27

Tha iSy mposu - thaidepression.com Symposium.pdf · Kader Maideen SF, Sidik SM, Rampal L, Mukhtar F. Prevalence, associated factors and predictors of depression among adults in the

Embed Size (px)

Citation preview

Thai Symposium โลกของซมเศราในอาเซยน : มองอยางเขาใจ จดไหนทเราอย และจะไปสสงใด

การประชมวชาการสขภาพจตนานาชาต ครงท 15 และประชมวชาการสขภาพจตและจตเวชเดก ครงท 13 ประจ าป 2559 “สต วถแหงสขภาพด” วนท 8-10 มถนายน 2559

ณ โรงแรมเซนทรา ศนยราชการและคอนเวนชนเซนเตอร แจงวฒนะ กรงเทพมหานคร 1

โลกของซมเศราในอาเซยน : มองอยางเขาใจ จดไหนทเราอย และจะไปสสงใด

วนท 9 มถนายน 2559 เวลา 09.00-10.30 น. หองประชมวชาการยอย (BB203) ชน 2

การประชมวชาการสขภาพจตนานาชาต ครงท 15 และ ประชมวชาการสขภาพจตและจตเวชเดก ครงท 13 ประจ าป 2559

“สต วถแหงสขภาพด” วนท 8-10 มถนายน 2559 ณ โรงแรมเซนทรา ศนยราชการและคอนเวนชนเซนเตอรแจงวฒนะ กรงเทพมหานคร

ทมผเชยวชาญ Thai Symposium “โลกของซมเศราในอาเซยน”

Thai Symposium

Thai Symposium โลกของซมเศราในอาเซยน : มองอยางเขาใจ จดไหนทเราอย และจะไปสสงใด

การประชมวชาการสขภาพจตนานาชาต ครงท 15 และประชมวชาการสขภาพจตและจตเวชเดก ครงท 13 ประจ าป 2559 “สต วถแหงสขภาพด” วนท 8-10 มถนายน 2559

ณ โรงแรมเซนทรา ศนยราชการและคอนเวนชนเซนเตอร แจงวฒนะ กรงเทพมหานคร 2

วตถประสงค เพอใหความร ใหความส าคญเกยวกบขนาดของปญหา และปองกนและแกไขปญหาโรคซมเศราในอาเซยนแกผเขารวมประชมวชาการ

Chairman นพ.ธรณนทร กองสข

ผอ านวยการโรงพยาบาลพระศรมหาโพธ

Co-chairman พญ.บญศร ศรจนทรมงคล

ผอ านวยการโรงพยาบาลจตเวชนครสวรรคราชนครนทร

คณะวทยากร นพ.ธรณนทร กองสข

ผอ านวยการโรงพยาบาลพระศรมหาโพธ บรรยายหวขอเรอง “ระบาดวทยาโรคซมเศราในอาเซยน”

นพ.วรยทธ ประพนธพจน กมารเวชศาสตร American Board of Medical Genetics ผอ านวยการศนยพนธศาสตรการแพทย บรษทศนยพนธศาสตรการแพทยจ ากด

บรรยายหวขอเรอง “GeneticMDD : การศกษาพนธกรรมของโรคซมเศรา”

รศ.สมพร รงเรองกลกจ ผอ านวยการศนยวจยและฝกอบรมดานเพศภาวะ และสขภาพสตรมหาวทยาลยขอนแกน และอาจารยประจ าภาควชาการพยาบาลจตเวชศาสตร คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน

บรรยายหวขอเรอง “ภาวะซมเศราในผชายมองผานเลนสเพศภาวะ (Depression in man : Gender lens)”

Thai Symposium โลกของซมเศราในอาเซยน : มองอยางเขาใจ จดไหนทเราอย และจะไปสสงใด

การประชมวชาการสขภาพจตนานาชาต ครงท 15 และประชมวชาการสขภาพจตและจตเวชเดก ครงท 13 ประจ าป 2559 “สต วถแหงสขภาพด” วนท 8-10 มถนายน 2559

ณ โรงแรมเซนทรา ศนยราชการและคอนเวนชนเซนเตอร แจงวฒนะ กรงเทพมหานคร 3

นพ.ธรณนทร กองสข MD, M.Sc.M.Econ ผอ านวยการโรงพยาบาลพระศรมหาโพธ

ความช านาญพเศษ : โรคซมเศรา, สาขาเวชศาสตรปองกน แขนงสขภาพจตชมชน, สาขาเวชศาสตรปองกน แขนงระบาดวทยา

บรรยายหวขอเรอง “ระบาดวทยาโรคซมเศราในอาเซยน”

ความชกของโรคซมเศราในอาเซยน

Thai Symposium โลกของซมเศราในอาเซยน : มองอยางเขาใจ จดไหนทเราอย และจะไปสสงใด

การประชมวชาการสขภาพจตนานาชาต ครงท 15 และประชมวชาการสขภาพจตและจตเวชเดก ครงท 13 ประจ าป 2559 “สต วถแหงสขภาพด” วนท 8-10 มถนายน 2559

