84
TEKSTİL HİJYEN EĞİTİMİ

TEKSTİL HİJYEN EĞİTİMİ

  • Upload
    geoff

  • View
    235

  • Download
    0

Embed Size (px)

DESCRIPTION

TEKSTİL HİJYEN EĞİTİMİ. TEKSTİL HİJYENİ NEDİR ?. SAĞLIKLI ORTAM SAĞLIKLI VE TEMİZ TEKSTİL. ÜLKEMİZDE TEMİZLİK MALZEMESİ TÜKETİMİ!. DETERJAN TÜKETİMİ ABD ‘YE KIYASLA 12 KAT AVRUPA’YA KIYASLA 10 KAT DAHA AZDIR!..... - PowerPoint PPT Presentation

Citation preview

Page 1: TEKSTİL  HİJYEN EĞİTİMİ

TEKSTİL HİJYEN EĞİTİMİ

Page 2: TEKSTİL  HİJYEN EĞİTİMİ

TEKSTİL HİJYENİ TEKSTİL HİJYENİ NEDİR ?NEDİR ?

SAĞLIKLI ORTAM SAĞLIKLI VE TEMİZ

TEKSTİL

Page 3: TEKSTİL  HİJYEN EĞİTİMİ

ÜLKEMİZDE TEMİZLİK ÜLKEMİZDE TEMİZLİK MALZEMESİ TÜKETİMİ!.MALZEMESİ TÜKETİMİ!.

DETERJAN TÜKETİMİ• ABD ‘YE KIYASLA 12 KAT• AVRUPA’YA KIYASLA 10 KATDAHA AZDIR!.....

• SUUDİ ARABİSTAN’DA TEMİZLİK KAĞIDI TÜKETİMİ KİŞİ BAŞINA ÜLKEMİZİN 6 KATIDIR!....

Page 4: TEKSTİL  HİJYEN EĞİTİMİ

Kir :Kir :Organik ve inorganik maddelerden oluşan ve tekstile yapışarak kötü görünüm sağlayan tüm maddeler “Kir” olarak değerlendirilebilir. Kirler ; katı, yarı katı veya sıvı halde bulunabilirler. Bakterilerin beslenmesi için gerekli ortamı oluştururlar.

Page 5: TEKSTİL  HİJYEN EĞİTİMİ

KİR NEDİR?KİR NEDİR?Kir, ortamda bulunması istenmeyen maddedir

Yağ Protein Mineral Toz YÜZEY

DİKKAT!1-Kirin analizi iyi yapılmalı2-Yüzeyin analizi çok iyi yapılmalı

Page 6: TEKSTİL  HİJYEN EĞİTİMİ

Kirin tekstil üzerine Kirin tekstil üzerine yapışması ;yapışması ;

•Kirin cinsine,•Tekstilin özelliklerine.•Zamana bağlıdır.

Page 7: TEKSTİL  HİJYEN EĞİTİMİ

TEKSTİLDE OLUŞAN KİR TEKSTİLDE OLUŞAN KİR ÇEŞİTLERİ VE KİRLERE ÇEŞİTLERİ VE KİRLERE MÜDAHALE ŞEKİLLERİMÜDAHALE ŞEKİLLERİ

Page 8: TEKSTİL  HİJYEN EĞİTİMİ

Yağ,Kan,Nişasta,Şeker,tYağ,Kan,Nişasta,Şeker,tuz Lekeleri .uz Lekeleri .

Su ve Deterjanlı solüsyonlar kullanılarak ortamdan uzaklaştırılır.

Page 9: TEKSTİL  HİJYEN EĞİTİMİ

Boya,Madeni yağ,Boya,Madeni yağ,mum,kozmetik lekeleri.mum,kozmetik lekeleri.

Solvent veya ovma ile temizlenir.

Page 10: TEKSTİL  HİJYEN EĞİTİMİ

Kireç, pas,metal gibi Kireç, pas,metal gibi lekeler.lekeler.

Asidik solüsyonlar kullanılarak,ortamdan uzaklaştırılırlar.

Page 11: TEKSTİL  HİJYEN EĞİTİMİ

Meyve,şarap,çay,kahve Meyve,şarap,çay,kahve lekeleri.lekeleri.

•Bir ağartıcı maddesi kullanılarak çıkartılabilen lekeler

Page 12: TEKSTİL  HİJYEN EĞİTİMİ

GÖRÜNEN KİR.GÖRÜNEN KİR.

•KİR,•Göz Burun Cilt tarafından algılanan•Bulunduğu ortamda bulunmaması gereken materyallerdir.

Page 13: TEKSTİL  HİJYEN EĞİTİMİ

Görünmeyen KirGörünmeyen Kir

MİKRO ORGANİZMA NEDİR?MİKRO ORGANİZMA NEDİR?Mikroorganizmalar çok küçük canlılardır. Bazıları faydalı olup, ekmek, peynir, şarap ve antibiyotik üretiminde kullanılır. Diğerleri ise, (ki Bayer kimya’nın profesyonel ürünlerinin alanına girmektedir) patojen olup canlıların özellikle de insanların hasta olmasına sebep olurlar.

