Technische documentatie GT & GeoWP-SKID (broncapaciteit 35- … · GeoComfort BV, Dorpsstraat 30, 7234 SP, Wichmond T (0575) 441 186 F (0575) 431 199 E [email protected] I

GeoComfort BV, Dorpsstraat 30, 7234 SP, Wichmond T (0575) 441 186 F (0575) 431 199 E [email protected] I www.geocomfort.nl

Technische documentatie GT & GeoWP-SKID

Technische documentatie GT & GeoWP-SKID

(broncapaciteit 35- t/m 55 m3/h)

Doc.nr. D2.0.14 Versie 17.2

mailto:[email protected]

http://www.geocomfort.nl/

In

leid

ing

2

Inleiding

Inhoud 1. Inleiding ................................................................................................................................... 4

2. Veiligheid ................................................................................................................................. 5

2.1 Veiligheidsvoorzieningen voor bronrealisatie ................................................................. 5

2.2 Veiligheidsinstructies voor bronrealisatie ....................................................................... 6

2.3 Veiligheidsvoorzieningen tijdens montage RK-WKO & GeoWP-SKID .............................. 6

2.4 Veiligheid bij horizontaal transport ................................................................................. 6

2.5 Veiligheid bij verticaal transport ...................................................................................... 7

2.6 Apparatuur en componenten onder druk ....................................................................... 7

2.7 Veiligheid bij inbedrijfstelling, onderhoud of reparatie .................................................. 8

3. Omschrijving GeoThermic........................................................................................................ 9

3.1 Ontwerp GeoThermic ...................................................................................................... 9

3.2 Boormethode ................................................................................................................. 11

3.3 Bronpositie ..................................................................................................................... 12

3.4 Realisatie GeoThermic ................................................................................................... 13

3.5 Bronbehuizing ................................................................................................................ 16

3.6 Leidingwerk en bekabeling tussen de GeoThermic en de GeoWP-SKID ....................... 17

3.7 Aansluiten van de bronpompbekabeling ....................................................................... 19

3.8 Hei- en trilwerkzaamheden (heipalen en damwanden) ................................................ 19

4. Omschrijving GeoWP-SKID..................................................................................................... 20

4.1 Ontwerp GeoWP-SKID ................................................................................................... 20

4.2 Transport en montage ................................................................................................... 26

5. Technische gegevens ............................................................................................................. 30

5.1 Overzicht technische gegevens GeoThermic ................................................................. 30

5.2 Overzicht technische gegevens GeoWP-SKID ................................................................ 31

5.3 Overzicht technische gegevens warmtepomp .............................................................. 32

6. Regeltechniek ........................................................................................................................ 34

6.1 Functionaliteit ................................................................................................................ 34

6.2 Software ......................................................................................................................... 44

7. Inbedrijfstelling ...................................................................................................................... 46

7.1 Inbedrijfstelling van een GT & GeoWP-SKID .................................................................. 46

7.2 Checklist voor inbedrijfstelling ...................................................................................... 47

7.3 Werkzaamheden inbedrijfstelling .................................................................................. 50

In

leid

ing

3

Inleiding

7.4 Checklist voor de warmtepomp ..................................................................................... 50

8. Onderhoud ............................................................................................................................. 51

8.1 Werkzaamheden GeoThermic ....................................................................................... 51

8.2 Werkzaamheden GeoWP-SKID ...................................................................................... 52

8.3 Garantie ......................................................................................................................... 52

8.4 Werkzaamheden ten gevolge van de provinciale voorschriften ................................... 53

8.5 Storingen ........................................................................................................................ 54

8.6 Logboek .......................................................................................................................... 54

8.7 Voorwaarden ................................................................................................................. 54

Veelgebruikte afkortingen: COP coëfficiënt of performance CV centrale verwarming GeoWP-SKID warmtepomp in combinatie met prefab SKID frame GKW gekoeldwater GT GeoThermic IBS inbedrijfstelling KM koelmachine RK-ES regelkast energiesysteem RK-GBS regelkast gebouwbeheersysteem RK-WKO regelkast warmte en koude opslagsysteem TSA tegenstroomapparaat of warmtewisselaar WKO warmte koude opslag WP warmtepomp

In

leid

ing

4

Inleiding

1. Inleiding Deze documentatie informeert u over het turnkey energiesysteem GeoThermic & GeoWP-SKID (GT & GeoWP-SKID). Het turnkey energiesysteem is een duurzame totaaloplossing voor koude- en warmteopwekking. GeoComfort levert de WKO-installatie onder de naam GeoThermic (GT), de warmtepomp met SKID (prefab-frame) wordt geleverd onder de naam GeoWP-SKID. GeoThermic is een gestandaardiseerde WKO-installatie gebaseerd op gepatenteerde monobrontechniek met ondergrondse warmtewisselaar, omkeerinrichting en regeleenheid. De GeoWP-SKID bestaat uit een prefab frame en een warmtepomp. Op het SKID zijn alle relevante pompen, kleppen, leidingen met appendages en regeltechniek samengebouwd. Het complete energiesysteem is gestandaardiseerd en beproefd, waardoor een energiebesparend product geleverd wordt met grote bedrijfszekerheid. GeoComfort werkt continu aan verbetering van haar producten. De in deze technische documentatie gepubliceerde gegevens zijn gebaseerd op de meest recente informatie op het moment van opstellen. Wijzigingen voorbehouden. Indien u vragen, suggesties of opmerkingen heeft na het lezen van deze documentatie, neem dan contact met ons op via telefoon 0575-441186 of e-mail uw opmerkingen naar [email protected]. Op onze aanbiedingen, leveringen en diensten zijn de Algemene leverings-, betalings- en garantievoorwaarden van de branchevereniging BodemenergieNL, gedeponeerd bij de griffie van de rechtbank te Utrecht op 26 juni 2013 onder nummer 99/2013, van toepassing. Deze voorwaarden worden bij aanbiedingen verstrekt en kunnen op verzoek worden toegezonden. Dit gestandaardiseerde bodemenergiesysteem is opgenomen in de certificering in het kader van de BRL11000 "Ontwerp, realisatie, beheer en onderhoud ondergrondse deel bodemenergiesystemen" en de BRL6000-21 "Ontwerpen, installeren en beheren van energiecentrales van bodemenergiesystemen" gecertificeerd. Bedrijven die werkzaamheden verrichten aan ontwerp, realisatie en onderhoud (exploitatie) van bodemenergiesystemen en energiecentrales moeten conform de AMvB Bodemenergie per 1 oktober 2014 erkend en gecertificeerd zijn.

mailto:[email protected]

Ve

ilig

he

id

5

Veiligheid

2. Veiligheid Het energiesysteem type GT & GeoWP-SKID is ontworpen voor betrouwbaar en veilig bedrijf binnen de ontwerpcondities. Alvorens het energiesysteem GT & GeoWP-SKID wordt gerealiseerd, gemonteerd en/of in bedrijf gesteld, moeten de veiligheidsinstructies en voorzieningen bekend zijn bij alle personen die betrokken zijn bij montage, inbedrijfstelling, bediening en onderhoud van de apparatuur. Gebruik uw gezond verstand en neem de gebruikelijke veiligheidsmaatregelen om schade aan apparatuur, materieel en persoonlijk letsel te voorkomen. Zorg dat u de in deze instructies opgenomen procedures begrijpt en opvolgt.

2.1 Veiligheidsvoorzieningen voor bronrealisatie Voor de veiligheid dienen de regels in acht te worden genomen zoals die gelden op de desbetreffende werkplek. In figuur 1 zijn een aantal mogelijke persoonlijke veiligheidsvoorzieningen te zien die men op de werkplek tegen kan komen.

Figuur 1: Mogelijke persoonlijke veiligheidsvoorzieningen op de werkplek

De minimale veiligheidsvoorzieningen die nodig zijn op de werkplek, verschillen per locatie. Voor aanvang op de werkplek dient een ieder zich te melden bij de uitvoerder. Daarnaast dienen, wanneer er gewerkt gaat worden met machines en/of hulpmiddelen, de daar voor bestemde veiligheidsregels in acht te worden genomen.

Ve

ilig

he

id

6

Veiligheid

2.2 Veiligheidsinstructies voor bronrealisatie Ieder persoon welke aanwezig is op de werkplek dient vooraf ingelicht te worden over de te nemen veiligheidsregels. De opdrachtgever is verantwoordelijk voor het totale veiligheidsplan.

Figuur 2: Doornemen van de veiligheidsregels voordat de werkplek betreedt wordt

2.3 Veiligheidsvoorzieningen tijdens montage RK-WKO & GeoWP-SKID ATTENTIE: In verband met de veiligheid en gezondheid van gebruikers en derden, dient bij het installeren van de apparatuur rekening te worden gehouden met hetgeen de Arbowet voorschrijft. O.a. voldoende ruimte voor veilig onderhoud en een vluchtweg zijn van groot belang. Alvorens de RK-WKO en de GeoWP-SKID in bedrijf worden gesteld, moeten deze veiligheidsvoorzieningen bekend zijn bij alle personen die betrokken zijn bij montage, inbedrijfstelling, bediening en onderhoud van de apparatuur. Na aflevering van de RK-WKO & GeoWP-SKID dient deze op schade te worden gecontroleerd. Er dient vooral aandachtig gecontroleerd te worden of er geen componenten of leidingen zijn verschoven of los zitten (bijv. door schokken). In geval van twijfel dient overleg met GeoComfort plaats te vinden om verdere acties te bepalen. Laat de vervoerder een aantekening maken op de vrachtbrief indien er schade wordt geconstateerd bij levering. De leveringen zijn door GeoComfort tot de aankomst op het werk verzekerd. Laat de componenten op pallets of in de beschermende verpakking zitten tot de units op hun definitieve plaats staan. 2.4 Veiligheid bij horizontaal transport De componenten kunnen worden verplaatst d.m.v. een heftruck zolang de lepels zich op de juiste plaats en richting op de GeoWP-SKID en RK-WKO componenten bevinden. Maten en gewichten van de GeoWP-SKID componenten zijn te vinden in hoofdstuk 5. Technische gegevens. Informatie over het aanleveren van de RK-WKO is te vinden in paragraaf 3.4.6 Aanleveren van de RK-WKO. Informatie over het aanleveren van de GeoWP-SKID is te vinden in paragraaf 4.2.1 Aanleveren van de GeoWP-SKID.

Ve

ilig

he

id

7

Veiligheid

2.5 Veiligheid bij verticaal transport Gebruik bij het hijsen van de GeoWP-SKID en de RK-WKO gekeurd hijsmateriaal dat voldoende sterk is om het gewicht van de componenten te dragen. De componenten kunnen worden gehesen d.m.v. hijsstroppen of hijskettingen, aangebracht op de op de aangegeven hijspunten van de warmtepomp of aan (blauwe) frame van het prefab SKID. Volg altijd de hijsinstructies op de meegeleverde officiële maatschetsen. Wanneer dit niet gebeurd kan schade aan apparatuur of ernstig lichamelijk letsel van personeel het gevolg zijn. Maten en gewichten van de GeoWP-SKID componenten zijn te vinden in hoofdstuk 5. Technische gegevens. Meer informatie over het transport van de GeoWP-SKID is te vinden in paragraaf 4.2.2 Plaatsing en samenbouw van de GeoWP-SKID. 2.6 Apparatuur en componenten onder druk De GeoWP-SKID bevat apparatuur of componenten onder druk, geproduceerd door GeoComfort of andere fabrikanten. De eigenschappen van deze apparatuur/componenten zijn vermeld op het typeplaatje of in de met de producten meegeleverde documentatie. Deze gegevens kunnen belangrijk zijn voor herkwalificatie, opnieuw testen en de RLK regelgeving (Regeling Lekdichtheid Koelinstallaties). DEK NOOIT BEVEILIGINGEN AF! Controleer of de oorspronkelijke beschermpluggen nog in de in- en uitlaatopeningen van de leidingen zitten. Deze kunststof pluggen dienen voor definitieve assemblage te worden verwijderd. Installeer indien noodzakelijk afblaasleidingen op de uitlaatopeningen van de beveiligingen om binnendringen van ongewenst materiaal (stof, bouwafval, etc.) en atmosferische stoffen te voorkomen (water kan roest of ijsvorming veroorzaken). Deze afblaasleidingen mogen de werking niet belemmeren en geen drukdaling veroorzaken die groter is dan 10% van de ingestelde druk. VEILIGHEDEN MOGEN NIET WORDEN VERWIJDERD! Er is geen garantie dat de veiligheden weer worden teruggeplaatst indien de installatie wordt veranderd of als de unit wordt verplaatst. Alle in de fabriek geïnstalleerde overstortafsluiters zijn niet voorzien van een verzegeling om wijzigingen in de afstelling te voorkomen. Voor units geïnstalleerd in een afgesloten ruimte moeten de externe veiligheidsventielen in principe worden aangesloten op afvoerleidingen. Raadpleeg de installatievoorschriften, bijvoorbeeld die van de Europese norm EN 378 en EN 13136.

Ve

ilig

he

id

8

Veiligheid

2.7 Veiligheid bij inbedrijfstelling, onderhoud of reparatie Vóór de opstart van het koelsysteem moet de gehele installatie, inclusief het koelsysteem worden vergeleken met de installatietekeningen, maatschetsen, systeem leidingwerk en instrumentatie tekeningen en de elektrische schema’s. Neem tijdens deze controles alle nationale voorschriften in acht. Raadpleeg de norm EN 378-2 indien de nationale voorschriften geen details bevatten.