ณ โรงแรมเซนทรา ศนยราชการและคอนเวนชนเซนเตอร แจงวฒนะ กรงเทพมหานคร 4

N/A

6.5% 5.3%

41.4% Elderly

1.8%

3%

N/A

4.3% (40-59 yrs.) 5.8%

10.3%

Thai Symposium โลกของซมเศราในอาเซยน : มองอยางเขาใจ จดไหนทเราอย และจะไปสสงใด

การประชมวชาการสขภาพจตนานาชาต ครงท 15 และประชมวชาการสขภาพจตและจตเวชเดก ครงท 13 ประจ าป 2559 “สต วถแหงสขภาพด” วนท 8-10 มถนายน 2559

ณ โรงแรมเซนทรา ศนยราชการและคอนเวนชนเซนเตอร แจงวฒนะ กรงเทพมหานคร 5

Thai Symposium โลกของซมเศราในอาเซยน : มองอยางเขาใจ จดไหนทเราอย และจะไปสสงใด

การประชมวชาการสขภาพจตนานาชาต ครงท 15 และประชมวชาการสขภาพจตและจตเวชเดก ครงท 13 ประจ าป 2559 “สต วถแหงสขภาพด” วนท 8-10 มถนายน 2559

ณ โรงแรมเซนทรา ศนยราชการและคอนเวนชนเซนเตอร แจงวฒนะ กรงเทพมหานคร 6

Thai Symposium โลกของซมเศราในอาเซยน : มองอยางเขาใจ จดไหนทเราอย และจะไปสสงใด

การประชมวชาการสขภาพจตนานาชาต ครงท 15 และประชมวชาการสขภาพจตและจตเวชเดก ครงท 13 ประจ าป 2559 “สต วถแหงสขภาพด” วนท 8-10 มถนายน 2559

ณ โรงแรมเซนทรา ศนยราชการและคอนเวนชนเซนเตอร แจงวฒนะ กรงเทพมหานคร 7

Thai Symposium โลกของซมเศราในอาเซยน : มองอยางเขาใจ จดไหนทเราอย และจะไปสสงใด

การประชมวชาการสขภาพจตนานาชาต ครงท 15 และประชมวชาการสขภาพจตและจตเวชเดก ครงท 13 ประจ าป 2559 “สต วถแหงสขภาพด” วนท 8-10 มถนายน 2559

ณ โรงแรมเซนทรา ศนยราชการและคอนเวนชนเซนเตอร แจงวฒนะ กรงเทพมหานคร 8

Thai Symposium โลกของซมเศราในอาเซยน : มองอยางเขาใจ จดไหนทเราอย และจะไปสสงใด

การประชมวชาการสขภาพจตนานาชาต ครงท 15 และประชมวชาการสขภาพจตและจตเวชเดก ครงท 13 ประจ าป 2559 “สต วถแหงสขภาพด” วนท 8-10 มถนายน 2559

ณ โรงแรมเซนทรา ศนยราชการและคอนเวนชนเซนเตอร แจงวฒนะ กรงเทพมหานคร 9

Extrapolation of Prevalence Rate of Depression to Countries

Depression in Southeastern Asia (Extrapolated Statistics)

Country Extrapolated Prevalence

Population Estimated Used*

East Timor 54,020 1,019,252

Indonesia 12,638,006 238,452,952

Laos 321,610 6,068,117

Malaysia 1,246,691 23,522,482

Philippines 4,570,810 86,241,697

Singapore 230,756 4,353,893

Thailand 3,437,872 64,865,523

Vietnam 4,381,128 82,662,800

*US Census Bureau, International Data Base, 2004

These prevalence extrapolations for Depression are only estimates, based on applying the prevalence rates from the US (or a similar country) to the population of other countries เอกสารอางอง Phillips, A.C., Batty, G.D., Gale, C.R., Deary, I.J., Osborn, D., MacIntyre, K., & Carroll.,

D. (2009). Generalised anxiety disorder, major depressive disorder, and their comorbidity as predictors of all-cause and cardiovascular mortality: the Vietnam Experience Study. Psychosomatic Medicine, 71, 395-403.

Chong SA, Abdin E, Vaingankar JA, Heng D, Sherbourne C, Yap M, Lim YW, Wong HB, Ghosh-Dastidar B, Kwok KW, Subramaniam M. A population-based survey of

Thai Symposium โลกของซมเศราในอาเซยน : มองอยางเขาใจ จดไหนทเราอย และจะไปสสงใด

การประชมวชาการสขภาพจตนานาชาต ครงท 15 และประชมวชาการสขภาพจตและจตเวชเดก ครงท 13 ประจ าป 2559 “สต วถแหงสขภาพด” วนท 8-10 มถนายน 2559

ณ โรงแรมเซนทรา ศนยราชการและคอนเวนชนเซนเตอร แจงวฒนะ กรงเทพมหานคร 10

mental disorders in Singapore. Ann Acad Med Singapore. 2012 Feb;41(2):49-66.

