Upload
vancong
View
269
Download
2
Embed Size (px)
Citation preview
instruqciainstruqciainstruqciainstruqciainstruqcia
Tqvens winaSea sagamocdo testis bukleti da am testis pasuxebis furceli.
gaiTvaliswineT, gaswordeba mxolod pasuxebis furceli!gaiTvaliswineT, gaswordeba mxolod pasuxebis furceli!gaiTvaliswineT, gaswordeba mxolod pasuxebis furceli!gaiTvaliswineT, gaswordeba mxolod pasuxebis furceli!gaiTvaliswineT, gaswordeba mxolod pasuxebis furceli!
pasuxebis furclis gakecva dauSvebelia!pasuxebis furclis gakecva dauSvebelia!pasuxebis furclis gakecva dauSvebelia!pasuxebis furclis gakecva dauSvebelia!pasuxebis furclis gakecva dauSvebelia!
yuradRebiT gaecaniT testis yoveli davalebis instruqcias, kargad
gaiazreT TiToeuli davalebis moTxovna da Semdeg daiwyeT muSaoba. pasuxebi
unda CaweroT pasuxebis furclis Sesabamis adgilze. pasuxebis furcelSi ar
SeiZleba gakeTdes zedmeti saxis minawerebi (saxeli, gvari an raime saxis sxva
aRniSvna). naSromebi, romelSic iqneba msgavsi saxis aRniSvnebi, ar gaswordeba.
wereT garkveviT da imyofineT pasuxebisTvis gankuTvnili adgilebi.
davalebaSi - «oTxi SesaZlo variantidan airCieT erTi swori pasuxi» -
Tqvens mier arCeuli pasuxis sworad moniSvnis erTaderTi gza saTanado ujraSi
X niSnis dasmaa. arc erTi sxva aRniSvna – horizontaluri Tu vertikaluri
xazebi, Semoxazva da a.S. eleqtronuli programis mier ar aRiqmeba; Tu gsurT
pasuxebis furcelze moniSnuli pasuxis gadasworeba, mTlianad gaaferadeT
ujra, romelSic dasviT X niSani, da Semdeg moniSneT pasuxis axali varianti
(dasviT X niSani axal ujraSi). SeuZlebelia xelmeored airCioT is pasuxi,
romelic gadaasworeT. sxva tipis davalebebSi Secdoma aucileblad unda
gadaxazoT da zemoT daaweroT swori pasuxi. yovel SekiTxvas gaeciT konkretuli
da amomwuravi pasuxi.
gaiTvaliswineT, testis bukletSi mocemulia rukebi, romelTa gamoyeneba
SegiZliaT sxvadasxva davalebis Sesrulebis dros.
testze samuSaod abiturients eZleva 3 saaTi. Savi samuSaosaTvis SegiZliaT
gamoiyenoT testSi arsebuli carieli adgilebi.
gisurvebT warmatebas!gisurvebT warmatebas!gisurvebT warmatebas!gisurvebT warmatebas!gisurvebT warmatebas!
20020020020020088888
testi saqarTvelos istoriasatesti saqarTvelos istoriasatesti saqarTvelos istoriasatesti saqarTvelos istoriasatesti saqarTvelos istoriasa
da sazogadoebrivda sazogadoebrivda sazogadoebrivda sazogadoebrivda sazogadoebriv
mecnierebebSimecnierebebSimecnierebebSimecnierebebSimecnierebebSi
1
I. saqarTvelos istoria
I _ oTxi SesaZlo variantidan airCieT erTi swori pasuxi
• instruqcia davalebisaTvis _ `oTxi SesaZlo variantidan airCieT
erTi swori pasuxi~ _ TiToeul kiTxvas axlavs oTxi pasuxi. maTgan
mxolod erTia swori. pasuxebis furcelSi unda gadaxazoT arCeuli
pasuxis Sesabamisi ujra. TiToeuli davaleba 1 quliT fasdeba.
1. romeli liToni daamuSava pirvelad adamianma?
a. vercxli;
b. oqro;
g. rkina;
d. spilenZi.
2. winaswari SeTanxmebis mixedviT, vin unda daxmareboda vaxtang gorgasals
antiiranuli ajanyebisas?
a. bizantielebi;
b. albanelebi;
g. hunebi;
d. lazebi.
3. romeli tituli miiRo bagrat III-m 978 wels?
a. mefe qarTvelTa;
b. mefe afxazTa;
g. mefe ranTa;
d. mefe kaxTa.
4. vis daukavSirda giorgi I bizantiis winaaRmdeg koaliciis Sesaqmnelad?
a. anisis mefe sumbat I-s;
b. bulgareTis mefe mixai I-s;
g. egviptis sulTan al-haqims;
d. Turq-selCukTa sulTan ToRrul-begs.
2
5. vin iyo XI saukuneSi Seqmnili bagrationTa sagvareulo matianes avtori?
a. juanSeri;
b. basil ezosmoZRvari;
g. leonti mroveli;
d. sumbat daviTis Ze.
6. ras ewodeboda `saajo kari~?
a. darbazis sxdomebisaTvis gankuTvnil adgils;
b. umaRles sasamarTlo instancias;
g. mefis pirad kancelarias;
d. savaziros Sekrebis darbazs.
7. ra periods moicavs JamTaaRmwerlis Txzuleba?
a. giorgi IV-is gamefebidan giorgi V-is gamefebamde;
b. Tamar mefis gamefebidan giorgi V-is gamefebamde;
g. rusudanis gamefebidan vaxtang III-is gamefebamde;
d. giorgi IV-is gamefebidan daviT VIII-is gamefebamde.
