116
การลดของเสียจากกระบวนการผลิตผ้าถักตามแนวเส้นด้ายยืน (ราเชล) กรณีศึกษา บริษัท ปัญจรีย์ จากัด THE REDUCTION OF SCRAP FROM THE PRODUCTION PROCESS OF KNITTED FABRICS ALONG THE WARP KNITTED (RASCHEL) A CASE STUDY OF PANJAREE CO.,LTD. ปัญจรีย์ จุลไกรอานิสงส์ PANJAREE JULKRAIANISONG วิทยานิพนธ์นี้เป็นส่วนหนึ่งของการศึกษาตามหลักสูตรวิทยาศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาสิ่งทอและเครื่องนุ่งห่ม คณะอุตสาหกรรมสิ่งทอ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลกรุงเทพ ปีการศึกษา 2561 ลิขสิทธิ์เป็นของมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลกรุงเทพ

THE REDUCTION OF SCRAP FROM THE PRODUCTION PROCESS …

  • Upload
    others

  • View
    2

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: THE REDUCTION OF SCRAP FROM THE PRODUCTION PROCESS …

การลดของเสยจากกระบวนการผลตผาถกตามแนวเสนดายยน (ราเชล) กรณศกษา บรษท ปญจรย จ ากด

THE REDUCTION OF SCRAP FROM THE PRODUCTION PROCESS OF KNITTED FABRICS ALONG THE WARP KNITTED (RASCHEL) A CASE

STUDY OF PANJAREE CO.,LTD.

ปญจรย จลไกรอานสงส PANJAREE JULKRAIANISONG

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาสงทอและเครองนงหม คณะอตสาหกรรมสงทอ

มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลกรงเทพ ปการศกษา 2561

ลขสทธเปนของมหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลกรงเทพ

Page 2: THE REDUCTION OF SCRAP FROM THE PRODUCTION PROCESS …

การลดของเสยจากกระบวนการผลตผาถกตามแนวเสนดายยน (ราเชล) กรณศกษา บรษท ปญจรย จ ากด

นางปญจรย จลไกรอานสงส

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาสงทอและเครองนงหม คณะอตสาหกรรมสงทอ

มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลกรงเทพ ปการศกษา 2561

ลขสทธเปนของมหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลกรงเทพ

Page 3: THE REDUCTION OF SCRAP FROM THE PRODUCTION PROCESS …

THE REDUCTION OF SCRAP FROM THE PRODUCTION PROCESS OF KNITTED FABRICS ALONG THE WARP KNITTED (RASCHEL) A CASE

STUDY OF PANJAREE CO.,LTD.

MRS. PANJAREE JULKRAIANISONG

A THESIS SUBMITTED IN PARTIAL FULFILLMENT OF THE REQUIREMENTS FOR THE MASTER DEGREE

DEPARTMENT OF TEXTILE AND GARMENTS FACULTY OF TEXTILE INDUSTRIES

RAJAMANGALA UNIVERSITY OF TECHNOLOGY KRUNGTHEP ACADEMIC YEAR 2018

COPYRIGHT OF RAJAMANGALA UNIVERSITY OF TECHNOLOGY KRUNGTHEP

Page 4: THE REDUCTION OF SCRAP FROM THE PRODUCTION PROCESS …

หนาลขสทธ

วทยานพนธฉบบนเปนงานวจยทเกดจากการศกษาคนควา ขณะทขาพเจาศกษาอยในคณะอตสาหกรรมสงทอ มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลกรงเทพ ดงนนงานวจยในวทยานพนธฉบบนถอเปนลขสทธของมหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลกรงเทพ และขอความตางๆ ในวทยานพนธฉบบน ขาพเจาขอรบรองวาไมมการคดลอกหรอน างานวจยของผอนมาน าเสนอในชอของขาพเจา

ปญจรย จลไกรอานสงส (ผจดท าวทยานพนธ)

COPYRIGHT © 2018 ลขสทธ พ.ศ 2561

FACULTY OF TEXTILE INDUSTRIES คณะอตสาหกรรมสงทอ

RAJAMANGALA UNIVERSITY OF TECHNOLOGY KRUNGTHEP มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลกรงเทพ

Page 5: THE REDUCTION OF SCRAP FROM THE PRODUCTION PROCESS …

กตตกรรมประกาศ

วทยานพนธเลมนส าเรจไดดวยความกรณาจากอาจารยทปรกษา รองศาสตราจารยขนษฐา เจรญลาภ และรองศาสตราจารย ดร.วรพจน ศรวงษคล ทใหความชวยเหลอ ชแนะแนวทางการแกปญหาและแนวทางในการทดลองตลอดจนใหความรและประการณทดตอขาพเจา ขอขอบพระคณ รองศาสตราจารย ดร.สมภพ ตลบแกว กรรมการสอบวทยานพนธทไดกรณาให ค าแนะน าตลอดจนขอชแนะจนในทสดท าใหวทยานพนธฉบบนส าเรจลงได ขอขอบพระคณ ผชวยศาสตราจารยพรสวสด ผดง ทใหแนะน าการศกษางานวจยครงน ขอขอบคณ คณสน นาคประสทธ ทใหค าแนะน าเรองเทคนคสงทอ ขอขอบคณ คณสธ โฆษตวงศสกล ทใหค าแนะน าการดและเครองจกรและอปกรณ ขอขอบคณ คณบญเลอ อาชาไกรสร ทใหค าแนะน าการใชงานเสนดายสงทอ ส าหรบคณงามความดอนใดทเกดจากวทยานพนธฉบบน ขาพเจาขอมอบใหกบบดามารดา ซงเปนทรกและเคารพยง ตลอดจนครอาจารยทเคารพทกทานทไดประสทธประสาทวชาความรและถายทอดประสบการณทดใหแกขาพเจา

ปญจรย จลไกรอานสงส

Page 6: THE REDUCTION OF SCRAP FROM THE PRODUCTION PROCESS …

ชอวทยานพนธ การลดของเสยจากกระบวนการผลตผาถกตามแนวเสนดายยน (ราเชน) กรณศกษา บรษท ปญจรย จ ากด

ชอผเขยน ชอปรญญา

นางปญจรย จลไกรอานสงส วทยาศาสตรมหาบณฑต

สาขาวชา ปการศกษา

สงทอและเครองนงหม 2561

อาจารยทปรกษาวทยานพนธ รองศาสตราจารยขนษฐา เจรญลาภ

รองศาสตราจารย ดร.วรพจน ศรวงษคล

บทคดยอ

งานวจยนมวตถประสงคเพอลดปรมาณของเสยในกระบวนการผลตผาถกแบบราเชล โดยใชเทคนคกจกรรมกลมคณภาพ ขนตอนการศกษาประกอบดวยการเกบรวบรวมขอมลของเสย การจดล าดบความส าคญของปญหา การคดเลอกปญหาทจะแกไข การวเคราะหสาเหตของปญหาดวยแผนภมกางปลา และการระดมสมอง ผลจากการศกษาพบวาปญหาของเสย คอ มผาขาด ผาเปนร ลายผาขาด โดยมสาเหตจากคณภาพวตถดบ การท างานของเครองจกร การดแลรกษาเครองจกร รวมไปถงวธการปฏบตงานของพนกงาน งานวจยนไดมการแกไขปญหาการเกดของเสยโดยการะดมสมองผานกลมคณภาพแตละกลม และจดท าวธปฏบตงานในแตละขนตอนเพอปองกนความผดพลาดทเกดขน ผลการปรบปรงท าใหของเสยในชวงเดอนมกราคม 2558 - ตลาคม 2559 มของเสยเฉลยเดอนละ 290.78 กโลกรม ลดลงเปน 290.78 กโลกรมหลงการปรบปรงในชวงพฤศจกายน 2560 - ธนวาคม 2561 โดยของเสยในลกษณะผาเปนรลดลงมากทสด รองลงมาเปนลายขาด และผาขาด คดเปนลดลงรอยละ 71, 67 และ 57 ตามล าดบ

ค าส าคญ : ของเสย ผาถก ผาถกแบบราเชล

Page 7: THE REDUCTION OF SCRAP FROM THE PRODUCTION PROCESS …

Thesis Title The Reduction Scrap from the Prodution Process of Knitted Fabrics Along The Warp Knitted (Raschel) A Case Study of Panjaree Co.,Ltd.

Author Degree Sought Major/ Faculty

Mrs. Panjaree Julkraianisong Master of Science Textile and Garments/ Faculty of Textile Industries

Academic Year 2018 Thesis Advisor Asst. Prof. Khanittha Charoenlarp

Asst. Prof. Dr.Worapoj Sriwongkal

Abstract

The objective of this research was to reduce waste in the production of Rachel knit fabric production. The quality group activity tool was implement including collecting defect data, prioritizing problems, selecting problem to be solved, analyzing causes of problems with fish-bone diagram and brain brainstorming were used in analyze problem and solve problem. The results shown that there were three types of waste such as torn fabric, hole in fabric and misspecification fabric. These wastes were caused by the quality of the raw materials, the operation of the machines, the maintenance of machinery, as well as the methods of operation of the employees. After selected main problem, the processes were improved. The comparative of before the improvement (between January 2015 to October 2016) and after the improvement (November 2017 to December 2018) showed the wastes were reduced from 794.15 kilograms per month to 290.78 kilograms per month. The case of hole in fabric was the most decreased followed by the misspecification fabric and the torn fabric at 71, 67 and 57 percent respectively.

