TEMEL ESERLER 01...Bilinçli Eşcinsellik Bir Hayasızlıktır 288 Kötü Niyetten ve Önyargıdan Uzak Durmak 290 Fâsık Kişilerin Verdikleri Haberleri Araştırmadan Onayla(ma)mak

OTTO 07© TN İletişim

TEMEL ESERLER 01M. Hayri KırbaşoğluAhir Zaman İlmihali

Düzelti: TAVOOS

Dizgi: TAVOOS

Kapak: Nurullah ÖzbayGrafik-Tasarım, Uygulama: TAVOOS

Baskı: Ziraat Gurup Matbaacılık / Varlık Ankara

ISBN 978-605-9168-08-3Sertifika No: 13858

1-7. Baskılar: 20108-9. Baskılar: 201110. Baskı: Mart 201411. Baskı: Mayıs 2015

İletişim Adresleri

Cinnah Cd. Kırkpınar Sk. 5/4 06420 Çankaya Ankaratel.-faks: 0312. 439 01 69www.ottoyayin.com [email protected]/otto.yayinlaritwitter.com/ottoyayin

AHİR ZAMAN

İLMİHALİ

M. HAYRİ KIRBAŞOĞLU

İÇİNDEKİLER

ÖNSÖZ ........................................................................... 11-13 USÛL ÜZERİNE .............................................................. 15-18

GİRİŞ 19-24

I. İSLAM (KAVRAMI) ÜZERİNE .......................................... 19 II. DİN: VAR OLUŞUN/HAYATIN ANLAM HARİTASI ve DÜNYA GÖRÜŞÜ ........................................................... 21 III. İSLAMİ DEĞERLER KURAMI (AKSİYOLOJİ) ................. 23

İSLAMİ DEĞERLER KURAMI (AKSİYOLOJİ) DİZGESİ25-425

METAFİZİK DEĞERLER ALANI27-145

1. Tevhid .............................................................................. 27 2. Kelime-i Şahadet .............................................................. 29

a) Gerçekten İslam’ın Şartı Beş, İmanınki Altı mıdır? ....... 35 3. İman-Amel İlişkisi ............................................................ 39

a) Müslüman Olmak mı? Müslüman Kalmak mı? ............. 40 b) Bıçak Sırtında Olanlar .................................................. 43 c) İslam’da Farzlar Gerçekten Otuz İki veya Elli Dört müdür? .................................................. 46

4. İman-Küfür-Şirk ............................................................... 47İman’ın Sosyal Boyutu ...................................................... 49Küfür ve Şirk ..................................................................... 52Tevhid Maskeli Şirk ........................................................... 53

5. Geçici Tevhid ................................................................... 54 6. Tevhid’in Yansımaları ve Boyutları ................................... 54

a) Dünya Görüşü Olarak Tevhid ...................................... 56 b) Metafizik İlkesi Olarak Tevhid ..................................... 57 c) Ahlak-Adalet Ahlakı-İlkesi Olarak Tevhid .................... 58 d) Dünya Düzeni İlkesi Olarak Tevhid ............................. 62 e) Siyaset ve Siyasi Düzen İlkesi Olarak Tevhid ................ 64 f) Ümmet İlkesi Olarak Tevhid ......................................... 68

Ümmetsiz İslam Olmaz .................................................. 69 g) Toplumsal Düzen İlkesi Olarak Tevhid ........................ 71 h) Hukuk İlkesi Olarak Tevhid ........................................ 73

Din ve Şeriat ................................................................. 74 Şeriat ve Değişim: Sabiteler ve Değişkenler ................... 74

ı) Tarih İlkesi Olarak Tevhid ............................................ 76

i) Bilgi İlkesi Olarak Tevhid .............................................. 81 j) Sanat ve Estetik İlkesi Olarak Tevhid ............................ 84 İslam Sanatında Bulunmayan Şey İnsan Değil, İnsan Bedenidir! ..................................................................... 87

k) Aile İlkesi Olarak Tevhid ............................................. 88 l) Ekonomi İlkesi Olarak Tevhid ...................................... 91 m) Özgürlük ve Eşitlik İlkesi Olarak Tevhid .................. 100

Müslüman Renk Körüdür ........................................... 101 Irkçılık İslami Değerleri Yutan Bir İfrittir .................... 102

n) Eğitim İlkesi Olarak Tevhid ....................................... 104 7. Allah (Celle Celâluh) ...................................................... 109

a) Allah ve İnsan ............................................................. 112 8. Âhiret ............................................................................. 115

a) Şefaatçilik ve Vesilecilik Anlayışı ................................ 119 b) Kıyâmet Alâmetleri Meselesi ....................................... 122

9. Peygamberler ................................................................. 124 10. Melekler ....................................................................... 131 11. Kitaplar ........................................................................ 135

AHLAKİ DEĞERLER ALANI 147-181

1. Homoeconomicus’tan Homoislamicus’a ......................... 147 2. İslam Ahlakının Unutulan Boyutu: Sosyal Ahlak ............ 151

a) Sosyal Ahlaksızlık versus Sosyal Ahlak ....................... 152 b) Ahlak Dışı Her Davranış Bir Değildir. ........................ 153

3. İslam’ın Kendisi Bir Sosyal Ahlaktır ............................... 153 4. İslam Sevgi Dini Olduğu Kadar Kızgınlık ve Öfke; Barış Dini

Olduğu Kadar da Mücadele, Direniş ve Savaş Dinidir .... 155 5. İslam Sadece “Evet” Değil, Hem “Evet” Hem de “Hayır” Demektir. ............................................. 156

a) İslam’da “Hoşgörü” de Vardır “Horgörü” de! .............. 156 6. Mümin Hayr’a Sevdalı Şerr’e Öfkelidir ........................... 157 7. Müslüman Taraf Tutmak Zorundadır, Tarafsız Olamaz! ... 159 8. Ahlak İsyanından Sürekli Ahlak Devrimine .................... 1599. İbadetler ve Sosyal Ahlak ............................................... 161

a) Ahlak-İbadet İlişkisi ................................................... 163 10. İslam Ahlakının Temel İlkesi: Hayra Destek Şerre Köstek Olmak ............................... 175 11. Çağdaş Bir Hılfu’l-Fudûl’e Doğru ................................. 175

12. Sosyal Ahlak: Temiz Toplum ....................................... 177 13. Temiz (Ahlaki) Toplum’a Giden Yol ............................ 179 14. Ahlak ve Hukuk ........................................................... 180

İSLAM’IN AHLAK HARİTASI (KUR’AN’IN BİREYSEL ve TOPLUMSAL AHLAK ESASLARI)

183-306

1. Allah’a Karşı Yapılması ve Yapılmaması Gerekenler ....... 184a) Allah’a Karşı Yerine Getirilmesi Gerekenler ................ 184

Takva .......................................................................... 184 Zikir ............................................................................ 184 Şükür .......................................................................... 185 İhlas ............................................................................ 186 Tövbe ve İstiğfar ......................................................... 189 Dua ............................................................................. 190

Dua Bir İstek Değil, Bir Oluş’tur .............................. 191 Tevekkül ..................................................................... 192

b) Allah’a Karşı Yapılmaması Gerekenler ........................ 194 Tekebbür ve İstiğnâ .................................................... 194 Küfür .......................................................................... 195 Kunût ......................................................................... 195 Allah’ın Adını İstismar Etmemek ................................ 196 Dinde Olmayan Aşırılıklara Gitmemek ....................... 197 Allah’a Verilen Sözleri Tutmamak ............................... 199 Allah’a ve Rasûlüne İhanet Etmemek .......................... 200

2. İnsanlara ve Tabiata/Çevreye Karşı Yapılması ve Yapılmaması Gerekenler ................................................ 201

a) Yapılması Gerekenler .................................................. 201 Sâlihât ve Ma’rûf ......................................................... 201 Yetim, Öksüz ve Yoksulu Doyurmak .......................... 202 Yetimin Malını Korumak ............................................. 203 İstikamet Üzere Olmak ............................................... 204 Ana-Baba’ya İyilik ....................................................... 204 Sabr u Sebat ................................................................ 205 Nefse Hâkimiyet ve Öfkeyi Kontrol ............................ 208 Ölçü ve Tartıda Dürüstlük .......................................... 209 Doğrudan Şaşmamak .................................................. 210 Allah’ın Yolundan Sapmamak ..................................... 211 Müminlere Yumuşak, (Saldırgan) Kâfirlere Sert Olmak ... 212 Şûrâ ............................................................................ 213 Vermek ....................................................................... 214 Güzel Söz ve Gönül Alma ........................................... 216 Allah Yolunda Harcamak ............................................ 217 Allah İçin Borç Vermek ............................................... 218 Müslüman Kardeşlerimizi Kendimize Tercih Etmek ... 219 Akrabalara İlgi ve Yardım ........................................... 220 Âdil Olmak ................................................................. 220 İffet ve Namusun Korunması ...................................... 223Emânete Riayet ........................................................... 225 Vaadinde Durmak ....................................................... 225 Dürüst Şahitlik ............................................................ 226

Antlaşmalara Riayet ..................................................... 226 İyiliklere Aracılık Etmek ............................................. 227 Zulme Karşı Yardımlaşma ve Dayanışma ..................... 228 İyiliği Emretmek, Kötülüğü Yasaklamak ..................... 230 İslam Kardeşliği .......................................................... 231 Câhil-Cühelâ Takımına Uymamak .............................. 232 Kötülüğe İyilikle Karşılık Vermek ............................... 233 İnsanları Özgürlüğe Kavuşturmak ............................... 234 Selama Daha Güzeli İle Mukabele Etmek .................... 235 Tacizlere Karşı Tedbir ve Tesettür ............................... 238 Mahrem Alanlara İzinsiz Girmemek ............................ 242 Bir arada Yemek-İçmek ............................................... 243 Dünya-Ahiret Dengesini Gözetmek ............................. 243 Güzel Söz Söylemek .................................................... 247 Yakın Çevreye İyi Davranmak ..................................... 248 Allah İçin Harcananlar Geri Gelir ................................ 249

b) Yapılmaması gerekenler ............................................. 249 Kategorik Olarak Her Tür Kötülük ............................. 249 Saldırgan ve Zâlim Kâfirleri Dost Edin(me)mek .......... 250 Çocukları Öldürme(me)k ........................................... 252 Haksız Yere Can(lar)a Kıy(ma)mak ............................. 252 Şirk ve Küfürde Anne-Babaya İtaat Et(me)mek ........... 254 Kimseyi Aşağılamamak ............................................... 255 Kibirlen(me)mek ve Böbürlen(me)mek ....................... 255 Bağıra Çağıra Konuşmamak ........................................ 256 Hırsızlık Yapmamak .................................................... 257 Zinaya, Fuhşa Yaklaş(ma)mak ..................................... 259 Kötülüklere Aracı Ol(ma)mak ..................................... 261Zulüm ve Haksızlıklara Meylet(me)mek ..................... 261 Başkalarının Yanında Fısıldaş(ma)mak ........................ 262 Öksüz ve Yetimlere Kötü Muamele Et(me)mek .......... 263 İsraf Et(me)mek .......................................................... 263 İçki, Kumar, Faldan Uzak Durmak ............................. 266 Kadın-Erkek İlişkilerinde Denge ve Saygı ................... 269 Yapmayacağı Şeyi Söyle(me)mek ................................ 271 Şeref, Haysiyet ve Onur Fakiri Olanlardan Uzak Durmak .. 272 Şirk, Günah ve Azgınlıklar Haram Kılınmıştır ............. 272 Hakkında Bilgi sahibi Olmadığımız Şeylerin Peşine Düş(me)mek .................................................... 274 Zalimin Zulmünü Dile Getirmek ................................. 275 Cimrilik Et(me)mek .................................................... 276 Kategorik Olarak Haksız Kazanç ................................. 278 İftira Et(me)mek ......................................................... 279 İyilikleri Başa Kak(ma)mak ......................................... 280 Gıybet Et(me)mek ...................................................... 281 Bozgunculuk Yap(ma)mak .......................................... 282 Haset ve Kıskançlıktan Uzak Durmak ......................... 284Kategorik Olarak Yalandan Uzak Durmak .................. 284 İnsanları Küçümseyip, Onlarla Alay Et(me)mek, Onlara Kaş-Göz Etmemek, Kötü Lakap Tak(ma)mak .... 286 Riyakarlık, Gösteriş ve Çalım Satmaktan Uzak Durmak .. 286