Figuur 3: GeoWP-SKID bestaande uit (vlnr): een warmtepomp, een prefab SKID-frame

Werkzaamheden aan elektrische componenten van de GT & GeoWP-SKID mogen alleen worden uitgevoerd door GeoComfort of door een door GeoComfort erkend bedrijf. Werkzaamheden aan koeltechnische componenten mogen alleen worden uitgevoerd door gekwalificeerd (STEK erkend) personeel. Reparaties aan koudemiddelcircuits en laswerkzaamheden mogen alleen worden uitgevoerd door gekwalificeerd (STEK erkend) personeel. Werkzaamheden aan de koudemiddelcircuits zijn alleen toegestaan nadat de gehele koudemiddelvulling is verwijderd op de daartoe geëigende methode. Tijdens werkzaamheden, onderhoud en service werkzaamheden moeten de uitvoerende technici persoonlijke beschermingsmiddelen dragen. Schakel altijd de hoofdschakelaar van de betreffende groep of machine af voordat met werkzaamheden aan elektrische componenten (incl. regelpanelen, schakelaars, relais etc.), wordt begonnen. Vergrendel elektrische circuits of hoofdschakelaar tijdens onderhoudswerkzaamheden. Wanneer het werk wordt onderbroken, controleer dan voordat u weer begint of alle circuits spanningsloos zijn. LET OP: zelfs wanneer de compressormotoren van de warmtepomp zijn afgeschakeld blijft de hoofdstroom bekrachtigd! De technische ruimte dient qua geluidsniveau als machinekamer geclassificeerd te zijn en voldoende geventileerd te worden. Periodieke inspectie op koudemiddellekkage kan verplicht zijn, afhankelijk van de Europese of locale wetgeving. Neem contact op met GeoComfort voor meer informatie. Tijdens de levensduur van het energiesysteem moeten inspecties en tests worden uitgevoerd volgens de nationale voorschriften.

Om

sch

rijv

ing G

eoT

herm

ic

9

Omschrijving GeoThermic

3. Omschrijving GeoThermic De GeoThermic (GT) is een gestandaardiseerde WKO-installatie gebaseerd op gepatenteerde monobrontechniek met ondergrondse warmtewisselaar, omkeerinrichting en regeleenheid. De energie-uitwisseling geschiedt ver beneden grondwaterpeil waardoor een grondwaterzijdige drukhoudinrichting overbodig is en inpandig ruimtebeslag beperkt blijft. Bij de GeoThermic bevindt de warme bel zich standaard boven de koude bel. Hierdoor is de bronpositie zeer flexibel te bepalen en worden terreinleidingen beperkt. Figuur 4: GeoThermic bronkop

3.1 Ontwerp GeoThermic Voor de inpassing van een GeoThermic dient met een aantal zaken rekening gehouden te worden.

3.1.1 Principeschema GeoThermic

Figuur 5: Principeschema GeoThermic

Om

sch

rijv

ing G

eoT

herm

ic

10


3.1.2 RK-WKO De RK-WKO is de regelkast voor de WKO-installatie en bevat alle regeltechniek t.b.v. aansturing en registratie van de GeoThermic. Onderstaand staat puntsgewijs opgesomd waarmee rekening gehouden dient te worden voor plaatsing van de RK-WKO:

• Beschikbaarstelling van ruimte en plaatsing van de RK-WKO in het gebouw zo dicht mogelijk bij de GT, bij voorkeur ter plaatse bij binnenkomst bronleidingen.

• Bij het bepalen van een locatie van de RK-WKO dient men rekening te houden met de geluidsproductie van de frequentieregelaar (uitgangsfilter) waarmee de bronpomp(en) worden aangestuurd.

• RK-WKO dient te worden opgehangen op een toegankelijke positie met vluchtruimte.

• Bovenkant RK-WKO op ca. 2,1 meter hoogte.

• De ruimte dient vanaf inbedrijfstelling voorzien te zijn van voldoende verlichting.

• Afmetingen 1200 x 600 x 300 mm / 1200 x 800 x 300 (H x B x D), afhankelijk van systeemgrote en onder voorbehoud van extra opties.

• Niet geschikt voor plaatsing in of nabij verblijfsruimtes.

Figuur 6: Opstellingstekening RK-WKO inclusief service/vluchtruimte

Om

sch

rijv

ing G

eoT

herm

ic

11


Figuur 4: Booropstelling

3.2 Boormethode De boring geschiedt door middel van een zogenaamde roterende zuigluchtliftboring (air-lift). In tegenstelling tot een spoelboring of spuitboring verloopt bij de roterende zuigluchtliftboring de wateraanvoer via de ruimte tussen boorstang en boorwand en komt de vrijkomende grond omhoog door de boorbuizen. Bij een roterende zuigluchtliftboring wordt het opwaartse transport door de boorbuizen niet geregeld door een pomp maar door lucht te injecteren in de boorbuizen boven de beitel. Om te voorkomen dat het boorgat instort wordt voor de boring een tijdelijke stalen mantelbuis de grond in getrild. Doordat de buis ten minste 1 meter boven het maaiveld uitsteekt, is het mogelijk het boorgat op overdruk te houden.

De opgeboorde grond wordt samen met het werkwater over een aantal bezinkbakken geleid en het werkwater wordt weer teruggebracht in het systeem. Direct voordat de grond met het werkwater in de bezinkbakken stroomt wordt een monster genomen waaruit onder andere de korrelgrootte van zandhoudende bodemlagen kan worden bepaald. Door middel deze boormethode en werkwijze worden zeer nauwkeurige bodemmonsters genomen ten behoeve van optimale filterstelling. Figuur 7: Foto booropstelling

Figuur 8: Booropstelling schematisch

Om

sch

rijv

ing G

eoT

herm

ic

12


3.3 Bronpositie

Figuur 9: Plattegrond van opstellingsmogelijkheden van de boorwagen en bezinkbakken

De GeoThermic monobron kan zeer flexibel gepositioneerd worden. Hou bij positionering rekening met het feit dat de GeoThermic bovengronds wordt afgewerkt. Optioneel is een ondergrondse putbehuizing leverbaar.

• Bij het bepalen van de bronlocatie rekening houden met een minimale afstand van 10 x de boordiameter gemeten vanuit de dichtstbijzijnde heipaal. Uitsluitend met goedkeuring van de bouwkundige constructeur kan de bron dichter bij de gevel worden gerealiseerd. (De maximale boordiameter bedraagt 800 mm.)

• Bij het bepalen van de bronlocatie rekening houden met de bereikbaarheid tijdens en na realisatie. Voor onderhoud- en servicewerkzaamheden dient er rekening mee gehouden te worden dat de bron zonder aanvullende maatregelen met een vrachtwagen met autolaadkraan of telekraan te allen tijde bereikbaar blijft (tot 2,5 meter rond de bronpositie) en dat zich boven de bron geen obstakels bevinden. Denk hierbij ook aan bomen die groter worden en de bereikbaarheid van de bron in de toekomst kunnen beperken.

• De definitieve boorlocatie en maaiveldhoogte dienen door de opdrachtgever te worden aangeven met (bijvoorbeeld) een piketpaal.

• De boring wordt in de regel binnen de kadastrale perceelgrens van de onderhavige projectlocatie (in eigendom van hoofdopdrachtgever) gerealiseerd.

Om

sch

rijv

ing G

eoT

herm

ic

13


• De opdrachtgever dient GeoComfort tijdig te informeren wanneer de bronlocatie eventueel in openbaar terrein gerealiseerd moet worden en wanneer de bron in of nabij uitzonderlijke bouwkundige constructies gerealiseerd moet worden (denk hierbij aan kademuren, trambanen, parkeergarages, tunnels, bruggen, grondankers, etc.).

3.4 Realisatie GeoThermic De realisatie van de bron bestaat uit zeven hoofdactiviteiten:

• Boren

• Filter stellen en aanvullen

• Schoonpompen, ontwikkelen en capaciteitsmeting

• Tijdelijke afwerking van de bron

• Afbouw van de bron

• Aanleveren van RK-WKO

• Inbedrijfstelling

3.4.1 Boren Voorafgaande door opdrachtgever te verzorgen:

• Voor de realisatie van de boring is ca. 300 m2 opstellingsruimte benodigd. De opstelling omvat een boorwagen, aggregaat, bezinkcontainers, logistieke container, aanvulmateriaal en werkruimte. Hierbij rekening te houden dat de opstellingsruimte te allen tijde goed bereikbaar en beschikbaar is, zonder dat hiervoor aanvullende maatregelen (zoals rijplaten, bouwhekken etc.) getroffen moeten worden.

• Op specifieke locatie kan i.v.m. de stijghoogte van onderliggende watervoerende pakketten een verhoogde booropstelling noodzakelijk zijn. In dit geval is vaak meer opstellingsruimte benodigd en is de standaard oppervlakte van ca. 300 m2 niet voldoende.

• Voor het uitvoeren van de boring dient het maaiveld nagenoeg op het toekomstige maaiveldniveau te zijn.

• Indien de eerste meters uit geroerde of opgebrachte grond bestaat, zal de opdrachtgever GeoComfort hiervan tijdig op de hoogte moeten stellen.

• Werkzaamheden die trillingen in de ondergrond veroorzaken kunnen / mogen niet gelijktijdig worden uitgevoerd met de boring en het ontwikkelen van de bron. Denk daarbij onder andere aan heiwerkzaamheden, doorslijpen van grondankers damwanden en het trekken van damwanden.

• Kort na het trekken van damwanden kan in de nabijheid geen boring worden uitgevoerd. Door een lekkende bovenlaag kan tijdens de boring de overdruk van het boorgat niet tot stand komen en zal het benodigde werkwater door de breuk naar het maaiveld worden verplaatst.

• De opdrachtgever dient GeoComfort te informeren of er onnatuurlijke bodemvreemde materialen en/of obstakels in de bodem aanwezig zijn. Denk aan bodemverontreiniging, onvolledig gesloopte oude funderingen, muren, kademuren, vloeren, palen, archeologische waarde, puin en of sloopresten, etc.

• De opdrachtgever dient ter plaatse van de te realiseren bron ondergrondse infra te inventariseren. Op eigen terrein worden in de meeste gevallen niet alle kabels en leidingen opgegeven waardoor niet alle gegevens bij de klick beschikbaar zijn.

• Nabij de boring dient er een gronddepot te worden aangewezen t.b.v. de vrijgekomen grond bij boring.

• De punten zoals omschreven in de voorgaande paragraaf 3.3 Bronpositie.

Om

sch

rijv

ing G

eoT

herm

ic

14


Indien mogelijk door opdrachtgever beschikbaar te stellen:

• Werkwateraansluiting: wateraansluiting van minimaal 20 m³/h d.m.v. een brandhydrant of andere watervoorziening (niet verontreinigd water).

• Lozingsvoorziening: mogelijkheid om niet verontreinigd water te kunnen lozen. Boorwerkzaamheden bestaan uit:

• Aanvoeren boorwagen, bezinkcontainers en materialen (zie figuur 10).

• Inrichten van het werkterrein.

• Intrillen van de mantelbuis.

• Boren tot benodigde diepte om voldoende filters te kunnen stellen.

• Om de bodemopbouw in kaart te brengen wordt bij elke meter een grondmonster genomen (zie figuur 11). Uit deze gegevens wordt een boorbeschrijving opgesteld welke in het machineboek wordt opgenomen.

Figuur 10: Booropstelling Figuur 11: Grondmonsterbakken

3.4.2 Filter stellen en aanvullen

• Wordt aansluitend op boring uitgevoerd.

• Met behulp van centreerringen worden pvc bron-, filterbuizen en peilfilters in het boorgat geplaatst.

• Aan de hand van een specifiek aanvulschema wordt het boorgat vervolgens aangevuld met nieuw aangevoerd aanvulgrind, filtergrind of zwelklei tot aan het maaiveld.

3.4.3 Schoonpompen, ontwikkelen en capaciteitsmeting

• Afhankelijk of er nog heiwerkzaamheden (of andere werkzaamheden die trillingen veroorzaken) worden uitgevoerd, kan de bron worden schoongepompt en ontwikkeld.

• Aansluitend wordt een capaciteitsmeting op beide filters uitgevoerd.

• Aan de hand van deze gegevens worden door GeoComfort de juiste bronpomp(en) en frequentieregelaar geselecteerd.

3.4.4 Tijdelijke afwerking van de bron

• Indien de bron niet direct verder kan worden afgewerkt, wordt deze voorzien van een stalen hoed die ongeveer 30 cm wordt ingegraven (zie figuur 12).

• Optioneel is het mogelijk de bron tijdelijk ondergronds af te werken. De bronbuis wordt dan onder maaiveld afgewerkt en afgedekt met een stelconplaat of draglineschot.

FiFiguur 12: Stalen hoed t.b.v. tijdelijke bronafwerking

Om

sch

rijv

ing G

eoT

herm

ic

15


3.4.5 Afbouw van de bron

• Voor de afwerking van de GeoThermic dient de opdrachtgever rekening te houden met een termijn van 12 weken na bronrealisatie. In overleg met GeoComfort is het mogelijk de GeoThermic binnen een kortere termijn af te werken.

• De opdrachtgever dient de juiste maaiveldhoogte van de bronafwerking schriftelijk aan te geven en dit op locatie aan te geven (bijvoorbeeld met een piketpaal).

• Opdrachtgever dient na realisatie van de bron het eventuele straatwerk zelf aan te helen en de eventueel overtollige grond af te voeren.

• Voor de benodigde ruimte dient men rekening te houden dat de bron met een vrachtwagen met autolaadkraan of telekraan bereikt kan worden en dat er voldoende ruimte beschikbaar is voor het afbouwen/afmonteren van de bron.

• Deze werkzaamheden duren standaard 2 dagen: montage bronpompen, ondergrondse GT-set, bronkop en bronbehuizing.

3.4.6 Aanleveren van de RK-WKO

• Voor de aflevering van de RK-WKO dient de opdrachtgever rekening te houden met een termijn van 12 weken na bronrealisatie. In overleg met GeoComfort is het mogelijk de RK-WKO binnen een kortere termijn te leveren.

• Indien separate flowmeter dient te worden voorzien, wordt deze doorgaans gelijktijdig met de RK-WKO geleverd.

• Montage RK-WKO (incl. eventueel flowmeter) in de technische ruimte dient te worden verzorgd door installateur.

• Alle leidingen bekabelingwerkzaamheden dienen verzorgd te worden door installateur. (Zie paragraaf 3.6 Leidingwerk en bekabeling tussen de GeoThermic en de GeoWP-SKID).