Keywords: Waste, Knitted fabric, Rachel

Page 8: THE REDUCTION OF SCRAP FROM THE PRODUCTION PROCESS …

สารบญ

หนาลขสทธ ก กตตกรรมประกาศ ข บทคดยอ ค Abstract ง สารบญ จ สารบญ (ตอ) ฉ สารบญตาราง ช สารบญรป ซ สารบญรป (ตอ) ฌ บทท 1 บทน า 1 1.1 ความเปนมาและความส าคญของปญหา 1 1.2 วตถประสงคของการวจย 2 1.3 กรอบแนวคดในการวจย 2 1.4 ขอบเขตการวจย 2 1.5 นยามศพทเฉพาะ 2 1.6 ประโยชนทจะไดรบ 3 บทท 2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ 4 2.1 ผาถก 4 2.2 ของเสยในกระบวนการผลต 24 2.3 การวเคราะหสาเหตของเสยและแนวทางแกไข 31 2.4 งานวจยทเกยวของ 37 บทท 3 วธการด าเนนงาน 39 3.1 ประชากรและกลมตวอยาง 39 3.2 เครองมอทใชในการวจย 39 3.3 วธการด าเนนงาน 39 3.4 สถตทใช 40

Page 9: THE REDUCTION OF SCRAP FROM THE PRODUCTION PROCESS …

สารบญ (ตอ)

บทท 4 ผลการวจย 41 4.1 ศกษาสภาพปจจบน 41 4.2 คดเลอกปญหาทจะท ากจกรรมและก าหนดเปาหมาย 44 4.3 วเคราะหสาเหตของปญหาและหามาตรการแกไข 47 4.4 ด าเนนการแกไขการลดของเสย 52 4.5 ตรวจสอบผลการปรบปรงแกไข 58 4.6 ก าหนดเปนมาตรฐานการท างานเพอใชเปนขอก าหนดในการท างาน 62 4.7 สรปผลการด าเนนงาน เปรยบเทยบผลการด าเนนงานกอนและหลงการปรบปรง 62 บทท 5 สรปผล อภปรายผล และขอเสนอแนะ 63 5.1 สรปผล 63 5.2 อภปรายผล 65 5.3 ขอเสนอแนะจากผลการวจย 65 เอกสารอางอง 67 ภาคผนวก 71 ประวตผเขยน 103

Page 10: THE REDUCTION OF SCRAP FROM THE PRODUCTION PROCESS …

สารบญตาราง ตารางท 4.1 ขอมลของเสยจากกระบวนการผลตระหวางเดอนมกราคม 2558 ถงเดอนตลาคม 2560 43 ตารางท 4.2 จ านวนของเสยแยกตามสาเหตจากการผลตระหวาง เดอนเมษายน – พฤษภาคม 2559 45 ตารางท 4.3 แนวทางการลดของเสยจากกระบวนการผลตทเกดจากวตถดบ 52 ตารางท 4.4 แนวทางการลดของเสยจากกระบวนการผลตทเกดจากคน 53 ตารางท 4.5 แนวทางการลดของเสยจากกระบวนการผลตทเกดจากเครองจกรและอปกรณ 54 ตารางท 4.6 แนวทางการลดของเสยจากกระบวนการผลตทเกดจากวธการท างาน 55 ตารางท 4.7 รายงานการผลต 14 เดอน หลงการปรบปรง ระหวางเดอนพฤศจกายน 2560 ถงเดอนธนวาคม 2561 เฉลยตอเดอน 290.78 ก.ก. 61

Page 11: THE REDUCTION OF SCRAP FROM THE PRODUCTION PROCESS …

สารบญรป

รปท 1.1 กรอบแนวคดการวจย 2 รปท 2.1 โครงสรางผาทอ 4 รปท 2.2 วธการถกผา 5 รปท 2.3 สวนทส าคญของหวงผาถก 6 รปท 2.4 สวนทส าคญของหวงผาถก 6 รปท 2.5 face loop และ back loop 7 รปท 2.6 course และ wale 7 รปท 2.7 เขมแลช หรอเขมแบบลน และขนตอนการท างาน 8 รปท 2.8 เขมสปรง 10 รปท 2.9 เขมสปรง 11 รปท 2.10 ซงเกอร 12 รปท 2.11 ประเภทของเครองถกผา 12 รปท 2.12 โครงสรางผาถกแบบชนเดยว (single jersey) 13 รปท 2.13 โครงสรางผาถกแบบรบ (rib fabric) 14 รปท 2.14 โครงสรางผาถกแบบอนเตอรลอค (interlock fabrics) 15 รปท 2.15 โครงสรางผาถกแบบเพล (purl fabrics) 16 รปท 2.16 โครงสรางผาถกแบบทรคอต (tricot knit) 18 รปท 2.17 โครงสรางผาถกแบบราเชล (raschel knit) 19 รปท 2.18 โครงสรางผาถกแบบมลานส (milanese knit) 19 รปท 2.19 แนวโนมการจดการขยะมลฝอย ป 2552-2559 27 รปท 2.20 ผาขาด ผาเปนร ผาถกลายไมสมบรณ 31 รปท 2.21 โมเดล 4 ป. 38 รปท 4.1 กระบวนการผลตผาถกตามแนวเสนดายยน (ราเชล) 42 รปท 4.2 ลกษณะของของเสยทเกดจากกระบวนการถกผาแบบราเชล 43 รปท 4.3 แผนภมพาเรโตแสดงจ านวนของเสยในกระบวนการผลต เดอนมกราคม 2558 ถง เดอนตลาคม 2560 44

Page 12: THE REDUCTION OF SCRAP FROM THE PRODUCTION PROCESS …

สารบญรป (ตอ)

รปท 4.4 สาเหตและผลของปญหาจากกระบวนการถกผาลายลกไม 48 รปท 4.5 วตถดบเสนดายทไมไดคณภาพ 49 รปท 4.6 เปรยบเทยบปรมาณของเสยทเกดขนกอนและหลงการปรบปรง (กโลกรมตอป) 61

Page 13: THE REDUCTION OF SCRAP FROM THE PRODUCTION PROCESS …

1

บทท 1 บทน า

1.1 ความเปนมาและความส าคญของปญหา

บรษท ปญจรย จ ากด เปนโรงงานผผลตผาถกตามแนวเสนดายยน (ราเชล) ประเภทผาถกลกไม ราเชล (raschel lace) ธรกจเปดด าเนนการมานานกวา 45 ป อาคารโรงงานถกสรางมาตามเวลาตางๆ กน ลกษณะของกระบวนการผลต เปนลกษณะการผลตแบบตอเนอง เนองจากเปนการสงตอวตถดบจากหนวยหนงไปยงอกหนวยหนง ใชวตถดบเปนเสนดายพอลเอสเทอร (polyester) ซงมกระบวนการผลตดงน เตรยมการผลต เปลยนแบบลายผา ถกผาตามแนวเสนดายยน (ราเชล) ตดผาตวอยาง เปลยนทบรรจส าหรบท าลายพนและเปลยนทบรรจส าหรบท าลวดลายบนพนผาขณะผลต ตดผาเมอครบมวน เกบผาเขาคลงผากงส าเรจรป การตรวจสอบผากงส าเรจรป เตรยมสงยอมเปนผาส าเรจรป

กระบวนการผลตจากขนตอนการรบวตถดบไปจนกระทงขนตอนการเตรยมสงยอมเปนผาส าเรจรปพบปญหาในกระบวนการตางๆ ทท าใหเกดของเสยจ านวนมากอยางตอเนองสงผลใหผลตภณฑไมไดมาตรฐานทงยงตองเสยเวลาในการซอมแซมแกไขปรบปรงผลตภณฑนนๆ ใหมคณภาพทไดมาตรฐานซงบางสวนไมสามารถปรบปรงซอมแซมใหมคณภาพได ท าใหตองขายผลตภณฑทเปนของเสยในราคาต าหรอตองทงไป การสงผลตภณฑลาชาสงผลตอความเชอมนของลกคาทมตอบรษทฯ จากการเกบขอมลทางสถตของสถานประกอบการพบวาผลผลตระหวางเดอนมกราคม 2558 ถงเดอนตลาคม 2560 รวม 34 เดอน ในระหวางปดงกลาวมของเสยจ านวน 27,001 กโลกรม เฉลยเดอนละ 794.15 กโลกรม จากความเปนมาดงกลาว ท าใหผวจยเหนความส าคญของการลดของเสยในกระบวนการผลต จงมความสนใจทจะศกษาสาเหตทท าใหเกดของเสยในกระบวนการผลต และหาวธปรบปรงกระบวนการผลตเพอลดการเกดของเสย การทราบถงสาเหตของการเกดของเสยในกระบวนการผลตท าใหสามารถหาวธแกไขปญหาไวลวงหนาได การน าความรและประสบการณมาวเคราะหเพอแกไขปญหาทอาจจะเกดขนไดนนจะท าใหโอกาสเกดของเสยมจ านวนลดลง ซงจะเปนการเพมประสทธภาพในการท างานและสามารถลดการสนเปลองวตถดบ แรงงาน เวลาและพลงงาน สงผลใหเกดความนาเชอถอและสรางความพงพอใจใหกบลกคาและเปนทยอมรบในตลาดธรกจตอไป

Page 14: THE REDUCTION OF SCRAP FROM THE PRODUCTION PROCESS …

2

1.2 วตถประสงคของการวจย (1) เพอศกษาสาเหตของการเกดของเสยในกระบวนการผลตผาถกตามแนวเสนดายยน (ราเชล) ของบรษท ปญจรย จ ากด (2) เ พอหาวธการปรบปรงกระบวนการผลตผาถกตามแนวเสนดายยน (ราเชล) ของ บรษท ปญจรย จ ากด เพอลดการเกดของเสยในกระบวนการผลต 1.3 กรอบแนวคดในการวจย

การศกษาสาเหตของการเกดของเสยในกระบวนการผลตผาถกตามแนวเสนดายยน (ราเชล) และหาวธปรบปรงเพอลดการเกดของเสยในกระบวนการผลต มกรอบแนวคดและวธการวจยดงน

รปท 1.1 กรอบแนวคดการวจย

1.4 ขอบเขตการวจย ของเสยทศกษาในการวจยนศกษาเฉพาะผาขาด ผาเปนร ผาทถกลายไมสมบรณ เฉพาะในกระบวนการผลตผาถกตามแนวเสนดายยน (ราเชล) ของบรษท ปญจรย จ ากด ในชวงป พ.ศ.2558 ถง พ.ศ.2561 1.5 นยามศพทเฉพาะ

ของเสย หมายถง ผาขาด ผาเปนร ผาทถกลายไมสมบรณ ทเกดจากกระบวนการผลตผาถกตามแนวเสนดายยน (ราเชล)

แนวทางการลดของเสยจากกระบวนการผลตผาถก

ปรมาณของเสยทลดลง

Page 15: THE REDUCTION OF SCRAP FROM THE PRODUCTION PROCESS …

3

ผาถก หมายถง ผาทผานการผลตโดยวธท าใหเสนดายคลองกนเปนหวงทงผนผา โดยใชเสนดายชดเดยวกสามารถท าเปนผนได ชดของเสนดายอาจจะประกอบดวยดายเสนเดยวใชถกตามแนวนอน (weft knit) ผาถกโดยทวไปสามารถแบงออกเปนสองชนด คอ ชนดแรกเปนผาถกทผลตโดยการถกตามแนวขวางหรอแนวนอน และอกชนดหนง คอ ผาถกทผลตโดยการถกตามแนวตงหรอแนวยน (warp knit)

ผาถกตามแนวเสนดายยน (ราเชล) หรอผาถกแนวตง (warp knit) หมายถง ผาทมโครงสรางทใชเสนดายทมขนาดใหญและมลวดลายในแบบของผาลกไม สามารถถกไดดวยเสนดายตงแต 2 ชดขนไปจนอาจมากถง 48 ชด ท าใหสรางลวดลายไดมากมาย การจดวางโปรแกรมของการท างานมความสลบซบซอนและราคาแพง การลดของเสยจากการผลต หมายถง การด าเนนกจกรรมทเกยวของกบเทคนค วธการและขนตอนตางๆ เพอหลกเลยงการเกดของเสยหรอมจ านวนของเสยจากกระบวนการผลตใหมจ านวนนอยทสด โดยการปรบปรงกระบวนการผลต การสรางมาตรฐานวธการท างานทถกตองและการสรางมาตรการการปองกนปญหาทอาจกอใหเกดการมของเสยขนในกระบวนการผลต

