Em ñöøng khoùc nöõa, tröø phi em cho anh caùi quyeàn thieâng lieâng laø ñöôïc chuøi ñi nhöõng gioït leä ñoù baèng nuï hoân cuûa anh!

Göông maët ñeïp cuûa naøng khoâng coøn quay sang choã khaùc nöõa, maø naøng ñaõ ngaû ñaàu leân vai Zanoni, vaø khi ñoù, ñoâi moâi cuûa hai keû si tình ñaõ gaëp nhau vaø quaán chaët laáy nhau trong moät nuï hoân noàng chaùy... Taát caû nhöõng gì laø nguy hieåm, laø cuoäc ñôøi theá gian, taát caû ñeàu tieâu tan trong söï queân laõng.

Thình lình, Zanoni buoâng naøng ra moät caùch phuõ phaøng:

– Em coù nghe tieáng gioù than thôû reàn ræ vaø lòm cheát ôû beân heø chaêng? Cuõng nhö ngoïn gioù aáy, caùi quyeàn naêng maø anh coù tröôùc ñaây ñeå giaûi cöùu em, baûo veä em, tieân tri ñöôïc nhöõng côn gioâng toá saép ñeán trong cuoäc ñôøi em..., thì nay anh ñaõ maát heát caû! Nhöng coù quan heä gì chöù? Thoâi, ta haõy ñi mau! Vaø mong raèng tình


yeâu seõ thay theá cho söï maát maùt cuûa taát caû nhöõng gì maø vì noù anh ñaõ daùm hy sinh troïn veïn. Ñi, haõy ñi mau!

Kieàu Dung khoâng do döï nöõa. Naøng khoaùc aùo tôi leân vai, thu goïn maùi toùc daøi. Chæ trong choác laùt, naøng ñaõ saün saøng.

Thình lình coù moät tieáng ñoäng kinh hoàn vang doäi ôû choã cöûa lôùn. Zanoni vöøa keâu leân moät tieáng haõi huøng thaát thanh vöøa chaïy ra tröôùc cöûa:

– Treã roài! Toâi thaät khôø daïi quaù! Thoâi, treã maát roài!

Nhöng chaøng lieàn bò moät toaùn ngöôøi voõ trang ñaåy lui laïi, vaø trong phuùt choác gian phoøng ñaõ traøn ngaäp nhöõng keû baát haûo, taát caû ñeàu mang maët naï ñen vaø mang ñaày ñuû khí giôùi.

Hai ñöùa trong boïn ñaõ naém laáy tay Kieàu Dung. Nhöõng tieáng keâu cöùu cuûa naøng voïng ñeán tai Zanoni. Chaøng beøn xoâng tôùi, Kieàu Dung coøn nghe chaøng thoát ra nhöõng lôøi giaän döõ baèng moät thöù thoå ngöõ cuûa nöôùc ngoaøi, vaø thaáy boïn coân ñoà chóa nhöõng muõi göôm tua tuûa vaøo ngöïc chaøng. Naøng ngaát lòm trong sôï haõi.

Khi tænh daäy, naøng töï thaáy mình bò troùi, boû naèm trong moät coã xe ngöïa chaïy raát mau. Beân caïnh naøng, moät ngöôøi ñeo maët naï ngoài im laëng. Coã xe ngöøng tröôùc coång lôùn cuûa moät toøa nhaø aâm u. Nhöng caùnh cöûa môû ra laëng leõ, khoâng moät tieáng ñoäng. Moät caàu


thang lôùn döôùi aùnh ñeøn saùng tröng hieän ra tröôùc maét naøng. Naøng ñaõ loït vaøo toøa laâu ñaøi cuûa hoaøng thaân Veä Coâng.

Kieàm Maâu xuaát hieän

Kieàu Dung bò ñöa vaøo moät gian phoøng trang hoaøng loäng laãy vaø naøng ôû ñoù moät mình. Tö

töôûng ñaàu tieân ñeán vôùi naøng laø Zanoni. Chaøng coøn soáng chaêng? Chaøng coù ñöôïc an toaøn chaêng tröôùc nhöõng muõi göôm cuûa boïn coân ñoà? Chaøng, nguoàn an uûi môùi cuûa naøng, aùnh saùng môùi cuûa cuoäc ñôøi naøng, laø chuùa teå vaø cuõng laø ngöôøi tình cuûa naøng!

Naøng khoâng coù töï do ñeå suy nghó ñöôïc bao laâu. Naøng nghe coù tieáng chaân ngöôøi böôùc ñeán gaàn gian phoøng. Naøng lui laïi do phaûn öùng töï nhieân nhöng khoâng sôï seät. Moät söï can ñaûm döôøng nhö khoâng phaûi cuûa naøng, vì tröôùc ñoù naøng khoâng heà coù bao giôø, boãng loùe saùng trong ñoâi maét naøng vaø laøm cho toaøn thaân naøng coù moät söùc duõng maõnh laï thöôøng. Soáng hay cheát naøng cuõng nguyeän moät loøng chung thuûy vôùi Zanoni! Nhö theá, naøng coù theâm moät lyù do ñeå baûo toaøn danh döï.

Caùnh cöûa môû, hoaøng thaân Veä Coâng böôùc vaøo trong moät boä y phuïc ñeïp loäng laãy. OÂng ta tieán tôùi vôùi moät nuï cöôøi nöûa mieäng vaø noùi:


– Ngöôøi ñeïp baát trò! Toâi mong raèng naøng khoâng quaù nghieâm khaéc ñoái vôùi caùch toû tình hôi taùo baïo cuûa toâi.

OÂng ta vöøa noùi vöøa ñònh naém laáy tay naøng, nhöng thaáy naøng thoái lui veà phía sau, oâng ta beøn noùi tieáp:

– Coâ neân bieát raèng coâ ñang ôû trong tay cuûa moät ngöôøi khoâng heà do döï trong vieäc theo ñuoåi baát cöù ngöôøi ñaøn baø naøo. Ngöôøi tình cuûa coâ daàu coù baûn lónh khaù cao cuõng khoâng theå giaûi cöùu cho coâ ñöôïc. Nay coâ ñaõ thuoäc veà toâi, nhöng thay vì laøm chuû, toâi xin ñöôïc pheùp laøm keû noâ leä cho coâ thoâi.

Kieàu Dung ñaùp vôùi moät gioïng nghieâm nghò ñanh theùp:

– OÂng ñöøng noùi lôùn loái voâ ích. Trong tay oâng ö? Toâi khoâng phaûi ôû trong tay oâng. Vaán ñeà soáng hay cheát vaãn laø trong tay toâi. Toâi khoâng muoán thaùch thöùc oâng, nhöng toâi khoâng heà bieát sôï ai caû.

Ñeán ñaây, Kieàu Dung ngöøng moät giaây vaø lieàn noùi tieáp vôùi moät veû maët trònh troïng vaø uy nghi khaùc thöôøng:

– Trong ñôøi coù nhöõng luùc maø söï maãn giaùc, linh caûm cho ngöôøi ta bieát tröôùc vieäc gì saép xaûy ra. Toâi bieát raèng toâi khoâng coù gì phaûi sôï, daàu raèng ôû taïi ñaây. Nhöng coøn oâng, hoaøng thaân Veä Coâng, oâng ñaõ töï chuoác laáy tai hoïa vaøo nhaø oâng. Toâi xin cho oâng bieát


tröôùc nhö vaäy maø ñeà phoøng.

Hoaøng thaân laáy laøm ngaïc nhieân veà söï nghieâm trang vaø baïo daïn cuûa ngöôøi nöõ ca só, ñieàu maø oâng ta khoâng theå ngôø tröôùc. Tuy nhieân, oâng ta khoâng phaûi laø ngöôøi deã bò doïa naït hoaëc lung laïc tinh thaàn. OÂng ta tieán ñeán gaàn Kieàu Dung vaø saép söûa ñaùp laïi lôøi naøng baèng moät gioïng si tình thaät söï hoaëc giaû taïo thì boãng nghe coù tieáng goõ cöûa phoøng khieán oâng ta hôi chöïng laïi.

Tieáng goõ cöûa laïi tieáp tuïc doàn daäp hôn, laøm hoaøng thaân böïc mình ñöùng daäy ra môû cöûa vaø hoûi moät caùch töùc toái raèng ai ñaõ daùm caõi lònh vaø quaáy raày oâng ta vaøo giôø naøy. Maïc Di loù vaøo boä maët taùi meùt, baên khoaên cuûa oâng ta ôû ngöôõng cöûa vaø noùi thaáp gioïng:

– Xin ñieän haï thöù loãi, coù moät ngöôøi laï maët xin gaëp ñieän haï raát gaáp. Theo nhöõng lôøi oâng ta noùi, toâi thaáy vieäc raát quan troïng neân ñaønh phaûi caõi lònh ñieän haï maø vaøo baåm laïi.

– Moät ngöôøi laï maët maø laïi ñeán vaøo giôø naøy! OÂng ta muoán noùi chuyeän gì, vaø taïi sao chuùng bay laïi ñeå cho oâng ta vaøo?

– OÂng ta quaû quyeát raèng moät nguy cô raát lôùn ñang ñe doïa taùnh maïng cuûa ñieän haï. Do nguoàn tin naøo maø oâng ta bieát nhö theá, oâng ta chæ noùi rieâng vôùi ñieän haï maø thoâi.


Hoaøng thaân chau maøy suy nghó vaø taùi maët. Keá ñoù, oâng ta laïi trôû vaøo phoøng, böôùc ñeán gaàn Kieàu Dung vaø noùi:

– Hôõi ngöôøi ñeïp ñaùng yeâu! Toâi khoâng muoán laïm duïng quyeàn haønh cuûa toâi chuùt naøo. Ñieàu toâi thích hôn laø ñeå töï nhieân cho tình thöông naåy nôû töï loøng coâ! Trong khi chôø ñôïi, coâ haõy bieát raèng ôû ñaây coâ laø moät nöõ chuùa, moät baø hoaøng thaät söï chöù khoâng chæ laø moät nöõ hoaøng taïm bôï nhö treân saân khaáu maø thoâi. Toâi xin taïm bieät coâ trong ñeâm nay! Chuùc coâ an giaác vaø coù nhöõng moäng laønh thuaän lôïi cho ñieàu mong öôùc cuûa toâi.

Noùi ñeán ñaây, oâng ta beøn böôùc ra khoûi phoøng. Moät luùc sau ñoù, nhöõng theå nöõ, naøng haàu ñöôïc goïi ñeán ñeå hoûi han saên soùc vaø phuïc dòch naøng. Nhöng naøng muoán ñöôïc yeân tónh ñeå suy tö moät mình, neân chæ trong choác laùt ñaõ cho boïn noâ tyø veà nghæ caû.

Trong khi ñoù, hoaøng thaân böôùc xuoáng caàu thang vaø ñi ra phoøng khaùch. Ngöôøi laï maët ñaõ ngoài ñôïi saün ôû ñoù. Göông maët ngöôøi khaùch laï coù nhöõng neùt ñaëc bieät, maøu da saäm chæ raèng oâng ta thuoäc veà moät gioáng ngöôøi phöông Ñoâng. Vaàng traùn cao vaø roäng, ñoâi maét oâng ta phoùng ra moät caùi nhìn saâu saéc döôøng nhö soi taän ñaùy loøng ngöôøi ñoái thoaïi. Hoaøng thaân phaûi traùnh caùi nhìn ñoù cuõng nhö ngöôøi ta traùnh moät vò quan toøa ñang thaêm doø nhöng yù nghó thaàm kín vaø toäi loãi trong loøng mình. Hoaøng thaân hoûi ngay:


– OÂng ñeán coù vieäc chi?

Ngöôøi khaùch laï ñaùp baèng moät gioïng dòu daøng vaø nghieâm nghò, coù pha laãn moät aâm thanh ngoaïi quoác:

– Hoaøng thaân Veä Coâng, toâi bieát roõ oâng thuoäc doøng doõi Veä Gia coù nhöõng vò toå phuï xöùng ñaùng, ñaõ töøng laäp neân nhöõng coâng traïng röïc rôõ oai huøng trong lòch söû nöôùc YÙ. Nhöng hoâm nay, toâi ñeán ñaây ñeå chieâm ngöôõng ngöôøi haäu dueä cuoái cuøng coøn soùt laïi cuûa moät doøng hoï ñaõ suy vong. Ngaøy mai, vaøo giôø naøy oâng seõ gaëp chuyeän ruûi ro nguy hieåm ñeán taùnh maïng. Tröø phi oâng bieát söûa ñoåi vaø hoaùn caûi cuoäc ñôøi oâng, tai naïn naøy thaät voâ phöông cöùu vaõn!

Hoaøng thaân hoûi vôùi söï ngaïc nhieân loä ra maët:.

– Theá naøy laø nghóa gì? OÂng ñeán ñaây ñeå haêm doïa toâi hay ñeå baùo cho toâi bieát moät nguy cô thaät söï saép ñeán? OÂng laø moät keû bòp bôïm hay moät ngöôøi baïn toát maø toâi chöa quen? OÂng haõy noùi thaät, vieäc nguy hieåm ñang ñe doïa ñeán taùnh maïng cuûa toâi ñoù laø vieäc gì?

Ngöôøi khaùch laï ñaùp:

– Zanoni vaø thanh kieám cuûa doøng hoï Veä.

Hoaøng thaân noùi vôùi moät nuï cöôøi khinh ngaïo:

– AØ, aø! Toâi cuõng ñaâ ñoaùn nhö theá ngay töø ñaàu. Vaäy ra oâng laø ngöôøi ñoàng loõa hay laø moät coâng cuï cuûa teân bòp bôïm lôïi haïi ñoù, tuy raèng hieän giôø oâng ta ñaõ


bò khuaát phuïc. Phaûi chaêng oâng ñeán ñaây ñeå noùi raèng neáu toâi traû töï do cho moät ngöôøi ñeïp naøo ñoù thì nguy cô kia seõ khoâng coøn?

– OÂng haõy xeùt ñoaùn toâi caùch naøo tuøy yù. Toâi nhìn nhaän laø toâi quen vôùi Zanoni. OÂng cuõng vaäy, oâng seõ bieát roõ baûn lónh cuûa oâng ta lôïi haïi ñeán ñaâu, nhöng ñeán khi ñoù thì ñaõ quaù treã vaø oâng seõ cheát khoâng kòp troái! Toâi muoán cöùu oâng, vì theá neân toâi ñeán ñeå baùo nguy cho oâng bieát. Chaéc oâng muoán bieát taïi sao? Ñeå toâi cho oâng bieát lyù do...

Theá roài, ngöôøi khaùch laï baét ñaàu noùi chuyeän veà moät vò toå phuï cuûa hoaøng thaân Veä Coâng, luùc ñöông thôøi ñaõ coù loøng ham muoán hoïc hoûi hieåu bieát veà khoa phaùp moân huyeàn bí. OÂng ta töøng ñi löu laïc giang hoà, roài gaëp moät vò ñaïo sö ôû moät xöù taän beân phöông Ñoâng, maø veà sau oâng ta toân laøm thaày ñeå xin thuï giaùo veà khoa huyeàn moân. Ñoù laø moät khoa hoïc bí truyeàn maø Hoäi Thaùnh La Maõ tuyeät ñoái ngaên caám vaø ñaøn aùp khuûng boá thaúng tay nhöõng moân ñoà cuûa hoï traûi qua nhieàu theá kyû. Sau nhieàu naêm vaéng maët vaø soáng ôû nöôùc ngoaøi moät thôøi gian raát laâu, oâng ta môùi trôû veà xöù cuøng vôùi Ñaïo sö Kieàm Maâu, laø thaày cuûa oâng ta. Ngöôøi khaùch laï noùi tieáp:

– Nhöõng baïn beø cuøng nhöõng ngöôøi quen thuoäc vôùi oâng ta tröôùc kia ñeàu laáy laøm voâ cuøng ngaïc nhieân maø nhaän thaáy raèng oâng ta vaãn giöõ nguyeân nhöõng neùt


maët töôi taén treû trung cuûa thôøi nieân thieáu, vaø theå xaùc cuøng dieän maïo oùng ta khoâng heà bò aûnh höôûng taøn phaù cuûa thôøi gian. Keå töø khi oâng ta veà xöù thì taøi saûn cuûa oâng ta caøng luùc caøng taêng theâm nhieàu. Nhöõng thaân baèng quyeán thuoäc cuøng nhöõng ngöôøi baø con xa töø traàn, ñeå laïi cho oâng ta nhöõng gia taøi to taùt, do ñoù oâng ta trôû neân giaøu lôùn. OÂng ta trôû neân baïn thaân cuûa caùc vò vöông giaû, vaø laø nhaø doanh nghieäp baäc nhaát cuûa nöôùc YÙ. OÂng ta ñaõ taïo ra theá löïc vöông giaû cuûa doøng hoï Veä maø ngaøy nay oâng laø ngöôøi haäu dueä cuoái cuøng. Nhöõng keá hoaïch lôùn lao ñaày tham voïng aùm aûnh oâng ta ngaøy ñeâm. Neáu oâng ta coøn soáng, nöôùc YÙ coù leõ ñaõ coù moät trieàu ñaïi môùi vaø doøng Veä Gia coù leõ ñaõ ngöï trò treân ngai vaøng. Ñoù laø moät ngöôøi huøng, coù thöøa ñôûm löôïc, yù chí vaø taøi naêng maø theá gian raát hieám coù. Nhöng nhöõng keá hoaïch vó ñaïi cuûa oâng ta laïi quaù lôùn vaø khoâng phuø hôïp vôùi nhöõng phöông tieän maø oâng ta saün coù. Daàu sao, oâng ta ñaõ toû ra laø moät ngöôøi moân ñeä xöùng ñaùng vôùi ñaïo phaùi huyeàn moân cuûa chuùng toâi, vaø xöùng ñaùng vôùi Ñaïo sö Kieàm Maâu maø oâng ñang nhìn thaáy tröôùc maët.

Hoaøng thaân Veä Coâng töø luùc ñaàu vaãn chaêm chuù nghe caâu chuyeän dò kyø cuûa ngöôøi khaùch laï, nghe ñeán caâu naøy beøn ngoài nhoåm daäy treân gheá baønh vaø noùi:

– Laùo khoeùt! OÂng laïi daùm phænh löøa toâi moät caùch traéng trôïn nhö theá sao? Saùu möôi naêm ñaõ troâi qua keå


töø ngaøy toå phuï toâi töø traàn, neáu ngöôøi coøn soáng ñeán giôø thì ngöôøi ñaõ thoï treân moät traêm hai möôi tuoåi. Coøn oâng, moät ngöôøi haõy coøn trai traùng khoûe maïnh, maø oâng laïi caû gan tuyeân boá raèng oâng soáng ñoàng thôøi vôùi toå phuï toâi? Nhöng oâng ñaõ laáy tin töùc sai! OÂng coøn chöa bieát raèng toå phuï toâi, tuy khoân ngoan vaø taøi gioûi treân moïi phöông dieän, nhöng vì quaù tin nôi moät keû bòp bôïm, ñaõ cheát khi ñang naèm treân giöôøng vaøo luùc maø nhöõng keá hoaïch khoång loà cuûa ngöôøi ñaõ saün saøng ñeå ñöôïc thöïc hieän, vaø Kieàm Maâu laø thuû phaïm trong vuï aùm saùt ñoù.

Ngöôøi khaùch laï ñaùp baèng moät gioïng u buoàn:

– Than oâi! Neáu oâng ta bieát nghe lôøi Kieàm Maâu, neáu oâng ta chòu döøng laïi cuoäc thöû thaùch cuoái cuøng vaø nguy hieåm nhaát cho ñeán khi hoaøn thaønh xong coâng phu tu luyeän moät caùch myõ maõn vaø tuyeät ñoái an toaøn, thì ngaøy nay toå phuï cuûa oâng ñaõ cuøng vôùi toâi ñaït tôùi coõi tröôøng sinh maø thaàn cheát khoâng bao giôø daùm ñeán. Toå phuï oâng ñaõ cöôõng laïi nhöõng lôøi khuyeân can thoáng thieát cuûa toâi, baát tuaân nhöõng lònh caám gaét gao nhaát cuûa toâi, vaø trong söï noùng naûy voäi vaøng cuûa moät taâm hoàn khao khaùt ñöôïc naém nhöõng bí quyeát maø ngöôøi traàn gian phaøm tuïc khoâng bao giôø bieát ñöôïc, oâng ta ñaõ cheát do chính söï daïi doät cuûa mình.

– Söï thaät laø toå phuï toâi bò ñaàu ñoäc vaø Kieàm Maâu ñaõ boû troán.


Ngöôøi khaùch laï ñaùp moät caùch kieâu haõnh:

– Kieàm Maâu khoâng boû troán. OÂng ta khoâng theå troán traùnh hieåm nguy vì töø laâu roài, ñoái vôùi oâng ta, söï hieåm nguy khoâng coøn coù theå xaâm phaïm ñöôïc nöõa. Chính moät ngaøy tröôùc khi Veä Haàu uoáng baàu kim ñôn maø oâng ta tin raèng seõ ñem laïi cho ngöôøi traàn gian söï tröôøng sinh baát töû, vaø thaáy raèng uy löïc cuûa toâi khoâng coøn gaây cho oâng ta moät aûnh höôûng naøo, toâi môùi ñaønh phoù maëc oâng ta cho ñònh meänh. Nhöng toâi raát quí meán toå phuï oâng, vaø toâi muoán cöùu maïng oâng laø haäu dueä cuoái cuøng cuûa doøng hoï Veä. OÂng ñöøng kình choáng laïi Zanoni. Ñöøng sa ngaõ theo nhöõng thoùi ñam meâ duïc laïc. Haõy döøng chaân laïi ngay beân bôø vöïc thaúm khi vaãn coøn kòp luùc. Treân vaàng traùn naøy, trong caëp maét naøy, toâi vaãn coøn nhaän ra daáu veát phaûn aûnh nhöõng ñöùc taùnh cao caû huy hoaøng cuûa doøng hoï Veä. OÂng coù haøm chöùa trong baûn thaân oâng nhöõng maàm moáng thieân taøi di truyeàn cuûa doøng doõi, nhöng nhöõng maàm moáng aáy laïi bò che laáp bôûi nhöõng thoùi hö taät xaáu raát teä haïi vaø quaùi aùc. Theo nhöõng ñònh luaät töï nhieân thì chæ coù ñieàu thieän môùi tröôøng toàn, coøn ñieàu aùc phaûi bò tieâu dieät. OÂng haõy khoân ngoan vaø gaéng laõnh hoäi nhöõng baøi hoïc töø lòch söû! Toâi ñaõ noùi taát caû nhöõng gì phaûi noùi. Giôø xin taïm bieät!

– Khoâng ñöôïc! OÂng khoâng theå ra khoûi nôi ñaây. Toâi muoán thöû thaùch caùi quyeàn naêng maø oâng ñaõ töï khoe


khoang khoaùc laùc! Chuùng bay ñaâu! Baét giöõ ngöôøi naøy laïi.

Hoaøng thaân vöøa keâu boïn gia nhaân vöøa ñöa tay chæ Kieàm Maâu. Nhöng oâng ta laáy laøm voâ cuøng ngaïc nhieân vaø sôï haõi khoân taû: gian phoøng khaùch ñaõ troáng trôn! Ngöôøi khaùch laï bí maät ñaõ bieán maát nhö moät boùng ma. Chæ coøn thaáy phaûng phaát moät laøn khoùi mòn, muøi thôm vaø moûng nhö söông löôùt nheï trong gian phoøng. Maïc Di hô haûi chaïy vaøo vaø keâu lôùn:

– Caáp cöùu ñieän haï, mau! Hoaøng thaân ñaõ teù ngaõ döôùi ñaát, baát tænh nhaân

söï. Trong nhieàu giôø sau ñoù, oâng ta döôøng nhö rôi vaøo

traïng thaùi meâ hoaûng. Khi tænh daäy, oâng ta baûo nhöõng ngöôøi haàu caän lui ra vaø ngöôøi ta nghe tieáng böôùc chaân oâng ta ñi baùch boä qua laïi raát laâu trong gian phoøng. Chæ ñoä moät giôø tröôùc khi môû maøn buoåi daï tieäc maø oâng ta ñaõ môøi Zanoni tham döï töø maáy hoâm tröôùc, oâng ta môùi trôû laïi traïng thaùi bình thöôøng.

Löôõi göôm oan nghieät

Sau cuoäc hoäi kieán vôùi Zanoni ñeâm aáy, Linh Ñoâng nguû moät giaác li bì vaø thöùc daäy raát treã.

Suoát buoåi saùng, anh ta chæ ngoài im laëng vaø suy nghó veà nhöõng bieán coá xaûy ñeán trong ñeâm tröôùc. Laàn laàn,


hình aûnh Kieàu Dung ñaõ trôû laïi trong trí anh ta. Anh ta ñaõ quyeát ñònh töø boû naøng, vaø tuy anh ta khoâng hoái haän veà vieäc ñoù, nhöng anh ta caûm thaáy baên khoaên vôùi yù nghó raèng moïi söï hoái tieác coù theå ñeán vôùi anh ta quaù treã.

Linh Ñoâng ñoät nhieân ñuùng daäy thay aùo, roài vôùi moät böôùc ñi lanh leï, anh ta tìm ñeán nhaø naøng ca só. Nhöng khi ñeán nôi thì ñaõ thaáy cöûa ñoùng then gaøi, trong nhaø vaéng laëng khoâng moät boùng ngöôøi. Ñôïi moät hoài laâu, anh ta ñaõ chaùn naûn saép söûa quay veà thì thaáy dì Neát cuõng vöøa töø treân ñöôøng loä ñang ñi tôùi. Baø vuù giaø cuõng keâu leân moät tieáng reo möøng khi nhaän ra Linh Ñoâng, nhöng sau ñoù caû hai ngöôøi ñeàu thaát voïng vì khoâng ai coù theå ñöa ra moät tin töùc gì hay moät lôøi giaûi thích thoûa ñaùng naøo veà bieán coá trong ñeâm vöøa qua.

Ñeâm aáy, dì Neát ñang nguû meâ thì bò thöùc giaác moät caùch ñoät ngoät bôûi moät tieáng ñoäng lôùn ôû taàng döôùi. Nhöng tröôùc khi baø ta coù theå ñònh tónh tinh thaàn ñeå ñi xuoáng xem vieäc gì xaûy ra thì Kieàu Dung ñaõ bò baét coùc ñem ñi roài! Baø ta chæ thaáy daáu veát beû khoùa ôû choã cöûa lôùn, vaø nghe ngöôøi laùng gieàng thuaät laïi raèng moät keû du ñaõng töø choã truù nguï ban ñeâm cuûa oâng ta döôùi gaàm caàu Chiaja ñaõ nhìn thaáy döôùi aùnh traêng khuya moät thieác xe song maõ, maø oâng ta nhaän ra laø cuûa hoaøng thaân Veä Coâng, ñi qua ñöôøng loä vaø sau ñoù


ñaõ trôû laïi theo höôùng ngöôïc chieàu vaøo luùc ñoä moät giôø saùng.

Nghe qua caâu chuyeän vôùi lôøi leõ maäp môø xen laãn nhöõng tieáng khoùc nöùc nôû cuûa baø vuù giaø, Linh Ñoâng ñoaùn bieát ngay vieäc gì ñaõ xaûy ra. Anh ta beøn töø giaõ dì Neát vaø chaïy ngay ñeán toøa nhaø laàu cuûa Zanoni. Taïi ñaây, anh ta nghe noùi laïi laø Zanoni tieân sinh ñaõ ñi döï tieäc taïi tö thaát cuûa hoaøng thaân Veä Coâng, vaø seõ veà treã trong ñeâm ñoù.

Linh Ñoâng ñöùng ngaån ngô, khoâng coøn bieát phaûi tin ai vaø phaûi laøm gì. Maïc Vaân cuõng ñaõ ñi chôi vaéng, khoâng coù maët ôû nhaø ñeå giuùp yù kieán cho anh ta. Anh ta caûm thaáy bò löông taâm caén röùt. Anh ta ñaõ coù cô hoäi giaûi thoaùt cho ngöôøi con gaùi maø anh ta thöông yeâu, nhöng anh ta ñaõ töø boû maát caùi cô hoäi ñoù. Nhöng taïi sao chính Zanoni cuõng bò thaát baïi? Taïi sao Zanoni laïi ñi döï tieäc taïi nhaø cuûa boïn aùc oân? Hay laø Zanoni chöa bieát vieäc gì vöøa xaûy ra? Neáu vaäy, coù neân caáp toác ñi ngay ñeå baùo cho oâng ta bieát vieäc naøy khoâng?

Tuy raèng thöôøng nhaät anh ta laø moät ngöôøi do döï khoâng quyeát ñoaùn, nhöng Linh Ñoâng voán laø moät ngöôøi raát can ñaûm. Anh ta quyeát ñònh ñi thaúng ñeán tö thaát cuûa hoaøng thaân Veä Coâng vaø neáu Zanoni bò thaát baïi trong söù maïng giaûi cöùu cho naøng ca só thì anh ta, Linh Ñoâng, seõ leân tieáng ñeå ñoøi traû töï do cho Kieàu Dung, naïn nhaân cuûa baïo löïc vaø uy quyeàn, ôû


ngay giöõa tieäc vaø tröôùc maët ñoâng ñuû caùc quan khaùch hoäi hoïp taïi tö gia cuûa hoaøng thaân Veä Coâng.

***

Cuoäc thaêm vieáng dò kyø, vaø söï ra ñi caøng dò kyø hôn nöõa cuûa Kieàm Maâu laøm cho hoaøng thaân

Veä Coâng voâ cuøng chaán ñoäng. Thaät vaäy, söï xuaát hieän cuûa nhaø ñaïo só naøy ñaõ laøm noåi baät moät khía caïnh khaùc veà baûn lónh cuûa Zanoni maø hoaøng thaân chöa heà bieát roõ. OÂng ta caûm thaáy lo ngaïi baên khoaên khi thaáy raèng oâng ta ñaõ ñöông ñaàu vaø khieâu khích moät keû tình ñòch voâ cuøng lôïi haïi.

Moät giôø tröôùc buoài daï tieäc, khi vöøa trôû laïi traïng thaùi bình thöôøng, oâng ta beøn saép ñaët keá hoaïch ñen toái maø oâng ta ñaõ döï tính töø tröôùc, nhöng baây giôø thì vôùi moät quyeát ñònh ñanh theùp hôn nöõa.

OÂng ta xeùt thaáy raèng caàn phaûi thuû tieâu ngay con ngöôøi kyø bí Zanoni ñeå baûo toaøn taùnh maïng cuûa mình. Vaû laïi, oâng ta ñaõ coù yù ñònh ñoù töø tröôùc, khi oâng ta môùi vöøa bieát raèng Zanoni laø tình ñòch cuûa mình, neân nhöõng lôøi caûnh caùo cuûa Kieàm Maâu laïi caøng laøm cho oâng ta quaû quyeát hôn nöõa trong yù ñònh ñen toái ñoù.

– Ta haõy thöû xem baûn lónh oâng ta tôùi ñaâu, ñeå xem khoa phaùp moân cuûa oâng ta coù trò noåi thöù thuoác ñoäc naøy khoâng!


OÂng ta vöøa thaàm nhuû nhö theá vôùi moät nuï cöôøi ñaày thaâm ñoäc, vöøa cho ngöôøi goïi Maïc Di ñeán ñeå baøn ñònh keá hoaïch.

Giôø khai maïc buoåi daï tieäc ñaõ ñeán, caùc quan khaùch ñaõ töïu hoïp ñoâng ñuû. Zanoni vöøa ñeán sau cuøng, khi taát caû chæ coøn ñôïi coù moät mình chaøng. Hoaøng thaân böôùc ra tieáp ñoùn chaøng vôùi moät nuï cöôøi xaõ giao, vaø Zanoni ñaùp leã baèng moät caâu noùi thaáp gioïng:

– Nhöõng ngöôøi gieo suùc saéc coù boïc chì khoâng phaûi luùc naøo cuõng ñöôïc.

Hoaøng thaân chau maøy vaø caén moâi, coøn Zanoni thì böôùc thaúng tôùi choã ñaùm ñoâng vaø ñöùng noùi chuyeän vôùi Maïc Di. Chaøng hoûi ngöôøi quaûn gia:

– Ai laø ngöôøi thöøa keá cuûa ñieän haï?

– Moät ngöôøi baø con xa beân hoï ngoaïi, coøn doøng hoï beân noäi thì tôùi ñieän haï ñaây laø döùt tuyeät, khoâng coøn ai nöõa.

– Ngöôøi thöøa keá coù maët trong buoåi tieäc hoâm nay khoâng?

– Khoâng! Vì oâng ta khoâng phaûi laø baïn thaân cuûa ñieän haï.

– Khoâng can gì. OÂng ta seõ tôùi ñaây vaøo ngaøy mai!

Maïc Di ngaïc nhieân nhìn chaøng, nhöng buoåi tieäc ñaõ baét ñaàu vaø quan khaùch ñaõ laàn löôït böôùc vaøo phoøng


aên. Trong soá quan khaùch cuûa hoaøng thaân Veä Coâng, ngoaøi ra nhöõng giôùi thöôïng löu trí thöùc boån xöù, coøn coù nhöõng khaùch quyù toäc ngoaïi quoác, laøm cho buoåi tieäc theâm phaàn haøo höùng vaø traùnh ñöôïc söï nhaøm chaùn cuûa nhöõng cuoäc hoäi hoïp thoâng thöôøng.

Hoâm aáy coù hai ngöôøi Phaùp thuoäc doøng quí toäc cuûa trieàu ñaïi cuõ, ñaõ löu vong ôû nöôùc ngoaøi khi Caùch maïng ñang baønh tröôùng khaép nôi trong xöù. Caùch noùi chuyeän hoaït baùt vaø traøo phuùng cuûa hoï coù veû phuø hôïp vôùi xaõ hoäi thöôïng löu nöôùc YÙ, voán öa thích caùch sinh hoaït hoàn nhieân khoâng kieåu caùch maø hoï xem nhö moät neáp soáng lyù töôûng.

Tuy nhieân, hoaøng thaân laïi toû ra ít noùi hôn moïi ngaøy, vaø trong nhöõng luùc maø oâng ta muoán laøm ra veû linh hoaït hay traøo phuùng, thì caâu chuyeän cuûa oâng ta vaãn coù moät caùi gì mieãn cöôõng, göôïng gaïo.

Traùi laïi, phong ñoä cuûa Zanoni hoaøn toaøn khaùc haún, bieåu loä moät coát caùch trang nhaõ töï nhieân vaø bình tónh do bôûi söï töøng traûi lòch laõm trong caùch giao thieäp vôùi caùc xaõ hoäi thöôïng löu. Bình nhaät chaøng khoâng phaûi laø ngöôøi ñaëc bieät vui tính; tuy vaäy, ít ai coù theå laøm ñöôïc nhö chaøng ñeå gaây baàu khoâng khí soâi noåi haøo höùng giöõa caâu chuyeän trong moät cuoäc hoäi hoïp sang troïng thuoäc loaïi naøy. Döôøng nhö chaøng coù moät thöù tröïc giaùc ñaëc bieät, chaøng coù theå laøm noåi baät töøng ñaëc tính hay khaû naêng troäi nhaát cuûa moãi vò thöïc khaùch,


vaø laøm cho moãi ngöôøi ñeàu coù theå tham döï vaø goùp phaàn haøo höùng vaøo caâu chuyeän thuù vò chung. Nhaát laø ñoái vôùi hai ngöôøi Phaùp, hoï laáy laøm voâ cuøng ngaïc nhieân maø thaáy chaøng coù moät söï hieåu bieát hoaøn toaøn thoâng suoát vaø tæ mæ veà nhöõng bieán chuyeån gay go nhaát dieãn ra taïi Paris hoaëc ôû nöôùc Phaùp, hay treân chính tröôøng AÂu chaâu noùi chung.

Chính vaøo luùc cuoäc noùi chuyeän ñang soâi noåi vaø buoåi tieäc ñang ñeán hoài haøo höùng thuù vò thì linh Ñoâng ñeán. Ngöôøi giöõ cöûa nhìn caùch trang phuïc cuûa Linh Ñoâng, ñaõ bieát ngay laø oâng ta khoâng coù trong soá thöïc khaùch ñöôïc môøi, beøn noùi raèng hoaøng thaân maéc baän khoâng theå bò quaáy raày vì baát cöù lyù do naøo.

Ñeán luùc ñoù, Linh Ñoâng môùi nhaän thaáy raèng caùi coâng vieäc maø anh töï nhaän laáy vaøo mình thaät laø laï luøng vaø khoù khaên nhö theá naøo. Anh ta do döï moät luùc, roài vöøa duùi vaøo tay ngöôøi gaùc cöûa moät ñoàng tieàn vaøng vöøa noùi raèng caàn gaëp tieân sinh Zanoni ñeå chuyeån giao moät thoâng ñieäp coù quan heä ñeán sinh maïng cuûa chaøng. Nhôø ñoù, anh ta ñöôïc böôùc vaøo saân, roài töø ñoù vaøo taän beân trong tö thaát.

Linh Ñoâng treøo leân thang laàu vaø nghe voïng laïi töø ñaøng xa nhöõng tieáng noùi cöôøi vang vang cuûa nhöõng thöïc khaùch. Ñeán cöûa phoøng aên, anh ta nhôø moät gia nhaân chuyeån moät thoâng ñieäp cho tieân sinh Zanoni. Ngöôøi gia nhaân vaøo thöa chuyeän. Zanoni nghe noùi coù Linh Ñoâng ñeán beøn quay sang noùi vôùi gia chuû:


– Xin ñieän haï thöù loãi cho toâi, coù moät ngöôøi baïn toâi teân Linh Ñoâng, ngöôøi Anh, maø chaéc laø ñieän haï coù nghe teân, ñang ñôïi toâi ôû ngoaøi. Chaéc laø coù vieäc khaån caáp neân anh ta môùi ñeán tìm toâi vaøo giôø naøy. Toâi chæ xin pheùp ñi ra trong giaây laùt thoâi.

Hoaøng thaân ñaùp laïi moät caùch lòch söï nhöng vôùi moät nuï cöôøi coù veû göôïng gaïo:

– Nhöng, thöa tieân sinh, hay laø tieân sinh cöù môøi ngöôøi baïn aáy vaøo ñaây chung vui vôùi chuùng ta. Moät ngöôøi Anh ñi ñeán ñaâu cuõng saün saøng ñöôïc ñoùn tieáp. Xin cöù môøi oâng aáy vaøo, chuùng toâi khoâng theå ñeå tieân sinh vaéng maët trong tieäc, daàu chæ trong choác laùt.

Zanoni nghieâng mình caûm taï. Ngöôøi gia boäc trôû ra môøi Linh Ñoâng vaøo vôùi nhöõng lôøi leõ voâ cuøng lòch söï; vaø nhaéc theâm moät chieác gheá cho anh ta ngoài beân caïnh Zanoni.

Khi Linh Ñoâng böôùc vaøo tieäc, hoaøng thaân noùi:

– Xin kính môøi oâng cuøng naâng cheùn röôïu chung vui vôùi chuùng toâi. Toâi hy voïng raèng oâng ñem cho vò quí khaùch cuûa toâi nhöõng tin toát laønh vaø thoaûi maùi. Coøn neáu ñoù laø tin buoàn thì xin oâng haõy vui loøng hoaõn laïi ñeán moät luùc khaùc, ñeå cho buoåi tieäc hoâm nay ñöôïc troïn vui.

Linh Ñoâng sa saàm neùt maët vaø söûa soaïn tung ra moät ñoøn laøm ñaïi naùo cuoäc tieäc thì Zanoni beøn ngaàm


baám vaøo ñuøi anh ta moät caùi coù yù nghóa, vaø noùi nhoû baèng tieáng Anh:

– Toâi bieát taïi sao anh ñeán ñaây. Haõy cöù bình tónh vaø giöõ im laëng nhö moät khaùch baøng quan ñeå chöùng kieán nhöõng gì seõ xaûy ra.

– Nhö vaäy chaéc oâng ñaõ bieát raèng Kieàu Dung ñang...

– ... ôû trong toøa nhaø naøy! Phaûi! Vaø toâi coøn bieát raèng gia chuû ñang döï möu aùm saùt moät ngöôøi nöõa. Nhöng oâng ta seõ khoâng laøm gì ñöôïc Kieàu Dung maø coøn gaëp naïn lôùn trong ñeâm nay. Anh haõy bình tónh, vaø haõy chôø xem soá phaän cuûa keû hung döõ!

Keá ñoù, Zanoni noùi vôùi gioïng bình thöôøng:

– Thöa ñieän haï, tieân sinh Linh Ñoâng vöøa ñem tin ñeán cho toâi. Toâi chaéc seõ phaûi rôøi khoûi Naples trong nay mai, vaø ñoù laïi laø theâm moät lyù do ñeå cho toâi taän höôûng toái ña nieàm vui cuûa buoåi tieäc hoâm nay.

– Tieân sinh coù theå cho bieát lyù do naøo ñaõ thuùc ñaåy tieân sinh phaûi leân ñöôøng chaêng? Ñoù laø moät tin chaéc chaén seõ laøm buoàn loøng taát caû nhöõng giai nhaân ôû Naples!

Zanoni ñaùp moät caùch trònh troïng:

– Ñoù laø vì moät ngöôøi baïn thaân cuûa toâi saép phaûi lìa traàn. Thoâi, khoâng neân nhaéc tôùi laøm gì, söï buoàn raàu


cuûa chuùng ta khoâng theå naøo ngaên laïi giôø khaéc cuûa ñònh meänh...

Hoaøng thaân noùi:

– Treân ñôøi khoâng coù gì ñaùng cho chuùng ta phaûi buoàn raàu, thöa tieân sinh, tröø ra khi naøo moät ngöôøi ñeïp maø ta ñem loøng meán yeâu laïi thoaùt khoûi voøng tay cuûa ta! Trong tröôøng hôïp ñoù, chuùng ta caàn vaän duïng taát caû söï saùng suoát cuûa mình ñeå khoûi cheát moøn vì ñau khoå, tuyeät voïng. Tieân sinh nghó sao? AØ, oâng laïi mæm cöôøi ö? Chaéc laø tröôøng hôïp ñau khoå ñoù seõ khoâng bao giôø coù theå ñeán vôùi oâng! Vaäy nhaân dòp oâng saép leân ñöôøng, buoåi tieäc hoâm nay coù theå xem nhö buoåi tieäc giaõ töø giöõa chuùng ta. Xin oâng haõy vui loøng nhaän cho lôøi chuùc möøng naøy cuûa toâi: xin caàu chuùc cho tieân sinh ñöôïc luoân haïnh phuùc trong tình tröôøng vaø soáng laâu muoân ñôøi ñeå taän höôûng caùi haïnh phuùc aáy!

Zanoni noùi:

– Toâi xin vui loøng nhaän lôøi chuùc möøng cuûa ñieän haï!

Roài ñoù, khi nhöõng ly coác ñöôïc roùt ñaày röôïu do Maïc Di ñích thaân coi soùc, hoaøng thaân tay caàm moät ly trònh troïng ñöa cho Zanoni, vaø moät tay caàm rieâng moät ly cho mình. Zanoni beøn laëp laïi laàn nöõa trong khi nhìn thaúng vaøo maét cuûa hoaøng thaân:

– Toâi xin caùm ôn veà lôøi chuùc möøng cuûa ñieän haï!


Roài chaøng ñöa coác röôïu leân moâi. Hoaøng thaân coù veû taùi maët moät caùch ñaùng sôï trong khi Zanoni ñaêm ñaêm nhìn vaøo maét oâng ta moät caùch nghieâm nghò vaø quaû quyeát. Toaøn thaân oâng ta run raåy vaø bò xuùc ñoäng voâ cuøng döôùi caùi nhìn ñoù.

Sau khi ñaõ uoáng caïn ly röôïu vaø ñaët caùi ly troáng khoâng leân baøn, Zanoni môùi thoâi nhìn vaøo maét hoaøng thaân vaø noùi:

– Röôïu naøy ñöôïc caát giöõ quaù laâu ngaøy neân ñaõ maát caû muøi vò. Noù coù theå laøm xaùo troän moät vaøi loaïi cô theå, nhöng ñoái vôùi toâi thì khoâng sao, xin ñieän haï ñöøng lo ngaïi gì caû. Tieân sinh Maïc Di, oâng laø ngöôøi saønh ñieäu, xin oâng cho bieát yù kieán?

Maïc Di laøm ra veû bình tónh vaø noùi huyeân thieân: – Thöa tieân sinh! Toâi khoâng öa röôïu nho ñaûo

Chypre laém, vì noù deã laøm say choaùng vaùng! Coù leõ tieân sinh Linh Ñoâng khoâng cuøng moät quan ñieåm vôùi toâi. Ngöôøi ta noùi raèng ngöôøi Anh öa nhöõng thöù röôïu noùng vaø maïnh.

– Caùc oâng coù muoán cho baïn toâi cuõng thöôûng thöùc thöù röôïu naøy chaêng? Caùc oâng neân nhôù raèng, khoâng phaûi ngöôøi naøo cuõng coù theå uoáng noù moät caùch tænh taùo deã daøng nhö toâi!

Hoaøng thaân lieàn noùi mau:

– Khoâng, khoâng! Neáu tieân sinh khoâng daën tröôùc


thöù röôïu naøy thì khoâng khi naøo chuùng toâi laïi ñem noù ra ñaõi khaùch! AØ, thöa quaän coâng...

OÂng ta vöøa noùi vöøa quay sang moät ngöôøi Phaùp ñöùng gaàn beân.

– Thöa quaän coâng! Xöù sôû oâng laø queâ höông cuûa töûu thaàn Löu Linh, oâng nghó sao veà loaïi röôïu nho Böu Goân naøy? Noù coù chòu noåi söï chuyeân chôû nhoïc nhaèn treân ñöôøng saù xa xuoâi chaêng?

Zanoni noùi: – AØ! Chuùng ta haõy ñoåi röôïu vaø noùi qua chuyeän

khaùc. Keå töø luùc ñoù, chaøng laïi caøng toû ra hoaït baùt vaø lòch

duyeät hôn nöõa! Khoâng moät thöïc khaùch naøo vöøa traøo phuùng, vöøa teá nhò, laïi vöøa noùi chuyeän moät caùch haáp daãn nhö theá. Nhöõng ñieåm haøi höôùc cuûa chaøng nhö thu huùt taát caû nhöõng quan khaùch coù maët trong buoåi tieäc. Keå caû Linh Ñoâng vaø hoaøng thaân Veä Coâng cuõng chòu chung moät aûnh höôûng cuûa söï truyeàn caûm laï luøng ñoù.

Thaät vaäy, nhöõng lôøi noùi vaø caùi nhìn laï luøng cuûa Zanoni khi uoáng coác röôïu ñoäc ñaõ laøm cho hoaøng thaân Veä Coâng linh caûm ñöôïc nhöõng trieäu chöùng khoâng laønh. Nhöng baây giôø thì söï noùi naêng linh hoaït vaø huøng hoàn moät caùch noåi baät cuûa chaøng laøm cho Veä Coâng thaáy ñoù laø moät daáu hieäu haàu nhö chaéc chaén raèng thuoác ñoäc ñaõ ngaám vaøo cô theå.


Nhöõng chai röôïu môùi laïi ñöôïc ñem ra ñeå roùt ñaày nhöõng ly ñaõ caïn vaø roùt theâm vaøo nhöõng coác ñaõ vôi cuûa quan khaùch, nhöng döôøng nhö khoâng ai coù veû nhaän thaáy aûnh höôûng cuûa chaát men. Heát ngöôøi naøy ñeán ngöôøi noï, nhöõng thöïc khaùch ñeàu rôi vaøo moät côn im laëng ñaày veû thaùn phuïc vì Zanoni ñang thu huùt hoï baèng nhöõng caâu chuyeän laï kyø vaø haáp daãn noái tieáp nhau khoâng döùt. Taát caû moïi ngöôøi ñeàu nhö treo luûng laúng döôùi laøn moâi cuûa chaøng, taát caû moïi ngöôøi ñeàu nín thôû ñeå nghe chaøng noùi chuyeän.

Ñeâm caøng khuya, vaàng traêng ñaõ leân cao vaø chieáu aùnh saùng trong vaét ngoaøi vöôøn hoa. Nhöõng voøi phun nöôùc giöõa baõi coû xanh vaø nhöõng pho töôïng thaàn Veä nöõ baèng caåm thaïch traéng laån khuaát trong nhöõng luøm caây cam caøng laøm taêng theâm veû ñeïp thô moäng cuûa khu vöôøn. Khi ñoù, Zanoni ñöùng daäy vaø noùi:

– Thöa quí vò, toâi mong raèng chuùng ta chöa quaù laøm phieàn gia chuû, vaø nhöõng khu vöôøn xinh ñeïp ngoaøi kia laïi laø moät söï quyeán ruõ ñeå keùo daøi söï coù maët cuûa chuùng ta hoâm nay. Thöa ñieän haï, coøn gì thích baèng ñöôïc nghe nhaïc troãi leân ngoaøi vöôøn trong khi chuùng toâi thöôûng thöùc muøi höông cuûa hoa cam döôùi aùnh traêng khuya?

Hoaøng thaân noùi:

– YÙ kieán raát hay? Maïc Di ñaâu! Haõy goïi ban nhaïc ra ñaây!


Taát caû moïi ngöôøi ñeàu ñoàng loaït ñöùng daäy ñeå ñi ra vöôøn, vaø chính trong khi ñoù, aûnh höôûng cuûa chaát röôïu noàng môùi baét ñaàu hieän roõ.

Khí trôøi maùt meû veà ñeâm ôû ngoaøi vöôøn caøng laøm taêng theâm söï kích thích cuûa men röôïu leân gaáp boäi. Döôøng nhö ñeå buø laïi söï im laëng töø luùc ñaàu, khi quan khaùch haõy coøn ngoài nghe Zanoni keå chuyeän trong phoøng tieäc, luùc aáy hoï môùi töï do aên noùi thaû cöûa. Röôïu vaøo lôøi ra, taát caû moïi ngöôøi cuøng noùi moät löôït vaø khoâng ai nghe ai nöõa.

Moät trong hai ngöôøi Phaùp, vò quaän coâng treû tuoåi Xích Laân, voán laø moät nhaø quí toäc coù ñòa vò cao, tính tình thoâ baïo, khí phaùch ngang taøng nhö phaàn nhieàu nhöõng thanh nieân quí toäc Phaùp ñöông thôøi, toû ra naùo ñoäng aàm ó nhaát trong nhoùm quan khaùch ñeâm aáy.

Nhöõng vieäc gì xaûy ra sau ñoù taïo thaønh moät kyù öùc chung cuûa nhieàu ngöôøi ñöôïc nhôù maõi veà sau vaø löu truyeàn trong caùc giôùi thöôïng löu ôû Naples, vaø ñaõ ñöôïc quaän coâng Xích Laân khai baùo vôùi chính quyeàn ñòa phöông. Tôø khai ñoù nay vaãn coøn löu tröõ trong hoà sô cuûa Sôû Caûnh saùt thaønh phoá. Chuùng toâi xin trích ñaêng moät ñoaïn, trong ñoù quaän coâng Xích Laân vieát nhö sau:

“Toâi chöa bao giôø bò kích thích toät ñoä nhö ñeâm aáy. Chaát röôïu noàng ñaõ thaám vaøo ngöôøi chuùng toâi ñeán


taän xöông tuûy. Chung quanh toâi, moïi ngöôøi cöôøi noùi, la heùt aàm ó. Coù theå noùi laø röôïu nho ñaõ laøm noåi baät leân tính chaát ñaëc bieät cuûa moãi ngöôøi. Keû ít noùi vaø deø daët nhaát luùc bình thöôøng, ñeâm aáy cuõng trôû neân hoaït baùt, vaø noùi naêng huyeân thieân nhö moät nhaø huøng bieän. Toâi nhôù raèng giöõa côn vui veû töng böøng naùo nhieät cuûa moïi ngöôøi, toâi nhìn thaáy tieân sinh Zanoni vaãn coù veû bình tónh, khaùch quan, cuõng nhö luùc oâng ta keå chuyeän moät caùch thuù vò vaø haáp daãn trong phoøng tieäc luùc ban chieàu.

“Thaùi ñoä thaûn nhieân vaø kieâu kyø ñoù laøm cho Zanoni coù veû caùch bieät moät caùch keânh kieäu vaø nhaïo baùng ñoái vôùi söï hoãn loaïn vaø aàm ó cuûa chuùng toâi. Ñieàu ñoù laøm cho toâi noåi noùng, vaø thuùc ñaåy toâi muoán ñeán gaây söï vôùi oâng ta. Söï bình tónh coù veû tròch thöôïng vaø khieâu khích cuûa Zanoni khoâng phaûi chæ gaây aûnh höôûng böïc töùc ñoái vôùi moät mình toâi maø thoâi. Nhieàu ngöôøi trong soá caùc baïn toâi ñeâm aáy cuõng noùi raèng nhìn thaáy thaùi ñoä ñoù cuûa Zanoni laøm cho maùu hoï soâi leân, vaø ñoåi vui laøm giaän! Döôøng nhö nuï cöôøi laïnh luøng cuûa oâng ta coù caùi taùc duïng laøm chaïm loøng töï aùi vaø choïc giaän nhöõng ngöôøi chung quanh.

“Chính trong luùc ñoù, hoaøng thaân Veä Coâng ñeán gaàn toâi vaø keùo toâi böôùc ra ngoaøi, döôøng nhö ñeå noùi chuyeän rieâng. Trong tieäc oâng ta cuõng ñaõ uoáng nhieàu röôïu nhö chuùng toâi, nhöng oâng ta khoâng bò kích thích ñeán


ñoä trôû neân naùo ñoäng oàn aøo. Traùi laïi, trong cöû chæ vaø ngoân ngöõ cuûa oâng ta coù moät caùi gì laïnh luøng xaác laùo, moät veû khinh ngaïo vaø tròch thöôïng daãu raèng trong khi oâng ta coá taïo ra moät veû lòch söï ñoái vôùi toâi, vaø ñieàu naøy caøng va chaïm ñeán loøng töï aùi cuûa toâi.

“Söï deø daët, caùch bieät cuûa Zanoni döôøng nhö laøm cho hoaøng thaân luoân baét chöôùc caùi thaùi ñoä cuûa ngöôøi khaùch quí kia. Nhöng, trong khi baét chöôùc nhö vaäy, oâng ta laïi ñi quaù trôùn vaø vöôït quaù xa caû nhaân vaät kieåu maãu! OÂng ta cheá nhaïo toâi veà vieäc toâi coù dính líu ñeán moät vò phu nhaân YÙ ñeïp vaø quí phaùi cuûa tænh Sicile, vaø toû ra coi thöôøng ñieàu maø toâi cho laø moät söï haõnh dieän. Sau cuøng, oâng ta noùi chuyeän moät caùch hôøi hôït döôøng nhö nguï yù raèng chæ coù moät mình oâng ta laø ngöôøi ñaõ haùi taát caû nhöõng ñoùa hoa ñeïp nhaát cuûa tænh Naples, vaø chæ daønh cho nhöõng ngöôøi ngoaïi quoác nhö chuùng toâi caùi haân haïnh ñöôïc “aên moùt” nhöõng ñoùa hoa daïi maø oâng ta ñaõ cheâ, khoâng theøm moù ñeán!

“Thaùi ñoä ñoù leõ töï nhieân ñaõ laøm khieâu khích caû loøng töï aùi laãn söï ghen töùc cuûa toâi, voán laø nhöõng ñaëc tính töï nhieân cuûa ngöôøi Phaùp, vaø toâi ñaõ traû ñuõa baèng vaøi caâu nhaïo baùng maø chaéc chaén laø toâi ñaõ khoâng bao giôø daùm thoát ra neáu toâi tænh taùo vaø deø daët nhö luùc bình thöôøng.

“Hoaøng thaân beøn phaùt tieáng cöôøi gioøn giaõ, ñieàu naøy caøng laøm cho toâi töùc toái vaø noåi noùng. Noùi thaät


ra, chaát röôïu noàng ñaõ kích thích thaàn kinh ñeán ñoä gaây ra nôi toâi moät thaùi ñoä hieáu chieán vaø saün saøng gaây söï.

“Khi oâng ta boû ñi choã khaùc, toâi môùi quay laïi vaø gaëp Zanoni ñang ñöùng gaàn beân. Chaøng noùi vôùi moät nuï cöôøi laïnh nhaït maø luùc naõy oâng ta ñaõ laøm cho toâi böïc töùc:

– Hoaøng thaân laø moät keû khoe khoang khoaùc laùc. OÂng ta muoán ñaàu cô ñoäc quyeàn vöøa tieàn taøi laãn caû tình yeâu. Chuùng ta phaûi traû ñuõa chöù!

– Traû ñuõa baèng caùch naøo?

– Nöõ danh ca Kieàu Dung, hoa khoâi ñeä nhaát cuûa thaønh phoá Naples, hieän ñang coù maët trong toøa nhaø naøy. Naøng bò baét coùc ñem tôùi ñaây chöù khoâng phaûi do yù naøng muoán. Chuùng ta haõy ñoøi oâng ta phaûi ñem naøng ra trình dieän vôùi moïi ngöôøi. Khi naøng ra ñaây, oâng haõy toû ra saên ñoùn voàn vaõ vaø lòch thieäp vôùi naøng, ñieàu ñoù chaéc seõ laøm cho hoaøng thaân noåi côn ghen. Ñoù laø moät söï tröøng phaït ñích ñaùng ñeå trò thoùi kieâu ngaïo phaùch loái cuûa oâng ta.

“Ñeà nghò doù laøm cho toâi raát thích thuù. Toâi beøn ñi tìm gaëp hoaøng thaân. Khi ñoù, nhaïc vöøa troãi leân, toâi beøn ñöa tay ra hieäu cho ban nhaïc ngöøng vaø nhaân dòp gaëp hoaøng thaân ñöùng giöõa moät nhoùm taân khaùch ñang noùi chuyeän soâi noåi, toâi beøn ñeán noùi chuyeän vôùi


oâng ta. Toâi leân tieáng traùch oâng ta thieáu lòch söï ñoái vôùi quan khaùch, vì oâng ta ñöa ra cho khaùch moät ban nhaïc vôùi nhöõng nhaïc coâng xoaøng xónh, trong khi ñoù oâng ta laïi daønh rieâng gioïng haùt cuûa nöõ danh ca ñeä nhaát tænh Naples ñeå thöôûng thöùc rieâng moät mình! Vôùi moät gioïng nöûa ñuøa nöûa thaät, toâi ñoøi oâng ta phaûi ñem Kieàu Dung ra trình dieän vôùi quan khaùch.

“Söï ñoøi hoûi cuûa toâi ñöôïc hoan nghinh baèng nhöõng traøng phaùo tay cuoàng nhieät. Khi oâng ta traû lôøi, chuùng toâi laøm laáp maát gioïng noùi cuûa oâng ta baèng nhöõng tieáng phaûn ñoái oàn aøo vaø tuyeân boá raèng chuùng toâi khoâng chaáp nhaän söï töø choái.

“Sau cuøng, khi côn im laëng ñaõ trôû laïi, hoaøng thaân noùi:

– Thöa quí vò, daàu cho toâi muoán laøm thoûa maõn lôøi yeâu caàu cuûa quí vò, toâi cuõng khoâng theå baét buoäc naøng ca só ra trình dieän tröôùc moät cöû toïa tuy laø quí phaùi nhöng cuõng raát oàn aøo! Toâi chaéc laø tinh thaàn hieäp só cuûa quí vò khoâng cho pheùp quí vò duøng ñeán caùch cöôõng eùp naøng, tuy raèng quaän coâng Xích Laân ñaõ queân maát caùi tinh thaàn ñoù khi oâng ta duøng ñeán söï cöôõng eùp ñoái vôùi toâi!

“Lôøi traùch moùc ñoù laøm cho toâi nhoät nhaït, tuy raèng noù cuõng ñuùng. Toâi beøn ñaùp:

– Thöa ñieän haï, taát caû moïi ngöôøi ñeàu bieát roõ raèng nöõ danh ca Kieàu Dung khinh bæ baïc vaøng laãn caû tình


yeâu cuûa oâng. Hoï bieát raèng chæ coù baïo löïc môùi coù theå ñem naøng vaøo ngoâi nhaø naøy. Hoï cuõng bieát raèng oâng töø choái khoâng chòu giôùi thieäu naøng vôùi chuùng toâi bôûi vì oâng sôï naøng seõ leân tieáng keâu cöùu vaø oâng cuõng bieát khaù roõ theá naøo laø tinh thaàn hieäp só ñeå hieåu raèng moät nhaø quí toäc Phaùp luoân luoân saün saøng daâng hieán cho moät giai nhaân söï troïng voïng cuûa taám loøng, cuøng söï che chôû cuûa caùnh tay.

“Khi doù, Zanoni môùi leân tieáng moät caùch nghieâm nghò:

– Quaän coâng noùi coù lyù, ñieän haï haún laø khoâng daùm giôùi thieäu ngöôøi ñeïp vôùi chuùng ta!

“Hoaøng thaân ñöùng lòm ngöôøi trong moät luùc maø khoâng ñaùp laïi. Döôøng nhö moät côn baát bình vaø töùc giaän laøm cho oâng ta ngheïn ngaøo khoâng thoát ñöôïc ra lôøi. Sau cuøng oâng ta noåi noùng vaø tung ra moät traøng nhöõng caâu noùi thònh noä coù tính caùch chöûi ruûa vaø laêng nhuïc thaäm teä, nhaém vaøo Zanoni vaø toâi. Zanoni khoâng heà ñaùp laïi, nhöng toâi thì noùng tính hôn vaø phaûn öùng mau leï hôn.

“Caùc quan khaùch döôøng nhö laáy laøm thuù vò veà söï gaây goã cuûa chuùng toâi. Chæ coù Maïc Di laø ngöôøi duy nhaát tìm caùch giaûi hoøa, nhöng chuùng toâi ñaåy lui oâng ta maø khoâng theøm nghe lôøi! Nhöõng ngöôøi khaùc beânh vöïc níu keùo, keû ngaû theo beân naøy, ngöôøi beânh vöïc


beân kia. Thaät khoâng khoù maø ñoaùn ñöôïc vieäc gì ñaõ xaûy ra sau ñoù. Chuùng toâi ñoøi ñem göôm ra. Ngöôøi ta ñem göôm ñeán cho chuùng toâi. Moät vò thöïc khaùch ñem ñeán hai thanh göôm. Toâi söûa soaïn choïn laáy moät thì Zanoni ñaõ ñaåy ngay cho toâi thanh göôm kia, coù caùn göôm chaïm troå tinh vi, bieåu loä moät vaät raát coå xöa vaø quí. Cuõng trong luùc ñoù, Zanoni nhìn hoaøng thaân vöøa mæm cöôøi vöøa noùi:

– Thöa ñieän haï, quaän coâng ñaõ choïn laáy thanh göôm cuûa Veä Haàu. Ñieän haï chaéc khoâng tin dò ñoan, nhöng ñieàu naøy coù veû nhö thaät phuø hôïp vôùi lôøi höùa danh döï hoâm tröôùc maø ngaøi ñaõ queân maát!

“Nghe ñeán ñoù, Veä Coâng coù veû do döï vaø taùi maët, nhöng oâng ta vaãn ñaùp laïi nuï cöôøi cuûa Zanoni baèng moät caùi nhìn thaùch thöùc.

“Theá laø moät luùc sau ñoù, vöôøn hoa nhaø hoï Veä ñaõ trôû thaønh moät baõi chieân tröôøng. Coù taát caû ba hay boán caëp ñoàng loaït so göôm trong moät cuoäc hoãn chieán ñaày naùo loaïn vôùi ñuû thöù tieáng ñoäng oàn aøo: tieáng keâu sôï haõi thaát thanh cuûa nhöõng thöïc khaùch vaø nhaïc coâng hoái haû chaïy tìm choã aån truù an toaøn, tieáng nhöõng thanh göôm va chaïm nhau toùe löûa, nghe chaùt chuùa ñeán rôïn ngöôøi!

“Toâi chieán ñaáu nhö moät con maõnh hoå, ñaâm taû ñôõ höõu, cheùm treân, gaït döôùi, hai löôõi göôm bay loang


loaùng vun vuùt toaùt luoàng khí laïnh quæ khoác thaàn saàu, hai ñòch thuû xoaén laáy nhau trong cuoäc chieán thö huøng moät coøn moät maát.

“Boãng nhieân, nghe xoeït moät tieáng! Thoâi roài, löôõi göôm voâ tình cuûa toâi ñaõ cheùm truùng vaøo coå hoïng Veä Coâng ñöùt lìa, oâng ta teù ngaû xuoáng chaân toâi, maùu tuoân ra leânh laùng!

“Zanoni beøn ngaû mình tôùi tröôùc ñôõ laáy naïn nhaân vaø noùi nhoû thì thaàm vaøo taän tai oâng ta. Caûnh töôïng aáy laøm cho moïi ngöôøi ñeàu döøng tay vaø trôû laïi söï im laëng. Cuoäc ñaáu göôm daõ chaám döùt. Loøng ñaày hoái haän, haõi huøng vaø hoå theïn, chuùng toâi vaây quanh ngöôøi gia chuû baát haïnh nhöng ñaõ quaù treã, ñoâi maét ñaõ trôïn ngöôïc leân moät caùch deã sôï.

“Toâi ñaõ töøng thaáy nhieàu ngöôøi cheát, nhöng chöa thaáy ngöôøi naøo coù göông maët bieåu loä moät söï kinh khieáp ruøng rôïn nhö theá!

“Sau cuøng, moïi söï ñaõ ñeán hoài keát thuùc. Zanoni ñöùng daäy vaø ñôõ laáy thanh göôm maø toâi coøn caàm nôi tay, oâng ta noùi vôùi moät gioïng bình tónh:

– Thöa quyù vò, taát caû quyù vò ñeàu chöùng kieán taän maét vieäc gì vöøa xaûy ra: chính hoaøng thaân ñaõ töï chieâu laáy ñieàu tai hoïa vaø ñaõ töï ñònh ñoaït laáy soá phaän cuûa mình. Ngöôøi haäu dueä cuoái cuøng cuûa doøng hoï Veä ñaõ töû naïn trong moät cuoäc ñaáu kieám ban ñeâm.


“Toâi khoâng coøn gaëp laïi Zanoni laàn naøo nöõa. Toâi beøn ñeán gaëp vieân Ñaïi söù Phaùp taïi ñaây ñeå töôøng thuaät laïi nhöõng bieán coá vöøa qua vaø ñeå nhôø oâng ta giaûi quyeát. Toâi cuõng bieát ôn chaùnh quyeàn ñòa phöông tænh Naples vaø ngöôøi thöøa keá cuûa vò hoaøng thaân baát haïnh naøy veà caùch xöû lyù toát laønh vaø roäng raõi cuûa hoï, tuy cuõng laø thuaän theo leõ coâng baèng, trong moät vieäc ñaùng tieác xaûy ra laøm cho toâi phaûi aân haän suoát ñôøi.

Kyù teân

Quaän coâng Xích Laân Victor Louis”

Trong baûn vaên kieän treân coù ñuû nhöõng chi tieát chính xaùc vaø tæ mæ veà moät söï vieäc töøng gaây neân luoàng dö luaän soâi noåi nhaát Naples vaøo thôøi ñoù.

Linh Ñoâng khoâng ñoùng moät vai troø naøo trong vuï gaây goå ñoù, anh ta cuõng chæ uoáng qua loa laáy leä chöù khoâng say söa quaù ñoä trong buoåi tieäc. Anh ta coù söï deø daët ñoù, chaéc haún laø do nhöõng lôøi khuyeân kín ñaùo cuûa Zanoni.

Khi Zanoni ñöùng leân töø choã xaùc cheát cuûa hoaøng thaân ñeå lui ra, Linh Ñoâng nhaän thaáy raèng khi ñi ngang qua ñaùm ñoâng, chaøng ñaõ naém vai cuûa Maïc Di vaø noùi ñieàu gì ñoù. Linh Ñoâng beøn ñi theo Zanoni vaøo taän phoøng tieäc trong nhaø vaø hoûi vôùi moät gioïng xuùc ñoäng:


– Laøm sao oâng coù theå bieát tröôùc tai naïn khuûng khieáp naøy seõ xaûy ra? OÂng ta khoâng cheát vì tay oâng kia maø?

Zanoni ñaùp:

– Vò töôùng soaùi chæ huy vaø ñieàu ñoäng vieäc quaân cô khoâng nhaát thieát phaûi ñích thaân ra traän. Nhöng thoâi, chuùng ta haõy ñeå cho ngöôøi cheát nguû yeân! Anh haõy ra choã bôø bieån vaøo luùc nöûa ñeâm, caùch khaùch saïn cuûa anh chöøng moät caây soá veà beân traùi. Anh seõ thaáy ôû choã ñoù coù moät caây coät vôùi moät sôïi daây saét ñaõ gaõy ñöùt. Neáu anh muoán ñöôïc gia nhaäp vaøo moân phaùi cuûa chuùng toâi, anh seõ gaëp thaày anh taïi ñoù. Thoâi! Anh haõy ñi ñi, toâi coøn coù vieäc ôû ñaây. Anh haõy nhôù raèng Kieàu Dung vaãn coøn ôû trong toøa nhaø naøy.

Luùc ñoù Maïc Di böôùc ñeán gaàn. Zanoni quay laïi vaãy tay töø giaõ, Linh Ñoâng beøn lui ra vôùi moät veû maët suy tö.

Zanoni noùi:

– Maïc Di, chuû anh ñaõ cheát. Anh khoâng coøn ñaéc duïng ôû ñaây nöõa vôùi ngöôøi keá nghieäp cuûa hoaøng thaân, moät ngöôøi quí toäc ngheøo vaø khoâng coù taät xaáu. Anh neân caùm ôn toâi veà vieäc toâi seõ khoâng ñöa anh ra toøa vì ly röôïu nho cuûa ñaûo Chypre! Ñöøng run raåy vaø bieán saéc nhö theá! Thuoác ñoäc ñoù khoâng aûnh höôûng gì ñeán toâi, tuy raèng noù coù theå gieát cheát ngöôøi khaùc. Thoâi,


haõy boû qua chuyeän ñoù. Baây giôø anh haõy ñöa toâi ñeán phoøng giam coâ Kieàu Dung. Nhanh leân, toâi caàn ñi ngay.

Maïc Di noùi laép baép uù ôù vaøi tieáng khoù nghe, ñöa maét nhìn laám leùt, roài nghieâng mình chaøo raát thaáp vaø ñöa Zanoni ñeán phoøng giam Kieàu Dung.

Hai ñònh meänh

Khi Linh Ñoâng ñeán choã heïn theo söï chæ daãn cuûa Zanoni thì ñaõ gaàn nöûa ñeâm. Caùi aûnh höôûng

bí maät cuûa Zanoni ñoái vôùi anh ta caøng taêng theâm bôûi nhöõng bieán coá vöøa xaûy ra: caùi cheát thình lình cuûa Veä Coâng ñaõ ñöôïc baùo tröôùc moät caùch roõ raøng. Tuy raèng beà ngoaøi coù veû nhö do moät tai naïn ngaãu nhieân, gaây ra bôûi nhöõng nguyeân nhaân raát thöôøng tình, nhöng caùi cheát ñoät ngoät ñoù ñaõ ñöôïc caûnh baùo tröôùc baèng nhöõng lôøi tieân tri raát chính xaùc.

Ñieàu naøy caøng gaây cho Linh Ñoâng moät söï thaùn phuïc vaø sôï haõi raát saâu xa thaâm traàm. Nhöõng gì ñaõ xaûy ra cho thaáy döôøng nhö con ngöôøi kyø bí ñoù coù quyeàn naêng taïo neân nhöõng dieãn bieán laï luøng vaø baét buoäc moïi vieäc phaûi xaûy ra tuøy theo yù muoán. Nhöng neáu nhö theá thì taïi sao chaøng laïi ñeå cho Kieàu Dung bò baét coùc maø khoâng cöùu? Taïi sao chaøng khoâng ngaên


ngöøa toäi aùc tröôùc khi noù xaûy ra, hôn laø ñeå cho vieäc xaûy ra roài môùi tröøng trò keû thuû phaïm?

Zanoni coù thaät yeâu Kieàu Dung chaêng? Yeâu naøng, roài laïi ñònh töø boû naøng cho moät keû tình ñòch maø chaøng coù theå chieán thaéng deã daøng vôùi baûn lónh cuûa mình? Linh Ñoâng khoâng theå trôû laïi vôùi caùi yù nghó tröôùc ñaây raèng Zanoni hay Kieàu Dung ñaõ tìm caùch gaøi baãy anh ta khi hoï noùi vôùi anh veà vaán ñeà hoân nhaân. Loøng kính phuïc vaø kieâng neå cuûa anh ñoái vôùi Zanoni khoâng cho pheùp anh nghi ngôø chaøng coù theå laøm moät vieäc löøa bòp bæ oåi nhö theá! Rieâng anh coù coøn yeâu Kieàu Dung chaêng? Khoâng! Saùng hoâm aáy khi anh nghe noùi naøng bò laâm nguy, thaät ra thì anh cuõng ñaõ coù loøng öu aùi vaø lo toan ñoái vôùi naøng. Nhöng vôùi caùi cheát cuûa hoaøng thaân thì hình aûnh cuûa naøng cuõng khoâng coøn phaûng phaát trong loøng anh nöõa. Anh cuõng khoâng caûm thaáy ghen tuoâng khi nghó raèng naøng ñöôïc Zanoni giaûi cöùu, vaø vaøo giôø naøy coù leõ naøng ñang ôû trong nhaø chaøng.

Linh Ñoâng ñang caûm thaáy trong loøng traøn ngaäp moät öôùc muoán maõnh lieät. Anh muoán ñöôïc saùnh vai vôùi Zanoni, khoâng phaûi nhö moät ñòch thuû treân tình tröôøng maø laø treân ñòa haït huyeàn moân. Anh saün saøng ñoåi maïng moät caùch vui loøng ñeå ñöôïc hoïc hoûi nhöõng dieäu thuaät cuûa huyeàn moân laøm cho con ngöôøi kyø bí aáy trôû neân khaùc bieät haún vôùi taát caû nhöõng ngöôøi phaøm tuïc.


Ñeâm aáy raát im laëng, tòch mòch, vaø maët bieån cuõng soùng laëng gioù eâm khi Linh Ñoâng ñi baùch boä treân baõi caùt ngoaøi bôø bieån döôùi aùnh sao khuya. Anh ñi ñeán choã ñaõ ñöôïc chæ daãn vaø nhìn thaáy moät ngöôøi khoaùc aùo tôi ñöùng yeân baát ñoäng, döïa löng vaøo moät caùi coät gaõy ñoâi, trong tö theá suy tö. Anh böôùc ñeán gaàn vaø baát giaùc thoát leân caùi teân Zanoni.

