1 | P a g e

TEMA :

PREVALENCA E APENDISITIT NË DHIMBJET AKUTE TË BARKUT

NË MOSHËN PEDIATRIKE

Punoi : Udheheqes Shkencor :

Sokol Buba Prof. Asc. Edmond Pistulli

2 | P a g e

PËRMBAJTJA

Hyrje

Kapitulli I

1. Ndertimi anatomik i kavitetit abdominal

2. Origjina e dhimbjes abdominal sipas mekanizmave fizpatologjike dhe

simptomat qe shoqerojne ate

3.Klinika e dhimbjeve te barkut

4.Klasifikimi i dhimbjes se barkut sipas kohezgjatjes dhe shkaqeve të saj.

* Kapitulli II

Shkaqet më të shpeshta te një abdomeni akut

1.Ileusi(Ileusi Paralitik dhe Ileusi Mekonial)

2.Pankreatiti

3.Peritoniti

4.Intoleranca ndaj laktozes

5.Stresi tek femijet

Kapitulli III

1.Qellimi i studimit

2.Objektivat

3.Materiali dhe metodat qe jane perdorur

4.Rezultatet dhe diskutimet

5.Perfundimet

3 | P a g e

6.Rekomandimet

4 | P a g e

Kapitulli I

Ndertimi anatomik i kavitetit abdominal

Anatomia e abdomenit

Abdomeni

Abdomeni eshte kaviteti i dyte me i madh i trupit. Ai permban organet me te medha te

digjestionit dhe sekretimit.

Abdomeni eshte i vendosur nen kafazin e kraharorit,mbi pelvisin

Ai nuk ka mure kockor por eshte i ndertuar nga shume muskuj,fasha e ene

gjaku.

ANATOMI DHE FIZIOLOGJI

Abdomeni tek vertebratet, perben ate pjese te trupit qe ndodhet midis toraksit dhe

pelvisit.Regjioni qe ndodhet ne abdomen quhet dhe kaviteti abdominal.Nga ana

anatomike abdomeni zgjatet nga toraksi dhe diafragma toracike ne pelvis.Dalja pelvike

shtrihet nga kendi lumbo-sakral (hapesira ndervertebrale midis L5 dhe S1) drejt simfizes

pubike . Pikerisht ky kavitet midis dyshemese pelvike dhe diafragmes torakale quhet

kaviteti abdominal. (114)

Nga ana funksionale kaviteti abdominal permban traktin gastro-intestinal I cili ka

funksion ushqyerjen e organizmit. Ketu ndodh tretja , absorbimi dhe eleminimi i

mbetjeve ushqimore.Pjesa abdominal e traktit gastro-intestinale permban pjesen e

poshtme te ezofagut, stomakun, duodenin, jejunumin, ileumin, cekumin dhe apendiksin,

pjesen ngjitese, transversal dhe zbritese te kolonit ose zorres se trashe, pjesa sigmoide e

kolonit dhe rektumi.(30,31,114)

Nga organet vitale qe ndodhen brenda kavitetit abdominal do te permendim heparin,

shpretken, veshkat dhe pankreasin.

Muri abdominal I perbere kryesisht nga muskujt perben pjesen anteriore dhe ato laterale

majtas dhe djathtas. Ne pjesen e pasme eshte shtylla kurizore e cila perben murin e pasem

te abdomenit.

Muskujt

Nder muskujt me te rendesishem qe perbejne murin e abdomenit jane :

- Muskujt transversal te abdomenit

- Muskujt e drejte te abdomenit

5 | P a g e

- Piramida e muskujve te abdomenit

- Muskujt e brendshem oblike

Funksionet e tyre

Muskujt abdominale kane funksione te ndryshme , te rendesishme. Ato marrin pjese ne

levizje, mbeshtetin levizjet e trupit dhe ndihmojne ne procesin respirator. Por me e

rendesishmja eshte qe keta muskuj sherbejne si mbrojtje per organet e vendosura ne

kavitetin abdominal.Muskuli transversal I abdomenit eshte nje nga muskujt me te thelle

por qe nuk mund te palpohet nga jashte. Nese ai demtohet atehere ai demton seriozisht

posturen e trupit.

Muskujt e brendshem oblike kane nje rol te rendesishem ne posturen e trupit. Ata qe ted y

marrin pjese ne levizjet si rotacioni, fleksioni I shpines dhe mbajtja e pozicionit trupor

gjate levizjeve.(44,48)

Muskujt oblike te siperfaqshem kane rol po ashtu te rendesishem ne ruajtjen e postures

dhe gjithashtu ndikojne ne levizjet rotulluese dhe fleksionin lateral te shpines dhe trupit.

Gjithashtu ata stabilizojne dhe qendrimin drejt te shtylles kurizore. Muskujt e drejte te

barkut nuk kane funksion te rendesishem ne ruajtjen e postures. Funksion me te mire per

kete qellim kane muskujt oblike te siperfaqes te cilet mbulojne ne pjesen e poshtme dhe

vete muskujt e drejte te barkut.(114)

Organet e kavitetit abdominal

Kaviteti abdominal permban organe që bëjnë pjesë ne traktin digjestiv dhe ne pergjithesi

keto organe jane me konsistence solide. Keshtu do te permendim pjesen e poshtme te

ezofagut, stomakun, zoret e holla, zoren e trashe te cilat lidhen me njera-tjetren me

apendiksin. Organe te tjera jane hepari dhe fshikeza e temthit, pankreasi ndodhet ngjitur

me somakun dhe lidhet me traktin tretes me anen e nje kanali. Shpretka, veshkat dhe

gjendrat adrenale ndodhen gjithashtu ne kavitetin abdominal. Ketu ndodhet dhe nje rjet I

madh me ene gjaku si arterie dhe vena por me te rendesishmet jane aorta ,pjesa

abdominal e saj dhe vena kava inferior. Ketu gjenden gjithashtu edhe fshikeza e urines,

uterusi, tubat e fallopit dhe vezoret. Me ne fund kaviteti abdominal permban nje

membrane qe quhet peritoneum. Kjo mbeshtjell plotesisht nje pjese te organeve nderkohe

qe i mbeshtjell pjeserisht te tjeret. Organet qe mbeshtillen plotesisht nga peritoneumi

quhen organe retroperitoneale. (49,50)

Kufijte e jashtem abdominale

Ne linjen e mesit duke filluar nga pjesa kartilaginoze e procesit ksifoid duke vazhduar

deri ne simfizen pubike formohet ajo qe quhet lines alba e murit abdominal. Diku afer

mesit te saj qendron ajo qe quhet umbilikus. Kufiri I siperm I abdomenit kufizohet nga

linea marginale e brinjeve te lira ndersa kufiri I poshtem perbehet nga kreshta anteriore e

iliumit dhe ligamenti Poupart I cili kalon nga spina anteriore superiore e iliumit deri ne

6 | P a g e

pjesen e siperme te pubisit.Ketu ndodhen dhe dy regjionet inguinlae dhe ku tek meshkujt

kalojne tubat spermatike.

Menyra me e mire qe te kuptojme lokalizimin anatomik te problemeve abdominale eshte

qe te heqim ne menyre virtual tre linja horizontale dhe dy linja vertikale sic tregohet ne

figure.

Linjat horizontale

✓ Linja e siperme eshte ajo qe quhet dhe transpilorike pasi kalon pikerisht ne kete

regjion. Ajo korespondon me vertebren e pare lumbare nga mbrapa ose duket

vizualisht sikur kalon mbi dy polet e siperme te veshkave ,sa I prek ato shume pak.

✓ Linja e dyte eshte ajo qe kalon duke prekur shume pak kufirin e poshtem te dy

brinjeve te lira ose te dymbedhjeta. Ajo korespondon me vertebren e trete lumbare

Ajo korespondon me polin e poshtem te veshkave ose me pjesen transversale te

kolonit.

✓ Linja e trete quhet ndryshe edhe linja intertuberkulare dhe kalon midis dy spinave

iliake superiore anteriore. Ajo korespondon me vertebren e peste lumbare.

Linjat vertikale

Dy linjat vertikale fillojne ne pjesen e mesit midis spinal iliake superior anterior

dhe simfizes pubike ne te dyja anet dhe qe ngjiten lart ne drejtim te brinjeve.

Kufiri I siperm I ketyre vijave vertikale jane thithat e glandulave mamare.

✓ Vija vertikale e djathte eshte dhe e rendesishmja pasi ne pjesen eposhtme

te sja ne mund te percaktojme piken McBurnei, palpojme per apendiksin

dhe per valvulen ilio-cekale. Po ashtu ne vendin ku ajo prêt brinjet , me

sakte brinjen e nente ne mund te palpojme per fshikezen e temthit nese ajo

paraqet problem.

✓ Ndersa linja vertikale e majte na orienton drejt kolonit descedent.

Regjionet

Keto vija vizuale qe ne perdorim e ndajne abdomenin ne nente regjione si me poshte:

▪ Hipokondri i djathte

▪ Hipokondri i majte

▪ Regjioni inguinal i djathte

▪ Regjioni inguinal i majte

▪ Regjioni epigastrik

▪ Regjioni umbilikal

▪ Regjioni hipogastrik

▪ Regjioni lateral i majte

▪ Regjioni lateral i djathte

7 | P a g e

Nje ndarje tjeter qe mund te perdorim eshte ndarja e abdomenit ne kater kuadrate:

• Kuadrati i siperm i djathte

• Kuadrati i siperm i majte

• Kuadrati i poshtem i djathte

• Kuadrati i poshtem i majte

Organet abdominale

8 | P a g e

Stomaku(stomach)

Melcia(hepari) dhe fshikeza e temthit

Shpretka(spleen)

Pankreasi

Zorra e holle dhe Zorra e trashe

Veshkat dhe Ureteret

Peritoneumi

Eshte nje cipe seroze,e cila vesh si muret ashtu edhe organet qe vendosen

brenda zgavres se barkut.Cipa seroze perbehet nga ind lidhor fibrilar.

Peritoneumi ka dy flete:Peritoneumi parietale,i cili vesh faqen e brendshme

te pareteve te abdomenit dhe Peritoneumi visceral,qe vesh organet.

Retroperitoneumi:Pjesa e abdomenit e pambuluar me peritoneum

Ezofagu

Eshte organ ne forme gypi,qevendoset midis faringut dhe stomakut.

Ai kalon ne regjionin e qafes,kraherorit dhe barkut.

Prapa kufizohet me trakene dhe pas tij ndodhen, aorta torakale

e shtylla kurrizore.Bene pjese ne traktin digjestiv.

Stomaku

9 | P a g e

Eshte organ zgaveror,i vendosur ne anen e majte te abdomenit,nen dia-

fragem.Ka formen e dardhes se kthyer permbys ose formen e cengelit.

Ne stomak dallojme kater pjese:1.Kardia;2.Fundusi;3.Korpus;4.Pilori

Ka dy sfinkter:Sfinkterin ezofageal dhe Sfinkterin pilorik

Furnizohet me gjak nga arteria gastrike – dege e trungut celiak.

Zorra e holle

Lokalizohet ne pjesen e perparme te abdomenit.Eshte e gjate 150cm.

Perbehet nga:Duodeni(zorra dymbedhjetegishtore),jejenumi dhe ileumi

Zorra e trashe(colon)

Pjese perfundimtare e traktit digjestiv.Perbehet nga:Zorra qorre(cekumi

Appendix;Pjesa ngritese(colon ascendant);Pjesa transversal(colon tran-

sverse);Pjesa zbritese(colon descendent);Pjesa sigmoide;Rectum;Anus;

Melçia(hepari)

10 | P a g e

Ka dy faqe:Faqja diafragmatike dhe Faqja visceral

Perbehet nga kater lobe:Lobi i djathte ;Lobi i majte;Lobi kateror;Lobi

bishtore.Funksionet e saj jane:Prodhimi i biles,prodhimi i faktoreve te

koagulimit dhedetoksikimi i helmeve.

Fshikeza e temthit

Eshte vendosur ne faqen visceriale te melcise.Perbehet nga:Fundusi,

Body(trupi) dhe Neck(qafa).Qendron ne raporte te ngushta me mel-

cine, colon transverse dhe duodenin.

Shpretka(splen)

Eshte e vendosur ne anen e majte te abdomenit.Shtrihet nga brinja e

6 deri ne brinjen e 11.Kufizohet me stomakun,veshken e majte dhe

zorren e holle.Ka dy faqe:Faqen visceral dhe Faqen parietale.

Pankreasi(pancreas)

Pankreasi eshte organ tek.Anatomikisht vendoset:anash shpretkes,

11 | P a g e

mbi duoden dhe nen lakesen e madhe te stomakut.Perbehet nga:koka

(head);qafa(neck);trupi(body) dhe bishti(tail).Demtimi i tij mund te s

shkaktoje diabetin.

Veshkat

Kane formen e fasules.Jane te vendosura prapa pankreasit dhe nen

peritoneum.Kane ngjyre te kuqerremte dhe nuk jane simetrike.Vesh-

e majte eshte lehtesisht me e gjate,me e ngushte dhe e vendosur me

larte.Funksioni i tyre eshte:Rregullojne balancen trupore te lengjeve

dhe elektroliteve(Na,K,Cl) ashtu si dhe PH ne trup.Perbehen prej dy

shtresash:Korteksi dhe Medula.Furnizohet me gjak nga arteria rena-

nale,dege e aortes abdominal.

12 | P a g e

Ureteret

Jane organe cifte, ne forme gypi.Anatomikisht jane te vendosura

midis veshkave dhe vezikes urinare.Gjenden ne pjeset anesore te

trupit dhe ne fund dalin perpara.Perbehen nga mure elastike dhe

sherbejne per kalimin e urines nga veshkat ne veziken urinare.

Gjendrat mbi veshkore

Jane organe cifte,te vendosura ne polin e siperm te veshkes,prapa

peritoneumit.Kane ngjyre te verdhe ne kafe.Suprarenalja e majte

eshte me e madhe dhe ka forme gjysme hene,ndersa suprarenalja

e djathte ka forme trekendeshi dhe eshte me e vogel.

Dhimbjet e barkut (Colica abdominale acute)

Dhimbja e barkut është një nga shkaqet më të shpeshta për të cilën prindi sjell fëmijën e

tij/saj për një kujdes mjekësor. Vlerësimi i dhimbjes së barkut mund të sfidojë të dy palët

si prindërit ashtu dhe mjekun.(49,51)

13 | P a g e

Shkaqet e mundshme të dhimbjes së barkut tek fëmijët variojnë nga ato më të

parëndësishmet deri tek ato kërcënuese për jetën dhe kjo vetëm me një diferencë të vogël

ankesash. (63,65,68,71,73,70,80,81,82)

Shkaqet

• Infeksionet: Viruset (74) ose bakteriet(87,88,90,91) mund të shkaktojnë dhimbje

barku sidomos kur ato lokalizohen në stomak apo zorrë duke dhënë gastroenteritin.