1.6 ประโยชนทจะไดรบ

(1) เปนแนวทางการลดของเสยในกระบวนการผลตผาถกประเภทอนๆ ได (2) ท าใหเกดการพฒนาศกยภาพและทกษะของบคลากรในการผลตและเกดการปรบปรงและ

พฒนาระบบการท างานได

Page 16: THE REDUCTION OF SCRAP FROM THE PRODUCTION PROCESS …

4

บทท 2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ

2.1 ผาถก

การถกผา (knitting) เปนกระบวนการผลตผาแบบหนง โดยการน าเอาเสนดายหนงเสน หรอเสนดายชดหนงทเรยงขนานกนหลายๆ เสนมาท าเปนหวง (loop) คลองกนเปนลกโซใหตอเนองกนในแนวนอนหรอแนวดงเพยงทศทางเดยวแทนเสนดายพงและเสนดายยนทน ามาขดกนในกระบวนการทอผา ลกษณะลกโซหรอแถวหวงเหลานจะเกดขนแทนทเปนชนๆ เมอการถกยงด าเนนการตอไป และเกดเปนผนผาเรยกวาผาถก (Chen, Lee, & Lin, 2004) โดยทวไปแลวผาถก เกดจากการท าไขวหวงคลองประสานซงกนและกน ดงนนความยดหยนของผาถกจงขนกบการโคงของหวงในโครงสรางผา และเสนดายทใช สวนคณสมบตอนๆ ไดแก การทนตอรอยยบ ความออนนมไมแขงกระดาง การโคงงอไมยบงาย การระบายอากาศและใหความอบอนด ท าใหผาถกไดรบความนยมมากในการน ามาผลตเปนเปนสเวตเตอร เสอโปโล ชดกฬา ชดชนใน ถงเทา ถงนอง ผามาน ผาลกไมอนๆ

2.1.1 วธการถกผา

ในการถกผา เสนดายในการถกจะถกเปลยนใหอยในรปของหวง (loop) เชอมตอเขาดวยกนเปนผนผา ในการถกผาตามแนวนอน (weft knitting) และการถกตามแนวดง (weft knitting) จ าเปนตองเขาใจความหมายของค าวา weft และ warp ซงมทมาจากการทอผาซงใชค าวาดายพง (weft) และดายยน (warp) ในผาทอ ดงรปท 2.1

รปท 2.1 โครงสรางผาทอ ทมา: (Venter, 2015)

Page 17: THE REDUCTION OF SCRAP FROM THE PRODUCTION PROCESS …

5

โดยทวไป การถกผา ม 2 ชนด ดงน (Ray, 2012; Spencer, 2001) (1) การถกตามแนวนอน (weft knitting) หมายถง การถกผาดวยเสนดายตงแตหนงเสนขนไปใน

ทศทางเดยวกบเสนดายพง ลกษณะหวงทเกดขนเปนผนผาจะคลองตอเนองกน ตามความกวางของผา ลกษณะการปอนเสนดายเขาเครองถกจะเอยงท ามมเกอบเปนมมฉากกบทศทางทเกดเปนผนผา คณสมบตของผาถกแนวนอนมความยดหยนทงดานความกวางและความยาวของผา

(2) การถกตามแนวดง (warp knitting) หมายถงการถกผาดวยเสนดายหนงชด หรอหลายชดในทศทางเดยวกนกบเสนดายยน ลกษณะทเกดเปนผนผาจะคลองไขวไปมาอยางตอเนองตลอดความยาวของผา ลกษณะการปอนเสนดายเขาเครองถกผาเกอบจะเปนเสนตรงเดยวกนกบทศทางทเกดเปนผนผา ผาถกแนวดงมความยดหยนดานเดยว คอดานกวางซงจะเปลยนแปลงไปตามโครงสรางทใชในการถก

ผาถกแนวนอน ผาถกแนวดง

รปท 2.2 วธการถกผา ทมา: (Ahlquist, 2015)

จากรป course เปนแถวของหวงตามแนวขวางของผา และ wale เปนแถวของหวงตามแนวยาวของผา

Page 18: THE REDUCTION OF SCRAP FROM THE PRODUCTION PROCESS …

6

2.1.2 ลกษณะของหวง

สวนส าคญของผาคอหวงของผาถก ลกษณะของหวงดานบนจะมนใหญ สวนดานลางจะแคบ เนองจากการเกยวคลองกนของหวง ดงแสดงในรปท 2.3

รปท 2.3 สวนทส าคญของหวงผาถก ทมา: (Repon et al., 2018)

(1) needle loop และ sinker loop needle loop เปนหวงทถกสรางขนโดยเขม และ sinker loop เปนจด (หวง) ทเชอม

ระหวาง needle loop ดงแสดงในรปท 2.3 (2) stich

stich เกดจากการสรางหวงหนงผานไปอกหวงหนง ดงนนผาถกเกดจาก stich ทเชอมตอกน ดงแสดงในรปท 2.4

รปท 2.4 สวนทส าคญของหวงผาถก

ทมา: (Sarker, 2016)

Page 19: THE REDUCTION OF SCRAP FROM THE PRODUCTION PROCESS …

7

(3) หวงหนา (face loop) และ หวงหลง (back loop) หวงหนา แสดงหวงทางดานหนาของผา เรยกวา technical face loop และหวงหลง แสดง

หวงทางดานหลงของผา เรยกวา technical back แสดงในรปท 2.5

technical face technical back

รปท 2.5 face loop และ back loop ทมา: (Spencer, 2001)

(4) course และ wale course เปนแถวของหวงตามแนวขวางของผนผา และ wale เปนแถวของหวงตามแนวยาว

ของผาแสดงในรปท 2.6

course wale

รปท 2.6 course และ wale ทมา: (Textile Centre of Excellence, 2019)

(5) gauge หรอ cut

เปนตวบอกขนาดของหวงถก และก าหนจ านวนเขมตอเครอง จ านวนเขมตอนวมากผาทผลตไดกจะมความสวยงามมากดวย การตกแตงผาจะท าใหโครงสรางผาเปลยนไป

Page 20: THE REDUCTION OF SCRAP FROM THE PRODUCTION PROCESS …

8

2.1.3 อปกรณการถกผา

อปกรณการถกเปนสวนส าคญในการสรางหวง (loop) อปกรณการถกแตละชนอาจมการเคลอนท หรออยกบท แตจะสมผสกบหวงถกเสมอ ในระหวางการสรางหวงอปกรณทใชถกตองมความเรยบและมความละเอยดสง ท าใหอปกรณมรปแบบหลากหลายทงรปรางและความหนาทมความแตกตางกน อปกรณเหลานมผลตอคณภาพของผนผาทผลต สวนใหญจะท าจากเหลกกลาทมคณภาพสง มความออนตวแตมความแขงแรงสง อปกรณทใชในการถกทส าคญคอ เขม ซงเกอร แจคและสไลเดอร

2.1.3.1 เขม (needle)

เขมเปนอปกรณพนฐานทส าคญในการสรางหวงถก ท าหนาทสรางหวงแตละหวงจากเสนดายคลองเขากบอกหวง เขมทใชในแตละเครองมจ านวนมากและแตกตางกน ขนกบชนดเครองและเกจ (gauages) ของเครองถก เขมทใชกนอยทวไป ม 3 ชนด คอเขมแลช หรอเขมแบบลน (latch needle) เขมสปรง (bread needle) เขมคอมพาวดหรอเขมแบบผสม (compound needle)

(1) เขมแลช หรอเขมแบบลน

เขมแลช คอเขมทมขอเกยวแลชเปด-ปดเขม ยดตดกบเขมดวยหมดเลกๆ การเปดและปดเขมแบบอตโนมต เกดจากการกระท าของหวงขณะทเขมเลอนขนและลงทบตต (butt) ซงเปนสวนทอยในชวงทชดควบคมการถกจะควบคมใหเขมขนและลงเปนรปสามเหลยม เขมแลชใชกบเครองถกผาวงกลม เครองถกผาแบบแทนเขมตรงและราเชล ลกษณะของเขมและขนตอนการท างานแสดงในรปท 2.7

เขมแลช ขนตอนการท างาน

รปท 2.7 เขมแลช หรอเขมแบบลน และขนตอนการท างาน ทมา: (Delhi, 2014)

Page 21: THE REDUCTION OF SCRAP FROM THE PRODUCTION PROCESS …

9

ขอดของการใชเขมแลช

- ใชจงหวะการถกดวยตวเองไมตองมตวกด - สามารถถกเปนหวงไดโดยไมตองมตวชวย - เขมไมคอยมปญหาเรองการบดงอจากสาเหตความตง - ใชการเคลอนทแบบธรรมดา

ขอเสยของการใชเขมแลช

- ท าใหเกดความเครยดบนเสนดาย - การผลตยงยากซบซอน - การปรบแตงผวเขมท าไดยาก - การแปรเปลยนความเสยดทานของเขมจากการเคลอนทของเขมทตางเขม หรอเขม

เดยวกน ท าใหขนาดหวงเปลยนแปลงในขณะการผลต - ลนตองเปดทกครงในขณะถก จ าเปนตองไดรบการดแลรกษาในเรองของความสกปรกท

อาจเกดฝนหรอเสนใยในลนหรอรองลน เพราะจะท าใหเกดปญหาในการเปด-ปดลน มผลตอความเสยหายของผลตภณฑ

(2) เขมสปรง (bread needle)

เปนเขมทมขอเกยวยาว สามารถยดหยนไดเมอมอปกรณภายนอกมากด และกลบคนสต าแหนงเดม เมออปกรณทมากดและเคลอนตวออกไปเหมอนสปรง ดงนนเขมชนดนจะไมสามารถสรางหวงไดดวยตวเองถาไมมรอปกรณภายนอกมาชวย สวนทกานเขมจะมรองส าหรบซอนปลายเขมไวเมอถกกด เพอใหหวงเกาเลอนพนจากหวเขมได โดยมบตต (butt) จะเสยบลงในแทนใสเขม เขมสปรงนยมใชกบเครองถกทรคอต ซงใชผลตผาเนอละเอยด ลกษณะของเขมและขนตอนการท างานแสดงในรปท 2.8

Page 22: THE REDUCTION OF SCRAP FROM THE PRODUCTION PROCESS …

10

รปท 2.8 เขมสปรง ทมา: (Delhi, 2014)

