Το Σύστηµα Εκπαίδευσης Θετικής Ενίσχυσης Για Κουτάβια

Μάθετε το κουτάβι σας να είναι µέρος της οικογένειας

Με θετικές και ανθρωπιστικές µεθόδους εκπαίδευσης

Gal Ziv, B.S., CPDT

- 2 -

- 3 -

Gal Ziv, B.S., CPDT

Το Σύστηµα Εκπαίδευσης Θετικής Ενίσχυσης Για Κουτάβια

Μετάφραση από τα αγγλικά : kotsidas.gr

clickertrainusa.com 2005

- 4 -

Τίτλος πρωτότυπου : The Puppy Well-Being Training System Συγγραφέας : Gal Ziv Μετάφραση : kotsidas.gr Copyright © clickertrainusa.com 2005 - All Rights Reserved http://www.clickertrainusa.com

- 5 -

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

1. Σηµείωµα από το συγγραφέα …………………………………………..... 7 2. Εισαγωγή …………………………………………………………………. 9 Γιατί χρησιµοποιούµε εκπαίδευση θετικής ενίσχυσης ; .............................. 10 Ο σκύλος µου, µου έκανε αυτό από φθόνο ……………………………….. 11 Απαιτώ απόλυτο σεβασµό και επιτυχία …………………………………... 12

Πρόληψη και διαχείριση - ο ακρογωνιαίος λίθος για να αναθρέψετε ένα Κουτάβι ……………………………………………………………………. 13 Χµµµ, Φαγητό ……………………………………………………………... 14 3. Η εκπαίδευση θετικής ενίσχυσης ………………………………………… 15 Κοινωνικοποίηση ………………………………………………………….. 15 Χειρισµός ………………………………………………………………….. 19 Παρεµπόδιση δαγκώµατος ………………………………………………… 22 4. Πρόληψη προβληµάτων συµπεριφοράς …………………………………. 24 Σχέση - τίποτα στη ζωή δεν είναι δωρεάν .. .. ……………………………... 24 Πρόληψη του άγχους αποχωρισµού ……………………………………….. 25 Πρόληψη της περιφρούρησης των πραγµάτων …………………………… 27

Άσκηση & παιχνίδι …………………………………………………………. 30 5. Κοινά προβλήµατα συµπεριφοράς ……………………………………….. 33 Εκπαίδευση για το σπίτι ……………………………………………………. 33 Εκπαίδευση µε Crate ……………………………………………………….. 36 Μάσηµα …………………………………………………………………….. 40 Υπερβολικό γαύγισµα ………………………………………………………. 42 Μην πηδάτε παρακαλώ …………………………………………………… . 46 6. Παράρτηµα Α: Οι αγάπες του σκύλου µου ………………………………. 49 7. Παράρτηµα Β: Πίνακας Κοινωνικοποίησης ……………………………... 51 8. Παράρτηµα Γ: Παράδειγµα εβδοµάδας εργασίας µε ένα νέο κουτάβι ….53

- 6 -

- 7 -

1. Σηµείωµα από το συγγραφέα Έγραψα αυτό το βιβλίο για το νέο ιδιοκτήτη κουταβιού. Ελπίζω ότι θα απολαύσετε το βιβλίο και ότι θα δώσει σε εσάς και κουτάβι σας µια ώθηση για µια µεγάλη και ευχάριστη ζωή µαζί. Νιώστε ελεύθεροι να χρησιµοποιήσετε όλα τα τµήµατα αυτού του βιβλίου για προσωπική σας χρήση. Θέλω µόνο να σας ζητήσω να σεβαστείτε τα δικαιώµατα πνευµατικής ιδιοκτησίας και ότι δεν θα χρησιµοποιήσετε τη δουλειά µου για εµπορικούς σκοπούς χωρίς την άδειά µου. Παρακαλώ γράψτε µου µέσα από τη φόρµα επικοινωνίας σε αυτόν τον ιστιοχώρο http://www.clickertrainusa.com/ για πληροφορίες σχετικά µε την εµπορική χρήση

Note from author

I wrote this book for the new puppy owner. I hope that you enjoy the book and that it will give you and your puppy a boost for a long and enjoyable life together. Feel free to use all parts of this book for personal use. I only ask that you respect my copyright privileges and that you do not use my work for commercial needs without my permission. Please write me through the contact form on this website http://www.clickertrainusa.com/ for information about commercial use

- 8 -

- 9 -

2. Εισαγωγή

Έχετε ένα νέο σκυλί - συγχαρητήρια! Είναι κοιµισµένο δίπλα σας, αλλά να ξέρετε ότι θα ξυπνήσει σύντοµα και είστε µάλλον ανίδεοι του τι πρέπει να κάνετε µαζί του. Ρωτάς τον εαυτό σου – “και τώρα τι κάνω;” Έχετε ήδη παρατηρήσει ότι µασάει την επίπλωση, κατουράει στο νέο ταπέτο, και πιάνει µε το στόµα τα παιδάκια. Σε γενικές γραµµές, περνάτε πολύ δύσκολα µε το να εξηγήσετε τις προσδοκίες σας στο κουτάβι. Όµως όσο δύσκολη και να πιστεύετε ότι έγινε η ζωή σας ξαφνικά, θα πρέπει να ξεκινήσετε µε ηρεµία. Πολλοί ιδιοκτήτες σκύλων φοβούνται και ανησυχούν σχετικά µε την άφιξη ενός κουταβιού σε ένα νέο σπίτι. Αυτά τα συναισθήµατα είναι φυσικά, και µόλις ο σκύλος µπει για τα καλά στη ζωή τους, τείνουν να αποδυναµώσουν. Η συνολική θετική εµπειρία που ζουν µε το σκύλο υπερτερεί των προβληµάτων που συνδέονται µε αυτόν. Σκύλοι και άνθρωποι έχουν ένα βασικό πρόβληµα που διαρκώς λειτουργεί εις βάρος τους: Είναι διαφορετικών ειδών! Όσο προφανές όµως και να φαίνεται αυτό, πολλοί ιδιοκτήτες σκύλων τείνουν να ξεχάσουν αυτό το γεγονός. Περιµένουµε τα σκυλιά µας να κατανοήσουν Ελληνικά ; Περιµένουµε να διαχωρίσουν µεταξύ τους ένα ακριβό δρύινο γραφείο από ένα φτηνό παιχνίδι µασήµατος. Έχουµε αποτύχει να συνειδητοποιήσουµε ότι για το σκύλο µας, το χρήµα δεν έχει κανένα νόηµα. Το χαλί δεν είναι τίποτα περισσότερο από ένα ευχάριστο µέρος για ούρηση ,και το γραφείο σας που εισάγεται από την Ιταλία είναι πολύ διασκεδαστικό να το µασάς. Οι σκύλοι δεν έχουν ηθική ώστε να ασχολούνται µε το τι είναι καλό και τι κακό. Ασχολούνται µε το τι είναι ασφαλές και τι επικίνδυνο, τι άνετο ή µη, και το τι νόστιµο ή µη. Όσο πιο γρήγορα κατανοήσουµε αυτό το χάσµα µεταξύ του ανθρώπινου και του κυνοειδούς είδους, τόσο πιο γρήγορα θα είµαστε σε θέση να τους αποδεχθούµε ως έχουν και να εξηγήσουµε (στη γλώσσα τους) τις προσδοκίες µας από αυτούς. Έτσι κι αλλιώς, εµείς τους εξηµερώσαµε, γι 'αυτό είναι καθήκον µας να εξηγήσουµε τους κανόνες και τα πρότυπα διαβίωσης σε µια ανθρώπινη κοινωνία. Αν ήταν να υιοθετήσετε ένα παιδί από έναν άλλο πολιτισµό ; Ένα παιδί που δεν καταλαβαίνει τη γλώσσα, δεν καταλαβαίνει την αξία του χρήµατος, και δεν µοιράζετε τους ίδιους κανόνες καθαριότητας, όπως εσείς, θα πρέπει να βρείτε το χρόνο για να διδάξετε αυτό το παιδί τη γλώσσα και τα κοινωνικά πρότυπα προκειµένου αυτό να µπορεί να ζει σε αρµονία µαζί σας. Εξάλλου, εάν ήταν να φέρετε ένα νέο µωρό στον κόσµο, θα δαπανούσατε πολλά χρόνια υποµονετικών εξηγήσεων και διδασκαλιών πριν γίνει ένα υπεύθυνος ενήλικας. Θα επαναλαµβάνατε τις εξηγήσεις ξανά και ξανά, θα ενισχύατε τις σωστές συµπεριφορές, που θα προστάτευαν το παιδί από το κακό, και θα προστατεύατε το παιδί από το να του δηµιουργηθούν προβλήµατα. Σας ακούγεται οικείο; Θα πρέπει ναι. Το κουτάβι σας είναι ακριβώς όπως αυτό το νέο µωρό. Είναι ανίδεο τι θέλεις από αυτό. Εναπόκειται σε εσάς να διδάξετε τους κανόνες και να το προλαµβάνετε από το να κάνει λάθη ή να προκαλεί ζηµίες. Είναι σηµαντικό να σηµειωθεί ότι η συµπεριφορά πάντα αλλάζει. Μπορεί είτε να

- 10 -

την αλλάξετε προς το καλύτερο ή προς το χειρότερο. Κάθε ανεπιθύµητη συµπεριφορά θα τείνει να γίνει χειρότερη, αν δεν παρεµβαίνετε να την τροποποιείτε. Αν το κουτάβι σας µασάει τα παπούτσια σας και δεν το εµποδίσετε να το κάνει, την επόµενη φορά θα µασάει τα παπούτσια, τις κάλτσες, και τις µπότες σας. Η πρόληψη, όπως θα συζητήσουµε αργότερα, αποτελεί σηµαντικό ακρογωνιαίο λίθο για την εκπαίδευση του κουταβιού. Όταν εµποδίζουµε το κουτάβι να έχει εµπειρία των ανεπιθύµητων προς εµάς συµπεριφορών, αυτό µας επιτρέπει να το µεγαλώσουµε χωρίς την εµπειρία της απόλαυσης αυτών των συµπεριφορών. Ως αποτέλεσµα, θα µειωθούν οι πιθανότητες να αναπτύξει κακές συνήθειες στο µέλλον. Αν και βοηθά στην εκπαίδευση του σκύλου µας να διδάσκουµε τι να µην κάνει, αυτό δεν είναι αρκετό. Ο συνδυασµός της πρόληψης µε ένα πρόγραµµα έντονης θετικής ενίσχυσης που διδάσκει στο σκύλο τι επιτρέπεται, είναι µια συνταγή για ένα σταθερό και χωρίς προβλήµατα σκύλο.

Γιατί χρησιµοποιούµε εκπαίδευση θετικής ενίσχυσης ; Ουσιαστικά - γιατί δουλεύει! Η θεωρία πίσω από τα συστήµατα είχε ερευνηθεί και δεκάδες χρόνια πριν, από επιστήµονες σαν τον Pavlov και τον Skinner. Ένα από τα καλύτερα παραδείγµατα ότι το σύστηµα αυτό πραγµατικά δουλεύει και στην εκπαίδευση θαλάσσιων θηλαστικών, όπως τα δελφίνια και οι φάλαινες δολοφόνοι σε διάφορες τοποθεσίες στον κόσµο. Το εκπληκτικό σόου που βλέπετε σε µέρη όπως το "Sea World", είναι αποτέλεσµα της εκπαίδευσης θετικής ενίσχυσης. Στην περίπτωση αυτή, για µια ορισµένη συµπεριφορά (δηλ. άλµα στη µέση της πισίνας) η οποία ανταµείβεται από πολλά ψάρια. ∆εν µπορείς να τιµωρήσεις το δελφίνι επειδή φεύγει κολυµπώντας µακριά. Στη περίπτωση δε, που προσπαθήσεις να τιµωρήσεις µια φάλαινα δολοφόνο, αυτό µπορεί να οδηγήσει σε σοβαρό τραυµατισµό του προπονητή. Τα άγρια ζώα δεν ανταποκρίνονται απαραίτητα, καλά στον πόνο. Η ακρίβεια που οι εκπαιδευτές παίρνουν από τα ζώα είναι ένα σπουδαίο παράδειγµα για την αποτελεσµατικότητα και την επιτυχία της θετικής ενίσχυσης. Επιπλέον, η εκπαίδευση θετικής ενίσχυσης είναι απλούστερη σε σύγκριση µε τις µεθόδους τιµωρίας και δεν µπορεί να προκαλέσει βλάβη στο ζώο. Η εκπαίδευση που περιλαµβάνει διάφορες δραστικές µεθόδους τιµωρίας απαιτεί πολύ µεγαλύτερη εµπειρία και γνώση. Χρησιµοποιώντας µεθόδους τιµωρίας χωρίς τις απαιτούµενες γνώσεις, µπορεί κανείς να προκαλέσει µεγάλη συναισθηµατική βλάβη στο σκύλο και µακροπρόθεσµα (και µερικές φορές επίσης και σε βραχυπρόθεσµη βάση) µπορεί να καταστρέψει τη σχέση µεταξύ ιδιοκτήτη και σκύλου. Αντίθετα, το χειρότερο δυνατό που µπορεί να προκληθεί ενώ εργάζεστε µε θετικές µεθόδους είναι η ενίσχυση µιας ανεπιθύµητης συµπεριφοράς, ζηµιά που µπορεί εύκολα να διορθωθεί στην επόµενη εκπαιδευτική περίοδο ή ακόµη και την επόµενη επανάληψη. Σηµαντικότερο όλων είναι ότι η εκπαίδευση θετικής ενίσχυσης είναι διασκεδαστική τόσο για τον ιδιοκτήτη όσο και για τον σκύλο. Ο σκύλος µαθαίνει να απολαµβάνει νέες συµπεριφορές και ο ιδιοκτήτης βλέπει σηµαντική βελτίωση χωρίς την ανάγκη να ενεργεί µε δύναµη και τιµωρία.

- 11 -

Ο σκύλος µου, µου έκανε αυτό από φθόνο Ως άνθρωποι προσπαθούµε να καταλάβουµε τα άλλα ζώα ανθρωποποιώντας τα (αποδίδουµε τα ανθρώπινα χαρακτηριστικά σε κάτι µη ανθρώπινο) και συγκρίνοντας τα µε εµάς. Είναι µάλλον φυσικό ότι εµείς το κάνουµε αυτό, γιατί γνωρίζουµε το είδος µας καλύτερα από οποιοδήποτε άλλο. Ωστόσο, η ανθρωποποíηση µπορεί να είναι η πηγή πολλών παρεξηγήσεων µεταξύ του σκύλου και του ιδιοκτήτη. Αυτές οι παρεξηγήσεις µπορεί να κάνουν τον ιδιοκτήτη να ενεργήσει µε τρόπο που είναι επιζήµιος για τη σχέση του µε το σκύλο. "Ο σκύλος µου ούρησε το κρεβάτι µου για να µε εκδικηθεί που έµεινε µόνος στο σπίτι" είναι µια κοινή πρόταση µεταξύ των ιδιοκτητών σκύλων. Άλλες κοινές φράσεις είναι "ο σκύλος µου γαβγίζει όλη τη µέρα έστω και αν γνωρίζει ότι θα πρέπει να είναι ήσυχος" και "ο σκύλος µου κλέβει φαγητό από την κουζίνα µόνο για να µε δει να θυµώνω". Η εκδίκηση κάποιου, η διάκριση ανάµεσα στο καλό και στο κακό, η ύπαρξη ηθικής συνείδησης, αυτά είναι χαρακτηριστικά των ανθρώπων, και δεν έχουν καµία σχέση µε τα σκυλιά µας. Τα σκυλιά µας δεν έχουν την εκδίκηση του ιδιοκτήτη στο καθηµερινό πρόγραµµα τους. Γιατί απλά δεν λειτουργούν έτσι. Όσο πιο γρήγορα κάποιος συνειδητοποιήσει ότι οι σκύλοι δεν κάνουν και δεν γίνεται να κάνουν τίποτα από φθόνο, τόσο πιο γρήγορα είναι σε θέση να σταµατήσει να τιµωρεί τον σκύλο του, δεδοµένου ότι, µετά από όλα αυτά, γιατί να τιµωρήσεις κάποιον, εάν αυτός δεν έχει παρά µόνο καθαρές προθέσεις. Οι σκύλοι µαθαίνουν συνδέοντας πράγµατα και καταστάσεις. ∆οκιµάζουν τον κόσµο για να δουν τι συµβαίνει. Το µόνο που σκέφτονται όταν κάνουν κάτι είναι πώς µπορoυν να αποκοµίσουν όφελος κατά τη στιγµή της πράξης αυτής. Εδώ είναι µερικά παραδείγµατα για το πώς σκέφτονται οι σκύλοι:Ανεβαίνω στο πάγκο της κουζίνας, υπάρχει τροφή επάνω στο πάγκο, Τρώω το φαγητό και µου αρέσει - θα το ξανακάνω στο µέλλον. Σε αντίθεση: Ανεβαίνω στο πάγκο της κουζίνας - ποτέ δεν υπάρχει τίποτα εκεί, θα σταµατήσω να ανεβαίνω στο πάγκο. Με άφησε µόνο µου στο σπίτι και είµαι αγχωµένος, Πηγαίνω στο υπνοδωµάτιο του ιδιοκτήτη, γιατί οι κάλτσες του έχουν την µυρωδιά του και αυτό µε χαλαρώνει - εγώ µασάω τις κάλτσες. Σε αντίθεση: Ο ιδιοκτήτης µου µε αφήνει µόνο µου, ∆εν έχω καµία πρόσβαση στο υπνοδωµάτιο του ιδιοκτήτη, µόνο στο δωµάτιο µου που έχει παιχνίδια γεµισµένα µε διάφορες λιχουδιές - Εγώ µασάω αυτό το παιχνίδι. Όσο λιγότερο χρόνο ξοδεύετε προσπαθώντας να βγάλετε άκρη µε το γιατί ο σκύλος σας να κάνει κάτι, και όσο πιο πολύ επικεντρωθείτε στις ενέργειες του σκύλου σας και πώς µπορείτε να τις τροποποιήσετε, τόσο πιο µεγάλη επιτυχία θα έχετε στην επικοινωνία µε το σκύλο σας. Είναι επίσης σηµαντικό να σηµειωθεί ότι οι σκύλοι δεν µπορούν να µάθουν µετά το γεγονός. Μόλις µία συµπεριφορά έχει σταµατήσει δεν µπορούµε να την ενισχύσουµε ή να την τιµωρήσουµε. Εάν θέλετε να ενισχύσετε µία συµπεριφορά στο σκύλο σας (ή να τιµωρήσετε το σκύλο σας), πρέπει να το κάνετε κατά τη διάρκεια της συµπεριφοράς αυτής. Όταν κάποιος επιστρέφει σπίτι, βλέπει µια λίµνη από ούρα και τιµωρεί τον σκύλο του, τότε αυτός δεν διδάσκει το σκύλο τίποτα άλλο εκτός του ότι είναι επικίνδυνος όταν

- 12 -

έρχεται σπίτι και έχει αυτή την έκφραση. Ο σκύλος απλά δεν µπορεί να κάνει τη σύνδεση ότι µια συγκεκριµένη συνέπεια, συµβαίνει 5 δευτερόλεπτα, 2 λεπτά ή µία ώρα µετά την πράξη που υποτίθεται ότι προκάλεσε. Θυµηθείτε, παρά τα όσα µπορεί να πιστεύετε, και παρά τα όσα σας έχουν πει στο παρελθόν, ο σκύλος σας δεν κάνει τίποτα για να σας εκδικηθεί. Οι λόγοι για τις πράξεις του σκύλου είναι πολύ απλούστεροι από τα σύνθετα σχήµατα σκέψης που τους αποδίδουµε. ∆εν υπάρχουν απώτερα κίνητρα και µυστηριώδεις συνωµοσίες? Αν ο σκύλος ενεργεί µε ένα συγκεκριµένο τρόπο, είναι γιατί πιστεύει ότι θα είναι προς όφελος του. Καθήκον µας είναι να διδάξουµε το ποιο είναι προς όφελος του και ποιο όχι.

Απαιτώ απόλυτο σεβασµό και επιτυχία

Συχνά, ακούµε ιδιοκτήτες σκύλων να λένε ότι θέλουν τα σκυλιά τους να τους υπακούνε συνέχεια και χωρίς εξαιρέσεις. Ωστόσο, η απαίτηση αυτή είναι µη ρεαλιστική και πρακτικά αδύνατη. Σκεφτείτε το µε αυτό τον τρόπο: όλοι κάνουµε λάθη, όλοι έχουµε αποτύχει και όλοι χάνουµε τη συγκέντρωση µας κατά καιρούς. Ο καλύτερος shortstop στο µπέιζµπολ διαπράττει αρκετά λάθη σε µια σεζόν. Ο καλύτερος σεφ κάνει πιάτα που δεν είναι και πολύ νόστιµα µερικές φορές, και ο καλύτερος οδηγός δεν αντιλαµβάνεται την πινακίδα stop, αρκετές φορές κατά τη διάρκεια της ζωής του. Αν οι άνθρωποι - πλάσµατα µε πολύ µεγαλύτερη ικανότητα του εγκεφάλου σε σύγκριση µε τους σκύλους - αποτυγχάνουν µερικές φορές, γιατί περιµένουµε τα σκυλιά µας να είναι πάντα τέλεια; Ένα ποσοστό επιτυχίας του 80-90% είναι πολύ πιο ρεαλιστικό, ειδικά όταν εκπαιδεύουµε οικογενειακούς σκύλους στην βασική υπακοή. Είναι ενδιαφέρον να σηµειωθεί ότι παρόλο που συνεχώς ανθρωποµορφοποιούµε τα σκυλιά όταν είναι βολικό για µας (ισχυριζόµαστε ότι ξέρουν να διακρίνουν µεταξύ του καλού και του κακού και ότι µας εκδικούνται), αδυνατούµε να τα ανθρωποµορφοποιήσουµε όταν ενεργούν εναντίον µας. Ενώ γνωρίζουµε ότι, αφού ακόµα και ο άνθρωπος δεν µπορεί να επιτύχει την τελειότητα, ζητάµε από τα σκυλιά µας να το κάνουν. Η κατανόηση του γεγονότος ότι δεν θα υπάρξει ποτέ η τελειότητα και η απόλυτη συµµόρφωση µπορεί να µας βοηθήσει να αποφύγουµε να οργιζόµαστε κατά των σκυλιών µας όταν λέµε "κάθισε" και δεν συµβαίνει τίποτα. Επιπλέον, πολλοί ιδιοκτήτες σκύλων απαιτούν συνολική συµµόρφωση χωρίς επιβράβευση του σκύλου. Με άλλα λόγια, ο σκύλος πρέπει να συµµορφωθεί γιατί εγώ είµαι ο αφέντης, και όχι επειδή είναι προς όφελος του. Προσπαθήστε να σκεφτείτε την τελευταία φορά που υπακούσατε ή συµµορφωθήκατε µε την εντολή του αφεντικού σας χωρίς πάρετε µια ανταµοιβή για αυτό. Εργάζεστε για ένα µισθό, και αν δεν ήταν ο µισθός σας, δεν θα κάνατε τίποτα. Ακριβώς όπως µια καλή λέξη από το αφεντικό σας δεν είναι αρκετή για να εργασθείτε, έτσι και για το σκύλο σας το να τον χαϊδεύετε και να λέτε "καλό παιδί" δεν είναι αρκετό για να συµµορφωθεί µε τις επιθυµίες σας. Ο σκύλος πρέπει να γνωρίζει ότι θα λάβει ένα µισθό – ανεξάρτητα αν είναι ένα παιχνίδι, τροφή, ή οτιδήποτε άλλο ενδιαφέρον γι’αυτόν.