Khi ngöôøi aáy quay ñaàu laïi, Linh Ñoâng nhaän thaáy göông maët ngöôøi aáy tuy khoâng coù veû ñeïp loäng laãy nhö Zanoni nhöng cuõng coù moät taùc phong vaø daùng daáp oai nghieâm töông töï. Coù leõ ngöôøi naøy coøn coù caùi phong ñoä oai nghieâm hôn, bôûi neùt maët giaø daën hôn; moät saéc thaùi suy tö traàm laëng vôùi moät ñôøi soáng noäi taâm phong phuù doài daøo ñöôïc bieåu loä nôi vaàng traùn cao roäng, ñoâi maét saéc beùn vaø caùi nhìn saâu thaúm döôøng nhö soi taän ñaùy loøng cuûa ngöôøi ñoái thoaïi.

Ngöôøi laï maët noùi: – Anh muoán gaëp Zanoni chaêng? OÂng ta seõ ñeán ñaây

trong giaây laùt, nhöng coù leõ ngöôøi ñöùng tröôùc maët anh coøn bieát roõ ñònh meänh cuûa anh hôn vaø saün saøng hôn ñeå giuùp anh thöïc hieän nhöõng öôùc voïng cuûa mình.

– Treân ñôøi naøy coøn coù moät Zanoni thöù hai nöõa chaêng?

Ngöôøi laï maët ñaùp:

– Neáu khoâng nhö theá, thì taïi sao anh laïi nuoâi caùi hy voïng vaø hoaøi baõo thaâm traàm laø muoán chính anh


trôû thaønh moät Zanoni? Anh töôûng raèng tröôùc anh khoâng ai laø ngöôøi coù caùi mô öôùc thieâng lieâng ñoù sao’? Thôøi nieân thieáu cuûa con ngöôøi laø thôøi kyø maø taâm hoàn coøn trong traéng vaø gaàn vôùi caûnh giôùi thieâng lieâng hôn, luùc maø nhöõng öôùc voïng taâm hoàn vaø hoaøi baõo ñaàu tieân chöa hoaøn toaøn bò daäp taét bôûi nhöõng ñam meâ vaät chaát thaáp heøn vaø nhöõng baän roän nhoû nhen maø tuoåi ñôøi mang ñeán. Trong thôøi nieân thieáu ñoù, coù ai laø ngöôøi chaúng nuoâi söï tin töôûng raèng vuõ truï haún coù nhöõng ñieàu bí maät nhieäm maàu maø keû phaøm phu khoâng heà bieát ñöôïc? Coù ai laø chaúng öôùc mong coù ngaøy ñöôïc hieåu bieát vaø naém vöõng nhöõng bí quyeát ñoù, khaùc naøo nhö ngöôøi khaùt nöôùc ñi treân sa maïc khoâ khan mong tìm ñöôïc con suoái maùt vaø trong laønh ôû moät khe ñoäng naøo ñoù haõy coøn xa thaêm thaúm? Tieáng goïi rì raøo cuûa nhöõng con suoái trong laønh aáy, do bôûi moät thöù aûo aûnh, luoân luoân vang doäi beân trong noäi taâm. Nhöng roài böôùc chaân tìm kieám laàn moø, doø daãm cuûa ngöôøi ñôøi thöôøng ñöa hoï ñi laïc höôùng caøng luùc caøng xa con suoái trong maø hoï vaãn theøm khaùt, vaø ngöôøi löõ haønh ñaønh chòu cheát phôi thaây treân sa maïc! Anh nghó raèng trong soá nhöõng ngöôøi nuoâi caùi hy voïng aáy khoâng coù ai ñaõ tìm thaáy chaân lyù sao? Hay laø söï khaùt khao ñaïo lyù, söï ñi tìm giaùo lyù huyeàn moân chæ laø moät ñieàu voâ ích? Khoâng! Moãi moät öôùc voïng thaàm kín trong loøng ngöôøi laø moät söï linh caûm cho thaáy tröôùc nhöõng gì voán coù thaät trong moät theá giôùi huyeàn linh xa xaêm naøo ñoù.


Khoâng! Treân coõi theá gian traûi qua nhieàu theá kyû ñaõ töøng coù nhöõng taâm hoàn saùng suoát, thoâng tueä ñaõ ñaéc ñaïo vaø ñaït tôùi nhöõng caûnh giôùi huyeàn linh cuûa nhöõng baäc sieâu nhaân baát töû. Zanoni tuy raèng ñaõ ñaït tôùi moät trình ñoä raát cao, nhöng khoâng phaûi laø ngöôøi duy nhaát trong soá ñoù. Tröôùc oâng ta, ñaõ töøng coù nhöõng baäc sieâu nhaân; vaø sau oâng ta, cuõng coøn coù nhieàu ngöôøi khaùc nöõa seõ ñaït tôùi trình ñoä ñoù.

Linh Ñoâng noùi: – Hay laø oâng muoán noùi cho toâi hieåu raèng oâng laø

moät trong nhöõng baäc sieâu nhaân maø oâng vöøa keå, moät nhaân vaät kyø bí maø Zanoni cuõng khoâng hôn ñöôïc, keå veà quyeàn naêng cuõng nhö veà minh trieát?

Ngöôøi laï maët ñaùp: – Anh haõy nhìn thaáy toâi nhö moät trong nhöõng

ngöôøi maø chính Zanoni cuõng ñaõ thuï giaùo ñöôïc nhieàu bí thuaät nhieäm maàu cuûa khoa huyeàn moân. Toâi ñaõ töøng soáng traûi qua nhieàu theá heä ôû nôi naøy... Tuy nhieân, khoâng phaûi do söï thu thaäp nhöõng kieán thöùc veà söï vaät ôû beân ngoaøi, maø chính do vieäc kieän toaøn söï soáng taâm linh, voán thuoäc veà lónh vöïc huyeàn bí cuûa noäi taâm, maø ngöôøi ta môùi vöôït khoûi caùi voøng chaät heïp nhoû nhen cuûa cuoäc ñôøi theá tuïc vaø ñaït tôùi khaû naêng cuûa moät sieâu nhaân.

– Khoa huyeàn moân vó ñaïi aáy ñöôïc chöùa ñöïng trong nhöõng quyeån saùch naøo? Vaø do nguoàn goác naøo maø coù?


– Chaân lyù huyeàn moân coù ôû khaép nôi trong coõi thieân nhieân. Anh coù theå nhaän thaáy ñaïo lyù ôû chung quanh mình, trong nhöõng hình theå vaät chaát giaûn dò thoâ sô cuõng nhö nôi nhöõng caûnh töôïng to lôùn huøng vó nhaát; trong khoaûng khoâng gian voâ taän cuõng nhö döôùi loøng ñaát saâu thaúm. Noùi toùm laïi, ôû baát cöù nôi naøo cuõng coù haøm chöùa, aån taøng nhöõng ñònh luaät huyeàn bí cuûa thieân nhieân cuøng nhöõng taùc ñoäng huyeàn dieäu cuûa chaân lyù. Trong söï hoïc ôû nhaø tröôøng, nhöõng baøi toaùn giaûn dò nhaát cuõng trôû neân môø toái khoù khaên ñoái vôùi nhöõng ngöôøi khoâng chòu coá gaéng hoïc hoûi ñeå tìm ra söï giaûi ñaùp. Cuõng nhö theá, tuy raèng toaøn coõi theá giôùi coù chöùa ñöïng töø voâ thuûy moïi daáu veát cuûa neàn minh trieát thieâng lieâng, neàn taûng cuûa ñaïo lyù dieäu huyeàn, nhöng nhöõng daáu hieäu aån taøng ñoù seõ khoâng coù giaù trò gì ñoái vôùi nhöõng keû baøng quan, khoâng maøng ñeå taâm tìm toøi suy nghó veà nhöõng tieáng noùi voâ thanh aâm, nhöõng böùc thoâng ñieäp khoâng lôøi maø taïo hoùa chæ nhaén nhuû rieâng vôùi nhöõng ngöôøi thaønh taâm thieän chí. Hôõi chaøng trai treû, neáu anh coù moät khoái oùc töôûng töôïng doài daøo, moät quaû tim duõng caûm, moät söï khaùt khao hoïc hoûi hieåu bieát khoâng bao giôø thoûa maõn, thì toâi seõ thu nhaän anh laøm ñeä töû. Nhöng anh neân bieát raèng nhöõng baøi hoïc ñaàu tieân seõ raát khaéc khoå vaø khuûng khieáp!

Linh Ñoâng ñaùp moät caùch baïo daïn:

– Neáu Thaày ñaõ hoïc qua nhöõng baøi hoïc ñoù, thì taïi sao toâi khoâng hoïc ñöôïc? Töø thuôû nhoû, toâi ñaõ töøng linh


caûm raèng nhöõng ñieàu bí maät laï luøng ñöôïc daønh cho ñònh meänh cuûa toâi. Töø choã toät ñænh cuûa nhöõng tham voïng thöôøng tình, toâi ñaõ phoùng taàm maét vaøo nhöõng choã toái taêm haéc aùm cuûa cuoäc ñôøi theá tuïc. Ngaøy maø toâi gaëp tieân sinh Zanoni, toâi caûm thaáy raèng ñoù laø ngöôøi dìu daét höôùng daãn maø töø laâu toâi vaãn haèng ao öôùc hoaøi voïng.

Ngöôøi laï maët ñaùp:

– Nhöng chính toâi môùi laø ngöôøi thi haønh söù maïng ñoù cuûa oâng ta. Ñang boû neo taän ngoaøi khôi laø chieác taøu seõ ñöa Zanoni ñi tìm moät toå uyeân öông eâm ñeïp hôn. Chæ coøn vaøi giôø nöõa laø coù gioù thoåi ñeán, buoàm seõ giöông leân vaø chaøng seõ ra ñi nhö moät côn gioù thoaûng, khoâng coøn ñeå laïi daáu veát. Cuõng nhö ngoïn gioù, chaøng ñaõ ñeå laïi trong taâm hoàn anh nhöõng maàm moáng toát seõ naûy nôû thaønh hoa traùi. Zanoni ñaõ laøm xong söù maïng, söï coù maët cuûa oâng ta ôû ñaây khoâng coøn caàn thieát nöõa. Ngöôøi coù boån phaän hoaøn taát coâng vieäc cuûa oâng ta ñang ñöùng tröôùc maët anh. Nhöng oâng ta ñaõ ñeán kia roài, toâi nghe coù tieáng maùi cheøo gaàn ñaây. Anh coù quyeàn töï do choïn löïa, vaø neáu anh quyeát ñònh nhö theá, chuùng ta seõ gaëp nhau trôû laïi sau naøy.

Noùi ñeán ñaây, ngöôøi laï maët töø töø böôùc ñi vaø khuaát daïng trong boùng toái. Moät chieác ghe nhoû löôùt nheï treân maët nöôùc, ñaäu laïi treân baõi caùt, vaø moät ngöôøi böôùc leân bôø: Linh Ñoâng nhaän ra ñoù laø Zanoni.


– Linh Ñoâng, toâi khoâng coøn cho anh ñöôïc choïn löïa moät cuoäc tình ñeïp nhö mô vaø nieàm haïnh phuùc eâm ñeàm trong moät toå aám ñöôïc nöõa. Giai ñoaïn ñoù ñaõ qua, vaø ñònh meänh ñaõ noái lieàn vôùi cuoäc ñôøi toâi ngöôøi con gaùi maø tröôùc ñaây ñaõ coù theå laø vôï anh. Nhöng toâi coù quyeàn naêng ban cho anh nhieàu vaät quí baùu neáu anh baèng loøng töø boû nieàm öôùc voïng ñang gaëm nhaám coõi loøng anh, moät keá hoaïch taùo baïo maø chính toâi cuõng khoâng coù khaû naêng bieát tröôùc keát cuoäc seõ ra sao! Neáu ñoù chæ laø nhöõng tham voïng traàn gian, thì toâi coù theå laøm cho anh ñöôïc thoûa maõn hoaøn toaøn. Trong ñôøi coù boán ñieàu maø ngöôøi ta theøm khaùt. Ñoù laø: tình yeâu, tieàn taøi, danh voïng vaø quyeàn theá. Ñieàu thöù nhaát thì toâi khoâng coøn coù theå cho anh ñöôïc nöõa. Ba ñieàu sau vaãn coøn ôû trong taàm tay cuûa toâi. Anh haõy choïn laáy ñieàu naøo anh muoán, tröôùc khi chuùng ta chia tay nhau laàn cuoái cuøng vôùi nieàm yeân tónh trong loøng!

– Ñoù khoâng phaûi laø nhöõng ñieàu maø toâi theøm muoán. Toâi choïn löïa söï hieåu bieát veà khoa huyeàn moân, laø khoa hoïc ñoäc ñaùo thöôïng ñaúng maø oâng ñaõ naém vöõng nhöõng bí quyeát. Chính vì noù, chæ vì noù maø thoâi, maø toâi ñaõ töø boû tình yeâu cuûa Kieàu Dung. Chæ coù noù thoâi môùi laø caùi phaàn thöôûng maø toâi mong muoán.

– Toâi khoâng theå noùi nghòch yù anh, nhöng toâi coù theå caûnh giaùc. Loøng mong muoán hoïc hoûi khoâng nhaát thieát coù nghóa laø mình seõ hieåu bieát ñöôïc ñieàu mình


muoán hoïc hoûi. Toâi coù theå mang ñeán cho anh moät vò thaày, nhöng coøn söï hoïc thì phaûi tuøy thuoäc nôi anh. Anh haõy khoân ngoan suy tính trong khi coøn kòp thôøi giôø, vaø haõy nhaän laáy nhöõng gì maø toâi coù theå cho anh moät caùch hoaøn toaøn chaéc chaén.

– OÂng haõy traû lôøi toâi nhöõng caâu hoûi sau ñaây, roài toâi seõ quyeát ñònh. Moät ngöôøi coù theå coù chaêng caùi quyeàn naêng giao tieáp vôùi nhöõng nhaân vaät trong caùc caûnh giôùi voâ hình? Ngöôøi ta coù chaêng caùi quyeàn naêng cheá ngöï caùc söùc maïnh thieân nhieân vaø baûo toaøn sinh maïng choáng laïi caùc tai naïn vaø bònh taät?

Zanoni ñaùp moät caùch mô hoà: – Taát caû nhöõng ñieàu ñoù coù theå coù ñoái vôùi moät soá

ngöôøi, nhöng neáu coù moät ngöôøi thaønh coâng trong vieäc sôû ñaéc ñöôïc nhöõng ñieàu bí maät ñoù, thì phaûi coù ñeán haøng trieäu ngöôøi khaùc phaûi boû maïng trong vieäc maïo hieåm tìm toøi.

– Toâi xin hoûi moät caâu nöõa. Veâ phaàn oâng... – Haõy coi chöøng! Toâi ñaõ noùi vôùi anh raèng toâi khoâng

caàn phaûi baùo caùo vieäc laøm cuøng haønh vi cuûa toâi cho ai heát

– Theá thì thoâi vaäy. Coøn ngöôøi laï maët maø toâi gaëp luùc naõy, toâi coù neân tin töôûng nôi nhöõng lôøi noùi cuûa ngöôøi hay khoâng? Ngöôøi aáy phaûi chaêng laø moät trong nhöõng vò sieâu nhaân maø oâng noùi raèng ñaõ chinh phuïc ñöôïc nhöõng bí maät maø toâi noùng loøng muoán bieát?


Zanoni noùi vôùi moät gioïng ñaày öu aùi:

– Taùo baïo thay! Söï khuûng hoaûng cuûa anh ñaõ chaám döùt, vaø anh ñaõ choïn löïa con ñöôøng naøy. Toâi chæ coøn bieát chuùc cho anh haõy can ñaûm vaø thaønh coâng. Ñuùng vaäy, toâi ñaõ mang ñeán cho anh moät ngöôøi thaày coù quyeàn naêng heù môû cho anh nhöõng caùnh cöûa böôùc vaøo moät caûnh giôùi sieâu vieät. Haïnh phuùc hay tai hoïa cuûa anh khoâng ñaùng keå bao nhieâu döôùi nhaõn quang minh trieát saùng suoát cuûa ngöôøi. Toâi muoán caàu xin ngöôøi haõy nöông tay ñoái vôùi anh, nhöng ngöôøi seõ khoâng chòu nghe toâi. AØ, Kieàm Maâu ñaây roài! Haõy thu nhaän ñeä töû cuûa ñaïo höõu.

Linh Ñoâng quay laïi, vaø tim anh ñaäp maïnh khi nhìn thaáy ngöôøi laï maët luùc naõy maø anh khoâng heà nghe ñöôïc tieáng böôùc chaân ñi laïi gaàn khi ngöôøi aáy trôû laïi döôùi aùnh traêng khuya. Zanoni keát luaän:

– Vónh bieät! Cuoäc thöû thaùch cuûa anh seõ baét ñaàu. Khi chuùng ta gaëp laïi nhau, anh seõ thaønh coâng hay thaát baïi, chæ coù theá thoâi!

Linh Ñoâng nhìn doõi theo caùi boùng ñen cuûa ngöôøi ñoái thoaïi ñoäc ñaùo aáy töø töø ñi ra xa. Anh thaáy ngöôøi aáy böôùc xuoáng chieác thuyeàn nhoû, vaø ñeán luùc ñoù, laàn ñaàu tieân anh môùi nhaän ra beân caïnh nhöõng ngöôøi cheøo thuyeàn coù moät ngöôøi ñaøn baø, ngöôøi naøy lieàn ñöùng daäy khi Zanoni vöøa ñeán gaàn. Daãu cho ôû raát xa


nhöng anh cuõng nhaän ra boùng daùng cuûa Kieàu Dung. Naøng cuõng ñöa tay ra daáu töø giaõ, vaø noùi voïng ñeán tai anh moät caâu dòu daøng baèng tieáng Anh, tieáng noùi cuûa meï naøng:

– Vónh bieät Linh Ñoâng, toâi thöù loãi cho anh! Vónh bieät!

Linh Ñoâng coá gaéng ñaùp laïi, nhöng côn xuùc ñoäng trong loøng laøm cho anh ngheïn ngaøo khoâng thoát ñöôïc ra lôøi. Nhö theá laø Kieàu Dung seõ vónh vieãn maát ñi ñoái vôùi anh! Naøng ñaõ ra ñi vôùi nhaân vaät bí hieåm ñaùng sôï naøy, moät boùng toái bao phuû laáy ñònh meänh cuûa naøng! Vaø chính oâng ta ñaõ quyeát ñònh soá phaän chung cuûa naøng vaø oâng ta!

Chieác thuyeàn löôùt nheï treân maët bieån giöõa nhöõng ñôït soùng nhaáp nhoâ, baén ra nhöõng tia saùng döôùi maùi cheøo, chôû theo nhöõng keû si tình ñi ra khôi. Thuyeàn caøng luùc caøng ñi ra xa, xa maõi, cho ñeán khi ngöôøi ta khoâng coøn nhìn thaáy roõ ñöôïc nöõa; vaø sau cuøng chæ coøn laø moät caùi chaám ñen raát nhoû, khi ñoù noù môùi caëp vaøo hoâng chieác taøu lôùn ñang boû neo ñôïi ngoaøi khôi.

Ngay luùc ñoù, moät luoàng gioù maùt thoåi ñeán, Linh Ñoâng beøn quay sang Kieàm Maâu vaø phaù tan söï im laëng:

– Thöa thaày! Neáu thaày coù theå nhìn thaáy tröôùc töông lai, xin thaày haõy noùi cho con bieát ñònh meänh


cuûa naøng coù ñöôïc sung söôùng hay khoâng, vaø phaûi chaêng söï choïn löïa cuûa naøng ít nhaát cuõng laø khoân ngoan?

Kieàm Maâu ñaùp vôùi moät gioïng maø söï bình tónh thaät aên khôùp vôùi nhöõng caâu noùi giaù laïnh nhö baêng:

– Hôõi ñeä töû! Boån phaän ñaàu tieân cuûa con laø ñeø neùn moïi tö töôûng, moïi caûm tình, moïi xuùc ñoäng ñoái vôùi keû khaùc. Trình ñoä sô ñaúng cuûa söï hieåu bieát laø con haõy töï mình hoïc hoûi laáy caùi theá giôùi beân trong cuûa chính mình. Con ñaõ choïn löïa con ñöôøng naøy, con ñaõ töø boû tình yeâu, giaøu sang, danh voïng vaø quyeàn theá, thì vieäc ñôøi coøn gì laø ñaùng quan taâm ñeán? Haõy kieän toaøn nhöõng khaû naêng vaø cheá ngöï nhöõng xuùc caûm, duïc voïng cuûa mình. Ñoù laø muïc ñích duy nhaát cuûa con keå töø nay trôû ñi.

– Vaø keát quaû phaûi chaêng laø seõ ñem ñeán haïnh phuùc?

Kieàm Maâu ñaùp: – Neáu haïnh phuùc coù thaät, noù phaûi hieän höõu nôi

Chaân Ngaõ, khi söï ñam meâ khoâng coøn nöõa. Nhöng haïnh phuùc laø traïng thaùi roát raùo cuøng toät cuûa baûn thaân, maø ôû ñaây, con haõy coøn ôû ngoaøi ngöôõng cöûa cuûa naác thang ñaàu tieân.

Khi Kieàm Maâu ñang noùi thì ôû ngoaøi khôi xa chieác taøu lôùn ñaõ giöông buoàm vaø töø töø löôùt treân maët bieån. Linh Ñoâng thôû daøi moät tieáng, vaø caû hai thaày troø cuøng nhau ñi trôû veà thaønh phoá.

251

CHÖÔNG SAÙU

TRÖÔÙC NGÖÔÕNG CÖÛA HUYEÀN BÍ

Laâu ñaøi bí maät – Buoåi sô giao – Traïng thaùi xuaát thaàn – Leã Nhaäp moân

Laâu ñaøi bí maät

Ñoä moät thaùng ñaõ troâi qua keå töø ngaøy Zanoni ra ñi vaø Kieàm Maâu thaâu nhaän Linh Ñoâng laøm

ñeä töû. Saùng hoâm ñoù, Linh Ñoâng moät mình moät ngöïa leân ñöôøng ra khoûi thaønh phoá. Anh nhaém veà höôùng nhöõng vuøng nuùi non cheo leo hieåm trôû, hoài thôøi ñoù laø saøo huyeät cuûa nhöõng boïn luïc laâm cöôøng ñaïo, ít ngöôøi du khaùch naøo daùm maïo hieåm ñaët chaân ñeán, daãu raèng ngay giöõa ban ngaøy.

Linh Ñoâng thuùc ngöïa ñi mau vaø chæ goø ngöïa ñi chaäm laïi khi ñaõ vaøo trong laøng. Anh nhìn thaáy hai beân ñöôøng xuaát hieän nhöõng ngöôøi coù veû maët hung döõ vaø ngô ngaùc. Linh Ñoâng nhìn daùo daùc chung quanh maø caûm thaáy trong loøng lo ngaïi, vaø caâu hoûi maø anh ñònh thoát ra laïi ngheïn trong coå hoïng. Sau cuøng, töø trong moät gian nhaø tranh cuõ kyõ böôùc ra moät ngöôøi traùng só coù veû ngoaøi töôm taát saïch seõ hôn nhöõng ngöôøi kia.


Ngöôøi naøy coù voùc daùng trung bình, göông maët raén roûi baïo daïn nhöng coù veû thaønh thaät chöù khoâng hung aùc. Nhöõng neùt maët thaúng ngay vaø coù goùc caïnh vuoâng vaén cuøng vôùi caëp maét saùng vaø caùi nhìn taùo tôïn bieåu loä moät veû thaùch thöùc, gaàn nhö khieâu khích ñoái phöông. Tuy theá, noù khoâng gaây moät caûm giaùc nghi ngôø hay ñoá ky. Ngoaøi ra boä quaàn aùo ngaén cuûa ngöôøi daân mieàn nuùi, nôi sôïi daây nòt da coù giaét hai khaåu suùng ngaén caùn baèng baïc vaø moät con dao chuoâi ngaø coù bao da caån thaän. Taát caû ñoà trang phuïc ñoù ñöôïc taêng cöôøng baèng moät khaåu suùng tröôøng chaïm troå tinh vi maø oâng ta ñeo luûng laúng treân vai.

Sau khi ñaõ ngaém nhìn ngöôøi traùng só aáy moät luùc, Linh Ñoâng beøn döøng ngöïa vaø hoûi thaêm ñöôøng ñi ñeán “toøa laâu ñaøi treân nuùi”.

Ngöôøi kia vöøa nghe hoûi caâu aáy lieàn dôû noùn chaøo vaø böôùc laïi gaàn Linh Ñoâng, ñaët tay leân coå ngöïa vaø hoûi nhoû:

– OÂng coù phaûi laø ngöôøi kî maõ maø chuû nhaân cuûa toâi ñang chôø ñôïi khoâng? Chuû toâi coù daën toâi ñôïi oâng ôû ñaây ñeå daãn ñöôøng cho oâng.

Noùi xong, ngöôøi aáy dang ra vaø noùi lôùn gioïng vôùi nhöõng ngöôøi chung quanh ñoù:

– Naøy caùc anh em! Keå töø nay veà sau, anh em phaûi kính troïng ngöôøi kî maõ naøy. Ñaây laø vò khaùch quyù maø


chuû chuùng ta ñang chôø ñôïi. Chuùng ta coù boån phaän baûo veä quí khaùch naøy cuõng nhö baûo veä chuû chuùng ta, veà caû moïi maët: veà sinh maïng cuõng nhö veà taøi saûn. Caùc anh em nghe roõ chöa?

– Tuaân leänh!

Haøng traêm gioïng noùi cuøng thoát leân moät löôït, vaø nhöõng nhoùm ngöôøi rôøi raïc ôû caùc choøi tranh beøn laàn löôït böôùc ra ñöôøng loä vaø teà töïu laïi chung quanh ngöôøi kî maõ. Ngöôøi traùng só beøn noùi tieáp:

– Vaø ñeå cho caùc baïn toâi deã nhaän ra oâng, toâi trao cho oâng caùi khaên choaøng coå naøy vaø khaåu hieäu ñi ñöôøng: “Duõng maõnh!” Thöa oâng, khi hoï nhìn thaáy caùi khaên choaøng naøy, nhöõng ngöôøi anh em ôû ñaây seõ kính caån vaø phuïc tuøng. Khi oâng thoát ra khaåu hieäu naøy, hoï seõ laäp töùc tuaân leänh. Khi oâng caàn ñeán baát cöù ñieàu gì, duø laø moät nôi taïm truù, hoaëc moät söï thanh toaùn ñaãm maùu, hoaëc chinh phuïc moät ngöôøi ñeïp, hay gieát moät keû thuø, oâng chæ caàn thoát ra khaåu hieän naøy laø chuùng toâi seõ taän taâm ra söùc ñeán cheát cuõng khoâng sôøn loøng. Phaûi vaäy khoâng, caùc baïn?

Moät laàn nöõa, caùc gioïng röøng ruù laïi vang leân cuøng moät löôït:

– Tuaân leänh!

Ñeán ñaây, ngöôøi traùng só lieàn xuoáng gioïng thì thaàm:


– Baây giôø, thöa oâng, neáu oâng coù tieàn leû, oâng haõy quaêng cho chuùng noù, roài chuùng ta ñi.

Linh Ñoâng laáy laøm sung söôùng vôùi hoài keát thuùc nhö vaäy, beøn doác heát caû tuùi baïc treân ñöôøng loä cho ñaùm daân laøng tranh nhau löôïm, trong soá ñoù coù caû ñaøn baø vaø treû con.

Ngöôøi traùng só naém daây cöông ngöïa ñi boä theo Linh Ñoâng. Chæ trong vaøi phuùt hoï ñaõ ra khoûi laøng vaø ñi qua moät vuøng heûo laùnh hoang vu khoâng coù nhaø cöûa, xoùm laøng gì caû, hai beân ñöôøng moøn laø nuùi non truøng ñieäp noái tieáp nhau vôùi nhöõng vaùch nuùi döïng ñöùng.

Ngöôøi aáy chôït buoâng daây cöông ngöïa vaø ñi chaäm böôùc, roài vöøa nhìn Linh Ñoâng baèng caëp maét ñen laùy chieáu moät tia saùng ranh maõnh vöøa hoûi:

– Chaéc haún oâng khoâng ngôø ñeán moät cuoäc tieáp ñoùn noàng haäu nhö vöøa roài?

– Thaät tình toâi cuõng ñaõ coù ngôø tröôùc, vì vò tieân sinh maø toâi seõ ñeán gaëp coù noùi cho toâi bieát tröôùc veà tính caùch khaùc thöôøng cuûa vuøng naøy... AØ, oâng baïn coù theå cho toâi bieát quí danh chöù?

– Ngöôøi trong laøng vaãn goïi toâi laø Phao Loà. Xöa kia toâi cuõng coù moät teân khaùc, nhöng toâi ñaõ queân maát keå töø khi toâi töø boû cuoäc soáng bình thöôøng.


– Phaûi chaêng do söï ngheøo tuùng hay thaát baïi, hoaëc thaát tình... maø anh ñaõ ruùt lui vaøo choã nuùi röøng?

Ngöôøi traùng só ñaùp vôùi moät nuï cöôøi thích thuù:

– Thöa oâng, nhöõng keû luïc laâm nhö chuùng toâi khoâng thích boäc loä ñôøi tö cuûa mình bao giôø. Nhöng duø sao, toâi khoâng coøn gì phaûi giaáu gieám khi ñaët chaân leân vuøng sôn cöôùc naøy vôùi moät caùi coøi trong tuùi vaø khaåu suùng tröôøng treân löng.

Keá ñoù, teân cöôùp taèng haéng laáy gioïng vaø baét ñaàu keå chuyeän veà cuoäc ñôøi oâng ta... Sau khi ñaõ keå qua nhieàu giai ñoaïn thaêng traàm cuûa thôøi nieân thieáu, oâng ta noùi tieáp:

– Trong giai ñoaïn sau cuøng, toâi gia nhaäp ñaûng cöôùp nuùi. Toâi trôû neân khaù daàn, vaø vì toâi luoân luoân haønh ngheà moät caùch eâm aùi, chæ cöôùp tieàn thoâi chöù khoâng caét coå naïn nhaân, neân toâi noåi tieáng laø nhaân ñaïo vaø nhôø ñoù thænh thoaûng toâi coù theå xuoáng Naples ñeå aên macaroni moät caùch tuyeät ñoái an toaøn. Keå töø khi toâi cö truù taïi ñaây ñaõ hôn hai naêm, toâi ñaõ laøm chuû vuøng naøy vaø taäu ñöôïc moät ít ruoäng ñaát. Ngöôøi ta goïi toâi laø ñòa ehuû, vaø baây giôø toâi chæ thænh thoaûng môùi ñi aên haøng moät chuyeán ñeå tieâu khieån chôi cho vui vaø cuõng ñeå giöõ cho ñöôïc nhuaàn tay. Ñoù laø taát caû nhöõng gì veà cuoäc ñôøi toâi, ñeå goïi laø laøm thoûa maõn söï toø moø cuûa oâng. AØ, chuùng ta chæ coøn ñoä traêm thöôùc nöõa laø ñeán roài.


Linh Ñoâng voâ cuøng thích thuù khi nghe caâu chuyeän cuûa ngöôøi traùng só. Anh ta beøn hoûi:

– Trong tröôøng hôïp naøo anh ñaõ quen vôùi ngöôøi chuû laâu ñaøi treân nuùi? OÂng ta laøm theá naøo ñeå ñöôïc söï giuùp ñôõ cuûa anh vaø caùc baïn anh?

Phao Loà nhìn ngöôøi ñoái thoaïi baèng caëp maét ñen laùy vaø ñaùp:

– Nhöng thöa oâng, chaéc oâng phaûi bieát nhieàu hôn toâi veà ngöôøi kî maõ ngoaïi quoác coù caùi danh hieäu dò kyø aáy chöù! Toâi chæ bieát raèng caùch ñaây hai tuaàn, toâi ñang tình côø ñöùng gaàn moät tieäm treân ñöôøng Toleøde thì moät ngöôøi quí phaùi coù göông maët ñaïo maïo ñeán gaàn toâi vaø noùi: “Tieân sinh Phao Loà, toâi muoán laøm quen vôùi anh. Xin môøi anh böôùc vaøo quaùn röôïu gaàn ñaây ñeå cuøng toâi uoáng chôi moät cheùn!” Toâi ñaùp: “Raát haân haïnh.” Roài chuùng toâi böôùc vaøo quaùn röôïu, vaø khi ñaõ ngoài xuoáng, ngöôøi khaùch aáy noùi: “Baù töôùc Hoa Lö muoán cho toâi thueâ caùi laâu ñaøi cuõ cuûa oâng ta. Anh bieát choã aáy khoâng?” Toâi ñaùp: “Toâi bieát roõ laém! Laâu ñaøi aáy boû hoang ñaõ hôn moät traêm naêm nay. Noù ñaõ hö hoaïi heát moät nöûa. Ñoù laø moät choã ôû khoâng ñöôïc toát laém; toâi hy voïng raèng tieàn thueâ cuõng vöøa phaûi thoâi, phaûi vaäy khoâng thöa oâng?” Ngöôøi aáy noùi: “Tieân sinh Phao Loà, toâi laø moät trieát nhaân neân khoâng baän taâm nhieàu ñeán neáp soáng xa hoa sang troïng. Toâi caàn coù moät nôi yeân tónh ñeå laøm moät vaøi cuoäc thí nghieäm khoa hoïc.


Laâu ñaøi aáy thaät ñuùng laø nôi toâi ñang caàn, mieãn laø anh chòu xem toâi nhö moät ngöôøi laùng gieàng, vaø anh vôùi caùc baïn anh vui loøng daønh cho toâi moät söï baûo veä ñaëc bieät. Toâi coù taøi saûn, nhöng toâi seõ khoâng ñem theo vaät gì quí baùu ñaùng ñeå cho ngöôøi ta aên caép. Toâi seõ traû tieàn thueâ nhaø nho baù töôùc vaø moät soá tieàn thuø lao cho anh.” Chuùng toâi thoûa thuaän mau choùng veà vieäc ñoù, vaø vì ngöôøi khaùch laï aáy baèng loøng traû gaáp ñoâi soá tieàn thuø lao maø toâi ñeà nghò, neân toâi vaø caùc ñoàng nghieäp cuûa toâi seõ phuïng söï oâng ta heát loøng. Vaø baây giôø, thöa oâng, vì toâi ñaõ thaønh thaät vôùi oâng, toâi mong oâng cuõng seõ thaønh thaät vôùi toâi nhö theá. Ngöôøi khaùch laï aáy laø ai vaäy?

– Ngöôøi aáy... Chaúng phaûi oâng ta ñaõ noùi vôùi anh roài sao? Ñoù laø moät trieát nhaân!

– Chaø chaø! Nhö vaäy chaéc laø oâng ta coù theå luyeän ñaù hoùa vaøng, phaûi khoâng? Hay moät nhaø phuø thuûy? Haún oâng ta phaûi sôï caùc haøng giaùo phaåm, phaûi khoâng?

– Ñuùng vaäy, anh ñaõ ñoaùn ñuùng ñaáy.

– Toâi cuõng ngôø laø nhö theá, vaø oâng laø ñeä töû cuûa oâng aáy?

– Phaûi, toâi laø hoïc troø cuûa oâng ta.

Teân töôùng choùp vöøa laøm daáu thaùnh giaù vöøa noùi moät caùch trònh troïng:


– Toâi chuùc oâng thaønh coâng. Toâi khoâng hôn gì moät ngöôøi thöôøng, nhöng moãi ngöôøi ñeàu lo cho phaàn linh hoàn cuûa mình. Toâi khoâng noùi raèng toâi toát laønh vôùi caùi ngheà luïc laâm cöôøng ñaïo naøy, nhöng coøn vieäc... baùn mình cho quyû döõ thì... haõy coi chöøng nheù, thöa oâng, haõy coi chöøng!

Linh Ñoâng mæm cöôøi vaø ñaùp:

– OÂng baïn ñöøng sôï gì caû, thaày toâi raát saùng suoát vaø toát laønh neân khoâng theå chaáp nhaän moät söï giao keát thuoäc loaïi ñoù. Nhöng coù leõ chuùng ta ñaõ ñeán nôi roài ñaây, phaûi khoâng? A! Toøa nhaø thaät vó ñaïi! Phong caûnh ñeïp thay!

Linh Ñoâng döøng chaân trong söï ngaïc nhieân vaø ngaém nhìn phong caûnh chung quanh baèng caëp maét cuûa nhaø hoïa só. Trong khi vöøa ñi ñöôøng vöøa nghe chuyeän cuûa teân töôùng cöôùp, anh ñaõ daàn daàn ñi leân söôøn nuùi ñeán moät chieàu cao toät ñoä luùc naøo khoâng bieát, vaø luùc aáy anh ñang ñöùng treân moät khoái ñaù lôùn phuû ñaày rong reâu vaø nhöõng buïi caây um tuøm.

Giöõa ngoïn ñoài naøy vaø moät ngoïn ñoài khaùc coù ñoä cao gaàn nhö nhau laø moät khe nuùi raát heïp vaø saâu, coû caây saàm uaát ñeán noãi ngöôøi ta khoâng thaáy ñöôïc ñaùy khe saâu ñeán möùc naøo. Tuy vaäy, ngöôøi ta cuõng coù theå ñoaùn ra beà saâu ñoù deã daøng baèng caùch laéng tai nghe tieáng nöôùc chaûy roùc raùch döôùi ñaùy vöïc thaúm. Treân ngoïn


ñoài phía beân kia laø toøa laâu ñaøi cuûa ñaïo sö Kieàm Maâu. Töø treân ngoïn ñoài nhìn ra xa thaáy laùc ñaùc nhöõng laâu ñaøi, nhöõng noùc chuoâng nhaø thôø vuùt nhoïn nhö muõi teân döïng ñöùng, vaø raûi raùc quanh caùc söôøn ñoài laø nhöõng xoùm laøng thöa thôùt.

Xa tít taän chaân trôøi laø thaønh phoá Naples vôùi nhöõng vaùch töôøng nhaø traéng xoùa phaûn chieáu aùnh naéng vaøng cuûa maët trôøi chieàu, vaø chaân trôøi maøu hoàng nhaït hoøa laãn vôùi maøu nöôùc bieån xanh rôøn. Moät caùi caàu goã baéc ngang qua khe suoái giöõa hai ngoïn ñoài. Caàu cuõng khaù lôùn neân hai ngöôøi kî maõ coù theå soùng ñoâi cuøng ñi. Nhöõng taám vaùn loùt caàu rung chuyeån vaø phaùt ra tieáng ñoäng khi hoï thuùc ngöïa ñi qua. Moät con ñöôøng moøn tröôùc kia coù loùt ñaù nhöng baây giôø ñaõ bò choân laáp heát moät nöûa döôùi nhöõng ngoïn lau saäy vaø nhöõng loaïi caây röøng, daãn ñeán saân ngoaøi cuûa toøa laâu ñaøi.

Phaân nöûa toøa laâu ñaøi naøy ñaõ suïp ñoå, nhöõng choã ñieâu taøn aån khuaát döôùi nhöõng loaïi daây leo vaø maây röøng moïc reã baùm chaët vaøo ñaõ nhieàu theá kyû. Nhöng khi böôùc vaøo saân trong, Linh Ñoâng laáy laøm nheï nhoõm maø thaáy raèng ñaõ coù daáu hieäu cuûa söï saên soùc queùt doïn vaø coù ngöôøi ôû. Vaøi ñoùa hoa hoàng nôû lôùn nhö töôi cöôøi chaøo ñoùn khaùch ngay beân vaùch töôøng reâu xaùm, vaø giöõa saân coù moät voøi nöôùc phun ra töø mieäng cuûa moät con nhaân ngö khoång loà baèng saønh. Taïi ñoù, anh ñöôïc Kieàm Maâu ñoùn tieáp vôùi moät nuï cöôøi:


– AØ! Ñeä töû ñaõ ñeán. Ngöôøi ñi tìm chaân lyù coù theå tìm thaáy nôi choán hoang vu naøy moät kho taøng minh trieát baát dieät vôùi thôøi gian.

Buoåi sô giao

Laø moät trieát gia coù moät ñôøi soáng giaûn dò ít nhu caàu, ñaïo sö Kieàm Maâu chæ thueâ vaøi ngöôøi gia

nhaân giuùp vieäc nhaø. Moät laõo boäc ngöôøi vuøng Trung Ñoâng, tröôùc ñaây ñaõ töøng phuïc dòch Kieàm Maâu khi coøn ôû Naples, moät ngöôøi ñaøn baø ngöôøi ñòa phöông coù neùt maët raén roûi, do Phao Loà giôùi thieäu, vaø hai thanh nieân toùc daøi, veû maët hung tôïn, cuõng laø ngöôøi trong laøng vaø môùi ñöôïc tuyeån choïn.

Trong nhieàu ngaøy, Kieàm Maâu vaãn im laëng khoâng thaûo luaän gì vôùi Linh Ñoâng veà nhöõng vaán ñeà maø anh muoán bieát. Ngöôøi noùi:

– Moïi vieäc ñeàu saün saøng veà phöông dieän ngoaïi caûnh, nhöng veà beân trong thì chöa. Taâm hoàn con phaûi taäp quen vôùi choán naøy vaø thaám nhuaàn baàu khoâng khí thieân nhieân ôû chung quanh, vì coõi thieân nhieân laø goác cuûa moïi nguoàn caûm höùng.

Theá roài Kieàm Maâu xoay caâu chuyeän qua nhöõng vaán ñeà thoâng thöôøng, ít quan troïng hôn. Ngöôøi thöôøng hay daét Linh Ñoâng ñi theo trong nhöõng chuyeán ñi


daïo chôi quanh vuøng giöõa nhöõng khung caûnh thieân nhieân röøng ruù, vaø heù môû tröôùc taâm hoàn ngaïc nhieân vaø thaùn phuïc cuûa ngöôøi thanh nieân Anh nhöõng kho taøng quí baùu cuûa moät khoa hoïc coù veû doài daøo phong phuù ñeán baát taän.

Daàn daàn, ngöôøi ngheä só treû ñöôïc naâng cao taâm hoàn vaø caûm thaáy loøng laéng dòu nhôø haáp thuï nhöõng kieán thöùc cuûa thaày, vaø nhöõng öôùc muoán maõnh lieät cuûa anh tröôùc ñaây cuõng tieâu tan khoâng coøn nöõa. Taâm hoàn anh ngaøy caøng ñaém chìm trong moät côn yeân tónh thieâng lieâng cuûa söï suy tö thaâm traàm. Anh caûm thaáy mình trôû neân cao thöôïng hôn, vaø trong söï im laëng cuûa caùc giaùc quan, anh caûm thaáy döôøng nhö nghe ñöôïc tieáng noùi cuûa noäi taâm.

Chính Kieàm Maâu ñaõ tìm caùch giuùp ngöôøi ñeä töû treû ñaït tôùi traïng thaùi yeân tónh noäi taâm, vaø trong böôùc nhaäp moân ñaàu tieân ñoù, ngöôøi ñaõ haønh ñoäng gioáng nhö moïi nhaø ñaïo sö khaùc. Ñoù laø vì ngöôøi môùi nhaäp moân caàn phaûi giöõ cho taâm hoàn vaéng laëng nhö hö khoâng, ñeå cho nhöõng khaû naêng suy gaãm vaø töôûng töôïng coù ñieàu kieän hoaït ñoäng, tröôùc khi taäp khaùm phaù vaø laõnh hoäi nhöõng chaân lyù tröøu töôïng sieâu hình.

Kieàm Maâu coù phong ñoä khaùc haún Zanoni veà nhieàu ñieåm, vaø neáu phong ñoä aáy khoâng thu huùt haáp daãn baèng Zanoni thì traùi laïi noù gaây cho Linh Ñoâng moät söï khuaát phuïc vaø aán töôïng raát saâu xa.


Caâu chuyeän cuûa Zanoni bieåu loä moät söï löu taâm saâu saéc vaø toång quaùt ñoái vôùi nhaân loaïi, moät tình caûm gaàn nhö höùng khôûi ñoái vôùi ngheä thuaät vaø Caùi Ñeïp. Nhöõng giai thoaïi ñöôïc löu truyeàn veà sinh hoaït cuûa Zanoni caøng laøm noåi baät söï huyeàn bí khi noùi veà nhöõng neùt töø thieän vaø loøng quaûng ñaïi cuûa chaøng. Zanoni coù moät caùi gì gaàn guõi vôùi nhaân loaïi hôn, noù laøm dòu bôùt söï e deø sôï haõi maø chaøng gaây ra cho ngöôøi khaùc.

Traùi laïi, Kieàm Maâu döôøng nhö hoaøn toaøn thaûn nhieân ñoái vôùi theá giôùi beân ngoaøi. Neáu oâng ta khoâng laøm aùc, thì döôøng nhö cuõng khoâng ñaëc bieät tìm caùch laøm thieän. Nhöõng vieäc laøm cuûa oâng ta khoâng laøm xoa dòu moät keû laàm than ñau khoå naøo, nhöõng lôøi noùi cuûa oâng ta khoâng an uûi moät keû voâ phöôùc baát haïnh naøo. Nôi oâng, ñieàu maø ta goïi laø tình caûm döôøng nhö ñaõ bò che khuaát, lu môø bôûi lyù trí. OÂng ta suy nghó, haønh ñoäng vaø soáng nhö moät thöïc theå tröøu töôïng, yeân laëng vaø ñeàu ñaën, chöù khoâng nhö moät nhaân vaät coøn giöõ laïi nhöõng tình caûm vaø loøng öu aùi, yeâu gheùt cuûa con ngöôøi!

Ngaøy noï, nhaân dòp Kieàm Maâu noùi veà nhöõng söï bieán chuyeån lôùn lao maø oâng ta töøng chöùng kieán treân maët quaû ñòa caàu, vôùi moät gioïng hoaøn toaøn thaûn nhieân khoâng heà maûy may xuùc ñoäng, Linh Ñoâng beøn maïo muoäi baøy toû söï ngaïc nhieân cuûa mình veà ñieåm ñoù. Kieàm Maâu ñaùp moät caùch laïnh luøng:


– Ñuùng vaäy! Ñôøi thaày laø moät cuoäc quan saùt, suy nghieäm; coøn ñôøi cuûa Zanoni laø moät cuoäc thöôûng thöùc. Khi thaày haùi moät caønh hoa, nhaùnh coû, thaày chæ nghó ñeán coâng duïng veà döôïc taùnh cuûa noù, coøn Zanoni thì ngöøng laïi ñeå ngaém nghía, chieâm ngöôõng caùi ñeïp.

– Vaø thaày coù tin raèng trong hai tröôøng hôïp ñoù thì cuoäc ñôøi cuûa thaày laø cao sieâu hôn chaêng?

– Khoâng! Cuoäc ñôøi cuûa Zanoni laø loái soáng treû, cuoäc ñôøi cuûa thaày laø loái soáng giaø. Chuùng toâi ñaõ luyeän taäp nhöõng khaû naêng khaùc nhau, moãi ngöôøi trong chuùng toâi ñeàu coù nhöõng quyeàn naêng khaùc haún cuûa ngöôøi kia. Nhöõng ngöôøi hoïc hoûi theo Zanoni phaùt trieån loái soáng ñeïp, coøn nhöõng ngöôøi theo thaày thì môû mang söï minh trieát vaø kieán thöùc saâu roäng.

Linh Ñoâng noùi:

– Thaät vaäy, con coù nghe raèng nhöõng ngöôøi gaàn guõi vôùi Zanoni moät thôøi gian ôû Naples veà sau ñaõ coù moät ñôøi soáng trong saïch vaø cao quí hôn tröôùc. Nhöng moät nhaø hieàn trieát nhö Zanoni sao laïi giao du vôùi nhöõng ngöôøi nhö vaäy? Ñoù laø ñieàu maø con laáy laøm laï. Coøn caùi quyeàn naêng lôïi haïi maø oâng ta söû duïng tuøy yù muoán, nhö trong caùi theát cuûa hoaøng thaân Veä Coâng vaø baù töôùc OÂ Dieân, thaät khoâng phuø hôïp chuùt naøo vôùi trình ñoä taâm linh cuûa moät baäc sieâu nhaân!

Kieàm Maâu noùi vôùi moät nuï cöôøi laïnh nhö baêng:


– Con noùi raát ñuùng, vaø ñoù chính laø söï sai laàm cuûa nhöõng baäc hieàn giaû muoán chen chaân vaøo cuoäc ñôøi theá tuïc. Ngöôøi ta khoâng theå giuùp ñôõ moät haïng ngöôøi naøy maø khoâng gaây toån haïi ñeán moät haïng ngöôøi khaùc. Ta khoâng theå che chôû ngöôøi toát laønh maø khoâng saùt phaït keû hung döõ, vaø neáu muoán söûa trò keû toäi loãi, ngöôøi ta phaûi soáng chung vôùi hoï ñeå bieát hoï toäi loãi nhö theá naøo. Paracelse cuõng noùi nhö theá. “Ngöôøi ta caàn bieát ñieàu aùc cuõng nhö ñieàu thieän, vì coù ai coù theå bieát ñieàu thieän maø khoâng bieát ñieàu aùc?” Nhöng thaày khoâng daïi doät nhö vaäy. Thaày chæ soáng baèng kieán thöùc vaø hieåu bieát chöù khoâng soáng theo cuoäc ñôøi cuûa theá gian.

Moät laàn khaùc, Linh Ñoâng hoûi Kieàm Maâu veà toå chöùc huyeàn moân maø Zanoni ñaõ coù laàn noùi ñeán:

– Neáu con khoâng laàm thì phaûi chaêng Zanoni vaø thaày ñeàu laø nhöõng moân ñoà cuûa phaùi Hoàng Hoa?

Kieàm Maâu ñaùp:

– Moân phaùi Hoàng Hoa baét nguoàn töø naêm 1378 sau khi nhöõng vò ñaïo sö AÛ Raäp taïi Damas truyeàn daïy cho moät du khaùch ngöôøi Ñöùc teân laø Christian Rosenkreuz nhöõng bí quyeát veà khoa huyeàn moân laøm neàn taûng cho vieäc thaønh laäp moân phaùi ñoù. Nhöng tröôùc ñoù, cuõng ñaõ coù nhöõng toå chöùc huyeàn moân goàm coù nhöõng ngöôøi ñi tìm ñaïo baèng nhöõng phöông phaùp töông töï. Tuy nhieân, thaày nhìn nhaän raèng phaùi Hoâng Hoa laø moân


phaùi xuaát xöù töø moät toå chöùc huyeàn moân lôùn nhaát vaø laâu ñôøi nhaát. Phaùi Hoàng Hoa coøn cao hôn caû phaùi luyeän kim veà maët giaùo lyù vaø ñaïo ñöùc taâm linh.

– Moân phaùi aáy hieän nay coøn ñöôïc bao nhieâu ngöôøi?

– Chæ coøn coù hai ngöôøi, laø Zanoni vaø Thaày. – Chæ coøn coù hai vò thoâi sao? Nhöng moân phaùi aáy

truyeàn daïy cho taát caû moân ñoà bí quyeát tröôøng sinh baát töû kia maø?

– Vò toå phuï cuûa con ñaõ hoïc ñöôïc bí quyeát ñoù. Nhöng oâng ta ñaõ choïn caùi cheát thay vì soáng moät mình sau caùi cheát cuûa ngöôøi duy nhaát treân ñôøi maø oâng ta yeâu. Trong moân phaùi Hoàng Hoa, ñieàu maø chuùng ta xem laø cao quí nhaát chính laø söï ñaøo luyeän tinh thaàn chöù khoâng phaûi bí quyeát giöõ gìn theå xaùc. Phaùp moân tu luyeän tinh thaàn giuùp cho haønh giaû coù theå chieán thaéng keû cöôøng baïo, cheá ngöï ñoái phöông vaø taïo ra moät böùc maøn aûo aûnh ñeå taøng hình tröôùc maét moïi ngöôøi. Vaøi haïng phaùp sö cho raèng bí thuaät aáy coù theå thöïc hieän baèng caùch söû duïng moät ñaïo linh phuø hay moät loaïi ñaù quyù, nhöng thaày coù theå duøng moät thöù coû daïi ngoaøi ñoàng coâng hieäu chaéc chaén hôn caû moät ñaïo buøa hay ngoïc quyù Noùi toùm laïi, coù khi nhöõng vaät nhoû moïn taàm thöôøng nhaát trong thieân nhieân laïi laø nhöõng thöù maø ngöôøi ta coù theå khai thaùc ñöôïc söï coâng duïng thaàn hieäu nhaát.


Linh Ñoâng noùi:

– Nhöng neáu thaày naém ñöôïc nhöõng bí quyeát ñoù, taïi sao thaày laïi khoâng ñem phoå bieán ra ngoaøi? Phaûi chaêng söï khaùc bieät giöõa huyeàn moân vaø khoa hoïc laø khoa hoïc truyeàn baù roäng raõi nhöõng phöông phaùp vaø keát quaû thöïc nghieäm cuøng nhöõng phaùt minh vaø khaùm phaù, coøn giôùi huyeàn moân thì töï haøo ñaït ñöôïc nhöõng keát quaû nhieäm maàu nhöng khoâng chòu giaûi thích nguyeân nhaân cuûa nhöõng ñieàu sôû ñaéc?

– Phaûi, nhöng con caàn phaûi suy nghó kyõ hôn nöõa. Baây giôø ta haõy thí duï raèng neáu nhö khoa huyeàn moân ñöôïc truyeàn baù roäng raõi treân theá gian, khoâng phaân bieät keû chaùnh ngöôøi taø, keû thieän ngöôøi aùc, thì chöøng ñoù phaûi chaêng khoa aáy seõ trôû thaønh moät tai hoïa cho nhaân loaïi? Neáu nhö keû baïo chuùa, laêng loaøn, daâm aùc, nhöõng keû hung döõ, sa ñoïa naém ñöôïc nhöõng quyeàn naêng thaàn bí trong tay, chöøng ñoù hoï coù khaùc gì nhöõng loaøi aùc quyû töï do phoùng tuùng ngheânh ngang treân maët ñòa caàu? Neáu ñoàng thôøi nhöõng quyeàn naêng ñoù cuõng ñöôïc ban cho nhöõng ngöôøi hieàn löông, chaân chính, thì chöøng ñoù xaõ hoäi loaøi ngöôøi seõ ra sao? Chaùnh vaø taø seõ phaûi ñöông ñaàu nhau trong moät traän chieán tranh khoác lieät moät maát moät coøn; nhöõng ngöôøi toát laønh seõ luoân luoân ôû theá töï veä, coøn keû hung aùc luoân luoân ôû theá taán coâng. Trong tình traïng tieán hoùa hieän thôøi cuûa nhaân loaïi, ñieàu aùc hoaït ñoäng maïnh hôn vaø laán


löôùt ñieàu thieän, nhö vaäy ñieàu aùc seõ thaéng vaø chieám öu theá. Chính vì nhöõng lyù do ñoù cho neân chuùng ta khoâng nhöõng chæ truyeàn daïy khoa huyeàn moân cho nhöõng ngöôøi thaät toát laønh vaø xöùng ñaùng ñeå traùnh söï laïm duïng, maø coøn phaûi ñaët ra nhöõng cuoäc thöû thaùch khoù khaên nguy hieåm ñeå baûo ñaûm tuyeät ñoái keát quaû choïn löïa. Veà vieäc naøy, coõi thieân nhieân cuõng kieåm soaùt vaø giuùp ñôõ chuùng ta, vì trong thieân nhieân ñaõ saün coù nhöõng “ngöôøi giöõ cöûa” khuûng khieáp, ruøng rôïn vaø nhöõng böùc raøo chöôùng ngaïi kieân coá khoâng theå vöôït qua giöõa coõi höõu hình vaø caûnh giôùi voâ hình.

Ñoù laø moät vaøi caâu chuyeän ñaïi löôïc trong nhöõng cuoäc ñoái thoaïi giöõa hai thaày troø Kieàm Maâu. Nhöõng cuoäc noùi chuyeän aáy caøng laøm kích thích söï toø moø cuûa Linh Ñoâng. Nhö theá, ngaøy thaùng troâi qua, taâm hoàn cuûa Linh Ñoâng daàn daàn quen vôùi loái soáng coâ ñôn traàm laëng, thieàn ñònh suy tö, vaø queân caû nhöõng ñieàu phuø du giaû taïm cuøng nhöõng mô öôùc haõo huyeàn voâ vò cuûa theá giôùi beân ngoaøi.

Theá roài moät ñeâm noï, Linh Ñoâng ñang luùc ngaém nhìn caûnh vaät bao la vôùi muoân nghìn ngoâi sao laáp laùnh treân neàn trôøi, anh boãng coù moät söï caûm höùng taâm linh ñoät ngoät, coù caûm giaùc laï luøng veà moät caùi gì thieâng lieâng vó ñaïi huy hoaøng aån giaáu trong thaân xaùc höõu hình naøy. Ñieàu aáy laøm khôi daäy trong anh nhöõng hoaøi baõo to taùt, döôøng nhö moät kyù öùc mô maøng veà


moät kieáp soáng trong laønh vaø thaùnh thieän trong thôøi dó vaõng xa xaêm.

Moät ñoäng löïc beân trong maø Linh Ñoâng khoâng sao cöôõng laïi ñöôïc ñaõ thuùc ñaåy anh ñi tìm vò ñaïo sö. Anh ta muoán xin thaày khai môû caùnh cöûa nhaäp moân vaøo ñaïo, ñeå anh coù theå böôùc vaøo nhöõng caûnh giôùi sieâu vieät khaùc laï. Anh caûm thaáy nhö mình ñaõ saün saøng ñeå böôùc vaøo moät cuoäc soáng thieâng lieâng hôn cuoäc soáng hieän taïi.

Linh Ñoâng beøn trôû vaøo toøa laâu ñaøi vaø ñi qua daõy haønh lang taêm toái döôùi aùnh sao khuya ñeå böôùc ñeán phoøng cuûa ñaïo sö Kieàm Maâu.

Traïng thaùi xuaát thaàn

Nôi ôû cuûa Kieàm Maâu trong toøa laâu ñaøi goàm coù hai phoøng laøm vieäc thoâng vôùi nhau vaø moät

phoøng nguû. Khu vöïc aáy ñöôïc boá trí trong moät caùi ñaøi cao hình vuoâng, nhoâ leân beân bôø vöïc thaúm ñaày nhöõng buïi caây um tuøm phía döôùi.

Linh Ñoâng böôùc vaøo caên phoøng thöù nhaát thì thaáy troáng trôn. Anh laúng laëng böôùc tôùi baèng nhöõng böôùc chaân eâm nhö ru vaø môû caùnh cöûa ñöa vaøo phoøng thöù hai. Boãng nhieân moät muøi noàng naëc töø trong phoøng naøy xoâng vaøo muõi, laøm cho anh phaûi thuït luøi laïi. Moät


thöù söông muø laøm cho khoâng khí trôû neân daøy ñaëc hôn bình thöôøng nhöng vaãn coù maøu trong suoát, gioáng nhö moät laøn maây tuyeát töø töø tieán tôùi moät caùch ñeàu ñaën, taïo thaønh nhöõng dôïn soùng xuyeân qua khoaûng khoâng.

Linh Ñoâng caûm thaáy tim mình nhö ngöøng ñaäp vì moät côn laïnh buoát ngöôøi, vaø maùu nhö ñoâng ñaëc laïi trong huyeát quaûn. Anh ñöùng söõng laïi nhö trôøi troàng tröôùc ngöôõng cöûa, vaø khi ñoâi maét anh coá nhìn xuyeân qua gian phoøng, anh hình dung nhö coù nhöõng boùng ma hình thuø gheâ rôïn, môø aûo, ñang löôùt nheï xuyeân qua nhöõng ñôït khoùi söông muø.

Tröôùc khi Linh Ñoâng coù ñuû thôøi gian ñeå hít thôû baàu khoâng khí ñoù, vì khi ñoù toaøn thaân anh döôøng nhö ñaõ ngöøng moïi hoaït ñoäng vaø rôi vaøo moät traïng thaùi hoân meâ khuûng khieáp, thì anh boãng caûm thaáy coù ai ñoù naém laáy tay anh vaø daãn ra phoøng ngoaøi.

Anh nghe tieáng cöûa ñoùng laïi, roài maùu anh baét ñaàu löu thoâng trôû laïi trong huyeát quaûn, vaø anh nhìn thaáy ñaïo sö Kieàm Maâu ñang ñöùng moät beân mình. Toaøn thaân anh run baén leân nhö bò phong giaät, roài anh ngaõ quî xuoáng ñaát, baát tænh nhaân söï.

Khi Linh Ñoâng tænh daäy, anh thaáy mình ñang naèm ôû choã thoaùng khí, treân moät bao lôn baèng ñaù gie ra ngoaøi trôøi. Nhöõng vì sao khuya toûa aùnh saùng môø


nhaït xuoáng toøa laâu ñaøi yeân tónh tòch mòch vaø chieáu leân göông maët vò ñaïo sö ñöùng moät beân, hai caùnh tay khoanh voøng tröôùc ngöïc vaø ñang nhìn anh chaêm chuù. Kieàm Maâu noùi:

– Naøy con! Vôùi nhöõng gì ñaõ xaûy ra vöøa roài, con neân bieát raèng seõ voâ cuøng nguy hieåm neáu muoán tìm söï hieåu bieát tröôùc khi ñöôïc chuaån bò saün saøng. Neáu con chæ ñöùng theâm moät luùc nöõa thoâi trong khoâng khí cuûa gian phoøng ñoù, thì baây giôø con chæ coøn laø moät caùi xaùc cheát!

Linh Ñoâng thöa:

– Khoa huyeàn moân lôïi haïi nhö theá naøo maø Thaày coù theå theo ñuoåi noù moät caùch an toaøn trong baàu khoâng khí aâm u laïnh leõo naøy trong khi ñoái vôùi con thì laïi nguy hieåm ñeán taùnh maïng? Thöa thaày, con ñaõ saün saøng chuaån bò, ít nhaát cuõng laø cho moät vaøi böôùc ñaàu tieân. Con xin thaày haõy cho pheùp con ñöôïc nhaäp moân.

Kieàm Maâu ñaët baøn tay treân quaû tim Linh Ñoâng, moät quaû tim ñang ñaäp maïnh, ñeàu ñaën vaø ñaày sinh khí. Vôùi ñoâi maét chieâm ngöôõng, vò ñaïo sö nhìn neùt maët thaûn nhieân laïnh luøng cuûa ngöôøi ñeä töû treû vaø thaàm nhuû:

– Vôùi moät taâm hoàn quaû caûm nhö theá naøy, chaéc laø ta seõ coù moät ñeä töû chaân thaønh xöùng ñaùng.


Roài oâng caát tieáng noùi vôùi gioïng bình thöôøng:

– Ñöôïc roài! Böôùc ñaàu tieân trong thôøi kyø nhaäp moân laø traïng thaùi xuaát thaàn. Moïi söï minh trieát cuûa con ngöôøi ñeàu khôûi ñaàu töø nhöõng côn moäng mô. Chính trong nhöõng giaác mô maø ngöôøi ta thieát laäp ñöôïc moät nhòp caàu giao caûm ñaàu tieân, tuy haõy coøn raát moûng manh yeáu ôùt, nhöng coù theå noái lieàn theá gian vôùi caùc caûnh giôùi voâ hình. Con haõy nhìn kyõ ngoâi sao kia!

Linh Ñoâng vaâng lôøi vaø Kieàm Maâu ruùt lui vaøo phoøng. Töø trong phoøng aáy, töø töø toûa ra moät luoàng khí maøu nhôït nhaït hôn vaø coù muøi ít noàng hôn so vôùi ñaùm maây muø luùc naõy ñaõ gaây cho Linh Ñoâng moät aûnh höôûng khoác haïi.

Luoàng khí naøy bao phuû laáy Linh Ñoâng vaø sau ñoù tieâu tan ngay trong khoâng khí ban ñeâm, toûa ra moät muøi höông trong laønh vaø maùt röôïi. Anh nhìn leân ngoâi sao khoâng chôùp maét, vaø ngoâi sao döôøng nhö daàn daàn cheá ngöï anh, thu huùt taàm nhaõn quang cuûa anh.

Moät caûm giaùc ueå oaûi xaâm chieám toaøn thaân Linh Ñoâng nhöng thaàn trí anh vaãn saùng suoát tænh taùo, vaø khi caûm giaùc ueå oaûi aáy caøng luùc caøng thaám saâu vaøo cô theå, anh caûm thaáy hai beân thaùi döông döôøng nhö ñöôïc thaám nhuaàn trong moät loaïi nöôùc hoa thôm nheï vaø aám aùp. Trong luùc aáy, caû töù chi cuûa anh ñeàu run raåy vaø caûm giaùc suy nhöôïc caøng taøng theâm. Anh


vaãn tieáp tuïc nhìn chaêm chuù vaøo ngoâi sao, vuøng saùng quanh ngoâi sao aáy giôø ñaây döôøng nhö ñaõ nôùi roäng hôn tröôùc, aùnh saùng daàn daàn trôû neân choùi raïng hôn, nôùi roäng hôn nöõa vaø töø töø xaâm chieám laáy caû khoâng gian voâ taän.

Sau cuøng, giöõa baàu khoâng khí saùng choùi lung linh maøu baïc, anh caûm thaáy coù moät caùi gì vöøa nöùt raïn beân trong taâm thöùc, döôøng nhö moät sôïi daây saét vöøa bò chaët ñöùt. Luùc ñoù, moät caûm giaùc giaûi thoaùt laâng laâng, nheï nhaøng, thoaùt tuïc, moät nieàm an laïc voâ bieân xaâm chieám laáy anh vaø gaây cho anh moät aán töôïng nhö ñang bay löôïn phaát phô giöõa khoâng gian. Gioïng noùi thì thaàm cuûa ñaïo sö Kieàm Maâu boãng loït vaøo tai anh:

– Baây giôø con coù muoán nhìn thaáy ai treân coõi theá gian naøy khoâng?

– Kieàu Dung vaø Zanoni.

Linh Ñoâng ñaùp laïi töø trong taâm thöùc, nhöng anh caûm thaáy ñoâi moâi mình khoâng heà cöû ñoäng. Thình lình, khi tö töôûng aáy vöøa môùi khôûi leân thì xuyeân qua khoâng gian traøn ngaäp thöù aùnh saùng eâm dòu vaø lung linh vöøa noùi treân, Linh Ñoâng boãng nhìn thaáy nhöõng hình aûnh noái tieáp nhau dieãn ra nhö trong moät cuoán phim: caây coái, nuùi non, thaønh thò, bieån caû, thung luõng, ñoàng baèng... Vaø sau cuøng, taàm maét cuûa anh


döøng laïi ôû moät nôi: anh nhìn thaáy moät ñoäng ñaù aån khuaát sau nhöõng buïi caây raäm raïp saàm uaát, treân moät baõi caùt traéng phau chaïy daøi xuoáng taän bôø bieån. Ngoaøi mieäng hang ñoäng aáy, döôùi aùnh traêng eâm dòu hieän ra hai boùng ngöôøi, coù nhöõng ñôït soùng bieån töø ngoaøi khôi chaïy vaøo roài tan bieán nhanh döôùi chaân hoï.

Linh Ñoâng caûm thaáy döôøng nhö anh cuõng nghe ñöôïc tieáng soùng voã rì raøo. Zanoni ngoài treân moät taûng ñaù, coøn Kieàu Dung ngaû mình naèm döïa gaàn beân vaø ngaém nhìn khuoân maët chaøng ñang cuùi xuoáng keà saùt khuoân maët cuûa naøng. Neùt maët Kieàu Dung luùc aáy bieåu loä moät nieàm haïnh phuùc hoaøn toaøn cuûa moät taâm hoàn ñang bôi loäi trong bieån yeâu ñöông.

Kieàm Maâu laïi hoûi vôùi moät gioïng ñeán vôùi Linh Ñoâng nheï nhö hôi thôû:

– Con coù muoán nghe hoï noùi chuyeän khoâng?

Vaø moät laàn nöõa, Linh Ñoâng ñaùp laïi baèng tö töôûng maø khoâng thoát ra aâm thanh naøo:

– Coù.

Khi aáy, nhöõng tieáng noùi cuûa hai keû si tình lieàn voïng ñeán tai Linh Ñoâng, nhöng baèng moät gioïng coù veû laï luøng, xa xoâi, döôøng nhö gioïng noùi töø coõi khaùc maø caùc vò thaùnh hay tu só nhaäp ñònh thöôøng nghe ñöôïc trong nhöõng côn linh aûnh. Kieàu Dung noùi:


– Laøm sao anh coù theå caûm thaáy thích thuù khi nghe chuyeän cuûa moät ngöôøi ñaøn baø doát naùt, keùm tri thöùc?

Zanoni ñaùp:

– Bôûi vì quaû tim khoâng bieát ñeán söï doát naùt bao giôø; bôûi vì nhöõng bí quyeát cuûa tình caûm cuõng coù ñaày nhöõng ñieàu huyeàn dieäu nhö nhöõng bí quyeát cuûa trí tueä. Neáu em khoâng phaûi luùc naøo cuõng hieåu ñöôïc ngoân ngöõ tö töôûng cuûa anh, thì ñoâi khi anh cuõng nhaän thaáy coù nhöõng ñieàu ñaùng yeâu khoâng sao hieåu ñöôïc trong ngoân ngöõ tình caûm cuûa em.

Kieàu Dung vöøa noùi vöøa quaøng tay leân coå Zanoni:

– OÀ! Anh ñöøng noùi theá! Chính nhöõng gì khoâng theå hieåu ñöôïc baèng lyù trí môùi laø ngoân ngöõ cuûa tình yeâu, vaø haõy ñeå cho tình yeâu giaûi ñaùp. Tröôùc khi em bieát anh, tröôùc khi soáng vôùi anh, tröôùc khi bieát doõi theo daáu chaân anh khi anh vaéng nhaø, vaø ñeå thaáy anh hieän dieän ôû khaép nôi, em khoâng ngôø raèng coõi thieân nhieân vaø taâm hoàn con ngöôøi coù moät söï haáp daãn töông öùng maõnh lieät vaø saâu xa ñeán nhö theá. Tuy vaäy, baây giôø em môùi bieát chaéc chaén ñieàu maø em vaãn tin töôûng töø luùc ñaàu: nhöõng tình caûm thu huùt em ñeán vôùi anh luùc ñoù khoâng phaûi laø aùi tình. Em bieát nhö vaäy nhôø so saùnh hieän taïi vôùi quaù khöù. Hoài ñoù, caùi tình caûm aáy chæ laø moät thöù tình caûm bò chi phoái bôûi lyù trí, coøn baây giôø, em khoâng theå naøo chòu noåi khi anh noùi vôùi


em raèng em haõy sung söôùng maø soáng chung vôùi moät keû khaùc.

– Anh cuõng vaäy. Baây giôø anh cuõng khoâng theå naøo thoát ra ñöôïc caâu noùi ñoù vôùi em. Kieàu Dung! Em ñöøng bao giôø queân noùi vôùi anh laø em ñöôïc sung söôùng.

– Taïi sao em khoâng sung söôùng, vì chính anh cuõng sung söôùng kia maø. Tuy vaäy, Zanoni ôi, ñoâi khi anh laïi coù veû buoàn.

– Ñoù laø vì anh thaáy ñôøi ngöôøi thaät ngaén nguûi, vaø vì roát cuoäc roài chuùng ta cuõng phaûi xa nhau, vì con traêng kia seõ tieáp tuïc chieáu saùng khi con chim hoaøng oanh ñaõ ngöøng hoùt treân caønh. Khoâng bao laâu nöõa, ñoâi maét em seõ môø, saéc ñeïp cuûa em seõ phai nhaït, nhöõng loïn toùc vaøng oùng nuoät naøy seõ baïc maøu vaø khoâng coøn xinh ñeïp nöõa.

Kieàu Dung noùi:

– Coøn anh, em seõ khoâng bao giôø nhìn thaáy nôi anh nhöõng daáu hieäu cuûa söï giaø nua! Nhöng phaûi chaêng caû hai ta seõ cuøng giaø nua nhö nhau, vaø maét ta seõ quen nhìn thaáy söï thay ñoåi veà phaàn theå xaùc, nhöng ñieàu ñoù seõ khoâng aûnh höôûng gì ñeán tình yeâu?

Zanoni thôû daøi. Chaøng quay maët sang beân vaø coù veû nhö höôùng caû taâm tö vaøo beân trong. Linh Ñoâng caøng chaêm chuù nghe. Zanoni vöøa nhìn Kieàu Dung vöøa noùi vôùi nuï cöôøi mæm:


– Em khoâng toø moø muoán bieát theâm veà ngöôøi yeâu maø tröôùc kia ñaõ coù laàn em xem nhö moät nhaø phuø thuûy taø ñaïo hay sao?

– Khoâng! Taát caû nhöõng gì ngöôøi ta muoán bieát veà ngöôøi mình yeâu thì em ñaõ bieát roài: anh yeâu em!

– Anh ñaõ noùi vôùi em raèng cuoäc ñôøi anh khaùc haún vôùi moïi ngöôøi. Em coù muoán thöû chia seû cuoäc soáng ñaëc bieät aáy chaêng?

– Thì hieän nay em ñang chia seû cuoäc soáng ñoù vôùi anh ñaây

– Nhöng em chæ ñöôïc nhö vaäy neáu em coù theå treû ñeïp maõi maõi!

– Chuùng ta seõ ñöôïc nhö vaäy khi chuùng ta töø giaõ coõi ñôøi naøy.

Zanoni im laëng trong giaây laùt roài noùi: – Em coù nhôù chaêng nhöõng giaác mô thaàn dieäu ñaõ

ñeán vôùi em khi xöa, khi em tin raèng em seõ coù moät ñònh meänh khaùc haún ngöôøi thöôøng?

– Anh Zanoni anh ôi! Em ñaõ tìm thaáy ñònh meänh cuûa em!

– Em coù caûm thaáy lo sôï gì veà töông lai chaêng? – Töông lai ö? Em ñaõ queân maát ñieàu ñoù töø laâu vaø

cuõng khoâng caàn bieát nöõa! Dó vaõng, hieän taïi vaø töông lai, taát caû ñoái vôùi em ñeàu hieän roõ treân nuï cöôøi cuûa anh. Zanoni! Anh ñöøng nghó gì veà söï tin töôûng daïi doät cuûa em khi xöa. Em ñaõ trôû neân toát laønh hôn vaø khieâm toán hôn keå töø ngaøy söï hieän dieän cuûa anh queùt


saïch ñaùm maây muø u aùm bao phuû quanh em. Töông lai ö? Neáu coù luùc chuùng ta phaûi lo ngaïi vì noù, thì em seõ ngaång maët leân trôøi vaø nghó ñeán ñaáng Taïo hoùa ñaõ daãn daét ñònh meänh cuûa chuùng ta.

