Teist Ilrogha Gaeilge - storage.googleapis.com · Ag Rith leis an Síota 14 Carr Mars 15 Ceisteanna ... dóibh sealbh a ghlacamh ar long, bhí orthu é a athrú sa dóigh is go mbeadh

1

An Teist Aistrithe

Teist Ilrogha Gaeilge

Teist Chleachtaithe

Páipéar 43

Fad Ama: 50 bomaite

2

Intreoir Tá scéalta sa leabhrán seo. Tá sleachta ann ó chineálacha difriúla leabhar. Tá súil againn go mbainfidh tú sult agus tairbhe astu. Cuirfear ceisteanna ort maidir leis na sleachta féin agus ar úsáid leabhar go ginearálta. De réir mar a oibríonn tú tríd an leabhar déan tagairt don Ghluais agus don Chlár am ar bith a ba mhaith leat.

Clár leathanach Cú Chulainn agus an Triúr Fathach 3 Foghlaithe Mara 8 Gaineamhlach an tSahára 9 Ag Rith leis an Síota 14 Carr Mars 15 Ceisteanna Ginearálta 20 Gluais 21 Leabharliosta 21 Innéacs 21

3

Léigh an sliocht seo agus freagair na ceisteanna ar na leathanaigh a leanas ina dhiaidh. Má tá focail ar bith ann nach dtuigeann tú, seans go bhfaighidh tú iad sa Ghluais ag deireadh an leabhráin.

Cú Chulainn agus an Triúr Fathach

Mhothaigh na daoine a bhí istigh i ndún Chulainn an callán bocht amuigh agus

shíl siad go raibh racán éigin ar siúl. Chuaigh siad amach go bhfeicfeadh siad

cén sórt racáin a bhí ar siúl. Cad é an chéad rud a chonaic siad ach Séadanda

ag teacht aníos chucu agus cuma neamhbhuartha air. Bhí an cú i ndiaidh an

smeach deireanach a tharraingt,

Tháinig lúcháir ar Chonall ach tháinig a mhalairt ar Chulann.

“Ochón,” ar seisean leis an ghasúr. “Is tú a rinne dochar dom agus a d’fhág

mé i mo chréatúr cráite uaigneach gan mo mhadadh a ruaigfeadh mo namhaid.”

“Is cuma liom ach gur chuir mé mé féin i gcontúirt ar mhaithe le do choileán

beag bídeach madaidh,” arsa an gasúr.

“Níor inis duine ar bith dom go raibh tú ag teacht, sin nó ní ligfinn an cú

amach.”

“Muise,” arsa Conall Cearnach, “ní raibh a fhios ag duine ar bith go raibh sé

ag teacht. Dúirt mé leis fanacht sa bhaile cionn is nach bhfuair sé cuireadh;

agus shíl mé go ndéanfadh sé mar a d’iarr mé air.”

“Mo bhrón go deo! Agus mo mhíle brón! Mo chreach agus mo chrá nár thug

tú leat é!” arsa Culann. “Dá dtabharfá, ní bheadh mo chú marbh anocht. Faraor

géar! Tá mé anois i gcontúirt gan mo mhadadh le mo theach a choimhéad.”

“An dochar ceist a chur cé a chuireann eagla ort?” arsa an gasúr.

“Tá triúr fathach ina gcónaí ar an oileán beag glas ar an loch sin thall,” arsa

Culann. “Is minic a rinne siad iarracht mé a ghortú agus a mharú. Agus is

cinnte go mbeinn marbh le fada ach go raibh an cú ann. Ach faraor! Tá an

bealach glan anois acu agus nuair atá, tá mise i gcontúirt mo bháis. Och! Och!”

Bhí an gasúr ag éisteacht leis an ghabha ag caoineadh i rith ama. Ní raibh

sé i bhfad sular imigh sé.

Chuaigh sé go dtí bruach an locha. Léim sé amach agus shnámh sé leis

agus níor stop sé gur shroich sé an t-oileán. D’fháisc sé a chuid éadaí chomh

maith agus a thiocfadh leis, agus shiúil sé leis go dtí an scioból ina raibh na

fathaigh ina gcónaí.

