The mediating role of hope on the relationship between ...shenakht.muk.ac.ir/article-1-155-fa.pdfResults: The structural equation model revealed that hope has mediating role in relationship

Shenakht Journal of Psychology and Psychiatry

Vol. 2/ No. 4/ Winter 2016

Page: 57-68

The mediating role of hope on the relationship between neuroticism and

extraversion factors and quality of life in dialysis patients.

Elham Nezamipour* (MSc), Hasan Ahadi (PhD)

* Correspondence: M.Sc. Student in clinical psychology, Science and Research Branch Islamic Azad

University, Tehran, Iran. Phone: 09127487522. E-mail: [email protected]

1- Professor of psychology, Science and Research Branch Islamic Azad University, Tehran, Iran.

Abstract

Introduction: Chronic renal disease is highly associated with reduced quality of life and

hope has an important role in improving the quality of life of dialysis patients.

Purpose: The study aimed to examine the mediating role of hope on the relationship

between neuroticism and extraversion factors and quality of life in dialysis patients.

Method: In a correlative study, 100 dialysis patients from Qom hospitals were selected by

cluster random sampling and participants completed quality of life, Snyder hope scale and

NEO personality inventory. Data were analyzed by using a Structural Equation Modeling.

Results: The structural equation model revealed that hope has mediating role in relationship

between neuroticism and extraversion factors and quality of life in dialysis patients.

This means that neuroticism has negative indirect effect and extraversion has positive

indirect effect due to hope on quality of life.

Conclusion: Based on the results of this study, neuroticism and extraversion factors play an

important role in the hope and quality of life for dialysis patients.

Keywords: neuroticism, extraversion, quality of life, dialysis patients, hope

Dow

nloa

ded

from

she

nakh

t.muk

.ac.

ir at

0:0

1 +

0330

on

Thu

rsda

y F

ebru

ary

27th

202

0

http://shenakht.muk.ac.ir/article-1-155-fa.html

پزشکی شناخت و روان مجله روانشناسی

1394 مستانز، 4، شماره دومسال

57-68صفحات:

گرایی نژندی و برونهای روانگرانه امید به زندگی در رابطه بین عاملنقش میانجی

و کیفیت زندگی بیماران دیالیزی

(PhD) 1(، حسن احدیMSc) *پورالهام نظامی

09127487522شناسی، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه آزاد اسالمی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران. گروه روان * مؤلف مسئول:

E-mail: [email protected]

شناسی، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه آزاد اسالمی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران.گروه روان -1

چکیده

و امید به زندگی نقش بسشزایی در بهدشود کیفیشت است همراه زندگی کیفیت شدید افت با کلیه مزمن بیماري به ابتالء :مقدمه

زندگی بیماران دیالیزي دارد.

گرایشی و کیفیشت زنشدگی هشاي روان نژنشدي و بروندر این پژوه ، نق میانجی گرانه امید به زنشدگی بشر راب شه عام هدف:

ران دیالیزي بررسی شد.بیما

اي گیري تصادفی خوشههاي استان قم به صورت نمونهبیمار دیالیزي از بیمارستان 100نوع همدستگی، از بررسی یک در :روش

هشاي شخصشیت نئشو را کنندگان مقیاس کیفیت زندگی سازمان بهداشت جهانی، امید به زندگی و ویژگیانتخاب شدند و شرکت

.گرفت انجام ساختاري معادالت روش الگویابی از استفاده با هاداده تحلی و هتکمی کردند. تجزی

ايواس ه نق گرایینژندي و برونعام روان دو بین راب ه در که امید به زندگی نشان داد ساختاري معادالت نتایج ها:یافته

غیرمستقیم مثدشت بشه واسش ه امیشد بشه زنشدگی بشر کیفیشت گرایی اثري اثر غیرمستقیم منفی و بروننژنددارد؛ بدین معنی که روان

زندگی دارند.

نق مهمی بر امید به زندگی و نهایتاً کیفیت زندگی بیماران گرایینژندي و برونهاي روانها، عام بر اساس یافته گیری:نتیجه

کنند.دیالیزي ایفا می

ماران دیالیزي، امید به زندگیگرایی، کیفیت زندگی، بیبروننژندي، روان ها:کلید واژه

Dow

nloa

ded

from

she

nakh

t.muk

.ac.

