8/3/2019 (TBiU 058) Samolot myliwski SPITFIRE Mk. I-V

1/20

KRZVSZTOF CHOLONIEWSKIADAM "'O~aASamalot myAllwskl.'-ITF R&Mk. I-V

S P I TFI RE MK. VB. RF.M AR335 (dywizjon 303 - 1942 r.)

S PlT FIR .E L F. VB. SZXBl479 (dywizjon 316)

8/3/2019 (TBiU 058) Samolot myliwski SPITFIRE Mk. I-V

2/20

S P IT F IR E M K. IIA , RF-R P8361 KRAKATAO. Sa-malot ufundowony przez spoleczenstwo 6wczes-nych Hclenderskich Indii Wschodnich: sluiylwiosnq 1941 r. w dywizjonie 303.

R Y S I A S P IT F IR E M K . /IA , PK-K P7855 KRYSIA. Samolotsluiqcy w .dywizjonie 315 ufundowony przez or-gallizacj~ The East lndlo Fund for British War.services, byl poprzednio w u:z:brojeniu 65 rub 92East India Squadron - st.qd ncpis no burc:ie.

S PIT FIR E M K . IlA. RP-J P8078 GARFIELD WES-T oN ltd. Scrnolet, ufundowany przez przerny-slowca Gorfieldo Westono, uzywony byf w 303dYW{ZJonie wiosnq 1941 r. (ksztett dolnej czescilitery ,,1" inumer - d6mniemone).

S P IT F IR E M K . V B , WX-C M8S3 z dywizjonu302 - bialy kolpak smig/a ibiale posy no as/o-llie silnika to zncki rozpoznawcze uiyte. w slerp-niu 1942 r. w

8/3/2019 (TBiU 058) Samolot myliwski SPITFIRE Mk. I-V

3/20

S P lT .F IR E M K. V B , RF-K Bl670KRYSIA EVER READY. SamalotIundowcnv pr:zez firm~ EVERREADY COMPANY, 'uzywony wdywizjonie 303 w 1942 i 1943 ro-ku, 0 p6iniej, [eke PK-X w 315dywizjonie; Wg nie potwierdzonejfotograiiq inforrnncji ncpls EVERREADY idstal zastqpiony w dy-wizjonie 303 ncpisem WOJTEK.

S PIT FIR E M K . VB , RF-A AB-183 ui:ywany w 1942, roku W o y -wizjonie 303,

S P i T F I R E MK. ,VB,J-AK AB790. Somolot J. A. ,Iten to, Kc-nodyjczyko, d~w6dcy 1 Polskiego Skrzydla MysliwsldegoL rcrnienlc RAF. Rywnek wg irdla angielskiego - [ok sle[ednck wydoje. samolot rnicl Ikamuflai szarozielony. Pro-porczyk dowOdcy ,it/lydia 110maTowony byl z prowej stronykodlubo, przy kobinie. No lewym dziolku bialy nap'sIOHN no prowym - THOMAS

Oplnlodaw-ca:MGR ANDRZEJ MORCALA

RedaktoI"JERZ DOMAN'SKIOkfadka i tabllce kolor-owe:ADAM JON'CAOpracowanle graflczne:ADAM JOl'

8/3/2019 (TBiU 058) Samolot myliwski SPITFIRE Mk. I-V

4/20

S P IT FIR E M K . VB. ZF-N AA735. Samalot slu.iyl w 308 dy-wizjonie- wiosnq1942 r.