3.4.7 Inbedrijfstelling Voor inbedrijfname dient door de installateur het volgende te zijn verzorgd en afgewerkt. (Zie ook hoofdstuk 7. Inbedrijfstelling.):

• Aanleg terreinleidingwerk (ca. 80 cm onder maaiveld) vanaf de bron naar de technische ruimte. De leidingen en appendages dienen te worden aangesloten op de uitgaande leidingen van de bron.

• Aansluiten van het leidingwerk/bekabeling tot op het GeoWP-SKID/RK-WKO.

• Vanaf de RK-WKO tot aan de bron dienen 2 motorkabels en 3 communicatiekabel (2x ten behoeve van temperatuuropnemers op bronkop en 1x reserve) te worden aangelegd/aangesloten.

• Voeding op de RK-WKO aangesloten.

• Flowmeter en temperatuuropnemers aangesloten op RK-WKO.

• Buitenlucht temperatuursignaal aangesloten. Optioneel via Modbus.

• Bedrijf- en storingsmeldingen aangesloten. Optioneel via Modbus.

• Een werkende internetverbinding aangesloten op RK-WKO.

• Vrijgave warmte-laden en koude-laden aangesloten op RK-WKO. Optioneel via Modbus.

• De installatie gevuld met de mogelijkheid de volledig ontworpen bronflow te creëren.

• Zowel de bron als de RK-WKO zijn vrij toegankelijk voor het verrichten van werkzaamheden.

• Er is adequate verlichting aanwezig in de opstelruimte van de RK-WKO.

• Voor inbedrijfstelling van het systeem dient geruime tijd voor de gewenste inbedrijfsteldatum contact met GeoComfort te worden opgenomen om een afspraak te maken.

Om

sch

rijv

ing G

eoT

herm

ic

16


Figuur 13: GeoThermic na realisatie met open kap Figuur 14: GeoThermic na realisatie met gesloten kap

3.5 Bronbehuizing De GeoThermic wordt bovengronds afgewerkt met RVS 316 bronkop en daaroverheen een geïsoleerde polyester behuizing in de standaard RAL - kleuren groen, blauw, grijs of rood. Optioneel is een ondergrondse of molestvrije putbehuizing leverbaar. De GeoThermic is zo ontworpen dat verwarming van de bronbehuizing niet nodig is. Als de bron in bedrijf is, is er door de stroming over het systeem geen kans op bevriezing aanwezig. Als de bron niet in bedrijf is, is er sprake van stilstand van het systeem- en bronwater. Toch is ook dan de kans op bevriezing minimaal. Wel dient de bronbehuizing te allen tijde goed afgesloten te worden en de terreinleidingen voldoende diep gelegd en de sleuven afgedicht te worden.(Zie paragraaf 3.6 Leidingwerk en bekabeling tussen de GeoThermic en de GeoWP-SKID)

Figuur 15: Bovenaanzicht/dwarsdoorsnede bronbehuizing

Om

sch

rijv

ing G

eoT

herm

ic

17


3.6 Leidingwerk en bekabeling tussen de GeoThermic en de GeoWP-SKID Leidingwerk en bekabeling tussen de GeoThermic en de GeoWP-SKID dient in principe door de opdrachtgever verzorgt te worden. Omdat de GeoThermic op korte afstand van de technische ruimte gepositioneerd kan worden, is in de regel slechts een kort terreintracé benodigd. Voor het leidingwerk en de bekabeling tussen de GeoThermic en de GeoWP-SKID dient met een aantal zaken rekening gehouden te worden:

• Terreinleidingwerk en bekabeling voor de GeoThermic dient te bestaan uit: ✓ 2 HPDE leidingen voor intrede en uittrede van water. ✓ 2 (signaal-)zwakstroomkabel (ten behoeve van temperatuuropnemers op

bronkop). ✓ 1 (signaal-)zwakstroomkabel (reserve). ✓ 2 motorkabels voor voeding van de bronpompen.

• De drukval over het totale terreinleidingwerk dient niet hoger te zijn als 20 kPa, tenzij anders is overeengekomen met GeoComfort.

• Leg het terreinleidingwerk en -bekabeling bij voorkeur aan nadat de bron is ingebouwd zodat de leidingen direct op de uitgaande leidingen van de bron aangesloten kunnen worden.

• Houd bij het aansluiten van de terreinleidingen rekening met de in- en uittrede van de bron. Op de bronkop wordt de in- en uittrede d.m.v. pijlen weergegeven.

• Diepte terreinleidingwerk en- bekabeling ca. 80 cm gronddekking.

• Beoordeel voor het aanleggen het definitieve maaiveldniveau om er zeker van te zijn dat het terreinleiding en -bekabeling op de juiste diepte wordt aangelegd.

• Zorg tijdens de aanleg dat de binnenkant van de terreinleidingen schoon blijven. Sluit de uiteinden van leidingen goed af wanneer met leidingen in een zandbed geschoven wordt zoals bij het doorvoeren onder de fundering etc. Zorg ook voor een zand- en waterdichte afsluiting bij elke onderbreking van de werkzaamheden. De meegeleverde doppen in de uiteinden van de buis zijn hiervoor niet geschikt, omdat deze tijdens het ‘schuiven’ door zand in de leiding kan worden gedrukt. Zand- of andere vervuiling in het leidingwerk kan verstopping van en schade aan de warmtewisselaar in de bron en de gebouwinstallatie veroorzaken.

• Verwijder de bramen na het zagen of gebruik een snij-ijzer voor inkorten leidingen.

• Controleer voorafgaand aan laswerkzaamheden of de leiding open is.

• Zorg dat het horizontale terreinleidingwerk zonder hoogteverschil wordt aangelegd zodat de terreinleidingen goed ontlucht kunnen worden.

• Sluit de bekabeling aan met waterdichte gietmoffen en de uiteinden van signaalbekabeling met een (waterdichte) krimpkous zodat er geen vocht in de kabel kan lopen.

• Het tracé dient binnen de kadastrale perceelsgrens van de onderhavige projectlocatie (in eigendom van hoofdopdrachtgever) te worden geprojecteerd. Bij aanleg in openbare ruimte (gemeentegrond) dient het tracé ter goedkeuring te worden ingediend bij het daarvoor bevoegde gezag. De wijze van aanvraag, de weten regelgeving, evenals de kosten voor leges en andere voorkomende kosten is per gemeente verschillend.

• Door ruim boven het terreinleidingwerk en –bekabeling waarschuwingslint mee te leggen kan het risico op graafschade worden beperkt. Het is aan te bevelen dat de eindgebruiker of de beheerder het tracé direct na het aanleggen aanmeld bij WION en te verwerken in eigen terreintekeningen. (Zie ook paragraaf 3.6.1 WION)

• De opgegeven kabeldiameters t.b.v. de bronpompen zijn berekend op een maximaal terreinleidingtracé van 40 meter.

Om

sch

rijv

ing G

eoT

herm

ic

18


• Om interferentie te voorkomen moeten de signaal- en motorkabels gescheiden van elkaar worden aangelegd. (Zie figuur 16.) Ook is het kruisen of het laten meelopen van andere bekabeling af te raden.

Figuur 16: Dwarsdoorsnede terreinleidingwerk en –bekabeling

Inpandig leidingwerk en –bekabeling:

• Inpandig leidingwerk dient voldoende ondersteund/gebeugeld te worden.

• Inpandig leidingwerk dient doorgaans geïsoleerd te worden ter preventie van ongewenste condensvorming.

• Het leidingwerk vanaf de afsluiters van de GeoWP-SKID tot op de aansluitingen van de GeoThermic bronkop heeft een maximaal toelaatbare drukval van 20 kPa bij de maximale ontwerpcapaciteit, tenzij anders is overeengekomen met GeoComfort.

• Voor zowel hydraulisch- als regeltechnisch belang dient men te streven naar een zo kort mogelijk leidingtracé. GeoComfort adviseert het leidingwerk uit te voeren in minimaal HDPE/ PN10.

• Het inpandig leidingwerk kan zowel in HDPE/ PN10 als in staal worden uitgevoerd.

• Ten behoeve van de aansturing en metingen op de GeoThermic dient de juiste bekabeling in het leidingtracé te worden aangelegd. Benodigde bekabeling wordt vermeld op het kabelschema.

3.6.1 WION Wij willen u er op attenderen dat de eigenaar/beheerder verantwoordelijk is voor het registreren en beheren van de aanwezige kabels en leidingen. Om de eigenaar/beheerder goed op weg te helpen heeft GeoComfort onderstaande informatie toegevoegd ter verduidelijking van de huidige wetgeving. De WION, Wet Informatie-uitwisseling Ondergrondse Netten is op 1 juli 2008 in werking getreden. De WION moet het aantal graafschades aan kabels en leidingen terugdringen. Een grondroerder dient, vóór aanvang van mechanische graafwerkzaamheden, een graafmelding te doen bij het Kadaster. Het Kadaster stuurt deze graafmelding vervolgens door naar de betrokken netbeheerders. Aansluitend verstrekken de betrokken netbeheerders informatie over aanwezige kabels en leidingen aan de grondroerder met als doel graafschade te voorkomen. Vanaf 1 juli 2010 zijn netbeheerders verplicht om kabel- en leidinginformatie digitaal, via Klic-online, aan grondroerders aan te leveren. Volgens de WION is de eigenaar/beheerder verplicht zijn belang (het gebied waar de ondergrondse kabels en leidingen liggen) bij het Kadaster te melden. Grondroerders melden voorgenomen graafwerkzaamheden bij het Kadaster. Als de graaflocatie binnen het belang van de eigenaar/beheerder valt, stuurt het Kadaster de graafmelding aan de eigenaar/beheerder

Om

sch

rijv

ing G

eoT

herm

ic

19


door. De eigenaar/beheerder dient vervolgens informatie over de aanwezige kabels en leidingen aan de grondroerder te verstrekken. Vanaf 1 juli 2010 dient de eigenaar/beheerder de kabel- en leidinginformatie digitaal, via Klic-online, te verstrekken. Om kabel- en leidinginformatie digitaal, via Klic-online, te kunnen verstrekken is het noodzakelijk dat:

• De eigenaar/beheerder zich registreert als netbeheerder.

• De eigenaar/beheerder zijn belangen registreert in Klic-wab.

• De eigenaar/beheerder een PKI (Public Key Infrastructure) overheidscertificaat heeft of aanvraagt.

• De informatie voldoet aan de IMKL (Informatie Model Kabels en Leidingen) norm

• De systemen kunnen communiceren met Klic-online volgens het BMKL (Berichten Beheer Kabels en Leidingen).

• Dit kan de eigenaar/beheerder testen met de BMKL-testtool (BTT).

• De eigenaar/beheerder zich certificeert nadat u de testen heeft uitgevoerd.

• De eigenaar/beheerder een verzoek indient om aan te sluiten op Klic-online. 3.7 Aansluiten van de bronpompbekabeling Standaard wordt voor aansluiten van de bronpompbekabeling twee verbindingsmoffen meegeleverd. De terreinbekabeling dient gekoppeld te worden op bronbekabeling zodat de bronpompen van elektriciteit worden voorzien. Onderstaand wordt weergegeven hoe de bronpompbekabeling d.m.v. een meegeleverde verbindingsmof aangesloten dient te worden op de voedingskabel in het terrein. Door de verbindingsmof toe te passen ontstaat een goede vochtdichte, storingsvrije elektrische verbinding. Ook de signaalbekabeling dient waterdicht afgewerkt te worden.

Figuur 17: Afwerking d.m.v. verbindingsmof

3.8 Hei- en trilwerkzaamheden (heipalen en damwanden) Wanneer er in de nabijheid van WKO-installaties hei- en/of trilwerkzaamheden plaatsvinden, bestaat de mogelijkheid dat hierdoor bodemmateriaal rondom de bronfilters losraakt. Wanneer de WKO-installatie tijdens de trilwerkzaamheden in bedrijf is, kan er bodemmateriaal aangetrokken worden. Afhankelijk van de bodemsamenstelling kan dit een vermindering van broncapaciteit en/of verstopping van de bronfilters tot gevolg hebben. Het advies is derhalve om tijdens hei- en damwandwerkzaamheden de WKO-installatie tijdelijk uit bedrijf te nemen. Ook tijdens realisatie van de bron is het sterk af te raden om hei- en trilwerkzaamheden uit te voeren in nabijheid bron.

Om

sch

rijv

ing G

eoW

P-S

KID

20

Omschrijving GeoWP-SKID

4. Omschrijving GeoWP-SKID De GeoWP-SKID bestaat uit een prefab frame (SKID) en een warmtepomp (WP). Op het SKID zijn alle relevante pompen, kleppen, leidingen met appendages en regeltechniek samengebouwd. De complete energiecentrale is gestandaardiseerd en beproefd, waardoor een gegarandeerd energiebesparend product geleverd wordt met grote bedrijfszekerheid.

4.1 Ontwerp GeoWP-SKID GeoWP-SKID wordt in 4 verschillende configuraties uitgevoerd:

Configuratie 1 (c1): Koeling WKO-installatie of verwarming WP Configuratie 2 (c2): Basisconfiguratie + beperkte koeling tijdens verwarming WP Configuratie 3 (c3): Basisconfiguratie + aanvullende koeling WP Configuratie 4 (c4): Basisconfiguratie + beperkte koeling tijdens verwarming WP +

aanvullende koeling WP

Figuur 18: Voorbeeld GeoWP-SKID bestaande uit een warmtepomp en een prefab frame

Om

sch

rijv

ing G

eoW

P-S

KID

21


4.1.1 Principeschema GeoWP-SKID Onderstaand zijn de verschillende configuraties schematisch weergegeven in principeschema’s.