Page 14: TEKSTİL  HİJYEN EĞİTİMİ

Bakteriler, tek hücreli organizmalar olup ikiye bölünerek çoğalırlar.Üremeleri çok hızlıdır. Eğer uygun koşullar sağlanırsa, sayıları 7-20 dakikada ikiye katlanır.

Page 15: TEKSTİL  HİJYEN EĞİTİMİ

BAKTERİLERİN ÇOĞALMA HIZI BAKTERİLERİN ÇOĞALMA HIZI NEDİR?NEDİR?

1 Bakteri hücresi,20 dakikada 2

3 saat içinde 512 .6 saat içinde 262.000.8 saat içinde 16,000,000. adet

hücre olur.

Page 16: TEKSTİL  HİJYEN EĞİTİMİ

TEMİZLİK ÜRÜNÜ TEMİZLİK ÜRÜNÜ NEDİR, NASIL ÇALIŞIR?NEDİR, NASIL ÇALIŞIR?

TEMİZLEME ETKİLERİ; 1) Yüzey aktif etkisi

2) Çözücü etkisi 3) Kimyasal etki

Page 17: TEKSTİL  HİJYEN EĞİTİMİ

1) Yüzey Aktif Etki1) Yüzey Aktif Etki

Yüzey Aktif Madde: Bir sıvının yüzey gerilimini düşürerek “ıslatma” gücünü arttıran kimyasallardır

•Kil bilinen en eski yüzey aktif maddelerden biridir

•Yağ + NaOH (kül) + RCOO- + Na+ + gliserol

•Yağ + KOH + RCOO- + K+ (arap sabunu) + gliserol

Page 18: TEKSTİL  HİJYEN EĞİTİMİ

Yüzey aktif maddelerin Yüzey aktif maddelerin sınıflandırılmasısınıflandırılması

1. Anyonik Yüzey Aktifler2. Katyonik Yüzey Aktifler3. Noniyonik Yüzey Aktifler4. Amfoterik Yüzey Aktifler

Günlük hayatımızdaki emülsiyonlarGünlük hayatımızdaki emülsiyonlarSütMayonezÇorbalarSalata sosları

YÜZEY AKTİFLERYÜZEY AKTİFLER

Page 19: TEKSTİL  HİJYEN EĞİTİMİ

2) Çözücü Etkisi2) Çözücü Etkisi

ÇÖZÜCÜLER

H+H+

O-Na++ NaCl

OH2H2O

H2OH2O

H2OOH2

OH2

OH2

Cl- H2O

H2

O

H2O

H2O

H2O

OH2

OH2

OH2

OH2

UÇUCU ÇÖZÜCÜLER

(SOLVENTLER)

UÇUCU OLMAYAN ÇÖZÜCÜLER

Page 20: TEKSTİL  HİJYEN EĞİTİMİ

UÇUCU ÇÖZÜCÜLER

• CCl4

• Tiner• Benzin• Trikloretilen• Perkloretilen

Zararları1. Kanserojendirler2. Cilde cok zararlıdır3. Yanıcı veya patlayıcıdırlar4. Suda çözünmezler

UÇUCU OLMAYAN ÇÖZÜCÜLER

• Su• Glikoller• Amonyak

ÇÖZÜCÜ ÇEŞİTLERİÇÖZÜCÜ ÇEŞİTLERİ

Page 21: TEKSTİL  HİJYEN EĞİTİMİ

3) Kimyasal Etki3) Kimyasal EtkiBAZI KİRLER FİZİKSEL OLARAK ORTAMDAN

UZAKLAŞTIRILAMAZLAR

KİMYASAL KİMYASAL REAKSİYONREAKSİYON

Örnek: Kireç, Pas, Silikat Çözücüler

! İNHİBİTÖRLER= istenmeyen reaksiyonları önler

Page 22: TEKSTİL  HİJYEN EĞİTİMİ

TEMİZLİĞE ETKİ EDEN TEMİZLİĞE ETKİ EDEN FAKTÖRLERFAKTÖRLER

Zaman

Mekanik

Kimyasal

Isı

Isı

Kimyasal

Mekanik

Zaman

Mekanik

Zaman

Isı

Kimyasal

Page 23: TEKSTİL  HİJYEN EĞİTİMİ

TEMİZLİK MADDELERİNİN TEMİZLİK MADDELERİNİN KULLANIMIKULLANIMI•DOĞRU ÜRÜN •DOĞRU YERDE•DOĞRU MİKTARDA •DOĞRU YÖNTEMLE

KULLANILMALIDIR

Page 24: TEKSTİL  HİJYEN EĞİTİMİ

ÇAMAŞIR HİJYENİÇAMAŞIR HİJYENİ• Çamaşır Hijyeni Nedir?

