Testy z filozofii

7/23/2019 Testy z filozofii

1/22

Testyz filozofiiKlasy politologiczno-filozoficzneII LO im. E. Plater w Sosnowcu

[Wpisz tutaj streszczenie dokumentu. Streszczenie jest

zazwyczaj krtkimpodsumowaniem treci dokumentu.

Wpisz tutaj streszczenie dokumentu. Streszczenie jest

zazwyczaj krtkim podsumowaniem treci dokumentu.]

Oprac. Micha Waliski

2002-2009


2/22

2

Test nr 1. Czas25 m.

Uwaga: W kolumnie trzeciej (na str. 1 i 2) wpisz odpowiednie terminy;

zadbaj o jednoznaczno i precyzj.

Lp. Pytanie Odpowied

1. Termin filozofia w j. greckim oznacza...2. Staa i niezmienna zasada rzdzca przemianami w

wiecie zjawisk, pocztek i podstawa wszystkich tychprzemian, do ktrej to zasady prbowali dotrzefilozofowie przedsokratejscy, nazywa si (z j.gr.) ...

3. Wymie jeden z synonimw terminu ontologia.4. Dzia (dyscyplina, dziedzina) filozofii zajmujcy si

teori poznania nazywa si inaczej...5. Dyscyplina filozoficzna dociekajca istoty

czowieczestwa, ludzkiego sposobu istnienia wwiecie to...

6. Dziedzina filozofii zajmujca si gwnieproblematyk sztuki, twrczoci artystycznej,stawiajca pytania o pikno, to...

7. Krytyczna refleksja zmierzajca do okrelenia iuzasadnienia waciwych zasad i norm postpowania

jest waciwa dla dziedziny filozofii zwanej...

8. Wedug Demokryta wiat zbudowany by zniezniszczalnych i niezmiennych...

9. Pogld, w myl ktrego poznanie, a nawetrzeczywisto, ma charakter wzgldny, rny wzalenoci od punktu widzenia i odniesienia, okrelasi mianem ...

10. W jednym ze swoich znacze pojcie to wskazujemetod dochodzenia do prawdy, dowodzenia orazprzekonywania. Za jej twrc uwaa si Zenona zElei, Sokrates uczyni z niej podstawowa metod w

poszukiwaniu wiedzy i prawdy. Podaj odpowiednitermin.

11. W jednym ze znacze pogld uznajcy, e wiatdostpny poznaniu zmysowemu nie jest caocitego, co rzeczywiste, e oprcz niego istniej bytyniematerialne, niezmienne, wieczne. Jego

wyrazicielem by m.in. Platon.12. Twierdzenie sprzeczne z powszechnymi pogldami,

rozumowanie prowadzce do zaskakujcychwnioskw lub zda sprzecznych midzy sob to ...


3/22

3

13. Pogld uznajcy przyjemno, rozkosz (w sensiecielesnym) za najwaniejsze dobro i cel ycialudzkiego.

14. Stanowisko filozoficzne goszce, e przebiegwszelkich zdarze jest wyznaczany przez relacjeprzyczynaskutek, co zawsze jest zalene odczego innego.

15. Wewntrzna doskonao, zwana przez Grekwarete, Rzymian virtus wyraana jest w jzyku

polskim przez pojcie ...16. W filozofii stanowisko, ktre uznaje rozum za

podstaw i najwysz zasad poznania.

17. Wnioskowanie od szczegu do ogu, dochodzeniedo praw oglnych na podstawie dowiadczalniestwierdzonych faktw to ...

18. Wyprowadzanie twierdze szczegowych zoglnych przesanek, wyprowadzanie nowychtwierdze z innych twierdze uznanych za pewneto ...

19. W teorii poznania stanowisko uznajce za gwnerdo poznania dowiadczenie, przeciwiestworacjonalizmu...

20. Stanowisko utosamiajce Boga ze wiatem(przyrod), nieuznajce Boga za osob.

21. Pogld, ktry uznaje istnienie Boga i uwaa Go zatwrc wiata, negujc przy tym Opatrzno,obecno Boga w historii, ingerowanie w ni.

22. Pogld filozoficzny, ktry gosi, e byt skada si zdwch elementw, stanowisko uznajce istnienie

jedynie dwu odrbnych, niesprowadzalnych do siebiesubstancji.

23. Pogld filozoficzny goszcy, e osnowrzeczywistoci jest jeden pierwiastek, jedna

substancja (np. materia, duch).