ขอดของการใชเขมสปรง

- ไดผาถกทมคณภาพด เนอผาละเอยด - เขมสามารถท างานไดทงแนวดงและแนวขวาง - ไมมการเสยดทาน ลดปญหาเรองความคงทนของผว - หวงลนไถลในเขมไดสะดวก ท าใหไมสงปญหาตอไปยงกลไกอนๆ - สามารถใชกบเสนใยอลาสตกไดด เนองจากมการดงกลบภายในหวงนอย - ราคาไมแพง บ ารงรกษางาย

ขอเสยของการใชเขมสปรง

- เขมสปรงไมไดออกแบบใหมการจบเสนดาย จงตองมอปกรณชวยในการปอนเสนดาย - เขมสปรงตองการแรงกดจากภายนอก เพอปดเขมและท าใหหวงเกาสามารถเคลอนทคลองผาน

หวงใหมได ท าใหตองมการตดตงกลไกเพมเตมท าใหการออกแบบเครองถกยงยากมากขน - ในการเปดปดเขมตอเนองตลอดเวลา มผลท าใหโลหะทใชท าเขมสกหรอและท าใหอาย

การใชงานของเขมสนลง - เขมไมสามรถท างานถาไมมตวกด - เขมมความออนตว ท าใหมปญหาในการดงท า overlab ยาวๆ และสงผลใหเขมบดตว

ตองการการบ ารงรกษาทถกตองมาก

Page 23: THE REDUCTION OF SCRAP FROM THE PRODUCTION PROCESS …

11

(3) เขมคอมพาวด หรอเขมแบบผสม (compound needle)

เขมคอมพาวดเปนเขมทประกอบดวยชนสวน 2 ชน โดยทสวนเขมมขอเกยวสนเหมอน เขมแลช ทกานเขมมรองส าหรบใหสวนทเปนตวปด-เปด ขนลง และอกสวนเปนอปกรณปด-เปดเขม โดยมอปกรณและกลไกควบคมการเลอนขนลงแยกจากกน แตมาจากเพลาขบอนเดยวกน ตวอยางของเขมแสดงในรปท 2.9

รปท 2.9 เขมสปรง ทมา: (Delhi, 2014)

2.1.3.2 ซงเกอร (sinkers)

ซงเกอร (sinkers) เปนสวนของแผนโลหะบางๆ ทอยระหวางเขมถก ประกอบดวย butt, nib, throat และ belly แสดงในรปท 2.10 โดยมสวนชวยในการท างานดงน

- ชวยยดหวงบนหนาผาใหอยในต าแหนงเมอเขมจะปลดหวง knock-over - ชวยจดผวหนาผาส าหรบการเกดหวงใหมทเขมสรางขน - ชวยในการสรางหวงใหม

Page 24: THE REDUCTION OF SCRAP FROM THE PRODUCTION PROCESS …

12

รปท 2.10 ซงเกอร

ทมา (Delhi, 2014)

2.1.4 ประเภทของเครองถกผา

ในอตสาหกรรมการผลตผาถก จะมเครองถกผาจ านวนมากหลายแบบ ถาแบงตามลกษณะการถกผา จะแบงได 2 ประเภท ดงแสดงในรปท 2.11

รปท 2.11 ประเภทของเครองถกผา ทมา: (Delhi, 2014)

knitting M/C

weft knitting M/C

circular knitting M/C

flat knitting M/C

warp knitting M/C

tricot knitt M/C

Raschel knitting M/C

Simplex knitting M/C

Milanese knitting M/C

Page 25: THE REDUCTION OF SCRAP FROM THE PRODUCTION PROCESS …

13

2.1.4.1 เครองถกผาแนวนอน

เปนการถกผาทน าเสนดายมาคลองเปนหวงตอกนตามแนวขวางหรอแนวนอน การถกในลกษณะนสามารถท าไดทงถกดวยมอหรอถกดวยเครอง การผลตผาถกแนวนอนทใชเขมแลชมดวยกน 2 แบบ คอเครองถกผาแบบแทนเขมตรง (flat knitting machine) และเครองถกผาวงกลม (circular knitting machine)

โครงสรางผาถกตามแนวขวางแบงออกตามลกษณะของหวงไดเปน 4 แบบ ดงน

(1) ผาถกแบบธรรมดา (plain knitting) เปนผาถกแบบชนเดยว (single jersey) มลกษณะโครงสรางของผาเปนแบบทงายทสด โดยสงเกตลกษณะเฉพาะไดดงน

- ดานหนาและดานหลงของผามความแตกตางอยางชดเจน ดานหนาผาแถวของถกทวงตาม ความยาวปรากฏเดนชด

- รมผามการมวนงอ ถาเปนรมผาดานบนและดานลางจะเปนการมวนงอเขาทางดานหนาของผา แตถาเปนรมผาดานขาง การมวนงอจะมวนเขาดานหลง

- สามารถยดตวไดตามแนวกวางมากกวาแนวยาว - ถาหวงในเนอผาขาด หวงจะลยหรอลมทงทางดานบนและดานลาง - สามารถดงเสนดายในเนอผาออกไดทละคอรส - ความหนาของผาประมาณ 2 เทาขนาดของเสนดาย

รปท 2.12 โครงสรางผาถกแบบชนเดยว (single jersey) ทมา: (Delhi, 2014)

Page 26: THE REDUCTION OF SCRAP FROM THE PRODUCTION PROCESS …

14

(2) ผาถกแบบรบ (rib fabric)

เปนผาทมโครงสรางประกอบไปดวยแนวของหวงถกปรากฏเปนแนวดานหนาและดานหลงสลบกนไปประกอบดวยแนวของดานหนาหวง (face wale) หนงแถวสลบกบแนวของดานหลงหวง (back wale) อกหนงแถวรอยเชอมโยงกนไป คณลกษณะพเศษของผาถกแบบนคอ

- ดานหนาและดานหลงของผาเหมอนกน - การยดตวของผาตามดานกวางยดไดประมาณ 2 เทาของผาถกแบบธรรมดา ในขณะท

การยดตวตามความยาวมความใกลเคยงกบผาถกแบบธรรมดา - ขอบของผาไมเกดการมวน - แนวการขาดหลดของหวงเมอหวงถกตดหรอขาดจะคลายกบผาถกแบบธรรมดา

แตทศทางของการขาดจะวงจากดานบนลงดานลางเทานน - เสนดายคลายออกจากผาไดทละแถวตามขวาง แตเรมดงออกไดจากปลายของดายชด

สดทายกอนเทานน - ความหนาของผาประมาณ 2 เทาของผาถกแบบชนเดยวชนดของเขมทใชในการถกผา

รบคอเขมเลช (latch needles)

- รปท 2.13 โครงสรางผาถกแบบรบ (rib fabric)

ทมา : (Delhi, 2014)

Page 27: THE REDUCTION OF SCRAP FROM THE PRODUCTION PROCESS …

15

(3) ผาถกแบบอนเตอรลอค (interlock fabrics)

เปนการน าผาถกแบบ 1x1 รบ 2 ผน มาถกรวมกนเขาเปนผนเดยว อาศยการท างานของเครองถกทประกอบดวยเขมแบบยาวและสนสลบชดกนท างาน ซงเขมแตละชดถกวางใหมทศทางตรงกนขามซงกนและกน เพอใหหวงถกตามแนวยาวของผาปรากฏอยเหนอหวงถกของอกชดหนง ดงนนโครงสรางผาทงสองดานจะเหมอนกนและเหมอนกบดานหนาของผาถกแบบชนเดยว โครงสรางคอนขางแนน ไมเกดการมวนงอ และผาจะขาดหรอลยโดยเรมจากปลายขางใดขางหนงเทานน มกนยมถกเปนผาพน หรอผาพมพ นอกจากนนกจะพบผาถกจากเสนดายส ท าใหมลายเปนจดหรอเปนลายเสนทงตามแนวยนและแนวนอน

รปท 2.14 โครงสรางผาถกแบบอนเตอรลอค (interlock fabrics) ทมา : (Delhi, 2014)

(4) ผาถกแบบเพล (purl fabrics)

โครงสรางของผาถกแบบเพลมลกษณะทประกอบไปดวยหวงหนาและหวงหลงสลบกนไปในทศทางเดยวกนตามแนวยาวตลอด โดยใชเขมแบบตะขอค (double-hook needles) มลกษณะการเคลอนทไปทางซายเสมอ คณลกษณะของผาถกแบบ 1x1 เพล มดงน

- ดานหนาและดานหลงผาเหมอนกน - สามารถยดดงไดดในทกทศทาง ประมาณการยดออกตามความยาวไดสองเทาของผาถกแบบ ชนเดยว - ไมเกดการมวนงอของรมผา - ทางขาดของหวงหรอการลยออกจะวงตามแนวยาว - การคลายออกของเสนดายเปนลกษณะตามขวางจากขางใดขางหนง - ความหนาของผาคอ 2 หรอ 3 เทาของผาถกแบบชนเดยว

Page 28: THE REDUCTION OF SCRAP FROM THE PRODUCTION PROCESS …

16

รปท 2.15 โครงสรางผาถกแบบเพล (purl fabrics) ทมา : (Delhi, 2014)

2.1.4.2 เครองถกผาแนวดงหรอแนวยน

ผาถกแนวยนเปนโครงสรางผา ประกอบไปดวยแถวหวงในแนวดงซงหวงถกแตละหวงจะตองถกดวยเขมถกแตละเขมจากเสนดายทพาดผานดานหนาเขมและพนรอบเขมโดยอปกรณน าดายเรยกหวงทเกดขนนวา “โอเวอรแลบ (over lab)” โดยปกตหวงนจะท าไดจ ากดเพยง 1 ชองเขม ถาอปกรณน าดายแตละอนพาเสนดายใหถกทเขมๆ เดยวอยางตอเนองจะไมเกดเปนผนผา การจะเกดเปนผนผาไดจะตองมเสนดายเชอมตอระหวางแถวหวง เรยกวา“อนเดอรแลบ (under lab)” โดยการเคลอนทของอปกรณน าดายทางดานหลงเขมจากเขมหนงไปยงอกเขมหนง หรอหลายเขมขนอยกบการออกแบบโครงสราง หวงเหลานจะประกอบกนเปนผนผาและปรากฏเปนแถวหวงขนมา 2 ทศทาง แถวหวงในแนวนอนเรยกวา “คอส (course)” และแถวหวงในแนวตงเรยกวา “เวล (wale)” ดงแสดงในรปท 2.16 เหมอนโครงสรางผาถกแนวนอน แตลกษณะของการถก การปอนเสนดาย การสรางหวงและโครงสรางผาจะแตกตางกนโครงสรางผาในแนวดงประกอบกนดวยหวงถกและชองตอหวงรวมกนเปน 1 คอส และประกอบกนหลายคอสรวมกนเปนผนผา ชนดของหวงมอย 2 ชนด คอ หวงปดและหวงเปด ในแตละโครงสรางจะมมมและความยาวของชวงตอหวงแตกตางกนขนอยกบการออกแบบ คณภาพของผา การออกแบบใหมชวงตอหวงยาวกวาจะท าใหผามน าหนกมากกวาผาทมชวงตอหวงสน เนองจากความหนาแนนของเสนดายทเปนชวงตอหวงในผนผา