1

5

10

15

20

25

Gabh ar aghaidh chuig an chéad leathanach eile

4

Nuair a chuaigh sé isteach, bhí an triúr ina luí ag an tine. Bhí a gcuid

sleánna sa tine ag deargadh le go mbeadh siad réidh le troid a chur ar lucht na

bainise nuair a bheadh braon maith ólta acu.

Suas leis an ghasúr chomh cúramach agus dá mbeadh sé ag goid éin as

nead. Thóg sé péire de na sleánna amach as an tine, ceann i ngach lámh. Bhí

siad dearg te. D’ionsaigh sé beirt de na fathaigh.

Lig an bheirt scread chomh mór sin astu nuair a chuaigh na sleánna iontu

gur mhúscail siad an tríú fathach. Léim sé suas ina sheasamh agus fuair sé

greim a bhí ar an tsleá a bhí sa tine agus thug iarraidh ar an ghasúr.

Chuaigh siad a throid. D’éirigh an racán agus thosaigh an cnagadh agus an

polladh. Throid siad ó choirnéal go coirnéal an tí agus an bheirt eile ag fáil

bháis ar an urlár. Faoi dheireadh, chuir Séadanda an tsleá i súil an fhir mhóir

agus thug anuas go talamh é.

B’fhurasta an cath a chríochnú ina dhiaidh sin. Bhain Séadanda an ceann

díobh ina dtriúr, agus cheangail sé le chéile iad. Chaith sé ar a ghualainn iad

agus chuaigh sé ar an snámh arís agus tharraing sé ar ais ar dhún Chulainn.

I rith an ama seo, bhí lucht na bainise faoi ghruaim. Is cuma cé a rachadh a

chaint, bhí a bhuaireamh féin le hinsint ag fear an tí agus d’fhág sin iad uilig faoi

ghruaim. Bhí siad ina suí thart agus an mhórchuid acu agus an ceann thíos

nuair a rith Séadanda isteach agus d’fhág sé na trí chloigeann síos i lár an

urláir.

“Sin,” ar seisean leis an ghabha, “cúis d’eagla. Más mise a mharaigh do

chú, is mise a bheidh mar chú agat ina áit; agus cad é níos mó a thig liom a

dhéanamh nuair nach bhfuil leigheas ar a ndeachaigh thart?”

Bhí iontas ar gach duine nuair a chonaic siad an t-éacht a bhí déanta ag an

ghasúr. Shocraigh lucht na bainise go mbeadh Cú Chulainn mar ainm air ón lá

sin amach agus ba é sin mar a fuair Cú Chulainn a ainm.

30

35

40

45

50

55


5

Freagair na ceisteanna seo le do thoil. Amharc ar an sliocht arís más gá. Ba chóir duit an freagra is fearr a roghnú agus é a mharcáil ar do leathanach freagraí.

Cá raibh na daoine nuair a chuala siad an callán bocht? A i ndún Chulainn

B i ndún Chonaill

C i ndún Shéadanda

D i nDún Phádraig

Cad chuige a raibh lúchair ar Chonall? A mar bhí craic ar dóigh ag an bhainis

B mar bhí Séadanda go fóill beo

C mar bhí fuath aige ar an mhadadh

D mar bhí sé sásta nach raibh fathaigh ann

Cad é an rud a chuir eagla ar Chulann? A an cú

B Conall

C na fathaigh

D Séadanda

Cá raibh na fathaigh ina gcónaí? A i bpluais ar an sliabh

B tigh Chulainn

C i nDún Phádraig

D ar oileán

1

2

3

4


6

Cá raibh na fathaigh? A ina suí ag an tábla

B ag seasamh garda ar an scioból

C ina luí cois tine

D ina suí cois tine

Cad chuige a raibh na fathaigh ag deargadh a sleánna? A chun iad féin a choinneáil te nuair a théann an tine as

B bhí siad ag iarraidh cruth nua a chur orthu

C bhí siad ag iarraidh an dath s’acu a athrú

D bhí siad á ndéanamh réidh le hionsaí a dhéanamh ar lucht na bainise

Cad é a thug Séadanda ar ais leis ón oileán? A trí shleá

B bogha agus saighead

C trí chloigeann

D cloigeann an chú

Cé acu focal thíos a bhfuil an chiall chéanna aige le ‘brón’? A gruaim

B leigheas

C iontas

D lúcháir

5

6

7

8


7

Cad is ciall leis an fhrása ‘d’fháisc sé a chuid éadaí ’ ar líne 27? A cheangail sé iad suas