ir at

0:0

1 +

0330

on

Thu

rsda

y F

ebru

ary

27th

202

0


59 و همکاران پورالهام نظامی

57-68 ،1394 مستانز، 4، شماره دومسال ناخت، پزشکی ش و روان مجله روانشناسی

مقدمه

فرد زندگی کیفیت که هاییبیماري جمله از

کلیه مزمن نارسایی دهد،می قرار تأثیر تحت را

برگشت و پیشرونده اختالل عنوان به که است

شود )اسالمی و می تعریف کلیه عملکرد ناپذیر

المدت جهان مردم %3تا 2 (. امروزه2014همکاران،

هستند )نریمانی و رفیق ایرانی، بیماري به این

کشورها همودیالیز از بسیاري و ایران (. در2008

است )ژانگ بیماري این درمان روش ترینرایج

درمان کلیه، نارسایی در(. اما 2008، 1وروتنداچر

شود انتخاب واقعی عنوان هدف به تواندنمی

زندگیهمودیالیز، که چرا ( ؛2003، 2)اسملتزر

-آنها می عمر طول بر و کندمی را حفظ بیماران

را کلیه وظایف تواندنمی کام طور به اما افزاید؛

شود )موسوي موحد و آن جانشین و دهد انجام

به اینجا رسیدن در (. بنابراین2007همکاران،

مهم بیمار بودن خوب و عملکرد حد باالترین

هاي فعالیت انجام توانایی وي که ايگونه به است؛

(. 2014باشد )اسالمی و همکاران، داشته را روزانه

و جسمی شرایط به توجه با دیالیزي بیماران

را فراوانی مشکالت شانبیماري خاص روحی

(. آنها2009کنند )رامدد و همکاران، تجربه می

خود بینی بیماريپی قاب غیر آینده نگران غالداً

و دهندت میدس از را خود شغ هستند. اغلب

به دلی همواره و گردندمی مالی مشکالت دچار

و ناامیدي هستند دچار افسردگی مزمن بیماري

(. امید2014اسالمی و همکاران، ؛ 2013، 3)کربی

ضروري است. امید عنصري زندگی ابعاد تمام در

آینده در بهتر احساسی داشتن به باور توانایی

1 . Zhang & Rothenbacher 2 . Smeltzer 3 . Kirby

سوي ایی بههگذرگاه طراحی تواناییباشد. می

یا عام و موجود موانع رغم به م لوب اهداف

ها گذرگاه این از استفاده براي انگیزش الزم

آینده به اگر همودیالیز بیماران (.2004، 4)کار

مختلف ابعاد در است ممکن باشند امید داشته

احساس را بهتري خوی وضعیت زندگی کیفیت

از يامر، برخوردار این تحقق صورت در و کنند

در را امید احساس خود، نوبه به م لوب زندگی

.داد خواهد افزای بیماران این

پذیري یا یکی از عوام اثرگذار بر آسیب

بهزیستی افراد و کیفیت زندگی صفات شخصیت

(. صفات شخصیت از 2000، 5آنهاست )کوپر

طریق اثرگذاري بر تفسیر فرد از رویدادهاي

مت روانشناختی و محی ی، فرایند ان داق و سال

کند )گرانت و جسمی را تخریب و یا تسهی می

عام پنج میان (. ارتداط2009، 6همکاران

زیادي تحقیقات در روانی سالمت و شخصیتی

و 7)برناردو است گرفته قرار بررسی مورد

؛ 2008، 8؛ الکنهف و همکاران2005همکاران ،

تحقیقات این (. عمدة2009، 9جانسون و همکاران

-بینیپی عنوان گرایی، به برون که اندداده شانن

کنندةبینیعنوان پی نژندي بهروان و مثدت کنندة

و روانی سالمت با باالیی همدستگی منفی،

دارند و محققین نشان شناختی روان بهزیستی

و گراییبرون س ح باالي با اند که شادکامیداده

باشد می افراد مرتدط در نژندي روان پایین س ح

(. اکثر م العات انجام 2006، 10فورنهام و چنگ)

4 . Carr 5 . Cooper 6 . Grant 7 . Bernardo

8 . Löckenhoff 9 . Johnson 10 . Furnham & Cheng

Dow

nloa

ded

from

she

nakh

t.muk

.ac.

ir at

0:0

1 +

0330

on

Thu

rsda

y F

ebru

ary

27th

202

0


گرایی و کیفیت زندگی بیماران دیالیزينژندي و برونهاي روانه امید به زندگی در راب ه بین عام گراننق میانجی 60

57-68، 1394 مستانز، 4، شماره دوممجله روانشناسی و روان پزشکی شناخت، سال

هاي شخصیتی عمدتاً متمرکز شده در زمینه عام

گرایی بودند. نژندگرایی و برونبر دو عام روان

بینی رسد هر دو عام پی در حقیقت به نظر می

هاي مهمی از تنیدگی و سدک مقابله در کننده

؛ هیز و 2000، 1افراد باشند )وال راس و تارگرسون

؛ حسنی و 1391؛ بهرامی، 2003، 2جوزف

(.1387همکاران،

هاي توان گفت که ویژگیبر این اساس می

گرایی( و امید شخصیتی )روان نژندگرایی و برون

گذارند. به زندگی بر کیفیت زندگی تأثیر می

بنابراین درک بهتر این عوام نیازمند بررسی

ت، امید به هاي شخصیروابط موجود بین ویژگی

در بیماران دیالیزي زندگی و کیفیت زندگی

نق تعیین حاضر پژوه است. لذا هدف

میانجی گرانه امید به زندگی در راب ه بین

گرایی( هاي شخصیتی )روان نژندي و برونویژگی

باشد.می دیالیزي و کیفیت زندگی در بیماران

بررسی وشر

موضوع و هدف به توجه با حاضر پژوه

می محسوب هاي همدستگیپژوه نوع از ن،آ

متغیرهاي میان راب ه پژوه این در شود.