Khi ñoù, naøng ngöôùc maét nhìn leân. Linh Ñoâng chôït thaáy moät ñaùm maây xaùm thình lình che khuaát baõi caùt traéng treân bôø bieån. Ñoâi maét say meâ thích thuù cuûa anh vaãn coøn nhìn thaáy Kieàu Dung vaø Zanoni: göông maët Kieàu Dung traøn ñaày moät nieàm an laïc, haïnh phuùc tuyeät vôøi; coøn göông maët cuûa Zanoni thì coù veû suy tö vôùi nhöõng neùt ñeïp nghieâm nghò hôn luùc bình thöôøng, trong moät veû ñeïp u buoàn vaø traàm laëng.

Ñaïo sö Kieàm Maâu boãng noùi: – Con haõy tænh daäy, côn thöû thaùch ñaõ baét ñaàu vôùi

con. Baây giôø con haõy trôû veà phoøng naèm nghæ. Haõy nhòn ñoùi troïn ngaøy hoâm nay. Ñöøng ñoïc saùnh, maø haõy tham thieàn quaùn töôûng. Roài con haõy trôû laïi gaëp thaày vaøo luùc tröôùc nöûa ñeâm.

Leã nhaäp moân

Luùc aáy ñaõ gaàn nöûa ñeâm, khi Linh Ñoâng trôû laïi tö thaát cuûa toân sö. Anh ñaõ nhòn ñoùi suoát ngaøy

nhö lôøi thaày daën, vaø trong côn thieàn ñònh coâng phu anh khoâng nhöõng ñaõ trôû neân baát ñoäng thaûn nhieân


ñoái vôùi nhöõng nhu caàu cuûa theå xaùc, maø coøn vöôït leân cao hôn moïi ñieàu ham muoán, duïc voïng.

Kieàm Maâu ngoài beân caïnh ngöôøi ñeä töû vaø noùi:

– Trong söï tieán hoùa vó ñaïi cuûa töï nhieân, khoâng chæ coù coõi traàn gian naøy laø nôi duy nhaát coù söï soáng maø thoâi. Söï soáng laø moät nguyeân lyù ñaïi ñoàng thaám nhuaàn khaép nôi trong vuõ truï, daàu ôû treân maët ñòa caàu naøy hay nôi nhöõng theá giôùi khaùc. Söï soáng cuõng hieän dieän khaép nôi trong khoâng gian, vaø trong nhöõng caûnh giôùi maø maét ngöôøi thöôøng khoâng nhìn thaáy ñöôïc, neân ta goïi laø nhöõng coõi voâ hình. Khoa hoïc vaãn chöa phaùt minh ra baát cöù loaïi khí cuï naøo coù theå giuùp khaùm phaù nhöõng sinh vaät thuoäc caûnh giôùi voâ hình, cho duø nhöõng sinh vaät aáy vaãn thöïc söï hieän höõu trong khoâng gian voâ taän. Tuy vaäy, giöõa nhöõng sinh vaät ñoù vaø loaøi ngöôøi vaãn coù moät söï giao caûm bí maät vaø thöôøng xuyeân. Chính vì theá maø trong chuyeän thaàn thoaïi cuûa caùc daân toäc ñeàu coù noùi ñeán vieäc ma quaùi hieän hình cuøng söï tin töôûng nôi quæ thaàn. Neáu söï hieän hình ñoù vaãn thöôøng xaûy ra trong nhöõng chuûng toäc coå xöa haõy coøn sô khai, chaát phaùc, hôn laø trong theá heä chaïy theo vaên minh vaät chaát hieän nay, ñoù laø vì thuôû xöa kia loaøi ngöôøi coù nhöõng giaùc quan tinh teá vaø nhaïy caûm hôn. Ngöôøi daân ôû nhöõng vuøng röøng raäm chaâu Phi hay chaâu Myõ coù theå duøng caùch ñaùnh hôi ñeå phaùt hieän daáu veát keû thuø caùch xa hoï nhieàu caây soá; trong khi ñoù nhöõng ngöôøi ñöôïc xem laø vaên minh laïi khoâng


theå naøo laøm ñöôïc, vì nhöõng giaùc quan cuûa hoï khoâng coøn giöõ ñöôïc söï tinh teá, beùn nhaïy. Cuõng vaäy, böùc raøo chöôùng ngaïi ngaên caùch nhaân loaïi vôùi theá giôùi voâ hình khoâng phaûi laø quaù kieân coá vaø khoâng theå vöôït qua ñoái vôùi nhöõng daân toäc coøn trong traïng thaùi sô khai, nhöng ñoái vôùi nhöõng ngöôøi vaên minh thì ñieàu ñoù laø khoâng theå ñöôïc. Con coù nghe roõ chaêng?

– Baïch thaày, con ñang nghe vôùi taát caû taâm hoàn.

– Nhöng tröôùc heát, muoán vöôït qua böùc raøo ngaên caùch ñoù, haønh giaû phaûi coù moät taâm hoàn vöõng chaõi nhö saét theùp, ñöôïc trui reøn bôûi moät söï höùng khôûi noàng nhieät vaø ñöôïc tinh luyeän ñeå khoâng coøn ñaém nhieãm moïi duïc voïng cuûa coõi traàn. Cuõng vì leõ ñoù maø caùc ñaïo sö cuûa moïi thôøi ñaïi vaø ôû baát cöù nôi ñaâu cuõng ñeàu daïy raèng söï tuyeät duïc vaø thieàn ñònh coâng phu laø nhöõng ñieàu kieän taát yeáu ñeå böôùc vaøo cöûa ñaïo.

Khi taâm hoàn ñaõ ñöôïc chuaån bò nhö theá, haønh giaû môùi saün saøng thuï caûm ñoái vôùi nhöõng aûnh höôûng töø coõi voâ hình. Giaùc quan linh thò coù theå trôû neân beùn nhaïy, heä thaàn kinh cuõng seõ nhaïy caûm hôn, tinh thaàn seõ ñöôïc saùng suoát maãn nhueä hôn, thaäm chí caû baàu khoâng khí vaø coõi khoâng gian quanh ta cuõng coù theå trôû neân linh ñoäng hôn. Haønh giaû sôû ñaéc khoa phaùp moân coù theå kieåm soaùt ñöôïc coõi thieân nhieân vaø giao caûm ñöôïc vôùi caûnh giôùi voâ hình. Trong coõi voâ hình coù voâ soá nhöõng sinh linh maø maét thöôøng khoâng nhìn


thaáy ñöôïc. Nhöõng sinh linh naøy thaät ra cuõng coù hình theå, nhöng ñoù laø nhöõng hình theå ñöôïc caáu taïo raát moûng manh, nheï nhaøng vaø tinh teá hôn so vôùi theå xaùc cuûa con ngöôøi.

Khoa huyeàn moân coù noùi ñeán moät loaïi trong nhöõng sinh linh ñoù, vaø goïi chuùng laø nhöõng tinh linh nguõ haønh, ñöôïc phaân loaïi nhö kim tinh, moäc tinh, thuûy tinh, hoûa tinh, thoå tinh... Nhöng ngoaøi ra coøn coù voâ soá nhöõng loaïi sinh linh khaùc nöõa, khaùc bieät nhau ñeán thieân hình vaïn traïng. Thaäm chí coøn coù nhöõng loaïi coù trình ñoä taâm linh raát cao vaø thoâng minh hôn caû loaøi ngöôøi. Cuõng coù nhöõng loaïi raát hung aùc, laïi coù loaïi thaáp heøn gioáng nhö caàm thuù trong theá giôùi con ngöôøi. Nhöõng loaøi sinh linh hung aùc luoân thuø nghòch vôùi loaøi ngöôøi, luoân gaây haïi vaø ñöôïc goïi laø aùc quyû. Nhöõng loaøi hieàn laønh vaø thöôøng aâm thaàm giuùp ñôõ loaøi ngöôøi thì ñöôïc gaùn cho teân goïi laø thaàn linh.

Ngöôøi naøo muoán tieáp xuùc vôùi caùc sinh linh ñoù cuõng chaúng khaùc naøo ngöôøi du khaùch muoán khaùm phaù nhöõng nôi xa laï. Ngöôøi aáy coù theå gaëp phaûi nhöõng nguy hieåm baát ngôø, nhöõng ñieàu ruøng rôïn khuûng khieáp khoâng theå naøo löôøng tröôùc. Khi con tieáp xuùc ñöôïc vôùi coõi voâ hình, thaày khoâng theå che chôû cho con tröôùc nhöõng hieåm nguy cuûa cuoäc phieâu löu ñoù. Thaày seõ khoâng theå höôùng daãn con theo nhöõng ñöôøng loái an toaøn ñeå traùnh khoûi söï taán coâng baát ngôø cuûa nhöõng keû


thuø nguy hieåm nhaát! Con phaûi ñöông ñaàu moät mình vôùi moïi söï hieåm nguy vaø gaùnh chòu moïi haäu quaû.

Nhöng neáu con yeâu thích söï soáng vaø chæ muoán ñöôïc tröôøng sinh baát töû baèng moät loaïi kim ñôn linh döôïc, coù leõ con seõ töï hoûi raèng taïi sao phaûi daïi doät chuoác laáy hieåm nguy trong vieäc tieáp xuùc vôùi nhöõng vong linh trong coõi voâ hình laøm gì. Ñoù laø vì con khoâng theå laøm khaùc hôn. Ngöôøi ta noùi raèng, kim ñôn linh döôïc seõ ñöa vaøo cô theå moät nguoàn sinh löïc doài daøo gaáp boäi, laøm khai môû caùc giaùc quan, khieán chuùng trôû neân beùn nhaïy voâ cuøng, ñeán noãi ngöôøi ta coù theå nhìn thaáy vaø nghe ñöôïc caû nhöõng sinh vaät cöïc kyø nhoû beù quanh mình.

Vì theá, neáu khoâng coù moät söï reøn luyeän chuaån bò töø tröôùc ñeå ñoái phoù vôùi nhöõng sinh linh hung aùc vaø khaéc phuïc chuùng, thì söï beùn nhaïy cuûa caùc giaùc quan seõ trôû thaønh moät tai hoïa khuûng khieáp nhaát cho ngöôøi duøng kim ñôn. Vaø cuõng vì theá, chæ nhöõng ngöôøi naøo ñaõ vöôït qua cuoäc thöû thaùch khoác lieät nhaát, vaø ñaõ traûi qua moät thôøi kyø tu luyeän raùo rieát, gaét gao nhö ñaõ keå treân, môùi coù theå söû duïng kim ñôn moät caùch an toaøn. Vaø daãu cho vôùi taát caû nhöõng ñieàu kieän ñoù, cuõng coù nhöõng ngöôøi bò khuûng khieáp kinh sôï ñeán cöïc ñieåm vì phaûi ñöông ñaàu vôùi nhöõng loaøi ma quaùi thình lình xuaát hieän ngay tröôùc maét hoï khi vöøa vöôït qua nhöõng raøo chaén töï nhieân laàn ñaàu tieân. Khi ñoù hoï môùi nhaän thaáy raèng kim ñôn linh döôïc khoâng coù ñuû söùc maïnh


ñeå cöùu nguy cho hoï, coøn nhöõng söùc maïnh thieân nhieân laïi voâ cuøng lôïi haïi vaø coù theå tieâu dieät hoï baát cöù luùc naøo. Cho neân, ñoái vôùi nhöõng ai chöa chuaån bò saün saøng thì kim ñôn chæ laø loaïi thuoác ñoäc nguy hieåm nhaát.

Trong nhöõng loaïi vong linh ñöùng traán giöõ cöûa ngoõ ñöa vaøo coõi voâ hình, coù moät loaïi meänh danh laø “ngöôøi giöõ cöûa”. Loaïi naøy hung aùc vaø lôïi haïi hôn taát caû caùc loaïi khaùc. Caùi nhìn khoác haïi töø trong caëp maét aùm aûnh cuûa noù ñaõ töøng laøm cho nhöõng keû gan daï nhaát phaûi sôï haõi ruïng rôøi. Uy löïc aùp ñaûo cuûa noù ñoái vôùi linh hoàn keû sô cô caøng taêng theâm tuøy theo möùc ñoä sôï haõi ruøng rôïn maø noù gaây ra cho ngöôøi aáy. Con ñaõ caûm thaáy sôï chöa?

– Baïch thaày, con khoâng sôï.

– Vaäy con haõy ñi theo ta, chuùng ta seõ tieán haønh nhöõng nghi thöùc chuaån bò cho con ñöôïc nhaäp moân.

Keá ñoù, Kieàm Maâu ñöa Linh Ñoâng vaøo phoøng trong vaø baét ñaàu giaûi thích cho anh nghe veà moät soá phaûn öùng hoùa hoïc maø oâng ñang laøm. Tuy ñoù laø nhöõng taùc ñoäng raát ñôn giaûn, nhöng Linh Ñoâng nhaän thaáy chuùng coù theå ñöa ñeán nhöõng keát quaû raát laï luøng. Kieàm Maâu noùi:

– Coõi thieân nhieân laø moät phoøng thí nghieäm khoång loà, nôi ñoù caùc loaïi kim khí vaø khoaùng chaát luoân luoân coù söï bieán ñoåi thöôøng xuyeân. Vôùi söï hieåu bieát töôøng


taän veà coäi reã cuûa vaät chaát vaø bí quyeát taïo thaønh nhöõng taùc ñoäng phaûn öùng hoùa hoïc, ngöôøi ta coù theå bieán chì thaønh vaøng nhö moân phaùi luyeän kim ñaõ töøng laøm. Tuy vaäy, luyeän caùc kim khí khaùc thaønh vaøng vaãn coøn deã daøng hôn laø laøm ra kim cöông vaø ngoïc quí. Nhöõng keû ngu doát noâng caïn baûo raèng nhöõng vieäc aáy laø taø ñaïo vaø tìm caùnh ñaøn aùp khuûng boá thaúng tay. Nhöng hoï laïi khoâng cho laø taø ñaïo vieäc phaùt minh ra thuoác suùng, cho duø noù giuùp ngöôøi ta coù theå baén ra moät traùi ñaïn lôùn gieát cheát haøng nghìn ngöôøi! Keû naøo phaùt minh nhöõng loaïi vuõ khí gieát ngöôøi haøng loaït laïi ñöôïc suy toân nhö moät baäc vó nhaân, nhöng ngöôøi tìm ra moät thöù linh döôïc ñeå keùo daøi söï soáng laïi bò xem nhö laø ñoà bòp bôïm! Keû naøo nghó ra phöông caùch ñeå laøm cho ngöôøi giaøu trôû neân giaøu theâm, keû ngheøo caøng theâm ngheøo khoù, seõ ñöôïc ngöôøi ñôøi döïng töôïng ñoàng kyû nieäm, nhöng ngöôøi tìm ra phöông phaùp ñeå san baèng moïi söï cheânh leäch vaø ñem laïi söï bình ñaúng seõ bò ngöôøi ñôøi mæa mai vaø neùm ñaù! Ngöôøi ñôøi laø nhö theá! Ñoù laø cuoäc ñôøi theá gian maø Zanoni haõy coøn luyeán tieác. Ta haõy boû cuoäc ñôøi ñoù laïi cho oâng ta. Vaø baây giôø, sau khi con ñaõ nhìn thaáy moät vaøi taùc duïng cuûa khoa hoïc huyeàn bí, con haõy baét ñaàu hoïc nhöõng baøi hoïc vôõ loøng!

Keá ñoù, Kieàm Maâu giao cho Linh Ñoâng moät vaøi coâng vieäc ñeå laøm trong nhöõng giôø coøn laïi tröôùc khi trôøi saùng.

284

CHÖÔNG BAÛY

THAÁT BAÏI VAØ AÙM AÛNH

Söï caùm doã ñaàu tieân – Söï caùm doã laàn thöù nhì – Vong linh giöõ cöûa – Naøng chæ bieát yeâu – Thieân thaàn Adonai – Thö Zanoni göûi Kieàm Maâu – Söï lo ngaïi

cuûa Kieàu Dung

Söï caùm doã laàn thöù nhaát

Trong moät thôøi gian raát laâu, ngöôøi ñeä töû treû cuûa Kieàm Maâu doàn taát caû söï chaêm chuù vaøo

caùc moân hoïc ñoøi hoûi moät söï chuyeân caàn raùo rieát vôùi nhöõng pheùp tính tæ mæ vaø tinh vi nhaát. Nhöõng keát quaû laï luøng maø anh ñaït ñöôïc ñaõ töôûng thöôûng cho nhöõng coá gaéng vaø caøng kích thích söï toø moø cuûa anh.

Linh Ñoâng laáy laøm ngaïc nhieân maø thaáy Kieàm Maâu sôû tröôøng veà khoa thaàn soá bí truyeàn cuûa moân phaùi Pythagore, vaø laøu thoâng taát caû nhöõng bí quyeát tröøu töôïng vaø sieâu hình veà moân soá hoïc. Söï hoïc hoûi khoa thaàn soá naøy ñaõ heù môû cho anh thoaùng thaáy nhöõng tia saùng môùi laï ñoäc ñaùo veà phöông phaùp caáu taïo vuõ truï vaø pheùp vaän haønh cuûa caùc tinh tuù trong khoâng gian. Anh cuõng baét ñaàu nhaän thöùc raèng cho ñeán caùc khoa hoïc tröøu töôïng nhö khoa chieâm tinh, thuaät soá, thuaät tieân tri vaø ñoaùn tröôùc caùc dieãn bieán cuûa thôøi cuoäc,


vaän maïng caùc quoác gia, .v.v... cuõng ñeàu coù nguoàn goác vaø caên baûn saâu xa trong khoa thaàn soá bí truyeàn.

Nhöng anh cuõng nhaän thaáy raèng Kieàm Maâu luoân luoân giöõ gìn bí maät nhöõng ñieàu sôû ñaéc vaø khoâng chòu tieát loä cho anh bieát nhöõng bí quyeát then choát cuûa khoa hoïc thaàn bí sieâu ñaúng naøy. Khi anh boäc loä nhöõng suy nghó cuûa mình veà ñieàu ñoù thì caâu traû lôøi maø anh nhaän ñöôïc laïi coù veû nghieâm khaéc hôn laø laøm cho anh thoûa maõn. Kieàm Maâu noùi:

– Con töôûng raèng ta seõ trao cho moät ngöôøi ñeä töû sô cô chöa töøng bò thöû thaùch nhö con nhöõng quyeàn naêng coù theå laøm ñaûo loän caû theá giôùi naøy hay sao? Nhöõng bí quyeát lôïi haïi cuoái cuøng chæ ñöôïc trao cho ngöôøi ñeä töû naøo maø toân sö ñaõ coù theå kieåm chöùng ñöôïc ñöùc haïnh cuûa ngöôøi aáy moät caùch myõ maõn. Con haõy kieân nhaãn chôø ñôïi. Chính söï chuyeân caàn hoïc ñaïo vaø trau doài ñöùc haïnh laø söï tinh luyeän hieäu quaû nhaát. Khi taâm hoàn con trôû neân cöùng coûi hôn ñeå coù theå tieáp nhaän ñöôïc ñaïo maàu, thì nhöõng bí quyeát thaàn dieäu seõ daàn daàn ñöôïc truyeàn daïy cho con.

Sau cuøng, Kieàm Maâu tuyeân boá haøi loøng veà nhöõng tieán boä maø ngöôøi ñeä töû ñaõ thu hoaïch ñöôïc sau moät thôøi gian hoïc hoûi coâng phu raùo rieát. OÂng noùi:

– Ñaõ saép ñeán thôøi ñieåm maø con coù theå vöôït qua böùc raøo chöôùng ngaïi voâ hình, con coù theå chuaån bò daàn


daàn ñeå ñöông ñaàu vôùi “ngöôøi giöõ cöûa” aùc lieät. Con haõy tieáp tuïc coâng phu hoïc hoûi, haõy tieáp tuïc luyeän ñöùc tính kieân nhaãn vaø töï chuû laáy mình. Ta coù vieäc phaûi vaéng nhaø trong moät thaùng. Sau thôøi haïn ñoù, khi ta trôû veà, neáu nhöõng coâng vieäc ta giao phoù cho con ñöôïc hoaøn thaønh toát ñeïp, vaø neáu do söï thieàn ñònh coâng phu taâm hoàn con ñöôïc chuaån bò ñuû ñeå chòu ñöïng cuoäc thöû thaùch, thì ta höùa vôùi con raèng cuoäc thöû thaùch seõ baét ñaàu. Ta chæ caên daën con moät ñieàu, vaø haõy xem ñaây laø moät lònh caám nghieâm nhaët: Ñöøng bao giôø böôùc vaøo gian phoøng naøy.

Luùc aáy, hai thaày troø ñang ñöùng trong gian phoøng giöõa, laø nôi maø haèng ngaøy hoï vaãn duøng ñeå thöïc hieän nhöõng cuoäc thí nghieäm khoa hoïc. Ñoù cuõng laø nôi maø caùch ñaây khoâng laâu Linh Ñoâng ñaõ suyùt bò nguy khoån khi ñònh môû cöûa böôùc vaøo.

– Ñöøng böôùc vaøo gian phoøng naøy tröôùc khi ta trôû veà. Hoaëc trong tröôøng hôïp caáp baùch, neáu con phaûi vaøo ñeå laáy caùc khí cuï caàn duøng cho coâng vieäc thí nghieäm, thì chôù neân ñoát chaát daàu ñöïng trong caùc bình, vaø chôù môû nuùt nhöõng bình thuûy tinh ñaët treân keä. Ta giao cho con giöõ chìa khoùa phoøng ñeå thöû thaùch ñöùc taùnh töï chuû vaø bieát vaâng lôøi cuûa con. Hôõi ñeä töû, söï caùm doã naøy cuõng laø moät phaàn cuoäc thöû thaùch ñoái vôùi con ñoù.

Noùi ñeán ñaây, Kieàm Maâu ñöa chìa khoùa phoøng cho Linh Ñoâng vaø ngay chieàu hoâm ñoù oâng leân ñöôøng.


Trong nhieàu ngaøy, Linh Ñoâng ñaém chìm trong coâng vieäc söu taàm, thí nghieäm. Nhöõng vieäc aáy thu huùt taát caû khaû naêng trí thöùc cuûa anh. Trí oùc anh taäp trung hoaøn toaøn vaøo nhöõng baøi toaùn khoù khaên vaø tröøu töôïng ñeán noãi anh khoâng coøn coù theå nghó ñeán vaán ñeà naøo khaùc.

Thôøi haïn vaéng nhaø cuûa Kieàm Maâu chæ vöøa troâi qua ñöôïc moät nöûa thì Linh Ñoâng ñaõ hoaøn thaønh heát moïi coâng vieäc cuûa toân sö giao phoù. Trí oùc khoâng coøn baän bòu vì coâng vieäc ñoøi hoûi söï taäp trung cao ñoä, neân baây giôø anh coù thôøi giôø nhaøn roãi ñeå suy luaän veà nhieàu ñieàu khaùc. Tính chaát phieâu löu vaø boác ñoàng cuûa anh giôø ñaây baét ñaàu bò kích thích bôûi lònh nghieâm caám cuûa Kieàm Maâu, vaø anh thöôøng nhìn moät caùch toø moø vaøo caùnh cöûa gian phoøng bí maät.

Anh baét ñaàu caûm thaáy khoù chòu böïc töùc vì söï thöû thaùch naøy, vì anh cho nhö vaäy laø quaù nhoû moïn, taàm thöôøng. Nhöõng vaùch töôøng cuûa gian phoøng maø tröôùc ñaây anh vaãn laøm vieäc moät caùch tuyeät ñoái an toaøn trong ñoù, nay sao laïi coù theå laø moät moái nguy hieåm thaät söï? Neáu trong ñoù coù ma quyû, thì cuõng chæ laø nhöõng hình boùng giaû taïo maø Kieàm Maâu ñaõ daïy anh phaûi bieát khinh thöôøng.

Tuy vaäy, anh vaãn coá gaéng khaùng cöï laïi nhöõng ñoøi hoûi cuûa oùc toø moø vaø loøng kieâu caêng. Vaø ñeå thoaùt khoûi söï giaøy voø, anh beøn raûo böôùc daïo chôi raát xa trong


nhöõng vuøng nuùi vaø thung luõng chung quanh, coát laáy söï vaän ñoäng meät moûi cuûa theå xaùc ñeå deïp yeân nhöõng baên khoaên nghó ngôïi veà tinh thaàn.

Moät ngaøy noï, trong luùc ñi daïo quanh vuøng, anh gaëp trong laøng moät cuoäc hoäi heø long troïng coù leã laït vaø chôi bôøi vui veû. Ñoù laø moät cuoäc leã vöøa coù tính chaát daân gian vöøa mang saéc thaùi toân giaùo, ñöôïc daân ñòa phöông toå chöùc haèng naêm. Teà töïu beân ngoaøi phaïm vi moät laøng ôû vuøng nuùi, nhöõng toaùn daân laøng vui nhoän vöøa röôùc leã xong töø moät nhaø thôø nhoû ôû laøng keá beân trôû veà, beøn hoïp nhau thaønh töøng nhoùm, nhöõng ngöôøi giaø quaây quaàn vôùi nhau moät choã ñeå uoáng röôïu, coøn nhöõng ñaùm ngöôøi treû thì khieâu vuõ, ñaøn haùt... Noùi chung, taát caû moïi ngöôøi ñeàu cuøng nhau vui chôi thoûa thích.

Caûnh töôïng baát ngôø veà cuoäc soáng vui töôi hoàn nhieân ñoù thaät laø hoaøn toaøn traùi ngöôïc vôùi söï hoïc hoûi raùo rieát vaø coâng phu khoå luyeän maø baáy laâu nay anh vaãn theo ñuoåi nhö muïc ñích toái haäu cuûa cuoäc ñôøi mình. Ñieàu naøy laøm cho anh bò dao ñoäng vaø böùc röùc trong loøng.

Trong khi ñöùng ngaån ngô moät mình ñeå ngaém nhìn caûnh töôïng aáy, Linh Ñoâng caûm thaáy anh vaãn coøn raát treû. Taát caû nhöõng gì maø anh ñaõ vui loøng hy sinh moät caùch töï nguyeän tröôùc ñaây, nay nghó laïi boãng laáy laøm voâ cuøng hoái tieác. Hình boùng caùc thoân nöõ traøn ñaày


nhöïa soáng nheï nhaøng löôùt qua löôïn laïi tröôùc maët anh trong nhöõng boä y phuïc xinh ñeïp, maøu saéc saëc sôõ, vaø nhöõng chuoãi cöôøi gioøn giaõ vui töôi cuûa hoï vang leân trong khoâng khí eâm ñeàm töôi maùt cuûa moät ngaøy muøa thu nhö laøm thöùc ñoäng trong taâm hoàn anh nhöõng hình aûnh vui veû treû trung cuûa moät thôøi quaù khöù, khi maø ñoái vôùi anh soáng chæ coù nghóa laø thuï höôûng.

Voâ tình, Linh Ñoâng ñaõ töø töø böôùc ñeán gaàn ñaùm ñoâng luùc naøo khoâng hay. Moät nhoùm treû cöôøi noùi oàn aøo oâm nhau xoay tít chung quanh anh, roài thình lình baùc Phao Loà boãng töø ñaâu böôùc tôùi voã nheï treân vai anh vaø noùi vôùi moät gioïng thaân maät:

– A! Chaøo tieân sinh! Chuùng toâi raát vui möøng maø ñöôïc tieân sinh haï coá ñeán ñaây!

Linh Ñoâng vöøa ñònh ñaùp laïi thì nhìn thaáy döïa beân caùnh tay Phao Loà laø moät thieáu nöõ coù khuoân maët ñeïp meâ hoàn. Caùi nhìn cuûa coâ gaùi aáy laøm cho anh baát giaùc öûng hoàng ñoâi maù vaø tim ñaäp maïnh. Ñoâi maét naøng chieáu long lanh moät tia saùng vui töôi coù veû nghòch ngôïm vaø cuoàng nhieät, ñoâi moâi heù môû ñeå loä haøm raêng traéng ñeàu nhö ngoïc trai, vaø baøn chaân naøng döôøng nhö nhuùn nhaåy theo nhòp ñieäu tieáng nhaïc khieâu vuõ voïng laïi töø xa.

Phao Loà mæm cöôøi khi nhìn thaáy Linh Ñoâng loä roõ veû say ñaém vì aûnh höôûng ru hoàn cuûa coâ thoân nöõ. OÂng ta noùi:


– Tieân sinh coù muoán khieâu vuõ chaêng? Thoâi, haõy gaùc boû moïi leã nghi kieåu caùch vaø hay vui ñuøa cho thoûa thích vôùi chuùng toâi. Tieân sinh haõy xem kìa, coâ Phi Lòch xinh ñeïp cuûa chuùng ta ñang mong moûi coù moät chaøng kî maõ. Tieân sinh haõy chieáu coá ñeán naøng moät chuùt ñi!

Nghe ñeán ñaây, coâ thoân nöõ teân Phi Lòch laøm ra veû hôøn doãi, buoâng tay Phao Loà ra roài boû ñi vaøi böôùc, nhöng coøn ngoaûnh ñaàu nhìn laïi phía sau vôùi moät daùng ñieäu nöûa nhö thaùch thöùc nöûa nhö môøi moïc.

Moät caùch gaàn nhö voâ yù thöùc, Linh Ñoâng böôùc laïi gaàn naøng vaø leân tieáng noùi chuyeän vôùi naøng... Phaûi, anh ñaõ noùi chuyeän vôùi naøng! Naøng cuùi maët xuoáng nghe vaø mæm cöôøi. Phao Loà ñeå cho hai ngöôøi ñöùng rieâng vôùi nhau vaø ñi ra choã khaùc vôùi moät veû maët thích thuù vaø ñoàng loõa.

Phi Lòch baáy giôø môùi baét ñaàu noùi vaø ngaång maët leân nhìn Linh Ñoâng vôùi caëp maét doø hoûi. Linh Ñoâng laéc ñaàu. Phi Lòch cöôøi, vaø chuoãi cöôøi gioøn giaõ cuûa naøng nghe trong nhö tieáng haïc! Naøng ñöa ngoùn tay chæ moät chaøng trai mieàn nuùi treû ñeïp ñang löõng thöõng vöøa haùt vöøa ñi veà phía naøng. Taïi sao Linh Ñoâng laïi caûm thaáy ghen töùc? Vaø taïi sao khi naøng noùi chuyeän thì anh khoâng coøn laéc ñaàu quaày quaäy nhö tröôùc nöõa? Anh ñöa tay ra môøi naøng. Phi Lòch theïn thuøng, caëp maù böøng ñoû haây haây, vaø roài naém baøn tay aáy moät


caùch do döï nhö coøn muoán laøm duyeân... Coù theå nhö vaäy ñöôïc sao? Theá laø hai ngöôøi ñaõ chen chaân vaøo ñieäu khieâu vuõ quay cuoàng cuûa ñaùm ngöôøi treû tuoåi naùo ñoäng oàn aøo.

AØ, aø! Coù theá chöù! Nhö vaäy chaúng hay hôn laø ngoài suoát ngaøy ñeå phaân tích döôïc tính cuûa caùc loaøi caây coû, vaø tính toaùn ñeán vôõ oùc veà khoa thaàn soá cuûa Pythagore hay sao? Chaø, chaø! Phi Lòch coù nhöõng böôùc nhaûy thaät nheï nhaøng thay! Vaø thaân hình uyeån chuyeån cuûa naøng cuõng thaät goïn thay trong voøng tay cuûa chaøng! Taøra raù, taøra raù, tara raø taøraø... Trong nhòp ñieäu cuûa tieáng keøn coù moät söùc thuùc ñaåy quyeán ruõ laï thöôøng, laøm cho ngöôøi ta caûm thaáy nhö gaân coát toaøn thaân muoán tung leân nhòp nhaøng nhö coù gaén loø xo! AØ, maø coù ai coù caëp maét ñeïp gioáng nhö cuûa Phi Lòch chaêng? Caëp maét aáy tình töù xieát bao, khoâng gioáng chuùt naøo vôùi caùi nhìn giaù laïnh cuûa nhöõng ngoâi sao chieáu xuoáng toøa laâu ñaøi treân nuùi! Traùi laïi, hai ngoâi sao trong maét naøng choùi raïng vaø linh ñoäng thay, maïnh meõ thay vaø cuõng aám aùp thay! Vaø caùi mieäng hoàng thaém naøy, vôùi caëp moâi moïng nöôùc hôi xeách leân moät caùch laøm daùng, döôøng nhö saün saøng ñoùn nhaän nhöõng nuï hoân noàng aám hôn laø ñeå maát thôøi giôø noùi nhöõng caâu chuyeän voâ vò baâng quô!

OÂi! Hôõi ngöôøi ñeä töû cuûa ñaïo sö Kieàm Maâu! Anh ñaõ oâm moäng trôû neân moät ñaïo ñoà cuûa phaùi Hoàng Hoa,


moät Platon cuûa nhaân loaïi, moät baäc sieâu nhaân vó ñaïi, vaø coøn gì gì nöõa... Nhöng theá laø xong! Coøn ñaâu nhöõng côn thieàn ñònh coâng phu, vôùi cuoäc soáng khaéc khoå ñaïm baïc, theo göông nhöõng baäc ñaïo tröôûng huyeàn moân cuûa thôøi coå xöa? Phaûi chaêng vì nhöõng ñieàu ñoù maø anh ñaõ töø boû Kieàu Dung? Nhöng baây giôø thì ngöôøi ta coù theå ñaùnh cuoäc raèng anh khoâng coøn nghó gì ñeán kim ñôn linh döôïc vaø kinh Kabalah nöõa! Haõy coi chöøng nheù! OÂ kìa! Anh ñang laøm gì ñoù? Taïi sao anh xieát caùi baøn tay xinh xaén meàm maïi kia trong tay anh chaët ñeán theá? Taïi sao? Taøra raù, taøra raù, tara raøtaøraø! Thoâi chöù! Ñöøng ngaém nhìn nhöõng coå chaân thon thon vaø boä ngöïc caêng phoàng ñaày nhöïa soáng döôùi lôùp aùo loùt maøu ñoû thaém kia nöõa chöù? Taøra raù, taøra raù, tara raøtaøraø!...

Hai ngöôøi ñaõ rôøi khoûi cuoäc khieâu vuõ, ñi ra xa vaø ngoài nghæ döôùi moät taøn caây lôùn. Cuoäc vui cuoàng loaïn naùo nhieät ñaõ khuaát daïng, hoï chæ coøn nghe thaáy nhöõng tieáng cöôøi voïng laïi töø ñaèng xa. Hoï cuõng coøn nhìn thaáy ñöôïc töø xa töøng caëp nam nöõ noái tieáp nhau löôùt qua, trao ñoåi nhöõng lôøi noùi yeâu ñöông vaø nhöõng caùi nhìn aâu yeám. Nhöng thaät tình maø noùi, trong khi hoï ngoài döôùi goác caây vaø maët trôøi xa xa ñang daàn khuaát nuùi thì hoï khoâng coøn muoán nhìn hoaëc nghe thaáy gì hôn laø... chính hoï!... Ngay khi ñoù thì gioïng noùi cuûa Phao Loà vang leân raát gaàn:


– A! Thöa tieân sinh, oâng coù haøi loøng veà coâ vuõ nöõ cuûa oâng khoâng? Haõy ngoài laïi cuøng baøn aên vôùi chuùng toâi. Sau böõa röôïu, chuùng ta seõ khieâu vuõ vui nhoän hôn nöõa.

Maët trôøi ñaõ khuaát boùng sau daõy nuùi, traêng thu ñang töø töø nhoâ leân. Taøra raù, taøra raù, tara raøtaøraø! Laïi tieáng nhaïc vang leân nöõa! Ñoù laø cuoäc khieâu vuõ, hay laø moät maøn tieâu khieån coøn vui nhoän hôn, say söa hôn, röøng ruù hôn nöõa? Trong maøn ñeâm döôùi aùnh traêng môø dòu, nhöõng boùng ngöôøi aån hieän chaäp chôøn trong moät ñieäu vuõ taân kyø, troâng thaät huyeàn aûo meâ ly! A ha! Ñoù laø vuõ ñieäu Tarentella. Phao Loà coù veû nhö laø tay quaùn quaân nhaûy vuõ ñieäu naøy. Ha ha! Ñem röôïu theâm ra ñaây! Ñeâm nay phaûi nhaûy thaät heát mình hay laø cheát! Ñaây laø moät ñieäu vuõ thaùc loaïn, daãu cho nhöõng cuoäc leã nöûa ñeâm cuûa boïn phuø thuûy ôû Benevento cuõng khoâng theå saùnh kòp!

Vaàng traêng löôùt boùng töø cuïm maây naøy sang cuïm maây khaùc, khi môø khi toû. Linh Ñoâng ñaõ caûm thaáy ngaây ngaát, choaùng vaùng luùc chia tay:

– Phi Lòch! Coâ thaät laø moät kyø nöõ!

– Chuùc tieân sinh moät ñeâm yeân giaác, chuùng ta seõ gaëp laïi nhau moät laàn khaùc!

Ñeán ñaây, moät oâng laõo giaø luïm cuïm, löng coøng, tay choáng gaäy, chôït böôùc tôùi vaø noùi:


– A! Hôõi ngöôøi trai treû! Haõy taän höôûng tuoåi thanh xuaân! Toâi cuõng vaäy, khi xöa toâi cuõng töøng coù ñöôïc moät kyø nöõ nhö Phi Lòch. Thôøi aáy toâi coøn ñeïp trai hôn anh nöõa! Than oâi, öôùc gì ta coù theå treû maõi!

Treû maõi ö! Linh Ñoâng chôït ruøng mình khi nhìn göông maët töôi ñeïp cuûa ngöôøi sôn nöõ roài baát giaùc quay sang choã khaùc, vì anh ñang hình dung ñöôïc raèng göông maët aáy roài coù ngaøy cuõng seõ taøn taï nhö hình aûnh suy nhöôïc cuûa oâng laõo.

Laõo giaø laïi böôùc ñi khaáp kheånh vôùi caây gaäy choáng, vaø noùi vôùi moät chuoãi cöôøi quaùi aùc:

– Ha ha! Phaûi ñoù, toâi cuõng vaäy! Toâi cuõng ñaõ coù moät thôøi trai treû! Anh haõy cho toâi moät ñoàng leû mua röôïu uoáng chôi.

Ñieäu keøn laïi tieáp tuïc troãi leân. Ñaèng xa, boïn treû vaãn nhaûy muùa moät caùch haêng say. Hoï seõ khieâu vuõ suoát ñeâm cho ñeán saùng!

Söï caùm doã laàn thöù hai

Khi Linh Ñoâng veà ñeán phoøng mình thì trôøi ñaõ saép saùng. Nhöõng baøi toaùn tröøu töôïng coøn boû

dôû treân baøn. Vöøa lieác nhìn qua anh ñaõ caûm thaáy meät moûi vaø chaùn naûn. Nhöng than oâi! Neáu ngöôøi ta coù theå treû maõi! Anh nhôù laïi hình aûnh giaø nua luïm cuïm


vaø suy nhöôïc cuûa oâng laõo maø ñaâm ra nghó ngôïi veà yù nghóa cuoäc ñôøi.

Phaûi! Neáu ngöôøi ta coù theå treû maõi! Nhöng chaéc chaén khoâng phaûi laø ñeå tieâu hao söùc khoûe vaø cuoäc ñôøi beân caïnh nhöõng con soá khoâ khan, cuøng nhöõng cuoäc thí nghieäm voâ vò veà döôïc taùnh cuûa caùc loaøi hoa coû! Khoâng, neáu ngöôøi ta coù theå treû maõi, thì ñoù phaûi laø ñeå ñöôïc sung söôùng, ñeå yeâu ñöông, ñeå höôûng thuï. Ñieàu gì coù theå ñi ñoâi vôùi tuoåi treû, neáu ñoù khoâng phaûi laø söï höôûng thuï khoaùi laïc? Vaø khaû naêng cuûa tuoåi treû ta coù theå coù ngay töø baây giôø kia maø?

Lònh caám cuûa Kieàm Maâu coù yù nghóa gì? Phaûi chaêng noù cuõng cuøng moät loaïi vôùi söï deø daët ích kyû maø oâng ta thöôøng coù khi daïy veà nhöõng bí quyeát cuûa khoa hoùa hoïc hay khoa thaàn soá? Bôûi vì oâng ta baûo ta hoaøn thaønh moïi coâng vieäc giao phoù, nhöng laïi khoâng chòu tieát loä ñieàu bí maät then choát coù theå giuùp ta ñaït tôùi söï thaønh coâng cuoái cuøng. Khi trôû veà, chaéc haún oâng ta seõ coøn chæ cho ta thaáy raèng coù theå ñaït tôùi ñieàu huyeàn nhieäm toái maät, nhöng oâng ta seõ coøn ngaên caám ta khoâng ñöôïc tìm caùch ñaït tôùi choã ñoù. Phaûi chaêng oâng ta muoán ta phaûi laøm noâ leä cho oâng ta, chòu leä thuoäc maõi maõi vaøo oâng ta? Phaûi chaêng oâng ta chæ muoán troùi buoäc ta vaøo coâng vieäc laøm thöôøng nhaät vaø kheâu gôïi oùc toø moø cuûa ta baèng caùch luoân luoân ñöa ra nhöõng höùa heïn toát ñeïp ñeå laøm moài nhöû?


Nhöõng yù nghó ñoù cuøng vôùi nhöõng laäp luaän töôûng töôïng coøn ñaùng buoàn hôn nöõa ñaõ laøm cho Linh Ñoâng hoang mang vaø töùc toái. Döôùi aûnh höôûng cuûa chaát röôïu noàng vaø bò kích thích bôûi söï nghi ngôø vaø duïc voïng, anh khoâng theå tìm vaøo giaác nguû. Hình aûnh söï giaø nua baïc nhöôïc maø thôøi gian seõ mang ñeán trong töông lai laøm cho anh noùng loøng muoán coù ñöôïc söï treû trung tröôøng cöûu vaø baát bieán maø oâng ta vaãn chieâm ngöôõng nôi Zanoni. Lònh caám cuûa Kieàm Maâu chæ coù taùc duïng gaây cho anh söï nghi ngôø hoang mang trong loøng.

Moät ngaøy môùi laïi baét ñaàu, vaïn vaät vui töôi nhö chaøo ñoùn vaàng thaùi döông vöøa loá daïng, laøm tieâu tan taát caû moïi söï sôï seät vaø meâ toái cuûa maøn ñeâm. Gian phoøng bí maät tröôùc maét Linh Ñoâng khoâng coù gì khaùc laï hôn nhöõng gian phoøng khaùc trong toøa laâu ñaøi. Coøn ma quæ naøo coù theå xuaát hieän ñeå quaáy phaù anh giöõa luùc thanh thieân baïch nhaät?

Trong tính chaát cuûa Linh Ñoâng coù moät söï maâu thuaãn ñaëc bieät. Moät maët, söï suy luaän cuûa lyù trí laøm cho anh sinh nghi ngôø vaø söï nghi ngôø ñoù laøm cho anh trôû neân do döï khoâng quyeát ñoaùn veà maët tinh thaàn. Maët khaùc, veà phöông dieän theå chaát anh luoân toû ra can ñaûm ñeán möùc taùo baïo. Ñoù cuõng khoâng phaûi laø ñieàu laï, vì nhöõng tính chaát ña nghi vaø töï phuï vaãn thöôøng ñi ñoâi vôùi nhau.

Khi moät ngöôøi mang nhöõng taùnh neát ñoù ñaõ quyeát


ñònh moät ñieàu gì thì khoâng moät söï sôï haõi naøo coù theå laøm cho ngöôøi aáy phaûi luøi böôùc.

Vaø theá laø Linh Ñoâng nhanh choùng vöôït qua haønh lang, böôùc ñeán choã phoøng rieâng cuûa Kieàm Maâu vaø môû cöûa gian phoøng bí maät.

Trong phoøng, moïi vaät vaãn nhö cuõ, tröø ra treân maët baøn giöõa phoøng coù moät quyeån saùch ñaõ môû saün. Anh böôùc ñeán gaàn vaø nhìn vaøo trang saùch ñang baøy ra tröôùc maét. Ñoù laø loaïi chöõ aùm töï, nhöng vieäc hoïc loaïi chöõ naøy cuõng ñaõ coù trong chöông trình khaûo cöùu haèng ngaøy cuûa anh. Anh tìm ra yù nghóa cuûa nhöõng caâu ñaàu tieân moät caùch khoâng khoù khaên, vaø ñoïc nhö sau:

“Soáng maõnh lieät vôùi ñôøi soáng noäi taâm töùc laø bieát roõ ñôøi soáng beân ngoaøi. Soáng baát chaáp thôøi gian, töùc laø soáng cuoäc soáng tröôøng cöûu ñaïi ñoàng. Keû naøo phaùt hieän kim ñôn thaàn döôïc seõ khaùm phaù nhöõng gì soáng trong khoâng gian, vì linh döôïc aáy vöøa ñem nguoàn sinh löïc cho theå xaùc vöøa taêng cöôøng söùc nhaïy caûm cuûa caùc giaùc quan. Trong caùi nguyeân lyù sô ñaúng cuûa aùnh saùng vaãn coù moät söùc haáp daãn. Trong nhöõng ngoïn ñeøn cuûa phaùi Hoàng Hoa, löûa laø nguyeân lyù sô ñaúng trong traïng thaùi thuaàn khieát. Haõy ñoát caùc ngoïn ñeøn trong khi môû baàu kim ñôn, roài aùnh saùng seõ thu huùt ñeán nhöõng sinh vaät soáng trong aùnh saùng ñoù. Haõy coi chöøng, ñöøng sôï seät. Söï sôï haõi laø keû thuø lôùn nhaát cuûa khoa huyeàn moân.”


Ñeán ñaây, nhöõng chöõ maät töï ñaõ ñoåi qua yù nghóa khaùc vaø trôû neân khoù hieåu. Nhöng phaûi chaêng baáy nhieâu ñoù cuõng ñaõ quaù ñuû? Caâu cuoái cuøng haù khoâng ñuû yù nghóa sao? “Haõy coi chöøng, ñöøng sôï seät!” Theo suy luaän cuûa Linh Ñoâng luùc aáy thì döôøng nhö Kieàm Maâu ñaõ coá yù môû quyeån saùch ra ôû ngay trang ñoù, vaø cuoäc thöû thaùch ngöôøi moân ñoà naøy thaät ra laïi laø traùi ngöôïc haún vôùi ñieàu ngaên caám. Anh ta nghó raèng, chaéc coù leõ toân sö ñaõ giaû vôø thöû thaùch tính kieân nhaãn cuûa ñeä töû, nhöng söï thaät laø muoán thöû thaùch loøng can ñaûm cuûa anh. Khoâng phaûi söï taùo baïo, maø chính söï sôï seät môùi laø keû thuø cuûa khoa huyeàn moân!

Linh Ñoâng beøn böôùc ñeán gaàn nhöõng caùi keä treân ñoù coù ñeå nhöõng baàu thuûy tinh. Vôùi moät baøn tay raén roûi, anh môû nuùt moät baàu, vaø moät muøi höông ngoït ngaøo thôm tho thình lình toûa ra khaép phoøng. Khoâng khí trong phoøng chôùp saùng laáp laùnh döôøng nhö coù pha laãn vôùi boät nhuyeãn kim cöông. Moät caûm giaùc laâng laâng thoaùt tuïc, nheï nhaøng sung söôùng khoâng phaûi laø cuûa traàn gian xaâm chieám laáy anh; vaø moät loaïi nhaïc ñieäu khoâng coù aâm thanh, thoang thoaûng maø du döông, eâm dòu, döôøng nhö troãi leân trong gian phoøng vaø voïng ñeán tai anh.

Khi ñoù, Linh Ñoâng boãng nghe moät gioïng noùi ngoaøi haønh lang goïi teân mình, vaø keá ñoù coù tieáng goõ cöûa. Anh nhaän ra tieáng goïi cuûa Phao Loà:


– Tieân sinh coù trong ñoù khoâng?

Linh Ñoâng hoái haû ñaäy nuùt vaø ñaët baàu linh döôïc laïi choã cuõ. Anh leân tieáng baûo Phao Loà haõy ñeán ñôïi nôi phoøng mình. Anh coøn naùn laïi vaø laéng tai nghe tieáng chaân ñi xa roài môùi ra khoûi phoøng. Khi ñoùng cöûa phoøng, anh vaãn coøn thoaûng nghe nhöõng aâm thanh cuoái cuøng cuûa ñieäu nhaïc huyeàn dieäu vaêng vaúng beân tai.

Vôùi moät böôùc ñi nheï nhaøng, trong loøng vui veû, Linh Ñoâng ñònh buïng seõ trôû laïi phoøng naøy moät laàn khaùc ñeå laøm cuoäc thí nghieäm moät caùch an toaøn maø khoâng bò ai khuaáy phaù. Anh ñi veà phoøng rieâng ñeå gaëp Phao Loà.

Khi Linh Ñoâng veà tôùi phoøng thì Phao Loà ñaõ ñôïi saün ôû ñoù. Ngöôøi naøy vöøa thaáy anh lieàn toû veû ngaïc nhieân vaø keâu leân:

– Kìa! Tieân sinh! Toâi khoâng nhaän ra oâng nöõa. Söï vui thuù ñaõ laøm cho oâng treû haún laïi. Hoâm qua toâi thaáy oâng coù veû xanh meùt vaø xuoáng tinh thaàn, nhöng ñoâi maét nhung cuûa Phi Lòch ñaõ laøm cho oâng töôi tænh trôû laïi.

Linh Ñoâng lieác nhìn göông maët mình trong göông vaø cuõng ngaïc nhieân khoâng keùm Phao Loà khi nhaän thaáy söï thay ñoåi saéc maët cuõng nhö daùng ñieäu cuûa mình. Thaân mình anh tröôùc ñaây hôi coøng xuoáng moät


chuùt vì laøm vieäc suoát ngaøy vaø coâng phu khoå luyeän, nay ñaõ coù veû deûo dai uyeån chuyeån hôn. Ñoâi goø maù anh ñaõ trôû neân ñaày ñaën hoàng haøo hôn, bieåu loä söùc khoûe theå chaát vaø nieàm haân hoan yeâu ñôøi. Neáu môùi hít vaøo coù moät hôi cuûa baàu kim ñôn maø ñaõ coù aûnh höôûng nhö theá thì caùc nhaø luyeän kim thaät coù lyù khi noùi raèng uoáng thöù thaàn döôïc naøy vaøo seõ coù theå caûi laõo hoaøn ñoàng vaø tröôøng sinh baát töû.

Phao Loà vöøa moùc tuùi laáy ra moät phong thö vöøa noùi:

– Xin loãi oâng neáu toâi ñaõ quaáy raày. Toân sö oâng vöøa vieát thö cho toâi bieát laø ngöôøi seõ trôû veà vaøo ngaøy mai, vaø coù nhôø toâi chuyeån gaáp cho oâng böùc thö naøy.

– Ai ñem thö ñeán vaäy?

– Moät ngöôøi kî maõ ñeán ñöa thö xong lieàn ñi ngay khoâng ñôïi traû lôøi.

Linh Ñoâng môû thö ra xem. Trong thö vieát:

“Thaày trôû veà moät tuaàn leã sôùm hôn döï tính, vaø seõ veà tôùi trong ngaøy mai. Khi aáy con seõ baét ñaàu cuoäc thöû thaùch maø con muoán. Nhöng con haõy nhôù raèng muoán ñöôïc nhö vaäy, con phaûi cheá ngöï vaø laøm chuû caùc giaùc quan, ñeå cho khoâng coøn moät söï ñam meâ hay duïc voïng naøo. Con coù theå thaáu trieät caùc khoa huyeàn moân vaø khoa hoùa hoïc luyeän kim, nhöng tröôùc heát con phaûi laøm chuû theå xaùc, chieán thaéng moïi duïc tình, loøng töï


kieâu, tham voïng vaø thuø haän. Ta mong thaáy con ñöôïc nhö vaäy. Haõy taäp nhòn ñoùi vaø tham thieàn cho ñeán khi chuùng ta taùi ngoä.”

Linh Ñoâng voø naùt laù thö vôùi moät nuï cöôøi khinh ngaïo vaø thaàm nghó: “Sao? Laïi caém ñaàu vaøo coâng vieäc nhaït pheøo aáy nöõa ö? Tuoåi treû maø khoâng höôûng laïc vaø khoâng tình yeâu? OÂi! Kieàm Maâu ôi, theá laø oâng ñaõ hoá roài ñaáy! Hoïc troø oâng seõ coù theå naém giöõ nhöõng bí quyeát cuûa cuoäc ñôøi maø khoâng caàn coù oâng chæ daãn ñaâu nheù!

– AØ, coøn veà Phi Lòch, toâi coù gheù qua nhaø naøng treân ñöôøng ñeán ñaây. Naøng coù veû luùng tuùng vaø thôû daøi khi toâi nhaéc ñeán oâng ñeå treâu gheïo naøng, thöa tieân sinh.

– Phao Loà, toâi phaûi caùm ôn anh vì anh ñaõ giôùi thieäu cho toâi moät coâ gaùi raát deã thöông. Coøn anh, chaéc laø cuoäc ñôøi anh cuõng deã chòu chöù?

– A! Thöa tieân sinh, khi ngöôøi ta coøn treû thì khoâng gì sung söôùng baèng soáng moät cuoäc ñôøi maïo hieåm phieâu löu. Nhöng ngoaøi ra coøn coù aùi tình, röôïu vaø... yeâu ñôøi!

– Anh noùi raát ñuùng. Thoâi chaøo anh, Phao Loà. Chuùng ta seõ noùi chuyeän nhieàu hôn trong nhöõng ngaøy tôùi ñaây.

Suoát buoåi saùng hoâm aáy, Linh Ñoâng caûm thaáy traøn ñaày moät nieàm sung söôùng. Anh daïo chôi trong caùc


khu röøng chung quanh, vaø khi ngaém nhìn nhöõng caûnh muøa thu laù ruïng vôùi nhöõng maøu saéc bieán ñoåi treân caùc taøn caây coå thuï, anh caûm thaáy moät nieàm vui gioáng nhö cuoäc ñôøi ngheä só cuûa oâng ta khi tröôùc, nhöng teá nhò hôn vaø cuõng linh ñoäng hôn.

Linh Ñoâng vöøa ñi baùch boä vöøa suy nghó, moäng mô, roài töø khu röøng caây raäm raïp, anh ñi qua moät vöôøn nho vaø nhöõng khoaûnh ñaát vöôøn coù troàng rau caûi maø tröôùc ñaây anh chöa heà böôùc chaân ñeán. Boãng anh nhìn thaáy beân con ñöôøng moøn che boùng caây maùt röôïi coù moät caên nhaø tranh. Beân trong cöûa laø moät ngöôøi con gaùi ñang ngoài deät cöûi. Coâ gaùi ngöôùc maët leân ñöùng daäy chaïy ra ñoùn anh beân ñöôøng. Anh nhaän ra ngay laø Phi Lòch vôùi ñoâi maét nhung ñen laùy.

Phi Lòch ñöa moät ngoùn tay leân tröôùc mieäng vaø noùi thaáp gioïng:

– Suît! Im nheù! Meï toâi ñang nguû. Toâi bieát laø anh chaéc seõ ñeán thaêm toâi, anh thaät chu ñaùo quaù!

Linh Ñoâng hôi luùng tuùng, nhöng cuõng nhaän lôøi khen taëng ñoù vaø hoûi:

– Phi Lòch, coâ cuõng nghó ñeán toâi sao?

Coâ sôn nöõ öûng haây haây ñoâi maù vaø ñaùp vôùi moät veû ngaây thô thaønh thaät cuûa ngöôøi phuï nöõ mieàn Nam nöôùc YÙ:


– Phaûi, toâi coù nghó ñeán anh. Phao Loà coù noùi raèng anh seõ ñeán thaêm toâi.

– Phao Loà coù hoï haøng gì vôùi coâ khoâng? – Khoâng, nhöng oâng ta laø moät ngöôøi baïn toát cuûa

chuùng toâi. Anh toâi coù chaân trong ñaûng cuûa oâng ta. – Ñaûng cuûa oâng ta? Vaäy ra anh coâ laø moät keû

cöôùp? – Naøy tieân sinh, ôû vuøng naøy chuùng toâi khoâng goïi

boïn hoï laø “keû cöôùp” ñaâu nheù! – Xin loãi coâ, nhöng coâ khoâng lo ngaïi cho maïng

soáng cuûa anh coâ hay sao? Vaø coâng lyù seõ... – Coâng lyù ö? Coâng lyù khoâng bao giôø beùn maûng

ñeán nhöõng truoâng nuùi naøy. Lo ngaïi cho anh toâi ö? Khoâng! OÂng noäi toâi vaø cha toâi ñeàu laøm ngheà nghieäp ñoù. Nhieàu khi toâi coøn nghó, öôùc gì toâi ñöôïc laøm ñaøn oâng ñeå soáng nhö hoï!

– Nhìn ñoâi moâi xinh ñeïp cuûa coâ thoát ra lôøi aáy, toâi laáy laøm möøng khi öôùc nguyeän ñoù cuûa coâ khoâng thaønh hieän thöïc.

– A! Anh yeâu toâi thaät sao? – Vôùi taát caû taâm hoàn! – Vaø toâi cuõng vaäy, toâi cuõng yeâu anh! Coâ sôn nöõ ñaùp vôùi moät veû ngaây thô voâ toäi. Naøng

ñeå yeân cho Linh Ñoâng naém laáy baøn tay naøng roài noùi tieáp:


– Nhöng ngaøy mai anh seõ töø giaõ chuùng toâi, vaø toâi...

Naøng ngöng noùi, ñoâi maét long lanh öùa leä.

Caâu chuyeän dieãn ra ñeán ñaây thì döôøng nhö ñaõ baét ñaàu coù daáu hieäu naøo ñoù cuûa söï nguy hieåm. Phi Lòch hieån nhieân laø khoâng coù caùi saéc ñeïp dieãm kieàu, loäng laãy nhö Kieàu Dung. Veû ñeïp cuûa coâ sôn nöõ naøy laø moät veû ñeïp coù phaàn man daïi, röøng ruù, nghieâng veà khía caïnh theå chaát nhieàu hôn, nhöng cuõng coù moät söùc haáp daãn khoâng keùm.

Coù leõ thaät ra thì Linh Ñoâng chöa heà yeâu Kieàu Dung! Nhöõng tình caûm cuûa anh ñoái vôùi naøng tröôùc ñaây khoâng coù tính chaát noàng nhieät cuûa tình yeâu. Daàu sao, khi nhìn vaøo caëp maét ñen nhö nhung cuûa Phi Lòch anh lieàn caûm thaáy raèng tröôùc ñoù anh chöa heà bieát yeâu.

Linh Ñoâng böôùc ñeán gaàn naøng vaø hoûi moät caùch aâu yeám:

– Em coù theå rôøi khoûi vuøng sôn cöôùc naøy chaêng?

Naøng lui laïi moät böôùc, roài vöøa nhìn thaúng vaøo maét Linh Ñoâng vöøa noùi:

– Anh hoûi toâi ñieàu ñoù sao? Anh coù bieát roõ boïn gaùi mieàn sôn cöôùc chuùng toâi laø theá naøo chaêng? Nhöõng thanh nieân thaønh thò haøo hoa nhö caùc anh ít khi naøo


giöõ ñuùng lôøi höùa heïn. Ñoái vôùi caùc anh, tình yeâu laø moät troø chôi tieâu khieån. Coøn ñoái vôùi chuùng toâi, ñoù laø caû moät cuoäc ñôøi. Rôøi khoûi vuøng sôn cöôùc naøy ö? Ñöôïc laém, nhöng toâi coù theå töø boû nhöõng baûn tính töï nhieân cuûa toâi ñöôïc chaêng?

– Em haõy giöõ laáy baûn tính töï nhieân cuûa em, ñoù laø moät baûn tính dòu daøng!

– Phaûi! Anh seõ thaáy noù dòu daøng khi anh coøn chung tình. Nhöng neáu anh toû ra phuï baïc, chöøng ñoù anh seõ thaáy noù raát ñaùng gheùt. Toâi coù neân noùi cho anh bieát roõ baûn tính cuûa toâi, cuûa moät coâ gaùi mieàn sôn cöôùc laø nhö theá naøo chaêng? Chuùng toâi laø con gaùi cuûa nhöõng ngöôøi maø anh goïi laø keû cöôùp, chuùng toâi cuõng mong öôùc trôû neân nhöõng ngöôøi baïn ñöôøng, nhöõng ngöôøi tri kyû cuûa ngöôøi yeâu hay ngöôøi choàng. Chuùng toâi yeâu maõnh heät, yeâu say ñaém! Chuùng toâi thuù thaät moät caùch baïo daïn nhö vaäy. Chuùng toâi chieán ñaáu beân caïnh ngöôøi mình yeâu trong côn nguy hieåm, vaø phuïng söï ngöôøi aáy nhö nhöõng keû noâ leä trong luùc bình thöôøng. Chuùng toâi khoâng bao giôø thay ñoåi, nhöng chuùng toâi cuõng khoâng chaáp nhaän söï thay ñoåi cuûa ngöôøi mình yeâu thöông. Ngöôøi aáy coù theå khieån traùch, maéng moû chuùng toâi, ñaùnh ñaäp, haát huûi chuùng toâi nhö moät con choù, chuùng toâi coù theå chòu ñöïng ñöôïc taát caû nhöõng ñieàu aáy maø khoâng phaøn naøn. Nhöng neáu phaûn boäi thì haõy bieát raèng loaøi maõnh hoå trong röøng cuõng khoâng taøn nhaãn


ñoäc aùc baèng chuùng toâi! Neáu ngöôøi aáy bieát chung tình thì tình yeâu cuûa chuùng toâi seõ ñeàn ñaùp laïi xöùng ñaùng. Neáu ngöôøi aáy phuï baïc, anh ta seõ sôùm bieát ñöôïc caùch traû thuø cuûa chuùng toâi laø nhö theá naøo! Vaäy ñoù, baây giôø anh coù coøn thaät tình muoán yeâu toâi nöõa khoâng?

Vôùi moät gioïng noùi vöøa thaønh thaät vöøa kieâu haõnh, Phi Lòch thoát ra moät traøng daøi taâm söï chaát chöùa ñaày haøo khí vaø loøng nhieät thaønh baát khuaát cuûa moät coâ gaùi röøng xanh. Thaùi ñoä baïo daïn, gan goùc vaø keânh kieäu ñoù khoâng laøm cho naøng maát ñi veû ñeïp man daïi, röøng ruù, maø traùi laïi caøng laøm noåi baät leân phaàn nöõ tính haáp daãn vaø raát ñaùng yeâu cuûa ngöôøi sôn nöõ.

Linh Ñoâng khoâng caûm thaáy khoù chòu maø traùi laïi coøn thaáy thích thuù. Anh beøn ñaùp moät caâu ngaén nguûi vaø chaân thaät:

– Coù, Phi Lòch! Coù theå nhö vaäy ñöôïc sao? Coù thaät khoâng, hôõi Linh

Ñoâng? Anh coù bieát chaêng laø baát cöù moät keû bay böôùm naøo cuõng coù theå ñaùp moät caùch hôøi hôït laø “Coù” tröôùc moät caâu hoûi töông töï thoát ra töø ñoâi moâi töôi thaém nhö vaäy? Haõy coi chöøng nheù! Nhöng taïi sao Ñaïo sö Kieàm Maâu laïi ñeå cho moät ngöôøi ñeä töû treû môùi hai möôi boán tuoåi loït vaøo taàm nanh vuoát cuûa nhöõng con meøo röøng mieàn sôn cöôùc? Truyeàn daïy cho anh phaùp moân nhòn ñoùi, thanh tónh, tuyeät duïc vaø cheá ngöï giaùc quan, nhöõng ñieàu ñoù raát hay ñoái vôùi vò toân sö coù tuoåi ñaïo ñaõ qua nhieàu theá kyû, nhöng khi oâng chæ môùi hai


möôi boán tuoåi thì thaày oâng haún phaûi bieát giöõ oâng traùnh xa nhöõng kyø nöõ nhö Phi Lòch, neáu khoâng thì chaéc laø oâng ñaõ khoâng maën moøi laém vôùi khoa huyeàn moân!

Theá laø hai keû si tình vaãn ñöùng ñoù vaø thì thaàm trao ñoåi vôùi nhau nhöõng lôøi heïn nöôùc theà non. Boãng nghe coù tieáng ñoäng töø trong nhaø, coâ sôn nöõ lieàn mau chaân chaïy vaøo ngoài beân khung cöûi vaø laïi ñöa leân moät ngoùn tay tröôùc mieäng.

Linh Ñoâng vöøa nhìn veà phía toøa laâu ñaøi vöøa thaàm nhuû: “Ma thuaät cuûa Phi Lòch coù veû haáp daãn hôn cuûa Kieàm Maâu! Nhöng nghó cho kyõ, söï traû thuø lôïi haïi maø naøng vöøa noùi coù ñaùng tin laém khoâng? Daàu sao, ngöôøi ñaõ naém ñöôïc bí quyeát toái haäu cuûa baàu kim ñôn haún seõ coù theå ñoái phoù vôùi söï traû thuø cuûa moät ngöôøi ñaøn baø vaø traùnh khoûi moïi hieåm nguy!”

A! Hoùa ra mi thaät laø moät thaèng ñeåu giaû! Chöa chi maø mi ñaõ nghó ñeán vieäc phaûn boäi! Zanoni thaät ñaõ coù lyù khi noùi: “Ñoå nöôùc trong vaøo caùi gieáng buøn, chæ laøm daáy buøn leân maø thoâi!”

Vong linh giöõ cöûa

Ñeâm aáy raát vaéng veû tòch mòch. Taát caû moïi ngöôøi ñaõ yeân giaác trong toøa laâu ñaøi coå. Moïi vaät ñeàu

im laëng döôùi aùnh sao khuya. Linh Ñoâng thaáy raèng thôøi giôø ñaõ ñeán. Anh thaàm nghó: “Kieàm Maâu, vò ñaïo


sö khaéc khoå; Kieàm Maâu, keû thuø cuûa aùi tình; Kieàm Maâu, vôùi caëp maét nhìn thaáu suoát loøng ngöôøi, seõ töø choái nhöõng bí quyeát ñaõ höùa heïn vôùi ta chæ vì khuoân maët xinh ñeïp cuûa Phi Lòch ñaõ laøm maát ñi söï an tónh trong taâm hoàn ngöôøi ñeä töû. Kieàm Maâu seõ veà ñeán nôi trong ngaøy mai. Ta haõy lôïi duïng thôøi cô trong ñeâm nay! Ñöøng sôï seät gì caû! Chæ coøn ñeâm nay nöõa thoâi...”

Theá laø, laïi moät laàn nöõa, Linh Ñoâng, vôùi moät baøn tay raén roûi khoâng chuùt do döï, caàm chìa khoùa môû cöûa gian phoøng bí maät...

Anh ta ñaët caùi ñeøn treân baøn, beân caïnh quyeån saùch vaãn môû saün. Anh thöû laät qua vaøi trang, nhöng chæ coù theå dòch ñöôïc yù nghóa moät soá maät töï trong ñoaïn naøy:

“Khi ngöôøi ñeä töû ñaõ ñöôïc chuaån bò vaø nhaäp moân, anh ta haõy môû cöûa soå, ñoát ñeøn leân vaø laáy linh döôïc thoa hai beân thaùi döông. Phaûi voâ cuøng thaän troïng trong vieäc xöû duïng kim ñôn thaàn döôïc. Tröôùc khi uoáng, haõy hít nhieàu laàn lieân tieáp chaát hôi noùng vaøo phoåi ñeå cho cô theå töø töø quen daàn vôùi chaát linh döôïc, neáu khoâng thì thay vì ñöôïc tröôøng sinh, anh ta seõ phaûi maát maïng.”

Linh Ñoâng khoâng theå ñoïc ñöôïc nhieàu hôn nöõa, vì aùm soá laïi thay ñoåi. Anh ñöa maét nhìn quanh phoøng moät caùch chaêm chuù. AÙnh traêng khuya roïi vaøo phoøng xuyeân qua caùnh cöûa soå vöøa môû, döôøng nhö cuõng ñem


vaøo phoøng moät söùc maïnh nhieäm maàu. Anh saép xeáp nhöõng ngoïn linh ñaêng – taát caû laø chín ngoïn – chung quanh trung taâm ñieåm cuûa gian phoøng, vaø thaép saùng töøng ngoïn ñeøn moät.

Moät ngoïn löûa maøu xanh vaø baïc toûa ra töø moãi ngoïn ñeøn vaø chieáu saùng khaép phoøng. Trong giaây laùt, aùnh saùng aáy trôû neân lu môø daàn, roài moät laøn maây xaùm vaø nheï gioáng nhö söông muø töø töø toûa ra khaép phoøng. Moät côn run raåy, ôùn laïnh thình lình xaâm chieám laáy toaøn thaân Linh Ñoâng nhö moät luoàng töû khí. Caûm thaáy nguy hieåm, vôùi tay chaân ñaõ laïnh coùng nhö ñaù, anh coá gaéng moät caùch voâ cuøng khoù khaên vaát vaû ñeå leâ chaân tôùi choã caùi keä ñaët nhöõng baàu thuûy tinh. Anh hoái haû môû nuùt moät baàu, hít hôi noàng vaøo phoåi vaø laáy chaát linh döôïc thoa leân hai beân thaùi döông. Töùc thôøi caùi caûm giaùc vui veû treû trung ñaày sinh khí vaø nheï nhaøng laâng laâng thoaùt tuïc maøanh ñaõ coù tröôùc ñaây laïi xuaát hieän vaø laøm tan bieán ngay caûm giaùc raõ rôøi teâ lieät vöøa roài.

Linh Ñoâng lieàn ñöùng thaúng ngöôøi, hai tay khoanh tröôùc ngöïc moät caùch ngang nhieân huøng duõng, vaø ñôïi chôø...

Laøn hôi toûa khaép phoøng ñaõ ñoâng ñaëc laïi gioáng nhö moät ñaùm maây tuyeát. Nhöõng ngoïn linh ñaêng chieáu lung linh xuyeân qua ñoù nhö nhöõng ngoâi sao. Baây giôø, Linh Ñoâng thaáy roõ nhöõng hình boùng gioáng nhö hình


ngöôøi töø töø löôùt nheï vaø ñeàu xuyeân qua ñaùm maây. Nhöõng hình boùng ñoù coù veû trong suoát nhö pha leâ vaø coù theå co giaõn nhö nhöõng caùi khoen raén.

Trong khi nhöõng hình boùng ñoù löôïn qua laïi moät caùch ñieàu hoøa, uyeån chuyeån, nhòp nhaøng, thì anh thoaûng nghe moät aâm thanh nhoû yeáu, döôøng nhö bò che laáp, nhöng laø moät thöù nhaïc ñieäu vui töôi vaø eâm ñeàm. Nhöõng hình boùng ñoù khoâng coù veû gì ñeå yù ñeán söï coù maët cuûa anh. Linh Ñoâng coù caûm töôûng nhö anh muoán nhaäp boïn vôùi hoï vaø cuøng löôùt nheï moät caùch thoaûi maùi thong dong trong khoaûng khoâng. Anh beøn ñöa hai tay ra veà phía hoï vaø thöû goïi moät tieáng lôùn, nhöng anh khoâng thoát ñöôïc ra lôøi maø chæ coù moät tieáng uù ôù thoaùt ra ngoaøi vaønh moâi.

Nhöõng boùng aáy vaãn tieáp tuïc bay löôïn nheï nhaøng döôøng nhö khoâng heà bieát coù moät ngöôøi naøo ôû quanh ñoù. Roài töø töø, chuùng löôïn qua moät voøng trong gian phoøng vaø bay boång leân treân khoâng cho ñeán khi thoaùt ra moät caùch meàm maïi, tuaàn töï töøng boùng moät xuyeân qua cöûa soå môû vaø bieán maát daïng döôùi aùnh traêng.

Trong khi Linh Ñoâng vaãn ñeå maét theo doõi nhöõng hình boùng ñoù, thì thình lình caùnh cöûa soå boãng bò che khuaát bôûi moät vaät luùc ñaàu coøn chöa hieän roõ, nhöng söï xuaát hieän ñoät ngoät cuûa noù cuõng ñuû gaây cho anh moät côn sôï seät khuûng khieáp, traùi haún vôùi caûm giaùc deã chòu môùi roài. Daàn daàn, vaät khuûng khieáp aáy hieän roõ


tröôùc maét anh ta. Hình nhö ñoù laø moät caùi ñaàu ngöôøi bao phuû döôùi moät taám maøn ñen, xuyeân qua ñoù, hai con maét chieáu ra moät tia saùng ñuïc nhö töø coõi aâm ty hieän leân nhìn vaøo anh laøm cho anh phaûi rôïn toùc gaùy. Ngoaøi caùi göông maët phuû maøn ñen vaø ñoâi maét coù caùi nhìn laïnh xöông soáng ñoù thì phaàn coøn laïi khoâng sao nhìn thaáy roõ.

Côn sôï haõi kinh hoaøng cuûa Linh Ñoâng laïi caøng taêng theâm moät caùch ruøng rôïn, khuûng khieáp hôn nöõa khi caùi boùng ma aáy, sau moät luùc ñöùng yeân laëng, beøn töø töø böôùc vaøo gian phoøng. Ñaùm maây muø luùc naõy tan bieán daàn khi noù böôùc tôùi. Nhöõng ngoïn ñeøn cuõng lu môø daàn vaø chæ coøn laø nhöõng ñoùm löûa laäp loøe saép taét. Toaøn thaân hình con quaùi vaät cuõng bò che khuaát döôùi taám maøn ñen nhö caùi ñaàu, nhöng caùi daùng ñieäu eûo laû coù veû gioáng nhö hình boùng moät nöõ quaùi.

Vaät aáy khoâng löôùt nheï nhö nhöõng boùng ma khaùc khi xuaát hieän tröôùc maét ngöôøi soáng; maø traùi laïi döôøng nhö ñang boø saùt ñaát nhö loaøi raén. Sau cuøng, vaät aáy ngöøng laïi gaàn beân caùi baøn, vaø xuyeân qua taám maøn ñen che maët, noù laïi phoùng caëp maét saéc nhö dao nhìn keû taùo baïo ñaõ daùm keâu goïi ñeán noù.