Infeksionet virale kanë tendencë të kalojnë shpejt ndërsa ato bakteriale mund të kenë

nevojën e përdorimit të një antibiotiku që të përmirësohen.

• Ushqimi: Helmimi ushqimor, alergjitë ushqimore, ngrënia e tepërt e ushqimeve,

secila nga këto mund të shkaktojë fryrje barku apo parehati të përkohshme.

• Helmimet: Këto variojnë nga probleme të lehta siç ndodh në rastin e ngrënies së

sapunit deri në ato më serioze siç ndodh në gëlltitjen e tabletave apo mbidozimin e

medikamenteve (helmimi nga paracetamoli)

• Problemet kirurgjikale: Këto përfshijnë apendisitin dhe bllokimin e zorrëve.(63)

• Shkaqe mjekësore: Shkaqe të tjera që shkaktojnë dhimbje barku, p.sh

komplikacionet e diabetit tek fëmijët shkaktojnë dhimbje barku apo pickimi nga

merimanga e zezë.

Dhimbja e barkut është klinke kryesore e abdomenit akut. Takohet shpesh në shërbimin

e emergjencës. Fëmijët me dhimbje barku kanë ndjenjë të madhe diskonforti dhe

vështirësi për ta lokalizuar.

• Vlersimi klinik i dhimbjes abdominale është i rëndësishëm dhe jo pak i vështire.

Ajo përveç vizitës klinike duhet të plotësihet edhe me teste laboratorike dhe

imazherike.

• Dhimbja e barkut mund të jetë akute ose kronike, funksionale ose organike, e

vazhdueshme ose rekuente. Ajo mund të shoqërohet me shenja të tjera si të vjella,

temperature, hemoragji , me konstipacion etj.

Fizpatologja

14 | P a g e

Dhimbja abdominale eshte nje nga arsyet me te shpeshta per te cilen njerezit drejtohen

tek mjeku.(46) Nje pjese e pacineteve mund te kene dhe kufizime per shkak te dhimbjes

si p.sh ne levizje etj. Shpesh kjo gjendje mund te kaloje papritur nga e lehte ne urgjence

mjekesore qe kerkon nderhyrje kirugjikale intraabdominale per te zgjidhur situaten.

Diferencimi i llojeve te dhimbjes

Fillimi

➢ Fillim i menjehershem, gradual ose i zgjatur

➢ Prania ose jo e shenjave prodromale te semundjes

➢ Kur dhimbja fillon per pak minuta atehere duhet te mendojme per : ulcer te

perforuar ose divertikulum,, rupture e aneurizmes se aortes abdominale, torsion

testikular ose ovarial, shtatzani ektopike, pankreatit ose infarkt mezenterik.

➢ Kur dhimbja fillon brenda disa oreve atehere duhet te mendojme per semundje

biliare, apendisit, divertikulit

➢ Kur dhimbja vazhdon per dite te tera duhet te mendojme per semundje inflamatore

te zorreve ose per semundje malinje.

Shkaqet me te shpeshta jane:

• Apendisiti

• Kolecistiti

• Pankreatiti

• Divertikuliti

• Ulcera e perforuar

• Semundje inflamatore e zorres

• Obstruksion

• Urgjenca vaskulare

• Semundje gjinekologjike

• Semundje te traktit urinar

Ecuria

Shpeshtesia

Rendesa

Migrimi

Karakteristikat

Laboratori

Hemorragjia gastro-intestinale

• Dhimbje

• Ndjenje “ djegje ne stomak ose urth“

• Shenjat e shokut

Tipet e gjakrrjedhjes jane si me poshte:

Hemorragji rektale me gjak te paster ne ngjyre roze

15 | P a g e

Ne pergjithesi kjo referon qe hemorragjia ka ndodhur afer anusit, pra ne pjesen e

poshtme te rektumit. Kjo eshte zakonisht e dukshme me sy te lire, nuk ka sasi

shume te madhe dhe shoqerohet me pranine e hemorroideve ne kete zone.

Melena

Kjo nenkupton qe gjaku eshte ne ngjyre te erret dhe e perzier me fecet. Kjo na

referon qe hemorragjia eshte e traktit gastro-intestinal dhe zakonisht ka nje

humbje te konsiderueshme te gjakut.

Te vjella ku permbajtja eshte ne ngjyre kafeje

Kjo na referon se kemi prekje te pjeses se siperme te traktit gastro-intestinal,

zakonisht pathollogjia eshte kronike dhe me shpesh na tregon se organi i prekur

eshte stomaku ose duodeni.

Te vjella ku permbajtja ka gjak ne ngjyre roze.

Zakonisht kjo na tregon se pathollogjia eshte ose ne pjesen e siperme te stomakut ose

ne ezofag dhe pathollogjite me te shpeshta jane varicet e ezofagut. Zakonisht

hemorragjia ne kete rast vjen si rezultat i carjeve te tyre, hemorragjia mund te jete

masive dhe keto situata jane me te vertete te rezikshme per jeten e te semurit.

Abdomeni akut.

• Është një dhimbje abdominale me fiilim të menjëhershëm e cila na orienton drejt

irritmit peritoneal.(97,98,225,227,231) Çelsi i suksesit eshte vendosja e hershme e

diagnozes. Nje anamneze e hollesishme dhe ekzaminimi fizik i kujdesshem jane

dy pikat kryesore qe na ndihmojne ne kete drejtim me shume se cdo ekzaminim

diagnostik. Gjate ekzaminimit fizik duhet te verejme me kujdes dhe se si pacienti

qendron , ecen ose pozicion trupin nga dhimbja. Vleresimi i hershem fizik duhet te

behet nga nje specialist dhe pas berjes se saj mund te behet analgjezia ndaj

dhimbjes. Antibiotiket nuk duhet te fillohen derisa te vendoset diagnoza. Pacienti

duhet te ekzaminohet here pas here qe te arrihet ne nje diagnostikim te sakte.

• Dhimbja abdominale eshte nje nga shenjat kyce te pathollogjive te organeve

abdominale, sidomos ne nje situate akute abdominale. Ajo mund ta kete origjinen

nga cdo organ abdominal dhe te kuptuarit e mekanizmave dhe fizpathollogjise se

dhimbjes eshte shume e rendesishme ne trajtimin e ketyre pathollogjive .(55) (55(

16 | P a g e

Dhimbja abdominale mund te jete viscerale, somatike ose e referuar . Dhimbja

viscerale zakonisht transmetohet nga sistemin nervor autonomik , simpatik dhe

parsimpatik. Lokalizimi i dhimbjes zakonisht korespondon me dermatomat qe

perfshijne organin e prekur(45)

17 | P a g e

Këndvështrimi anatomik

• Sistemi gastro-intestinal

• Sistemi renal ose urinar

• Sistemi riprodhues

– Meshkuj

– Femra

Neuroreceptoret e ndjeshmerise per dhimbjen viscerale jane lokalizuar ne mukozen ose

shtresen muskulore te te organeve zgavrore, te peritoneumit dhe ne mezenter. Keto

receptore pergjigjen ndaj stimujve mekanike dhe kimike. Kontraktimi ose shtrengimi

eshte sinjali i pare ne fizpathollogjine e mekanizmit te dhimbjes.

Pershkrimi i dhimbjes abdominale

• Ajo mund te jete e lokalizuar

• Ajo mund te jete e pergjithshme ose difuze

• Ajo mund te jete ne forme kolike

• Mund te jete referuese ose te con drejt nje pathollogjie te caktuar

18 | P a g e

• Në përgjithsi dhimbja abdominale është rezultat I inflamacionit, I obstruksionit

mekanik apo I hemorragjisë. Inflamacioni ndodh nga një proçes infektiv(90,91)

ose është një reaksion autoimun në fëmijët që janë nën trajtim me kimiopreparate

ose me radioterapi.

• Përgjigjja inflamatore zakonisht fillon si mukozitis ose serozitis dhe proçes mund

të çojë deri në obstruksion ose fryerje të barkut.

• Shkaku i dhimbjes akute është distensioni i barkut, i cili ndodh nga inflamacioni,

obstruksioni nga hemorragjia ose të gjithë këtyre shenjave të marra së bashku. Për

të kuptuar dhimbjen duhet kuptuar diferenca midis dhimbjes viscerale dhe asaj

somatike.

• Dhimbja abdominale te fëmijët që ushqehen me gji lidhet me prezencën në sasi të

shtuar të postagladinave në qumështin e gjirit, të cilat veprojnë muskulaturën e

lëmuar të traktit gastrointestinal duke nxitur sindromin e kolikës. është vënë re që

hormonet e zorrës janë të rrityra te fëmijët me kolika abdominale, mekanizmi I

veprimit të tyre nuk është I qartë.

Dhimbja abdominale në trauma

• Në këtë situatë prioritare për fëmijët është vlersimi i shenjave vitale ABC,

interesimi i SN, dëmtimet e dukshme nga trauma dhe gjetja e venës. Mjeku duhet

të kryej një ekzaminim fizik të shpejtë me shumë kujdes, të vlersojë dëmtimet në

bark për një rupturë të mundëshme të lienit, heparit apo organeve të tjera kavitare.

• është mirë të vendoset një sondë nazogastrike për të evituar distensionin gastrik.

Radiografitë e toraksit dhe të abdomenit, CT, testet e laboratorit janë të indikura

për çdo fëmijë me traum të abdomenit.

Dhimbjet e barkut jashtë traumës

• Duhet të merret një anamnezë e kujdeshme e sëmundjes që përjashton traumën.

Historia e sëmundjes duhet të orientojë për etiologjinë dhe lokalizimin e dhimbjes,

kohëzgjatjen e saj akute apo kronike,përhapjen ka apo ska hemorragji, ka difektuar

apo vuan nga konstipacioni.

• Mjeku duhet të vlersijë shenjat vitale me seriozitet dhe pastaj të gjykojë

ndërhyrjen imediate për intervent kirurgjikal, të përjashtojë prezencën e

obstruksionit, peritonitit ose masës abdominale.

• Ka rëndësi mosha e fëmijës me dhimbje, dekursi i saj akut apo kronik, duke e

plotësuar me ekzaminimet e nevojshme si gjak, urinë, transaminaza, amilaza,

azoteni, kreatinemi, echografi, CT e abdomenit etj.

• Ekzaminimi fizik i dhimbjes abdominale duhet të plotësohet patjetër me

ekzaminimin rektal nga i cili merret informacion për prezencën e hemorragjisë,

19 | P a g e

prezencën e materialit fekal, të ndonjë mase etj.(37) Më poshtë tregohen shkaqet e

dhimbjes së barkut akute.

• Tab.1 “Shkaqet e dhimbjes abdominale”

< 2 vjeç 2-5 vjeç > 5 vjeç > 12 vjeç

Të Zakonshme

Kolika

Sindroma virale

Gastroente

Infek.trakt urinar,

Pneu,

Traumë,

Dhimbje

abdo,

Apendesit

Gatrit, Kolit,

Traumë, Apendesit,

Konstipacio

Relativisht Jo të Shpeshta

Traumë, Invaginac, Purpura, Toksina,

Invaginac

Pneumoni,

Ulçera pept

Kolecistiti

Toksinat,

Kollagenoz Kalkun

ren

Të Rralla

Apendesit, Alergji,

Toksina

Neoplazma Hepatit,

Porphyria

Toksina,

Tumor,

Kalkul

renal

Tumoret, Absces

abdominal

< 2 vjeç 2-5 vjeç 5-12 vjeç > 12 vjeç

Abdominal

Anomali intestinale,

Trauma,

Apendesiti,

Tumoret,

Invaginacio

Trauma, Apendesiti,

Peritonitis, Hernia e

inkarceruar

Trauma,

Apendesiti,

Megakolon,

Ulçera,

Traumë,

Apendesiti,

Pankreatit,

Megakolon,

Shtatzani ektopike

20 | P a g e

Aneurizma

e aortës

Jo Abdominal

Mbi dozë toksike,

Sepsis

Ketoacidoz

Miokardit, Perikardit

Kollagenoz

Ketoacidoz

diabetike,

Sepsis

Mbidozim,

Kollagenoz, Diabeti

mellitus

Mjekimi

Trajtimi medikamentoz nuk keshillohet, po ashtu sedativët nuk duhet të përdoren. Vëtëm

mbasi kemi marrë një anamnezë të hollësishme dhe mbas një ekzaminimi të kujdesshëm

që kolika është funksionale mund të japim dicyclomin hydroclorid 10-20 mgr në ditë. Ky

medikament është një antikolinergjik që ul spazmat gastrointestinale nga relaksimi i

muskulaturës së lëmuar.

21 | P a g e

Klinika e dhimbjeve te barkut

Dhimbja e barkut ne femije eshte mjaft e shpeshte ne praktiken e

perditeshme.(93,164,166)Ne te shumten e rasteve ato shkaktojne probleme per shkak te

moshes se vogel dhe pamundesise per percaktimin, lokalizimin e mire si dhe te karakterit

te tyre.Ne rastin e femijeve te rritur diagnostikimi eshte me i lehte pasi komunikojne

direkt,ndersa per femijet e vegjel kerkohet nje vemendje dhe kujdes i madh nga prinderit

dhe bashkpunim i mire i ketyre te fundit me mjekun pediater.Rendesi per dhimbjet e

barkut ka percaktimi i vendit te dhimbjes,perhapja e saj,kohezgjatja,lidhja e dhimbjeve

me ushqimin,defekimin apo urinimin,me lodhjen fizike apo nervore.Ne keto raste

verehen me kujdes shenjat e pergjithshme si:tempertura,pulsi,frymemarrja,menyra e

qendrimit te femijes gjate dhimbjeve,oreksi,te vjellat etj.Shpesh femijet qe qendrojne

shume kohe ulur apo me kembe te mbledhura,kur ngrihen menjehere ne kembe kane

dhimbje barku te shoqeruara shpeshhere dhe me zbehje,vertizhe dhe lodhje.Te

latantet,por dhe ne vitet e para verehen disa here dhimbje te shkurtra te shoqeruara me

bertitje dhe mbledhje kembesh ne bark.Shpesh keto keto shkaktohen nga formimi i

gazrave si rrjedhoje e fermentimit te shtuar te ushqimeve.Keto dhimbje qetesohen kur

femija nxjerre gazrat(nga goja,gromesira apo dhe nga rektumi).Keto gazra femija mund ti

nxjerre vete ose me anen e nje sonde rektale.Ne percaktimin e dhimbjes gjithashtu

rendesi te vecante paraqet anamneza,kur ka filluar dhimbja,a eshte e shoqeruar me

shenja te tjera dhe eshte shfaqur per here te pare apo eshte e perseritur(ne femijet shume

te vegjel keto pyetje i behen prinderve).Fillimisht duhet te shmangen rastet kirurgjikale,te

cilat kane nevoje per nderhyrje te menjehershme.Ne vleresimin e saj duhet patur ne

konsiderate mosha e femijes.Ne femijet e vegjel(mosha 0-4 vjec), dhimbja duhet te

merret si organike vetem nese nuk eshte vertetuar e kunderta.(3,6)Dhimbjet e perseritura

sidomos mbi moshen 5 vjec,pa shkaqe organike,emertohet si dhimbje “umbilikale” dhe

vjen nga crregullime neuropsikike.Kulmin keto dhimbje e kane ne moshen (9-10

vjec).Mund te perseriten disa here gjate dites dhe kane perhapje te cuditshme.Zakonisht

jane me intesitet te moderuar,te mesem apo konstant.Shpesh dhimbjet theksohen pas

situatave emocionale,shume rralle lidhen me ushqimin dhe shume rralle e zgjojne femijen

nga gjumi.Ne shume raste identifikohet nje gjendje stresi me shkaqe te ndryshme ne

familje,ne shkolle apo shoqeri.Mund te shkaktohet dhe nga komunikimi i ashper me

prinderit,crregullimet psikologjike te te afermit,semundjet e renda te prinderve apo

rezultatet e pakenaqshme ne shkolle per arsye te ndryshme.(269) Dhimbjet e shoqeruara

me shenja te tilla si ethe,te vjella te shpeshta,(qe mund te jene ushqimore,biliare,fekaloide

ose me gjak),me mungese oreksi,renie ne peshe,ndryshim te ngjyres se feceve

22 | P a g e

,klasifikohen si organike.Por ndodh qe dhimbjet ne shumicen e rasteve te jene

idiopatike(me shkaqe te panjohura).Ne percaktimin e saj nje rol te madhe luan edhe

ekzaminimi objektiv.(11,42,)

Ekzaminimi objektiv duhet te jete i plote dhe i kujdesshem.Shikimi i kujdesshem i

abdomenit:simetria,peristaltika,rrjeti venoz dhe anomalitete te tjera.