GBD Compare (http://viz.healthmetricsandevaluation.org/gbd-compare/), 2010 Kader Maideen SF, Sidik SM, Rampal L, Mukhtar F. Prevalence, associated factors

and predictors of depression among adults in the community of Selangor, Malaysia. PLoS One. 2014 Apr 22;9(4)

Phunnapa Kittirattanapaiboon. Thai national Mental Health Survey 2013. Prestation on 14th Annual International Mental Health Conference TPL2 (E/C): National Survey Report, Miracle Grand Hall June 17th, 2015, Miracle Grand Hotel, Bangkok

Statistics by Country for Depression. http://www.rightdiagnosis.com/d/depression/stats-country.htm#extrapwarning

Khin Thi Dar and Minhat H.S. Factors associated with depression with depression among elderly people living in formal institutions of Yangon city, Myanmar. International Journal of Public Health and Clinical Sciences e-ISSN : 2289-7577. Vol. 2:No. 6 November/December 2015

Cheridine P. Oro-Josef. Prevalence of depression in the Philippines. http://www.businessmirror.com.ph/prevalence-of-depression-in-the-philippines/

D Bhugra, S Tse, R.M.K. Ng, N Takei. Routledge Handbook of Psychiatry in Asia. https://www.researchgate.net/publication/281933113_Routledge_Handbook_of_Psychiatry_in_Asia

WHO. Mental Health Atlas 2011. http://www.who.int/mental_health/publications/mental_health_atlas_2011/en/

Thai Symposium โลกของซมเศราในอาเซยน : มองอยางเขาใจ จดไหนทเราอย และจะไปสสงใด

การประชมวชาการสขภาพจตนานาชาต ครงท 15 และประชมวชาการสขภาพจตและจตเวชเดก ครงท 13 ประจ าป 2559 “สต วถแหงสขภาพด” วนท 8-10 มถนายน 2559

ณ โรงแรมเซนทรา ศนยราชการและคอนเวนชนเซนเตอร แจงวฒนะ กรงเทพมหานคร 11

นพ.วรยทธ ประพนธพจน กมารเวชศาสตร American Board of Medical Genetics (Clinical Cytogenetic) ผอ านวยการศนยพนธศาสตรการแพทย บรษทศนยพนธศาสตรการแพทยจ ากด

ความช านาญพเศษ : กมารเวชศาสตร, เวชพนธศาสตรในบคคลปญญาออนและผมความพการแตก าเนด, Cytogenetics and molecular cytogenetics, Human cell culture and cell line maintenance, Cell line transformation and cryopreservation (lymphocyte, fibroblast, bone marrow), Molecular cloning and expression in bacteria, yeast, DNA and RNA molecular biology techniques, Next Generation Sequencing บรรยายหวขอเรอง “Genetic MDD : การศกษาพนธกรรมของโรคซมเศรา”

โรคซมเศรา เปนปญหาทางจตเวชทส าคญเมอเจบปวยจะท าให

เกดความสญเสยตอตนเอง สงคมและประเทศชาตอยางสง จากการศกษาทผานมาท าใหพบปจจยทางพนธกรรม ทมความสมพนธกบการเกดโรคซมเศรา แตยงไมมการศกษาดงกลาวในคนไทย โดยเฉพาะอยางยงใน recurrent major depressive disorder [rMDD] กรมสขภาพจตจงไดสนบสนนใหสถาบนราชานกลและหนวยงานภายใตสงกดกรมสขภาพจต รวมกบภาควชาจตเวชศาสตร คณะแพทยศาสตร

Thai Symposium โลกของซมเศราในอาเซยน : มองอยางเขาใจ จดไหนทเราอย และจะไปสสงใด

การประชมวชาการสขภาพจตนานาชาต ครงท 15 และประชมวชาการสขภาพจตและจตเวชเดก ครงท 13 ประจ าป 2559 “สต วถแหงสขภาพด” วนท 8-10 มถนายน 2559

ณ โรงแรมเซนทรา ศนยราชการและคอนเวนชนเซนเตอร แจงวฒนะ กรงเทพมหานคร 12

มหาวทยาลยเชยงใหม ขอนแกน สงขลานครนทร มหดล (รพ.รามาธบด และ รพ.ศรราช) ด าเนนโครงการวจย การศกษาลกษณะทางพนธกรรมของโรคซมเศราในกลมประชากรไทยในระยะท 1 ระหวางปงบประมาณ 2549- 2551 โดยมวตถประสงคเพอ

1. เกบขอมลและจดท าฐานขอมลทางคลนกของผปวยโรคซมเศราอยางเปนระบบรวมทงมการปรบปรงขอมลใหทนสมยเปนระยะ

2. จดท าคลงตวอยางทางพนธกรรมของผปวยในขอ 1 เพอใชในการวจยในอนาคต

3. ศกษาความสมพนธระหวาง SNP ในยน 5-HTT, 5-HTR2A, CREB1กบการโรคซมเศรา

จากการด าเนนโครงการวจย 3 ป ในระหวางปงบประมาณ 2549 – 2551 คณะนกวจย สามารถด าเนนงานไดตามวตถประสงคทตงไว โดยไดผลผลต(Output) ดงน

1. สามารถเกบขอมลกลมศกษาและกลมควบคมได 627 ตวอยาง และมการบนทกขอมลลงฐานขอมลอเลคโทรนค ซงสามารถสบคนผานระบบ on-line ไดท www.psy.si.mahidol.ac.th

2. มคลงตวอยางทางพนธกรรมของผปวยในขอ 1 เพอใชในการวจยในอนาคต โดยมการเกบตวอยาง DNA และ cell line ไวทศนยวจยพนธศาสตรการแพทย สถาบนราชานกล

Thai Symposium โลกของซมเศราในอาเซยน : มองอยางเขาใจ จดไหนทเราอย และจะไปสสงใด

การประชมวชาการสขภาพจตนานาชาต ครงท 15 และประชมวชาการสขภาพจตและจตเวชเดก ครงท 13 ประจ าป 2559 “สต วถแหงสขภาพด” วนท 8-10 มถนายน 2559