گرایی( نژندي و برونهاي شخصیت )روانویژگی

نق امید به گرفتن نظر در و کیفیت زندگی با

همین به است. گرفته قرار بررسی مورد زندگی

بدست براي ساختاري معادالت الگویابی از منظور

جامعه .شد استفاده بین متغیرها علی هراب آوردن

آماري این پژوه را بیماران دیالیزي استان قم در

تن از 100دهند که تعداد تشکی می 1394بهار

1 . Vollrath & Torgersen

2 . Hayes & Joseph

اي دو گیري خوشهبیماران، به روش نمونه

اي انتخاب شدند. بدین صورت که ابتدا سه مرحله

بیمارستان از پنج بیمارستان داراي بخ دیالیز

ن قم به صورت تصادفی انتخاب شدند، سپس استا

تن از بیمارانی که شام 100از سه بیمارستان

شدند با توجه به نسدت هاي تحقیق میویژگی

نفر 60بیماران در هر بیمارستان و ترکیب جنسیت )

نفر زن( به صورت تصادفی انتخاب 40مرد و

در نمونه حجم برآورد مورد شدند. در

ساختاري، معادالت الگویابی بر هاي مدتنیپژوه

معادالت انواع الگوهاي تقسیم با 3کالین

و پیچیده کمی ساده، نوع سه به ساختاري

در نمونه حجم که کندمی عنوان پیچیده الگوهاي

پیچیده کمی الگوهاي در ،100 ساده زیر الگوهاي

باالي پیچیده در الگوهاي و نفر 200 تا 100 بین

(. با2005اهانی و عریضی، باشد )فرمی نفر 200

پژوه بررسی، مورد تعداد متغیرهاي به توجه

نمونه حجم که است ساده الگوهاي نوع از حاضر

برآورد شد. از نفر 100 حاضر پژوه براي

بیماران پس از توضیحات الزم در مورد اهداف

پژوه و جلب مشارکت و همکاري، خواسته شد

ازمان هاي کیفیت زندگی سنامهکه پرس

و 5، امید به زندگی اشنایدر4بهداشت جهانی

را تکمی کنند. 6هاي شخصیت نئوویژگی

سال، 80تا 18سنی دامنه شام ورود معیارهاي

برقراري شناختی، توانایینداشتن بیماري روان

به ورود براي فارسی و رضایت زبان به ارتداط

3 . Kline 4 . WHOQOL-BREF 5 . Snyder Hope Scale 6 . The Neo Personality Inventory (Short Form)

Dow

nloa

ded

from

she

nakh

t.muk

.ac.

ir at

0:0

1 +

0330

on

Thu

rsda

y F

ebru

ary

27th

202

0




بود. 1/46±5/14ها پژوه و میانگین سنی آن

استفاده شده شام موارد زیر بود:ابزار

سازمان زندگی کیفیت ارزیابی کوتاه مقیاس

و سؤال 26 داراي این پرسشنامه :جهانی بهداشت

شام : سالمت هااست. مقیاس مقیاس زیر 4 داراي

و اجتماعی روابط شناختی، روان سالمت جسمی،

است. دو سوال اول نیز صرفاً حی ه محیط زندگی

از ی را ارزیابی می کند. پسکلی کیفیت زندگ

معادل امتیازي حی ه هر در الزم هايمحاسده انجام

خواهد دست به تفکیک، به هر حی ه براي 4-20

بهترین نشانه 20و بدترین نشانه 4آن، در که آمد

قاب امتیاز است. این نظر مورد حی ه وضعیت

باشد و امتیاز می 100-0دامنه با امتیازي به تددی

است. در بهتر زندگی کیفیت دهنده نشان ترباال

را مقیاس این (1385همکاران ) نجات و ایران

اند.کرده هنجاریابی

نامهنئو: پرس شخصیتی نامهپرس کوتاه فرم

عاملی شخصیت پنج مدناي نظریه نئو بر شخصیتی

شده است. این ساخته1985، 1کاستا و مک کري

60به شده و رنظ تجدید 1985سال در نامهپرس

مقیاس )روان 5 و است یافته تقلی آیتم

پذیري، توافق گشودگی، گرایی،برون نژندگرایی،

به آزمودنی. گیردمی بر در را پذیري(مسئولیت

کامالً اي )ازگزینه چهار به صورت هاآیتم این

در پژوه دهد.می مخالف( پاسخ کامالً تا موافق

ز روش همسانی ( با استفاده ا2007آت روز )