24. Sd lub zdanie przyjte bez powoywania si nadowiadczenie nazywa si sdem...

25. Sd lub zdanie przyjte na podstawie dowiadczenianazywa si sdem...

Opracowa Micha Waliski


4/22

4

KLUCZ

Lp. Pytanie Odpowied

1. Termin filozofia w j. greckim oznacza... umiowanie mdroci2. Staa i niezmienna zasada rzdzca przemianami w

wiecie zjawisk, pocztek i podstawa wszystkich tychprzemian, do ktrej to zasady prbowali dotrzefilozofowie przedsokratejscy, nazywa si (z j.gr.) ...

arche

3. Wymie jeden z synonimw terminu ontologia. Metafizyka, nauka o bycie,istnieniu, teoria bytu

4. Dzia (dyscyplina, dziedzina) filozofii zajmujcy siteori poznania nazywa si inaczej...

Epistemologi, gnoseologi

5. Dyscyplina filozoficzna dociekajca istotyczowieczestwa, ludzkiego sposobu istnienia wwiecie to...

antropologia filozoficzna

6. Dziedzina filozofii zajmujca si gwnieproblematyk sztuki, twrczoci artystycznej,stawiajca pytania o pikno, to...

estetyka

7. Krytyczna refleksja zmierzajca do okrelenia iuzasadnienia waciwych zasad i norm postpowania

jest waciwa dla dziedziny filozofii zwanej...

etyk

8. Wedug Demokryta wiat zbudowany by zniezniszczalnych i niezmiennych...

atomw

9. Pogld, w myl ktrego poznanie, a nawetrzeczywisto, ma charakter wzgldny, rny wzalenoci od punktu widzenia i odniesienia, okrelasi mianem ...

relatywizmu

10. W jednym ze swoich znacze pojcie to wskazujemetod dochodzenia do prawdy, dowodzenia oraz

przekonywania. Za jej twrc uwaa si Zenona zElei, Sokrates uczyni z niej podstawowa metod wposzukiwaniu wiedzy i prawdy. Podaj odpowiedni

termin.

dialektyka

11. W jednym ze znacze pogld uznajcy, e wiatdostpny poznaniu zmysowemu nie jest caocitego, co rzeczywiste, e oprcz niego istniej bytyniematerialne, niezmienne, wieczne. Jego

wyrazicielem by m.in. Platon.

idealizm (obiektywny)

12. Twierdzenie sprzeczne z powszechnymi pogldami,rozumowanie prowadzce do zaskakujcychwnioskw lub zda sprzecznych midzy sob to ...

paradoks

13. Pogld uznajcy przyjemno, rozkosz (w sensiecielesnym) za najwaniejsze dobro i cel ycia

hedonizm


5/22

5

ludzkiego.

14. Stanowisko filozoficzne goszce, e przebiegwszelkich zdarze jest wyznaczany przez relacjeprzyczynaskutek, co zawsze jest zalene odczego innego.

determinizm

15. Wewntrzna doskonao, zwana przez Grekwarete, Rzymian virtus wyraana jest w jzykupolskim przez pojcie ...

cnoty

16. W filozofii stanowisko, ktre uznaje rozum zapodstaw i najwysz zasad poznania.

racjonalizm

17. Wnioskowanie od szczegu do ogu, dochodzeniedo praw oglnych na podstawie dowiadczalniestwierdzonych faktw to ...

indukcja

18. Wyprowadzanie twierdze szczegowych zoglnych przesanek, wyprowadzanie nowychtwierdze z innych twierdze uznanych za pewneto ...

dedukcja

19. W teorii poznania stanowisko uznajce za gwnerdo poznania dowiadczenie, przeciwiestworacjonalizmu...

empiryzm

20. Stanowisko utosamiajce Boga ze wiatem(przyrod), nieuznajce Boga za osob.

panteizm

21. Pogld, ktry uznaje istnienie Boga i uwaa Go zatwrc wiata, negujc przy tym Opatrzno,

obecno Boga w historii, ingerowanie w ni.

deizm

22. Pogld filozoficzny, ktry gosi, e byt skada si zdwch elementw, stanowisko uznajce istnienie

jedynie dwu odrbnych, niesprowadzalnych do siebiesubstancji.

dualizm

23. Pogld filozoficzny goszcy, e osnowrzeczywistoci jest jeden pierwiastek, jednasubstancja (np. materia, duch).

monizm

24. Sd lub zdanie przyjte bez powoywania si nadowiadczenie nazywa si sdem...

a priori

25. Sd lub zdanie przyjte na podstawie dowiadczenianazywa si sdem...

a posteriori


6/22

6

Test nr 2. Czas20 m.Uwaga: W trzeciej kolumnie (na 1 i 2 stronie) wpisz odpowiednio a), b) lub c).

Lp. Pytanie Odpowied26. Za pierwszego filozofa (w filozofii Zachodu) uwaa si:

a. Talesa z Miletu ;b. Pitagorasa;c. Demokryta.

27. Sofici to:a. zwolennicy teorii o wyszoci sofy nad leank;b. stroiciele instrumentw w staroytnym Rzymie;c. nauczyciele (m.in.) retoryki w V w. p.n.e. w Grecji i zwolennicy

relatywizmu w poznaniu.

28. Filozof, o ktrym mwi si, e sprowadzi filozofi z nieba na ziemi to: a. Sokrates;b. w. Tomasz z Akwinu;c. Mikoaj Kopernik.

29. Metafora (parabola) jaskini jesta. pomoc dydaktyczn w szkoleniach speleologw; b. wykadni pogldw Platona;c. fragmentem malowide w Lascaux.