Figuur 19: GT & GeoWP-SKID configuratie 1


Om

sch

rijv

ing G

eoW

P-S

KID

22




Om

sch

rijv

ing G

eoW

P-S

KID

23


4.1.2 Inpassing GeoWP-SKID in het gekoeld watersysteem Voor een optimale inpassing van de GeoWP-SKID in het gekoeld watersysteem (GKW-systeem) dient met een aantal zaken rekening gehouden te worden:

• Om het volledige beschikbare koelvermogen van de GeoThermic bij alle omstandigheden te kunnen waarborgen is het aan te bevelen de koelbatterijen in de luchtbehandelingskast(en) uit te leggen op een temperatuurstraject van 11-21 °C. Dit advies geldt tevens voor de configuraties 3 en 4 waarbij in piekzomerbedrijf met 8 °C kan worden aangevoerd door inzet van de warmtepomp als koelmachine.

• Het GWK-distributienet dient voor koeling tijdens verwarmingsbedrijf (configuratie 2 en -4) uitgelegd te zijn op een temperatuurstraject van 12-18 °C.

• De frequentiegeregelde GKW-distributiepomp in de GeoWP-SKID verzorgt de distributie over de GeoThermic en de gebouwinstallatie (geen secundaire groepen). Voor maximale rendementen dient het water vanuit de gebouwinstallatie in piekkoel- of koelbedrijf met een zo hoog mogelijke temperatuur retour te komen. Om dit te verwezenlijken is het noodzakelijk de gebouwinstallatie in 2-weg (variabel debiet) uit te voeren en 3-weg systemen te vermijden.

• Vanaf de afsluiters van de GeoWP-SKID is 100 kPa beschikbaar t.b.v. het GKW-systeem bij het aangeboden ontwerpdebiet, tenzij anders is overeengekomen (optie). (Zie hoofdstuk 5. Technische gegevens.)

• Ter bescherming van de GKW-distributiepomp dient een minimale flow gegarandeerd te worden. Het is aan te bevelen een kortsluitleiding met afsluiter en een drukgestuurde overstort in het GKW-systeem te plaatsen. Deze dient afgesteld te worden op het drukverschil t.b.v. de gebouwinstallatie.

• Het GKW-deel van de GeoWP-SKID is voorzien van een expansievat voor de GT & GeoWP-SKID zelf. Voor de overige inhoud van GKW-systeem dient een aanvullende expansievoorziening te worden getroffen.

• Om drukproblemen te voorkomen dient de aanvullende expansievoorziening te worden aangesloten op het nulpunt van de installatie (aanzuigzijde GKW-distributiepomp). Hiervoor is een 1” aansluiting voorzien op de GeoWP-SKID. (Zie figuur 25.)

• Het GKW-deel van de GeoWP-SKID wordt voorzien van een 4 Bar overstort (in de regel afdoende voor het hele GKW systeem). Indien men het systeem van een extra overstort wil voorzien dan dient deze uitsluitend op het nulpunt van de installatie te worden aangesloten.

• Bij change-over systemen is het raadzaam om scheidings-TSA’s te plaatsen.

• Toepassing van drie-weg distributienetten worden afgeraden i.v.m. suboptimale retourtemperaturen en –rendementen.

4.1.3 Inpassing GeoWP-SKID in het centraal verwarmingssysteem Voor een succesvolle inpassing van de GeoWP-SKID in het centraal verwarmingssysteem (CV-systeem) dient met een aantal zaken rekening gehouden te worden:

• Voor ontwerp en dimensionering van dit energiesysteem is uitgegaan van een bivalent opwekkingssysteem voor verwarming. Naast de warmtepomp dient er dan met één of meerdere CV-ketels verwarming te kunnen worden geleverd.

• Het CV-deel van de GeoWP-SKID is voorzien van een condensorpomp, deze is bedoeld om drukloos in het buffervat (door derden) te leveren. De distributie over het CV-systeem wordt niet door de GeoWP-SKID verzorgd.

• Vanaf de afsluiters van de GeoWP-SKID is maximaal 20 kPa beschikbaar t.b.v. drukloze levering in het CV-zijdig buffervat bij het aangeboden ontwerpdebiet, tenzij anders is

Om

sch

rijv

ing G

eoW

P-S

KID

24


overeengekomen (optie). CV-zijdige distributie door het gebouw dient door derden te worden voorzien.

• Om pendelgedrag van de warmtepomp en een fluctuerende uittredetemperatuur in het CV-systeem te minimaliseren dient een buffervat te worden toegepast met een actieve systeeminhoud van ten minste 2,5 liter per kW verwarmingsvermogen van de warmtepomp.

• Om het water met de laagste temperatuur uit het CV-systeem retour te krijgen dient de retourleiding naar de GeoWP-SKID rechtstreeks vanuit het CV-systeem naar de GeoWP-SKID retour te komen (vóór intrede buffervat).

• Voorkom een directe koppeling met een hoog temperatuur CV-systeem. De maximale toegestane temperatuur op de intrede van de condensor bedraagt 40 °C. Bij overschrijding kan de warmtepomp in overdruk storing gaan en kan er middels de overstort koudemiddel vrijkomen, ontwerp de installatie om dit te voorkomen.

• Aanbevelingen bij inpassing GT & GeoWP-SKID. Bij LBK:

✓ Volledige ontkoppeling GKW/CV d.m.v. scheidings-TSA’s. ✓ Voorzie zowel de uittrede als intrede van open-/dicht motorkleppen. ✓ Bij geen volledige ontkoppeling, koppel de nulpunten CV- en GKW

gebouwinstallatie d.m.v. een drukcompensatie leiding (1/4” of 3/8”) en geef verschillende expansievaten dezelfde voordruk.

Bij vloer- verwarming en koeling: ✓ Zorg ervoor dat CV- en GKW hydraulisch ontkoppeld is door in groep vloerkoeling

een TSA te plaatsen. 4.1.4 Ruimte ten behoeve van de GeoWP-SKID Voor inrichting van een technische ruimte dient rekening gehouden te worden met het onderstaande:

• Beschikbaarstelling van ruimte en plaatsing van de SKID en de warmtepomp (bij voorkeur op begane grond). Voor het transport dient er een doorgang te zijn van minimaal 1,5 meter breed en minimaal 2 meter hoog. Ook dient rekening gehouden te worden met voldoende ruimte om te manoeuvreren.

• Een opstellingsruimte met een warmtepomp te benoemen als machinekamer dient te voldoen aan de Europese norm EN 378-3.

• Voor het intekenen in de machinekamer kan een standaard opstellingstekening in dwg-formaat worden opgevraagd bij GeoComfort. (Zie figuur 23) De gearceerde ruimte rondom de opstelling is bestemd als service en vluchtruimte die vrij dient te blijven van obstakels. Deze ruimte is minimaal nodig om service en reparatie werkzaamheden uit te kunnen voeren en om de veiligheid van technisch personeel te kunnen waarborgen.

• De vloer van de opstellingsruimte dient vlak te zijn en voldoende geschikt te zijn voor de puntgewichtsbelastingen van de GeoWP-SKID.

• Hou bij het ontwerp van de technische ruimte rekening met voldoende geluidsreductie naar aangrenzende ruimten bijvoorbeeld door mechanische ontkoppeling.

• Bij gevaar moet de technische ruimte over voldoende vluchtruimte beschikken zodat men de ruimte onmiddellijk, zonder obstakels kan verlaten.

• Voorafgaand aan inbedrijfstelling dient de technische ruimte voldoende te zijn verlicht.

• De technische ruimte dient vorstvrij te zijn en voorzien van noodverlichting.

• Om bij het vrijkomen van koudemiddel uit de warmtepomp verstikkingsgevaar te voorkomen, is het noodzakelijk dat de technische ruimte voldoende wordt geventileerd.

Om

sch

rijv

ing G

eoW

P-S

KID

25


Hierbij dient ook in acht genomen te worden dat het koudemiddel zuurstofverdringend is en zwaarder is dan lucht.

• Om bij lekkage of overdruk van de gebouwinstallatie wateroverlast te voorkomen, kunnen lekbakken worden geplaatst en dienen de overdruk- (overstort) ventielen te worden aangesloten op een waterafvoer. De technische ruimte dient te worden voorzien van een afvoerput.

• Voor het vullen en op druk brengen van de installatie dient de technische ruimte te worden voorzien van een wateraansluiting met vulkraan.

• Voor het reinigen van de filters in het leidingwerk is het aanbrengen van een uitstortgootsteen in de technische ruimte aan te bevelen.

De GeoWP-SKID wordt geleverd in onderstaande opstellingen. Afwijkende opstellingen van de GeoWP-SKID zijn in overleg met GeoComfort optioneel mogelijk.

Figuur 23: Opstellingstekening GeoWP-SKID LG700V-1100V bovenaanzicht

Figuur 24: Opstellingstekening GeoWP-SKID LG700V-1100V zijaanzicht

Om

sch

rijv

ing G

eoW

P-S

KID

26


4.2 Transport en montage De GeoWP-SKID wordt franco geleverd op de projectlocatie zonder lossen. De GeoWP-SKID componenten dienen door de opdrachtgever vanaf de vrachtwagen naar de definitieve positie in het gebouw getransporteerd te worden. Vervolgens dienen de GeoWP-SKID componenten gekoppeld te worden d.m.v. het meegeleverde verbindend leidingwerk en dient de GeoWP-SKID elektrisch en hydraulisch aangesloten te worden op de GeoThermic, RK-WKO en de installatie. Onderstaand komen de verschillende aandachtspunten aan bod die betrekking hebben op de montage van de GeoWP-SKID. 4.2.1 Aanleveren van de GeoWP-SKID Omdat de standaard levering middels een vrachtwagen met vaste huif wordt bezorgd kan uitsluitend vanaf de zijkant gelost worden, bijvoorbeeld d.m.v. een heftruck. De GeoWP-SKID componenten kunnen worden verplaatst d.m.v. een heftruck zolang de lepels zich op de juiste plaats en richting op de GeoWP-SKID componenten bevinden. Maten en gewichten van de GeoWP-SKID componenten zijn te vinden in hoofdstuk 5. Technische gegevens. Voor transport van de GeoWP-SKID dient tevens rekening gehouden te worden met de onderstaande punten:

• Zorg dat de los- en transportroute vooraf bekend en beschikbaar is zonder obstakels.

• Bij aflevering (voor lossen) van de GeoWP-SKID dient deze op schade te worden gecontroleerd. Er dient vooral aandachtig gecontroleerd te worden of er geen componenten of leidingen zijn verschoven of los zitten (bijv. door schokken). In geval van twijfel dient overleg met GeoComfort plaats te vinden om verdere acties te bepalen. Laat de vervoerder een aantekening maken op de vrachtbrief indien er schade wordt geconstateerd bij levering. De leveringen zijn door GeoComfort tot de aankomst op het werk verzekerd. Laat de GeoWP-SKID componenten op pallets of in de beschermende verpakking zitten tot de unit op zijn definitieve plaats staat.

• Schade die ontstaat tijdens het lossen en/of tijdens transport na het lossen wordt niet door GeoComfort vergoed en is tevens niet verzekerd door GeoComfort.

• De GeoWP-SKID componenten kunnen ook worden gehesen d.m.v. hijsstroppen of hijskettingen, aangebracht op de op de aangegeven hijspunten van de warmtepomp of aan (blauwe) frame van het prefab SKID.

• Het funderingsframe van de warmtepomp is op de 4 hoekpunten voorzien van hijsgaten van rond 45mm. Gebruik een evenaar om te voorkomen dat de omkasting warmtepomp aan de bovenzijde wordt samengedrukt.

• Gebruik hijsmateriaal dat voldoende sterk is om het gewicht van de GeoWP-SKID componenten te dragen en volg altijd de hijsinstructies op de meegeleverde officiële maatschetsen.

• Het SKID kan met behulp van hijsbanden op de 4 bovenste hoekpunten van het stalen frame worden opgehesen.

• Laat hijsen transport werkzaamheden uitvoeren door een erkend bedrijf die beschikt over goedgekeurde hijsen transportmiddelen met geldig keuringscertificaat.

Informatie over het aanleveren van de RK-WKO is te vinden in paragraaf 3.4.6 Aanleveren van de RK-WKO.

4.2.2 Plaatsing en samenbouw van de GeoWP-SKID Voor plaatsing en samenbouw van de GeoWP-SKID dient rekening gehouden te worden met de onderstaande punten:

• Positioneer de warmtepomp en de SKID conform opstelling- of opstellingsruimte tekening.

• Gebruik bij het plaatsen van de warmtepomp de meegeleverde trillingmatjes. Deze dienen geplaatst te worden onder de hoekpunten van de warmtepomp.

Om

sch

rijv

ing G

eoW

P-S

KID

27


• Stel de SKID waterpas met behulp van de verstelbare poten.

• Monteer het meegeleverde verbindend leidingwerk. Gebruik hiervoor de meegeleverde pakkingen, bouten en moeren.

• Stel de SKID zo nodig bij d.m.v. de verstelbare poten, zodat ook het verbindend leidingwerk waterpas afgesteld is.

4.2.3 Verbindend leidingwerk tussen de SKID en de warmtepomp Voor de hydraulische koppeling tussen de SKID en de warmtepomp worden standaard leidingen meegeleverd. De leidingen zijn voorzien van flexibele stukken om trillingen en kleine hoogteverschillen tussen beide GeoWP-SKID componenten te compenseren. Het verbindend leidingwerk wordt conform de bovenstaande standaard opstellingstekeningen geleverd. 4.2.4 Bekabeling naar de GeoWP-SKID Door GeoComfort wordt een opgave met de benodigde bekabeling opgesteld en verstrekt. Bekabeling van de componenten op de GeoWP-SKID wordt door GeoComfort verzorgd. 4.2.5 Aansluiten van de GeoWP-SKID De SKID is voorzien van 10 hydraulische aansluitingen aan de bovenkant van het frame. 4 van deze flenzen zijn bedoeld voor koppeling met de warmtepomp (uittrede/intrede condensorzijdig en uittrede/intrede verdamperzijdig). De overige 6 flenzen zijn voor koppeling van de GeoWP-SKID aan de GeoThermic (uittrede/intrede), de CV-installatie van het gebouw (uittrede/intrede) en de GKW-installatie van het gebouw (uittrede/intrede). In deze paragraaf wordt de hydraulische koppeling van de GeoWP-SKID met de GeoThermic, CV-installatie en de GKW-installatie behandeld. Hiervoor dient rekening gehouden te worden met de onderstaande punten:

• Sluit de GeoThermic- en gebouwleidingen aan op de flenzen aan de bovenkant van de SKID.

