Teoria optymalnych obszarów walutowych

Rynek walutowy 130810-1165

Teoria optymalnych obszarów walutowych


Plan wykładu

Teoria Mundella, McKinnona i Kenena

„Nowa” teoria optymalnych obszarów walutowych

Ujęcie porównawcze teorii OOW

Teoria endogeniczności optymalnych obszarów

walutowych


Teoria Mundella

Założenia

2 kraje

pełne zatrudnienie

równowaga bilansu płatniczego

sztywność płac i cen w dół w krótkim

okresie


Teoria Mundella

Analiza skutków szoków popytowych

Dwa przypadki: gdy oba kraje posługują się różną walutą,

gdy posługują się wspólną walutą


Teoria Mundella

Wzrasta popyt na dobra kraju A

Następuje spadek popytu na dobra kraju B presja inflacyjna w kraju A oraz wzrost bezrobocia w

kraju B

Gdy kraje posługują się różnymi walutami mogą

nastąpić zmiany kursu walutowego i korekty względnych

cen


Teoria Mundella

Gdy kraje posługują się tą samą walutą

Ekspansywna polityka pieniężna w kraju B

powoduje wzrost presji inflacyjnej w kraju A

Pogorszenie terms of trade kraju A na korzyść

kraju B

Niwelowanie skutków szoku popytowego za

pomocą innych mechanizmów niż KW-

przepływy siły roboczej


Teoria Mundella

Źródło: Opracowanie własne na podstawie J. Borowski, Polska i UGW: optymalny obszar walutowy?, Materiały i Studia nr 115, NBP, Warszawa 2000


Teoria Mundella



Modyfikacja założeń teorii

Uchylenie założenia o sztywności cen i

płac nowe instrumenty dostosowawcze

Elastyczność rynku pracy


Przywrócenie równowagi w gospodarce przez zmiany cen i płac



Wnioski z teorii Mundella

Jeżeli kraje cechujące się sztywnością

cen chcą się posługiwać wspólną walutą

musi istnieć mobilność siły roboczej


Teoria McKinnona

Porównanie skuteczności dwóch narzędzi

przywracania równowagi zewnętrznej zależności

od stopnia otwarcia gospodarki : płynnego kursu walutowego

wewnętrznej polityki fiskalnej i monetarnej

Stopień otwarcia gospodarki - stosunek dóbr

wymienialnych do niewymienialnych w produkcji

i konsumpcji w danej gospodarce


Teoria McKinnona

Założenia:dwie gospodarki o różnym stopniu

otwarcia

brak mobilności czynników produkcji


Teoria McKinnona

Gospodarka otwarta Płynny kursu walutowy jako narzędzie

utrzymywania równowagi zewnętrznej

Wzrasta popyt na dobra handlowe

deficyt bilansu obrotów bieżących


Teoria McKinnona

dewaluacja wzrost cen towarów importowanych

względem dóbr niehandlowych wzrost podaży dóbr

wymienialnych oraz wzrost popytu na dobra

niewymienialne przywrócenie równowagi bilansu

obrotów bieżących

ale

ceny dóbr handlowych wzrastają na stałe


Teoria McKinnona

Przywrócenia równowagi zewnętrznej przez

zastosowanie restrykcyjnej polityki fiskalnej

Wpływ na poziom zatrudnienia???

Przewaga efektu poprawy bilansu handlowego

nad efektem redukcji zatrudnienia jest wprost

proporcjonalna do stopnia otwartości gospodarki


Teoria McKinnona

Gospodarka zamknięta

Wzrasta popyt na dobra handlowe deficyt bilansu


Dewaluacja wzrost cen towarów importowanych

względem dóbr niehandlowych wzrost podaży dóbr

wymienialnych oraz wzrost popytu na dobra

niewymienialne przywrócenie równowagi bilansu



Teoria McKinnona

Zastosowanie restrykcyjnej polityki

fiskalnej wpływ odczuwalny przede

wszystkim w sektorze dóbr niehandlowych

Duży udział dóbr niehandlowych

znaczący wzrost bezrobocia


Teoria McKinnona

Źródło: Opracowanie własne na podstawie K. Rose, K. Sauernheimer, Theorie der Außenwirtschaft, München 2006