ณ โรงแรมเซนทรา ศนยราชการและคอนเวนชนเซนเตอร แจงวฒนะ กรงเทพมหานคร 13

3. ไดผลการศกษาความสมพนธระหวาง SNP กบ โรคซมเศรา ทงนขอมลในเบองตนใน 201 ตวอยาง (126 cases/75 controls) พบวา SNP บางต าแหนง มความสมพนธกบการเกด recurrent major depressive disorder แตเมอท าการ genotype โดยใชกลมตวอยางเพมเตม รวมทงเพมจ านวน SNP ท genotype โดยใช micro-array technology ไดพบวา ไมม SNP ใด ทมความสมพนธกบการเกดโรคดงกลาว

4. มผลผลตทางวชาการเพมเตม เชน การจดท าโปรแกรมคอมพวเตอรซงสามารถเกบบนทกขอมลแบบสมภาษณไดทกชนด, การพฒนาบคลากรโดยเฉพาะผสมภาษณขอมล, การน าเสนอผลงานวชาการในการประชมวชาการในและตางประเทศ เปนตน

เนองจากความกาวหนาทางจโนมกสเปนไปอยางรวดเรว และเพอใหสามารถคนพบองคความรใหมทเปนลกษณะเฉพาะของคนไทย หรอสามารถประยกตใชองคความรทเกดขนในประชากรในเชอชาตอน มาใชในคนไทยไดอยางมประสทธภาพ กรมสขภาพจตไดสนบสนนใหด าเนนโครงการวจยตอเนองในระยะท 2 เปนระยะเวลา 4 ป ในระหวางปงบประมาณ 2552- 2555 เพอศกษาลกษณะทางพนธกรรมและเภสชพนธกรรมของโรคซมเศราในคนไทยโรคซมเศราในกลมประชากรไทย โดยมวตถประสงคส าคญ 2 ประการ คอ

Thai Symposium โลกของซมเศราในอาเซยน : มองอยางเขาใจ จดไหนทเราอย และจะไปสสงใด

การประชมวชาการสขภาพจตนานาชาต ครงท 15 และประชมวชาการสขภาพจตและจตเวชเดก ครงท 13 ประจ าป 2559 “สต วถแหงสขภาพด” วนท 8-10 มถนายน 2559

ณ โรงแรมเซนทรา ศนยราชการและคอนเวนชนเซนเตอร แจงวฒนะ กรงเทพมหานคร 14

1. เพอศกษาลกษณะทางพนธกรรมทสมพนธกบการเกดโรคซมเศราในคนไทย

2. เพอศกษาลกษณะทางเภสชพนธกรรมทสมพนธกบการตอบสนองตอยาตานเศราชนด SSRI (selective serotonin reuptake inhibitor)

จากการด าเนนโครงการวจย 4 ป คณะนกวจย สามารถด าเนนงานไดตามวตถประสงคทตงไว โดยไดผลผลตทส าคญ ดงน

1. เกดความรวมมอระหวางสถาบนราชานกล กรมสขภาพจต กบสถาบน RIKEN ประเทศญปน ในการวจยทางพนธกรรมของโรคซมเศรา และไดตรวจวเคราะห SNP (single nucleotide polymorphism) จ านวนมากกวา 500,000 SNPs ตอราย ในกลมผปวย 185 ราย และกลมควบคม 186 ราย และไดน า 100 top SNPs ทไดจากการท า GWAS มาตรวจยนยนในกลมตวอยางใหม จ านวน 957 ราย โดยในศกษาครงน แมจะไมม SNPs ใด ทมความแตกตางระหวางกลมผปวยและกลมควบคมอยางมนยส าคญ (p-value <10-8) แตกม SNPs จ านวนหนงทมคา p-value ต ามากและมรายงานในการศกษาอน หรอในโรคทางจตเวชอนทใกลเคยงกน เชน bipolar disorder หรอ schizophrenia ซงจะเปนพนฐานในการศกษา SNPs กลมนตอไปในอนาคต

Thai Symposium โลกของซมเศราในอาเซยน : มองอยางเขาใจ จดไหนทเราอย และจะไปสสงใด

การประชมวชาการสขภาพจตนานาชาต ครงท 15 และประชมวชาการสขภาพจตและจตเวชเดก ครงท 13 ประจ าป 2559 “สต วถแหงสขภาพด” วนท 8-10 มถนายน 2559

ณ โรงแรมเซนทรา ศนยราชการและคอนเวนชนเซนเตอร แจงวฒนะ กรงเทพมหานคร 15

2. จากการวเคราะห SNP (single nucleotide polymorphism) ในกลมควบคม ท าใหเกดชดขอมลความหลากหลายทางพนธกรรมแบบสนปของคนไทย ศนยวจยพนธศาสตรการแพทย ไดประสานกบสถาบนจโนม ศนยพนธวศวกรรมและเทคโนโลยแหงชาต ซงเปนผจดท าและดแลฐานขอมลสนปของคนไทย ใหเปนผดแล และใชประโยชนจากขอมลทเกดขนจากโครงการวจยน และไดจดท าพธสงมอบขอมลสนปคนไทย ระหวางกรมสขภาพจต และศนยพนธวศวกรรมและเทคโนโลยชวภาพแหงชาต เมอวนท 18 สงหาคม 2553 โดยฐานขอมลดงกลาว เปนขอมลจากกลมควบคม จ านวน 186 ตวอยาง โดยแตละตวอยาง มขอมลสนปไมนอยกวา 500,000 ต าแหนง ขอมลน จะเปนประโยชนในการวจยทางพนธกรรมทเกยวของกบคนไทยในอนาคต