B chroch sé iad suas le triomú

C chas sé iad chun iad a thriomú

D chuir sé a léine síos isteach ina bhríste

Cé acu an dá bhriathar ar líne 2? A raibh agu racán

B chuaigh agus shíl

C amach agus bhfeicfeadh

D siúl agus éigin

9

10


8

Tá meancóga litrithe sa sliocht seo. Ar gach líne uimhrithe tá meancóg amháin ann nó níl meancóg ar bith ann. Aimsigh an grúpa focal leis an mheancóg ann agus marcáil a litir ar do leathanach freagraí. Muna bhfuil meancóg ar bith ann, roghnaigh N ar do leathanach freagraí.

Foghlaithe Mara

Bhí foghlaithe marra iontach gníomhach idir 1690 agus 1720. B’aisteach cuid mhaith de na creidimh agus piseoga a bhí acu. Chreid siad go gcuidíonn fáinne cluaise le radharc na súl agus gu raibh droch-ádh ann dá mbeadh bean ar bord loinge. Creid siad fosta go dtiocfaidh stoirm má dhéanann tú feadaíl ar long. Ghoid an chuid is mó de na foghlaithe mara logna. I ndiaidh dóibh sealbh a ghlacamh ar long, bhí orthu é a athrú sa dóigh is go mbeadh sé fóirsteanach do shaol foghlaithe mara. Bhí orthu spáss a dhéanamh do mhairnéalaigh bhreise agus bhí orthu na deiceanna a neartú do na gúnaí troma. Ní dhearn mairnéalaigh ionsaí ach ar long amháin ag aon am amháin. Sheol longa i ngrúpa, dá bharr sin, leis an seans d’ionsaí orthu a laghdú.

11 A B C D

A B C D

A B C D

A B C D

A B C D

A B C D

A B C D

A B C D

A B C D

A B C D

12

13

14

15

16

17

18

19

20


9


Gaineamhlach an tSahára

Tá Gaineamhlach an tSahára ar an ghaineamhlach is mó ar an domhan, ag

clúdach thart fá 3,500,000 míle cearnach. Tá sé chomh mór leis na Stáit

Aontaithe agus téann sé trasna na hAfraice Thuaidh, ón Mhuir Rua go dtí an

tAigéan Atlantach. Is iad a limistéir ná Sléibhte Atlais, an Mheánmhuir, an

Éigipt, an tSúdáin agus gleann den Abhainn Nígir. Tá sléibhte aige, le Sliabh

Koussi ar an sliabh is airde ag 11,204 troigh in airde. Tá ceathrú dá dhromchla

clúdaithe le dumhcha agus tá cuid acu sin chomh hard le 500 troigh. Sa sean-

am, bhíodh ór, salann agus eabhar ag an Afraic Thiar le trádáil agus bhí iarann

ag an Éigipt, ach bhí aeráid an tSahára chomh garbh sin go raibh an trádáil idir

an Éigipt ag an Afraic Thiar dodhéanta.

Tá aeráid éagsúil ag an Sahára. Thig leis a bheith ar cheann de na háiteanna is

teo ar an domhan le linn an lae, le teochtaí suas go 130°. Titeann an teocht,

áfach, thíos faoi reophointe sa gheimhreadh. Tá aeráid fhothrópaiceach ag an

tuaisceart le geimhridh fhuara agus dhá shéasúr fearthainne, agus bíonn aeráid

thrópaiceach ag an deisceart le séasúr amháin fearthainne agus geimhreadh

séimh.

Ní bhíonn mórán fearthainne ag an tuaisceart nó ag an deisceart. I ndéanta na

fírinne, is féidir nach mbíonn ann ach 5 orlach fearthainne ann in aghaidh na

bliana, agus i mblianta eile ní bhíonn ann ach 3 orlach. Rud suimiúil ná, nuair a

thagann an fhearthainn, thig léi bheith iontach fíochmhar, le tuillte a scriosann

rudaí os a gcomhair. Tá an fhearthainn chomh héagsúil sin nach féidir patrún a

aimsiú ann. Seans go mbeadh sé ag cur níos mó ná uair amháin thar chúpla lá

nó seans nach mbeadh sé ag cur go ceann cúpla bliain. Ní raibh aeráid an

tSahára chomh garbh céanna is atá sé sa lá atá inniu ann. Thart fá 6000 bliain

ó shin, bhí foinsí uisce i bhfad níos forleithne agus bhí an talamh chomh torthúil

sin gur chónaigh ainmhithe mar eilifintí agus sioráif ann.