Page 29: THE REDUCTION OF SCRAP FROM THE PRODUCTION PROCESS …

17

ขอแตกตางหลกๆ ระหวางระบบการถกผาตามแนวขวางและการถกผาตามแนวยน คอลกษณะของการปอนเสนดายเขาเขม ในการถกผาตามแนวขวางปลายเสนดายอาจถกปอนผานเขาเขมทกตวและการถกกเกดตอเนองเปนวงหรอเกดในแนวขวางของเครองถก ขณะทการถกผาตามแนวยนเขมแตละตวตางไดรบเสนดายปอนเขาและเกดการท างานไปพรอมๆ กน ท าใหเกดเปนแนวหวงถกตามขวางขนในเวลาเดยวกน หวงทไดมการคลองไขวกนไปมาอยางตอเนองตลอดความยาวของผา

ผาถกตามแนวยน เปนผาทมโครงสรางทแขงแรง ทนตอการขดถ แบงเปน 4 ประเภท คอ ผาถกแบบทรคอต (tricot knit) ผาถกแบบราเชล (raschel knit) ผาถกแบบมลานส (milanese knit) และผาถกแบบซมเพลกซ (simplex knit)

ผลตภณฑทไดจากการถกตามแนวยนสวนมากออกมาเปนผน สามารถถกลายไดหลากหลายคลายผาทอ โครงสรางผามความแขงแรงด รกษารปทรงไดไมแพผาทอ เครองถกรนใหมๆ เชน ขนาด 28 gauge (74 เขม ตอ 100 มม.) สามารถผลตผาหนากวางไดถง 168 นว (428 ซม.) ดวยความเรว 1,000 แนวหวงตามขวางตอนาท หรอปกดวยความเรว 4,700,000 เขมตอนาท หรอ 40 ตารางฟต (2.7 ตารางเมตร) ของผาตอนาท ซงเปนความเรวของการผลตทสงและเสรมดวยการสามารถใชเสนใยประดษฐไดดวย ท าใหผาถกตามแนวยาวไดรบความนยมอยางกวางขวางโดยเฉพาะอยางยงสมบตของผาทใหผวเรยบ รบแรงเฉอนไดด ไมยบหรอหดตว ทนตอการขดสไดด และมขอดเหนอผาถกตามขวาง คอ ไมเกดการขาดลยของเสนดายและไมยดเปนถงเวลาสวมใส การใชงานหลากหลายตงแตเปนผาตาขายคลมผม ชดชนใน เสอสตร ชดนอน เครองนงหมอน และเครองใชในการตกแตงบาน

ลกษณะของเครองถกแนวดงจะคลายเครองทอผา ทศทางปอนเสนดายจะอยแนวดงหรอแนวเดยวกบเสนดายยนตามความยาวของผาเสนดายทใชในการผลตตองมการสบเขามวนเสนดายยน เครองถก เครองถกผาแนวดง (weft knitting machine) ม 4 ชนด คอ เครองทรคอต (tricot knitting machine) เครองราเชล (raschel knitting machine) เครองชนดแทนเขมตรง (simplex knitting machine) เครองชนดมทงแทนเขมเดยวและแทนเขมค (milanese knitting machine) เครองถกแนวดงทนยมใชกนอยม 2 ชนดคอ เครองถกผาทรคอตใชเขมสปรง และเครองถกผาราเชลใชเขมแลช ในปจจบนมการออกแบบเครองทอผาทง 2 ชนดใชกบเขมคอมพาวด ท าใหสามารถพฒนาใหมความเรวรอบสงขน และท าใหเครองถกเกดความรอนสง ดงนนจงตองมการควบคมอณหภมหองถกใหเหมาะสมในการควบคมคณภาพผาถกดวย สวนใหญเครองถกแนวดงจะใชในการผลตผาถก เชน ผาผน ผาลกไม ผาตาขาย ผาอลาสตก และ ผาขนหน เปนตน ส าหรบอตสาหกรรมเสอผาส าเรจรปไดแก เสอผาชนนอก เสอผาชนใน และเสอผากฬา การถกผาใชโซเปนอปกรณควบคมการถกลวดลายตองใชโซจ านวนมากในลายทซบซอน แตปจจบนมการปรบปรงการใชโซมาเปนแผนลายส าเรจรปสามารถตดตงไดงาย

Page 30: THE REDUCTION OF SCRAP FROM THE PRODUCTION PROCESS …

18

การถกตามแนวยน โดยสวนใหญแบงออกไดเปน 4 ประเภท ดงน

(1) ผาถกแบบทรคอต (tricot knit)

ผาถกแบบทรคอตมสมบตทดหลายประการ คอ มโครงสรางทโปรงท าใหการระบายอากาศและความชนด ผามความฟแตไมหนก มความนมนวล ทนตอการยบ การทงตวด สามารถการควบคมยดตวด ไมมปญหาการขาดหลดลยออกจากเสนดาย ทนตอการขดถและการฉกขาด นยมใชท าชดชนในสตร ชดนอน กระโปรง ชดสวมภายนอกตลอดจนผาบเฟอรนเจอร โดยทวไปแลวการใชเสนดาย 2 ชด เปนโครงสรางทไดรบความนยมมากและใชกนกวางขวางจ านวนชดของเสนดายยงมากยงท าใหการออกแบบลวดลายไดหลากหลายมากขน อกทงโครงสรางผากมความมนคงแขงแรงมากขนดวย

รปท 2.16 โครงสรางผาถกแบบทรคอต (tricot knit) ทมา : (Pine Crest Fabrics, 2018)

(2) ผาถกแบบราเชล (raschel knit)

เปนผาถกทมความส าคญไมนอยกวาผาถกแบบทรคอต และใหผลตภณฑหลากหลายตงแตผาลกไมไปจนถงผาตาขายทมความแขงแรงสง เชนทใชเปนแผนหลงของพรม มกใชเขมแบบเลช ในการถก มความแตกตางจากผาถกแบบทรคอต คอโครงสรางของผาถกแบบราเชลมกใชเสนดายทมขนาดใหญ และมลวดลายในแบบของผาลกไม ขณะททรคอตนยมใชเสนดายละเอยดและมลวดลายโครงสรางทางเรขาคณตทงาย ผาถกแบบราเชลสามารถถกไดดวยเสนดายตงแต 2 ชด ขนไปจนอาจมากถง 48 ชด ท าใหสรางลวดลายไดมากมาย ดงนนการจดวางโปรแกรมของการท างานจงมความสลบซบซอนและคอนขางแพง

Page 31: THE REDUCTION OF SCRAP FROM THE PRODUCTION PROCESS …

19

รปท 2.17 โครงสรางผาถกแบบราเชล (raschel knit) ทมา : (Spencer, 2001)

(3) ผาถกแบบมลานส (milanese knit)

เปนผาถกทอาจใชเทคนคในการปกทแตกตางกนไดหลายวธ แตจะใหผาทคลายผาทรคอตมาก สามารถบอกไดจากลกษณะของความละเอยดของแนวหวงบนดานหนาผาและแนวเฉยงทะแยงบนดานหลงผา นยมใชถกจากเสนใยยาวเพอใหไดผาทละเอยดมน าหนกเบา และทเปนสมบตเหนอผาทรคอต คอมความเรยบ การยดหยนตวด โครงสรางผามความสม าเสมอทนตอการฉกขาดไดด การผลตผาถกแบบมลานสนยงมปรมาณนอยเนองจากตนทนการผลตทสง ก าลงการผลตคอนขางชาและมขอจ ากดในการออกแบบลายดวย

รปท 2.18 โครงสรางผาถกแบบมลานส (milanese knit) ทมา : (Cassidy & Goswami, 2017)

Page 32: THE REDUCTION OF SCRAP FROM THE PRODUCTION PROCESS …

20

(4) ผาถกแบบซมเพลกซ (simplex knit)

ลกษณะการถกคลายการถกแบบทรคอตสองหนาลกษณะคลายผาหนงกลบ

2.1.5 การเปรยบเทยบคณสมบตของผาถกกบผาทอ

(1) load/extension ผาถกมการยดตวไดดกวาผาทอ แตการยดหยนตวนอยกวาผาทอ ผา weft knit ยดตวไดมาก แตหดกลบไมสมบรณ (semi-permanent deformation) ท าใหผา weft knit มขอเสยดงน

- เสอผาผดรปเปนปญหาในการซก - การยดตวมปญหาในการตดเยบ - การผดรปท าใหเกดการหยอนเปนถง (bagging) ในการสวมใส

(2) crease resistance ผาถกเกดรอยยบหรอรอยพบไดยากกวาผาทอ เนองจากรอยยบหรอพบของผาทอ มผลโดยตรงตอเสนใยหรอเสนดาย แตของผาถกจะมผลตอหวงของผาไมไดมผลตอเสนใยหรอเสนดาย การเกดรอยยบมสาเหตจาก

- แรงบบหรออด เชนน าหนกตวททบ หรอกด - สมบตของเสนใย เชนใยขนสตว และใยสงเคราะหจะสปรงตวไดด - ความรอนและสารเคมอาจท าใหโมเลกลของเสนใยมการเปลยนแปลง

(3) stiffness ผามความกระดางนอยกวาผาทอ เนองจากผาถกเกดจากการคลองกนของหวง แตผาทอเกดจากการเรยงตวชดกนของเสนดายยนและเสนดายพง รวมทงเสนดายในการผลตผาทอมการเขาเกลยวมากกวาเสนดายทผาถก

(4) thickness โดยทวไปผาถกมความหนามากกวาผาทอ ในน าหนกผาเดยวกน โดยผาถกใชเสนดายทเขาเกลยวต าจงท าใหมขนาดใหญกวาเสนดายทเขาเกลยวสงของผาทอ

