1

Fakultet za fizičku hemiju Fizika III

D. Popovic

XI termin

TEORIJA RELATIVITETA

Specijalna teorija relativnosti Ajnštajn 1905. godina

Opšta teorija relativnosti Ajnštajn 1917. godina

POSTULATI SPECIJALNE TEORIJE RELATIVNOSTI

postulat relativnosti kretanja

postulat o brzini svetlosti

Bertaci 1964. godine e-

CERN 1964. godine pion po

eksperimentalni dokazi

2

Fakultet za fizičku hemiju Fizika III

Terija relativiteta

D. Popovic

XI termin

3

Fakultet za fizičku hemiju Fizika III

Terija relativiteta

D. Popovic

Lorencov faktor

XI termin

Iz prethodnog izraza sledi

sopstveno vreme

4

Fakultet za fizičku hemiju Fizika III

Terija relativiteta

D. Popovic

Lorencove transformacije

XI termin

5

Fakultet za fizičku hemiju Fizika III

Terija relativiteta

D. Popovic

Lorencove transformacije

XI termin

6

Fakultet za fizičku hemiju Fizika III

Terija relativiteta

D. Popovic

U Lorentzovim transformacija se vreme tretira kao četvrta koordinata.

Uvodi se Rimanov 4D prostor, sa koordinatama x, y, z i ct.

Rimanov prostor nije euklidski.

Neke od posledica Lorentzovih transformacija

Jednovremenost dogadjaja u raznim inercijalnim sistemima

Dogadjaji koji su se dogodili istovremeno u tačkama sa različitim koordinatama x1 i x2 u sistemu O, neće biti istovremeni u sistemu O,

XI termin

7

Fakultet za fizičku hemiju Fizika III

Terija relativiteta

D. Popovic

Kontrakcija dužine

XI termin

Neke od posledica Lorentzovih transformacija

.

Dilatacija vremena

8

Fakultet za fizičku hemiju Fizika III

Terija relativiteta

D. Popovic

Relativističko slaganje brzina

XI termin

Neke od posledica Lorentzovih transformacija

.

9

Fakultet za fizičku hemiju Fizika III

Terija relativiteta

D. Popovic

Kinematika specijalne teorije relativnosti

Prostor Minkovskog

Uvode se pojmovi svetska tačka i svetska linija

XI termin

Rastojanje dve tačke iznosi

Rastojanje je isto u oba sistema, dakle

prostorno-vremenski interval koji razdvaja

dva dogadjaja je invarijantan u svim sistemima

10

Fakultet za fizičku hemiju Fizika III

Terija relativiteta

D. Popovic

Kinematika specijalne teorije relativnosti

XI termin

Intezitet četvorodimenzione brzine je jednak u svim sistemima, tj. invarijantna veličina

četvorodimenziona brzina

11

Fakultet za fizičku hemiju Fizika III

Terija relativiteta

D. Popovic

Kinematika specijalne teorije relativnosti

“A je normalno na V “

XI termin

četvorodimenziono ubrzanje

Pošto je intezitet četvorodimenzione brzine konstantan, ubrzanje je uvek normalno na brzinu

12

Fakultet za fizičku hemiju Fizika III

Terija relativiteta

D. Popovic

Dinamika specijalne teorije relativnosti

XI termin

masa mirovanja

13

Fakultet za fizičku hemiju Fizika III

Terija relativiteta

D. Popovic

Dinamika specijalne teorije relativnosti

XI termin

14

Fakultet za fizičku hemiju Fizika III

Terija relativiteta

D. Popovic

Dinamika specijalne teorije relativnosti

XI termin

Vektori sile i brzine su medjusobno normalni

Sila Minkovskog

15

Fakultet za fizičku hemiju Fizika III

Terija relativiteta

D. Popovic

Relativistički izraz za energiju. Proporcionalnost mase i energije.

XI termin

Zamenom izraza za F4 u četvrtu projekciju relativističke jednačine kretanja dobija se

16

Fakultet za fizičku hemiju Fizika III

Terija relativiteta

D. Popovic

XI termin

ukupna energija slobodnog tela koje se kreće brzinom v u odnosu na neki inercijalni sistem

za v=0 se dobija izraz za energiju mirovanja ili sopstvenu energiju tela

17

Fakultet za fizičku hemiju Fizika III

Terija relativiteta

D. Popovic

XI termin

kinetička energija tela

Izraz se može napisati kao

18

Fakultet za fizičku hemiju Fizika III

Terija relativiteta

D. Popovic

XI termin

- relativistički zakon održanja energije ze telo koje se nalazi u polju neke konzervativne sile, na osnovu relacije

- promena energije tela izaziva promenu njegove mase

zakon proporcionalnost mase i energije

19

Fakultet za fizičku hemiju Fizika III

Terija relativiteta

D. Popovic

XI termin

Odnos izmedju energije i impulsa

ukupan impuls

Posto je intezitet četvorodimenzione brzine

kvadrat impulsa je

ukupan impuls je

20

Fakultet za fizičku hemiju Fizika III

Terija relativiteta

D. Popovic

XI termin

energija slobodne čestice

energija čestice u polju konzervativne sile

21

Literatura

Belić, Fizika I za studente fizičke hemije, Beograd, 1996., Fizički fakultet

Fakultet za fizičku hemiju Fizika III

Terija relativiteta

D. Popovic

XI termin