– Yıkama– Temizleme– Dezenfeksiyon– Tekstil Ömrü– Yıkama Maliyeti– Koku– Uzun Vadeli Tekstil Koruma (Kireç, Sararma,

Grileşme)– Maliyet Kontrolü (Cost Control)

• %40 enerji• %35 personel• %10 amortisman• %7 su• %7-10 KİMYASAL

Page 25: TEKSTİL  HİJYEN EĞİTİMİ

ÇAMAŞIR HİJYENİÇAMAŞIR HİJYENİ• Kontrol Edemediklerimiz:

– Tekstil Türü– Kirin Cinsi ve Miktarı– Su Şartları– Çamaşır Makinesi (tip ve kapasite)

• Kontrol Edebildiklerimiz:– Kimyasal– Mekanik– Isı– Zaman

Page 26: TEKSTİL  HİJYEN EĞİTİMİ

KONTROL KONTROL EDEMEDİKLERİMİZEDEMEDİKLERİMİZ

• Tekstil (Ön Ayrımın Önemi)– Kumaş Cinsine Göre

• Pamuklu-Keten (max ısıda)• Pamuklu-Sentetik (60-70)• Sentetik (naylon, polyester, 40-50 max 60)• Nazik (Yün, ipek)

– Renge Göre• Renkli Beyaz

– Kirlilik Derecesine Göre• Az Kirli• Çok Kirli

– Kullanılan Mekana Göre• Restoran• Ağır Hizmet Önlük• Yatak Takımı ve Yastık Kılıfları• Havlular• İş Elbiseleri• Hastane

Page 27: TEKSTİL  HİJYEN EĞİTİMİ

KONTROL KONTROL EDEMEDİKLERİMİZEDEMEDİKLERİMİZ

• KİRİN CİNSİ ve MİKTARI– Yıkama ile temizlenebilen kirler

• Deriden gelen, toz, is, ilaç, kan, protein, nişasta, yağ– Kir ile Leke kavramlarının ayrımı

• ‘Leke sökme ilacı değildir!...’• Trafik kirinin en aza indirgenmesi• Pişmiş Leke kavramı

– Su + deterjan ile temizlenebilenler– Su + deterjan + yardımcı maddeler ile

temizlenebilenler– Su + Asidik yıkama maddeleri ile temizlenebilenler– Su + deterjan ile temizlenemiyenler

BAYER KİMYABAYER KİMYA

Page 28: TEKSTİL  HİJYEN EĞİTİMİ

KONTROL KONTROL EDEMEDİKLERİMİZEDEMEDİKLERİMİZ

• SU FAKTÖRÜ– Su sertliği ve yumuşak suyun önemi– Tesisat– Suyun kalitesi– Sertlik birimleri

• Dh ve fr sertlik ( 1 dh= 1.79 fr)– Su tasviyesi (yumuşatma sistemleri maliyetlere

olan etkisi)– Tekstile yapışan kirecin olumsuz etkileri

• Emicilik• Ağırlaşma• Grileşme

Page 29: TEKSTİL  HİJYEN EĞİTİMİ

KONTROL KONTROL EDEMEDİKLERİMİZEDEMEDİKLERİMİZ

• ÇAMAŞIR MAKİNELERİ– Ev tipi, Sanayii Tipi– Yüklemenin Önemi– Makine Bakımının Önemi– Flot Oranı (1/4 – 1/5)– Silindir Hacmine Göre Kuru Çamaşır (1/12

– 1/14)• H (sil.hacmi)=3,14 * r2 * L(sil.uzunluğu)

Page 30: TEKSTİL  HİJYEN EĞİTİMİ

KONTROL EDİLEBİLEN KONTROL EDİLEBİLEN FAKTÖRLERFAKTÖRLER

• KİMYA– Kullanılan Miktar– Doğru Kimyasal Seçimi– Çamaşır deterjanın temel yapısı

• Toz deterjanlar• Yardımcı Yıkama Maddeleri• Ağartıcılar

• MEKANİK (Yükleme Miktarı)• ISI (Su ısısı)• ZAMAN

Page 31: TEKSTİL  HİJYEN EĞİTİMİ

KONTROL EDİLEBİLEN KONTROL EDİLEBİLEN FAKTÖRLERFAKTÖRLER

• TOZ DETERJANLARIN TEMEL YAPISI– Anyonik Aktif– Noniyonik Aktif– Sabun– Fosfatlar– Kompleks Yapıcılar– Alkaliler (Silikatlar ve Soda)– Ağartıcı– TAED– Köpük Kesici– Optik Parlatıcı (Normal ve Super Optik)– Fosfonat– CMC– Enzimler (2li ve 3 lü)– Parfüm

Page 32: TEKSTİL  HİJYEN EĞİTİMİ

KONTROL EDİLEBİLEN KONTROL EDİLEBİLEN FAKTÖRLERFAKTÖRLER

• YARDIMCI YIKAMA MADDELERİ– Yağ Sökücüler – Alkali Katkılar – Ağartıcılar – Grilik, Sarılık Gidericiler – Yumuşatıcılar

Page 33: TEKSTİL  HİJYEN EĞİTİMİ

Tekstil temizliğinde AMAÇ Tekstil temizliğinde AMAÇ ,,•Tekstile zarar vermeden yani

çamaşırların değerini koruyarak hijyenik ve estetik açıdan en iyi temizlik sonucunu almaktır.