Page 33: THE REDUCTION OF SCRAP FROM THE PRODUCTION PROCESS …

21

2.1.6 กระบวนการผลตผาถกตามแนวเสนดายยนแบบราเชล

เครองราเชลเปนเครองถกผาแนวดงชนดหนง เปนแบบแทนเขมเดยวและแทนเขมค มใชทง เขมแลชและเขมคอมพาวด ในการถกโครงสรางมาตรฐานส าหรบใชท าผาพนของผามาน ผาลกไม และผาผนเรยบ ลกษณะของผาจะเปนตาขายหกเหลยม สเหลยม และผาผนเรยบทยดไดมาก เนองจากใชเสนดายอลาสตกเปนสวนประกอบ ไดแกผาตาขายราเชลหกเหลยม ผามานตาขายส เหลยม และผา พาวเวอรเนต ซงใชเสนดายสอง สามและส ชดตามล าดบ ไมคอยนยมมากนกเพราะเปนผาพน ดงนนในการผลตผาถกราเชลใหสวยงามและใชงานไดอยางกวางขวาง จ าเปนตองออกแบบลวดลายโดยใชเสนดายหลายๆ ชด ส าหรบเพมลวดลายลงบนผนผา มทงเครองถกทใชระบบกลไก และระบบอเลกทรอนกส ไดแก ผาลกไม ผามาน ผาส าหรบท าชดชนใน ชดวายน า เสอผาเดก นอกจากนยงใชในการผลตแห อวน แถบลวดลายผาบเฟอรนเจอร ถงนอง ถงใสพชผลทางการเกษตร ตาขายทใชในการกฬา และพรมชนดตางๆ สวนใหญผาราเชล มเนอหนาและหยาบกวาทรคอต เพราะเครองราเชลสามารถใชจ านวนชดเสนดายไดมากกวา และการออกแบบลวดลายท าไดมากกวาเครองทรคอต

กระบวนการผลตผาถกตามแนวเสนดายยน (ราเชล) ของบรษท ปญจรย จ ากด มลกษณะการผลตแบบตอเนอง เนองจากเปนการสงตอวตถดบจากหนวยหนงไปยงอกหนวยหนง ใชวตถดบเปนดายการสงเคราะห โครงสรางของผาถกแบบราเชล มกใชเสนดายทมขนาดใหญและมลวดลายในแบบของผาลกไมถกแบบราเชลสามารถถกไดดวยเสนดายตงแต 2 ชด ขนไปจนอาจมากถง 48 ชด ท าใหสรางลวดลายไดมากมาย ดงนนการจดวางโปรแกรมของการท างานจงมความสลบซบซอนและคอนขางแพง(อตสาหกรรมสงทอไทย; รศ.ดร.วระศกด อดมกจเดชา, หนา 143) ในสวนของกระบวนการผลตผาผาถกตามแนวเสนดายยน (ราเชล) ของบรษท ปญจรย จ ากด เปนผาประเภทผาถกลกไม เครองจกรทใชในการผลตไดแก เครองถกผา KARL MAYER เครองสบดายพน เครองสบดายลาย เครองตรวจผา โซลายขนาดตางๆ วตถดบทใชเปนเสนดายพอลเอสเทอร

2.1.6.1 แผนกทเกยวของในการผลต

แผนกเตรยมวตถดบ มหนาท รบและเบกจายเสนดายซงเปนวตถดบส าคญ สองชนด คอ เสนดาย polyester เบอร 40/18 และเบอร 150/1 จากบรษทผขายเสนดาย น าเขาเกบในคลงวตถดบและจะเบกจายใหกบแผนกสบเสนดายทงสองแผนกตามใบสงงาน หลงจากสบเสนดายตามใบสงงานครบเรยบรอยแลวจะน าเขาเกบในคลงวตถดบเพอรอการน าไปผลตตอไป

Page 34: THE REDUCTION OF SCRAP FROM THE PRODUCTION PROCESS …

22

แผนกผลต มหนาท คอ เมอรบค าผลตจะท าการวางแผนการผลต ตรวจตารางการผลต ออกแบบลายผาพรอมค านวณโซลาย สงใบงานใหแผนกอปกรณเพอจดโซตามแบบ น าโซลายขนเครองพรอมกบน าเสนดายทงสองชนดขนตามต าแหนงทก าหนดปรบเครองตามใบสงงานและท าการผลต

แผนกควบคมคณภาพ ตรวจสอบคณภาพเสนดายกอนน าไปสกระบวนการสบ ตรวจนบจ านวนเสนดายทใช ตามใบสงจากแผนกออกแบบลาย เมอเขาสกระบวนการผลตไปจนถงขนตอนการตดผาจากหนาเครองเพอตรวจสอบคณภาพผาในเรองผาขาด ผาเปนร ผาทถกลายไมสมบรณ ฯลฯ กอนน าไปสกระบวนการยอม

แผนกบรรจและขนสง หากเปนสนคาทลกคาจ าเปนจะตองน าสงทางระบบขนสงแผนกบรรจจะท าการบรรจผาใสกระสอบตามจ านวนแลวขนสงสระบบขนสงเพอสงใหลกคาตอไปน

2.1.6.2 ขนตอนการผลต

ขนตอนท 1 เตรยมการผลต

เจาหนาทผลตเปนผรบใบรายการวสดและแผนการผลตจากแผนเพอใชในการควบคมและตดตามการใชวตถดบ เจาหนาทผลตเปนผเบกซองการออกแบบ (ลายผา) โดยปฏบตตามเอกสารการปฏบตงาน พรอมทงเจาหนาทผลตเปนผจดบนทกเอกสารในซอง การออกแบบ (ลายผา) ลงในสมดบนทกการรบซองจายซองการออกแบบ (ลายผา) ของฝายผลตและเจาหนาทผลตจะเปนผเตรยมแบบลายผาทจะขนผลตโดยเรยกดรายละเอยดของแผนกการผลตจากคอมพวเตอรตามเอกสาร เมอจดเตรยมเสรจแลวสงซองการออกแบบ (ลายผา) ใหหวหนาสวนผลต และหวหนาแผนกเทคนค จะเปนผตรวจสอบความถกตองของเอกสารจดเตรยมการออกแบบ (ลายผา) ทงหมด โดยปฏบตตามเอกสารวธการปฏบตงาน

ขนตอนการเตรยมแบบลาย เสนดายและอปกรณ (1) การออกแบบลายผา

เมอไดรบค าสงผลตซงผควบคมการผลตจะเปนผเลอกก าหนดลายผา ทางฝายออกแบบจะด าเนนการเขยนแบบเพอก าหนดการใชวตถดบและค านวณขนาดและจ านวนโซลายตอไป

(2) จดเตรยมโซลายตามแบบทก าหนด (3) เตรยมเสนดายพนและเสนดายลาย

Page 35: THE REDUCTION OF SCRAP FROM THE PRODUCTION PROCESS …

23

ขนตอนท 2 เปลยนแบบลายผา/เปลยนเสนดายพนและเสนดายลาย

ชางเทคนคท าการเปลยนแบบลายผาโดยปฏบตตามเอกสารในการเปลยนแบบลายผาของแตละเครองจกร (ตามแบบฟอรมขอเปลยนลายผา) ในกรณการเปลยนแบบลายผาเกนจากแผนทก าหนดผรบผดชอบจะรายงานตอผบงคบบญชา เพอแจงกบหวหนาแผนกวางแผน

ขนตอนท 3 การถกผาลายลกไม

พนกงานท าการผลตเมอเปลยนแบบลายผาเรยบรอยแลวหากพนกงานควบคมเครองจกรพบจดเสยหรอปญหาเครองจกรจะเรยกชางเทคนคปรบเครองมาท าการแกไข และจดบนทกลงในใบรายงาน ในกรณปญหาเครองจกรทไมสามารถแกไขไดใหเขยนใบแจงซอม เพอใหแผนกซอมบ ารงท าการแกไข

ขนตอนท 4 ตดผาตวอยาง/ตรวจสอบลายผา

พนกงานควบคมเครองจกรมหนาทตรวจสอบระหวางการผลตเพอใหไดผาลกไมทมคณภาพตามทบรษทฯ ก าหนด โดยปฏบตตามเอกสารวธการปฏบตงานขณะผลต และตดผาตวอยางเพอตรวจสอบใหตรงตามแบบลายผา

ขนตอนท 5 เปลยนทบรรจเสนดายพนและเสนดานลายขณะอยบนสายการผลต

พนกงานเปลยน warp beam มหนาทจดเตรยมเสนดาย โดยการเบกเสนดายทเตรยมจากหนวยงานเตรยมการผลต หลงจากท าการตรวจเชคเสนดายแตละเครองทใกลจะหมดเพอเตรยมไวรอทจะท าการเปลยน ซงการเปลยนเสนดายใหปฏบตตามเอกสารของการเปลยน

ขนตอนท 6 ตดผาเมอครบจ านวนทก าหนดและตดผาตวอยาง

พนกงานควบคมเครองมหนาทตดผาเมอผาครบตามจ านวนทก าหนดแตละพบและตดผาตวอยางเพอตรวจสอบโดยปฏบตตามเอกสารวธการปฏบตงานขณะผลต

ขนตอนท 7 ตรวจสอบคณภาพผากงส าเรจรป

ดานคณภาพผาทผลต หวหนาแผนกผลต และผจดการสวนผลต มหนาทตดตามคณภาพผากงส าเรจรป ทผลตไดจากผลการตรวจเชคผาทหนวยงานควบคมคณภาพผากงส าเรจรป หากตรวจพบผาทผลตไดไมเปนไปตามคณภาพทก าหนด จะท าการจ าแนกผานนออกเปนของเสย

Page 36: THE REDUCTION OF SCRAP FROM THE PRODUCTION PROCESS …

24

ขนตอนท 8 เกบผาเขาคลงผากงส าเรจรป

พนกงานควบคมเครองมหนาทตดผาเมอผานนมจ านวนครบตามทก าหนดแตละพบพรอมตดตวอยางเพอตรวจสอบน าหนก จากนนน าไปเตรยมรอเพอใหแผนกงานตรวจสอบคณภาพ ตรวจคดกรองเพอใหไดตามมาตรฐานทก าหนด หากไมผานการตรวจตามมาตรฐาน จะท าการจ าแนกเปนของเสย หากผานมาตรฐาน จงน าผากงส าเรจรปทผานการตรวจคณภาพแลวนนจดเกบเขาคลงเพอเตรยมจดสงยอมเปนผาส าเรจรปตอไป

2.2 ของเสยในกระบวนการผลต

ของเสยหมายถง สงของทไมใชแลวทเกดจากการประกอบกจการโรงงาน ทงทเกดจากวตถดบ กระบวนการผลต สวนสนบสนนการผลต และผลตภณฑเสอมสภาพ

2.1.1 ประเภทของเสย

ประเภทของเสย จ าแนกตามแหลงก าเนด แบงออกไดเปน 3 ประเภท ไดแก

(1) ของเสยจากกระบวนการผลตหลกเปนของเสยทเกดจากขนตอนตางๆ ในกระบวนการแปรรปวตถดบใหเปนผลตภณฑของโรงงาน ชนดของเสยจากกระบวนการผลตหลกจงแตกตางกนในแตละประเภทอตสาหกรรม โดยสวนใหญจะเปนเศษวตถดบและเศษเหลอของผลตภณฑทไมไดขนาดหรอคณภาพ