3. จากการศกษาดาน epigenetics ไดพบความสมพนธของการเกด methylation บนยน NR3C1 กบการเกดโรคซมเศราในผหญง

4. มผลงานวจยทลงพมพในวารสารวชาการตางประเทศ ทงในดาน population genetics, epigenetics และ pharmacogenomics รวมทงผลตนกศกษาปรญญาโท และปรญญาเอกในดานพนธศาสตร

Thai Symposium โลกของซมเศราในอาเซยน : มองอยางเขาใจ จดไหนทเราอย และจะไปสสงใด

การประชมวชาการสขภาพจตนานาชาต ครงท 15 และประชมวชาการสขภาพจตและจตเวชเดก ครงท 13 ประจ าป 2559 “สต วถแหงสขภาพด” วนท 8-10 มถนายน 2559

ณ โรงแรมเซนทรา ศนยราชการและคอนเวนชนเซนเตอร แจงวฒนะ กรงเทพมหานคร 16

ใน ป 2554 สถาบนราชานกล ไดลงนามความรวมมอกบ ISPC [International SSRI Pharmacogenomics Consortium ] เพอด าเนนการศกษาการตอบสนองตอยาตานเศรา ในกลมประชากรอาเซยน โดยคดเลอกตวอยางและขอมลทางคลนกทไดจากโครงการวจยในระยะท1 และ2 เขารวมศกษาดวยวธ GWAS กบตวอยางทมาจากประชากรอนในเอเชย และไดมขอคนพบทส าคญรวมทงมผลงานลงพมพในวารสารวชาการตางประเทศ

จากประสบการณในการศกษาทผานมา ไดสนบสนนขอคนพบของกลมวจยอนวา ปจจยทางพนธกรรมของโรคซมเศรา เปนลกษณะของ polygenic และมอทธพลของ environment มาเกยวของ การศกษาส าหรบประเทศไทยในอนาคต นอกจากจะใชเทคโนโลยดาน genomics แลว ควรเพมการศกษาดาน transcriptomics, metabolomics และ epigenetics ควบคกนไปดวย รวมทงการเพมขอมลคลนก ในดาน functional neuroimaging จะชวยใหการศกษาทงทางดาน genetics และ pharmacogenomics ของโรคซมเศราในประเทศไทย สามารถบรรลความส าเรจไดอยางรวดเรว

Thai Symposium โลกของซมเศราในอาเซยน : มองอยางเขาใจ จดไหนทเราอย และจะไปสสงใด

การประชมวชาการสขภาพจตนานาชาต ครงท 15 และประชมวชาการสขภาพจตและจตเวชเดก ครงท 13 ประจ าป 2559 “สต วถแหงสขภาพด” วนท 8-10 มถนายน 2559

ณ โรงแรมเซนทรา ศนยราชการและคอนเวนชนเซนเตอร แจงวฒนะ กรงเทพมหานคร 17

รองศาสตราจารย ดร.สมพร รงเรองกลกจ ผอ านวยการศนยวจยและฝกอบรมเพศภาวะและสขภาพสตร อาจารยภาควชาการพยาบาลจตเวช คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน

ความช านาญพเศษ : การฟนฟทางจตเวช พทธธรรมกบการสงเสรมสขภาพจตและการบ าบด การใหการปรกษา การดแลครอบครวและผปวยเรอรง บรรยายหวขอเรอง “ภาวะซมเศราในผชายมองผานเลนสเพศภาวะ (Depression in man : Gender lens)”

เปนททราบกนทวไปวา ผหญงเปนโรคซมเศรามากกวาผชายเปน 2 เทา แตพบวา ผชายมปญหาการใชสารเสพตดรวมถงสราและการฆาตวตายสงกวาผหญง และเชอวา ทจรงแลวผชายเปนโรคซมเศราและเขาถงการรกษานอยกวาความจรง ปจจบนนกวชาการหลายประเทศโดยเฉพาะในซกโลกตะวนตกใหความส าคญตอการท าความเขาใจ หรออธบายสาเหตทพบวาผชายมความชกของภาวะซมเศราหรอเปนโรคซมเศรานอยกวาผหญง กรอบแนวคดทนกวชาการสวนใหญน ามาใชในการท าความเขาใจปรากฏการณ คอ เพศภาวะ (gender) ในมตของบรรทดฐานความเปนชาย (masculine gender norms)

Thai Symposium โลกของซมเศราในอาเซยน : มองอยางเขาใจ จดไหนทเราอย และจะไปสสงใด

การประชมวชาการสขภาพจตนานาชาต ครงท 15 และประชมวชาการสขภาพจตและจตเวชเดก ครงท 13 ประจ าป 2559 “สต วถแหงสขภาพด” วนท 8-10 มถนายน 2559