Bilinçli Eşcinsellik Bir Hayasızlıktır ............................. 288 Kötü Niyetten ve Önyargıdan Uzak Durmak .............. 290 Fâsık Kişilerin Verdikleri Haberleri Araştırmadan Onayla(ma)mak .................................... 290 Rüşvet ......................................................................... 292 Büyü Yap(ma)mak, Yaptır(ma)mak ............................. 294 Dünyevileşmeye Karşı Mesafe Bilinci .......................... 295 Allah’ın Haram Kılmadığını Haram Kıl(ma)mak ......... 297 Akrabalık Bağlarını Koparmamak ............................... 298 Allah’a Verilen Sözlere Sadık Kal(ma)mak .................. 298 Katıksız Müşrik ve Kâfirler İçin Mağfiret Dile(me)mek .. 299 Dinde Zorlama Yoktur ................................................ 300

c) Allah Kimleri Sever, Kimleri Sevmez? ......................... 301 Allah’ın Sevdiği Kulların Kur’an’daki Özellikleri ......... 301 Allah’ın Sevmediği Kimselerin Kur’an’daki Özellikleri ... 302

d) Teoriden Pratiğe ......................................................... 303

İBADETLER 307-345

1. Namaz ............................................................................ 308a) Günlük ve Haftalık Zorunlu Namazlar ....................... 308 b) Cami ve Kıble ............................................................ 308 c) Ezan-Kamet ................................................................ 309 d) Abdest-Gusül-Teyemmüm ......................................... 311

1. Abdest .................................................................... 311 2. Gusül ...................................................................... 313 3. Teyemmüm ............................................................ 314

e) Tesettür (Setr-i Avret) ................................................. 314 f) Namaz Vakitleri ve Rekâtları ....................................... 315 g) Zamanında Kılınamayan Namazlar ............................. 316 h) Namazların Birleştirilmesi .......................................... 316 ı) Zorunlu Namazların Rekâtları ..................................... 317 i) Namazların Kılınış Şekli .............................................. 317 j) Cemaatle Namaz ......................................................... 319 k) Cemaatle Namazın Kılınışı ......................................... 320 l) Cuma namazı .............................................................. 320 m) Bayram namazı .......................................................... 321

2. Oruç .............................................................................. 322 a) Fıtır Sadakası (Sadakatu’l-fıtr) .................................... 325

3. Yoğunlaştırılmış Program: Hac ....................................... 325 a) Kâbe: Sembolik İman Merkezi .................................... 326 b) Arafat: Mahşer Provası ................................................ 328 c) Müzdelife-Mina-Kurban: Kötülük Dürtülerinden Kurtuluş .................................... 329d) Şeytan Taşlama: Şeytana Karşı Sembolik Savaş .......... 330

4. Kurban ........................................................................... 332 5. Zekât .............................................................................. 333 6. Sadaka ........................................................................... 337 7. Nafile İbadetler .............................................................. 338 8. Dualar ............................................................................ 3409. Zühd ve Tasavvuf ........................................................... 341

TOPLUMSAL HAYAT (NORMATİF DÜZENLEMELER ALANI)

347-425

İslam: Hayatlı Bir Din, Dinli Bir Hayat ............................... 3471. Gündelik Hayat .............................................................. 348

a) Doğum, Çocukluk ve Ergenlik ................................... 348 b) Aile Hayatı ................................................................. 351 c) Evlilik (Nikâh) ............................................................ 353 d) Boşanma (Talak) ........................................................ 357 e) Cinsel Hayat ............................................................... 358 f) Doğum Kontrolü ve Kürtaj ......................................... 359 g) Akrabalık, Komşuluk ve Arkadaşlık İlişkileri .............. 360 h) Selamlaşma, Tebrikleşme, Hatır Sorma, Teşekkür, Özür dileme, Aksırma .................................................... 363 ı) Beslenme, Yeme-İçme ................................................. 364 i) Sağlık, Spor ................................................................. 366 j) Sanat, Turizm, Eğlence ve Özel Günler ....................... 369 k) Engelliler ve Yükümlüler ............................................ 374 l) Hasta, Düşkün, Yaşlı, Dul, Yetim, Öksüz, Kimsesiz ve Fakirler ........................................................................... 377 m) Giyim-Kuşam, Zinet, Süslenme, Aksesuar ................. 378 n) Temizlik ve Hijyen ..................................................... 380 o) Çevre-Teknoloji ......................................................... 382 ö) Trafik ......................................................................... 384 p) İletişim/Haberleşme, Medya ....................................... 385 r) Ölüm, Cenaze, Taziye ................................................. 386

2. Toplumsal Hayat ............................................................ 390 a) Siyaset ve Yönetim ...................................................... 390 Şûrâ ............................................................................ 390 Ahlakın Siyasete Dönüşü ............................................ 392

b) İktisat ......................................................................... 396 c) Hukuk ve Adalet Sistemi ............................................ 406 Şeriat: Eylem Ahlakı .................................................... 406

d) Dünya Düzeni ve Uluslararası İlişkiler ....................... 413 e) Savaş Hukuku ............................................................ 418

Cihad-Direniş-Şehadet/İstişhad ................................... 421f) Çevre Hukuku ............................................................ 422 g) Uzay Hukuku ............................................................. 423 h) Göç, İnsan Kaçakçılığı ve Ticareti .............................. 424 ı) Şehirleşme ................................................................... 424

SÖZÜN SONU ve ÖZÜ .................................................... 427

KİTABİYAT ....................................................................... 428

SEÇME HADİSLER .......................................................... 429HZ. PEYGAMBER’İN DİLİNDEN DUALAR ................... 471

DİZİN ......................................................................... 481-493

İslam’ın geleceği “Geleceğin İslamı”nın inşasına, bu da, inşayı gerçekleştirecek yeni nesil bir Müslümanlığın mimarlarına bağlıdır.

Bu eseri, kıymetli evlatlarım Seha Enis, Ayşe Nevrâ ve Zeynep Berrâ’ya ve onların şahsında “Âsım’ın Nesli”ne ithaf ediyorum.

ÖNSÖZ

Allah’ın (cc.) adıyla,

Bu satırları yazmaya başlarken, bir yandan Washington’daki Amerika’nın Sesi Türkçe yayınında Müslümanların terörist olmadıkları, onların da Amerikalılar gibi barıştan yana oldukları yolundaki, bildik/alışılmış yorum-ların —iyi niyetli— bir yenisini dinliyordum. Öte yandan da seni, onu ve beni yani bizi nasıl bir geleceğin beklediğini düşünüyor, gelecekte neler yapılması gerektiği sorusunu —hemen her gün sorduğum bu soruyu— kendime bir defa daha soruyordum. Artık içimizin-dışımızın 11 Eylül hikâyeleriyle dolup taştığı bir sırada, gelecekte ne yapmamız gerektiği sorusunun cevaplarından birisi olarak düşündüğüm bu kitaba da, 11 Eylül’den bahisle ve 11 Eylül’de söze başlayacağım hiç aklıma gelmezdi. Fakat sonradan düşündükçe gördüm ki, — 11 Eylül’ün, yeryüzünün gerçek şer odaklarının maskelerini düşürmesi ve insanlığın onları daha yakından tanımış olması gibi son derece müspet rolü yanında— İslam dünyası için de, tarihinin önemli bir dönüm noktasını teşkil etmesi de mümkündür. Zira İslam bir yandan 11 Eylül sürecinde Batı tara-fından terör ile eşanlamlı hâle getirilmeye —kasıtlı olarak— çalışılmakta, buna mukabil İslam dünyası çok farklı tepkiler vermekte, daha doğrusu ne yapaca-ğını şaşırmış bir vaziyette bocalamaktadır. Bu durumun tek kelimeyle manası İslam dünyasının tarihin dışında kalmasıdır. Bir başka ifadeyle İslam dünyası tarihin öznesi değil, nesnesi durumundadır. Tarihin şu andaki öznesi olan Batı —Kıta Avrupası ve Amerikasıyla Batı— ise, insanlığı son derece vahim gelişme-lerin eşiğine getirmiş bulunmaktadır. Batı, yeryüzünün beşerî-maddi bütün imkânlarını kendi egoizmi ve çıkarcılığı uğruna vahşice, hoyratça, zalimce,

12 AHİR ZAMAN İLMİHALİ • M. HAYRİ KIRBAŞOĞLU

ÖNSÖZ

adaletsizce, müsrifçe talan etmeye devam etmekte ve bu düzeni “Küreselleşme/Globalizasyon” ‘yeni dünya düzeni’ etiketi altında kendi dışındaki dünyaya dayatmaya ve kalıcı hâle getirmeye çalışmaktadır. İslami terminoloji ile ifade edecek olursak “şer odakları” her çeşidiyle “munker”i yay(gınlaştır)makta; “hayır odakları” ise her çeşidiyle “ma’rûf”u yeryüzünde egemen kılmakta başarısız kalmaktadırlar. Bu denklemde İslam dünyasının olması gereken yeri elbette ki “hayr”ın safında olmak, hatta öncülük rolü oynamaktır:

İşte böylece sizi orta bir ümmet yaptık ki, insanlara karşı şahit olasınız, peygam-ber de size karşı şahit olsun. (2/el-Bakara, 143)

Siz insanlar için [tarih sahnesine] çıkarılmış en hayırlı ümmetsiniz, iyiliği (ma’ruf) emreder kötülüğü (munker) yasaklar/engeller, Allah’a iman edersiniz. (3/Âlu İmrân, 110)