8. ras warmoadgenda `Zeglis dadeba~?
a. brZanebaTa krebuls, romelSic dadgenili iyo moxeleTa ufleba-
movaleobebi;
b. kanonTa wigns, romelSic gansazRvruli iyo gadasaxadebis raodenoba;
g. samarTlis Zegls, romelSic gansazRvruli iyo samefo karis etiketi;
d. kanonTa krebuls, romelic gankuTvnili iyo samefos erT-erTi kuTxis
mosaxleobisTvis.
3
9. 1387 wels Temur lengma qarTvelebi daamarcxa, magram qveynis SigniT aRar
SeiWra, radgan
a. qarTvelebTan brZolaSi misma jarma didi zarali ganicada da qveynis
dapyrobis Zala aRar hqonda;
b. azerbaijanSi ToxTamiSi SeiWra da Temuri iZulebuli gaxda mis
winaaRmdeg gaelaSqra;
g. saqarTvelos viwro xeobebSi mravalricxovani jaris Seyvana SeeSinda;
d. osmalTa sulTanma baiazeTma mis winaaRmdeg axali omi wamoiwyo da
jari osmalTa winaaRmdeg unda daeZra.
10. rogor gaiyves iranma da osmaleTma saqarTvelos teritoria amasis zavis
mixedviT?
a. irans ergo aRmosavleT, xolo osmaleTs _ dasavleT saqarTvelo;
b. osmaleTs ergo dasavleT, xolo irans _ samxreT saqarTvelo;
g. irans ergo dasavleT, xolo osmaleTs _ samxreT saqarTvelo;
d. osmaleTs ergo aRmosavleT, xolo irans _ dasavleT saqarTvelo.
11. ra moimoqmeda kaxeTis mefe aleqsandre II-m, rodesac osmalTa sardali lala
faSa kaxeTs miadga?
a. miatova kaxeTi da ojaxTan erTad Tavi mTaSi arsebul miuval cixeebs
Seafara;
b. daxmareba ruseTs sTxova, magram realuri daxmareba ver miiRo da Tavs
gaqceviT uSvela;
g. saCuqrebi miarTva osmalTa sardals, Tavi mis vaslad aRiara da
kaxeTi aoxrebas gadaarCina;
d. jari Sekriba, daixmara qarTlelebi da CrdiloeT kavkasielebi da
mteri daamarcxa.
12. romel iranul samoxeleo tituls atarebda qarTlSi gamefebuli xosro
mirza?
a. vali;
b. amira;
g. pitiaxSi;
d. marzpani.
4
13. ratom ver ganxorcielda ruseTis imperator pavle I-is mier gamocemuli
manifesti qarTl-kaxeTis samefos gauqmebis Sesaxeb?
a. manifesti ar daamtkica ruseTis senatma;
b. amis winaaRmdeg gamovidnen inglisi da safrangeTi;
g. imperatori SeTqmulebma mokles;
d. bolo momentSi imperators qarTvelTa ajanyebis SeeSinda.
14. ratom gadaasaxla ruseTis xelisuflebam dimitri yifiani stavropolSi?
a. igi batonymobis gauqmebis moTxovniT gamovida;
b. man mxari dauWira kaxeTSi momxdar SeiaraRebul ajanyebas;
g. saprotesto weriliT mimarTa saqarTvelos egzarqoss;
d. sajarod dagmo mefisnacvlis rusifikatoruli politika.
15. ram aiZula amierkavkasiis politikuri moRvaweebi moewviaT seimi?
a. imperator nikoloz II-is gadadgomis Semdeg droebiTi mTavrobis Seqmnam
da pirveli msoflio omis gagrZelebam;
b. nikoloz II-is brZanebiT ruseTis saxelmwifo saTaTbiros garekvam da
ruseTSi erTpirovnuli mmarTvelobis aRdgenam;
g. bolSevikebis mier ruseTis damfuZnebeli krebis garekvam, ramac cxadi
gaxada, rom isini xelisuflebas aravis ar dauTmobdnen;
d. ruseTis damfuZnebeli krebis mier droebiTi mTavrobis gadayenebam da
erTiani ruseTis imperiis SenarCunebis mcdelobam.
5
II _ daalageT qronologiuri principiT
• instruqcia davalebisaTvis _ `daalageT qronologiuri
principiT (uZvelesidan uaxlesisaken)~ _ pasuxebi CawereT
pasuxebis furcelSi mocemul ujrebSi. gaiTvaliswineT, rom
ujraSi iwereba mxolod dasaxelebuli movlenis an pirovnebis
Sesabamisi cifri. pirvel ujraSi iwereba is cifri, romliTac
yvelaze adre momxdari movlenaa aRniSnuli da a.S. Sesabamisad,
bolo, meoTxe ujraSi is cifri Caiwereba, romliTac yvelaze
gvian momxdari movlena aRiniSna. TiToeuli davaleba maqsimum 3
quliT fasdeba.
16. daalageT qronologiuri principiT (uZvelesidan uaxlesisaken)
saqarTveloSi ganxorcielebuli laSqrobebi:
1. Sah abas I-is;
2. Temur lengis;
3. jalal ad-dinis;
4. Sah Tamaz I-is.
17. daalageT qronologiuri principiT (uZvelesidan uaxlesisaken)
moRvaweobis drois mixedviT Semdegi istoriuli pirebi:
1. garsevan WavWavaZe;
2. biZina ColoyaSvili;
3. vaxuSti batoniSvili;
4. giorgi saakaZe.