1

5

10

15

20

25


10

Tá rudaí seachas gaineamh sa Sahára. Tig linne beaga uisce darb ainm ósais

a fháil ar fud na háite. Tagann an stop scíste fliuch seo ó shrutháin uisce faoin

talamh. Tugann cuid soláthar leanúnach uisce, ach triomaíonn cuid eile suas

go gasta. Is annamh a bhíonn eas le fáil sa Sahára.

Tá cuid mhór ainmhithe i nGaineamhlach an tSahára, le reiptílí mar nathracha

gainimh agus laghairt mhonatóra nó mamaigh mar chamaill, síotaí agus

gabhair. Tá na céadta speiceas d’éin imirce ann a bhogann ó áit go háit de réir

mar a thriomaíonn an t-uisce suas.


Cén earra a bhí ag an Éigipt nach raibh sé ábalta trádáil leis an Afraic Thiar? A gaineamh

B iarann

C ór

D salann

Cad é an rud é ósais? A sraith dumhcha

B sruthán faoin talamh

C eas

D linn bheag uisce

Tá an Sahára chomh mór céanna leis A an tAigeán Atlantach

B an Mhuir Rua

C na Stáit Aontaithe

D an Afraic Thuaidh

21

22

23

30


11

Tá sé dodhéanta an fhearthainn a thuar sa tSahára mar A níl aon phatrún ann lena bhreathnú

B tá an aeráid rógharbh don trealamh meitéareolaíochta

C níor mhaith le duine ar bith fanacht ann le breathnú ar an fhearthainn

D stopann na hainmhithe daoine a ba mhaith leo dul ann le breathnú ar an fhearthainn

Cad é an airde de Shliabh Koussi? A 130 troigh

B 500 troigh

C 6000 troigh

D 11,204 troigh

Cé acu abairt thíos a léiríonn an sórt aimsire a bhíonn ag deisceart an tSahára? A Tá an talamh torthúil agus bíonn eifintí agu sioráif ina gcónaí ann.

B Tá aeráid fhothrópaiceach aige.

C Bíonn an geimhreadh séimh.

D Bíonn dhá shéasúr fearthainne aige.

Cad chuige nach bhfanann na héin in aon áit amháin? A Déanann siad imirce le huibheacha a bhreith in aeráidí níos fionnuaire.

B Itheann siad an bia uilig in áit agus ansin téann siad chuig áit eile.

C Téann siad chuig áit a bhfuil soláthar níos fearr uisce ann.

D Imíonn siad mar gheall ar chreachóirí mar reiptílí agus mamaigh.

24

25

26

27


12

Bíonn an aeráid sa tSahára A in amanna iontach te agus in amanna eile iontach fuar.

B i gcónaí séimh.

C chomh holc sin go mbíonn sé i gcónaí ag cur fearthainne.

D i gcónaí faoi reophointe.

Cad is ciall leis an fhocal ‘dodhéanta’ ar líne 10? A is beag seans go dtarlóidh sé

B ní féidir leis tarlú

C is maith an seans go dtarlóidh sé

D is dócha go dtarlóidh sé

Cé acu na haidiachtaí ón chéad pharagraf? A mór agus garbh

B Éigipt agus Mheánmhuir

C clúdach agus cearnach

D is agus tá

Cad é a chiallaíonn an focal ‘fíochmhar’ ar líne 20? A garbh

B séimh

C fliuch

D áitiúil

28

29

30

31


13

Cén chuid den chaint é Éigipt ar líne 5? A aidiacht

B forainm

C aidiacht dhílis

D ainmfhocal dílis

Cad is ciall leis an fhocal ‘torthúil’ ar líne 25? A trioblóideach

B thig le rudaí fás ann

C clúdaithe i ngaineamh

D gan úsáid

Cé acu an forainm ar líne 22? A ag

B sé

C thar

D mó

32

33

34


14

Sa sliocht seo tá meancóga ann le ceannlitreacha agus poncaíochta. Ar gach líne uimhreacha tá meancóg amháin ann nó níl meancóg ar bith ann. Aimsigh an grúpa focal leis an mheancóg ann agus marcáil a litir ar do leathanach freagraí. Muna bhfuil meancóg ar bith ann, roghnaigh N ar do leathanach freagraí.