Ne var ki İslam dünyası şu anda böyle bir rolü yerine getirebilecek durum-da değildir, zira bunun için gerekli donanıma sahip değildir. Burada söz konusu olan “donanım” sadece madde planında “kalkınmışlık-gelişmişlik”ten ibaret değildir, bilakis asıl donanım eksikliği hiç düşünmediğimiz bir alanla, yani “Müslümanlığımız” ile ilgilidir. Bu noktada “ İslam dünyası İslam’dan uzaklaştığı için geri kalmıştır, tekrar İslam’a dönerse bütün problemler çözü-lür” şeklindeki yüzeysel ve yaygın yaklaşımdan bir farkımızın olup olmadığı akla gelebilir. İki söylem arasındaki zahiri benzerliğe rağmen, özde çok derin bir fark bulunduğunu hemen ifade edelim. Bu derin fark yaygın söylemdeki “İslam”ın geçmişteki yorumlardan ibaret, geleneksel yaklaşımların tekrarı niteliğindeki geleneksel/taklidî bir “İslam” olması; her şeyin hazır İslami çözümlerinin elde mevcut olduğunun “varsayılması”; buna mukabil bizim işaret ettiğimiz “ Müslümanlık”ın, yeniden inşa edilmesi gereken bir “dünya görüşü” olmasıdır. Daha açık bir ifade ile İslam dünyası problemin sadece verili bir İslam’a dönmek kadar basit olmadığını; bilakis dönmeye ve ihyaya çalıştığı verili “İslam”ın birçok iç problemle karşı karşıya bulunduğunu, dola-yısıyla kendi “İslam”ımızı kendimizin inşa etmekte mükellef olduğumuzu bilmesi gerekir. Yine bilmesi gerekir ki, bu yeniden inşa süreci parçacı ve yüzeysel değil, kapsamlı ve köklü bir çaba olmak zorundadır. Zira artık İslam sadece Müslümanlar için değil, bütün insanlık göz önüne alınarak ve gezegen ölçeğindeki gelişmelere merkezî bir önem verilerek yeniden formüle edilmek durumundadır. Bu yeni formülasyonu, İslam’ı bir “dünya görüşü” olarak sunmak” şeklinde özetlemek mümkündür. İşte elinizdeki eserin temel hedefi İslam’ı bir “dünya görüşü” olarak sunabilmek, amacı da, bu suretle İslam dün-yasının tarihe müdahil olmasını sağlamaya yönelik bir katkıda bulunmaktır. Açıktır ki böyle bir teşebbüs İslam’ı Kelime-i Şahadet, namaz, oruç, hac ve

AHİR ZAMAN İLMİHALİ • M. HAYRİ KIRBAŞOĞLU

ÖNSÖZ

13

zekât ile sınırlayan ve “ İslam’ın şartı beştir.” şeklindeki yanlış anlayıştan yola çıkan “ ilmihaller”den kesinlikle farklı olacaktır. Bu sebeple sizlere sunulan bu eser, bilinen anlamıyla bir “ilmihal”den öte bir şey olacaktır.

Elinizdeki bu eser, “ilmihal” geleneğinde bir kırılma ve yeni bir anlayışın yerleşmesi yönünde atılmış bir ilk adım olabilirse amacına ulaşmış olacaktır.1

Bir tevafuk eseri 11 Eylül’de yazmaya başladığımız bu esere son nok-tayı koymak, yine bir tevafuk eseri, hem tarihin önemli sayfalarından biri olan Çanakkale Zaferi’nin 95. yıldönümünde, hem de Üçüncü İntifada’nın başlangıç günlerinde nasip oldu. Bu vesileyle, bu eserin, yeni Çanakkaleler yaşanmaması için, bu mücadelede imkânsızı mümkün kılan imanın davasını yüklenecek olan “ Âsım’ın Nesli”nin ilmihâli olmasını diler, bu neslin yetişme-sine vesile olmasını Cenab-ı Hak’tan niyaz ederiz.

Mehmet Hayri KIRBAŞOĞLU Ankara, 18.03.2010

1 İlmihallerin eleştirisi için İslami İlimlerde Metot Sorunu adlı kitabımızın 61-80. sayfalarına (“İlmihal Dindarlığının İmkânı Üzerine”) bakınız.

11 Eylül 11, 20021. yüzyıl cahiliyyesi 23932 ve 54 farz 35, 46, 47, 398

AA. Camus 171AB üyesi ülkeler 241Abbasi iktidarı 50Abbasilerin acem milliyetçiliği 65abdestli burjuva 279abdestli kapitalistler 278Abdullâh Draz 137Abdurrahman Azzam 103acem milliyetçiliği 65acil barınma 166açık denizlerde gemilerde vefat

edenler 387açık saçıklık 238, 241açlık 37, 45, 168, 176, 201, 205,

278, 304, 331, 366, 397, 401, 415

açlık ve fakirlikle mücadele 201âdab-ı muâşeret 236, 257adalet 155adalet ahlakı 58, 62, 75adalet ilahı 73, 114adalet mücadelesi 220, 223adalet savaşçısı 223adalet tanrısı 114adalet toplumu 222, 223adalet ve ahlak merkezli düzen

tesisi 163adalet ve hukuk 407adalet ve iyilik 202adalet ve özgürlük 417adaletsizlik 37, 45, 49, 62, 176,

211, 222, 223adam kayırmacılık 273Âdem (Hz.) 19, 29, 60, 101, 119,

126, 127, 132, 135, 136, 141, 162, 248, 255

Âdem-Havva kıssası 248

âdet 388adi hırsızlıklar 257, 273âdil dünya düzeni 415âdil fiyat sistemi 98âdil olmayan gelir dağılımı 93âdil sosyopolitik düzen 153âdil ücret 98âdil vergi düzeni 336âdil yargılanma hakkı 75adl-i ilahi 73Adn Cenneti 43Afganistan 81, 200, 207, 217,

228, 240, 251, 253, 304, 369, 415, 419, 421

Afrika 94, 101, 106, 107Afrikalı Müslümanlar 107ağır ceza hâkimliği 67âhâd hadis 109ahde ve vaade vefa 64Ahd-i Atîk 137Ahd-i Cedîd 137Ahilik 181ahiret hayatı 122ahiret yurdunu arama 246ahirete iman 52, 153, 161ahlak devrimi 152, 160ahlak dinin tamamlayıcısıdır 114ahlak dışılık 153, 385ahlak hareketi/devrimi 175ahlak hazinesi 138ahlak isyanı 160, 175ahlak karşıtı hareket 163ahlak kurallarına uygun 407ahlak merkezli sosyoekonomik

toplum 181ahlak temeline dayalı sosyal düzen

160ahlaka davet 169ahlakın egemen kılınması 159ahlaki değerler alanı 24ahlaki dejenerasyon 37ahlaki direniş ve mücadele 175

ahlaki evrenselcilik 61ahlaki eylem arenası 60ahlaki hareket 57ahlaki kriz dönemleri 125ahlaki yeryüzü projesi 183ahlaki yükümlülük 57ahlakilik 62ahlaksızlık(lar) 157, 160, 163, 223ahval-i şahsiyye 407aile 71, 89, 90, 152, 207aile bağları 220aile ilkesi 55aile kurma hakkı 71aile kurumu 224aile terbiyesi 179Âişe (Hz.) 159Akabe Cemresi 329akçe ve uçkur 343Akdeniz 124akıl 56, 80akıl ve vicdan 179akılcılık 84akıllı hayvan 147akika 350akil ve baliğ 320aklın korunması 23, 411akraba 89, 90, 210akraba ziyareti 376akrabalık bağları 220aksiyon 105aldatma 96alışverişte hile yapmama 161Ali (Hz.) 158, 159, 198Ali (Hz.) taraftarları 187Aliya İzzetbegoviç 17, 22, 41, 44,

48, 65, 75, 99, 142, 347, 368alkol 44, 365, 366alkolizm 267alkolizmle mücadele 267alkollü içecek 267alkollü/içkili araba kullanmak 384alkolün zararları 267

DİZİN


DİZİN

Allah korkusu 41Allah sevgisi 154, 155Allah ve Rasulüne ihanet 200Allah yolunda cihad 161, 271Allah yolunda harcamak 186Allah’a şükretmek 161Allah’a ve ahirete iman 257Allah’ı anmak 184Allah’ı keşfetmek 111Allah’ın Aslanı 158Allah’ın ayetleri 58, 63, 69Allah’ın birliği 28, 29, 93, 126,

127Allah’ın çizdiği sınırlar 345Allah’ın dinine bağlılık 61Allah’ın elçisi 45, 128Allah’ın halifeleri 402Allah’ın Kılıcı 158Allah’ın melekûtu 132Allah’ın nimetleri 398Allah’ın rahmeti 43Allah’ın Sâlih kulları 250Allah’ın sanatı 58Allah’ın Sıfatları 109Allah’ın varlığı 110Allah’tan başkası adına boğazlan-

mış hayvanlar 404Allah-âlem ilişkisi 57alternatif aile 356alternatif İslami dünya görüşü 283altın denge 70, 244altın oran 130Amazığ 69amel defteri 118, 119amel/eylem 183amelsiz iman 50Amerika 104Amerikancılık 211âmirlere itaat 46Amr b. Ubeyd 159, 259ana-babanın bakımı 254ana-babaya iyi davranma 161anakronizm 98anlaşmalara sadakat 161, 418anlaşmazlıkları gidermek 161anne olarak kadın 90anne-babaya itaat 105anti-emperyalist 252anti-entelektüalizm 342antlaşmalara bağlı kalmak 227antlaşmalara sadakatsizlik 227antropolog 91Antyeri köyü 320Arabistan 78, 104, 130, 188, 213,

240, 319, 369, 375arabulucu ümmet 247arabuluculuk 227, 228, 247Arafat 105, 106, 169, 316, 328

Arap dili ve yazısı 88Arapça bilmeyen Müslümanlar 164Arapçılık 211arefe günü 328, 330, 332arpa ekmeği 130arş 132, 133asalet 103asgari geçim standartları 334ashâb 78Âsım’ın Nesli 13asli/ilk günah 59, 60astronomi 84Asya 94Asya ve Afrikalı köleler 94aşırı hız yapmak 384aşırı kâr oranları 98aşırı sofuluk 62aşırılık 62, 197, 198, 199, 244aşk 55at yarışları 267ataerkil 239atalar kültü 39atalet ve tembellik 51ateist 65, 150, 151, 299ateizm 85, 150, 211ateizmsiz bilim 247Atlantik 78, 86Atlantik ötesi Batı 156Atlantik ötesinden gelen işgalciler

156atmosferin kirlenmesi 401AVM’ler, 279Avrupa Birliği 394Avrupa İslam’ı 156, 211, 251Avrupa medeniyeti 413Avrupa ülkeleri 94Avrupalı zenginler kulübü 94ayrılıkçılık eğilimler 168ayrımcılık 33, 62, 73, 89, 232, 393azgınlık ve ahlaksızlık 249azgınlık ve taşkınlık 273Azimlili Hâfız 165Azrail 134