Caùi nhìn noùng boûng nhö moät ngoïn löûa ñoù, tuy nhôït nhaït nhöng laïi raát linh ñoäng, coù haøm chöùa moät caùi gì nhö vöøa thuø haän vöøa nhaïo baùng, moät caùi gì noù chæ raèng con quaùi vaät ruøng rôïn naøy khoâng phaûi chæ


laø moät caùi boùng ma môø aûo, maø döôøng nhö noù coøn coù tham döï moät phaàn naøo theå chaát ñeå coù theå laø moät keû thuø nguy hieåm vaø lôïi haïi ñoái vôùi con ngöôøi.

Trong côn haõi huøng, Linh Ñoâng baùm chaët vaøo töôøng moät caùch tuyeät voïng, ñaàu toùc döïng ñöùng, hai maét trôïn tröøng döôøng nhö muoán loït troøng ra ngoaøi, vaø khoâng theå naøo taùch rôøi ñoâi maét ra khoûi caùi nhìn aùm aûnh ma quaùi nhö thoâi mieân laáy anh moät caùch khoâng sao cöôõng laïi. Trong khi ñoù thì con quaùi vaät baét ñaàu noùi chuyeän vôùi anh! Anh khoâng phaûi nghe baèng tai, maø laø hieåu ngaàm baèng söï giao caûm cuûa linh hoàn nhöõng lôøi noùi nhö sau cuûa con quaùi vaät:

– Ngöôi ñaõ böôùc vaøo caûnh giôùi huyeàn bí voâ bieân. Ta laø vong hoàn giöõ cöûa. Ngöôi muoán gì ta? Ngöôi khoâng traû lôøi sao? Ngöôi coù sôï ta chaêng? Leõ naøo ta chaúng phaûi laø tình yeâu cuûa ngöôi sao? Phaûi chaêng vì ta maø ngöôi ñaõ töø boû moïi thuù vui cuûa cuoäc ñôøi? Ngöôi muoán coù söï minh trieát thaêng? Ta voán sôû höõu söï minh trieát voâ bieân cuûa muoân vaøn theá heä. Ngöôi haõy hoân ta ñi, hôõi ngöôøi yeâu phaøm traàn cuûa ta!

Noùi xong, con quaùi vaät boø leát laïi gaàn moät beân, cho ñeán khi noù chaïm vaøo ngöôøi Linh Ñoâng. Hôi thôû cuûa noù löôùt qua beân maù anh! Linh Ñoâng keâu theùt leân moät tieáng thaát thanh roài ngaõ quò xuoáng ñaát, baát tænh nhaân söï...


***

Linh Ñoâng khoâng coøn bieát gì nöõa maõi cho ñeán tröa ngaøy hoâm sau, anh chôït tænh daäy vaø môû maét ra thì thaáy mình ñang naèm treân giöôøng. AÙnh naéng maët trôøi chieáu saùng röïc xuyeân qua cöûa soå, Phao Loà ngoài ngay döôùi chaân giöôøng ñang baän lau chuøi khaåu suùng tröôøng, mieäng huyùt saùo moät baûn tình ca cuûa mieàn Nam nöôùc YÙ.

Naøng chæ bieát yeâu

Zanoni cuøng ngöôøi yeâu höôûng tuaàn traêng maät treân moät hoøn ñaûo nhoû coù khí haäu maùt meû

trong laønh vaø phong caûnh thô moäng ngoaøi khôi Hy Laïp, thuoäc vuøng bieån Ñòa Trung Haûi.

Töø treân ñænh moät ngoïn ñoài coû caây saàm uaát nhìn xuoáng döôùi thì hoøn ñaûo maø Zanoni ñaõ choïn gioáng nhö moät khu vöôøn hoa raát ñeïp, maøu saéc xinh töôi. Nhöõng ñaøi cao vaø thaùp nhoïn cuûa thaønh phoá choùi raïng ngôøi giöõa nhöõng vöôøn cam vaø chanh. Nhöõng vöôøn nho töôi vaø oâ–liu bao phuû caùc thung luõng vaø oâm saùt quanh caùc söôøn ñoài. Nhöõng nhaø tranh, noâng traïi vaø bieät thöï xinh xinh chen laãn vôùi nhöõng röøng hoa laù raäm raïp xanh um vaø nhöõng taøn caây to vôùi hoa quaû ñoû thaém.


Zanoni nguï trong moät ngoâi nhaø caùch xa thaønh phoá vaø caùch bôø bieån chöøng moät ñoaïn ñöôøng. Nhaø naøy do chaøng mua laïi cuûa moät ngöôøi YÙ tænh Venise; tuy nhoû nhöng raát xinh xaén vaø kieán truùc thanh nhaõ hôn nhöõng nhaø khaùc trong vuøng.

Xa taän ngoaøi khôi nhöng coù theå nhìn thaáy töø treân bôø laø chieác taøu cuûa chaøng boû neo. Hai ngöôøi gia boäc AÁn Ñoä maø chaøng ñem theo coi soùc vieäc nhaø moät caùch chu ñaùo vaø laëng leõ aâm thaàm.

Thaät khoâng coù xöù naøo ñeïp vaø yeân tónh hoaøn toaøn baèng ñaûo naøy. Ñoái vôùi söï minh trieát huyeàn bí cuûa Zanoni vaø taâm hoàn ngaây thô trong traéng cuûa Kieàu Dung thì cuoäc ñôøi naùo ñoäng oàn aøo cuûa theá nhaân khoâng coù gì laø haáp daãn. Moät baàu trôøi ñaát bao la baùt ngaùt, vôùi phong caûnh chung quanh tòch mòch eâm ñeàm cuõng laø quaù ñuû ñoái vôùi nhöõng taâm hoàn sieâu vieät vaø hoàn nhieân khi yeâu nhau.

Trong sinh hoaït cuûa Zanoni, tuy khoâng coù gì chöùng toû chaøng laø moät vò ñaïo ñoà cuûa khoa huyeàn moân, nhöng chaøng coù thoùi quen cuûa moät ngöôøi luùc naøo cuõng traàm tö maëc töôûng. Chaøng thöôøng ôû rieâng moät mình, nhaát laø vaøo luùc bình minh hay nhöõng buoåi chieàu taø. Ñaëc bieät laø vaøo nhöõng ñeâm traêng non hay traêng raèm chaøng thöôøng hay daïo böôùc quanh vuøng ñeå haùi nhöõng loaïi hoa coû roài mang veà caát kyõ, xem nhö nhöõng vaät raát quí.


Ñoâi khi, vaøo nhöõng luùc ñeâm saép taøn, Kieàu Dung thöùc giaác vôùi yù thöùc mô maøng raèng Zanoni khoâng coù maët beân caïnh naøng. Naøng ñöa tay ra sôø soaïng thì thaáy giöôøng troáng khoâng. Sau ñoù naøng nhaän thaáy raèng Zanoni coù veû raát deø daët trong nhöõng cöû chæ quen thuoäc haèng ngaøy, vaø ñoâi khi naøng coù moät linh caûm laï luøng khoù hieåu, hoaëc hoài hoäp hay nghi ngôø, thì naøng laïi laëng thinh khoâng hoûi chaøng ñieàu gì caû.

Nhöng khoâng phaûi luùc naøo chaøng cuõng daïo chôi moät mình. Khi bieån laëng soùng eâm, Kieàu Dung vaø Zanoni thöôøng saùnh vai nhau daïo chôi treân baõi caùt doïc theo bôø bieån, hoaëc duøng thuyeàn nhoû vieáng thaêm caùc ñaûo laân caän.

Taát caû nhöõng danh lam thaéng caûnh cuûa xöù Hy Laïp ñeàu quen thuoäc ñoái vôùi chaøng, vaø khi noùi veà lòch söû vaø truyeàn thoáng ñeïp ñeõ myõ leä cuûa xöù aáy, chaøng laøm cho Kieàu Dung cuõng phaûi yeâu meán caùi daân toäc ngaøn naêm vaên vaät ñaõ töøng laø nguoàn goác ngheä thuaät vaø minh trieát cuûa theá giôùi phöông Taây.

Vôùi thôøi gian qua, caøng bieát roõ Zanoni nhieàu hôn naøng caøng nhaän thaáy ôû chaøng muoân nghìn saéc thaùi laøm cho tình yeâu cuûa naøng trôû neân thaâm traàm saâu saéc hôn.

Tình yeâu cuûa Zanoni ñoái vôùi naøng coù tính caùch dòu daøng, saên soùc, cao thöôïng vaø quí baùu ñeán noãi döôøng


nhö chaøng toû ra bieát ôn veà haïnh phuùc maø chaøng ñöôïc höôûng gaàn beân naøng hôn laø kieâu haõnh veà haïnh phuùc maø chaøng ñem ñeán cho naøng.

Zanoni cuõng thöôøng ñi daïo moät mình ôû nhöõng nôi vaéng veû tónh mòch, nhaát laø döôùi aùnh traêng khuya. Muïc ñích cuûa nhöõng chuyeán ñi daïo coâ ñôn naøy laø do moät söï mong öôùc caên baûn maø moãi moät ngaøy soáng beân caïnh Kieàu Dung caøng ñöôïc cuûng coá vaø taêng cöôøng hôn nöõa.

Caûnh töôïng maø Linh Ñoâng ñaõ nhìn thaáy trong traïng thaùi xuaát thaàn tröôùc ñaây quaû laø caûnh thaät. ít laâu sau ñeâm aáy, Kieàu Dung caûm giaùc moät caùch mô hoà raèng coù moät thöù aûnh höôûng naøo ñoù maø naøng khoâng bieát roõ döôøng nhö ñang coá gaéng chen vaøo cuoäc ñôøi hoaøn toaøn haïnh phuùc cuûa naøng. Nhöõng hình aûnh soáng ñoäng vui töôi vaø khoâng roõ reät baét ñaàu aùm aûnh naøng ngaøy ñeâm moãi khi Zanoni ñi vaéng, vaø laïi tan bieán maát ñi khi chaøng vöøa trôû veà, döôøng nhö chuùng khoâng theå so saùnh ñöôïc vôùi söï coù maët cuûa chaøng.

Nhöõng khi aáy, Zanoni thöôøng gaïn hoûi naøng moät caùch raát chaêm chuù vaø tæ mæ veà nhöõng linh aûnh ñoù, vaø chaøng coù veû thaát voïng, ñoâi khi toû ra boái roái khi nghe naøng traû lôøi.

Ngaøy noï, chaøng noùi vôùi Kieàu Dung:

– Em töøng noùi vôùi anh veà nhöõng hình aûnh chaäp


chôøn voâ ñònh vöøa bay löôïn vöøa muùa haùt trong khoaûng khoâng, hay nhöõng ñieäu nhaïc du döông nhö ôû Boàng Lai tieân caûnh. Em coù thaáy chaêng moät trong nhöõng hình aûnh ñoù hieän ra roõ raøng vaø ñeïp hôn nhöõng hình boùng khaùc? Em coù nghe chaêng moät aâm thanh noùi chuyeän vôùi em, hay döôøng nhö noùi baèng tieáng noùi cuûa em, veà nhöõng ñieàu bí maät laï luøng cuûa khoa huyeàn moân?

– Khoâng! Nhöõng côn moäng mô ñoù ñeàu raát loän xoän, cho duø laø ban ngaøy hay ban ñeâm. Vaø khi nhöõng böôùc chaân cuûa anh laøm em tænh giaác, kyù öùc cuûa em chæ coøn giöõ laïi moät aán töôïng mô maøng veà moät nieàm haïnh phuùc thoaùng qua. Caùi caûm giaùc nhaït nheõo ñoù khaùc haún vôùi nieàm haïnh phuùc ñaäm ñaø ñeán vôùi em ngay khi ñöôïc nhìn thaáy nuï cöôøi cuûa anh, khi ñöôïc nghe gioïng anh noùi vôùi em raèng anh yeâu em.

– Nhöng taïi sao nhöõng linh aûnh khoâng ñeïp baèng nhöõng linh aûnh naøy xöa kia ñoái vôùi em laïi raát maën maø duyeân daùng vaø ñaày thuù vò? Taïi sao tröôùc kia chuùng laïi laøm cho oùc töôûng töôïng vaø taâm hoàn em traøn ñaày moät nieàm haïnh phuùc vui töôi? Khi xöa em mong öôùc ñöôïc soáng trong moät caûnh giôùi thaàn tieân, coøn ngaøy nay em laïi coù veû sung söôùng trong moät cuoäc soáng taàm thöôøng!

– Em ñaõ chaúng giaûi thích vôùi anh roài hay sao? Ñöôïc yeâu vaø chung soáng vôùi ngöôøi mình yeâu ñaâu coù theå xem laø moät cuoäc soáng taàm thöôøng? Caûnh giôùi


thaàn tieân thaät söï cuûa em, em ñaõ coù roài. Anh ñöøng noùi vôùi em moät caûnh giôùi naøo khaùc nöõa!

Theá laø maøn ñeâm töø töø rôi xuoáng khi hai keû yeâu nhau cuøng ngoài treân baõi caùt vaéng laëng coâ lieâu. Zanoni gaùc boû moät beân nhöõng keá hoaïch öôùc ao thaàn dieäu cuûa chaøng, vaø cuùi xuoáng gaàn keà göông maët thanh tao dòu daøng cuûa ngöôøi ñeïp, chaøng queân heát taát caû moïi vaät chung quanh vaø khoâng coøn bieát coù moät vuõ truï naøo khaùc hôn laø caûnh giôùi cuûa tình yeâu.

Thieân thaàn Adonai “Adonai! Adonai! Haõy ñeán vôùi toâi! Haõy ñeán vôùi

toâi!”

Trong moät hang nuùi hoang vaéng maø xöa kia loaøi ngöôøi ñaõ töøng giao tieáp vôùi thaàn minh ñeå caàu

xin nhöõng lôøi giaùng ngoân maùch baûo nhöõng ñieàu hoïa phuùc, thình lình xuaát hieän giöõa nhöõng taûng ñaù cao nhoâ leân vôùi ñuû hình thaùi khaùc nhau moät coät aùnh saùng khoång loà, choùi loøa vaø rung ñoäng thöôøng xuyeân.

AÙnh saùng aáy chieáu raïng nhöõng thaïch nhuõ, nhöõng voøm cao vaø khe ngaùch trong ñoäng ñaù, vaø roïi moät tia saùng nhôït nhaït rung rinh treân khuoân maët Zanoni.

Sau khi leân tieáng keâu goïi thieân thaàn Adonai ñeán vôùi chaøng, Zanoni noùi:


– Hôõi thieân thaàn, con cuûa aùnh saùng tröôøng cöûu muoân ñôøi, ngaøi ñaõ töøng ban cho toâi söï hieåu bieát huyeàn nhieäm traûi qua nhieàu caáp ñaúng, töø theá kyû naøy qua theá kyû khaùc, vaø sau cuøng toâi ñaõ ñaït tôùi möùc toät ñænh trong nhöõng vuøng ñoàng baèng baùt ngaùt cuûa xöù Chaldeùe. Ngaøi ñaõ ban cho toâi söï minh trieát voâ bieân khoân cuøng; ngaøi vaø toâi tuy khaùc bieät nhau veà taùnh chaát nhöng cuøng ñoàng quan nieäm veà taâm linh; ngaøi ñaõ töøng laø vò thaàn hoä maïng cuûa toâi traûi qua nhieàu theá kyû, xin ngaøi haõy ñaùp laïi lôøi caàu nguyeän cuûa toâi vaø haõy giuùp lôøi maùch baûo cho toâi.

Khi ñoù, töø trong coät aùnh saùng choùi loøa boãng xuaát hieän hình aûnh moät nhaân vaät cao caû huy hoaøng. Göông maët cuûa nhaân vaät aáy gioáng nhö moät ngöôøi ñang ñoä thanh xuaân, nhöng vôùi phong thaùi uy nghi cuûa moät ñaáng thaàn tieân ung dung töï taïi. Moät vaàng haøo quang bao boïc chung quanh thaân hình vaø nhöõng tia aùnh saùng toûa ra chung quanh maùi toùc dôïn soùng treân ñaàu vò thieân thaàn. Hai tay khoanh tröôùc ngöïc, thieân thaàn döøng laïi caùch Zanoni chöøng vaøi böôùc vaø noùi thaáp gioïng:

– Xöa kia, nhöõng lôøi khuyeân cuûa ta luoân ñöôïc oâng nghe theo. Tröôùc kia, ñeâm ñeâm oâng coù theå theo doõi söï di chuyeån cuûa ta xuyeân qua khoâng gian voâ taän. Nhöng ngaøy nay oâng ñaõ töï troùi buoäc mình vaøo coõi theá gian baèng nhöõng sôïi daây raát kieân coá beàn chaët; vaø


söï haáp daãn cuûa theå xaùc baèng caùt buïi coøn maïnh hôn caû loøng öu aùi laøm cho caùc thieân thaàn muoán ñeán vôùi oâng. Laàn cuoái cuøng maø oâng nghe tieáng noùi cuûa ta thì nhöõng xuùc caûm cuûa giaùc quan cuõng ñaõ laøm cho trí tueä vaø nhaõn quang taâm linh cuûa oâng bò lu môø. Moät laàn nöõa, ta ñeán vôùi oâng, nhöng caùi quyeàn naêng maø oâng coù ñeå keâu goïi ta xuaát hieän ñaõ bò che laáp, cuõng nhö aùnh naéng maët trôøi tan bieán khoûi maët nöôùc khi coù cuïm maây che giöõa trôøi xanh vaø maët ñaïi döông.

Zanoni ñaùp moät caùch chua cay:

– Hôõi Adonai, toâi cuõng bieát quaù roõ nhöõng ñieàu ngaøi noùi. Toâi bieát raèng nguoàn goác cuûa söï minh trieát laø thaùi ñoä thaûn nhieân ñoái vôùi söï vaät cuûa traàn gian, voán chæ laø nhöõng ñieàu phuø du giaû taïm. Taám göông saùng cuûa taâm hoàn khoâng theå phaûn aûnh cuøng moät luùc caû ñaát laãn trôøi, maø chæ coù theå phaûn aûnh moät trong hai thöù. Moät laàn nöõa, vôùi söï coá gaéng khoå nhoïc cuûa moät quyeàn naêng ñaõ giaûm suùt, toâi keâu goïi vaø khaån nguyeän ñeán ngaøi. Nay toâi ñang yeâu, vaø do tình yeâu ñoù, toâi baét ñaàu soáng trong cuoäc soáng eâm ñeàm cuûa moät ngöôøi khaùc. Vôùi moät ít minh trieát coøn laïi cuûa toâi, toâi coøn coù theå töï cöùu giaûi khoûi moïi söï hieåm nguy ñe doïa baûn thaân toâi, nhöng toâi laïi muø quaùng khoâng bieát gì veà ñònh meänh töông lai cuûa ngöôøi con gaùi ñaõ laøm rung ñoäng quaû tim toâi baèng moät thöù tình yeâu say ñaém, laøm cho thaàn trí cuûa toâi bò che aùm lu môø.


Thieân thaàn Adonai ñaùp:

– Voâ ích! Ñoù chæ laø thöù tình caûm taàm thöôøng, khoâng xöùng ñaùng vôùi tình yeâu daønh cho caû nhaân loaïi. Moät ngöôøi nhö oâng leõ ra khoâng theå yeâu baèng thöù tình caûm taàm thöôøng cuûa theá gian. Khoâng bao laâu nöõa, chæ trong khoaûng thôøi gian ngaén nguûi döôøng nhö moät ngaøy trong cuoäc ñôøi tröôøng cöûu cuûa oâng, thì caùi hình haøi theå chaát cuûa ngöôøi maø oâng yeâu thöông chæ coøn laø caùt buïi. Nhöõng ngöôøi ôû traàn gian ñeàu phaûi traûi qua sinh töû luaân hoài. OÂng coøn coù theå soáng theâm nhieàu theá kyû nöõa, coøn naøng thì chæ coøn laø vaán ñeà giôø khaéc. Hôõi ngöôøi sieâu nhaân coù ñaày quyeàn naêng nhöng haõy coøn ñau khoå, giöõa oâng vaø naøng aáy laøm sao coù theå coù ñöôïc moät söï taùi hôïp töông öùng veà sau naøy? Taâm hoàn naøng coøn phaûi traûi qua bao nhieâu söï chìm noåi, bao nhieâu giai ñoaïn tuaàn töï treân caùc caûnh giôùi voâ hình, coøn oâng laø moät baäc sieâu nhaân coøn soùt laïi trong söï soáng coâ ñôn, seõ vöôït khoûi cuoäc soáng traàn ai tuïc luïy ñeå vöôn mình leân tôùi ngöôõng cöûa aùnh saùng.

– Hôõi thieân thaàn! Ngaøi leõ naøo khoâng bieát raèng yù nghó ñoù vaãn thöôøng aùm aûnh toâi khoâng luùc naøo nguoâi? Vaø leõ naøo ngaøi khoâng bieát raèng khi toâi keâu goïi ñeán ngaøi chính laø ñeå ngaøi nghe lôøi caàu nguyeän cuûa toâi vaø giuùp ñôõ toâi? Ngaøi leõ naøo khoâng thaáu roõ öôùc voïng vaø hoaøi baõo cuûa toâi laø muoán naâng cao trình ñoä taâm linh cuûa naøng leân tôùi möùc ñoä cuûa toâi sao? Hôõi thieân


thaàn Adonai, ngaøi soáng trong nieàm an tónh phuùc laïc cuûa coõi trôøi muoân ñôøi tröôøng cöûu, chæ do bôûi ñaïo taâm töông öùng maø ngaøi coù theå thoâng caûm nhöõng gì toâi ñang caûm xuùc, moät con ngöôøi cuûa chuûng toäc loaøi ngöôøi, khi toâi nhaän thaáy raèng toâi phaûi chòu caûnh soáng coâ ñôn treân coõi theá gian naøy. Toâi ñaõ coá tìm moät ngöôøi baïn ñöôøng tri kyû trong nhöõng ñoàng loaïi cuûa toâi, nhöng khoâng coù keát quaû. Sau cuøng, toâi ñaõ tìm thaáy moät ngöôøi baïn gaùi taâm giao, töông ñoàng thanh khí. Loaøi chim muoâng, maõnh thuù cuõng coøn coù baïn ñöôøng, huoáng chi con ngöôøi? Noùi veà söï töông hôïp taâm linh giöõa toâi vôùi naøng veà sau naøy thì ñoái vôùi nhöõng “vong linh giöõ cöûa” traán giöõ coõi voâ hình, toâi coù ñuû quyeàn naêng ñeå ñuoåi chuùng ra khoûi con ñöôøng heïp ñöa naøng leân caùc coõi treân, trong khi chôø ñôïi baàu khoâng khí sieâu vieät cuûa coõi ñaïo nhieäm maàu chuaån bò cho naøng saün saøng tieáp nhaän kim ñôn thaàn döôïc ñeå trôû neân tröôøng sinh baát töû.

– Vaø oâng ñaõ baét ñaàu nghi thöùc nhaäp moân cho naøng, nhöng roài cuõng chaúng ñi ñeán ñaâu, vaø oâng ñaõ thaát voïng. Ta bieát! OÂng ñaõ laøm cho nhöõng linh aûnh toát ñeïp huy hoaøng xuaát hieän trong giaác nguû cuûa naøng, oâng ñaõ ra lònh cho nhöõng ñòa tieân vaø tinh linh trong khoâng gian troãi nhöõng khuùc nhaïc huyeàn dieäu cuûa coõi trôøi ñeå ru hoàn naøng vaø ñöa naøng vaøo côn ñaïi ñònh. Nhöng linh hoàn naøng khoâng chòu nghe theo nhöõng


daãn duï naøy, vaø khi trôû veà coõi tuïc, naøng thoaùt ly ra khoûi nhöõng aûnh höôûng huyeàn dieäu ñoù. Taïi sao vaäy? Muø quaùng thay cho oâng! OÂng khoâng nhìn thaáy sao? Ñoù laø vì trong taâm hoàn naøng, taát caû ñeàu laø tình yeâu! Naøng khoâng coù moät sôû thích rieâng naøo coù söï phuø hôïp hoaëc töông öùng vôùi nhöõng ñieàu maø oâng muoán truyeàn qua cho naøng baèng nhöõng bí thuaät huyeàn moân. Nhöõng kieán thöùc ñoù chæ coù theå ñöôïc tieáp nhaän bôûi nhöõng taâm hoàn ñang nuoâi öôùc voïng vaø hoaøi baõo taâm linh. Neáu khoâng nhö vaäy thì laøm sao nhöõng kieán thöùc huyeàn moân laïi coù theå lieân heä vôùi tình yeâu theá tuïc, voán laø loaïi tình caûm ñam meâ höõu hoaïi voâ thöôøng?

– Coù theå naøo coù moät söï vaät naøo ñoù laøm trung gian, laøm sôïi daây lieân laïc ñeå cho taâm hoàn cuõng nhö tình yeâu cuûa chuùng toâi coù theå hoøa hôïp vaø do ñoù taâm hoàn naøng seõ môû roäng ñeå saün saøng ñoùn nhaän aûnh höôûng cuûa toâi chaêng?

– OÂng ñöøng hoûi ta ñieàu ñoù. Vì oâng seõ khoâng hieåu ñöôïc ta.

– Xin ngaøi vui loøng daïy baûo, toâi xin nghe theo.

– Khi hai taâm hoàn caùch bieät nhau quaù, leõ naøo oâng laïi khoâng bieát raèng caàn coù moät taâm hoàn thöù ba maø caû hai ñeàu coù theå gaëp nhau qua ñoù vaø cuøng chia seû söï soáng vôùi nhau? Ñoù chính laø maét xích lieân laïc ñeå noái lieàn hoï vôùi nhau.


Zanoni noùi vôùi moät nieàm haân hoan vui söôùng hieän treân neùt maët:

– Toâi hieåu ngaøi muoán noùi gì roài! Vaø neáu ñònh meänh cuûa toâi laø cuøng chung soá phaän vôùi nhöõng keû taàm thöôøng khieâm toán nhaát, neáu toâi cuõng coù moät ñöùa con maø toâi coù theå oâm aáp vaøo loøng vaø goïi noù laø con toâi...

– OÂng ñaõ coá gaéng vöôn mình leân tôùi ñòa vò sieâu nhaân, phaûi chaêng roát cuoäc cuõng chæ laø ñeå trôû laïi laøm moät ngöôøi taàm thöôøng?

– Nhöng moät ñöùa con, moät Kieàu Dung thöù nhì trong ñôøi toâi...

Zanoni thaàm nhuû moät mình, döôøng nhö khoâng coøn nghe thaáy tieáng noùi cuûa thieân thaàn.

– Moät ñöùa con... moät linh hoàn treû maø toâi seõ nuoâi döôõng töø khi môùi chaøo ñôøi, toâi coù theå daïy doã, reøn luyeän cho noù noi theo böôùc chaân toâi ñeå vaãy vuøng trong khaép vuõ truï, vaø nhôø ñöùa con aáy maø meï noù seõ coù theå ñöôïc giaûi thoaùt khoûi voøng sinh töû luaân hoài!

– OÂng haõy coi chöøng! Haõy suy nghó kyõ! OÂng coù bieát chaêng keû thuø ñoäc haïi nhaát luoân aån nuùp döôùi boùng chaân lyù? Nhöõng mong öôùc cuûa oâng caøng ngaøy caøng laøm cho oâng trôû neân gaàn guõi hôn vôùi nhaân loaïi.

Zanoni ñaùp ngay khoâng ngaàn ngaïi:– A! Nhaân loaïi cuõng ñaùng thöông laém chöù! Nghe ñeán ñaây, thieân thaàn Adonai nôû moät nuï cöôøi

treân göông maët vaø bieán maát daïng...


Thö Zanoni göûi Kieàm Maâu “Veà phaàn toâi, ñieàu maø ñaïo huynh ñaõ caûnh giaùc toâi,

nay ñaõ ñeán. Tình yeâu ñem moïi söï veà vôùi mình. Toâi phaûi, hoaëc töï haï thaáp xuoáng cho vöøa vôùi trình ñoä cuûa ngöôøi toâi yeâu, hoaëc naâng cao trình ñoä cuûa naøng leân ngang haøng vôùi toâi. Ñeå ñöa vaøo cöûa ñaïo moät linh hoàn khieát baïch nhö naøng, toâi ñaõ keâu goïi ñeán söï trôï giuùp cuûa caùc thieân tinh trong khoâng gian, laø nhöõng vò coù nhöõng hình theå dòu daøng töôi saùng, ñeå nhôø caùc vò aáy xuaát hieän trong nhöõng giaác mô cuûa naøng. Nhöng caùc vò aáy cuõng khoâng theå ñöa taâm thöùc cuûa naøng leân cao hôn möùc ñoä cuûa quaû tim, vì quaû tim cuûa naøng soáng trong moät caûnh giôùi rieâng cuûa noù. Toâi vöøa nhìn ngaém naøng trong giaác nguû. Toâi nghe naøng thoát teân toâi trong côn mô. Than oâi! Ñoái vôùi ngöôøi khaùc thì ñoù laø moät ñieàu sung söôùng, nhöng ñoái vôùi toâi thì ñoù laïi laø moät nieàm cay ñaéng, vì toâi nghó raèng thôøi gian qua mau, seõ coù luùc maø giaác nguû naøy khoâng coøn moäng mô, quaû tim ñaày tình yeâu naøy seõ cöùng laïnh, ñoâi moâi vöøa thoát ra teân toâi ñoù roài cuõng seõ caâm laëng!

Thaät laø laï thay khi ngöôøi ta nghó ñeán hai ñoái töôïng traùi ngöôïc nhau trong tình yeâu. Neáu quan nieäm tình yeâu döôùi khía caïnh thoâ keäch vaø nhuïc duïc cuûa xaùc theå, hoaëc döôùi khía caïnh ñam meâ soâi suïc cuûa tình caûm chieám höõu, thì ngöôøi ta khoâng khoûi laáy laøm ngaïc nhieân laï luøng khi thaáy raèng söï ñam meâ ñoù laïi coù


theå laø ñoäng löïc saùng taïo cuûa trôøi ñaát; laø nguoàn caûm höùng cuûa moïi söï hy sinh cao caû vó ñaïi! Tình yeâu ñoù ñaõ töøng aûnh höôûng ñeán xaõ hoäi loaøi ngöôøi xuyeân qua caû thôøi gian vaø khoâng gian. Nhöõng baäc vó nhaân cao caû nhaát trong thieân haï cuõng phaûi suy toân phuïng thôø tình yeâu; vaø chính nhôø tình yeâu, chæ nhôø vaøo tình yeâu maø thoâi, maø con ngöôøi môùi coù ñöôïc nhöõng neàn vaên minh röïc rôõ huy hoaøng, nhöõng kyø coâng veà vaên ngheä, myõ thuaät, tuyeân döông caùi hay caùi ñeïp trong thieân nhieân, vaø noùi chung laø coù moät ñôøi soáng cao thöôïng hôn loaøi vaät!

Baây giôø chuùng ta haõy quan saùt tình yeâu döôùi khía caïnh cao quí sieâu vieät, hoaøn toaøn vò tha, voâ kyû. Tình yeâu sieâu vieät aáy ñaùp öùng nhöõng gì laø teá nhò, tinh anh trong taâm hoàn con ngöôøi. Noù coù söùc maïnh voâ cuøng huyeàn dieäu ñeå coù theå bieán ñoåi moät maùi nhaø tranh thaønh moät toøa cung ñieän laâu ñaøi, moät baõi sa maïc khoâ khan thaønh moät xoùm laøng xanh töôi truø phuù, moät vuøng tuyeát baêng giaù laïnh thaønh moät nôi coû caây saàm uaát döôùi aùnh maët trôøi. Treân theá gian ít coù ngöôøi bieát quan nieäm tình yeâu döôùi khía caïnh thieâng lieâng ñoù.

Hôõi Kieàm Maâu, coù ngaøy toâi seõ noùi chuyeän vôùi ñaïo huynh veà Kieàu Dung nhö moät bieåu töôïng ñieån hình cuûa tình yeâu thieâng lieâng sieâu thoaùt. Hôõi Kieàm Maâu! Toâi coù tin möøng ñeå baùo vôùi huynh: moät linh hoàn môùi saép söûa chaøo ñôøi. Moät linh hoàn môùi seõ goïi toâi baèng


“cha”! Ñoái vôùi ngöôøi theá gian baän roän lo toan sinh keá haèng ngaøy, hoï coøn caûm thaáy moät nieàm vui söôùng ñöôïc soáng laïi thôøi thô aáu khi nhìn thaáy khuoân maët non treû cuûa ñöùa con chaøo ñôøi. Trong vieäc sinh ra moät ñöùa con, hoï caûm thaáy döôøng nhö chính hoï ñöôïc taùi sinh moät laàn nöõa trong traïng thaùi hoàn nhieân voâ toäi vaø thaùnh thieän, voán laø traïng thaùi nguyeân thuûy toái sô cuûa ñôøi soáng con ngöôøi.

Ngöôøi ñôøi coù theå hieåu raèng hoï cuõng chia seû phaàn naøo söù maïng cuûa moät thieân thaàn khi hoï coù boån phaän nuoâi döôõng vaø dìu daét moät linh hoàn keå töø khi coøn naèm trong noâi cho ñeán cöùu caùnh seõ vöôn mình leân taän coõi trôøi. Neáu ngöôøi theá tuïc coøn coù ñöôïc nhöõng caûm nghó nhö theá, thì caùi haïnh phuùc cuûa toâi seõ lôùn ñeán ñaâu khi toâi ñoùn nhaän moät linh hoàn thöøa keá ñeå truyeàn sang cho noù taát caû nhöõng khaû naêng hieän coù cuûa toâi, döôøng nhö toâi ñang soáng laïi cuoäc ñôøi cuûa chính toâi xuyeân qua ñöùa haøi nhi, vaø taêng gia söï soáng aáy leân gaáp boäi phaàn.

Thaät laø moät nieàm vui söôùng laâng laâng nheï nhaøng thay, khi toâi coù theå chuyeån höôùng traøo löu sinh hoaït cuûa mình sang moät con ñöôøng khaùc. Treân con ñöôøng ñoù hai taâm hoàn chuùng toâi, Kieàu Dung vaø toâi, seõ gaëp nhau.

Ñöùa con aáy seõ taïo neân söï hoøa hôïp taâm linh coøn thieáu soùt giöõa chuùng toâi hieän nay. Khi ñoù thì lieäu coù


moät boùng ma naøo coù theå aùm aûnh naøng, coù moät hình aûnh khuûng khieáp naøo coù theå laøm cho naøng kinh sôï, neáu nhö nghi thöùc vaøo cöûa huyeàn moân ñöôïc thöïc hieän keà beân vaønh noâi ñöùa con yeâu cuûa naøng?”

Söï lo ngaïi cuûa Kieàu Dung

Zanoni vaø Kieàu Dung haèng ngaøy vaãn daïo chôi treân baõi caùt vaø chieàu ñeán thì ngaém nhìn caûnh

maët trôøi laën töø töø khuaát boùng döôùi loøng bieån saâu. Hoï ñaõ ôû treân hoøn ñaûo naøy töø bao laâu roài? Nhieàu thaùng, hoaëc coù leõ nhieàu naêm, nhöng ñieàu ñoù coù quan heä gì? Hoï coù caàn gì phaûi nhôù roõ caùi thôøi kyø haïnh phuùc ñoù laø bao nhieâu laâu? Giaác moäng trong moät luùc, ñoâi khi cuõng gaây cho ta caùi caûm giaùc nhö ñaõ keùo daøi haøng theá kyû. Nhö theá, laøm sao ta coù theå ño löôøng nhöõng caûm xuùc vui buoàn baèng yù nieäm thôøi gian?

Maët trôøi ñaõ daàn daàn cheách boùng; khoâng khí coù veû khoâ raùo vaø naëng neà. Chieác taøu lôùn vaãn boû neo ngoaøi khôi; treân bôø khoâng moät ngoïn gioù laøm rung laù treân caùc caønh caây.

Kieàu Dung tieán ñeán gaàn Zanoni. Moät linh caûm kyø laï maø naøng khoâng theå giaûi thích laøm cho tim naøng ñaäp maïnh hôn luùc bình thöôøng. Nhìn vaøo göông maët


cuûa Zanoni, naøng laáy laøm ngaïc nhieân vì neùt maët aáy bieåu loä moät söï baên khoaên, lo nghó vaø boái roái. Naøng noùi thaáp gioïng:

– Söï im laëng thaâm traàm naøy laøm cho em sôï haõi!

Zanoni khoâng toû veû gì ñang nghe lôøi naøng noùi. Chaøng laåm baåm moät mình ñieàu gì ñoù, vaø ñoâi maét chaøng nhìn quanh boán phía moät caùch lo ngaïi. Naøng khoâng hieåu taïi sao, nhöng caùi nhìn cuûa chaøng nhö muoán doø thaùm trong khoâng gian vaø nhöõng caâu noùi laåm baåm moät mình baèng moät thöù ngoaïi ngöõ cuûa chaøng laïi gôïi cho Kieàu Dung nhöõng yù nghó meâ tín cuûa naøng tröôùc kia, khi naøng nghó raèng coù leõ chaøng laø moät nhaø phuø thuûy baøng moân taû ñaïo.

Naøng ñaõ trôû neân deã xuùc caûm vaø deã sôï seät hôn keå töø ngaøy bieát mình saép ñöôïc laøm meï. Ñoù laø moät côn khuûng hoaûng laï luøng trong cuoäc ñôøi vaø trong tình yeâu cuûa moät ngöôøi phuï nöõ. Moät ñöùa treû coøn chöa sinh ra maø ñaõ tranh chaáp quaû tim naøng vôùi ngöôøi töøng laøm chuû quaû tim aáy

– Zanoni! Anh haõy nhìn maët em!

Naøng vöøa noùi vöøa naém laáy baøn tay chaøng.

– Kieàu Dung! Em coù veû taùi xanh, baøn tay em laïi hôi run. Sao vaäy?

– Ñuùng theá. Em caûm thaáy döôøng nhö coù ñieàu gì chaúng laønh seõ ñeán vôùi chuùng ta.


– Linh caûm cuûa em quaû thaät khoâng laàm. Ñieàu chaúng laønh aáy quaû thaät ñaõ ñeán. Anh nhìn thaáy noù xuyeân qua baàu khoâng khí naëng neà naøy! Anh nghe thaáy noù ñeán xuyeân qua caùi im laëng chung quanh ta. Ñoù laø bònh oân dòch gieát ngöôøi taøn khoác! Em haõy chuù yù nhìn xem nhöõng laù caây kia: treân ñoù coù ñaày nhöõng loaøi saâu boï; bònh dòch ñaõ ñem chuùng noù ñeán ñaây!

Khi Zanoni coøn ñang noùi chöa döùt, thì moät con chim töø treân caønh caây teù rôi xuoáng döôùi chaân Kieàu Dung. Noù coøn giaõy giuïa moät laàn cuoái cuøng roài môùi cheát haún. Zanoni baát giaùc keâu leân moät caùch lo laéng:

– OÂi! Kieàu Dung! Thaàn cheát ñaõ tôùi ñoù! Em coù sôï cheát chaêng?

– Neáu cheát coù nghóa laø boû anh ôû laïi thì... coù, em coù sôï thaät ñaáy!

– Vaø neáu anh coù theå chæ daãn cho em bieát caùch laøm theá naøo ñeå chieán thaéng söï cheát; neáu anh coù theå ngaên chaën böôùc tieán cuûa thôøi gian ñeå giöõ cho thôøi kyø son treû cuûa em ñöôïc laâu beàn tröôøng cöûu; vaø neáu anh coù theå...

Chaøng boãng nhieân ngöøng noùi, vì thaáy Kieàu Dung bieán saéc. Ñoâi maét naøng ñaày veû sôï haõi, ñoâi maù vaø ñoâi moâi naøng taùi nhôït. Naøng vöøa hoái haû quay maët ñi moät caùch sôï seät vöøa noùi:

– Anh ñöøng noùi nhö theá; anh ñöøng nhìn em nhö theá! Anh laøm cho em sôï. OÂi! Anh ñöøng noùi vaäy nöõa


laøm em caûm thaáy run sôï, khoâng phaûi cho em, maø laø cho con cuûa em!

– Con cuûa em! Nhöng em khoâng muoán cho con em cuõng coù ñöôïc quyeàn naêng töông töï nhö theá sao?

– Zanoni!

– Em muoán noùi gì?

– Maët trôøi laën tröôùc maét chuùng ta, nhöng chæ laø ñeå moïc leân tröôùc nhöõng ñoâi maét khaùc. Töø boû theá giôùi naøy töùc laø ñeán soáng nôi moät theá giôùi khaùc thanh cao hôn. Chaøng ôi! Haõy noùi vôùi em raèng vöøa roài chaøng chæ noùi ñuøa ñaáy thoâi! Bònh oân dòch coù leõ cuõng khoâng gheâ rôïn ñaùng sôï nhö nhöõng lôøi chaøng vöøa noùi!

Zanoni sa saàm neùt maët, roài im laëng nhìn naøng moät luùc. Sau cuøng, chaøng noùi baèng moät gioïng gaàn nhö nghieâm khaéc:

– Em ñaõ bieát ñöôïc nhöõng gì veà anh maø laïi nghi ngôø anh nhö vaäy?

Kieàu Dung ngaû ñaàu vaøo ngöïc chaøng vaø khoùc nöùc nôû:

– Em xin loãi anh? Em khoâng bieát gì caû. Nhöng em khoâng muoán tin nhöõng lôøi noùi cuûa anh, daãu cho chuùng toá giaùc anh.

Zanoni lau saïch nhöõng gioït leä cuûa Kieàu Dung baèng moät nuï hoân, nhöng khoâng ñaùp laïi. Naøng beøn phaùt leân moät tieáng cöôøi tinh nghòch vaø ngaây thô, roài noùi:


– A ha! Neáu anh cho em moät laù buøa ñeå trò bònh oân dòch thì ñaây roài, em seõ ñích thaân gôõ laáy.

Keá ñoù naøng luoàn tay vaøo ngöïc chaøng ñeå naém laáy moät ñaïo linh phuø maø chaøng ñeo nôi coå roài noùi:

– Chaøng coù bieát ñaâu raèng vaät naøy ñaõ laøm cho em ghen töùc dó vaõng. Chaéc haún ñoù laø kyû vaät cuûa moät moái tình naøo? Nhöng khoâng, chaéc chaén anh khoâng yeâu ngöôøi naøo khaùc nhö anh yeâu em. Em muoán ñaùnh caép ñaïo buøa cuûa anh ñaây.

Zanoni noùi moät caùch aâu yeám:

– Em ôi! Ngöôøi ñaøn baø ñaõ ñeo noù vaøo coå anh haún laø ñaõ xem noù nhö moät linh vaät hoä phuø, vì ngöôøi aáy cuõng nhö em, ñaõ coù ít nhieàu söï meâ tín. Nhöng ñoái vôùi anh, vaät aáy coù giaù trò hôn moät ñaïo linh phuø: ñoù laø kyû nieäm moät thôøi kyø haïnh phuùc ñaõ qua, maø nhöõng ngöôøi töøng yeâu anh khoâng heà ngôø vöïc anh.

Chaøng noùi nhöõng lôøi aáy vôùi moät veû traùch moùc u buoàn ñeán noãi laøm cho Kieàu Dung phaûi xuùc ñoäng taän ñaùy loøng. Nhöng chaøng laïi noùi theâm vôùi moät gioïng nghieâm nghò laøm cho loøng naøng teâ taùi:

– Kieàu Dung, coù leõ moät ngaøy kia anh seõ chuyeån ñaïo linh phuø naøy sang ngöïc em, khi em ñaõ hieåu veà anh nhieàu hôn, nghóa laø khi maø “nhöõng ñònh luaät veà söï sinh toàn cuûa chuùng ta seõ gioáng nhö nhau”.


Noùi ñeán ñaây, chaøng ñöùng daäy söûa soaïn böôùc ñi. Hai ngöôøi cuøng nhau ñi chaäm böôùc trôû veà nhaø. Nhöng Kieàu Dung vaãn caûm thaáy lo sôï trong loøng, daãu raèng naøng coá xua ñuoåi caùi caûm giaùc aáy. Naøng laø moät ngöôøi YÙ theo ñaïo Gia Toâ, vôùi taát caû nieàm tin cuûa xöù sôû queâ höông vaø toân giaùo naøng. Khi veà ñeán phoøng rieâng, naøng lieàn caàu nguyeän tröôùc moät böùc töôïng nhoû cuûa Thaùnh Janvier. Moät vò giaùo só ñòa phöông ñaõ cho naøng böùc töôïng naøy töø khi naøng coøn nhoû. Naøng luoân ñem theo böùc töôïng aáy beân mình duø ñi ñeán baát cöù nôi naøo...

Beänh dòch ñaõ thaät söï xuaát hieän vaø hoaønh haønh döõ doäi treân ñaûo. Hai ngöôøi phaûi boû nhaø ñi nôi khaùc.

Hôõi sieâu nhaân, oâng khoâng coù moät quyeàn naêng naøo ñeå cöùu nguy cho nhöõng ngöôøi maø oâng thöông yeâu. Vónh bieät toå uyeân öông ñaàm aám; vónh bieät maûnh ñaát eâm ñeàm cuûa tình yeâu traøn ñaày haïnh phuùc! OÂi! Nhöõng ngoïn gioù thoåi xuoâi thuaän chieàu, haõy thoåi maïnh hôn nöõa! Haõy thoåi caêng phoàng nhöõng caùnh buoàm lôùn kia leân, ñeå ñöa caëp uyeân öông traùnh xa daûi ñaát maø thaàn cheát ñaõ ñeán ñeå cöôùp ñoaït quyeàn uy ngöï trò cuûa thaàn aùi tình!

334

CHÖÔNG TAÙM

VEÀ VÔÙI TRAÀN GIAN

Lôøi caûnh caùo cuûa Kieàm Maâu – Coâng daân Linh Ñoâng

Lôøi caûnh caùo cuûa Kieàm Maâu

Khi Linh Ñoâng vöøa tænh giaác sau moät giaác nguû daøi meâ man, caùi kyù öùc ruøng rôïn cuûa ñeâm tröôùc

lieàn trôû laïi ngay trong trí anh ta. Linh Ñoâng baát giaùc keâu theùt leân moät tieáng lôùn vaø laáy hai baøn tay che maët. Boãng nghe tieáng Phao Loà reo leân:

– A! Chaøo tieân sinh! Tieân sinh vöøa nguû moät giaác raát ngon laønh!

Gioïng noùi vui töôi ñoù phaùt ra nhö moät aâm thanh trong treûo laønh maïnh laøm xua tan nhöõng hình boùng ma quaùi coøn lôûn vôûn trong ñaàu oùc Linh Ñoâng. Anh beøn ngoài nhoåm daäy treân giöôøng vaø hoûi:

– Anh ñaõ gaëp toâi taïi ñaâu? Vaø taïi sao anh laïi ôû ñaây?

Phao Loà ngaïc nhieân ñaùp:

– Gaëp oâng taïi ñaâu ö? Taát nhieân laø ôû treân giöôøng cuûa tieân sinh chöù ñaâu? Coøn taïi sao toâi laïi ôû ñaây aø? Vì


toân sö oâng coù daën toâi haõy chôø oâng tænh giaác ñeå xem oâng coù sai baûo ñieàu gì khoâng.

– Toân sö toâi? Ñaïo sö Kieàm Maâu? Ngöôøi ñaõ veà ñeán nôi roài aø?

– Veà roài laïi ñi ngay. Ngöôøi coù ñeå laïi böùc thö naøy cho tieân sinh.

– Anh ñöa ñaây cho toâi roài haõy ra ñôïi toâi beân ngoaøi trong khi toâi thay aùo.

– Thöa vaâng. Toâi coù laøm moät böõa aên thònh soaïn, chaéc tieân sinh ñang ñoùi. Toâi cuõng laø moät ñaàu beáp naáu aên taïm ñöôïc, hy voïng oâng seõ thích moùn goûi caù cuûa toâi laøm.

Noùi xong, Phao Loà ñeo khaåu suùng tröôøng leân vai, böôùc ra khoûi phoøng roài ñoùng cöûa laïi. Trong khi ñoù, Linh Ñoâng môû thö ra xem. Thö cuûa Kieàm Maâu vieát nhö sau:

“Khi thaày thu nhaän con laøm ñeä töû, Thaày coù höùa vôùi ñaïo huynh Zanoni raèng neáu con thaát baïi sau nhöõng cuoäc thöû thaùch daàu tieân, thaày seõ khoâng boû rôi con trong tay cuûa ñònh meänh vaø tai hoïa, maø thaày seõ cho pheùp con trôû veà vôùi theá gian. Söï thöû thaùch cuûa con laø söï thöû thaùch deã daøng nhaát cho baát cöù moät keû sô cô naøo. Thaày chæ ñöa ra cho con ñieàu giôùi caám tuyeät duïc vaø baét con traûi qua moät söï caùm doã nhoû nhaët ñeå thöû thaùch loøng kieân nhaãn vaø ñöùc tin cuûa con, nhöng con ñaõ thaát baïi.


“Vaäy con haõy trôû veà vôùi cuoäc ñôøi theá gian, vì tính chaát cuûa con khoâng phuø hôïp vôùi cuoäc ñôøi khoå haïnh cuûa giôùi huyeàn moân.

“Chính thaày ñaõ daën Phao Loà ñoùn tieáp con trong cuoäc leã hoäi trong laøng ñeâm hoâm aáy. Chính thaày ñaõ thuùc ñaåy oâng laõo haønh khaát ñeán xin tieàn boá thí cuûa con. Chính thaày ñaõ môû saün quyeån saùch ôû moät trang maø con chæ coù theå ñoïc ñöôïc sau khi ñaõ baát tuaân lôøi daën cuûa thaày. Vaø sau ñoù, con ñaõ thaáy söï gì chôø ñôïi con ôû ngöôõng cöûa huyeàn moân.

“Con ñaõ gaëp keû thuø ñaàu tieân ñe doïa nhöõng keû chöa ñuû söï chuaån bò saün saøng vaø haõy coøn laøm noâ leä cuûa giaùc quan. Con coù ngaïc nhieân chaêng khi thaáy cöûa ñaïo dieäu huyeàn töø nay seõ vónh vieãn kheùp chaët ñoái vôùi con? Sau cuøng, con coù hieåu chaêng laø muoán vöôït qua ngöôõng cöûa huyeàn moân vaø chieán thaéng “keû giöõ cöûa” ñaùng sôï aáy, haønh giaû phaûi coù moät taâm hoàn döôïc trui reøn nhö saét theùp, ñöôïc tinh luyeän vaø chuaån bò saün saøng, khoâng phaûi nhôø uoáng kim ñôn linh döôïc, maø nhôø söï coâng phu coá gaéng cuûa töï thaân.

“Hôõi ngöôøi ñeä töû baát haïnh! Khoa huyeàn moân cuûa ta ñaâu phaûi daønh cho nhöõng keû ngoâng cuoàng, noâng noåi nhö con, laø nhöõng keû chæ bieát ñam meâ thuù vui nhuïc duïc vaø ñaém chìm trong nhöõng duïc voïng chieám höõu, ích kyû. Con maø muoán laøm moät ñeâ töû cuûa tieân gia ö? Con, moät moân ñoà cuûa moân phaùi Hoàng Hoa cao caû


thieâng lieâng ö? Con ñöôøng aáy doái vôùi con haõy coøn xa laém! Nhöng baát haïnh thay cho con, vì caõi lònh thaày con ñaõ hít chaát kim ñôn linh döôïc vaøo ngöôøi, vaø vì theá maø con ñaõ haáp daãn ñeán gaàn con moät keû thuø ruøng rôïn. Chæ coù con môùi coù theå xua ñuoåi loaøi taø ma maø con ñaõ keâu goïi.

“Con phaûi trôû veà theá gian, nhöng chæ baèng moät söï coá gaéng gian lao vaø ñau khoå con môùi coù theå tìm laïi ñöôïc söï bình an noäi taâm vaø vui veû yeâu ñôøi nhö tröôùc kia.

“Ñeå naâng ñôõ tinh thaàn cho con, ñaây laø ñieàu maø thaày muoán nhaén nhuû vôùi con. Ngöôøi naøo, cuõng nhö con, ñaõ haáp thuï vaøo cô theå ít nhieàu sinh löïc chöùa ñöïng trong baàu kim ñôn thaàn döôïc, seõ laøm thöùc ñoäng nôi oâng ta nhöõng khaû naêng tieàm taøng. Nhöõng khaû naêng ñoù, do bôûi ñöùc khieâm toán, kieân nhaãn, bôûi moät ñöùc tin thaät söï, bôûi loøng cöông nghò vaø quaû caûm, seõ coøn coù theå ñöa ngöôøi haønh giaû leân cao, neáu khoâng phaûi laø ñaït tôùi moät cuoäc ñôøi ñaïo lyù dieäu huyeàn, thì ít nhaát cuõng ñem ñeán cho oâng ta nhöõng thaønh quaû toát ñeïp vaø cao quí trong ñôøi soâng haèng ngaøy.

“Con seõ tìm thaáy laïi caùi aûnh höôûng ñoù, hoaït doäng thöôøng xuyeân trong taát caû nhöõng coâng vieäc maø con laøm. Giöõa nhöõng thuù vui traàn tuïc, taâm hoàn con seõ hoaøi voïng ñeán nhöõng ñieàu thaùnh thieän hôn. Nhöng con ñöøng töôûng raèng caùi khaû naêng ñoù töï noù coù theå


ñöa con ñeán danh voïng! Caùi hoaøi baõo maõnh lieät ñoù cuõng coù theå ñöa con ñeán con ñöôøng toäi loãi vaø hoå theïn! Ñoù chæ laø moät nguoàn sinh löïc môùi vaø chöa ñöôïc cheá ngöï, noù seõ khoâng ñeå cho con ñöôïc yeân oån. Tuøy theo caùch maø con söû duïng noù, theo chieàu höôùng thieän hay aùc, maø noù seõ laø hieän thaân cuûa vò thaàn hoä maïng hay taø thaàn aùm aûnh con.

“Nhöng voâ phöôùc thay cho con, nay con cuõng nhö moät con chim bò maéc löôùi. Vì khoâng nhöõng con ñaõ hít chaát kim ñôn linh döôïc vaøo cô theå, maø con coøn keâu goïi ñeán ma vöông trong coõi voâ hình, laø keû thuø ñoäc aùc nhaát cuûa con ngöôøi. Con ñaõ heù môû taám maøn ngaên caùch coõi theá gian vôùi coõi voâ hình, vaø Thaày khoâng theå naøo laäp laïi theá quaân bình ñoù cho con ñöôïc nöõa.

“Con haõy bieát raèng nhöõng vò ñaïo ñoà trong giôùi huyeàn moân ñaõ thaät söï vöôït qua ngöôõng cöûa dieäu huyeàn phaûi thi haønh nhieäm vuï ñaàu tieân vaø nguy hieåm cuûa mình laø cheá ngöï vaø khuaát phuïc keû giöõ cöûa khuûng khieáp ñaùng sôï doù. Con haõy bieát raèng con coù theå thoaùt khoûi caùi nhìn aùm aûnh cuûa ñoâi maét ruøng rôïn ñoù. Con haõy bieát raèng neáu ñoâi maét ñoù theo doõi con, chuùng khoâng theå taùc haïi gì caû khi con choáng laïi ñöôïc nhöõng caùm doã vaø sôï seät maø noù gôïi leân cho con. Con chæ sôï ñoâi maét ñoù khi naøo con khoâng nhìn thaáy ñöôïc chuùng!

“Vaø nhö vaäy, keå töø nay giöõa chuùng ta ñöôøng ai naáy ñi. Taát caû nhöõng gì maø thaày coù theå noùi ñeå khuyeán


khích, caûnh caùo vaø höôùng daãn con, thaày ñaõ vieát roõ trong böùc thö naøy. Khoâng phaûi do nôi thaày, maø chính laø con ñaõ taïo ra cuoäc thöû thaùch baát haïnh vöøa qua, maø thaày öôùc mong raèng con seõ thoaùt khoûi trong söï bình an.

“Keå töø nay, con phaûi chòu moïi haäu quaû cuûa söï haáp thuï chaát kim ñôn linh döôïc, vaø con phaûi ñöông ñaàu vôùi vong hoàn giöõ cöûa maø con ñaõ keàu goïi!”

Linh Ñoâng ñoïc xong thö, trong loøng voâ cuøng xuùc ñoäng, baát giaùc ñeå rôi böùc thö xuoáng ñaát luùc naøo khoâng hay. Caûnh giôùi sieâu vieät maø anh hoaøi voïng ñaït tôùi vôùi söï mong öôùc nhieät thaønh töø baáy laâu nay, vì ñoù maø anh ñaõ chòu bao nhieâu ñieàu hy sinh vaø khoå nhoïc, töø nay seõ vónh vieãn kheùp chaët, do bôûi söï taùo baïo vaø loøng töï phuï kieâu caêng cuûa anh!

Nhöng Linh Ñoâng khoâng phaûi laø ngöôøi bieát töï traùch mình. Söï baát bình cuûa anh khoâng bao laâu ñaõ nhen nhuùm vaø nhaém vaøo Kieàm Maâu. Chính ñaïo sö nhìn nhaän ñaõ ñaët anh tröôùc söï caùm doã, ñeå roài roát cuoäc laïi boû rôi anh tröôùc söï aùm aûnh cuûa moät boùng ma quaùi aùc. Nhöõng lôøi khieån traùch cuûa ñaïo sö laøm cho anh caûm thaáy töùc giaän hôn laø hoái haän aên naên. Anh ñaõ laøm neân toäi aùc gì ñeå phaûi chòu nhöõng lôøi khieån traùch nghieâm khaéc vaø khinh baïc nhö vaäy? Thöôûng thöùc nuï cöôøi treân caëp moâi xinh nhö moäng cuûa moät coâ gaùi röøng xanh nhö Phi Lòch coù thaät phaûi laø moät


haønh vi sa ñoïa, toäi loãi hay khoâng? Chính Zanoni haù chaúng ñaõ toû tình yeâu say ñaém vôùi Kieàu Dung ñoù sao? Zanoni haù chaúng ñaõ ñem naøng theo laøm baàu baïn tri kyû ñoù sao?

Linh Ñoâng khoâng maøng döøng laïi moät luùc ñeå töï hoûi coù söï khaùc bieät naøo giöõa moät moái tình naøy vaø moät moái tình khaùc. Vaû laïi, thaát baïi tröôùc moät söï thöû thaùch chæ daønh cho nhöõng taâm hoàn can ñaûm coù phaûi laø moät toäi aùc chaêng? Quyeån saùch thaàn bí maø Kieàm Maâu ñaõ coá tình ñeå môû ra, haù chaúng ñaõ noùi raèng: “Ngöôi ñöøng sôï seät”? Phaûi chaêng ñaïo sö ñaõ coù duïng yù khieâu khích nhöõng baûn naêng thoâ baïo nhaát cuûa linh hoàn anh khi vöøa ngaên caám anh vaøo phoøng, vöøa giao cho anh caàm chìa khoùa ñeå gôïi söï toø moø, laïi vöøa ñaët trong taàm tay anh moät quyeån saùch ñaõ môû saün ñeå chæ caùch cho anh thoûa maõn söï toø moø aáy?

Khi nhöõng yù nghó aáy thoaùng qua trong trí, Linh Ñoâng baét ñaàu nghó raèng cöû chæ cuûa Kieàm Maâu coù theå dieãn ñaït baèng hai caùch. Hoaëc ñoù laø söï coá tình ñöa anh loït vaøo caïm baãy moät caùch traéng trôïn; hoaëc chæ laø söï tinh nghòch cuûa moät keû bòp bôïm noùi naêng vu khoaùt chöù thaät söï chaúng bieát gì veà khoa huyeàn moân. Vaø con ma quaùi aùc maø anh ñaõ gaëp chæ laø moät aûo aûnh do Kieàm Maâu duøng taø thuaät ñeå taïo ra, theá thoâi!

AÙnh saùng maët trôøi roïi vaøo phoøng döôøng nhö ñaõ xua tan nhöõng côn sôï haõi khuûng khieáp cuûa Linh Ñoâng


trong ñeâm vöøa qua. Loøng töï kieâu vaø caêm haän caøng laøm taêng theâm loøng can ñaûm, vaø sau khi ñaõ thay ñoåi y phuïc moät caùch hoái haû, anh ñi tìm Phao Loà vôùi nhöõng böôùc ñi kieâu haõnh vaø moät veû maët ñaày töï tin. Anh noùi:

– Naøy Phao Loà, theá laø toân sö ñaõ daën anh ñôïi chôø vaø tieáp ñoùn toâi trong cuoäc leã hoäi trong laøng ñeâm hoâm noï?

– Ñuùng vaäy, ngöôøi göûi cho toâi moät thoâng ñieäp do moät laõo haønh khaát queø ñem ñeán. Ngay luùc ñoù, toâi ngaïc nhieân vì töôûng laø ngöôøi ñang ôû xa laém. Nhöng ñoái vôùi nhöõng ñaïo sö nhö theá thì ñoâi ba traêm daëm ñöôøng cuõng khoâng ñaùng keå gì, hoï coù theå duøng thuaät thaâu ñöôøng ñeå ñeán trong nhaùy maét!

– Taïi sao hoâm ñoù anh khoâng noùi cho toâi bieát raèng anh ñöôïc chæ thò cuûa toân sö?

– Bôûi vì laõo aên maøy coù daën toâi ñöøng noùi gì caû.

– Anh coù gaëp laïi laõo giaø aáy sau cuoäc leã chaêng?

– Thöa tieân sinh, khoâng!

– Chaø chaø! Laï thaät!

Phao Loà vöøa doïn aên, roùt röôïu vaøo ly cho Linh Ñoâng, vöøa noùi chuyeän huyeân thieân. Linh Ñoâng aên uoáng ngon laønh, caùi aán töôïng ruøng rôïn trong ñeâm tröôùc vaø söï töø boû cuûa Kieàm Maâu daàn daàn ñaõ môø ñi


trong trí anh. Phao Loà cao höùng noùi chuyeän gioøn giaõ nhö baép rang. OÂng ta noùi veà cuoäc ñôøi phieâu löu giang hoà, veà nhöõng cuoäc du lòch xöù ngoaøi, veà ñaøn baø, vôùi moät söï haøo höùng chaân thaät gaây söï truyeàn caûm cho ngöôøi nghe.

Linh Ñoâng laïi caøng thích thuù nghe chuyeän khi Phao Loà, vôùi moät nuï cöôøi ñoàng loõa, baét ñaàu khen taëng khoâng heát lôøi veà caëp maét nhung, haøm raêng xinh nhö ngoïc, hai coå chaân thon vaø voùc ngöôøi taàm thöôùc yeåu ñieäu cuûa naøng sôn nöõ Phi Lòch.

Phao Loà döôøng nhö laø kieåu ngöôøi ñieån hình veà söï sinh hoaït cuûa theå chaát vaø duïc tính. Ngöôøi ta khoâng heà thaáy coù söï mæa mai treân moâi khi oâng ta noùi chuyeän moät caùch haøo höùng veà söï taän höôûng laïc thuù traàn gian. Ñoái vôùi ngöôøi vöøa chôït tænh moäng nhö Linh Ñoâng, thì caâu chuyeän vui töôi hoàn nhieân cuûa Phao Loà coù moät aûnh höôûng raát quyeán ruõ.

Nhöng khi Phao Loà xin pheùp ruùt lui vaø höùa trôû laïi vaøo saùng mai thì Linh Ñoâng trôû laïi taâm traïng nghieâm tuùc vaø traàm laëng. Döôøng nhö kim ñôn thaàn döôïc ñaõ thaät söï ñeå laïi cho anh moät aûnh höôûng khích ñoäng nhö Kieàm Maâu ñaõ noùi.

Trong khi Linh Ñoâng ñi baùch boä moät mình qua laïi trong haønh lang vaéng ngöôøi vaø döøng chaân tröôùc cöûa soå ñeå ngaém nhìn caûnh vaät huøng traùng bao la traûi ra


ñeán taän chaân trôøi, thì nhöõng tö töôûng cao quí, nhöõng saùng kieán taùo baïo vaø ñaày tham voïng, nhöõng linh aûnh vó ñaïi huy hoaøng veà danh voïng töông lai, xuaát hieän trong trí vaø ñi xuyeân qua taâm hoàn anh nhö moät chuoãi hình aûnh lieân tuïc.

Linh Ñoâng thaàm nghó moät caùch töï ñaéc:

– Kieàm Maâu ñaõ kheùp cöûa huyeàn moân ñoái vôùi ta, ñöôïc roài, nhöng oâng ta khoâng theå laáy maát taøi naêng cuûa ta!

Theá laø anh laïi böôùc vaøo phoøng cuûa ñaïo sö. Khoâng coøn moät baàu thuûy tinh hay moät nhaùnh döôïc thaûo naøo! Quyeån saùch cuõng bieán maát! Kim ñôn thaàn döôïc khoâng coøn tieát ra moät muøi höông vaø boác hôi laáp loaùng nhö kim cöông nöõa. Tuy vaäy trong phoøng döôøng nhö haõy coøn phaûng phaát moät baàu khoâng khí linh dieäu thaàn tieân.

Linh Ñoâng caûm thaáy trong loøng boäc khôûi moät öôùc muoán saùng taïo... Anh hoaøi baõo moät ñôøi soáng cao quí hôn ñôøi soáng nhuïc theå, moät ñôøi soáng chæ khai môû cho nhöõng baäc thieân taøi, moät ñôøi soáng sieâu vieät trong moät coâng trình baát huû maø anh coù theå ñeå laïi cho haäu theá vôùi moät teân tuoåi saùng choùi baát dieät.

Qua hoâm sau, Linh Ñoâng töø giaõ toøa laâu ñaøi suïp ñoå hoang taøn. Anh ñaõ böôùc vaøo nôi ñoù vôùi bao nieàm hy voïng saùng suûa toát ñeïp. Nhöng hoâm nay, anh nhìn


laïi moät laàn cuoái cuøng toøa laâu ñaøi bò taøn phaù bôûi thôøi gian, vôùi nhöõng kyù öùc ruøng rôïn coù theå laøm cho anh phaûi run raåy toaøn thaân vaø rôïn caû toùc gaùy khi boùng toái ñeán gaàn!

Coâng daân Linh Ñoâng

Kìa anh! OÂi! Vui möøng cho em xieát bao! Anh ñaõ trôû laïi! Anh haõy noùi raèng anh khoâng heà boû

em ñeå yeâu moät ngöôøi khaùc. Anh noùi nöõa ñi, noùi luoân nhö vaäy ñi, roài em seõ tha thöù cho anh taát caû!

– Anh ra ñi coù laøm cho em khoå laém khoâng?

– OÂi! Coøn hoûi nöõa sao? Vaø thaät aùc thay anh coøn ñeå laïi vaøng cho em nöõa. Ñaây, anh thaáy khoâng, vaøng cuûa anh haõy coøn nguyeân ñaáy!

– Toäi nghieäp? Laøm sao em coù theå tìm ñöôïc choã aên ôû trong moät thaønh phoá xa laï nhö Marseille?1

– Em vaãn soáng moät caùch löông thieän, vaø soáng moät caùch ñöôøng hoaøng vôùi khuoân maët naøy maø anh vaãn cho laø ñeïp! Nhöng giôø anh coù coøn nghó nhö theá khoâng?

– Em aï, em coøn ñeïp hôn bao giôø heát, Phi Lòch! Nhöng em muoán noùi gì? 1 Marseille: thaønh phoá lôùn thöù hai cuûa nöôùc Phaùp, chæ sau Paris, naèm ôû

mieàn nam nöôùc Phaùp, treân bôø vònh Lion (Gulf of Lion).


– ÔÛ ñaây coù moät hoïa só, laø ngöôøi coù theá löïc ôû Paris. Em khoâng bieát ngöôøi ta goïi anh ta baèng gì, nhöng ôû ñaây anh ta naém trong tay moïi guoàng maùy chæ huy vaø naém quyeàn sinh saùt. Anh ta ñaõ traû tieàn thuø lao cho em raát haäu ñeå laøm maãu cho anh ta veõ moät böùc hoïa. Ñoù laø moät hoïa phaåm maø anh ta seõ coáng hieán cho quoác gia, vì anh ta veõ chæ vì danh voïng tieáng taêm maø thoâi. Anh seõ thaáy raèng coù ngaøy Phi Lòch cuûa anh seõ noåi tieáng ñaáy!

Phi Lòch noùi chuyeän vôùi moät tia höùng khôûi trong maét vaø caûm thaáy loøng töï aùi ñöôïc vuoát ve.

– Thaäm chí anh ta ñaõ coù theå cöôùi em neáu em baèng loøng; anh ta saün loøng ly dò vôùi vôï ñeå cöôùi em. Nhöng em vaãn ñôïi anh, maø anh thaät voâ tình...

Luùc aáy coù tieáng goõ cöûa, vaø moät ngöôøi böôùc vaøo.

– A! My Coát!

– A! Linh Ñoâng!... Chaø, chaø! Ñaây laø laàn thöù nhì maø anh laø tình ñòch cuûa toâi! Nhöng My Coát khoâng bao giôø thuø vaët! Ñöùc haïnh laø ñieàu toâi mô öôùc; toå quoác laø tình yeâu cuûa toâi. Hôõi coâng daân, anh haõy phuïng söï toå quoác toâi, roài toâi seõ tha thöù cho anh nhöõng söï may maén cuûa anh veà ñaøn baø.

Khi My coát ñang noùi chöa döùt lôøi thì aâm ñieäu baøi quoác ca La Marseillaise ñaõ vang doäi ngoaøi ñöôøng. Moät bieån ngöôøi oà aït keùo ñeán, keû caàm côø ngöôøi caàm


khí giôùi, ñoàng loaït haùt vang leân baèng moät gioïng traøn ñaày höùng khôûi.

Ñoaøn ngöôøi tieáp tuïc tieán tôùi nhö soùng traøo töøng ñôït, vaãn laø nhöõng laù côø aáy, nhöõng khí giôùi aáy, aâm ñieäu quoác ca aáy vaø nieàm höùng khôûi noàng nhieät aáy! Ai coù theå nghó raèng baøi quoác ca ñoù khoâng phaûi chæ laø moät baøi ca chieán ñaáu maø thöïc söï laø moät baøi haùt thuùc giuïc söï taøn saùt? Taøn saùt giöõa ngöôøi Phaùp vaø ngöôøi Phaùp! Vì coù hai ñaûng phaùi ôû Marseille, vaø söï thuø nghòch luoân ñöa ñeán nhöõng vuï thanh toaùn ñaãm maùu!

Nhöng Linh Ñoâng, vôùi tö caùch moät ngöôøi Anh vöøa môùi ñeán, hoaøn toaøn xa laï vôùi moïi ñaûng phaùi ñoái laäp, neân khoâng heà bieát yù nghóa thaät söï cuûa söï bieåu tình aàm ó ñoù. Anh chæ thaáy coù nhöõng gioïng haùt quoác ca, loøng höùng khôûi nhieät thaønh, khí giôùi vaø côø xí... Nhöõng thöù aáy ñöa ra döôùi aùnh saùng maët trôøi moät yù nghóa doái traù, löøa bòp: “Daân chuùng Phaùp ñöùng leân choáng laïi neàn quaân chuû chuyeân cheá, aùp böùc!...

Neùt maët My Coát töôi haún leân. Haén ta böôùc ñeán cöûa soå nhìn röøng ngöôøi ñang dieãu haønh ngoaøi ñöôøng, côø xí rôïp trôøi. Ñaùm ñoâng theùt leân hai tieáng “hoan hoâ” khi hoï nhaän ra coâng daân aùi quoác My Coát, ngöôøi baïn cuûa töï do, vaø coâng daân Heùbert,1 moät laõnh tuï Caùch maïng. 1 Töùc Jacques Reneù Heùbert, moät trong caùc laõnh tuï Caùch maïng, veà sau

cuøng vôùi moät laõnh tuï khaùc laø Georges Jacques Danton bò xöû töû hình vaøo khoaûng thaùng 3 – 4 naêm 1794.


My Coát laáy hai tay buïm mieäng laøm loa goïi lôùn:

– Hôõi caùc ñoàng chí! Haõy cho moät tieáng “hoan hoâ” nöõa ñeå chaøo möøng ngöôøi baïn Anh quoác naøy. Anh ta ñaõ töø boû Anh quoác ñeå trôû thaønh moät coâng daân cuûa neàn töï do vaø cuûa nöôùc Phaùp!

Haøng nghìn caùi mieäng cuøng hoan hoâ moät löôït; tieáng hoâ vang nhö xeù tan baàu khoâng khí cuûa thaønh phoá, vaø baøi quoác ca Marseillaise laïi troãi leân vôùi aâm ñieäu huøng traùng.

Linh Ñoâng thaàm nhuû moät mình, döôøng nhö anh laïi caûm thaáy aûnh höôûng cuûa kim ñôn thaàn döôïc soâi laên taên trong huyeát quaûn:

– Phaûi chaêng giöõa nhöõng nguyeän voïng cao caû cuûa daân toäc gan daï naøy maø boùng ma seõ phaûi vónh vieãn bieán maát?

My Coát voã vai Linh Ñoâng noùi:

– Anh seõ tham döï vaøo Quoác Hoäi vôùi caùc coâng daân Anh Paine1 vaø Côø Luùt. Toâi seõ saép ñaët vieäc aáy cho anh. Coøn Paris...

1 Töùc Thomas Paine (1737–1809), ngöôøi Anh, sau nhaäp quoác tòch Myõ. OÂng laø ngöôøi tham gia vaø coù aûnh höôûng trong caû hai cuoäc caùch maïng ôû Myõ (1775–1783) vaø ôû Phaùp (1789–1799). Vì uûng hoä vieäc löu ñaøy vua Louis XVI thay vì xöû töû, ngöôïc laïi vôùi chuû tröông cuûa Maximilien de Robespierre, moät laõnh tuï ñang thaéng theá, neân oâng bò baét giam töø thaùng 12 naêm 1793 cho ñeán thaùng 11 naêm 1794. Ba thaùng sau khi Robespierre bò laät ñoå; Paine trôû laïi tham gia vaøo Quoác hoäi.


Phi Lòch nghe nhaéc ñeán Paris beøn reo leân moät tieáng vui möøng:

– A! Paris! Neáu em coù theå vieáng thaêm Paris thì thaät laø sung söôùng xieát bao!

Hôõi Paris, kinh ñoâ cuûa AÙnh saùng vaø Ngheä thuaät, haõy môû cöûa ñoùn tieáp nhöõng ngöôøi nöôùc ngoaøi ñaõ trôû thaønh coâng daân cuûa nöôùc Phaùp. Hôõi nhöõng chieán só Coäng hoøa cuûa cheá ñoä môùi, haõy thu nhaän trong haøng nguõ cuûa quyù vò moät ngoâi sao môùi cuûa töï do, bình ñaúng vaø tình thöông nhaân loaïi!