30. Postulaty zotego rodka, umiarkowania, zdrowego rozsdku s charakterystycznedla pogldw etycznych:

a. Plotyna;b. Arystotelesa;c. Nietzschego.

31. Co czy stoicyzm i epikureizm?a. pogld, e byt jest nieruchomy;b. skonno do formuowania paradoksw;c. zainteresowanie etyk.

32. Likejon, czyli szkoa perypatetycka to: a. szkoa zaoona przez Arystotelesa;b.

rodzaj redniowiecznego uniwersytetu;c. program wymiany uczniw w obrbie Unii Europeskiej.

33. Do krgu staroytnych sceptykw nie nalea:a. Pyrron z Elidy;b. Mikoaj z Kuzy;c. Sekstus Empiryk.

34. Kochaj i czy, co chcesz to sowa:a. w. Augustyna;b. w. Tomasza z Akwinu;c. Karola Wojtyy.

35. Okres w filozofii zwany patrystyka. poprzedza okres zwany scholastyk; b. nastpuje po scholastyce;c. oznacza zwrot ku empirycznym badaniom przyrody w pnymredniowieczu.

36. Summa teologiczna to dzieo:a. Piotra Abelarda;b. Tomasza z Akwinu;c. Williama Ockhama .

37. Dowodw na istnienie Boga nie formuowa:a. w. Anzelm;b. w. Tomasz z Akwinu;c. w. Jan od Krzya.

38. Za inicjatora filozofii politycznej mona uzna:a. F. Petrark;b. Erazma z Totterdamu;


7/22

7

c. N. Machiavellego.39. Twrc indukcyjnej i empirycznej metodologii naukowej by w pocztkach XVII w.:

a) M. Kopernik;

b) T. Hobbes;

c) F. Bacon.

40. Okres owiecenia w historii filozofii to dominacja dwch kierunkw:a. hedonizmu i epikureizmu;b. racjonalizmu i empiryzmuc. fenomenologii i egzystencjalizmu.

41. Ktry z wymienionych terminw najlepiej przystaje do filozoficznych pogldwKartezjusza?

a. empiryzm;b. realizm;c. racjonalizm.

42. Umys czowieka jest czyst kart. Pogld ten wyraa:a. J. Locke;b. I. Kantc. B. Spinoza

43. Zastrzeenia wobec postpu cywilizacji zgasza i mit szczliwego dzikusa gosi:a. K. Marks;b. J. J. Rousseauc. B. Spinoza

44. Ktry z filozofw nie reprezentuje owiecenia niemieckiego?a. G. W. Leibniz;b. I. Kant;c. A. Comte.

45. Ktrego z wymienionych autorw nie mona zaliczy do grona tzw.encyklopedystw, twrcw Encyklopedii, czyli sownika racjonalnego nauk, sztuk irzemios?

a. D. Diderot;b. Wolter;c. A. Towiaski

46. Pojciem ducha obiektywnegoposugiwa si:a. G. W. F. Hegel;b. J. G. Fichte;c. T. Kotarbiski.

47. Pesymizm, nacisk pooony na cierpienie czowieka, brak zaufania do si rozumu. Teatrybuty najblisze s filozofii:

a. G. W. Leibniza;b. A. Schopenhauera;c. F. Nietzschego.

48. mier Boga i ide nadczowieka gosi, opowiada si po stronie relatywizmumoralnego:

a. w. Tomasz a Akwinu;b. H. Bergson;c. F. Nietzsche.

49. J.-P. Sartre, A. Camus, G. Marcel reprezentuj XX-wieczny kierunek filozoficznyzwany:

a. postmodernizmem;b. egzystencjalizmem;c. New age.

50. Ktry z terminw jest odpowiedni dla filozofii egzystencjalnej?a. iluminacja;b. cogito;c. wolno.


8/22

8

Test nr 2. KLUCZUwaga: w trzeciej kolumnie podaj odpowiednio a), b) lub c).

Lp. Pytanie Odpowied51. Za pierwszego filozofa (w filozofii Zachodu) uwaa si:

a. Talesa z Miletu ;b. Pitagorasa;c. Demokryta.

a)

52. Sofici to:a. zwolennicy teorii o wyszoci sofy nad leank;b. stroiciele instrumentw w staroytnym Rzymie;c. nauczyciele (m.in.) retoryki w V w. p.n.e. w Grecji i zwolennicy

relatywizmu w poznaniu.

c)

53. Filozof, o ktrym mwi si, e sprowadzi filozofi z nieba na ziemi to: a. Sokrates;b. w. Tomasz z Akwinu;c. Mikoaj Kopernik.

a)

54. Metafora (parabola) jaskini jesta. pomoc dydaktyczn w szkoleniach speleologw; b. wykadni pogldw Platona;c. fragmentem malowide w Lascaux.

b)

55. Postulaty zotego rodka, umiarkowania, zdrowego rozsdku jest charakterystycznadla pogldw etycznych:

a. Plotyna;b. Arystotelesa;c. Nietzschego.

b)

56. Co czy stoicyzm i epikureizm?a. pogld, e byt jest nieruchomy;b. skonno do formuowania paradoksw;c. zainteresowanie etyk.