S P I TFI R E MK, VB , JH-Y W3970. Samalot uiywony noprzelomie lot 1942/1943 w 317 Oywizjonie. Znoki rozpoz-nOWCIe nietypowe] wielkesci - no dolnej powierzc.hniskn:ydel wyrainie wjdocrne,' przeswltujqce przez worstw

8/3/2019 (TBiU 058) Samolot myliwski SPITFIRE Mk. I-V

5/20

SpitHre Mi.. VB. RF-D EN951 Z "Kaczorem Donaldem" no oslonie silnika

SamalotrnysliwskiSPITFIREMk. 1- V

Samoloty Spitfire, ktorych produkcjQ uruchomionow Wielkiej Brytanii tui pned wybuchem II wojny swia-towej, staly siQ w krOtkim aasie podstawowym uzbro-jeniem brytyjskieh dywizjonow mysliwskieh. Z~tknQlisiQ I: nimi rowniei piloci polsey, poniewai uzbrcjenew nie byty wszystkie polskie dywizjony mysliwskie, ja-kie walezyly z hitlerowskq Luftwaffe u boku angiel-skiego sojusznika.W zeszycie opisano somototy Spitfire Mk. I, Mit. IIi Mk V, najbardziej interesujqce polskiego czytelnika,bo te wtasnie typy byt,. uiywane w polskieh dywil:jo-naeh mysliwskieh.

Samol-ot Spitfire p'aWmal jako kolejna ken-rukcja Regi'Oaida J. Mirtchella, kt6ry dat s iE; ljako t.w6Tca sta:rannie opracow.a.nychwodnosamolot6w, budowa-specjalnie w celu zdobywama rekord6ww zarwodach 0 puehar Schneidera,moloiy Mitche1.la zdobyty OW pucbar dlaBrytanii na stale'w 1931 r.DoSwi'adCizenie uzyskarie przy budowie itych pchrtowc6w oraz deb silni-ppzwolilo firmom Supermarine (platow-;i Rolls-Royce (s.iLnild) na stworsenie kon-rukcji spelniajace] ostre wyraagania tech-iczne na saznolot mySli'W'ski F 37/34 (tzw.ecifications), ktore opracowalo Air MinistryLotnictwa) 28 grudnia 1934 T.z 26 marca 1935 T. miaM_ miejsce korue-ncia, na k:t6rej zatwierdzQJl.Omaktete. Pro-

totyp, 0 nmnerze K5054, pilotowany przezkapitana J. (Mutt) Summersa wystartqwal z,lo:tni:ska aeroklubowego w Eas:tleigh w hrab-s'bwie Hampshire 5 ml'iTCa 1936 T. Nadzwyczaj.PO'Zytywne 'WY' I l ikd badail w locie spowodowa-ly pos.pi:eszne wy;dacie nowvcb wymagalitec.hnl=ycb F 16136 dla samolotu budowa-,nego seryjrue. Po raz pierwszy pokazano sa-moloe pubhicznie 27 marea 1936 r. na pcrka-zach Iotmczych w .HendQn. Wkr6~e tez, be3 lipca 1936I".,. zam&Wiono pierwsza parU~.310 samolot6w.Kons-truktor me doczekaf si~ pierwszycfrservinyeh egzemplarzy, zmart na cborobe no-wotwoeowa 11 CZeI'W'C.a 1937r,w wiek;u 42 lat.Kierownictwo zespoeu konstrukcyjnego ~opie-k~ nad produkcja samolotu Spitfire przejq!'Joseph Smith.

8/3/2019 (TBiU 058) Samolot myliwski SPITFIRE Mk. I-V

6/20

Dostawy seryjnyeh samolotow Spitfire roz-sd~ w czerweu 1938 r. Zaklady V. A.upermarine oprccz wlasnei produkcji zorga-zowaly jeden IZ najwiE:kszych owczesriie sy-kooperacyjnych z udzialem wielu,awet drobnych, poddostawcow, Nowe za-w Castle Bromwdch, w pobliiu Bir-ingham, -wznaesione specjalnie dla produkcfi

SamoJo t SpltR,. Mi. DA ;R F-R P8361 kR AJQ \T AO . z~jol\u _ { r n c r r Z e e1 9A1 t.)