BBaasçılık 211bakım ve huzur evleri 108, 378barınma 71Baş kâhinler 187baş sağlığı dilemek 388başıboş ve kontrolsüz cinsellik 91başkalarını mutlu etmek 169başkaldırı 160başörtü yasağı 222başörtüsü 37, 188, 240, 245Batı (Grek) medeniyet 86Batı Avrupa 91Batı bankaları 167

Batı düşmanlığı 305Batı Hindistan 124Batı hümanizm 59Batı medeniyeti 305Batı’nın sömürgecilik tarihi 305Batıcılık 211Batılı entelektüeller 305Batılı hayat tarzı 204Batılılaşma çabaları 204bayram namazı 164, 226, 325bedeviler 257Bektaşi 73bel’am 53bencil 97, 103, 264bencillik 29, 37, 70, 94, 201, 298,

378benmerkezcilik 77Berber (amazığ) 232berber 131Bergson 84beş vakit namaz 164, 186, 199beşer üstü 130beşer-peygamber 131beyaz adam 103, 104, 107beyaz Müslümanlar 256biat 76bilge 21, 148bilgi ilkesi 55bilgi kaynakları 84bilgi toplumu 51bilim 59,128bilim kurgu 134bilimsel araştırmalar 412bilimsel ve teknolojik gelişmeler 402bilimsel zihniyet 409bilinçli Müslümanlar 201bilinçli tüketiciler 402bimarhane 166birey ahlakı 177bireycilik 71, 205, 208, 360bireysel ahlak 71, 153bireysellik 61, 68, 70biyolojik hazza 55Bizans 67bono 52BOP 156, 211, 251borç vermek 161Bosna-Hersek 81boşanma(lar) 91, 397boy abdesti 134, 313boykot 395boyun eğici 104bozgunculuk 63, 125, 243, 252,

256, 282, 283, 284, 302böbürlenme 167bölge esasına dayalı ayrımcılıklar 169bölgecilik 72, 73, 229, 291, 393Brahmanizm 59


DİZİN

Buda 131Burgibacılık 211Bursa İhtisabnâmesi 181, 210bürokratik makamlar 52büyü 34, 57, 294, 295büyücülük 405Büyük İskender 131büyük, orta ve küçük cemre/şeytan

330büyüklenme 167, 232büyüklere saygı 105

CCaferi 308cahil 21cahiliye 69, 73, 89, 113, 114, 304,

327cahillik 195cami cemaati 165camiler 85, 107, 165, 166, 309can güvenliği 71canın korunması 23, 75, 253, 411Cebbar 158Cebrail 132, 133cehennem ateşi 133cehennemlikler 117cem’ etmek (namazları) 328cemaat veya tarikat mensupları 187cemaatçilik 70, 72, 232, 393Cemaat-ı İslam 73cemaatle namaz 166, 168, 309,

311, 319, 377, 379cemaatler 210Cemaleddîn el-Afgânî 104cenaze namazı 164, 387cenaze namazına iştirak 388cenazenin defni 388cennet-cehennem 119cesaret 108Cevşen duası 340ceza (kefaret) 324Cezayir 81Cibril 39, 132, 133, 134Cibril hadisi 39Cidde 102cihad 37, 40, 46, 79, 158, 186,

189, 197, 205, 217, 225, 229, 234, 296, 302, 360, 384, 393, 395, 421, 422

cihad bayrağı 155cihad dini 156cihad eylemleri 218cimrilik 219cinayet 152, 304, 360, 384cinsel obje 269cinsel üreme organları 239

cinselliğin alenen teşhiri 270, 271, 405

cinsellik 32, 52, 54, 55, 60, 89, 91, 177, 241, 260, 269, 270, 271, 358, 371, 397

cinsî münasebet 134cinsiyet 61, 101cinsiyetçilik 73cismani putlar 53coğrafi ayrımcılık 392cömertlik 168Cuma hutbesi 168, 222, 321Cuma namazı 101, 161, 164, 168,

218Cuma ve bayram namazları 40,

168, 313

Ççağdaş el-Medînetu’l-Fâdıla 425çağdaş Haçlı seferleri 251çağdaş İslam düşüncesi 15, 16, 17çağdaş İslam fıkhı 422çağdaş kölelik düzenleri 235çağdaş Moğollar 213çağdaşlık 385çalışan kadın 90çalışma disiplini 51Çanakkale Zaferi 13çarmıh 119Çeçenistan 81Çevirgel duası 340çevre bilinci 58çevre felaketleri 176, 304çevre hukuku 422çevre karşıtı faaliyetler 423çevre kirliliği 37, 253, 264, 283,

312, 397çevre problemleri 95çevrecilik 202, 283, 423çevreye zarar veren teknolojiler 384çıkar amaçlı yalanlar 152çıkarcılık 191çıplaklık 238, 241çocuk bakıcısı 90çocuk bakım evleri 108çocuk çiftlikleri 108çocuk düşürme 252Çocuk Esirgeme Kurumu 277çocukların istismarı 405çocukların yatak (oda)larını ayır-

mak 350çoğulculuk ve çok seslilik 417çok uluslu şirketler 94

DDağdaki Vaaz 137, 138Danimarka 173, 252Dâru’l-Eytâm 203, 277

Daru’l-İslam 102Dâru’s-Selâm 71Das Umgreifend 111Davud’un krallığı 77De Chirico 85Deccal 124değer transferi 166değişim gerçeği 74değişimci 104dejenerasyon 163dekoratör 90delege saltanatı 68demagog 148Demirel 186demokrasi 66, 67, 68, 391demokratik —beyaz, turuncu— dev-

rim 68demokratik parlamenter sistem 67dergâhlar 165derin günahlar 273despot 67, 101, 106, 107despotluk 51, 390determinist 79, 80, 206, 351determinist/cebr-kaderci tarih an-

layışı 79, 80devlet çıkarları 186Devlet-i Aliyye-i Osmaniye 419devrim 34, 41dezinformasyon 291dış siyaset 394diktatör 101din adamları 53, 151din bilginleri 187din hizmetleri 222din hürriyeti 23din istismarı 187din vazetmek 199din ve ahlak eğitimi 224din ve sanat 85, 147, 149Dinar 52dindar ve muhafazakâr politikacı-

lar 267dinde aşırılık 199dinde kılı kırk yarma 115dinî ahlak 179dinî düşünce 19dinî grup üyeleri 400dinî içerikli markalar 400dinî kavramlar 400dinî mimari 165dinî nikâh 353dinî yayınlar 400dinî-ahlaki değer transferi 166dinin İslâm’a dönüşmesi 170dinin korunması 23, 411dinsiz 65dinsizlik 104direniş 72, 158, 159, 175, 395


DİZİN

direniş mücadeleleri 217direniş ve cihad hareketleri 422direniş ve isyan ahlakı 61direniş ve mücadele bilinci 268direnişçi 104, 158diyalog ve hoşgörü 251diyet 391, 411diyetisyen 90dogmatik 82, 104, 128dogmatizm 83doğrudan demokrasi 76dolandırıcılık 58domuz eti 272domuz eti ve ürünleri 404dua 22, 49, 54, 109, 112, 121,

190, 191dua evi 187dua mecmuası 340dünya düzeni 55, 62, 63, 414dünya görüşü 55, 408dünya-ahiret dengesi 244dünyevi siyasi otorite 100dünyevileşme 191, 201, 208, 209,

218, 233, 244, 245, 246, 296, 297, 328, 397

dürüstlük 64, 157düşkünleri himaye etmek 161düşman kâfirler 251, 252düşük gelirliler 222düşünce alanında devrim 41düşüş 60

Eebedi ceza 119ebedi mükâfat 119Ebu Bekir (Hz.) 34, 158, 159,

173, 327, 361Ebû Hanife 159Ebû Zerr el-Ğıfarî (Hz.) 158, 159edebiyatçılar 232edep 256egemenler 53egemenlik 28, 410ego 77, 233, 399egocentrism 77egoizm 70, 91, 94, 191, 205, 233eğitim ilkesi 55eğitim politikası 229eğitim sistemi 207eğitimciler 107Ehl-i Beyt 67ekolojik denge 58, 95ekonomi ilkesi 55ekonomik anlamdaki tecavüz 93ekonomik çıkar 79el-Emru bi’l-Ma’ruf ve cihad 396

el-Emru bi’l-Ma’ruf ve’n-Nehyu ani’l-Munker 37, 76, 79, 175, 262, 395, 385

el-Esmâu’l-Husnâ 109eleştirel düşünce 51el-Hacc Malik el-Şahbaz 107el-Haceru’l-Esved 326el-Hasen el-Basrî 159, 191Elyasa 126emanetlere hıyanet 398emanetleri ehline vermek 225emek sömürüsü 98Emevi(ler) 159, 187, 188Emevilerin Arap milliyetçiliği 65emniyet kemeri kullanmama 384emperyalist(ler) 106, 262, 396emperyalist amaçlar 197emperyalist Batı 415emperyalist güçler 415emperyalist şer odakları 396emperyalist ülkeler 395emperyalist ve sömürgeci(ler) 41,

45, 167, 194, 211, 212, 422emperyalist ve sömürgeci Batı 422emperyalizm 32, 61, 94, 102,

107, 144, 157, 251en büyük eşitlik uygulaması 166en dünyevi din 246en faziletli dinî ibadetler 231Endülüjans 187engelli(ler) 376, 374Ensâr 361entelektüel 153, 342, 398entelektüel tevazu 84epistemolojik 84Erich Fromm 399erkek ve kadının baş başa kalması

243er-Rûh 132, 133er-Rûh/Rûhu’l-Kuds/er-Rûhu’l-

Emîn 132esfel-i sâfilîn 239esir 386eskatoloji/uhreviyât 77es-suhuf 135estetik 55, 85Eşari 16eşcinsellik 52eşek sesi 257eşitlik 53, 62, 75, 395, 417, 423eşitlik ve özgürlük ilkesi 55eşitlikçi 100, 104, 402eşitlikçi dünya düzeni 417eşitsizlik 45, 102, 222eşler arasındaki sadakat 224eşlerini aldatanlar 224eşyaya kölelik 215etnik farklılıklar 69

etnik grup(lar) 72etnosentrik 69ev ekonomisti 90ev mühendisi 90evlilik 89, 260, 353, 355, 356,

357, 359evliya 120, 121, 122, 192, 198evliya kültü 198evrenin şifreleri 59evrensel İslam 93evrensel İslam kardeşliği 237evrensel ümmet 89evrensel yasaklar 301Existenz 111eylem ahlakı 28, 60, 76, 407Eyyub (Hz.) 126ezan 86, 309

FFahruddîn er-Râzî 109fail-i meçhul cinayetler 221, 254faiz 32, 37, 43, 46, 96, 245, 272,

380, 403faizci sistem 403fakir Amerikalılara yardım 173fakir Güney ülkeleri 94fakirlere yardım etmek 186fakirlik 45, 58, 93, 171, 217fal 34, 266falcılık 344, 405Farsçılık 211Faruki 22, 23, 55farz ibadet 324fasık 291fast food 366Fâtıma (Hz.) 159fazilet 157fazilet savaşçıları 64faziletli şehir 425Fazlur Rahman 17, 75, 120, 390,