Page 34: TEKSTİL  HİJYEN EĞİTİMİ

Tekstil temizliğinde Tekstil temizliğinde AMAÇ ;AMAÇ ;1. Birinci derece yıkama

sonuçları,bir yıkama sonunda çamaşırların :

• Sağlık açısından güvenli• Renklerinin solmamış,bembeyaz• Lekelerinin çıkmış• Yumuşak • Hoş kokulu olması gerekir.

Page 35: TEKSTİL  HİJYEN EĞİTİMİ

Tekstil temizliğinde AMAÇ Tekstil temizliğinde AMAÇ ;;2. İkinci derece yıkama sonuçları , 15 ve

üzerinde yıkama sonrasında çamaşırların :

•Tekstil elyafının zayıflamamış•Grileşmemiş•Sararmamış•Sertleşmemiş•Renklerin solmamış olması gerekir.

Page 36: TEKSTİL  HİJYEN EĞİTİMİ

NELERE DİKKAT ETMELİ!...NELERE DİKKAT ETMELİ!...• Ön ayrıma özen gösterilmeli• Fazla çamaşır yüklenmemeli• Su sertliği bilinmeli• Ana yıkamada düşük, durulama yüksek su

seviyesi• Leke Sabitleşmesi (pişme) ve soğuk ön yıkamanın

önemi• Yeterli deterjan kullanılmalı• Doğru ürün kombinasyonu seçilmeli• Yıkama Programları oluşturulmalı• Doğru ve yeterli ağartıcı kullanılmalı• Yumuşatıcı doğru ve yeterli kullanılmalı

Page 37: TEKSTİL  HİJYEN EĞİTİMİ

Çamaşır yıkamada SUYUN Çamaşır yıkamada SUYUN önemiönemi

Yıkamada kullanılan suyun kalitesi yıkama işleminin

kalitesini de belirler

Page 38: TEKSTİL  HİJYEN EĞİTİMİ

Çamaşır yıkamada SUYUN Çamaşır yıkamada SUYUN önemiönemi Suyun GÖREVLERİ ;• Isı ve mekanik hareketi taşıma •Deterjanı ve kiri çözme•Elyafı ve kiri yumuşatma •Çözülüp elyaftan ayrılan kiri

askıda tutma

Page 39: TEKSTİL  HİJYEN EĞİTİMİ

Çamaşır yıkamada SUYUN Çamaşır yıkamada SUYUN önemi önemi

Kullanılan SU ;•Berrak tortusuz •Kokusuz•Yumuşak ( sertlik derecesi düşük )•Demir içermeyen olmalıdır

Page 40: TEKSTİL  HİJYEN EĞİTİMİ

Çamaşır yıkamada SUYUN Çamaşır yıkamada SUYUN önemi önemi Suyun içerisindeki kalsiyum-

magnezyum tuzları su sertliğini meydana getirirler.

Suyun 1 litresi içinde bulunan madensel tuzların toplamı suyun sertliğini verir

Page 41: TEKSTİL  HİJYEN EĞİTİMİ

Çamaşır yıkamada SUYUN Çamaşır yıkamada SUYUN önemiönemiSuyun sertlik derecelerine göre ;•Yumuşak su : 0-5 dH Çamaşır

yıkamaya en uygun•Orta sertlikte su : 5-10 dH•Sert Su : 10-15 dH Çamaşır yıkamaya

uygun değil•Çok sert su : 15-20 dH Çamaşır

yıkamaya uygun değil

Page 42: TEKSTİL  HİJYEN EĞİTİMİ

Çamaşır yıkamada SUYUN Çamaşır yıkamada SUYUN önemiönemiSu sertliğinin olumsuz etkileri ;1. Çamaşırlarda

sertleşme,grileşme,zamanla elyafta zayıflama

2. Yıkama maddesinin içindeki yüzey aktif maddelerin kaybı

Page 43: TEKSTİL  HİJYEN EĞİTİMİ

Çamaşır yıkamada Çamaşır yıkamada SUYUN önemiSUYUN önemi

1.Çamaşırlarda sertleşme,grileşme,zamanla elyafta zayıflama ;

Kireç ( Ca ,Mg tuzları ) suda çözünmeyen bileşikler oluşturarak çamaşırın üzerine çöker.Her yıkamada birikim artar,zamanla çamaşırlar grileşir ve sertleşir.Çamaşırlarda belirgin mukavemet kaybı gözlenir (tuzların keskin moleküler yapısı elyaf üzerinde kesikler oluşturur).Kireç birikintileri aynı zamanda çamaşır makinesinin dış tamburunda da gözlenir.