Ag Rith leis an Síota

Tá rud éigin ag rith tríd an fhéar ard. tá sé ag bogadh chomh gasta sin nach bhfuil a fhios ag an Séabra go bhfuil sé i gcontúirt an bháis. Léimeann an cat tríd an aer agus leagann sé an séabra go talamh. I bhfaiteadh na súl “tá an séabra marbh agus scairteann an cat spotach ar na coileáin. Insíonn sí d’óibh go mbeidh féasta feola acu, Itheann na cait go gasta agus iad ag coimhéad i rith an ama, Tá eagla orthu go dtiocfaidh cait eile atá níos mó ná iad. Seo an síota, an sealgaire is gasta ar an domhan. Tagann an focal síota ó fhocal Hindise agus tá siad le fáil i gcuid den afraic agus i gcuid bheag den Áise.

35 A B C D

A B C D

A B C D

A B C D

A B C D

A B C D

A B C D

A B C D

36

37

38

39

40

41

42


15


Carr Mars

Is feithicil é carr Mars atá ábalta é féin a bhogadh thar dhromchla den phláinéad

Mars. Chuir Riarachán Náisiúnta Aerloingseoireachta agus Spáis (RNAS) dhá

Charr Fiosrúcháin Mars darb ainm Spiorad agus Deis isteach sa spás ar an 10ú

Meitheamh agus 7ú Iúil 2003. Thuirling siad ar Mhars ar an 3ú Eanáir agus an

24ú Eanáir 2004. Thig leis an dá róbó-gheolaí seo iad féin a bhogadh thart ar

dhromchla an phláinéid leis na codanna is suimiúla de thírdhreach Mhars a

aimsiú agus a fhiosrú. Bhí sé mar jab acu stair uisce a fhiosrú ar Mhars, ar a

dtugtar an Pláinéad Dearg go minic.

Chuir RNAS carranna Mars ann chun misin a chur i gcríoch le freagra a fháil ar

an cheist cé acu an raibh saol riamh ar Mhars nó nach raibh. Bíonn uisce de

dhíth don saol, dá bharr sin cuireadh gach carr le réimse leathan de chlocha

agus créafóige a fhiosrú a mbeadh leid iontu maidir le huisce a bheith ar Mhars.

Meánn na carranna 174kg an ceann. Tá siad 1.5 méadar ar airde, 2.3 méadar

ar leithead agus 1.6 méadar ar fad agus tá 6 roth orthu le trastomhas de 10

orlach a bhí deartha le geiteanna a ionsú de réir mar a bhog siad thar

dhromchla Mhars.

Bhí ceamaraí ar gach carr sa dóigh is go bhfeicfeadh eolaithe cad é an chuma

atá ar dhromchla Mhars. Tá cuid de na ceamaraí ann le ligean don charr

bacainní is féidir a bheadh sa bhealach a aimsiú. Tá na príomh-cheamaraí atá

suite ar chuaille thart fá 1.5 méadar ar airde, atá thart fá chomh hard céanna le

hairde gheolaí daonna agus é ag déanamh suirbhé ar an suíomh. Tugann siad

radharc 360°. Cuirtear na tomhais agus na híomhánna a ghlacann na ceamaraí

ar ais chuig na heolaithe le haintéiní atá ábalta cumarsáid a dhéanamh leis an

domhan go díreach nó trí na spásárthaigh Suirbhéir Uilíoch Mhars nó Odaisé

Mhars atá ag fithisiú thart ar an phláinéad. Thig leis na heolaithe a fhaigheann

an t-eolas cinneadh a dhéanamh ar cén áit a gcuireann siad an carr anois agus

cé acu créafóg agus clocha a fhiosraíonn siad.

1

5

10

15

20

25


16

Tá an carr ábalta taistil suas le 100 méadar sa lá ach is minic a thaistileoidh sé i

bhfad níos lú ná sin leis an am a ghlacadh leis an chréafóg, clocha agus an t-

atmaisféar a fhiosrú. Tá stiúradh ag an tús agus ag an chúl agus is é 0.02 msu

an meán-luas s’acu.