(2) ของเสยจากกระบวนการสนบสนนการผลต ไดแก ระบบผลตน าประปา ระบบผลตไอน า การซอมบ ารง ระบบบ าบดน าเสย หองปฏบตการวเคราะห เปนตน โดยสวนใหญของเสยทเกดขน เชน กระดาษกรองปนเปอนสารเคม จากหองปฏบตการวเคราะห สารเคมใชแลว เถาลอยจากการเผาไหมเชอเพลงของหมอไอน า เรซนและถานกมมนตจากการผลตน าประปา ผาปนเปอนน ามนและน ามนหลอลนใชแลวจากแผนกซอมบ ารง กากตะกอนจากระบบบ าบดน าเสย

(3) ของเสยจากส านกงาน บานพกอาศย และโรงอาหารในบรเวณโรงงาน ของเสยจากส านกงาน มทงของเสยจากการปฏบตงาน และจากการบรโภคของพนกงาน โดยทวไป ไดแก กระดาษ ใชแลว หมกพมพเสอมสภาพ แบตเตอรจากอปกรณ ส านกงาน กระปองน าอดลม ขวดน า ถงพลาสตก ฯลฯ ของเสยจากโรงอาหาร สวนใหญเปนเศษอาหารทเหลอ จากการบรโภค และเศษภาชนะทใชบรรจอาหาร ของเสยจากบานพกอาศยในโรงงาน จะมลกษณะ เชนเดยวกบของเสยจากส านกงานและโรงอาหาร

2.2.1

Page 37: THE REDUCTION OF SCRAP FROM THE PRODUCTION PROCESS …

25

ประเภทของเสย จ าแนกตามความเปนอนตราย แบงออกไดเปน 2 ประเภท ไดแก ของเสยอนตราย และของเสยทไมเปนอนตราย

ของเสยอนตราย หมายถง ของเสยทมองคประกอบหรอปนเปอน สารอนตราย หรอมคณสมบตทเปนอนตราย ซงไดแก สารไวไฟ สารกดกรอน สารทเกดปฏกรยาไดงาย สารพษ สารอนนทรยอนตราย และสารอนทรย อนตราย โดยรายละเอยดเกยวกบลกษณะและคณสมบ ตของเสยอนตราย ใหเปนไปตามภาคผนวกท 2 ทายประกาศกระทรวงฯ (ส านกบรหารจดการกากอตสาหกรรม กรมโรงงานอตสาหกรรม, n.d.)

ส าหรบประเภทของเสยทโรงงานผกอก าเนดจะตองแจงและขออนญาตตอหนวยงานทเกยวของ กอนด าเนนการจดการของเสยเหลานน ไดแก

แหลงก าเนดของเสย - ของเสยทจะตองแจงและไดรบอนญาตกอนด าเนนการ

กระบวนการผลตหลก - ทกชนดทงทเปนอนตรายและไมเปนอนตราย ยกเวน น าเสยท สงไปบ าบดนอกโรงงานทางทอสง

กระบวนการสนบสนนการผลต - ทกชนดทงทเปนอนตรายและไมเปนอนตราย

ส านกงาน บานพกอาศยและโรงอาหารในบรเวณโรงงาน

- เฉพาะของเสยทเปนอนตราย

ทงน ประกาศกระทรวงฯ ไดจ าแนกของเสยทโรงงานอตสาหกรรมจะตองแจง และขออนญาตตอหนวยงานกอนน าไปจดการดวยวธตางๆ ออกเปน 19 หมวดหม และก าหนดรหสเฉพาะส าหรบของเสย โดยใชรหสเลข 6 หลก (XX XX XX)

เลข 2 หลกแรก แสดงประเภทของการประกอบกจการหรอชนดของของเสย

เลข 2 หลกกลาง แสดงกระบวนการเฉพาะในการประกอบกจการนนๆ ทท าใหเกดของเสย หรอชนดของเสย

เลข 2 หลกสดทาย แสดงถงลกษณะเฉพาะของของเสยนนๆ

ผประกอบกจการโรงงานสามารถศกษาเพมเตมไดตามภาคผนวกท 1 ทายประกาศกระทรวง

ส าหรบของเสยทมอกษร HA (Hazardous waste - Absolute entry) ก ากบทายรหสเลข 6 หลก ถอวา เปนของเสยทเปนอนตราย และในกรณก ากบดวย HM (Hazardous waste - Mirror entry) กถอเปนของเสยอนตรายเชนกน แตผประกอบการสามารถโตแยงวา ไมเปนของเสยอนตราย โดยตองวเคราะหของเสยตามหลกเกณฑทก าหนดไวตามภาคผนวกท 2 ทายประกาศกระทรวงฯ

Page 38: THE REDUCTION OF SCRAP FROM THE PRODUCTION PROCESS …

26

2.2.2 สถานการณปจจบนดานขยะ

ประเทศไทยมปรมาณขยะสงขนตอเนองขนทกป จากรายงานสถานการณขยะมลฝอยชมชนของประเทศไทย ป 2559 (ส านกจดการกากของเสยและสารอนตราย กรมควบคมมลพษ 2560) พบวามปรมาณการเกดขยะรวมกนทงประเทศ 27.06 ลานตนตอป เทยบเทาตกใบหยก 2 จ านวน 140 ตก คดเปนประมาณ 74,130 ตนตอวน เฉลยเปนปรมาณขยะ 1.14 กโลกรมตอคนตอวน ยงไมรวมขยะตกคางสะสมทเพมขนทกปไมต ากวาปละ 10 ลานตน

ขยะมลฝอยสามารถแบงแยกตามประเภทไดทงหมด 4 ประเภท โดยมสดสวนดงน (ป 2559) (ส านกจดการกากของเสยและสารอนตราย กรมควบคมมลพษ 2560)

(1) ขยะอนทรย หรอขยะทยอยสลายได คดเปนรอยละ 64 จากขยะทงหมด สวนใหญมาจากอาหารเหลอทง

(2) ขยะรไซเคล เปนทขยะสามารถน ามาหลอมใชใหมไดหากมการแยกขยะอยางถกตองและท าความสะอาดกอนทง คดเปนสดสวนรอยละ 30 ของขยะทงหมด

(3) ขยะทวไป เปนยอยสลายตามธรรมชาตไดยาก หรอน าไปรไซเคลแลวไมคมทน ตองน าไปก าจด ไดแกซองขนม กลองโฟม ถงพลาสตก รอยละ 3 ของขยะทงหมด

(4) ขยะอนตราย เปน ขยะทตองน าไปก าจดหรอบ าบดดวยวธเฉพาะ เชน หลอดไฟ ขวดยา ถานไฟฉาย ยาฆาแมลง กระปองส ขยะจากภาคการเกษตรและอตสาหกรรม คดเปนสดสวนรอยละ 3

จากขอมลจะเหนไดวาถงแมประเทศไทยจะมความพยายามในการรไซเคลและก าจดขยะอยางถกตองมากขน แตแนวโนมปรมาณขยะในแตละปเพมสงขนเชนกน นอกจากนปรมาณขยะกวาครงยงถกก าจดอยางไมถกวธ

Page 39: THE REDUCTION OF SCRAP FROM THE PRODUCTION PROCESS …

27

รปท 2.19 แนวโนมการจดการขยะมลฝอย ป 2552-2559 ทมา : (ส านกจดการกากของเสยและสารอนตราย กรมควบคมมลพษ 2560)

ในป 2558 รฐบาลไทยไดตรวจสอบเพอปรบปรงสถานทก าจดขยะขององคกรปกครองทองถนทว

ประเทศ 7,777 แหง (กรมควบคมมลพษ 2016) พบวามเพยง 328 แหงหรอไมถงรอยละ ของสถานทก าจดทงหมดเทานนทสามารถน าขยะไปใชประโยชนและก าจดไดอยางถกตอง ปรมาณขยะทถกก าจดอยางถกตองจากสถานทเหลานคดเปนรอยละ 26.34 ของปรมาณขยะเกดใหมรวมกบขยะตกคางทงหมด และขยะทเหลอกวารอยละ 73.26 นนถกก าจดดวยวธทไมถกตอง เกดสภาพเทกอง เผากลางแจง เผาในเตาทไมมระบบก าจดมลพษทางอากาศ และฝงหลบแบบเทกองควบคม หรอไมถกจดการเลย

อปสรรคของการก าจดขยะใหถกวธ เชน งบประมาณในการท าสถานทก าจดขยะแบบถกตองมคาใชจายสง มขนตอนและเกยวของกบคนหลายฝาย ทงในแงของการมาตรฐานการก าจด และการขออนญาตใหถกตอง การหาพนททเหมาะสม การเตรยมพนท การดแลผลกระทบทเกดขนจากขยะและคนในชมชนใกลเคยง จดคมทนของการลงทนระบบเนองจาก เตาเผาขยะ มคาใชจายคอนขางสง หากแตบางทเปดไปสกพกตองปด เพราะไมมจ านวนขยะ “ด” เพยงพอเอามาเปลยนเปนพลงงานหรอไฟฟา เปนตน

Page 40: THE REDUCTION OF SCRAP FROM THE PRODUCTION PROCESS …

28

ปจจบน แนวคดในการจดการขยะมจ านวนมาก ตงแต 3R ไปจนถง 7R ตามความเหมาะสมของแตละบรบทของพนท ซงแนวคดการจดการขยะทสากลนยมใช คอ 4R4 โดยเรยงล าดบตามความส าคญเรมจาก Reduce การลดปรมาณขยะจากตนทาง Reuse การใชซ า Recycle การน ากลบมาใชใหม ตามดวย Recovery หรอ การแปรรปเปนพลงงานเชอเพลงและไฟฟา และจบท Landfill ซงเปนการจดการปลายทางดวยการฝงดนอยางถกตอง

2.2.3 หนาทของโรงงานผกอก าเนดในการจดการของเสย

การครอบครองของเสย - ตองไมครอบครองของเสยไวภายในโรงงานเกนระยะเวลา 90 วน หากเกนกวาระยะเวลาทก าหนดไวน ตองขออนญาต ตามแบบ สก.1

- กรณทครอบครองของเสยอนตรายใหปฏบตตามประกาศกระทรวงอตสาหกรรม เรอง ระบบเอกสารก ากบการขนสงของเสยอนตราย พ.ศ. 2547

การควบคมดแล การจดการของเสย

- ตองจดท าแผนการปองกนอบตภยเพอรองรบเหตฉกเฉน ในกรณเกดเหตรวไหล อคคภย การระเบดของของเสยหรอเหตทคาดไมถง ตามทก าหนดในภาคผนวกท 3 ทายประกาศกระทรวงฯ

- ตองแยกเกบของเสยอนตรายไวในทรองรบตางหากทเหมาะสมและมฝาปด มดชด และตองจดใหมการก าจดของเสยโดยเฉพาะดวยวธการทปลอดภย และไมกอใหเกดความเดอดรอนร าคาญ