• Op de in- en uitgaande leidingen van de GeoWP-SKID staat aangegeven wat de stromingsrichting van het gebouwwater dient te zijn. Zorg dat de leidingen correct worden aangesloten.

• Plaats bij alle aansluitingen een ontluchtingspot met ontluchtkraan zodat het volledige systeem ontlucht kan worden.

• Sluit een aanvullend expansievat of vul- en ontgassingunit aan op de aanzuigleiding van de GKW pomp op de daarvoor bestemde 1”aansluiting. (Zie figuur 25)

• Vermijd overtollig gebruik van montagevet bij toepassing van Victaulic koppelingen. Overtollig montagevet in combinatie met walshuid en fijne metaaldeeltjes veroorzaakt verstopping van de filters en kan schade tot gevolg hebben.

• Bij change-over systemen is het aan te raden om de CV- en GKW-zijdige expansievaten te koppelen middels een compensatieleiding (1/4” of 3/8”). Voorzie de leiding van een afsluiter.

• Vermijd laswerkzaamheden van leidingen die reeds zijn aangesloten op de GeoWP-SKID. Door foute positionering van de aardklem of een slechte verbinding kan schade ontstaan aan de GeoWP-SKID. Indien toch laswerkzaamheden noodzakelijk zijn, dient de aardklem zo dicht mogelijk bij de lasnaad gepositioneerd te worden en dient deze goed contact te maken met het materiaal door de coating te verwijderen.

Om

sch

rijv

ing G

eoW

P-S

KID

28


Figuur 25: Aansluitpunt expansievat of vul- en ontgassingunit

4.2.6 Isolatie GeoWP-SKID Isolatie van de GeoWP-SKID dient door de opdrachtgever verzorgd te worden. Om condensvorming te voorkomen is het noodzakelijk het gekoeldwater gedeelte van de SKID evenals het inpandige leidingwerk naar de bron te voorzien van voldoende dampdichte isolatie. Om de garantie van de warmtewisselaar op het SKID (configuratie 3 en- 4) te kunnen waarborgen, mag deze niet worden voorzien van isolatie. De warmtewisselaar is voorzien van een lekbak die aangesloten kan worden op een waterafvoer. Indien wenselijk kan door GeoComfort een specifieke opgave gedaan worden van de te isoleren componenten. 4.2.7 Afmonteren Onderstaand een aantal laatste aandachtspunten/tips m.b.t. het afmonteren van de GeoWP-SKID: (Zie ook hoofdstuk 7. Inbedrijfstelling) Hydraulisch:

• Controleer voor het vullen de voordruk van de expansievaten.

• Bij change-over systemen dient de voordruk van de expansievaten op gelijke druk gezet te worden gezet.

• Vul de installatie vanaf het laagste punt.

• Vul gelijktijdig het GKW en CV deel van de GeoWP-SKID en de terreinleidingen naar de GeoThermic.

• Zorg dat tijdens en na het vullen alle installatiedelen goed en meermalen wordt ontlucht. Elektrisch:

• Sluit de terreinbekabeling aan op de bronpompkabels bij de bron met een gietmof.

• Hang de meegeleverde regelkast van de GeoThermic (RK-WKO) op, bovenkant kast op ca. 2,1 m.

• Monteer separate kabelgoten voor de bronpompbekabeling en voer de bronpompkabels in de RK-WKO.

• Voer de voeding- en signaalkabel(s) van de GeoThermic in de RK-WKO.

• Sluit een werkende internetverbinding (S/FTP) en eventueel de modbus (STP) aan.

• Voer een S/FTP-kabel vanaf RK-ES in de RK-WKO en codeer deze. Deze datakabel wordt bij inbedrijfstelling door GeoComfort aangesloten.

Om

sch

rijv

ing G

eoW

P-S

KID

29


• Sluit de voeding van de warmtepomp aan conform de opgegeven aansluitwaarde.

• Sluit de voedings- en signaalbekabeling van de GeoWP-SKID aan conform de opgegeven aansluitwaarde

Tech

nis

ch

e g

eg

eve

ns

30

Technische gegevens

5. Technische gegevens 5.1 Overzicht technische gegevens GeoThermic

Bron GT35 GT40 GT45 GT50 GT55 Koelvermogen vollast [kW] ∆T 10K 408,3 466,7 525,0 583,3 641,7

Laadvermogen vollast [kW] ∆T 5K 204,2 233,3 262,5 291,7 320,8

Volumestroom grondwater [m3/h]*1 3,5-35 4-40 4,5-45 5-50 5,5-55

Pompmotor vermogen [kW] 6,3 6,3 6,3 8,6 12,6

Nominaal pompas vermogen [kW] 4,8 4,9 5 6,5 8,2

RK-WKO

Voeding 3x/400V + Ʇ +N 18,5A

3x/400V + Ʇ +N 18,5A

3x/400V + Ʇ +N 18,5A

3x/400V + Ʇ +N 19,0A

3x/400V + Ʇ +N 26,0A

Maximaal ingangs vermogen [kVA] 11,3 11,3 11,3 12 16,5

Afmeting HxBxD [m] 1,20x0,60x0,30 1,20x0,60x0,30 1,20x0,60x0,30 1,20x0,80x0,30 1,20x0,80x0,30 Aanbevolen afzekerwaarde [A]*2 25 25 25 35 35

Hoofdschakelaar [A]*3 32 32 32 63 63

Werkende internet verbinding nodig (voor garantieperiode en onderhoud)

Ja Ja Ja Ja Ja

Bronkop

Afmeting bronkap LxBxH [m] 1,1x1,1x0,7 1,1x1,1x0,7 1,1x1,1x0,7 1,1x1,1x0,7 1,1x1,1x0,7 Betonplaat LxB [m] 1,3x1,3 1,3x1,3 1,3x1,3 1,3x1,3 1,3x1,3 Aansluiting HDPE100 PN10/SDR17 [mm]*4 110 110 110 110 110 Maximaal drukval over bronkop [kPa] 115 125 120 130 140

Terreinleiding maximaal ∆P [kPa] 20 20 20 20 20 Motorkabels (met afscherming)*6*7

2 kabels 3x6mm2 Ʇ+





Signaalkabels tbv TT-opnemer (met afscherming)

2 kabels 1x2x0,80mm2





Signaalkabel reserve (met afscherming)

1 kabel 2x2x0,80mm2

1 kabel 2x2x0,80mm2

1 kabel 2x2x0,80mm2

1 kabel 2x2x0,80mm2

1 kabel 2x2x0,80mm2

Maximale druk op bronkop [Bar]*8 6 6 6 6 6

Figuur 26: Technische gegevens GeoThermic

*1 Volumestromen bij 18Hz/60Hz zijn indicatief en afhankelijk van bodemgesteldheid. *2 Aanbevolen hoofdzekering traag uitgevoerd (in de afzekerwaarde is geen rekening gehouden met de lengte en doorsnede van de voedingskabel, aan de installateur om dit te bepalen). *3 Hoofdschakelaar uitgevoerd met mogelijkheid tot slotvergrendeling. *4 Aansluiting door middel van stuiklas, of elektrolasmof. *5 Afhankelijk van de lengte dient de diameter bepaald te worden door de installateur, uitgaande van een

totale weerstand tussen bron en gebouwbeheersysteem. *6 Motorkabels dienen in bronbehuizing aangesloten te worden d.m.v. de door GeoComfort aangeleverde

verbindingsmoffen. *7 Aderdiameter bij maximaal 40 meter tot de bronkop en een max. bronpompdiepte van 120 meter. *8 Op aanvraag zijn hogere drukken mogelijk, maximaal 10 Bar.

Tech

nis

ch

e g

eg

eve

ns

31

Technische gegevens

5.2 Overzicht technische gegevens GeoWP-SKID

GeoWP-SKID DN100/80 DN100/80 DN100/80 DN100/80 DN100/80

GT35 GT40 GT45 GT50 GT55 Afmeting GeoWP-SKID LxBxH [m] (Inclusief service-/vluchtruimte)

3,9x4,0x2,5 3,9x4,0x2,5 3,9x4,0x2,5 3,9x4,0x2,5 3,9x4,0x2,5

Aansluitingen Flens PN16 (GKW/CV/Bron) DN100/80 DN100/80 DN100/80 DN100/80 DN100/80

Drukval beschikbaar GKW [kPa]*1 100 100 100 100 100

Drukval beschikbaar CV [kPa]*1 20 20 20 20 20

Standaard druk SKID [Bar]*2 4 4 4 4 4

RK-ES

Voeding 3x/400V + Ʇ +N

3x/400V + Ʇ +N

3x/400V + Ʇ +N

3x/400V + Ʇ +N

3x/400V + Ʇ +N

Maximaal ingangs vermogen [kVA]*3 15 15 18 20 20

Afmeting HxBxD [m] 1,20x0,80x0,30 1,20x0,80x0,30 1,20x0,80x0,30 1,20x0,80x0,30 1,20x0,80x0,30 Aanbevolen afzekerwaarde [A]*4 25 25 25 25 25

Hoofdschakelaar [A]*5 32 32 32 32 32

Bekabeling tussen RK-ES en GBS Zie kabelschema

Zie kabelschema

Zie kabelschema

Zie kabelschema

Zie kabelschema

Bekabeling tussen RK-ES en RK-WKO 1x S/FTP (CAT6) 1x S/FTP (CAT6) 1x S/FTP (CAT6) 1x S/FTP (CAT6) 1x S/FTP (CAT6)

I/O signalen GBS

Warmtevraag klimaatinstallatie*6 DI DI DI DI DI Koudevraag klimaatinstallatie*6 DI DI DI DI DI Algemene bedrijfsinstallatie*6 DU DU DU DU DU Systeemdruk GKW te laag*6 DU DU DU DU DU

Storing urgent*6 DU DU DU DU DU

Figuur 27: Technische gegevens GeoWP-SKID

*1 Op aanvraag zijn hogere drukvallen mogelijk. *2 Op aanvraag zijn hogere drukken mogelijk, maximaal 6 Bar. *3 Totaal vermogen is bepaald met configuratie 4, andere configuratie levert een minimale wijziging van het

vermogen op. *4 Aanbevolen hoofdzekering traag uitgevoerd (in de afzekerwaarde is geen rekening gehouden met de lengte en doorsnede van de voedingskabel, aan de installateur om dit te bepalen). *5 Hoofdschakelaar uitgevoerd met mogelijkheid tot slotvergrendeling. *6 Doormiddel van potentiaal vrije digitale uitgangscontacten.

Tech

nis

ch

e g

eg

eve

ns

32

Technische gegevens

GT-Type Bedrijfsgewicht GeoWP-SKID / WP

Warmtepomp Pkoel

bron+WP*2 Pverw. WP (40-50 °C)

Pkoel winter*4

GT35 1100 / 1088 Kg LG700V 530,8 kW 238,8 kW 122,5 kW

GT35 1100 / 1205 Kg LG800V*1 530,8 kW 276,3 kW 122,5 kW

GT40 1100/ 1088 Kg LG700V 606,7 kW 238,8 kW 140,0 kW

GT40 1100 / 1205 Kg LG800V 606,7 kW 276,3 kW 140,0 kW

GT40 1100 / 1246 Kg LG900V*1 606,7 kW 315,1 kW 140,0 kW

GT45 1100 / 1088 Kg LG700V 682,5 kW 238,8 kW 157,5 kW

GT45 1100 / 1205 Kg LG800V 682,5 kW 276,3 kW 157,5 kW

GT45 1100 / 1246 Kg LG900V 682,5 kW 315,1 kW 157,5 kW

GT45 1100 / 1378 Kg LG1000V*1 682,5 kW 354,1 kW 157,5 kW

GT50 1100 / 1088 Kg LG700V 758,3 kW 238,8 kW 175,0 kW

GT50 1100 / 1205 Kg LG800V 758,3 kW 276,3 kW 175,0 kW

GT50 1100 / 1246 Kg LG900V 758,3 kW 315,1 kW 175,0 kW

GT50 1100 / 1378 Kg LG1000V 758,3 kW 238,8 kW 175,0 kW

GT50 1100 / 1436 Kg LG1100V 758,3 kW 276,3 kW 175,0 kW

GT55 1100 / 1088 Kg LG700V 834,2 kW 238,8 kW 192,5 kW

GT55 1100 / 1205 Kg LG800V 834,2 kW 276,3 kW 192,5 kW

GT55 1100 / 1246 Kg LG900V 834,2 kW 315,1 kW 192,5 kW

GT55 1100 / 1378 Kg LG1000V 834,2 kW 238,8 kW 192,5 kW

GT55 1100 / 1436 Kg LG1100V 834,2 kW 276,3 kW 192,5 kW

Figuur 28: Gewichten en vermogens

*1 Bij opstart is het volle warmtepomp verwarmingsvermogen mogelijk niet beschikbaar, indien de grondwatertemperatuur te laag is (bij CV-temperatuurtraject 40-50 °C). *2 ∆T van 13 K voor de opslagvarianten, alleen toepasbaar bij configuratie 3 & 4 (bij intrede bron van ≥ 20°C). *3 Vermogen is beperkt waardoor een ∆T van 13 K niet haalbaar is. *4 ∆T van 6 K (18-12 °C) bij 50% brondebiet of minimaal verdamperdebiet van de warmtepomp, alleen

toepasbaar bij configuratie 2 & 4.

5.3 Overzicht technische gegevens warmtepomp

Warmtepomp Pelek WP Imax (nom) Isoftstart Aanb. hoofdzekering*1 Vermogen WP

LG700V 64,3 kW 140 A 230 A 160 A 97,0 kVA

LG800V 74,3 kW 160 A 248 A 160 A 110,9 kVA

LG900V 84,6 kW 182 A 287 A 200 A 126,1 kVA

LG1000V 95,1 kW 205 A 310 A 250 A 142,0 kVA

LG1100V 103,1 kW 218 A 352 A 250 A 151,0 kVA

Figuur 29: Vermogens en afzekerwaarde warmtepompen

*1 Aanbevolen hoofdzekering traag uitgevoerd (in de afzekerwaarde is geen rekening gehouden met de lengte en doorsnede van de voedingskabel, aan de installateur om dit te bepalen).