Thig leis na teochtaí ar Mhars bheith chomh híseal le -105°C le linn na hoíche,

dá bharr sin tá ocht dtéitheoir ar an dá charr chun na batairí agus na

leictreonaigh a choinneáil te. Luchtaíonn painéil ghréine na batairí le linn an

lae.

Tá lámh róbataic ag gach carr atá ábalta trealamh eolaíoch a chur go díreach

taobh le gnéithe den tírdhreach. Tá mion-cheamara ag an lámh a úsáidtear mar

ghloine formhéadaithe. Tá Uirlis Scríobtha Carraige ag an lámh a úsáidtear leis

an taobh istigh de chloch a léiriú, mar a dhéanfadh geolaí lena chasúr ar an

domhan.


Cad chuige go príomha ar cuireadh carranna chuig Mars? A le rudaí beo a aimsiú

B le stair uisce ar Mhars a fhiosrú

C le clocha a bhriseadh suas

D le pictiúir de Mhars a ghlacadh

Cad é an fad de charr Mars? A 10 orlach

B 1.5 méadar

C 174 kg

D 1.6 méadar

43

44

30

35

40


17

Cad é an fad is faide a thig leo taistil? A níos lú ná 100 méadar in aghaidh an lae

B suas le 100 méadar in aghaidh an lae

C níos mó ná 100 méadar in aghaidh an lae

D níos mó ná 100 méadar in aghaidh uaire

Cá bhfuil an mion-cheamara? A curtha ar an phríomh-chuaille

B ar Odáise Mars

C ar an cheamara bacainní

D ar an lámh róbataic

Cad iad na hainmneacha atá ar na feithiclí a cuireadh chuig Mars i 2003? A Spiorad agus Odáise

B Mars agus Odáise

C Mars agus Spiorad

D Spiorad agus Deis

Cad é an leasainm atá ar Mhars? A An Odáise

B An Plainéad Dearg

C RNAS

D geolaí

45

46

47

48


18

Cad chuige a bhfuil na príomh-cheamaraí ar chuaillí atá thart ar 1.5 méadar ar airde? A le bheith ábalta amharc thar bhacainní

B le bheith thart ar an airde céanna le duine

C le radharc 360° a léiriú

D le heolas a chur ar ais chuig an domhan

Cad é an t-ainm a bhí ar shatailít a bhí ag fithisiú Mars ag an am seo? A Spuitnic

B Apollo

C Néaró

D Odaisé

Cé acu an t-ainmfhocal ar líne 9? A chur

B carranna

C fháil

D Mars

Cé acu an briathar ar líne 34? A leictreonaigh

B te

C luchtaíonn

D ghréine

49

50

51

52


19

Cé acu an réamhfhocal ar líne 17? A ar

B gach

C go

D é

Cad is ciall leis an fhocal ‘thuirling’ ar líne 4? A d’imigh siad ón talamh

B tháinig siad go talamh

C bhog siad thar an talamh

D thochail siad sa talamh

Cé acu na focail le fléiscín sa pharagraf deireanach? A Uirlis agus Scríobtha

B lámh agus robataic

C mion agus cheamara

D geolaí agus casúr

54

55

53


20

Ceisteanna Ginearálta

Leis na ceisteanna seo a fhreagairt, seans go mbeidh ort smaoineamh ar na sleachta atá léite agat. Amharc siar orthu más gá. Amharc ar an Chlár fosta ag tús an leabhráin agus ag an Innéacs, Gluais agus Leabharliosta ag deireadh an leabhráin más gá.

Cé acu an cur síos is fearr ar nuachtán? A foilseachán le liosta cuimsitheach rudaí, eagraithe go sisteamach de ghnáth

B foilseachán rialta le hailt agus léaráidí, a bhaineann le topaic ar leith

C foilseachán priontáilte le leathanaigh fhillte gan stáplaí a chuimsíonn an nuacht

D leabhar ina gcoinníonn duine taifead rialta d’imeachtaí agus eispéiris Cé acu focal ón GHLUAIS a chiallaíonn ‘dul thart agus thart ar rud’? A dumhcha B fithisigh C racán D smeach Cé acu péire focal thíos a bhfuil an chiall chéanna acu? A cliste agus amaideach B beag agus measartha C chuig agus thuig D álainn agus galánta Cé acu abairt thíos a léiríonn abairt nach bhfuil an briathar in úsáid mar is ceart ann? A Rásfaidh mé thú go bun an ghairdín.

