1. Alternatif Biliim Dernei Temel Bilgisayar ve nternet Okuryazarlstanbul Bilgi Eitim Ali Rza Kele, arkeles@alternatifbilisim.orgOrkut Murat Ylmaz, orkutmuratyilmaz@gmail.com Lisans Bilgisi: Creative Commons by-nc-nd,ticari olmayan amalarla, kaynak gsterilerek kullanlabilir www.alternatifbilisim.org

2. Alternatif Biliim Dernei Bilgisayar / nternet / OkuryazarlkDeiik trdeki yazl kaynaklar, kaytlar kullanarak tanmlama, anlama, yorumlama, biraraya getirme, iletiim kurma ve hesap yapma yeteneidir (UNESCO)Bireyin, bilgisayar ve ilgili teknolojileri tanma, anlama, yorumlama, ihtiyalardorultusunda biraraya getirme, onlarla iletiim kurabilme ve faydalanabilme yeteneidir.www.alternatifbilisim.org 3. Alternatif Biliim Derneiybnclsmben bu teknik ilerden anlamam makinelerle aramda nedenini bilmediim bir mesafe var bozacam diye korkuyorumteknik bilgi ve beceriye yatkn insanlarla aramzda genellikle mesafeolur. biraz ukala olurlar, pek holanmam. herif am yaa!.. www.alternatifbilisim.org 4. Alternatif Biliim Derneiyabanclama insann alete yabanclamas sosyal akln teknik akla yabanclamasSebep? sosyal ekonomik siyasi kltrel/bireysel www.alternatifbilisim.org 5. Alternatif Biliim Derneisosyal problemler eitim/retim sistemi cinsiyeti yaklamlar teknolojinin dili ... Jeri Ellsworth, Amerikal, kendini yetitirmi bir ip tasarmcs. Bir joystick iinde Commodore 64 emlatr yerletirdii 2004 ylnda tannmt. www.alternatifbilisim.org 6. Alternatif Biliim Dernei ekonomik saysal uurum maddi olanakszlklar tketim lgnl teknoloji tekelleri bamllk kar hrs ...www.alternatifbilisim.org 7. Alternatif Biliim Dernei siyasi makro tekno-sosyal politakalarn eksiklii stratejiler yok gnlk planlar seferberlikler gstermelik olmas ve oy kazanc,bknz: fatih projesi) www.alternatifbilisim.org 8. Alternatif Biliim Derneikltrel/bireysel yabanclamann farkna varlmamas ya da durumun kabullenilmesi eletirel olmaktan uzak olmak satn alrken renirken kullanrken tavsiye ederken her trl tercih annda..www.alternatifbilisim.org 9. Alternatif Biliim Derneinasl reniyoruz? taklit ediyoruz reeteler alyoruz deneme yanlma ezber yapyoruz. tesadfen reniyoruz kursa gidiyoruzpeki bunlar yapan var m? programlarn yardm blmlerini okumak kitaplardan takip etmek referans okumakwww.alternatifbilisim.org 10. Alternatif Biliim Dernei nasl reniyoruz? veri/bilgi ve beceri ynlarna dndk ok ey renmek durumunda kalyoruzne yapsak? anlaml-faydal balar kurabilmek tasnif etmek bir ksmn alkanlk haline getirmek bir ksmn bilgi ve bilin dzeyine karmak bir ksmn deitirmek/dzeltmek bir ksmndan da tamamen kurtulmakwww.alternatifbilisim.org 11. Alternatif Biliim Derneialkanlklarmz / bil(me)diklerimiz problem knca kendim zmeye alrm problem knca aratrr hatta bir uzmannasorar ve kendim zmeye alrm problem knca aratrr bir uzmann bulurtamir ettiririm, para da vermem! www.alternatifbilisim.org 12. Alternatif Biliim Derneialkanlklarmz / bil(me)diklerimiz yeni aldm bir cihaz fie takmadan ncekullanma klavuzunu dikkatle okurumwww.alternatifbilisim.org 