c)

57. Likejon, czyli szkoa perypatetycka to: a. szkoa zaoona przez Arystotelesa;b. rodzaj redniowiecznego uniwersytetu;c. program wymiany uczniw w obrbie Unii Europeskiej.

a)

58. Do krgu staroytnych sceptykw nie nalea:a. Pyrron z Elidy;b. Mikoaj z Kuzy;c. Sekstus Empiryk.

b)

59. Kochaj i czy, co chcesz to sowa: a. w. Augustyna;b. w. Tomasza z Akwinu;c. Karola Wojtyy.

a)

60. Okres w filozofii zwany patrystyka. poprzedza okres zwany scholastyk; b. nastpuje po scholastyce;c.

oznacza zwrot ku empirycznym badaniom przyrody w pnymredniowieczu.

a)

61. Summa teologiczna to dzieo:a. Piotra Abelarda;b. Tomasza z Akwinu;c. Williama Ockhama .

b)

62. Dowodw na istnienie Boga nie formuowa:a. w. Anzelm;b. w. Tomasz z Akwinu;c. w. Jan od Krzya.

c)

63. Za inicjatora filozofii politycznej mona uzna:a. F. Petrark;b. Erazma z Totterdamu;c. N. Machiavellego.

c)


9/22

9

64. Twrc indukcyjnej i empirycznej metodologii naukowej by w pocztkach XVII w.:a) M. Kopernik;

b) T. Hobbes;

c) F. Bacon.

c)

65. Okres owiecenia w historii filozofii to dominacja dwch kierunkw:a. hedonizmu i epikureizmu;b. racjonalizmu i empiryzmuc. fenomenologii i egzystencjalizmu.

b)

66. Ktry z wymienionych terminw najlepiej przystaje do filozoficznych pogldwKartezjusza?

a. empiryzm;b. b) realizm;c. c) racjonalizm.

c)

67. Umys czowieka jest czyst kart. Pogld ten wyraa:a. J. Locke;b. I. Kantc. B. Spinoza

a)

68. Zastrzeenia wobec postpu cywilizacji zgasza i mit szczliwego dzikusa gosi:a. K. Marks;b. J. J. Rousseauc. B. Spinoza

b)

69. Ktry z filozofw nie reprezentuje owiecenia niemieckiego?a. G. W. Leibniz;b. I. Kant;c. A. Comte.

b)

70. Ktrego z wymienionych autorw nie mona zaliczy do grona tzw.encyklopedystw, twrcw Encyklopedii, czyli sownika racjonalnego nauk, sztuk irzemios?

a. D. Diderot;b. Wolter;c. A. Towiaski

c)

71. Pojciem ducha obiektywnego posugiwa si:a. G. W. F. Hegel;b. J. G. Fichte;c. T. Kotarbiski.

a)

72. Pesymizm, nacisk pooony na cierpienie czowieka, brak zaufania do si rozumu. Teatrybuty najblisze s filozofii:

a. G. W. Leibniza;b. A. Schopenhauera;c. F. Nietzschego.

b)

73. mier Boga gosi, opowiada si po stronie relatywizmu moralnego, idenadczowieka gosi:

a. w. Tomasz a Akwinu;b. H. Bergson;c. F. Nietzsche.

c)

74. J.-P. Sartre, A. Camus, G. Marcel reprezentuj XX-wieczny kierunek filozoficznyzwany:

a. postmodernizmem;b. egzystencjalizmem;c. New age.

b)

75. Ktry z terminw jest odpowiedni dla filozofii egzystencjalnej?a. iluminacja;b. cogito;c. wolno.

c)

Galarowicz, Hartman (red.), Aduszkiewicz, Pilikowski


10/22

10

oprac. Micha Waliski

Test dla kl. 2 (eksperyment filozof.)

Przeczytaj uwanie fragment przypowieci o jaskini Platona (Pastwo, VII, wersja

skrcona) i odpowiedz na pytania.

[SOKRATES:] Zobacz! Oto ludzie s niby w podziemnym pomieszczeniu na ksztat jaskini.Do groty prowadzi od gry wejcie zwrcone ku wiatu, szerokie na ca szeroko jaskini.W niej oni siedz od dziecicych lat w kajdanach -przykute maj nogi i szyje tak, e trwajna miejscu i patrz tylko przed siebie - okowy nie pozwalaj im obraca gw. Z gry i zdaleka pada na nich wiato ognia, ktry si pali za ich plecami, a pomidzy ogniem i ludmi

przykutymi biegnie gr cieka, wzdu ktrej widzisz murek zbudowany rwnolegle doniej, podobnie jak u kuglarzy przed publicznoci stoi przepierzenie, nad ktrym oni pokazujswoje sztuczki. Wic zobacz, jak wzdu tego murku ludzie nosz rnorodne wytwory, ktrestercz ponad murek; i posgi, i inne zwierzta z kamienia i z drzewa, i wykonane rozmaicie ioczywicie jedni z tych, co je nosz, wydaj gosy, a drudzy milcz.[GLAUKON:] Dziwny obraz opisujesz i kajdaniarzy osobliwych.