428fedakârlık 151fenomenolojik analiz 167ferdi ahlak anlayışı 178ferdi ibadetler 70ferdi plandaki kötülükler 234ferdiyetçilik 70Ferisiler 53fıkıh/Şeriat hukuku 180, 406, 412fırka(lar) 142, 143fırkacılık 70fıtır sadakası 324, 325fidye 60fikrî tembellik 293Filistin 51, 81, 200, 207, 217, 228,

251, 253, 279, 304, 326, 415, 419, 421

finans 403


DİZİN

finans faaliyetleri 400finans kurumu 245firavunlar 100fitne 243, 373Francis Bacon 53Fransa 50, 88, 188, 236, 326Fransız(lar) 71Friedrich Schleirmacher 82fuhuş 23, 31, 33, 37, 52, 152,

177, 201, 234, 259, 260, 288, 374, 399, 404

fuhuş mafyaları 152fukaha 74Fütüvvet 181

Ggaflet 80, 111, 114, 118, 126,

157, 191, 251gâî yorum 75Galya 124Gana 107Gandhi 131Garaudy 17, 32, 55, 65, 106, 142,

305, 340, 342, 383, 406, 413, 414, 428

gasp 58gayb 133gayr-i İslami 51Gazâlî 83Gazze 152, 207gecekondu ve arazi mafyası 425geçmiş ümmetler 42gelenek(ler) 39, 44, 70, 75, 109,

113, 120, 270, 349, 351, 358gelenekçi 274geleneksel değerler 208geleneksel İslam anlayışı/tasavvu-

ru 134, 226geleneksel İslam mirası 163geleneksel İslam uleması 120geleneksel özür dileme ifadeleri

364geleneksel sosyal yapı 424gelir dağılımı 222gelişmiş Batılı ülkeler 421Gemeinschaft 68genç kızlar 105genç nesiller 247gençler 105, 206gençliğin eğitimi 105gençliğin problemleri 108gençlik 206genel ahlak 385genetik manipülasyonlar 304Gesellschaft 68gezegenin ve insanlığın sonu 202gıybet 281gizli hırsızlar 259

gizli kölelik 104gizli materyalizm 404gizli sömürge 163gizli sömürgecilik dönemi 65gizli sömürü 106gizli ve derin günah 273Globalizasyon 306GOP 156, 211, 251göç 424gönüllü köleler 101gönüllü sadelik 266gösteri 395gösteriş asrı 385gösteriş ekonomisi 58Grek ve Rönesans sanatı 88grev 395grupçuluk 70, 72gusül abdesti 313Güney Afrika 85

Ğğatt 367ğuluvv 199

Hhabâis 364Habeşistan 124hac 71, 101, 102, 104, 105, 144,

169, 217, 218, 321Haccu’l-ifrâd 330Haccu’t-temettu 330Hacer-i Esved 329haftalık toplu ibadet ve toplantı 321haftalık toplu namaz 321hak 103, 157, 170hak ve adalet 62hak ve hukuk 155, 201Hakikat-ı Muhammediye 34hakkaniyet 64haksız kazanç 23, 51, 94, 96, 201,

273, 398, 399haksız ve adaletsiz rekabet 222haksızlıklar 157haksızlıklarla mücadele 280Hâlid b. el-Velîd 158, 159halife 44, 50, 58, 71, 76, 78halk sanatı 88halkın uyanışı 53halvet 243, 259, 361, 362Halveti 73Hamza (Hz.) 158, 159Hanbeli 16, 73Hanefi 16, 73, 75, 317, 320Hanefi-Mutezili-Zeydi gelenekler

75haremlik-selamlık 243, 361Harun (Hz.) 126haset 209, 284

hat eserleri 165hat sanatı 86hatalı sollama 206, 384Hatice (Hz.) 127, 159Hatim 165hattat 88, 164Havle (Hz.) 159Havva (Hz.)119hayat arkadaşı 224hayat hakkı 253, 304, 305hayat sigortası 355hayır 136, 157, 186, 249hayvani içgüdüler 151Hayy b. Yakzân 79hedonizm 201, 211, 269, 397helal-haram 64, 201Helen naturalizmi 86hesap ve hüküm günü 114, 115hesap verme 57heykel 87Hılfu’l-fudûl 175, 177, 223Hıristiyan 88, 92, 119, 127, 136Hıristiyan Batı ülkeleri 221Hıristiyan dinî inkılâpları 171Hıristiyan Kilisesi 81Hıristiyan kültürü 141Hıristiyan ve Yahudiler 250Hıristiyanlar 82Hıristiyanlık 19, 46, 50, 59, 70,

72, 77, 82, 83, 99, 123, 134, 141, 308

hırsızlık 23, 37, 58, 59, 64, 71, 152, 157, 257, 258, 264, 285, 364, 399

hısım 89hız sınırlarını aşma 384hicap 239, 241hicret 126, 189hidayet 112, 398hijyenist 90hikmet 211, 368, 406hilafet 59, 64, 65hile 71, 96hile-i şer’iyye 181hileli reklamlar 400Hind 69Hindistan 85Hindular 72Hira 19, 78, 92, 127Hiroşima 152, 228, 253, 304,

305, 397, 400, 415, 421Hisbe 181Hizbullah 213hizipçilik 73, 142, 229, 230hokkabaz 52Hollandalılar 71homo-intellectus 87homo-Coranikus 297


DİZİN

homo-economicus 59, 93, 95homo-Islamicus 59, 93, 95, 297homoreligious 59, 147Horasan 124hortumculuk 51, 221, 273hoşgörü 299Hud (Hz.) 126Hudeybiye 127hukuk adamları 408, 409hukuk ilkesi 55hukuk önünde eşitlik 75hukuk ve adalet 406, 408hukuki alan 183hurafe(ler) 34, 38, 56, 57, 102,

111, 112, 126, 133, 149, 333, 343, 344

hurafecilik 41hurma 130husumetler 166huzur ev(ler)i 254298, 388hüküm ayetleri 144hükümet ahlakı 178Hümanizma 299hür teşebbüs 99, 100

Iılımlı İslam 156, 197, 211, 251Irak halkı 155Irak’ın işgali 152ırk ayrılıkları 101ırkçı Yahudilik 77ırkçılık 61, 69, 72, 73, 89, 102,

169, 229, 232, 291, 304

İi’câz 88ibadet-i mersume 307İblis 132iblisçe naturalizm 150İbn Haldûn 49, 124İbn Teymiyye 27, 120, 145, 159İbrahim (Hz.) 9, 105, 126, 136,

326, 331, 332İbraniler 77ictihad/tecdid 74, 75, 406iç arınması 70içgüdü 84içki 40, 267, 272içki ve kumar 268içkili/alkollü vasıta kullanma 384içtimai/Sosyal Adalet 277İddaa 267ideal genç 105idealizm 151İdris (Hz.) 126, 136ifrat 198, 244, 246iftar sofraları 226iftira 280

ihanet 200ihram 327ihtiras 77ihtisabnâmeler 181ihtisap 210İhvan-ı Muslimîn 73İkbal 406ikinci ev 224iktisat ekonomisi 265, 401ilahi adalet 73ilahi amaç 60ilahi hidayet 128ilahi inisiyatif 58ilahi irade 39, 61, 92ilahi kitap 128İlahiyat Fakülteleri 165ilahlık 167, 199ilmî ırkçılık 102ilmihal(ler) 13, 177, 273İlya 126imam nikâhı 225, 353, 354imam nikâhlı ikinci, üçüncü eş 224imam-hatipler 165imamın namazı 320İmami Şii 310İmamiye Şiası 318iman davası 245iman ve Salih amel 40, 49, 120, 121iman-amel ilişkisi 49, 51imar ve ıslah 125imaret 166imparatorluk 66imsakiye 322imza kampanyaları 395inanç ve düşünce özgürlüğü 71inanç ve fikir hürriyeti 51İncil 85, 110, 135, 136, 137, 138,

139, 141, 151infak 98, 161, 216insan ahlakı 178insan biçim (teşbîh/antropomor-

fizm 109, 110insan kaçakçılığı ve ticareti 424insan olmak 219insanın egosu 96insanın iç zenginliği 149insanın mükellefiyet yükü 59insani kalkınma ve büyüme mo-

deli 415insani ve ahlaki standartlar 205insani yardım kuruluşları 216insanlara güzel söz söylemek 161insanları çekiştirme 281insanların birliği 93insanları kobay olarak kullanmak 253insanlığın ortak mirası 278insanlık dışı uygulamalar 194insan-peygamber 130

insanüstü varlık 198intihal 258intiharlar 397intikam 59inzâr 398inziva/uzlet 92ipek 380irade eğitimi 169irtidat 69İsa (Hz.) 29, 53, 60, 70, 119, 124,

126, 127, 131, 132, 137, 139, 151, 187, 243, 244

İsa’nın (Hz.) gökten inişi 124İshak (Hz.) 126İslam ahlakı 95, 151, 175, 207,

285, 293, 301, 307, 345İslam ahlakının sosyal boyutu 151, 160İslam barışı 419İslam Birliği/Commenwealth 229,

394İslam devlet(ler)i 67, 335, 415İslam dışı hayat yaşayanlar 45İslam dışı uygulamalar 396İslam dünyasının İslamlaşması 211İslam düşman(lığ)ı 299, 401İslam düşünce tarihi 83İslam düşüncesi 16İslam edebiyatı 86İslam ekonomisi 397İslam entelektüelleri 232İslam eylem ahlakı 76İslam felsefecileri 117İslam fıkhı 180, 181, 210, 420İslam haccı 327İslam hukuku 74, 75, 406, 408İslam iktisadı 397İslam kadınları 240İslam Kalkınma Bankası 403İslam kardeşliği 192, 232, 233,

237, 256, 284, 290, 352İslam kardeşliğinin parolası 237İslam kültüründe melek 134İslam Liberalizmi 99İslam medeniyet tarihi 104İslam medeniyeti 22, 29, 58, 70,

220, 413, 415İslam medeniyetinin dilleri 230İslam sanat(lar)ı 85, 87, 88İslam uzay hukuku 423İslam ülkeleri 395İslam ümmeti 44, 68, 69, 197,

331, 410, 414, 419İslâm’a giriş ilânı 174İslam’da ahlak 58, 151, 153İslam’da kadının durumu 90İslam’da sosyal adalet 99İslam’ı ibadetlere indirgemek 24İslam’ın ahlaki değerler sistemi 162


DİZİN

İslam’ın estetik değerleri 86İslam’ın geleceği 414İslam’ın ilahı 109İslam’ın imanı 47İslam’ın özü Tevhid 28İslam’ın sosyal ahlak anlayışı 72, 179İslam’ın sosyal düzeni 69İslam’ın şart(lar)ı 13, 24, 35, 36,