13. Alternatif Biliim Dernei alkanlklarmz / bil(me)diklerimiz okumaya endiim 200 sayfalk kullanma klavuzunun aslnda 10 farkl dilde yazldn vesadece 20 sayfann anladm dilde olduunu ok ge farkettim, cihaz oktan bozulmutuwww.alternatifbilisim.org 14. Alternatif Biliim Dernei alkanlklarmz / bil(me)diklerimizinternette yeni bir servisi kullanmaya balamadannce bana kabul ettirdikleri kullanc szlemesini mutlaka gzden geiririm www.alternatifbilisim.org 15. Alternatif Biliim Derneialkanlklarmz / bil(me)diklerimizbilgisayarma bir yazlm yklemeden nceinternette hakknda yaplan yorumlar tararmwww.alternatifbilisim.org 16. Alternatif Biliim Derneialkanlklarmz / bil(me)diklerimizgoogledan baka bir arama motorunu gnlkilerimde kullanrm www.alternatifbilisim.org 17. Alternatif Biliim Derneialkanlklarmz / bil(me)diklerimizbalang sayfam google deil. gitmek istediim web sitesini google aramaubuuna yazmadan dorudan adres satrnayazarm.www.alternatifbilisim.org 18. Alternatif Biliim Derneialkanlklarmz / bil(me)diklerimizfacebook ve twitter dnda aktif olarakkullandm en az 1 tane sosyal a var.www.alternatifbilisim.org 19. Alternatif Biliim Derneialkanlklarmz / bil(me)diklerimizarama sonularnda sklkla ikinci ya da ncsayfalara da bakarm, hatta yetinmeyip ayn konuda farkl anahtar kelimelerle yeni aramalar yaparmwww.alternatifbilisim.org 20. Alternatif Biliim Derneialkanlklarmz / bil(me)diklerimizinternet explorer dnda bir tarayc kullanmaktaymwww.alternatifbilisim.org 21. Alternatif Biliim Derneialkanlklarmz / bil(me)diklerimizyer imlerini (favorites) kullanrm. ara sra dzenlerim.www.alternatifbilisim.org 22. Alternatif Biliim Derneialkanlklarmz / bil(me)diklerimizanti-virs programnn gncel olup olmadn sklkla kontrol ederim. www.alternatifbilisim.org 23. Alternatif Biliim Derneialkanlklarmz / bil(me)diklerimizwindows xp den daha eski bir iletim sistemi kullandm.www.alternatifbilisim.org 24. Alternatif Biliim Derneialkanlklarmz / bil(me)diklerimiz windows ne yaa!. ben baka birey kullanyorum. www.alternatifbilisim.org 25. Alternatif Biliim Derneialkanlklarmz / bil(me)diklerimiz bilgisayarmda ms ofis paketi ykl deil.ofis word program da olmadan bilgisayarda yazyazlabileceini biliyorum.www.alternatifbilisim.org 26. Alternatif Biliim Derneialkanlklarmz / bil(me)diklerimizdonanm/bilgisayar satclarnn baka hi birseenek yokmu gibi sadece windows satarak okur yazarlmz krelttiini, ufkumuzudaralttn, toplumsal ortalama bilisel bilgi vebecerilerimizi domine ederek snrlandrdnn farkndaym.www.alternatifbilisim.org 27. Alternatif Biliim Derneialkanlklarmz / bil(me)diklerimizbilgisayarm tamire brakmadan nce mutlakayedekleri alrm, btn kiisel verilerimi silerim. www.alternatifbilisim.org 28. Alternatif Biliim Derneisosyal mesajlar bitti, ara verebiliriz.www.alternatifbilisim.org 29. Alternatif Biliim Dernei merhaba bilgisayar Donanm zerinde yazlmlarn alt ya da yazlmlar yardm ile belli amalardorultusunda alan elektronik, mekanik, manyetik, optik vb fizikselbirimlerir. Yazlm