[SOKRATES:] Podobnych do nas. Bo przede wszystkim czy mylisz, e tacy ludzie moglibyz siebie samych i z siebie nawzajem widzie cokolwiek innego oprcz cieni, ktre ogie rzucana przeciwleg cian jaskini?[GLAUKON:] Jakime sposobem, gdyby cae ycie nie mg aden gow poruszy?[SOKRATES:] Wic w ogle ci ludzie tam nie co innego braliby za prawd, jak tylko cienie

pewnych wytworw.[GLAUKON:] Bezwarunkowo i nieuchronnie.

[SOKRATES:] [...] ile razy by kto zosta wyzwolony i musiaby zaraz wsta i obrci szyj,i i, i patrze w wiato, cierpiaby robic to wszystko, a tak by mu w oczach migotao, e niemgby patrze na te rzeczy, ktrych cienie poprzednio oglda. Jak mylisz, co on by

powiedzia, gdyby mu kto mwi, e przedtem ogldani to, ni owo, a teraz co bliszegobytu, e zwrci si do czego, co bardziej istnieje ni tamto, wic teraz widzi suszniej; igdyby mu kto teraz pokazywa kadego z przechodzcych i pytaniami go zmusza, niechpowie, co to jest. Czy nie mylisz, e ten by moe by w kopocie i mylaby, e to, co

przedtem wdzia, prawdziwsze jest od tego, co mu teraz pokazuj?[GLAUKON:] Z pewnoci.[SOKRATES:] A gdyby go kto gwatem stamtd pod gr wyciga po kamieniach istromiznach ku wyjciu i nie puciby go prdzej, a by go wywlk na wiato soca, to czyon by nie cierpia i nie skaryby si i nie gniewa, e go wlok, a gdyby na wiato wyszed,to miaby oczy pene blasku i nie mgby widzie ani jednej z tych rzeczy, o ktrych by muteraz mwiono, e s prawdziwe?

[GLAUKON:] No nie - tak nagle przecie.[SOKRATES:] I myl, e musiaby si przyzwyczaja, gdyby mia widzie to, co na grze.Naprzd by mu najatwiej byo dojrze cienie, potem w wodach odbicia ludzi i innychprzedmiotw, ciaa niebieskie i niebo samo po nocy atwiej by mg oglda patrzc nawiato gwiazd i ksiyca, ni po dniu widzie soce i wiato soneczne. Dopiero na kocu,myl, mgby patrze w soce; nie na jego odbicie w wodach i nie mie go tam, gdzie ononie jest u siebie, ale soce samo w sobie i na swoim miejscu mgby dojrze i mgbyoglda, jakie ono jest.


11/22

11

Instrukcja:

Zerknij na schemat jaskini, moe Ci si przyda. Podpisz arkusz A-4 z lewej strony imieniem i

nazwiskiem, podaj klas, z prawej strony dat. Podziel 1. i 2. stron arkusza odrcznie narubryki (po 7 na kadej stronie), ponumeruj je od 1 do 14. Formuuj odpowiedzi konkretne,bardzo zwize, najwyej kilkuwyrazowe. W zadaniach o wadze 2 lub 3 punktw podajwicej (ale rwnie konkretnych) odpowiedzi, sygnalizujc je mylnikiem.Jaskinia z gry (schemat):

W e j c i e

ogie

ludzie mur

kajdaniarze cienie

Ty jaskini

1 Co symbolizuje wntrze jaskini? (2 pkt.)2 Co symbolizuje mur? (1 pkt)3 Kogo symbolizuj kajdaniarze [winiowie usytuowani za murem wysokoci

czowieka, cakowicie zakryci przez ten mur, siedzcy tyem do ognia i wyjcia zjaskini]? (1 pkt)

4 Co symbolizuj rne przedmioty niesione [przed murem i ogniskiem] przez ludzi, np.posgi, przedmioty z drzewa, kamienia itd.? (1 pkt)

5 Co symbolizuje ogie poncy przed ludmi poruszajcymi si na ciece? (1 pkt)6 Kajdaniarze mog widzie tylko (s bowiem przykuci) cienie rzucane przez posgi i

przedmioty. Czym s owe cienie w gbi jaskini rzucane (dziki wiatu ogniska) przezprzedmioty noszone przez ludzi? (1 pkt)

7 Winiowie ci nie widzieli nigdy niczego innego? Co - w ich mniemaniu - owe cieniereprezentuj? (1 pkt)

8 Co symbolizuje wiat na zewntrz jaskini? (1 pkt)9 Co symbolizuje soce? (2 pkt.)10 Mieszkacy jaskini majnogi rce przykute w ten sposb, e nie mog si odwraca, a

wic mog patrze wycznie w kierunku wntrza jaskini. Co symbolizuje obrcenieszyi przez winia, kajdaniarza? (1 pkt)

11 Kogo symbolizuje wizie, ktry zostanie wyzwolony (uwolni si z kajdan) i wyjdzieprzez jaskini?(1 pkt)

12 Jakie dziay filozofii symbolizuje metafora jaskini Platona? (3 pkt.)13 W wietle metafory jaskini Platona mona uzna za:A) realist?