37, 38, 218, 280İslam’ın temel ahlaki ilkeleri 179, 375İslam’ın Tevhid inancı 28, 62İslam’ın ve İman’ın şartları 35, 36İslami değerler 245, 385İslami değerlerden uzaklaşma 208İslami değerlerin bütünlüğünün

muhafazası 24İslami dernek(ler) 214İslami devlet 214İslami direnişi kırmak 156İslami dünya görüşü 27, 179, 414,

423İslami düzen 78, 172İslami elit ve seçkinler 256İslami eskatoloji 77İslami finans kurumları 402, 403İslami gelenek 87İslami hareket liderleri 232İslami hareketler 213İslami hümanizm 59İslami ilim ve fikir erbabı 232İslami ilimler 109İslami kalkınma modeli 398İslami kesim(ler) 412İslami savaş hukuku 419İslami siyasi parti liderleri 232İslami sosyal düzen 73İslami talimatname 301İslami televizyon kanalları 245İslami-ahlaki değerler 272İslamiliğin ölçüsü 394İslamilik 410İslamlaşma 211İsmail Râcî Fârûkî 17İspanya 88, 124, 326, 419İspanyol 71israf ekonomileri 176israfa karşı iktisad 265İsrafil 134israftan kaçınmak 401İsrail 63, 81, 155, 167, 194, 197,

200, 228, 279, 304, 421İsrailiyat 141İsrailli pilotlar 51İstanbul 164, 224istiğfar 191istihdam 51istismar 245istişare 214

iş bulma 75işbirlikçi yönetimler 396işbirlikçiler 44, 207işbirlikçilik 45işgal(ler) 44, 52, 61, 63, 94, 157,

207, 421işgalci güçler 262işsizlik 144, 217itaat kültürü 105, 106İtalya 88, 241, 242, 413İtalyan Bakan Tesettürü savunuyor

242iyi niyet 72iyi sözler/mesajlar 275iyiliği emretme, kötülükten me-

netme 160iyiliğin gücü 233

JJacques Rissler 38Japon kültürü 241judo 105Jules Masserman 131

Kkabalık ve kavgacılık 247Kâbe 106, 169, 309, 326, 327,

328, 329, 330, 350kabile 61, 89kabiliyet 103kabir 198, 387kabir azabı 134, 389kabristan 387kaçakçılık(lar) 221kader 39, 52, 101, 367kadere rıza 105kadın avcıları 355kadın bedeninin teşhiri 241, 269,

379, 400kadın işçi 90kadın ve erkek bedeninin çıplak/

çırılçıplak tasviri 370kadının cinselliği 245kadının devlet başkanlığı 66kadınlar 225Kadiri 73kâfir(ler) 42, 43, 45, 106, 157,

195, 212, 250, 255, 280, 299Kahhar 158Kahire 102kahramanlar 148kaligrafi 87kalp ve vicdan 128kalp temizliği 72kâlû belâ 125Kamboçya’ 85Kâmet 309kamu hayatı 207

kamu yararı 179kamuoyu belirleyicileri 229kan bağı 52kan bedeli 411kanaat önderleri 101, 198, 232Kant 72kanuni müeyyideler 179kapitalist Batı 102kapitalist çılgınlık 95kapitalist dünya 278kapitalist Müslümanlık 297kapitalist sistem(ler) 97, 402kapitalist üretim tarzı 96kapitalistleşme 218kapitalizm 54, 94, 98, 100, 211,

231, 269, 399, 401kapitalizmin mabetleri (AVM’ler) 279kâr payı 403karaborsa 58Karamsar Tarih Anlayışı 80Karar Günü 118karate 105karbon 131kardeşlik ve yardımlaşma 416Karınca duası 340Karl Jaspers 111karma 118karşı din 49, 104, 105, 106karşılıklı merhamet 212karşılıksız borç verme 161karşılıksız vermek 215, 216Karun 256Katâde 191kategorik buyruklar 155katı bireyci(lik) 166katı pozitivist 410katılım(şura) 50katliam(lar) 52, 94, 156, 157, 253Katolik kilisesi 72kavim 68, 72kavmiyetçilik 89kaygısız 159kaza 315kazanç 51kefaret 196kefen 387kehanetler 34Kelime-i Şahadet 12, 29, 30, 31,

34, 35, 36, 43, 87, 175Kelkayil 134kelle kesmek 411Kemalizm 211Kenneth Clark 85Kerbela 318keşişlik 70kıble 309, 387Kıptî 232kıraat ve tilavet 41


DİZİN

Kıran Haccı 331kırk 387kırmızı ışıkta geçme 384kısırlaştırma 149kıskanç 59kıssa(lar) 144, 183kıta Avrupası 156kıtlık 168Kıyam 317kıyamet alametleri 122, 123kız çocukları 105kibar hırsızlar 258kilise 60, 187kilise-devlet ayrımı 92kimono 241kinizm 61Kitab-ı Mukaddes 85, 137klasik İslam fıkhı 408, 420klasik İslam geleneği 16klasik/geleneksel vaaz u irşat yön-

temleri 231kolektivizm 70Komünizm 91, 92, 211Konfüçyus 131kontrolsüz büyüme 283kontrolsüz cinsellik 241, 269kontrolsüz güç odakları 163kopya çekmek 258Kozmik İlke 130kozmik maya 198kozmik tarih 61kozmos 56, 59köken 101, 103köle azadı 161, 227, 234köle ticareti 177, 305köleleştirici ruhbanlar 107köleleştirme 416kölelik 106, 234, 305kölelikle ilgili hükümler 417kölelikle mücadele 235kötü ruhlar 57kötü sözler/mesajlar 275köylüler 45kreş 108Kudüs 187, 325, 326kulun kula köleliği 100Kur’an 39, 41, 86, 87, 121, 132,

135, 165Kur’an merkezli bakış açısı 16Kur’an metni 164Kur’an tilaveti 86, 88Kur’an ve Sünnet ile uyumlu olan

bütün yorumlar 16Kur’an’daki dua örnekleri 191Kur’an’dan sapmalar 226Kur’an’ın nüzul süreci 240Kur’an’ın On Emri 300kurban bayramı 169

kurban kesmek 161, 217, 332Kurban ve Ramazan bayramları 374Kureyş 67Kurtuba 85kurtuluş doktrini 60kurumsal eğitim 179kuşatıcı varlık 111kuzey Afrika 124Kuzey Amerika 91küçük-büyük kıyamet alametleri

124küffâr 213küffar işgalciler 207küfür 52, 114, 304, 392küfür ve şirk koşma meselesi 304külliye 425kültür emperyalizmi 418kültürel yozlaşma 63küresel çevre problemleri 155küresel demon 239küresel günahlar 153küresel hegemonya 156, 200küresel ısınma 144, 264, 283,

383, 397, 401, 414küresel israf 265küresel kapitalizm 163, 176, 177,

202, 204, 396, 413küresel krizler 414küresel sömürü 405küresel tehdit 228küreselleşme 223, 249, 306Kürt 69kürtaj 149, 360, 405Kürt-Arap 44Kürtçülük 211

Llafızcılık/literalizm 83lafzi yorum 75laik adalet ve hukuk düzeni 409laik devlet-Müslüman toplum 412laik pozitif hukuk 412laik/seküler ahlak 179laikçi kesim 412laik-seküler kanallar 245lakayt(müslümanlar) 159Lamartine 300Lat 52Laura Veccia Vaglieri 135Leninizm 211leş yiyen hayvanların etleri 404lezbiyen ilişkiler 357Liberalizm 98, 211Lider sultası 391Lokman (Hz.) 126, 162Lothrop Stodart 45Loto 267Lut (Hz.) 126

Lübnan 207lüks hac 328lüks tüketim düşkünlüğü 219, 402

MM. Akif 193maddeci 191maddi çıkar ve zevkler 219maddi olana bağımlılık 215maddi/fiziki kirlenme 96maddi-manevi çevrenin korunma-

sı 23madencilik 95mafya ilişkileri 221Mağrip 78, 104mahalle camileri 166mahviyet 287Makam-ı İbrahim 326mal güvenliği 71Malay 69, 232Malayca 230Malcolm X 102, 105Malezya Müslümanları 208malın korunması 23, 411Maliki 16, 73manevi hırsızlıklar 258manevi kirlilikler 96mantık 56, 82Maoizm 211marka bağımlılığı 177marka fetişizmi 97, 177, 402Marks 151Marksizm 211masa-kasa-nisâ 246Maşrık 104matbu Kur’an nüshaları 135materyalist(ler) 77, 97, 150, 151materyalizm 150Maturidi 16Maveraünnehir 124mazlumlar 103me’sûr dualar 340meal(ler) 164mecazi ve sembolik anlatım 145mecburi sadaka 170Mecelle-i Ahkâm-ı Adliyye 74mecusi 157Medine cemaati 170Medine-i Münevvere 160, 380medrese 166medya 152, 229medyatik gıybet 282Mehdi 81, 124, 198mehir 354Mekke dönemi 115, 160Mekke ve Medine 164Melami 73meleklere tapınmak 198


DİZİN

meleklerin mahiyeti 133, 134meleklerin nurdan yaratıldığı 133Meleku’l-Mevt 134melik 76menfi ferdiyetçilik 168menfi vergi 172merhametli adalet 244Merve 106Meryem (Hz.) 132, 133Mescid-i Nebevi 319, 425Mesih 29, 81, 278Mesih ve Mehdi 101Mesihiyat 141meslek ahlakı 178meslek liselerinin mağduriyetleri

222Meşhûriyet Çağı 385metafizik 21, 24, 27, 52, 55, 82,

92, 100, 153, 160, 167Mevlana 157, 159mezhep ve meşrep farkları 237mezhepçilik 70, 72, 142, 229,

230, 232, 291, 393Mihail/Mikail/Mîkâl 132, 134Mîkât mahalleri 327, 330Milli piyango 267milliyetçilik 72, 73, 229, 231,

232, 291, 393mimari 84Mina 329minber 321Mindanao adaları 85miras 91misâfirperverlik 361Mistisizm 61Mistisizmsiz inanç 247mitoloji 134modern dinler 304modern Haçlı seferleri 212modern Haçlılarmodern hayat 385modern icatlar 374modern protokol kuralları 236modern putlar 404modern sahte ilahlar 101modernlik 385Moğol 71, 200monarşiler 214mucize rivayetleri 56, 130mucizevi peygamber 130Muhacirûn 361muhafazakâr kesim 74, 93, 186,

188, 267, 273, 370muhalefet 53, 159, 395, 396Muhammed (Hz.) 19, 21, 29, 53,

126, 127, 129, 135, 170, 173, 244

Muhammed İkbal 22, 40, 48, 91, 183

Muhyiddîn b. Arabî 159mukaddes kitap 110mukallidler 81mukavemet 395Musa (Hz.) 53, 126, 127, 131,