Donanmn ruhudur. Akldr. :) Donanmlarn anlad dil ya da bu dile evrilebilen baka programlamadilleri ile yazlrlar, belli amalar iin donanmlara i yaptrrlar Yemek tarifleri gibidir, makineye neyin, hangi srayla yaplacanbildirirler.www.alternatifbilisim.org 30. Alternatif Biliim Dernei donanm hzl bakDonanma hzl bak lemci - CPU Ram Depolama(Sabit disk, ssd, flash bellek, cd/dvd, harici depolama) A kartlar Grafik Kart Monitr, Klavye, Mouse, Joystick, vb.. A aygtlar modem, switch, router vb. Dokunmatik ekranlar Hareket alglayclar G kaynaklarwww.alternatifbilisim.org 31. Alternatif Biliim DerneicpuMerkezi ilem birimi Hesap yapar Hemen her i onun kontrolndedir Dier aygtlarla iletiim kurar, onlara i yaptrr,sonular alr ve yeniden i yaptrr ok snrwww.alternatifbilisim.org 32. Alternatif Biliim Derneiramrastgele eriimli bellek(random access memory) Adreslere ayrlm veri kaydedilip, okunabilinen alanlara sahiptir. Ilemci bu alanlar hesap yapmak ve tm sistemi ynetebilmekiin kullanr. Bilgiler geici olarak tutulur. Kalc olarak saklanmaz. Bu sebepledepolama aygt olarak kullanlmaz. Fazla bellek gz karmaz. :)www.alternatifbilisim.org 33. Alternatif Biliim Derneianakart Donanm birimlerinin birbirleri ile iletiim kurabilmesi iin kullanlan platformdur. Donanmlarn yerletirilmesi iin arabirimler bulunur. Bilgisayarnza taktnz her trl cihaz aslnda anakartnzn ilgili arabirimineyaptnz balant demektir. USB aracl ile fotoraf makinenizi taktnzda ilemci veya dier aygtlar -ilgiliyazlmlar/srcler- aracl ile dorudan eriebilir. Kullanlacak aygtlarn giri k trleri dikkate alnarak seilmelidir.www.alternatifbilisim.org 34. Alternatif Biliim Derneidonanm nasl secilir? Arkadalarma sorarm En pahal olan alrm En son kan alrm En fazla zellie sahip olan alrm www.alternatifbilisim.org 35. Alternatif Biliim Derneidonanm nasl secilir? ihtiya analizi Ne i yapacaz? Hangi iletim sistemini altracaz? Hangi yazlmlar koturacaz? Kim(ler) kullanacak? Ka yl kullanmay planlyoruz? Fiyat / performans testi Nasl destek alacaz? Felaket ynetimi!.www.alternatifbilisim.org 36. Alternatif Biliim Derneidonanm nasl secilir?En yeni, en gl, en pahal ou zaman yanlseimdir Kaynaklarn snrl olduunu unutmamal www.alternatifbilisim.org 37. Alternatif Biliim Derneiyazlm hzl bakYazlm Tarif edilmi problemleri zmek amacyla makineler iinhazrlanm ynergeler btndr Algoritmalardan oluurlar. Kodlar bu algoritmalar ifadeederler. Bilgisayarn kaynaklarna eriip, bu kaynaklar zmekistedikleri sorun iin kullanrlar. Programlama dilleri ile yazlrlar. C, Basic, Pascal, C++, Java, Python, Php www.alternatifbilisim.org 38. Alternatif Biliim Dernei yazlm hzl bakMakine dili lemci mimarisine gre deien, her ilemcinin komutsetine gre deien 0 ve 1 lerden oluan en alt seviyedildir. Anlalmas zordur. Her ilemcinin kendi komut seti vedolays ile kendine has bir makine dili vardr. Dorudan ilemci tarafndan anlalp altrlabilirler. www.alternatifbilisim.org 39. Alternatif Biliim Dernei yazlm hzl bakKaynak Kod#include int