- 13 -

Θεωρείστε όλους αυτές τις επιβραβεύσεις σαν το µισθό του σκύλου σας που κάνει µια καλή δουλειά για σας. Είναι ένας ζωντανός οργανισµός που είναι ελεύθερος να κάνει τις δικές του επιλογές. Όταν ο ίδιος επιλέγει να συµµορφωθεί µε την επιθυµία σας – φανείτε γενναιόδωρος και επιβραβεύστε το. Πρέπει επίσης να προσπαθήσετε και να σκεφτείτε τις εντολές σας ως συνθήµατα ή αιτήµατα. Χτίζοντας µια σχέση που βασίζεται σε συµµόρφωση µέσω της ελεύθερης βούλησης, και όχι µια που βασίζεται στον φόβο και τον εξαναγκασµό είναι πολύ πιο ενδιαφέρον τόσο για τον ιδιοκτήτη όσο και για τον σκύλο. Πρόληψη και διαχείριση - ο ακρογωνιαίος λίθος για να αναθρέψετε ένα

κουτάβι Η πρόληψη είναι ένας τρόπος να βοηθήσουµε το σκύλο να επιτύχει. Με το να µην αφήνετε το κουτάβι να εµπλακεί σε καταστάσεις µέσω των οποίων είναι καταδικασµένο να οδηγηθεί σε λάθος συµπεριφορές, το προετοιµάζετε για την επιτυχία. Ο στόχος της πρόληψης είναι να σταµατήσει ο σκύλος να διαπράττει λάθη, όπως η ούρηση σε λάθος µεριά, το µάσηµα αντικειµένων, κλπ… Η πρόληψη, όπως φαίνεται, είναι πολλές φορές ξεχασµένη από τους ιδιοκτήτες σκύλων. Περιµένουµε τα σκυλάκια µας να µην ψάχνουν για τροφή στα σκουπίδια, ενώ εµείς αφήνουµε ανοιχτούς κάδους. ∆εν θέλουµε να ανεβαίνουν στο κρεβάτι, τη στιγµή που εµείς, αφήνουµε ανοικτή την πόρτα του υπνοδωµατίου. Πολλά προβλήµατα συµπεριφοράς όπως αυτά που περιγράφονται παραπάνω είναι τόσο εύκολο να λυθούν µε την παρεµπόδιση της πρόσβασης σε πιθανές προβληµατικές περιοχές. Ο άνθρωπος χρησιµοποιεί συνεχώς την πρόληψη στην καθηµερινή του ζωή µε µεγάλη επιτυχία. Προλαµβάνουµε την ηλεκτροπληξία στα µωρά, εµποδίζοντας την πρόσβαση στις πρίζες µε την εγκατάσταση πωµάτων ασφάλειας σε αυτές. Προλαµβάνουµε το να βάζουν επικίνδυνα αντικείµενα στο στόµα τους, κρύβοντας όλα εκείνα τα αντικείµενα η βάζοντας το µωρό σε µία κούνια, όταν δεν µπορούµε να το εποπτεύσουµε. Προλαµβάνουµε τους κλέφτες να µπουν στα σπίτια µας, κλειδώνοντας τη πόρτα και εγκαθιστώντας σύστηµα συναγερµού. Ο κατάλογος συνεχίζεται, και εµείς οι άνθρωποι φαίνεται να έχουµε µια καλή αντίληψη σχετικά µε τα πλεονεκτήµατα της πρόληψης. Παρόλα αυτά, πολλές φορές αδυνατούµε να χρησιµοποιήσουµε τις ίδιες µεθόδους µε τα σκυλιά µας. Έχουµε την τάση να τα αφήνουµε ανεξέλεγκτα στο σπίτι για ώρες και περιµένουµε από αυτά να αφήσουν τα πάντα σε τάξη. Εµείς δεν περιµένουµε κάτι τέτοιο από τα µωρά µας - ανθρώπους µε µεγαλύτερη ικανότητα του εγκεφάλου - αλλά νοµίζουµε ότι τα σκυλιά µας είναι πλάσµατα µε υπερφυσικές δυνατότητες που διαβάζουν το µυαλό µας και ξέρουν τι θέλουµε από αυτά. Είναι δύσκολο να πούµε από πού προέκυψαν αυτές οι αντιλήψεις, αλλά ανεξάρτητα από αυτό, είναι εκτός πραγµατικότητας. Εάν δεν θέλετε το σκύλο σας να κατουράει στο κρεβάτι σας, ξεκινήστε από το κλείσιµο της πόρτας του υπνοδωµατίου. Σας εγγυούµαι ότι θα πετύχει.

- 14 -

Χµµµ, Φαγητό Αν θέλουµε να επιτύχουµε µε την εκπαίδευση θετικής ενίσχυσης, πρέπει να διασφαλίσουµε ότι οι αµοιβές που θα χρησιµοποιήσουµε, είναι πράγµατι ενίσχυση για τον σκύλο. Η ενίσχυση είναι κάτι που συµβαίνει αµέσως µετά από µια ορισµένη συµπεριφορά και αυξάνει τις πιθανότητες ότι η συµπεριφορά θα επανεµφανιστεί. Ακόµα κι αν εµείς πιστεύουµε ότι µια ορισµένη ανταµοιβή θα πρέπει να είναι η ενίσχυση δεν έχει κανένα νόηµα, γιατί ο σκύλος είναι, που θα πρέπει να αγαπήσει την ανταµοιβή έτσι ώστε οι πιθανότητες να επαναληφθεί µια συµπεριφορά να είναι αυξηµένες. Για πολλά σκυλιά, τα τρόφιµα είναι ένα µεγάλη ενίσχυση. Η ανάγκη για τροφή είναι πολύ κυρίαρχη και ο σκύλος σας µπορεί να κάνει τα πάντα για να αποκτήσει µια πολύ νόστιµη τροφή. Η ξηρά τροφή του σκύλου σας µπορεί να είναι ενίσχυση έως κάποιο βαθµό. Μπορεί να είναι αρκετό για να κάνετε το σκύλο σας για να καθίσει όταν βρίσκεται σε ένα ήσυχο περιβάλλον. Ωστόσο, ενδέχεται να µην είναι αρκετή για να κάνετε το σκύλο σας να κάτσει στα γόνατα σε ένα θορυβώδες και ενδιαφέρον για το σκύλο περιβάλλον. Τα τρόφιµα που θα δώσετε για να επιβραβεύσετε το σκύλο σας πρέπει να είναι πιο ενδιαφέροντα από το περιβάλλον. Κάθε διαφορετικό περιβάλλον µπορεί να περιλαµβάνει δεκάδες θετικές ενισχύσεις για το σκύλο σας: µυρωδιές από ούρα άλλων σκύλων, το κυνήγι µίας γάτας, ο χαιρετισµός ενός προσώπου στο δρόµο, κτλ… Όλα αυτά είναι ουσιαστικές θετικές ενισχύσεις. Καθήκον µας είναι να διασφαλίσουµε ότι αυτό που προσφέρουµε εµείς είναι πολύ καλύτερο από οτιδήποτε άλλο. Μερικές φορές, αυτό µπορεί να είναι δύσκολο να επιτευχθεί. Αρκετοί τρόποι για να το επιτύχουµε αυτό περιγράφονται σε επόµενα κεφάλαια. Οι επιβραβεύσεις µε τρόφιµα που χρησιµοποιούµε θα πρέπει να έχουν µια µεγάλη ποικιλία. Θα πρέπει επίσης να είµαστε γενναιόδωροι µε την ποσότητα που δίνουµε, ιδιαίτερα κατά την έναρξη της εκπαίδευσης. Όσο υψηλότερος είναι ο µισθός του σκύλου (ποιότητα και ποσότητα της τροφής), τόσο περισσότερο ο σκύλος θα θέλει να εργασθεί. Από την εµπειρία µου, η καλύτερη επιβράβευση τροφής είναι τα διάφορα κρέατα. Κοτόπουλο, βοδινό κρέας ψητό, γαλοπούλα, αρνί, και κάθε άλλο κρέας που µπορείτε να σκεφτείτε είναι συνήθως καλό. Οι σκύλοι είναι κρεατοφάγοι, οι διαιτές τους βασίζονται κυρίως σε πρωτεΐνη και έχουν έµφυτο πραγµατικά το να θέλουν τρόφιµα που περιέχουν πρωτεΐνες. Θα πρέπει να βεβαιωθείτε ότι τα κρέατα που δίνετε δεν έχουν υπερβολικά καρυκεύµατα. Αυτό µπορεί να προκαλέσει κάποια προβλήµατα πέψης. Επιπλέον, όταν εκπαιδεύετε µε τροφή, πρέπει να βεβαιωθείτε ότι έχετε λάβει υπόψη σας την ποσότητα της τροφής που χρησιµοποιείτε για την εκπαίδευση, όταν υπολογίζετε τη συνολική ηµερήσια ποσότητα τροφής του σκύλου σας. Με απλά λόγια, αν εκπαιδεύετε εκτενώς µε τροφή, µειώστε τις ποσότητες των τακτικών γευµάτων του σκύλου σας (αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τις φυλές που τρώνε παραπάνω και τείνουν να γίνουν υπέρβαροι). Τα τρόφιµα, ωστόσο, δεν είναι η µόνη επιβράβευση που µπορείτε να χρησιµοποιήσετε µε το σκύλο σας. Πολλοί σκύλοι θα εργαστούν για ένα παιχνίδι κυνηγητού, ένα παιχνίδι µε τράβηγµα, ή για το πιάσιµο ενός δίσκου frisbee. Κάποιοι σκύλοι θα εργαστούν για επαίνους και χάδια αν και από την εµπειρία µου, αυτά είναι αρκετά σπάνια. Θα πρέπει να δοκιµάσουµε διαφορετικά είδη

- 15 -

τροφίµων και παιχνίδια για να µάθουµε τι πραγµατικά έχει επιτυχία στο σκύλο µας. Θα ξέρετε τι είναι όταν δείτε τη µατιά του σκύλου σας που λέει "ok, τι πρέπει να κάνω για να πάρω αυτό το κοµµάτι ψητό βοδινό κρέας». Κάντε µια λίστα µε όλα τα πράγµατα που πραγµατικά αγαπάει ο σκύλος σας και χρησιµοποιήστε τα για να εκπαιδεύσετε το σκύλο σας. Μπορείτε να χρησιµοποιήσετε τον πίνακα του παραρτήµατος Α, για να θυµόσαστε όλες εκείνες τις µεγάλες επιβραβεύσεις.

Προσοχή: Η σοκολάτα είναι δηλητηριώδης για τους σκύλους - ποτέ δεν

επιτρέπουµε ένας σκύλος να τρώει σοκολάτα

3. Η εκπαίδευση θετικής ενίσχυσης

Το σύστηµα θετικής ενίσχυσης θα επιτρέψει στο κουτάβι σας να γίνει ένα σταθερό και περιεκτικό σκυλί. Μπορείτε να σκεφτείτε αυτό το σύστηµα ως µια σειρά “εµβολιασµού συµπεριφορών” που θα προστατεύσει το σκύλο σας από το να αναπτύξει προβλήµατα συµπεριφοράς. Κάθε τµήµα αυτής της µεθόδου εκπαίδευσης έχει σχεδιαστεί για να αυξήσει την κατανόηση µεταξύ ανθρώπων και κυνοειδών και µέσω αυτού το δεσµό µεταξύ των δύο ειδών. Οι µέθοδοι που περιγράφονται είναι απλοί και µπορεί να ακολουθηθούν από τον οποιονδήποτε. ∆εν χρειάζεται να είστε εκπαιδευτής σκύλων προκειµένου να επιτύχετε. Όλες οι µέθοδοι που είναι ανθρώπινες, και θετικές και το µεγαλύτερο πλεονεκτηµά τους είναι ότι δεν προκαλούν ζηµιά στο σκύλο σας, εάν κάνετε λάθος. ∆ουλεύοντας µε το σκύλο σας και χρησιµοποιώντας θετικές µεθόδους, είναι µεγάλη επιβράβευση τόσο για το σκύλο όσο και για τον ιδιοκτήτη. Τα κουτάβια απαιτούν πολλή προσοχή και επένδυση χρόνου. Επενδύοντας ποιοτικά το χρόνο σας µε το κουτάβι, χρόνο κατά τον οποίο το εκπαιδεύετε και το µαθαίνετε αυτό αντιστοιχεί µε το να βάζετε τα χρήµατα σας σε λογαριασµό ταµιευτηρίου µε πολύ υψηλό επιτόκιο. Μετά από µόνο µερικούς µήνες της επένδυσης στην εκπαίδευση του κουταβιού σας, θα δείτε µεγάλα αποτελέσµατα που διαρκούν. Όλα τα µέλη της οικογένειας µπορούν και πρέπει να συµµετέχουν στην εκπαίδευση του νέου κουταβιού, αλλά τα µικρά παιδιά πρέπει πάντα να εποπτεύονται. Τώρα, ας αρχίσουµε περιγράφοντας κάθε τµήµα της µεθόδου µε λεπτοµέρειες.

Κοινωνικοποίηση

Η κοινωνικοποίηση είναι µακράν το πιο σηµαντικό πράγµα που µπορείτε να κάνετε για το σκύλο σας στους πρώτους λίγους µήνες της ζωής του. Η κοινωνικοποίηση αναφέρεται σε µια διαδικασία κατά την οποία το κουτάβι σας είναι εκτεθειµένο στις συνήθειες, τους θορύβους, τους ανθρώπους, τα ζώα και οτιδήποτε άλλο στο περιβάλλον γύρω του. Όσο περισσότερο κοινωνικοποίoυµε το κουτάβι µας και συνδέουµε καινούργια πράγµατα µε θετικές συνέπειες, τόσο πιο συναισθηµατικά σταθερό θα είναι κουτάβι µας.

- 16 -

Οι σκύλοι έχουν µια ευαίσθητη περίοδο κατά την οποία η κοινωνικοποίηση µπορεί να επιτευχθεί. Σε αυτό το διάστηµα, ο σκύλος είναι ανοιχτός να δεχτεί νέους και διαφορετικούς ανθρώπους, ζώα, αντικείµενα και θορύβους και να δει πώς συνδέονται µε αυτόν: ποίες έχουν καλές συνέπειες γι´αυτόν και ποίες όχι. Όσο περισσότερες θετικές εµπειρίες έχει το κουτάβι σας κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, τόσο λιγότερο θα φοβάται όταν αντιµετωπίζει νέα πράγµατα στο µέλλον. Αυτή η ευαίσθητη περίοδος λήγει σχετικά σύντοµα - σε περίπου 12-16 εβδοµάδες. Η κοινωνικοποίηση του σκύλου σας κατά τη διάρκεια των πρώτων 3-4 µηνών είναι η πιο σηµαντικός “εµβολιασµός συµπεριφοράς” που µπορείτε να δώσετε στο κουτάβι σας. Μετά από τις 16 εβδοµάδες, και καθώς ο χρόνος περνά, γίνετε όλο και πιο δύσκολο να αλλάξεις στον σκύλο σου αντίληψη σχετικά µε το τι είναι ασφαλές και το τι είναι επικίνδυνο. Μπορεί να παρατηρήσετε ότι αυτή την ευαίσθητη περίοδος είναι η ίδια ακριβώς περίοδος που οι κτηνίατροι συνιστούν ότι ο σκύλος σας θα πρέπει να παραµένει κυρίως στο σπίτι και να αποφευχθεί η υπερβολικά µεγάλη έκθεση στην ύπαιθρο, λόγω του κινδύνου νοσήσει. Ωστόσο, οι “ειδικοί συµπεριφοράς” θέλουν να εκθέσετε το σκύλο σας στον κόσµο γύρω του όσο το δυνατόν περισσότερο. Αυτή η διαφωνία µεταξύ των κτηνιάτρων και των “ειδικών συµπεριφοράς” έχει αρχίσει εδώ και πολλά χρόνια. Ενώ είναι προφανές το ότι να βγάλετε το µη εµβολιασµένο κουτάβι σας έξω χωρίς επιτήρηση, σε µια τοποθεσία όπου υπάρχουν κόπρανα σκύλων και άλλα άγνωστα σκυλιά, είναι επικίνδυνο και ανεύθυνο, θα πρέπει επίσης να σας είναι προφανές -µετά την ανάγνωση της πρώτης παραγράφου- ότι το να αφήνετε το κουτάβι στο σπίτι, ελαχιστοποιώντας την έκθεση του σε ερεθίσµατα, είναι το ίδιο επικίνδυνο. Πολλά σκυλιά έχουν σκοτωθεί σε καταφύγια ζώων σε ολόκληρο τον κόσµο, µετά την ανάπτυξη διάφορων προβληµάτων συµπεριφοράς που οφείλονται στην έλλειψη κοινωνικοποίησης. Πιστεύω ότι η επίλυση της διαφωνίας µεταξύ των κτηνιάτρων και των ειδικών για την συµπεριφορά βρίσκεται κάπου στη µέση. Εµείς θα πρέπει να κοινωνικοποίoυµε τα κουτάβια µας όσο καλύτερα µπορούµε και να φερόµαστε αρκετά υπεύθυνα, ώστε να αποφεύγουµε τα µέρη και τα ζώα εκείνα που µπορεί να φέρουν ασθένειες. Θα πρέπει να βγάζετε το σκύλο σας έξω όσο το δυνατόν περισσότερο κατά τους πρώτους µήνες. Ταυτόχρονα, θα πρέπει να αποφεύγετε µέρη όπως τα πάρκα για σκύλους, τα πάρκα της γειτονιάς, και τους άλλους χώρους όπου βρίσκονται η συχνάζουν πολλά άγνωστα σκυλιά. Εάν χρειαστεί, κρατήστε το κουτάβι σας αγκαλιά όταν περνάτε από περιοχές που υποψιαζόσαστε ότι µπορεί να είναι πιθανό να µεταδοθούν ασθένειες. Συµβουλευτείτε τον κτηνίατρό σας σχετικά µε το συγκεκριµένο κουτάβι. Ορισµένα κουτάβια µπορεί να είναι πιο ευαίσθητα στις ασθένειες για διάφορους λόγους και ίσως θα πρέπει να είσαστε πολύ πιο προσεκτικοί µε αυτά. Όταν εκθέτετε το κουτάβι στον κόσµο, πρέπει να βεβαιωθείτε ότι η έκθεση αυτή συνοδεύεται µε ανταµοιβές και θετικές συνέπειες. Όπως ακριβώς το κουτάβι σας δέχεται νέα πράγµατα εύκολα, το ίδιο εύκολα µαθαίνει να φοβάται κάτι, αν αυτό που το φόβισε συνέβη σε αυτήν την ευαίσθητη χρονική περίοδο. Φοβικά γεγονότα όπως αυτά, µπορεί να συνοδεύουν το κουτάβι και στη ζωή του ως ενήλικα και µπορεί να είναι αρκετά δύσκολο να το αλλάξτε αυτό αργότερα. Αποφύγετε οποιαδήποτε ανεξέλεγκτη κατάσταση κατά την οποία το κουτάβι σας µπορεί να εκτεθεί σε φοβικά γεγονότα. Θα ήθελα να συστήσω την αποφυγή πάρκων για

- 17 -

σκύλους. Στα πάρκα για σκύλους, πολλά σκυλιά διαφόρων ηλικιών και ιδιοσυγκρασιών είναι χωρίς λουρί, και το µόνο που χρειάζεται για να προκληθεί φοβία για τα µεγάλα σκυλιά στο δικό σας κουτάβι, είναι ένα µεγάλο επιθετικό που θα το φοβίσει. Η κοινωνικοποίηση του κουταβιού σας µε άλλους σκύλους είναι σηµαντική και τάξεις νηπιαγωγείου για κουτάβια µπορούν να βρεθούν σχεδόν παντού (στην Ελλάδα ;;;;;;;). Συνιστούµε να διαλέξετε έναν έγκριτο εκπαιδευτή που έχει τάξεις νηπιαγωγείου για κουτάβια, όπου το κουτάβι σας µπορεί να συναντήσει άλλα κουτάβια σε ένα ασφαλές, ελεγχόµενο, και καθαρό περιβάλλον. Μια καλή τάξη νηπιαγωγείου για κουτάβια είναι ένας τόπος όπου κουτάβια µαθαίνουν να παίζουν όµορφα το ένα µε το άλλο, ο εκπαιδευτής είναι παρόν για να σταµατήσει κάθε επιθετικότητα, το µέρος είναι πολύ καθαρό, και ο εκπαιδευτής έχει φροντίσει όλα τα κουτάβια να είναι εµβολιασµένα. Τα κουταβίσια νηπιαγωγεία είναι συνήθως χαµηλού κόστους και µπορούν να αποτρέψουν πολλά µελλοντικά προβλήµατα συµπεριφοράς. Ποτέ µην πιέσετε το κουτάβι σας σε καταστάσεις που φοβάται. Αναγκάζοντας το κουτάβι σας να "απολαύσει" καταστάσεις που φοβάται και αφηνοντάς το να αντιµετωπίσει την κατάσταση µόνο του µπορεί να είναι επιβλαβές. Αν το κουτάβι σας για παράδειγµα φοβάται όταν εκτίθεται στον θόρυβο ενός σχολικού λεωφορείου, µην το αναγκάσετε να είναι κοντά σε πολλά σχολικά λεωφορεία µε κινητήρες σε λειτουργία για να συνηθίσει. Το να κάνετε το κουτάβι σας να συνηθίσει τον θόρυβο, απαιτεί ήπια και σταδιακή απευαισθητοποίηση προς αυτόν. Αν έχετε ένα φοβικό κουτάβι, συµβουλευθείτε ένα εκπαιδευτή ή έναν ειδικό συµπεριφοράς σκύλων για να σας βοηθήσει να λύσετε το πρόβληµα. Όσο πιο γρήγορα το πράξετε, τόσο ευκολότερη και φθηνότερη θα είναι η λύση του προβλήµατος. Χρησιµοποιήστε την πίνακα κοινωνικοποίησης στο Παράρτηµα Β για την παρακολούθηση της διαδικασίας κοινωνικοποίησης του κουταβιού σας. Σκύλοι και παιδιά: Η επαφή µεταξύ σκύλων και παιδιών µπορεί να αποδειχθεί προβληµατική. Πολλά σκυλιά είναι φοβισµένα (σε διάφορους βαθµούς) από τα παιδιά. Ως αποτέλεσµα, τα παιδιά υποφέρουν περισσότερο από δάγκωµα σκύλου. Η ηλικιακή οµάδα µε τον υψηλότερο κίνδυνο είναι εκείνη µεταξύ των 5 έως 10 ετών. Επιπλέον, τα δαγκώµατα στα παιδιά µπορεί να είναι πιο σοβαρά, απλά γιατί τα παιδιά είναι µικρότερα και δεν µπορούν να προστατεύσουν τους εαυτούς τους τόσο καλά όσο οι ενήλικες. Πολλά δαγκώµατα γίνονται στην περιοχή του λαιµού και του προσώπου, περιοχές όπου ένα δάγκωµα µπορεί να προκαλέσει µεγάλη βλάβη. Τα περισσότερα δαγκώµατα (περίπου 80%) προκαλούνται από το σκύλο της οικογένειας ή από το σκύλο ενός φίλου. ∆αγκώµατα από ξένα ή αδέσποτα σκυλιά είναι σχετικά σπάνιες. Τα δεδοµένο αυτό ενισχύει τη σηµασία της κοινωνικοποίησης του σκύλου σας µε παιδιά κατά την ευαίσθητη περίοδο. Οι σκύλοι δαγκώνουν τα παιδιά για πολλούς λόγους, αλλά, σε γενικές γραµµές, ο κύριος λόγος είναι συχνά ο φόβος. Τα παιδιά τείνουν να κινούνται γρήγορα και µε γρήγορες κινήσεις. Ένα παιδί µπορεί εύκολα να τρέξει προς ένα σκύλο και να τον αγκαλιάσει, φέρνοντας τον έτσι σε µια αµυντική κατάσταση, χωρίς ούτε καν να το

- 18 -

καταλάβει. Ως εκ τούτου, όλες οι δραστηριότητες µεταξύ σκυλιών και παιδιών πρέπει να επιβλέπονται από τους ενήλικες και ανεξάρτητα από το αν ο σκύλος κατά το παρελθόν ήταν τρυφερός προς τα παιδιά. Κατά την ευαίσθητη περίοδο και καθόσον κοινωνικοποιείτε τα κουτάβια µε τα παιδιά και τα µωρά, πρέπει να βεβαιωθείτε ότι όλα θα επιδρούν θετικά στο κουτάβι. Με αυτό τον τρόπο, τα κουτάβια µπορούν να µάθουν να συνδέουν τα παιδιά µε θετικές συνέπειες έτσι ώστε αργότερα στη ζωή τους, να συµφωνούν να "υποφέρουν" από το περίεργο χειρισµό των παιδιών. Ταυτόχρονα, πρέπει να βρούµε και το χρόνο να εκπαιδεύσουµε τα παιδιά µας για τους σκύλους. Πρέπει να τα διδάξουµε πώς να προσεγγίζουν και να χειρίζονται ένα σκύλο µε ήπιο τρόπο και πώς να ενεργούν µε προσοχή µε σκυλιά που τους είναι άγνωστα. Κοινωνικοποιώντας ταυτόχρονα τα σκυλιά µε τα παιδιά και τα παιδιά µε τα σκυλιά, µειώνουµε τις πιθανότητες των δαγκωµάτων του σκύλου καθώς και τη δριµύτητα των δαγκωµάτων αυτών. Βήµα-Βήµα: Η ακόλουθη διαδικασία χρησιµοποιεί τα µωρά παιδιά ως παράδειγµα. Η διαδικασία είναι πολύ παρόµοια µε οποιοδήποτε άλλο θέµα. 1. Επιλέξτε δύο έως τρεις χώρους, θορύβους, ανθρώπους ή ζώα που θέλετε εσείς να συνηθίζει το κουτάβι την κάθε ηµέρα. 2. Ετοιµάστε νόστιµες λιχουδιές τις οποίες θα έχετε µαζί σας κατά τη διάρκεια της ηµέρας. Βεβαιωθείτε ότι οι λιχουδιές είναι πολύ ελκυστικές για το κουτάβι σας. 3. Πάρτε το κουτάβι σας σε χώρους όπου βρίσκονται µωρά όπως παιδικές χαρές, δηµόσια πάρκα κ.λπ. καθίστε µε το κουτάβι σας στο χώρο αυτό και κάθε φορά που το κουτάβι βλέπει ένα µωρό δώστε λιχουδιά. Επαναλάβετε για περίπου 10-20 φορές. 4. Σε περίπτωση που ένα βρέφος έρθει κοντά στο κουτάβι σας, βεβαιωθείτε ότι συνοδεύεται από τους γονείς του. Αν το κουτάβι σας νιώθει άνετα, επιτρέψτε στο µωρό να έρθει σε επαφή µε αυτό, κάνοντας απαλές κινήσεις, και δώστε στο κουτάβι λιχουδιές γενναιόδωρα. Βεβαιωθείτε ότι το µωρό δεν θα τραυµατίσει ή θα τροµάξει τον σκύλο. Εάν αυτό συµβεί, διακόψτε την επαφή. 5. Επαναλάβετε τα βήµατα 3 και 4 αρκετές φορές την ηµέρα για πολλές εβδοµάδες.