12/22

12

B) nominalist?Podaj A lub B. (2 pkt.)

14 Jak si nazywa poznanie, ktre polega na przypomnieniu sobie przez dusz wiataidei? (2 pkt.)


13/22

13

Klucz1 Co symbolizuje wntrze jaskini? (2

pkt.)

Np.

- wiat pozorw, cigej przemiany- gr. [orth] doksa- wiat widziany zmysami,

fenomenw- wiat materialny, cielesny- sfer dowiadczenia

2 (1)

2 Co symbolizuje mur? (1 pkt) Np.-przegroda, ktra oddziela rzeczyzmysowe od ponadzmysowych;- granica dwch wiatw

1

3 Kogo symbolizuj kajdaniarze[winiowie usytuowani za muremwysokoci czowieka, cakowiciezakryci przez ten mur, siedzcy tyemdo ognia i wyjcia z jaskini]? (1 pkt)

Np.

- wikszo ludzkoci, ktrazadowala si bezporednio danarzeczywistoci i uwaa ja za

prawdziw

1

4 Co symbolizuj rne przedmiotyniesione [przed murkiem i ogniskiem]

przez ludzi, np. posgi, przedmioty zdrzewa, kamienia itd.? (1 pkt)

Np.

- wszelkie rodzaje istniejcychrzeczy;

- wszystkie rzeczy zmysowe

1

5 Co symbolizuje ogie poncy przedludmiporuszajcymi si na ciece? (1pkt)

Np.

- zdolno do racjonalnego mylenia(dziki niemu pojmujemy wiatwrae zmysowych)

1

6 Kajdaniarze mog widzie tylko (sbowiem przykuci) cienie rzucane przezposgi i przedmioty. Czym s owecienie w gbi jaskini rzucane (dzikiwiatu ogniska) przez przedmiotynoszone przez ludzi? (1 pkt)

Np.

- rzeczy zmysowe- odbicia idei- czysto zmysowe pozory rzeczy

1

7 Winiowie ci nie widzieli nigdyniczego innego? Co - w ich mniemaniu

- owe cienie reprezentuj? (1 pkt)

Np.

-jedynprawdziw rzeczywisto; -prawdziwy wiat

1

8 Co symbolizuje wiat na zewntrzjaskini? (1 pkt)

Np.

- wiat idei, prawdy, noumenw

- gr. On, prawdziwy, niezmienny,wieczny byt

- duchowe podoe zjawisk

1

9 Co symbolizuje soce? (2 pkt.)Np.

- idea dobra i pikna, bdca idewszystkich idei;

absolut (bstwo);- przyczyna wszystkich rzeczy;

- najwysza z idei;- zasada wszystkiego

2 (1)

10 Mieszkacy jaskini maja nogi rce Np. 1


14/22

14

przykute w ten sposb, e nie mog siodwraca, a wic mog patrzewycznie w kierunku wntrza jaskini.Co symbolizuje obrcenie szyi przezwinia, kajdaniarza? (1 pkt)

- wyzwolenie od ogldu cieni;- odwrcenie si duszy od iluzji doprawdy;

- zwrot ku wiatu, prawdzie;

11 Kogo symbolizuje wizie, ktryzostanie wyzwolony (uwolni si zkajdan) i wyjdzie przez jaskini?

Np.- filozof

- poszukiwacz prawdy

1

12 Jakie dziay filozofii symbolizujemetafora jaskini Platona? (3 pkt.)

Np.

- metafizyka

- gnozeologia

- dialektyka

- etyka

- mistyczna droga ku grze- wiat polityki platoskiej

3(2,1)

13 W wietle metafory jaskini Platonamona uzna za:A) realist?B) nominalist?Podaj A lub B. (2 pkt.)

A) realista 2(1)

14 Jak si nazywa poznanie, ktre polegana przypomnieniu sobie przez duszwiata idei? (2 pkt.)

- anamneza 291)

20pkt.


15/22

15

Test kocowy z filozofii (kl. 3aa i kl. 3b2 - kwiecie 2008 r.) 60 minut

(Uwaga: test zawarty jest na 4 stronach)

1. Uzupenij nastpujce zdanie jednym z podanych sformuowa (1 pkt):Wedug klasycznej koncepcji prawdy, prawda jest zgodnoci intelektu z ............................a) czyj myl.

b) rzecz.c) ide.d) bytem jako bytem.

2. Podaj znaczenie nastpujcych terminw (2 pkt.):

a) altruizm

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

b) epistemologia

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

3. Co Arystoteles uwaa za przyczyny istnienia czowieka? Dobierz odpowiedzi zmoliwoci podanych w nawiasie (4 pkt.):

a) przyczyna formalna.....................................................................................................

b) przyczyna materialna..................................................................................................

c) przyczyna sprawcza.....................................................................................................

d) przyczyna celowa.........................................................................................................