Som.oIo t Spitfire Nk. JIA.R F -J P 8078 (1) GAAf lE tDWEsTON L t d . - % 303 dywi-z jo nu (II'IC P te c 1941 r. )

Somol~Sp;tt;,e M ic f lA.P K-K P 78SS K RY SIA (EA STIN DIA SQ U A DR O N ) : r ; dy-wajonu 315 ( fo to - 1941 r.)

wtaezone zostaly z'aklady Cunliffe-Owen 0TlUweStland. W 1938 iI". Zaklady Superrnartne,me zmiaod.ajqC DA7lWY, weszly w sktad kon-cernu Vickers-Armstrong Lid. Biura kon-strukcyjne i technologiczne nie przerwatypracy w chwili rozpoczecia _produkcji seryj-ne], W czasie produkcji same] tyl'ko wersjiMk. I wprowadzono okoto 30000 z:rnian ipo-

8/3/2019 (TBiU 058) Samolot myliwski SPITFIRE Mk. I-V

7/20

technologii, ula"'-viaj~ce i usprawnia'[acerodu:kcj~.Do ~bucll.u wojny w 1939 r.zdo-v;oypredukowac 208 samolotow d wyposa-rw me 9 dyrwiJz:jon6w". 'W diniu przYiSt~i-na Wielkie'i Bi"yltan:ii de "",ojny, tj.3 IX 1939 r.am:6wieniaopiewruyna 2160 samolotew.Owa pierwSza wersjaseryjna samolotu Spi-oznaczO'naby!:a jao,ko Spi.tjire Mk. I. t-a,cz;"ie wyprodukowano 1566 egzemplarn,y tej od-Samoloty wyposazone byiy w silnikialls-Royce Merlin II (174 pierwsw maszynyiRolls-Royce Merltn III. reb uzoeo-enie skladaae sir: z 8 lkatabtn6w mas:zynO'-w SkrzYdlacil rw t7;W. p1:acie "A';, 30aS'Zyn 'WY'J)OSa

8/3/2019 (TBiU 058) Samolot myliwski SPITFIRE Mk. I-V

8/20

Samalot SpiUire !v1k. liB, UZN P8342 CERAM, fundaWCIny przez spoleczenstwe HolenderskichIndii W5chadn;ch, w berwoch dywizjcnu 306. No scmolocie tym lotol m.in. T.H. Rolski

Samalot mytliwski SpitliTe byl e,,!~owkie :meta_1ednil,rtllejsco'wym doInoplatem my,!iJiwsklmcnowarrym podwozlem.SKRZ'YDLA byly dzielone. typU' j,ednadZwigar"~ego z pr-ac"j~,cympokrydem. kryte bladHI z lek-lch stopOw ~ Dural lub Aleiad. Q pTofllu ;,. seMi;ACA ,2200: 2:213 \l nasady,220B _ pr'Zy koi",,,,wce.pla~ wynosil 6', ~t riatarda 2" u 'nasady Iprzy kane" skriydla. W tet< spoo6b zaatcscwancOk zwichrz,enia aerodynamlcznego, wynikaj'leegoza'stil'sovianych proflll. rownleizwidu'zenie goo-plata. Opr6cz, dzwigara, gl6W11ego &krzy-mlaly d:!;wiga.r pomacniczy. do' lrtorego' znoco-fotld I klap),. klapy byly dw"ci

8/3/2019 (TBiU 058) Samolot myliwski SPITFIRE Mk. I-V

9/20

dowe uChylen1e dttWiezek. Osl:O'n,y te nle bylyrzueane, co spowodowato podcaas pnymnsowychokow "'''' Sp.adochronem. wiele nlepotrzebnychZ eaasem opraecwanc odl"ZUCaDl\ wers:lebyly = ta.blicy u.mleszczoneJ pionO'wo w przodzlekabiny. Przyrz'ldy nawigacyjne (prikich norm osobna grug