Page 44: TEKSTİL  HİJYEN EĞİTİMİ

Çamaşır yıkamada SUYUN Çamaşır yıkamada SUYUN önemi önemi 2. Yıkama maddesinin içindeki yüzey

aktif madde kaybı ; Kireç ( Ca,Mg tuzları ) yüzey aktif

maddeler ile birleşerek suda çözünmeyen bileşikler oluşturur.Bu nedenle aktif maddenin temizleme gücü azalır.Sert sularda daha fazla yıkama maddesi kullanılması gerekir.

Page 45: TEKSTİL  HİJYEN EĞİTİMİ

TEKSTİL TÜRLERİTEKSTİL TÜRLERİ ELYAF TÜRLERİ DOĞAL KİMYASAL

Selüloz bazlı Protein bazlı Selüloz bazlı Sentetik *Pamuklu *Yün *Viskoz *Diolen *Keten *İpek *Asetat *Trevira *Polyamid *Naylon *Perlon *Polyacryl SENTETİK KARIŞIMLAR *Orlon *Pamuklu / Polyester *Dralon *Yünlü / Polyacryl

Page 46: TEKSTİL  HİJYEN EĞİTİMİ

TEKSTİL TÜRLERİTEKSTİL TÜRLERİÇamaşırlarda Problem yaşamamak için

;*Çamaşırın dokunmuş olduğu elyafın

cinsine dikkat edilmeli,elyafın türüne uygun ısıda,programda ve uygun ürünlerle yıkama yapılmalıdır

*Renkli çamaşırlarda kullanılan boya maddesinin yıkama ve ağartma işlemlerine dayanıklı olmasına dikkat edilmelidir

Page 47: TEKSTİL  HİJYEN EĞİTİMİ

TEKSTİL TÜRLERİTEKSTİL TÜRLERİ

A) SELÜLOZ BAZLI DOĞAL ELYAFLAROrtak özellikleri hidrofil ( suda kolay

ıslatılabilen yapıda olmalarıdır )• Pamuklu *Yıkamaya ve kullanıma

dayanıklıdır *Alkali ortama dayanıklıdır *Asitlere karşı zayıftır

Page 48: TEKSTİL  HİJYEN EĞİTİMİ

TEKSTİL TÜRLERİTEKSTİL TÜRLERİA) 1. Pamuklu ;• Islakken direnci % 20-30 oranında artar• Aşırı kullanılan klorlu ağartma maddeleri

elyafı zayıflatır• Çabuk buruşur,ilk 10 yıkamada çekebilir• Isıya oldukça dayanıklıdır ( max.225 C )

Page 49: TEKSTİL  HİJYEN EĞİTİMİ

TEKSTİL TÜRLERİTEKSTİL TÜRLERİA) 1. Pamuklu ;• Beyazlar 80-90 C ısıda , renkliler

en fazla 60 C ısıda yıkanmalıdır• Sıcak ve nemli ortamda uzun

süre beklerse çürür ve küflenir,mantar üremesi görülür

Page 50: TEKSTİL  HİJYEN EĞİTİMİ

TEKSTİL TÜRLERİTEKSTİL TÜRLERİ

A)SELÜLOZ BAZLI DOĞAL ELYAFLAR2. Keten ;• % 64 Selüloz , % 16 hemiselüloz

karışımıdır• Alkali ortama dayanıklı , aside

duyarlıdır• Yıkama özellikleri aynen pamuklu

dokumalar gibidir

Page 51: TEKSTİL  HİJYEN EĞİTİMİ

TEKSTİL TÜRLERİTEKSTİL TÜRLERİA) 2. Keten ;• Su ve nem çekme özelliği iyidir,• Çok çabuk buruşur,zor ütü tutar,• Yüzeyi son derece düzgün

olduğundan fazla kir tutmaz.

Page 52: TEKSTİL  HİJYEN EĞİTİMİ

TEKSTİL TÜRLERİTEKSTİL TÜRLERİ

B) PROTEİN BAZLI DOĞAL ELYAFLAR Ortak özellikleri hidrofob

(ıslatılması güç)yapıda olmalarıdır

1. Yün ;• Sentetik elyaf karışımlı olarak

battaniyelerde rastlanır.• Müşteri çamaşırlarında karışık

veya saf olarak bulunur.

Page 53: TEKSTİL  HİJYEN EĞİTİMİ

TEKSTİL TÜRLERİTEKSTİL TÜRLERİB) 1. Yün ;•Çok elastiktir yanlış yıkama ile keçeleşebilir•Özel yıkama maddeleri ile 30-40 C ‘de

yıkanmalıdır,•Makineye az yüklenmeli , su seviyesi çok yüksek olmalıdır .