6
III _ CawereT mravalwertilis nacvlad swori pasuxebi
• instruqcia davalebisaTvis _ `CawereT mravalwertilis nacvlad
swori pasuxebi~ - teqstSi gamotovebuli sityvebis an TariRebis
nacvlad CawereT swori pasuxebi. TiToeuli gamotovebuli
adgili danomrilia (1, 2, 3). pasuxebis furcelSi 1-iT danomril
adgilze Caiwereba is pasuxi, romelsac teqstSi 1-iT aRniSnul
gamotovebul adgilze CawerdiT da a.S. TiToeuli swori pasuxi 1
quliT fasdeba. davalebisMmaqsimaluri qulaa – 3.
18. Zveli qarTuli saistorio Txzulebis (1) `….................. ~ mixedviT, qarTli
aleqsandre makedonelma dalaSqra. man aq mmarTvelad (2) ................. datova,
romelic warmomavlobiT arian-qarTlidan iyo. misi gardacvalebis Semdeg
ki ukve farnavazi gamefda, romelic Zv.w.aR-is (3) ....... saukuneSi
moRvaweobda.
savaraudo pasuxebi:
`matiane qarTlisai~; amazaspi; V; `moqcevai qarTlisai~;
asfaguri; III; `cxovrebai qarTlisai~; azo; I;
19. arsebobs sami saxis qarTuli damwerloba: asomTavruli anu (1). . .
nusxuri da mxedruli. saqarTvelos teritoriaze uZvelesia (2). . . . sionis
warwera, romelic (3). . . . saukuniT TariRdeba.
savaraudo pasuxebi:
xazovani; III; Tbilisi; IV; ateni;
mrgvlovani; kuTxovani; V; bolnisi;
7
20. 1861 wels ruseTis imperatorma aleqsandre II-m gamosca brZaneba
batonymobis gauqmebis Sesaxeb. saqarTveloSi batonymobis gauqmebis
procesSi aqtiurad monawileobda (1)................, romelmac SeimuSava e.w.
`umravlesobis proeqti~. batonymoba saqarTveloSi pirvelad qarTl-
kaxeTSi gauqmda (2)................... wels. yvelaze gvian ki - (3).................... 1871 wels.
savaraudo pasuxebi:
ilia WavWavaZe; 1864; svaneTi; dimitri yifiani;
1867; guria; niko nikolaZe; 1869; afxazeTi;
8
IV _ istoriuli wyaros analizi
• instruqcia davalebisaTvis _ `istoriuli wyaros analizi~ -
yuradRebiT waikiTxeT qvemoT moyvanili istoriuli dokumenti,
gaiazreT teqsti da upasuxeT kiTxvebs. pasuxebi CawereT
pasuxebis furclis Sesabamis adgilas. ar daweroT davalebis
pirobaSi moTxovnil raodenobaze meti: argumenti, faqti,
pirovnebis saxeli da a. S. davalebisMmaqsimaluri qulaa – 9.
21. mefe svimon I-is werili espaneTis mefes filipe II –s
Cveni uflis ieso qristes saxeliT gwer am werils da gigzavni
wminda kocnas mefeTa mefeo, yovelTa mefeTagan da qristianTagan
pativcemulo mefeo filipev!
me svimon gurjistanis xani, romelic vmbrZaneblob Cems qveyanaze,
icodes Senma didebulebam, rom aqamde Turqebisgan Seviwroebulebi
viyaviT. axla vxedavT, rom qristianTa samefo fexze wamodga da daiZra
maT winaaRmdeg.
me, svimonma, gurjistanis xanma, aleqsandre xanma da sparseTis Sahma
abasma, Cven samma viTaTbireT, vimsjeleT da SevTanxmdiT, rom amieridan
Cvens Zalebs win wavwevT da Turqebs SevebrZolebiT, wmida qalaq
ierusalimis da qristianebis Turqebis xelidan gaTavisuflebisaTvis.
gTxov, gevedrebi da gemudarebi, miSuamdgomlo misi udidebulesobis
germaniis imperatoris winaSe, raTa man mSvidoba ar daamyaros TurqeTTan,
da amiT saSualeba ar misces mas, rom Seaviwrovos Cveni eri da yvela
qristiani.
me da Cemi Tavadebi qristes sarwmunoebisaTvis tanjvasa da
sikvdilze Tavs vdebT, raTa Cvens droSi vixiloT wmida qalaqi
ierusalimi da qristes wmida saflavi qristian samefoTa xelSi.
Tuki me svimon xans SekiTxvis Rirsad gamxdi, gipasuxeb, rom RvTis
wyalobiT mtkiced vdgevar qristianul sarwmuneobaze, sikvdilamde avitan
am tanjvas qristes siyvarulisaTvis, Seni didi mefobisa da misi
udidebulesobis germaniis imperatorisTvis, romelmac pirvelma mogvmarTa
weriliT da fexze dagvayena qristianTa saqmisTvis.
agreTve gTxov, sparseTis Sahs urCio, rom erTmaneTs Soris
SeTanxmebulad vimoqmedoT da qristianTa keTili saqmeebisTvis vizrunoT.
nu damiviwyeb, saqmis kursSi mamyofe sityvierad an werilobiT. es werili
daiwera gurjistanis qveynis sataxto qalaq tfilisSi.
9
kiTxvebi:
(1) 1. romeli konkretuli samefo igulisxmeba werilSi naxsenebi
“gurjistanis” qveS?
(1) 2. romeli konkretuli samefos mmarTvelia werilSi naxsenebi
aleqsandre xani?
(1) 3. werilis mixedviT, ra iyo TurqTa winaaRmdeg gaerTianebis msurvel
mefeTa saboloo mizani?
(2) 4. werilis teqstidan gamomdinare, vis winaSe da ra sakiTxis Sesaxeb
sTxovs Suamdgomlobas simon mefe filipe II-s?