Palpacioni:butesia,zmadhimi dhe dhimbja e organeve abdominale.Auskultimi:per

pranine e gazrave,ashpersia e levizjeve nga pengesat,karakteri i zhurmave te

zorreve.Vlersimi anorektal dhe ai genital:Ekzaminime per semundje te organeve te

tjera.Rendesi te vecante ka gjendja febrile dhe te dhenat epidemiologjike per semundjet

infektive.

Ekzaminimet laboratorike si:Ekzaminime biokimike ku

perfshihen,transaminazat,amilaza,glutamintransfe-raza, proteine C reactive

etj.Ekzaminimi i urines:proteinat,densiteti,sediment dhe pigmentet biliare.

Ekzaminime radiologjike si:Radiografi e drejtperdrejte e barkut ne pozicionin ne

kembe,ultrasonografi(eshte me rendesi ne vendosjen e diagnoses se apendicit,ne

keqformimet tubo-ovarike),radiografi e gjoksit(mund te zbuloje nje pneumoni te lobit te

djathte,e cila mund te dyshohej si pergjegjese per appendicitis).ECO abdominale per

patoligjite sidomos te heaprit,rrugeve biliare e kolecistes,veshkave dhe rrugeve

urinare,pankreasit,sistemit limfatik.Rektoskopi apo rektoromanoskopi shoqeruar edhe me

grafi me kontrast per pjesen desendente te zorres se trashe.EKG per te perjashtuar

semundje te zemres me irradim abdominal. Mund te behet edhe klizma opake,e cila ka

dobi ne zbulimin e disa keqformimeve te lindura te zorres si ileusi mekonial apo

megakoloni.Procedura me e fundit dhe me modernia qe perdoret ne ditet e sotme eshte

lapoaroskopia.(8,10,32,37,194,227,233,235,239,244,249,250,251,,263, 269,276,278,)

Trajtimi:Me gjetjen e shkakut fillon edhe mjekimi etiopatogjenik.Ne raste te tjera

mjekimi eshte vetem simptomatik me preparate antidhimbje,antispastik,antiemetik ku

bejne pjese:paracetamol,analgin,buskopan,e primperani. Nese nuk eshte percaktuar

shkaku i dhimbjes,keshillohet qe femijes te mos i jepen qetesues dhimbje. (34,35,36,67)

23 | P a g e

Femije qe ankohet nga dhimbja e barkut

Origjina e dhimbjes abdominale sipas mekanizmave fizpatologjik.

Origjina e dhimbjes abdominale mund te jete nga:a.Nje stimul kimik si pershembull nje

inflamacion,ishemi,nekroze apo çrregullime të PH.

b.Nje stimul mekanik si pershembull nje shtypje dhe infiltrim i fijeve nervore,spazma te

muskulatures lidhore,distension i kapsules parenkimatoze dhe distension i pareteve te

kaviteteve viscerale.Simptomat ne keto raste mund te shfaqen menjehere si ne rastin e

ulceres se perforuar ose ishemise. E rendesishme eshte vazhdimesia e shenjave ne

kohe,per shembull:ne nje pacient me kolelitiaze,dhimbja eshte e panderprere dhe e

lokalizuar ne hipokondriumin e djathte,me pas ajo transformohet ne dhimbje te

vazhdueshme,kjo mund te tregoje nje kolecist lidhur me koliken biliare.Ne te njejten

menyre mund te pershkruajme edhe rastin e nje okluzioni intestinal,transformimi i

dhimbjes( karakteristike e kolikes)ne vazhdimesi,perben nje shenje alarmi,sepse dyshohet

se kemi te bejme me nje mbivendosje e nje ishemie intestinale.Dhimbja e kolecistes,eshte

e lokalizuar ne hipokondriumin e djathte dhe irritohet me teper nga mbivendosja e saj ne

regjonin e mbi skapules se djathte.Stomaku paraqet nje lokalizim te dhimbjes ne

epigastrum.Psh.ulcera duodenale e perforuar ne hipokondriumin e djathte,ose ne

regjonin lumbar te djathte.Dhimbja qe fillon nga intestini i vogel eshte tipike

periumbelikale.Dhimbja qe shkaktohet nga inervimi i apandesitit eshte gjithashtu si tek

intestini i vogel,keshtu qe apandesiti akut manifestohet me dhimbje

mezogastrike.Patologjite e kolonit percaktohen nepermjet simptomave qe shfaqen ne

kuadrate inferiore(te poshtme) te abdomenit.Te vjellat jane nje simptome qe ndonjehere

24 | P a g e

shoqerojne dhimbjet e barkut,prandaj eshte e rendesishme te percaktohet karakteri i tyre

si edhe frekuenca.Mund te behet nje klasifikim sipas nje kendveshtrimi patogjenetik te te

vjellave.Klasifikohen ne 3 tipe : 1-E vjella refluks,qe eshte nje fenomen

neurovegjetativ,mund te jete gastrike (me ngjyre te hapur) ose gastrobiliare (ne ngjyre

jeshile).2-E vjella nga intoksikimet,paraqet te njejtat karakteristika dhe percaktohet nga

marrja e nje anamneze te sakte e te hollesishme.3-E vjella obstruktive,qe vjen si pasoje e

nje ngushtimi ,ose dhe e nje bllokimi te rrugeve digjestive.Nese ky obstruksion eshte ne

pjesen e siperme te rrugeve digestive,e vjella ka karakteristika gastrike,nese gjendet ne

pjesen e poshtme te rrugeve intestinale mund te filloje si e vjelle me ngjyre jeshile e te

perfundoje deri ne fekaloide.Duhet te observohet hollesisht funksioni i zorreve:Nje

bllokim intestinal con ne mbyllje te zorres,edhe pse ne menyre paradoksale kjo mund te

mungoje ne fazat fillestare te bllokimit te zorreve,sepse nje pjese e skajshme e zorres

mund te ruaj nje funksionim normal.Bllokimi mund te jete i tipit mekanik,dhe shoqerohet

me dhimbje hiperperistaltike,ose i tipit adinamik,gjendje gjate se ciles mund te verehet

nje peritonit,ose te perfundoje ne nje gjendje te rende klinike(175).

Diarreja me dhimbje abdominale hiperperistaltike mund te jete simptome e

gastroenteritit(87,88),por mund te paralajmeroje nje faze te hershme te nje

apandesiti.Ethja dhe temperatura eshte e rendesishme per te bere nje vlersim te shkalles

se inflamacionit dhe gjendjes septike.Gjate vizites se pergjithshme,pacienti ankohet per

dhimbje.Observimi fizik i pacienti,paraqitja e fytyres,dhe qendrimi i tij,na ndihmojne ne

percaktimin e shkalles se agresivitetit te semundjes.Pacienti ankohet per dhimbje te forta

te barkut,ka veshtiresi ne levizje si pasoje e dhimbjeve dhe ndjen parehati gjate levizjeve

.Eshte tipik pozicionimi i tij ne dekubitues anesor,me kofshet mbledhur mbi bark,per te

ulur tensionin e pareteve abdominale.Vlersimi i pacientit me abdomen akut duhet te behet

dhe ne baze te vlersimit te gjendjes se tij te pergjithshme,vecanerisht vleresimi

kardiovaskular(pulsi,TA ,frekuenca respiratore,temperatura e trupit etj).

Si mund te jete dhimbja abdominale?

Dhimbja abdominal ka karakteristika te ndryshme,ajo mund te jete akute(qe nenkupton

dhimbja fillon ne menyre te menjehershme) ose kronike(qe nenkupton qe dhimbja fillon

ngadale dhe zgjat me jave ose muaj)(29,30,47).Dhimbja mund te jete e topitur(si e

mpire),mund te jete e mprehte ose si ngerc.Secili tip i dhimbjes si dhe lokalizimi i saj ne

bark na jep te dhena te rendesishme rreth shkaqeve specifike te saj,respektivisht per

semundje specifike.Prandaj,eshte e rendesishme qe ankesat e femijeve se ndjejn dhimbje

barku nuk duhet te neglizhohen.(143,146)Sepse disa lloje dhimbjesh mund te jene

jetekercenuese dhe kerkojne ndihme dhe trajtim mjeksore te menjehershem.(171,173)

25 | P a g e

Shenja që bashkëshoqërojnë dhimbjen acute të barkut në fëmijë(241):

• Te vjella te shumta

• Humbje ne peshe

• Rritje e ngadalte e femijes

• Gjakederdhje nga trakti tretes

• Dhimbje persistente ne kuandrantin

e poshtem te djathte te barkut

• Ethe e pashpjegueshme

• Temperature mbi 39 grade celcius

• Urinon shpesh dhe ndjen dhimbje gjate urinimit

• Urina e tij duket ngjyre roze ose te kuqe

1.Klasifikimi i dhimbjes se barkut ne baze te moshës së fëmijes

Dhimbjet acute e barkut e femijes se vogel.

Eshte nje simptome komplekse,qe karakterizohet nga dhimbje barku paroksistike dhe te

qare te “eger”.(57,59,61)Zakonisht ndodh ne femijet e 3-4 muajve te pare te

jetes.Etiopatogjeneza e saj nuk eshte akoma e qarte.Mendohet se vjen si pasoje e

crregullimeve te marredhenieve nene-femije ose familjare-femije,nga mbindjeshmeria

ndaj qumeshtit te lopes,nga intolerance ushqimore ose nga mbilevizshmeria e zorreve

etj.Prandaj ushqyerja duhet te behet ne pershtatje me moshen dhe me perberesit e

nevojshem,te cilet ulin rastet e femijeve te prekur nga kolika.Nese mendohet per mbi

ndjeshmeri ndaj qumeshtit te lopes,duhet qe ky I fundit ti nderpritet femijes.Nganjehere

kriza mund te lidhet me nevojen per te pire ose me kalimin e gazerave ne

zorre,vecanerisht ne ushqyerjen me permbajtje te larte karbohidratesh.Mund te jete edhe

nga mbingrenia.Ne kete raste femija qan papritur e ze te larte per nje kohe relativisht te

gjate,me paroksizma,fytyre te skuqur,me zbehje rreth buzeve,barku forcohet,femija i

mbledh kembet ne bark dhe kur ia prek ato, jane te ftohta.Me shpeshe ndodhe ne

mbremje ose naten vone.Kriza mund te pushoje papritur ose pas defekimit. Haset ne

femijet qe ushqehen me gji dhe ne ata me ushqyerje artificial.Ne kete raste duhet te

kerkohet me kujdes ndonje shkak i mundshem si ileus,hernie e inkarceruar,otit,perdredhje

e testeve etj.Rendesia ka edhe qetesimi psikologjik i prinderve sepse gjendja e tyre mund

26 | P a g e

te ndikoje tek femija duke e nervozur dhe shqetesuar me teper ate.Keshillohet per

qetesimin e femijes qe ai te mbahet ne duar,ti behet masazhim i barkut,te perdoren brsa

me uje te ngrohte ose jastek me korent,te cilet vendosen ne bark.Femija nuk duhet te

tundet.Per te dale jashte perdoren suposte ose behet klizme,ndonjeherkeshillohet te

perdoren qetesues.(36,118,120,121,122,123,125,128,132,137,)

Dhimbja abdominale akute ne femijet e moshes parashkollore

Tek femijet,gastroenteriti eshte nje nga shkaqet me te shpeshta te dhimbjes abdominale

akute(43,45).Tek pacientet deri ne 2 vjec,duhen marre ne

konsiderate:traumat,invaginimet intestinale,herniet gjate sforcimeve,infeksionet e rrugeve

urinare,volvulitet intestinale(65,139).Midis 2-5 vjec duhet te merren ne

konsiderate:anemia falciforme(drepanocitoza),pulmonitet lobareinferiore,infeksionet

urinare.Tek neonatet(dhe femijet ne pergjithesi)nje tjeter shkak eshte divertikuliti

Meckel.(118,120 121,122,150,189)

Dhimbjet e perseritura te barkut

Ato ndahen ne:a-Dhimbje joorganike ose finksionale

b-Dhimbje organike

a-Dhimbja jo organike eshte dhimbje e perseritur, me kriza te shkurtra,jo me shume se 3

ore.Mund te lokalizohet rreth kerthizes,nen te ose ne epigaster.Shfaqet me teper gjate

dites, ne femijet e moshes mbi 6 vjec dhe nuk shkaktohet nga marreja e ndonje ushqimi

te caktuar.Shkaqet mund te jene:*Crregullime psikoshoqerore

*Kolon i ngacmueshem

*Te vjella ciklike dhe stresi

Objektivisht nuk konstatohet ndonjë gjë me rëndësi. Rëndësi duhet ti kushtohet

dhimbjes,dizurisë,etheve, feçeve me gjak,pranisë se dhimbjes edhe gjate nates dhe

ikterit.

b-Dhimbja organike eshte me e rralle.

Shkaqet e saj mund te jene:*Konstipacioni kronik

* Parazitozat

*Semundja Crohn

27 | P a g e

*Kolelitiaza

* IRU dhe Kalkuloza renale

Ajo haset me shpesh ne moshat nen 6 vjec,zakonisht lokalizohen larg kerthizes dhe mund

te shoqerohen me shenja si te vjella,diarre,nganjehere me gjak,humbje ne peshe.