B Éistfidh muid le Harraí ag canadh ag an cheolchoirm.

C Síleann sí go ndearna sí go maith sa teist.

D Siúil mé chuig an pháirc le mo chairde. Sa cheist seo caithfidh tú an focal is fearr a roghnú leis an abairt a chomhlánú sa dóigh is go bhfuil ciall léi. Roghnaigh ceann amháin de na freagraí agus marcáil an litir ar do leathanach freagraí Ní raibh spás ar bith ann mar bhí an chis lean lann léann lán .

56

58

59

60

DEIREADH NA TEISTE

57

A B C D

21

Gluais aeráid an cineál aimsire a bhíonn in áit

dumhcha cnoc mór gainimh, sa ghaineamhlach nó ar an trá

eabhar an t-ábhar crua, bán ón a ndéantar starrfhiacla eilifinte

fithisigh dul thart ar rud i gciorcal, satailít thart ar phláinéad mar shampla

gloine formhéadaithe uirlis ghloine nó phlaisteach a úsáidtear le cuma níos mó a chur ar rudaí

racán trup nó callán mór, rírá, ruaille-buaille

smeach anáil dheireanach

Leabharliosta Máirtín Mac Grianna, Mar a Fuair Cú Chulainn a Ainm, 2012

Teist Chleachta Gaeilge GL, Foghlaithe Mara, 2013

Teist Chleachta Gaeilge GL, Gaineamhlach an tSahára, 2013

Susan Brocker, An Síota a Chosaint

Teist Chleachta Gaeilge GL, Carr Mars, 2013

Innéacs Fianna lth. 3

foghlaithe mara lth. 8

gaineamhlaigh lth. 9

Mars lth. 15

síota lth. 14

1

Teist Gaeilge 43

Marcáil na boscaí le líne thanaí chothrománach mar seo: A A A A A A A A A A

B B B B B B B B B B

C C C C C C C C C C

D D D D D D D D D D A A A A A A A A A A

B B B B B B B B B B

C C C C C C C C C C

D D D D D D D D D D

N N N N N N N N N N

A A A A A A A A A A

B B B B B B B B B B

C C C C C C C C C C

D D D D D D D D D D

A A A A

B B B B

C C C C

D D D D A A A A A A A A

B B B B B B B B

C C C C C C C C

D D D D D D D D

N N N N N N N N

A A A A A A A A A A

B B B B B B B B B B

C C C C C C C C C C

D D D D D D D D D D

A A A

B B B

C C C

D D D A A A A A

B B B B B

C C C C C

D D D D D

2 3 4 5 6 7 8 9 10 1

12 13 14 15 16 17 18 19 20 11

22 23 24 25 26 27 28 29 30 21

32 33 34 31

36 37 38 39 40 41 42 35

44 45 46 47 48 49 50 51 52 43

54 55 53

57 58 59 60 56

2

Teist Gaeilge 43 - Freagraí

Marcáil na boscaí le líne thanaí chothrománach mar seo: A A A A A A A A A A

B B B B B B B B B B

C C C C C C C C C C

D D D D D D D D D D A A A A A A A A A A

B B B B B B B B B B

C C C C C C C C C C

D D D D D D D D D D

N N N N N N N N N N

A A A A A A A A A A

B B B B B B B B B B

C C C C C C C C C C

D D D D D D D D D D

A A A A

B B B B

C C C C

D D D D A A A A A A A A

B B B B B B B B

C C C C C C C C

D D D D D D D D

N N N N N N N N

A A A A A A A A A A

B B B B B B B B B B

C C C C C C C C C C

D D D D D D D D D D

A A A

B B B

C C C

D D D A A A A A

B B B B B

C C C C C

D D D D D

2 3 4 5 6 7 8 9 10 1

12 13 14 15 16 17 18 19 20 11

22 23 24 25 26 27 28 29 30 21

32 33 34 31

36 37 38 39 40 41 42 35

44 45 46 47 48 49 50 51 52 43

54 55 53

57 58 59 60 56

Documents

Teist Ilrogha Gaeilge - storage.googleapis.com · Ag Rith leis an Síota 14 Carr Mars 15 Ceisteanna ... dóibh sealbh a ghlacamh ar long, bhí orthu é a athrú sa dóigh is go mbeadh