(2) 5. werilis teqstis mixedviT, simonis TxovniT, vis da ra unda urCios
filipe II-m?
(1) 6. Tqveni azriT, ratom apirebs mahmadiani Sahi qristian mefeebTan erTad
gaerTianebas?
(1) 7. Tqveni azriT, romeli saukunis romel naxevarSia dawerili es
werili?
10
V _ problemis analizi
• instruqcia davalebisaTvis _ `problemis analizi~ - yuradRebiT
waikiTxeT qvemoT moyvanili teqsti da upasuxeT kiTxvebs.
pasuxebi CawereT pasuxebis furclis Sesabamis adgilas. ar
daweroT davalebis pirobaSi moTxovnil raodenobaze meti
argumenti. davalebisMmaqsimaluri qulaa – 4.
22. daviT IV-is mier yivCaRebis gadmosaxleba
1117 wels daviT IV-m erisTavebi Sekriba saTaTbirod. gadasawyveti
iyo erTi mniSvnelovani sakiTxi, gadmoesaxlebinaT Tu ara saqarTveloSi
yivCaRebi. erTi erisTavi yivCaRTa Camosxlebis winaaRmdegi iyo, xolo
meore erisTavi ki maT Camosaxlebas uWerda mxars.
kiTxvebi:
(2) 1. moiyvaneT ori konkretuli (politikuri, social-ekonomikuri an
kulturul-religiuri) argumenti pirveli erisTavis mosazrebis
gansamtkiceblad.
(2) 2. moiyvaneT ori konkretuli (politikuri, social-ekonomikuri an
kulturul-religiuri) argumenti meore erisTavis mosazrebis
gansamtkiceblad.
11
VI _ ori istoriuli rukis Sedareba da analizi
• instruqcia davalebisaTvis _ `ori istoriuli rukis Sedareba da
analizi~ - SeadareT erTmaneTs ori istoriuli ruka da upasuxeT
kiTxvebs. pasuxebi CawereT pasuxebis furclis Sesabamis adgilas.
ar daweroT davalebis pirobaSi moTxovnil raodenobaze meti:
istoriuli mxare, samefo, samTavro, saxelmwifo, geografiuli
obieqti da a.S. davalebisMmaqsimaluri qulaa – 7.
23. SeadareT erTmaneTs ori ruka da upasuxeT SekiTxvebs (ruka #1 - romis
imperia II saukuneSi; ruka #2 - romis imperia III saukuneSi)
kiTxvebi:
(1) 1. rukebze arsebuli informaciidan gamomdinare, ra mimarTulebiT
gadaadgilda goTebis nawili?
(1) 2. romeli axali saxelmwifo warmoiqmna kavkasiaSi?
(1) 3. #2 rukis mixedviT, romeli germanuli tomebi axorcielebdnen yvelaze masStabur
Setevas romis provinciebze?
(1) 4. romeli aragermanuli tomi saxlobda romis imperiis sazRvrebTan
III saukuneSi?
(1) 5. romeli axali germanuli tomebi gamoCndnen romis imperiis sazRvrebTan
III saukuneSi?
(2) 6. ra saxis konkretuli cvlilebebi ganicada romis imperiis sazRvarma Savi zRvis
aRmosavleT sanapiroze?
12
13
14
II. geografia
I _ oTxi SesaZlo variantidan airCieT erTi swori pasuxi
• instruqcia davalebisaTvis _ `oTxi SesaZlo variantidan airCieT
erTi swori pasuxi~ _ TiToeul kiTxvas axlavs oTxi pasuxi.
maTgan mxolod erTia swori. pasuxebis furcelSi unda
gadaxazoT arCeuli pasuxis Sesabamisi ujra. TiToeuli davaleba
1 quliT fasdeba.
24. romeli mtkicebulebaa marTebuli?
a. saqarTveloSi torfis maragiT yvelaze ufro mdidari foTis midamoebia;
b. saqarTveloSi torfis maragiT yvelaze ufro mdidari baTumis midamoebia;
g.saqarTveloSi torfis maragiT yvelaze ufro mdidari soxumis midamoebia;
d. saqarTveloSi torfis maragi saerTod ar aris.
25. romel niadags Tvlidnen niadagmcodneebi adre wiTelmiwa niadagebis
qvetipad, amJamad ki niadagis damoukidebel tipad aris miCneuli?
a. yomrals;
b. ruxs;
g. Savmiwas;
d. yviTelmiwas.
26. romeli mxaris fizikur-geografiuli sazRvrebia: CrdiloeTiT _ kavkasionis
qedi, aRmosavleTiT _ md. enguri, Crdilo-dasavleTiT _ md. fsou, xolo
dasavleTiT da samxreT-dasavleTiT _ Savi zRva.
a. afxazeTis;
b. aWaris;
g. guriis;
d. imereTis.
15
27. msoflios rukaze datanili romeli wertilis geografiuli koordinatebi
Seesabameba _ 80 s.g. 1250 d.g.?
a. A;
b. B;
g. C;
d. D;
16
28. naxazze gamosaxuli romeli monakveTia xelsayreli (ufro ioli) mTaze
asasvlelad?
a. BA;
b. CA;
g. DA;
d. EA.
29. airCieT evropa-azias Soris sazRvris gatarebis is versia, rodesac mTeli
kavkasia evropis SemadgenlobaSi Sedis.
a. sazRvari miuyveba yuma-maniCis Rrmuls;
b. sazRvari miuyveba kavkasionis mTavar wyalgamyof qeds;
g. sazRvari miuyveba mdinareebs: rions, yvirilasa da mtkvars;
d. sazRvari miuyveba samxreT kavkasiis qveynebis saxelmwifo sazRvars
iranTan da TurqeTTan.