6. Ηχογραφήστε τον ήχο ενός µωρού που κλαίει και παίξτε το όταν ο σκύλος τρώει. Ξεκινήστε µε µια αρκετά χαµηλή ένταση ώστε το κουτάβι σας να αισθάνεται άνετα µε αυτό. (Πολλά κουτάβια δεν θα έχουν κανένα πρόβληµα µε υψηλότερη ένταση). 7. Επισκεφθείτε φίλους που έχουν ένα µωρό και αφήστε το κουτάβι να συναντά το µωρό για µικρά διαστήµατα (5 λεπτά). Επιβλέψτε την επίδραση και βεβαιωθείτε ότι είναι ήπια καθώς και ότι και τα δύο, µωρό και κουτάβι, το απολαµβάνουν. Αν δείτε κάποιον να µην αισθάνεται άνετα ή να φοβάται, σταµατήστε τη συνεύρεση. 8. Μην αναγκάζετε το κουτάβι να είναι κοντά σε µωρά αν τα φοβάται. Αν εξαναγκάσετε το κουτάβι σε µια φοβική κατάσταση, αυτό µπορεί να αυξήσει τη

- 19 -

φοβία. Αµείψτε το σκύλο σε µια απόσταση στην οποία νιώθει άνετα και µειώστε σταδιακά την απόσταση αυτή.

Σε κάθε περίπτωση επίµονης φοβίας η οποία δεν βελτιωθεί για αρκετές ηµέρες, συµβουλευτείτε έναν εκπαιδευτή. Ο εκπαιδευτής θα σας βοηθήσει να βελτιώσετε τις µεθόδους σας και να ακολουθήσετε ένα πρόγραµµα τροποποίησης της συµπεριφοράς, αν χρειαστεί. Μην περιµένετε να γίνουν τα πράγµατα καλύτερα από µόνα τους. Υπάρχει µεγάλη πιθανότητα αυτό να µην συµβεί, και όσο πιο πολύ περιµένετε, τόσο πιο δύσκολο θα είναι µετά να τροποποιήσετε τη συµπεριφορά ή το φόβο.

Χειρισµός Σε άµεση συνέχεια της κοινωνικοποίησης έρχεται ο χειρισµός. Ο όρος χειρισµός αναφέρεται στο πόσο ο σκύλος µπορεί να αντέξει τη φυσική επαφή και τη συγκράτηση χωρίς να εµφανίζει σηµάδια δυσφορίας ή επιθετικότητα. Κάθε σκύλος θα πρέπει να είναι σε θέση να δεχτεί και να ανεχθεί τον ανθρώπινο χειρισµό σε κάποιο βαθµό. Όσο περισσότερο είναι συνηθισµένος ένας σκύλος στον ανθρώπινο χειρισµό, τόσο µικρότερη είναι η πιθανότητα του να δαγκώσει. Χειρισµός δεν σηµαίνει χαϊδέµατα και τρίψιµο της κοιλιάς. Αναφέρεται σε πιο φυσικούς τύπους µεταχείρισης όπως κόψιµο νυχιών, κούρεµα,, βούρτσισµα δοντιών κλπ. Σε πολλά σκυλιά δεν αρέσει τέτοιου είδους µεταχείριση, αλλά µέσω της προσεκτικής απευαισθητοποίησης προς τον ανθρώπινο χειρισµό, µπορούν πραγµατικά να µάθουν να το αγαπούν. Οι ασκήσεις χειρισµού θα πρέπει να γίνεται σε καθηµερινή βάση από όλους τους ανθρώπους στο νοικοκυριό. Είναι συνήθως µια καλή ιδέα να ξεκινήσετε κάνοντας αυτές τις ασκήσεις, όταν ο σκύλος σας είναι χαλαρός (βραδινές ώρες µετά από µια µεγάλη περίοδο παιχνιδιού είναι τέλειο). Σταδιακά συνεχίστε όταν ο σκύλος σας είναι πιο ενεργός. Ξεκινήστε χαϊδεύοντας το σκύλο σας και δίνοντας του λιχουδιές µαζί µε το χαΐδεµα. Στη συνέχεια, αρχίστε να πιάνετε τα πόδια του σκύλου και δώστε µια λιχουδιά µετά από κάθε άγγιγµα. Αυξήστε το χρόνο που πιάνετε το κάθε πόδι πριν να δώσετε τη λιχουδιά και κάντε κινήσεις σαν να κόβετε τα νύχια. Εάν, οποιαδήποτε στιγµή, ο σκύλος δείξει ταραχή, πηγαίνετε πίσω ένα στάδιο, εκεί που ήταν ήρεµος. Για παράδειγµα, αν ο σκύλος σας πιάσει µε το στόµα του χέρι σας όταν κρατάτε το πόδι του για περισσότερα από 5 δευτερόλεπτα, µειώστε το χρόνο σε 4 δευτερόλεπτα και δώστε λιχουδιά. Επαναλάβετε το αρκετές φορές και µετά επιστρέψτε στα 5 δευτερόλεπτα. Γενικά, θα προχωρήσουµε στο επόµενο στάδιο, ή θα αυξήσουµε την δυσκολία για τον σκύλο, όταν δούµε ότι ο σκύλος είναι ευχαριστηµένος όταν αγγίζεται και ψάχνει για τη λιχουδιά, και όχι όταν απλά µόνο το ανέχεται. Κάντε το ίδιο µε την εξέταση των δοντιών του σκύλου: κοιτάξτε στο στόµα του και δώστε µια λιχουδιά, αυξήστε τη διάρκεια και πιάστε τα δόντια µε το χέρι σας σαν να τα βουρτσίζετε. Να έχετε υποµονή και να το κάνετε αυτό σταδιακά. Αυτό το εγχείρηµα µπορεί να φαίνεται ότι εξελίσσεται αργά, αλλά αν είστε συνεπείς, ο σκύλος µαθαίνει και βελτιώνεται µε ταχύτερους ρυθµούς (έως και σε σηµείο να

- 20 -

συνηθίσει τον οδοντιατρικό τροχό). Τώρα, κοιτάξτε τα αυτιά, και µε τον ίδιο σταδιακό τρόπο συνεχίστε στον καθαρισµό τους. Εξετάστε το σώµα, να εξετάστε την ουρά, κλπ. Μην παραλείψετε κανένα µέρος του σώµατος του σκύλου. Ποτέ δεν γνωρίζετε πότε θα χρειαστεί να επέµβετε σε ένα τραυµατισµό ή να βγάλετε µια αλεποουρά από το σκυλί σας.(Αλεποουρά είναι το αγριόχορτο που µοιάζει µε στάχυ και ως παιδιά το πετάγαµε πάνω στα ρούχα και κόλλαγε. Το αγριόχορτο αυτό µπορεί να προκαλέσει µέχρι και το θάνατο στο σκύλο καθώς εισχωρεί µέσα στο δέρµα.) Μόλις ο σκύλος σας ανταποκρίνεται καλά στους χειρισµούς σας όταν είναι χαλαρός, µπορείτε να ξεκινήσετε κάνοντας αυτές τις ασκήσεις όταν ο σκύλος είναι σε µια πιο ενεργητική διάθεση. Μπορεί πιθανώς θα παρατηρήσετε ότι ο σκύλος σας θα είναι λιγότερο υποµονετικός µαζί σας, γι`αυτό το λόγο αρχίστε πάλι σταδιακά. Ωστόσο, ο σκύλος σας θα βελτιωθεί πολύ γρηγορότερα, καθώς έχει ήδη εµπειρία από αυτό το είδος της άσκησης πιο πριν. Πρέπει να είστε πολύ γενναιόδωροι µε τους επαίνους και τα κεράσµατα κατά τη διάρκεια όλων αυτών των ασκήσεων. Θυµηθείτε να δίνετε τη λιχουδιά µετά το χειρισµό και όχι πριν. Ο σκύλος πρέπει να µάθει ότι το κόψιµο των νυχιών ισούται µε µια λιχουδιά, και όχι αντίστροφο. Με κάποια σκυλιά ίσως χρειαστεί να ξεκινήσετε δίνοντας την λιχουδιά κατά τη διάρκεια ή ακόµη και πριν από το πραγµατικό χειρισµό. Μπορείτε να ξεκινήσετε µε αυτόν τον τρόπο, αλλά σιγά - σιγά πρέπει να περάσετε από το στάδιο δίνω λιχουδιά και κανείς κάτι , στο στάδιο πρώτα κανείς κάτι και µετά παίρνεις λιχουδιά. Αυτή η άσκηση είναι σηµαντική για να έχετε µια µεγάλη περίοδο ζωής µε ένα χαλαρό σκύλο που αγαπά να αγγίζεται από τους ανθρώπους. Είναι καλό όλοι οι άνθρωποι του σπιτιού να κάνουν αυτή την εκπαίδευση, γιατί οι σκύλοι δεν γενικεύουν κάτι εύκολα και όσο µεγαλύτερη εµπειρία αποκτούν, τόσο το καλύτερο. Η ώρα που θα επενδύσετε σε αυτές τις ασκήσεις είναι ασήµαντη σε σύγκριση µε τα οφέλη που θα έχετε εσείς και ο σκύλος σας για όσο ζει µαζί σας. Απολαύστε αυτές τις ήρεµες στιγµές µε το σκύλο σας, και ταυτόχρονα συνηθίστε τον σε αυτή τη τρελή ανθρώπινη συνήθεια του αγγίγµατος. Βήµα-Βήµα: 1. Ετοιµάστε νόστιµες λιχουδιές τις οποίες θα έχετε µαζί σας κατά τη διάρκεια της ηµέρας. Βεβαιωθείτε ότι οι λιχουδιές είναι πολύ ελκυστικές για το κουτάβι σας. 2. Περιµένετε τη στιγµή που το κουτάβι θα είναι κουρασµένο και νυσταγµένο. 3. Ξεκινήστε να ακουµπάτε το κουτάβι γύρω από το πρόσωπο του. Ακουµπήστε τα µάγουλα, το κεφάλι, και κάτω από το πηγούνι. Μετά από κάθε άγγιγµα δώστε µια λιχουδιά. Μετά από αρκετές επαναλήψεις, κουτάβι σας θα περιµένει τη λιχουδιά σας αφότου το αγγίζετε. 4. Κοιτάξτε τα δόντια του κουταβιού σας. Κρατήστε τα σαγόνια στο ένα χέρι και σηκώστε επάνω τα χείλη µε το άλλο. Πολλοί σκύλοι δεν εκτιµούν ιδιαίτερα αυτό το είδος του αγγίγµατος, έτσι λοιπόν αυτή η άσκηση είναι σηµαντική. Ξεκινήστε µε ένα µικρό σήκωµα στα πάνω χείλη ακολουθούµενο από

- 21 -

τη λιχουδιά. Επαναλάβετε όσο χρειάζεται αυξάνοντας βαθµιαία το χρόνο που κρατάτε τα επάνω χείλη πριν να δώσετε µια λιχουδιά. Ο στόχος σας είναι να περάσετε τα 10 δευτερόλεπτα εξετάζοντας τα δόντια πριν δώσετε λιχουδιά. 5. Τώρα αγγίξτε απαλά τα δόντια, ξεκινήστε µε τη χρήση οδοντόβουρτσας και σταδιακά βουρτσίστε δόντια του σκύλου σας. Να είστε πολύ απαλοί µε τα µικρά κουτάβια και να συµβουλευτείτε τον κτηνίατρό σας όσον αφορά τις ιδιοµορφίες του δικού σας κουταβιού. 6. Κοιτάξτε τα αυτιά του κουταβιού. Ακουµπήστε τα απαλά και κοιτάξτε µέσα τους, δώστε λιχουδιές κατά τη διάρκεια αυτής της διαδικασίας όπως πριν. Σταδιακά, εξετάστε βαθύτερα και ακουµπήστε το εσωτερικό του αυτιού σα να το καθαρίζετε. Για ορισµένες φυλές µε όρθια αυτιά, το δυνατό και συνεχές πιάσιµο µπορεί να βλάψει τα αυτιά. Συµβουλευτείτε τον κτηνίατρό σας, ειδικά όσον αφορά το δικό σας κουτάβι. 7. Πιάστε το κουτάβι σας από τα πόδια. Κρατήστε τα σφιχτά και αγγίξτε κάθε “δάκτυλο”. Κάντε κινήσεις σαν αυτές όταν κόβετε τα νύχια. Και πάλι, ανταµείψτε γενναιόδωρα και συνεχίστε σταδιακά µέχρι να επιτύχετε µεγαλύτερους χρόνους. Προσπαθήστε να φτάσετε στο σηµείο να κρατάτε το πόδι του κουταβιού σας για 10-15 δευτερόλεπτα πριν δώστε αµοιβή. 8. Συνεχίστε µε το υπόλοιπο σώµα. Ακουµπήστε τη πλάτη, τη κοιλιά, την ουρά του κουταβιού. Κρατήστε τα σφιχτά σα να πρέπει να καθαρίσετε κάποιο σηµείο ή να βγάλετε ένα τσιµπούρι. ∆ώστε αµοιβή γενναιόδωρα. 9. Θυµηθείτε ότι το αντικείµενο αυτής της άσκησης δεν είναι να τραυµατιστεί ο σκύλος σας, αλλά να µάθει, ότι παρόλο το να τον ακουµπάµε δεν είναι πάντα για να τον χαϊδέψουµε απαλά, αυτό, είναι πολύ εποικοδοµητικό γι` αυτόν. Αυτό θα αποδειχθεί πολύ χρήσιµο κάποια στιγµή στο µέλλον κατά τη διάρκεια των επισκέψεων στον κτηνίατρο. 10. Σε κάθε σηµείο που το κουτάβι σας δείχνει στρεσαρισµένο και προσπαθεί να φύγει ή να πιάσει το χέρι σας µε το στόµα, να ξέρετε ότι προσπαθείτε να προχωρήσετε πάρα πολύ γρήγορα. Μην στρεσάρετε το σκύλο σας. Μειώστε τη διάρκεια µεταξύ αγγίγµατος και αµοιβής και µειώστε τη δύναµη που αγγίζετε. Επαναλάβετε κάθε βήµα για αρκετές φορές µέχρι το κουτάβι σας ανυποµονεί για κάθε άγγιγµα. 11. Σε περίπτωση που το σκύλο σας αντιστέκεται σθεναρά και φαίνεται ότι δεν µπορείτε να τον αγγίξτε καθόλου, συµβουλευθείτε έναν εκπαιδευτή σκύλων. Μην εξαναγκάζετε το σκύλο να κάνει κάτι, να είστε υποµονετικοί, και να συνεργαστείτε µε έναν επαγγελµατία για να λύσετε το πρόβληµα. • Μπορείτε να χρησιµοποιήσετε µια παρόµοια διαδικασία για να συνηθίσει το κουτάβι και σε διάφορα άλλα δυσάρεστα γεγονότα, όπως το µπάνιο. Μπορείτε να ξεκινήσετε να εκπαιδεύετε το σκύλο σας για να µπει στην µπανιέρα, στη συνέχεια για να παραµείνει στην µπανιέρα και µετά από αυτό, για να είναι στη µπανιέρα µε το νερό τρέχει δίπλα του. Στη συνέχεια τον αµείβετε που το νερό βρέχει τα πόδια του, κτλ… Βεβαιωθείτε ότι έχετε συµβουλευτεί τον κτηνίατρό σας πριν κάνετε µπάνιο το κουτάβι.

- 22 -

Παρεµπόδιση δαγκώµατος Τα σκυλιά χρησιµοποιούν το στόµα τους. Είναι το εργαλείο τους για σχεδόν τα πάντα. Όσο πιο σύντοµα το συνειδητοποιήσουµε, τόσο πιο σύντοµα θα είµαστε σε θέση να το δεχτούµε και να καταλάβουµε πώς να το διαχειριστούµε. ∆εδοµένο είναι, ότι καθώς τα κουτάβια µεγαλώνουν πειραµατίζονται µε τα στόµατά τους. ∆αγκώνουν, παίζουν, και δοκιµάζουν όλα όσα µπορούν. ∆ουλειά µας είναι να ελέγξουµε και να κατευθύνουµε τη χρήση του στόµατός τους στις αποδεκτές µορφές. Πολλοί ιδιοκτήτες σκυλιών υποστηρίζουν ότι το σκυλί τους δεν θα δαγκώσει ποτέ. Αυτή η δήλωση είναι σχεδόν πάντα λάθος. Κάθε σκυλί µε δόντια µπορεί να δαγκώσει ακόµα κι αν δεν το έκανε ποτέ πριν. Μπορείτε ειλικρινά να πείτε ότι δεν θα χτυπήσετε ποτέ ένα άλλο άτοµο; Εάν είστε τίµιοι, η απάντηση θα πρέπει να είναι όχι. Θεωρητικά, θα µπορούσε να υπάρξει µια κατάσταση στην οποία ακόµη και ο πιο ήρεµος άνθρωπος θα πρέπει να χρησιµοποιήσει κάποια µορφή βίας. Η διαφορά µεταξύ των ατόµων είναι το κατώτατο όριο της προσφυγής στη βία. Μερικά άτοµα που έχουν πολύ χαµηλό κατώφλι βίας και να εκρήγνυνται µε κάθε µικρό ερεθισµό και µερικά έχουν ένα πολύ υψηλό όριο και θα χρειαστεί να γίνουν πολλά για να καταφύγουν στη βία. Τα σκυλιά µας λειτουργούν ακριβώς το ίδιο. Κάποια σκυλιά µπορεί να δαγκώσουν εύκολα γιατί έχουν µια πολύ µικρή ανοχή στους εκνευρισµούς. Κάποια, από την άλλη πλευρά, έχουν υψηλό όριο, και πρέπει να αισθανθούν ότι απειλούνται υπερβολικά πριν χρησιµοποιήσουν το στόµα τους. Θυµηθείτε, δεν υπάρχει ποτέ 100% στη συµπεριφορά. ∆εν µπορείτε ποτέ να πείτε ότι ένα σκυλί δαγκώνει πάντα ή ότι ένα σκυλί δεν δαγκώνει ποτέ. Η κοινωνικοποίηση και ο χειρισµός (όπως περιγράφεται προηγουµένως) είναι σηµαντικές προϋποθέσεις για την παρεµπόδιση δαγκωµάτων. Ένα σκυλί που είναι συνηθισµένο στο χειρισµό και κοινωνικοποιείται καλά θα έχει υψηλότερο όριο για να δαγκώσει κατά πρώτο λόγο. Συνδυάζοντας τη κοινωνικοποίηση, το χειρισµό και τις συγκεκριµένες ασκήσεις για την παρεµπόδιση δαγκωµάτων που περιγράφεται πιο κάτω θα µειώσουµε περαιτέρω τις πιθανότητες του δυνατού πιασίµατος µε το στόµα και του δαγκώµατος. Το πρώτο πράγµα που πρέπει να δουλέψουµε είναι ο έλεγχος της δύναµης των δαγκωµάτων. Το παιχνίδι κουταβιών είναι ένας τρόπος να διδάσκονται τη δύναµη των δαγκωµάτων. Παίζοντας µε τα αδελφάκια του, ένα κουτάβι που δαγκώνει πάρα πολύ δυνατά θα εισπράξει σαν απάντηση ένα σκούξιµο του άλλου κουταβιού και µια διακοπή του παιχνιδιού (το άλλο κουτάβι θα φύγει). Με την πάροδο του χρόνου, αυτό διδάσκει το κουτάβι να ελέγχει τη δύναµη του δαγκώµατός του. Οι ιδιοκτήτες πρέπει να κάνουν το ίδιο πράγµα. Παίζοντας µε το κουτάβι σας βγάλτε µια κραυγή πόνου (φωνάξτε αουτς) και αφήστε το δωµάτιο για περίπου 30 δευτερόλεπτα, κάθε φορά που το κουτάβι σας δαγκώσει πολύ δυνατά. Σταδιακά µπορείτε να αυξήσετε τις απαιτήσεις από αυτό: βγάλτε την κραυγή και φύγετε ακόµα και όταν το δάγκωµα είναι ασθενέστερο. Η δουλειά σας είναι να διδάξετε το κουτάβι ότι το ανθρώπινο δέρµα είναι το πιο ευαίσθητο όργανο στο κόσµο, και το ότι να δαγκώνει το ανθρώπινο δέρµα έχει σαν αποτελέσµατα στο τέλος της διασκέδασης και του παιχνιδιού.