Diagnoza:Per vendosjen e saj duhet te kihen parasysh te gjitha shkaqet e mundeshme te

nje dhimbje barku, para se ti percaktohet emri dhe lloji i dhimbjes.Ne dhimbje te tilla te

zgjatura menjanohen shkaqet me te mundeshme s

iparazitozat,refluksigastroezofageal(REG), konstipacioni kronik apo magnesia e laktazes.

(45,227,229,231,262,259,264,266)

Trajtimi:Konsiston kryesishte ne qetesimin si te prinderve dhe te femijes.Duhet

shpjeguar me qetesi natyra funksionale e dhimbjes.Femija duhet te beje nje jete me

aktivitet normal.Perdorimi i barnave eshte i panevojshem.Qetesuesit e dhimbjes mund te

kene vetem nje efekt ate placebo.Dhimbjet me natyre organike do te trajtohen sipas

semundjes baze.

28 | P a g e

Klasifikimi i dhimbjeve te barkut ne baze te shkaqeve te saj(Përmbledhje)

Tab.2 Klasifikimi i dhimbjeve te barkut ne baze te shkaqeve per femijet e moshes nga 0-14 vjec

Shkaqet

Oraganike Peritoniti Disfunksionale Psikogjene

Patologjite qe

kane si

simptome

kryesore

dhimbjet e

barkut

Apendisiti akut

Pielonefriti Intoleranca ndaj

Laktozes

Depresioni

Abces subfrenik

Pneumonia bazale Intoleranca ndaj

Sakarozes

Habitusi

psikik

Adenit mezenterik

Polipoza intestinale Dismenorrea Hipokondria

Semundja Crohn

Ruptura splenike Menstruacionet Stressi

Divertikuliti Meckel PurpuraSchonlein-

Henoch

Retensioni fekal

kronik

Stimulimi

Drepanocitoza Torsioni i ovareve Sindroma e

gazrave intestinal

Epilepsia Torsion i testikujve Teprimi me

ushqimin

Ezofagiti Traumat

Gastriti Ulcera peptike

Gastroenteritet

Helmimi nga Pb.

Hepatitet

Herniet e ndryshme

Hidronefroza

Sem.Hirschsprung

Ileuset e ndryshme

Infeksionet urinare

Kalkuloza renale

Kolecistiti,

kalkuloza renale

29 | P a g e

Koliti kronik

ulcerativ

Neoplazite(leukemite,

limfomat)

Pankreatiti

30 | P a g e

Apendisiti akut

Apendisiti (95,223)është shkaku më i shpeshtë i dhimbjes së barkut në moshën pediatrike, me një

frekuencë maksimale nga mosha 5-8 vjeç deri 14 vjeç, pa dallim seksi.(78,79,81,82) Etiopatogeneza e

apendesitit akut është e lidhur me virulentimin e florës bakteriale të zorrëve, me stazën e materieve

fekale në

brendësi të lumenit apendikular dhe në veçanti me praninë në moshën pediatrike të indit linfatik në

nivel apendikular.(73,74,85)

Kuadri klinik:

Kuadri klinik karakterizohet nga një simptomatologji e dhimbëshme e barkut, e lokalizuar në zonën

rreth kërthizës ose në anën e djathtë të barkut (Fossa iliaca dextra), me temperaturë, të

vjella, mos eleminim të materieve fekale dhe gazrave. Kjo shenjë e fundit është tipike për të rriturit dhe

mund të mos jetë e pranishme tek fëmijët.(3,135) Në 10% të rasteve fëmijët kanë pseudodiarre nga

rritja e peristaltikës së zorrës si pasojë e inflamacionit apendikular. Pacienti

duket që vuan, është i dehidruar, ka takikardi (rritja e frekuencës kardiake nuk është gjithmonë

proporcionale me atë të temperatures së trupit). Barku duket i fryrë (meteorizëm), i palëvizshëm gjatë

akteve respiratore, fëmija qëndron në pozicion antalgjik (shtrirë,

kofshët e mbledhura në bark).(160) Në palpimin si të sipërfaqshëm ashtu edhe të thellë të barkut,

fëmija paraqet dhimbje që shtrihet në të gjithë barkun, ashtu edhe në vendin e apendiksit, me

kontraksione muskulare mbrojtëse të paretit të barkut. Shenja që provokohet shpesh tek të rriturit si

Blumberg takohet vetëm në 20-25% të rasteve në fëmijë.(17,20) Në fazën fillestare të proçesit

inflamator eksplorimi rektal nuk jep të dhëna të vlefshme.(11,179)

Diagnoza

Diagnoza e apendisitit akut është kryesisht klinike. Diagnoza laboratorike mbështetet në përcaktimin e

leukocitozës neutrofilike, në ekzaminimin radiologjik të barkut (radiografi abdomeni) dhe në

ekzaminimin ekografik që përdoret shumë shpesh dhe ndihmon në vendosjen më të sigurtë të diagnozës

të Mapendesitit

akut.(4,5,7,8,9,13,22,26,39,40,41,51,83,99,114,155,157,159,168,170,181,182,183,209,211,213,215,233

235,237,239,244,249

Mjekimi

Duhet mbajtur gjithmonë parasysh që ka shumë rëndësi vendosja sa më e shpejtë e diagnozës së

apendesitit akut, në mënyrë që ai të mos evoluojë drejt perforacionit

(peritonitit).(14,15,148,170,185,187,221) Me vendosjen e diagnozës mjekimi konsiston në heqjen

kirurgjikale të apendiksit.

Në format e dyshimta mund të përdoren borsat e ftohta me akull, terapi me antibiotikë(16,25,28),

analgjezikë etj.(19)

31 | P a g e

Apendektomia kryhet nën anestezi të përgjithshme duke bërë një prerje të vogël në bark, zakonisht

shërimi është i shpejtë dhe pa komplikime.(23,24)

32 | P a g e

Invaginacioni:Karakterizohet nga futja e nje pjese te zorres ne pjesen

vazhduese.Zakonisht eshte ileokolike,me rralle cekokolike dhe akoma me e rralle

vetem ne zorren e holle.Pjesa e future e zorres merr me vete edhe mezenterin duke

shkaktuar keshtu mos furnizimin e saj me gjak.Vihet re se pjesa enjtet,mukoza

gjakoset dhe kjo bene qe te kemi prani te gjakut ne fece.Mos nderhyrja e

menjehershme mund te coje ne gangrene,shok,perforacion,peritonit e deri ne

vdekje.Shfaqet me shpesh ne femijet e vegjel,vecanerisht ne 2 vitet e para te jetes.

Shkaqet jane ende te panjohura por mendohet se ndikojne infeksionet nga

adenoviruse,infeksionet e rrugeve te siperme te

frymemarrjes,hemofilia,parazitet,perdorimi i kimioterapise pas nje nderhyrje

kirurgjikale.

Klinika:Fillojne menjehere tek femije,te cilet nuk kane patur asnje shqetesim tjeter me

pare.Dhimbjet jane te forta,ato e detyrojne femijen ti mbaje kembet e mbledhura,te

qaje e te bertasi.Dhimbja mund te jete afat shkurter dhe ka tendence te

perseritet.Ndermjet momenteve midis krizave femija eshte i qete por pas tyre ai

gjendja keqesohet,dhimbja shoqerohet me renkime,temperature shume te larte,te

vjella(fillimisht me permbajtje te zakonshme pastaj me permbajtje fekaloide).

Ekzaminimi objektiv:Bark i fryer e i forte,puls filiforme e i dobet dhe frymemarrje e

siperfaqshme.Tushja rektale ve ne dukje pranine e gjakut.

Diagnoza:Behen ekzaminime radiologjike.Grafia tregon dendesim te pamjes ne zonen

e invagacionit.Klizma me barium tregon qe nuk mund te kalohet ne zonen e

bllokur.Behet edhe ultrasonografi.

Diagnoza diferenciale:Behet me gastroenteritet,enterokolitet,divertikulin Meckel dhe

purpuren Schonlein-Henoch.

Trajtimi:Me nderhyrje kirurgjikale.Behet fillimisht stabilizimi acido-bazik dhe ai

hidroelektrolitik.Me pas gjate nderhyrjes provohet kufizimi i invagacionit me presion

hidrostatik me ndihmen e ultrasonografise.

Prognoza:Invaginacioni i pa kuruar mund te coje ne vdekje.Sa me teper kohe te

kaloje(pas 24 oresh ose pas 2 ditesh) aq me teper perkeqesohet prognoza.Ne disa raste

klizma me barium ndihmone ne zhbllokimin e pengeses.

33 | P a g e

34 | P a g e

35 | P a g e

36 | P a g e

4. Ileusi

Eshte mungese e peristaltikes se zorres pa pengese te dukshme mekanike.Kjo mungese

pengon levizjen nga larte poshte te permbajtjes se zorres,me pasoje zhvillimin e

infeksioneve deri ne peritonite.Ileusi mud te shoqeroje gjendje te ndryshme metabolike si

acidoze,hipokalemi,uremi dhe perdorimin e medikamenteve te tilla

siopiate,loperamid,vinkristine.E ne shume raste te tjera eshte e domosdoshme nderhyrja

kirurgjikale.Klinika:Femija ankohet per dhimbje barku,e cila sa vjen e rendohet.Barku

eshte i fryer dhe ne auskultim mungojne zhurmat karakteristike te zorres.(32)

Ekzaminimi echo-grafik:Shfaqen nivele te shumta hidro-aerike(leng-ajer).Ileusi ndahet

ne:A-Ileus paralitik dhe B-Ileus mekonial.

A-Ileusi paralitik

Eshte mungese e peristaltikes se zorres,pa shkak te nje bllokimi mekanik.

Etiologjia:Mund te ndodhe pas nje nderhyrje kirurgjikale,gjate

pneomonive,gastroenteriteve, peritoniteve,ne gjendjet e hipokalemise,acidozave ose nga

marrja e medikameteve te tilla si loperamid.Klinika:Femija paraqet dhimbje

barku,fryerje barku(dhimbja shtohet me shtimine fryerjes se barkut),te vjella,zhurmat e

zorreve te pakesuara.Ne radiografine e barkut shihen nivele hidro-

aerike.Mjekimi:Konsistn ne trajtimin e shkaktarit(ose e thene ndryshe,ne trajtimin e

semundjes baze).Fryerja e barkut ulet duke perdorur nje sonde nazogastrike ose

rektale.Gjithashtu perdoren medikamente qe shtojn levizshmerine e zorreve si cisisapridi

e eritromicina.Femija qetesohet pas 24-72 oreve.

B-Ileusi mekonial

Eshte nje nder shkaqet kryesore te bllokimit te zorres ne femijet e porsalindur.Haset ne

10% te femijeve me CF.Zakonisht nje pjese e zorres eshte e koalubuar e mbi te,zorra

eshte e mbushur me mekonium ngjites(meko- niumi ka permbajtje te paket ne uje,me

shume proteina e kalcium). Si pasoje zorra eshte e zgjeruar e nuk kryen asnje aktivitet

peristaltik duke cuar ne bllokim te saj. Komplikacionet:Gjendja perparon duke dhene

perforacion dhe peritonit.Perforimi mund te ndodhe qe ne jeten intrauterine me dhenien e

aderencave e kalcifikimeve. Anamnaza:Eshte shume e rendesishme sepse merr te dhena

nese nena ka pasur polihidraminoz ose nese ka familjare me CF.Klinika:Simptomat

fillojne ne 48 oret e para me fryerje barku,pamundesi per te nxjerre mekoniumin jashte

dhe te vjella biliare.Mund te preken ansat e zorres,ne vecanti ato ne kuandrantin e

poshtem te djathte.Ne radiografine e barkut shfaqen nivele hidro-aerike por ne disa raste

dhe kalcifikime.Trajtimi:Per uljen e fryerjes se barkut perdoren sondat

37 | P a g e

nazogastrike,behet hidratimi i femijes dhe klizme hipertonike me uje.Prognoza:Ne

pergjithesi eshte jo shume e favorshme,sepse mund te kete nderlikime te renda.

Kapitulli III

1.Pankreatiti(Pankreatitis)

Eshte patologji e shpeshte ne femije dhe ze vendin e dyte ne semundjet qe prekin

pankreasin.

Etiologjia:Shkatohet nga parotiti e disa semundje te tjera

virale(fruthi,hepatitis,gripi,viruset Coxsackie).Nga semundjet sistemike si(diabeti i

sheqerit,CF,mikrolitiaza biliare,traumat e barkut).Nga perdorimi i disa medikamenteve

si(eritromicina,tetraciklina,imunosupresoret e kortikosteroidet), si dhe nga keqformimet

e lindura.

Fizpatologjia:Eshte ende e panjohur mire,por ndoshta lidhet me nje bllokim fillestare te

ductusit pankreatikus prej askarideve,keqformimeve te lindura,gureve biliare apo

tumoreve.Si pasoje ndodhin ndryshime anatomo-patologjike,qe lidhen me veprimin e

enzimave proteolitike dhe lipolitike,te cilat shoqerohen me pas e edeme,nekroze,demtim

vazash,gjakderdhje dhe perhapjen e procesit drejt peritoneumit.

Klinika:Simptomat shfaqen menjehere dhe karakterizohen me te vjella,ethe,dhimbje

barku ne epigaster.Kjo e detyron femijen te qendroje i shtrire anash.Ai eshte i shqetesuar

e i zbehte.Ne palpacion barku eshte i forte dhe mund te preket nje mase.Dhimbjet e

barkut e te vjellat mund te shtohen per 24-48 ore.Femija humbet shume lengje si pasoje e

te vjellave,dehidratohet dhe kjo e bene te shtrohet ne spital.

Forma me e vecante dhe me e rrezikshme ne femije eshte pankreatiti akut hemoragjik,qe

shoqerohet me nekroze te pankreasit,dhibmje barku,te vjella,gjendje shoku,

ethe,ikter,ascit,IR, KID.Prognoza eshte shume e keqe sepse mund te coje deri ne vdekje.

Diagnoza:Vihet duke pasur parasysh anamanezen,simptomat,rritjen e amilazemise e

lipazemise (kjo e fundit rritet perpara dhe zgjat 2 jave pas normalizimit te

amilazemise).Te dhena te tjera ndihmese jane hiperbilirubinemia,hiperglicemia,rritje e

hematokritit dhe crregullime te koagulimit.Gjithashtu ndihmojne ne venien e diagnozes

edhe ekzaminimi me ultratinguj e CT.