30. ra aqvT saerTo italiasa da saqarTvelos?
a. orive qveyanas esazRvreba erTi da igive raodenobis qveynebi;
b. orive qveyanas esazRvreba atlantikis okeanis auzis zRvebi;
g. orive qveyanas vetos ufleba aqvs gaerTianebuli erebis organizaciaSi;
d. orive saxelmwifo esazRvreba TurqeTs.
17
31. riTi aixsneba avstraliisa da axali zelandiis droSebis msgavseba?
a. orive qveyanaSi inglisur enaze saubroben;
b. orive kunZulovani saxelmwifoa;
g. erTmaneTis mezobeli qveynebia;
d. orive britaneTis Tanamegobrobis wevria.
18
32. SearCieT mosazreba, romelSic urbanizaciis proceszea saubari.
a. Sida qarTlis vake erT-erTi mWidrod dasaxlebuli regionia
saqarTveloSi, romelic gamoirCeva msxvili sasoflo dasaxlebebis
sixSiriT;
b. saqarTvelos mosaxleobis udidesi nawili mTaTaSoris barSia
Tavmoyrili, rac am teritoriaze mosaxleobis maRal simWidroves
qmnis;
g. saqarTvelos msxvili qalaqebi mizidulobis zonebs qmnian da
axlomdebare saqalaqo da sasoflo dasaxlebebTan erTad warmoqmnian
aglomeraciebs;
d. XX saukunis 50-ian wlebSi saqarTveloSi intensiurad Semovidnen
sxva sabWoTa respublikebis mcxovreblebi (droebiT an mudmiv
sacxovreblad).
33. qvemoT moyvanilia cxrili, romelSic mocemulia sxvadasxva qveynis e.S.p.
monacemebi 2006 wlis mixedviT.
Qqveyana e.S.p. e.S.p. erT sul
mosaxleze
1 siria 75 100 000 000 4000
2 saqarTvelo 17 790 000 000 3800
3 vietnami 258 600 000 000 3100
4 kuba 44 540 000 000 3900
yvela qveynisTvis monacemebi mocemulia aSS dolarebSi.
mocemuli cxrilidan gamomdinare, romel qveyanaSia yvelaze meti
mosaxleoba?
A
a. siriaSi;
b. saqarTveloSi;
g. vietnamSi;
d. kubaSi.
19
II _ daalageT mocemuli pirobis Tanaxmad
• instruqcia davalebisaTvis _ `daalageT mocemuli pirobis
Tanaxmad~ _ pasuxebi CawereT pasuxebis furcelSi mocemul
ujrebSi. gaiTvaliswineT, rom ujraSi iwereba mxolod
vertikaluri sartylis an diagramis Sesabamisi cifri. TiToeuli
davaleba maqsimum 3 quliT fasdeba.
34. daalageT Tanmimdevrulad kavkasionis vertikaluri sartylebi zR.d-dan
simaRlis matebis mixedviT.
1. nivaluri;
2. wiwvovani tyeebis;
3. alpuri;
4. subnivaluri.
20
35. mocemuli diagramebis saSualebiT, daalageT zrdis mixedviT mocemul
qveynebSi soflis meurneobaSi dasaqmebulTa raodenoba.
21
III _ CawereT mravalwertilis nacvlad swori pasuxebi
• instruqcia davalebisaTvis _ `CawereT mravalwertilis nacvlad
swori pasuxebi~ - teqstSi gamotovebuli sityvebis nacvlad
CawereT swori pasuxebi. TiToeuli gamotovebuli adgili
danomrilia (1, 2, 3). pasuxebis furcelSi 1-iT danomril adgilze
Caiwereba is pasuxi, romelsac teqstSi 1-iT aRniSnul
gamotovebul adgilze CawerdiT da a.S. TiToeuli swori pasuxi 1
quliT fasdeba. davalebisMmaqsimaluri qulaa – 3.
36. rogorc cnobilia, Savi zRva udides gavlenas axdens saqarTvelos havis
formirebaze, gansakuTrebiT, (1) . . . . . . . . . . da mimdebare teritoriis haeris
temperaturaze. (2). . . . . . . . . . . zRvis sanapirodan 100-120 km-is daSorebiTac ki
qris. Savi zRvis udidesi nawili (3) . . . . . . . . . . . . sartyelSia moqceuli.
naleqebis ganawileba, pasati, zomieri, mzis radiacia,
atmosferos cirkulacia, musoni, subtropikuli, brizi, tropikuli.
37. televizia (1). . . . . . . SedarebiT axali dargia. saqarTveloSi televiziis
dabadebis TariRia (2). . . . . .weli. dResdReobiT saqarTveloSi araerTi
telekompania funqcionirebs, maT Soris sazogadoebrivi televiziac, romelmac
(3). . . . . . . . . Secvala.
kavSirgabmuloba; 1968; saxelmwifo televizia; informacia; 1961;
centraluri televizia; samTavrobo televizia; 1957; Jurnalistika.
22
IV. Sesabamisobebis povna
• instruqcia davalebebisaTvis _ `Sesabamisobebis povna~ _ Tqven
unda daadginoT Sesabamisoba cxrilis or svetSi mocemul
informaciebs Soris. pasuxebi unda CaweroT pasuxebis furcelSi
ganTavsebul cxrilSi (x niSani unda dasvaT swori pasuxis
adgilas. mag.: `A~ da `1~-is gadakveTaze). TiToeuli davaleba
maqsimum 3 quliT fasdeba.