De onderstaande tabel geeft het geluidsdrukniveau (Lp) weer in dB(A), gemeten volgens ISO 3744. Het geluiddrukniveau is bij binnenopstelling van de machine sterk afhankelijk van ruimte-inhoud, afstand tot de machine, richtingsfactor en nagalmtijd.

Warmtepomp 125Hz 250Hz 500Hz 1000Hz 2000Hz 4000Hz Totaal LG700V 48 51 57 53 57 53 62

LG800V 50 51 56 54 60 54 63

LG900V 49 50 59 55 58 53 63

LG1000V 48 48 61 56 55 51 62

LG1100V 50 55 62 58 55 51 63

Figuur 30: Geluidsgegevens warmtepompen

Tech

nis

ch

e g

eg

eve

ns

33

Technische gegevens

5.3.1 Certificering warmtepomp Warmtepompen zijn er in veel uitvoeringen en zijn daarom vaak lastig met elkaar te vergelijken. Ook worden vaak uiteenlopende temperatuurstrajecten gehanteerd om COP’s te berekenen. Om het u als klant wat te vergemakkelijken is er voor warmtepompen een Europese kwaliteitsnorm: Eurovent. De Eurovent-norm classificeert op een aantal punten een type warmtepomp zoals rendement, constructiesterkte en geluidsisolatie. Al deze punten worden per type warmtepomp geclassificeerd waarvoor een soort rapportcijfer gegeven wordt. Om er voor te zorgen dat alle leveranciers dezelfde testmethode gebruiken en vooral ook hun kwaliteit handhaven vindt er een certificatie plaats door de onafhankelijke Eurovent organisatie. GeoComfort werkt met erkende warmtepompleveranciers en past Eurovent gecertificeerde warmtepompen toe in alle GeoWP-SKID’s.

Re

ge

lte

chn

iek

34

Regeltechniek

6. Regeltechniek De GT & GeoWP-SKID zijn voorzien van twee regelkasten die d.m.v. datanetwerk gekoppeld dienen te worden. De RK-WKO (regelkast warmte- en koude opslagsysteem) is de regeltechniek van de WKO-installatie. RK-ES staat voor RegelKast-EnergieSysteem en is de regeltechniek van de GeoWP-SKID. De RK-ES is gemonteerd op het GeoWP-SKID. De RK-WKO bestaat uit de volgende componenten:

• PLC met I/O uitbreidingsmodules en software

• meetversterker ten behoeve van het pulssignaal van de debietmeter

• diverse hulprelais en zekeringen

• hoofdschakelaar, tevens noodstop

• modem/router

• behuizing, bestaande uit plaatstalen kast

• installatieautomaten

• laagspanningsvoeding

• frequentieomvormer met filters en motorrelais ten behoeve van de bronpompen De RK-ES bestaat uit de volgende componenten:

• installatieautomaten

• frequentieomvormer ten behoeve van de GKW-pomp

• laagspanningsvoeding

• regelcomputer met I/O uitbreidingsmodules en software

• meetversterker ten behoeve van het pulssignaal van de debietmeter

• diverse hulprelais

• hoofdschakelaar, tevens noodstop

• behuizing, bestaande uit plaatstalen kast

6.1 Functionaliteit De regeltechniek van de GT & GeoWP-SKID heeft een aantal functies:

• Het sturen aan de hand van de vraag vanuit de gebouwinstallatie.

• Het beperken van het opgenomen vermogen op basis van het afgegeven vermogen.

• Het signaleren en bewaken.

• Het registreren ten behoeve van de techniek en van de controlerende instanties.

• Het visualiseren van het functioneren, zowel lokaal als op afstand. 6.1.1 Bedrijfssituaties Aan de hand van de vraag vanuit de gebouwinstallatie kunnen de volgende bedrijfssituaties zich voordoen:

• Rust: (Bij geen vraag uit de gebouwinstallatie)

• Verwarmingsbedrijf: (Bij warmtevraag) De warmtepomp levert warmte aan het CV-net en de koude wordt geladen in de GT. In deze bedrijfssituatie wordt de uittredetemperatuur van het gebouwwater op een basisstooklijn bepaald. De uittredetemperatuur wordt verder gecompenseerd op basis van het afgenomen vermogen (om het op en af schakelen van de compressors zo veel mogelijk te beperken). Verder zal de aanvoertemperatuur niet meer gehaald worden als het maximale bronvermogen of warmtepomp vermogen is bereikt.

Re

ge

lte

chn

iek

35

Regeltechniek

De warmtepomp wordt vrijgegeven in verwarmingsbedrijf nadat er een minimale flow over de condensor en verdamper is bereikt. Doormiddel van een instelbare stooklijn wordt op basis van de buitentemperatuur het setpoint van de CV temperatuur bepaald. De warmtepomp regelt zelfstandig op dit setpoint.

• Koelbedrijf: (Bij koudevraag) In eerste instantie levert de GT koude aan het GKW-net. In deze bedrijfssituatie regelt de broninstallatie op een uittredetemperatuur met een basissetpoint van 11°C.

• Koeling tijdens verwarmingsbedrijf: (Bij warmte- en koudevraag) De warmtepomp levert warmte aan het CV-net en koude aan het GKW-net. Een eventueel overschot of tekort aan koude wordt geladen, dan wel geleverd door de GT. (niet van toepassing bij configuraties 1 en 3) Bij configuratie 2 en 4 (koeling tijdens verwarmingsbedrijf) wordt er op warmte geregeld en zal er koeling geleverd worden met een aanvoertemperatuur afhankelijk van CV-belasting (deze zal dan variëren tussen de 8 en 12 graden). Met een dode band van ± 4K en een wachttijd zal de bron op basis van intredetemperatuur schakelen tussen laden en koelen.

• Piekkoelbedrijf met de warmtepomp in koelmachinebedrijf: (Bij koudevraag) Mocht koudelevering met alleen de GT niet toereikend zijn, dan kan de warmtepomp als koelmachine worden ingezet en extra koude leveren. De geproduceerde warmte wordt eerst aangeboden aan het CV-net, waarna overtollige warmte wordt afgevoerd op de GT. (niet van toepassing bij configuraties 1 en 2) Bij configuratie 3 en 4 (Piekkoelbedrijf) wordt de aanvoertemperatuur verlaagd op basis van de ingegeven stooklijn. Voorwaarden zijn: ✓ Buitentemperatuur minimaal boven de 22°C ✓ Flow afname tot min. 75% van het brondebiet ✓ Aanvoertemperatuur wordt niet gehaald ✓ Minimaal afgenomen bronvermogen van 75% Er dient bij deze regeling te worden opgemerkt dat het basissetpoint alleen gehaald wordt indien de temperatuur van de koude bron laag genoeg is (<10°C). Dit is in de meeste gevallen alleen mogelijk indien er voldoende geladen is met een temperatuur <8°C. De uittredetemperatuur wordt verder gecompenseerd op basis van het aangeboden vermogen om een zo goed mogelijk energieopslag-resultaat te behalen.

40

buitentemp. (°C)

30

50

-10 0 1015

20

(°C)

20

Re

ge

lte

chn

iek

36

Regeltechniek

Figuur 31: Stooklijngegevens koeling verschillende configuraties. In de grijs gearceerde gebieden is gelijktijdige warmtelevering mogelijk.

In figuur 32 t/m 35 zijn de verschillende bedrijfssituaties aangegeven, behalve rust. Onder de figuren staat bij welke configuraties de bedrijfssituatie mogelijk is.

Figuur 32: Verwarmingsbedrijf (bij alle configuraties mogelijk)

8

11

14

15 20 25 30

buitentemp. (°C)

(°C)

8

11

14

15 20 25 30

buitentemp. (°C)

(°C)

8

11

14

15 20 2526

30

buitentemp. (°C)

(°C)

22

8

11

14

15 20 2526

30

buitentemp. (°C)

(°C)

22

Configuratie 1 Configuratie 2 Configuratie 3 Configuratie 4

Re

ge

lte

chn

iek

37

Regeltechniek

Figuur 33: Koelbedrijf (bij alle configuraties mogelijk)

Figuur 34: Koeling tijdens verwarmingsbedrijf (alleen bij configuraties 2 en 4 mogelijk)

Re

ge

lte

chn

iek

38

Regeltechniek

Figuur 35: Piekkoelbedrijf (alleen bij configuraties 3 en 4 mogelijk)

Re

ge

lte

chn

iek

39

Regeltechniek

6.1.2 Communicatie met het gebouwbeheersysteem Informatie-uitwisseling tussen het gebouwbeheersysteem (RK-GBS) en RK-ES vindt plaats met behulp van harde contacten en 0-10 V:

Benaming RK-GBS RK-ES Koudevraag Digitaal uit Digitaal in

Warmtevraag Digitaal uit Digitaal in

Buitentemperatuur 0 tot 10 Volt; -40 tot 60 °C Analoog uit Analoog in

Algemene bedrijfsmelding Digitaal in Digitaal uit

Storing urgent Digitaal in Digitaal uit

Systeemdruk GKW te laag Digitaal in Digitaal uit Figuur 36: I/O-signalen tussen gebouwbeheersysteem (RK-GBS) en GeoWP-SKID (RK-ES)

Vanuit de RK-WKO wordt de volgende informatie beschikbaar gesteld aan het gebouwbeheersysteem met behulp van:

• harde contacten

Benaming RK-GBS RK-WKO Algemene bedrijfsmelding Digitaal in Digitaal uit

Storing urgent Digitaal in Digitaal uit Figuur 37: I/O-signalen tussen gebouwbeheersysteem (RK-GBS) en GT (RK-WKO)

6.1.3 Modbus RTU RK-ES beschikt over een EIA-485 (RS485)-interface met Modbus RTU protocol. Hiermee kan het apparaat opgenomen worden als slave in het Modbus-netwerk van de gebouwinstallatie. De fabrieksinstellingen zijn als onderstaand:

Deviceadres: 1

Baudrate: 9600

Pariteit: none

Databits: 8

Stopbits: 1 Figuur 38: tabel fabrieksinstellingen

Alle waarden worden als 16-bits getallen weergegeven. Er worden twee functies gebruikt, namelijk lezen en schrijven. De leesparameters worden opgeroepen door functiecode 03, read holding register, te gebruiken. Om te schrijven wordt functiecode 04, read input register, gebruikt. In verband met traag worden van de Modbus wordt aanbevolen niet gebruikte adressen niet op te vragen. Meetwaarden en statussen via Modbus Op de Modbus worden verschillende meetwaarden beschikbaar gesteld van zowel de WKO-installatie (RK-WKO), als de GeoWP-SKID. Tevens kan er een aantal waardes worden geschreven. Toelichting externe vrijgaves voor koelen of verwarmen Vrijgaves dienen bij voorkeur door middel van potentiaalvrije maak-contacten aangeboden te worden. Het heeft niet de voorkeur de externe vrijgaves voor koelen en verwarmen via de Modbus te laten verlopen. De devices die als slave in het Modbus-netwerk hangen hebben geen mogelijkheden om de kwaliteit van communiceren te beoordelen. Daarnaast blijven de geschreven waardes in de devices bekend zolang deze niet wijzigen, dus bij storingen in de Modbuscommunicatie kan voorkomen dat de vrijgaves ten onrechte gehandhaafd blijven.

Re

ge

lte

chn

iek

40

Regeltechniek

Adres Omschrijving RO / RW Factor Eenheid Functie-code

1 Statuswoord GeoWP-SKID RO 1 - 04

2 Intredetemperatuur bron RO 0,1 °C 04

3 Uittredetemperatuur bron RO 0,1 °C 04

4 GKW-flow over de bron TSA RO 0,1 m3/h 04

5 Momentaan vermogen laden RO 1 kW 04

6 Momentaan vermogen koelen RO 1 kW 04

7 Cumulatief volume laden RO 1000 m3 04

8 Cumulatief volume koelen RO 1000 m3 04

9 Cumulatieve energie laden RO 1 MWh 04

10 Cumulatieve energie koelen RO 1 MWh 04

11 Sturing frequentieregelaar bron RO 1 % 04

12 Stroom frequentieregelaar bron RO 0,01 A 04

13~ Aanvoertemperatuur GKW-net RO 0,1 °C 04

14~ Retourtemperatuur GKW-net RO 0,1 °C 04

15 Intredetemperatuur CV warmtepomp RO 0,1 °C 04

16 Uittredetemperatuur CV warmtepomp RO 0,1 °C 04

17 CV-flow Condensor WP RO 0,1 m3/h 04

18 Momentaan vermogen verwarmen WP RO 1 kW 04

19 Momentaan berekend setpoint GWK RO 0,1 °C 04

20 Momentaan berekend setpoint CV RO 0,1 °C 04

21~ Stand 2-2CV1 RO 1 % 04

22~ Stand 2-3CV2 RO 1 % 04

23~ Stand 2-2CV3 RO 1 % 04

24~ Stand 2-3CV4 RO 1 % 04

25~ Status 2-2CP1 (0 = uit, 1 = aan, 2 = storing) RO 1 - 04




29~ Druk GKW RO 0,1 Bar 04

30# Totaalteller kWhe GeoWP-SKID Verwarmen RO 1 kWh 04

32# Totaalteller kWhe GeoWP-SKID Koelen RO 1 kWh 04

34# Totaalteller kWhe Bron Koude Laden RO 1 kWh 04

36# Totaalteller kWhe Bron Warmte Laden RO 1 kWh 04

38# Totaalteller kWhe WP Verwarmen RO 1 kWh 04

40# Totaalteller kWhe WP Koelen RO 1 kWh 04

42# Totaalteller kWhth nuttig gelev. Warmte RO 1 kWh 04

44# Totaalteller kWhth nuttig gelev. Koude RO 1 kWh 04

46# Totaalteller kWhth niet nuttig gelev. Warmte RO 1 kWh 04

48# Totaalteller kWhth niet nuttig gelev. Koude RO 1 kWh 04

50# Totaalteller kWhe bron in rust RO 1 kWh 04

52# Totaalteller kWhe GeoWP-SKID in rust RO 1 kWh 04

54# Totaalteller kWhe warmtepomp in rust RO 1 kWh 04

60~ Verdamperwatertemperatuur in RO 0,1 °C 04

61~ Verdamperwatertemperatuur uit RO 0,1 °C 04

1 Buitentemperatuur RW 0,1 °C 03

3 * Setpointverstelling GKW * RW 0,1 K 03

4 ** Setpointverstelling CV ** RW 0,1 k 03

5 Intredetemperatuur CV buffervat RW 0,1 °C 03

6 Temperatuur CV buffervat RW 0,1 °C 03

7 Uittredetemperatuur CV buffervat RW 0,1 °C 03

Re

ge

lte

chn

iek

41

Regeltechniek

8 Temperatuur CV na inmenging ketel RW 0,1 °C 03

9 CV-flow gebruikers RW 1 % 03

Vertaaltabel adres 1, statuswoord

1e bit (bit0) Koelbedrijf

2e bit (bit1) Verwarmingsbedrijf

3e bit (bit2) Storing urgent

4e bit (bit3) Storing GkW druk te laag

5e bit (bit4) Storing warmtepomp

6e bit (bit5) Storing bron

7e bit (bit6) Koudemiddel-lekdetectie~

8e bit (bit7) Warmtepomp in KM-bedrijf~

Figuur 39: Modbus-adressenlijst

* De setpointverstelling koelen kan maximaal het intern berekend setpoint verstellen met +/- 2K ** De setpointverstelling verwarmen kan maximaal het intern berekend setpoint verstellen met +/- 5K ~ optioneel # optioneel en 32 Bits registratie