5درونی، ضریب آلفاي کرونداخ براي هر یک از

صفت: روان نژندي، برون گرایی، گشودگی،

1 . Costa & McCrae

، 5/0، 7/0به ترتیب پذیريتوافق پذیري، مسئولیت

به دست آمد. 8/0و 4/0، 3/0

در اشنایدرتوسط نامهپرس امید: این مقیاس

، 2)اشنایدر و پترسون است شده ساخته 1991سال

هر ماده براي و باشدمی ماده 12 داراي که( 2000

-1شود )می استفاده لیکرت ايدرجه 4 مقیاس از

پرس کامالً موافق(. این -4تا کامالً مخالف

ها است. گذرگاه و عام نیروي بعد شام دو نامه

،82/0عام براي نیروي کرونداخ آلفاي

86/0نیز مقیاس ک آلفاي ،84/0ها گذرگاه

این روایی و اعتدار ایران است. در دهش گزارش

محاسده نفري 371 نمونه یک روي بر نامهپرس

خوبی روایی و اعتدار نامه ازشده است. این پرس

با مقیاس این اعتدار برخوردار است و ضریب

و از طریق 86/0آلفاي کرونداخ فرمول از استفاده

به دست آمده است )کرمانی و 81/0بازآزمایی

(.2011ران، همکا

در این پژوه از آزمون همدستگی پیرسون

جهت بررسی ارتداط متغیرها و از مدل یابی

معادالت ساختاري جهت بررسی تنق میانجی

هاي گرانه امید به زندگی در راب ه بین ویژگی

گرایی( و کیفیت نژندي و برونشخصیتی )روان

زندگی استفاده شده است.

هایافته

ی نشان داد که بین کیفیت نتایج همدستگ

زندگی با امید به زندگی و برون گرایی همدستگی

مثدت معنادار و با روان نژندي همدستگی منفی

گرایی معنادار وجود دارد. امید به زندگی با برون

2 . Snyder & Peterson

Dow

nloa

ded

from

she

nakh

t.muk

.ac.

ir at

0:0

1 +

0330

on

Thu

rsda

y F

ebru

ary

27th

202

0




نژندي همدستگی همدستگی مثدت معنادار و با روان

(.1منفی معنادار دارد )جدول

گرایی(هاي شخصیت )روان نژندي و برونبین کیفیت زندگی، امید به زندگی و ویژگی ماتریس همدستگی :1جدول

4 3 2 1 متغیر

1 کیفیت زندگی -1

1 581/0** امید به زندگی -2

1 -430/0** -271/0** روان نژندي -3

1 -463/0** 483/0** 406/0** برون گرایی -4

01/0P < **05/0P <*

هدف اصلی این پژوه نشان از آنجا که

دادن راب ه علی بین متغیرها است، به همین منظور

ها از الگویابی معادالت براي بررسی روابط بین آن

توان ساختاري استفاده شده است. در این مدل می

روابط بین متغیرها را در قالب میزان تاثیر یک

متغیر بر متغیري دیگر نشان داد. الدته چنانچه در

دار و جداول بعدي نیز ذکر خواهد شد روابط نمو

علی بین متغیرها در قالب تاثیر مستقیم و غیر

شود. براي آزمون مدل فرضی مستقیم عنوان می

-(، از ماتریس واریانس1پژوه )شک

کوواریانس به عنوان داده ورودي و با توجه به

ها از روش حداکثر درست نمایی نرمال بودن داده

استفاده شد.

مدل فرضی پژوهش :1 شکل

هاضرایب مسیرهای ساختاری در مدل حاصل از داده :2جدول

t (βپارامتر استاندارد شده ) (Bپارامتر استاندارد نشده ) متغیرها برآوردها نژندي بر: اثر مستقیم روان

امید به زندگی**40/0- **40/0- 74/3-

به زندگی بر: اثر مستقیم امید

کیفیت زندگی**63/0 **63/0 32/5

نژندي بر: اثر غیر مستقیم روان

کیفیت زندگی**27/0- **27/0- 04/5-

01/0P < **05/0P <*

امید به زندگی کیفیت زندگی نژندیروان

Dow

nloa

ded

from

she

nakh

t.muk

.ac.

ir at

0:0

1 +

0330

on

Thu

rsda

y F

ebru

ary

27th

202

0




گردد همه مسیرهاي گونه که مالحظه میهمان

مستقیم معنادار هستند. از آنجا که یکی از اهداف

مستقیم متغیرهاي تحلی مسیر ارائه میزان اثر غیر

مستق )متغیرهاي برونزاد( بر متغیرهاي وابسته

)متغیرهاي درونزاد( است، لذا اثر غیر مستقیم هر

یک از متغیرهاي مستق بر متغیرهاي وابسته آمده

طور که نتایج نشان می دهند ضریب . هماناست

روان نژندي بر کیفیت زندگی اثر غیرمستقیم عام

د به زندگی معنادار است گري امیبا میانجی

(.2)جدول نژندی بینی روانهای نکویی برازندگی مدل پیشمشخصه :3جدول

برآورد مشخصه

41/1 (df2x/نسدت مجذور کاي به درجه آزادي )