38. daadgineT Sesabamisoba ganmartebebsa da terminebs Soris.
terminTa ganmartebebi
AA. Tbili qari, romelic qris mTebidan xeobebSi;
B. zamTris da zafxulis temperaturebs Soris sxvaoba;
C. mecniereba, romelic Seiswavlis dedamiwis zedapirs (reliefs);
D. dRe-Ramuri periodis mqone qarebi, romlebic qrian zRvebisa da didi tbebis
napirebTan.
terminebi
1. magnituda;
2. wliuri amplituda;
3. geologia;
4. geomorfilogia;
5. fioni;
6. brizi.
39. daadgineT Sesabamisoba eleqtrosadgurebsa da maT energiis wyaroebs Soris.
eleqtrosadgurebi energiis wyaroebi
A. Tes-i; 1. urani;
B. helio; 2. qari;
C. aes-i; 3. wyali;
D. hes-i. 4. gazi;
5. mze;
6. zRva.
23
V. topografiuli rukis analizi
• instruqcia davalebisaTvis _ “topografiuli rukis analizi” _
yuradRebiT SeiswavleT mocemuli topografiuli ruka. rukis
legendis gamoyenebiT, upasuxeT dasmul kiTxvebs. pasuxebi
CawereT pasuxebis furclis Sesabamis adgilas. ar daweroT
davalebis pirobaSi moTxovnil raodenobaze meti: geografiuli
obieqti, landSafti, faqtori, movlena, argumenti da a.S.
davalebisMmaqsimaluri qulaa – 7.
40. yuradRebiT gaecaniT topografiul rukas da upasuxeT dasmul
kiTxvebs:
(1) 40.1. rukis mixedviT, mdinareTa kvebis reJimSi romeli komponenti sWarbobs?
a. wvimis wylebi;
b. gruntis wylebi;
g. myinvarebis wylebi;
d. Waobebis wylebi;
(1) 40.2. daasaxeleT gamdinari tba.
(1) 40.3. horizontis ZiriTadi da Sualeduri mxareebis gaTvaliswinebiT,
zustad gansazRvreT sofel uyedan ra mimarTulebiT mdebareobs
daba fca?
(1) 40.4. daasaxeleT zRvis donidan yvelaze maRla mdebare dasaxlebuli
punqti.
(3) 40.5. rukaze datanil romel mdinares aqvs yvelaze meti Senakadi?
miuTiTeT, romelia maT Soris marjvena da romeli marcxena.
24
25
26
VI. Secdomebis gasworeba rukaze
• instruqcia davalebisaTvis _ `Secdomebis gasworeba rukaze~ -
yuradRebiT SeiswavleT qvemoT moyvanili konturuli ruka da
ipoveT masze daSvebuli Secdomebi. pasuxebi CawereT cxrilSi,
romelic ganTavsebulia paxuxebis furcelSi. gaiTvaliswineT,
rom Sefasdeba ara marto Tqvens mier napovni Secdoma, aramed
Secdoma da misi gamosworebuli varianti. davalebisMmaqsimaluri
qulaa – 3.
41. gaasworeT saqarTvelos konturul rukaze daSvebuli sami Secdoma.
27
VII. informaciis transformacia
• instruqcia davalebisaTvis _ `informaciis transformacia~ -
yuradRebiT SeiswavleT qvemoT moyvanili cxrili da upasuxeT
kiTxvebs. pasuxebi CawereT pasuxebis furcelSi gamoyofil
Sesabamis adgilze. ar daweroT davalebis pirobaSi moTxovnil
raodenobaze meti: mizezi, faqtori, movlena, argumenti da a.S.
davalebisMmaqsimaluri qulaa – 6.
42. gaaanalizeT cxrili da upasuxeT dasmul SekiTxvebs.
A qveyana BBAqveyana
mosaxleobis saerTo raodenoba
wlis dasawyisSi
10000 20000¿
Sobadobis koeficienti wlis
ganmavlobaSi
20‰ 15‰
sikvdilianobis koeficienti wlis
ganmavlobaSi
18‰ 17‰
emigrantTa raodenoba wlis
ganmavlobaSi (bolos)
250 250
imigrantTa raodenoba wlis
ganmavlobaSi (bolos)
200 300
(3) 42.1. dawereT formula (sityvierad), romelic wlis bolosaTvis BB
qveynis mosaxleobis raodenobis gansazRvris saSualebas mogvcems.
Semdeg CasviT saTanado monacemebi da gamoiangariSeT. aCveneT gamoTvlis
procesi.
(3) 42.2. A qveyanaSi mosaxleobis bunebriv matebas aqvs adgili Tu klebas?
ramdeni adamiani Seadgina sxvaobam A da B qveyanas Soris bunebrivi
matebis Sedegad wlis ganmavlobaSi? aCveneT gamoTvlis procesi.
28
VIII. geografiuli teqstis analizi
• instruqcia davalebisaTvis _ `geografiuli teqstis analizi~ -
yuradRebiT waikiTxeT teqsti, gaaanalizeT da upasuxeT dasmul
kiTxvebs. pasuxebi CawereT pasuxebis furcelSi gamoyofil Sesabamis
adgilebze. TiToeul kiTxvas axlavs oTxi pasuxi. maTgan mxolod
erTia swori. pasuxebis furcelSi unda gadaxazoT arCeuli pasuxis
Sesabamisi ujra. davalebisMmaqsimaluri qulaa – 6.