ณ โรงแรมเซนทรา ศนยราชการและคอนเวนชนเซนเตอร แจงวฒนะ กรงเทพมหานคร 18

บรรทดฐานความเปนชายดงเดม (Traditional masculinity) คอนขางมความคลายคลงในโลกตะวนตกและในโลกตะวนออกรวมถงประเทศไทยดวย คณลกษณะของความเปนชายทยอมรบกนโดยทวไป คอ แขงแรงเปนผน า เขมแขง กลาหาญ มงความส าเรจ ใชเหตผล เพอตวเอง แสวงหาอ านาจและตองการควบคม กาวราว ไมแสดงอารมณ ยกเวนอารมณโกรธ นกวชาการรวมถงนกวจยอธบายสาเหตทพบวาผชายมอตราการเปนโรคซมเศรานอยกวาผหญงออกเปนกลม ดงน 1) อาการซมเศรา หรออารมณซมเศรา ขดแยงกบความเปนชาย 2) ผชายไมคอยแสวงหาความชวยเหลอ และ 3) เครองมอประเมนอาการซมเศราไมมความไวหรอความเฉพาะตอผชาย

1) อาการซมเศรา/อารมณซมเศราขดแยงกบความเปนชาย บรรทดฐานความเปนชายมอทธพลตอประสบการณ การ

แสดงออกและการตอบสนองตอภาวะซมเศรา เพราะอารมณเศราเปนอารมณความรสกของภาระออนแอ สนหวง ไรพลง อยากรองไห ซงตรงกนขามกบความเปนชายทตองเขมแขง พงตนเองไดไมแสดงความรสก ท าใหผชายหลายคนอาจปฏเสธความรสกเหลาน หรอไมตระหนกอารมณเศราทเกดขนจงไมรายงานอาการในการแสดงอารมณเศราออกมาทางค าพดหรอทางสหนา สวนใหญแลวเมอผชายรสกเครยดพวกเขามกจะแสดงพฤตกรรมออกมาภายนอก (acting out) ใชสารเสพตดรวมถงดมสรามากผดปกต ท างานหนกมากผดปกตหรอมพฤตกรรมทางเพศเพมขน

Thai Symposium โลกของซมเศราในอาเซยน : มองอยางเขาใจ จดไหนทเราอย และจะไปสสงใด

การประชมวชาการสขภาพจตนานาชาต ครงท 15 และประชมวชาการสขภาพจตและจตเวชเดก ครงท 13 ประจ าป 2559 “สต วถแหงสขภาพด” วนท 8-10 มถนายน 2559

ณ โรงแรมเซนทรา ศนยราชการและคอนเวนชนเซนเตอร แจงวฒนะ กรงเทพมหานคร 19

บนเจบปวยทางรางกาย ตอตานสงคม นกวชาการบางคนเรยกกลมอาการนวาการซอนเรนอารมณเศรา (mask depression)

2) ผชายไมคอยแสวงหาความชวยเหลอ ผชายบางคนเมอเกดการเจบปวยจะรสกวาการเจบปวยนน

คกคามเอกลกษณความเปนชาย เพราะความออนแอ หรอตองพงพาผอนไมใชคณลกษณะของความเปนชาย การขอความชวยเหลอเปนการสญเสยการควบคมตวเอง เปนคนไมมความสามารถ ดงนนเมอเกดการเจบปวยผชายสวนใหญจะยงไมขอความชวยเหลอจากผอน

3) เครองมอประเมนอาการซมเศราไมมความไวหรอความเฉพาะตออาการซมเศราในผชาย จากทไดกลาวขางตนวาเมอผชายมอารมณเศรา ผชายจะไมตระหนกถงอารมณทเกดขน หรออาจจะปฏเสธนอกจากนมผชายบางคนมความยากล าบากในการหาค าทจะอธบายความรสกทเกดขน พบวาความตรงเชงโครงสรางของเครองมอประเมนอาการซมเศรา ในกลมตวอยางเพศชายมคาต ากวาในกลมตวอยางเพศหญง ขอค าถามทใชในการประเมนอาการซมเศราสวนใหญเปนขอค าถามเกยวกบการแสดงออกของอารมณ ซงมความสอดคลองกบคณลกษณะความเปนหญงทมความออนไหวและแสดงอารมณออกมา ในขณะทผชายจะเกบความรสก แตแสดงออกมาในลกษณะภายนอกในรปแบบอนๆ ดงทไดกลาวขางตน ดงนนการใชเครองมอประเมนความซมเศราทมอย จงพบวาผชายตอบสนองตอขอค าถามนอย น ามาสการไมถกประเมนวามภาวะซมเศรา

Thai Symposium โลกของซมเศราในอาเซยน : มองอยางเขาใจ จดไหนทเราอย และจะไปสสงใด

การประชมวชาการสขภาพจตนานาชาต ครงท 15 และประชมวชาการสขภาพจตและจตเวชเดก ครงท 13 ประจ าป 2559 “สต วถแหงสขภาพด” วนท 8-10 มถนายน 2559

ณ โรงแรมเซนทรา ศนยราชการและคอนเวนชนเซนเตอร แจงวฒนะ กรงเทพมหานคร 20

ในการประเมนผชายเกยวกบอาการซมเศรา ควรค านง 1) ประเมนตามเกณฑการวนจฉยโรคความผดปกตทางอารมณ

ซงประกอบดวยอารมณเศรา ความสนใจในการท ากจกรรมลดลง มความผดปกตในการนอน การรบประทานอาหาร และความคดอยากฆาตวตาย\

2) ประเมนการรบรตอความเปนชาย โดยค านงความเหมาะสมกบวฒนธรรมของผปวย เชน 2.1 มอารมณโกรธ หรอปญหาสมพนธภาพระหวางบคคล