95/0 (CFI)شاخص برازندگی ت دیقی

97/0 (NFI)شاخص نکویی برازش

98/0 (NNFI)شاخص تعدی شده نکویی برازش

066/0 (RMSEA)برآورد واریانس خ اي تقریب جذر

هايشاخص گرددمی که مالحظه گونههمان

دهنده نشان CFIم لوبند: مدل م لق برازش

هم است، استقالل مدل به مدل نسدت برازش

دهنده نشان نیز df2x/و RMSEAشاخص چنین

شاخص، NFIباشند. مقدار می مدل بودن اقتصادي

برازندگی شاخص CFIی و برازندگ شده نرم

است و این 9/0از بزرگتر یا ت دیقی برابر

دهنده این است که مدل از برازندگی قاب نشان

(.3قدولی برخوردار است )جدول

(،2شک پژوه ) فرضی مدل آزمون براي

داده عنوان به کوواریانس واریانس از ماتریس

روش از ها داده نرمال بودن به توجه با و ورودي

ها نتیجه تحلی شد. نمایی استفاده درست حداکثر

گرایی نشان داد که این مدل براي ویژگی برون

معنادار است.

مدل فرضی پژوهش: 2شکل

هاضرایب مسیرهای ساختاری در مدل حاصل از داده :4جدول

t (βدارد شده )پارامتر استان (Bپارامتر استاندارد نشده ) متغیرها برآوردها 19/3 35/0** 35/0** گرایی بر: امید به زندگیاثر مستقیم برون

32/5 64/0** 64/0** اثر مستقیم امید به زندگی بر: کیفیت زندگی

72/2 17/0** 17/0** گرایی بر: کیفیت زندگیاثر غیر مستقیم برون

01/0P < **05/0P <*

امید به زندگی کیفیت زندگی اییگربرون

Dow

nloa

ded

from

she

nakh

t.muk

.ac.

ir at

0:0

1 +

0330

on

Thu

rsda

y F

ebru

ary

27th

202

0




مسیرهاي گردد همه گونه که مالحظه میهمان

ضریب اثر غیرمستقیم مستقیم معنادار هستند و

گري گرایی بر کیفیت زندگی با میانجیبرون عام

(.4امید به زندگی معنادار است )جدول

گراییبینی برونهای نکویی برازندگی مدل پیشمشخصه :5جدول

برآورد مشخصه

56/1 (df2x/نسدت مجذور کاي به درجه آزادي )

94/0 (CFI)رازندگی ت دیقی شاخص ب

95/0 (NFI)شاخص نکویی برازش

94/0 (NNFI)شاخص تعدی شده نکویی برازش

077/0 (RMSEA)جذر برآورد واریانس خ اي تقریب

هايشاخص گرددمی که مالحظه گونههمان

دهنده نشان CFIم لوبند: مدل م لق برازش

چنینهم است، استقالل مدل به مدل نسدت برازش

دهنده نشان نیز df2x/و RMSEAشاخص

شاخص، NFIباشند. مقدار می مدل بودن اقتصادي

برازندگی شاخص CFIبرازندگی و شده نرم

است و این 9/0از بزرگتر یا ت دیقی برابر

دهنده این است که مدل از برازندگی قاب نشان

(.5قدولی برخوردار است )جدول

بحث

ررسی نق هدف م العه حاضر، ب

گرانه امید به زندگی در راب ه بین میانجی

گرایی( و نژندي و برونویژگیهاي شخصیتی )روان

ها و کیفیت زندگی بیماران دیالیزي بود. نظریه

اي ویژگیهاي هاي پیشین به گونهپژوه

شخصیتی و کیفیت زندگی را به هم مرتدط

اي به طور اند. ولی تاکنون هیچ م العهساخته

هاي شخصیتی و کیفیت مستقیم راب ه ویژگی

گرانه امید زندگی را با در نظر گرفتن نق میانجی

به زندگی بررسی نکرده بود. به همین دلی ،

پژوه حاضر با ارائه مدلی فرضی راب ه بین

گرایی( و نژندي و برونویژگیهاي شخصیتی )روان

ی قرار کیفیت زندگی بیماران دیالیزي مورد بررس

داد. نتایج پژوه حاکی از صحت مدل هر دو

گرایی است. بنابراین، نژندي و برونویژگی روان

گرایی بر امید نژندتوانیم نتیجه بگیریم که روانمی

به زندگی اثر مستقیم منفی دارد و بر کیفیت

زندگی اثر غیر مستقیم منفی دارد و هم چنین

اثر غیر گرایی به واس ه امید به زندگیبرون

مستقیم مثدت بر کیفیت زندگی دارد که با

هاي زیادي همخوانی دارد )فوالدي و پژوه

؛ 2014پور، ثابت و فائزي؛ حسین2013همکاران،

، 1؛ بکلمن و همکاران2011بالجانی و همکاران،

این (. نتایج2008، 2؛ پایپ و همکاران2010

تحقیق الکنهف و همکاران نتایج با تحقیق

تحقیق آن دارد. در ( نیز ت دیق نسدی2009)