Kieàm Maâu noùi coù lyù! Chính trong söï phaùt trieån ñöùc haïnh vaø taøi naêng, trong cuoäc tranh ñaáu phuïng söï nhaân loaïi maø boùng ma phaûi vónh vieãn ruùt lui, bieán maát!

349

CHÖÔNG CHÍN

BI KÒCH

Con trai cuûa Zanoni – Taâm söï giöõa caùc sieâu nhaân – Linh Ñoâng ñeán Venice – Côn khuûng hoaûng löông

taâm – Kieàu Dung rôøi boû Zanoni

Con trai cuûa Zanoni

Sau khi Linh Ñoâng ñeán Marseille ñöôïc ít laâu thì Zanoni vaø Kieàu Dung rôøi khoûi hoøn ñaûo cuûa xöù

Hy Laïp, nôi ñoù hoï ñaõ soáng ñöôïc vaøi naêm haïnh phuùc. Ñoù laø vaøo naêm 1793, khi cuoäc Caùch maïng Phaùp ñaõ keùo daøi ñöôïc hôn boán naêm.1 Zanoni ñaõ ñeán soáng taïi Venice.2

Sao khuya chieáu aùnh saùng môø môø xuoáng nhöõng ao vuõng ngaäp nöôùc cuûa thaønh phoá thô moäng naøy. Nhöõng huyeân naùo oàn aøo cuûa khu aên chôi Rialto cuõng ñaõ chaám döùt. Nhöõng khaùch boä haønh cuoái cuøng cuõng ñaõ rôøi khoûi coâng tröôøng Saint Marc, vaø chæ caùch khoaûng raát laâu ngöôøi ta môùi nghe coù tieáng maùi cheøo cuûa nhöõng chieác du thuyeàn chôû khaùch chôi ñeâm trôû veà nhaø. 1 Cuoäc Caùch maïng Phaùp khôûi ñaàu töø naêm 1789.2 Venice: thaønh phoá caûng bieån toïa laïc ôû mieàn ñoâng baéc nöôùc YÙ, trong

vuøng Veneto, laø tænh lî cuûa tænh Venice.


Nhöng maëc daàu ñeâm ñaõ khuya, nhöõng aùnh ñeøn vaãn coøn laáp laùnh qua laïi beân trong cöûa soå cuûa moät toøa laâu ñaøi treân bôø Kinh Lôùn. Vaø trong toøa laâu ñaøi aáy, Kieàu Dung ñang quaèn quaïi reân sieát vì nhöõng côn ñau ñôùn trong luùc laâm boàn.

Zanoni ngoài beân giöôøng, neùt maët lo aâu, noùi vôùi vò y só:

– Neáu oâng cöùu naøng thoaùt khoûi côn nguy hieåm, toâi seõ ñeàn ôn troïng haäu vaø laøm cho oâng trôû neân ngöôøi giaøu coù nhaát tænh Venice naøy.

Vieân y só ñaùp:

– Thöa tieân sinh, vaøng baïc khoâng theå ñaåy lui ñöôïc thaàn cheát vaø thay ñoåi yù trôøi. Neáu trong moät giôø nöõa maø khoâng coù moät söï thay ñoåi maàu nhieäm naøo, xin tieân sinh haõy giöõ vöõng tinh thaàn.

OÂi, Zanoni! Con ngöôøi kyø bí vaø baûn lónh cao cöôøng, con ngöôøi ñaõ töøng vöôït qua taát caû ñam meâ cuûa theá tuïc maø khoâng heà nao nuùng, nay phaûi ñaønh chòu boù tay baát löïc ö? Taâm hoàn cöùng raén cuûa anh ñaõ baét ñaàu lung lay tröôùc nhöõng côn gioâng toá sôï seät chaêng? Sau cuøng anh cuõng phaûi chòu khuaát phuïc tröôùc uy löïc cuûa thaàn cheát roài chaêng?

Zanoni toaøn thaân run raåy chaïy ñi choã khaùc ñeå khoûi phaûi nhìn thaáy maët vieân y só, trong khi chính khuoân maët oâng naøy cuõng ñaõ taùi ngaét. Chaøng ñi ngang


qua nhöõng gian phoøng roäng lôùn vaø nhöõng haønh lang daøi vaø ñeán moät phoøng rieâng, nôi ñoù ngoaøi chaøng ra khoâng heà coù ai böôùc chaân ñeán.

Chaøng keâu goïi ñeán thieân thaàn Adonai, nhöng khoâng thaáy moät söï ñaùp öùng naøo. Taïi sao thieân thaàn Adonai khoâng ñeán vôùi chaøng? Taïi sao Adonai laïi ngoaûnh maët laøm ngô tröôùc nhöõng lôøi caàu nguyeän khaån thieát cuûa chaøng? Laàn naøy thì quaû thaät laø thieân thaàn khoâng ñeán nöõa roài! Theá laø, hôõi sieâu nhaân, nhöõng caâu chaân ngoân, thaàn chuù cuûa anh khoâng coøn linh nghieäm nöõa chaêng? Anh khoâng coøn quyeàn löïc gì ñoái vôùi caùc nhaân vaät trong coõi voâ hình nöõa chaêng?

Zanoni böôùc chaân laûo ñaûo, saéc maët taùi nhôït vaø thaân mình run raåy vì baát löïc. Chaøng khoâng coøn caùi phong ñoä huøng duõng oai nghi cuûa thuôû naøo, khi maø nhöõng tinh linh vaø tieåu thieân thaàn trong khoâng gian luoân nhanh choùng ñaùp laïi lôøi keâu goïi cuûa chaøng! Chaøng bieát raèng nhöõng vò aáy khoâng bao giôø ñaùp lôøi keâu goïi cuûa nhöõng keû ñang bò giaøy voø trong côn boái roái sôï seät. Phaûi laø moät taâm hoàn tích cöïc, töï tin, maïnh meõ, chöù khoâng phaûi laø kim ñôn thaàn döôïc hay nhöõng thaàn chuù chaân ngoân maø coù theå keâu goïi vaø sai khieán nhöõng sinh linh trong coõi voâ hình. Vaø nay thì... tình yeâu vaø söï cheát ñaõ laøm cho taâm hoàn chaøng sôï seät ñeán maát caû nhöõng quyeàn naêng vaãn coù töø tröôùc.

Sau cuøng, ngoïn ñeøn lung lay... nhö saép taét, aâm phong thoåi ñeán laïnh thaáu xöông nhö boác leân töø döôùi


nhaø moà!... Moät hình aûnh ma quaùi vöøa xuaát hieän ôû caùch ñoù moät quaõng, bao phuû trong moät vaàng söông muø toái taêm. Döôùi moät taám maøn ñen che maët, quaùi vaät khuûng khieáp ruøng rôïn aáy phoùng cho chaøng moät caùi nhìn soi moùi:

– A! Hôõi ngöôøi thuaät só xöù Chaldeùe, ngöôøi ñaõ ñaït tôùi coõi tröôøng sinh baát töû, nhöng roát cuoäc roài cuõng sôï cheát nöõa chaêng? Khoa huyeàn moân cuûa oâng phaûi chaêng chæ laø caùi voøng luaån quaån ñöa oâng trôû veà khôûi ñieåm laø nguoàn goác voâ minh? Nhieàu theá kyû ñaõ troâi qua keå töø khi chuùng ta gaëp nhau laàn cuoái cuøng. Vaø nay, oâng haõy nhìn toâi ñaây, chuùng ta laïi gaëp nhau!

– Phaûi, nhöng ta nhìn mi maø khoâng sôï seät, tuy raèng coù raát nhieàu keû taùo baïo ñaõ töøng cheát vì khuûng khieáp döôùi caùi nhìn cuûa mi; tuy raèng mi coù theå aùm aûnh nhöõng naïn nhaân maø mi ñaõ laøm cho maát trí vaø trôû thaønh ñieân roà, hay doïa naït nhöõng keû sa ñoïa trong toäi aùc vaø ñang ñeàn toäi trong nguïc toái. Maëc daàu mi coù theå quaùi aùc ñeán möùc ñoä ñoù, nhöng ta thaùch thöùc mi laøm gì ñöôïc ta! Mi khoâng phaûi laø keû chieán thaéng, maø phaûi laø keû noâ leä cuûa ta!

– Laø keû noâ leä ö? Vaäy toâi seõ phuïng söï oâng! OÂng haõy ra lònh vaø sai khieán toâi, hôõi ngöôøi thuaät só ñeïp trai cuûa xöù Chaldeùe! Nhöng oâng haõy nghe kìa, tieáng reân sieát cuûa ngöôøi ñeïp maø oâng yeâu quí! Thaàn cheát ñang lôûn vôûn trong toøa nhaø naøy. Thieân thaàn Adonai khoâng


coøn ñaùp öùng lôøi keâu goïi cuûa oâng. Nhöõng vò thieân thaàn chæ ñeán vôùi loaøi ngöôøi khi khoâng coù söï ñam meâ tình duïc hay theå xaùc laøm che khuaát aùnh saùng taâm linh. Nhöng coøn toâi, toâi coù theå giuùp oâng. OÂng haõy nghe kìa!

Zanoni laéng tai nghe roõ trong noäi taâm coù gioïng noùi cuûa Kieàu Dung goïi chaøng trong côn meâ saûng, daãu raèng luùc ñoù chaøng ñang ôû caùch phoøng naøng moät quaõng raát xa. Chaøng thoát leân trong côn tuyeät voïng:

– Hôõi Kieàu Dung! Anh khoâng theå cöùu em! Tình yeâu ñoái vôùi em ñaõ laøm anh maát caû quyeàn naêng roài!

Boùng ma chôït leân tieáng, nöûa nhö van naøi, nöûa nhö doïa daãm:

– Khoâng! OÂng khoâng maát heát quyeàn naêng ñaâu. Toâi coù theå cho oâng phöông tieän ñeå cöùu naøng. Toâi seõ giuùp oâng coù theå chöõa khoûi cho naøng.

– Cho caû hai meï con? Caû meï laãn con ñeàu seõ ñöôïc an toaøn?

– Ñuùng vaäy, caû hai meï con ñeàu seõ ñöôïc an toaøn!

Zanoni run baén caû thaân mình. Moät côn xung ñoät maõnh lieät cuûa noäi taâm ñang giaøy voø chaøng nhö moät ñöùa treû! Tình nhaân loaïi vaø yù nieäm veà thôøi gian gaáp ruùt ñaõ chieán thaéng söï choáng cöï cuûa tinh thaàn.

– Ñöôïc roài! Mi ñaõ thaéng! Mi haõy cöùu laáy caû hai meï con naøng cho ñöôïc an toaøn.


Trong gian phoøng u toái, Kieàu Dung naèm treân giöôøng, quaèn quaïi trong nhöõng côn ñau döõ doäi vaø khoå sôû nhaát. Nhöõng tieáng reân sieát cuûa naøng moãi luùc moät yeáu daàn... Tuy theá, giöõa côn meâ saûng naøng vaãn khoâng ngöøng goïi teân Zanoni.

Vieân y só nhìn ñoàng hoà vaø noùi:

– Nhöõng tieáng reân sieát ñaõ yeáu daàn. Beänh nhaân chæ coøn chòu ñöôïc khoâng quaù möôøi phuùt nöõa!

Theá nhöng vieân y só ñaõ laàm! Chính vaøo giôø phuùt naøy, ngöôøi haáp hoái vaãn coøn hy voïng. Hôi thôû cuûa naøng ñaõ laéng dòu laïi, nhöõng tieáng reân sieát cuõng ñaõ döùt. Moät giaác mô eâm ñeàm chôït ñeán vôùi Kieàu Dung. AÁy laø moät giaác mô hay söï thaät? Naøng caûm thaáy döôøng nhö coù Zanoni beân caïnh, naøng ngaû ñaàu döïa vaøo ngöïc chaøng; caùi nhìn cuûa chaøng döôøng nhö xua ñuoåi nhöõng côn ñau ñôùn ñang giaøy voø theå xaùc naøng; baøn tay chaøng döôøng nhö xoa dòu côn soát noùng boûng treân traùn naøng; gioïng noùi thì thaàm cuûa chaøng laø moät thöù aâm nhaïc xua ñuoåi nhöõng con ma bònh taät ñi maát. Coøn ñaâu nöõa quaû nuùi ñeø naëng hai beân thaùi döông cuûa naøng? Noù ñaõ tan ra nhö maây khoùi. Trong caùi laïnh cuûa moät ñeâm ñoâng, naøng nhìn thaáy maët trôøi chieáu saùng treân neàn trôøi raïng rôõ töng böøng. Caûnh vaät thieân nhieân, caây coû, hoa laù, suoái röøng, nuùi non hieän ra tröôùc maét naøng döôøng nhö thaàm nhuû: “Ñoái vôùi naøng, chuùng toâi chöa maát ñaâu, maø vaãn coøn ñaây!”


Hôõi ngöôøi y só, haõy nhìn laïi ñoàng hoà! Möôøi phuùt ñaõ troâi qua vaø ñi vaøo dó vaõng. Linh hoàn ngöôøi meï laâm boàn maø oâng töôûng raèng ñang laâm nguy vaãn toàn taïi vôùi thôøi gian! Naøng nguû meâ; côn soát ñaõ giaûm daàn; nhöõng côn ñau ñôùn reân ræ ñaõ döùt haún; moät maøu hoàng töôi taén öûng treân ñoâi goø maù. Côn khuûng hoaûng ñaõ troâi qua!

Hôõi ngöôøi choàng ñau khoå! Vôï anh vaãn coøn soáng! Hôõi ngöôøi tình khaéc khoaûi lo aâu! Vuõ truï cuûa anh khoâng phaûi laø baõi sa maïc khoâ khan. Caùi ñoàng hoà, nhö quaû tim cuûa thôøi gian, vaãn thoi thoùp nhaûy moät caùch nhòp nhaøng... Moät luùc... roài moät luùc nöõa... Oa... oa...! Thaät laø vui möøng nheù! Hôõi ngöôøi cha sung söôùng! Haõy oâm laáy ñöùa con cuûa oâng!....

Ngöôøi ta trao ñöùa haøi nhi cho cha noù. Zanoni laúng laëng oâm laáy ñöùa con maø tuoân traøn gioït leä, nhöõng gioït leä thaät söï cuûa ngöôøi theá gian! Vaø ñöùa haøi nhi mæm cöôøi giöõa nhöõng haøng nöôùc maét noùng boûng rôi xuoáng maët noù. OÂi! Vôùi nhöõng gioït leä haïnh phuùc naøo ngöôøi ta ñoùn tieáp moät keû xa laï böôùc vaøo theá giôùi cuûa mình! Vaø cuõng vôùi nhöõng gioït leä ñau khoå naøo ngöôøi ta nhìn keû aáy töø boû coõi ñôøi naøy ñeå böôùc sang caûnh giôùi sieâu nhieân! Nieàm vui aáy vò tha voâ kyû, nhöng noãi ñau khoå kia thaät ích kyû thay!

Xuyeân qua gian phoøng im laëng, moät tieáng goïi yeáu ôùt vaø dòu daøng cuûa Kieàu Dung voïng ñeán tai Zanoni. Chaøng ñaùp laïi:


– Coù anh ñaây, anh ñang ôû beân caïnh em ñaây? Kieàu Dung mæm cöôøi vaø sieát chaët baøn tay chaøng

trong tay mình. Naøng khoâng ñoøi hoûi gì hôn nöõa. Naøng caûm thaáy sung söôùng!

Kieàu Dung bình phuïc raát mau choùng, ñeán noãi laøm cho vò y só phaûi ngaïc nhieân. Ñöùa haøi nhi cuõng lôùn nhanh nhö thoåi, döôøng nhö noù ñaõ yeâu meán coõi theá gian maø noù vöøa môùi ñöôïc quen bieát.

Keå töø khi ñoù, Zanoni döôøng nhö soáng trong caùi maàm soáng cuûa ñöùa treû. Vaø trong caùi maàm soáng naøy, linh hoàn cuûa cha meï noù keát hôïp vôùi nhau bôûi sôïi daây lieân laïc môùi. Ñöùa treû döôøng nhö ñaõ nhaän ra ñöôïc cha meï noù. Noù ñöa hai tay ra khi Zanoni aâu yeám cuùi xuoáng beân vaønh noâi. Zanoni ít khi rôøi khoûi caùi noâi aáy, chaøng nhìn noù baèng caëp maét yeân laëng vaø thích thuù, vaø linh hoàn chaøng döôøng nhö nuoâi döôõng linh hoàn ñöùa beù. Ban ñeâm, trong boùng toái, chaøng vaãn ngoài beân caïnh noâi, vaø Kieàu Dung, trong luùc mô maøng nöûa tænh nöûa meâ, thöôøng nghe chaøng noùi chuyeän thì thaàm vôùi con baèng moät thöù ngoaïi ngöõ laï luøng khoù hieåu. Ñieàu naøy gôïi laïi trong trí naøng nhöõng meâ tín dò ñoan mô hoà xa xöa cuûa thôøi nieân thieáu, laøm cho naøng ñaâm ra sôï haõi! Chæ vì muoán baûo veä con mình, moät ngöôøi meï coù theå sôï baát cöù ai, thaäm chí ñeán caû caùc thaàn minh!

Nhöng Zanoni, vôùi nhöõng muïc ñích cao caû thieâng lieâng trong tình yeâu, ñaõ queân heát taát caû, thaäm chí


ñeán söï ñoïa laïc cuûa chính mình vaø taát caû nhöõng gì chaøng ñaõ maát ñi vì tình yeâu laøm cho chaøng trôû neân muø quaùng!

Nhöng boùng ma giöõ cöûa gôùm ghieác ruøng rôïn kia, tuy chaøng khoâng keâu goïi vaø khoâng nhìn thaáy noù, vaãn thöôøng lôûn vôûn ñeán quanh chaøng vaø thöôøng ngoài laïi gaàn beân caùi noâi cuûa ñöùa beù vôùi caëp maét ñaày thuø haän.

Thö Zanoni göûi Kieàm Maâu

“Hôõi ñaïo huynh! Soá phaän cuûa toâi nay ñaõ trôû laïi gioáng nhö cuûa moïi ngöôøi traàn tuïc, vôùi taát caû nhöõng vui buoàn söôùng khoå cuûa hoï. Caøng ngaøy toâi caøng keát chaët sôïi daây troùi buoäc toâi vôùi caùi soá phaän aáy. Vì phaûi soáng trong cuoäc ñôøi cuûa ngöôøi khaùc, toâi ñaõ maát hôn phaân nöûa nhöõng quyeàn naêng cuûa toâi. Vì toâi khoâng theå naâng cao hoï leân baèng trình ñoä cuûa toâi, neân hoï ñaõ keùo toâi xuoáng vôùi theá gian vaät chaát baèng nhöõng sôïi daây troùi buoäc kieân coá cuûa tình thöông.

“Bò ngaên caùch vôùi caûnh giôùi thieân thaàn maø chæ coù nhöõng giaùc quan tinh teá nhaát môùi coù theå tieáp xuùc, toâi caûm thaáy mình bò maéc keït trong maïng löôùi cuûa “keû giöõ cöûa” ñaùng sôï vaø gheâ tôûm. Ñaïo huynh coù tin chaêng khi toâi cho ñaïo huynh bieát raèng toâi ñaõ nhaän söï


giuùp ñôõ cuûa noù? Vaø leõ taát nhieân toâi cuõng phaûi nhaän laõnh moïi haäu quaû cuûa vieäc aáy. Nhieàu theá kyû seõ troâi qua tröôùc khi nhöõng thieân thaàn laïi chòu tuaân lònh sai khieán cuûa ngöôøi chòu ôn ma quyû.

“Ñaïo huynh coøn coù moät nhaõn quang saùng suoát, xin ñaïo huynh haõy nhìn vaøo nhöõng vöïc thaúm cuûa töông lai töø nay seõ kheùp chaët ñoái vôùi nhaõn quang cuûa toâi, ñeå khuyeán caùo vaø caûnh giaùc toâi! Toâi bieát raèng söï trôï giuùp cuûa loaøi ma quyû laø chaúng laønh vaø traùo trôû ñoái vôùi ngöôøi caàu xin söï trôï giuùp ñoù. Toâi ñaõ nhaän laõnh cuûa Ma vöông caùi bí quyeát cöùu töû cho vôï con toâi. Toâi coù theå naøo coøn hy voïng coù ñöôïc ñuû quyeàn naêng ñeå ñoái phoù vôùi Ma vöông chaêng neáu noù tìm caùch aùm haïi vôï con toâi? Hôõi Kieàm Maâu, ñaïo huynh haõy traû lôøi cho toâi bieát. Vì trong boùng toái daøy ñaëc, toâi chæ nhìn thaáy coù ñoâi maét trong laønh cuûa ñöùa con toâi, toâi chæ nghe coù tieáng ñaäp chaäm chaïp cuûa traùi tim noù. Haõy traû lôøi toâi, hôõi ñaïo huynh, laø ngöôøi maø söï minh trieát khoâng heà bieát ñeán tình yeâu nhuïc duïc!”

Thö Kieàm Maâu göûi Zanoni

“Hôõi ngöôøi baïn sa ñoïa! Toâi nhìn thaáy töông lai baïn, goàm toaøn laø tai hoïa, cheát choùc vaø ñònh meänh khaéc nghieät! Laøm sao baïn coù theå töø boû thieân thaàn


Adonai ñeå nghe theo Ma vöông vôùi ñoâi maét khuûng khieáp cuûa noù? Laøm sao baïn coù theå trôû thaønh naïn nhaân cuûa “keû giöõ cöûa” ruøng rôïn, maø xöa kia khi coøn laø moät ñaïo ñoà, baïn daõ töøng chieán thaéng vaø nhieáp phuïc noù baèng caùi nhìn maïnh meõ cuûa mình? Baïn haù khoâng thaáy raèng quyeàn naêng cuûa baïn ñoái vôùi Ma vöông ñaõ khoâng coøn hay sao? Ma vöông seõ laøm cho baïn sôï seät, seõ cheá ngöï baïn vaø phaûn boäi baïn!

“Baïn ñöøng ñeå maát theâm moät giaây phuùt naøo nöõa, haõy ñeán ngay vôùi toâi. Neáu giöõa chuùng ta coøn coù moät söï giao caûm naøo ñoù, thì chính nhôø maét toâi maø baïn seõ nhìn thaáy vaø coù leõ baïn seõ coù theå traùnh ñöôïc nhöõng hieåm nguy ñang vaây phuû quanh baïn vaø caùc ngöôøi thaân yeâu.

“Haõy ñeán ngay vôùi toâi, haõy döùt boû nhöõng sôïi daây lieân heä troùi buoäc baïn vôùi cuoäc ñôøi theá tuïc vaø laøm che aùm taàm nhaõn quang cuûa baïn. Haõy ruû saïch nhöõng ñieàu sôï haõi, nhöõng hy voïng, nhöõng mong öôùc vaø ñam meâ cuûa baïn. Haõy ñeán vôùi toâi, ñeå cho tinh thaàn baïn theâm vöõng maïnh, vì chæ coù tinh thaàn laø coù theå ngöï trò vaø chieáu saùng ngôøi caûnh giôùi taâm linh cao caû.”

***

Ñaây laø laàn ñaàu tieân Zanoni vaø Kieàu Dung caùch bieät nhau keå töø khi hoï baét ñaàu cuoäc soáng

chung. Zanoni ñi La Maõ vì nhöõng coâng vieäc quan troïng. Chaøng noùi raèng chaøng chæ ñi coù vaøi ngaøy, vaø


söï ra ñi cuõng ñoät ngoät ñeán noãi khoâng kòp coù thôøi gian ñeå gaây neân moät phaûn öùng naøo, duø laø ngaïc nhieân hay buoàn baõ.

Nhöng Kieàu Dung ñaõ coù moät ñöùa con ñeå thöông yeâu saên soùc. Vai troø laøm meï coù theå giuùp cho ngöôøi phuï nöõ giöõ gìn ñöôïc söï töôi treû vaø luoân luoân ñoåi môùi.

Zanoni ñaõ ra ñi! Tieáng maùi cheøo khua nöôùc ñaõ nhoû daàn vaø taét haún. Chieác du thuyeàn nheï chæ coøn laø moät chaám ñen nhoû roài bieán maát daïng treân doøng Kinh Lôùn. Ñöùa con ñaõ nguû yeân trong noâi. Hôõi ngöôøi meï haõy coøn son treû! Moät trang saùch ñeïp nhaát trong ñôøi naøng ñaõ laät qua; moät baøn tay voâ hình saép söûa baøy ra moät trang môùi.

***

Gaàn caàu Rialto, hai ngöôøi daân thaønh Venice ñang ñöùng noùi chuyeän. Hoï laø nhöõng ngöôøi

nhieät lieät hoan nghinh cheá ñoä Coäng hoøa daân chuû, vaø xem cuoäc Caùch maïng Phaùp nhö moät luoàng gioù môùi seõ laøm suïp ñoå chaùnh phuû thoái naùt ñang haáp hoái cuûa hoï vaø ñem ñeán cho ñòa phaän Venice moät theå cheá môùi coâng bình hôn. Moät trong hai ngöôøi noùi:

– ÖØ, naøy anh Toâ Caàu, ngöôøi giao dòch thö tín vôùi toâi ôû Paris coù höùa laø seõ vöôït qua moïi chöôùng ngaïi vaø ñöông ñaàu vôùi moïi hieåm nguy. OÂng ta seõ quyeát ñònh vôùi chuùng ta veà ngaøy giôø khôûi nghóa, khi maø caùc ñoaøn


quaân vieãn chinh Phaùp ñeán khaù gaàn ñeå coù theå nghe tieáng suùng ñaïi baùc cuûa chuùng ta. Moät ngaøy trong tuaàn naøy, cuõng vaøo giôø naøy, oâng ta seõ gaëp toâi taïi ñaây, nhöng hoâm nay môùi laø ngaøy thöù tö...

OÂng ta noùi chöa döùt lôøi thì moät ngöôøi khoaùc aùo tôi vöøa töø moät con ñöôøng nhoû beân tay traùi böôùc tôùi, döøng chaân tröôùc maët hai ngöôøi, chaêm chuù nhìn hoï moät luùc roài noùi nhoû:

– Chaøo caùc ñoàng chí!

– Vôùi tình huynh ñeä.

Ngöôøi vöøa noùi chuyeän luùc naõy ñaùp laïi ngay. Ñoù laø maät khaåu nhaän daïng cuûa hoï. Ngöôøi kia lieàn hoûi:

– OÂng coù phaûi laø ñoàng chí Ñaëng Löu maø UÛy ban Caùch maïng giao cho toâi nhieäm vuï tieáp xuùc baèng thö tín? Coøn ñaây laø...

– Ñoàng chí Toâ Caàu maø toâi ñaõ coù dòp nhaéc ñeán trong caùc thö tín cuûa toâi.

– Chaøo ñoàng chí coâng daân! Toâi coù nhieàu vieäc caàn thoâng baùo cho caû hai anh. Toâi seõ gaëp laïi anh Ñaëng Löu toái nay, vì baây giôø noùi chuyeän ôû ngoaøi ñöôøng khoâng tieän.

– Vaø toâi cuõng khoâng daùm heïn gaëp taïi nhaø toâi. Cheá ñoä chuyeân cheá laøm cho nhöõng vaùch töôøng nhaø chuùng ta cuõng coù tai nghe! Nhöng choã heïn gaëp ñöôïc ghi ôû ñaây raát roõ.


Ñaëng Löu vöøa noùi vöøa duùi vaøo tay ngöôøi kia moät maûnh giaáy nhoû.

– Vaäy laø toái nay, ñuùng chín giôø! Baây giôø toâi coøn coù vieäc khaùc.

Ngöôøi laï maët boãng ngöøng noùi, ñoåi saéc maët, vaø noùi tieáp vôùi moät gioïng baên khoaên:

– Böùc thö cuoái cuøng cuûa anh coù noùi tôùi moät ngöôøi ngoaïi quoác giaøu coù vaø bí maät... teân laø Zanoni! OÂng ta coøn ôû Venice khoâng?

– Toâi nghe noùi oâng ta ñaõ ñi hoài saùng nay, nhöng vôï oâng ta vaãn coøn ôû ñaây.

– Vôï oâng ta ö? AØ! Toát laém!

– Vaäy ra anh cuõng bieát oâng ta sao? Anh coù tin raèng oâng ta seõ nhaäp boïn vôùi chuùng ta chaêng? Taøi saûn cuûa oâng ta seõ...

Ngöôøi kia voäi vaõ ngaét lôøi:

– Nhaø oâng ta ôû ñaâu? Xin cho toâi bieát ñòa chæ, mau leân!

– OÂng ta ôû taïi bieät thöï Boâng Cô, treân bôø Kinh Lôùn.

– Caùm ôn anh, nhôù chín giôø toái nay ñaáy!

Ngöôøi khaùch laï bieán maát daïng vaøo con ñöôøng nhoû, vaø khi oâng ta veà ñeán nhaø troï ôû Venice, moät ngöôøi ñaøn


baø ñaõ ñôïi saün tröôùc cöûa chaën oâng ta laïi vaø noùi baèng tieáng Phaùp:

– Thöa oâng, toâi ñôïi oâng veà töø naõy giôø. OÂng coù bieát chaêng, toâi seõ baát chaáp hieåm nguy, daùm ñöông ñaàu vôùi taát caû moïi söï coù theå xaûy ñeán, ñeå cuøng oâng trôû veà ñaát Phaùp, cuøng chia seû soá phaän soáng cheát vôùi choàng toâi.

– Hôõi nöõ coâng daân! Toâi coù höùa vôùi choàng coâ raèng neáu coâ quyeát ñònh nhö theá, toâi seõ lieàu maïng ñeå giuùp coâ. Nhöng xin coâ haõy nghó kyõ, choàng coâ coù chaân trong moät ñaûng phaùi maø Chuû tòch Robespierre1 ñang doøm ngoù vaø nghi kî. OÂng ta khoâng theå troán traùnh ñi ñaâu ñöôïc. Toaøn theå nöôùc Phaùp ñaõ trôû neân moät nhaø tuø khoång loà ñeå giam giöõ nhöõng keû tình nghi. Neáu trôû veà nöôùc, coâ chæ töï chuoác laáy söï nguy hieåm maø thoâi. Noùi thaät nheù, hôõi nöõ coâng daân, caùi soá phaän maø coâ muoán chia seû vôùi choàng coâ chæ coù theå laø caùi maùy cheùm. Nhö coâ ñaõ bieát, vì toâi ñaõ chuyeån giao cho coâ böùc thö cuûa choàng coâ, vaø toâi chæ noùi nhöõng ñieàu ñoù ñuùng nhö choàng coâ ñaõ nhaén vôùi toâi.

1 Töùc Maximilien Robespierre (1758–1794), luaät sö, chính trò gia, moät trong caùc laõnh tuï noåi baät cuûa cuoäc Caùch maïng Phaùp, ngöôøi chuû tröông vieäc xöû töû vua Louis XVI. Chính saùch khaéc nghieät do oâng ñeà xöôùng cuõng daãn ñeán söï taøn saùt haøng loaït keû tình nghi maø oâng cho laø “keû thuø cuûa Caùch maïng”. Tuy nhieân, döôùi aùp löïc gia taêng cuûa nhöõng ngöôøi choáng ñoái, ngaøy 27 thaùng 7 naêm 1794 oâng bò caám khoâng ñöôïc phaùt bieåu tröôùc Quoác hoäi vaø roài bò baét giöõ. Nhöõng ngöôøi uûng hoä oâng bò ñaùnh baïi, vaø ngaøy 28 thaùng 7 oâng bò xöû töû cuøng vôùi hai coäng söï thaân tín laø Louis Saint-Just vaø Georges Couthon, ngoaøi ra coøn coù 19 ngöôøi khaùc bò xem laø cuøng phe caùnh vôùi oâng. Ngaøy hoâm sau, theâm 80 ngöôøi khaùc trong soá nhöõng ngöôøi uûng hoä oâng tröôùc ñaây cuõng bò xöû töû.


Ngöôøi ñaøn baø ñaùp vôùi moät nuï cöôøi treân göông maët nhôït nhaït:

– Thöa oâng, toâi vaãn muoán ñi cuøng oâng xöù nöôùc.

Ngöôøi khaùch laï noùi baèng moät gioïng vöøa ngaïc nhieân vöøa traùch moùc:

– Sao laï vaäy? Coâ ñaõ boû choàng ñi ra ngoaøi nöôùc trong nhöõng ngaøy Caùch maïng thaønh coâng röïc rôõ, vaø nay coâ laïi muoán trôû veà vôùi choàng giöõa luùc thôøi cuoäc ñang traûi qua côn saám seùt baõo buøng?

– Bôûi vì luùc Caùch maïng thaønh coâng, cha toâi ñang laâm nguy vaø chæ coù theå an toaøn taùnh maïng baèng caùch boû chaïy ra ngoaøi nöôùc. Cha toâi ñaõ giaø vaø khoâng coù taøi saûn, chæ troâng caäy vaøo moät mình toâi. Luùc ñoù, choàng toâi khoâng coù moät nguy cô hieåm hoïa naøo, coøn cha toâi thì roõ raøng laø coù. Nay cha toâi ñaõ cheát, vaø baây giôø laïi ñeán löôït choàng toâi laâm nguy! Toâi ñaõ laøm xong boån phaän ñoái vôùi cha toâi, baây giôø toâi phaûi lo troøn boån phaän laøm vôï.

– Ñöôïc roài, hôõi nöõ coâng daân! Trong ba ngaøy nöõa toâi seõ leân ñöôøng. Trong khi chôø ñôïi, coâ ñöôïc troïn quyeàn töï do thay ñoåi yù kieán.

– Khoâng khi naøo!

Moät nuï cöôøi bí hieåm hieän treân moâi ngöôøi khaùch laï. OÂng ta thoát leân nhö noùi rieâng vôùi mình:


– Caùi maùy cheùm thaät ruøng rôïn, nhöng noù cuõng ñaõ taïo neân bao taám göông trung lieät! Thaät khoâng phaûi laø voâ côù maø ngöôøi ta ñaõ goïi noù laø “Thaùnh Maãu”.

Ngöôøi aáy vöøa ñi vöøa laåm baåm moät mình, roài goïi moät chieác du thuyeàn caäp beán vaø trong giaây phuùt ñaõ bieán maát daïng treân doøng nöôùc cuûa con Kinh Lôùn.

Linh Ñoâng ñeán Venice

Kieàu Dung ngoài moät mình gaàn beân cöûa soå nhìn ra ngoaøi con Kinh Lôùn. Nhöõng chieác du thuyeàn

löôùt nheï treân doøng nöôùc ngang tröôùc maët toøa laâu ñaøi. Boãng coù moät chieác ngöøng laïi vaø töø töø caäp vaøo bôø. Moät ngöôøi khaùch töø trong thuyeàn böôùc ra, ñi leân nhöõng baäc tam caáp vaø böôùc vaøo toøa nhaø laàu. Moät gia nhaân böôùc vaøo phoøng Kieàu Dung vaø ñöa cho naøng moät taám danh thieáp cuûa Linh Ñoâng.

Kieàu Dung raát möøng khi gaëp laïi ngöôøi baïn cuõ naøy ñeå coù theå keå vôùi anh ta veà haïnh phuùc cuûa naøng, veà Zanoni, vaø cho anh xem ñöùa con khaùu khænh cuûa mình!

Linh Ñoâng böôùc vaøo. Naøng giaät mình kinh ngaïc khi nhìn thaáy hình daùng coá nhaân hoaøn toaøn ñoåi khaùc, vôùi caùi traùn sa saàm, neùt maët cöông quyeát nhöng coù


nhöõng veát nhaên do söï nghó ngôïi lo aâu, khaùc haún vôùi ngöôøi ngheä só duyeân daùng vaø voâ tö ñaõ coù luùc yeâu naøng khi xöa. Naøng noùi:

– Anh ñaáy sao, Linh Ñoâng? Anh thay ñoåi nhieàu quaù!

Linh Ñoâng ngoài xuoáng beân caïnh naøng vaø noùi: – Thay ñoåi nhieàu ö? Vaø toâi phaûi caùm ôn ai ñaây,

neáu khoâng phaûi nhöõng tay phuø thuûy, nhöõng loaøi quæ soáng ñaõ can thieäp vaøo cuoäc ñôøi coâ cuõng nhö cuoäc ñôøi toâi? Kieàu Dung, haõy nghe toâi noùi ñaây! Caùch ñaây vaøi tuaàn, toâi nghe tin coâ ñang ôû Venice. Toâi beøn maïo hieåm vöôït qua bao nhieâu chöôùng ngaïi hieåm nguy ñeå ñi ñeán ñaây, ñeå giaûi baøy taâm söï noãi nieàm cuûa toâi, vaø cuõng ñeå cöùu coâ. Coâ noùi toâi thay ñoåi ö? Ñoù laø coâ chæ thaáy ñöôïc hình daùng beân ngoaøi! Ñieàu ñoù khoâng theå so saùnh vôùi söï taøn phaù trong noäi taâm! Coâ haõy nghe nhöõng lôøi khuyeân cuûa toâi trong khi vaãn coøn kòp thôøi giôø.

Gioïng noùi vang vang nhöõng aâm höôûng ruøng rôïn cuûa Linh Ñoâng coøn laøm cho Kieàu Dung sôï haõi hôn laø noäi dung nhöõng lôøi noùi cuûa oâng ta. Vôùi khuoân maët ngô ngaùc, tieàu tuïy vaø taùi nhôït, anh ta coù veû gioáng nhö moät ngöôøi vöøa chui leân töø döôùi moà saâu ñeå laøm cho naøng kinh sôï!

Sau cuøng, naøng noùi nhö ngheïn ngaøo trong coå hoïng:


– Sao? Anh ñang noùi gì vaäy? Anh haõy...

– Coâ haõy nghe kyõ ñaây!

Linh Ñoâng vöøa noùi vöøa ñaët nheï baøn tay leân vai naøng, vaø naøng caûm thaáy noù giaù laïnh nhö baøn tay cuûa moät xaùc cheát.

– Coâ coù bao giôø nghe noùi veà nhöõng ngöôøi lieân keát vôùi ma quyû ñeå coù ñöôïc nhöõng söï hieåu bieát phi phaøm? Nhöõng chuyeän ñoù khoâng phaûi laø huyeàn thoaïi. Quaû thaät coù nhöõng ngöôøi nhö vaäy. Hoï chæ vui thích nhaát khi naøo hoï loâi cuoán ñöôïc nhöõng ngöôøi khaùc cuøng nhaäp boïn vôùi hoï. Neáu nhöõng ngöôøi naøy thaát baïi trong cuoäc thöû thaùch, ma quyû seõ aùm aûnh hoï ngay trong cuoäc soáng hieän taïi, nhö chuùng ñaõ aùm aûnh toâi. Coøn neáu hoï thaønh coâng, thì thaät laø tai hoïa vì moät soá phaän coøn ruøng rôïn khuûng khieáp hôn ñang chôø ñoùn hoï. Hoï phaûi traûi qua moät kieáp soáng maø khoâng moät phuø pheùp naøo coù theå tröø taø truïc quæ, hay xoa dòu söï cöïc hình. Toâi ñeán ñaây töø moät nôi maø maùu tuoân nhö suoái chaûy vaø söï cheát luoân rình raäp beân ngöôøi hieàn laønh cuõng nhö keû hung döõ, vôùi quyeàn uy duy nhaát laø caùi maùy cheùm. Nhöng taát caû nhöõng nguy cô vaø hieåm hoïa ñoù ñeàu khoâng ñaùng keå so vôùi söï khuûng khieáp cuûa gian phoøng naøy, laø nôi ngöï trò cuûa Ma vöông...

Keá ñoù, vôùi moät söï chính xaùc laïnh luøng, ñaày ñuû chi tieát vaø maïch laïc, Linh Ñoâng thuaät laïi caâu chuyeän


nhaäp moân cuûa mình. Anh ta dieãn taû hình daùng “con ma giöõ cöûa” vôùi ñoâi maét nhìn ruøng rôïn laøm cho ngöôøi nghe phaûi noåi oác rôïn ngöôøi vaø laïnh xöông soáng! Khi ngöôøi ta ñaõ nhìn thaáy noù moät laàn, ngöôøi ta khoâng theå xua ñuoåi noù ñöôïc nöõa. Noù xuaát hieän baát cöù luùc naøo, gôïi cho naïn nhaân nhöõng yù nghó ñen toái vaø nhöõng söï caùm doã laï luøng! Noù chæ bieán maát trong nhöõng hoaøn caûnh huyeân naùo oàn aøo vaø kích ñoäng thaàn kinh. Traùi laïi, trong söï vaéng veû coâ ñôn, söï yeân laëng taâm hoàn, trong söï coá gaéng cuûa taâm hoàn ñeå höôùng veà ñaïo ñöùc taâm linh vaø ñaït tôùi söï bình an noäi taâm thì noù luoân xuaát hieän vaø quaáy phaù.

Kieàu Dung nghe noùi maø rôïn caû ngöôøi. Caâu chuyeän dò kyø naøy kheâu gôïi laïi nôi naøng nhöõng aán töôïng mô hoà maø trong tình yeâu noàng thaém, naøng khoâng bao giôø xem xeùt tæ mæ. Nhöõng aán töôïng ñoù laøm cho naøng nghó raèng cuoäc ñôøi cuûa Zanoni khoâng gioáng nhö cuûa moïi ngöôøi theá gian. Tình yeâu cuûa naøng cho ñeán nay vaãn luoân gaït boû moïi söï hieàm nghi, vaø daäp taét moïi yù nghó maø naøng cho laø khoâng toát ñoái vôùi chaøng. Nhöng hoâm nay, caâu chuyeän töôøng thuaät cuûa Linh Ñoâng laïi coù taùc duïng gaây cho naøng moät côn sôï seät khuûng khieáp. Naøng baét ñaàu run sôï, nhöng khoâng phaûi sôï cho naøng. Ñoät nhieân naøng ñöa tay aüm laáy con vaø sieát chaët noù trong loøng mình. Linh Ñoâng keâu leân trong côn run raåy:


– Thaät laø baát haïnh! Phaûi chaêng coâ ñaõ sinh ra moät naïn nhaân maø coâ khoâng theå cöùu giuùp? Toát hôn laø ñöøng cho noù aên gì caû, cöù ñeå cho noù cheát ñoùi! Trong naám moà, ít nhaát coøn coù söï yeân nghæ vaø bình an?

Chính khi ñoù, Kieàu Dung môùi nhôù laïi nhöõng ñeâm maø Zanoni thöùc luoân khoâng nguû ôû beân caïnh caùi noâi, vaø nhöõng noãi sôï seät cuûa naøng khi nghe chaøng thoát leân nhöõng caâu vôùi aâm thanh laï luøng bí hieåm, coù aâm ñieäu nhòp nhaøng gaàn nhö gioïng haùt!

Nhöng daàn daàn, nhöõng kyû nieäm eâm ñeàm vaø toát ñeïp cuûa dó vaõng cuõng xuaát hieän trôû laïi trong trí naøng. Naøng nhìn con vaø thaáy khuoân maët noù phaûng phaát nhöõng neùt gioáng cha. Gioïng noùi döôøng nhö xuaát hieän treân ñoâi moâi hoàng thaém cuûa noù vaø nhaén nhuû vôùi naøng moät caùch buoàn raàu:

– Anh ñang noùi qua mieäng cuûa con. Ñaùp laïi tình thöông cuûa anh ñoái vôùi meï con em, leõ naøo em laïi maát loøng tin nôi anh vì söï toá giaùc böøa baõi cuûa moät thaèng ñieân hay sao?

Naøng vöôn mình ngoài nhoåm daäy, ngaång maët nhìn leân, ñoâi maét chieáu moät aùnh saùng trong laønh, thaùnh thieän. Naøng noùi vôùi Linh Ñoâng:

– Thoâi, anh haõy ñi ñi, hôõi naïn nhaân cuûa nhöõng aûo giaùc cuûa chính mình! Toâi seõ khoâng tin caû nhöõng giaùc quan cuûa chính toâi neáu chuùng toá giaùc ngöôøi cha cuûa


ñöùa beù naøy. Vaø anh bieát gì veà Zanoni? Kieàm Maâu vaø nhöõng hình aûnh ma quaùi cuûa oâng ta coù lieân heä gì ñeán choàng toâi ñaâu maø anh muoán vô ñuõa caû naém?

Linh Ñoâng ñaùp vôùi moät gioïng buoàn thaûm:

– Roài coâ seõ ñöôïc bieát. Chính con ma aùm aûnh toâi ñaõ noùi cho toâi bieát raèng noù cuõng seõ phaù hoaïi luoân caû gia ñình coâ. Toâi khoâng ñoøi hoûi coâ phaûi traû lôøi ngay baây giôø. Tröôùc khi toâi rôøi khoûi Venice, toâi seõ coøn trôû laïi gaëp coâ laàn choùt.

Noùi xong, oâng ta kieáu töø vaø ra ñi.

Côn khuûng hoaûng löông taâm

Suoát ngaøy hoâm aáy, ñaàu oùc Kieàu Dung roái nhö tô voø. Bao nhieâu yù nghó doàn daäp vaø bao nhieâu

ñieàu sôï haõi tan bieán ñi khi naøng tænh taùo saùng suoát, ñeå roài sau ñoù laïi trôû veà quay cuoàng trong trí naøng moät caùch toái taêm ruøng rôïn hôn nöõa. Naøng nhôù laïi, ñieàu naøy tröôùc kia naøng ñaõ noùi vôùi Linh Ñoâng, raèng thuôû nhoû naøng luoân luoân coù nhöõng linh caûm laï luøng baùo tröôùc cho naøng bieát raèng naøng seõ coù moät ñònh meänh laï kyø. Naøng cuõng nhôù raèng khi naøng noùi cho Linh Ñoâng bieát nhö theá, thì anh ta cuõng nhìn nhaän raèng chính anh cuõng coù nhöõng linh caûm töông töï nhö


vaäy, vaø moät söï giao caûm huyeàn bí döôøng nhö ñaõ noái lieàn ñònh meänh cuûa hai ngöôøi.

Naøng nhôù nhaát laø khi ñem ñoái chieáu nhöõng yù nghó rôøi raïc cuûa hoï vôùi nhau, thì linh caûm ñoù coù moät yù nghóa roõ reät hôn vaø gaây cho hoï caùi aán töôïng raèng ñònh meänh laï luøng cuûa hai ngöôøi ñeàu coù lieân heä tröïc tieáp vôùi Zanoni. Vaø hoâm nay, khi Kieàu Dung ñaõ gaëp laïi Linh Ñoâng, thì nhöõng ñieàu sôï haõi aùm aûnh cuûa thôøi nieân thieáu laïi caøng thöùc ñoäng trôû laïi khi vöøa ñöôïc nhaéc nhôû ñeán.

Nhöõng sôï haõi cuûa Linh Ñoâng gaây cho naøng moät loøng öu aùi, caûm thoâng, maø lyù trí vaø tình yeâu cuûa naøng cuõng khoâng sao choáng laïi ñöôïc. Tuy vaäy, khi nhìn con naøng thaáy noù vaãn thöùc, ñoâi maét nhìn naøng vaø ñoâi moâi maáp maùy nhö muoán noùi vôùi naøng ñieàu gì. Noù khoâng chòu nguû! Ñoâi maét noù môû to, coù veû nghieâm trang, ñöôïm neùt u buoàn, döôøng nhö coù veû traùch moùc vaø toá giaùc, laøm cho naøng caûm thaáy laïnh taän trong xöông tuûy.

Khoâng theå naøo chòu noåi söï ñaûo loän tinh thaàn giaøy voø trong taâm hoàn, naøng beøn cho môøi vi linh muïc maø naøng vaãn thöôøng tieáp xuùc vaø xöng toäi ôû Venice ñeå thoå loä taâm söï giöõa nhöõng côn khoùc loùc thaûm thieát vaø nhöõng daáu hieäu cuûa moät söï sôï haõi kinh hoaøng toät ñoä.


Vò linh muïc laø ngöôøi ngoan ñaïo vaø suøng tín nhöng coù kieán thöùc noâng caïn vaø oùc xeùt ñoaùn heïp hoøi. Cuõng nhö nhöõng ngöôøi coù vaên hoùa keùm vaø tin dò ñoan, oâng ta coù caùi nhìn leäch laïc vaø thöôøng xem moät ngöôøi coù tö töôûng khaùc laï nhö moät nhaø phuø thuûy. Bôûi ñoù, oâng ta ñaõ kheùp chaët moïi caùnh cöûa hy voïng trong taâm hoàn Kieàu Dung. Chính oâng ta cuõng ñaâm ra sôï haõi vaø thoát ra nhöõng lôøi nghieâm huaán voâ cuøng gay gaét. Moät caùch voâ tình, oâng ta hôïp söùc vôùi Linh Ñoâng ñeå khuyeân naøng boû nhaø troán ñi, neáu naøng coù moät maûy may nghi ngôø raèng nhöõng hoaït ñoäng cuûa choàng naøng laø gioáng nhö cuûa nhöõng nhaø baùc hoïc thôøi xöa maø Hoäi Thaùnh La Maõ ñaõ baét ñem thieâu soáng treân giaøn hoûa döôùi toäi danh laø haønh ngheà phuø thuûy.

Vaø vôùi moät vaøi chi tieát rôøi raïc mô hoà maø Kieàu Dung tieát loä veà vaán ñeà naøy ñoái vôùi oâng ta ñaõ ñöôïc xem nhö nhöõng baèng chöùng khoâng theå choái caõi cuûa boïn baøng moân taû ñaïo.

Thaät vaäy, linh muïc Bartolomeo ñaõ töøng nghe dö luaän ñoàn ñaõi veà Zanoni, vaø do ñoù oâng ta saün saøng chaáp nhaän giaû thuyeát naøy. Ngöôøi nhö oâng ta coù leõ seõ khoâng ngaàn ngaïi thieâu soáng kyõ sö James Watt1 treân giaøn hoûa neáu nghe Watt noùi veà maùy chaïy baèng hôi nöôùc!

1 James Watt (1736–1819), kyõ sö cô khí vaø laø nhaø phaùt minh vó ñaïi ngöôøi Scotland, ñaõ coù coâng hoaøn thieän ñoäng cô chaïy baèng hôi nöôùc, tröôùc ñoù ñöôïc phaùt minh bôûi hai kyõ sö ngöôøi Anh laø Thomas Savery and Thomas Newcomen.


Nhöng Kieàu Dung coøn sôï haõi hôn nöõa khi vò linh muïc noùi veà nhöõng hieåm hoïa coù theå xaûy ñeán khoâng phaûi cho baûn thaân naøng, maø laø cho con naøng. OÂng ta noùi:

– Caùc nhaø phuø thuûy luoân tìm caùch duï doã vaø quyeán ruõ linh hoàn nhöõng ñöùa treû thô.

Keá ñoù, oâng ta neâu ra moät loaït nhöõng chuyeän nguï ngoân vaø huyeàn thoaïi maø oâng ta ñoan chaéc laø coù thaät. Nhöõng ñieàu naøy laøm cho naøng, voán saün coù ít nhieàu oùc meâ tín dò ñoan cuûa moät ngöôøi ít hoïc vaø keùm vaên hoùa, laïi caøng sôï seät hôn nöõa.

Vaø khi vò linh muïc kieáu töø ra veà, oâng ta coøn thoát leân nhöõng lôøi caûnh caùo vaø toá giaùc nghieâm troïng raèng naøng ñaõ queân maát boån phaän cuûa ngöôøi meï hieàn ñoái vôùi ñöùa con thô neáu naøng coøn do döï khoâng chòu töø boû ngoâi nhaø bò oâ nhieãm bôûi nhöõng maõnh löïc haéc aùm vaø söï tieáp xuùc vôùi ma quyû!

Ñeâm aáy, Kieàu Dung traèn troïc thao thöùc ñeán khuya. Naøng naèm laên loän treân neäm giöôøng, vôùi bao nhieâu yù nghó trieàn mieân trong trí neân khoâng sao chôïp maét nguû ñöôïc. Daàn daàn, naøng rôi vaøo traïng thaùi nöûa tænh nöûa meâ, thì thình lình coù moät tö töôûng vöøa xuaát hieän ñaõ deïp tan ngay taát caû nhöõng yù nghó khaùc. Ñoù laø khi naøng chôït nhôù ñeán gian phoøng bí maät maø Zanoni chæ daønh rieâng cho chaøng vaø khoâng cho pheùp baát cöù ai böôùc vaøo, keå caû Kieàu Dung.


Töø tröôùc ñeán nay, soáng trong caûnh haïnh phuùc gia ñình ñaàm aám, naøng khoâng bao giôø coù yù nghó toø moø muoán böôùc vaøo. Nhöng giôø thì gian phoøng aáy coù moät söùc loâi cuoán, haáp daãn raát maõnh lieät. Naøng nghó raèng, neáu böôùc vaøo gian phoøng ñoù chaéc naøng seõ coù theå tìm ra moät baèng chöùng hay tang vaät naøo ñoù giuùp naøng giaûi ñaùp ñöôïc baøi toaùn bí hieåm veà con ngöôøi Zanoni. Nhöõng gì tìm thaáy trong gian phoøng aáy coù theå seõ xua tan nhöõng nghi ngôø cuûa naøng, hoaëc noù seõ xaùc nhaän nhöõng nghi ngôø aáy moät caùch chính xaùc vaø chaéc chaén.

YÙ nghó aáy ngaøy caøng phaùt trieån vaø daàn daàn chieám troïn taâm hoàn naøng. Naøng döôøng nhö ñaõ saün saøng vaän duïng yù chí ñeå thöïc hieän yù nghó ñoù. Theá roài, vôùi moät yù ñònh cöông quyeát vaø nhöõng böôùc chaân bình tónh vöõng chaéc, naøng ñi xuyeân qua caùc haønh lang, vaø thaúng ñeán gian phoøng bí maät.

Phoøng khoâng coù khoùa, naøng chæ ñaåy cöûa böôùc vaøo. Khoâng coù moät phuø pheùp traán eám, hay ñaïo buøa linh thieâng naøo ngaên caûn böôùc chaân cuûa naøng! Hôõi ngöôøi con gaùi cuûa traàn gian ñaày caùt buïi, naøng ñaõ moät mình giöõa ban ñeâm loït vaøo gian phoøng bí maät maø voâ soá tinh linh cuûa coõi khoâng gian voâ taän ñaõ töøng xuaát hieän theo lôøi keâu goïi cuûa ngöôøi thuaät só.

Naøng böôùc vaøo phoøng vaø nhìn quanh nhöng khoâng thaáy daáu hieäu gì chæ ra raèng chuû nhaân coù theå laø moät


nhaø phuø thuûy baøng moân taû ñaïo. Khoâng coù nhöõng ñoà khí duïng luyeän kim nhö loø chaûo, khoâng coù nhöõng pho saùch huyeàn moân ñoùng bìa da, hay nhöõng daây nòt coù khaéc phuø hieäu bí maät, cuõng khoâng coù nhöõng ñaàu laâu, soï ngöôøi... nhö naøng töôûng töôïng. AÙnh traêng roïi vaøo gian phoøng troáng trôn, chæ thaáy coù vaøi naém coû heùo vôùi nhöõng bình coå baèng ñoàng, ñaët moät caùch sô saøi treân chieác gheá daøi baèng goã.

Nhöng trong söï vaéng laëng cuûa gian phoøng naøy, phaûi chaêng vaãn coøn phaûng phaát caùi aûnh höôûng cuûa baàu khoâng khí linh thieâng maø chuû nhaân cuûa noù ñaõ taïo ra baèng söï tieáp xuùc thöôøng xuyeân vôùi caùc tinh linh vaø thaàn linh trong coõi voâ hình?

Chaéc haún laø nhö vaäy, vì sau moät luùc, Kieàu Dung nhaän thaáy coù moät söï thay ñoåi bí maät ñang dieãn ra trong ngöôøi naøng. Tim naøng ñaäp hôi nhanh vaø maïnh hôn laøm maùu chaïy ñeàu trong huyeát quaûn gaây cho naøng moät caûm giaùc thoaûi maùi deã chòu. Naøng caûm thaûy ñi ñöùng nheï nhaøng döôøng nhö löôùt nheï trong khoâng khí, vaø taàm maét cuûa naøng roäng môû theânh thang, nhìn thaáu suoát moïi nôi khoâng chöôùng ngaïi. Döôøng nhö naøng ñang soáng trong moät baàu khoâng khí taâm linh ñaëc bieät, xuyeân qua ñoù linh hoàn naøng coù theå thoaùt ra khoûi caùi theå xaùc nguïc tuø baèng caùt buïi vaø giao caûm vôùi thaàn linh.

Naøng böôùc tôùi gaàn chieác gheá goã, treân ñoù coù baøy nhöõng chieác bình coå vaø maáy naém döôïc thaûo ñaõ heùo,


vaø khi cuùi nhìn xuoáng, naøng thaáy trong moät caùi bình coù ñeå moät loï nhoû baèng thuûy tinh. Naøng ñöa tay caàm laáy caùi loï moät caùch voâ taâm thì boãng thaáy chaát nöôùc soùng saùnh trong loï chieáu haøo quang saùng röïc. Naøng môû nuùt ra, chaát hôi trong loï thuûy tinh thoaùt ra ngoaøi chieáu laáp laùnh trong khoâng khí nhö muoân nghìn maûnh boät kim cöông taùn nhuyeãn, vaø toûa khaép phoøng moät muøi höông thôm tho ngaøo ngaït.

Naøng ñöa loï thuûy tinh leân muõi hít moät hôi, laáy ngoùn tay thaám chaát nöôùc thôm thoa leân hai beân thaùi döông. Boãng nhieân naøng caûm thaáy moät nguoàn sinh löïc doài daøo vaän chuyeån trong chaâu thaân, laøm cho naøng coù moät söùc soáng maõnh lieät phi thöôøng. Do naêng khieáu linh thò thình linh khai môû döôùi aûnh höôûng kích thích cuûa chaát kim ñôn thaàn döôïc, naøng boãng nhìn thaáy moät caùch heát söùc chi tieát vaø roõ raøng moïi söï vaät chung quanh.

Theá roài, naøng töø töø ñöùng daäy, rôøi khoûi gian phoøng, ñi qua haønh lang vaø trôû veà phoøng mình. Naøng böôùc laïi gaàn caùi noâi vaø nhìn con, ñöùa con ñeïp ñeõ ngaây thô vôùi ñoâi maét trong saùng loä veû thoâng minh vaãn coøn thöùc vaø môû to ñoâi maét. Nhöng gaàn beân caùi noâi, naøng nhìn thaáy moät vaät laï ñen ngoøm, hình daùng môø aûo khoâng roõ raøng, döôøng nhö ñöôïc che phuû döôùi moät böùc maøn ñen. Vaät laï aáy laïi caøng coù veû ruøng rôïn ñaùng sôï hôn nöõa vì noù döôøng nhö khoâng coù hình haøi cuï theå maø chæ nhö moät boùng ma!


Luùc aáy, nhöõng vaùch töôøng cuûa gian phoøng döôøng nhö môû roäng ra... Naøng thaáy hieän ra trong côn linh aûnh moät nhaø nguïc toái taêm u aùm, roài moät ñaùm ñoâng ngheït nhöõng ngöôøi chen chuùc nhau treân ñöôøng phoá, neùt maët taùi nhôït vaø co ruùm trong côn thuø haän, caêm hôøn, traøn ñaày saùt khí, troâng nhö moät ñaùm quæ soáng hieän hình... Trong khung caûnh hoãn ñoän ñoù, naøng mô hoà nhìn thaáy moät choán phaùp tröôøng, moät caùi maùy cheùm, moät ñoáng thaây ngöôøi vaáy maùu choàng chaát cao nhö nuùi, trong ñoù coù caû chính naøng vaø con naøng...

Taát caû nhöõng hình aûnh ñoù noái tieáp nhau dieãn ra nhö moät cuoán phim chieáu chaäm. Roài thình lình naøng thaáy trong ñaùm ñoâng coù Zanoni! Chaøng coù veû nhö nhìn thaáy naøng vaø voäi vaõ chaïy ñeán. Naøng khoâng chòu noåi nöõa beøn heùt leân moät tieáng thaát thanh vaø böøng tænh. Beân caïnh naøng vaãn laø caùi noâi vaø ñöùa con ñaõ nguû yeân.

Taát caû nhöõng gì xuaát hieän trong côn linh thò vöøa roài ñaõ bieán maát, keå caû caùi boùng ma ruøng rôïn ñen ngoøm! Naøng baát giaùc thoát leân:

– Con hôõi! Con cuûa meï! Daàu sao meï cuõng phaûi cöùu con!


Thö Kieàu Dung göûi Zanoni

“Anh hôõi, söï vieäc dieãn bieán caùch naøo maø giöõa ñoâi ta, chính em laïi laø ngöôøi noùi chuyeän ra ñi tröôùc nhaát. Chính em, maø chaéc anh seõ cho laø khoâng chung thuûy, em xin göûi lôøi vónh bieät anh töø ñaây!

“Khi anh ñoïc nhöõng doøng chöõ naøy thì ñoái vôùi anh, em ñaõ laø ngöôøi cuûa dó vaõng. Hôõi anh yeâu daáu, hôõi ngöôøi choàng yeâu quí cuûa em! Neáu anh ñaõ yeâu em, vaø coù theå coøn thöông haïi em, thì xin anh ñöøng tìm kieám em laøm gì. Neáu nhöõng pheùp thuaät cuûa anh coù theå giuùp anh tìm ñöôïc em, xin anh haõy nöông tay, tha thöù cho em vaø tha cho con cuûa chuùng ta!

“Hôõi Zanoni, em muoán nuoâi döôõng con ñeå noù coù theå thöông anh vaø goïi anh baèng cha. Ñoâi moâi töôi treû cuûa noù seõ caàu nguyeän cho anh! Haõy tha thöù cho con, vì treû con laø aù thaùnh treân coõi traàn gian naøy, vaø söï thænh nguyeän cuûa chuùng coù theå caûm thoâng tôùi trôøi ñaát.

“Em coù neân noùi cho anh bieát taïi sao em ra ñi chaêng? Khoâng! Anh voán coù ñuû söï minh trieát saùng suoát ñeå ñoaùn bieát nhöõng gì maø baøn tay em run raåy khoâng theå vieát ra ñaây. Vaø maëc daàu em ruøng mình e ngaïi tröôùc quyeàn naêng cuûa anh, em vaãn an taâm maø nghó raèng vôùi quyeàn naêng ñoù chaéc chaén anh coù theå thaáu hieåu coõi loøng em!


“Anh haõy bieát raèng em vieát thö cho anh vôùi tö caùch cuûa moät ngöôøi meï heát loøng vì con chöù khoâng phaûi vôùi tö caùch cuûa moät ngöôøi vôï... Coù leõ, hôõi Zanoni, khoa phaùp moân cuûa anh coù bò oâ nhieãm vì toäi loãi. Toäi loãi gaây neân söï hoái haän, vaø neáu chæ coù em vôùi anh, thì hôõi oâi, seõ thaät laø eâm ñeïp xieát bao neáu em coù theå laø nguoàn an uûi cho anh. Nhöng coøn con, ñöùa con cuûa chuùng ta! Moät linh hoàn non treû ñang nuùp boùng sau löng em! Hôõi ngöôøi thuaät só, em xin pheùp giaønh laáy noù trong tay anh!

“Em xin loãi anh neáu nhöõng lôøi naøy coù veû baát coâng ñoái vôùi anh. Anh haõy xem, em xin quì goái ñeå vieát tieáp ñoaïn coøn laïi! Taïi sao em khoâng bò sôï haõi sôùm hôn veà khoa phaùp moân bí maät cuûa anh? Taïi sao cuoäc ñôøi dò kyø cuûa anh khoâng laøm em sôï seät maø coøn thích thuù? Bôûi vì, daàu cho anh laø nhaø phuø thuûy hay baøn moân taû ñaïo, moái nguy cô cuõng chæ aûnh höôûng ñeán moät mình em thoâi! Nhöng baây giôø thì em coøn coù moät sinh linh khaùc nöõa ñeå lo laéng. Anh haõy xem kìa, taïi sao con chuùng ta laïi nhìn em theo caùch nhö vaäy? Taïi sao ñoâi maét noù cöù luoân môû lôùn, luoân nghieâm nghò vaø ñaày veû traùch moùc? Phaûi chaêng nhöõng phuø pheùp traán eám cuûa anh ñaõ vaây phuû khaép chung quanh noù? Hôõi ngöôøi thuaät só taøn aùc, phaûi chaêng anh ñaõ loâi cuoán noù tham döï vaøo nhöõng ñieàu ruøng rôïn cuûa pheùp thuaät haéc aùm cuûa anh? Thoâi, anh ñöøng laøm cho em phaùt ñieân leân


nöõa! Xin anh haõy chaám döùt nhöõng phuø pheùp ñoù ngay ñi cho!

“Anh haõy nghe kìa tieáng maùi cheøo ôû ngoaøi soâng... Ñoù laø nhöõng maùi cheøo seõ döa em ñi xa khoûi anh! Em nhìn chung quanh, vaø döôøng nhö em coøn thaáy hình aûnh cuûa anh ôû khaép nôi trong caên nhaø naøy. Bao nhieâu kyû nieäm eâm ñeàm cuûa cuoäc soáng haïnh phuùc giöõa ñoâi ta haõy coøn ñaây! Nhöng em nhôù nhaát laø trong nhöõng giôø phuùt ñau ñôùn khi laâm boàn, gioïng noùi dòu daøng öu aùi cuûa anh luoân traán tónh taâm hoàn em. Khi ñoù, xuyeân qua boùng toái em nghe anh thì thaàm laàn ñaàu tieân beân tai em: “Hôõi Kieàu Dung, em ñaõ laøm meï!...”

“Laøm meï! Phaûi ñaáy, em ñaõ laøm meï moät ñöùa con! A! Thuyeàn ñaõ caäp beán kia roài, em ñaõ quyeát ñònh... Xin vónh bieät, chaøo anh!”

***

Theá laø Kieàu Dung, ngöôøi maø Zanoni ñaõ yeâu vôùi moät moái tình saâu xa noàng thaém, vì naøng maø

chaøng ñaõ chaáp nhaän hy sinh bao nhieâu quyeàn naêng vaø baûn lónh, ñaõ thaät söï töø boû chaøng.

Naøng töø boû chaøng moät caùch ñoät ngoät, taøn nhaãn, do bôûi moät söï meâ tín dò ñoan muø quaùng vaø laïc loõng, hoaëc do bôûi söï thuùc ñaåy cuûa boån phaän laøm meï. Söï töø boû hoaøn toaøn baát ngôø naøy chæ laø söï thöïc hieän caùi ñònh meänh luoân chôø ñôïi nhöõng ngöôøi naøo tìm caùch naâng


cao thaàn trí vöôït leân khoûi möùc ñoä traàn gian, nhöng ñoàng thôøi laïi vaãn coøn bò troùi buoäc vôùi theá gian bôûi nhöõng lieân heä tình caûm.

Söï thaát hoïc, doát naùt vaãn seõ luoân luoân thoái lui tröôùc söï hieåu bieát vaø kieán thöùc saâu roäng. Nhöng chöa heà coù tình yeâu naøo ñöôïc bieåu loä vôùi moät taám loøng voâ kyû vò tha, vaø moät tinh thaàn hy sinh cao quí, thuaàn khieát hôn laø ôû ngöôøi phuï nöõ naøy. Vì naøng ñaõ noùi raát ñuùng: naøng khoâng phaûi laø moät ngöôøi vôï phaûn boäi, maø chính laø moät ngöôøi meï coá laøm troøn boån phaän neân phaûi töï taùch rôøi ra khoûi taát caû nhöõng gì laø haïnh phuùc cuûa naøng ôû theá gian.

Tình maãu töû thieâng lieâng ñaõ laøm cho naøng coù caùi quyeát ñònh ñoù. Naøng oâm chaët laáy ñöùa con vaøo loøng vaø caûm thaáy moät nieàm an uûi vaø an phaän. Nhöng ñoàng thôøi naøng laïi cuõng bò giaøy voø bôûi nhöõng noãi hoaøi nghi vaø hoái haän cay ñaéng veà thaùi ñoä cuûa mình. Ñoù laø luùc maø ôû traïm nghæ Livorno treân ñöôøng ñi naøng nghe moät ngöôøi ñaøn baø cuøng ñi treân taøu caàu nguyeän caùc ñaáng thieâng lieâng phuø hoä cho baø ñöôïc gaëp laïi choàng vaø coù ñuû söùc maïnh tinh thaàn ñeå chia seû hoaïn naïn vôùi choàng trong côn nguy hieåm.

Thaät laø moät söï traùi ngöôïc kinh khuûng vôùi söï töø boû gia ñình cuûa naøng! Kieàu Dung laïi rôi vaøo traïng thaùi toái taêm u aùm cuûa coõi loøng, vaø keå töø luùc ñoù, khoâng moät tieáng noùi löông tri naøo coù theå an uûi naøng ñöôïc nöõa.

382

CHÖÔNG MÖÔØI

MOÄT THÔØI KYØ HOÃN LOAÏN

Chuû tòch Robespierre – Söï phaûn boäi – Thö Zanoni göûi Kieàm Maâu – Kieàu Dung trong côn hoaïn naïn – Phi Lòch traû thuø – Ngoaøi haønh lang phuû Chuû Tòch

– Vaøo hang soùi

Chuû tòch Robespierre

Ñoù laø vaøo naêm 1794.

Cuoäc Caùch maïng Phaùp ñaõ keùo daøi treân naêm naêm, vaø ñang böôùc vaøo giai ñoaïn ñaãm maùu ñeán cöïc ñieåm.

Naêm 1794 cuõng laø naêm vöøa chaám döùt cuoäc tranh chaáp quyeàn haønh giöõa con traên vaø con sö töû. Con traên Robespierre ñaõ chieán thaéng vaø gieát cheát con sö töû Danton.1 Danton ñaõ ngaõ guïc giöõa phaùp tröôøng 1 Georges Jacques Danton (1759–94), moät luaät sö, laõnh ñaïo caáp tieán

trong cuoäc Caùch maïng Phaùp, chuû tröông oân hoøa neân trôû thaønh ñoái nghòch vôùi Maximilien Robespierre. OÂng bò Robespierre xöû töû cuøng vôùi moät laõnh tuï Caùch maïng khaùc laø Jacques Reneù Heùbert.


cuøng moät luùc vôùi Maäu Linh, moät nhaø caùch maïng aùi quoác chaân chính chuû tröông oân hoøa vaø ngaõ veà phe Danton.

Keå töø ñoù, nhöõng vuï taøn saùt caùc nhaø caùch maïng ñoái laäp ñaõ laøm lu môø söï phaùn ñoaùn saùng suoát cuûa Robespierre. Sau vuï thanh toaùn ñaãm maùu cuoái cuøng naøy, coù leõ laø caàn thieát cho söï an toaøn cuûa oâng ta, neáu Robespierre bieát chaám döùt ngay chuû tröông cöùng raén vaø aùp duïng moät chính saùch roäng raõi khoan dung nhö Danton vaãn hoâ haøo ñeà xöôùng, thì coù leõ oâng ta ñaõ ñöôïc suy toân nhö moät ngöôøi anh huøng cuûa daân toäc.

Nhöng nhaø lao vaø nguïc toái vaãn tieáp tuïc chöùa theâm ngöôøi, boïn ñao phuû vaø caùc maùy cheùm vaãn tieáp tuïc hoaït ñoäng ngaøy ñeâm. Robespierre khoâng nhaän thaáy raèng daân chuùng ñaõ chaùn ngaáy nhöõng vuï saùt phaït ñoå maùu vaø ñang caàn coù söï taùi laäp laïi cuoäc soáng bình thöôøng.

Chuû tòch Robespierre laøm vieäc trong moät vaên phoøng ñaët taïi nhaø cuûa coâng daân Dupleix, moät ngöôøi xuaát thaân laøm ngheà thôï moäc. Vieäc Phuû Chuû tòch ñaët taïi nhaø rieâng cuûa moät ngöôøi thuoäc giai caáp thôï thuyeàn laø muoán bieåu loä quyeát taâm caûi caùch cheá ñoä quan lieâu phong kieán cuûa neàn quaân chuû ñaõ suïp ñoå.

Robespierre ngoài treân moät chieác gheá baønh, löng thaúng, tröôùc moät baøn giaáy roäng lôùn chöùa ñaày vaên thö.


Ñaàu chaûi boùng, toùc hôi quaên nhöng raát ngay haøng vaø chaêm soùc raát kyõ, vò Chuû tòch Caùch maïng Phaùp maëc trang phuïc chaûi chuoát vôùi moät aùo ngoaøi baèng næ xanh, moät aùo loùt traéng tinh coå laät baèng sa tanh maøu hoàng. Caùi traùn hôi thaáp nhöng roäng vaø loä veû thoâng minh, ñoâi moâi mím chaët vôùi moät veû cöông quyeát nhöng coù ñoâi khi hôi run. Ñoâi maét saâu, thaàn saéc döõ doäi vôùi caùi nhìn nhö soi thaáu taâm can ngöôøi ñoái thoaïi, döôøng nhö khoâng phuø hôïp vôùi moät khoå ngöôøi maûnh khaûnh vaø moät nöôùc da taùi nhôït bieåu loä moät söï lo nghó vaø söùc khoûe keùm.

Vaên phoøng Chuû tòch ñaët treân taàng laàu ôû nhaø ngöôøi thôï moäc noùi treân chính laø nôi ñöa ra nhöõng quyeát ñònh taán coâng ñeå nhöõng ñaïo quaân Caùch maïng oà aït keùo ra chieán tröôøng. Ñoù cuõng laø nôi ra quyeát ñònh xaây döïng moät ñöôøng oáng coáng daãn doøng suoái maùu ngöôøi töø nhöõng caùi maùy cheùm chaûy thoâng ra soâng ñeå khoûi bò öù ñoïng döôùi nhöõng coáng raõnh trong thuû ñoâ!