6.1.4 Signaallampen en bediening Op de kastdeur van de RK-WKO en RK-ES zijn de volgende signaallampen aanwezig:

• bedrijfsmelding

• storing urgent

• GKW-druk te laag (alleen RK-ES) Op de kastdeur van de RK-WKO en RK-ES bevindt zich een resetdrukker en een hoofdschakelaar. De hoofdschakelaar dient tevens als noodstop en werkschakelaar. Bij bediening van de resetdrukker worden alleen actuele storingen gereset, wanneer mogelijk. De bedrijfssituaties en regelingen worden niet beïnvloed door bediening van de reset. Bediening van de GeoWP-SKID gebeurd door het bedienen van de vrijgaven voor koelen en/of verwarmen vanuit de bovenliggende (gebouw)installatie. De RK-WKO wordt alleen door de regeling van de GeoWP-SKID bediend en is dus niet direct te bedienen. 6.1.5 Monitoring op afstand (Remote Acces) Producten van GeoComfort zijn voorzien van één of meer apparaten die beschikken over een ethernet-aansluiting. Deze apparaten zijn opgenomen in een eigen LAN (local area network), het zogenaamde GeoComfort machine-LAN. Om verbinding te maken met dit LAN zijn de volgende mogelijkheden beschikbaar:

1. Rechtstreeks d.m.v. een service-PC om de web-visualisatie van de PLC te bekijken. Steek de netwerkkabel van de service-PC in één van de vrije poorten van de PLC of de switch in de RK-WKO of RK-ES. De PC krijgt nu van de DHCP-server een IP-adres toegewezen. Door te browsen naar bijvoorbeeld de PLC van de WKO-installatie (192.168.12.11) wordt de web-visualisatie getoond.

2. Met behulp van een router kunnen twee netwerken met elkaar gekoppeld worden. Optioneel kan GeoComfort een vooraf geconfigureerd VPN-router leveren dat aan de LAN-zijde (in het GeoComfort machine-LAN) wordt opgenomen en aan de WAN-zijde aan internet is gekoppeld. Deze VPN-router bouwt direct twee verbindingen op over het internet, één naar GeoComfort en één naar de Secure-cloud van Innominate. Derden kunnen met behulp van de VPN-client Shrew-soft ook verbinding maken met de Secure cloud en zo toegang krijgen tot het GeoComfort machine-LAN. Verder wordt op deze VPN-router ingesteld dat er over poort 502 (Modbus TCP) met de PLC gecommuniceerd kan worden.

Re

ge

lte

chn

iek

42

Regeltechniek

3. Via mobiel internet (UMTS). Door middel van een zelfde VPN-router als onder punt twee, alleen dan uitgebreid met UMTS-module. Er bestaan hiervan twee varianten, één met WAN-poort en één zonder WAN-poort (3a). De variant met WAN-poort is nodig als er met Modbus TCP-gecommuniceerd wordt of op andere wijze van het LAN van de klant naar het GeoComfort machine-LAN (3b).

4. Voor tijdelijke Remote Acces na IBS stelt GeoComfort indien gewenst een UMTS-modem beschikbaar die een VPN verbinding maakt met GeoComfort en waarover alleen medewerkers van GeoComfort de installatie kunnen benaderen.

De bovenstaande opties zijn schematisch uitgewerkt in onderstaande figuur 40.

Re

ge

lte

chn

iek

43

Regeltechniek

Figuur 40: Modbus-adressenlijst

Re

ge

lte

chn

iek

44

Regeltechniek

6.2 Software De regelcomputers zijn voorzien van software. Met de juiste gebruikersnaam en bijbehorend wachtwoord kan met een browser het functioneren en presteren van de installatie bekeken worden. 6.2.1 Subregelingen RK-WKO De GT is voorzien van twee frequentiegeregelde bronpompen. Welke bronpomp wordt vrijgegeven hangt af van de bronintredetemperatuur. Is deze hoger dan een 14 °C (instelbaar) dan draait de pomp in de koude bron. Is de bronintredetemperatuur lager 8 °C (instelbaar) dan draait de pomp in de warme bron. De te regelen bronuittredetemperatuur (TT-1) bedraagt bij vrijgave van de pomp in de koude bron 11 °C (instelbaar) en bij vrijgave van de pomp in de warme bron 12 °C (instelbaar). De uitsturing van de bronpomp wordt begrensd op basis van het gemeten debiet (FT-1), met als doel te garanderen dat het bronwaterzijdige debiet nooit groter is dan het GKW-debiet. Periodiek pompen van de bronpompen en alle circulatiepompen Er wordt voor iedere pomp op een instelbare tijd eenmaal per 24 uur een start gemaakt op een instelbare frequentie gedurende een instelbare tijd (bijvoorbeeld ± 35 Hz en ±30 seconden). Dit geschiedt wanneer er geen vrijgaven en urgente storingen zijn. GKW-transportpomp (CP-1) De uitsturing wordt geregeld op basis van het gemeten debiet. Op deze manier wordt in koelbedrijf het gewenste drukverschil bepaald. Condensorpomp (CP-2) De uitsturing wordt geregeld op basis van de gemeten condensor intredetemperatuur. Verdamperpomp (CP-3) (configuratie 3 & c4) De circulatiepomp aan de verdamperzijde van de warmtepomp is een pomp met een vast toerental en wordt ingeschakeld bij inzet van warmtepomp als koelmachine. Pomp voor koeling in Koeling tijdens verwarmingsbedrijf (CP-4) (configuratie 2 & c4) Circulatiepomp CP-4 dient voor levering van koeling tijdens tussenseizoenbedrijf. De frequentiegeregelde pomp CP-4 wordt vrijgegeven in koelen verwarmingsbedrijf. CP-4 wordt geregeld door een eigen interne ∆PV-regeling met leidingcompensatie. Warmtepomp Bij de configuraties 3 en -4 kan de warmtepomp zowel voor warmte- als koudelevering worden ingezet. Wordt de warmtepomp ingezet voor warmtelevering, dan staat de warmtepomp in warmtepompbedrijf. Wordt de warmtepomp ingezet voor koudelevering, dan staat de warmtepomp in koelmachinebedrijf. In warmtepompbedrijf regelt de warmtepomp op de intredetemperatuur van de condensor. In koelmachinebedrijf regelt de warmtepomp op de intredetemperatuur van de verdamper. De warmtepomp heeft een aantal ingebouwde beveiligingen. Om invriezen van de verdamper te voorkomen mag de verdamperuittredetemperatuur niet te laag worden. Om dezelfde reden is er een minimum debiet over de verdamper vereist. Wordt het minimaal toelaatbare debiet

Re

ge

lte

chn

iek

45

Regeltechniek

of de minimale verdamperuittredetemperatuur onderschreden, dan wordt de warmtepomp uit beveiligingsoverwegingen stilgezet. Condensorregeling De condensorregeling wordt vrijgegeven als de warmtepomp wordt vrijgegeven in warmtepompen koelmachinebedrijf. De warmtepomp regelt de condensorintredetemperatuur, CV-4 is (met de regelende poort) gesloten en CV-2 regelt de minimale condensorintredetemperatuur. Als de condensorintredetemperatuur een instelbaar setpoint onderschrijdt stuurt CV-2 (de regelende poort) dicht, wordt de waarde overschreden dan wordt (de regelende poort van) CV-2 open gestuurd. Het dichtsturen van (de regelende poort van) CV-2 zal vooral bij het opstarten van de warmtepomp gebeuren. 6.2.2 Registratie Ten behoeve van controlerende instanties en het beoordelen van het functioneren van de techniek wordt een aantal grootheden geregistreerd in de regelcomputers van RK-WKO en RK-ES. Deze waarden worden geregistreerd in (uur-,) dag-, en maand tabellen per grootheid. 6.2.3 Storingen en bewakingen Zowel de GeoThermic als de GeoWP-SKID wordt bewaakt. De doelen van de bewakingen zijn:

• detecteren van falen van componenten

• voorkomen van schade aan componenten

• voorkomen van schade aan de bodem en/of bron De volgende zaken worden bewaakt:

• temperaturen

• GKW-druk

• debieten

• warmtepomp

• frequentieregelaar GKW-pomp CP1

• circulatiepompen CP2, CP3 en CP4

• frequentieregelaar bronpompen

• warmtepomp

Er zijn twee niveaus van bewaken, te weten laag urgent en hoog urgent. Wanneer er één of meerdere hoog urgente meldingen actief zijn, worden de GT en/of de GeoWP-SKID geblokkeerd. Het doel hiervan is dat er menselijk ingrijpen noodzakelijk is om te achterhalen waarom de betreffende storing is opgetreden. De storing kan na een reset en het opheffen van de oorzaak van de storing opgeheven worden. Laag urgente storingen treden op ter signalering. Ze kunnen niet gereset worden, maar resetten zichzelf wanneer de voorwaarden weer voldoen. Laagurgente storingen worden niet aan derden gemeld met behulp van harde contacten. Wel is er een melding beschikbaar op de Modbus (optie). Storing GKW-druk te laag heeft een aparte status. Dit is een laag urgente melding waarvoor wel een hard contact is opgenomen zodat de beheerder gewaarschuwd wordt en de installatie gevuld kan worden. 6.2.4 Meldingenlijst en logboek Actieve meldingen, storingen en bewakingen kunnen bekeken worden met behulp van de projectsoftware. Van deze meldingen wordt tevens een logboek bijgehouden met maximaal 399 regels. Daarbij wordt het "first in, first out"-principe gehanteerd. In het logboek zijn diverse filters en sorteringmogelijkheden te bedienen.

Inbe

drijfste

llin

g

46

Inbedrijfstellling

7. Inbedrijfstelling De inbedrijfstelling van het energiesysteem (GT & GeoWP-SKID) wordt uitgevoerd door GeoComfort. Inbedrijfstelling van de warmtepomp wordt uitgevoerd in samenwerking met de warmtepompleverancier. 7.1 Inbedrijfstelling van een GT & GeoWP-SKID Nadat er bij GeoComfort een signaal binnenkomt dat het energiesysteem aangesloten is, plannen we met de installateur een datum om het energiesysteem in bedrijf te komen stellen. Op deze datum dient een werknemer met regeltechnische kennis en kunde van het gebouwbeheersysteem aanwezig te zijn. Voor inbedrijfstelling van de GeoThermic staat één dag, voor de SKID staan twee dagen (eventueel ook een uitloopdag) en voor de warmtepomp staat één dag. Om onnodige wachttijd te voorkomen stuurt GeoComfort een retourformulier aan de installateur/opdrachtgever waarmee men de meeste aandachtspunten al kan controleren vóór aanvang IBS. Het retourformulier voor inbedrijfstelling wordt verzonden met het verzoek deze in te vullen en uiterlijk 5 werkdagen voor inbedrijfstelling te retourneren. Bij specifieke installaties kan het voorkomen dat er een voorinspectie door een projectleider of inbedrijfsteller van GeoComfort plaatsvindt. Wanneer de inbedrijfstelling van het energiesysteem succesvol is afgerond zal de inbedrijfsteller het energiesysteem in automatische status achterlaten. Eventueel zal de inbedrijfsteller een werkbon met daarop de overgebleven restpunten uitschrijven. Na inbedrijfstelling ontvangt u een machineboek met daarin een rapportage van de verrichte werkzaamheden.

Inbe

drijfste

llin

g

47

Inbedrijfstellling

7.2 Checklist voor inbedrijfstelling

Inbe

drijfste

llin

g

48

Inbedrijfstellling

Inbe

drijfste

llin

g

49

Inbedrijfstellling

Figuur 41: Voorbeeld checklist

Inbe

drijfste

llin

g

50

Inbedrijfstellling

7.3 Werkzaamheden inbedrijfstelling Dag 1:

• Software laden indien van toepassing

• Testen internetverbinding

• Controle inpassing bovengrondse installatie en functietest bron

• Controle draairichting bronpomp(en)

• Instellen frequentieregelaar

• Bepalen karakteristiek bron Dag 2 + 3 (optioneel dag 4)

• Functie test SKID

• Flow metingen en drukverschil metingen

• I/O test met gebouwinstallatie (in samenwerking met indrijfsteller gebouw installatie)

• Test draaien GT & GeoWP-SKID over gebouw installatie (koeling) Dag 4 (5)

• Controle warmtepomp

• Instellen warmtepomp

• Test draaien met warmtepomp

• Test draaien GT & GeoWP-SKID verwarming en koeling (met belasting gebouw) 7.4 Checklist voor de warmtepomp De checklist wordt door de inbedrijfsteller van Geocomfort op locatie ingevuld. Wanneer één of meerdere punten niet correct zijn geeft de inbedrijfsteller dit door aan de contactpersoon van de installateur. Aandachtspunt:

• Denk bij het aansluiten van de voeding voor de warmtepomp dat dit een rechtsdraaiend veld heeft.