روان سالمت متغیر از شاخصی عنوان به ناامیدي

ناامیدي بین ارتداط تنها و بود وارد شده تحقیق در

و بود شده سنجیده شخصیتی هايویژگی و

از یک کدام که نکته این به تحلی محققان

1 . Bekelman 2 . Pipe

Dow

nloa

ded

from

she

nakh

t.muk

.ac.

ir at

0:0

1 +

0330

on

Thu

rsda

y F

ebru

ary

27th

202

0




مستق طور به تواندمی شخصیتی هايویژگی

از بودند. نپرداخته نماید ینیبپی را ناامیدي

از غیر به شخصیتی صفات تحقیق آن در طرفی

معنادار و منفی همدستگی ناامیدي با نژنديروان

.داشتند

چنین م العات اولیه توسط کاستا و مک هم

(، 2003(، به نق از هیز و جوزف )1980کري )

نژندي گرایی باال و رواننشان داد که شادي با برون

رتداط دارد؛ هم چنین نمرات باال در هریک پایین ا

گرایی باالتر و از ابزارهاي سالمتی با برون

تر همراه است. نژندي پایینروان

بر و دارد م ابقت نظري مدانی با هایافته این

شوند: می تدیین اساس این

تواند آمادگی افراد نژندي، میدر حقیقت روان

فزای دهد و زا ارا براي تجربه حوادث تنیدگی

هاي منفی و ها را براي تجربه هیجانچنین آنهم

ها فرد را درماندگی مستعد سازد. این ویژگی

مخصوصاً در حوزه روابط بین شخصی و

نژندي از روان سازند.پذیر میاجتماعی، آسیب

طریق افزای احساسات منفی و درماندگی باعث

از شود که فرد نتواند با آرام و اطمینان می

هاي ارتداطی و شناختی خود براي توانمندي

ها استفاده کند. این ارزیابی عواطف و هیجان

هاي ارتداطی و شناختی تواند توانمنديوضعیت می

فرد را تضعیف و به صورت منفی تحت تاثیر قرار

نژندي تمای دهد. افراد داراي ویژگی روان

عمومی به تجربه عواطف منفی چون اض راب،

وري، خودخوري، خصومت، تکان تن ،

رویی، تفکر غیر من قی، افسردگی و عزت کم

نفس پایین دارند )شولتز و شولتز، ترجمه سید

(؛ این عواطف شکننده مانع از 1392محمدي،

شود و هرک از سازگاري و احساس خشنودي می

هاي فرد در توانند بر توانمنديبه سهم خود می

ی تاثیر منفی زمینه روابط و عواطف اجتماع

بگذارند و از این طریق باعث تضعیف امید به

زندگی و کیفیت زندگی افراد شوند. افراد داراي

این ویژگی داراي ثدات عاطفی نیستند و در مواقع

تنیدگی دچار اض راب و عزت نفس پایین و در

عوام يهمه اساس شوند. برنتیجه ناخشنود می

قاب افراد این در پایین زندگی امید به شده یاد

مانند نیز حاضر پژوه نمونۀ افراد .است تدیین

روان بعد در باالیی نمرات هاي گذشتهتحقیق

با بیماران در امیدواري میزان .گرفتند رنجورخویی

باشد )وطنمی کم بسیار شخصیتی این ویژگی

(. با در نظر گرفتن این 2009 ابوالقاسمی، و خواه

ی یکی از چندین ابعاد نکته که اض راب و افسردگ

رسد قاب کاه کیفیت زندگی است، به نظر می

نژندي با کیفیت روان توجیه باشد که ویژگی

زندگی و امید به زندگی راب ه منفی داشته باشد.

مشخصۀ گراییبرون بعد تعریف بر اساس

باشد. همچنین می زیاد افراد این در بینی خوش

هايگروه در تعضوی به متمای گرا برون افراد

و دوستان خانواده هايشدکه از و هستند متعددي

در کنند،می استفاده اجتماعی حمایت عنوان به

ترآسان آنها براي مشکالت با آمدن کنار نتیجه

دارند باالیی امید خود مسائ با مقابله در و است

(. 1392)شولتز و شولتز، ترجمه سید محمدي،

ت آمادگی فرد در زمینه گرایی، از طریق تقویبرون

روابط و عواطف اجتماعی، تجربه حوادث

دهد و از بخ و عواطف مثدت را افزای میلذت

کند تا در شرایط این طریق به فرد کمک می

تر )در مقاب شرایط بینانهتر و خوشیافتهآرام

Dow

nloa

ded

from

she

nakh

t.muk

.ac.