- 23 -

Όταν το κουτάβι είναι πολύ προσεκτικό µε το στόµα του αλλά ακόµα τείνει να το χρησιµοποιεί στο ανθρώπινο δέρµα από καιρό σε καιρό, αρχίστε στην παρεµπόδιση του δαγκώµατος. Τώρα, καµία επαφή µεταξύ των δοντιών και του δέρµατος δεν επιτρέπεται. Το δευτερόλεπτο που τα δόντια του κουταβιού θα αγγίξουν το δέρµα, βγάλτε κραυγή και φύγετε µακριά. Μερικές φορές, το κουτάβι σας θα είναι µάλλον επίµονο και θα σας ακολουθήσει όταν φύγετε προσπαθώντας να συνεχίσει το παιχνίδι. Σε αυτήν την περίπτωση, µπορείτε να αποµακρύνετε το κουτάβι από το δωµάτιο. Αυτό αποκαλείται ένα «time-out» - η ανάγκη του κουταβιού είναι το κοινωνικό παιχνίδι - το δευτερόλεπτο που θα σας πιάσει µε το στόµα το κοινωνικό παιχνίδι τελειώνει και αυτό βρίσκεται µόνο του για 30 δευτερόλεπτα. Αυτό πρέπει να γίνει µε ένα πολύ κατανοητό τρόπο και χωρίς να τιµωρήσουµε το κουτάβι. Λέµε απλά στο σκυλί ότι το δέρµα µας είναι ευαίσθητο και ότι θα σταµατήσουµε κάθε φορά που µας βλάπτει. Η διακοπή του παιχνιδιού είναι αρκετή τιµωρία. Επιπλέον, µετά από το σύντοµο “time out” ο ιδιοκτήτης πρέπει να πλησιάσει το σκυλί µε έναν πολύ φιλικό τρόπο είτε για να συνεχίσει το παιχνίδι, είτε για να χαϊδέψει το ζώο και να εκφράσει την χαρά του. ∆εν θέλουµε να διδάξουµε στο κουτάβι µας ότι είναι κακό το πιάσιµο ατόµων. Βήµα-Βήµα: 1. Αρχίστε αυτή την άσκηση όταν το κουτάβι είναι σχετικά ήρεµο. 2. Χαϊδέψτε το κουτάβι και να ξεκινήσετε ένα απαλό παιχνίδι. (τα περισσότερα κουτάβια θα ανοίξου στόµα τους και να αρχίσουν δαγκωµατάκια µε το χέρι σας) 3. Όταν νιώσετε τα δόντια του να σας πονούν, βγάλτε κραυγή δυνατά και αµέσως αποµακρυνθείτε από το κουτάβι αγνοώντας το. 4. Αφήστε να περάσουν 15-30 δευτερόλεπτα αγνοώντας κουτάβι σας – µην πείτε τίποτα και µην το κοιτάξετε. 5. Επιστρέψτε στο κουτάβι σας και αρχίσετε να παίζετε και πάλι µε ήρεµο τρόπο. 6. Επαναλάβετε τα βήµατα 2-4 πολλές φορές, και σταδιακά βγάλτε κραυγή και φύγετε και µε απαλότερα δαγκώµατα. 7. Κάντε αυτή την άσκηση για πέντε λεπτά κάθε φορά. Μετά το τέλος της άσκησης, χαϊδέψτε το κουτάβι σος, δώστε του λιχουδιές, και συνεχίστε την καθηµερινή σας ρουτίνα. 8. Βεβαιωθείτε ότι η άσκηση αυτή γίνεται από όλους στο νοικοκυριό (µε εξαίρεση τα µωρά και παιδιά). Προσπαθήστε να συµπεριλάβετε και φίλους σας σε αυτή την άσκηση ρουτίνας, ώστε το κουτάβι µαθαίνει να γενικεύει την έννοια της αποφυγής δαγκώµατος. 9. Αν τα παιδιά σας συµµετέχουν σε αυτό το εγχείρηµα, αφήστε τα να το δοκιµάσουν ενώ εποπτεύετε και να κατευθύνετε την άσκηση. Αν τα παιδιά σας είναι πολύ µικρά και δεν µπορούν να κατανοήσουν την έννοια της εν λόγω άσκησης, αποφύγετε τα αφήσετε να τη δοκιµάσουν. Προσοχή: Τα παιδιά και τα βρέφη δεν πρέπει ποτέ να µείνουν µόνα τους µε ένα σκύλο ή ένα κουτάβι.

- 24 -

4. Πρόληψη προβληµάτων συµπεριφοράς

Τα προβλήµατα συµπεριφοράς είναι πάντα ευκολότερα να τα αποτρέψετε από να λύσετε. Προετοιµάζοντας το σκυλί σας για µια επιτυχηµένη συµβίωση και επιτρέποντάς του ελεγχόµενα να προσαρµοστεί στο περιβάλλον του, αυτό µπορεί να αποτρέψει πολλά προβλήµατα που µπορούν να εµφανιστούν όταν ένα σκυλί αφήνεται να µάθει όλα µόνο του. Σκεφτείτε πόσα προβλήµατα συµπεριφοράς θα είχατε εάν οι γονείς, οι δάσκαλοι, και οι φίλοι σας δεν θα σας είχαν βοηθήσει να κατανοήσετε τον έξω κόσµο. Στην πραγµατικότητα, ξέρουµε πώς συµπεριφέρονται τα παιδιά που µεγαλώνουν σε αποµόνωση από τα κοινωνικά δρώµενα όταν ενηλικιωθούν. Μεγαλώνουν πάντα µε κοινωνική ανεπάρκεια και ανεπάρκειες στη συµπεριφορά, ειδικά εάν η αποµόνωση υπάρξει στα πρώτα χρόνια της ζωής τους. Τα κουτάβια µας αντιµετωπίζουν έναν ξένο κόσµο (τον ανθρώπινο κόσµο) περίπου σε ηλικία 6-8 εβδοµάδων και δεν είναι περίεργο το ότι πολλά από αυτά αναπτύσσουν προβλήµατα συµπεριφοράς ως αποτέλεσµα της έλλειψης κατάλληλης εκπαίδευσης. Στην πραγµατικότητα, συνεχώς µένω έκπληκτος όταν βλέπω πόσο ελαστικά και προσαρµόσιµα είναι πολλά σκυλιά, παρά τη συνολική έλλειψη έλεγχου των κουταβιών καθώς µεγαλώνουν. Σε αυτό το κοµµάτι θα εξετάσουµε την πρόληψη του άγχους χωρισµού, την πρόληψη της κτητικότητας και την φρούρηση πραγµάτων, και το πώς η άσκηση και το παιχνίδι µπορούν να είναι ένα σηµαντικό µέρος της πρόληψης των προβληµάτων συµπεριφοράς

Σχέση - τίποτα στη ζωή δεν είναι δωρεάν Η βάση για όλη την πρόληψη είναι µια καλή σχέση µεταξύ του σκυλιού και του ιδιοκτήτη. Η σχέση πρέπει να στηριχτεί στην εµπιστοσύνη και να παρέχει ένα περιβάλλον στο οποίο το σκυλί ξέρει τη θέση του στην οικογένεια και τη δοµή της ζωής του. Πολλά σκυλιά ζουν στην αναρχία Οι ιδιοκτήτες δεν θεσπίζουν τους κανόνες και το σκυλί αφήνεται να ανακαλύψει από µόνο του ποιοι είναι οι κανόνες. Σύντοµα, ο σκύλος συνειδητοποιεί ότι δεν υπάρχει κανένας συγκεκριµένος κανόνας και µπορεί να βρεθεί µπερδεµένος µέσα σε πολλές συµπεριφορές, που είναι µερικές φορές ασφαλείς και αποδοτικές, και άλλες φορές επικίνδυνες ή προκαλούν τιµωρία. Αυτό δεν είναι δίκαιο για το σκυλί. Τα περισσότερα σκυλιά αγαπούν τη σταθερή δοµή στη ζωή τους και µπορούµε να θέσουµε τις βάσεις γι`αυτό µε τη χρησιµοποίηση της έννοιας που λέει ότι “τίποτα στη ζωή δεν δίνεται δωρεάν” Αυτή η έννοια απλά λέει ότι το σκυλί πρέπει να εργαστεί για όλα όσα παίρνει. Είναι πολύ εύκολο να εφαρµόσετε αυτό το σύστηµα στην πράξη. Το µόνο που χρειάζεται να κάνετε είναι να σιγουρευτείτε ότι το σκυλί κάνει κάτι για ότι παίρνει. Πρέπει να καθίσει για να το χαϊδέψτε, να περιµένει στην πόρτα για τη τροφή ή τις λιχουδιές, κ.λ.π. Είναι πολύ σηµαντικό όλα τα άτοµα στην οικογένεια να εφαρµόζουν αυτό το σύστηµα µε το σκυλί. Τα µικτά µηνύµατα είναι άδικα και θα συγχύσουν το σκυλί. Με ένα νέο κουτάβι, µπορείτε επίσης να δώσετε µε το χέρι την τροφή του µια φορά την ηµέρα για τις πρώτες δυο εβδοµάδες. Αυτή η πρακτική ενισχύει το δεσµό µεταξύ των

- 25 -

ιδιοκτητών και του σκυλιού. Έχω δει πολλά σκυλιά που ζουν άναρχα. Γαβγίζουν, µασούν πράγµατα, πηδούν επάνω στους ανθρώπους, και γενικά συνεχίζουν να δοκιµάζουν τον έξω κόσµο έξω βλέποντας ποια κατάσταση δουλεύει καλά γι`αυτα. ∆εν τους έχουν δείξει ποτέ, ένα τρόπο συνεπή ο οποίος να δουλεύει πάντα. Μόλις ρυθµιστεί η σχέση µεταξύ του σκυλιού και του ιδιοκτήτη, αυτά τα σκυλιά γίνονται συνήθως πολύ περισσότερο χαλαρά και ικανοποιηµένα. Είναι σαν λένε «τελικά, ξέρω τι περιµένεις από µένα». Έτσι κάνετε κατανοητό στα σκυλιά σας, ποιοι είναι οι κανόνες του σπιτιού και να είστε πολύ γενναιόδωροι όταν το καταλαβαίνουν. Θα σας ευχαριστήσουν για αυτό.

Πρόληψη του άγχους αποχωρισµού

Το άγχος αποχωρισµού µπορεί να είναι ένα δύσκολο πρόβληµα συµπεριφοράς που πρέπει να αντιµετωπίσετε. Σε ακραίες καταστάσεις, αυτό το πρόβληµα µπορεί να είναι ένα από τα δυσκολότερα να το ζει κανείς. Η ανησυχία χωρισµού φανερώνεται από διάφορες συµπεριφορές όπως το κλαψούρισµα, το γαύγισµα, το µάσηµα σε πόρτες και παράθυρα, η καταστροφή των επίπλων, η ανεξέλεγκτη ούρηση και αφόδευση στο σπίτι, ακόµη και από αυτοακρωτηριασµό. Ο λόγος που υπάρχει το άγχος του αποχωρισµού, είναι το γεγονός ότι τα σκυλιά είναι ιδιαίτερα κοινωνικά ζώα και υπό αυτήν τη µορφή, χρειάζονται την κοινωνική οµάδα τους για να επιζήσουν. Στη φύση, οι λύκοι βρίσκονται σπάνια µόνοι τους. Είναι σχεδόν πάντα µε την αγέλη. Ακόµα και όταν χωρίζουν για το κυνήγι, συνήθως µένουν σε µικρότερες οµάδες. Τα οικόσιτα σκυλιά µας κληρονόµησαν τις κοινωνικές ανάγκες των προγόνων τους και εάν ήταν “χέρι τους”, δεν θα έφευγαν από πλάι µας ούτε για µια στιγµή. Εντούτοις, το οικόσιτο σκυλί ανέπτυξε τη δυνατότητα να αφήνεται µόνο, για µάλλον µεγάλες χρονικές περιόδους, µε εξαίρεση το ότι εµφανίζεται προβληµατική συµπεριφορά λόγω της στιγµής του αποχωρισµού. Πολλοί ιδιοκτήτες σκυλιών βιάζονται να συµπεράνουν ότι το σκυλί τους έχει άγχος αποχωρισµού. Αυτό είναι σπάνια περίπτωση. Υπάρχουν πολλοί απλούστεροι λόγοι για τους οποίους ένα σκυλί καταστρέφει το σπίτι, γαβγίζει συνεχώς, ή ουρεί µέσα στο σπίτι. Η διάγνωση του άγχους αποχωρισµού πρέπει να γίνει από έναν εκπαιδευµένο επαγγελµατία. Μόνο παίρνοντας ένα λεπτοµερές ιστορικό της συµπεριφοράς του σκυλιού, ή συναντώντας το σκύλο, ή ακόµη και βιντεοσκοπώντας το σκυλί όταν αφήνεται µόνο, µπορεί να πραγµατοποιηθεί µια σωστή διάγνωση. Πολλά σκυλιά, παραδείγµατος χάριν, κλαψουρίζουν ή γαβγίζουν όταν ο ιδιοκτήτης φεύγει άπω το σπίτι, αλλά τις περισσότερες φορές µετά από µόνο λίγα λεπτά χαλαρώνουν και απασχολούνται µε τα παιχνίδια τους. Αν και αυτός ο τύπος συµπεριφοράς, µπορεί να εξελιχθεί σε άγχος αποχωρισµού, δεν είναι το ίδιο το φαινόµενο. Το άγχος αποχωρισµού είναι κατεστηµένο στο οποίο το σκυλί δεν µπορεί να χαλαρώσει καθόλου όταν αφήνεται µόνο του. Αν προσπαθήσουµε να λύσουµε το πρόβληµα του άγχους αποχωρισµού αφότου έχει ήδη παρουσιαστεί, αυτό µπορεί να είναι µια πολύ χρονοβόρα διαδικασία. Η παρεµπόδιση, του να προκύψει το πρόβληµα είναι σηµαντικά ευκολότερη. Εντούτοις, απαιτεί από τους ιδιοκτήτες των σκύλων, να διδάξουν βαθµιαία στα

- 26 -

κουτάβια τους το να µένουν µόνα. Οι περισσότεροι ιδιοκτήτες σκυλιών δεν το κάνουν αυτό. Ένας από τα µεγαλύτερα λάθη που κάνουν οι άνθρωποι είναι ότι δεν αφήνουν καθόλου µόνο το κουτάβι τις πρώτες εβδοµάδες. Οι περισσότεροι άνθρωποι παίρνουν ένα νέο κουτάβι όταν έχουν µερικές εβδοµάδες άδεια από την εργασία ή το σχολείο, συνήθως γύρω στο καλοκαίρι. Σε αυτούς τους µήνες το κουτάβι και η οικογένεια είναι πολύ ευχαριστηµένα ο ένας από τον άλλο. Το κουτάβι δεν είναι ποτέ µόνο και η οικογένεια έχει ατελείωτο χρόνο να ξοδέψει µε αυτό. Κατόπιν, το καλοκαίρι τελειώνει. Οι γονείς πηγαίνουν πίσω στη δουλειά τους και τα παιδιά πίσω στο σχολείο. Το κουτάβι µεταπηδάει από µια κατάσταση συνεχούς συνεύρεσης µε την αγέλη, σε µια κατάσταση µοναξιάς για 8-10 ώρες ηµερησίως. Από την πλευρά του κουταβιού αυτό κατανοείται ως εγκατάλειψη! Όταν το σκεφτείτε µε αυτόν τον τρόπο, είναι πολύ εντυπωσιακό το πώς προσαρµόζονται τα περισσότερα κουτάβια στη νέα κατάσταση και µαθαίνουν να ζουν µε αυτό. Εντούτοις, µερικά κουτάβια αρχίζουν να αναπτύσσουν το άγχος του αποχωρισµού. Τι θα πρέπει να κάνετε λοιπόν; Οπωσδήποτε, πάρτε ένα κουτάβι όταν θα έχετε ελεύθερο χρόνο. Ένα κουτάβι χρειάζεται πολλή προσοχή τους πρώτους µήνες και θα ήταν λανθασµένο να αναλάβετε την υποχρέωση της ανατροφής ενός κουταβιού κατά τη διάρκεια της πιο πολυάσχολης στιγµής της ζωής σας. Εντούτοις, σιγουρευτείτε ότι εκθέτετε βαθµιαία το κουτάβι σας στο να βρίσκεται µόνο του. Συνηθίζοντας να βρίσκεται µόνο: Αρχίστε αφήνοντας το κουτάβι σας µόνο του για µόνο µερικά λεπτά κάθε φορά. Στην αρχή, αφήστε το όταν πηγαίνετε να ελέγξετε το ταχυδροµείο σας, να πετάξετε τα σκουπίδια, κατά τη διάρκεια µιας σύντοµης επίσκεψης στο super market, όταν επισκέπτεστε ένα γείτονα, κ.λ.π. Σιγουρευτείτε ότι θα αφήσετε το κουτάβι σε ένα µέρος όπου δεν θα µπορεί να δηµιουργήσει πρόβληµα. Ένα crate (ειδικό κλουβί) είναι µια καλή επιλογή. Σταδιακά αυξήστε τη διάρκεια που µένει µόνο του από λίγα λεπτά σε περισσότερα και εξασκήστε το µέχρι να φτάσετε τη µια ώρα. Μπορείτε να το κάνετε πηγαίνοντας να πάρετε τα παιδιά από το σχολείο, να κάνετε τα ψώνια σας κ.λ.π. Κάθε φορά που αφήνετε το κουτάβι, σιγουρευτείτε ότι έχει τα παιχνίδια του ή λιχουδιές να το συντροφεύουν την ώρα που είναι µόνο του. Ένα γεµισµένο παιχνίδι KONG™ είναι µια πολύ καλή επιλογή, και υπάρχουν πολλά άλλα παιχνίδια στην αγορά που µπορούν να απασχολήσουν την προσοχή ενός σκυλιού για πολλά ευτυχισµένα λεπτά. Αφήστε το παιχνίδι διασκέδασης ένα λεπτό ή δύο προτού να φύγετε από το σπίτι, και φύγετε ενώ το σκυλί είναι πολυάσχολο µε το παιχνίδι. Όταν γυρίσετε πίσω στο σπίτι, πάρτε του το παιχνίδι. Το επιθυµητό είναι να φτάσετε σε ένα σηµείο, στο οποίο, το σκυλί σας είναι πολύ ευτυχισµένο να είναι µαζί σας, αλλά δεν θα είναι λυπηµένο όταν αφήνεται µόνο. Όταν είναι µόνο, µαθαίνει να διασκεδάζει µε τα αγαπηµένα του παιχνίδια χωρίς κανείς να το ενοχλεί. Συνδυάζοντας αυτήν την µέθοδο µε µια µακροχρόνια περίοδο άσκησης πριν από την αναχώρηση, µπορεί να βοηθήσει να αποτρέψετε το άγχος του αποχωρισµού και γενικά την πλήξη και την καταστροφικότητα.

- 27 -

Άνθρωποι πάνε και έρχονται – και άµα; Οι νέοι ιδιοκτήτες κουταβιών έχουν συνήθως µια δυσκολία να αφήνουν τα κουτάβια τους στο σπίτι. Ως εκ τούτου, περνούν από αυτό το συναισθηµατικό τελετουργικό πριν φύγουν. Συναισθηµατικά αντίο που συνοδεύονται από προτάσεις όπως : “λυπάµαι που φεύγω, θα γυρίζω γρήγορα πίσω, µην ανησυχείς” και συναισθηµατικές επιστροφές, που συνοδεύονται από προτάσεις όπως : “γεια σου την αγάπη µου, συγνώµη που έφυγα, µου έλειψες τόσο πολύ” κάνουν την αποχώρηση και την άφιξη στο σπίτι πολύ συναισθηµατικά περιστατικά για το κουτάβι. Λόγω αυτών των εκτεταµένων συναισθηµατικών συνθηκών το κουτάβι µαθαίνει ότι τα “αντίο” και τα “γειά σου” είναι εξαιρετικά σηµαντικά γεγονότα δεδοµένου, ότι και ο ιδιοκτήτης τα βρίσκει προφανώς πολύ ανησυχητικά. Εποµένως, το κουτάβι θεωρεί ότι επίσης πρέπει να ανησυχεί όταν πραγµατοποιούνται αυτά τα γεγονότα. Αυτό που πρέπει να κάνει κάποιος είναι να µειώσει τη συναισθηµατικότητα κατά τη διάρκεια της αναχώρησης και της επιστροφής. Προσπαθήστε να ενεργήσετε όσο το δυνατόν πιο ουδέτερα προτού να αφήσετε το σπίτι και κατά την επιστροφή. Μπορείτε να πείτε ένα απλό γειά σου και αντίο, αλλά δεν υπάρχει καµία ανάγκη να προστεθεί και το τελετουργικό του συναισθηµατικού ξεσπάσµατος. Εφόσον το κάνετε αυτό, και ενώ το κουτάβι σας είναι πολυάσχολο µε ένα πολύ νόστιµο κόκαλο, αφήστε απλά το σπίτι. Όταν επιστρέψετε, πάρτε το νόστιµο κόκαλο, πείτε ένα απλό γειά σου, και αγνοήστε το κουτάβι έως ότου χαλαρώσει τον συνηθίσει στο γεγονός ότι είστε πίσω στο σπίτι. Ώσπου π.χ. να βάλετε τη τσάντα σας στη ντουλάπα, τα ψώνια σας στο ψυγείο, και να βγάλετε τα ρούχα από το στεγνωτήριο, το κουτάβι σας θα πρέπει να έχει ηρεµήσει. Τώρα µπορείτε, και πρέπει, να ξοδέψετε χρόνο µε το κουτάβι σας. Κατά συνέπεια, δεν σας λέω να αγνοήσετε το κουτάβι σας και να σταµατήσετε να το αγαπάτε. Αντίθετα, ελπίζω ότι θα δείξετε στο κουτάβι σας όλη την αγάπη που του αξίζει. Λέω ότι µε την επιλογή των σωστών στιγµών για να δείξουµε αυτή τη µεγάλη αγάπη, µπορούµε να διδάξουµε στα κουτάβια µας πολλές καλές συµπεριφορές. Μπορούµε να του διδάξουµε, ότι το να φεύγουµε και να ερχόµαστε δεν είναι κάτι έξω από το συνηθισµένο, και ότι η διασκέδαση, τα χάδια και ο ενθουσιασµός µπορούν να συµβούν σε διάφορες στιγµές και δεν συνδέονται άµεσα µε τα γεγονότα της αναχώρησης και της επιστροφής. Προσπαθήστε να είστε όσο το δυνατόν λιγότερο συναισθηµατικοί κατά τη διάρκεια της αναχώρησης από το σπίτι και της επιστροφής σας σε αυτό. Κατά αναχώρηση δεν είναι ανάγκη να ειπωθεί καµία λέξη. Κατά την επιστροφή, περιµένετε πριν αρχίσετε τα παιχνίδια και τα χάδια, έως ότου σταµατήσει το κουτάβι σας τον ενθουσιασµό του από την επιστροφή σας.