8/3/2019 (TBiU 058) Samolot myliwski SPITFIRE Mk. I-V

10/20

lektrycznego ,wsknnlka mechan1'+llie - czerwo-mi "pr~~aml. wy"taJ:Cymt z gc.rneJ. powierzctmllata. Kblko ogonowe 1nocowano W obl"otoW'ym wI-elcu na dZwlgnl, kt6rej pn:eciwny konie", za-patrzony w amortyzator, znaJdowal sio;: wewn

c:hlodz

8/3/2019 (TBiU 058) Samolot myliwski SPITFIRE Mk. I-V

11/20

lNSTA.L4.C.JA TLENOWA t.Im:illwiala loty wyso-os~lowe. lnstala

Radiosta

8/3/2019 (TBiU 058) Samolot myliwski SPITFIRE Mk. I-V

12/20

Spitfire M k. V B, 'R F-O BM 14 4.Samolotlatal ,w 1942 r. w dywizjonie 303 - pilo-~owal go nojczescle] dow6dca dywizjonu J. Zum-bach. Wykonywal na nim loty bojowe r6wniei:Kozimierz WUnschei Tadeusz H. Rolski. Jest tojeden z c.zterech samolot6w ozdoblonvch "Ka-c.zoremDonald-em", odmiennym zresztq w ksztal-cie no kaidym z tych samolot6w

8/3/2019 (TBiU 058) Samolot myliwski SPITFIRE Mk. I-V

13/20

PodstaWQwa w produkcji koru.1:ruk"ja pla:atypu ,,A") pO~wala!a na aaraonsewantekarabtn6w ma.s:tyoOY{Y"h ETo',oning , w : / ( . II k3-ru 7,7 mID 0 szybkostrzernoscl 1 2 0 0 stI"umln _4 ka.u,blny maszyriowe w ka"dym ptacle_ Zapasumcj! wynosil po 3llU-3.:;O setuk. na IuJ' ta ustawtana by!,. zbie~nle, tak 1.1 ogler.wszystklch lut ognlsk6Wa'i .i'lw o~iel.ki rozstaw lkul podwozia, a uzycie

8/3/2019 (TBiU 058) Samolot myliwski SPITFIRE Mk. I-V

14/20

hamulc6w musialo bye bardzo ostrozne -takze przy kotowaniu, kt6re z powodu ogra-niezone] widzialnosei do p:rzodu naIe.i.alowykonywae zygzalrujltc. Z cala odpowiedzial-noseia mozna stwierdtic, ze samolot Spitfirezdec:ydo.wanie ,g6rowal dobrymi wlasnosciam1nad samolo1ami paoo'i'J'llika.Supremacjf: Spitfire na kr6tko zachwiajywprcwadzcce -do waDd przez Luitrwatfe no--

we miemieckie sam610ty myMiw.skie Focke--Wulf FW 190, =ybs,ze mec6 na pewnychzakresach wysokosoi .lotu -od uzywanych w(yw-czas Spitfire Mk.. V 0 wartosc 30-50 kmIh.Ponadto mialy one niece wieksza predkoscwznoszenia, prt:'dikosc '!luTkowania, a takzeby~y ewrotrseisze.Zmusilo 10 pflotow alianckich do zwieksze-nra wysBklll i zmiany Itakt.yki walki oraz wy-magalo w ara=nie wi~szym stopniu niz do-tychezas mistnowslciego opancwania lechn:ikipiJotaz'U Spitfire, W celu lepszego. wyzyskaniajego ,wlasch';o.c:i. I'

8/3/2019 (TBiU 058) Samolot myliwski SPITFIRE Mk. I-V

15/20

12

8/3/2019 (TBiU 058) Samolot myliwski SPITFIRE Mk. I-V

16/20

P8464, P8503, P858.2; P8644, P8665, P8S06,P8744, P8896.W 316 Dywizjorrie MySliwsikim Warszaw-skim,kt6ry oW-lymaJ ~amoloty SpitfiTe Mk. ITnajpozniej, bo w pazdzlerniku 1941 r., uzywa-ne byly SpitfiTe Mje. ITA, miK-F, W3507 PK-VPK-Q,