Treân ñaây laø moät vaøi neùt phaùc hoïa sô löôïc baûn chaát cuûa moät con ngöôøi coù taâm traïng raát maâu thuaãn maø cuoäc ñôøi thöïc teá hoaøn toaøn traùi ngöôïc vôùi nhöõng lyù töôûng luùc thieáu thôøi. Tham voïng ñaàu tieân cuûa oâng ta laø naém giöõ moät chöùc vò thaåm phaùn trong ngaønh tö phaùp, nhöng veà sau oâng ta ñaõ töø choái khoâng nhaän laõnh chöùc vò quan toøa ñeå khoûi phaûi haønh ñoäng traùi ngöôïc vôùi nhöõng lyù töôûng töø aùi, nhaân ñaïo cuûa mình,


neáu phaûi leân aùn xöû töû hình moät ngöôøi ñoàng loaïi! Vôùi caùi lyù töôûng nhaân ñaïo ñoù khi coøn treû, oâng ta ñaõ töøng nhieät lieät chuû tröông huûy boû aùn töû hình! Nhöng baây giôø thì vai troø cuûa oâng laïi buoäc oâng phaûi lieân tuïc ñöa ra nhöõng baûn aùn töû hình, döôøng nhö laø nhieàu hôn baát cöù laõnh tuï naøo khaùc treân theá giôùi!

Thaät ra, coù theå noùi raèng Chuû tòch Robespierre laø ngöôøi raát möïc thanh lieâm, coâng chính, coù taâm hoàn khieát baïnh, khaéc khoå vaø khinh bæ moïi söï thaùi quaù, keå caû trong vaán ñeà tình aùi cuõng nhö röôïu cheø. Vôùi nhöõng ñöùc tính ñoù, neáu oâng ta chæ cheát sôùm hôn ñoä naêm naêm thoâi, thì oâng ta ñaõ coù theå laø maãu möïc muoân ñôøi cho nhöõng ngöôøi daân Phaùp laáy ñoù laøm göông hoaëc chæ daïy cho con em cuûa hoï noi theo.

Chuû tòch Robespierre vöøa ñaët moät quyeån saùch leân baøn vaø chaêm chuù ñoïc thì moät ngöôøi caän veä löïc löôõng tay caàm gaäy lôùn vôùi hai khaåu suùng ngaén giaét löng môû cöûa böôùc vaøo baùo tin coù hai ngöôøi khaùch ñeán vieáng.

Ngöôøi khaùch ñaàu tieân haõy coøn treû, nhöng coù veû maët cöông nghò vaø quyeát ñoaùn. Khi vöøa böôùc vaøo vaø nhìn thaáy quyeån saùch trong tay Robespierre, oâng ta noùi:

– A! Heùloise cuûa Rousseau!1 Moät truyeän tình caûm! 1 Jean Jacques Rousseau (1712–1778), trieát gia ngöôøi Phaùp, cuõng laø moät

lyù thuyeát gia chính trò vaø xaõ hoäi, nhaïc só, nhaø thöïc vaät hoïc, vaø laø moät trong caùc nhaø vaên noåi tieáng nhaát cuûa Thôøi ñaïi AÙnh saùng (Age of Enlightenment).


– Naøy ñoàng chí Baù Vaên, ñieàu laøm toâi thích thuù khoâng phaûi laø coát truyeän tình caûm, maø laø phaàn trieát lyù trong saùch naøy. Bao nhieâu laø tö töôûng doài daøo phong phuù vaø moät loøng nhieät thaønh ñeà cao ñöùc haïnh! A, phaûi chi Rousseau coù theå soáng tôùi baây giôø ñeå nhìn thaáy coù ngaøy hoâm nay!

Trong khi nhaø ñoäc taøi coøn ñang bình phaåm veà taùc giaû Rousseau, laø vò trieát gia maø oâng ta thöôøng baét chöôùc tö töôûng ñeå soaïn nhöõng baøi dieãn vaên cuûa mình, thì ngöôøi ta ñöa vaøo ngöôøi khaùch thöù hai ngoài treân moät chieác xe laên.

Ngöôøi naøy traïc ñoä töù tuaàn vaø bò baïi lieät caû hai chaân. Tuy bò taøn pheá heát nöûa thaân mình, nhöng oâng ta laïi laø moät saùt thuû khaùt maùu ñaõ töøng baøy möu thanh toaùn nhieàu nhaân vaät quan troïng. Theá maø treân caëp moâi oâng ta laïi xuaát hieän moät nuï cöôøi eâm aùi, dòu daøng nhaát theá gian, vaø treân khuoân maët ñoù cuõng phaûng phaát nhöõng neùt thanh tao myõ leä nhö caùi ñeïp cuûa thieân thaàn!

Baèng moät gioïng noùi eâm aùi, trong treûo vaø du döông, ñoàng chí Coá vaán Georges Couthon1 môû lôøi chaøo vò Chuû tòch Robespierre:

1 Georges Couthon (1755–1794), thaønh vieân cuûa UÛy ban An ninh Coâng chuùng (Committee of Public Safety) trong suoát Thôøi ñaïi Khuûng boá, laø ngöôøi ñaõ chæ huy cuoäc bao vaây vaø ra quyeát ñònh phaù huûy thaønh phoá Lyon vaøo ngaøy 9 thaùng 10 naêm 1793 ñeå daäp taét löïc löôïng choáng ñoái trong thaønh phoá naøy. Ngaøy 21 thaùng 12 naêm 1793, oâng ñöôïc baàu laøm Chuû tòch Quoác hoäi (National Convention).


– Ñöøng noùi khoâng phaûi tình yeâu laøm cho anh thích thuù. Ñoù chính laø tình yeâu! Nhöng ñaây khoâng phaûi thöù tình yeâu nhuïc duïc taàm thöôøng nam nöõ, maø laø tình thöông yeâu roäng raõi bao la ñoái vôùi toaøn nhaân loaïivaø taát caû muoân loaøi.

Couthon vöøa noùi vöøa vuoát ve con choù nhoû loâng xuø maø oâng ta luoân ñem theo treân chieác xe laên, ngay caû nhöõng khi hoïp ôû Quoác hoäi. Chuû Tòch Robespierre noùi vôùi moät gioïng xuùc caûm:

– Phaûi, tình yeâu ñoái vôùi taát caû muoân loaøi. Naøy Couthon, loaøi ngöôøi thaät laø hung döõ! Hoï vu khoáng chuùng ta! Hoï toá giaùc chuùng ta nhuùng tay vaøo maùu cuûa nhöõng baïn ñoàng chí! Ñoù môùi laø chuyeän ñau loøng! Thanh toaùn nhöõng keû thuø cuûa quoác gia daân toäc, ñoù laø moät ñieàu cao quí; nhöng khuûng boá ñaøn aùp nhöõng ngöôøi toát, nhöõng coâng daân yeâu nöôùc, nhöõng ngöôøi maø ta meán yeâu, ñoù laø ñieàu ñoäc aùc nhaát trong nhöõng vieäc laøm ñen toái cuûa con ngöôøi, ít nhaát laø ñoái vôùi moät quaû tim chính tröïc vaø nhaïy caûm.

Couthon noùi:

– Ñoù laø lôøi noùi raát chí lyù! Toâi thích ñöôïc nghe anh noùi nhö vaäy!

Ngöôøi teân Baù Vaên coù veû soát ruoät, noùi:

– Thoâi! Noùi chi nhöõng chuyeän doâng daøi. Chuùng ta haõy baøn vieäc nöôùc ñi thoâi!


Chuû Tòch Robespierre vöøa phoùng ra moät tia nhìn ruøng rôïn töø caëp maét ñoû ngaàu nhö maùu, vöøa noùi:

– Phaûi ñaáy, ta haõy baøn vieäc nöôùc.

Baù Vaên noùi:

– Nay ñaõ ñeán luùc maø leõ soáng coøn cuûa neàn Coäng Hoøa ñoøi hoûi moät söï taäp trung tuyeät ñoái moïi quyeàn löïc. Nhöõng tay baïo ñoäng trong UÛy ban Cöùu quoác chæ bieát laøm coù moät vieäc laø phaù hoaïi. Hoï hoaøn toaøn baát löïc khi noùi ñeán vaán ñeà xaây döïng. Hoï ñaõ thuø gheùt anh, hôõi ñoàng chí Chuû tòch, keå töø khi maø anh muoán thay theá cheá ñoä voâ quaân baèng nhöõng theå cheá hieán ñònh. Hoï nhaïo baùng caû cuoäc Leã tuyeân boá thöøa nhaän moät Ñaáng Toái Cao! Hoï khoâng muoán coù ai laøm chuû, daãu raèng ôû treân trôøi! Vôùi khoái oùc thoâng minh saùng suoát cuûa anh, anh cuõng hieåu raèng khi cheá ñoä cuõ ñaõ suïp ñoå thì ta caàn phaûi xaây döïng moät cheá ñoä môùi. Böôùc ñaàu tieân ñi ñeán xaây döïng phaûi laø thuû tieâu nhöõng keû phaù hoaïi. Trong khi chuùng ta thaûo luaän thì keû thuø cuûa ñaõ anh ra tay haønh ñoäng. Toát hôn ta neân haï thuû ngay ñeâm nay ñeå toùm troïn tieåu ñoäi caûnh saùt baûo veä chuùng, hôn laø ñôïi ñeán ngaøy mai ñeå phaûi ñöông ñaàu vôùi nhöõng trung ñoaøn quaân chính qui maø chuùng coù theå huy ñoäng.

Robespierre khoâng baèng loøng ñeà nghò cuûa Baù Vaên, beøn ñaùp:


– Khoâng! Toâi coù moät keá hoaïch toát vaø chaéc chaén hôn. Hoâm nay laø moàng saùu; ñeán ngaøy moàng möôøi, toaøn theå caùc thaønh vieân Quoác hoäi seõ ñeán döï cuoäc ñaïi leã thaäp nieân. Ngaøy ñoù seõ coù moät cuoäc taäp hôïp quaàn chuùng ñoâng ñaûo. Nhöõng só quan tröôøng Phaùo binh, quaân ñoäi Baûo an cuûa töôùng Henry, caùc só quan boä binh cuõng seõ traø troän vôùi daân chuùng. Chöøng ñoù, chuùng ta seõ thuû tieâu nhöõng keû aâm möu taïo loaïn maø nhöõng nhaân vieân maät vuï ñaõ ñöôïc ñieàm chæ cho bieát tröôùc. Ngaøy ñoù, Phuùc Khueâ vaø Duy Maät cuõng seõ khoâng ngoài yeân, vaø löôùi luaät phaùp seõ toùm luoân moät soá ngöôøi tình nghi nöõa ñeå duy trì uy löïc vaø nieàm höùng khôûi Caùch Maïng. Ngaøy moàng möôøi seõ laø ngaøy ñaïi nhaät ñeå chuùng ta ra tay haønh ñoäng. Baù Vaên, anh ñaõ laäp xong baûn danh saùch nhöõng keû tình nghi chöa?

Baù Vaên ñöa ra moät tôø giaáy vaø noùi:

– Ñaây roài!

Chuû tòch Robespierre ñöa maét lieác nhanh qua moät löôït:

– Ñeâ Boa, ñöôïc! Ba Reâ, toát laém! Chính Ba Reâ ñaõ noùi: “Ta haõy haï thuû! Chæ coù nhöõng keû cheát laø khoâng coøn trôû laïi!” Vaùt Ñeâ, ñöôïc! Teân Vaùt Ñeâ naøy laø tay laõnh tuï mieàn nuùi. Noù daùm goïi toâi laø Mahomet, thaèng xuùc phaïm, thaèng baùng boå thaàn thaùnh!

Couthon vöøa vuoát ve con choù xuø vöøa noùi:


– Thì Mahomet phaûi ñi tìm ngoïn nuùi thoâi!1

– Nhöng naøy! Sao toâi khoâng thaáy coù teân Taï Lieân! Taï Lieân ñaâu? Toâi khoâng öa teân naøy. Trong caû Quoác hoäi, khoâng coù ngöôøi naøo laøm toâi e ngaïi baèng teân Taï Lieân naøy. Anh Couthon, anh nghó sao? Theo toâi thì Taï Lieân coøn nguy hieåm gaáp ngaøn laàn Danton.

Baù Vaên voán laø ngöôøi khoân ngoan meàm deûo trong moïi vieäc, thaäm chí trong caû vieäc gieát ngöôøi, beøn noùi:

– Taï Lieân laø khoái oùc duy nhaát chæ huy nhoùm ñoái laäp hieän nay. Toát hôn laø haõy taïm thôøi nhaân nhöôïng vaø mua chuoäc oâng ta trong luùc naøy, ñeå roài seõ thanh toaùn deã daøng hôn khi oâng ta ñaõ bò coâ laäp. Nhö vaäy coù phaûi laø hay hôn chaêng? Coù theå laø Taï Lieân khoâng öa anh, nhöng coù moät thöù oâng ta raát thích, ñoù laø tieàn!

– Khoâng! Robespierre vöøa noùi vöøa vieát teân Taï Lieân moät caùch

chaäm raõi vaø roõ raøng töøng neùt leân baûn danh saùch – Caùc anh haõy cho toâi xin caùi ñaàu naøy! Couthon noùi baèng moät gioïng raát eâm aùi:

– Toâi cuõng coù moät baûn ñanh saùch nhoû ñaây, raát nhoû thoâi! Caùc anh lo toan veà caùc laõnh tuï mieàn nuùi, nhöng ta cuõng phaûi laøm moät vaøi cuù ôû mieàn ñoàng baèng chöù?

1 Mohamet phaûi ñi tìm ngoïn nuùi: caùch dieãn ñaït baèng thaønh ngöõ coù yù muoán noùi laø phaûi chuû ñoäng trong moät coâng vieäc naøo ñoù. Caùch dieãn ñaït ñaày ñuû hôn laø: Neáu ngoïn nuùi khoâng ñeán vôùi Mohamet thì Mohamet phaûi ñi tìm ngoïn nuùi.


Nhöõng thaønh phaàn oân hoøa cuõng gioáng nhö nhöõng coïng rôm, chuùng hay ngaû theo chieàu gioù. Môùi hoâm qua ñaây, hoï vöøa choáng laïi chuùng ta taïi Quoác hoäi. Moät vaøi haønh ñoäng khuûng boá seõ laøm cho hoï thay ñoåi laäp tröôøng. Toâi khoâng thuø gheùt gì hoï, nhöng phaûi ñaët Toå quoác treân heát.

Caùi nhìn ruøng rôïn cuûa Robespierre löôùt nhanh treân tôø giaáy nhoû maø Couthon vöøa ñöa ra:

– A! Kheùo löïa choïn ñaây! Nhöõng thaønh phaàn khoâng quaù noåi baät ñeå coù theå gaây söï hoái tieác vaø xuùc ñoäng. Ñoù laø chaùnh saùch toát nhaát ñoái vôùi nhöõng naïn nhaân cuûa ñaûng ta. Coù caû vaøi ngöôøi ngoaïi quoác nöõa... Ñöôïc! Nhöõng ngöôøi naøy khoâng coù thaân nhaân ôû Paris chöù? Neáu coù thì nhöõng phuï nöõ vaø thaân quyeán cuûa hoï seõ khieáu naïi aàm leân ñaáy! Nhöõng tieáng khoùc than tru treùo cuûa boïn hoï seõ laøm cho maùy cheùm cuõng phaûi xuoáng tinh thaàn!

Baù Vaên noùi:

– Couthon coù lyù! Baûn danh saùch cuûa toâi neâu teân nhöõng ngöôøi maø ta seõ thuû tieâu taäp theå moät caùch chaéc chaén hôn trong ñaùm ñoâng teà töïu ñeán döï cuoäc leã. Coøn baûn danh saùch cuûa oâng ta choïn löïa nhöõng ngöôøi maø chuùng ta coù theå ñöa ra phaùp luaät moät caùch an toaøn khoâng caàn e ngaïi. Ñoàng chí khoâng kyù baûn danh saùch ñoù ngay baây giôø sao?


Chuû Tòch Robespierre vöøa ñaët caây buùt leân giaù moät caùch trònh troïng vöøa noùi:

– Toâi ñaõ kyù roài. Baây giôø chuùng ta haõy xeùt qua nhöõng vaán ñeà quan troïng hôn. Nhöõng aùn töû hình naøy seõ khoâng gaây moät côn xuùc ñoäng naøo; nhöng coøn Ñeâ Boa, Buoäc Ñoâng vaø Taï Lieân, hoï laø nhöõng laõnh tuï caùc ñaûng phaùi. Ñaây laø moät vaán ñeà soáng cheát ñoái vôùi chuùng ta cuõng nhö ñoái vôùi hoï.

Baù Vaên noùi thaáp gioïng:

– Thuû caáp cuûa nhöõng ngöôøi naøy laø nhöõng naác thang ñeå anh böôùc leân ñaøi danh voïng. Khoâng coù moät hieåm nguy naøo xaûy ñeán neáu chuùng ta haønh ñoäng maïnh baïo. Caùc vò quan toøa vaø nhaân chöùng ñeàu do phe ta choïn löïa. Moät tay, anh naém vöõng quaân ñoäi; tay kia, anh naém luaät phaùp. Tieáng noùi cuûa anh vaãn coøn ñaày ñuû uy löïc trong daân chuùng.

Chuû tòch Robespierre coøn ñang suy gaãm thì Baù Vaên ñaõ noùi tieáp:

– Vaø daãu cho keá hoaïch cuûa ta trong buoåi leã bò thaát baïi, ta cuõng coøn nhöõng löïc löôïng huøng haäu ñeå baøy keá khaùc. Ñaïi töôùng Henry, chæ huy Quaân ñoaøn phoøng veä thuû ñoâ Paris seõ cung caáp quaân lính cho anh thi haønh nhöõng vuï baét bôù. Ñaûng Jacobin seõ chuaån bò daân chuùng ñeå hoan hoâ haønh ñoäng cuûa anh. Chaùnh aùn Duy Maät seõ choïn nhöõng vò thaåm phaùn khoâng bao


giôø bieát dung thöù moät toäi nhaân naøo. Chuùng ta chæ caàn haønh ñoäng taùo baïo!

– Phaûi, haønh ñoäng taùo baïo!

Chuû tòch Robespierre vöøa noùi lôùn vôùi moät söï caûm höùng ñoät ngoät, vöøa neän quaû ñaám xuoáng baøn vaø ñöùng daäy, toùc döïng ngöôïc, nhö con hoå saép söûa chuïp laáy moài.

– Chuùng ta khoâng theå dung tuùng nhöõng keû tham lam vaø toäi loãi trong haøng nguõ cuûa nhöõng ngöôøi caùch maïng chaân chính. Quaùi gôû thaät! Hoï muoán cuøng nhau chia seû quoác gia nhö moät chieán lôïi phaåm! Chính nhöõng ngöôøi aáy (oâng ta naém chaët trong tay baûn danh saùch cuûa Baù Vaên), chính hoï chöù khoâng phaûi chuùng ta, ñaõ vaïch moät ñöôøng chia reõ caùch bieät vôùi nhöõng ngöôøi thaät söï thöông yeâu nöôùc Phaùp.

Baù Vaên thì thaàm:

– Phaûi ñoù, chuùng ta phaûi naém troïn chính quyeàn. Noùi caùch khaùc, quoác gia caàn coù moät yù chí duy nhaát.

Robespierre noùi tieáp:

– Toâi seõ ñeán döï hoïp Quoác hoäi. Töø laâu nay toâi ñaõ vaéng maët khoâng ñeán hoïp vì e ngöôøi ta hieåu laàm raèng toâi muoán khoáng cheá caû Quoác hoäi sau khi ñaõ saùng laäp neàn Coäng hoøa. Nay thì khoâng caàn phaûi giöõ yù nhö theá nöõa. Toâi muoán chuaån bò quaàn chuùng. Toâi muoán ñaäp tan nhöõng keû phaûn boäi!


OÂng ta noùi vôùi moät gioïng raén roûi cuûa nhaø huøng bieän chöa heà bieát thaát baïi, vaø vôùi moät tinh thaàn quaû caûm cuûa ngöôøi chieán só xung traän saép ñaùnh chieám moät phaùo ñaøi. Ngay luùc ñoù, oâng ta ngöøng laïi, vì ngöôøi caän veä vöøa ñem vaøo moät böùc thö. OÂng ta môû ra xem, göông maët sa saàm vaø tay chaân run raåy...

Ñoù laø moät böùc thö naëc danh, lôøi leõ haêm doïa nhö sau:

“Mi ñaõ nhuùng tay vaøo maùu cuûa nhöõng ngöôøi bò haøm oan, haõy xem baûn aùn cuûa mi ñaây! Ta ñôïi ñeán ngaøy giôø maø daân chuùng seõ ñöa mi ra tröôùc toøa aùn ñeå cho mi ñeàn toäi. Neáu hy voïng aáy chöa ñöôïc thöïc hieän ngay maø phaûi chôø ñôïi quaù laâu, thì ñaây mi haõy ñoïc vaø nghe cho roõ:

“Baøn tay naøy, maø mi ñang tìm bieát xem cuûa ai, seõ ñaâm thuûng quaû tim mi. Ta nhìn thaáy mi moãi ngaøy, haèng ngaøy ta vaãn soáng beân caïnh mi. Baát cöù giôø phuùt naøo, taùnh maïng mi cuõng naèm trong tay ta. Ñoà khoán kieáp! Mi haõy soáng theâm ít laâu nöõa ñi, nhöng chæ vaøi ngaøy ngaén nguûi nöõa thoâi. Mi seõ phaûi nghó ñeán ta vaø lo sôï ngaøy ñeâm. Haõy caàu nguyeän cho linh hoàn mi tröôùc khi ñeàn toäi.”

Chuû tòch Robespierre noùi vôùi moät gioïng troáng roãng, baøn tay run raåy laøm rôi böùc thö xuoáng ñaát:

– Baûn danh saùch ñoù chöa ñuû daøi. Ñöa ñaây toâi xem


laïi! Haõy tìm theâm nhöõng keû tình nghi nöõa. Haõy coá tìm theâm! Ba Reâ noùi coù lyù! Phaûi, oâng ta raát coù lyù! Ta haõy haï thuû! Chæ coù nhöõng ngöôøi cheát môùi khoâng coøn trôû laïi!...

Söï phaûn boäi

Trong khi Chuû tòch Robespierre coøn ñang baän roän vôùi nhöõng keá hoaïch vaø söï lo aâu ñoù, thì caùi

hieåm hoïa chung, söï thuø haän chung cuûa taát caû nhöõng phe phaùi caùch maïng rieâng reõ ñoái vôùi söï cai trò ñoäc taøi ñaãm maùu cuûa oâng ta, ñaõ laøm cho hoï keát hôïp laïi vôùi nhau thaønh moät khoái.

Thaät vaäy, moät cuoäc lieân minh thaät söï ñaõ ñöôïc toå chöùc ñeå choáng laïi oâng ta, do aâm möu cuûa nhöõng laõnh tuï caùch maïng khaùc cuõng hieáu saùt vaø khaùt maùu nhö oâng ta. Thôøi cô vaø loøng ngöôøi laø hai yeáu toá ngaøy caøng sieát chaët goïng kìm thuø nghòch quanh oâng ta.

Xeùt veà khía caïnh thôøi cô thì oâng ta khoâng coøn thích hôïp vôùi thôøi cuoäc nöõa. Coøn veà khía caïnh loøng ngöôøi, oâng ta ñaõ haàu nhö maát haún, bôûi oâng ta toû ra khinh mieät loøng daân vaø gaây thuø chuoác oaùn khaép trong moïi giôùi cuõng nhö trong caùc ñaûng phaùi ñoái laäp.


Ñaûng phaùi gheâ gôùm nhaát trong cuoäc Caùch maïng do laõnh tuï Heùbert1 caàm ñaàu, noåi tieáng laø taøn baïo vaø voâ thaàn, cuõng ñaõ ñoàng loaït trôû muõi suùng choáng laïi Robespierre sau khi Heùbert bò haønh quyeát.

Trong soá nhöõng ngöôøi ñaõ theo chuû thuyeát voâ thaàn cuûa Heùbert vaø giôø ñaây ñang lo sôï phaûi chòu cuøng chung soá phaän vôùi vò laõnh tuï naøy, coù hoïa só My Coát. Baát bình vaø thaát voïng vì söï nghieäp caùch maïng cuûa mình ñaõ tan taønh ra maây khoùi sau caùi cheát cuûa quan thaày Heùbert, vaø thaáy raèng giöõa luùc Caùch maïng ñang thaønh coâng röïc rôõ, vôùi söï ñoùng goùp bao nhieâu coâng lao khoù nhoïc cuûa chính mình, maø nay laïi phaûi soáng aån nuùp troán traùnh trong nhöõng haàm röôïu, ngheøo tuùng, toái taêm vaø khoán khoå hôn bao giôø heát; thaäm chí cuõng khoâng daùm coâng khai haønh ngheà hoïa só, vaø ngaøy ñeâm luoân lo sôï bò toùm coå ñem ra phaùp tröôøng xöû cheùm, neân dó nhieân laø My Coát ñaõ trôû thaønh moät trong nhöõng keû thuø khoâng ñoäi trôøi chung vôùi Chuû tòch Robespierre vaø chính phuû Caùch maïng.

My Coát thöôøng coù nhöõng cuoäc hoäi hoïp kín vôùi Ñeâ Boa. OÂng naøy cuõng chia seû quan nieäm vôùi My Coát, vaø haén ñaõ vieát nhieàu tôø truyeàn ñôn ñaû kích vaø keâu goïi ñeå tung ra phaân phaùt khaép nôi. Haén cuõng ñi tuyeân truyeàn trong daân chuùng ñeå chuaån bò cho cuoäc noåi daäy choáng nhaø ñoäc taøi khaùt maùu. 1 Töùc Jacques Reneù Heùbert, laõnh tuï Caùch maïng bò xöû töû ñoàng thôøi vôùi

Georges Jacques Danton.


Tuy nhieân, theá löïc cuûa Chuû tòch Robespierre vaãn coøn khaù maïnh vaø vöõng chaéc, neân cuoäc aâm möu choáng ñoái vaãn coøn e deø, do döï, ñeán noãi My Coát vaø nhieàu ngöôøi khaùc ñaõ nuoâi hy voïng nôi muõi dao gaêm aùm saùt hôn laø söï noåi daäy cuûa quaàn chuùng.

Nhöng My Coát, tuy khoâng haún laø moät keû heøn nhaùt, laïi khoâng thích caùi vieãn aûnh cuûa moät söï hy sinh. OÂng ta cuõng coù ñuû lyù trí saùng suoát ñeå hieåu raèng neáu taát caû caùc ñaûng phaùi ñeàu saün saøng hoan hoâ vuï aùm saùt, thì chaéc hoï cuõng saün saøng ñoàng yù chaët ñaàu teân thích khaùch! OÂng ta khoâng coù ñöùc hy sinh vaø söï can ñaûm caàn thieát ñeå trôû thaønh moät Brutus.1 Muïc ñích cuûa oâng ta laø gaây nguoàn caûm höùng cho moät Brutus naøo ñoù ñeå thay oâng ta laøm coâng vieäc ñoù; vaø giöõa moät quaàn chuùng ñang soâi suïc maùu löûa nhö daân Paris thôøi aáy thì caùi hy voïng ñoù khoâng phaûi laø khoâng coù caên cöù.

Trong soá nhöõng ngöôøi toû ra thuø nghòch moät caùch coâng khai nhaát vaø cöông quyeát nhaát ñoái vôùi cheá ñoä khaùt maùu naøy, cuõng nhö trong soá nhöõng ngöôøi toû ra thaát voïng nhaát, kinh ngaïc nhaát veà nhöõng haønh ñoäng taøn aùc quaù trôùn cuûa Caùch maïng Phaùp, coù moät ngöôøi Anh teân Linh Ñoâng.

Tröôùc ñoù, Linh Ñoâng ñaõ töøng uûng hoä laäp tröôøng oân hoøa vaø khoan dung cuûa Maäu Linh, vaø sau khi nhaø

1 Brutus : keû aùm saùt Ñaïi ñeá Jules Ceùsar vaøo thôøi ñeá quoác La Maõ.


laõnh tuï caùch maïng naøy bò Robespierre ñöa leân maùy cheùm thì Linh Ñoâng vì sôï lieân luïy ñeán mình beøn tìm cô hoäi thoaùt thaân. Nhöng ngoaøi baûn thaân mình, Linh Ñoâng coøn phaûi lo cho hai maïng soáng khaùc nöõa, vaø chính vì lo sôï cho hai ngöôøi naøy maø anh phaûi ñaët keá hoaïch ñaøo taåu ra khoûi xöù Phaùp moät caùch an toaøn.

Tuy Linh Ñoâng khoâng öa nhöõng laäp tröôøng, chaùnh kieán vaø thoùi xaáu cuûa My Coát, nhöng anh vaãn giuùp ñôõ ngöôøi hoïa só naøy nhöõng phöông tieän sinh soáng trong côn tuùng ngaët, vaø ñeå ñaùp laïi taám thaïnh tình ñoù, My Coát beøn phaùc hoïa trong trí caùi keá hoaïch ñöa Linh Ñoâng leân caùi vai troø thieâng lieâng baát töû cuûa moät Brutus, vai troø maø oâng ta ñaõ töø choái moät caùch khieâm toán cho rieâng mình.

Ñuùng vaøo ngaøy giôø maø Chuû tòch Robespierre thaûo luaän vôùi caùc coá vaán cuûa oâng ta nhö chuùng ta ñaõ thaáy tröôùc ñaây, thì trong moät gian phoøng nhoû treân ñöôøng Thaùnh Honoreù coù hai ngöôøi ñang noùi chuyeän vôùi nhau. Moät ngöôøi ñaøn oâng ñang ngoài nghe moät caùch nhaãn naïi, an phaän, vaø moät ngöôøi ñaøn baø treû ñeïp moät caùch khaùc thöôøng nhöng göông maët bieåu loä nhöõng neùt maïnh baïo, cöông quyeát.

Trong khi naøng noùi chuyeän thì nhöõng neùt maët voâ cuøng linh ñoäng bieåu loä moät taùnh chaát man daïi hung haêng nhö saùt khí cuûa röøng thieâng. Naøng noùi:


– Anh haõy coi chöøng! Anh bieát raèng trong cuoäc troán chaïy hay trong côn nguy hieåm, em seõ ñöông ñaàu vôùi taát caû moïi söï ñeå coù maët beân anh. Anh bieát roõ chöù, vaäy anh haõy noùi ñi?

– Hôõi Phi Lòch, anh coù bao giôø nghi ngôø loøng chung thuûy cuûa em ñaâu?

– Loøng chung thuûy cuûa em anh khoâng theå nghi ngôø, nhöng anh coù theå phaûn boäi? Anh noùi raèng trong khi chaïy troán anh phaûi ñem theo moät ngöôøi khaùc nöõa ngoaøi em, vaø ñoù laø moät ngöôøi ñaøn baø. Ñieàu ñoù khoâng theå ñöôïc.

– Khoâng ñöôïc sao?

– Khoâng theå ñöôïc!

Phi Lòch vöøa laëp laïi caâu ñoù moät caùch quyeát lieät vöøa khoanh hai tay tröôùc ngöïc. Nhöng Linh Ñoâng chöa kòp ñaùp thì coù tieáng goõ cöûa, vaø My Coát thoø tay ruùt then cöûa roài böôùc vaøo.

Phi Lòch ñeå rôi mình ngoài phòch xuoáng gheá baønh vaø hai tay oâm laáy ñaàu. Naøng toû veû thaûn nhieân vôùi ngöôøi môùi ñeán vaø khoâng chuù yù gì ñeán caâu chuyeän giöõa hai ngöôøi. My Coát böôùc vaøo trong moät boä y phuïc bình daân, moät caùi noùn raùch ñoäi treân ñaàu, hai tay choïc vaøo tuùi vaø moät boä raâu deâ moïc ñaõ taùm ngaøy khoâng chaêm soùc:


– Toâi khoâng theå chuùc anh moät ngaøy toát, vì ngaøy naøo maø teân baïo chuùa coøn soáng thì ngaøy ñoù chöa theå toát ñöôïc!

– Ñuùng, vaø sao nöõa? Chuùng ta ñaõ gieo gioù, baây giôø chuùng ta phaûi gaët baõo.

My Coát noùi vôùi gioïng noùi ñoäc thoaïi döôøng nhö khoâng chuù yù ñeán caâu traû lôøi:

– Tuy vaäy, thaät laø moät ñieàu laï luøng khi nghó raèng teân ñao phuû cuõng coù theå cheát nhö nhöõng naïn nhaân cuûa haén, raèng cuoäc ñôøi haén thaät ra cuõng chæ nhö chæ maønh treo chuoâng, vaø giöõa laøn da moûng vôùi quaû tim trong loàng ngöïc haén cuõng khoâng xa laém. Noùi toùm laïi, chæ caàn moät baøn tay quyeát lieät vôùi moät muõi dao nhoïn laø coù theå cöùu naïn cho caû nöôùc Phaùp vaø toaøn theå nhaân loaïi.

Linh Ñoâng nhìn oâng ta moät caùch ngaïo ngheã vaø thaûn nhieân, khoâng ñaùp. My Coát noùi tieáp:

– Ñoâi khi toâi cuõng ñeå yù tìm kieám quanh toâi moät ngöôøi maø trôøi sinh ra ñeå thöïc hieän söù maïng ñoù. Vaø cöù moãi laàn nhö vaäy, nhöõng böôùc chaân toâi laïi ñöa toâi ñeán ñaây.

Linh Ñoâng noùi moät caùch mæa mai:

– Nhöõng böôùc chaân cuûa anh sao khoâng ñöa anh ñeán ngay nhaø Chuû tòch Robespierre coù phaûi laø tieän hôn khoâng?


My Coát ñaùp moät caùch laïnh luøng:

– Khoâng, bôûi vì toâi laø moät keû bò tình nghi. Toâi khoâng theå traø troän vaøo ñaùm tuøy vieân, caän veä cuûa oâng ta ñöôïc. Toâi khoâng theå ñeán gaàn oâng ta trong voøng traêm böôùc maø khoâng bò baét giöõ. Coøn anh, anh coù moät hoà sô trong traéng, vaø anh khoâng coù gì phaûi sôï. Anh haõy nghe toâi noùi ñaây. Vieäc naøy beà ngoaøi xem döôøng nhö nguy hieåm, nhöng thaät ra khoâng coù gì ñaùng sôï heát! Toâi vöøa hoäi yù vôùi Ñeâ Boa vaø Va Ren, hoï seõ tuyeân boá traéng aùn cho ngöôøi naøo daùm ra tay haønh ñoäng. Daân chuùng seõ uûng hoä anh, Quoác hoäi seõ hoan hoâ anh nhö moät anh huøng giaûi phoùng.

– Sao anh coù theå nghó raèng toâi laø moät keû aùm saùt? Neáu phaûi noåi daäy vaø coâng khai tuyeân chieán vôùi teân baïo chuùa thì toâi seõ khoâng phaûi laø keû ñi sau choùt ra baõi chieán tröôøng. Nhöng nhöõng ngöôøi theo lyù töôûng töï do coù bao giôø thöøa nhaän moät keû phaûn boäi laø aân nhaân cuûa hoï ñaâu?

Gioïng noùi vaø cöû chæ cuûa Linh Ñoâng laøm cho My Coát thaát voïng. OÂng ta hieåu raèng oâng ta ñaõ xeùt laàm con ngöôøi naøy. Luùc aáy Phi Lòch ngaång ñaàu leân vaø noùi vôùi My Coát:

– Khoâng! Baïn anh coù moät keá hoaïch khoân ngoan hôn. Anh aáy muoán raèng cöù ñeå yeân cho boïn huøm beo caáu xeù laãn nhau. Anh aáy coù lyù, nhöng...


My Coát keâu leân trong söï ngaïc nhieân:

– Theá nghóa laø... chaïy? Coù theå ñöôïc sao? Laøm sao chaïy? Bao giôø? Chaïy baèng phöông tieän gì môùi ñöôïc chöù? Khaép caû nöôùc Phaùp ñeàu coù quaân lính vaø maät vuï bao vaây chaët cheõ, moät con chuoät cuõng qua khoâng loït! Chaïy sao thoaùt ñöôïc baây giôø?

– Neáu vaäy, hoùa ra anh cuõng muoán chaïy troán cuoäc Caùch maïng thaàn thaùnh cuûa anh sao?

My Coát vöøa quì xuoáng ñaát vaø hai tay oâm laáy ñaàu goái Linh Ñoâng vöøa keâu leân:

– Sao khoâng muoán chöù? OÂi! Anh haõy cho toâi ñi theo vôùi! Cuoäc ñôøi toâi laø moät cöïc hình, maùy cheùm luùc naøo cuõng lôûn vôûn tröôùc maét toâi. Toâi bieát raèng ngaøy giôø cheát cuûa toâi ñaõ ñieåm, teân toâi seõ coù trong baûn aùn töû hình. Toâi bieát raèng Chaùnh aùn Duy Maät, vò thaåm phaùn khoâng bao giôø tha toäi cho ai, ñaõ leân aùn töû hình toâi töø laâu. OÂi! Linh Ñoâng, nhaân danh tình baïn coá cöïu giöõa chuùng ta, anh haõy cho toâi thaùp tuøng theo anh vôùi nheù!

– Ñöôïc roài, neáu anh muoán.

– Caùm ôn anh. Suoát ñôøi toâi seõ nhôù ôn anh. Nhöng anh ñaõ chuaån bò ñi baèng caùch naøo? Phöông tieän di chuyeån? Giaáy thoâng haønh? Vaø caùch hoùa trang, laøm sao...?


– Toâi seõ noùi cho anh bieát. Anh bieát laõo Cai Da trong Quoác hoäi chöù? OÂng ta raát coù theá löïc vaø laø moät teân tham nhuõng. Neáu ngöôøi ta phieàn traùch oâng ta veà caùi taät tham nhuõng naøy thì oâng ta noùi raèng: “Ai coù khinh toâi cuõng khoâng sao, mieãn laø toâi coù aên no buïng!”

– Theá roài sao nöõa? – Vôùi söï giuùp ñôõ cuûa laõo trong ñaûng Coäng hoøa, vaø

laõo cuõng khoâng thieáu gì baïn beø vaây caùnh trong UÛy ban Caùch maïng, toâi ñaõ coù nhöõng phöông tieän caàn thieát ñeå leân ñöôøng. Leõ taát nhieân laø ñaõ phaûi ñuùt loùt cho laõo. Vôùi moät ít tieàn, toâi cuõng seõ lo ñöôïc moät giaáy thoâng haønh cho anh.

– Anh ñònh ñem caû giaáy baïc theo chaêng? – Khoâng, toâi coù ñuû soá vaøng caàn thieát cho caû boïn

chuùng ta. Ñeán ñaây, Linh Ñoâng keùo My Coát qua phoøng beân

caïnh, noùi vaén taét cho oâng ta nghe keá hoaïch ñaøo taåu vaø y phuïc hoùa trang caàn coù theo nhö ñaõ ghi trong giaáy thoâng haønh. Roài anh ta noùi theâm:

– Ñeå ñaùp laïi loøng toát cuûa toâi, anh haõy laøm giuùp toâi moät vieäc maø toâi nghó raèng anh coù theå laøm ñöôïc. Anh coøn nhôù Kieàu Dung chöù?

– Toâi coøn nhôù roõ coâ ta, luoân caû ngöôøi tình ñaõ ñem coâ ta ñi maát.


– Ngöôøi tình aáy, coâ ta cuõng vöøa môùi töø boû ñeå ra ñi.

– Thaät vaäy sao?... Coù chuyeän gì? AØ, toâi hieåu roài! Meï kieáp, anh thaät coù soá ñaøo hoa kinh khuûng, hôõi ñoàng nghieäp!

– Haõy im ñi! Anh luùc naøo cuõng ñeà cao ñöùc haïnh vaø tình huynh ñeä, nhöng döôøng nhö khoâng bao giôø tin vaøo moät haønh ñoäng voâ kyû hay moät tö töôûng vò tha.

My Coát ñaùp:

– Vieäc ñôøi thöôøng hay ñem ñeán cho ta nhieàu kinh nghieäm raát phuõ phaøng! Nhöng thoâi, anh muoán nhôø toâi vieäc gì?

– Toâi chòu traùch nhieäm ñaõ ñöa Kieàu Dung ñeán ñaây, moät thaønh phoá ñaày daãy nhöõng caïm baãy nguy hieåm. Toâi khoâng theå boû naøng ôû laïi moät mình giöõa bao nhieâu söï hieåm nguy, baát traéc trong côn daàu soâi löûa boûng naøy. Noùi toùm laïi, Kieàu Dung phaûi ñi cuøng vôùi chuùng ta ra nöôùc ngoaøi.

– Coù gì khoù? Chaéc anh ñaõ lo giaáy thoâng haønh cho coâ ta roài?

– Raát khoù, vì coù Phi Lòch! Toâi raát hoái haän ñaõ dính líu vôùi naøng. Lieân heä tình caûm vôùi moät ngöôøi con gaùi thoâ baïo, thaát hoïc, thieáu leã nghi qui taéc, laø söï baét ñaàu töø coõi thieân ñaøng ñeå roài keát thuùc nôi choán ñòa


nguïc! Naøng coù maùu ghen kinh khuûng, vaø khoâng muoán nghe noùi ñeán chuyeän coù moät ngöôøi ñaøn baø cuøng ñi vôùi chuùng ta. Ñoù laø naøng chöa nhìn thaáy saéc ñeïp cuûa Kieàu Dung! Toâi chæ nghó ñeán khi ñoù maø ruøng mình. Trong côn ghen töùc, naøng coù theå laøm baát cöù ñieàu gì. Theo yù anh, ôû hoaøn caûnh nhö toâi anh seõ laøm sao?

– Haõy boû Phi Lòch ôû laïi.

– Khoâng ñöôïc. Ai nôõ loøng naøo boû naøng laïi trong choã hoãn loaïn ñaày saùt khí, maùu chaûy ñaàu rôi nhö ôû ñaây! Khoâng. Tuy toâi töøng coù nhöõng laàm loãi ñoái vôùi naøng, nhöng daàu vieäc gì xaûy ra, toâi cuõng seõ khoâng boû rôi moät caùch heøn nhaùt ngöôøi con gaùi ñaõ phoù thaùc vaän meänh cuûa naøng trong tay toâi.

– Anh ñaõ boû naøng ôû Marseille moät laàn roài!

– Phaûi, nhöng toâi ñeå naøng laïi trong hoaøn caûnh tuyeät ñoái an toaøn, vaø hoài ñoù toâi khoâng nghó raèng tình yeâu cuûa naøng laïi saâu ñaäm vaø trung kieân nhö vaäy. Toâi cuõng ñaõ ñeå laïi cho naøng moät soá vaøng, vaø nghó raèng naøng seõ tìm caùch xoay sôû vaø töï an uûi moät caùch deã daøng. Nhöng keå töø khi ñoù, chuùng toâi ñaõ cuøng nhau chia seû nhöõng côn hoaïn naïn. Vaø baây giôø, leõ naøo toâi laïi boû naøng moät mình giöõa côn nguy hieåm maø neáu khoâng vì tình yeâu chung thuûy vôùi toâi, naøng ñaõ khoâng bao giôø maïo hieåm ñeán ñaây. Khoâng Toâi khoâng theå laøm nhö vaäy ñöôïc! Nhöng toâi coù moät yù naøy. Anh coù


theå noùi raèng anh coù moät ngöôøi em gaùi, moät ngöôøi baø con, hoaëc moät nöõ aân nhaân hay moät baïn gaùi maø anh muoán cöùu giuùp. Trong suoát cuoäc haønh trình cho ñeán khi rôøi khoûi nöôùc Phaùp, chuùng ta seõ coá laøm cho Phi Lòch töôûng raèng Kieàu Dung laø ngöôøi cuûa anh, maø vì tình baïn ñoái vôùi anh neân toâi baèng loøng cho anh ñem ñi laùnh naïn cuøng vôùi chuùng ta. Nhö theá coù ñöôïc chaêng?

– AØ! Anh coù oùc töôûng töôïng khaù laém ñaáy.

– Toâi coù theå giaû vôø töø boû yù ñònh rieâng cuûa toâi ñeå laøm vöøa loøng Phi Lòch. Trong khi ñoù, anh seõ caàu khaån Phi Lòch haõy noùi giuùp anh moät lôøi ñeå cho toâi lo giaáy tôø vaø phöông tieän di chuyeån cho...

– Moät nöõ aân nhaân cuûa toâi, ñaõ töøng cöùu giuùp toâi trong côn quaãn baùch, vì naøng bieát raèng toâi khoâng coù em gaùi. Phaûi ñoù, toâi seõ saép ñaët vieäc aáy, anh ñöøng lo gì caû. AØ! Coøn Zanoni baây giôø ra sao?

– Anh ñöøng hoûi toâi vieäc aáy, toâi khoâng bieát.

– OÂng ta coøn yeâu Kieàu Dung nöõa khoâng?

– Döôøng nhö laø coøn. Naøng ñaõ laø vôï oâng ta, vaø ñaõ coù moät ñöùa con. Ñöùa con hieän ñang ôû vôùi naøng.

– A! Laøm vôï! Laøm meï! Nhöng... taïi sao...?

– Anh ñöøng hoûi gì ngay baây giôø caû. Toâi seõ baùo tin cho Kieàu Dung ñeå söûa soaïn leân ñöôøng. Trong khi chôø ñôïi, anh haõy sang noùi chuyeän vôùi Phi Lòch.


– Nhöng coøn ñòa chæ cuûa Kieàu Dung? Toâi caàn bieát ñòa chæ aáy ñeå phoøng khi Phi Lòch hoûi ñeán...

– Ñöôøng M.T... soá nhaø 27. Thoâi, toâi ñi!

Linh Ñoâng hoái haû böôùc ra khoûi nhaø. My Coát ngoài laïi moät mình vaø ñaém chìm moät luùc trong côn suy gaãm. Haén nghó thaàm:

– AØ! AØ! Ta coù theå naøo xoay trôû caâu chuyeän naøy theo höôùng coù lôïi cho ta chaêng? Ta coù theå naøo, nhö ta ñaõ nhieàu laàn theà nguyeàn, traû thuø Zanoni baèng caùch aùm haïi vôï con oâng ta chaêng? Ta coù theå naøo töôùc ñoaït cuûa Linh Ñoâng soá vaøng, nhöõng giaáy thoâng haønh vaø Phi Lòch chaêng? Ta yeâu Phi Lòch, nhöng soá vaøng cuûa noù, ta coøn yeâu nhieàu hôn!

Theá roài, haén böôùc qua phoøng beân caïnh. Phi Lòch vaãn coøn ngoài ñoù, neùt maët sa saàm vì nhöõng yù nghó ñen toái aùm aûnh, vaø ñoâi maét nhung ñen cuûa naøng ñaãm leä öôùt long lanh. Khi cöûa vöøa môû, naøng ngaång ñaàu leân moät caùch ñoät ngoät, nhöng vöøa nhìn thaáy boä maët xaáu xí cuûa My Coát, naøng quay maët ñi choã khaùc moät caùch thaát voïng vaø soát ruoät.

Gaõ hoïa só xaáu xí vöøa keùo gheá xích laïi gaàn beân Phi Lòch vöøa noùi:

– Hôõi ngöôøi ñeïp, Linh Ñoâng coù daën toâi haõy sang noùi chuyeän vôùi coâ cho coù baïn. Anh ta khoâng ghen vôùi gaõ My Coát xí trai naøy ñaáy chöù? Ha ha! Noùi thaät


nheù, xöa kia My Coát naøy cuõng töøng yeâu coâ, khi maø thôøi vaän cuûa toâi khaû quan hôn baây giôø... Nhöng thoâi, khoâng nhaéc laøm gì nhöõng chuyeän ñaõ qua!

– Baïn anh ñaõ ñi vaéng nhaø roài chöù? Anh aáy ñi ñaâu vaäy? AØ! Anh nhìn sang choã khaùc; anh do döï, luùng tuùng; anh khoâng daùm nhìn thaúng vaøo maét toâi! Haõy noùi ñi, toâi yeâu caàu anh haõy noùi thaät. Anh noùi ñi!

– Coâ sôï gì vaäy?

– Sôï gì aø? Phaûi, toâi sôï... Hôõi oâi!

Phi Lòch ñaùp vaø ñeå rôi mình xuoáng chieác gheá baønh. Sau moät phuùt im laëng, thình lình naøng ngoài nhoåm daäy, laáy tay veùn laïi maùi toùc rôi xoûa xuoáng traùn che laáp ñoâi maét nhung, roài ñöùng daäy ñi baùch boä qua laïi trong phoøng. Sau cuøng, naøng döøng chaân tröôùc maët My Coát, ñaët moät baøn tay treân vai oâng ta vaø keùo oâng ta laïi gaàn moät tuû ñöùng. Naøng vaën chìa khoùa xoay moät voøng, môû naép moät caùi hoäp goã, chæ cho oâng ta thaáy soá vaøng roøng ñöïng trong ñoù vaø noùi:

– Anh ngheøo, chaéc anh thích coù tieàn. Vaøng ñaây, anh muoán laáy bao nhieâu tuøy yù, nhöng anh phaûi noùi thaät, khoâng ñöôïc giaáu toâi! Ngöôøi ñaøn baø maø baïn anh vöøa ñi thaêm ñoù laø ai vaäy?

Nhìn thaáy vaøng, ñoâi maét My Coát saùng röïc leân. Nhöng oâng ta gaéng göôïng choáng laïi söï caùm doã vaø noùi baèng moät gioïng thaønh thaät giaû taïo:


– Coâ muoán lung laïc toâi sao? Neáu coâ coù theå lung laïc ñöôïc toâi thì cuõng khoâng phaûi laø baèng tieàn cuûa baïc vaøng. Nhöng neáu Linh Ñoâng yeâu moät ngöôøi ñaøn baø khaùc? Neáu anh ta phaûn boäi coâ? Neáu vì chaùn ngaùn söï ghen töông cuûa coâ maø anh ta aâm möu chaïy troán vaø boû coâ ôû laïi? Coâ coù thaät söï sung söôùng hôn chaêng khi muoán bieát taát caû nhöõng ñieàu ñoù?

Phi Lòch ñaùp:

– Coù chöù! Coù chöù! Thaät laø moät ñieàu sung söôùng khi ñöôïc thuø gheùt vaø coù haønh ñoäng traû thuø. OÂi! Anh khoâng bieát raèng söï thuø gheùt thaät laø eâm aùi dòu daøng xieát bao ñoái vôùi ngöôøi ñaõ töøng yeâu thaät tình.

– Neáu toâi noùi cho coâ nghe nhöõng gì toâi bieát, coâ coù theå höùa raèng seõ khoâng phaûn boäi toâi khoâng? Coâ coù daùm höùa chaéc raèng coâ seõ khoâng khoùc than, keå leå, traùch moùc ngöôøi ñaõ phuï tình coâ chaêng, cuõng nhö moïi ngöôøi ñaøn baø khaùc?

– Khoùc than ö? Traùch moùc ö? Söï traû thuø phaûi ñöôïc giaáu kín döôùi moät nuï cöôøi!

My Coát noùi maø trong loøng khen thaàm:

– Coâ quaû thaät laø moät ngöôøi can ñaûm. Nhöng coøn moät ñieàu kieän naøy nöõa. Ngöôøi tình cuûa coâ ñònh troán ñi vôùi moät ngöôøi yeâu môùi, vaø boû coâ ôû laïi. Neáu toâi giuùp coâ phöông tieän ñeå traû thuø keû tình ñòch, coâ coù baèng loøng ra ñi vôùi toâi khoâng? Toâi yeâu coâ thaät loøng vaø muoán cöôùi coâ laøm vôï.


Ñoâi maét Phi Lòch phoùng nhöõng tia löûa böïc töùc. Naøng nhìn My Coát vôùi moät veû khinh ngaïo khoân taû vaø giöõ im laëng khoâng noùi gì. My Coát hieåu raèng oâng ta ñaõ ñi quaù trôùn, beøn noùi vôùt vaùt:

– Xin loãi coâ, tình yeâu ñaõ laøm cho toâi trôû neân muø quaùng. Tuy nhieân, chính vì tình yeâu cuûa toâi ñoái vôùi coâ laø moät ngöôøi ñeïp nhö theá maø bò phuï baïc, neân toâi phaûi noùi cho coâ bieát heát söï thaät, cho duø vieäc aáy seõ baát lôïi cho baïn toâi. Coâ haõy theà vôùi toâi laø coâ seõ giaáu kyõ vieäc naøy khoâng cho Linh Ñoâng bieát.

– Toâi xin theà baèng danh döï, baèng maùu cuûa toâi.

– Ñöôïc laém. Baây giôø coâ haõy söûa soaïn roài ñi theo toâi.

Trong khi Phi Lòch böôùc qua phoøng beân thay aùo, My Coát laïi lieác maét nhìn soá vaøng. Vaøng nhieàu laém! Nhieàu hôn söï döï ñoaùn cuûa haén ta. Khi haén coøn ñang öôùc löôïng toång soá vaøng roøng ñöïng trong caùi hoäp goã vaø thuaän tay môû luoân caùc hoäc tuû khaùc, haén nhìn thaáy moät xaáp vaên thö vôùi tuoàng chöõ quen thuoäc cuûa nhaø Caùch maïng Maäu Linh. Haén chuïp laáy goùi thö môû ra xem ngay. Vöøa ñoïc qua maáy doøng chöõ ñaàu tieân, ñoâi maét haén ñaõ vuït saùng leân! Haén noùi thaàm moät mình: “Vôùi nhöõng tang chöùng naøy thì naêm chuïc caùi ñaàu nhö Linh Ñoâng cuõng phaûi ruïng!”

Roài haén ta leùn giaáu troïn caû xaáp thö töø aáy vaøo trong tuùi aùo.


Thö Zanoni göûi Kieàm Maâu

“Hôõi ñaïo huynh, quyeàn naêng cuûa toâi ñaõ maát gaàn heát. Ñeå tìm toâng tích Kieàu Dung, toâi chæ coøn söû duïng ñöôïc nhöõng baûn naêng taàm thöôøng cuûa moät keû theá nhaân phaøm tuïc. Nhöng toâi vaãn khoâng heà tuyeät voïng, vaø trong söï doø daãm khoù khaên, toâi vaãn coù linh caûm raèng coù ngaøy chuùng toâi seõ gaëp laïi nhau.

“Taát caû nhöng bí thuaät linh öùng nhaát cuûa khoa huyeàn moân maø toâi ñaõ duøng ñeàu toû ra voâ hieäu vaø khoâng sao giuùp toâi tìm thaáy ñöôïc naøng. Tuy vaäy, hai buoåi sôùm mai vaø chieàu, hôõi ngöôøi hieàn giaû coâ ñôn, baèng caùch xuaát thaàn, toâi coù theå giao caûm taâm linh vôùi ñöùa con cuûa toâi. Toâi khoâng bieát gì veà nôi ôû cuûa noù, nhöõng linh aûnh cuûa toâi khoâng cho thaáy roõ noù ñang ôû ñaâu maø chæ thaáy coù linh hoàn non daïi cuûa noù trong khoâng gian. Vì linh hoàn treû con coøn trong traéng hoàn nhieân, voán khoâng coù söï caùch bieät ranh giôùi quoác gia hay ngoân ngöõ, neân noù vaãn coøn laø coâng daân cuûa taát caû moïi giôùi ngöôøi vaø cuûa moïi theá giôùi. Trong khoâng gian, linh hoàn noù giao caûm ñöôïc vôùi linh hoàn toâi, ñöùa con ñaõ caûm nhaän ñöôïc söï hieän höõu cuûa cha noù!

“Baèng caùch naøo toâi ñaõ theo doõi meï con naøng ñeán taïi Kinh ñoâ AÙnh Saùng? Khi toâi nghe tin ngöôøi ñeä töû cuûa ñaïo huynh ñaõ ñeán Venice. Toâi ñaõ laïc höôùng khoâng nhaän ra ñöôïc ngöôøi ñeä töû sô cô non treû cuûa


ñaïo huynh, khi toâi nghe ngöôøi ta dieãn taû hình daùng cuûa moät nhaân vaät coù caùi veû maët hoác haùc bô phôø ñaõ ñeán tìm Kieàu Dung tröôùc khi naøng boû nhaø ra ñi. Nhöng khi toâi thöû keâu goïi linh hoàn anh ta ñeán vôùi toâi trong côn xuaát thaàn thì anh ta töø choái khoâng chòu nghe lôøi toâi. Khi ñoù toâi môùi keát luaän raèng ñònh meänh cuûa anh ta ñaõ dính chaët vôùi ñònh meänh cuûa Kieàu Dung. Vì theá, toâi môùi theo doõi anh ta ñeán taän choán hieåm nguy naøy!

“Toâi vöøa ñeán ñaây ngaøy hoâm qua, nhöng chöa tìm thaáy con toâi ôû ñaâu. Hôõi Kieàm Maâu! Nhöõng söï tìm kieám cuûa toâi vaãn khoâng coù keát quaû. Toâi ñaõ ñi luïc laïo trong nhöõng phieân xöû ôû caùc Toøa aùn, toâi ñaõ len loûi trong giôùi thaåm phaùn, quan toøa, vaø nhöõng giôùi coâng an, maät vuï, nhöng vaãn khoâng tìm thaáy moät chi tieát naøo coù theå giuùp toâi laàn ra daáu veát cuûa hoï. Toâi bieát raèng naøng ñang ôû ñaây, baûn naêng cuûa toâi xaùc nhaän nhö vaäy. Toâi caûm thaáy hôi thôû con toâi döôøng nhö ñaõ trôû neân noàng aám hôn vaø quen thuoäc hôn...”

Kieàu Dung trong côn hoaïn naïn

Nhöõng nôi tuï taäp daân chuùng trong thaønh phoá vang reàn tieáng hoan hoâ noàng nhieät. Töôùng

Henry chaïy tôùi lui laêng xaêng khaép nôi vaø thì thaàm vôùi binh só trong caùc quaân traïi: “Chuû tòch Robespierre, thaàn töôïng cuûa caùc anh em ñang laâm nguy?”


Robespierre coá gaéng che giaáu söï lo ngaïi cuûa oâng ta trong nhöõng ñieäu boä bình tónh. Baûn danh saùch nhöõng naïn nhaân cuûa oâng ta moãi luùc caøng daøi theâm. Taï Lieân, ñòch thuû ñaùng ngaïi cuûa oâng ta, hoâ haøo nhöõng ñaûng vieân ñoái laäp haõy can ñaûm vaø giöõ vöõng tinh thaàn.

Treân caùc ñöôøng phoá, nhöõng chieác tuø xa ñöa toäi nhaân ra phaùp tröôøng vaãn laên baùnh moät caùch naëng neà chaäm chaïp. Nhöõng cöûa tieäm ñeàu ñoùng chaët, daân chuùng ñaõ chaùn ngaáy muøi maùu tanh ñeán lôïm gioïng.

Trong moät gian phoøng ôû trung taâm thaønh phoá, Kieàu Dung ñang ngoài chôi vôùi con. Ñöùa beù naèm döôùi chaân naøng, ñang ñöa tay ñònh baét laáy moät tia naéng xuyeân qua cöûa soå. AÙnh naéng aáy laøm cho naøng laïi caøng buoàn thaám thía hôn, naøng beøn quay maët sang moät beân vaø thôû daøi naõo nuoät.

Kieàu Dung ñaõ thay ñoåi nhieàu. Naøng coù veû xanh xao heùo haét! Naøng ngoài ñoù nhöng trí oùc vô vaån ñaâu ñaâu. Naøng ñeå hai tay buoâng thoõng, nuï cöôøi töôi taén thöôøng xuaát hieän treân moâi tröôùc kia nay ñaõ bieán maát. Moät söï chaùn naûn toái taêm naëng neà döôøng nhö ñeø naëng leân tuoåi treû hoàn nhieân vaø laøm cho aùnh naéng vui töôi cuûa buoåi ban mai cuõng trôû neân khoù chòu ñoái vôùi naøng.

Cuoäc ñôøi ñoái vôùi naøng döôøng nhö ñaõ maát caû sinh khí. Naøng khoâng caûm giaùc, khoâng nghe thaáy gì caû veà


côn gioâng toá ñang gaàm theùt beân ngoaøi. Chæ khi nhìn thaáy Linh Ñoâng ñeán vôùi naøng moãi ngaøy, maët maøy taùi nhôït, meät moûi vaø aâm thaàm laëng leõ nhö moät caùi boùng ma, naøng môùi hieåu raèng caùi baàu töû khí bao boïc quanh naøng luùc aáy thaät laø naëng neà u aùm ñeán möùc ñoä naøo.

Ñaém chìm trong moät taâm traïng voâ yù thöùc, giöõa moät cuoäc soáng maùy moùc khoâ khan, naøng vaãn thaûn nhieân khoâng heà bieát sôï seät, tuy raèng luùc aáy naøng ví nhö ngöôøi ñang ngoài treân bôø vöïc thaúm, vôùi bao nhieâu nhöõng ñoäc xaø aùc thuù rình raäp trong boùng toái chung quanh.

Caùnh cöûa ñoät nhieân môû, vaø Linh Ñoâng böôùc vaøo vôùi moät veû baên khoaên lo ngaïi hôn ngaøy thöôøng. Kieàu Dung noùi vôùi moät gioïng dòu daøng, voâ tö:

– UÛa! Anh ñoù sao? Anh ñeán tröôùc giôø maø toâi ñònh gaëp anh.

Linh Ñoâng noùi vôùi moät nuï cöôøi mæa mai ñaùng sôï:

– Ai coøn coù theå tính toaùn giôø giaác ñöôïc ôû Paris? Söï coù maët cuûa toâi haù chaúng phaûi laø ñuû laém roài sao? Söï ñieàm nhieân voâ tö cuûa coâ laøm toâi phaùt sôï. Coâ thaûn nhieân khi toâi ñeán cuõng nhö khi toâi ñi, cô hoà nhö moãi goùc ñöôøng khoâng coù che giaáu moät teân giaùn ñieäp, hay moãi ngaøy khoâng coù xaûy ra moät vuï aùm saùt naøo!

– Xin loãi anh, nhöng theá giôùi cuûa toâi laø ôû ñaây, giöõa boán böùc töôøng naøy. Toâi khoâng theå naøo chöùng minh


ñöôïc gì cho nhöõng ñieàu maø anh vöøa keå. ÔÛ ñaây, tröø con toâi ra thì taát caû ñeàu nhö laø coõi cheát, khoâng coù gì soáng ñoäng ñeán noãi khoâng ai maøng ñeå yù ñeán nhöõng vieäc gì xaûy ra ôû beân ngoaøi.

Linh Ñoâng im laëng moät luùc. Anh ta nhìn vaøo khuoân maët vaø thaân hình ngöôøi ñaøn baø haõy coøn töôi treû nhö theá maø ñaõ trôû thaønh moät con ngöôøi chaùn ñôøi, vôùi moät quaû tim nhö saép giaø coãi. Sau cuøng, anh ta noùi vôùi gioïng xuùc ñoäng:

– Hôõi Kieàu Dung, chæ coù ôû ñaây, giöõa nhöõng côn baïo ñoäng daàu soâi löûa boûng naøy maø taø ma môùi khoâng theo doõi toâi. Thaäm chí toâi cuõng queân caû söï cheát vaãn leùn luùt theo saùt toâi vaø aùm aûnh nhö moät caùi boùng. Nhöng coù leõ chuùng ta seõ coøn coù nhöõng ngaøy toát ñeïp hôn. Hôõi Kieàu Dung, toâi baét ñaàu nhaän thaáy moät caùch mô hoà veà phöông caùch maø toâi coù theå chieán thaéng ñöôïc con ma aùm aûnh cuoäc ñôøi toâi. Ñoù laø phaûi thaùch thöùc noù vaø ñöông ñaàu vôùi noù. Toâi coù noùi vôùi coâ raèng trong nhöõng khi toâi soáng cuoäc ñôøi caåu thaû, traùc taùng, thì noù khoâng theo ñuoåi toâi. Nhöng baây giôø toâi ñaõ hieåu lôøi caûnh caùo ruøng rôïn cuûa Kieàm Maâu, raèng con ma chæ ñaùng sôï nhaát khi ta khoâng nhìn thaáy noù. Trong nhöõng luùc taâm hoàn bình tónh, höôùng thöôïng thì noù xuaát hieän. AØ! Toâi ñaõ thaáy noù roài kia kìa, vôùi ñoâi maét nhôït nhaït laïnh luøng cuûa noù. (Traùn anh ta toaùt moà hoâi laïnh). Nhöng toâi khoâng sôøn loøng maø vaãn giöõ vöõng quyeát


taâm: Toâi nhìn thaúng vaøo maët noù... vaø toâi thaáy raèng noù ñaõ töø töø ruùt lui vaøo boùng toái...

Linh Ñoâng ngöøng laïi, ñoâi maét nhìn vaøo khoaûng khoâng gian choùi raïng aùnh saùng maët trôøi; roài vôùi moät tieáng thôû daøi naëng neà naõo nuoät, anh noùi theâm:

– Hôõi Kieàu Dung, toâi ñaõ coù caùch troán ñi. Chuùng ta seõ rôøi khoûi Paris. Chuùng ta seõ soáng vôùi nhau, naâng ñôõ an uûi nhau ôû nöôùc ngoaøi vaø seõ queân ñi dó vaõng.

Kieàu Dung noùi moät caùch bình thaûn: – Khoâng, toâi khoâng coøn ñi ñaâu nöõa cho ñeán khi

ngöôøi ta ñöa toâi ñeán nôi an nghæ cuoái cuøng. Hôõi Linh Ñoâng, ñeâm vöøa qua toâi ñaõ naèm mô thaáy chaøng. Ñaây laø laàn ñaàu tieân toâi mô thaáy chaøng töø ngaøy caùch bieät nhau. Anh ñöøng nhaïo baùng toâi nheù, döôøng nhö chaøng tha loãi cho toâi vaø goïi toâi hai tieáng “Em ôi” thaät ngoït ngaøo! Giaác moäng ñoù ñaõ thaùnh hoùa gian phoøng naøy. Toâi tin raèng chaøng seõ ñeán thaêm toâi tröôùc khi toâi cheát.

– Coâ muoán ôû laïi ñaây sao? Taïi sao chöù? Ñeå boû maát boån phaän laøm meï ö? Neáu coâ gaëp tai naïn ôû ñaây, con coâ seõ ra sao? Noù seõ trôû neân moà coâi, thaät toäi nghieäp! Coâ coù muoán cho noù trôû thaønh ñöùa con moà coâi ôû moät xöù ñaõ baùng boå toân giaùo coâ, ôû moät xöù maø loøng töø aùi cuûa con ngöôøi seõ khoâng coøn nöõa hay chaêng? Phaûi! Coâ haõy khoùc ñi vaø oâm noù vaøo loøng. Nhöng nöôùc maét seõ khoâng ñuû ñeå baûo veä, che chôû hay cöùu maïng noù!


– Toâi xin nghe lôøi anh, toâi seõ cuøng anh leân ñöôøng.

– Coâ haõy saün saøng vaøo luùc chieàu mai. Toâi seõ ñem ñeán cho coâ nhöõng y phuïc hoùa trang caàn thieát.

Keá ñoù, Linh Ñoâng beøn keå sô qua vaøi neùt ñaïi cöông, söï saép ñaët cuoäc haønh trình saép tôùi, loä trình seõ ñi qua vaø nhöõng gì phaûi laøm ôû doïc ñöôøng. Kieàu Dung ngoài nghe tieáng ñöôïc tieáng maát vôùi moät taâm hoàn baát ñònh, khoâng chuùt löu taâm. Anh ta noùi xong beøn sieát chaët hai baøn tay naøng trong tay mình roài kieáu töø böôùc ra.

Söï traû thuø cuûa Phi Lòch

Khi Linh Ñoâng voäi vaøng ñi ra khoûi nhaø, anh khoâng nhìn thaáy coù hai boùng ñen aån nuùp nôi

moät goùc töôøng raøo. Anh nhìn thaáy ñöôïc caùi boùng ma löôùt nheï beân caïnh mình, nhöng laïi khoâng nhìn thaáy nhöõng caëp maét ganh tò, nham hieåm vaø ghen tuoâng ñang rình raäp luùc anh ta böôùc ra khoûi cöûa.

My Coát tieán ñeán gaàn nhaø, Phi Lòch laëng leõ böôùc theo sau. Gaõ hoïa só naøy voán töøng laø moät keû cuøng ñinh ngheøo khoù neân thöøa bieát caùch môû lôøi noùi chuyeän vôùi ngöôøi gaùc coång. Haén ñöa tay ra hieäu cho ngöôøi gaùc coång ñang ngoài trong choøi canh:


– Theá naøy nghóa laø gì, hôõi coâng daân! Anh che giaáu moät keû tình nghi sao?

– Hôõi coâng daân, anh laøm toâi sôï haõi ñaáy! Neáu quaû thaät nhö vaäy, anh haõy noùi teân oâng ta xem!

– Khoâng, khoâng phaûi moät ngöôøi ñaøn oâng, maø laø moät phuï nöõ di truù ngöôøi YÙ ôû taïi ñaây.

– Ñuùng, gian phoøng thöù ba treân laàu, cöûa beân traùi. Nhöng coâ aáy coù gì laø tình nghi? Naøng khoâng theå laø moät ngöôøi nguy hieåm, con beù thaät hieàn quaù!

– Haõy coi chöøng ñoù, hôõi coâng daân! Anh coù daùm baûo ñaûm cho coâ ta khoâng?

– Khoâng, khoâng! Taát nhieân laø khoâng, nhöng maø...

– Coù ai ñeán vieáng coâ ta khoâng?

– Khoâng coù ai caû... aø, tröø ra moät ngöôøi Anh.

– Phaûi roài! Moät ngöôøi Anh, moät teân giaùn ñieäp cuûa William Pitt1 vaø Cobourg!

– Laïy Trôøi! Coù theå nhö vaäy ñöôïc sao?

– UÛa! Naøy coâng daân, anh daùm noùi “laïy trôøi” ö? Vaäy chaéc anh phaûi laø moät ngöôøi trong doøng quí toäc?

– Khoâng phaûi! Ñoù laø moät thoùi quen thoâi, toâi chæ buoät mieäng thoát ra moät caùch voâ tình vaäy thoâi! 1 William Pitt (1759–1806), Thuû töôùng Anh quoác vaøo thôøi ñoù.


– Ngöôøi Anh ñoù coù thöôøng ñeán khoâng? – OÂng ta ñeán ñaây haèng ngaøy. – Haèng ngaøy ö?Phi Lòch khoâng ñeø neùn noåi moät tieáng keâu ngaïc

nhieân. Ngöôøi gaùc coång noùi tieáp: – Coâ aáy khoâng ñi ra ngoaøi bao giôø. Coâ ta chæ lo baän

roän coâng vieäc saên soùc ñöùa con maø thoâi. – Ñöùa con! Moät laàn nöõa Phi Lòch baát giaùc thoát leân vaø laäp töùc

xoâng vaøo cö xaù. My Coát coá gaéng giöõ naøng laïi nhöng voâ hieäu. Naøng böôùc leân laàu theo caùnh cöûa heù môû maø ngöôøi gaùc coång ñaõ chæ luùc naøy. Phi Lòch böôùc nhanh tôùi gian phoøng thöù ba vaø döøng chaân tröôùc ngöôõng cöûa. Khi nhìn thaáy göông maët ñeïp saéc saûo maën maø cuûa Kieàu Dung, naøng maát haún tia hy voïng cuoái cuøng! Naøng khoâng thoát leân ñöôïc moät tieáng naøo nöõa, côn ghen töùc ñaõ noåi leân vaø gaëm nhaám quaû tim naøng!

Luùc aáy Kieàu Dung quay ñaàu nhìn ra cöûa thì thaáy Phi Lòch. Söï xuaát hieän ñoät ngoät cuûa ngöôøi sôn nöõ vôùi veû maët ñaày saùt khí, haèm haèm moät khaùt voïng traû thuø, moät nieàm thuø haän khoâng ñoäi trôøi chung, laøm cho Kieàu Dung baát giaùc thoát leân moät tieáng keâu sôï haõi vaø oâm chaët ñöùa con vaøo loøng.

Coâ sôn nöõ phaùt leân moät tieáng cöôøi ruøng rôïn, chaäm raõi quay löng ñi ra, böôùc xuoáng thang laàu, trôû laïi


choøi canh cuûa ngöôøi gaùc coång vaø keùo tay My Coát ñi ra ngoaøi. Ra tôùi ñöôøng loä, naøng ngöøng laïi ñoät ngoät vaø noùi:

– Anh haõy traû thuø cho toâi, vaø cho toâi bieát phaûi ñeàn ñaùp anh baèng giaù naøo?

– Baèng giaù naøo ö, hôõi coâ baïn gaùi röøng xanh? Caùi giaù ñoù chæ laø coâ cho toâi ñöôïc pheùp yeâu coâ! Coâ seõ cuøng ñi troán vôùi toâi vaøo luùc chieàu mai. Coâ haõy giöõ caùc giaáy thoâng haønh vaø nhöõng baûn loä trình. Coøn hoï, hoï seõ vaøo chôi trong nhaø nguïc tröôùc giôø chuùng ta khôûi haønh. Maùy cheùm seõ giuùp coâ traû thuø!

Phi Lòch noùi vôùi moät gioïng quyeát lieät:

– Vaäy anh cöù laøm ñi. Ñöôïc vaäy toâi môùi yeân loøng.

Hai ngöôøi khoâng noùi vôùi nhau moät lôøi naøo nöõa cho ñeán khi hoï veà tôùi nhaø. Nhöng khi Phi Lòch ngöôùc maét leân nhìn ngoâi nhaø, naøng chôït thaáy nhöõng khung cöûa soå gian phoøng nguû aám cuùng maø söï tin töôûng vaøo tình yeâu cuûa Linh Ñoâng tröôùc kia ñaõ laøm cho noù trôû thaønh moät vöôøn ñòa ñaøng meán yeâu vôùi bao nhieâu kyû nieäm eâm ñeàm. Khi ñoù, con sö töû caùi Haø Ñoâng boãng caûm thaáy meàm loøng. Loøng traéc aån cuûa nöõ giôùi laøm cho naøng dòu daøng trôû laïi vaø queân maát caùi baûn tính man daïi coá höõu cuûa mình. Naøng beøn keùo tay My Coát laïi vaø noùi:

– Khoâng, khoâng phaûi haén! Anh chæ caàn toá giaùc aû


kia thoâi! Noù phaûi cheát, con aû ñoù! Coøn haén thì thoâi, haõy tha cho haén!

My Coát phaùt leân moät tieáng cöôøi quæ quaùi vaø noùi:

– Coâ muoán sao cuõng ñöôïc, nhöng haén vaãn phaûi bò baét giam trong ít laâu. Roài haén seõ ñöôïc bình yeân, vì khoâng coù ai ñöùng ra toá giaùc. Nhöng coøn coâ aû kia, coâ khoâng thaáy toäi nghieäp cho aû hay sao?

Phi Lòch quay laïi nhìn thaúng vaøo maët My Coát. Caùi nhìn u aùm ruøng rôïn aáy cuõng ñuû noùi leân quyeát ñònh cöùng raén cuûa naøng.