Mjekimi:Eshte konservativ dhe ka per qellim:Te qetesoj dhimbjet,te rivendos ekuilibrin

hidroelektrolitik dhe ate acido- bazik.Nderprite ushqyerja dhe vendoset nje sonde nazo-

38 | P a g e

gastrike per lehtesimin e te vjellave.Riushqyerja fillon me nderprerjen e te vjellave,kur

femija eshte qetesuar disi dhe kur niveli i amilazemise eshte normalizuar.Kur ka

infeksione dytesore perdoren antibiotike.Ne rastet e renda,por edhe shume te rralla behet

nderhyrje kirurgjikale,e cila konsistion ne drenimin e materialit nekrotik ose abceseve.

Prognoza:Kur kemi pankreatit akut pa nderlikime prognoza eshte e mire.Por ajo

perkeqesohet ne rastet hemoragjike.

Kapitulli IV

1.Peritoniti(Peritonitis)

Eshte inflamacion i peritoneumit dhe ndahet ne paresor dhe dytesor.

A-Peritoniti paresor

Peritoniti paresor shkaktohet nga perhapja e agjentit mikrobik,zakonisht baktere,me rruge

limfohematogjene nga nje vater diku ne organizem,zakonisht vatra gjendet diku jashte

barkut.

Etiologjia:Shkaktare kryesore jane pneumokoket,streptokoket e grupit

A,stafilokoket,gram-negativet si E coli,K. pneumonia dhe me rralle M. turbeculosis.

Klinika:Femija ka pamje toksike.Shenjat jane ethe,te vjella,diarre,dhimbje

barku,frymemarrje e shpjete,e siperfaqeshme,renie e PA dhe takikardi.Ne palpacion

barku eshte i forte dhe ne auskultacion mungojne zhurmat tipike te zorreve.

Ekzaminime te tjera:Ekzaminimi i lengut peritoneal mund te zbuloje shkaktarin,ku

verehen mbi 250 qeliza/mm3,kryesisht neutrofile.Ne gjakun periferik eshte karakteristike

shtimi i RB me perparesi te shprehur te polimorfonukleareve.Drejtepeshimi acido-

bazik,shmanget drejt acidozes.

Mjekimi:Perdoret antibiotiko terapia,si cefalosporina te kombinuara me aminoglikozid

dhe ne rastet kur femijet jane rezistent ndaj ketyre antibiotikeve,atehere perdoret

vankomicina,i/v. Trajtimi zgjat 10-14 dite.(215)

Diferenca midis peritonitit paresore dhe dytesore eshte e veshtire te behet,prandaj femijet

I nenshtrohen laparotomise.(220)

B-Peritoniti dytesor

39 | P a g e

Eshte inflamacion qe shkaktohet nga perhapja e agjentit mikrobik,ne hapsiren

peritoneale nga perforimi i nje vatre,zakonisht brenda barkut.Me shpesh shkak eshte

apendisiti,por mund te jete edhe hernia i inkarceruar,rupture e divertikulitit

Meckel,invagacioni,ulcera peptike,tifoja,traumat dhe kolicistiti nekrotizant.Ne te

porsalindurit peritoniti mund te shkaktohet nga perhapja e infek- sionit,ne gjendje septike

te fituara para ose pas lindjes,ne perforimin e apendiksit, inflamacionin e

kerthizes,enterkolitin nekrotizant dhe pas ileusit mekonial.Ne femijet e rritur sidomos tek

vajzat infeksioni mund te vije dhe nga organet genital.Kateterizimet e hapsires

peritoneale favorizojne per peritonitet dytesore.Shkaktaret mikrobik jane zakonisht

bakteret enterike.

Klinika:Te vjella,diarre,dhimbje barku,ethe,frymemarrje e siperfaqeshme,e

shpejte,takikardi,ulje PA. Ekzaminimet:Radiografia e barkuttregon pranine e ajrit te

lire ne hapsiren peritoneale.Mjekimi:Nderhyrje kirurgjikale,dhenie e antibiotikeve

perkates dhe reanimimi i te semurit me riekulibrimin hidroelektrolitik.(198)

Kapitulli V

1.Intoleranca nga laktoza

Intoleranca nga laktoza eshte paaftesia per te tretur sasi te caktuar laktoze,qe eshte sheqer

kryesor qe gjendet te qumeshti.Kjo situate ndodh nga mungesa(deficenca) e sasise se

duhur ten je enezime te quajtur laktaze,e cila prodhohet nga qelizat e mukozes se

zorres.Laktaza e zberthen qumeshtin ne dy forma te thjeshta sheqeri:ne glukoze dhe

galaktoze,te cilat kalojne ne gjak (thithen ne gjak).Jo te ghithe femijet qe kane mungese

te laktazes kane simptoma,por ato qe kane dhe reagojne ndaj tyre quhen itolerant ndaj

laktozes.(78)

Ndonjehere ngaterrohet intolerance ndaj lakozes me intolerance nga qumeshti i

lopes,sepse shpeshhere atom und te kene simptoma te njejta.Por kjo nuk do te thote se ato

jane e njejta gje,sepse kane diferenca qe ne perkufizimin qe i bejme.

Intoleranca nga qumeshti i lopes eshte nje reaksion alergjik i sitemit imunitar te femijes.

Intoleranca nga laktoza lidhet dhe shkaktohet nga sistemi tretes i trupit te femijes.

40 | P a g e

KLINIKA:Femijet me insuficence (sasi te pamjaftueshme) te laktazes, organizmi i te

cileve per te tretur laktozen qe ato konsumojne gjate ushqyerjes,kane veshtersi,qe lidhen

me keto shqetesime.Shenjat mund te shfaqen nga me te lehtat e deri ne me te rendat dhe

ne to perfshihen:

1- Nauze

2- Dhimbje abdominal(krampe)

3- Fryerje barku

4- Diarre

Ashpersia e simptomave varet nga nje sere faktoresh si pershembull:sasia e laktozes qe

femija mund te toleroje,mosha apo aftesia tretese e sitemite te tij trete

Si diagnostikohet intoleranca ndaj laktozes

41 | P a g e

Figura na tregon me ane te pikave blu dhe te kuqe grumbullim te laktozes ne

intestine

Intoleranca ndaj laktozes mund te jete e veshtire per tu diagnostikuar bazuar vetem ne

simptoma. Ndonjehere prinderit mendojne se femijet e tyre vuajne nga intolerance per

shkak te simptomave pa ditur situate te tjera qe shkaktojne te njejtat simptoma si

pershembull:sindromi i zorres se irrituar.Mjeku mund te kryeje disa analiza per te

diagnostikuar intolerancen ndaj laktozes,por fillimisht duhet te kerkohet qe femija te

eliminoje qumeshtin dhe te gjitha nenproduktet e tij nga dieta.Kjo per te pare se mos

shkak i smotomave jane ato.Analizat me te shpeshta qe behen jane:1-Testi i tolerances se

laktozes;2-Testi i hidrogjenit ne fryme;3-Testi i aciditetit ne fece.

Stresi tek femijet

Femijet jane viktima te stresit si edhe te rriturit, por ai kalon si i padukshem. Ne ditet tona

ritmi i jetes eshte me i shpejte dhe ndryshimet ndodhin ne menyre me te shpeshte dhe me

te shpejtuar. Ka faktore te shumte qe shtojne stresin ne jeten e femijerise. David Elkind

autor i librit“The hurried child” mbeshtet idene se stresi eshte i qenesishem ne jete. Ai

shton se nje nga faktoret me te rendesishem te stresit tek femijet eshte nxitimi per tu

pergatitur, per te shkuar nga nje vend tek tjetri, per te arritur suksese, per tu rritur.

Shqetesimet qe shfaqen ne gjirin e familjes ne raste vdekje, divorci, probleme shendeti,

tensioni dhe zenka sjellin frike, ankth, stermundim afektiv dhe kontribuojne ne stresin

kronik. Sipas Harold Minden,professor,psikiater,dhe specialist ne fushen e stresit, stresi

42 | P a g e

mund te demtoje ne mireqenien fizike, afektive, sociale, intelektuale dhe ne rendimentin

shkollor te femijerise. Ai mund te influencoje ne motivim, vemendje, perceptim,

memorje dhe ne procesin e te mesuarit. Cdo femije reagon ndaj stresit me menyren e vet.

Si te rriturit ai zoteron kapacitete te ndryshme per te zbutur fenomenin. Pervec kesaj ajo

qe eshte burim stresi per nje femije mund te mos jete per nje tjeter.

Klinika

1- Dhimbje ne qafe, dhimbje koke, barku qe perseriten.

2- Irritim, trishtim, panik, inat i rritur.

3- Qetesi e pazakonte

4- Veshtiresi per te fjetur ose per tu relaksuar

5- Letargji, endrra, mospjesemarrje ne aktivitete

6- Energji e tepert ose nervozitet i madh

7- Kthim ne sjellje me pak te maturuara. Zakone nervoze: kafshimi i thonjve, perdredhje

e flokeve, thithja e gishtit te madh ose nxjerrja e psheretimave te renda.

8- Reaksione mendjeholle, te gjetura si: nje shikim i hidhur ose pamje e ngrysur.

A stresohen femijet?

Te rriturit priren ta shohin boten e femijeve po aq sa te lumtur edhe te shkujdesur. Fundja,

ata nuk kane nje pune per te ruajtur apo fatura për te paguar, pra,cfare mund te kene ata

per t’u shqetesuar?

Shume! Edhe femijet e vegjel kane shqetesime dhe ndihen te stresuar ne nje fare mase.

Burimi i stresit

Stresi eshte sasia e kerkesave qe vendosen tek individi dhe paaftesia e tij per t’i

permbushur ato. Keto kerkesa vijne nga burime të jashtme si, familja, puna, shoqeria ose

shkolla. Por, ato mund te vijne edhe nga brenda, mendimet qe ne kemi per ate cfare duhet

te bejme perkundrejt asaj se cfare jemi ne ne gjendje te bejme.

Pra, stresi mund te preke kedo qe eshte i ngarkuar, madje edhe femijet. Tek

parashkolloret, ndarja nga prinderit mund te shkaktoje ankth. Nderkohe qe femijet rriten,

presioni akademik dhe ai social krijojne stres.

43 | P a g e

Shume femije jane teper te zene per te luajtur apo per tu relaksuar pas shkolles. Femijet

qe ankohen per aktivitetet e tyre dhe refuzojne te marrin pjese ne to, mund te jene te

mbingarkuar. Flisni me femijen tuaj se si ata ndihen per kete axhende te mbingarkuar qe

kane. Nese ankohen, diskutoni sebashku mbi reduktimin e ndonje aktiviteti. Nese

reduktimi nuk eshte nje opsion, ndihmojini ata te menaxhojne me mire kohen.

Stresi i femijes mund te shkaktohet edhe nga gjera qe nuk kane te bejne ne menyre te

drejtperdrejte me jeten e tyre. Ju ka degjuar ndonjehere femija te flisni mbi problemet ne

pune, per nje te aferm te semure, apo duke diskutuar me nenen e tyre rreth problemeve

financiare? Prinderit duhet te kene kujdes kur te flasin disa gjera ne prezence te femijeve

sepse femijet mund te marrin nga ankthi i tyre dhe te fillojne te ndihen te shqetesuar ne

vetvete.

Lajmet, po ashtu, mund te shkaktojne stres. Femijet qe shohin pamje te papershtatshme

ne televizor ose qe degjojne mbi fatkeqesite natyrore apo lufterat, mund te fillojne te

shqetesohen per sigurine e vet dhe te njerezve qe duan.

Flisni me femijen tuaj mbi ate qe ka pare e degjuar dhe monitoroni cfare ata shohin ne

televizor, keshtu ju mund t’i ndihmoni te kuptojne me mire se cfare po i ndodh.

Duhet te kuptoni se disa gjera qe per prinderit nuk jane te rendesishme, mund te

shkaktojne stres tek femija. Lerini femijes te kuptoje qe ju e kuptoni se ata jane te

stresuar dhe qe nuk i shihni ndjenjat e tyre si te pavenda apo te papershtatshme.

44 | P a g e

Shenjat dhe simptomat

Nuk eshte gjithmone e lehte te kuptoni kur femija juaj ndihet i stresuar. Disa nga

simptomat treguese te stresit jane:

a- Irritimi

b- Gjendja depresive

c- Sjelljet impulsive

d- Frika, ankthi, shqetesimi

e- Problemet me fjetjen

f- Nervozizmi

g- Dhimbjet e kokes dhe stomakut

h- Problemet me perqendrimin

i- Veçimi

j- Problemet me te ngrenet

Reduktimi i stresit tek femijet

Kushtojini kohe femijes cdo dite edhe nese ata duan te flasin ose thjesht te rrine ne te

njejten dhome me ju,jini gjithmone te gatshem.Mos i impononi te flasin,edhe nese e dini

se per cfare jane te shqetesuar.Ndonjehere femijet ndihen mire kur u kushtohet kohe,qofte

edhe vetem me aktivitete argetuese.Edhe kur femija vjen duke u rritur, te kaluarit kohe

me prinderit eshte e rendesishme.Eshte shume e veshtire pre disa prinder te kur vijne ne

shtpei pas puns,te ulen ne dysheme dhe te luajne me femijet e tyre ose thjesht te flasin me

45 | P a g e

to se si e kaluan diten, sidomos ne rastet kur edhe vete ata kane kaluar nje dite

stresuese.Por,te shprehurit interes per femijen u le atyre te kuptojne se jane te rendesishm

per ju.Ndihmojeni femijen te perballet me stresin duke folur rreth asaj çka e ka shkaktuar

ate.Se bashku, ju mund te gjeni me shume zgjidhje per ket.

Ju gjithashtu mund ta ndihmoni duke parashikuar disa situate te veshtira dhe duke i

pergatitur femijet per to.P.sh., kujtojeni here pas here femijen tuaj se po afrohet dita e

vizitse tek doktori dhe flisni se bashku per ate çka do te ndodhe atje.Pershtatini

informacionet sipas moshes se femijes.Femijet e vegjel nuk kane nevoje per shume

pergatitje apo detaje siç mund të kene femijet me te rritur.

Kujtoni se pak prezence stresi eshte normale; bejini te ditur femijes se eshte ne rregull

nese ndihet i inatosur, i friksuar, i vetmuar, apo ne ankthi dhe se te gjithe njerezit e tjere i

perjetojne keto ndjenja.Qetesia dhe siguria eshte e rendesishme, kujtojini atyre se je

besoni tek aftesite e tyre per tu perballur me situatn.Kur femijet nuk munden apo nuk

duan te flasin per situatat e tyre stresuese diskutoni mbi situatat tuaja.Kjo tregon qe ju

jeni i gatshem per te trajtuar tema te tilla dhe jeni te disponueshem te flisni me to kur ata

te jene gati.Nese femijet shprehin simptoma qe ju shqetesojne dhe nuk jan e te gatshem te

flasin, konsultohuni me nje profesionist te shendetit mendor.Prinderit kane aftesi t’i

ndihmojne femijet e tyre te perballojne stresin.Koha për tu drejtuar tek nje profesionist

mendor shte kur ndryshimet ne sjellje jane te vazhdueshme, kur stresi po shkakton ankth

te tepert, ose kur sjellja po shkakton problem serioze ne funksionimin e femijes ne

shkolle apo ne shtepi.Gjithashtu keta femije kane veshtersi per tu kuptuar me shoket e

tyre.