Πρόληψη της περιφρούρησης των πραγµάτων

Σε πολλούς από εµάς έχει ειπωθεί όταν ήµασταν παιδιά, να αποφεύγουµε ένα σκυλί όταν τρώει ή µασά ένα κόκαλο. Ενώ αυτό είναι γενικά µια καλή συµβουλή, το φαινόµενο της φύλαξης ενός πράγµατος είναι ένα πρόβληµα συµπεριφοράς και

- 28 -

δεν πρέπει να θεωρείται φυσιολογικό στα οικόσιτα σκυλιά. Κάποιος θα σκεφτόταν ότι κατά τη διάρκεια χιλιάδων ετών εξηµέρωσης το γνώρισµα της φύλαξης πραγµάτων θα εξαφανιζόταν. Σε τελική ανάλυση, δεν υπάρχει κανένας λόγος γιατί ένα σκυλί που του δίνονται όλα να πρέπει να φρουρήσει τίποτα. Εντούτοις, αυτό το πρόβληµα της φύλαξης πραγµάτων είναι ακόµα ένα κοινό πρόβληµα. Αν και τα περισσότερα οικόσιτα σκυλιά θα αφήσουν τα παιχνίδια, τα τρόφιµα, τα κοκάλα, και άλλα αντικείµενα χωρίς να αναστατωθούν γι’αυτό, µερικά σκυλιά θα γρυλίσουν, θα γαβγίσουν, και θα δαγκώσουν εάν τους πάρετε κάτι που θεωρούν σηµαντικό. Είναι µεγάλης σηµασίας να γίνει κατανοητό τι είναι ένα σηµαντικό ή πολύτιµο αντικείµενο. Η αξία του αντικειµένου καθορίζεται από το σκυλί και από τον ιδιοκτήτη. Οι σκέψεις του ιδιοκτήτη σχετικά µε την αξία ενός αντικειµένου είναι χωρίς νόηµα. Μερικά σκυλιά µπορούν να αποφασίσουν παραδείγµατος χάριν, ότι ένα κοµµάτι στο χαρτί τουαλέτας είναι πολυτιµότερο από ένα κόκαλο και ως εκ τούτου, αυτά θα φρουρήσουν το χαρτί τουαλέτας και θα αφήσουν τον ιδιοκτήτη να πάρει το κόκαλο. Τα σκυλιά µπορούν ουσιαστικά να φρουρήσουν οτιδήποτε. Θα φρουρήσουν τα τρόφιµα, τα παιχνίδια, τα κοκάλα, το χαρτί τουαλέτας, τις κάλτσες, µια καλή θέση ύπνου στον καναπέ, ακόµη και τους ιδιοκτήτες τους (όταν τους πλησιάζουν άλλα άτοµα). Παρακαλώ σηµειώστε ότι κτητικότητα πάνω στους ιδιοκτήτες δεν θεωρείται η αγάπη, και η προστατευτικότητα δεν είναι µια αποδεκτή συµπεριφορά. Υπάρχουν διάφοροι βαθµοί κτητικότητας και φύλαξης. Αφ' ενός, µπορεί να είναι µάλλον ήπια και να περιλαµβάνει την αποφυγή επιστροφής του αντικείµενου, φεύγοντας µακριά από τον ιδιοκτήτη, οπότε σ'αυτή την περίπτωση εάν ο ιδιοκτήτης είναι αρκετά επίµονος, το σκυλί τελικά θα το δώσει. Αφ' ετέρου, το πρόβληµα µπορεί να είναι αρκετά ακραίο, όταν κάθε προσέγγιση προς το σκυλί το οποίο κατέχει ένα πολύτιµο αντικείµενο έχει σαν αποτελέσµατα το γρύλισµα, το γάβγισµα, και το δάγκωµα (µερικά σκυλιά θα φρουρήσουν ένα αντικείµενο ακόµα κι αν είναι δίπλα σε αυτό). Μεταξύ αυτών των δύο αυτών άκρων υπάρχουν πολλές άλλες µέτριες εκδηλώσεις του προβλήµατος. Όπως και µε το άγχος αποχωρισµού, η φύλαξη των πραγµάτων είναι ένα πρόβληµα που µπορεί να είναι δύσκολο (και επικίνδυνο) να διορθωθεί όταν ήδη έχει καθιερωθεί ως συµπεριφορά, και ακριβώς όπως και στο άγχος αποχωρισµού, το να προλάβετε να αποτρέψετε το πρόβληµα, µπορεί να είναι µια εύκολη διαδικασία. ∆εν είναι στο πεδίο αυτού του βιβλίου να εξηγήσει τις µεθόδους για το πως λύνεται ένα πρόβληµα φύλαξης των πραγµάτων που ήδη έχει καθιερωθεί ως συµπεριφορά. Εάν η φύλαξη των πραγµάτων είναι ήδη ένα πρόβληµα, πρέπει να συµβουλευθείτε έναν εκπαιδευτή. Λάβετε υπόψη ότι η διαβίωση µε έναν σκύλο που έχει αναπτύξει τέτοια συµπεριφορά µπορεί να είναι µάλλον επικίνδυνη, ειδικά όταν ενέχονται και παιδιά. Η παρεµπόδιση της φύλαξης των πραγµάτων περιλαµβάνει διάφορες διαδικασίες που διδάσκουν στο κουτάβι ότι η παρουσία ανθρώπων δίπλα στα πράγµατά του, προϋποθέτει περισσότερα, ακόµα και καλύτερα πράγµατα, και δεν έχει καµία σχέση µε την απώλεια του πολύτιµου αντικειµένου που ήδη κατέχει. Προσπαθήστε να µεταχειριστείτε αυτό το πρόβληµα όσο αντικειµενικά είναι δυνατόν. Οι ιδιοκτήτες σκυλιών µπορούν να νιώσουν πολύ προσβεβληµένοι που το σκυλί τους θέλει να δαγκώσει εκείνο το χέρι που ένα λεπτό νωρίτερα τους έδινε

- 29 -

την τροφή. Εντούτοις, από την µεριά του σκυλιού δεν είναι προσωπικό. Ο τρόπος που το βλέπει είναι, ότι αφού αφήσατε κάτι και το πήρε, είναι δικό του. Βήµα-Βήµα: 1. Παρεµπόδιση της κτητικότητας µε τη τροφή: α) Προετοιµάστε πολύ νόστιµες λιχουδιές που να είναι πολύ καλύτερες από τη ξηρά τροφή του σκυλιού σας. β) ∆ώστε στο κουτάβι ένα µπώλ µε ξηρά τροφή και ενώ τρώει, πλησιάστε το µπώλ και ρίξτε διάφορες νόστιµες λιχουδιές σε αυτό. Επαναλάβετε αρκετές φορές. γ) Τώρα, πλησιάστε το µπώλ και βάλτε τις λιχουδιές µε το χέρι µέσα σε αυτό ενώ το κουτάβι σας τρώει. Επαναλάβετε αρκετές φορές.

δ) Μπορείτε να φθάσετε σε ένα στάδιο όπου το κουτάβι σας σταµατά όταν πλησιάζετε και κοιτάει προς εσάς για τις νοστιµότερες λιχουδιές. Αυτό είναι ένα σηµάδι για να κάνετε το επόµενο βήµα.

ε) Πλησιάστε το µπώλ της τροφής και ενώ το κουτάβι σας τρώει, σηκώστε επάνω το µπώλ, βάλτε τις λιχουδιές µέσα και δώστε το πίσω στο κουτάβι σας. Επαναλάβετε αρκετές φορές. στ) Επαναλάβετε αυτές τις ασκήσεις αρκετές φορές την εβδοµάδα και µε πολλά άτοµα αν είναι δυνατόν. Θέλουµε το κουτάβι να γενικεύσει ότι εάν ένας άνθρωπος πλησιάζει το µπώλ της τροφής του, συµβαίνουν καλά πράγµατα.

ζ) Μπορείτε επίσης να χαϊδεύετε το κουτάβι σας ενώ τρώει, καθώς θα ρίχνετε λιχουδιές µέσα στο µπώλ. Το κουτάβι πρέπει να συνηθίσει να αγγίζεται όταν τρώει.

η) Τα παιδιά µπορούν να συµµετέχουν σε αυτές τις ασκήσεις αλλά µόνο κάτω από γονική επίβλεψη. Εάν το σκυλί σας έχει παρουσιάσει επιθετικότητα κτητικότητας πριν, µην αφήστε τα παιδιά να κάνουν αυτές τις ασκήσεις και συµβουλευθείτε έναν ειδικό συµπεριφοράς για να σας βοηθήσει µε την περίπτωση.

2. Παρεµπόδιση της κτητικότητας µε τα κοκάλα και άλλα αντικείµενα:

α) Προετοιµάστε πολύ νόστιµες λιχουδιές που να είναι πολύ καλύτερες από τη ξηρά τροφή του σκυλιού σας.

β) ∆ώστε στο κουτάβι σας ένα κόκαλο ή ένα παιχνίδι που συµπαθεί. γ) Πλησιάστε το κουτάβι µε µια λιχουδιά και δείξτε του τη. Όταν το

κουτάβι αφήσει το παιχνίδι του δώστε την λιχουδιά και πάρτε το παιχνίδι (αυτό είναι γνωστό ως παιχνίδι ανταλλαγής)

δ) Μόλις το κουτάβι σας φάει την λιχουδιά την απόλαυση, δώστε του πίσω το παιχνίδι.

ε) Για το κουτάβι, αυτό είναι µια κερδοφόρα κατάσταση. Κερδίζει και την λιχουδιά, και την επιστροφή του παιχνιδιού ή του κόκαλου. στ) Επαναλάβετε αυτήν την άσκηση µε διάφορους ανθρώπους και διαφορετικούς τύπους αντικειµένων.

- 30 -

ζ) Παίξτε το παιχνίδι ανταλλαγής συχνά. ∆ώστε ένα σχοινί για µια µπάλα, µια λιχουδιά για ένα κόκαλο, ένα παιχνίδι µε σφυρίχτρα για ένα κόκαλο, κ.λπ.

η) Αποφύγετε να φωνάξτε στο κουτάβι σας εάν δεν αφήσει ένα κόκαλο ή ένα παιχνίδι. Επιπλέον, αποφύγετε να πάρετε το παιχνίδι µε τη βία (ασκώντας δύναµη και τραβώντας). Αυτό µπορεί να διδάξει στο κουτάβι ότι ήταν σωστό να δοκιµάσει και να προστατεύσει την ιδιοκτησία του εξ’αρχής και µπορεί να αυξήσει την επιθετικότητα µε την πάροδο του χρόνου.

θ) Εάν το σκυλί δεν αφήσει το αντικείµενό του, πρέπει να πάτε πάλι πίσω στην αρχή και να δώσετε τις πολύτιµες λιχουδιές για αυτό το αντικείµενο.

ι) Θυµηθείτε ότι τα σκυλιά µαθαίνουν από την επανάληψη και ότι πρέπει να επαναλάβετε κάθε άσκηση αρκετές φορές. Επαναλάβετε αυτή την άσκηση αρκετές φορές εβδοµαδιαίως. Ο στόχος σας είναι το κουτάβι σας είναι πολύ χαλαρό και ευτυχές όταν το πλησιάζουν οι άνθρωποι και παίρνουν κάτι από το στόµα του. ια) Τα παιδιά µπορούν να συµµετέχουν σε αυτές τις ασκήσεις αλλά µόνο κάτω από γονική επίβλεψη. Εάν το σκυλί σας έχει παρουσιάσει επιθετικότητα κτητικότητας πριν, µην αφήστε τα παιδιά να κάνουν αυτές τις ασκήσεις και συµβουλευθείτε έναν ειδικό συµπεριφοράς για να σας βοηθήσει µε την περίπτωση.

Άσκηση & παιχνίδι

Η άσκηση και το παιχνίδι είναι πιθανώς τα ξεχασµένα εργαλεία πρόληψης. Τα σκυλιά χρειάζονται διεξόδους για την αποθηκευµένη ενέργειά τους (κάποια περισσότερο από άλλα). Εάν αποτύχουµε να δώσουµε τα σκυλιά µας σωστούς τρόπους να χρησιµοποιήσουν την ενέργειά τους όπως πολλές υπαίθριες δραστηριότητες και διάφορα παιχνίδια, θα βρουν τους δικούς τους τρόπους χρήσης αυτής της ενέργειας, τρόπους που θα είναι συνήθως καταστρεπτικοί για τον ιδιοκτήτη. Κάθε σκυλί πρέπει να κουραστεί µε άσκηση τουλάχιστον µια φορά την ηµέρα. Τα κουτάβια, χρειάζονται αρκετές σύντοµες περιόδους παιχνιδιού και άσκησης δεδοµένου ότι κουράζονται γρήγορα αλλά ανακάµπτουν εξίσου γρήγορα. Θα ήταν σοφό να κουράσετε το κουτάβι σας προτού να πρέπει να το αφήσετε µόνο του για µια εκτεταµένη χρονική περίοδο. Εάν το κάνετε αυτό, υπάρχει µεγάλη πιθανότητα ότι το κουτάβι σας θα καταλήξει να κοιµάται κατά το µεγαλύτερο µέρος της απουσίας σας. Οι τύποι ασκήσεων και παιχνιδιών πρέπει να είναι σωστοί για την ηλικία και το µέγεθος του κουταβιού σας. Αποφύγετε τα επιθετικά παιχνίδια µε το κουτάβι σας και αποφύγετε τις ασκήσεις στις οποίες το κουτάβι πρέπει να κάνει πολλά πηδήµατα πάνω-κάτω, µέχρι να τελειώσει η ανάπτυξη στις αρθρώσεις και τα κοκάλα. Συµβουλευθείτε τον κτηνίατρό σας για τις συγκεκριµένες ασκήσεις που είναι ασφαλείς ειδικά για το δικό σας κουτάβι. Τα παιχνίδια µπορούν να διδάξουν το σκυλί σας να ελέγχει τη συµπεριφορά του ακόµα και όταν η εξωτερική επιρροή είναι υψηλή. Για το κουτάβι σας µπορεί να είναι πολύ δύσκολο να αποφύγει να σας πιάσει µε το στόµα του ή να σας τραβήξει από τα τζιν σας κατά τη διάρκεια ενός παιχνιδιού µε µεγάλη ένταση. Εντούτοις,

- 31 -

εάν οι κανόνες διδαχτούν βαθµιαία, µπορείτε να χρησιµοποιήσετε τα παιχνίδια για να διδάξετε το κουτάβι σας να ελέγχει το στόµα του ακόµη και κατά τη διάρκεια ενός συναρπαστικού παιχνιδιού. Ο καλύτερος τρόπος να παίζετε µε το κουτάβι σας είναι µε διάφορα παιχνίδια ή άλλα αντικείµενα. Το κουτάβι πρέπει να επικεντρώνεται στο κυνήγι ή το τράβηγµα ενός αντικειµένου παρά στο τράβηγµα ή το κυνήγι ενός ποδιού, ενός χεριού, µιας κάλτσας, κ.λπ. Αποφεύγετε να δελεάζετε το κουτάβι σας να κυνηγάει το βραχίονά σας, να αποφεύγετε τα παιχνίδια στα οποία το σπρώχνετε, το χτυπάτε στα µάγουλα και γενικά να του δηµιουργείτε µια ένταση όταν προσπαθεί να δαγκώσει το χέρι, κ.λπ. Τέτοια παιχνίδια είναι αντιπαραγωγικά και µπορούν να ριζώσουν κακές συνήθειες συµπεριφοράς στο κουτάβι σας. Αν και µπορεί να είναι αστείο να βλέπετε ένα κουτάβι γεµάτο ένταση να γαβγίζει και να γρυλίζει σε ένα χέρι που κάνει κύκλους γύρω από αυτό, δεν είναι καθόλου αστείο όταν αυτό το κουτάβι µεγαλώσει και γίνει αρκετά γρήγορο ώστε να αρπάζει πραγµατικά το χέρι αυτό. Θυµηθείτε ότι προσπαθούµε να διδάξουµε την παρεµπόδιση δαγκωµάτων στο κουτάβι µας και δεν θέλουµε να ενθαρρύνουµε καθόλου τα πιασίµατα µε το στόµα. Επιπλέον, αποφύγετε τα παιχνίδια κατά τα οποία θα κυνηγάτε το κουτάβι. Τα σκυλιά αγαπούν τα παιχνίδια κυνηγητού και το τελευταίο πράγµα που θέλετε να τα διδάξετε είναι το ότι, να τρέχει µακριά σας είναι διασκέδαση. Αυτό θα κάνει τη διδασκαλία της εντολής “έλα” πολύ δύσκολη αργότερα. Σιγουρευτείτε ότι είστε πάντα εσείς αυτός που ξεκινάει το παιχνίδι και ότι το κουτάβι πρέπει να σας “ζητήσει ευγενικά” να παίξει. Αυτό σηµαίνει ότι το κουτάβι πρέπει να κάτσει προτού να ρίξετε µια µπάλα, ή προτού να αρχίσει ένα παιχνίδι τραβήγµατος του σκοινιού. ∆εν θέλουµε ένα κουτάβι που πηδά επάνω στους ανθρώπους και τους ξένους όταν βλέπει ότι έχουν ένα αντικείµενο που θα επιθυµούσε να πάρει. Τράβηγµα του σκοινιού: Το τράβηγµα του σκοινιού είναι ένα αµφισβητούµενο παιχνίδι. ∆ιάφοροι εκπαιδευτές θεωρούν ότι παίζοντας αυτό το παιχνίδι αυξάνετε την επιθετικότητα στο σκυλί σας, και ότι δεν πρέπει να παιχτεί. Εντούτοις, εάν παίζεται σωστά, το τράβηγµα του σκοινιού µπορεί να είναι ένα πολύ εκπαιδευτικό, οµαδικό, και κουραστικό παιχνίδι που µπορεί να διδάξει το κουτάβι σας να ελέγχει τη συµπεριφορά του ακόµη και κατά τη διάρκεια της υψηλής έντασης. Σιγουρευτείτε ότι αρχίζετε το παιχνίδι αργά και ήπια, ειδικά µε τα νέα κουτάβια. ∆εν υπάρχει πραγµατικά κανένας λόγος να παίξετε επιθετικά, αντίθετα, πρέπει να είστε ευγενείς µε το νέο κουτάβι σας. Επιπλέον, σιγουρευτείτε ότι χρησιµοποιείτε τα κατάλληλα παιχνίδια που δεν θα βλάψουν το κουτάβι σας και που θα ταιριάζουν µε το µέγεθος του στόµατος του.

- 32 -

Υπάρχουν ακριβείς κανόνες που πρέπει να ακολουθηθούν παίζοντας το παιχνίδι: Κανόνες για το τράβηγµα του σκοινιού: 1. Το σκυλί παίρνει το σχοινί µόνο αφότου λάβει την εντολή “πάρτο”. 2. Το σκυλί απελευθερώνει πάντα το σχοινί αφότου λάβει την εντολή “άστο”. 3. Το σκυλί δεν αρχίζει ποτέ το παιχνίδι. Μόνο το άτοµο αρχίζει το παιχνίδι. 4. Το σκυλί πρέπει να κάνει κάτι για να αρχίσει το παιχνίδι, ένα καλό “κάτσε” παραδείγµατος χάριν. 5. Εάν τα δόντια του σκυλιού αγγίξουν το χέρι του ατόµου, το παιχνίδι σταµατά απότοµα για 30 δευτερόλεπτα. 6. Εάν τα δόντια του σκυλιού αγγίξουν το χέρι του ατόµου 3 φορές σε µια σύνοδο, το παιχνίδι τελειώνει για αρκετές ώρες. 7. Το σκυλί «δεν κερδίζει» ποτέ στο παιχνίδι - απελευθερώνει πάντα το σχοινί µετά από την εντολή “άστο”. 8. Μην επιτρέψτε ποτέ σε µικρά παιδιά να παίξουν αυτό το παιχνίδι µε ένα σκυλί, εκτός αν εποπτεύονται αυστηρά από τους γονείς. Βήµα-Βήµα: 1. Προετοιµάστε ένα σχοινί τραβήγµατος και ένα τσαντάκι από νόστιµες λιχουδιές. 2. Αρχίστε διδάσκοντας τις εντολές “ πάρτο το” και “άστο το”:

α) Κρατήστε το σχοινί µπροστά από το σκυλί σας. Πείτε“ πάρτο το” και παρουσιάστε το σχοινί. Εάν το σκυλί δεν παίρνει το σχοινί προσπαθήστε να το δελεάσετε κουνώντας το γύρω γύρω.

β) Αφήστε το σκυλί να κρατήσει το σχοινί για 2-3 δευτερόλεπτα. γ) Πείτε “άστο το” και εµφανίστε στο σκυλί µια λιχουδιά (βάλτε τη κοντά

στη µύτη του σκυλιού). Όταν το σκυλί αφήσει το σχοινί, δώστε την λιχουδιά. δ) Επαναλάβετε αρκετές φορές έως ότου δείτε ότι το σκυλί µπαίνει στο

νόηµα και καταλαβαίνει. ε) Τώρα, για παράδειγµα πείτε “ πάρτο το” και αφήστε το σκυλί να

κρατήσει το σχοινί και πείτε “άστο το” χωρίς να δείξετε τη λιχουδιά. στ) Όταν το σκυλί αφήσει το σχοινί, δώστε λιχουδιές γενναιόδωρα.

ζ) Επαναλάβετε αρκετές φορές.

3. Το παιχνίδι : α) Ζητήστε από το σκυλί να κάτσει και όταν το κάνει, πείτε “ πάρτο το” και αφήστε το να αρπάξει το σχοινί.

β) Αρχίστε να τραβάτε το σχοινί. Παίξτε ήπια στην αρχή και µόνο για µερικά δευτερόλεπτα.

γ) Πείτε “άστο το” και σταµατήστε να κουνάτε το σχοινί. Όταν το σκυλί αφήνει το σχοινί, δώστε µια λιχουδιά, ζητήστε από το σκυλί να κάτσει και αρχίστε πάλι το παιχνίδι.

δ) Βαθµιαία, αυξήστε τη διάρκεια και την ένταση του παιχνιδιού.

- 33 -

ε) Εάν το σκυλί σας δεν αφήνει το σχοινί όταν το ζητάτε, αυξάνετε πιθανώς τη διάρκεια και την ένταση του παιχνιδιού πάρα πολύ γρήγορα. Επιστρέψτε σε πιο ήπιους και σύντοµους ρυθµούς παιχνιδιού. στ) Εάν το στόµα του σκυλιού σας χτυπήσει το χέρι σας, βγάλτε µια δυνατή κραυγή πόνου (π.χ. ωχ, άουτς) πάρτε το σχοινί και φύγετε από το δωµάτιο για 30 δευτερόλεπτα. Όταν επιστρέψετε, αρχίστε το παιχνίδι από την αρχή.

ζ) Μετά από τη 3η φορά που το στόµα του σκυλιού σας θα χτυπήσει το χέρι σας, φωνάξτε πάλι “άουτς”, πάρτε το σχοινί και σταµατήστε το παιχνίδι για αρκετές ώρες.

η) Όλοι οι ενήλικοι στην οικογένεια πρέπει να παίξουν το παιχνίδι. Τα παιδιά µπορούν να συµµετέχουν µόνο κάτω από την γονική επίβλεψη και µόνο όταν το σκυλί είναι ήδη πολύ πεπειραµένο στο παιχνίδι. Σε περίπτωση αµφιβολίας, µην αφήστε τα παιδιά να παίξουν αυτό το παιχνίδι µε το σκυλί σας.

Γενική συµβουλή: αφότου λέτε “άστο το” δέστε το σχοινί στη µέση σας και σταµατήστε Εφ' όσον τραβάτε και κινείτε το σχοινί το παιχνίδι είναι ακόµα διασκεδαστικό. Μετά από το σύνθηµα “άστο το” το σχοινί πρέπει να είναι «νεκρό» και να µην κινείται

5. Κοινά προβλήµατα συµπεριφοράς

Εκπαίδευση για το σπίτι Το πρώτο-πρώτο πράγµα που θέλει κάθε νέος ιδιοκτήτης κουταβιού, είναι το κουτάβι του να σταµατήσει να ουρεί και να αποπατεί µέσα στο σπίτι. Αυτό είναι µια πολύ φυσική απαίτηση για τους ανθρώπους αλλά τα σκυλιά, εφ' όσον δεν χρειάζεται να λερώσουν τα κρεβάτια τους, θα φροντίσουν λιγότερο για την ακριβή θέση της ακαθαρσίας. Η εκπαίδευση για το σπίτι σαν έννοια είναι απλή να την καταλάβει κανείς, αλλά απαιτεί το χρόνο και την δέσµευση του ιδιοκτήτη. Όσο περισσότερο χρόνο ξοδέψετε για την εκπαίδευση στο σπίτι τους πρώτους-πρώτους µήνες της ζωής του κουταβιού σας, τόσο πιο σύντοµα το κουτάβι σας θα σταµατήσει να λερώνει στο σπίτι. Η βασική ιδέα πίσω από την εκπαίδευση στο σπίτι είναι ότι τα σκυλιά δεν λερώνουν τις περιοχές διαβίωσης και φαγητού τους. Μπορούµε να χρησιµοποιήσουµε αυτό το γεγονός σαν πλεονέκτηµά υπέρ µας όταν αφήνουµε το κουτάβι µόνο του, όπως θα συζητηθεί αργότερα σε αυτό το τµήµα. Πρέπει να ξέρετε ότι για τα κουτάβια είναι δύσκολο να ελέγχουν το εντερικό και την κύστη τους, και όσο πιο µικρό είναι το κουτάβι, τόσο πιο δύσκολο είναι γι’αυτό να κρατήσει την κύστη του. Μια καλή εµπειροτεχνική µέθοδος για να το θυµόσαστε είναι, ότι ένα κουτάβι µπορεί να κρατήσει την κύστη του για χρονικό διάστηµα που είναι ίσο µε την ηλικία του κουταβιού σε µήνες, συν µια ώρα. Παραδείγµατος χάριν, εάν το κουτάβι σας είναι 3 µηνών, ο περισσότερος χρόνος που µπορεί να κρατήσει τη κύστη του είναι 4 ώρες. Αυτό είναι µόνο ένας γενικός κανόνας, µερικά κουτάβια µπορούν να κάνουν περισσότερο και αλλά µπορούν να