43. yuradRebiT waikiTxeT mocemuli geografiuli teqsti da upasuxeT
dasmul SekiTxvebs.
teqstSi aRwerilia konkretuli bunebriv teritoriuli kompleqsi.
dasavleT saqarTveloSi farTod aris gavrcelebuli tyeebi,
romelSic mravali sxvadasxva jiSis xe-mcenarea warmodgenili. es jiSebi
TiTqmis Tanabari raodenobiT gvxvdeba, ris gamoc tyeSi rTulia erTi an
ori wamyvani mcenaris gamoyofa. xeebidan Warbobs _ wabli, wifeli,
rcxila, nekerCxali, Tela, cacxvi, ifani, muryani, muxa. am tyeebisTvis
damaxasiaTebelia mZlavri maradmwvane qvetye (Sqeri, wyavi, baZgi da bza).
aRniSnuli tyeebi rTuli vertikaluri struqturiT xasiaTdeba.
mcenareuloba ramdenime iarusad aris ganlagebuli rac, Tavis mxriv,
amcirebs maTSi mzis radiaciisa da sinaTlis SeRwevas.
es tyeebi zRvis donidan sxvadasxva simaRlezea ganlagebuli,
dawyebuli uSualod zRvis sanapirodan (miuseras nakrZali) damTavrebuli
zR.d. 1000 metr simaRlemde (imereTi). isini yvelaze kargad warmodgenilia
aWara-guriaSi, rac misi ganviTarebisTvis xelsayreli klimaturi
pirobebis arsebobiT aixsneba.
unda aRiniSnos, rom teqstSi aRwerili tyeebi msgavsebas avlenen
rogorc tropikuli, aseve zomieri sartylis tyeebTan. amrigad, maT
gardamavali xasiaTi aqvT, isini tipiuri subtropikuli tyeebia.
29
(1) 43.1. daasaxeleT faqtori, romelic am tyeSi amcirebs mzis radiaciasa da
sinaTlis SeRwevas?
a. foTlovani mcenareebis siWarbe;
b. maradmwvane qvetye;
g. mravaliarusianoba;
d. maRali sinotive.
(1) 43.2. daasaxeleT havis is ZiriTadi elementebi, romlebic xels uwyobs
teqstSi aRwerili tyeebis gavrcelebas?
a. atmosferuli wneva da naleqebi;
b. naleqebi da adgilis hifsometria;
g. simaRle zRvis donidan da temperatura;
d. haeris temperatura da sinotive.
(1) 43.3. rogori tipis havaa gavrcelebili aRniSnul regionSi?
a. mSrali subtropikuli;
b. notio subtropikuli;
g. xmelTaSuazRviuri;
d. zomierad kontinenturi.
(1) 43.4. daasaxeleT teqstSi moyvanili niSani, romliTac es tyeebi msgavsebas ar
avlenen tropikul tyeebTan.
a. maradmwvane qvetyis arseboba;
b. dominanti saxeobis ararseboba;
g. mravaliarusianoba;
d. foTolmcveni xemcenareebis siWarbe;
(1) 43.5. guriis, aWarisa da imereTis garda, saqarTvelos kidev romel kuTxeSia
gavrcelebuli aRniSnuli tyeebi?
a. afxazeTSi;
b. svaneTSi;
g. javaxeTSi;
d. leCxumSi.
30
(1) 43.6. ras uwodeben aseTi tipis tyeebs tropikul sartyelSi?
a. jungli;
b. selva;
g. hemihilea;
d. pampa.
1
saqarTvelos istoria da sazogadoebrivi mecnierebebi
1. saqarTvelos istoria
davalebis
#
swori pasuxi maqsimaluri
qula
1 d 1
2 g 1
3 b 1
4 g 1
5 d 1
6 b 1
7 a 1
8 d 1
9 b 1
10 a 1
11 g 1
12 a 1
13 g 1
14 g 1
15 g 1
16 3; 2; 4; 1 _ 3 qula
2; 4; 1; 3 _ 2 qula
1; 3; 2; 4 _ 2 qula
3; 2; 1; 4 _ 1 qula
1; 2; 4; 3 _ 1 qula
2; 3; 4; 1 _ 1 qula
3; 4; 2; 1 _ 1 qula
3
17 4; 2; 3; 1 _ 3 qula
1; 4; 2; 3 _ 2 qula
2; 3; 1; 4 _ 2 qula
4; 2; 1; 3 _ 1 qula
3
2
1; 2; 3; 4 _ 1 qula
2; 4; 3; 1 _ 1 qula
4; 3; 2; 1 _ 1 qula
18 (1) “moqcevai qarTlisai” _ 1 qula
(2) azo _ 1 qula
(3) III _ 1 qula
3
19 (1) mrgvlovani _ 1 qula
(2) bolnisi _ 1 qula
(3) V _ 1 qula
3
20 (1) dimitri yifiani _ 1 qula
(2) 1864 _ 1 qula
(3) svaneTi _ 1 qula
3
21-1 qarTlis samefos; qarTlis _ 1 qula 1
21-2 kaxeTis samefos; kaxeTis _ 1 qula 1
21-3 ierusalimisa da qristianTa gaTavisufleba//
ierusalimis gaTavisufleba – 1 qula
1
21-4 germaniis imperators winaSe _ 1 qula; mSvidoba
ar daamyaros TurqebTan//osmalebTan – 1 qula
2
21-5 sparseTis Sahs (abass) – 1 qula; SeTanxmebulad
imoqmedon da qristianTa keTili saqmeebisTvis
izrunon//SeTanxmebulad imoqmedon _ 1 qula
2
21-6 irani da TurqeTi//osmaleTi mtrebi iyvnen;
nebismieri logikuri argumenti faqtobrivi
Secdomis gareSe – 1 qula
1
21-7 XVI s-is II naxevari – 1 qula 1