46 | P a g e

Kapitulli III

1.Qëllimi dhe objektivat e studimit

Qëllimi I këtij studimi është të vlersojë prevalencen e apendisitit në dhimbjet acute të

barkut në moshën pediatrike .

Objektivat:

Evidentimi I interventeve më të shpeshta kirurgjikale në moshen pediatrike

Evidentimi I grupmoshave më të prekura nga kjo sëmundje

Materiali dhe metoda

Për realizimin e ketij studimi janë shfrytëzuar shtrimet e fëmijve në repartin e kirurgjisë

infantile pranë QSUT dhe rastet e paraqitura të fëmijve me dhimbje akute barku në

repartin e urgjencës së spitalit të fëmijve në QSUT.

Është marre në studim periudha 2 vjeçare Janar 2011- Janar 2013.

Fëmijet që janë shtruar në repartin e kirurgjisë infantile janë studiuar për patollogjitë më

të shpeshta që takohen në praktikën e përditshme si apendisiti akut dhe peritoniti akut.

Rastet e studiura janë ndarë sipas gjinisë, grup moshave.

Prevalenca e apendisitit në dhimbjet e barkut në Repartin e Kirurgjisë Infantile që I

shërben gjithë popullates së qytetit Tiranës është një studim epidemiologjik retrospektiv

deskriptiv.

Prevalenca është numri I individëve të sëmurë të populates në një moment kohor të

caktuar.Prevalenca shpreh “Ngarkesën “ e sëmundshmërisë në populate në një moment

specific kohor.

47 | P a g e

Rezultatet dhe diskutimi

Në studim janë marrë në konsideratë të gjithë fëmijët të cilët janë paraqitur për dhimbje

barku pranë repartit të urgjencës gjatë perjudhes Janar 2011-Janar 2012. Numri total I

tyre gjatë periudhës janar 2011- janar 2012 ka rezultuar 11300 dhe janar 2012- janar 2013

ka rezultuar 12250 për grupmoshën 0-14 vjeç. (253)

Në tab.1 janë pasqyruar fëmijët e paraqitur me dhimbje barku të shtruar në repartin e

kirurgjisë infantile të spitalit të Pediatrisë, QSUT. 2011- 2013

Tab.3 Fëmijët e shtruar në repartin e kirurgjisë infantile të ndarë sipas grup moshave.

JAVA 0 - 1 Vjeç 1 – 4 Vjeç 5 – 4 Vjeç Gjithesej

Meshkuj Femra Meshkuj Femra Meshkuj Femra Meshkuj Femra

1 4 0 10 4 8 2 22 6

2 5 0 11 1 9 1 25 2

3 6 0 8 1 8 2 22 3

4 10 2 12 3 11 3 33 8

5 3 0 9 3 5 1 17 4

6 4 1 8 3 1 0 13 4

7 4 1 3 1 1 0 8 2

8 6 1 6 1 0 0 12 2

9 2 0 13 5 0 0 15 5

10 5 1 5 1 4 2 14 4

11 4 1 9 2 0 0 13 3

12 5 2 16 4 1 0 22 6

13 5 0 11 4 2 0 18 4

14 3 1 9 3 2 1 14 5

15 4 1 9 2 1 0 14 3

16 6 2 7 3 0 0 13 5

17 9 2 11 1 1 0 21 3

18 5 1 9 1 4 0 18 2

19 8 1 10 3 3 1 21 5

20 8 2 9 2 2 0 19 4

21 2 0 12 2 2 1 16 3

22 3 0 10 3 3 1 16 4

23 6 0 13 3 2 0 21 3

48 | P a g e

24 5 1 11 1 4 1 20 3

25 7 2 6 0 5 2 18 4

26 3 0 16 5 0 0 19 5

27 3 0 17 5 6 2 26 7

28 5 0 14 3 4 1 23 4

29 6 1 12 4 6 1 24 6

30 5 0 11 2 7 3 23 5

31 16 5 17 8 22 6 55 19

32 14 6 14 4 9 3 37 13

33 12 5 11 5 23 5 46 15

34 15 8 10 4 13 3 38 15

35 10 3 15 7 13 4 38 14

36 7 2 15 4 8 1 30 7

37 5 0 19 5 4 0 28 5

38 8 1 11 2 5 1 24 4

39 5 1 14 4 6 1 25 6

40 5 0 9 2 3 0 17 2

41 7 1 11 3 5 1 23 5

42 5 0 11 2 4 0 20 2

43 3 0 11 4 4 0 18 4

44 5 1 8 3 2 0 15 4

45 5 0 15 5 5 2 25 7

46 5 1 6 1 4 1 15 3

47 3 0 6 1 1 0 10 1

48 5 1 6 1 1 0 12 2

49 5 1 6 2 1 0 12 3

50 5 1 4 1 0 0 9 2

51 5 0 6 1 2 0 13 1

52 4 1 5 2 2 1 11 4

Total 305 61 537 147 239 54 1081 262

49 | P a g e

Në grafikun e mëposhtëm janë paraqitur rastet e shtruara në repartin e kirurgjisë infantile

sipas grupmoshave.

Graf. 1

Gjatë vitit 2011 janë operuar në repartin e kirurgjisë infantile 313 fëmijë me apendisit

akut të grupmoshave nga 1-14 vjeç.

Fëmijët janë ndarë sipas gjinisë. Rezulton se në vitin 2011 numrin më të madh të

ndërhyrjeve për apendisit akut e zënë meshkujt në raport me femrat. Meshkujt përbëjnë

55.2% të rasteve dhe femrat 44.8% të rasteve.

Ndërsa numri më I madh I ndërhyrjeve kirurgjikale ka rezultuar nëmuajin shkurt, me

10.22 %.

0

200

400

600

800

1000

1200

1400

0 - 1 Vjeç 1 - 4 Vjeç 5 - 14 Vjeç

672

1249

528

Rastet e paraqitura sipas grupmoshave

50 | P a g e

Tab. 4 - Tabela e rasteve me apendesit sipas mujave dhe seksit, viti 2011

MUAJ APENDESIT

Meshkuj Femra Totali %

Janar 13 10 23 7.35

Shkurt 18 14 32 10.22

Mars 19 10 29 9.27

Prill 12 9 21 6.71

Maj 14 12 26 8.31

Qershor 14 10 24 7.67

Korrik 14 13 27 8.63

Gusht 14 15 29 9.27

Shtator 13 13 26 8.31

Tetor 16 13 29 9.27

Nentor 14 10 24 7.67

Dhjetor 12 11 23 7.35

Total 173 140 313 100%

51 | P a g e

Graf.2

Po ashtu edhe gjatë vitit 2012 janë shtruar në repartin e kirurgjisë infantile 297 fëmijë me

dhimbje barku, nga këto 191 kanë rezultuar meshkuj dhe 106 femra.

Respektivisht 64.3% meshkuj dhe 35.7 femra.

Numri më I madh I ndërhyrjeve kirurgjikale për vitin 2012 ka rezultuar në muajin mars

me 9.76%.

0

5

10

15

20

25

30

35

Numri rasteve të operuara me Apendisit gjatë vitit 2011

52 | P a g e

Tab.5 - Tabela rasteve me apendesit sipas mujave dhe seksit, viti 2012

MUAJ APENDESIT

Meshkuj Femra Totali %

Janar 12 10 22 7.41

Shkurt 12 8 20 6.73

Mars 18 11 29 9.76

Prill 16 5 21 7.07

Maj 17 9 26 8.75

Qershor 19 5 24 8.08

Korrik 19 8 27 9.09

Gusht 12 16 28 9.43

Shtator 20 6 26 8.75

Tetor 20 8 28 9.43

Nentor 15 8 23 7.74

Dhjetor 11 12 23 7.74

Total 191 106 297

Graf.3

0

5

10

15

20

25

30

35

Janar Shkurt Mars Prill Maj Qershor Korrik Gusht Shtator Tetor Nentor Dhjetor

Numri rasteve te operuara me Apendesit gjate vitit 2012

53 | P a g e

ECURIA E RASTEVE TE PARAQITURA ME APENDESIT PER VITET 2011

DHE 2012

Graf.4

Nga studimi rezultoi se në rastet e operuara me apendisit akut gjatë 2 viteve të studimit

apendisiti akut gjatë vitit 2011 u takua tek meshkujt në 55.3% të rasteve dhe në femra

44.7% të rasteve. Ndërsa në vitin 2012 në meshkuj u takua 64.3% të rasteve dhe tek

femrat në 35.7% të rasteve.

Tab.6 – Rastet e operuara me Apendesit dhe raportet Meshkuj – Femra per vitet 2011 -

2012

VITI APENDESIT

Meshkuj % Femra %

2011 173 55.3 140 44.7

2012 191 64.3 106 35.7

Total

0

5

10

15

20

25

30

35

Raste 2011

Raste 2012

54 | P a g e

Në rastet e operuara në repartin e kirurgjisë infantile përveç apendisitit, një ndër

ndërhyrjet më të shpeshta ka rezultuar edhe peritoniti akut. Edhe kjo sëmundje është

studiuar për periudhën janar 2011- janar 2013 por në raport me rastet me apendisit akut.

Tab.7 - Rastet e paraqitura dhe te operuara ne Reparin e Kirurgjise, per vitin

2011

MUAJ APENDESIT PERITONIT GJITHSEJ

Meshkuj Femra Totali Meshkuj Femra Totali

Janar 13 10 23 2 1 3 26

Shkurt 18 14 32 3 2 5 36

Mars 19 10 29 2 3 5 34

Prill 12 9 21 5 3 8 26

Maj 14 12 26 4 4 8 34

Qershor 14 10 24 5 3 8 32

Korrik 14 13 27 3 3 6 35

Gusht 14 15 29 1 0 1 35

Shtator 13 13 26 3 2 5 27

Tetor 16 13 29 4 3 7 34

Nentor 14 10 24 3 1 4 31

Dhjetor 12 11 23 3 2 5 27

Total 173 140 313 38 26 64 377

55 | P a g e

Graf.5 Diagnozat me te shpeshta te operuara gjate vitit 2011 ne %

83.0%

17.0%

Apendesit

Peritonit

56 | P a g e

Tab.8 - Rastet e paraqitura dhe te operuara ne Reparin e Kirurgjise, per vitin 2012

MUAJ APENDESIT PERITONIT GJITHSEJ

Meshkuj Femra Totali Meshkuj Femra Totali

Janar 12 10 22 1 0 1 23

Shkurt 12 8 20 3 1 4 24

Mars 18 11 29 2 3 5 34

Prill 16 5 21 3 2 5 26

Maj 17 9 26 5 3 8 34

Qershor 19 5 24 4 4 8 32

Korrik 19 8 27 5 1 6 33

Gusht 12 16 28 3 2 5 33

Shtator 20 6 26 0 1 1 27

Tetor 20 8 28 4 1 5 33

Nentor 15 8 23 4 3 7 30

Dhjetor 11 12 23 3 1 4 27

Total 191 106 297 37 22 59 356

Graf.6 Diagnozat me te shpeshta te operuara gjate vitit 2012 ne %

83.4%

16.6%

Apenedesit

Peritonit

57 | P a g e

U studiuan 2 diagnozat më të shpeshta pranë repartit të kirurgjisë infantile, apendisiti akut

dhe peritoniti akut. U krahasuan të 2 grupet e sëmundjeve gjatë periudhës janar 2011-

janar 2013. Rezultoi se apendisiti u takua gjatë vitit 2011 në 83% rasteve, ndërsa

peritoniti në 17% të rasteve.

Gjatë vitit 2012 apendisiti u takua në 83.4% të rasteve , ndërsa peritoniti në 16.6% të

rasteve.

Graf.7 - Rastet me Apandesit dhe Peritonit, Viti 2011

15

20

25

30

35

40

Peritonit

Apendesit

58 | P a g e

Graf.8

Graf.9 - Rastet me Apandesit dhe Peritonit, Viti 2012

0

5

10

15

20

25

30

35

Apendesit

Peritonit

0

5

10

15

20

25

30

35

Apendesit

Peritonit

59 | P a g e

Graf.10

0

5

10

15

20

25

30

Apendesit

Peritonit

60 | P a g e

U përcaktua edhe prevalenca e sëmundjes së apendisitit akut dhe dhimbjes abdominal

akute në grupmoshën 0-14 vjeç (tab.9, tab.10).

Tab.9 PREVALENCA E DHIMBJES ABDOMINALE AKUTE PER GRUPMOSHEN 0 – 14

VJEÇ

Nr.Rasteve Nr.Popollates Prevalenca %

2011 13300 556443 2.39 %

2012 12250 556443 2.20 %

Sqarim:

1. Numri i rasteve te referuara eshte marre nga burime statistikore te QSUT

2. Nr. Popullata per grupmoshen 0- 14 vjeç i referohet INSTAT (Censusi Popullsise 2011)

Tab.10 PREVALENCA E APENDESITIT AKUT PER GRUPMOSHEN 0 – 14 VJEÇ

Nr.Rasteve Nr.Popollates Prevalenca %

2011 377 556443 0.06 %

2012 356 556443 0.07 %

61 | P a g e

Përfundime

• Prevalenca e sëmundjes së apendisitit akut rezultoi në vitin 2011 rezultoi 0.06%

dhe në vitin 2012 rezultoi 0.07%.

• Ndërsa prevalence e dhimbjes abdominal akute në vitin 2011 rezultoi 2.39% dhe

në vitin 2012 rezultoi 2.2%.

• Sëmundja e apendisitit akut është sëmundja kryesore në fëmijët e shtruar në

repartin e kirurgjisë infantile.

• Apendisitit akut u takua më shumë në seksin mashkull se në seksin femër.

Respektivisht në vitin 2011 në meshkuj 55.3% dhe në femra 44.7%. Në vitin 2012

në meshkuj 64.3% dhe në femra 35.7%.

• Në rastet e shtruara në repartin e kirurgjisë infantile sëmundjet kirurgjikale më të

shpeshta rezultuan apendisiti akut dhe peritoniti akut.

• Grupmosha më e prekur nga apendisiti akut është grupmosha 5-14 vjeç.

• Në vitet e studimit nuk kemi pasur asnjë rast vdekjeje nga apendisiti akut.

62 | P a g e

Bibliografia

1. Narsule CK, Kahle EJ, Kim DS, Anderson AC, Luks FI. Effect of delay in

presentation on rate of perforation in children with appendicitis. Am J Emerg Med.

Oct 2011;29(8):890-3.

2. Rothrock SG, Pagane J. Acute appendicitis in children: emergency department

diagnosis and management. Ann Emerg Med. Jul 2000;36(1):39-51.