main(){printf("Merhaba Dnyan");} www.alternatifbilisim.org 40. Alternatif Biliim Dernei iletim sistemi letim sistemi nedir? Bilgisayarn kaynaklarn yneten, bilgisayardaalan uygulamalara yaygn servisleri salayanyazlm ya da yazlmlar btndr. Linux Windows MacOSwww.alternatifbilisim.org 41. Alternatif Biliim Derneizgr yazlm / sahipli yazlm Baz yazlmlar size Yazlm istediiniz amalar iin altrma Yazlm ihtiyalarnz dorultusunda deitirebilme Dilediiniz kadar kopya oaltp arkadalarnzla paylaabilme Deitirilmi kodu paylaabilme zgrlkleri sunar. Kaynak koda eriim bu zgrlkler iin zorunluluktur Baz yazlmlar ise sadece kullanm hakk verir. EULA :( zgr yazlmlarda, yazlm zerinde her trl hakka sahipsinizdir.Fakat sahipli yazlmlar snrl haklar tanrlar. Yazlmn sahibiolmazsnz. www.alternatifbilisim.org 42. Alternatif Biliim Derneizgr yazlm zgrlkler Yazlm istediiniz amalar iin altrma Yazlm ihtiyalarnz dorultusunda deitirebilme Dilediiniz kadar kopya oaltp arkadalarnzla paylaabilme Deitirilmi kodu paylaabilme zgrlkleri sunar. Kaynak koda eriim bu zgrlkler iin zorunluluktur Ne deildir? Trial, shareware, freeware, bedava(!), cracked Free as in free speech, not in free beer eitli lisanslar vardr. En nemlisi GPL (Genel Kamu Lisans)www.alternatifbilisim.org 43. Alternatif Biliim Dernei neden zgr yazlmlar Kaynak koda eriebilmek mutfan ve hattakulland malzemelerin kalitesini istediinizzaman grebileceiniz restorana benzer. zgrlk Platform bamllndan kurtulmak Gvenlik Maaliyet www.alternatifbilisim.org 44. Alternatif Biliim Dernei linux zgr bir iletim sistemidir. Kullanclara diledikleri gibi kullanma hakk verir Nasl ortaya kt? Linux nasl okunur? Linuks, linaks, liiinuks Nerelerde kullanlr? Masast, sunucu, gml sistemler.. Kimler kullanyor? Byk oyuncularn hemen hepsi (google, hp, ibm.. vb) Avrupa, in, Rusya gibi lkelerde kamuda ve gvenlik sebebiyleaskeriyede Belediyecilikte vb.. www.alternatifbilisim.org 45. Alternatif Biliim Dernei linux datm Datm, linux ekirdii zerine eitli amalara uygunyazlmlarn toplanarak kullanma hazr bir ekildekullancya sunulmu halidir. Bir ok ama iin linux datm bulabilirsiniz. Masast,sunucu vb. Sadece eposta gndermek, firewall olarak almak, sesve/veya video ilemek iin ya da rnein ocuklara zeldatmlar bulunmaktadr. Ubuntu, Debian, Fedora, Pardus(!), Suse, Qimowww.alternatifbilisim.org 46. Alternatif Biliim Dernei linux nasl kurulur, nasl edinilir Linuxu edinmenin en kolay yoluinternettetn indirmektir. Kurulum klavuzlarna bakarakkurabilirsiniz. lk bata jargona almaktazorlanabilirsiniz ama ksa sreli biraba sonrasnda herey ok dahakolaylar.www.alternatifbilisim.org 47. Alternatif Biliim Dernei linux nasl kurulur, nasl edinilir kullandm ve tavsiye ettiim datm Ubuntu.Ubuntu.com sitesinden indirilebilir. Haftaya linux kurulu bir makine ile gelmenizalmalarmz kolaylatracak.kuramazsam? ubuntu-tr.net aramba 18.00 21.00 arasnda kurulum iinyardm ediyoruz. Nerede? istanbulhs.org http://www.ubuntu.com/download/help/install-ubuntu-with-windowswww.alternatifbilisim.org