(dusza; ciao; rodzice; ycie rozumne)

4. Podaj po jednym przedstawicielu nastpujcych kierunkw filozoficznych (3 pkt.):

a) utylitaryzm.........................................................................................................................

b) pozytywizm........................................................................................................................

c) personalizm........................................................................................................................


16/22

16

5. Przyporzdkuj odpowiednie terminy do poniszych sformuowa (2 pkt.).

antynaturalizm, determinizm, elitaryzm, intuicjonizm, indukcja, nihilizm, sceptycyzm

metodyczny

a) Pogld, e wszystko jest przez co wyznaczone.

b) Pogld, zgodnie z ktrym po to, aby znale twierdzenia niepowtpiewalne, trzebapodda w wtpliwo wszystkie ywione dotd przekonania.

................................................................................................................................................

6. Przyporzdkuj odpowiednie terminy do poniszych cytatw (2 pkt.).

egzystencjalizm, fideizm, intuicjonizm, naturalizm, personalizm, racjonalizm, wariabilizm

a) Czowieka (...) nie mona zdefiniowa dlatego, e jest on pierwotnie niczym.Bdzie on czym dopiero pniej, i to bdzie takim, jakim sam si uczyni. A wicnie ma natury ludzkiej, poniewa nie ma Boga, ktry by j w umyle swym

pocz.

..............................................................................................................................................

b) Jedyn myl, jak wnosi filozofia, jest ta prosta myl, e rozum panuje nadwiatem, e przeto i bieg dziejw powszechnych by rozumny.

................................................................................................................................................

7. Podaj stanowiska filozoficzne przeciwstawne wzgldem przedstawionych niej (3 pkt.):

a) Istnieje Bg.................................................................................................................................................

b)

Czowiek jest tylko jedn z rwnorzdnych czci natury.................................................................................................................................................

c) Czowiek powinien kierowa si w swym postpowaniu dobrem innych.................................................................................................................................................


17/22

17

8. Przeczytaj tekst i odpowiedz na pytania, stawiajc znak X w odpowiednim miejscu (6 pkt.).

Potga id(popdw) wyraa waciwy cel yciowy jednostki. Celem tym jestzaspokojenie wasnych potrzeb. Nie mona natomiast przypisywa idzamiaru utrzymaniasi przy yciu i ochronienia si za pomoc lku przed niebezpieczestwami. To jest

zadaniem ego[ja], ktre te ma odkry najkorzystniejszy i najbezpieczniejszyw warunkach wiata zewntrznego sposb zaspokojenia. Superego [nad-ja] moenadawa znaczenie nowym potrzebom, jednake jego sownym osigniciem pozostajeograniczanie zaspokojenia potrzeb.

Czy na podstawie tego cytatu mona wnosi, e:

Zdania sprawdzajce rozumienie tekstu TAK NIEa) autor wyznaje humanistyczn (antynaturalistyczn) koncepcj

czowieka jako istoty wyrnionej w przyrodzie

b) zdaniem autora ludzka psychika jest zoona i oparta na wewntrznymkonflikcie

c) ego (ja) jest nadrzdn instancj ludzkiej psychiki

d) id (popdy) mog wywiera destruktywny wpyw na psychik

e) superego (nad-ja) moe w psychice ludzkiej mie charakter represyjny

f) czowiek jest istot adaptujc si do warunkw otoczenia


18/22

18

9. Poniej opisano postpowanie trzech rnych osb. Wska, ktre z nich uzyskaobyaprobat Platona, ktre za utylitarysty. Uzasadnij odpowied (6 pkt.).

a. Pan Kowalski (ku utrapieniu ony oraz dzieci) prowadzi ascetyczny tryb ycia,twierdzc, e w ten sposb wiczy si w silnej woli i panowaniu nad sob.

Filozof..................................................................................................................................

Uzasadnienie .......................................................................................................................

................................................................................................................................................

b. Pani Kowalska, w tajemnicy przed oszczdnym mem, wydaje due sumy naakcje charytatywne dla ludzi z niszych grup spoecznych.

Filozof..................................................................................................................................

Uzasadnienie .......................................................................................................................

................................................................................................................................................

c. Dorosa crka pana Kowalskiego nigdy nie myli o sprawach moralnych, ale jakoprzedsibiorca stara si, by jej pracownicy byli zadowoleni. Zadowolonypracownik to najlepszy pracownik twierdzi.

Filozof..................................................................................................................................

Uzasadnienie .......................................................................................................................

................................................................................................................................................

10. Wybierz jedn, poprawn odpowied (1 pkt).

W swoich Medytacjach Kartezjusz zakada, e Ja jest

a) istot rozumn.b) rzecz mylc.c) zoeniem duszy i ciaa.d) homo sapiens.

(Korzystaem czciowo ze rde CKE; M.W.)


19/22

19

Testeksperyment filozoficznykl. 2aa i 2b2 (V/VI 2007 r.)

Zadanie 1. (3 p.)