3. Becker T, Kharbanda A, Bachur R. Atypical clinical features of pediatric

appendicitis. Acad Emerg Med. Feb 2007;14(2):124-9.

4. Wiersma F, Toorenvliet BR, Bloem JL, Allema JH, Holscher HC. US examination

of the appendix in children with suspected appendicitis: the additional value of

secondary signs. Eur Radiol. Feb 2009;19(2):455-61.

5. Gracey D, McClure MJ. The impact of ultrasound in suspected acute

appendicitis. Clin Radiol. Jun 2007;62(6):573-8.

6. Sulowski C, Doria AS, Langer JC, Man C, Stephens D, Schuh S. clinical

outcomes in obese and normal-weight children undergoing ultrasound for

suspected appendicitis. Acad Emerg Med. Feb 2011;18(2):167-73.

7. Lowe LH, Penney MW, Stein SM, Heller RM, Neblett WW, Shyr Y, et al.

Unenhanced limited CT of the abdomen in the diagnosis of appendicitis in

children: comparison with sonography. AJR Am J Roentgenol. Jan

2001;176(1):31-5.

8. Peck J, Peck A, Peck C, Peck J. The clinical role of noncontrast helical computed

tomography in the diagnosis of acute appendicitis. Am J Surg. Aug

2000;180(2):133-6.

9. Mullins ME, Kircher MF, Ryan DP, Doody D, Mullins TC, Rhea JT, et al.

Evaluation of suspected appendicitis in children using limited helical CT and

colonic contrast material. AJR Am J Roentgenol. Jan 2001;176(1):37-41.

10. Callahan MJ, Rodriguez DP, Taylor GA. CT of appendicitis in

children. Radiology. Aug 2002;224(2):325-32.

11. [Best Evidence] Kharbanda AB, Taylor GA, Fishman SJ, Bachur RG. A clinical

decision rule to identify children at low risk for appendicitis. Pediatrics. Sep

2005;116(3):709-16.

63 | P a g e

12. Samuel M. Pediatric appendicitis score. J Pediatr Surg. Jun 2002;37(6):877-81.

13. [Best Evidence] Schneider C, Kharbanda A, Bachur R. Evaluating appendicitis

scoring systems using a prospective pediatric cohort. Ann Emerg Med. Jun

2007;49(6):778-84, 784.e1.

14. Whyte C, Tran E, Lopez ME, Harris BH. Outpatient interval appendectomy after

perforated appendicitis. J Pediatr Surg. Nov 2008;43(11):1970-2.

15. Andersson RE, Petzold MG. Nonsurgical treatment of appendiceal abscess or

phlegmon: a systematic review and meta-analysis. Ann Surg. Nov

2007;246(5):741-8.

16. Benjamin IS, Patel AG; Managing acute appendicitis. BMJ. 2002 Sep

7;325(7363):505-6.

17. Humes DJ, Simpson J; Acute appendicitis. BMJ. 2006 Sep 9;333(7567):530-4.

18. McKay R, Shepherd J; The use of the clinical scoring system by Alvarado in the

decision to perform Am J Emerg Med. 2007 Jun;25(5):489-93.

19. Poulin F, Rico P, Cote J, et al; Interferon beta-induced panniculitis mimicking

acute appendicitis. Arch Dermatol. 2009 Aug;145(8):916-7.

20. Acute appendicitis, Surgical Tutor

21. Craig S, Appendicitis, Medscape, Jul 2011

22. Coursey CA, Nelson RC, Patel MB, et al; Making the diagnosis of acute

appendicitis: do more preoperative CT scans mean Radiology. 2010

Feb;254(2):460-8.

23. Paterson HM, Qadan M, de Luca SM, et al; Changing trends in surgery for acute

appendicitis. Br J Surg. 2008 Mar;95(3):363-8.

24. Turhan AN, Kapan S, Kutukcu E, et al; Comparison of operative and non

operative management of acute appendicitis. Ulus Travma Acil Cerrahi Derg.

2009 Sep;15(5):459-62.

25. Le D, Rusin W, Hill B, et al; Post-operative antibiotic use in nonperforated

appendicitis. Am J Surg. 2009 Dec;198(6):748-52.

26. Shaikh AR, Sangrasi AK, Shaikh GA; Clinical outcomes of laparoscopic versus

open appendectomy. JSLS. 2009 Oct-Dec;13(4):574-80.

27. Sauerland S, Lefering R, Neugebauer EA; Laparoscopic versus open surgery for

suspected appendicitis. Cochrane Database Syst Rev. 2004 Oct 18;(4):CD001546.

28. Andersen BR, Kallehave FL, Andersen HK; Antibiotics versus placebo for

prevention of postoperative infection after appendicectomy. Cochrane Database

Syst Rev. 2005 Jul 20;(3):CD001439.

29. Kavanagh S; The acute abdomen - assessment, diagnosis and pitfalls. UK MPS

Casebook 2004 Feb;12(1):11-17

30. Stone R; Acute abdominal pain. Lippincotts Prim Care Pract. 1998 Jul-

Aug;2(4):341-57.

64 | P a g e

31. Roca LE 2nd, Hoffman MC, Gaitan LF, et al; Placenta percreta masquerading as

an acute abdomen. Obstet Gynecol. 2009 Feb;113(2 Pt 2):512-4.

32. Kvitting JP, Andersson P, Druvefors P; A phytobezoar in the acute abdomen. Am

J Surg. 2009 Feb;197(2):e21-2. Epub 2008 Sep 11.

33. Ibebuogu UN, Thornton JW, Reed GL; An unrecognized cause of acute abdomen

in peripartum cardiomyopathy. South Med J. 2008 Apr;101(4):447-8.

34. Ranji SR, Goldman LE, Simel DL, et al; Do opiates affect the clinical evaluation

of patients with acute abdominal pain? JAMA. 2006 Oct 11;296(14):1764-74.

35. Gallagher EJ, Esses D, Lee C, et al; Randomized clinical trial of morphine in acute

abdominal pain. Ann Emerg Med. 2006 Aug;48(2):150-60, 160.e1-4.

36. Manterola C, Astudillo P, Losada H, et al; Analgesia in patients with acute

abdominal pain. Cochrane Database Syst Rev. 2007 Jul 18;(3):CD005660.

37. Lyon C, Clark DC; Diagnosis of acute abdominal pain in older patients. Am Fam

Physician. 2006 Nov 1;74(9):1537-44.

38. 9. Braveman P, Schaaf VM, Egerter S, et al. Insurance-related differences in the

risk of ruptured appendix. N Engl J Med. 1994;331:444-449.

39. 10. O’Toole SJ, Karamanoukian HL, Allen JE, et al. Insurance-related differences

in the presentation of pediatric appendicitis. J Pediatr Surg. 1996;31:1032-1034.

40. 11. Roosevelt GE, Reynolds SL. Does the use of ultrasonography improve the

outcome of children with appendicitis? Acad Emerg Med. 1998;5:1071-1075.

41. 12. Sarfati MR, Hunter GC, Witzke DB, et al. Impact of adjunctive testing on the

diagnosis and

42. clinical course of patients with acute appendicitis. Am J Surg. 1993;166:660-665.

43. 13. Reynolds SL, Jaffe DM. Diagnosing abdominal pain in a pediatric emergency

department.

44. Pediatr Emerg Care. 1992;8:126-128.

45. 14. Reynolds SL, Jaffe DM. Children with abdominal pain: evaluation in the

pediatric emergency

46. department. Pediatr Emerg Care. 1990;6:8-12.

47. 15. Scholer SJ, Pituch K, Orr DP, et al. Clinical outcomes of children with acute

abdominal pain.

48. Pediatrics. 1996;98:680-685.

49. 16. Addiss DG, Shaffer N, Fowler BS, et al. The epidemiology of appendicitis and

appendectomy

50. in the United States. Am J Epidemiol. 1990;132:910-924.

51. 17. Luckmann R. Incidence and case fatality rates for appendicitis in California.

Am J Epidemiol.

52. 1989;129:905-918.

65 | P a g e

53. 18. Singer JI, Losek JD. Grunting respirations: chest or abdominal pathology?

Pediatr Emerg

54. Care. 1992;8:354-358.

55. 19. Irish MS, Pearl RH, Caty MG, et al. The approach to common abdominal

diagnosis in infants

56. and children. Pediatr Clin North Am. 1998;45:729-772.

57. 20. Schorlemmer GR, Herbst CA. Perforated neonatal appendicitis. South Med J.

1983;76:536-

58. 537.

59. 21. Bryant LR, Trinkle JK, Noonan JA, et al. Appendicitis and appendiceal

perforation in

60. neonates Am Surg. 1970;36:523-525.

61. 22. Narasimharao KL, Mitra SK, Pathak IC. Antenatal appendicular perforation.

Postgrad Med J.

62. 1987;63:1001-1003.

63. 23. Burkitt DP. The aetiology of appendicitis. Br J Surg. 1971;58:695-699.

64. 24. Burkitt DP, Walker ARP, Painter NS. Dietary fiber and disease. JAMA.

1974;229:1068-1074.

65. 25. Jones BA, Demetriades D, Segal I, et al. The prevalence of appendiceal

fecaliths in patients

66. with and without appendicitis. Ann Surg. 1985;202:80-82.

67. 26. Brender JD, Weiss NS, Koepsell TD, et al. Fiber intake and childhood

appendicitis. Am J

68. Public Health. 1985;75:399-400.

69. 27. Burkitt DP, Walker ARP, Painter NS. Effect of dietary fibre on stools and

transit times, and

70. its role in the causation of disease. Lancet. 1972;2:1408-1412.

71. 28. Brumer M. Appendicitis: seasonal incidence and postoperative wound

infections. Br J Surg.

72. 1970;57:93-99.

73. 29. Larner AJ. The etiology of appendicitis. Br J Hosp Med. 1988;39:540-542.

74. 30. Jackson RH, Kennedy J, Gardner PS, et al. Viruses in the aetiology of acute

appendicitis.

75. Lancet. 1966;2:711-715.

76. 31. Pisacane A, de Luca U, Impagliazzo N, et al. Breast feeding and acute

appendicitis. BMJ.

77. 1995;310:836-837.

66 | P a g e

78. 32. Basta M, Morton NE, Mulvihill JJ, et al. Inheritance of acute appendicitis:

familial aggregation in the United States. Am J Epidemiol. 1990;132:910-924.

79. 33. Brender JD, Marcuse EK, Weiss NS, et al. Is childhood appendicitis familial?

Am J Dis

80. Child. 1985;139:338-340.

81. 34. Andersson N, Griffith H, Murphy J, et al. Is appendicitis familial? BMJ.

1979;2:697-698.

82. 35. Arnbjornsson E. Acute appendicitis: a familial disease? Curr Surg.

1982;39:18-20.

83. 36. Buschard K, Kjaeldgaard A. Investigation and analysis of the position,

fixation, length and

84. embryology of the vermiform appendix. Acta Chir Scand. 1973;139:293-298.

85. 37. Collins DC. 71,000 human appendix specimens. A final report summarizing

forty years study

86. Am J Proctol. 1963;14:365-381.

87. 38. Stone HH. Bacterial flora of appendicitis in children. J Pediatr Surg.

1976;11:37-42.

88. 39. Bilik R, Burnweit C, Shandling B. Is abdominal cavity culture of any value in

appendicitis?

89. Am J Surg. 1998;175:267-270.

90. 40. Mosdell DM, Morris DM, Fry DE. Peritoneal cultures and antibiotic therapy in

pediatric perforated appendicitis. Am J Surg. 1994;167:313-316.

91. 41. Bennison RS, Baron EJ, Thompson JE, et al. The bacteriology of gangrenous

and perforated

92. appendicitis-revisited. Ann Surg. 1990;211:165-171.

93. 42. Rasmussen OO, Hoffman J. Assessment of the reliability of the symptoms and

signs of

94. acute appendicitis. J R Coll Surg Edinb. 1991;36:372-377.

95. 43. Gilbert SR, Emmens RW, Putnam TC. Appendicitis in children. Surg Gynecol

Obstet.

96. 1985;161:261-265.

97. 44. Karin OM, Boothroyd AE, Wyllie JH. McBurney’s point—fact or fiction?

Ann R Coll Surg

98. Engl. 1990;72:304-308.

99. 45. Ramsden WH. Is the appendix where you think it is—and if not does it matter?

Clin Radiol.

100. 1993;47:100-103.

67 | P a g e

101. 46. Gladstone RJ, Wakeley CPG. The relative frequency of the various

positions of the vermiform appencix: as ascertained by an analysis of 3000 cases

with an account of its development.

102. Br J Surg. 1923-24;11:503-520.

103. 47. Solanke TF. The position, length, and content of the vermiform

appendix in Nigerians. Br J

104. Surg. 1970;57:100-102.

105. 48. Wakeley CPG. The position of the vermiform appendix as ascertained

by an analysis of

106. 10,000 cases. J Anat. 1932-33;67:277-283.

107. 49. Shen GK, Wong R, Daller J, et al. Does the retrocecal position of the

vermiform appendix

108. alter the clinical course of acute appendicitis? A prospective analysis. Arch

Surg. 1991;126:569-

109. 570.

110. 50. Williamson WA, Bush RD, Williams LF. Retrocecal appendicitis. Am J

Surg. 1981;141:507-

111. 509.

112. 51. Grunditz T, Ryder CI, Janzon L. Does the retrocecal position influence

the course of acute

113. appendicitis. Acta Chir Scand. 1983;149:707-710.

114. 52. Poole GV. Anatomic basis for delayed diagnosis of appendicitis. South

Med J. 1990;83:771-

115. 773.

116. 53. Maisel H. The position of the human vermiform appendix in fetal and

adult age groups.

117. Anat Rec. 1960;136:385-389.

118. 54. Buntain WL, Krempe RE, Kraft JW. Neonatal appendicitis Alabama J

Med Sci. 1984;21:295-

119. 298.

120. 55. Bax NM, Pearse RG, Dommering N, et al. Perforation of the appendix

in the neonatal period.

121. J Pediatr Surg. 1980;15:200-202.

122. 56. Shaul WL. Clues to the early diagnosis of neonatal appendicitis. J

Pediatr. 1981;98:473-476.

123. 57. Parsons JM, Miscall BG, McSherry CK. Appendicitis in the newborn

infant. Surgery.

68 | P a g e

124. 1970;67:841-843.

125. 58. Blair GL, Gaisford WD. Acute appendicitis in children under 6 years. J

Pediatr Surg.

126. 1969;4:445-451.

127. 59. Puri P, O’Donnell B. Appendicitis in infancy. J Pediatr Surg.

1978;13:173-174.

128. 60. Daehlin L. Acute appendicitis during the first three years of life. Acta

Chir Scand.

129. 1982;148:291-294.

130. 61. Andrassy RJ, Capps WF, Haff RC. Acute appendicitis in the first 60

months of life. Milit

131. Med. 1975;140:538-539.

132. 62. Benson CD, Coury JJ, Hagge DR. Acute appendicitis in infants. Arch

Surg. 1952;64:561-570.