W3774 PK:-X, AB914 PK-R, AD 262 PK-U.AD578 PK-G, AD385 PK-E,AR 45,} PK-U,AR452 PK-M, BM309 PK-B, BM481 P.K-N,BM635 PK-J, BL410 PK-D, BL636 PK-R,BL860 PK-T, BL927 PK-B, EP558 'PK-N,EN788 PK-W,EN919 PK-G ..~ a do. samolot6wSpitfire Mk. VC; BP861 PK-X, BP864 PK-X,BRG31 PK-J, BS408 PK-Q, BS411 PK-J,BS462 PK-V, BS515 PK-F, EE624 PK-Y ..Dyrwizjon 316 mial samoloty SpitjiTe Mk.VB, np. 0 oznaczeniu: ROO60 SZ-J, W3230SZ-Q, W3512 SZ-B, W3717 SZ-D+ W3820SZ-F, AB180 SZ-Q, AB278 SZ-K, AB809 SZ~W,AD-l30 5Z-E, AD555 SZ-Z, AD265 SZ-K,AR-434 SZ-J, BM2735 SZ-G, BM628 SZ-M,

BL24{) SZ-A, BU03 SZ-E, BL646 5Z-R, EN911SZ-K." i samoloty Spitfire L.F. VB, np. 0oznaczeniu: P8753 5Z-H, R-7224 5Z~E, W'342852-I, AA931 5Z-A, AB278 52-X, ADIU 5Z-C,AD562 5Z-S. BL616 5Z-0 ...W 317 Dywizjonie MySJiwSJkim Wi1efu;Jcim

byly samoioty Mk. VB J . poiedvncze egzem-plaeze Mk. .VC. Sarnoloty Spitfire Mk. VBmialy oznaczenla: P8517 JH-R, P8564 JH-D,W3424 JH-Q, AA762 JH-W, AB332 JH-S,AB925 JH-F, AR319 JH-R, AD295 JH-C,BL410 JH-P, BL690 JH-2, BL563 JH-S JH-V,EN910 JH-J a samoloty Spitfi'Te Mk.. VC:EE654, EE717 .W 318 Dywi-zjonie MySliwsko-Rozpozl1;tw-

czym GdaiJ.skim uzvwane byty samoloty SpiHire Mk.. VB (z filtrem tropikaIDJ"ITi, typuVokes) ipojedyneze samoloty Ark. . VC.Na samolotach SpitfiTe Mk. VB latal tezprzez kiaka dni Polski Zesp61 Mysliwski

("Cyrk Skalslciego"). kt6ry walezyt w Afryceod marca 1943 r.Nie tyl!k{) w dywizjonach bojowych miellPolaey 'Okaz.j~ pilotowac Spitji'Te. Dywi:z.jonypzybiernJy izdawaly sprzet < . 1 0 tzw, Mainte-nance Uriit Oednostek warsztatowych) napobliskich lub macierzystym. lotnisku. Maga.zyny M. U. zas zaopatrywano w sarneloty no-we ipo rem on tach zwykle Iotem - czynili topiloci specjalnie zorganizowanyeh zespotow- transportowycb. Wsr6d nich duza grup~ sta-nowlli Polacy.Spotyka:li si~ iei: Polacy z samelotami Spit-fire w w:ielu typach szk61 Iotndczych, ,zotga-

lIlizowanych w W-ielkiej Brytanii, takpolskknik Ii angielS'kich.Oplsy "'spartlslych "",'yci

8/3/2019 (TBiU 058) Samolot myliwski SPITFIRE Mk. I-V

17/20

? :$ ] ~ ,, ; l:"'~~> ~.

i\~~

,~ ~ ~~ ~ ~ J2 ': ~ ~ ~~ ~ ~~ !'~ ; = : l~ " I ' ! : S s : 1 \ r'\ I ! f! ~1= ~ I~ I~ II '"'i I , ~- ~ I] I~ I& I j I~ ! Istx al ' l i '\ I] ~ Jl] I ~i : : : I'-,~ I~ l ' : ! l . i ~ I~ 1 " - ~ r - - . ~ IjI~ ~ r ~ I~ I'~~ I~ [!;; I]l~---- II~ 5 ~ I In, I~ 1 $ I~ I .~~,I~ I . ' ! : S ] 0I ; ; I~ \ n I~ I~I~~l! I~ '~ J~I> I~ I~ U I j 1\ r ] - l :i ! 1....- f~

j 1 = = ~ I~l~ ~ I~. ' " n I~ l ; ;I f f~1 = I~ ~ 1 < : > : 1\15 I~ 11;;.r.I::: IL) 1 1 ; li '. I~ I~k1- l~~ I~ I~ ] . ; : < '1I~ m -Ix ! I~ ~ IIx 1 1 \I~ IiI~ .~ I~!~r . \ I! 1 1r = - ~ ~ e ; tli~