136, 137, 138, 244mushaf 41, 164muska 294muskacılık 405mut’a (geçici) nikâhı 225Mutezile 73Mutezili-Zeydi 75mutlak eşitlik 103mutlu azınlık 103, 401mutluluk ahlakı 179mutsuz çoğunluk 401mübah 372mücadele 108müceddit 198mücrim 116müftüler 165mükellefiyet 58mülkiyet 71, 99mülkiyet eşitliği 171münafıklar 43, 116, 204, 280, 291münafıklık 286münzevi 77mürebbiye 90, 108Müslüman erkekler 380Müslüman renk körüdür 65, 101,

232Müslüman sanatçı 86, 87Müslümanca hayat sürdürme 42,

212Müslümanın kozmik görevi 77Müslümanlık bilinci 310Müslümanlık sözleşmesi 199müsriflik 98müstağni 112, 167, 194, 195, 276müstebit 396müstekbir 167müşrik 43, 54müşrik Araplar 133müşrikler 27, 116, 295mütekebbirler 195müteşâbih 110Müzdelife 316, 329

Nnafile ibadet 324nafile namaz(lar) 164, 311, 318,

319, 329, 339, 340nafile oruç 324Nagazaki 152, 228, 253, 304,

305, 397, 400, 415, 421Nakşi 73

namaz hocası 16, 35namaz vakitleri cetvelleri 315namusun korunması 23nankörlük etmemek 161narsist 233narsizm 70Nâsırcılık 211Nasrallah 213NATO paktı 212nefse hâkim olma 208, 209neoliberal politikalar 215, 397neoliberalizm 94Nevevî 17Nevruz 374ney üfleme 105nezaket 105, 247, 257nifak 286nihilizm 91Nijerya 107nikâh akdi 353nikâhsız birliktelikler 356, 362nişan 355niyet ahlakı 60, 76, 149nominal müslümanlık 38, 41, 45,

186, 195, 200, 224, 226, 299, 415

normatif ahlak 24, 179Nuh (Hz.) 126Nurculuk 73Nûr-ı Muhammedî 34, 198nü 241, 370nüfuz istismarları 273nükleer (silahlanma) 55, 63, 155,

176, 397nükleer silahlar 421nükleer teknoloji 400

Oobezite 417objektif ahlak-sübjektif ahlak 179okyanus 78okuma-yazma 51On Emir 47, 137, 151, 301ontoloji 56, 61organ mafyası 201organ nakli 149organizasyon ahlakı 178organize hırsızlıklar 273Orta Asya 85ortaçağ 23, 53, 404, 420ortaçağ kölelik sistemi 234ortak karar alma mekanizması 66ortak koşmak 191Osman (Hz.) 158, 159Osmanlı 66, 74, 181, 232, 415, 419Osmanlı hattatları 164Osmanlı imparatorluğu 231Osmanlı medeniyeti 382


DİZİN

Osmanlı mirası 210otokrasi 51otomobil 52, 93, 372otopark mafyaları 221ozon dengesi 95ozon tabakasının delinmesi 95

Öödev ahlakı 179öfke ve mücadele dini 157öğrenim görme 71öğretmen 90, 230, 320ölmüşlere Yasin 165ölü gözler(le Kur’an okumak) 213,

219ölü insan eti yeme 281ölülere Kur’an okumak 387ölüm meleği 134ölüm tehlikesi 190ölümlü trafik kazaları 206, 384ölümün kolaylaştırılması 149Ömer (Hz.) 75, 158, 159, 416örf ve âdetler 179örtülü sömürge yönetimi 231öşür 399özel kulluk ifadeleri 195özgürlük 100, 149, 305, 395, 416özgürlükçü 104özürlü 51

Ppadişah 76Pakistan 213papazlar 53para 54parçalanmış aileler 108parlamenter sistem 66parti çıkarı 64parti demokrasisi 391parti oligarşileri 68, 390, 391particilik 70, 73, 230partner 224pasif ahlak 106Pasifik 86pasifist ulema 159Pasteur 131Pax Islamica 71, 212, 238, 419pazar denetimi 181pazarlama 96pedagog 90, 206pediyatrist 90Pesimist/Karamsar tarih anlayışı 80petrol zengini ülkeler 45Peygamber (Hz.) 78, 129, 163,

197, 214, 223Peygamber’in (Hz.) normal insan

olduğu 129

peygamber(ler) 20, 27, 29, 49, 53, 125, 126, 127, 128, 129, 130, 223, 300, 413

peygamberleri ilahlaştırmak 198plastik sanatlar 85, 87, 369, 370popüler İslam 274Postmodern 299pozitif ahlak 179Pozitivist 224, 351, 368, 408, 410Pozitivizm 211pratik ahlak 65, 183profanlaştırılma 57programlı vahşet 150Promete 86Prometevari 88protesto 330, 395psikologlar 206psikolojik savaş 272put(lar) 52, 53, 100, 122, 192putperest 157, 259, 327, 341, 370putperestlik 87, 157

Rradikal laikçilik 408rahibeler 241Rahîm 158rahipler 53Rahman 158Rahman’ın kulları 79, 81, 232, 265,

266, 283, 402rahmani değerler 157rahmet 112, 237rahmetle yoğrulmuş adalet 111Ramazan ayı 168, 325Ramazan orucu 323Ramazan ve Kurban bayramları 324rant 239rantiyecilik 51Re’y Ehli 75redemption 119rehberlik 89rejimin nikâhı 354reklam 96, 97, 178reklam ve tanıtım faaliyetleri 400reklamcılık 97, 177, 239, 260religion-İslam ayrımı 347Rembrandt 85renk körü 169repo 52resmi ahlak kuralları 180resmî vergiler 336resmî, dinî kurumlar 221reyting 239ritüel 21, 24riya ve gösteriş dindarlığı 287Riyal 52Roger Garaudy 305romantizm 89Rufai 73

ruhban 77ruhbanlık 51, 62, 70, 100, 198,

244, 246, 296, 372, 373ruhbanlık ve manastır hayatı 198ruhçuluk 57rükû 317rüşvet 37, 46, 51, 64, 177, 221,

246, 292, 293, 296, 386

Ssabır eğitimi 206, 207sabır ehli 206sabır ve direniş 207sabırsız tipler 206sabırsızlık 206, 208sâbite(ler) 74, 144sabr u sebat 206, 207sabretmek 161sadaka kültürü 281sadaka taşı 216, 281sadakat fikri 224Safâ ile Merve 106, 330sağlık 51, 75, 166sağlıkçı 90sağlıklı ismet anlayışı 130sahabe 159sahip olma ihtirası 265sahte idealler 97sahte ilahlar 32, 100sahte mukaddesat 52sahte şûrâ 214sahtekârlık 83sahur yemeği 322sakat 103sakatlık 173sakınma 72Salâten tuncînâ 340salavat 34saldırganlık 59salih amel(ler) 42, 43, 48, 49, 119,

122, 161, 191, 192, 231, 317, 338, 341, 348, 360, 378, 389

salih kişi 120salih(a) evlat 348Salsayil 134saltanat 65sanat 56, 84, 85, 87, 147sanat faaliyetleri 395sanat ve edebiyat ehli 229sanatçı geçinen(ler) 224sanatçılar 232sarhoş 143Sasani 67savaş esirleri 420savaş karşıtı hareket 228savunma 166Sebt günü 137secde 317


DİZİN

seçilmiş 61seçilmiş birliktelik, 69seçilmiş halk veya ırk 61seçilmiş kişiler, 128sefahat 167, 194sefalet 45, 167, 171, 194sekülarist laikçilik zihniyeti 224seküler ahlak anlayışı 153seküler Batı kültürü 241seküler/laikçi çevreler 74sekülerizm 72, 91, 208, 233sekülerleşme 191, 201selam 237, 238selamlaşma kültürü 236Selçuklu 66Selefi 16semavi dinler 103Sembolik iman merkezi 328serbest ekonomi 100sermaye birikimi 94servet edinme ihtirası 215sessiz çoğunluk 229sevap kazanmak 165sevap-günah 201sevgi ve barış dini 157sevgi ve hoşgörü 262Sezar 51, 77, 131Shirley Mcleine 386sıcak noktalar 418Sıffin savaşı 187sıla-i rahim 376sınıf ayrımı 73sınıfsız toplum 215sınırsız özgürlük 241sırat-ı müstakim 42, 199sigortacılık 245sihir 34, 57, 294, 295silah şirketleri 63silahlanma çılgınlığı 176sinyal vermeden şerit değiştirme 384sistem ahlakı 71, 177, 178, 293, 294sistem ahlakı bilinci 178sistemli devlet terörü 422sitilistik üslup 86sitilize 87sivil baskı 277sivil inisiyatif 163sivil toplum 163, 222, 277, 412siyah adam 104siyasal etik 64siyaset ve yönetim 225, 390, 392, 393siyasi baskılar 221siyasi başarı 79siyasi düzen 65, 66siyasi liderler 101siyasi namaz 168siyasi yalanlar 152siyasi ve dinî despotlar 214

siyasi ve sivil haklar 397siyasi veya çıkar amaçlı çeteler 221siyasi-iktisadi putlar 53siyasiler 148Siyer 419Siyonist 71Slav 69sofuluk 51, 61, 244, 344son mahkeme 117sosyal adalet 51, 75, 99, 100sosyal adaletçi kalkınma modelleri

202sosyal adaletçi politikalar 215sosyal adaletsizlik(ler) 202, 222sosyal ahlak 151, 154, 161, 162, 168,

169, 170, 174, 175, 177, 179, 280sosyal ahlak merkezli dünya görü-şü 175

sosyal bilimler 344sosyal bozulma 341sosyal dayanışma ve yardımlaşma

166, 168, 281, 338, 425sosyal değişim 424sosyal düzen 68sosyal görev 333sosyal günahlar 393sosyal hak(lar) 170, 202, 216,

281, 333sosyal içerikli yapılar 166sosyal ilişkiler 233, 309sosyal kontrol 179sosyal mükellefiyet 171sosyal sistem teorisi 72sosyal Tevhid 72sosyal ve tabiat bilimleri 58sosyal yardımlar 216sosyal yardımlaşma 177, 202,

216, 277, 332sosyal yardımlaşma fonları 216sosyal zararlı 282sosyalist 99, 100, 216, 231sosyalist ihtilallerin başarısızlıkları

171sosyalizm 98, 99, 171, 211sosyoekonomik adalet 71, 73, 76,

221, 223, 390, 406sosyoekonomik adaletsizlik(ler) 61,

156, 211sosyolog 91sosyopolitik 174soygun 59sömürge 106sömürgeci Batı 67, 396, 422sömürgeci devletler 258sömürgeci ve emperyalist dış güç-

ler 395sömürgecilik 32, 65, 94, 144, 152,

157, 305, 396

sözel/sözde/nominal din 41sözleşme 245spekülatif piyasa oyunları 98spor organizasyonu 404Spor toto 267standardizasyon 76, 181, 210, 411statüko 52statükocu 104, 106Sterlin 52suç örgüt ve çeteleri 201Sudan 107, 213Sufi 78Sufilik 61su-i zan 290suikastlar 221suni döllenme 149suni hayat 149suni ölüm 149suni tohumlama 149Suriye 124Suudi Arabistan 213Süleymancılık 73Sünnet 239, 307Sünni 16, 44, 73, 120, 310Sünni imamlar 109Sünnilik 143, 318sürdürülebilir kalkınma/büyüme

modeli 398Sütçü İmam 218

ŞŞafii 16, 73, 320şahadet 158şahıs hukuku 407şahitler 30, 160, 174, 353şahitliği gizleme 226şahitlik 161şahsiyet 108şahsiyet ve ahlak sahibi hayvan