133. 63. Graham JM, Pokorny WJ, Harberg FJ. Acute appendicitis in preschool

age children. Am J

134. Surg. 1980;139:247-250.

135. 64. Golladay ES, Sarrett JR. Delayed diagnosis in pediatric appendicitis.

South Med J.

136. 1988;81:38-41.

137. 65. Williams N, Kapila L. Acute appendicitis in the under 5 year old. J R

Coll Surg Edinb.

138. 1994;39:168-170.

139. 66. Williams N, Kapila L. Acute appendicitis in the preschool child. Arch

Dis Child.

140. 1991;66:1270-1272.

141. 67. Siegal B, Hyman E, Lahat E, et al. Acute appendicitis in early

childhood. Helv Paediatr Acta.

142. 1982;37:215-219.

143. 68. Wilson D, Sinclair S, McCallion WA, et al. Acute appendicitis in young

children in the

144. Belfast urban area: 1985-1992. Ulster Med J. 1994;63:3-7.

145. 69. Williams NM, Johnstone JM, Everson NW. The diagnostic value of

symptoms and signs in

146. childhood abdominal pain. J R Coll Surg Edinb. 1998;43:390-392.

147. 70. Jeddy TA, Vowles RH, Southam JA. ‘Cough sign’: a reliable test in the

diagnosis of intraabdominal inflammation. Br J Surg. 1994;81:279.

69 | P a g e

148. 71. Golledge J, Toms AP, Franklin IJ, et al. Assessment of peritonism in

appendicitis. Ann R

149. Coll Surg Engl. 1996;78:11-14.

150. 72. Markle GB. A simple test for intraperitoneal inflammation. Am J Surg.

1973;125:721-722.

151. 73. Dickson JA, Jones A, Telfer S, et al. Acute abdominal pain in children.

Scand J

152. Gastroenterol Suppl. 1988;144:43-46.

153. 74. Doraiswamy NW. Progress of acute appendicitis: a study in children. Br

J Surg.

154. 1978;65:877-879.

155. 75. Dunning PG, Goldman MD. The incidence and value of rectal

examination in children with

156. suspected appendicitis. Ann R Coll Surg Engl. 1991;73:233-234.

157. 76. Bonello JC, Abrams JS. The significance of a positive rectal

examination in acute appendicitis. Dis Colon Rectum. 1979;22:97-101.

158. 77. Lewis FR, Holcroft JW, Boey J, et al. Appendicitis: a critical review of

diagnosis and treatment of 1,000 cases. Arch Surg. 1975;110:677-684.

159. 78. Chee CP, Somesundaram K. Acute appendicitis: the significance of

positive rectal examination and the position of the vermiform appendix. Singapore

Med J. 1982;23:265-268.

160. 79. Magee RB, Stowell JM, MacDuffee RC. Appendicitis: an analysis of

2,117 cases treated

161. surgically in a community hospital during a period of twenty years. Penn

Med. 1967;70:47-50.

162. 80. Reynolds SL, Jaffe DM. Diagnosing abdominal pain in a pediatric

emergency department.

163. Pediatr Emerg Care. 1992;8:126-128.

164. 81. Dixon JM, Elton RA, Rainey JB, et al. Rectal examination in patients

with pain in the

165. right lower quadrant of the abdomen. BMJ. 1991;302:386-388.

166. 82. Brewer RJ, Golden GT, Hitch DC, et al. Abdominal pain: an analysis of

1,000 consecutive

167. cases in a university hospital emergency room. Am J Surg. 1976;131:219-

223.

168. 83. Rusnak RA, Borer JM, Fastow JS. Misdiagnosis of acute appendicitis:

common features

70 | P a g e

169. discovered in cases after litigation. Am J Emerg Med. 1994;12:397-402.

170. 84. Nelson D, Bateman B. Appendiceal perforation in children diagnosed in

a pediatric emergency department. Pediatr Emerg Care. In press.

171. 85. Rappaport WD, Peterson M, Stanton C. Factors responsible for the high

perforation rate

172. seen in early childhood appendicitis. Am Surg. 1989;56:602-605.

173. 86. Williams N, Bello M. Perforation rate relates to delayed presentation in

childhood acute

174. appendicitis. J R Coll Surg Edinb. 1998;43:101-102.

175. 87. Brender JD, Marcuse EK, Koepsell TD, et al. Childhood appendicitis:

factors associated

176. with perforation. Pediatrics. 1985;76:301-306.

177. 88. Rothrock SG, Green SM, Dobson M, et al. Misdiagnosis of appendicitis

in non-pregnant

178. women of child-bearing age. J Emerg Med. 1995;24:1-9.

179. 89. Savarin RA, Clatworthy HW. Appendiceal rupture: a continuing

diagnostic problem.

180. Pediatrics. 1979;63:37-43.

181. 90. Bechtel K. Appendicitis: an unusual cause of pneumonia and impending

shock in a toddler. Pediatr Emerg Care. 1997;13:342-344.

182. 91. Friedman SC, Sheynkin YR. Acute scrotal symptoms due to perforated

appendix in children: case report and review of literature. Pediatr Emerg Care.

1995;11:181-182.

183. 92. Green JT, Phan HT, Hollowell CP, et al. Bilateral ureteral obstruction

after asymptomatic

184. appendicitis. J Urol. 1997;157:2251.

185. 93. Kokoska ER, Silen ML, Tracy TF, et al. Perforated appendicitis in

children: risk factors for

186. the development of complications. Surgery. 1998;124:619-626.

187. 94. Lau YW, Fan ST, Yip CW, et al. Acute appendicitis in children. N Z J

Surg. 1987;57:927-

188. 931.

189. 95. Reynolds SL. Missed appendicitis in a pediatric emergency department.

Pediatr Emerg

190. Care. 1993;9:1-3.

191. 96. Bower RJ, Bell MJ, Ternberg JL. Diagnostic value of the white blood

count and neutrophil

71 | P a g e

192. percentage in the evaluation of abdominal pain in children. Surg Gynecol

Obstet.

193. 1981;152:424-426.

194. 97. Ko YS, Lin LH, Chen DF. Laboratory aid and ultrasonography in the

diagnosis of appendicitis in children. Chung Hua Min Kuo Hsiao Erh Ko I Hsueh

Hui Tsa Chih. 1995;36:415-419.

195. 98. Ovrebo KK, Eckerbon RM, Haram S. Acute abdomen among children

and adolescents.

196. Tidsskr Nor Laegeforen. 1993;113:3244-3247.

197. 99. Soderquist-Elinder C, Hirsch K, Bergdahl S, et al. Prophylactic

antibiotics in uncomplicated

198. appendicitis during childhood—a prospective randomised study. Eur J

Pediatr Surg. 1995;5:

199. 282-285.

200. 100. Calvo RF, Sendra ES, Lahiguer M. The value of C-reactive in the

diagnosis of acute

201. appendicitis in children. An Esp Pediatr. 1998;48:376-380.

202. 101. Doraiswamy NV. The neutrophil count in childhood acute

appendicitis. Br J Surg. 1977;

203. 64:342-344.

204. 102. Doraiswamy NV. Leukocyte counts in the diagnosis and prognosis of

acute appendicitis

205. in children. Br J Surg. 1979;66:782-784.

206. 103. Paajanen H, Mansikka A, Laato M, et al. Are serum inflammatory

markers age dependent in acute appendicitis. J Am Coll Surg. 1997;184:303-308.

207. 104. Schwartz MZ, Bulas D. Acute abdomen. Laboratory evaluation and

imaging. Semin Pediatr

208. Surg. 1997;6:65-73.

209. 105. Hoffman J, Rasmussen OO. Aids in the diagnosis of acute

appendicitis. Br J Surg. 1989;

210. 76:774-779.

211. 106. Chung JL, Kong MS, Lin SL, et al. Diagnostic value of C-reactive

protein in children with

212. perforated appendicitis. Eur J Pediatr. 1996;155:529-531.

213. 107. Lyons D, Waldron R, Ryan T, et al. An evaluation of the clinical value

of the leucocyte

72 | P a g e

214. count and sequential counts in suspected acute appendicitis. Br J Clin Pract.

1987;41:794-796.

215. 108. Eriksson S, Granstrom L, Carlstrom A. The diagnostic value of

repetitive preoperative analyses of C-reactive protein and total leucocyte count in

patients with suspected appendicitis.

216. Scand J Gastroenterol. 1994;29:1145-1149.

217. 109. Peitola H, Ahlqvist J, Rapola J, et al. C reactive protein compared with

white blood cell

218. count and erythrocyte sedimentation rate in the diagnosis of acute

appendicitis in children. Acta

219. Chir Scand. 1986;152:55-58.

220. 110. Sanchez EJ, Luis GM, Vazquez R. Diagnostic value of C-reactive

protein in suspected appendicitis in children. An Esp Pediatr. 1998;48:470-474.

221. 111. Hallan S, Asberg A. The accuracy of C-reactive protein in diagnosing

acute appendicitis—a

222. meta-analysis. Scand J Clin Lab Invest. 1997;57:373-380.

223. 112. Cobb LM, Lelli JL. Appendicitis. In: Reisdorf EJ, Roberts MR,

Wiegenstein JG, eds.

224. Pediatric Emergency Medicine. Philadelphia, PA: WB Saunders; 1993:314-

321.

225. 113. Schnaufer L, Mahboubi S. Abdominal emergencies. In: Fleisher GR,

Ludwig S, eds. Textbook of Pediatric Emergency Medicine. 4th ed. Philadelphia,

PA: Lippincott, Williams & Wilkins;

226. 1999:1513-1538.

227. 114. Bakha RK, McNair MM. Useful Radiologic signs in acute appendicitis

in children. Clin

228. Radiol. 1977;28:193-196.

229. 115. Hatten LE, Miller RC, Hester CL, et al. Appendicitis and the

abdominal roentgenogram in

230. children. South Med J. 1972;66:803-806.

231. 116. Isdale JM. The radiological signs of acute appendicitis in infancy and

childhood. South Afr

232. Med J. 1978;53:363-364.

233. 117. Soter CS. The contribution of the radiologist to the diagnosis of acute

appendicitis. Semin

234. Roentgenol. 1973;8:375-388.

73 | P a g e

235. 118. Olutola PS. Plain film radiographic diagnosis of acute appendicitis: an

evaluation of the

236. signs. Can Assoc Radiol J. 1988;39:254-256.

237. 119. Johnson JF, Coughlin WF, Stark P. The sensitivity of plain films for

detecting perforation in

238. children with appendicitis. ROFO Fortschr Geb Rontgenstr Nuklearmed.

1988;149:619-623.

239. 120. Thorpe JAC. The plain abdominal radiograph in acute appendicitis.

Ann R Coll Surg Engl.

240. 1979;61:45-47.

241. 121. Nitecki S, Karmeli R, Sarr MG. Appendiceal calculi and fecaliths as

indications for appendectomy. Surg Gynecol Obstet. 1990;171:183-188.

242. 122. Faegenburg D. Fecaliths of the appendix: incidence and significance.

AJR Am J Roentgenol.

243. 1963;89:752-759.

244. 123. Wilkinson RH, Bartlett RH, Eraklis AJ. Diagnosis of appendicitis in

infancy. Am J Dis Child.

245. 1969;118:687-690.

246. 124. Rothrock SG, Green SM, Harding M, et al. Plain abdominal

radiography in the detection of

247. acute medical and surgical disease in children: a retrospective analysis.

Pediatr Emerg Care.

248. 1991;7:281-285.

249. 125. Rothrock SG, Green SM, Hummel CB. Plain abdominal radiography

in the detection of major

250. disease in children: a prospective analysis. Ann Emerg Med. 1992;21:1423-

1429.

251. 126. Boleslawski E, Panis Y, Benoist S, et al. Plain abdominal radiography

as a routine procedure for acute abdominal pain of the right lower quadrant:

prospective evaluation. World J Surg.

252. 1999;23:262-264.

253. 127. Warner BW, Kulick RM, Stoops MM, et al. An evidenced-based

clinical pathway for acute

254. appendicitis decreases hospital duration and cost. J Pediatr Surg.

1998;33:1371-1375.

255. 128. Kanegaye JT, Vance CW, Parisi M, et al. Failure of technetium-99m

hexamethylpropylene

74 | P a g e

256. amine oxime leukocyte scintigraphy in the evaluation of children with

suspected appendicitis.

257. Pediatr Emerg Care. 1995;11:285-290.

258. 129. Rypins EB, Kipper SL. 99TmTc-hexamethylpropyleneamine oxime

(Tc-WBC) scan for diagnosing appendicitis in children. Am Surg. 1997;63:878-

881.

259. 130. Henneman PL, Marcus CS, Inkelis SH, et al. Evaluation of children

with possible appendicitis using technetium 99m leukocyte scan. Pediatrics.

1990;85:838-843.

260. 131. Hahn HB, Hoepner FU, Kalle, et al. Sonography of acute appendicitis

in children: 7 years

261. experience. Pediatr Radiol. 1998;28:147-151.

262. 132. Schulte B, Beyer D, Kaiser C, et al. Ultrasonography in suspected

acute appendicitis in

263. childhood—report of 1285 cases. Eur J Ultrasound. 1998;8:177-182.

264. 133. Carrico CW, Fenton LZ, Taylor GA, et al. Impact of sonography on

the diagnosis and treatment of acute lower abdominal pain in children and young

adults. AJR Am J Roentgenol.

265. 1999;172:513-516.

266. 134. Ceres L, Alonson I, Lopez P, et al. Ultrasound study of acute

appendicitis in children

267. with emphasis upon the diagnosis of retrocecal appendicitis. Pediatr Radiol.

1990;20:258-

268. 261.

269. 135. Crady SK, Jones JS, Wyn T, et al. Clinical validity of ultrasound in

children with suspected appendicitis. Ann Emerg Med. 1993;22:1125-1129.

270. 136. Lessin MS, Chan M, Catallozzi M, et al. Selective use of

ultrasonography for acute

271. appendicitis in children. Am J Surg. 1999;177:193-196.

272. 137. Ramachandran P, Sivit CJ, Newman KD, et al. Ultrasonography as an

adjunct in the

273. diagnosis of acute appendicitis: a 4-year experience. J Pediatr Surg.

1996;31:164-167.

274. 138. Rubin SZ, Martin DJ. Ultrasonography in the management of possible

appendicitis in

275. childhood. J Pediatr Surg. 1990;25:737-740.

75 | P a g e

276. 139. Quillin SP, Siegel MJ, Coffin CM. Acute appendicitis in children:

value of sonography

277. in detecting perforation. AJR Am J Roentgenol. 1992;152:1265-1268.

278. 140. Seigal MJ, Carel C, Surratt S. Ultrasonography of acute abdominal

pain in children.

279. 141. Vignault F, Filiatrault D, Brandt ML, et al. Acute appendicitis in

children: evaluation