Ig1 5 ~~ I~ ~. I~ '~ I~ I>' '~ ~ f > ; ~ . ~ ~ I> iJ I~ _ t g ~ , ~ , : i~ I~~.~ j ~ R " ~ I~ i~1 = ~ ~ r ~ , ' f1= ~ ~ ~ r-= llj~1- ft I~ I~ I~ ~ ~ I'~ I~ II~ I~ ~ e ~ IIx n I~ Ii I~ ~ III I

8/3/2019 (TBiU 058) Samolot myliwski SPITFIRE Mk. I-V

18/20

X X t J X l l I II III IV V1941 19~Z

I II III IV V I V l VlJ VIII IX I X XI X II I II III IV V VI VII VIII IX

~~~r;t E~~J[ } :~ :'_ I If I F l'rr~l Ki"oi>~_~y' ; ' : " _ i " . " n ~ : :,N o "'.H I I I I I 'N 1h l1 i I I 'R. ;,iII!HUrn , :J .. 4 tr ri .k n ~A . ll fA : /. 1.c:.J.:.;. VB I~~_ ::~ l':J1Ii' : I I 'kw"~ I , :K.

8/3/2019 (TBiU 058) Samolot myliwski SPITFIRE Mk. I-V

19/20

ALOWANIE SAMOlOTUSamoloty SpitjiTeZreguty malowane byly wdetormul'lc;y' w postaci plam barWnych,6rycb zar'ys ustalonY byl odpowiednimi przepisa-i Air Ministry.Do sierpnta 1941 r. samoloty poltry,... ane byfy odfarbami w kolone ciemnoztelonym 1 ciem-w tzw. scnemacte A 1, bl!1Iobw"dk

8/3/2019 (TBiU 058) Samolot myliwski SPITFIRE Mk. I-V

20/20

dyW1zJon 30~ - szachownice matowanc pay ka-hinle pilota;dyw1zjon JO:l - szachownicy iJO"ZlItkowo me ma-lowano. Na gorne:! cz~Scl kadluba. tu1 za kabi-nil malowano godlo dywizjonu. p6tn1.ej malo.-wano je przed kabin'l. pllota, a ssachowntcez przodu, samolotu, pontiej rU1" wydeenowychsilnl.ka;dywitjon :J06 - szacbownice malowano z tylukadluba, ml~dzy llteraml znaku dyw1l!;jonowego.Na masce sUnika malowano godto ..dywJzjo.nu.P6:7.nlej ezeseo SZllc:hownic me m.alowano tubma-,10w ano je ponUej fur Wydechowych, a godlomalowano przed kabinl!. pilota ;dywlzjon 31:> - szac:hO'Wn1c~ malowano ponlze,fur wydechowych silnika;dywl.zjon 3J5 - szachown1c'~ malowano ponUe]rur wydeehowych;

- dywlzJon 316 - sz;'chow.nicaznajdowa~a sill po-nillej rur wYd..choWyC~ za kahlrul, na g6mejcz~ScI. kadlupa - gOdio dyw1.zjonu;- dyw1,z.jon 3J7 - szachownkf,: -umleszcza.no poni-zej r'ur wyde-cbowych, %II kabinl!., .na g6rnejcz;:Scl k.lldtuba znajdowalo sill godlo d~jonupoCU!tkowo z.a, pMn!.ej p.zed kabinl!..;- dyw1.zjon 318 - seacnownice malowano poniZej'rur wyde-chowych. t:Inne znak1 na samelotach, lrt6re CZ'lStsil; po-jaw1aly, to mI.il.iatU1"owe J