- 34 -

κάνουν λιγότερο. Πρέπει µόνο να θυµόσαστε ότι το φαγητό, το νερό, το παιχνίδι, το τρέξιµο, και ο ύπνος ακολουθούνται συνήθως από ένα “διάλειµµα τουαλέτας”. Θα ήταν σοφό να βγάζετε το κουτάβι σας έξω κάθε φορά, µετά το τέλος του ύπνου, του παιχνιδιού και του φαγητού, ανεξάρτητα ποια ήταν η τελευταία φορά πήγε για ένα “διάλειµµα τουαλέτας”. Λόγω της δηµοτικότητας αυτού του θέµατος, υπάρχουν πολλές παραπλανητικές πληροφορίες για αυτό. Κάθε άτοµο που είχε ή έχει ένα σκυλί δίνει λανθασµένες συµβουλές και οι ιδιοκτήτες κουταβιών δοκιµάζουν όλα όσα τους πει ο καθένας δεδοµένου ότι ψάχνουν για τη γρηγορότερη λύση. Ανεξάρτητα από αυτά που σας έχουν πει, η τιµωρία του σκυλιού σας, το χτύπηµα του σκυλιού, το χτύπηµα µε µια τυλιγµένη ρολό εφηµερίδα, και το τρίψιµο του πρόσωπου του κουταβιού στα ούρα ή τα κόπρανα αντενδείκνυται πάντα, και είναι κάτι που ποτέ δεν πρέπει να κάνετε. Αυτές οι ενέργειες όχι µόνο αποτυγχάνουν στο να εκπαιδεύσουν το σκυλί σας, αλλά µπορούν πραγµατικά να παρεµποδίσουν τη διαδικασία της εκπαίδευσης. Πρέπει να συνειδητοποιήσετε ότι το κουτάβι σας δεν µπορεί να κάνει τη σύνδεση µεταξύ του οτιδήποτε κάνει, και οποιασδήποτε συνέπειας έρχεται µετά το γεγονός. Εάν το κουτάβι σας κατουρήσει στο ταπέτο 10 δευτερόλεπτα πριν, 2 λεπτά πριν, ή 3 ώρες πριν, δεν υπάρχει τίποτα που να µπορείτε να κάνετε για να του πείτε ότι έκανε κάτι κακό. Κάθε φορά που τιµωρείτε το σκυλί σας µετά από το γεγονός, το µόνο που κάνετε είναι να του διδάσκετε ότι είστε επικίνδυνο πρόσωπο ανά τυχαία χρονικά διαστήµατα. Όταν οι ιδιοκτήτες σκυλιών λένε ότι το σκυλί τους “ξέρει” ότι έκανε κάτι κακό επειδή δείχνει “ένοχο”, τότε αυτοί δεν καταλαβαίνουν τη γλώσσα του σκυλιού. Τα σκυλιά δεν πράττουν νιώθοντας ενοχές, πράττουν υποτακτικά. Ο λόγος για την υποταγή είναι πιθανώς η γλώσσα του σώµατος σας και ο τόνος σας που ακολουθείται πάντα από µια τιµωρία. Ενεργούν υποτακτικά επειδή προσπαθούν να σταµατήσουν την επιθετικότητά σας προς αυτά. Η τιµωρία του σκυλιού σας ενώ ουρεί ή αφοδεύει διδάσκει στο σκυλί ότι είναι επικίνδυνο να κάνει αυτές τις πράξεις µπροστά σας. Εάν το τιµωρείτε πολύ καιρό, µπορεί να βρεθείτε µπροστά σε µια κατάσταση όπου το σκυλί θα κάνει ότι είναι δυνατόν ώστε να αποφύγει να λερώνει παρουσία σας. Θα περιµένει µέχρι µην µπορείτε να το δείτε, ή θα πάει πίσω από ένα µεγάλο έπιπλα για να λερώσει. Αυτό το γεγονός θα κάνει εξαιρετικά δύσκολο στο µέλλον το να πείτε στο σκυλί σας που ακριβώς θέλετε να ουρεί. Τώρα που ξέρετε τι δεν πρέπει να κάνετε, ας περιγράψουµε λεπτοµερώς και το τι πρέπει να κάνετε. Πρέπει να αρχίσουµε δίνοντας στο κουτάβι να καταλάβει, τι εµείς θέλουµε να κάνει. Το κάνουµε αυτό, µε το να δώσουµε µια λιχουδιά αµέσως αφότου λερώσει έξω. Η λέξη κλειδί εδώ είναι το αµέσως. Θυµηθείτε ότι τα σκυλιά δεν µπορούν να το συνδέσουν µετά από το γεγονός. Τη στιγµή ακριβώς που το κουτάβι τελειώνει, δώστε διάφορες λιχουδιές που να συνοδεύονται µε πολλά µπράβο και χάδια. ∆είξτε του πόσο ευτυχείς είστε µαζί του. Σιγουρευτείτε ότι το κάνετε κάθε φορά. Πάντα πηγαίνετε έξω µε ένα τσαντάκι γεµάτο λιχουδιές έτσι ώστε, να µην υπάρχει πιθανότητα να χάσετε ευκαιρία να ανταµείψετε το κουτάβι σας. Εάν είστε συνεπείς κάνοντας αυτό, σε µερικές µόνο ηµέρες το κουτάβι σας θα σας ψάχνει αµέσως αφότου τελειώνει το λέρωµα. Σιγουρευτείτε ότι συνεχίζετε να το αµείβετε και να ξέρετε ότι είστε σε καλό δρόµο για να αποκτήσετε ένα εκπαιδευµένο σκυλί. Οι άνθρωποι παίρνουν µερικές φορές τα κουτάβια τους κατ' ευθείαν πίσω στο σπίτι αφότου τελειώσουν το λέρωµα έξω. Αυτό είναι µια κακή συνήθεια γιατί η

- 35 -

“επιστροφή µέσα” µπορεί να εκληφθεί από το κουτάβι σας ως τιµωρία. Σιγουρευτείτε ότι το “πηγαίνοντας έξω” ακολουθείται πάντα από µια σύντοµη βόλτα και ότι η ούρηση π.χ., δεν σηµαίνει ποτέ το τέλος της βόλτας. Αυτό µπορεί να γίνει εύκολα, γιατί µόνο µερικά λεπτά παραπάνω βόλτας αφότου το κουτάβι κάνει τις ανάγκες του είναι αρκετά. Όσο συνεπέστεροι είστε και όσες περισσότερες φορές ενισχύσετε µε θετικό τρόπο (λιχουδιές κ.τ.λ.), τόσο µεγαλύτερες είναι οι πιθανότητες το κουτάβι σας να θελήσει να πάει “τουαλέτα” έξω. Αυτή η πρακτική, εντούτοις, δεν είναι αρκετή, και από µόνη της θα απαιτήσει πολύ χρόνο για να ολοκληρωθεί η διαδικασία της εκπαίδευσης στο σπίτι. Πρέπει να συνοδευτεί από αυστηρή πρόληψη όταν είµαστε στο σπίτι. Ενώ το να πάµε έξω για τις “ανάγκες µας” είναι διασκέδαση (το κουτάβι αµείβεται), το να πάµε µέσα είναι επίσης διασκέδαση καθώς η εκκένωση µιας γεµάτης κύστης είναι εγγενής αµοιβή. Για όσο διάστηµα το κουτάβι σας δεν είναι εκπαιδευµένο, δεν πρέπει ποτέ να αφεθεί ανεπίβλεπτο στο σπίτι, εάν δεν περιορίζεται σε ένα αρκετά µικρό χώρο που θα το απέτρεπε όµως από το να λερώσει το µέρος που κοιµάται. Εάν είστε στο σπίτι µε το κουτάβι σας και δεν µπορείτε να το εποπτεύσετε (βλέπετε µια ταινία, πλένετε τα πιάτα, κ.τ.λ.), πρέπει να είναι σε ένα µέρος όπου οι πιθανότητες να λερώσει να είναι µικρές. Αυτός ο χώρος είναι το κρεβάτι του κουταβιού. Συστήνω έντονα ένα “crate” (ειδικό κλουβί) γι’αυτό τον σκοπό. Η εκπαίδευση µε “crate” θα εξηγηθεί λεπτοµερώς παρακάτω. Το κουτάβι µπορεί µόνο να έχει 20-30 λεπτά ελεύθερου χρόνου αφότου επιστρέψατε από µια βόλτα και ξέρετε ότι η κύστη και το έντερο είναι άδεια. Ακόµα και τότε, δεν είναι ανάγκη να αφεθεί το κουτάβι να περιπλανιέται µέσα στο σπίτι. Το καθιστικό, παραδείγµατος χάριν, είναι περισσότερο από αρκετό. Θυµηθείτε ότι κάθε ατύχηµα µέσα στο σπίτι διδάσκει στο σκυλί ότι δεν είναι τόσο κακό να λερώνει µέσα. Επιπλέον, κάθε ατύχηµα µέσα στο σπίτι είναι µια χαµένη ευκαιρία να ενισχύσετε το έξω. Εάν συνέβηκε ένα ατύχηµα, καθαρίστε την περιοχή µε καθαριστικό διάλυµα κατασκευασµένο ειδικά για αυτό το σκοπό. Αυτά τα προϊόντα εξουδετερώνουν τη µυρωδιά και αποτρέπουν το κουτάβι από να επιστρέψουν στο ίδιο σηµείο να λερώσουν πάλι. Παρακαλώ σηµειώστε ότι δεν είναι πρόθεση µας το κουτάβι σας θα περάσει τη ζωή του µέσα σε κλουβί ή περιορισµένο. Ο περιορισµός του χώρου γίνεται ως εργαλείο διαχείρισης για να αποτρέψει διάφορα προβλήµατα συµπεριφοράς, µεταξύ των οποίων είναι και το λέρωµα µέσα στο σπίτι. ∆εδοµένου ότι το κουτάβι σας µεγαλώνει, θα είστε σε θέση να επιτρέψετε βαθµιαία πιό ελευθερία χώρου χωρίς επίβλεψη. Αφότου λοιπόν έχουµε ενισχύσει δεκάδες φορές το λέρωµα έξω και έχουµε αποτρέψει τα ατυχήµατα µέσα, όσο ήταν δυνατόν καλύτερα, τώρα µπορούµε να προσπαθήσουµε να σταµατήσουµε το κουτάβι όταν προσπαθεί να λερώσει µέσα. Εάν πιάσετε το κουτάβι σας να ψάχνει ένα µέρος για ούρηση ή ακόµα και κατά τη διάρκεια της ούρησης, αυτό που πρέπει να κάνετε είναι να το τροµάξετε και να τραβήξετε την προσοχή του. Φωνάξτε γρήγορα “µη” και χτυπήστε τα χέρια σας δυνατά εάν είναι απαραίτητο, πλησιάστε το αµέσως και σηκώστε το στον αέρα. Πηγαίνετέ το γρήγορα έξω, αφήστε να τελειώσει αυτό που άρχισε και ανταµείψτε το όπως πάντα.

- 36 -

Συνηθισµένα λάθη: 1. Να κάνετε πολύ ώρα για να δώσετε την λιχουδιά µετά από την πράξη της µετάβασης για “τουαλέτα”. Πρέπει να θυµόσαστε ότι ο συγχρονισµός είναι κρίσιµος ώστε το σκυλί να κάνει τη σύνδεση µεταξύ της πράξης και της συνέπειας. 2. Παραχώρηση πάρα πολλής ελευθερίας στο κουτάβι σας. Πολλοί ιδιοκτήτες σκυλιών επιτρέπουν στο κουτάβι τους πάρα πολύ ελεύθερο χώρο, και χρόνο χωρίς επίβλεψη. Μετά, δεν µπορούν να σταµατήσουν το κουτάβι τους από το να κάνει λάθη µέσα στο σπίτι. 3. Να τιµωρείτε το κουτάβι όταν έχει ατυχήµατα µέσα στο σπίτι. Οι τεχνικές τιµωρίας πάντα αντενδεικνύονται. ∆εν βοηθούν, µπορούν να επιδεινώσουν το πρόβληµα, και µπορούν να βλάψουν τη σχέση µεταξύ του σκυλιού και του ιδιοκτήτη. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα εάν η τιµωρία έρχεται πολύ µετά από το γεγονός. Εάν το σύστηµα δεν δουλεύει: 1. Σιγουρευτείτε ότι το κουτάβι σας είναι υγιές. ∆ιάφορα φυσιολογικά προβλήµατα στο ουροποιητικό σύστηµα µπορούν να αποτρέψουν το κουτάβι σας από το να µάθει να κρατάει τη κύστη του. Συµβουλευθείτε τον κτηνίατρό σας και σιγουρευτείτε ότι δεν υπάρχει κανένα ιατρικό πρόβληµα. 2. Ξεκινήστε από την αρχή και µε υποµονή. Η ανυποµονησία είναι κοινό γνώρισµα µεταξύ των ιδιοκτητών σκύλων, και των ανθρώπων γενικά. Θέλουµε τα γρήγορα αποτελέσµατα και ως εκ τούτου τείνουµε να προχωράµε πάρα πολύ γρήγορα µε την εκπαίδευσή µας. Να είστε υποµονετικοί και συνεχίστε δηµιουργώντας ένα µεγάλο ιστορικό των αµοιβών έξω αποτρέποντας ταυτόχρονα τα ατυχήµατα µέσα. Εάν είστε συνεπείς, θα λειτουργήσει. 3. Συµβουλευθείτε έναν αξιόπιστο εκπαιδευτή σκυλιών που χρησιµοποιεί τις θετικές µεθόδους ενίσχυσης. Ο εκπαιδευτής µπορεί να σας βοηθήσει να καταλάβετε το συγχρονισµό της αµοιβής σωστά και να σας δείξει πως γίνετε η επίβλεψη ενός κουταβιού.

Εκπαίδευση µε Crate

Το crate είναι ένα ειδικό κλουβί και ένα µεγάλο εργαλείο εκπαίδευσης. Όταν χρησιµοποιείται σωστά, λειτουργεί ως εργαλείο διαχείρισης και πρόληψης για διάφορα προβλήµατα συµπεριφοράς συµπεριλαµβανοµένου του λερώµατος µέσα στο σπίτι και του καταστροφικού µασήµατος. Όταν χρησιµοποιείται σωστά, το κλουβί γίνεται σπίτι του σκυλιού σας και ένα µέρος που µπορεί να αποσυρθεί σε µια στιγµή κούρασης ή ανησυχίας. Μπορείτε να σκεφτείτε το κλουβί ως σύγχρονο

- 37 -

κρησφύγετο λύκων και ενώ είναι αλήθεια, κλειδώνουµε µερικές φορές το σκυλί µας µέσα, το κάνουµε µόνο µετά από την προσεκτική και σταδιακή προσαρµογή του σε αυτό. Τα εξηµερωµένα σκυλιά, όπως οι προγονοί τους οι λύκοι, χρειάζονται ένα ασφαλές λιµάνι. Το κλουβί µπορεί να είναι αυτό το ασφαλές λιµάνι γι’αυτά. Πολλοί άνθρωποι βλέπουν το κλουβί ως απάνθρωπο εργαλείο και δεν θέλουν να περιορίσουν το κουτάβι τους σε µια τέτοια µικρή περιοχή. Εντούτοις, αυτοί οι ίδιοι άνθρωποι περιορίζουν το χώρο του µωρού τους σε µια µικρή κούνια έτσι ώστε να µπορούν να αποτρέψουν να πάθει κάτι το µωρό. Εάν µπορούµε να βάλουµε ένα µωρό σε µια κούνια, µπορούµε να βάλουµε και ένα σκυλί σε ένα κλουβί. Εφ' όσον η εκπαίδευση για το κλουβί γίνεται µε έναν κατάλληλο τρόπο και για περιορισµένες χρονικές περιόδους, αυτό είναι µια πολύ αποτελεσµατική και ανθρωπιστική βοήθεια εκπαίδευσης. Η διαδικασία η οποία χρησιµοποιούµε για να προσαρµόσουµε το σκυλί στο κλουβί είναι σταδιακή και γίνεται κατά τη διάρκεια αρκετών ηµερών. Σε καµία περίπτωση, δεν πρέπει να αφήνετε το κουτάβι σας σε ένα κλουβί για διαστήµατα που είναι µεγαλύτερα από τη δυνατότητά του να κρατήσει την κύστη του, και ποτέ περισσότερο από 4-5 ώρες συνολικά σε µια παραµονή. Είναι σηµαντικό να σηµειωθεί ότι το crate δεν είναι µια µαγική λύση σε όλα τα προβλήµατα συµπεριφοράς των σκυλιών. Ενώ είναι πολύ αποτελεσµατικό στη διδασκαλία για µέσα στο σπίτι και για την αποτροπή της καταστροφικότητας, αντενδείκνυται για προβλήµατα συµπεριφοράς όπως το άγχος αποχωρισµού και άλλες φοβίες. Στην πραγµατικότητα, η χρησιµοποίηση ενός κλουβιού µε αυτά τα προβλήµατα συµπεριφοράς µπορεί πραγµατικά να τα επιδεινώσει. Βήµα-Βήµα: 1. Το κλουβί είναι ένα θαυµάσιο µέρος γεµάτο εκπλήξεις.

α) Αυτό το βήµα διδάσκει το κουτάβι ότι πολλά σηµαντικά γεγονότα συµβαίνουν στο κλουβί.

β) Βάλτε µια άνετη κουβέρτα και µερικά παιχνίδια µέσα στο κλουβί. γ) Πάρτε µερικές λιχουδιές και δείξτε τες στο σκυλί σας. Ταΐστε τις

λιχουδιές κοντά στο κλουβί και έπειτα ρίξτε µερικές µέσα. Αφήστε το κουτάβι σας να µπει µέσα στο κλουβί και να φάει τις λιχουδιές.

δ) Ταΐστε τα γεύµατα του κουταβιού σας µέσα στο κλουβί. ε)Ενώ το κουτάβι σας είναι στο κλουβί, ρίξτε λιχουδιές µέσα σε τυχαία

διαστήµατα. στ) Γεµίστε ένα παιχνίδι KONG™ µε λιχουδιές και προσελκύστε την

προσοχή του κουταβιού σας σε αυτό. Τοποθετήστε το στο κλουβί και αφήστε το κουτάβι σας να το απολαύσει.

ζ) Κατά τη διάρκεια αυτού του σταδίου, δεν κλείνουµε την πόρτα του κλουβιού.

η) Συνεχίστε µε αυτό το στάδιο έως ότου το κουτάβι σας να φαίνεται ευτυχές και ξένοιαστο γύρω από το crate και µέσα σε αυτό.

2. Εκµάθηση για την είσοδο και την έξοδο στο κλουβί κατόπιν εντολής.

- 38 -

α) Όπως και στο βήµα ένα, η πόρτα του κλουβιού παραµένει ανοικτή. β) Όταν η προσοχή του κουταβιού είναι στραµµένη σε σας και είστε κοντά στο κλουβί πείτε “µέσα στο κλουβί” και ρίξτε µια λιχουδιά στο κλουβί. Το κουτάβι θα πάει µέσα και θα φάει την λιχουδιά. γ) Τώρα, πείτε “βγές έξω” και αφήστε το κουτάβι σας να έρθει σε σας. Όταν το κάνει χαϊδέψτε το και πείτε µπράβο αλλά µην δώστε λιχουδιά. δ) Επαναλάβετε τα βήµατα β και γ αρκετές φορές. ε) Τώρα, πείτε “µέσα στο κλουβί” άλλα µην ρίξετε µέσα τη λιχουδιά. Περιµένετε υποµονετικά το κουτάβι σας να µπει µέσα και όταν το κάνει, αµείψτε το γενναιόδωρα. στ) Εάν το κουτάβι σας δεν πηγαίνει µέσα, µην µπείτε στον πειρασµό να του ρίξετε τη λιχουδιά µέσα. Περιµένετε υποµονετικά και θα το κάνει. Εάν τελικά δεν το κάνει, τελειώστε την περίοδο άσκησης και προσπαθήστε πάλι αργότερα από την αρχή. ζ) Τώρα, πείτε “βγές έξω” και αφήστε το κουτάβι σας να έρθει σε σας. Όταν το κάνει χαϊδέψτε το και πείτε µπράβο αλλά µην δώστε λιχουδιά. η)Επαναλάβετε τα βήµατα ε και ζ αρκετές φορές. Σιγουρευτείτε ότι δεν το παρακάνετε. Τελειώστε την περίοδο άσκησης µετά από µερικές επιτυχίες. 3. Κλείνοντας την πόρτα του κλουβιού - το κλουβί είναι διασκέδαση ακόµη και µε την πόρτα κλειστή. α) Ετοιµαστείτε για ένα ήρεµο απόγευµα στο σπίτι. β) Προετοιµάστε διάφορα νόστιµα κόκαλα για κουτάβια και ένα παιχνίδι KONG™ γεµισµένο µε λιχουδιές. γ) Πέστε στο κουτάβι σας “µέσα στο κλουβί” και όταν µπει µέσα, του δίνετε το γεµισµένο KONG™ ή το νόστιµο κόκαλο και κλείνετε την πόρτα του κλουβιού. δ) Καθίστε δίπλα στο κλουβί και διττέ τηλεόραση ή διαβάστε ένα βιβλίο. Φύγετε για λίγο πηγαίνοντας στο µπάνιο ή στην κουζίνα, αλλά πάντα επιστρέψτε µέσα σε ένα λεπτό. ε) Εάν το κουτάβι αρχίζει να κλαψουρίζει ή να γαβγίζει, αγνοήστε το. Εάν δώσετε σηµασία στο κουτάβι σας ενώ κλαψουρίζει, θα το µάθετε να κλαψουρίζει για να κερδίζει την προσοχή σας, και αυτό είναι το τελευταίο πράγµα θα θέλατε να µάθει. στ) Όταν το κουτάβι σας είναι ήρεµο, ρίχνετε µια επιπλέον λιχουδιά µέσα στο κλουβί ανά τυχαία διαστήµατα. ζ) Όταν τελειώσει η εκποµπή που βλέπετε στην τηλεόραση, και ενώ το κουτάβι είναι ήρεµο, ανοίξτε την πόρτα του κλουβιού. Μην χαϊδέψτε το σκυλί σας ή µην του δώσετε λιχουδιά για να βγει. Συνεχίστε την απογευµατινή σας ρουτίνα κανονικά. 4. Παράταση της διάρκειας της παραµονής στο κλουβί. α) Βάλτε το κλουβί σε µια θέση στο σπίτι όπου ξοδεύετε το µεγαλύτερο µέρος του χρόνου σας. Το σαλόνι ή η κουζίνα είναι συνήθως καλές θέσεις.

- 39 -

β) Πέστε στο κουτάβι σας να µπει µέσα και κλείστε την πόρτα µόλις το κάνει. Σιγουρευτείτε ότι έχει ένα ενδιαφέρον παιχνίδι ή ένα κόκαλο για να απασχοληθεί. γ) Κάνετε τις µικροδουλειές σας µέσα στο σπίτι ρίχνοντας πότε-πότε µια ή δύο λιχουδιές στο κλουβί. δ) Μην δώστε προσοχή στο κουτάβι σας εάν κλαψουρίζει ή γαβγίζει. ε) Για µία περίοδο αρκετών ηµερών, προσπαθήστε να παρατείνετε βαθµιαία το χρόνο που το κουτάβι παραµένει στο κλουβί σε περίπου 3 ώρες. 5. Παραµονή στο κλουβί όταν δεν είµαστε στο σπίτι. α) Αυτό το βήµα είναι παρόµοιο µε το βήµα τέσσερα αλλά πρέπει να αρχίσουµε µε πολύ πιό σύντοµες διάρκειες παραµονής. β) Ξεκινήστε µε σύντοµες βόλτες έξω. Πηγαίνοντας να πάρετε την αλληλογραφία σας, να επισκεφτείτε έναν γείτονα, κ.λ.π. γ) Αυξήστε τη χρονική διάρκεια σταδιακά και σιγουρευτείτε ότι το κουτάβι σας είναι σχετικά ήρεµο κατά τη διάρκεια της παραµονής στο κλουβί. δ) Ζητήστε από έναν γείτονα να έχει το νου του αν ακούσει οποιοδήποτε κλαψούρισµα ή γαύγισµα ενώ λείπετε. ε) Βάλτε µια βιντεοκάµερα και καταγράψτε τη συµπεριφορά του κουταβιού σας κατά την απουσία σας. στ) Έτσι θα είστε σε θέση να δείτε εάν το κουτάβι σας τα πηγαίνει καλά µε τη διαδικασία της εκπαίδευσης ή εάν θα πρέπει να µειώσετε τη διάρκεια του χρόνου που το κουτάβι παραµένει µόνο του. ζ) Σιγουρευτείτε ότι το κουτάβι έχει ένα νόστιµο κόκαλο ή ένα ωραίο παιχνίδι µε λιχουδιές µέσα για µένει απασχοληµένο. η) Μην αφήνετε το κουτάβι στο κλουβί για διαστήµατα που είναι µεγαλύτερα από τη δυνατότητά του να κρατήσει την κύστη του, και ποτέ περισσότερο από 4-5 ώρες το µέγιστο. Περιληπτικά: 1. Η εκπαίδευση µε το crate είναι µια µεγάλη βοήθεια στη διαχείριση και την πρόληψη των προβληµάτων συµπεριφοράς όπως το καταστροφικό µάσηµα και η ακαθαρσίες µέσα στο σπίτι. 2. Εάν το σκυλί προσαρµόζεται στο κλουβί βαθµιαία, γίνεται ένα ασφαλές και άνετο µέρος γι’αυτό το να είναι µέσα. Μπορεί αργότερα να χρησιµοποιηθεί από το ίδιο το σκυλί, όποτε για κάποιο λόγο αισθάνεται ανήσυχο. 3. Το τον κλουβί µπορεί να χρησιµοποιηθεί σαν ένα καλό εργαλείο όταν παίρνετε το σκύλο σας σε ταξίδι και κατά την διανυκτέρευση σε ένα περίεργο για το σκύλο σηµείο (camping, ξενοδοχεία, κ.λ.π.) 4. Το κλουβί δεν προορίζεται να χρησιµοποιείται πάνω από 4-5 ώρες ηµερησίως. 5. Το κλουβί δεν είναι λύση για τα προβλήµατα άγχους αποχωρισµού, και µπορεί πραγµατικά να επιδεινώσει αυτά τα προβλήµατα. 6. Η µέθοδος που περιγράφεται εδώ είναι µια µεταξύ των πολλών και εφ' όσον είστε υποµονετικοί και συνηθίζετε το σκυλί σας βαθµιαία στο κλουβί, ακόµα και µε οποιαδήποτε άλλη µέθοδο, αυτό είναι εντάξει.