On

de

rho

ud

51

Onderhoud

8. Onderhoud Het energiesysteem GT & GeoWP-SKID wordt geleverd conform voorwaarden van BodemenergieNL. Voor een optimale bedrijfsvoering en werking van het systeem is onderhoud en monitoring van belang. In dit hoofdstuk zullen de werkzaamheden behorende bij een standaard onderhoudscontract worden omschreven. Een onderhoudscontract wordt aangeboden onder Algemene voorwaarden van de BodemenergieNL. Het standaard onderhoudscontract voor het energiesysteem GT & GeoWP-SKID (zoals hierna beschreven), zal worden aangeboden door Insted BV (zusteronderneming GeoComfort). Naast deze werkzaamheden kunnen zij ook u uitgebreidere mogelijkheden bieden ten aanzien van onderhoud, beheer en instandhouding van de totale energieopwekking. Zij beschikken over specialistische kennis omtrent integratie en optimalisatie van duurzame energiesystemen in combinatie met de totale gebouwinstallatie. Dit biedt een belangrijke meerwaarde ten aanzien van doorlopende, maximale prestaties en energiebesparing. Voor meer informatie en een persoonlijke toelichting kunt u contact opnemen met Insted (Tel. 033-2465405). 8.1 Werkzaamheden GeoThermic De service- en onderhoudswerkzaamheden omvatten:

• Het jaarlijks uitvoeren van onderstaande inspecties: ✓ Controle van de (ondergrondse) bronbehuizing op waterdichtheid en mechanische

gebreken ✓ Controle van de elektrische bekabeling/aansluitingen in de (ondergrondse)

bronbehuizing ✓ Visuele controle van de bronkop op corrosie, water- en luchtdichtheid en

mechanische gebreken ✓ Visuele controle regelkast en regeling ✓ Controle meetcomponenten (watermeter en temperatuuropnemers) ✓ Controle vervuiling motorrelais (brommend geluid) ✓ Controle bronpompbekabeling en motorstroom bronpomp ✓ Verhelpen van kleine storingen ✓ Indien nodig wordt de inspectie gecombineerd met spuiactie waarbij de bron wordt

schoongepompt ✓ Controle spuiwater op vaste vervuiling ✓ Bepalen bronkarakteristiek:

▪ Peilen van de waterstanden in de peilfilters en bron ▪ Controle van de stijghoogteverandering van beide bronfilters ▪ Controle van drukverschil over de wisselaar grondwaterzijdig

✓ Controle op volledigheid van het logboek ter plaatse

• Het (jaarlijks) op afstand controleren: ✓ Bedrijfsvoering van het systeem ✓ Monitoringsgegevens van de installatie (analyse energiestromen en thermische

balans)

• Rapportage bevindingen ter plaatse en monitoringsgegevens

On

de

rho

ud

52

Onderhoud

8.2 Werkzaamheden GeoWP-SKID De service- en onderhoudswerkzaamheden omvatten:

• Het jaarlijks uitvoeren van onderstaande inspecties: ✓ Controle op waterdichtheid en mechanische gebreken ✓ Controle van de elektrische bekabeling/aansluitingen ✓ Visuele controle regelkast en regeling ✓ Controle vervuiling motorrelais (brommend geluid) ✓ Verhelpen van kleine storingen ✓ Controle op volledigheid van het logboek ter plaatse

• Het (jaarlijks) op afstand controleren: ✓ Bedrijfsvoering van het systeem ✓ Monitoringsgegevens van de installatie (analyse energiestromen en thermische

balans)

• Rapportage bevindingen ter plaatse en monitoringsgegevens

• Helpdeskfunctie voor de bedrijfsvoering Een onderhoudscontract voor het GeoWP-SKID kan alleen in combinatie met een onderhoudscontract voor het bijbehorende bronsysteem worden afgesloten. De onderhoudswerkzaamheden aan het GeoWP-SKID vinden plaats in combinatie met de onderhoudswerkzaamheden aan het bronsysteem. Daarnaast worden de rapportages van GeoWP-SKID en bronsysteem gecombineerd verwerkt en aangeleverd. De wettelijk verplichte F-gassencontroles behorende bij de warmtepomp worden in het contract meegenomen. 8.3 Garantie Bij het in opdracht geven van een onderhoudscontract bij Insted (of een door Insted/GeoComfort erkend onderhoudsbedrijf) vanaf inbedrijfstelling, wordt garantie gegeven op de broncapaciteit gedurende de betreffende onderhoudstermijn. Dit kan conform voorwaarden BodemenergieNL tot een maximum van 5 jaar vanaf inbedrijfstelling. Garantie is niet van toepassing: 1. Wanneer geen onderhoudscontract is afgesloten 2. Als wateraanvoertemperatuur hoger is geweest dan 45°C 3. Schade is toegebracht door derden 4. Bij ondeskundig gebruik 5. Bij gebruikelijke overmacht situaties 6. Bij schade in geval van hei- en trilwerkzaamheden 7. Indien er geen werkende internetverbinding is aangesloten op de RK-WKO 8. Als niet wordt voldaan aan de Algemene leverings-, betalings- en garantievoorwaarden

van de BodemenergieNL Wanneer er in de nabijheid van WKO-installaties trilwerkzaamheden plaatsvinden, dan bestaat de mogelijkheid dat hierdoor bodemmateriaal rondom de bronfilters losraakt. Wanneer de WKO-installatie tijdens de trilwerkzaamheden in bedrijf is, kan dit bodemmateriaal aangetrokken worden. Afhankelijk van de bodemsamenstelling kan dit een vermindering van broncapaciteit en/of verstopping van de bronfilters tot gevolg hebben. Het advies is derhalve om tijdens hei- en damwandwerkzaamheden de WKO-installatie tijdelijk uit bedrijf te nemen. Ook tijdens realisatie van de bron is het niet raadzaam om hei- en trilwerkzaamheden uit te voeren in nabijheid bron.

On

de

rho

ud

53

Onderhoud

8.4 Werkzaamheden ten gevolge van de provinciale voorschriften Voor instandhouding in het kader van de Waterwet dienen werkzaamheden te worden uitgevoerd. Deze werkzaamheden zijn project- en provinciespecifiek. Onderstaand worden de werkzaamheden omschreven die op WKO-installaties van toepassing (kunnen) zijn. De genoemde werkzaamheden kunnen uitsluitend worden verricht in combinatie met bovengenoemde service- en onderhoudswerkzaamheden. 8.4.1 Monitoring en registratie Ten behoeve van rapportages en eventuele controles door de provincie dient er continu monitoring en registratie plaats te vinden. In de regeltechniek van het systeem is de mogelijkheid van dergelijke monitoring en registratie (gedeeltelijk) opgenomen. Ten behoeve van provinciale voorschriften dient het systeem nauwlettend in de gaten te worden gehouden en dienen er (mogelijk) een aantal aanvullende zaken te worden bijgehouden en gerapporteerd ten opzichte van het standaardonderhoudscontract voor het energiesysteem. Deze monitoring en registratie kunnen uitsluitend geschieden wanneer de voorgaande jaren een onderhoudscontract is afgesloten. 8.4.2 Jaarlijkse rapportage Jaarlijks dienen de bevindingen van de monitoringsgegevens te worden gerapporteerd richting de provincie. Doorgaans moet er aan het begin van ieder jaar over het voorgaande jaar worden gerapporteerd middels een standaardformulier van de provincie. Deze rapportage kan door ons verzorgd worden. De rapportage wordt compleet voorbereid aan de opdrachtgever van het onderhoudscontract verstrekt. De houder van de inrichting dient het rapport vervolgens te ondertekenen en door te sturen naar de provincie. Deze jaarlijkse rapportage kan uitsluitend tot stand komen wanneer de voorgaande jaren een onderhoudscontract is afgesloten.

8.4.3 Evaluatierapportage Drie, vier of vijf jaar na vergunningsverlening of ingebruikname (afhankelijk van de voorschriften) dienen alle metingen en analyses te worden geëvalueerd en gerapporteerd richting de provincie in een uitgebreide evaluatierapportage. In sommige gevallen moet hier tevens een (uitgebreide) monstername en -analyse van het grondwater in worden opgenomen. De evaluatierapportage kan door ons verzorgd en verstuurd worden namens de houder van de inrichting. Deze rapportage kan uitsluitend tot stand komen wanneer de voorgaande jaren een onderhoudscontract is afgesloten. 8.4.4 Aanvullende werkzaamheden Afhankelijk van de projectspecifieke voorschriften kunnen er (naast bovenstaande werkzaamheden) aanvullende eisen worden gesteld door het bevoegd gezag. Dit kan o.a. inhouden:

• Vaststellen temperatuurprofiel per 5 m

• Metingen stijghoogten en grondwaterstanden

• Monitoring van extra peilbui(s)(zen)

• Monstername en -analyse grondwater

• Monitoring verontreiniging in de omgeving

• Etc. Dergelijke projectspecifieke werkzaamheden kunnen/zullen in het onderhoudscontract worden opgenomen, indien de exacte voorschriften van het project bij ons bekend zijn.

On

de

rho

ud

54

Onderhoud

8.5 Storingen Insted verzorgt eerstelijns storingsopvang indien een onderhoudscontract is afgesloten. Urgente storingen worden tijdens werktijden door Insted behandeld. Storingen aan het energiesysteem veroorzaakt door de gebouwinstallatie, derden, spanningsuitval en/of weersinvloeden worden op basis van gemaakte kosten verrekend. Gemaakte kosten voor assistentie bij storingen etc. zijn verrekenbaar. Indien storingen niet verholpen kunnen worden als gevolg van een niet werkende internetverbinding, dan worden voorrijkosten in rekening gebracht. 8.6 Logboek Ter plaatse dient een (machine)logboek aanwezig te zijn. Na oplevering wordt door GeoComfort een machineboek aangeleverd die hiervoor gebruikt kan worden. Hierin dienen o.a. de volgende gegevens te worden bijgehouden: onderhouds- en provincierapportages, metingen, analyses, werken servicebonnen, calamiteit- en storingsmeldingen, etc. Daarnaast wordt vanuit bevoegde instanties vereist dat een dergelijk logboek ter plaatse inzichtelijk is voor een controlerend ambtenaar. Het is de verantwoordelijkheid van de eindgebruiker cq. houder van de inrichting dat dit logboek wordt bijgehouden. 8.7 Voorwaarden

• Een onderhoudscontract wordt afgesloten onder de voorwaarden van de branchevereniging BodemenergieNL.

• Genoemde werkzaamheden zijn gebaseerd op de vigerende weten regelgeving ten tijde van opstellen van deze documentatie.

• De opdrachtgever dient benodigde vergunningen/toestemmingen voor de installatie te verzorgen en in stand te houden.

• Overleg met provincie en opdrachtgever vindt telefonisch en elektronisch (per e-mail) plaats. Relevante correspondentie van en naar de provincie dient in kopie te worden verstrekt.

• Wanneer uit bijv. monitoringsgegevens of metingen blijkt dat één of meerdere parameters boven de toegestane waarden uitkomen, zullen er mogelijk extra werkzaamheden verricht moeten worden. Deze zijn niet opgenomen in de standaard werkzaamheden.

• Bij het GeoThermic-systeem wordt het debiet en temperatuur op indirecte wijze gemeten in de bovengrondse installatie. Deze wijze van debieten temperatuurmeting dient bekend te zijn bij de provincie.

• Gespuide hoeveelheden grondwater worden tijdens onderhoud met een mobiele, gekalibreerde meter gemeten. Er is geen permanente spuimeter gerealiseerd, omdat spuien na inbedrijfname in de praktijk zeer beperkt voorkomt. De mobiele meter wordt aan de bron gekoppeld wanneer er gespuid dient te worden. De gespuide waterhoeveelheden worden geregistreerd op de onderhoudsformulieren.

• Tijdens de onderhoudswerkzaamheden kan er (mogelijk) tijdelijk geen koude en/of warmte geleverd worden.

• Het systeem dient te allen tijde goed bereikbaar en vrij van obstakels (bijv. geparkeerde auto's, containers, etc.) te zijn. De werkzaamheden dienen goed en veilig uitgevoerd te kunnen worden en daarnaast dienen er geen aanvullende maatregelen (zoals rijplaten) nodig te zijn.

• Gebouwzijdige drukbeveiliging incl. registratie dient opgenomen te worden door derden (bijv. door de installateur van de gebouwzijdige installatie).

On

de

rho

ud

55

Onderhoud

• Het is noodzakelijk dat er gedurende de contractperiode een continu werkende internetverbinding aanwezig is. Het is de verantwoordelijkheid van de opdrachtgever om de verbinding in stand te houden. Wanneer de verbinding niet aanwezig is, zullen metingen mogelijk verloren gaan. Er kan derhalve niet gegarandeerd worden dat alle gegevens over de gehele monitoringsperiode compleet zijn.

• Niet genoemde werkzaamheden zijn niet in onderhoudscontracten opgenomen en kunnen, indien mogelijk en in overleg met de opdrachtgever, tegen normale uurtarieven worden doorberekend.

Documents

Technische documentatie GT & GeoWP-SKID (broncapaciteit 35- … · GeoComfort BV, Dorpsstraat 30, 7234 SP, Wichmond T (0575) 441 186 F (0575) 431 199 E [email protected] I