Y

PAD’

KW x P

AD

AS

C

BA

Y

P

AD’AD

AS

AD’’


Wnioski z Teorii McKinnona

Wraz ze wzrostem stopnia otwartości

maleje skuteczność kursu walutowego

jako narzędzia przywracania równowagi

zewnętrznej rośnie natomiast jego

negatywny wpływ na stabilność cen


Teoria Kenena

Założenia: dwie gospodarki o różnym stopniu dywersyfikacji

produkcji

mobilność czynników produkcji

Analiza dostosowań po szokach

popytowych


Teoria Kenena

Wskutek szoku popytowego następuje

zachwianie równowagi wewnętrznej

Zagrożenie utraty równowagi bilansu obrotów

bieżących zależne od stopnia dywersyfikacji

eksportu

Większa dywersyfikacja szoki dotyczą tylko

części produkcji/eksportu


Wnioski z teorii Kenena

Unię walutową mogą stworzyć kraje cechujące

się zróżnicowaną strukturą eksportu

Gospodarka o większym stopniu dywersyfikacji

produkcji rzadziej posługuje się kursem

walutowym jako narzędziem poprawy terms of

trade niż gospodarka o produkcji mniej

zdywersyfikowanej


Kryteria optymalizacji wg. „starej” teorii

mobilność czynników produkcji

elastyczność rynku pracy

otwartość gospodarki

dywersyfikacja produkcji


Wady „starej” teorii

Założenia sztywności cen

Ujęcie tylko od strony popytowej

Jedyny koszt integracji walutowej- utrata KW

Uwzględnienie kosztów utworzenia walutowej,

pominięcie korzyści


„Nowa” teoria OOW

Odrzucenie keynesowskich założeń leżących u podstaw

modeli

Ingram (1969)- integracja rynków finansowych

Haberler (1970) i Fleming (1971)- podobieństwo stóp

inflacji

Corden (1972) i Giersch (1973)- podobieństwo

preferencji stóp inflacji


Opracowanie własne na podstawie P. De Grauwe, Economics of monetary union, Oxford University Press, Oxford 2003,


Opracowanie własne na podstawie P. De Grauwe, Economics of monetary union, Oxford University Press, Oxford 2003,


Model Barro-Gordona

Analiza kształtowania się wiarygodności

polityki monetarnej po zawarciu unii

walutowej

Racjonalne oczekiwania inflacyjne

U-Un=α(Лe-Л)


Model Barro-Gordona

Różne preferencje władz monetarnych odnośnie do

restrykcyjności polityki pieniężnej

W jednym z krajów władza monetarna nie jest wiarygodna nie

wywiązuje się z oznajmionego celu inflacji

Założenie racjonalnych oczekiwań inflacyjnych wzrost cen w

gospodarce

Utworzenie unii walutowej istnieje tylko jeden poziom inflacji

wyznaczony przez ponadnarodową władzę monetarną


Model Barro-Gordona

Źródło: Opracowanie własne na podstawie P. De Grauwe, Economics of monetary union, Oxford University Press, Oxford 2003,


Wnioski z modelu Barro-Gordona

Zawarcie unii walutowej może wpłynąć na

wiarygodność polityki monetarnej, a zarazem na

poprawę sytuacji gospodarczej kraju, który uprzednio

prowadził mało efektywną politykę monetarną

Warunek: wspólny bank centralny prowadzi politykę

antyinflacyjną na miarę tej w kraju o najniższej inflacji


Modelowe korzyści związane z zawarciem

unii walutowej Utworzenie unii walutowej wzrost wiarygodności

polityki pieniężnej a obniżenie premii za ryzyko +

eliminacja ryzyka kursowego

Jednorazowa obniżka stopy procentowej wpływa na

krótkookresowy wzrost produkcji

Efekty uczenia się, efekty skali i dodatkowa akumulacja

kapitału w długim okresie potencjalne zwiększenie

wydajności pracy


Modelowe korzyści związane z zawarciem unii walutowej

Źródło: Opracowanie własne na podstawie de Grauwe, op. cit

F (k)