Ngoaøi haønh lang Phuû Chuû tòch

Khi Linh Ñoâng veà ñeán nhaø, thaùi ñoä cuûa Phi Lòch vaãn khoâng coù gì thay ñoåi. Khoâng moät lôøi

noùi hay moät caùi nhìn khaùc laï naøo toû ra cho anh thaáy söï thay ñoåi nghieâm troïng ñaõ laøm cho moái tình chung thuûy cuûa naøng töø nay trôû thaønh moät moái haän thuø. Vaû laïi, Linh Ñoâng coøn ñang baän lo toan veà nhöõng keá hoaïch saép tôùi vaø baän roän vôùi nhöõng yù nghó veà caùi ñònh meänh laï luøng cuûa chính mình, neân anh cuõng khoâng ñeå yù ñeán vieäc gì xaûy ra chung quanh.

Linh Ñoâng vaãn voâ tö noùi vôùi Phi Lòch veà nhöõng trieån voïng töông lai ñang chôø ñoùn hoï ôû nöôùc ngoaøi,


moät khi hoï troán ra khoûi nöôùc Phaùp moät caùch an toaøn. Phi Lòch lieàn hoûi:

– Coøn ngöôøi ñeïp maø anh ñònh mang ñi cuøng chuùng ta thì sao? My Coát coù noùi vôùi em laø anh ñaõ boû naøng ôû laïi, vaø ñeå cho moät ngöôøi baïn gaùi cuûa My Coát thay vaøo choã ñoù, coù phaûi vaäy khoâng?

Linh Ñoâng noùi:

– Haén ta ñaõ noùi cho em nghe roài sao? Em coù haøi loøng veà söï thay ñoåi ñoù khoâng?

Phi Lòch nghó thaàm:

– Ñoà phaûn boäi!

Roài naøng ñoät nhieân ñöùng phaét daäy, böôùc ñeán sau löng Linh Ñoâng, laáy tay veùn laïi maùi toùc xoûa xuoáng maét anh, vöøa oâm laáy ñaàu anh vöøa noùi vôùi moät nuï cöôøi nhaït:

– Caùi ñaàu ñeïp theá naøy maø phaûi ñöa vaøo maùy cheùm thì chaúng tieác laém sao!

Noùi xong, naøng quay maët ñi vaø giaû vôø söûa soaïn ñoà haønh trang ñeå leân ñöôøng.

Qua hoâm sau, luùc thöùc giaác Linh Ñoâng khoâng thaáy Phi Lòch nöõa; naøng vaãn coøn vaéng maët khi anh rôøi khoûi nhaø. Anh coøn phaûi ñeán vieáng laõo nghò vieân Cai Da moät laàn cuoái cuøng tröôùc khi leân ñöôøng, ñeå thanh toaùn soá tieàn traø nöôùc veà vieäc lo giaáy thoâng haønh


cho My Coát, vaø cuõng ñeå thaêm doø xem coù vieäc gì baát traéc xaûy ra coù theå laøm hoûng keá hoaïch cuûa anh hay khoâng.

Trong khi ñoù, My Coát cuõng ñang quay cuoàng trong trí nhöõng öôùc mô, moäng töôûng veà töông lai, vaø ñònh buïng seõ söû duïng moät caùch khoân ngoan soá vaøng cuûa ngöôøi baïn maø haén ta saép phaûn boäi. Haén beøn leân ñöôøng ñi ñeán Phuû Chuû tòch cuûa Robespierre. Haén khoâng heà coù yù tha maïng soáng cho Linh Ñoâng ñeå laøm vöøa loøng Phi Lòch. Haén cuõng nghó moät caùch khoân ngoan nhö Ba Reâ raèng “chæ coù nhöõng ngöôøi cheát môùi khoâng coøn trôû laïi”.

Vaø baây giôø, treân ñöôøng ñi ñeán Phuû Chuû tòch, haén ta baét ñaàu nghieàn ngaãm trong trí moät söï ñaûo loän taát caû moïi keá hoaïch ñaõ döï tính töø ngaøy hoâm tröôùc. Khoâng phaûi haén ta do döï trong quyeát ñònh toá caùo Linh Ñoâng, vaø do haønh ñoäng naøy seõ laøm cho Kieàu Dung phaûi bò lieân luïy nhö moät ngöôøi baïn thaân vaø ñoàng loõa. Veà vieäc aáy, haén ñaõ quyeát ñònh roài, vì haén caêm thuø caû hai ngöôøi. Kieàu Dung ñaõ khinh reû vaø khoâng theøm chieáu coá chuùt naøo ñeán haén ta; coøn Linh Ñoâng tuy coù giuùp ñôõ haén, nhöng haén khoâng theå chòu ñöïng noåi caùi yù nghó phaûi chòu ôn cuûa gaõ aáy. Ñieàu ñoù gaàn nhö laø moät söï sæ nhuïc.

Vaäy thì baây giôø haén caàn gì phaûi rôøi khoûi nöôùc Phaùp? Haén coù theå chieám ñoaït soá vaøng cuûa Linh


Ñoâng vaø eùp Phi Lòch phaûi chieàu theo yù muoán cuûa haén. Nhöõng thö töø cuûa Maäu Linh göûi cho Linh Ñoâng maø haén ñaõ laáy troäm ñöôïc, vöøa laø nhöõng tang chöùng ñoäc haïi ñeå kheùp Linh Ñoâng vaøo aùn töû hình, laïi vöøa laø moät dòp ñeå haén laäp coâng lôùn vôùi Robespierre. Nhôø ñoù, haén coù theå laøm cho Robespierre tha thöù veà toäi ñaõ keát giao vôùi laõnh tuï Heùbert tröôùc kia, vaø ñoàng thôøi seõ thaâu duïng haén laøm vaây caùnh trong ñaûng ñeå thöïc thi chính saùch khuûng boá hieän taïi.

Nhöõng trieån voïng veà con ñöôøng coâng danh, söï giaøu sang vaø danh voïng, laïi heù môû tröôùc maét haén ta. Nhöõng laù thö tang chöùng trong tay haén ñaõ ñöôïc göûi ñi ít laâu tröôùc khi Maäu Linh bò haønh quyeát, ñöôïc vieát ra moät caùch taùo baïo vaø voâ tö, laø nhöõng ñaëc tính quen thuoäc cuûa nhaø caùch maïng naøy, moät ñeä töû cuûa Danton. Nhöõng thö aáy coâng khai noùi veà aâm möu choáng laïi Robespierre vaø neâu ñích danh nhöõng ngöôøi chuû möu vaø ñoàng loõa, nhöõng keû maø nhaø ñoäc taøi vaãn cho ngöôøi rình raäp thöôøng xuyeân nhöng chöa coù ñöôïc baèng chöùng cuï theå naøo trong tay ñeå ñaäp tan caû boïn moät caùch hôïp phaùp tröôùc dö luaän quaàn chuùng. Lieäu ai coù theå hieán daâng cho nhaø ñoäc taøi moät moùn quaø quí baùu hôn theá nöõa kia chöù?

Vôùi nhöõng yù nghó ñoù lôûn vôûn trong oùc, teân phaûn boäi ñaõ böôùc ñeán tröôùc cöûa Phuû Chuû tòch. Taïi ñoù coù moät nhoùm chöøng möôi teân quaân caän veä cao lôùn löïc


löôõng, ngaøy ñeâm canh phoøng vaø giöõ gìn an ninh cho Chuû tòch Robespierre.

Beân ngoaøi laø moät ñaùm ñoâng daân chuùng, phaàn lôùn goàm nhöõng ngöôøi coù vieäc caàn gaëp Chuû tòch ñeå xin xoû ñaëc aân hoaëc khieáu naïi, keâu oan veà moät vieäc gì ñoù. Cuõng coù vaøi keû voâ tích söï ñöùng xem ñeå gieát thôøi giôø. Thình lình, ñaùm ñoâng reõ sang hai beân ñeå nhöôøng choã cho moät ngöôøi maûnh khaûnh, vôùi moät khuoân maët coù veû dòu daøng vaø moät nuï cöôøi khaû aùi treân moâi, aên maëc giaûn dò nhöng saïch seõ vaø coù moät caùi nhìn khieâm toán, e deø.

Ngöôøi aáy töø ngoaøi ñi vaøo vôùi nhöõng böôùc chaân aâm thaàm laëng leõ nhö moät caùi boùng, nhöng döôøng nhö coù moät söùc maïnh bí maät laøm cho ñaùm quaân caän veä löïc löôõng vôùi nhöõng thôùt löng naëng neà nhö nhöõng taám phaûn phaûi hoái haû veït ra ñeå traùnh ñöôøng vaø ñeø daãm leân nhau moät caùch hoãn loaïn.

Ñi gaàn ñeán tröôùc cöûa, ngöôøi aáy lieác nhìn My Coát vaø ngöôøi caän veä ñöùng caïnh ñoù vôùi moät caùi nhìn thoaùng qua nhanh nhö chôùp, khoâng noùi moät lôøi hay hoûi moät caâu naøo. Ngöôøi caän veä cuõng ñöùng thaúng ngöôøi ñeå nhöôøng loái ñi cho anh ta.

Theá laø ngöôøi khaùnh laï cöù ñi thaúng leân laàu ñeå vaøo vaên phoøng Chuû tòch.


Vaøo hang soùi

Chuû tòch Robespierre ñang ngaû löng nghæ treân chieác gheá baønh, göông maët taùi ngaét coù veû moûi

meät vaø ñoâi maù loõm saâu hôn luùc bình thöôøng.

Thaät vaäy, oâng ta gioáng nhö moät ngöôøi maø cuoäc ñôøi saép söûa xuoáng doác vaø ñaõ ñaët saün moät chaân vaøo naám moà daønh cho mình. Caùch ñoù moät quaõng, Baù Vaên vaø Couthon ngoài chung nhau ôû moät baøn khaùc, loay hoay vieát laùch vaø thænh thoaûng laïi ngöng vieát ñeå hoäi yù nhau baèng nhöõng gioïng noùi thì thaàm.

Thình lình, teân caän veä tuùc tröïc beân ngoaøi boãng môû cöûa phoøng böôùc vaøo vaø ñeán gaàn Robespierre roài keà tai noùi nhoû: “Goâ Ranh ñeán.”

Nghe baùo, Chuû tòch Robespierre lieàn ñöùng ngay daäy. Döôøng nhö caùi teân aáy coù söùc maïnh chuyeàn vaøo ngöôøi oâng ta moät luoàng sinh khí môùi. Ngay sau ñoù, con ngöôøi maûnh khaûnh vaø coù veû khieâm toán vöøa reõ ñaùm ñoâng töø beân ngoaøi luùc naõy ñaõ böôùc vaøo phoøng vaø nghieâng mình chaøo raát saâu tröôùc maët nhaø ñoäc taøi.

Thaät vaäy, Robespierre ñang vui möøng ñoùn tieáp moät trong nhöõng coäng söï vieân ñaéc löïc nhaát cuûa oâng ta, moät ngöôøi maø oâng ta coù theå tin caäy hôn caû caùc nhoùm ñaûng vieân Jacobin hay duõng khí hieân ngang cuûa nhöõng ñaïo binh giaûi phoùng. Ñoù laø Goâ Ranh, tay


truøm maät vuï cuûa UÛy ban Caùch maïng, moät ngöôøi coù caëp maét doø xeùt thaáu suoát ñeán moïi nôi vaø luoân mang ñeán cho nhaø ñoäc taøi nhöõng tin töùc soát deûo, chính xaùc, khoâng nhöõng veà haønh ñoäng maø coøn caû veà nhöõng tö töôûng ñang manh nha cuûa moïi ngöôøi.

– Theá naøo, hôõi coâng daân, coù tin gì theâm veà Taï Lieân khoâng?

– Saùng nay, oâng ta ñaõ ra ñi thaät sôùm, vaøo luùc taùm giôø hai phuùt.

– A! Sôùm nhö vaäy aø! Höøm! – OÂng ta ñi theo ñöôøng Töù Töï, ñöôøng Nhaø Thôø,

ñöôøng Thoáng Nhaát, ñöôøng Baõi Saäy, roài ñöôøng Maùc Tin; nhöng khoâng coù gì laï, tröø ra...

– Tröø ra chuyeän gì? – OÂng ta döøng laïi tröôùc moät quaùn saùch vaø traû giaù

mua vaøi quyeån. – Mua saùch? A! Thaèng bòp laùo! Noù ñang aâm möu gì

ñaây maø muoán ñoäi loát moät teân trí thöùc kia chöù? Ñöôïc laém, noùi tieáp ñi.

– Sau ñoù, oâng ta ñeán ñöôøng Moâng Maïc thì coù moät ngöôøi laï maët khoaùc aùo tôi maøu xanh böôùc ñeán caïnh oâng ta. Hai ngöôøi cuøng ñi vôùi nhau khoaûng vaøi phuùt thì gaëp Löõ Giang cuøng nhaäp boïn.

– Löõ Giang aø? Naøy Baù Vaên, haõy laïi ñaây. Anh coù nghe gì chöa? Löõ Giang...


– Khi ñoù toâi beøn naáp vaøo moät tieäm traùi caây vaø cho tieàn hai ñöùa beù gaùi ñeå chuùng giaû vôø ñaùnh banh ôû gaàn beân hoï ñeå nghe xem hoï noùi vôùi nhau nhöõng gì. Hai ñöùa beù gaùi aáy nghe Löõ Giang noùi: “Hình nhö quyeàn uy cuûa oâng ta ñaõ giaûm suùt.” Vaø Taï Lieân ñaùp: “Ñuùng, vaø caû söùc khoûe cuûa oâng ta cuõng vaäy. Toâi cho raèng oâng ta chæ soáng theâm nhieàu laém laø ba thaùng nöõa.” Hôõi ñoàng chí Chuû tòch! Toâi khoâng bieát coù phaûi laø hoï noùi veà anh hay khoâng?

Robespierre ñaùp laïi baèng moät nuï cöôøi laïnh nhö baêng, nhöng ngay sau ñoù loä roõ veû maët lo laéng baên khoaên. Roài oâng ta thaàm nhuû moät mình: “ Khoâng, ta haõy coøn raát treû, cuõng khoâng traùc taùng hay aên chôi voâ ñoä. Khoâng, dó nhieân laø söùc khoûe cuûa ta coøn raát toát.” Vaø oâng ta nhanh choùng xua tan ngay noãi lo laéng trong loøng, gaèn gioïng hoûi tieáp:

– Coøn tin gì nöõa khoâng?

– Coù! Ngöôøi yeâu cuûa Taï Lieân laø Theresa de Fontenal hieän ñang bò giam vaãn tieáp tuïc trao ñoåi thö töø vôùi oâng ta. Naøng thuùc giuïc oâng ta haõy tìm caùch gieát ñoàng chí ñeå cöùu naøng. Ñieàu naøy boïn nhaân vieân cuûa toâi ñaõ nghe roõ. Chính teân ngöôøi nhaø cuûa oâng ta laøm ngöôøi lieân laïc ñeå thoâng tin vôùi Theresa.

– Vaäy sao? Teân gia boäc ñoù, anh phaûi chaën baét noù ôû giöõa ñöôøng cho toâi. Thôøi ñaïi Khuûng boá coøn chöa


chaám döùt, neáu baét ñöôïc thö töø gì trong ngöôøi noù ñeå laøm tang chöùng roõ raøng, toâi seõ truïc xuaát Taï Lieân ra khoûi Quoác hoäi ngay.

Robespierre ñöùng daäy. Sau khi vöøa ñi baùch boä vöøa suy nghó moät luùc trong gian phoøng, oâng ta môû cöûa goïi moät ngöôøi caän veä vaøo roài ra lònh haõy theo doõi vaø chaën baét ngay teân gia nhaân cuûa Taï Lieân.

Keá ñoù, Robespierre laïi buoâng ngöôøi xuoáng chieác gheá baønh. Khi ngöôøi caän veä ñaõ ñi ra, Goâ Ranh hoûi thaáp gioïng:

– Coù phaûi ngöôøi naøy teân Ari khoâng?

– Phaûi! Noù laø moät ñöùa trung tín. Giaù nhö noù bieát giöõ veä sinh vaø bôùt chöûi theà ñoâi chuùt thì hay quaù!

– Phaûi chaêng ñoàng chí ñaõ ra lònh chaët ñaàu anh noù?

– Phaûi, nhöng chính Ari ñaõ toá giaùc anh ruoät noù!

– Duø vaäy, ñoái vôùi anh thì lieäu noù coù thaät ñaùng tin caäy khoâng?

– ÖØ nhæ! Anh noùi ñuùng!

Keá ñoù, Robespierre ruùt ra moät quyeån soå tay trong tuùi aùo, vieát vaøo ñoù vaøi doøng chöõ, roài ñaët laïi choã cuõ vaø noùi:

– Coøn gì nöõa veà Taï Lieân?


– Heát roài. Löõ Giang vaø ngöôøi laï maët cuøng ñi ñeán coâng vieân roài chia tay. Toâi thaáy Taï Lieân trôû veà nhaø. Nhöng toâi coøn coù tin khaùc nöõa. Anh coù daën toâi truy tìm taùc giaû cuûa nhöõng böùc thö naëc danh...

– AØ! Anh tìm ñöôïc chöa? Haõy noùi ñi.– Thöa ñoàng chí Chuû tòch, toâi ñaõ tìm ra ñöôïc moät

ngöôøi. Ñoàng chí haún bieát raèng trong soá nhöõng keû baát maõn nhaát coù moät ngöôøi teân My Coát?

Robespierre tra tìm hoà sô trong moät quyeån soå ñoùng bìa da maøu ñoû roài noùi:

– AØ, aø... Haõy ñôïi moät chuùt... My Coát! Ñaây roài. Trong naøy ghi roõ: “Voâ thaàn, baïn thaân cuûa Heùbert.” AØ, aø... coøn nöõa... “Chaùnh aùn Duy Maät bieát roõ lyù lòch vaø toäi aùc cuûa teân naøy.” Ñöôïc roài, coøn gì nöõa?

– Teân My Coát naøy bò tình nghi ñaõ vieát vaø raûi truyeàn ñôn choáng ñoàng chí Chuû tòch vaø UÛy ban Caùch maïng. Ñeâm qua, khi noù vaéng nhaø, ngöôøi gaùc coång cö xaù ñaõ ñeå toâi vaøo nhaø noù, ôû ñöôøng Boâ–rô–pe. Toâi tìm caùch môû ñöôïc khoùa phoøng ñeå vaøo vaø môû tuû cuûa noù. Toâi tìm thaáy moät böùc bieám hoïa veõ ñoàng chí bò ñuùt ñaàu voâ maùy cheùm vôùi doøng chöõ naøy ôû döôùi: “Hôõi teân ñao phuû cuûa daân toäc, mi haõy ñoïc baûn aùn cuûa mi!” Toâi so saùnh haøng chöõ ñoù vôùi tuoàng chöõ trong caùc böùc thö naëc danh maø anh ñaõ ñöa cho toâi, thì thaáy taát caû ñeàu gioáng nhau. Anh xem ñaây, toâi coù caét doøng chöõ ñoù veà ñaây roài!


Robespierre caàm laáy xem qua vaø mæm cöôøi. Roài döôøng nhö ñaõ ñöôïc thoûa maõn, oâng ta laïi ngaõ ngöûa ngöôøi treân löng gheá baønh vaø noùi:

– Toát laém! Toâi töôûng raèng ñoù laø moät keû thuø naøo nguy hieåm hôn! Thaèng naøy phaûi bò baét giöõ vaø keát aùn töû hình!

– Noù ñang ñôïi saün beân döôùi. Toâi coù nhìn thaáy noù khi toâi böôùc leân laàu.

– Vaäy sao? Haõy goïi noù leân. AØ khoâng, ñôïi moät chuùt. Goâ Ranh, anh haõy taïm laùnh maët sang phoøng beân, chôø ñeán khi naøo toâi goïi laïi anh. Baù Vaên, anh haõy cho ngöôøi luïc soaùt teân My Coát tröôùc khi ñöa noù vaøo ñaây.

Baù Vaên böôùc ra cöûa; trong khi ñoù Robespierre cuùi ñaàu xuoáng tröôùc ngöïc, coù veû nhö chìm ñaém trong moät côn suy tö thaâm traàm.

Sau moät luùc, caùnh cöûa thình lình môû ra. Baù Vaên böôùc vaøo vaø noùi nhoû vôùi nhaø ñoäc taøi:

– Xong roài! Ñoàng chí coù theå gaëp noù.

Robespierre ra lònh cho ngöôøi caän veä ñöa My Coát vaøo. Gaõ hoïa só böôùc vaøo vôùi moät veû maët bình tónh vaø ñöùng thaúng ngöôøi tröôùc maët vò Chuû tòch.

Robespierre hoûi:

– Hôõi coâng daân, anh muoán noùi chuyeän vôùi toâi? Toâi bieát coâng lao vaø loøng aùi quoác cuûa anh ñaõ töø laâu roài.


Phaûi chaêng anh muoán xin toâi moät chöùc vuï, hay anh coù ñieàu gì muoán trình baøy, anh cöù noùi.

– Thöa ñoàng chí Chuû tòch, toâi ñeán ñaây khoâng phaûi ñeå caàu xin moät aân hueä, maø laø ñeå laøm moät vieäc phuïng söï quoác gia. Toâi hieän coù trong tay nhöõng baèng chöùng veà moät aâm möu laät ñoå chính quyeàn maø nhöõng keû chuû möu vaãn coøn soáng ung dung ngoaøi voøng phaùp luaät.

Noùi xong, haén ta ñaët moät xaáp thö leân baøn. Robespierre caàm laáy, lieác nhanh qua moät löôït vaø laåm baåm:

– AØ, aø... Toát quaù, ñaây laø taát caû nhöõng gì ta ñang caàn. Xem naøo, Ba Reâ ö? Löõ Giang ö? Ta ñaõ naém ñöôïc boïn maøy roài. Hoùa ra Maäu Linh cuõng chæ laø naïn nhaân bò chuùng löøa bòp. Caùm ôn anh, coâng daân My Coát! Toâi thaáy raèng nhöõng thö töø naøy göûi cho moät ngöôøi Anh. Coù ngöôøi Phaùp naøo maø khoâng ñeà phoøng boïn choù saên Anh quoác hoùa trang laøm cöøu non? Nöôùc Phaùp khoâng coøn caàn ñeán nhöõng coâng daân theá giôùi nöõa. Troø heà ñoù ñaõ chaám döùt cuøng vôùi teân Côø Luùt! AØ, xin loãi anh, hôõi coâng daân My Coát, nhöng hình nhö Côø Luùt vaø Heùbert ñeàu laø baïn thaân cuûa anh?

My Coát ñaùp baèng moät gioïng döôøng nhö ñeå töï baøo chöõa:

– Thöa ñoàng chí Chuû tòch, taát caû moïi ngöôøi ñeàu coù theå laàm laãn. Toâi khoâng coøn chôi thaân vôùi hoï nöõa


keå töø ngaøy maø ñoàng chí Chuû tòch coâng khai tuyeân boá choáng laïi hoï, vì toâi saün saøng töø boû nhöõng caûm tình rieâng tö cuûa toâi vì neàn coâng lyù vaø chính nghóa caùch maïng.

– Ñuùng vaäy, toâi luoân naém vöõng coâng lyù. Ñoù chính laø caùi ñöùc tính maø toâi haèng coù! Anh coù theå tin chaéc raèng söï coâng baèng cuûa toâi seõ khoâng coøn nhaém maét laøm ngô ñoái vôùi nhöõng coâng lao cuûa anh, hôõi coâng daân My Coát. Anh bieát teân Linh Ñoâng naøy khoâng?

– Toâi bieát oâng ta khaù roõ, vaø tröôùc ñaây coøn chôi thaân nöõa. OÂng ta laø baïn toâi tröôùc kia, nhöng toâi saün loøng toá caùo caû anh ruoät toâi neáu nhö ñoù laø moät keû ñoái laäp. Toâi cuõng khoâng hoå theïn maø nhìn nhaän raèng toâi coù chòu ôn oâng ta ít nhieàu.

– AØ, aø... Vaø phaûi chaêng anh chuû tröông moät caùch can ñaûm vaø thaønh thaät raèng khi coù keû naøo haêm doïa ñeán tính maïng toâi thì taát caû nhöõng caûm tình caù nhaân cuûa anh ñeàu phaûi ñöôïc deïp boû?

– Vaâng, taát caû!

– Anh laø moät coâng daân göông maãu, My Coát. Anh haõy vieát cho toâi ñòa chæ cuûa teân Linh Ñoâng naøy nheù.

My Coát cuùi xuoáng baøn vieát. Thình lình, khi tay vöøa caàm laáy caùn buùt, moät tö töôûng vuït thoaùng qua trong ñaàu laøm haén khöïng laïi, loä veû boái roái vaø löôõng löï voâ cuøng.


– Anh haõy vieát ñi, My Coát!

Gaõ hoïa só baát löông buoäc loøng phaûi tuaân leänh moät caùch mieãn cöôõng.

– Teân Linh Ñoâng naøy coù coøn giao thieäp vôùi ai nöõa khoâng?

My Coát ñaùp:

– Chính toâi ñang muoán noùi vôùi ñoàng chí Chuû tòch veà ñieåm ñoù. Moãi ngaøy oâng ta ñeàu ñeán vieáng moät ngöôøi ñaøn baø, moät phuï nöõ ngoaïi quoác bieát roõ taát caû nhöõng bí maät cuûa oâng ta. Ngöôøi ñaøn baø aáy giaû vôø ngheøo tuùng vaø chæ lo vieäc nuoâi con. Nhöng baø ta laø vôï cuûa moät ngöôøi YÙ raát giaøu vaø ñaõ töøng söû duïng nhöõng khoaûn tieàn khoång loà ñeå mua chuoäc nhöõng coâng daân Phaùp. Baø ta caàn phaûi bò baét giöõ.

– Vaäy thì anh haõy vieát teân baø aáy.

– Nhöng phaûi laøm gaáp môùi ñöôïc, vì toâi bieát raèng caû hai ñeàu ñònh rôøi khoûi Paris noäi trong ñeâm nay.

– Anh yeân taâm ñi, My Coát! Chính phuû ta haønh ñoäng raát mau leï.

Robespierre caàm laáy tôø giaáy maø My Coát vöøa vieát xong, vaø noùi vôùi moät nuï cöôøi:

– Coù phaûi luùc naøo anh cuõng vieát gioáng nhö theá naøy khoâng, coâng daân My Coát? Toâi thaáy döôøng nhö anh ñaõ thay ñoåi tuoàng chöõ khaùc?


– Toâi khoâng muoán cho hoï bieát raèng chính toâi ñaõ toá caùo hoï, thöa ñoàng chí Chuû tòch!

– Toát laém! Toát laém! Coâng lao cuûa anh seõ ñöôïc töôûng thöôûng xöùng ñaùng, anh haõy troâng caäy nôi toâi. Chaøo ñoaøn keát!

Robespierre vöøa noùi xong vöøa nhoåm daäy nöûa ngöôøi; My Coát cuõng cuùi chaøo vaø lui ra. Nhaø ñoäc taøi rung caùi chuoâng nhoû. Ngöôøi caän veä tuùc tröïc beân ngoaøi böôùc vaøo chôø lònh.

– Anh haõy theo doõi ngöôøi naøy. OÂng ta teân laø My Coát. Khi oâng ta vöøa ra khoûi cöûa, haõy baét giöõ oâng ta ngay vaø giam vaøo khaùm lôùn. AØ, ñôïi moät chuùt... Ñaây laø lònh toáng giam. Coâng toá vieän seõ ñöôïc chæ thò buoäc toäi sau!

Ngöôøi caän veä böôùc ra. Robespierre khoâng coù veû gì laø meät moûi bô phôø nhö luùc ñaàu. OÂng ta choàm daäy vaø ñöùng daïng hai chaân ngay giöõa phoøng, hai tay khoanh tröôùc ngöïc, neùt maët caêng thaúng vaø keâu to:

– Goâ Ranh ñaâu?

Tay truøm maät vuï laïi xuaát hieän.

– Anh haõy caàm laáy nhöõng ñòa chæ naøy. Trong voøng moät giôø phaûi baét giam teân ngöôøi Anh vaø ngöôøi ñaøn baø naøy. Nhöõng lôøi khai cuûa hoï coù theå seõ giuùp toâi baét giöõ nhöõng keû thuø quan troïng hôn. Hoï seõ nhaän aùn töû


hình vaø leân maùy cheùm cuøng vôùi nhöõng toäi nhaân khaùc vaøo ngaøy moàng möôøi, töùc laø coøn ba ngaøy nöõa. Vaø ñaây (oâng ta hoái haû vieát vaøi doøng treân moät tôø giaáy), ñaây laø lònh toáng giam.

Sau khi Goâ Ranh ñaõ ñi ra cöûa, Robespierre noùi:

– Vaø baây giôø, naøy Baù Vaên vaø Couthon, chuùng ta khoâng theå trì hoaõn vôùi Taï Lieân vaø ñoàng boïn ñöôïc nöõa. Toâi vöøa ñöôïc baùo caùo laø toaøn theå nghò vieân seõ khoâng tham döï ngaøy ñaïi leã moàng möôøi thaùng naøy. Chuùng ta phaûi döïa vaøo phaùp luaät maø thoâi. Toâi seõ saép ñaët yù töù cho coù traät töï, vaø chuaån bò baøi dieãn vaên cuûa toâi. Ngaøy mai, toâi seõ trôû laïi döï hoïp taïi Quoác hoäi. Ngaøy mai, Saint-Just1 seõ khaûi hoaøn vôùi nhöõng ñaïo quaân thaéng traän vaø nhaäp cuoäc vôùi chuùng ta. Ngaøy mai, treân dieãn ñaøn toâi seõ ñaû kích nhöõng keû thuø bí maät cuûa nöôùc Phaùp! Ngaøy mai, tröôùc quoác daân, toâi seõ ñoøi thuû caáp cuûa nhöõng keû phaûn boäi!

1 Töùc Louis Antoine Leùon de Saint-Just (1767–1794), laõnh tuï quaân söï quan troïng, caùnh tay ñaéc löïc cuûa Robespierre trong suoát Thôøi ñaïi Khuûng boá (Reign of Terror), bò xöû töû cuøng luùc vôùi Robespierre.

437

CHÖÔNG MÖÔØI MOÄT

ÑIEÀU BÍ AÅN CUOÁI CUØNG

Linh Ñoâng thoaùt côn aùm aûnh – Quaàn chuùng soâi ñoäng – Söï thaát baïi cuûa Robespierre – Söï hy sinh

cuûa Zanoni – Thieân thaàn Adonai xuaát hieän – Trong nhaø nguïc – Ñöùa treû moà coâi – Ñieàu bí aån cuoái cuøng

Linh Ñoâng thoaùt côn aùm aûnh

Sau cuoäc gaëp laàn choùt vôùi Cai Da ñeå thaûo luaän nhöõng chi tieát cuoái cuøng veà vieäc ñaøo thoaùt,

Linh Ñoâng caûm thaáy yeân loøng vaø trôû veà nhaø. Giöõa nhöõng yù nghó laïc quan veà trieån voïng toát ñeïp cuûa moät cuoäc soáng an toaøn ôû nöôùc ngoaøi, thình lình anh nghe moät gioïng noùi ruøng rôïn quen thuoäc nhö roùt töøng tieáng vaøo tai anh:

– Sao? Mi muoán thaùch thöùc ta vaø muoán thoaùt khoûi tay ta ö? Mi muoán laøm laïi cuoäc ñôøi toát laønh vaø haïnh phuùc ö? Voâ ích, vì ñaõ quaù treã! Khoâng! Khoâng chæ coù ta theo doõi mi ñaâu, maø nhöõng veát chaân ngöôøi, cuõng ruøng rôïn khoâng keùm, nay ñaõ rình raäp theo saùt beân caïnh mi. Coøn ta, khi mi gaëp laïi ta thì ñaõ laø ôû trong nguïc toái vaøo luùc nöûa ñeâm, tröôùc khi ñònh meänh cuûa mi keát thuùc. Kìa, mi haõy nhìn xem!


Linh Ñoâng quay ñaàu nhìn laïi thì thaáy sau löng coù moät ngöôøi laï maët, daùng ñieäu khaû nghi. Anh ñaõ nhìn thaáy ngöôøi naøy tröôùc ñaây treân ñöôøng, nhöng khoâng ñeå yù. Ngöôøi aáy döôøng nhö ñaõ nuùp saün ñaâu ñaây vaø baùm theo anh beùn goùt ngay khi anh vöøa töø nhaø laõo Cai Da ñi ra.

Linh Ñoâng bieát ngay laø mình ñang bò rình raäp, theo doõi. Tuy laø ngöôøi gan goùc, nhöng anh cuõng khoâng khoûi caûm thaáy choät daï. Anh bieát quaù roõ tình hình ôû Paris luùc aáy ñeå nhaän thöùc ñöôïc moái nguy cô maø anh ñang gaëp phaûi. Moät vieãn aûnh ruøng rôïn phoâ baøy tröôùc maét anh: theo doõi, baét giöõ, ñöa ra xöû aùn vaø leân maùy cheùm. Ñoù laø caùch thöùc laøm vieäc thoâng thöôøng vaø mau leï cuûa caùi goïi laø “luaät phaùp” döôùi cheá ñoä ñöông thôøi.

Tim Linh Ñoâng ñaäp maïnh, hôi thôû doàn daäp. Anh coá tìm caùch laãn traùnh caùi boùng ñen ñang baùm theo anh treân quaõng ñöôøng vaéng.

Moät luùc sau ñoù, Linh Ñoâng ñi vaøo moät con ñöôøng nhoû khuùc khuyûu vaø loït vaøo moät khu ñaày nhöõng ngoõ ngaùch chaèng chòt. Anh nhìn laïi phía sau thì khoâng coøn thaáy ngöôøi theo doõi anh ñaâu nöõa. Theo moät con ñöôøng taét, anh ñi raûo böôùc vaø nhaém höôùng trôû veà nhaø. Khi anh vöøa ra tôùi moät con ñöôøng lôùn thì boãng coù moät ngöôøi ñi ñöôøng ñaàu ñoäi noùn suïp xuoáng taän maét vaø khoaùc aùo tôi che kín coå böôùc laïi gaàn, noùi nhoû vaøo tai anh:


– Linh Ñoâng! Anh ñang bò theo doõi! Haõy ñi theo toâi!

Ngöôøi aáy noùi xong beøn tieáp tuïc ñi tröôùc maët Linh Ñoâng ñeå daãn ñöôøng. Keá ñoù, anh thaáy ngöôøi aáy ñi taït ngang qua leà ñöôøng vaø reõ nhanh vaøo moät ngoâi nhaø cöûa ñaõ môû saün ôû ngay beân ñöôøng. Anh khoâng sao nhìn thaáy roõ maët ngöôøi aáy, vì caùi aùo tôi roäng ñöôïc keùo leân phuû kín ñeán taän mang tai. Ngöôøi aáy döøng trong cöûa vaø ra daáu cho Linh Ñoâng böôùc vaøo.

Linh Ñoâng roùn reùn böôùc vaøo cöûa vaø caùnh cöûa lieàn kheùp laïi. Anh nín thôû, nhöng vaãn khoâng hoûi moät caâu naøo, anh laëng leõ ñi theo ngöôøi kia böôùc leân moät caàu thang roäng raõi vaø ñi xuyeân qua nhöõng gian phoøng troáng trôn.

Sau cuøng, khi hai ngöôøi ñaõ vaøo moät gian phoøng nhoû, ngöôøi laï maët beøn boû muõ vaø aùo tôi ra, thì Linh Ñoâng laáy laøm ngaïc nhieân voâ cuøng khi nhaän ra ñoù chính laø... Zanoni.

Zanoni môøi Linh Ñoâng ngoài xuoáng gheá vaø noùi:

– ÔÛ ñaây anh ñöôïc an toaøn. Anh thaät may maén khi ñöôïc toâi tìm thaáy ôû ñaây.


– Rieâng toâi, coù luùc toâi ñaõ nghó raèng toát hôn chuùng ta khoâng neân gaëp laïi nhau! Tuy vaäy, baây giôø toâi cuõng


thaáy vui khi ñöôïc gaëp laïi moät nhaân vaät kyø bí nhö anh, cho duø anh ñaõ töøng mang ñeán cho toâi taát caû nhöõng noãi ñau khoå trong ñôøi naøy! Giôø ñaây, toâi mong oâng seõ noùi thaät cho toâi bieát veà nhöõng ñieàu bí aån laï luøng cuûa ñôøi oâng, hoaëc ít nhaát cuõng laø cuûa cuoäc ñôøi toâi!

Zanoni noùi vôùi gioïng thöông haïi:

– Anh ñaõ ñau khoå ö? Hôõi ngöôøi ñeä töû sô cô ñaùng toäi nghieäp? Phaûi, toâi cuõng ñaõ thaáy ñöôïc ñieàu ñoù treân khuoân maët anh. Nhöng taïi sao anh laïi qui traùch nhieäm cho toâi? Toâi haù chaúng ñaõ caûnh giaùc anh töø tröôùc veà söï ngaãu höùng nhaát thôøi cuûa anh ñoù sao? Toâi haù chaúng ñaõ cho anh bieát tröôùc raèng cuoäc thöû thaùch seõ raát khuûng khieáp vaø tai haïi hay sao? Thaäm chí, hôõi Linh Ñoâng, toâi haù ñaõ khoâng saün loøng hieán cho anh tình yeâu cuûa ngöôøi con gaùi aáy hay sao? Cho duø ñoù laø moät tình yeâu maõnh lieät ñuû ñeå laøm toâi ñöôïc sung söôùng khi naøng thuoäc veà toâi. Phaûi chaêng anh ñaõ taùo baïo vaø quyeát taâm töï choïn laáy con ñöôøng khoù khaên ñeå ñöông ñaàu vôùi cuoäc thöû thaùch ñoù? Chính do yù muoán cuûa anh maø anh ñaõ toân Kieàm Maâu laøm thaày vaø choïn con ñöôøng huyeàn moân laøm muïc ñính cuûa cuoäc ñôøi.

– Nhöng vì ai maø toâi naûy sinh nhöõng yù muoán maõnh lieät khoâng cöôõng laïi ñöôïc nhö theá, ñeå roài löïa choïn khoa phaùp moân laï luøng vaø tai haïi ñoù? Toâi khoâng heà bieát gì veà nhöõng vieäc aáy tröôùc khi gaëp oâng, vaø chính oâng ñaõ loâi cuoán toâi vaøo baàu khoâng khí meâ hoaëc


ñoù. Giôø thì oâng coù chòu thöøa nhaän raèng oâng laø moät keû bòp bôïm hay chaêng? Hoaëc oâng coù daùm noùi cho toâi bieát raèng oâng ñaõ töï baùn mình cho ma quyû? OÂng coù daùm thuù nhaän raèng oâng chaúng qua chæ laø moät tay phuø thuûy lôïi haïi, duøng taø thuaät ñeå sai khieán taø ma aùm aûnh toâi ngaøy ñeâm?

Zanoni noùi:

– Toâi laø ai cuõng ñaâu coù gì quan troïng? Ñieàu quan troïng laø, haõy bieát raèng toâi coù theå giuùp anh thoaùt khoûi söï aùm aûnh ma quaùi vaø ñöa anh trôû veà cuoäc soáng bình thöôøng. Ñeå ñaït ñöôïc muïc ñích aáy, anh neân bieát raèng toâi khoâng phaûi laø phuø thuûy hay keû thuø cuûa anh. Toâi khoâng coù khaû naêng ban cho anh nhöõng gì khoâng phuø hôïp vôùi anh. Toâi cuõng khoâng theå hoaøn taát nôi anh nhöõng gì maø Kieàm Maâu ñaõ khoâng laøm ñöôïc. Nhöng toâi coù theå mang laïi cho anh moät ñieàu quí baùu. Ñoù laø giuùp anh ñöôïc soáng an oån vôùi theá gian, trôû veà vôùi cuoäc soáng bình thöôøng nhö moïi ngöôøi, vaø coù ñöôïc söï bình an trong noäi taâm.

– OÂng coù chaéc chaén nhö vaäy khoâng?

– Toâi theà laø nhö vaäy, nhaân danh maïng soáng cuûa vôï con toâi!

Linh Ñoâng nhìn Zanoni vôùi söï tin töôûng trong loøng. Roài anh thì thaàm cho Zanoni bieát ñòa chæ cuûa Kieàu Dung. Cho ñeán luùc ñoù anh vaãn hoaøn toaøn chöa


bieát raèng nhöõng cuoäc vieáng thaêm cuûa anh ñaõ mang ñeán tai hoïa cho naøng.

Zanoni noùi vôùi moät nieàm höùng khôûi trong loøng:

– Caàu mong moïi phöôùc laønh seõ ñeán vôùi anh. Anh bieát khoâng, ôû ngöôõng cöûa trung gian vôùi caùc caûnh giôùi voâ hình luoân coù nhöõng taø ma, aùc quæ lôûn vôûn chöïc haïi ngöôøi? Anh ñaõ daùm phieâu löu vaøo vuøng caám ñòa aáy, vaø nhöõng hình aûnh ma quyû kia ñaõ xuaát hieän tröôùc maét anh, chuùng seõ tieáp tuïc aùm aûnh anh maõi cho ñeán khi naøo anh coù theå ñaït ñöôïc taâm thöùc trong saùng nhö caùc ñaáng thieân thaàn, hoaëc quay trôû veà cuoäc soáng bình thöôøng hoàn nhieân nhö treû con. Baây giôø, anh haõy traû lôøi cho toâi bieát: moãi khi anh khôûi loøng höôùng thieän vaø muoán noi theo ñaïo ñöùc, phaûi chaêng nhöõng hình aûnh ma quaùi aáy seõ thình lình xuaát hieän beân anh, laøm cho anh phaûi thaát voïng, sôï haõi vaø muoán ñaém mình trong nhöõng caûnh aên chôi truïy laïc? Vaø khi anh ñaõ chaáp nhaän söï sa ñoïa, boùng ma aáy seõ nhöôøng choã cho nhöõng keû thuø coøn ñoäc haïi hôn caû noù ñeå laøm cho taâm hoàn anh tieáp tuïc sa ñoïa hôn nöõa? Ñaõ coù bao giôø anh can ñaûm choáng cöï vaø ñöông ñaàu vôùi söï khuûng khieáp maø noù gaây ra cho anh chaêng? Coù khi naøo anh töï nhuû raèng: “Daàu vieäc gì xaûy ra, toâi cuõng quyeát taâm noi moät cuoäc soáng ñaïo ñöùc.”?



– Coù, Nhöng chæ môùi gaàn ñaây toâi môùi daùm laøm nhö theá!

– Vaø anh coù caûm thaáy raèng khi ñoù thì nhöõng hình boùng ma quaùi kia trôû neân lu môø vaø yeáu ôùt?

– Ñuùng vaäy!

– Vaäy xin chuùc möøng anh ñaõ vöôït qua ñöôïc söï khuûng khieáp thaät söï vaø naém ñöôïc bí quyeát cuûa cuoäc thöû thaùch. Khi anh coù ñöôïc quyeát taâm “muoán chieán thaéng” laø anh ñaõ ñaït ñöôïc söï thaønh coâng ñaàu tieân. Anh haõy vui möøng ñi, vì söï loaïi tröø nhöõng boùng ma aùm aûnh kia chaéc chaén seõ thaønh töïu. Toâi bieát anh khoâng phaûi laø haïng ngöôøi choái boû yù nieäm veà ñôøi sau ñeå roài trôû thaønh naïn nhaân cuûa nhöõng tö töôûng haéc aùm. Than oâi! Bieát ñeán bao giôø loaøi ngöôøi môùi hieåu ñöôïc raèng neáu toân giaùo ñeà cao ñöùc tin, aáy khoâng phaûi chæ vì ñöùc tin höôùng ñeán moät ñôøi sau, maø coøn vì neáu khoâng coù ñöùc tin, khoâng coù moät caùi gì ñoù minh trieát saùng suoát hôn, thaùnh thieän vaø thieâng lieâng hôn cuoäc ñôøi traàn gian oâ troïc naøy, thì con ngöôøi seõ khoâng coù ñöôïc leõ soáng vöõng beàn, chaân thaät. Ngöôøi ngheä só coù lyù töôûng, vò giaùo só coù ñöùc tin. Lyù töôûng vaø ñöùc tin ñeàu coù yù nghóa rieâng cuûa noù, nhöng noùi chung thì caû hai ñeàu hoøa hôïp laøm moät vôùi nhau. Hôõi ngöôøi laõng töû laïc loaøi coâ ñôn, haõy trôû veà vôùi cuoäc soáng bình thöôøng cuûa theá gian. Haõy coá gaéng höôùng ñeán nhöõng gì laø cao ñeïp vaø thaùnh thieän trong ñôøi soáng haèng ngaøy. Vaø hôõi


nhöõng aùm aûnh ma quaùi, haõy ruùt lui veà trong boùng toái u aùm. Haõy tan bieán cho mau, hôõi nhöõng aùm aûnh cuûa toäi loãi vaø maëc caûm! Vaø hôõi ñaáng thieâng lieâng Toaøn chaân Toaøn thieän, xin haõy ban aân hueä toát laønh cho taâm hoàn treû con noâng noåi naøy, xin haõy soi saùng taâm hoàn anh ta ngaøy cuõng nhö ñeâm baèng aùnh saùng cuûa Chaân Thieän Myõ.

Zanoni vöøa noùi vöøa ñaët nheï baøn tay leân hai beân thaùi döông noùng boûng nhö löûa cuûa Linh Ñoâng. Linh Ñoâng laáy laøm ngaïc nhieân vaø run caû ngöôøi leân vì sung söôùng. Anh döôøng nhö ñang rôi vaøo moät giaác mô kyø dieäu! Thình lình, anh caûm thaáy nhö ñang soáng laïi cuoäc ñôøi thô aáu trong ngoâi nhaø cuûa cha meï mình tröôùc kia, vôùi bao nhieâu kyû nieäm eâm ñeàm cuûa tuoåi xanh ngaây thô trong traéng.

Nhöõng hình aûnh ruøng rôïn khuûng khieáp ñaõ töøng theo doõi, aùm aûnh, laøm cho anh ñeán muoán phaùt ñieân, nay boãng tan bieán ñi ñaâu maát caû. Anh caûm thaáy döôøng nhö anh ñaõ quì goái xuoáng vaø caàu nguyeän.

Keá ñoù, anh tænh laïi... Anh ñaõ tænh giaác vôùi nhöõng gioït leä laên treân hai maù, nhöõng gioït nöôùc maét sung söôùng vì caûm nhaän ñöôïc raèng nhöõng boùng ma aùm aûnh ñaõ vónh vieãn tan bieán khoâng coøn nöõa.

Linh Ñoâng ñöa maét nhìn quanh. Zanoni ñaõ bieán maát daïng. Treân baøn coù moät maûnh giaáy vôùi maáy doøng chöõ, möïc haõy coøn öôùt:


“Toâi seõ vaïch moät loä trình vaø coù saün nhöõng phöông tieän chaéc chaén ñeå giuùp anh troán thoaùt. Toái nay, khi ñoàng hoà ñieåm chín giôø, moät chieác taøu seõ ñöa anh ñeán moät nôi truù aån an toaøn cho ñeán khi Trieàu ñaïi Khuûng boá hoaøn toaøn suïp ñoå, cuõng khoâng coøn bao laâu nöõa. Anh haõy töø boû cuoäc ñôøi beâ tha traùc taùng ñaõ cuoán huùt anh ñi laïc ñöôøng vaø suyùt phaûi boû maïng. Haõy trôû veà xöù sôû cuûa anh ñeå soáng an toaøn. Anh seõ coøn soáng treân ñôøi ñöôïc nhieàu naêm ñeå suy gaãm veà cuoäc ñôøi vaø coá gaéng chuoäc laïi nhöõng loãi laàm ñaõ qua. Coøn veà töông lai, haõy laáy lyù töôûng laøm ñuoác soi ñöôøng vaø laáy nöôùc maét laøm doøng suoái trong laønh röûa saïch moïi toäi loãi!”

Linh Ñoâng tuaân theo moät caùch chaët cheõ nhöõng lôøi daën doø khuyeân baûo ñoù, vaø veà sau taát caû ñeàu xaûy ra hoaøn toaøn ñuùng nhö vaäy!

Quaàn chuùng soâi ñoäng

Thö Zanoni göûi Kieàm Maâu:

“Naøng ñaõ bò baét giam theo lònh cuûa Robespierre! Theo söï tìm hieåu cuûa toâi thì nguyeân nhaân laø do moái lieân heä vôùi Linh Ñoâng. Ñoù laø moái lieân heä ñaùng sôï noái lieàn ñònh meänh cuûa hai ngöôøi boïn hoï vôùi nhau maø toâi khoâng sao gôõ ra ñöôïc. Moái lieân heä ñoù tröôùc ñaây vaãn bao phuû Linh Ñoâng nhö moät ñaùm maây muø, che aùm nhaõn quang cuûa toâi, khoâng cho toâi tìm thaáy naøng.


“Bò baét! Bò giam! Ñoù laø caùi cöûa ngoõ ñöa vaøo nhaø moà! Phieân xöû aùn vaø thoï hình seõ dieãn ra trong ba ngaøy tôùi. Teân baïo chuùa ñaõ ñònh ngaøy cheùm taäp theå vaøo moàng möôøi. Trong khi caùi cheát cuûa nhöõng keû voâ toäi laøm soâi ñoäng caû thaønh phoá, thì nhöõng thuoäc haï cuûa oâng ta seõ thaúng tay taøn saùt moïi keû thuø.

“Chæ coøn laïi moät hy voïng duy nhaát laø toâi seõ coù theå nhaân danh coâng lyù ñeå xöû toäi teân baïo chuùa. Nhöng toâi chæ coøn coù hai ngaøy nöõa thoâi! Sau hai ngaøy ñoù seõ laø söï aâm u, coâ quaïnh, nhöng toâi vaãn coøn coù theå cöùu naøng. Teân baïo chuùa seõ boû maïng tröôùc ngaøy maø oâng ta ñònh thöïc hieän vuï haønh quyeát taäp theå.

“Ñaây laø laàn ñaàu tieân toâi can thieäp vaøo nhöõng aâm möu saùt phaït cuûa loaøi ngöôøi! Linh hoàn toâi trong côn thaát voïng naõo neà ñaõ quyeát ñònh phaûi xoâng xaùo nhaûy vaøo voøng chieán.”

***

Moät cuoäc taäp hôïp quaàn chuùng ñaõ dieãn ra treân ñöôøng Thaùnh Hoâ-noâ-reâ. Moät thanh nieân vöøa

bò baét theo lònh cuûa Chuû tòch Robespierre. Ñoù laø ngöôøi gia nhaân cuûa Taï Lieân, laõnh tuï phe ñoái laäp ôû Quoác hoäi, ngöôøi maø cho ñeán nay teân baïo chuùa vaãn coøn do döï chöa daùm xuoáng tay.

Vuï baét bôù naøy chaéc chaén seõ gaây ra moät côn soâi noåi dö luaän traàm troïng hôn taát caû nhöõng vuï baét bôù


thoâng thöôøng, voán ñaõ ñöôïc xem nhö quaù quen thuoäc döôùi Thôøi ñaïi Khuûng boá.

Trong ñaùm ñoâng coù raát nhieàu baïn beø thaân höõu cuûa Taï Lieân, ñeàu laø nhöõng keû thuø cuûa baïo chuùa, vaø cuõng coù nhieàu coâng daân ñaõ quaù chaùn ngaùn vì thaáy con coïp döõ ñaõ gieát haïi quaù nhieàu ngöôøi voâ toäi, töø naïn nhaân naøy ñeán naïn nhaân khaùc.

Ngöôøi ta nghe trong ñaùm ñoâng vang leân nhöõng tieáng chöûi ruûa oàn aøo, baùo hieäu nhöõng vieäc chaúng laønh; nhöõng caùi nhìn töùc giaän nhö naûy löûa chieáu vaøo caùc nhaân vieân maät vuï ñang baét giöõ naïn nhaân. Tuy hoï khoâng daùm coâng khai choáng cöï, nhöng nhöõng ngöôøi ôû phía sau ñang coá tình xoâ ñaåy nhöõng ngöôøi ñöùng tröôùc traøn tôùi vaø laøm ngheõn ñöôøng ñöa naïn nhaân ñi. Ngöôøi thanh nieân nhaân dòp ñoù beøn vuøng vaãy thoaùt thaân. Ñaùm ñoâng laäp töùc môû ñöôøng cho anh ta chaïy thoaùt vaø kheùp chaët laïi ngay ñeå ngaên caûn boïn maät vuï ñuoåi theo, trong khi ngöôøi thanh nieân chaïy luûi nhanh vaøo giöõa röøng ngöôøi.

Nhöng thình lình coù tieáng voù ngöïa cuûa quaân kî maõ vang leân doàn daäp treân veä ñöôøng loùt ñaù. Töôùng Henry daãn ñoaøn kî binh hung baïo xoâng thaúng vaøo ñaùm ñoâng. Daân chuùng sôï haõi chaïy veït sang hai beân ñöôøng, vaø ngöôøi thanh nieân nhanh choùng bò baét laïi. Ngay khi ñoù, coù moät ngöôøi xuaát hieän vaø thì thaàm vaøo tai ngöôøi bò baét:


– Laù thö anh ñang giöõ trong ngöôøi seõ raát tai haïi neáu ñeå loït vaøo tay boïn chuùng. Anh haõy ñöa ngay cho toâi, toâi seõ chuyeån ñeán cho Taï Lieân.

Ngöôøi thanh nieân bò baét ngaïc nhieân quay ñaàu nhìn laïi vaø thaáy trong ñoâi maét cuûa ngöôøi laï maët vöøa noùi ra caâu aáy coù moät veû gì döôøng nhö raát chaân thaät vaø khích leä. Ñoaøn kî binh thuùc ngöïa aùp saùt ñeán, teân caûnh binh vöøa baét ñöôïc ngöôøi thanh nieân beøn traùnh sang moät beân. Thöøa dòp thuaän tieän ñoù, ngöôøi bò baét lieàn nhanh nheïn duùi böùc thö vaøo tay ngöôøi laï maët, vaø ngöôøi naøy sau ñoù bieán maát daïng ngay vaøo ñaùm ñoâng...

***

Nhöõng ngöôøi thuø nghòch vôùi Robespierre ñang tuï hoïp taïi nhaø rieâng cuûa Taï Lieân. Taát caû caùc

ñaûng phaùi khaùc nhau ñaõ taïm thôøi queân ñi nhöõng söï baát ñoàng chia reõ ñeå ñoaøn keát thaønh moät khoái choáng laïi Robespierre, vì oâng ta ñaõ khoâng ngaàn ngaïi chaø ñaïp leân taát caû moïi ñaûng phaùi ñoái laäp vaø cai trò vôùi moät chính saùch voâ cuøng cöùng raén.

Trong buoåi hoäi hoïp aáy coù söï hieän dieän cuûa Leâ Coâng, keû thuø coâng khai cuûa Robespierre; Ba Reâ, anh huøng cuûa nhöõng keû nhuùt nhaùt, ngöôøi vaãn coøn mô töôûng söï hoøa hôïp taát caû nhöõng cöïc ñoan; Ba Raùt, moät con ngöôøi bình tónh vaø nghieâm nghò; Ñeâ Boa, veû maët ñaày saùt khí vaø haän thuø, khoâng bao giôø thaáy ñöôïc


raèng nhöõng toäi aùc cuûa Robespierre cuõng khoâng hôn gì so vôùi nhöõng vuï taøn saùt ñaãm maùu cuûa chính oâng ta!

Cuoäc thaûo luaän coù veû soâi noåi vaø loän xoän. Cheá ñoä hieän thôøi ñaõ taïo neân söï thaønh coâng lieân tuïc vaø laøm noåi baät caùi söùc maïnh khuûng khieáp maø Robespierre ñang naém trong tay. Chính saùch ñaøn aùp thaúng tay cuûa oâng ta vaãn coøn gaây aûnh höôûng sôï seät ñeán phaàn ñoâng nhöõng ngöôøi ñeán döï buoåi hoïp phaûn khaùng naøy.

Taï Lieân, ngöôøi maø baïo chuùa e sôï hôn caû, laø ngöôøi duy nhaát coù theå ñöùng ra ñieàu khieån vaø dung hoøa heát thaûy nhöõng yù töôûng ñoái nghòch nhau. Nhöng chính oâng ta cuõng ñaõ töøng coù nhöõng haønh ñoäng taøn nhaãn vaø khoâng theå khoâng caûm thaáy luùng tuùng, ngöôïng ngaäp trong vai troø ñoái laäp oân hoøa.

Sau khi Leâ Coâng ñoïc moät baøi dieãn vaên huøng hoàn, Taï Lieân noùi:

– Teân thaät söï ñaõ ñe doïa ñeán taát caû chuùng ta. Nhöng oâng ta vaãn coøn ñöôïc quaàn chuùng tin töôûng, vaãn coøn ñöôïc caùc ñaûng vieân Jacobin haäu thuaãn maïnh meõ, neân toát hôn laø haõy ñình chæ moïi haønh ñoäng coâng khai choáng ñoái cho ñeán khi thôøi cô thuaän tieän hôn. Moät aâm möu thaát baïi seõ ñöa taát caû chuùng ta leân maùy cheùm. Hieän nay, uy theá cuûa oâng ta ñang ngaøy caøng suy giaûm. Söï keùo daøi thôøi gian laø bieän phaùp toát nhaát cuûa chuùng ta!


Khi Taï Lieân ñang coá gaéng xoa dòu cöû toïa thì coù ngöôøi vaøo baùo tin moät ngöôøi laï maët muoán gaëp oâng ta vì moät vieäc khaån caáp. Nhaø dieãn giaû maát bình tónh, ñaùp ngay:

– Toâi khoâng coù thôøi giôø ñeå tieáp ai vaøo luùc naøy.

Nhöng ngöôøi baùo tin ñaõ ñaët moät maûnh giaáy nhoû leân baøn. Taï Lieân xem qua lieàn thaáy moät doøng chöõ vieát baèng buùt chì: “Coù thö cuûa Theresa göûi ra töø trong nguïc.”

Taï Lieân laäp töùc ñöùng daäy, ñi nhanh ra ngoaøi haønh lang thì gaëp moät ngöôøi hoaøn toaøn xa laï ñang ñôïi ôû ñoù. Ngöôøi laï maët noùi:

– Ngöôøi gia nhaân cuûa oâng ñaõ bò chaën baét giöõa ñöôøng. Toâi ñaõ cöùu maïng cho oâng vaø ngöôøi vôï töông lai cuûa oâng baèng caùch nhaän laáy böùc thö trong ngöôøi anh ta. Ñaây laø böùc thö, do baø Theresa vieát vaø göûi veà cho oâng.

Taï Lieân môû böùc thö vôùi moät baøn tay run raåy vaø ñoïc:

“Phaûi chaêng toâi vaãn cöù khaån caàu anh moät caùch voâ ích? Moät laàn nöõa, toâi cho anh bieát, ñöøng ñeå maát moät giaây phuùt naøo nöõa neáu anh coøn muoán giöõ laïi maïng soáng cuûa anh vaø cuûa toâi.

“Ngaøy xöû aùn vaø haønh quyeát toâi ñaõ ñònh vaøo moàng möôøi, trong ba ngaøy tôùi ñaây. Anh haõy haønh ñoäng


ngay khi coøn kòp thôøi giôø. Haõy baèng moïi caùch gieát cheát teân baïo chuùa.

“Anh coøn ñöôïc hai ngaøy nöõa. Neáu anh do döï, trì hoaõn, thì anh chæ coøn coù theå nhìn thaáy toâi moät laàn cuoái cuøng treân chieác xe caây ñi qua cöûa nhaø anh ñeå leân maùy cheùm.”

Ngöôøi laï maët noùi:

– Baûn aùn naøy seõ lieân heä tôùi oâng. Caùi cheát cuûa baø aáy seõ ñöa ñeán caùi cheát cuûa oâng. OÂng ñöøng lo laéng veà dö luaän quaàn chuùng. Vöøa roài quaàn chuùng ñaõ toû roõ thaùi ñoä saün saøng giaûi thoaùt cho ngöôøi gia nhaân cuûa oâng. Coøn veà Robespierre, oâng ñöøng e sôï gì caû. Haén ta seõ töï ñeán naïp mình ñeå oâng ra tay. Ngaøy mai haén seõ ñeán Quoác hoäi; ngaøy mai oâng phaûi ñaùnh moät vaùn baøi soáng cheát vôùi caùi ñaàu cuûa oâng vaø caùi ñaàu cuûa haén.

– Ngaøy mai haén ta seõ ñeán döï hoïp Quoác hoäi sao? Vaø oâng laø ai maø bieát roõ caû nhöõng vieäc toâi khoâng bieát?

– OÂng ñöøng thaéc maéc nhieàu hôn. Toâi laø moät ngöôøi cuõng nhö oâng, chæ muoán cöùu soáng ngöôøi ñaøn baø mình yeâu.

Taï Lieân coøn chöa heát ngaïc nhieân vaø chöa kòp laøm moät cöû chæ ñeå giöõ ngöôøi aáy laïi thì oâng ta ñaõ nhanh nheïn lui goùt vaø bieán maát daïng.

Khi Taï Lieân trôû laïi phoøng khaùch, oâng ta lieàn ñoåi thaùi ñoä vaø noùi:


– Toâi vöøa coù tin töùc môùi. Caùc baïn khoâng caàn bieát ñoù laø tin gì, nhöng noù laøm cho toâi phaûi thay ñoåi keá hoaïch. Ngaøy mai Robespierre seõ ñeán döï hoïp Quoác hoäi. Chuùng ta phaûi taán coâng vaø ñeø beïp oâng ta. Ngaøy mai chuùng ta seõ traû thuø cho Danton, Verglliaud vaø Condorcet. Ngaøy mai chuùng ta seõ phaûi ra tay.

Ba Reâ boãng trôû neân taùo baïo tröôùc söï can ñaûm baát ngôø cuûa ngöôøi baïn ñoàng nghieäp, beøn keâu to:

– Phaûi haï thuû! Chæ coù nhöõng ngöôøi cheát môùi khoâng coøn trôû laïi!

***

Taïi thuû ñoâ Paris, ngöôøi ta thaáy trong ngaøy vaø ñeâm ñoù coù moät ngöôøi laï maët xuaát hieän ôû nhieàu

nôi, trong nhöõng haøng quaùn, nhöõng caâu laïc boä vaø nhöõng nôi hoäi hoïp taïi truï sôû caùc ñaûng phaùi... Vaø tröôùc söï ngaïc nhieân kinh sôï cuûa nhöõng ngöôøi chung quanh, oâng ta lôùn tieáng keå roõ nhöõng toäi aùc cuûa Robespierre vaø tieân ñoaùn veà söï suïp ñoå saép ñeán cuûa nhaø ñoäc taøi.

Baèng moät söï dieãn thuyeát huøng hoàn vaø ñaày thuyeát phuïc tröôùc ñaùm ñoâng thính giaû, ngöôøi aáy laøm khích ñoäng loøng ngöôøi, laøm tieâu tan söï sôï seät ñang ñeø naëng leân moïi ngöôøi chung quanh, nhen nhuùm trong loøng hoï ngoïn löûa caêm hôøn, phaán khích vaø mang ñeán cho hoï moät tinh thaàn duõng maõnh phi thöôøng.

Nhöng ñieàu laøm cho ngöôøi ta ngaïc nhieân hôn heát


laø khoâng thaáy coù ai phaûn ñoái, cuõng khoâng coù ngöôøi naøo baét giöõ oâng ta! Tình traïng ñoù roõ raøng chöùng toû raèng daân chuùng ñaõ chaùn naûn vaø khoâng coøn uûng hoä nhaø ñoäc taøi khaùt maùu.

Chæ coù moät laàn, moät ñaûng vieân Jacobin cao lôùn vaïm vôõ ñang ngoài uoáng röôïu trong quaùn, thình lình xoác tôùi gaàn ngöôøi laï maët ñang dieãn thuyeát vaø noùi:

– Nhaân danh neàn Coäng hoøa, toâi baét oâng!

Ngöôøi laï maët thaûn nhieân noùi thaáp gioïng chæ vöøa ñuû cho ngöôøi kia nghe thaáy:

– Hôõi coâng daân Ari! Anh ñöøng voäi, haõy trôû veà vaên phoøng cuûa Robespierre, hieän giôø oâng ta ñaõ ñi vaéng. Trong tuùi aùo ngoaøi maø oâng ta vöøa côûi ra caùch ñaây khoâng ñaày moät giôø, anh seõ thaáy coù moät maûnh giaáy. Khi anh ñaõ ñoïc xong maûnh giaáy aáy, haõy trôû laïi ñaây, vaø neáu anh coøn muoán baét toâi thì toâi seõ khoâng choáng cöï. Coøn baây giôø, anh haõy nhìn nhöõng khuoân maët töùc giaän cuûa nhöõng ngöôøi ñang ñöùng quanh ñaây. Neáu anh daùm ñuïng tôùi toâi, anh seõ cheát tan xaùc ñaáy!

Teân Jacobin buoäc loøng phaûi vaâng lôøi moät caùch mieãn cöôõng. Haén vöøa ñi ra vöøa laàm baàm chöûi theà. Moät laùt sau, khi oâng ta trôû laïi thì ngöôøi laï maët vaãn coøn ñoù. OÂng ta lieàn noùi mau:

– Caùm ôn oâng! Meï kieáp! Thaèng xoû laù ñaõ ghi teân toâi vaøo danh saùch nhöõng ngöôøi bò ñöa leân maùy cheùm.


Noùi xong, Ari beøn nhaûy leân baøn, khoa chaân muùa tay vaø heùt lôùn:

– Ñaû ñaûo baïo chuùa!

Söï thaát baïi cuûa Robespierre

Saùng ngaøy moàng taùm, Chuû tòch Robespierre quaû nhieân ñeán döï hoïp Quoác hoäi. OÂng ta ñaõ chuaån

bò saün saøng moät baøi dieãn vaên ñöôïc soaïn raát coâng phu tæ mæ. Taát caû nhöõng nhaân vaät vaây caùnh trong ñaûng ñaõ saün saøng tieáp ñoùn oâng ta.

Teân hung thaàn Saint-Just vöøa töø chieán tröôøng trôû veà ñeå trôï giuùp loøng can ñaûm vaø töôùi daàu vaøo löûa haän thuø caêm giaän cuûa Robespierre. Söï xuaát hieän cuûa Robespierre taïi dieãn ñaøn Quoác hoäi baùo hieäu moät söï chaúng laønh vaø seõ ñöa Quoác hoäi vaøo côn khuûng hoaûng beá taéc.

Robespierre môû ñaàu baøi dieãn vaên baèng vieäc ñính chaùnh, phuû nhaän nhöõng söï baát coâng, nhöõng lôøi vu khoáng vaø nhöng tin ñoàn baát haûo xoay quanh söï cai trò baèng söï ñaøn aùp ñaãm maùu cuûa oâng ta, baùc boû vaø leân aùn danh töø “baïo chuùa” maø ngöôøi ta gaùn cho oâng ta.

Giöõa chöøng, Robespierre ngöøng laïi. Georges Couthon laáy khaên chuøi maét. Saint-Just toû roõ veû taùn


thaønh khi phoùng nhöõng tia nhìn hung haõn vaøo nhöõng haøng gheá cuûa phe ñoái laäp ñang giöõ theá thuû.

Moät côn im laëng ruøng rôïn vaø giaù laïnh nhö baêng ñeø naëng leân hoäi tröôøng. Lôøi keâu goïi cuûa dieãn giaû khoâng gaây ñöôïc moät tieáng vang naøo! Nhaø ñoäc taøi nhìn quanh khaép moät löôït. OÂng ta caàn phaûi phaù tan söï thôø ô laõnh ñaïm naøy. OÂng ta beøn tieáp tuïc, nhöng khoâng töï baøo chöõa, töï ñeà cao mình nöõa, cuõng khoâng than vaõn, traùch moùc nöõa. OÂng ta baét ñaàu toá giaùc, leân aùn döõ doäi. Nhö con maõng xaø phun noïc ñoäc, oâng ta leân aùn taát caû, naøo laø quoác gia, roài ngoaïi bang, neàn taøi chaùnh, chieán tranh, vaø taát caû...

Trong suoát hai giôø ñoàng hoà, tröôùc moät cöû toïa laïnh luøng, thuø nghòch, gioïng noùi ñanh theùp cuûa Chuû tòch Robespierre vang doäi moät baøi dieãn vaên ñaày saùt khí.

Nhöng roài, baét ñaàu trong söï im laëng, baøi dieãn vaên cuûa oâng ta cuõng keát thuùc trong söï im laëng. Nhöõng keû ñoái nghòch khoâng daùm baøy toû söï caêm hôøn thuø haän vì hoï chöa bieát roõ caùn caân löïc löôïng cuûa caùc ñaûng phaùi nghieâng veà beân naøo. Maët khaùc, nhöõng beø phaùi vaây caùnh cuûa Robespierre cuõng do döï khoâng daùm voã tay hoan hoâ vì hoï khoâng bieát roài ñaây ngöôøi naøo trong giôùi baïn beø thaân quyeán cuûa hoï seõ bò toá giaùc! Hoï thì thaàm rieâng vôùi nhau: “Haõy coi chöøng, oâng ta ñang haêm doïa anh ñaáy!”

Tuy vaäy, maëc daàu côn im laëng laïnh luøng, toaøn theå cöû toïa haàu nhö saép bò thuyeát phuïc. Töø con ngöôøi lôïi


haïi ñoù vaãn coøn toaùt ra caùi aûnh höôûng cuûa moät yù chí cang cöôøng saét theùp. Daàu sao, nhöõng lôøi noùi huøng hoàn ñanh theùp ñoù vaãn coù hieäu löïc khi noù ñöôïc thoát ra töø mieäng cuûa ngöôøi maø chæ vôùi moät caùi gaät ñaàu hay vaãy tay cuõng ñuû huy ñoäng caùc ñaïo binh cuûa töôùng Henry vaø aûnh höôûng ñeán söï phaùn quyeát cuûa Chaùnh aùn Duy Maät, vò Chuû tòch ruøng rôïn cuûa Toøa aùn Caùch maïng.

Töø haøng gheá ñoái laäp, Taï Lieân laáy laøm baát maõn vaø töùc giaän, beøn ñöa maét nhìn leân haøng gheá daønh cho caùc quan khaùch ngoaïi quoác ñöôïc pheùp theo doõi cuoäc baøn caõi taïi Quoác hoäi. Thình lình, oâng ta nhìn thaáy ñoâi maét cuûa ngöôøi laï maët ñaõ ñem thö cuûa Theresa ñeán cho oâng hoâm qua.

Ñoâi maét ñoù döôøng nhö coù moät söùc maïnh nhieäm maàu, ñem ñeán cho oâng ta moät luoàng sinh khí môùi vaø laøm taêng theâm loøng can ñaûm cuûa oâng ta moät caùch baát ngôø. Taï Lieân beøn ñöùng daäy vaø noùi thì thaàm vôùi caùc baïn ñoàng chí vaøi lôøi. Söï can ñaûm cuûa oâng ta coù taùc duïng lan truyeàn laäp töùc. Nhöõng ngöôøi maø Robespierre vöøa toá giaùc vaø caûm thaáy saép bò laâm nguy nhö chæ maønh treo chuoâng, lieàn ñoàng loaït ñöùng daäy. Taát caû ñeàu yeâu caàu ñöôïc phaùt bieåu yù kieán, ai cuõng muoán leân dieãn ñaøn töùc khaéc.

Vaùt Ñeâ leân noùi tröôùc tieân; roài keá ñoù laø nhöõng ngöôøi khaùc, töøng ngöôøi moät noái tieáp theo. Phe ñoái laäp


ñaõ coù dòp gaàm theùt nhö moät hoûa dieäm sôn aâm æ laâu ngaøy nay môùi böøng böøng phun löûa.

Töøng ngöôøi moät, hoï leân dieãn ñaøn ñeå chóa muøi duøi taán coâng vaøo Robespierre vaø tuoân ra heát nhöõng caêm hôøn uaát haän bò doàn neùn trong loøng töø baáy laâu nay.

Robespierre caûm thaáy boái roái, do döï, tìm caùch töï baøo chöõa, tìm loái thoaùt. Phe ñoái laäp nhaän thaáy söï luùng tuùng ñoù laïi caøng taêng theâm loøng höùng khôûi vaø can ñaûm. Hoï chaën ngang luùc oâng ta coøn ñang noùi giöõa chöøng; hoï la heùt ñeå khoûa laáp tieáng noùi cuûa oâng ta... Phoøng hoïp Quoác hoäi boãng trôû neân oàn aøo, naùo loaïn aàm ó!

Robespierre im laëng nhöng vaãn khoâng thay ñoåi thaùi ñoä kieâu haõnh, thaùch thöùc. Khuoân maët haén ta taùi nhôït. Nhöng duø thua traän, haén ta vaãn khoâng deã daøng ngaõ quò. Robespierre hieân ngang ñöùng thaúng ngöôøi nhö moät caây coå thuï giöõa côn gioâng baõo!

Quoác hoäi ñaõ bieåu quyeát baùc boû baøi dieãn vaên cuûa Robespierre. Trong söï thaát baïi naøy, moïi ngöôøi ñeàu nhìn thaáy tröôùc söï suïp ñoå cuûa nhaø ñoäc taøi. Moät tieáng keâu leû loi boãng vang leân ôû goùc phoøng. Ngay sau ñoù, tieáng keâu ñoù lieàn ñöôïc taát caû moïi ngöôøi laëp laïi khaép voøng cung hình baùn nguyeät cuûa hoäi tröôøng, vaø trôû thaønh moät khaåu hieäu chung cuûa toaøn theå Quoác Hoäi:

– Ñaû ñaûo ñoäc taøi! Neàn Coäng hoøa muoân naêm!


***

Khi Robespierre rôøi khoûi Quoác hoäi, moät côn im laëng thaâm traàm nhö baùo tröôùc nhöõng ñieàu

chaúng laønh bao truøm caû ñaùm ñoâng daân chuùng ñang vaây quanh beân ngoaøi. Quaàn chuùng baát kyø ôû ñaâu vaø baát cöù luùc naøo cuõng luoân ngaû veà phía thaéng lôïi, vaø ñaøn chuoät luoân luoân chaïy troán khoûi moät toøa nhaø saép suïp ñoå.