อาจแสดงออกในลกษณะแยกตวหรอกระท ารนแรง 2.2 ดมสราหรอใชสารเสพตดเพมขน 2.3 ความผดปกตทางรางกาย 2.4 กงวลใจเกยวกบความส าเรจในงานทท าหรอผลการ

เรยน 2.5 เครยดเรอรงเกยวกบการไมประสบความส าเรจตาม

ความคาดหวง ตามบาทบาทเพศภาวะ โดยเฉพาะความรบผดชอบเกยวกบทท างานและครอบครว

3) ประเมนและจดการเกยวกบความเสยงในการท ารายตวเอง

Thai Symposium โลกของซมเศราในอาเซยน : มองอยางเขาใจ จดไหนทเราอย และจะไปสสงใด

การประชมวชาการสขภาพจตนานาชาต ครงท 15 และประชมวชาการสขภาพจตและจตเวชเดก ครงท 13 ประจ าป 2559 “สต วถแหงสขภาพด” วนท 8-10 มถนายน 2559

ณ โรงแรมเซนทรา ศนยราชการและคอนเวนชนเซนเตอร แจงวฒนะ กรงเทพมหานคร 21

ขอเสนอแนะเพอการปองกนและการดแลผชายทมภาวะซมเศรา 1. ใหความรเรองระบบเพศภาวะกบประชาชนทวไป 2. ประเมนอาการซมเศราซอนเรน 3. ในการประเมนภาวะซมเศรากบผชายควรถามประเดนทศนคตตอ

บทบาททางเพศภาวะ 4. การบ าบดใหความส าคญกบการตระหนกถงการยดตดบทบาท

บรรทดฐานความเปนชายทสงผลตอความเครยดเรอรง บรรณานกรม Addis, E.M. & Mahalik, RJ. (2003). Men, Masculinity, and the contexts of help

seeking. American psychologist. 58(1): 5-14. Addis, EM. (2008). Gender and depression in men. Clinical Psychology: Science and

Practice, 15(3):153-168. Brownhill, S. et al. (2005). “Big build”: hidden depression in men. Australian and

NewZeland Journal of Psychiatry, 39:921-931. Cochran, V S., & Eabinowitz, EF. (2003). Gender sensitive recommendations for

assessment and treatmen of depression in men. Professional Psychology : Research and Practice, 34(2):132-140.

Courtenay, H.W. (2000). Construction of masculinity and their influence on men’s well-being: Atheory of gender and health. Social Science & Medicine, 50: 1385-1401.

Kilmartin, C. (2005). Depression in men: Communication, diagnosis, and therapy. JMHG, 2(1):95-99.

บทความวจยเพศภาวะและสขภาพจต สวรรณา อรณพงศไพศาล และ สมพร รงเรองกลกจ. (2553). การปรบปรงแบบประเมนภาวะ

ซมเศรา KKU เพอใหมความไวตอเพศภาวะ. วารสารสมาคมจตแพทยแหงประเทศไทย. 55(2): 177-189.

Thai Symposium โลกของซมเศราในอาเซยน : มองอยางเขาใจ จดไหนทเราอย และจะไปสสงใด

การประชมวชาการสขภาพจตนานาชาต ครงท 15 และประชมวชาการสขภาพจตและจตเวชเดก ครงท 13 ประจ าป 2559 “สต วถแหงสขภาพด” วนท 8-10 มถนายน 2559

ณ โรงแรมเซนทรา ศนยราชการและคอนเวนชนเซนเตอร แจงวฒนะ กรงเทพมหานคร 22

สมพร รงเรองกลกจ ศรพร จรวฒนกล ธรณนทร กองสข สพตรา สขาวห จนตนา ลจงเพมพน และ เยาวเรศ สตะโท. (2555). เพศหญงหรอความเปนหญง...จงน ามาสการเปนโรคซมเศรา. วารสารสมาคมจตแพทยแหงประเทศไทย. 57(1): 61-74.

สมพร รงเรองกลกจ วราลกษณ กตตวฒนไพศาล องคฏา โคตนารา และ สวรรณา อรณพงศไพศาล. (2555). โรคซมเศราวเคราะหผานมมมองเพศภาวะ. วารสารพยาบาลศาสตร และ สขภาพ,35 (4): 21-30.

สมพร รงเรองกลกจ องคฏา โคตนารา รชฎาพร ธรรมนอย อรพน ยอดกลาง และ บษบา อนศกด. (2556). ประสบการณการพยายามฆาตวตาย: ความแตกตางทางเพศภาวะ. วารสารสมาคมจตแพทยแหงประเทศไทย. 58(3): 245-256.

เนตรชนก แกวจนทา สมพรรงเรองกลกจ วราลกษณ กตตวฒนไพศาล และองคฏา โคตรนารา. (2557). ปจจยท านายการเกดภาวะซมเศราในกลมนกศกษา: ความแตกตางระหวางหญงชาย. วารสารพยาบาลศาสตรและสขภาพ. 37 (2): 35-47.

ชมพนท กาบค าบา และ สมพร รงเรองกลกจ. (2557). ปจจยการสนบสนนทางสงคมกบภาวะซมเศราในผสงอาย: ความแตกตางระหวางเพศหญงชาย. วารสารพยาบาลศาสตรและสขภาพ. 37 (2): 71-81.