ir at

0:0

1 +

0330

on

Thu

rsda

y F

ebru

ary

27th

202

0




هاي کننده( از توانمنديزا و نگراناحتمالی استرس

راي ارزیابی عواطف و ارتداطی و شناختی خود ب

هاي دیگر ها استفاده کند. ویژگیهیجان

گرایی شام مثدت بودن، قاطعیت و اجتماعی برون

هاي فرد توانند به سهم خود آمادگیبودن نیز می

را در زمینه روابط و عواطف اجتماعی تقویت و

هاي مختلف سالمت تر جندههمین امر سدب بهینه

فیت زندگی افراد روان، امید به زندگی و کی

گردد.

گیرینتیجه

هاي پژوه مؤید آن بود در مجموع، یافته

شناختی و دو ویژگی هاي روانکه ویژگی

گرایی ارتداط نژندي و برونشخصیتی روان

تنگاتنگی با بروز و تداوم بیماري نارسایی کلیه

توانند هم فشار روانی را دارند. این عوام می

پیامد آن بیماري خواهد ایجاد و تشدید کنند که

بود و هم قادرند فشار روانی را تخفیف یا حذف

نمایند که منجر به ت ابق بهتر با رویدادها و نهایتاً

شود. همچنین متغیرهاي اثرگذار سالمت روانی می

بر کیفیت زندگی هم به طور مستقیم و هم غیر

هاي کنند. در واقع ویژگیمستقیم عم می

گرایی عالوه بر اثر ي و بروننژندشخصیتی روان

مستقیم بر کیفیت زندگی این افراد، بر امید به

زندگی بیماران یا به صورت دست کشیدن از

هدف یا عدم تالش براي رسیدن به هدف، اثر

هاي این پژوه گذارند. به طور کلی یافتهمی

تواند تلویحاتی را براي کادر درمانی که با افراد می

اط هستند فراهم نماید.دیالیزي در ارتد

تشکر و قدردانی

دانند از معاونت نویسندگان بر خود الزم می

پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی قم و مدیریت و پرسن

نیا، حضرت عرب -هاي کامکاربخ دیالیز بیمارستان

آیت ا... گلپایگانی و حضرت علی ابن ابی الب )ع(

تشکر و قدردانی نمایند.

Dow

nloa

ded

from

she

nakh

t.muk

.ac.

ir at

0:0

1 +

0330

on

Thu

rsda

y F

ebru

ary

27th

202

0




منابعAtashrouz, B. (2007). Anticipated

progress through five personality

traits attachment. M.Sc. Thesis.

Shahid Beheshti University, Tehran.

[In Persian]

Bahrami, B. (2012). The mediating

role of cognitive emotion regulation

strategies and goal setting on the

relationship between personality

traits and quality of life in patients

with cancer. M.Sc. thesis in

psychology. University of Mashhad

Ferdosi. [In Persian]

Baljani, E., Kazemi, M., Amanpour,

E., Tizfahm, T. (2011). A survey on

relationship between religion, spiritual

wellbeing, hope and quality of life in

patients with cancer. Evidence Based

Care. 1(1), 51-62. [In Persian]

Bekelman, D.B., Parry, C., Curlin,

F.A., Yamashita, T.E., Fairclough,

D.L., Wamboldt, F.S. (2010). A

Comparison of Two Spirituality

Instruments and Their Relationship to

Depression and Quality of Life in

Chronic Heart Failure. J Pain

Symptom Manage. 39(3), 515-26.

Bernardo, M., Gonzalez, G.,

Garrosa, L. (2005). Personality and

subjective well-being, big five

correlates and demographic variables.

Personality and Individual

Differences. 38(7), 1561-1569.

Carr, A. (2004). Positive

psychology: The science of

happiness and human strengths.

Routledge. Cooper, C.L. (2000). Theories of

organizational stress USA: Oxford

University.

Eslami, A.A., Rabiei, L., Khayri, F.,

Nooshabadi, M.R.R., Masoudi, R.

(2014). Sleep quality and spiritual

wellbeing in hemodialysis patients.

Iranian Red Crescent Medical

Journal. 16(7), 17155.

Farahani, H.A., Arizi, H.R. (2005).

Advanced research methods in the

social sciences (practical approach

to student discipline, behavioral,

social sciences). Publication of Isfahan

University. [In Persian]

Fouladi, Z., Ebrahimi, A.,

Manshaei, G.R., Afshar, H., Fouladi,

M. (2013). Investigation of

relationship between positive

psychological variables (spirituality

and hope) psychopathology

(depression, stress, anxiety) and

quality of life in hemodialysis patients

Isfahan. Journal of Research in

Behavioural Sciences. 11(6), 567-

577. [In Persian]

Furnham, A., Cheng, H. (2006).