Nhöng Robespierre duø coù phaàn naøo thieáu can ñaûm cuõng khoâng thieáu söï kieâu haõnh, töï phuï; vaø nhöõng tính caùch naøy ñoâi khi cuõng thay theá hoaëc boå sung ñöôïc cho söï thieáu soùt cuûa haén ta. Veû suy tö loä roõ treân vaàng traùn bí hieåm, haén ta reõ loái ñi qua ñaùm ñoâng, moät tay vòn leân vai cuûa Saint-Just, coù Baù Vaên vaø ngöôøi em cuøng ñi theo. Khi caû boïn cuøng ñi ñeán choã coâng tröôøng, Robespierre thình lình phaù tan söï im laëng:

– Coù bao nhieâu caùi ñaàu phaûi ruïng vaøo ngaøy moàng möôøi?

Baù Vaên ñaùp:

– Taùm chuïc.

– A! Khoâng neân ñeå laâu nhö vaäy. Moät ngaøy chaäm treã cuõng coù theå laø nguyeân nhaân maát nöôùc. Thôøi ñaïi Khuûng boá vaãn chöa theå chaám döùt.


Robespierre im laëng trong moät luùc vaø nhìn daùo daùc chung quanh vôùi neùt maët baên khoaên. Thình lình oâng ta noùi moät caùch böïc boäi:

– Saint-Just! Boïn chuùng vaãn chöa tìm thaáy teân ngöôøi Anh, trong khi lôøi khai hoaëc phieân xöû aùn teân naøy raát coù theå seõ giuùp ta coù côù ñeå ra tay vôùi boïn Taï Lieân. Ñaùm maät vuï cuûa chuùng ta ñaõ trôû neân ngu ngoác vaø voâ duïng. Chuùng noù ñaõ baét ñöôïc moät ngöôøi ñaøn baø, vaø chæ coù moät ngöôøi ñaøn baø thoâi!

Saint-Just noùi: – Chính baøn tay cuûa ñaøn baø cuõng ñaõ gieát cheát

Marat. Robespierre ngöøng haún vaø thôû moät caùch khoù khaên,

roài chaäm raõi noùi: – Saint-Just! Khi côn soùng gioù ñaõ qua, chuùng ta

seõ xaây döïng moät theá heä hoøa bình. Chuùng ta seõ xaây caát nhöõng khu gia cö cho ngöôøi ngheøo vaø nhöõng keû giaø yeáu. Hoïa sö David ñaõ veõ hoïa ñoà thieát keá khu aáy. Nhöõng ngöôøi ñöùc haïnh seõ ñöôïc choïn ñeå giaùo duïc thanh thieáu nieân. Chuùng ta chöa theå cheát voäi! Haäu theá khoâng theå xeùt ñoaùn chuùng ta neáu nhö chuùng ta khoâng hoaøn thaønh ñöôïc söù maïng. Chuùng ta ñaõ taùi laäp Ñaáng Toái Cao, baây giôø chuùng ta phaûi caûi taïo laïi xaõ hoäi muïc naùt naøy. Taát caû seõ laø töï do, bình ñaúng vaø baùc aùi. AØ naøy, Simon ñaâu? Saint-Just, anh ñöa toâi caùi buùt chì...


Robespierre vieát voäi vaøng maáy doøng leân moät maûnh giaáy vaø noùi:

– Simon, anh haõy ñem tôø giaáy naøy cho Chaùnh aùn Duy Maät. Haõy chaïy nhanh leân. Taùm chuïc caùi ñaàu naøy phaûi ruïng vaøo ngaøy mai. Ngaøy mai, nghe chöa Simon? Duy Maät seõ xöû aùn sôùm hôn moät ngaøy. Toâi seõ vieát thö cho Bieän lyù Phuùc Khueâ sau. Chuùng ta seõ hoäi hoïp chieàu nay taïi truï sôû Ñaûng Jacobin. Chuùng ta seõ leân aùn toaøn theå Quoác hoäi vaø qui tuï chung quanh ta nhöõng ngöôøi baïn cuoái cuøng cuûa töï do vaø cuûa nöôùc Phaùp.

Khi ñoù, caùch moät quaõng ôû phía sau löng hoï boãng vang leân moät tieáng hoan hoâ:

– Neàn Coäng hoøa muoân naêm!

Ñoâi maét nhaø ñoäc taøi phoùng ra moät tia nhìn thuø haän:

– Neàn Coäng hoøa ö? Ha ha! Khoâng phaûi vì caùi... ñieàu voâ lyù ñoù maø chuùng ta ñaõ tieâu dieät caû moät trieàu ñaïi vöõng chaéc töï muoân ñôøi!

***

Theá laø phieân xöû vaø haønh hình caùc naïn nhaân ñaõ ñöôïc ñònh sôùm hôn moät ngaøy! Ñöôïc höôùng daãn bôûi caùi baûn naêng huyeàn bí töø tröôùc ñeán nay vaãn thuùc ñaåy moïi haønh ñoäng cuûa chaøng, Zanoni nhaän thaáy


raèng chaøng ñaõ hoaøi coâng voâ ích! Chaøng bieát raèng Kieàu Dung seõ ñöôïc cöùu thoaùt neáu naøng coù theå soáng soùt sau teân baïo chuùa ñöôïc moät giôø. Chaøng bieát raèng Robespierre ñaõ saép ñeán ngaøy taän soá, vaø ngaøy moàng möôøi maø oâng ta ñaõ ñònh tröôùc ñaây laøm ngaøy haønh quyeát caùc naïn nhaân cuoái cuøng cuûa oâng ta cuõng seõ laø ngaøy maø chính oâng ta bò ñöa leân maùy cheùm!

Taát caû nhöõng coá gaéng vaø keá hoaïch cuûa chaøng ñeàu nhaém vaøo vieäc sôùm haï beä nhaø ñoäc taøi vaø tieâu dieät luoân cheá ñoä cai trò khaùt maùu cuûa oâng ta, nhôø ñoù seõ cöùu soáng ñöôïc Kieàu dung. Nhöng keát quaû thì theá naøo? Chæ moät tieáng noùi cuûa teân baïo chuùa ñaõ phaù hoûng taát caû vaø laøm cho keát quaû aáy thaønh con soá khoâng. Söï thoï hình cuûa Kieàu Dung ñaõ bò ruùt ngaén hôn moät ngaøy, tröôùc khi teân baïo chuùa phaûi buoâng boû nhöõng gì haén ñang naém giöõ.

Hôõi ngöôøi thuaät só quaù töï phuï, muoán haønh ñoäng nhaân danh coâng lyù! Chaøng ñaâu ngôø raèng vieäc thuùc ñaåy nhöõng moái nguy cô ñe doïa nhaø ñoäc taøi laïi caøng hoái thuùc thôøi gian haønh quyeát caùc naïn nhaân sôùm hôn döï tính! Ngaøy mai seõ rôi ruïng taùm chuïc caùi ñaàu, trong soá ñoù coù caùi ñaàu cuûa ngöôøi ñeïp ñaõ töøng aáp uû beân quaû tim chaøng! Ngaøy mai! OÂi, trong caùi ngaøy mai thaät khuûng khieáp ñoù thì teân baïo chuùa Robespierre vaãn bình yeân chöa ñeàn toäi!


Thieân thaàn Adonai xuaát hieän

Moät laàn nöõa, trong côn tuyeät voïng vaø ñau khoå, Zanoni laïi ñaém chìm trong söï coâ ñôn u tòch

ñeå keâu goïi söï trôï giuùp cuûa nhöõng vò thieân söù trong khoâng gian. Trong côn khuûng hoaûng tinh thaàn ñang giaøy voø taâm hoàn chaøng, coøn coù moät quyeàn naêng maø chaøng chöa keâu goïi ñeán...

Vaø lôøi keâu goïi cuûa chaøng ñaõ ñöôïc ñaùp öùng. Trong khoaûnh khaéc, moät luoàng aùnh saùng trong nhö baïc traøn ngaäp caû gian phoøng khi chaøng coøn ñang caàu nguyeän. Thieân thaàn Adonai xuaát hieän giöõa moät vaàng haøo quang saùng rôõ bao phuû chung quanh, vaø ban cho ngöôøi thuaät só moät caùi nhìn traøn ñaày tình thöông voâ bieân.

Nuï cöôøi öu aùi cuûa ngöôøi döôøng nhö cuõng laøm cho toaøn coõi khoâng gian trôû neân töôi saùng. Cuõng nhö boâng hoa toûa ra quanh noù höông thôm, söï hieän dieän cuûa thieân thaàn toûa ra trong khoâng gian moät nieàm an laïc tuyeät vôøi. Gioïng noùi eâm aùi du döông cuûa thieân thaàn voïng ñeán tai ngöôøi thuaät só:

– OÂng ñaõ haønh ñoäng hôïp lyù. Söï can ñaûm vaø saùng suoát cuûa oâng ñaõ giuùp oâng khoâi phuïc ñöôïc moät vaøi quyeàn naêng ñaõ maát. Moät laàn nöõa, linh hoàn oâng ñaõ keâu goïi ñöôïc ta ñeán vôùi oâng. Baây giôø, khi oâng thaáu


hieåu ñöôïc söï cheát, oâng ñaõ trôû neân minh trieát hôn tröôùc ñaây, khi maø vôùi moät taâm hoàn thanh thaûn, oâng chæ chuyeân lo hoïc hoûi veà nhöõng bí quyeát cuûa söï soáng. Nhöõng rung caûm cuûa tình ngöôøi töø laâu nay vaãn troùi buoäc oâng, baây giôø, trong nhöõng giôø phuùt cuoái cuøng cuûa cuoäc ñôøi, môùi ñem ñeán cho oâng caùi di saûn tri thöùc cao quí nhaát cuûa nhaân loaïi; ñoù laø: Ñôøi soáng tröôøng cöûu chæ baét ñaàu töø söï cheát!

Zanoni noùi:

– Hôõi thieân thaàn! Toâi ñaõ nhaän ra raèng con ngöôøi vaøo luùc cheát seõ thaáy vaø hieåu ñöôïc yù nghóa cuûa nhöõng ñieàu bí hieåm töø tröôùc vaãn kheùp chaët ñoái vôùi mình. Vaøo giôø naøy, khi söï hy sinh maïng soáng cuûa toâi cho moät ngöôøi khaùc seõ chaám döùt kieáp soáng tröôøng sinh cuûa toâi traûi qua nhieàu theá kyû, toâi môùi nhaän thaáy söï nhoû nhen heïp hoøi cuûa ñôøi soáng so vôùi söï cao caû huy hoaøng cuûa coõi cheát! Nhöng, hôõi thieân thaàn cao caû, ngay luùc naøy, daãu cho tröôùc söï hieän dieän cuûa ngaøi, nhöõng lieân heä tình caûm cuûa toâi vaãn coøn laøm cho toâi lo buoàn, khi phaûi ñeå laïi sau löng toâi, treân coõi theá gian hung aùc naøy, khoâng ngöôøi trôï giuùp vaø khoâng ai baûo veä, nhöõng ngöôøi thaân yeâu maø vì hoï toâi ñaõ chaáp nhaän söï cheát! Vôï toâi! Con toâi! Hôõi Adonai, haõy giuùp can ñaûm cho toâi trong côn thöû thaùch ñau ñôùn naøy!

Thieân thaàn ñaùp vôùi gioïng traùch moùc xen laãn moät tình thöông sieâu nhieân thoaùt tuïc:


– Vôùi taát caû söï minh trieát huyeàn dieäu cuûa oâng, vôùi taát caû quyeàn naêng quaùn thoâng dó vaõng vaø tieân lieäu töông lai, oâng vaãn coøn thaéc maéc veà ñieàu ñoù sao? Söùc oâng coù laø bao, ñöùng tröôùc nhöõng quy luaät nhaân quaû töï nhieân aûnh höôûng moïi söï vaø chi phoái taát caû? Coù phaûi oâng nghó raèng söï coù maët cuûa oâng treân ñôøi naøy coù theå ñem ñeán cho nhöõng ngöôøi maø oâng thöông yeâu söï truù aån an toaøn nhaát? Khoâng phaûi vaäy! Hoï cuõng coù nhöõng nghieäp quaû rieâng chi phoái cuoäc ñôøi hoï, vaø söï can thieäp cuûa oâng khoâng bao giôø coù theå laø yeáu toá laøm thay ñoåi taát caû. Vì theá, oâng khoâng caàn phaûi lo ngaïi gì cho töông lai cuûa vôï con oâng! Duø oâng soáng hay cheát, töông lai cuûa hoï vaãn seõ töông öùng vôùi nhöõng nghieäp duyeân maø hoï ñaõ taïo.

Zanoni laéng nghe vôùi moät taâm thöùc hoaøn toaøn trong saïch vaø tónh laëng, roài chaøng cuùi ñaàu xuoáng trong söï suy ngaãm ñeán taän cuøng yù nghóa cuûa ñôøi soáng, vaø khi chaøng ngöôùc maët leân thì noãi aâu lo cuoái cuøng trong loøng cuõng ñaõ tieâu tan khoâng coøn nöõa!

Thieân thaàn Adonai ñaõ bieán maát daïng, nhöng aûnh höôûng huyeàn dieäu toaùt ra töø söï hieän dieän vöøa roài döôøng nhö vaãn coøn phaûng phaát trong gian phoøng. Trong moät phuùt xuaát thaàn, taâm thöùc Zanoni nhö vuït thoaùt ra trong khoâng gian, chan hoøa cuøng vaïn vaät vaø vuõ truï. Roài giöõa nhöõng toøa nhaø coå ñieâu taøn ôû ngoaïi oâ thaønh La Maõ, chaøng nhìn thaáy töø ñaøng xa ngöôøi baïn


ñoàng moân cuûa mình treân ñöôøng ñaïo, vaãn ñieàm nhieân vaø laïnh luøng chaêm chuù vaøo nhöõng baøi toaùn thaàn soá bí aån.

Kieàm Maâu ñaïo sö ñang ngoài trong phoøng rieâng boãng caûm thaáy ruøng mình, taâm thöùc rung ñoäng. Ngay luùc aáy, oâng nhaän ra ngay laø tinh thaàn cuûa Zanoni ñang thöùc ñoäng ñeán oâng qua söï thaàn giao caùch caûm:

– Hôõi Kieàm Maâu, toâi seõ vónh vieãn töø giaõ ñaïo huynh treân coõi theá gian naøy! Ngöôøi baïn ñoàng moân cuoái cuøng cuûa ñaïo huynh seõ khoâng coøn nöõa! Toâi seõ töï do böôùc sang beân kia cöûa cheát, coøn ñaïo huynh vaãn soáng maõi ñoù vôùi thôøi gian ñeå suy gaãm treân nhöõng naám moà cuûa chuùng toâi! Toâi seõ böôùc vaøo moät caûnh giôùi maø nhöõng ngöôøi thaân yeâu seõ coù theå cuøng toâi sum hoïp trong nieàm vui tröôøng cöûu. Vaøo luùc saép töø giaõ cuoäc ñôøi toâi môùi hieåu raèng böôùc nhaäp moân thaät söï ñeå ñi vaøo moät ñôøi soáng thaùnh thieän vaø minh trieát dieäu huyeàn chaéc chaén phaûi ngang qua ngöôõng cöûa cuûa söï cheát! Toâi ñaõ nhaän bieát theá naøo laø söï thöû thaùch vaø chieán thaéng thaät söï. Hôõi Kieàm Maâu, haõy vöùt quaùch ñi baàu kim ñôn linh döôïc cuûa ñaïo huynh! Haõy truùt boû ñi caùi gaùnh naëng cuûa bao nhieâu naêm tröôøng! Baát cöù nôi naøo maø taâm thöùc coøn hieän höõu thì noù vaãn khoâng bao giôø maát ñi nieàm phuùc laïc voâ bieân voán coù trong söï hieän höõu cuûa muoân loaøi.


Söï hy sinh cuûa Zanoni

Sau cuoäc hoäi hoïp taïi truï sôû Ñaûng Jacobin, Chaùnh aùn Duy Maät – Chuû tòch Toøa aùn Caùch maïng –

trôû laïi vaên phoøng laøm vieäc. Cuøng ñi vôùi oâng coù hai ngöôøi nöõa. Ñoù laø Bieän lyù Phuùc Khueâ vaø töôùng Henry, chæ huy quaân ñoaøn phoøng veä thuû ñoâ Paris.

Boä ba “hung thaàn” ñaùng sôï naøy ñang hoäi hoïp ñeå baøn veà nhöõng bieän phaùp seõ aùp duïng trong ngaøy hoâm sau. Duy Maät xem baûn danh saùch nhöõng naïn nhaân seõ bò xöû aùn vaøo saùng ngaøy mai vaø noùi:

– Ñaây laø moät danh saùch khaù daøi! Taùm chuïc baûn aùn trong moät ngaøy! Vaø lònh cuûa Robespierre raát roõ raøng, khoâng theå coù söï hieåu laàm. Taát caû ñeàu phaûi xöû vaø haønh quyeát noäi trong ngaøy mai.

Bieän lyù Phuùc Khueâ noùi vôùi moät chuoãi cöôøi oàn aøo vaø thoâ baïo:

– Coù gì khoù chöù? Chuùng ta phaûi ñem taát caû boïn hoï ra xöû taäp theå. Toâi bieát caùch noùi vôùi Boài thaåm ñoaøn: “Hôõi caùc coâng daân, toâi chaéc caùc ñoàng chí ñeàu nhaän roõ toäi aùc cuûa caùc bò caùo chöù?” Ha ha! Danh saùch toäi nhaân caøng daøi thì coâng vieäc phaùn xeùt laïi caøng giaûn dò!

Chaùnh aùn Duy Maät quay laïi noùi vôùi töôùng Henry:


– Ngaøy mai, quaàn chuùng raát coù theå seõ ñoå xoâ ra ñöôøng, phaûi ñeà phoøng taát caû caùc taàng lôùp daân chuùng coù theå noåi daäy. Raát coù theå hoï seõ tìm caùch ngaên chaën caùc chuyeán tuø xa treân ñöôøng ñi ñeán phaùp tröôøng. Ñaïi töôùng haõy cho lònh baùo ñoäng khaån caáp, quaân lính phaûi voõ trang ñaày ñuû vaø chuaån bò saün saøng. Haõy queùt saïch chöôùng ngaïi treân moïi con ñöôøng vaø tuoát göôm cheùm baát cöù ngöôøi naøo muoán laøm ngheõn caùc ñöôøng phoá.

Töôùng Henry voã maïnh vaøo thanh göôm ñeo beân hoâng laøm cho Duy Maät phaûi giaät mình ñaùnh thoùt. Haén noùi:

– Toâi hieåu roõ lònh cuûa oâng Chaùnh aùn. Toâi seõ khoâng tha thöù cho baát cöù keû naøo vi phaïm.

Noùi xong, oâng ta ñöùng daäy chaøo töø giaõ roài quay löng böôùc ra ngoaøi. Trong phoøng chæ coøn laïi coù hai ngöôøi. Duy Maät noùi vôùi oâng Bieän lyù:

– Toâi thaáy coù teân moät phuï nöõ ngoaïi quoác trong baûn danh saùch, moät ngöôøi ñaøn baø YÙ. Nhöng toâi khoâng thaáy coâ ta bò toá giaùc vì toäi gì?

– Caàn gì phaûi ñeå yù chuyeän ñoù kia chöù? Phaûi cheùm luoân cho ñuû soá chaün. Taùm chuïc nghe coù veû goïn hôn laø baûy möôi chín!

Khi ñoù, moät vieân luïc söï vaøo baùo coù khaùch. Bieän Lyù Phuùc Khueâ coù veû moûi meät, beøn caùo töø vaø ruùt lui. Chaùnh aùn Duy Maät cho môøi ngöôøi khaùch vaøo.


Ngöôøi khaùch laï böôùc vaøo ngoài tröôùc maët Duy Maät vaø noùi:

– Thöa oâng Chaùnh aùn, bao naêm qua ñaõ baän roän vôùi quaù nhieàu coâng vieäc, khoâng bieát oâng coù coøn nhôù toâi chaêng?

– Chuùng ta ñaõ töøng gaëp nhau roài sao?

Vò thaåm phaùn vöøa hoûi vöøa nhìn kyõ khuoân maët cuûa ngöôøi khaùch laï, vaø ñoâi goø maù taùi nhôït cuûa oâng ta hôi coù saéc trôû laïi.

– A! Ñuùng vaäy! Toâi nhôù ra roài.

– Vaäy chaéc oâng cuõng coøn nhôù nhöõng lôøi toâi ñaõ noùi trong laàn gaëp gôõ ñoù? Toâi nhôù khi aáy oâng coù baøy toû söï baát maõn veà vieäc aùp duïng baûn aùn töû hình. OÂng vui möøng maø tin töôûng raèng Caùch maïng seõ chaám döùt moïi hình phaït ñoå maùu. OÂng ñeà cao chính trò gia Robespierre khi oâng ta noùi raèng: “Ngöôøi ñao phuû laø moät phaùt minh cuûa nhöõng tay baïo chuùa.” OÂng coøn nhôù chaêng, khi aáy toâi coù noùi vôùi oâng raèng chuùng ta roài seõ gaëp laïi nhau, vaø luùc ñoù nhöõng quan nieäm cuûa oâng veà baûn aùn töû hình vaø trieát lyù caùch maïng cuõng seõ thay ñoåi. Giôø thì oâng thaáy lôøi toâi noùi coù ñuùng khoâng, hôõi coâng daân Duy Maät, Chuû tòch Toøa aùn Caùch maïng?

Duy Maät coù veû hôi luùng tuùng vaø noùi:

– OÀ! Hoài ñoù toâi chæ noùi gioáng nhö ngöôøi ta noùi khi hoï chöa baét tay vaøo vieäc. Nhöõng cuoäc Caùch maïng


khoâng phaûi laø cuoäc daïo chôi beân luoáng hoa hoàng! Nhöng thoâi, haõy boû qua nhöõng lôøi noùi cuûa quaù khöù! Toâi cuõng nhôù raèng hoài ñoù oâng coù cöùu maïng cho moät ngöôøi baø con cuûa toâi, vaø chaéc oâng seõ vui loøng khi ñöôïc bieát raèng teân thuû phaïm vuï aùm saùt ñoù seõ bò cheùm ñaàu vaøo ngaøy mai.

– Ñieàu ñoù chæ coù lieân heä ñeán oâng vaø vieäc laøm cuûa oâng thoâi. Xin oâng cho pheùp toâi nhaéc laïi moät lôøi höùa cuûa oâng hoài ñoù, raèng “neáu toâi coù dòp naøo caàn ñeán oâng thì oâng seõ ra coâng khuyeån maõ ñeå ñeàn ñaùp”. Hôõi vò quan toøa nghieâm khaéc, oâng ñöøng töôûng raèng toâi ñeán ñeå caàu xin moät aân hueä naøo coù theå aûnh höôûng ñeán caù nhaân oâng. Toâi chæ ñeán ñeå xin hoaõn phieân xöû aùn laïi moät ngaøy cho rieâng moät ngöôøi thoâi.

– Khoâng theå ñöôïc, hôõi coâng daân! Toâi ñaõ ñöôïc lònh cuûa Chuû tòch Robespierre raèng taát caû nhöõng ngöôøi coù teân trong danh saùch ñeàu phaûi mang ra xöû vaøo ngaøy mai, khoâng soùt moät ngöôøi. Coøn baûn aùn nhö theá naøo thì coøn tuøy söï phaùn quyeát cuûa Boài thaåm ñoaøn.

– Toâi khoâng caàn oâng giaûm bôùt soá ngöôøi trong danh saùch. Xin oâng haõy nghe toâi noùi ñaây! Trong danh saùch aáy coù teân cuûa moät ngöôøi ñaøn baø YÙ voâ toäi. Naøng khoâng nhöõng khoâng gaây neân baát cöù toäi loãi gì, maø söï thaät laø khoâng ai coù theå nghi ngôø hay toá giaùc naøng veà moät söï vi phaïm naøo caû. Chính oâng, hôõi quan toøa Duy Maät, oâng cuõng khoâng theå ñoïc baûn aùn töû hình coâ ta maø loøng


khoâng run sôï! Thaät laø nguy hieåm neáu coù ngaøy quaàn chuùng noåi daäy vaø ngaên chaën caùc chuyeán tuø xa ñi ra phaùp tröôøng, roài hoï seõ nhìn thaáy trong ñoù bieát bao nhieâu nhöõng ngöôøi voâ toäi bò ñöa ñi haønh hình, vaø hoï seõ nghó theá naøo, thöa oâng?

Duy Maät ngöôùc maét leân, vaø laïi cuùi maët xuoáng ngay tröôùc caùi nhìn saùng quaéc cuûa ngöôøi khaùch laï. OÂng ta noùi:

– Hôõi coâng daân, toâi khoâng phuû nhaän nhöõng ñieàu oâng vöøa noùi, nhöng lònh cuûa caáp treân khoâng theå thay ñoåi ñöôïc.

– Toâi bieát oâng khoâng theå thay ñoåi soá ngöôøi trong danh saùch. Bôûi vaäy toâi ñeà nghò thay theá moät ngöôøi khaùc vaøo choã cuûa ngöôøi ñaøn baø maø toâi muoán cöùu. Toâi xin thay vaøo ñoù caùi ñaàu cuûa moät ngöôøi bieát roõ veà moät vuï aâm möu hieän nay ñang ñe doïa quyeàn löïc cuõng nhö taùnh maïng cuûa Chuû tòch Robespierre vaø luoân caû oâng. Vaø neáu oâng bieát roõ chuyeän naøy, oâng seõ thaáy raèng daãu thaû heát taùm chuïc ngöôøi ñeå ñoåi laáy moät caùi ñaàu ñoù cuõng coøn coù lôïi hôn raát nhieàu.

Duy Maät saùng maét leân vaø noùi mau:

– A! Ñaây laïi laø moät vaán ñeà khaùc! Neáu quaû ñuùng nhö lôøi oâng noùi, toâi seõ söû duïng quyeàn haïn vaø traùch nhieäm cuûa toâi ñeå hoaõn phieân xöû ngöôøi ñaøn baø YÙ kia laïi moät ngaøy. Baây giôø, oâng hay noùi teân ngöôøi ñoù ñi!


– Ngöôøi aáy ñang ñöùng tröôùc maët oâng!

Duy Maät keâu leân trong söï ngaïc nhieân, vôùi moät veû sôï haõi loä treân neùt maët:

– Laø oâng sao? Thaät laø oâng? Vaø oâng ñeán ñaây giöõa luùc ñeâm khuya ñeå töï naïp mình cho coâng lyù? A! Ñaây haún phaûi laø moät caïm baãy! OÂng haõy run sôï ñi, hôõi con ngöôøi ñieân roà! OÂng ñang naèm trong tay toâi, vaø toâi coù theå quyeát ñònh soá phaän cuûa caû hai ngöôøi luoân theå! Coøn gì ñeå trao ñoåi kia chöù?

Ngöôøi khaùch laï noùi vôùi moät nuï cöôøi bình tónh vaø ngaïo ngheã:

– OÂng coù theå laøm nhö theá. Nhöng maïng soáng cuûa toâi khoâng coù ích lôïi gì cho oâng neáu nhö toâi khoâng tieát loä nhöõng ñieàu bí maät. OÂng haõy bình tónh ngoài yeân vaø nghe toâi noùi. Baây giôø oâng coù theå baét toâi giam vaøo khaùm lôùn, vaø ñem ra xöû cuøng moät luùc vôùi baûy möôi chín ngöôøi kia vaøo ngaøy mai, vôùi caùi teân laø Zanoni. Neáu nhöõng ñieàu do toâi tieát loä vaøo ngaøy mai khoâng ñuû laøm oâng thoûa maõn, khi ñoù oâng vaãn coù theå xöû töû ngöôøi ñaøn baø maø toâi muoán cöùu baèng caùi cheát cuûa toâi. Toâi chæ xin hoaõn phieân xöû cho coâ aáy moät ngaøy thoâi. Qua ngaøy mai toâi seõ trôû thaønh caùt buïi vaø oâng coù theå traû thuø ñoái vôùi sinh maïng cuûa ngöôøi ñaøn baø vaãn coøn naèm trong tay oâng. Hôõi oâng Chaùnh aùn, buùt möïc ñaây, oâng haõy vieát traùt lònh cho ngöôøi cai nguïc raèng oâng hoaõn


phieân xöû ngöôøi ñaøn baø YÙ laïi moät ngaøy, vaø toâi seõ ñích thaân ñem tôø traùt aáy ñeán nhaø giam cuûa chính toâi. Ñeå chöùng thaät nhöõng gì toâi coù theå tieát loä cho oâng bieát, ngay töø giôø phuùt naøy, toâi coù theå noùi raèng teân oâng ñaõ ñöôïc ghi treân baûn danh saùch nhöõng keû phaûi “ñeàn nôï maùu” ñoái vôùi nhaân daân. Toâi coù theå noùi cho oâng bieát baøn tay naøo ñaõ vieát ra baûn danh saùch ñoù, vaø nhöõng ai seõ ñöùng ra laät ñoå trieàu ñaïi cuûa Robespierre vaø nhöõng ngöôøi coäng taùc.

Duy Maät taùi maët, vaø ñoâi maét oâng ta tìm caùch laån traùnh caùi nhìn nhö ñieän chôùp ñang cheá ngöï vaø khuaát phuïc oâng ta. Döôøng nhö chòu aûnh höôûng cuûa moät söùc maïnh voâ hình maø oâng ta khoâng choáng laïi ñöôïc, oâng ta cuùi xuoáng vieát moät caùch voâ taâm trong khi ngöôøi laï maët ñoïc töøng chöõ cho oâng ta vieát. OÂng ta vöøa cöôøi göôïng vöøa noùi:

– Toâi ñaõ höùa giuùp oâng, nay toâi phaûi giöõ lôøi höùa. Ñeå ñaùp laïi, oâng coù theå naøo tieát loä cho toâi bieát nhöõng söï vieäc maø oâng ñònh ñeán mai môùi noùi? Coù theå raèng oâng vaø caû ngöôøi ñaøn baø aáy seõ ñöôïc höôûng moät söï khoan hoàng ñaëc bieät, moät phaùn quyeát traéng aùn.

– Khoâng, toâi chæ noùi nhöõng ñieàu aáy tröôùc toøa maø thoâi. Vaû laïi, hôõi oâng Chaùnh aùn, coù leõ nhöõng ñieàu toâi tieát loä seõ khoâng coù lôïi cho oâng, vaø chính vaøo luùc maø toâi veùn ñaùm maây muø thì coù theå côn gioâng baõo cuõng seõ noåi daäy.


– Coù phaûi oâng laø moät nhaø tieân tri chaêng? Neáu vaäy, oâng haõy lo cho chính baûn thaân oâng! Chuùng toâi ñaõ quaù quen giôõn maët vôùi caùi cheát ñeán noãi chuùng toâi queân caû söï toân kính ñoái vôùi noù. Vì leõ oâng ñaõ chòu daâng naïp caùi ñaàu cuûa chính oâng, neân toâi chaáp nhaän. Ngaøy mai coù leõ oâng seõ hoái tieác, nhöng chöøng ñoù thì ñaõ quaù treã.

– Phaûi, ñaõ quaù treã, thöa oâng Chaùnh aùn! Ngöôøi laï maët laëp laïi caâu aáy nhö moät tieáng vang. – Nhöng oâng haõy nhôù raèng ñoù khoâng phaûi laø moät

aân hueä phoùng thích, maø chæ laø söï hoaõn laïi moät ngaøy, nhö toâi ñaõ höùa, ñoái vôùi ngöôøi ñaøn baø aáy. Ngaøy mai, tuøy theo vieäc lôøi khai cuûa oâng coù laøm thoûa maõn toâi hay khoâng maø baø aáy seõ ñöôïc soáng hay phaûi cheát. Toâi raát thaønh thaät, hôõi coâng daân! Khi oâng cheát, linh hoàn oâng chôù coù trôû veà khuaáy phaù toâi vì toâi ñaõ phaûn boäi lôøi cam keát nheù!

– Ñuùng vaäy, toâi chæ xin taïm hoaõn moät ngaøy thoâi. Nhöõng gì sau ñoù, toâi xin phoù maëc cho coâng lyù vaø söùc maïnh cuûa quaàn chuùng. Thoâi, xin chaøo oâng!

Trong nhaø nguïc

Kieàu Dung bò giam trong nhaø nguïc daønh rieâng cho nhöõng ngöôøi bò keát aùn tröôùc khi ñem ra

xöû. Naøng khoâng hieåu taïi sao naøng bò baét. Naøng cuõng khoâng hieåu hoï muoán gì khi nhöõng ngöôøi cuøng bò giam


chung moät khaùm – ngaïc nhieân vì saéc ñeïp phi thöôøng cuûa naøng – tuï hoïp quanh naøng ñeå hoûi thaêm vaø noùi vôùi naøng nhöõng lôøi an uûi khích leä. Töø tröôùc ñeán nay, naøng vaãn quen coù ñònh kieán khoâng toát ñoái vôùi nhöõng ngöôøi bò luaät phaùp leân aùn, nhöng nay naøng laáy laøm ngaïc nhieân khi thaáy nhöõng ngöôøi ñaày loøng nhaân aùi, hieàn töø, veû maët saùng suûa tinh anh, laïi laø nhöõng ngöôøi maø luaät phaùp leân aùn vaø daønh cho moät hình phaït taøn khoác nhaát laø caùi cheát!

Moät vò giaùo só Gia Toâ giaø, ñaàu baïc, cuõng naèm trong soá tuø nhaân, ñaõ hoûi naøng:

– Con ôi! Taïi sao hoï laïi baét con vaøo ñaây? – Chính con cuõng ñang töï hoûi nhö theá! Moät ngöôøi trong nhoùm noùi: – A! Neáu coâ khoâng bieát coâ bò baét vì toäi gì thì thaät

laø... ñaùng ngaïi laém! – Coøn con toâi? Soá phaän noù seõ ra sao? Ngöôøi ta khoâng coøn caùch naøo thuaän tieän hôn laø ñeå

maëc cho naøng beá con theo vaøo khaùm. – Khoâng sao, chaéc hoï seõ ñeå cho noù soáng. – Nhöng noù seõ soáng nhö theá naøo khi khoâng coù

toâi?Khoâng ai traû lôøi caâu hoûi ñoù. Kieàu Dung quay sang

töï traùch mình vaø thaàm nhuû:

– Chính ta ñaõ laøm cho con chaøng thaønh moät ñöùa beù moà coâi trong nguïc toái! Zanoni chaøng ôi! Xin chaøng


ñöøng hoûi em, daàu raèng chæ qua tö töôûng, raèng em ñaõ laøm gì vôùi ñöùa con cuûa chuùng ta.

Ñeâm ñeán, moãi tuø nhaân ñeàu phaûi ñeán tröôùc cöûa khaùm coù song saét ñeå nghe ñieåm danh. Teân naøng coù trong danh saùch cuûa nhöõng töû toäi. Vò giaùo só giaø, saün soøng chôø cheát hôn, nhöng laïi khoâng coù teân trong danh saùch ñoù, beøn ñaët hai baøn tay treân ñaàu Kieàu Dung laøm daáu ban aân hueä cho naøng vaø ñeå rôi hai haøng leä.

Kieàu Dung ngaïc nhieân, nhöng khoâng khoùc. Ñoâi maét nhìn xuoáng, hai tay khoanh tröôùc ngöïc, naøng cuùi ñaàu an phaän tröôùc ñònh meänh. Keá ñoù, gioïng ngöôøi cai nguïc goïi lôùn moät teân khaùc, vaø moät ngöôøi ñaøn oâng vöøa ñaåy naøng moät caùnh thoâ baïo vöøa chen tôùi tröôùc ñeå nhìn vaø nghe cho roõ, beøn ruù leân moät tieáng thaát voïng vaø caêm hôøn. Naøng quay laïi nhìn, vaø ngöôøi kia cuõng nhìn naøng. Qua nhöõng kyù öùc cuûa dó vaõng, naøng nhaän ra ngay boä maët gôùm ghieác töø thuôû noï. Nhöng neùt maët xaáu xí cöûa My Coát – phaûi, chính haén – lieàn ñoåi sang thaønh moät nuï cöôøi quæ quaùi:

– Hôõi ngöôøi ñeïp! Ít nhaát thì caùi maùy cheùm cuõng giuùp chuùng ta ñöôïc sum hoïp! Ha ha! Chuùng ta seõ oâm nhau nguû thaät kyõ trong ñeâm taân hoân!

Noùi xong, haén ta phaùt leân moät chuoãi cöôøi oàn aøo thoâ tuïc, vöôït qua ñaùm ñoâng vaø trôû veà choã ngoài trong moät goùc khaùm.


Trong khi chôø ñôïi ngaøy thoï hình, Kieàu Dung bò nhoát rieâng trong moät xaø lim toái. Ngöôøi ta vaãn ñeå cho naøng giöõ ñöùa con beân naøng cho tôùi giôø phuùt choùt – coù leõ hoï cuõng chaúng bieát laøm sao khaùc hôn.

Boãng nghe coù tieáng keâu to: – Haõy dang ra! Vaãn coøn choã troáng trong xaø lim!

Ñaây laø moät tuø phaïm môùi seõ ra phaùp tröôøng vaøo saùng mai!

Khi ngöôøi cai nguïc moät tay caàm ñeøn, ñöa ngöôøi tuø nhaân môùi vaøo, ngöôøi naøy beøn naém laáy tay oâng ta vaø noùi nhoû thì thaàm vaøo tai. Ngöôøi aáy vöøa noùi xong lieàn ruùt moät chieác nhaãn ñang ñeo ôû ngoùn tay – haït kim cöông ñính ôû ñoù khaù lôùn, chieáu saùng röïc döôùi aùnh saùng laäp loøe cuûa ngoïn ñeøn daàu – vaø noùi:

– Haõy cöù ñaùnh giaù taùm chuïc caùi ñaàu saép ruïng naøy, moãi caùi laø moät ngaøn quan, thì chieác nhaãn naøy vaãn coøn ñaùng giaù hôn gaáp boäi!

Teân cai nguïc hôi do döï, haït kim cöông chieáu laáp laùnh döôùi caëp maét troá nhìn thao laùo cuûa oâng ta. Vôùi caùi ngheà taøn aùc thoâ baïo naøy, haén ta ñaõ daäp taét ngay caû chuùt aùnh saùng le loùi cuoái cuøng cuûa loøng nhaân ñaïo. Haén ta khoâng theå coøn coù loøng traéc aån, tình thöông hay söï hoái haän. Nhöng loøng tham thì khaùc! Vaø theá laø... ngöôøi tuø nhaân kia ñaõ thaéng!

Hoï cuøng nhau ñi qua daõy haønh lang ñen toái, roài ñeán tröôùc cöûa xaø lim maø ngöôøi cai nguïc ñaõ laøm daáu


saün nhöng baây giôø thì oâng ta beøn xoùa boû, vì ngöôøi nöõ tuø ôû trong ñoù seõ ñöôïc hoaõn caùi cheát laïi moät ngaøy. Ngöôøi cai nguïc laáy chìa khoùa môû cöûa, ngöôøi laï maët caàm laáy caùi ñeøn daàu roài böôùc vaøo.

Ñöùa treû moà coâi

Kieàu Dung ñang caàu nguyeän. Naøng khoâng nghe thaáy tieáng cöûa môû, cuõng khoâng nhìn thaáy

boùng ngöôøi treân neàn ñaù. Naøng quì goái trong moät goùc xaø lim, vaø ñöùa beù tuy khoâng hieåu gì cuõng baét chöôùc khoanh hai tay nhoû xíu vaø quyø goái moät beân meï.

Zanoni ñöùng yeân nhìn hai meï con moät caùch trìu meán. Chaøng nghe gioïng noùi cuûa vôï, tuy raèng naøng khoâng heà thoát ra lôøi. Ñoù laø gioïng noùi xuaát phaùt töø beân trong noäi taâm nhöng raát maïnh meõ thieát tha, ñuû ñeå vang doäi ñeán vôùi taát caû nhöõng taâm hoàn ñoàng caûm:

– Laïy Chuùa, neáu coù phaûi laø con seõ khoâng bao giôø gaëp laïi chaøng, xin Chuùa haõy laøm cho tình yeâu cuûa chuùng con ñöôïc vónh cöûu, daãu chæ laø ôû beân döôùi ñaùy moà! Daãu raèng soá meänh cuûa chuùng con coù nhö theá naøo, daãu cho chuùng con coù phaûi caùch xa nhau ñeán haøng theá kyû, xin Chuùa haõy giuùp cho chuùng con seõ coøn ñöôïc gaëp laïi nhau. Coøn con cuûa chaøng, noù cuõng ñang quì


tröôùc Chuùa beân caïnh con, ngaøy mai ñaây noù seõ nguû ôû ñaâu? Baøn tay naøo seõ nuoâi döôõng noù? Ai seõ laø ngöôøi baûo boïc vaø che chôû cho noù treân coõi ñôøi naøy?

Ñeán ñaây, naøng ngöøng laïi; nhöõng tieáng khoùc nöùc nôû ngheïn ngaøo laøm laáp maát gioïng noùi cuûa naøng.

– Chính em seõ laøm nhöõng vieäc ñoù, hôõi Kieàu Dung! Vì ngöôøi maø em töø boû nay ñaõ ñeán ñaây ñeå cöùu soáng meï con em!

Naøng ruøng mình khi nhöõng lôøi naøy vang doäi beân tai naøng! Naøng ñöùng phaét daäy. Chaøng ñang ñöùng ñoù, vaãn vôùi phong ñoä treû ñeïp phi thöôøng nhö daïo naøo, duø laø trong nhaø nguïc toái taêm ruøng rôïn vaø vaøo giôø phuùt nguy khoán naøy!

Vôùi moät tieáng reo möøng sung söôùng khoân taû, maø coù leõ nhöõng vaùch töôøng cuûa nhaø nguïc naøy chöa töøng ñöôïc nghe, naøng chaïy voäi ñeán vaø ñeå rôi mình xuoáng neàn ñaù ngay döôùi chaân chaøng.

Zanoni cuùi xuoáng ñôõ naøng daäy, nhöng naøng thoaùt ra khoûi voøng tay chaøng vaø khoùc nöùc nôû.

– Kìa, em! Anh ñeán ñaây ñeå cöùu em. Sao em laïi ngoaûnh maët ñi? Em coøn muoán troán anh nöõa sao?

– Em khoâng troán anh nöõa ñaâu! Khoâng phaûi vì baûn thaân mình maø em töø boû anh, maø chính laø vì...

Keá ñoù, naøng ñoät ngoät ñöùng daäy, beá ñöùa beù leân vaø


ñaët noù vaøo voøng tay cuûa chaøng. Ñöùa beù döôøng nhö ñaõ nhaän ra cha noù, beøn aùp maët vaøo ngöïc Zanoni vaø naèm goïn trong loøng chaøng nhö con chim con naèm trong toå. Roài noù ngöôùc maét leân nhìn meï vaø mæm cöôøi.

Zanoni ñaõ ñeán ñeå cöùu naøng! Naøng khoâng hoûi chaøng seõ cöùu baèng caùch naøo. Naøng tin lôøi chaøng maø khoâng caàn thaéc maéc hay do döï gì caû. Theá laø sau cuøng hoï seõ ñöôïc taùi hôïp cuøng nhau; hoï seõ traùnh xa nhöõng caûnh töôïng saét maùu ôû nôi naøy. Hoøn ñaûo xinh thô moäng ngoaøi khôi xöù Hy Laïp seõ ñoùn hoï trôû laïi moät laàn nöõa. Naøng vui cöôøi moät caùch ngaây thô nhö treû con tröôùc caùi vieãn aûnh thaàn tieân ñoù trong nhaø nguïc toái taêm... Naøng noùi:

– Luùc naõy em töôûng raèng em ñaõ saün saøng chôø ñoùn caùi cheát. Nhöng chæ caàn nhìn thaáy anh, ñöôïc soáng gaàn keà beân anh thoâi, laø em laïi thaáy cuoäc ñôøi eâm ñeïp töôi vui bieát bao. Anh haõy nhìn qua song cöûa soå kia. Caùc ngoâi sao ñaõ môø daàn, ngaøy mai saép ñeán! Ngaøy mai, cöûa nhaø nguïc seõ môû ñeå chuùng ta ñöôïc töï do! Anh ñaõ noùi raèng anh ñeán cöùu em. Em khoâng nghi ngôø gì caû! OÂi! Caùi ngaøy mai ñoù môùi ñeïp laøm sao! UÛa! Sao anh khoâng mæm cöôøi vôùi em, hôû anh? Ngaøy mai haù chaúng phaûi laø moät ngaøy toát ñeïp cuûa chuùng ta ñoù sao? Anh aùc thaät! Hay anh vaãn coøn muoán tröøng phaït em, neân anh khoâng cuøng chia seû nieàm vui vôùi em?...

Zanoni ñaùp sau moät côn im laëng:


– Kieàu Dung! Em coù nhôù chaêng, moät ngaøy noï khi chuùng ta ngoài treân baõi caùt gaàn beân ñoäng ñaù treân haûi ñaûo, em coù hoûi anh veà ñaïo buøa anh ñeo treân coå? Ñoù laø di vaät cuoái cuøng cuûa queâ höông xöù sôû anh, vaø meï anh luùc haáp hoái ñaõ ñeo vaøo coå anh. Hoâm ñoù anh coù höùa laø seõ taëng cho em vaøo ngaøy naøo maø cuoäc ñôøi chuùng ta cuøng chòu aûnh höôûng cuûa nhöõng ñònh luaät gioáng nhau.

– A! Em nhôù ra roài! – Ngaøy mai, noù seõ thuoäc veà em. – Theá sao? Caùi ngaøy mai... thaät ñaùng yeâu cuûa

em! Beân ngoaøi cöûa soå, aùnh saùng lôø môø cuûa buoåi bình

minh ñaõ baét ñaàu hieän leân neàn trôøi. Moät ngaøy môùi saép ñeán.

Hoâm nay laø ngaøy quyeát ñònh vaän meänh cuûa nöôùc Phaùp. Trong saân toøa aùn ñaõ baét ñaàu xuaát hieän söï naùo nhieät oàn aøo nhö moïi ngaøy. Daàu vieäc gì xaûy ra, baát luaän ai thaéng ai baïi trong cuoäc tranh chaáp quyeàn haønh naøy, hoâm nay vaãn phaûi coù taùm chuïc caùi ñaàu seõ rôi treân maùy cheùm!

***

Quaù meät moûi, Kieàu Dung ñaõ nguû meâ. Zanoni ñöùng beân caïnh nhìn naøng nguû maø loøng xuùc

ñoäng voâ ngaàn! Giaác nguû naøy seõ ngaên caùch naøng vôùi chaøng vónh vieãn, vì naøng seõ khoâng coøn thaáy chaøng


beân caïnh nöõa khi tænh giaác. Naøng khoâng theå bieát raèng söï eâm aùi, bình an cuûa giaác nguû ñoù ñaõ phaûi mua vôùi caùi giaù ñaét laø döôøng naøo!

Caùi ngaøy mai maø naøng vaãn thaáp thoûm chôø mong nay ñaõ ñeán. Naøng seõ ñoùn caùi ngaøy mai ñoù nhö theá naøo khi naøng bieát roõ söï thaät phuõ phaøng maø noù ñem ñeán?

Zanoni quay laïi nhìn ñöùa con. Thaèng beù vaãn troá caëp maét to ñen laùnh vaø saùng rôõ nhìn cha noù. Zanoni cuùi xuoáng hoân leân maët con vaø nhuû thaàm:

– Töø nay con khoâng bao giôø coøn ñöôïc nhìn thaáy cha laàn nöõa! Töø nay cha cuõng seõ khoâng coøn baûo veä che chôû cho con. Soá phaän cuûa con seõ khoâng theå ñöôïc reøn luyeän theo caùch nhö cha töøng mong öôùc. Con seõ chia seû caùi soá phaän chung cuûa nhaân loaïi, seõ phaûi noã löïc tranh ñaáu, roài thaát baïi, khoå ñau... Nhöng cha öôùc mong sao cho cuoäc thöû thaùch cuûa con seõ ñöôïc eâm aùi, vaø tinh thaàn con seõ luoân duõng maõnh ñeå bieát thöông yeâu vaø tin töôûng. Khi cha nhìn con moät laàn cuoái cuøng, öôùc gì tình yeâu cuûa cha ñoái vôùi meï con seõ ñöôïc chuyeån sang cho con; vaø mong sao meï con seõ tìm thaáy trong caùi nhìn cuûa ñoâi maét con söï khích leä vaø an uûi cuûa cha. AØ, boïn hoï ñaõ ñeán kia roài... Phaûi... Thoâi, cha phaûi ñi ñaây...

Caùnh cöûa phoøng giam töø töø heù môû. Gaõ cai nguïc xuaát hieän, vaø xuyeân qua khe cöûa môû, moät tia naéng maët trôøi chieáu roïi vaøo phoøng.


– Hôõi coâng daân, giôø cuûa anh ñaõ ñieåm.

– Suît...! Naøng vaãn coøn nguû. Ñôïi moät chuùt. AØ... aø... xong roài. Nhôø trôøi, naøng vaãn coøn nguû meâ!

Zanoni khoâng daùm hoân naøng laàn cuoái, sôï laøm naøng thöùc giaác. Chaøng chæ ñeo vaøo coå naøng ñaïo linh phuø ñeå thay theá nhöõng lôøi töø giaõ, vaø mô hoà höùa heïn moät söï taùi ngoä trong töông lai...

Zanoni böôùc ra cöûa, roài quay ñaàu nhìn laïi moät laàn cuoái cuøng. Caùnh cöûa kheùp töø töø. Chaøng ñaõ vónh vieãn ra ñi khoâng coøn trôû laïi!

***

Kieàu Dung thöùc giaác, nhìn daùo daùc chung quanh vaø keâu leân:

– Zanoni, trôøi saùng roài!

Khoâng moät tieáng ñaùp laïi. Laï thaät! Phaûi chaêng chuyeän ñeâm qua chæ laø moät giaác mô? Naøng veùn laïi maùi toùc xoûa tröôùc traùn laøm che maát taàm maét cuûa naøng, vaø chôït thaáy sôïi daây vôùi ñaïo buøa ñeo treân coå. Khoâng! Ñoù khoâng phaûi laø moät giaác mô!

– Trôøi hôõi! Chaøng ñaõ ñi thaät roài!

Naøng lao mình ra choã song cöûa vaø keâu to. Ngöôøi cai nguïc böôùc tôùi.

– Choàng toâi ñaâu? Cha cuûa ñöùa beù ñaâu?


– Hôõi nöõ coâng daân, oâng ta ñaõ ñi roài.

– Ñi ñaâu? Haû... ñi ñaâu...?

– Ñi ra phaùp tröôøng!

Caâu traû lôøi goïn loûn vaø döùt khoaùt! Caùnh cöûa vaãn voâ tình kheùp chaët. Kieàu Dung thaû rôi ngöôøi xuoáng neàn ñaù laïnh, im laëng vôùi noãi khoå ñau, thaát voïng traøn ngaäp.

Nhö moät tia chôùp, nhöõng lôøi noùi cuûa Zanoni, veû u buoàn vaø söï hy sinh cuûa chaøng, ñeán khi ñoù môùi hieän leân roõ raøng trong trí oùc cuûa naøng.

Trong khi naøng vaãn ngoài ñoù, caâm laëng khoâng thoát neân lôøi, baát ñoäng nhö moät pho töôïng ñaù, thì moät linh aûnh boãng thoaùng qua nhö moät caùi boùng trong taâm trí naøng. Naøng nhìn thaáy caûnh töôïng ruøng rôïn trong toøa aùn, vò quan toøa, boài thaåm ñoaøn, vieân bieän lyù buoäc toäi... Vaø trong soá nhöõng naïn nhaân, coù moät ngöôøi hieân ngang ñöùng tröôùc vaønh moùng ngöïa, khoâng loä veû gì sôï seät.

– Coù phaûi anh bieát roõ nhöõng moái nguy cô ñang ñe doïa neàn Coäng hoøa? Anh haõy noùi ra nhöõng gì anh bieát.

– Ñuùng, toâi bieát. Vaø toâi seõ giöõ ñuùng lôøi höùa noùi ra taát caû nhöõng ñieàu ñoù. Hôõi quan toøa, toâi seõ tieát loä cho oâng bieát tröôùc heát laø ñònh meänh cuûa oâng. Toâi bieát


raèng caùi tình traïng voâ chính phuû maø oâng goïi laø “quoác gia” naøy seõ chaám döùt vaøo chieàu nay. OÂng haõy nghe xem, ngoaøi kia laø nhöõng tieáng chaân ngöôøi doàn daäp, vaø nhöõng tieáng la theùt caêm hôøn cuûa daân chuùng! Hôõi nhöõng ngöôøi cheát, haõy chuaån bò tieáp ñoùn Robespierre vaø boïn ñoàng loõa nôi ñòa nguïc! Khi ñoù, nhöõng keû ñöa tin, nhöõng ñoàng loõa cuûa caùc oâng vôùi veû maët taùi nhôït vaø hoang mang sôï haõi seõ boû chaïy taùn loaïn khaép nôi. Taát caû seõ laø moät söï hoãn ñoän, kinh hoaøng, khuûng khieáp!

– Keû aâm möu taïo loaïn seõ phaûi ñeàn toäi... vaø ngaøy mai, ngöôøi ñaøn baø maø anh muoán cöùu seõ phaûi cheát.

– Ngaøy mai ö? Thöa oâng Chaùnh aùn, ngaøy mai thì chính löôõi dao treân maùy cheùm seõ rôi xuoáng ñaàu oâng ñaáy!

***

Nhöõng chieác tuø xa cuoái cuøng chôû caùc naïn nhaân ra phaùp tröôøng phaûi ñi xuyeân qua nhöõng ñöôøng phoá ñoâng ngheït daân chuùng. A! Daân chuùng cuoái cuøng cuõng ñaõ thöùc tænh! Nhöõng toäi nhaân may ra seõ ñöôïc thoaùt cheát! Teân baïo chuùa ñaõ bò haï beä chaêng? Chuû tòch Robespierre ñaõ bò truaát pheá chaêng?

Daân chuùng traøn ra ñöôøng ñònh giaûi thoaùt cho nhöõng tuø nhaân. Treân moät chieác xe caây, ñöùng caïnh Zanoni, moät ngöôøi khoa chaân muùa tay mieäng keâu


roái rít, troâng caøng xaáu xí dò ñang hôn caû luùc bình thöôøng. Ñoù laø ngöôøi maø trong nhöõng giaác mô tieân tri Zanoni ñaõ töøng thaáy ñöùng beân caïnh chaøng vaøo luùc thoï hình.

My Coát heùt leân trong côn tuyeät voïng: – Hôõi daân chuùng, haõy tieán leân! Tieán leân vaø giaûi

cöùu chuùng toâi! Trong ñaùm ñoâng hoãn ñoän, ngöôøi ta thaáy coù moät

ngöôøi ñaøn baø treû ñeïp, toùc ñen buoâng xoõa roái buø, ñang chen laán ñeå tieán ñeán gaàn ñoaøn tuø xa. Naøng keâu to baèng gioïng mieàn Nam nöôùc YÙ:

– Linh Ñoâng ñaâu roài? Quaân ñao phuû, boïn mi ñaõ laøm gì Linh Ñoâng cuûa ta?

Naøng vöøa la theùt vöøa troá maét nhìn ñaùm tuø nhaân trong xe, nhöng roài khoâng thaáy ngöôøi naøng muoán tìm.

– Caùm ôn trôøi ñaát! Toâi ñaõ khoâng nôõ haïi chaøng!

Daân chuùng caøng luùc caøng tieán ñeán gaàn vaø saép söûa bao vaây ñoaøn tuø xa. Chæ trong choác laùt nöõa thoâi laø ñaùm tuø nhaân seõ ñöôïc giaûi thoaùt khoûi tay ñao phuû. Nhöng, kìa Zanoni! Taïi sao khuoân maët chaøng vaãn giöõ nguyeân veû an phaän vaø khoâng bieåu loä chuùt hy voïng naøo?

Boãng nhieân, coù tieáng voù ngöïa doàn daäp töø xa keùo ñeán moãi luùc moät gaàn hôn. Töôùng Henry nhaän leänh


chæ huy toaøn boä kî binh Baûo an xoâng ñeán ñaåy lui ñaùm röøng ngöôøi treân caùc ñöôøng phoá.

Ñoaøn kî binh keùo ñeán nhö moät côn gioù loác, vaø nhanh choùng giaûi taùn ñaùm ñoâng vaây quanh ñoaøn xe. Nhöõng ngöôøi toan cöôùp xe ñeå giaûi thoaùt cho tuø nhaân, moät soá boû chaïy taùn loaïn, moät soá bò ngöïa ñaïp teù ngaõ treân ñöôøng... Ñaùm kî binh tuoát göôm cheùm loaïn xaï vaøo ñaùm ngöôøi ñònh cöôùp tuø xa, nhieàu ngöôøi ñaõ ngaõ guïc treân vuõng maùu, trong soá ñoù coù ngöôøi sôn nöõ mieàn Nam nöôùc YÙ vôùi maùi toùc ñen huyeàn ñaãm maùu, treân ñoâi moâi co quaép döôøng nhö vaãn coøn thoaûng moät nuï cöôøi vaø thì thaàm moät caâu cuoái cuøng:

– Linh Ñoâng ôi! Em khoâng coù gieát anh!

Ñoaøn tuø xa cuoái cuøng ñaõ ñi ñeán phaùp tröôøng. Tröôùc maët ñaõ hieän roõ caùi maùy cheùm vôùi löôõi dao saùng quaéc khoång loà, ruøng rôïn!

Hoï ñi haøng moät böôùc leân ñaøi. Töøng ngöôøi moät, hoï bò ñaåy keâ ñaàu vaøo maùy cheùm. Moät ngöôøi... moät ngöôøi nöõa... vaø moät ngöôøi nöõa...

Theá roài, ñeán löôït chaøng...

Töø trong nguïc toái, Kieàu Dung nhìn thaáy nhöõng caûnh töôïng aáy trong côn linh aûnh beøn keâu theùt leân:

– Khoan ñaõ, chaøng ñöøng cheát voäi! Ñöøng boû em trong coâ ñôn! Haõy nghe em noùi ñaây. UÛa! Laï nhæ, sao anh coøn coù theå mæm cöôøi!


Phaûi! Ñoâi moâi taùi nhôït cuûa chaøng vaãn coøn mæm cöôøi! Vaø trong nuï cöôøi ñoù, toaøn boä khung caûnh phaùp tröôøng, ngöôøi ñao phuû, caùi maùy cheùm... taát caû ñeàu tieâu tan. Trong nuï cöôøi ñoù, toaøn theå khoâng gian döôøng nhö choùi raïng moät aùnh saùng tröôøng cöûu, voâ cuøng... Chaøng ñaõ vöôït leân khoûi maët ñaát, bay löôïn treân khoâng gian ñeán tröôùc maët naøng, khoâng phaûi trong hình theå vaät chaát nöõa, maø nhö moät nieàm vui töôi, xaùn laïn, nhö ñeå an uûi, xoa dòu taâm hoàn naøng. Sau löng chaøng, khoâng gian ñaõ môû roäng ñeán taän choán voâ bieân. Haèng haø sa soá caùc thieân thaàn ñaõ xuaát hieän vaø moät ca khuùc ñoùn möøng chaøng ñöôïc ñoàng loaït xöôùng leân vôùi nhöõng aâm ñieäu thaàn tieân du döông, eâm aùi:

– Chuùng ta ñoùn möøng ngöôøi ñaõ ñöôïc tinh luyeän baèng ñöùc hy sinh cao caû, ngöôøi ñaõ duøng caùi cheát ñeå trôû neân baát töû!

Söï cheát laø nhö theá ñoù! Haân hoan sung söôùng giöõa caùc thieân thaàn, chaøng quay laïi thì thaàm vôùi ngöôøi tri kyû:

– Hôõi ngöôøi baïn ñöôøng cuûa ta treân coõi voâ cuøng, söï cheát laø nhö theá ñoù!

***

OÂ kìa! Taïi sao hoï ra daáu cho chuùng ta, nhöõng ngöôøi ñang ñöùng treân caùc noùc nhaø kia? Taïi

sao daân chuùng laïi traøn ra khaép caùc neûo ñöôøng? Taïi sao coù tieáng chuoâng nhaø thôø ñoå doàn khaép nôi? Taïi


sao coù tieáng la theùt vaø nhöõng aâm thanh khua ñoäng aàm ó?

Haõy nghe kìa! Tieáng ñaïi baùc gaàm rung chuyeån maët ñaát! Tieáng va chaïm laùch caùch cuûa caùc noøng suùng vaø voõ khí! Hôõi caùc baïn tuø nhaân! Roát cuoäc coù hy voïng gì ñeán vôùi chuùng ta khoâng?

Ñoù laø nhöõng caâu hoûi maø nhöõng tuø nhaân trong nguïc ñang trao ñoåi vôùi nhau. Ngaøy ñaõ haàu taøn, hoaøng hoân ñaõ ñeán, vaø nhöõng khuoân maët taùi nhôït vaãn cöù thaäp thoø beân caùc chaán song ñeå mong nhìn thaáy nhöõng daáu hieäu gì khaùc laï ôû beân ngoaøi.

Töø nhöõng khung cöûa soå vaø treân caùc noùc nhaø ôû vuøng laân caän, hoï vaãn nhìn thaáy nhöõng nuï cöôøi thaân thieän vaø nhöõng baøn tay vaãy chaøo. Sau cuøng, moät tin vui cuõng ñöôïc tung ra:

– Robespierre ñaõ bò haï beä! Nhôø trôøi, chuùng ta seõ ñöôïc thoaùt cheát!

***

Trong vaên phoøng Phuû Chuû tòch, Robespierre vaø caùc coá vaán ñang laéng tai nghe nhöõng tieáng

gaàm theùt rung chuyeån töø beân ngoaøi. Thình lình, töôùng Henry, maët ñoû ngaàu vì say maùu, hoái haû xoâng vaøo phoøng vôùi böôùc chaân loaïng choaïng khoâng vöõng, quaêng xuoáng ñaát thanh göôm vaãn coøn ræ maùu nhoû gioït vaø noùi laép baép:


– Thoâi roài! Hoûng beùt heát caû roài! – Ñoà khoán kieáp! Chính vì söï heøn nhaùt cuûa mi maø

laøm cho chuùng ta phaûi cheát caû! Coå Phi giaän döõ heùt lôùn vaø xoâng laïi, hai tay naém

laáy Henry nhaác boång leân khoûi ñaàu vaø neùm qua cöûa soå. Bò neùm töø treân cao xuoáng ñaát, töôùng Henry vôõ soï cheát ngay.

Coá giöõ bình tónh trong côn thaát voïng, Saint-Just rôøi khoûi choã ngoài ñöùng daäy nhìn ra cöûa soå ñeå quan saùt ñaùm röøng ngöôøi ñang tieán tôùi nhö nöôùc vôõ bôø. Couthon boû chieác xe laên, boø leát nöûa thaân mình taøn pheá ñeán nuùp döôùi gaàm baøn. Moät tieáng suùng noå! Chuû tòch Robespierre toan töï saùt, nhöng baøn tay run raåy quaù neân baén khoâng truùng ñích, vieân ñaïn chæ chaïy söôùt qua laøm vôõ quai haøm!

Ñoàng hoà toøa Ñoâ chính ñieåm ba giôø saùng! Theo caùnh cöûa lôùn bò phaù vôõ tung, daân chuùng traøn vaøo dinh, ñi xuyeân qua caùc haønh lang toái om, vaø xoâng vaøo Vaên phoøng Chuû tòch. Göông maëc hoác haùc, taùi xanh vaø vaáy maùu ñoû loøm, khoâng thoát neân ñöôïc moät lôøi, Chuû tòch Robespierre ngoài yeân treân gheá baønh, löng thaúng vaø khoâng moät cöû ñoäng, nhö vaãn coøn thaùch thöùc ñònh meänh. Daân chuùng vaây quanh, la heùt vaø nguyeàn ruûa, khí giaän boác leân nhöõng caëp maét ñoû ngaàu vaø nhöõng göông maët ñaày saùt khí, bieåu loä loøng uaát haän caêm hôøn toät ñoä döôùi aùnh löûa baäp buøng cuûa nhöõng ngoïn ñuoác...


Ñaùm ñoâng xoâng vaøo xoác Robespierre daäy, loâi oâng ta ñi ra vaø ñöa thaúng vaøo khaùm lôùn.

Theá laø töø nay Robespierre seõ khoâng coøn ñöôïc ai nhaéc ñeán nöõa. Thaønh phoá Paris ñöôïc giaûi phoùng töï do, haøng nghìn ngöôøi ñoå xoâ nhau ra ñöôøng hoan hoâ noàng nhieät. Chieác tuø xa ñang laên baùnh chaïy veà höôùng Coâng tröôøng Caùch maïng, chôû treân ñoù laø Robespierre, Saint-Just, Duy Maät, Baù Vaên vaø Cöûu Thoâng cuøng ñi ra phaùp tröôøng.

Ngöôøi ñao phuû giaät maïnh cuoän vaûi baêng treân caùi xöông haøm gaõy cuûa Robespierre... Moät tieáng keâu thaát thanh... Daân chuùng phaù leân cöôøi haû heâ... vaø löôõi dao lôùn rôi phaäp xuoáng giöõa nhöõng tieáng hoan hoâ keùo daøi nhö gioâng baõo cuûa daân chuùng ñöùng xem chung quanh.

***

Moät ngaøy môùi roïi aùnh naéng bình minh vaøo caùc gian nhaø nguïc. Töø ñeà lao noï ñeán xaø lim kia,

nhöõng tuø nhaân truyeàn tin töùc cho nhau. Daân chuùng ñaõ laàn löôït noái ñuoâi nhau keùo vaøo khaùm lôùn. Caùc tuø nhaân möøng rôõ haân hoan tuoân traøn ra ngoaøi cuøng vôùi nhöõng ngöôøi cai nguïc ñeå tieáp ñoùn daân chuùng vaøo giaûi thoaùt cho hoï. Nhöõng cai nguïc trong loøng sôï seät nhöng cuõng giaû vôø chia seû noãi vui möøng cuûa ñaùm tuø


nhaân. Moïi ngöôøi ñeàu ñi voøng quanh quan saùt moät laàn cuoái cuøng nhöõng haønh lang ngoaét ngoeùo nhö meâ cung trong khaùm lôùn, tröôùc khi vónh vieãn rôøi khoûi choán ñòa nguïc traàn gian haéc aùm naøy.

Hoï böôùc vaøo moät xaø lim ñaõ bò laõng queân töø saùng hoâm qua. Trong ñoù, hoï nhìn thaáy moät thieáu phuï ñang quì goái trong tö theá caàu nguyeän, maùi toùc ñen daøi buoâng xoõa xuoáng hai vai, thoøng xuoáng tröôùc ngöïc, göông maët ngöôùc leân trôøi, hai maét heù môû, treân moâi nôû moät nuï cöôøi ñaày an laïc.

Hoï luøi laïi trong söï ngaïc nhieân maëc daàu giöõa côn vui nhoän oàn aøo. Hoï chöa töøng thaáy moät ngöôøi naøo ñeïp ñeán theá bao giôø; vaø khi hoï roùn reùn böôùc laïi gaàn vì töôûng raèng ngöôøi thieáu phuï ñang caàu nguyeän, hoï môùi nhìn thaáy ñoâi moâi naøng khoâng heà cöû ñoäng vaø toaøn thaân cuõng khoâng coøn hôi thôû nhòp nhaøng cuûa ngöôøi soáng. Naøng ñaõ yeân nghæ, vaø ñoù laø söï yeân nghæ cuoái cuøng, vónh vieãn nghìn thu...

Taát caû moïi ngöôøi ñeàu laúng laëng ñeán ñöùng vaây quanh naøng. Vaø hoï nhìn thaáy döôùi chaân naøng laø moät ñöùa beù vöøa tænh giaác vì tieáng ñoäng do nhöõng böôùc chaân cuûa hoï gaây neân. Ñöùa beù vöøa chaêm chuù nhìn hoï, vöøa ñöa caùnh tay beù nhoû ra maân meâ vaït aùo cuûa meï noù... Moät ñöùa treû moà coâi naèm treân neàn nhaø nguïc!

Moät ngöôøi ñaøn baø trong ñaùm ñoâng caát tieáng noùi:


– Toäi nghieäp ñöùa beù! Ngöôøi ta noùi raèng ngöôøi cha noù vöøa cheát saùng hoâm qua, vaø hoâm nay laïi ñeán phieân meï noù. Coâi cuùt moät mình, soá phaän noù roài seõ ra sao ñaây?

Ñöùa beù cöôøi moät caùch hoàn nhieân vôùi ñaùm ñoâng trong khi ngöôøi ñaøn baø thoát ra lôøi than vaõn aáy. Vò giaùo só giaø ñaàu baïc cuõng ñöùng caïnh ñoù, lieàn noùi baèng moät gioïng dòu daøng:

– Kìa! Baø haõy nhìn xem! Ñöùa beù ñang mæm cöôøi! Khoâng sao ñaâu, nhöõng treû moà coâi luoân ñöôïc söï che chôû cuûa Thöôïng ñeá!

Ñieàu bí aån cuoái cuøng

Daân chuùng thuû ñoâ Paris haàu nhö ñaõ traøn caû ra ñöôøng phoá ñeå aên möøng söï suïp ñoå cuûa

Ropespierre vaø söï chaám döùt thôøi ñaïi cuûa oâng ta.

Nhöõng con ñöôøng traøn ngaäp böôùc chaân ngöôøi. Ngöôøi ta chen nhau ñi treân caùc ñöôøng phoá nhöng phaàn lôùn ñeàu khoâng bieát mình muoán ñi ñeán ñaâu! Hoï chæ ñi ñeå maø ñi, ñeå ñöôïc gaëp gôõ nhau trong caùi khoâng khí töng böøng naùo nhieät sau nhöõng ngaøy thaùng daøi bò ñeø naëng döôùi söï sôï haõi vaø nghi ngôø laãn nhau, khi maø chæ moät lôøi toá giaùc vu vô cuõng ñuû ñeå cöôùp ñi haøng loaït sinh maïng. Daân chuùng Paris trong suoát thôøi cuûa


Ropespierre döôøng nhö luùc naøo cuõng thaáy lôûn vôûn tröôùc maét löôõi dao kinh khieáp cuûa chieác maùy cheùm!

Trong söï vui möøng phaán khôûi ñeán cuoàng nhieät ñoù, döôøng nhö khoâng maáy ai coøn nhôù ñeán nhöõng hy sinh maát maùt ñaõ qua! Con ngöôøi haàu nhö ôû ñaâu vaø bao giôø cuõng theá! Khi taän höôûng nieàm vui vaø haïnh phuùc, maáy ai coøn bieát raèng nhöõng thöù aáy ñaõ phaûi ñoåi baèng nhöõng noã löïc ñaáu tranh, baèng söï thaát baïi vaø ñau khoå, hay thaäm chí coøn coù caû nhöõng hy sinh maát maùt khoâng gì buø ñaép ñöôïc!

Nhöng cuoái cuøng roài cuõng coù ngöôøi nhôù ñeán nhöõng naïn nhaân ñaùng thöông vöøa bò haønh hình ngay tröôùc khi côn aùc moäng chaám döùt. Nhieàu ngöôøi ruû nhau keùo ñeán nôi phaùp tröôøng ñeå töôûng nieäm vaø an taùng cho nhöõng ngöôøi ñaõ vónh vieãn khoâng coøn ñöôïc chia seû nieàm vui cuûa moät cuoäc soáng an laønh vôùi hoï.

Baûy möôi naïn nhaân ñaõ ñöôïc nhaän daïng vaø mang ñi mai taùng bôûi nhöõng thaân quyeán cuûa hoï. Nhöng ngöôøi ta ñeám ñöôïc soá coøn laïi ñeán möôøi moät caùi ñaàu, vaø trong ñoù coù ñaàu cuûa moät ngöôøi ñaøn baø treû ñeïp, raát ñeïp! Caùi ñaàu naøy naèm ngay ngaén beân caïnh ñaàu cuûa moät ngöôøi ñaøn oâng maø khoâng ai coù theå queân: OÂng ta ñaõ töøng xuaát hieän khaép nôi trong thaønh phoá ñeå hoâ haøo khôûi ñoäng cuoäc noåi daäy laät ñoå teân baïo chuùa!

Ngöôøi nhaän ra vaø kinh ngaïc tröôùc tieân veà söï laï luøng naøy laø vò giaùo só giaø ñaàu baïc ñaõ töøng laø naïn


nhaân trong nguïc toái. OÂng ta cuõng chính laø ngöôøi ñaõ nhaän nuoâi döôõng ñöùa con moà coâi coøn soáng soùt trong nguïc.

Nhanh choùng trôû veà nôi quaøng thi haøi cuûa ngöôøi phuï nöõ xaáu soá, vò giaùo só kinh ngaïc ñeán toät cuøng khi thaáy chæ coøn trô nôi ñoù taám vaûi lieäm laïnh luøng: Naøng ñaõ bieán maát! OÂng mô hoà caûm thaáy quanh ñoù moät thöù aùnh saùng khaùc thöôøng vaø moät muøi höông laï...

Vaø khi nhöõng nghi leã cuoái cuøng cuûa tang leã ñöôïc thöïc hieän, ngöôøi ta laàn löôït ñöa caùc thuû caáp vaøo khaâm lieäm thì... kyø laï thay, chæ coøn ôû ñoù coù chín thuû caáp maø thoâi!

Vò giaùo só giaø leâ nhöõng böôùc chaân meät moûi thaát thaàn veà caên nhaø nhoû. Nhöõng vieäc vöøa xaûy ra laøm cho ñaàu oùc oâng ta loän xoän voâ soá nhöõng yù töôûng vaø nieàm tin khoâng roõ neùt... Vaø khi môû caùnh cöûa nhoû ñeå böôùc vaøo phoøng, oâng moät laàn nöõa ñöùng söõng laïi trong söï kinh ngaïc toät cuøng: Caùi noâi nhoû trong phoøng ñaõ hoaøn toaøn troáng trôn! Caên phoøng döôøng nhö vaãn coøn ñöôïc chieáu saùng bôûi moät thöù aùnh saùng vöøa dieäu huyeàn vöøa choùi raïng...

Daáu tích cuoái cuøng veà moät sieâu nhaân töøng hieän höõu treân cuoäc ñôøi naøy qua nhieàu theá kyû nay ñaõ khoâng coøn nöõa, vaø ñieàu bí aån cuoái cuøng naøy haún seõ maõi maõi khoâng coøn ai nhaéc ñeán!

Documents

Tay phuong huyen bi - NI GIỚI KHẤT SĨ– Tuy vaäy, neáu khoâng thaáu trieät ñöôïc yù nghóa cuûa ñoaïn vaên aáy, anh seõ khoâng bao giôø coù theå hieåu nhöõng