- 40 -

7. Συµβουλευθείτε έναν ειδικό για τη συµπεριφορά των σκυλιών εάν αντιµετωπίζετε προβλήµατα στην προσπάθεια σας για εκπαίδευση.

Μάσηµα

Οι περισσότεροι ιδιοκτήτες σκυλιών έχουν βιώσει µε τον ένα τρόπο η τον άλλο την απώλεια ενός πολύτιµου αντικειµένου από το γεµάτο περιέργεια στόµα του σκυλιού τους. Εάν έχετε ένα σκυλί για χρόνια, είναι πιθανόν αυτό να συµβεί και σε σας επίσης. Τα σκυλιά µασούν πράγµατα, γι’αυτό εξάλλου έχουν στόµα. Μασούν επειδή το στόµα τους είναι το εργαλείο τους για να κάνουν σχεδόν τα πάντα - φαγητό, εξερεύνηση, αρπαγή, µεταφορά, κ.λ.π. Το να ζητάς από ένα σκυλί για να µην µασήσει είναι σα να ζητάς από ένα µωρό να σταµατήσει να πιάνει τα πάντα µε τα χέρια του. Είναι µια παράλογη και µη ρεαλιστική απαίτηση. Αυτό πού πρέπει να προσπαθήσουµε να κάνουµε είναι να πούµε στο σκυλί τι µπορεί να µασήσει και τι όχι. Εάν έχετε φθάσει σε αυτήν την σελίδα διαβάζοντας αυτό το βιβλίο από την αρχή, ξέρετε ότι η πρόληψη θα διαδραµατίσει έναν βασικό ρόλο στη διαχείριση του καταστρεπτικού µασήµατος. Εµποδίζοντας το κουτάβι να πάρει αντικείµενα που δεν θέλουµε να µασήσει, και συγχρόνως, δηµιουργώντας ένα περιβάλλον πλούσιο σε αντικείµενα που το µάσηµά τους να είναι διασκέδαση, θα βοηθήσουµε το κουτάβι µας να µεγαλώσει χωρίς ποτέ να απολαύσει τη γεύση του καναπέ, του παπουτσιού, της κάλτσας, του τηλεφώνου µας, κ.λ.π. Έχω αναφέρει στην εισαγωγή ότι οι άνθρωποι είναι πολύ καλοί στην πρόληψη. Το κάνουµε µε τα µωρά µας µε διάφορους τρόπους (βάζοντας τα σε µια κούνια, καλύπτοντας τις πρίζες, κ.λ.π.), το κάνουµε για την ασφάλειά µας µε το να βάζουµε κλειδαριές, να εγκαθιστούµε χρηµατοκιβώτια, να τοποθετούµε συστήµατα συναγερµών, και αρκετά ειλικρινά, το κάνουµε µε όλους τους τρόπους στη ζωή. Εάν αποτύχουµε να το κάνουµε µε τα σκυλιά µας, αποτυγχάνουµε να εφαρµόσουµε ένα σύστηµα που χρησιµοποιούµε πολύ καλά οπουδήποτε αλλού, και αυτό θα ήταν πολύ χαζό από µέρους µας. ∆εν µπορείτε να κατηγορήσετε ένα σκυλί γιατί µασάει σε ένα ανοιχτό δοχείο απορριµµάτων που εσείς αφήσατε στην κουζίνα, γιατί σκίζει τις κάλτσες που αφήσατε έξω από το καλάθι των απλύτων, ή τα αποφάγια που αφέθηκαν στο πάγκο της κουζίνας. Τα σκυλιά είναι καιροσκόποι και προσπαθούν να πάρουν όλα αυτά που τα ωφελούν. Πολλές φορές µπορούµε να αποτρέψουµε το καταστρεπτικό µάσηµα µε απλά µέτρα όπως, το κλείσιµο της πόρτας πίσω µας, την τοποθέτηση των τιµαλφών µας σε κλειστά ντουλάπια, ή το κρύψιµο των απορριµµάτων µας σε κλειστά δοχεία. Επιπλέον, η χρησιµοποίηση ενός κλουβιού, όπως περιγράφεται στο προηγούµενο κεφάλαιο, µπορεί να είναι ένα πολύ καλό εργαλείο πρόληψης, ειδικά για τις ώρες που θέλετε απλά να ηρεµήσετε για λίγο. Εάν, εντούτοις, το κουτάβι µας τρέχει γύρω – γύρω στο σπίτι, δουλειά µας είναι να το εποπτεύουµε και να µην το αφήσουµε ποτέ να εξαφανίζεται σε µέρη που δεν µπορούµε να το εµποδίσουµε να δηµιουργήσει προβλήµατα. Εντούτοις, η πρόληψη µόνο, δεν θα µας λύσει το πρόβληµα του µασήµατος. Η πρόληψη λέει µόνο στο κουτάβι, τι δεν πρέπει να κάνει. Τώρα, πρέπει να τη συνδέσουµε µε µεθόδους που να λένε στο κουτάβι, τι πρέπει να κάνει.

- 41 -

Αφού το µάσηµα είναι µια κανονική συµπεριφορά των σκυλιών, πρέπει να το προσαρµόσουµε δίνοντας στα σκυλιά αφθονία τρόπων και πραγµάτων για να εµπλέκονται µε αυτήν την συµπεριφορά. Το κάνουµε αυτό, αφήνοντάς τα να µασούν παιχνίδια και κόκαλα όσο θέλουν. Όσο περισσότερη εµπειρία αποκτήσει το κουτάβι µασώντας τα δικά του πράγµατα, τόσο λιγότερη εµπειρία αποκτά µε το µάσηµα των προσωπικών µας αντικειµένων, και τόσο µεγαλύτερες είναι οι πιθανότητες το κουτάβι να µην αναπτύξει ποτέ το καταστρεπτικό µάσηµα. Θα υπάρξει κάποια στιγµή που δεν θα µπορέσετε να εποπτεύσετε ή να κλείσετε σε κλουβί το κουτάβι σας, και θα το βρείτε να τριγυρνάει µε µια κάλτσα στο στόµα του. Εάν αυτό συµβεί, προσπαθήστε να πείσετε το σκυλί να σας δώσει το αντικείµενο (εδώ κάλτσα) µε αντάλλαγµα µια λιχουδιά. Όταν το κάνει, πάρτε µακριά και κρύψτε το αντικείµενο, και δώστε του σε αντάλλαγµα ένα από τα παιχνίδια του. Μην αρχίστε να κυνηγάτε το κουτάβι θυµωµένοι. Τα σκυλιά αγαπούν να παίζουν κυνηγητό και θα θεωρήσουν ότι είναι εποικοδοµητικό να τα κυνηγάτε. Αν είσαστε συνεπής µε αυτήν τη συµπεριφορά, θα θέσετε επίσης τα θεµέλια για τα µελλοντικά παιχνίδια “πιάσε” και “φέρε το”. Βήµα-Βήµα: 1. Αγοράστε αφθονία των παιχνιδιών µασήµατος, παιχνιδιών KONG™, κοκάλων, και σχοινιών, τα οποία να αναλογούν µε το µέγεθος και την ηλικία του κουταβιού σας. Συµβουλευθείτε τον κτηνίατρό σας σχετικά µε τα επικίνδυνα και ασφαλή αντικείµενα για το σκυλί σας. 2. Κουτάβο-προφυλάξτε το σπίτι σας. Κάντε µια βόλτα γύρω από το σπίτι σας και βρείτε τα πράγµατα που µπορούν να σας δηµιουργήσουν πρόβληµα µε το κουτάβι σας: εµποδίστε τη πρόσβαση στα ηλεκτρικά καλώδια, βρείτε ένα σκουπιδοτενεκέ µε καπάκι που ασφαλίζει, βάλτε τα πολύτιµα αντικείµενα σε θέσεις που το κουτάβι δεν έχει πρόσβαση, κ.λ.π. 3. Πάντα επιβλέπετε το κουτάβι σας όταν είστε στο σπίτι. Εάν το δείτε να δαγκώνει ένα έπιπλο π.χ., πείτε “µη” και κατευθύνετε την προσοχή του σε ένα από τα παιχνίδια µασήµατος που έχετε αγοράσει εκ των προτέρων. 4. Μπορείτε να αγοράσετε τα ειδικά προϊόντα που έχουν µυρωδιά που αποκρούει τα σκυλιά. Μπορείτε να αλείψετε ή να ψεκάσετε αυτά τα προϊόντα στα πόδια των επίπλων και άλλων αντικειµένων που το κουτάβι σας βρίσκει ελκυστικά για να µασήσει. Συγχρόνως, σιγουρευτείτε ότι το σκυλί µαθαίνει να µασά τα παιχνίδια που είναι αλειµµένα µε ελκυστικές µυρωδιές όπως το φυστικοβούτυρο ή την πάστα συκωτιού. 5. Μην αφήστε ποτέ το κουτάβι µόνο του σε ένα µέρος στο οποίο µπορεί να προκαλέσει ζηµιά. Εάν το κάνετε, προετοιµάζετε το κουτάβι σας για την αποτυχία και γι’αυτό το λόγο, προσπαθούµε να το αποφύγουµε µε οποιοδήποτε τίµηµα. Αφήστε το σκυλί στο κλουβί ή σε ένα δωµάτιο ασφαλές για το σκυλί µε διάφορα ελκυστικά παιχνίδια και κοκάλα µασήµατος. 6. Μην αφήνετε ποτέ το σκυλί δεµένο όταν είστε µακριά. Αυτό µπορεί να είναι επικίνδυνο και να προκαλέσει τη ζηµιά στο σκυλί σας. 7. Υπάρχουν πολλά σύγχρονα παιχνίδια σκυλιών που λειτουργούν ως γρίφοι. Γεµίζετε αυτά τα παιχνίδια µε τις λιχουδιές και το σκυλί πρέπει να χειριστεί το παιχνίδι προκειµένου να φτάσει στις απολαύσεις. Αυτοί οι τον τύποι παιχνιδιών

- 42 -

µπορούν να είναι µεγάλη βοήθεια κατά προσπάθεια να προσελκυστεί η προσοχή του σκυλιού µακριά από τα αντικείµενα στα οποία µπορεί να προκαλέσει τη ζηµιά. 8. Αποφύγετε να θυµώσετε, να φωνάξετε, και να τιµωρήσετε το κουτάβι σας. Αυτά τα συναισθήµατα / ενέργειες κάνουν συνήθως περισσότερη ζηµιά από καλό. Να είστε υποµονετικός και να συνεχίστε το επιµορφωτικό πρόγραµµά σας. Θυµηθείτε ότι το κουτάβι σας δεν κάνει τίποτα εκ’ προθέσεως, και ότι γι’αυτό το πόδι ενός τραπεζιού δεν διαφέρει από ένα παιχνίδι µασήµατος.

Υπερβολικό γαύγισµα

Τα πουλιά κελαηδούν, οι αγελάδες µουγκανίζουν, οι άνθρωποι µιλάνε, και τα σκυλιά……… γαβγίζουν. Το γαύγισµα είναι µια κανονική συµπεριφορά που επιτρέπει στα σκυλιά να επικοινωνούν µε τον κόσµο γύρω τους. Αυτός είναι ο τρόπος που τα σκυλιά εκφράζουν το φόβο, τον ενθουσιασµό, την ανησυχία, τον κίνδυνο, και πολλά άλλα. Το να περιµένουµε από ένα σκύλο να σταµατήσει τελείως να γαβγίζει είναι µη ρεαλιστικό και κατά µια έννοια, απάνθρωπο. Θα ήταν παρόµοιο µε να ζητήσουµε από έναν άνθρωπο να µην µιλάει ή από ένα πουλί να µην κελαηδάει. Εντούτοις, πρέπει να σιγουρευτούµε ότι το γαύγισµα δεν γίνεται ενοχλητικό. Η απόφαση του πότε το γαύγισµα είναι ενοχλητικό και πότε είναι κανονικό είναι µάλλον υποκειµενική. ∆ιαφορετικοί άνθρωποι θα βρούν διαφορετικές ποσότητες γαυγίσµατος αποδεκτές ή απαράδεκτες. Εντούτοις, το φαινόµενο του υπερβολικού γαυγίσµατος υπάρχει και είναι ένα κοινό πρόβληµα συµπεριφοράς για τους ιδιοκτήτες σκυλιών (και τους γειτονές τους). Το υπερβολικό γαύγισµα είναι ένα σύµπτωµα για ένα ελλοχεύον πρόβληµα και προκειµένου να αντιµετωπίσουµε αποτελεσµατικά το σύµπτωµα πρέπει να κατανοήσουµε τι προκαλεί κατά κύριο λόγο το γαύγισµα. Τα σκυλιά γαβγίζουν για διάφορους λόγους, και µεταξύ αυτών για: επιδίωξη της προσοχής, προειδοποίηση για έναν εισερχόµενο εισβολέα, φόβο, µια απειλή, µια ανησυχία, και µια κοινωνική επίδραση. Για κάθε αιτία γαυγίσµατος υπάρχει και ένα διαφορετικός τρόπος µετατροπής της συµπεριφοράς. Θυµηθείτε όµως, ότι εφ' όσον έχουµε να κάνουµε µε ένα κουτάβι, έχουµε να κάνουµε µε την πρόληψη και όχι µε µια καθιερωµένη συµπεριφορά. Αυτό κάνει συνήθως τα πράγµατα ευκολότερα. Γαύγισµα για την προσοχή: Το γαύγισµα για την προσοχή µπορεί να είναι ο ευκολότερος τύπος γαυγίσµατος για να αποτραπεί. Το µόνο που πρέπει να κάνουµε είναι να αποφεύγουµε να δίνουµε οποιαδήποτε προσοχή στο κουτάβι όταν θέλει κάτι (λιχουδιά, χάδια), και γαβγίζει ή κλαψουρίζει για να µας ενηµερώσει επ’αυτού. Εντούτοις, θα πρέπει να είστε επίµονοι µε αυτήν την διαδικασία. Πρέπει να αγνοήσετε εντελώς το κουτάβι σας. Αυτό σηµαίνει καµία οµιλία, καµία οπτική επαφή, τίποτα. Απλά ενεργείτε σα να µην είναι παρόν το κουτάβι σας. Ανάλογα µε το πόσο επιτυχής ήταν οι προσπάθειες του κουταβιού κατά το παρελθόν να τραβήξει την προσοχή σας µε

- 43 -

γαύγισµα, το γαύγισµα θα υποχωρήσει µετά από κάποιο χρόνο. Όταν συµβεί αυτό, και όταν το κουτάβι σας είναι ήσυχο, πρέπει να το ανταµείψτε, χαϊδέψτε το, και παίξτε µαζί του. Αγνοώντας πάντα το κουτάβι όταν γαβγίζει και δίνοντάς του µεγάλη προσοχή όταν είναι ήρεµο, µπορούµε να του διδάξουµε, ότι η ηρεµία και όχι το γαύγισµα θα του δώσει ότι θέλει. Θυµηθείτε ότι το γαύγισµα δεν ενδιαφέρει το κουτάβι περισσότερο από το να είναι ήρεµο. Απλά θέλει να πάρει κάτι, και βλέπει τι είδους συµπεριφορά θα του το αποφέρει. Πολλοί ιδιοκτήτες σκυλιών κάνουν το λάθος να υποχωρούν κατά τη διάρκεια του ξεσπάσµατος του σκυλιού και να δίνουν στο σκυλί ότι θέλει. Αυτό, πραγµατικά, θα κάνει µόνο το κουτάβι να συνειδητοποιήσει ότι, εάν το λίγο γαύγισµα δεν βοηθά, το εντονότερο θα το κάνει. Όσο λοιπόν πιο καθυστερηµένα ενδώσετε τελικά στο κουτάβι σας, τόσο περισσότερο επίµονα θα µαθαίνει να γαβγίζει. Σιγουρευτείτε ότι όλα τα άτοµα που ασχολούνται µε το κουτάβι θα του συµπεριφέρονται µε τον ίδιο τρόπο όπως εσείς. Θέλουµε το κουτάβι να µάθει ότι οι άνθρωποι απλά δεν αποκρίνονται στο γαύγισµα. Είναι ιδιαίτερα σηµαντικό να µην αφήσετε να βγει το κουτάβι από το κλουβί όταν γαβγίζει ή κλαψουρίζει. Περιµένετε πρώτα να ηρεµήσει και έπειτα ανοίξτε την πόρτα του κλουβιού. Υπάρχει µια σηµαντική εξαίρεση για αυτόν τον κανόνα. Εάν το κουτάβι σας έχει κοιµηθεί στο κλουβί για µερικές ώρες, και αφότου ξυπνήσει κλαψουρίζει, πρέπει να το βγάλετε έξω για “τουαλέτα”. Υπάρχει µεγάλη πιθανότητα το κουτάβι να προσπαθεί να σας πει ότι πρέπει να πάει “τουαλέτα”, και πρέπει καλύτερα να το αφήσετε να πάει έξω, παρά να διακινδυνεύσετε να λερώσει το κλουβί του. Γαύγισµα από φόβο: Το γαύγισµα από φόβο έχει σκοπό να αυξήσει την απόσταση µεταξύ της πηγής φόβου και του σκυλιού. Γαβγίζοντας σε κάτι που το σκυλί φοβάται προσπαθεί να πει: “ µακριά, η παρουσία σου µε ανησυχεί και εάν έρθεις πιο κοντά µπορεί να ενεργήσω επιθετικά”. Αυτός ο τύπος γαυγίσµατος µπορεί να συνοδεύετε από βρυχηθµό και γρύλισµα, και από µια πολύ ευδιάκριτη γλώσσα του σώµατος: χαµηλό κέντρο βαρύτητας, ουρά που µαζεύεται, αυτιά πίσω, κεφάλι χαµηλά, και πιθανό ανασήκωµα του τριχώµατος (στο πίσω µέρος του λαιµού). Ο καλύτερος τρόπος να διαχειριστείτε το γαύγισµα από φόβο είναι να κοινωνικοποιήσετε το κουτάβι σας καλά από πολύ νεαρή ηλικία, έτσι ώστε παράξενοι άνθρωποι ή παράξενοι ήχοι να µην είναι απειλή γι’αυτό. ∆εν είναι στο πεδίο αυτού του βιβλίου για να εξηγήσει τις µεθόδους διαχείρισης των φόβων που έχουν ριζώσει ήδη στο σκυλί. Εάν το σκυλί σας παρουσιάζει ήδη πρόβληµα γαυγίσµατος σχετικό µε τον φόβο συστήνω έντονα να δουλέψετε µε έναν εκπαιδευτή ή έναν ειδικό συµπεριφοράς σκυλιών. Όσο πιό σύντοµα θα αρχίσετε να αντιµετωπίζετε το πρόβληµα, τόσο ευκολότερο θα είναι να επιλυθεί. Μην τιµωρήστε το σκυλί σας όταν η γλώσσα του σώµατος του δείξει σηµάδια σχετικά µε φόβο, αυτό µόνο χειρότερα θα κάνει τα πράγµατα. Εάν βρεθείτε σε µια κατάσταση όπου το σκυλί σας φοβάται, προσπαθήστε να επιλύσετε το πρόβληµα αυξάνοντας την απόσταση µεταξύ του ερεθίσµατος του φόβου και του σκυλιού σας.

- 44 -

Γαύγισµα προειδοποίησης ή φύλαξης περιοχής: Τα σκυλιά είναι εδαφικά ζώα. Μόλις συνειδητοποιήσουν ότι έχουν µια περιοχή θα αρχίσουν να την προστατεύουν ως ένα ορισµένο βαθµό. Μερικές ράτσες είναι πιό εδαφικές από άλλες αλλά τα περισσότερα σκυλιά θα προειδοποιήσουν µε γαύγισµα και να ενηµερώσουν την αγέλη τους (στην περίπτωσή µας την οικογένεια) ότι υπάρχει κάτι ή κάποιος που πλησιάζει τη περιοχή και απαιτείτε η προσοχή της αγέλης. Γι’αυτό τα σκυλιά γαβγίζουν όταν ακούνε θορύβους έξω από την πόρτα, όταν ακούνε κάποιον έξω από το παράθυρο και όταν το κουδούνι της πόρτας χτυπά (αν και αυτό το τελευταίο παράδειγµα µπορεί να σηµάνει ότι το σκυλί είναι απλά αναστατωµένο, καθώς κάποιος είναι έτοιµος να µπει). Στους περισσότερους ιδιοκτήτες σκυλιών αρέσει αυτή η συµπεριφορά του γαυγίσµατος για προειδοποίηση και το βρίσκουν χρήσιµο. Εντούτοις, όταν αυτό το γαύγισµα είναι αποτέλεσµα κάθε µικρού ήχου και διαρκεί για πολύ ώρα, γίνεται µια ενόχληση (ειδικά όταν προσπαθείτε να κοιµηθείτε τη νύχτα). Υπάρχουν διάφοροι τρόποι να αντιµετωπίσουµε το υπερβολικό γαύγισµα επαγρύπνησης. Μπορούµε να εκµηδενίσουµε µερικά από τα προβλεπόµενα για το σκυλί νοήµατα ορισµένων ήχων και να το εξοικειώσουµε µε αυτούς τους θορύβους. Τα σκυλιά µαθαίνουν µάλλον γρήγορα ότι ένας ορισµένος ήχος δεν έχει κανένα νόηµα για την ύπαρξή τους. Ένα χτύπηµα κουδουνιού ή ένας κτύπος στην πόρτα είναι δύο κοινά σήµατα που τα σκυλιά συνδέουν µε το ότι ακολουθούν εισβολείς. Μετά από µερικές φορές που ένα χτύπηµα κουδουνιού ακολουθείται από την είσοδο ενός ξένου, το σκυλί συνδέει µεταξύ τους τα δύο γεγονότα και αρχίζει να γαβγίζει όταν ακούει το κουδούνι. Μπορούµε να αποδυναµώσουµε αυτήν την σύνδεση χτυπώντας, ή το κουδούνι ή την πόρτα, χωρίς να υπάρχει κάποιο άτοµο απ’έξω. Μπορούµε να το κάνουµε σε τυχαίους χρόνους, όταν φεύγουµε από το σπίτι, ή ζητώντας από φίλους να χτυπήσουν την πόρτα και να φύγουν κ.λ.π. Σιγουρευόµαστε ότι σχεδιάζουµε έτσι αυτά τα “τυχαία” κουδουνίσµατα ώστε να είµαστε σε θέση να τα αγνοήσουµε όταν πραγµατοποιηθούν. Κάνοντας αυτό, η σύνδεση µεταξύ του συγκεκριµένου ήχου (κουδούνισµα) και του γεγονότος που ακολουθεί θα αποδυναµωθεί και το σκυλί δεν θα γαβγίζει σε απάντηση αυτού του ήχου. Για τους ιδιοκτήτες σκυλιών που θέλουν τα σκυλιά τους να τους προειδοποιούν γαβγίζοντας αλλά µόνο µια ή δύο φορές, µπορούµε να χρησιµοποιήσουµε το ακόλουθο πρωτόκολλο. Όταν το σκυλί γαβγίσει για προειδοποίηση, πηγαίνετε στο σκυλί, πείτε για παράδειγµα “ευχαριστώ” (που σας προειδοποίησε) και µετά πείτε “σσσς” µε δυνατή φωνή. Το σκυλί θα σας κοιτάξει και θα σταµατήσει να γαβγίζει. Χρησιµοποιήστε αυτήν την ξαφνική διακοπή του γαυγίσµατος για να αµείψτε το σκυλί σας. Επαναλάβετε το πολλές φορές και αυξήστε σταδιακά τη διάρκεια της ησυχίας που απαιτείται προτού να πάρει το σκυλί τη λιχουδιά. Αρχίζετε από µια µόνο στιγµή χωρίς γαύγισµα, αλλά σιγά – σιγά αυτή η στιγµή πρέπει να γίνεται 2 δευτερόλεπτα, 5 δευτερόλεπτα, 10 δευτερόλεπτα, και περισσότερο. Χρησιµοποιώντας αυτή την άσκηση, µπορείτε να διδάξετε στο σκυλί σας ότι είναι εντάξει να σας προειδοποιήσει γαβγίζοντας µία ή δύο φορές αλλά µετά από την εντολή “σσσς” πρέπει να είναι ήρεµο.