Page 54: TEKSTİL  HİJYEN EĞİTİMİ

TEKSTİL TÜRLERİTEKSTİL TÜRLERİ

B) PROTEİN BAZLI DOĞAL ELYAFLAR2. İpek ;• Ter, güneş ışığı ve ısıdan

etkilenerek lekelenir• Daha çok kuru temizlemeye

uygundur

Page 55: TEKSTİL  HİJYEN EĞİTİMİ

TEKSTİL TÜRLERİTEKSTİL TÜRLERİ

D)SENTETİK KİMYASAL ELYAFLAR Petrol ve kömürden elde edilen

ufak moleküllü organik maddelerin birleştirilerek uzun zincirli moleküllere çevrilerek sonsuz iplik şeklinde çekilmesiyle oluşur.

Page 56: TEKSTİL  HİJYEN EĞİTİMİ

TEKSTİL TÜRLERİTEKSTİL TÜRLERİ

C) SELÜLOZ BAZLI KİMYASAL ELYAFLAR

1. Viskoz ;• Alkali ortama dayanıklı , asitlere

karşı hassastır.• Genellikle pamuklu ve yünlü

karışımlarda kullanılır.

Page 57: TEKSTİL  HİJYEN EĞİTİMİ

TEKSTİL TÜRLERİTEKSTİL TÜRLERİ

C) SELÜLOZ BAZLI KİYASAL ELYAFLAR2. Asetat.• Alkali ortama karşı nispeten

hassastır • Fazla buruşmaz.• 160 C ‘nin üzerinde yumuşayarak

bozulur.• Elyaflar su çekerek kabarmaz, kolay

kurur.

Page 58: TEKSTİL  HİJYEN EĞİTİMİ

TEKSTİL TÜRLERİTEKSTİL TÜRLERİ

C) SELÜLOZ BAZLI KİMYASAL ELYAFLAR

Hammaddeleri doğal selülozlardır ancak kimyasal yöntemle selüloz büyük ölçüde değiştirilir.

Page 59: TEKSTİL  HİJYEN EĞİTİMİ

TEKSTİL TÜRLERİTEKSTİL TÜRLERİ

D) SENTETİK KİMYASAL ELYAFLAR• Genelde hidrofobdurlar (suda zor

ıslanır )• Çabuk kururlar yıkanınca çekmezler.• Çoğu zaman ütü gerektirmezler.• Cinsine göre belirtilen ısıda

yıkanmaları şarttır.

Page 60: TEKSTİL  HİJYEN EĞİTİMİ

TEKSTİL TÜRLERİTEKSTİL TÜRLERİD) SENTETİK KİMYASAL ELYAFLAR• Nem çekmedikleri için statik elektrikle

yüklenirler, bu nedenle toz toplar ve çabuk kirlenebilirler ( tül perdeler )

• Genellikle grileşmeye yatkındırlar. Bu, yüksek ısılarda yıkama yapılarak elyafın yumuşaması ve üzerindeki tozun elyafa yapışmasıdır.Ön yıkamada 50-60 C su ile yıkayıp ana yıkamada 90 C ‘ye çıkılması uygun olur

• ( yüksek ısıya dayanıklı ise )

Page 61: TEKSTİL  HİJYEN EĞİTİMİ

TEKSTİL TÜRLERİTEKSTİL TÜRLERİ

E) SENTETİK KARIŞIMLI ELYAFLAR Doğal elyaflar dokuma

aşamasında sentetik elyaflarla karıştırılırlar.

•Yırtılmaya karşı dirençleri artar.•Ütü kolaylaşır.•Buruşma özelliği azalır.

Page 62: TEKSTİL  HİJYEN EĞİTİMİ

TEKSTİL TÜRLERİTEKSTİL TÜRLERİ

E)SENTETİK KARIŞIMLI ELYAFLAR• Orjinal şekli ve formu kolay

korunur.• Kolay yıkanıp çabuk kururlar.• Daha hafif bir dokuma elde edilir.

Page 63: TEKSTİL  HİJYEN EĞİTİMİ

TEKSTİL TEKSTİL TEMİZLİĞİNDE TEMİZLİĞİNDE AMAÇAMAÇ

Tekstile zarar vermeden,yani çamaşırların değerini koruyarak hijyenik ve estetik açıdan en iyi temizlik sonucunu almaktır.

Page 64: TEKSTİL  HİJYEN EĞİTİMİ

YIKAMA SONUÇLARIYIKAMA SONUÇLARI

1) Birinci derece yıkama sonuçları ; Bir yıkama sonunda çamaşırların :

• Sağlık açısından güvenli,• Lekelerinin çıkmış,• Renkleri solmamış,• Hoş kokulu,• Yumuşak olması gerekir.