สมนทพย บญเกด และ สมพร รงเรองกลกจ. (2557). ความชกภาวะซมเศรา การรบรปญหา และรปแบบการเผชญปญหาของกลมหญงรกหญงในภาคตะวนออกเฉยงเหนอ. วารสารพยาบาลศาสตรและสขภาพ. 37 (2): 92-101.

สมพร รงเรองกลกจ จราพร เขยวอย วราลกษณ กตตวฒนไพศาล องคฏา โคตนารา. (2557). การพฒนาเครองมอประเมนทศนคตตอเพศภาวะ. วารสารพยาบาลศาสตรและสขภาพ. 37 (4): 1-12.

สมพร รงเรองกลกจ. (2558). เพศ และ เพศภาวะ: มมมองใหมเกยวกบสขภาพ. วารสารพยาบาลศาสตรและสขภาพ. 38 (1): 151-159.

องคฏา โคตรนารา วราลกษณ กตตวฒนไพศาล สมพร รงเรองกลกจ. ความชกและปจจยท านายภาวะซมเศราในนกเรยนมธยมศกษา:วเคราะหแยกเพศ. วารสารพยาบาลศาสตรและสขภาพ. 38 (1): 63-72.

Thai Symposium โลกของซมเศราในอาเซยน : มองอยางเขาใจ จดไหนทเราอย และจะไปสสงใด

การประชมวชาการสขภาพจตนานาชาต ครงท 15 และประชมวชาการสขภาพจตและจตเวชเดก ครงท 13 ประจ าป 2559 “สต วถแหงสขภาพด” วนท 8-10 มถนายน 2559

ณ โรงแรมเซนทรา ศนยราชการและคอนเวนชนเซนเตอร แจงวฒนะ กรงเทพมหานคร 23

รางวล 1. รางวลพยาบาลจตเวชดเดนสาขา วชาการ จากสมาคมพยาบาล

จตเวชแหงประเทศไทย ป 2554 2. Best Abstract Award จาก การน าเสนอผลงานวจย เรอง

“Gender-related influences in nursing education: a case study in Thailand ในทประชม Innovations in Nurse Education in Practice, Thinking Aloud, Thinking Ahead" Australasian Nurse Educators 2011 ประเทศ นวซแลนด ระหวางวนท 23-25 พฤศจกายน พ.ศ. 2554

3. ศษยเกาดเดนมหาวทยาลยสงขลานครนทร ดานผลงานเดน ป พ.ศ. 2556

4. รางวลอาจารยพยาบาลดเดน สาขาการวจยทางการพยาบาล ป พ.ศ. 2557 จาก ทประชมคณบดและหวหนาสถาบนการศกษาสาขาพยาบาลศาสตรของรฐ (ทคพย.)

5. รางวลสาขาวจยทางการพยาบาลแบบบรณาการ ป พ.ศ. 2557 จากสมาคมพยาบาลภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

6. รางวลอาจารยทปรกษานพนธ ระดบด ประจ าปการศกษา 2558 จาก บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยขอนแกน

Thai Symposium โลกของซมเศราในอาเซยน : มองอยางเขาใจ จดไหนทเราอย และจะไปสสงใด

การประชมวชาการสขภาพจตนานาชาต ครงท 15 และประชมวชาการสขภาพจตและจตเวชเดก ครงท 13 ประจ าป 2559 “สต วถแหงสขภาพด” วนท 8-10 มถนายน 2559

ณ โรงแรมเซนทรา ศนยราชการและคอนเวนชนเซนเตอร แจงวฒนะ กรงเทพมหานคร 24

โรงพยาบาลพระศรมหาโพธ

ผรบผดชอบจด Thai Symposium ประเดนโรคซมเศรา

ขอขอมลเพมเตมไดท ศนยวจยและสารสนเทศโรคซมเศรา www.thaidepression.com

E-mail: [email protected], [email protected]

Tel 045 352 599, Fax 045 352 598

Thai Symposium โลกของซมเศราในอาเซยน : มองอยางเขาใจ จดไหนทเราอย และจะไปสสงใด

การประชมวชาการสขภาพจตนานาชาต ครงท 15 และประชมวชาการสขภาพจตและจตเวชเดก ครงท 13 ประจ าป 2559 “สต วถแหงสขภาพด” วนท 8-10 มถนายน 2559

ณ โรงแรมเซนทรา ศนยราชการและคอนเวนชนเซนเตอร แจงวฒนะ กรงเทพมหานคร 25

ประมวลภาพประทบใจ

4 ผเชยวชาญ ผสรางแรงบนดาลใจ และความหวงในการดแลผปวย

โรคซมเศรา ระบาดวทยาโรคซมเศราในอาเซยน

Genetic &Depression

Depression & Gender

ทกนยามทกความหมายทก

ค าถาม คมชดลก

ตงใจ & ก าลงใจ อาจารยทเคารพรกยง&ทมงาน

ทมมดงานซมเศรา : เบองหนา MDD Teams

เบองหลง

Thai Symposium โลกของซมเศราในอาเซยน : มองอยางเขาใจ จดไหนทเราอย และจะไปสสงใด

การประชมวชาการสขภาพจตนานาชาต ครงท 15 และประชมวชาการสขภาพจตและจตเวชเดก ครงท 13 ประจ าป 2559 “สต วถแหงสขภาพด” วนท 8-10 มถนายน 2559

ณ โรงแรมเซนทรา ศนยราชการและคอนเวนชนเซนเตอร แจงวฒนะ กรงเทพมหานคร 26