Personality and Happiness. Journal of

Psychological Reports. 3(80), 761-

762. Grant, S., Langan-Fox, J., Anglim,

J. (2009). The big five traits as

predictors of subjective and

psychological well-being. Psychol

Rep. 105(1), 205-212.

Hassani, J., Azadfallah, P.,

Rasoulzade Tabatabaie, S.K.,

Ashayeri, H. (2008). The Assessment

of Cognitive Emotion Regulation

Strategies According to Neuroticism

and Extraversion Personality

Dimensions. Advances in Cognitive

Science. 10(4), 10-13. [In Persian]

Hayes, N., Joseph, S. (2003). Big 5

correlates three measures of subjective

well-being. personality & individual

differences. 34(4), 723-727.

Hosseinsabet, F., Fayezipour, M.

(2014). The Correlation of Personality

Characters and Hope in HIV- Positive

Patients. Counseling &

psychotherapy culture. 4(16), 1-14.

[In Persian]

Dow

nloa

ded

from

she

nakh

t.muk

.ac.

ir at

0:0

1 +

0330

on

Thu

rsda

y F

ebru

ary

27th

202

0




Johnson, S.J., Batey, M.,

Holdsworth, L. (2009). Personality and

health, the mediating role of trait

emotional intelligence and work locus

of control. Personality and

Individual Differences. 47(5), 470-

475.

Kermani, Z., Khodapanahi, M.,

Heidari, M. (2011). Psychometrics

features of the Snyder Hope Scale.

Journal of Applied Psychology. 5(3),

7-23. [In Persian]

Kirby, K. (2013). Nursing

textbooks: comparative

representation of physicians and

advanced practice nurses [Honor

Thesis]. US: Hampshire University.

Lockenhoff, C.E., Ironson, G.H.,

Ocleirigh, C., Costa, P.T. (2009). Five-

factor model personality traits,

spirituality/religiousness, and mental

health among people living with HIV.

Journal of research in personality.

77(5), 1411-1436.

Löckenhoff, C.E., Sutin, A.R.,

Ferrucci, L., Costa, P.T. (2008).

Personality traits and subjective health

in the later years, the association

between NEO-PI-R and SF-36 in

advanced age is influenced by health

status. Journal of Research in

Personality. 42(5), 1334-1346.

Mousavi Movahed, M., Komeili

Movahed, T., Komeili Movahed, A.,

Dolati, M. (2007). Assessment of

adequacy of dialysis in patients under

continuous hemodialysis in Kamkar

and Hazrat Vali-e-Asr hospitals. Qom

University of Medical Sciences

Journal. 2(1), 45-53. Narimani, M., Rafigh Irani, S.

(2008). A survey of relationship

between coping styles and mental

health in patients undergoing

hemodialytic treatment. Journal of

Fundamentals of Mental Health.

2(38), 117-22.

Nejat, S., Montazeri, A., Halakouei,

N.K., Mohammad, K., Majdzadeh,

S.R. (2006). Standardizing the World

Health Organization questionnaire,

Translation and validation study of the

Iranian version. Journal of health

school and Health Research

Institute. 4, 1-12. [In Persian]

Pipe, T.B., Kelly, A., LeBrun, G.,

Schmidt, D., Atherton, P., Robinson,

C. (2008). A Prospective Descriptive

Study Exploring Hope, Spiritual Well-

Being, and Quality of Life in

Hospitalized Patients. Medsurg Nurs.

17(4), 247-53. Rambod, M., Rafii, F., Hosseini, F.

(2009). Quality of life in patients with

end stage renal disease. Hayat. 14(2),

51-61. Schultz, D.P., Schultz, S.E. (2005).

Theories of Personality. 8th Edition.

Translated by: Sayed Mohammadi, Y.

Publication Institude Virayesh. [In

Persian]

Smeltzer, S.C.B.B. (2003).

Bruuner & Suddarth text book of

medical surgical nursing. 10th ed.

Lippincott:Wiliams Wilkins. Snyder, C.R., Peterson, C. (2000).

Handbook of hope, theory, measures

& applications. San Diego, Academic

Press.

Vatankhah, H.R., Abolghasemi, Sh.

(2009). Personality psychology.

Ahsan publication. Tehran. [In

Persian] Vollrath, M., Torgersen, S. (2000).

Personality types and coping.

Personality and Individual

Differences. 29(2), 367-378. Zhang, Q-L., Rothenbacher, D.

(2008). Prevalence of chronic kidney

disease in population-based studies:

systematic review. BMC Public

Health. 8(1), 117.

Dow

nloa

ded

from

she

nakh

t.muk

.ac.

ir at

0:0

1 +

0330

on

Thu

rsda

y F

ebru

ary

27th

202

0


Documents

The mediating role of hope on the relationship between ...shenakht.muk.ac.ir/article-1-155-fa.pdfResults: The structural equation model revealed that hope has mediating role in relationship