Page 65: TEKSTİL  HİJYEN EĞİTİMİ

YIKAMA SONUÇLARIYIKAMA SONUÇLARI

2) İkinci derece yıkama sonuçları ; 20-25 yıkama sonrasında çamaşırların :

•Tekstil elyaflarının zayıflamamış,•Grileşmemiş,•Sertleşmemiş,•Sararmamış olması gerekir.

Page 66: TEKSTİL  HİJYEN EĞİTİMİ

YIKAMA İŞLEMİNİN EVRELERİYIKAMA İŞLEMİNİN EVRELERİ• ÖN ÇALKALAMA • ÖN YIKAMA • ANA YIKAMALAR • AĞARTMA• DURULAMALAR• SON DURULAMA • SIKMA

Page 67: TEKSTİL  HİJYEN EĞİTİMİ

YIKAMA İŞLEMİNİN EVRELERİYIKAMA İŞLEMİNİN EVRELERİÖN ÇALKALAMA Islanmayı ve kaba kirin atılmasını

sağlayan 2-3 dakika soğuk veya ılık su ile yapılan ilk işlemdir. Çok kirli olmayan çamaşırda gereksizdir.

Page 68: TEKSTİL  HİJYEN EĞİTİMİ

YIKAMA İŞLEMİNİN EVRELERİYIKAMA İŞLEMİNİN EVRELERİ

ÖN YIKAMA 30-40 C Su sıcaklığında yapılan ilk

yıkama evresidir .10-20 dk sürer. Az kirli çamaşırda gereksizdir.

Page 69: TEKSTİL  HİJYEN EĞİTİMİ

YIKAMA İŞLEMİNİN EVRELERİYIKAMA İŞLEMİNİN EVRELERİANA YIKAMALAR Tekstilin türüne göre seçilen su

sıcaklığında yapılan ikinci,gerekirse üçüncü yıkamalardır.

Page 70: TEKSTİL  HİJYEN EĞİTİMİ

YIKAMA İŞLEMİNİN EVRELERİYIKAMA İŞLEMİNİN EVRELERİ

AĞARTMA Lekelerin çıkması için ya yıkama

evresinde eklenen ağartma maddesi ile yapılır ,yada ayrı bir evrede ağartıcı kullanarak gerçekleştirilir.

Page 71: TEKSTİL  HİJYEN EĞİTİMİ

YIKAMA İŞLEMİNİN EVRELERİYIKAMA İŞLEMİNİN EVRELERİDURULAMALAR Tekstilin emmiş olduğu deterjan

ve kirli suyun atılması için yapılan soğuk veya ılık su ile , 2-3 dakika süreyle birkaç defa tekrarlanan uygulamalardır.

Page 72: TEKSTİL  HİJYEN EĞİTİMİ

YIKAMA İŞLEMİNİN EVRELERİ YIKAMA İŞLEMİNİN EVRELERİ SON DURULAMA Durulanmış çamaşırın

yumuşatıcı ilavesiyle son kez durulanmasıdır.

Page 73: TEKSTİL  HİJYEN EĞİTİMİ

YIKAMA İŞLEMİNİN EVRELERİYIKAMA İŞLEMİNİN EVRELERİ

SIKMA Son olarak ya makinenin içine

yada ayrı bir sıkma makinesinde çamaşırın emmiş olduğu su sıkılır. ( % 50 yaklaşık ).

Page 74: TEKSTİL  HİJYEN EĞİTİMİ

TEMİZLİK MADDELERİ TEMİZLİK MADDELERİ KULLANIRKEN............KULLANIRKEN............1. DOĞRU ÜRÜN

DOĞRU YERDEDOĞRU MİKTARDADOĞRU YÖNTEMLE KULLANILMALI.

Page 75: TEKSTİL  HİJYEN EĞİTİMİ

TEMİZLİK MADDELERİ TEMİZLİK MADDELERİ KULLANIRKEN............KULLANIRKEN............2. ÜRÜNLER ASLA KARIŞTIRILMAMALI• Klor içeren ürünler + Asit içeren ürünler• Asit içeren ürünler + Alkali ürünler• Deterjanlar + Yumuşatıcılar3. AMBALAJLAR KAPALI VE AYRI YERDE

TUTULMALI4. ÜRÜN DAİMA SUYA EKLENMELİ5. YİYECEK MADDELERİNDEN UZAK TUTULMALI

Page 76: TEKSTİL  HİJYEN EĞİTİMİ

TEMİZLİK MADDELERİ TEMİZLİK MADDELERİ KULLANIRKEN............KULLANIRKEN............

6. KUVVETLİ ASİT VE ALKALİ MADDELERİN KULLANIMINDA GÖZLER VE CİLT ELDİVEN VS KULLANARAK KORUNMALIDIR .

Page 77: TEKSTİL  HİJYEN EĞİTİMİ

ÇAMAŞIR YIKARKEN NELERE ÇAMAŞIR YIKARKEN NELERE DİKKAT EDİLMELİDİRDİKKAT EDİLMELİDİR 1. Makineye çok fazla çamaşır

yüklenmelidir ; Çamaşırlar kuru iken üstte elin

rahat gireceği kadar boşluk kalmalıdır. Yoksa mekanik etki azalır ve iyi temizlenemez, iyi durulama yapılamaz.