- 45 -

Ένας άλλος τρόπος να το γαύγισµα προειδοποίησης είναι να ζητήσετε µια ασυµβίβαστη συµπεριφορά από το σκυλί σας. Παραδείγµατος χάριν, δώστε στο σκυλί σας την εντολή “κάτω” (υποθέτοντας ότι τη ξέρει) µετά από ένα κτύπηµα κουδουνιού και αµείψτε τη συµµόρφωση. Υπάρχουν πολλές άλλες µέθοδοι για να ελέγξτε το γαύγισµα προειδοποίησης, και κάθε εκπαιδευτής βρίσκει και άλλες µεθόδους, και εφ' όσον βασίζονται στις αρχές της θεωρίας της µάθησης, µπορούν όλες να λειτουργήσουν καλά. Μερικά σκυλιά αποκρίνονται σε µια µέθοδο καλύτερα από µια άλλη, έτσι δοκιµάστε διάφορες µεθόδους και δείτε ποια λειτουργεί καλύτερα για σας. Γαύγισµα από πλήξη: Μερικοί εκπαιδευτές σκύλων λένε ότι στα σκυλιά δεν υπάρχει τέτοιο αίσθηµα σαν και αυτό της πλήξης. (η πλήξη είναι ένα ανθρώπινο γνώρισµα). Το µόνο που υπάρχει είναι ένα περιβάλλον χωρίς ερεθίσµατα. Ενώ αυτό µπορεί να είναι αλήθεια, εµείς θα χρησιµοποιήσουµε την λέξη “πλήξη” επειδή εξυπηρετεί το σκοπό της περιγραφής µιας κατάστασης κατά την οποία το σκυλί πρέπει να απασχολήσει τον εαυτό του. Όταν τα σκυλιά πλήττουν τείνουν να εµπλέκονται σε διάφορες συµπεριφορές που ως ένα βαθµό είναι συνήθως ενοχλητικές. Μπορεί να σκάβουν την αυλή, να χτυπάνε την περίφραξη, να µασήσουν τα έπιπλα, και να γαβγίζουν συνεχώς. Προκειµένου να λύσουµε το πρόβληµα του γαυγίσµατος από πλήξη πρέπει πρώτα να καταλάβουµε, αν η πλήξη είναι στην πραγµατικότητα, ο λόγος για το γαύγισµα. Ο καλύτερος τρόπος για να το κάνετε είναι να βιντεοσκοπήσετε το σκυλί σας όταν µένει µόνο. Όταν αντιληφθείτε ότι η πλήξη είναι ο λόγος, πρέπει να προσπαθήσετε να εµπλουτίσετε το περιβάλλον του σκυλιού σας µε παιχνίδια µασήµατος, κοκάλα, και άλλα καλούδια έτσι το σκυλί έχει καλύτερα πράγµατα να κάνει από το να γαβγίζει. Γεµίστε ένα παιχνίδι KONG™ µε λιχουδιές, ή κρύψτε λιχουδιές σε διάφορα σηµεία στην αυλή ή µέσα στο σπίτι. Παίξτε µε το σκυλί σας κάποια ώρα πριν να φύγετε, έτσι ώστε όταν µείνει µόνο του να είναι κουρασµένο. Αφήστε το ραδιόφωνο ανοιχτό έτσι ώστε οι εξωτερικοί θόρυβοι ή τα γαυγίσµατα από αλλά σκυλιά να µην τραβούν τόσο πολύ τη προσοχή του κ.λ.π. Η ανακούφιση της πλήξης απαιτεί κάποια φαντασία και µια διαδικασία του να δοκιµάζουµε και να ανακαλύπτουµε τα λάθη. Γαύγισµα από ανησυχία: Η ανησυχία είναι µια άλλη κοινή πηγή για το υπερβολικό γαύγισµα. Το γαύγισµα βοηθάει στην ανακούφιση της πίεσης και του άγχους και ως εκ τούτου τα σκυλιά που είναι στρεσαρισµένα γαβγίζουν συνεχώς. Το άγχος αποχωρισµού είναι ένας λόγος για υπερβολικό γαύγισµα, αλλά πολλές άλλες εικόνες και θόρυβοι µπορούν να προκαλέσουν ανησυχία. Η ανησυχία µπορεί να οφείλεται σε άγνωστους ήχους όπως µιας οικοδοµής, τα απορριµµατοφόρα, τα πυροτεχνήµατα, οι κεραυνοί, κ.λ.π. Είναι κρίσιµο να καταλάβουµε ποιες αιτίες προκαλούν ανησυχία προκειµένου να λύσουµε το πρόβληµα. Εάν η πηγή ανησυχίας είναι ένας συγκεκριµένη θόρυβος ή µια εικόνα, κατόπιν µια διαδικασίας απευαισθητοποίησης και αποδέσµευσης της

- 46 -

συµπεριφοράς από το ερέθισµα της ανησυχίας, είναι ο τρόπος να λυθεί το πρόβληµα (αυτό πρέπει να γίνει µε τη βοήθεια ενός εκπαιδευτή σκύλων). Προκειµένου να αποτραπούν οι ανησυχίες από την αρχή, πρέπει να ολοκληρώσετε τη διαδικασία της κοινωνικοποίησης σε νεαρή ηλικία. Εάν το σκυλί σας βρίσκεται σε κάποιο µέρος όπου µπορεί να ακούσει και να δει όλα όσα συµβαίνουν έξω, προσπαθήστε να βάλετε το σκυλί σε µια διαφορετική θέση στο σπίτι όπου δεν υπάρχει καµία ορατότητα έξω και που οι ήχοι δεν µπορούν να ακουστούν. Μπορείτε επίσης να δοκιµάσετε να αφήσετε µια τηλεόραση ή ένα ραδιόφωνο ανοιχτά έτσι ώστε, εάν οι ήχοι είναι η αιτία του προβλήµατος το ραδιόφωνο ή η τηλεόραση µπορεί να καλύψουν τους αγχωτικούς ήχους. Γαύγισµα και γείτονες: Πολλές φορές οι άνθρωποι που υποφέρουν πιό πολύ από το υπερβολικό γαύγισµα του σκυλιού µας γείτονές µας. Θεωρώντας ότι τα παράπονα των γειτόνων για το θόρυβο είναι πραγµατικά, είναι η ευθύνη µας να επιλύσουµε το πρόβληµα. Η ιδιοκτησία ενός σκυλιού έχει ευθύνες, µερικές απέναντι στο σκυλί µας και µερικές απέναντι στους συνανθρώπους µας που ζουν στην κοινωνία µας. Ο καλύτερος τρόπος να προσεγγιστεί το πρόβληµα είναι µε το να βάλετε τους γείτονες µέσα στο πρόβληµα και να ζητήσετε τη βοήθειά τους. Οι περισσότεροι γείτονες θα είναι ευτυχείς να σας βοηθήσουν εάν ξέρουν ότι ενεργείτε σοβαρά προσπαθώντας να λύσετε το πρόβληµα. Πρέπει να πλησιάσετε τους γείτονές σας άµεσα και να τους ζητήσετε να δοκιµάσουν να θυµηθούν πότε εµφανίζεται το γαύγισµα (δεν θα ήταν άσχηµο, εάν τους πηγαίνατε και κάποιο σπιτικό γλυκό στην πρώτη κουβέντα σας µαζί τους για το πρόβληµα). Πείτε τους, ότι όσες περισσότερες λεπτοµέρειες ξέρετε, τόσο µεγαλύτερες είναι οι πιθανότητες σας να λύσετε το πρόβληµα. Θέλετε να ξέρετε εάν το γαύγισµα οφείλεται σε συγκεκριµένους ήχους ή γεγονότα όπως την προσέγγιση του φορτηγού απορριµµάτων, ή το θόρυβο από την οικοδοµή δίπλα σας. Να είστε ευγενικός στους γείτονές σας, συµµεριστείτε τις ανησυχίες τους, και προσπαθήστε να λύσετε το πρόβληµα από κοινού.

Μην πηδάτε παρακαλώ

Τα σκυλιά πηδούν πάνω στους ανθρώπους για διάφορους λόγους. Τις περισσότερες φορές οι προθέσεις τους είναι φιλικές δεδοµένου ότι προσπαθούν να χαιρετήσουν το άτοµο ή να παίξουν µαζί του. Ενώ τα κουτάβια που πηδούν στους ανθρώπους είναι µάλλον χαριτωµένα, ένα µεγάλο ενήλικο σκυλί που πηδά δεν είναι πλέον χαριτωµένο και µπορεί να είναι αρκετά ενοχλητικό στους ενηλίκους και επικίνδυνο στα παιδάκια. Ως εκ τούτου, συστήνεται να διδάξετε στα κουτάβια ότι η κατάλληλη συµπεριφορά χαιρετισµού είναι να καθίσει ευγενικά και όχι να πηδήσει ενθουσιωδώς. Να διδάξετε ένα κουτάβι να µην πηδάει είναι µια µάλλον απλή διαδικασία. Το µόνο που πρέπει να κάνουµε είναι να διδάξουµε στο κουτάβι ότι µε το πήδηµα δεν

- 47 -

κερδίζει τίποτα. Στην πραγµατικότητα, ότι πηδώντας χάνετε η προσοχή των ανθρώπων από πάνω του. Εάν αγνοούµε µε επιµονή ένα κουτάβι που πηδάει ενώ ταυτόχρονα το αµείβουµε όταν κάθετε ή τουλάχιστον όταν στέκεται και µε τα τέσσερα πόδια στο έδαφος, µπορούµε σε µηδέν χρόνο να κάνουµε ένα κουτάβι να καταλάβει τι περιµένουµε από αυτό κατά τη διάρκεια του χαιρετισµού. ∆εδοµένου ότι το κουτάβι τις περισσότερες φορές αναζητά την προσοχή µας, εµείς απλά αποφασίζουµε πότε αυτή η προσοχή θα του δοθεί. Χαιρετήστε το κουτάβι, παίξτε και δώστε του την προσοχή σας µόνο για όσο διάστηµα και τα τέσσερα πόδια του πατούν στο έδαφος. Τη στιγµή που το κουτάβι θα πηδήσει επάνω σας, σηκωθείτε και γυρίστε του τη πλάτη. Περιµένετε υποµονετικά µέχρι το πήδηµα να σταµατήσει και έπειτα ξαναγυρίστε και αρχίστε πάλι να παίζετε µε το κουτάβι, είναι τόσο απλό. ∆εν υπάρχει καµία ανάγκη να χτυπάτε µε το γόνατο το κουτάβι στο στήθος όταν πηδά (µπορεί να είναι αρκετά επικίνδυνο, όσο και επίπονο για το κουτάβι) και καµία ανάγκη για άλλες ενέργειες που τιµωρούν. Το να τραβήξετε τη προσοχή σας µακριά από το κουτάβι και να το αγνοήσετε είναι αρκετή τιµωρία. Εκεί που οι περισσότεροι ιδιοκτήτες σκυλιών αποτυγχάνουν σε αυτήν την διαδικασία είναι η συνέπεια. Για να µάθει το κουτάβι να µην πηδά, θα πρέπει όλα τα άτοµα στο περιβάλλον του να του συµπεριφέρονται το ίδιο. ∆εν µπορείτε να αφήνετε το κουτάβι να πηδά µερικές φορές και άλλες όχι. Όλοι οι άνθρωποι στην οικογένεια, συµπεριλαµβανοµένων των επισκεπτών και των ξένων πρέπει να συµπεριφερθούν το ίδιο και να αγνοήσουν το κουτάβι όταν πηδά πάνω τους. Πολλοί άνθρωποι θα σας πουν ότι είναι εντάξει και ότι δεν ενοχλούνται από το πήδηµα επάνω τους. Είναι δική σας ευθύνη εντούτοις, ευγενικά να ζητήσετε από αυτούς τους ανθρώπους να σας βοηθήσουν στην εκπαίδευση και να αγνοήσουν το κουτάβι ενώ πηδά. Για αυτούς που θέλουν παρόλα αυτά το κουτάβι τους να πηδάει επάνω τους καµία φορά, µπορούµε να του διδάξουµε το άλµα κατόπιν εντολής. Το κουτάβι µπορεί να διδαχτεί για να πηδήσει ακριβώς όπως µπορεί να διδαχτεί για να γονατίσει ή να καθίσει. Μόλις συνδέσετε τη συµπεριφορά του πηδήµατος µε µια εντολή, µπορείτε να την χρησιµοποιήσετε ώστε το σκυλί να πηδάει. Η σωστή συµπεριφορά όµως θα πρέπει να είναι, εάν δεν δοθεί καµία εντολή, και τα τέσσερα πόδια του σκύλου πρέπει να πατούν στο έδαφος. Βήµα-Βήµα: 1. Προετοιµάστε πολλές νόστιµες λιχουδιές. 2. Αρχίστε να παίζετε µε το κουτάβι σας και τη στιγµή που θα πηδήσει επάνω σας σταµατήστε το παιχνίδι και γυρίστε του την πλάτη. 3. Στις περισσότερες περιπτώσεις, το κουτάβι θα συνεχίσει να πηδάει για λίγο. Να είστε υποµονετικός, και να συνεχίσετε να έχετε την πλάτη γυρισµένη στο κουτάβι σας. 4. Τη στιγµή που το κουτάβι σας παραιτηθεί και σταµατήσει να πηδάει επάνω σας, γυρίστε προς αυτό, ανταµείψτε το, χαϊδέψτε το, και παίξτε µαζί του. 5. Το κουτάβι θα προσπαθήσει τώρα να πηδήσει πάλι. Αµέσως σταµατήστε το παιχνίδι και επαναλάβατε τα βήµατα 2 έως 4.

- 48 -

6. Μετά από αρκετές επαναλήψεις, θα δείτε ότι το κουτάβι αποφεύγει να πηδάει επάνω σας και ενώ µπορεί να αρχίζει την κίνηση του άλµατος, να τη σταµατάει στη µέση. Ανταµείψτε γενναιόδωρα - το κουτάβι σας µαθαίνει. 7. Επαναλάβετε αυτήν την άσκηση µε διαφορετικούς ανθρώπους και σε διαφορετικές θέσεις. Ζητήστε από φίλους να σας βοηθήσουν µε την εκπαίδευση. 8. Μια παρόµοια άσκηση µπορεί να γίνει µε το κύπελλο τροφίµων όταν τα κουτάβια πηδούν σε αυτό για να αρχίσουν να τρώνε: α. Κρατήστε το µπώλ του φαγητού (µε φαγητό µέσα) στο χέρι σας. β. Βάλτε το κουτάβι να καθίσει και όταν το κάνει, αρχίστε να χαµηλώνετε το µπώλ. γ. Τη στιγµή που το κουτάβι θα ανασηκωθεί, σηκωθείτε πάλι επάνω και µαζί σηκώστε και το µπώλ. δ. Όταν το κουτάβι ξανακαθίσει, αρχίστε να χαµηλώνετε πάλι το µπώλ. ε. Επαναλάβετε τα βήµατα α έως δ έως ότου το κουτάβι σας να µένει καθιστό καθ’όλη την ώρα που εσείς χαµηλώνετε το µπώλ προς το έδαφος. στ. Μόνο τότε, πείτε π.χ. “εντάξει” και άφησε το κουτάβι σας να φάει. ζ. Αυτή η άσκηση µαθαίνεται σε λιγότερο από 5 λεπτά από τα περισσότερα σκυλιά. Επαναλάβετε το πάνω από 2-3 ηµέρες και θα έχετε ένα κουτάβι που περιµένει ευγενικά για τη τροφή του.

- 49 -

6. Παράρτηµα Α: Οι αγάπες του σκύλου µου

Παιχνίδια /Άλλα Αντικείµενα Φαγητά

Χρησιµοποιήστε αυτόν τον πίνακα για να θυµηθείτε τις καλύτερες ανταµοιβές για το σκυλί σας.

∆οκιµάστε τα διάφορα τρόφιµα, τα αντικείµενα, τα

παιχνίδια, και τις αλληλεπιδράσεις.

Αυτές οι πληροφορίες θα καταστήσουν την εκπαίδευση πολύ ευκολότερη.

- 50 -

- 51 -

7. Παράρτηµα Β: Πίνακας Κοινωνικοποίησης Όσο πιο θετικές εµπειρίες θα έχει το κουτάβι σας µε τον άνθρωπο, τα ζώα, τα αντικείµενα και τους θορύβους, τόσο λιγότερο φοβικό και µε πιο σταθερή προσωπικότητα θα είναι. Προσθέστε µια επιβράβευση σε κάθε νέα συνάντηση τους πρώτους µήνες της ζωής του σκύλου σας. ∆ώστε ιδιαίτερη προσοχή στη κοινωνικοποίηση των κουταβιών µε µωρά και µικρά παιδιά.

Καινούργιες Εµπειρίες / Ηλικία σκυλιού

8-9 εβδοµάδων

10-11 εβδοµάδων

12-13 εβδοµάδων

13-14 εβδοµάδων

15-16 εβδοµάδων

4-5 µηνών

6-7 µηνών

Μεγαλόσωµοι άντρες

Άντρες µε γενειάδα

Εργάτες οικοδοµής Άντρες µε γυαλιά Μωρά

Παιδιά

Άτοµα µε ειδικές ανάγκες

Γάτες Μικρά ζώα Μεγάλα σκυλιά Άλλα κουτάβια Άλογα Άλλα ζώα αγροκτήµατος

Ταχυδρόµοι Αυτοκίνητα / Φορτηγά

Ποδήλατα , skateboards

Παιδιά µε ποδήλατο

Small kids Παπάδες Μωρά που κλαίνε Αποσκευές, κλουβιά, παιχνίδια

Βροχή, αστραπές, κεραυνοί

Αεροπλάνα Ηλεκτρική σκούπα Πλυντήριο ρούχων

- 52 -

- 53 -

8. Παράρτηµα Γ: Παράδειγµα εβδοµάδας εργασίας µε ένα νέο κουτάβι

Ηµέρα 1η: Πρωί: Χρησιµοποιήστε το πρωινό γεύµα του κουταβιού σας για να το µάθετε να µην πηδάει. Κοινωνικοποίηση - πάρτε το κουτάβι σας στον τοπικό παιδικό σταθµό και δώστε του λιχουδιές όταν βλέπει τα παιδιά που παίζουν - κάντε το αυτό για 5 λεπτά. Απόγευµα: Παίξτε µε το σκυλί σας και διδάξτε το τους κανόνες του παιχνιδιού µε το σκοινί. ∆ουλέψτε µε ασκήσεις χειρισµού όταν το σκυλί σας έχει κουραστεί.

Ηµέρα 2η: Πρωί: ∆ουλέψτε τη φύλαξη των πραγµάτων κατά τη διάρκεια του πρωινού γεύµατος του κουταβιού σας. Κοινωνικοποίηση: πάρτε το κουτάβι σας σε ένα τοπικό πάρκο και βρείτε ανθρώπους που περπατούν µε τα µωρά τους. Περπατήστε δίπλα στα µωρά και άφησε το σκυλί να τα δει και να τα ακούσει καθώς του δίνετε λιχουδιές. Απόγευµα: Κάνετε ένα απογευµατινό παιχνίδι µε το καθένα από τα άτοµα στην οικογένεια. Χρησιµοποιήστε το για να δουλέψετε την παρεµπόδιση δαγκωµάτων. ∆ουλέψτε µε ασκήσεις χειρισµού όταν το σκυλί σας έχει κουραστεί.

Ηµέρα 3η: Πρωί: Αφήστε το κουτάβι σας µόνο του για λίγο χρονικό διάστηµα σε µια ασφαλή περιοχή µε ένα ελκυστικό παιχνίδι µασήµατος. Όταν γυρίσετε πίσω στο σπίτι - δώστε το πρωινό γεύµα στο κουτάβι σας και δουλέψτε την πρόληψη της περιφρούρησης των πραγµάτων. Κοινωνικοποίηση: καθίστε µε το σκυλί σας σε µια τοπική καφετερία. Σιγουρευτείτε ότι έχετε την αφθονία από λιχουδιές τις οποίες δίνετε στο κουτάβι σας κάθε φορά που πλησιάζει ένας ξένος, ή ένας νέος ήχος ακούγεται. Απόγευµα: Αφήστε το κουτάβι σας µόνο σε ένα ασφαλές µέρος ενώ εσείς φεύγετε από το σπίτι για να πάρετε την αλληλογραφία. ∆ουλέψτε την πρόληψη της περιφρούρησης των πραγµάτων µε τα παιχνίδια και τα κόκαλα.

- 54 -

Ηµέρα 4η: Πρωί: Χρησιµοποιήστε το πρωινό γεύµα του κουταβιού σας για να του διδάξετε να µην πηδάει στους ανθρώπους και για την πρόληψη της περιφρούρησης των πραγµάτων. Κοινωνικοποίηση: πάρτε το σκυλί σας σε έναν δρόµο µε έντονη κίνηση ή σε κάποιο άλλο µέρος όπου υπάρχουν πολλά αυτοκίνητα, λεωφορεία, κ.τ.λ. Μείνετε εκεί για 5 λεπτά ανταµείβοντας γενναιόδωρα Απόγευµα: Παίξτε µε το σκυλί σας και διδάξτε το τους κανόνες του παιχνιδιού µε το σκοινί.. ∆ουλέψτε µε ασκήσεις χειρισµού όταν το σκυλί σας έχει κουραστεί.

Ηµέρα 5η: Πρωί: Κοινωνικοποίηση: χρησιµοποιήστε τις οικιακές ηλεκτρικές συσκευές και ανταµείψτε το κουτάβι σας όταν λειτουργούν η ηλεκτρική σκούπα, το πλυντήριο, ή το στεγνωτήριο. Αρχίστε να αφήνετε το κουτάβι σας µόνο για µακρύτερες χρονικές περιόδους. Πάντα σιγουρευτείτε αυτό θα είναι επιτυχές για το κουτάβι περιορίζοντάς το σε κάποιο χώρο. Απόγευµα: ∆ουλέψτε το χειρισµό και τη περιφρούρηση των πραγµάτων µε τα παιχνίδια του κουταβιού. Αφήστε το κουτάβι σας µόνο πάλι για ένα µικρό χρονικό διάστηµα.

Ηµέρα 6η: Πρωί: ∆ουλέψτε την παρεµπόδιση δαγκώµατος και τους κανόνες για το τράβηγµα του σκοινιού καθώς παίζετε µε το κουτάβι σας. Χρησιµοποιήστε το πρωινό γεύµα για να δουλέψτε µε τη περιφρούρηση των πραγµάτων. Απόγευµα: ∆ουλέψτε επάνω σε οτιδήποτε νοµίζετε ότι χρειάζεται δουλειά. ∆ουλέψτε το χειρισµό ενώ το κουτάβι σας είναι πιό άγρυπνο.

Ηµέρα 7η: Πάρτε µια ηµέρα άδεια. Σιγουρευτείτε ότι δεν θα ανταµείβετε τις ανεπιθύµητες συµπεριφορές

- 55 -