22-1 1. savaraudo pasuxebi _ yivCaRebi momTabare
xalxi iyo da maTi erT adgilze dasaxleba
SeuZlebeli iqneboda; yivCaRebi momTabare
xalxi iyo, sxvis Zarcvasa da rbevas
miCveuli, SesaZloa maT adgilobrivi
mosaxleoba daeCagraT; didi raodenobiT
ucxotomelebis Camosaxleba Secvlida
mosaxleobis eTnikur Semadgenlobas;
2
3
axalCamosaxlebulTa ndoba brZolaSi
Zalian Zneli iyo; saqarTvelos
mowinaaRmdege selCukebsa da yivCaRebs
saerTo warmomavloba hqondaT, amitom
yivCaRebis ndoba SeuZlebeli iqneboda; maTi
Camosaxleba qveynisTvis damatebiTi xarji
iqneboda;
22-2 2. savaraudo pasuxebi _ gaizrdeboda
saqarTvelos jaris raodenoba da siZliere
da aqedan gamomdinare, Sedegebi; samxedro
valdebulebisagan gaTavisuflebuli
glexebi Tavis saqmes mixedavdnen, rac
qveynis ekonomikas ganaviTarebda; yivCaRebi
mTlianad mefeze iqnebodnen damokidebuli
da ara didebulebze; maTi gamoyeneba
Sinauri mtrebis winaaRmdeg ufro advili
iqneboda, vidre qarTuli jaris; momTabare
da ganviTarebis SedarebiT dabal safexurze
myofi, naklebad kulturuli yivCaRebis
`gaqarTveleba~ advili iqneboda; mefes
yivCaRTa mTavris asuli hyavda colad, rac
am ukanasknelTa erTgulebis damatebiTi
garantia iyo;
2
23-1 samxreT-aRmosavleTiT – 1 qula 1
23-2 albaneTi – 1 qula 1
23-3 goTebi – 1 qula 1
23-4 sarmatebi - 1 qula 1
23-5 frankebi; burgundebi; alemanebi – 1 qula 1
23-6 dakarga dioskuria da fazisi – 1 qula; daikava II
saukuneSi qarTlis samefos kuTvnili teritoria
Savi zRvis samxreT-aRmosavleTSi – 1 qula;
2
4
2. geografia
maqsimalur
i qula
swori pasuxebi davalebis #
1 a 24 1 d 25
1 a 26
1 bG 27
1 Gg 28
1 dG 29
1 bA 30
1 Dd 31
1 gA 32
1 gB 33
3
2,3,4,1 _ 3 qula
3,4,1,2 _ 2 qula
1,2,3,4 _ 2 qula
2,4,3,1 _ 1 qula
1,3,4,2 _ 1 qula
2,3,1,4 _ 1 qula
3,2,4,1 _ 1 qula
34
3
3,1,2,4 _ 3 qula
1,2,4,3 _ 2 qula
4,3,1,2 _ 2 qula
3,2,1,4 _ 1 qula
4,1,2,3 _ 1 qula
3,1,4,2 _ 1 qula
1,3,2,4 _ 1 qula
35
3
(1) naleqebis ganawilebaze – 1 qula;
(2) brizi _ 1 qula;
(3) subtropikul _ 1 qula.
36
3
(1) kavSirgabmulobis – 1 qula;
(2) 1957 _ 1 qula;
(3) saxelmwifo televizia _ 1 qula.
37
5
maqsimalur
i qula
swori pasuxebi davalebis #
3
1 2 3 4 5 6
A X
B X
C X
D X
38
3
1 2 3 4 5 6
A X
B X
C X
D X
39
1 g
40.1
1 yelis tba 40.2
1 Crdilo-dasavleTi 40.3
1 zR.d. yvelaze maRla mdebareobs soflebi sajixve da
uye (1000-1500 m) _ 1 qula
am soflebidan nebismieri erTis dasaxeleba swor
pasuxad CaiTvleba. sxva pasuxi 0 quliT fasdeba.
40.4
3
mdinare ios – 1 qula;
marjvena Senakadebia – nakadula da laxti _ 1 qula;
marcxena Senakadebia _ gega da civi _ 1 qula.
im SemTxvevaSi Tu sworad dasaxeldeba TiTo-TiTo Senakadi
mainc 1-1 qula daiwereba
40.5
6
maqsimalur
i qula
swori pasuxebi davalebis #
3
# SecdomiT aris
datanili # mis nacvladUunda
iyos 1. md. kodori 1. md. bzifi 2. q. gori 2. q. quTaisi 3. xanCalis tba 3. karwaxis tba 4. eruSeTis qedi 4. SavSeTis qedi
41
3
* mosaxleoba wlis bolos = mosaxleoba wlis dasawyisSi +
dabadebulebi wlis ganmavlobaSi – gardacvlilebi wlis
ganmavlobaSi
- emigrantTa raodenoba wlis ganmavlobaSi + imigrantTa
raodenoba
wlis ganmavlobaSi (1qula)
an
mosaxleoba wlis bolos = mosaxleoba wlis dasawyisSi +
bunebrivi namati wlis ganmavlobaSi + meqanikuri namati
wlis
ganmavlobaSi (2qula)
* 20000+20*15-20*17-250+300=20010 adamiani Seadgina wlis bolos
B qveynis mosaxleobam (1qula)
an
20000-20*2+50=20010 adamiani Seadgina wlis bolos B qveynis mosaxleobam (1qula)
42.1
7
maqsimalur
i qula
swori pasuxebi davalebis #
3
adgili aqvs matebas -1qula
AAA) qveyana 10*20-10*18=20 adamianiT moimta-1qula
B) qveyana 20*15-20*17=-40 addamianiT daiklo
sxvaobam Seadgina 60 adamiani-1qula
42.2
1 g B
43.1
1 Bd
43.2
1 Bb
43.3
1 d
43.4
1 Ba
43.5
1 Bg
43.6