Page 78: TEKSTİL  HİJYEN EĞİTİMİ

ÇAMAŞIR YIKARKEN NELERE ÇAMAŞIR YIKARKEN NELERE DİKKAT EDİLMELİDİRDİKKAT EDİLMELİDİR 2. Makineye alınan su miktarı

yıkamada düşük seviyede olmalıdır ; Fazla su alınırsa deterjanın

konsantrasyonu düşer,etkisi azalır ve mekanik etki azalır.

Page 79: TEKSTİL  HİJYEN EĞİTİMİ

ÇAMAŞIR YIKARKEN NELERE ÇAMAŞIR YIKARKEN NELERE DİKKAT EDİLMELİDİRDİKKAT EDİLMELİDİR 3. Durulama su seviyesi yüksek

olmalıdır. Az su alınırsa , deterjanlı –kirli su tam olarak atılamaz ,iyi

durulama olmaz.Çamaşırlar zamanla grileşir. Kalan deterjan artıkları kurutmada sarar maya neden olurlar . Deterjan kalıntısı ve yumuşatıcı bir araya gelirse sararma yapar.

Page 80: TEKSTİL  HİJYEN EĞİTİMİ

ÇAMAŞIR YIKARKEN NELERE ÇAMAŞIR YIKARKEN NELERE DİKKAT EDİLMELİDİRDİKKAT EDİLMELİDİR 4. Çamaşırdaki bazı kirlerin

sabitleşmemesi ( pişmemesi ) için makineye önce ılık su alınıp daha sonra ısı yükseltilmelidir.

Bu mümkün değilse önce ılık su ile çalkalayıp bu su boşaltılmalı , sonra sıcak su alınmalıdır .İlk olarak makineye sıcak su alınırsa bazı kirler ısıyla pişerek sabit lekeler halini alır ve sonra temizliği mümkün olmayabilir .

Page 81: TEKSTİL  HİJYEN EĞİTİMİ

ÇAMAŞIR YIKARKEN NELERE ÇAMAŞIR YIKARKEN NELERE DİKKAT EDİLMELİDİRDİKKAT EDİLMELİDİR

5. Yıkama maddesinin dozajı çok önemlidir . Su sertliğine ve kirlilik derecesine göre belirlenmiş olan miktarlarda deterjan kullanılmalıdır.

Eksik dozaj ile çamaşır yıkanırsa deterjan su sertliğine etkisiz kalır ve serbest kalan kireç zamanla çamaşırın ve makinenin üzerine çöker. Çamaşırlar sertleşir grileşir. Grileşen çamaşırlar özel yıkamalarla kireç çözme işleminden geçirilmesi gerekir, bu da ek maliyet demektir.

Page 82: TEKSTİL  HİJYEN EĞİTİMİ

ÇAMAŞIR YIKARKEN ÇAMAŞIR YIKARKEN NELERE DİKKAT NELERE DİKKAT EDİLMELİDİREDİLMELİDİR 6. Ağartıcı kullanırken dozaj ve ısı çok

önemlidir. Oksijen ağartıcılar tekstil ve renkler için

daha güvenlidir.Fazla kullanılsa bile tekstile zarar vermez . Bu tür ağartıcılar kullanırken su sıcaklığı

> 60 C olmalıdır.

Page 83: TEKSTİL  HİJYEN EĞİTİMİ

ÇAMAŞIR YIKARKEN NELERE ÇAMAŞIR YIKARKEN NELERE DİKKAT EDİLMELİDİR DİKKAT EDİLMELİDİR 6. Klorlu ağartıcılar has boyalar hariç

renklilerde kullanılmaz. Oksijenli ağartıcının aksine elyafı zayıflatır.Kullanım miktarı ve sıcaklığı arttıkça tahribat artar.Optik beyazlatıcı ile ters etkiye girer. Optik beyazlatıcı içeren yıkama maddeleri kullanıldığında deterjan çözüldükten 5 dakika sonra ağartıcı eklenmelidir. Klor kumaş aprelerini bozabilir. Bazı sentetikleri sarartır. Durulamada çamaşırın üzerinden atılmazsa ütü ve kurutmada elyafı zayıflatır. Kullanılırken su sıcaklığı < 60 C olmalıdır .

Page 84: TEKSTİL  HİJYEN EĞİTİMİ

ÇAMAŞIR YIKARKEN NELERE ÇAMAŞIR YIKARKEN NELERE DİKKAT EDİLMELİDİRDİKKAT EDİLMELİDİR

7. Yumuşatıcı doğru dozajda kullanılmalıdır. En iyi sonucu almak için gereğinden fazla kullanılmamalı ve çamaşırın üzerine direkt olarak dökülmemelidir..