147Şaman 341şans oyunları 267, 400şefaat 120, 121, 122, 199, 428şefaatçi 27, 60, 120, 121, 122,

192şefaatçilik 120, 121şeffaflık 392şefkat 238şehircilik 425şehirleşme 424şehvet-şöhret-rüşvet 246şekil değiştirmiş put ve şefaatçiler

192şeklî Müslümanlık 41şer ekseni 228şer güçler 158, 253şer odakları 197, 253şer’i nikâh 225


DİZİN

Şeriat 74, 406Şeriat Düşmanlığı 409Şeriat karşıtlığı 408Şeriat/Fıkıh 74Şeriat’ın değişmezliği 75Şeriat’ın tatbiki meselesi 408Şeriatçılık 408Şeriatı uygulama 355Şerîatî 17şeyh(ler) 232, 342şeytan 330şeytan cephesi 158şeytan üçgeni 246şeytana kulluk 413şeytanın kardeşleri 264, 265, 266,

281, 283şeytanın köleleri 402şeytanın kulları 79şımaranlar 303Şii 16, 73Şii-Sünni 44şirk 52, 53, 121, 157, 191, 192,

304, 404şirk dini 52, 53Şit 136şöhret budalaları 385, 386şöhret-şehvet-rüşvet 386Şu’ayb 126şûrâ 44, 50, 66, 73, 76, 89, 110,

139, 140, 192, 213, 214, 228, 249, 302, 390, 391, 392

şükür 114, 185şüphecilik 83, 84

Ttaassub 83tabiat 58, 87tabiat bilimleri 57tabiat ve çevrenin geleceği 264tabiatın birliği 93tabiatın tahribi 95, 283tabiattaki dengeleri bozmak 398tabii iktisat kanunları 172tabii kaynak(lar) 92, 194, 264, 278,

398, 399tabii kaynakları israf 144, 398tabii olmayan ölüm 149tabut 387tâciz 269tağut 52tahakküm 100tahiyyat 250taht 133taklit 51, 83, 198taklitçi 104takva 72, 113, 115, 117, 118,

184, 189, 339

tanrı 32, 52, 57, 83, 100, 101, 111, 114, 196, 199, 310

Tanrı’nın Krallığı 77tarafgirlikler 221tarafsız 64tarih ilkesi 55tarihe müdahale edebilen tanrı 196tarihin sonu 80tarihsel şartlar 44tarikatçılık 72, 230tarikatçılık taassubu 232tarikatlardaki geleneksel merasim

185tasarrufu ilke edinmek 401tasavvuf 154tasavvuf ehli 34, 130tasavvufi nitelikte vaazlar 344Tavaf 329, 330tayyibât 364TC Devleti’nin Anayasa’sı 409tecdid 75, 342tecsim 198tefecilik 278tefrika 72, 73, 229, 232, 291tefrit 198, 244teğanni 288tehlikeli atıklar 95tek adam yönetimleri 106, 214, 390tek kültür 63tekbir 189, 245tekebbür ve istiğna 190tekelleşme 94Tekkeköy Konutlar camii 320teknoloji 54, 59, 128, 383telkin/talkın 387temel haklar 71temel insan hakları 62, 144temel metafizik ilkeler 153temettu haccı 331temiz toplum 177, 294temiz ve şeffaf 64temsili demokrasi 68temyiz çağı 350tenasüh 118teokrasi 51teravih namazı 169, 226, 315,

319, 338terk-i dünya 246terör 94, 422teröre karşı mücadele 397terzi 90tesettür/örtünme 239, 241, 259,

269, 270teslimiyet 82, 100teslis 82, 83, 198teşbih 198teşekkür 114tevazu 105

tevbe 38, 42, 43, 118, 120, 154, 189, 190, 191, 199, 200, 345, 376, 377

tevekkül 190, 191, 192Tevhid 27, 29, 61, 62, 79, 127Tevhid’in epistemolojik ve ahlaki

iyimserliği 84Tevhid maskeli şirk, 59Tevhid-ahlak ilişkisi 59Tevrat 110, 135, 136, 137, 138,

141, 301Tevrat’ın On Emri 301teyakkuz 126teyemmüm 312, 314tezkere 387Ticani 73ticari ilişkiler 210tilavet 41, 88, 164, 165, 287toplum ahlakı 178, 293, 294toplum teorisi 72toplumsal adalet 392toplumsal dayanışma 220toplumsal dejenerasyonlar 156toplumsal düzen ilkesi 55toplumsal hayat 390toplumsal otokontrol 180toplumsal seferberlik 203toplumsal tepki ve baskı 268toprak ağaları 45totaliterizm 51totaliter desponizm, 55tövbe 60, 149, 157, 169, 316,

326, 328, 329, 377trafik 206, 209trafik suçlarını işleyenler 384tröst(ler) 63, 94Tunus 213tutku(lar), 77tuvalet 134tüketici hakları 210tüketiciyi koruma 177tüketim ahlakı 210tüketim canavarı 97tüketim çılgınlığı 37, 58, 97, 177,

211, 264, 265, 266, 366, 371, 397, 402

tüketim köleleri/robotu 97, 279, 400, 402, 413

tüketim kültürü 201, 413tüketim toplumu modeli 397tüketimin meşruluğu 98tüketmek için üretme 95tümevarım sıçraması 58tüp bebek 149türbe(ler) 121, 122, 192, 198Türk 68, 69Türk usûlü istismar 188Türkçülük 211


DİZİN

Türkiye 208Türkiye ve İran hacıları 208TV ve radyo programları 224

Uud çalma 105uhrevi 344Uhud 127, 129Ukbe b. Nâfi’ 78, 79, 80ulema 122ulus devlet modelleri 66, 231ulus devletler 65, 394, 415uluslararası anlaşmalar 227, 420uluslararası ilişkiler 413, 414uluslararası kongre 321uluslararası politika(lar) 101, 394uluslararası siyaset 396uluslararası tröstler 152umre 217Upanişad 72usûl-i fıkıh literatürü 145uykulu ve dalgın hâlde vasıta kul-

lanma 384uyutucu ve uyuşturucu muhafaza-

kârlık 84uzay hukuku meseleleri 423, 424Uzeyr (Hz.) 126Uzza 52

Üüçüncü dünya ülkeleri 91, 176üçüncü dünya ülkelerine özgür-

lük 397üfürükçülük 405ümitsizlik 196Ümmet bilinci 71, 169, 322Ümmet birliği 73, 142, 291Ümmet ile Tevhid ilkesi 67Ümmet/halk iradesi 391ümmet-i davet 69ümmet-i icabet 69Ümmet-i Muhammed 192, 229, 410Ümmetin birliği 70, 230Ümmetin refahı 92üniversite gençliği 247Ürdün 213üretim-tüketim 92, 401üstad(lar) 101, 232ütopya 22, 155

Vvaadini yerine getirmemek 226vaaz 203vahiy geleneği 21vahşi kapitalist uygulamalar 215vahşi kapitalizm 399

vaiz 165vakanüvis 79vakfe (duruş) 328vakıf müessesesi 172, 202, 216,

338Varşova paktı 212Vâsıl b. Atâ 159vasi 337Veda Haccı 327vergi olabilecek sadaka 171vesile 13, 122, 158, 166, 169,

192, 231, 322, 339, 363, 364, 378

vesvese 314, 382vicdan 128vicdani red 51vird/evrâd 340Won Grunebaum 86Warşova paktı 251

YYa’kûb (Hz.) 126yabancılaşma 59, 219Yahudi(ler) 136, 141, 187Yahudi ve Hıristiyanlık 19Yahudilik 19, 77, 123, 127, 134,

141, 308Yahya (Hz.) 126yakin 82yalancı şahitlik 226yalancılık 284yardım kampanyaları 216yardımlaşma 89, 166yardımseverlik 72, 168, 219yarı geniş aile 351yarı insan-yarı ilah 131yasa üstü ahlak 406yasal olmayan örgütler 221yaşanabilir ve sürdürülebilir İsla-

mi model 425yaşayan ölü(ler) 106, 108yaşlı ve hastaları (trafikte) sıkıştır-

ma 384yayaların önceliklerini ihlal etme 384Yayil 134yazı sanatı 88yazılı ve görüntülü medya 201yedi 387Yehdîkumu’llâh 364yeme 71yemin 298yeni evanjelikler 53yeni Haçlılar 278yeni Müslüman nesiller 229yeni nesil Müslümanlık tasavvuru 303yeni sömürgeci Batı 396

yeniden dünyaya gelme 118yeni-sömürgecilik/neokoloniya-

lizm 94yeryüzüne yönelik ilahi siyaset 390yeryüzünün en adaletli bölgesi 221Yeşilay 268yetersiz beslenme 168yetimhane 203, 388Yetimler Yurdu 277Yevmu’l-Fasl 118yıkıcı teslimiyetçilik 107yıkım 94, 156yılan, 248 yoksulluk 158, 170, 217, 252, 397yolsuzluk(lar) 158, 201yozlaşma 63, 156, 201, 278, 392yönetici tabakalar 395Yunan felsefesindeki Tanrı 113Yunan hümanizmi 59Yunus (Hz.) 126Yusuf (Hz.) 126yüksek yoğunluklu ahlak toplumu 71

Zzahid 19Zahiri 16zalim(ler) 94, 251, 396zalimlere yardakçılık 44zati ve sübuti (sıfatlar) 109Zebani 133Zebur 135, 136zekâtla ilgili tartışmalar 172Zekeriya (Hz.) 126, 133Zemzem 106, 328zengin Kuzey ülkeleri 94Zeyd b. Ali 159Zeydi 73Zeydiyye 73zihin ve kalp açıklığı 117zihinsel engelliler 375zikr 184, 185zina 23, 37, 52, 59, 140, 259, 260,

264, 272, 279, 280, 285, 288, 354, 362, 380

Zu’l-Karneyn 126Zu’l-Kifl, 126Zu’n-Nûn 126zulme hoşgörü 157zulüm(ler) 44, 45, 61, 64, 100,

157, 158, 160, 167, 175, 194, 211, 221, 228, 261

zühd 61, 77, 244, 339, 342, 343, 344, 345

zühd ve tasavvuf 61, 244, 344Zülfikar 158

Documents

TEMEL ESERLER 01...Bilinçli Eşcinsellik Bir Hayasızlıktır 288 Kötü Niyetten ve Önyargıdan Uzak Durmak 290 Fâsık Kişilerin Verdikleri Haberleri Araştırmadan Onayla(ma)mak