Do kadego z wymienionych niej nurtw filozoficznych dopasuj najbardziej

charakterystyczny z pogldw umieszczonych na kocu zadania.

a) platonizm ............................

b ) arystotelizm ...................................

c) empiryzm brytyjski............................

hylemorfizm, idealizm ewolucyjny, scjentyzm, transcendentalizm, hedonizm, antynatywizm,

idealizm obiektywny.

Zadanie 2. (1 pkt)Ktre z podanych zda odnosi si do filozofii Hegla? [zakrel obwdk liter]A. Metoda pojmowania przyrody.

B. Metoda pojmowania natury istnienia Boga.

C. Metoda rozpoznawania myli zawsze i wiecznie prawdziwych.D. Prawo rozwoju rozumu, czyli biegu ducha przez historie.

Zadanie 3. (1 pkt)

Komu przypisaby zdanie: Granice mego jzyka oznaczaj granice mego wiata? [zakrelobwdk liter]A. Heraklitowi,

B. Kantowi,

C. Heglowi,

D. Wittgensteinowi.

Zadanie 4. (3 pkt.)

Przyporzdkuj dziedziny refleksji filozoficznej pytaniom, posugujc siskrtami:ontologia (O), etyka (ET), epistemologia (EP).

a) Co to jest istnienie? ..............................

b) Jakie s granice ludzkiego poznania? ............ ..............

c) Jak osign szczcie? .........................

d) Jaka jest istota bytu? ............

e) Czy naley by uczciwym? ............

f) Co mogwiedzie? ............

Zadanie 5. (3 pkt.)

W pismach Arystotelesa odnajdujemy sformuowania zasady sprzecznoci w znaczeniulogicznym (L), ontologicznym (O), psychologicznym (P). Przyporzdkuj kademu


20/22

20

z podanych niej fragmentw Metafizyki albo liter L, albo O, albo P (odpowiednio dojego znaczenia).

Niepodobna, aeby co zarazem byo i nie byo. .........

Najpewniejsza to z wszystkich zasad, e sdy sprzeczne nie s zarazem prawdziwe. .........

Nikt nie moe wierzy, eto samo jest i nie jest, jak to, wedle niektrych mwi Heraklit; nie musi bowiem mwicy wierzyw to, co mwi. .........

Zadanie 6. (1 pkt)

Wnioskowanie, w ktrym z przesanek wynika wniosek, to wnioskowanie... . [zakrelobwdk liter]A. dedukcyjne,

B. indukcyjne,

C. redukcyjne.

Zadanie 7. (2 pkt.)

Napisz, kto jest, odpowiednio, autorem nastpujcych sformuowa:

a) Wojna wszystkich, przeciwko wszystkim.................................................................

b) O czym nie mona mwi, o tym trzeba milcze..................................................

Zadanie 8. (2 pkt.)

Sformuuj krtkie hasa do sownika filozoficznego, objaniajce nastpujce terminy:

a) estetyka..............................................................................................................................

......................................................................................................................................................

b) scholastyka.................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

Zadanie 9. (3 pkt.)

Czyim pogldom lub koncepcjom odpowiadajnastpujce zdania?

a)Nic nie ma w umyle, czego by nie byo przedtem w zmysach (umys nie ma poj

wrodzonych). ............................................ ................................................

b) Wszystko jest najlepsze na tym najlepszym z moliwych wiatw.

................................................

c)Ja was uczby nadczowiekiem. ..............................................................


21/22

21

Zadanie 10. (1 pkt)

Wpisz nazwiska filozofw, ktrych pogldy i dziea opisuj nastpujce zestawy poj:

a) anamneza, dusza, idea, dialog, jaskinia, racjonalizm

...................................................................

b) akt i mono, animal rationale, substancja, celowo, dzielno moralna.................................

c) dusza, iluminacja, widzenie w Bogu, problem za, creatio ex nihilo.............................................

Zadanie 11. (2 pkt.)

Zakrel cztery pojcia lub wyraenia, ktre trafnie charakteryzuj filozofi okresuredniowiecza:

a) spr o uniwersalia, b) filozofia ycia, c) dowody na istnienie Boga, d) poznanie empirycznejako jedyna podstawa wiedzy, e) widzenie w Bogu, f) utopia, g) psychologizm, h)

wiadomo zbiorowa, i) scholastyka,j) podwiadomo.

Zadanie 12. (3 pkt.)

Do poniszych poj dopisz ich przeciwstawienia (wg wzoru: postp regres).

a) determinizm.............................................................. ...

b) transcendentny..............................................................

c) sacrum...........................................................................

Zadanie 13. (5 pkt)

Do niej podanych terminw dopisz polskie ich odpowiedniki, wybierajc je spordoznaczonych:

a) arche..............................................................

b) apeiron..............................................................

c) substratum..............................................................

d) a priori..............................................................

e) fides et ratio..............................................................

bezkres - tworzywo - wiara i rozum


22/22

22

cnota - mono - z zaoenia, z gry, przed dowiadczeniem - duch -poryw ycia - znastpstwa; z tego, co pniejsze - istnienie - prazasada - istota - zjawisko

(Korzystaem czcioworde CKE, M.W.)

Documents

Testy z filozofii