F’ (k)

C

B

A

y

k

r’

r

r”



Kwestia oceny rozmiaru korzyści i strat

związanych z zawarciem unii walutowej

Ujęcie monetarystyczne i keynesowskie

Rozmiar korzyści i strat zależy od oceny

skuteczność KW jako narzędzia polityki

gospodarczej



Źródło: Opracowanie własne na podstawie de Grauwe, op.cit.



Pogląd Krugmana vs. pogląd Komisji

Europejskiej

Symetria szoków jako kryterium

optymalizacyjne

Wpływ integracji gospodarczej na asymetrię

szoków


Opłacalność utworzenia unii walutowej w długim okresie

Źródło: Opracowanie własne na podstawie de Grauwe, op.cit.


Teoria endogeniczności optymalnych obszarów walutowych

Wpływ integracji handlu na podatność

gospodarek na działanie szoków

asymetrycznych

Kraje, które nie spełniają kryteriów OOW ex

ante mogą je spełnić ex post

Potwierdzenie empiryczne Bayoumi i

Eichengreen (1996), Frankel i Rose (1996)



Nie można opierać oceny spełnienia kryteriów OOW na

danych historycznych

Działanie procesów prowadzących do optymalizacji

obszaru po utworzeniu unii walutowej

Pozytywna korelacja pomiędzy intensywnością handlu a

zbieżnością cykli koniunkturalnych


Opracowanie własne na podstawie: F. Mongelli, „New“ views on the optimum currency area theory: what is EMU telling us?, ECB Working Paper no. 138, ECB, Frankfurt am Main 2002,

Wielkość handlu pomiędzy krajami członkowskimi

Kor

elac

ja d

ocho

du p

omię

dzy

kraj

ami c

złon

kow

skim

i

1

UE

3Linia

OOW’

UGW

2

Linia OOW



Podsumowanie

Niektóre kryteria optymalizacji OOW: mobilność czynników produkcji

elastyczność rynku pracy

otwartość gospodarki

dywersyfikacja produkcji

symetria szoków

integracja finansowa

podobieństwo stóp inflacji


Podsumowanie

„Stara” i „nowa” teoria OOW

Kwestia oceny KW jako narzędzia polityki

gospodarczej

Ujęcie porównawcze- pogląd Krugmana

vs. KE

Endogenicznośc kryteriów OOW


Literatura

A. Alesina, R. Barro, Currency unions, Quarterly journal of Economics, 2002

T. Bayoumi, The formal model of optimum currency areas, IMF Staff Papers, vol. 41, 1994,

T. Bayoumi, B. Eichengreen, Ever closer to heaven? An optimum currency area index for European countries, European Economic Review no.41, 1997

J. Borowski, Polska i UGW: optymalny obszar walutowy?, Materiały i Studia nr 115, NBP, Warszawa 2000

J. Frankel, A. Rose, The endogeneity of the optimum currency area criteria, NBER Working Paper, Cambridge 1996


Literatura

P. De Grauwe, Economics of monetary union, Oxford University Press, 2007.

P. Kenen, The theory of optimum currency areas: an eclectic view w: Monetary problems of the international economy, The University of Chicago Press, Chicago & London 1969

R. McKinnon, Optimum currency areas, The American Economic Review vol. 53, 1963

R. Mundell, A theory of optimum currency areas, The American Economic Review vol. 51, 1961

K. Rose, K. Sauernheimer, Theorie der Außenwirtschaft, München 2006

Documents

Teoria optymalnych obszarów walutowych