- ตองมผควบคมดแลระบบปองกนสงแวดลอมทมความรเฉพาะดาน ตามประกาศ กระทรวงอตสาหกรรม เรอง การก าหนดชนดและขนาดโรงงานฯ พ.ศ. 2545 และ ตองจดฝกอบรมพนกงานทเกยวของ เพอใหสามารถปฏบตงานตามหนาทไดอยาง ถกตองและปลอดภย

การน าของเสยออกไป บ าบด/ก าจด นอกโรงงาน

- ตองขออนญาตการน าของเสยออกนอกบรเวณโรงงาน โดยใชแบบ สก.2 - ตองสงของเสยทเปนอนตรายใหแกผรวบรวมและขนสง หรอผบ าบด

และก าจด ของเสยทไดรบอนญาตเทานน ในกรณทจะใชบรการของผอนจดการของเสย จะตองไดรบความเหนชอบจาก กรอ

การขนสงของเสย ออกนอกโรงงาน

- ใหแจงขอมลการขนสงของเสยทกชนดผานสออเลกทรอนกส - เมอมการน าของเสยอนตรายออกนอกบรเวณโรงงาน ตองมใบก ากบ

การขนสง

Page 41: THE REDUCTION OF SCRAP FROM THE PRODUCTION PROCESS …

29

2.2.4.1

การบ าบด/ก าจด ของเสยภายใน บรเวณโรงงาน

- ตองปฏบตเกยวกบการจดการของเสยตามหลกเกณฑและวธการท กรอ. ก าหนด (ตองขอความเหนชอบจาก กรอ. กอนด าเนนการ)

- ตองมขอมลผลวเคราะหทางเคมและกายภาพของของเสยกอนการบ าบดหรอ ก าจด และเกบขอมลผลวเคราะหไวอยางนอย 3 ป เพอการตรวจสอบ

- ตองสงรายงานประจ าปใหแก กรอ. ตามแบบ สก.5 ทายประกาศกระทรวงฯ

ความรบผดชอบ ตอของเสย - ตองตรวจสอบของเสยและตองรบผดชอบตอภาระความรบผด (liability) ในกรณสญหาย เกดอบตเหต การทงผดท หรอการลกลอบทง และการรบคน จนกวาผรบบ าบดและก าจดของเสยจะรบของเสยนนไวในครอบครอง

- รวมรบผดกรณแตงตงผรวบรวมและขนสงของเสยอนตราย

การรายงานผล - ตองสงรายงานประจ าปใหแก กรอ. ตามแบบ สก.3 ภายใน วนท 1 มนาคมของปถดไป

2.2.4 ของเสยจากอตสาหกรรมสงทอ

อตสาหกรรมสงทอเปนอตสาหกรรมทใชทรพยากรธรรมชาตในกระบวนการผลตเกอบทกขนตอน มของเสยทเกดขนในกระบวนการผลตสงทอจาก 4 แหลงใหญๆ คอ กระบวนการผลตเสนดาย ทอผา ถกผา กระบวนการฟอกยอมเสนดาย กระบวนการฟอกยอมผาทอ กระบวนการฟอกยอมผาถก

กระบวนการผลตเสนดาย ทอผา ถกผา

กระบวนการผลตนมทงแบบแหงและแบบเปยก มของเสยทเกดขนในกระบวนการปนดาย คอ เปลอก เมลด และเศษเสนใย รวมถงวสดทใชหอหมวตถดบ เชน พลาสตก เชอก กระดาษ กระสอบ ในกระบวนการทอผา จะมขนตอนการลงแปงเสนดายยนเพอเพมประสทธภาพในการทอ ซงจะมของเสยในกระบวนการคอน าทงเกดขน คณภาพของน าทงจะขนอยกบชนดและปรมาณของแปงทใช ความถและการเปลยนตวกรองแปง และการท าความสะอาดภาชนะบรรจ ในสวนของกระบวนการถกผา ของเสยทอาจะเกดขน คอ น ามนหลอลนเขมถกเครองจกรถกผา

Page 42: THE REDUCTION OF SCRAP FROM THE PRODUCTION PROCESS …

30

2.2.4.2 กระบวนการฟอก ยอม เสนดาย

เสนดายดบจะตองไปผานกระบวนการเตรยมเสนดายเพอยอมส วตถดบเสนดายทเปนใยธรรมชาตหรอใยผสม เชน ฝาย 100% หรอ ฝายผสมพอลเอสเทอร จะมกระบวนการเตรยมเสนดายแตกตางจาก วตถดบเสนดายใยสงเคราะห 100% เพราะใยสงเคราะหนนสะอาดผานกระบวนการมาแลว สวนใยธรรมชาตจะตองมาผานกระบวนการท าความสะอาดอกทจงจะยอมสได กระบวนการท าความสะอาดเรมจากการฟอกขาว เมอรเซอไรส แลวจงยอมส ท าใหมของเสยทอาจเกดขนในกระบวนการไดแก สารเคมทใชในการฟอกขาว เมอรเซอรไรส และสยอม ตลอดจนถงของเสยจากกการซกลางและตากแหง

2.2.4.3 กระบวนการฟอก ยอม ผาทอ

เปนกระบวนการทมการใชทรพยากรในการผลตสง แตละขนตอนจะมการใชน า พลงงาน สารเคม และสยอม ทแตกตางกนทงชนดและปรมาณ ท าใหเกดของเสยทมคณสมบตและปรมาณแตกตางกนออกไป เชน ผาดบทจะท าการฟอกยอม ตองผานการลอกแปง ท าความสะอาด เมอรเซอรไรส ฟอกยอม แลวจงน ามายอมสหรอพมพส กอนท าการตกแตงส าเรจ แตละขนตอนจงใชปรมาณสารเคมและสยอมทแตกตางกนไปขนอยกบชนดของเสนใยดวย

2.2.4.4 กระบวนการฟอก ยอม ผาถก

ในสวนของผาถกมกระบวนการคลายผาทอ เรมจากขนตอนการ ซกลาง ฟอก ยอม พมพ และตกแตงส าเรจ ผาถกไมมขนตอนการลอกแปง แต ตองใชน ามนหลอลนเขมถก ซงน ามนเหลานจะมหลงเหลอปนเปอนตดบนผาถก ท าใหตองมการท าความสะอาดกอนเตรยมไปใชในขนตอนตอๆ ไป ท าใหเกดของเสยจากการท าความสะอาดเชนกน

Page 43: THE REDUCTION OF SCRAP FROM THE PRODUCTION PROCESS …

31

2.2.5 ของเสยในการผลตผาถกแบบราเชล

ของเสยในการผลตผาถกตามแนวเสนดายยน (ราเชล) บรษท ปญจรย จ ากด แบงไดเปนสามลกษณะ ไดแกผามลกษณะขาด/เปนร และผาถกลายไมสมบรณ (แสดงในรปท 2.20 )

ผาขาด ผาเปนร ผาถกลายไมสมบรณ

รปท 2.20 ผาขาด ผาเปนร ผาถกลายไมสมบรณ

2.3 การวเคราะหสาเหตของของเสยและแนวทางแกไข

2.3.1 การวเคราะหหาสาเหตของการเกดของเสย

การวเคราะหหาสาเหตของการเกดของเสย โดยทวไปเรมจากการศกษาสภาพโรงงานและเกบขอมลเบองตนเพอวเคราะหปญหา หลงจากนนจงศกษากระบวนการผลตและเกบขอมลอยางละเอยด เพอวเคราะหหาสาเหตการเกดของเสย

การว เคราะหหาสาเหตของการเกดของเสย สวนใหญ จะใช เครองมอคณภาพ 7 ชนด (7 QC tools) ซงเปนเครองมอทใชในการแกปญหาทางดานคณภาพในกระบวนการท างาน ซงชวยศกษาสภาพทวไปของปญหา การเลอกปญหา การส ารวจสภาพปจจบนของปญหา การคนหาและวเคราะหสาเหตของปญหา เพอใหสามารถแกไขไดถกตองตลอดจนชวยในการจดท ามาตรฐาน และควบคมตดตามผลอยางตอเนอง เครองมอ 7 ชนด ไดแก แผนตรวจสอบ (check sheet) แผนผงพาเรโต (pareto diagram) กราฟ (graph) แผนผงแสดงเหตและผล (cause & effect diagram) แผนผงการกระจาย (scatter diagram) แผนภมควบคม (control chart) และ ฮสโตแกรม (histogram) ส าหรบ

Page 44: THE REDUCTION OF SCRAP FROM THE PRODUCTION PROCESS …

32

การศกษาวจยนเลอกใชเครองมอ 2 ชนด ในการวเคราะหหาสาเหตของปญหา คอใช แผนตรวจสอบ (check sheet) และ แผนผงพาเรโต (pareto diagram)

2.3.1.1 แผนตรวจสอบ

แผนตรวจสอบ (check sheet) คอ แบบฟอรมทมการออกแบบชองวางตางๆ ไวเรยบรอย เพอจะใชในการบนทกขอมลไดงายและสะดวก ถกตอง ไมยงยาก ในการออกแบบฟอรมทกครงตองมวตถประสงคทชดเจน โดยผปฏบตงานทเกยวของกบการผลตเปนผบนทก ใบตรวจสอบขอมลมหลายประเภท ขนกบลกษณะของงาน ตงแตการตรวจสอบวตถดบ กระบวนการผลต จนถงผลตภณฑส าเรจรป การออกแบบใบตรวจสอบทเหมาะสมตองเกบขอมลไดรวดเรว งาย ไมยงยาก งายตอการวเคราะหขอมล และแสดงผลไดชดเจน นอกจากนนการออกแบบตองค านงถงปจจยทส าคญตอการควบคมกระบวนการเพอทจะจดเกบขอมลไดตรงตามความตองการจรง ใบตรวจสอบจะตองบอกไดวาชนงานทผลตออกมานนมาจากเครองจกรเครองใด ใครเปนผทผลต วตถดบประเภทใด เมอเวลาทเทาใด มของเสย (defective) ทเกดขนจากกระบวนการใด จ านวนเทาใด ประเภทของการเกด ขอบกพรองทเกดขน และสาเหตของการเกดขอบกพรองทเกดขน เกดในขนตอนใดของการผลต

(1) ประเภทของแผนตรวจสอบ

ลกษณะของแผนตรวจสอบ วตถประสงค การน าไปใช

1. กระดาษเปลา ขอมลทวไป ใชบนทกเทานน ไมน าไปวเคราะหตอ

2. ตารางแสดงความถ นบจ านวนต าหน ใชจ าแนกขอมลเพอน าไปท าแผนผง/กราฟ

3. ตารางกรอกตวเลข นบจ านวนของเสย/จ านวนคน

ขอมลจากการวด/การทดสอบ

ใชเขยนแผนผงควบคม ผงการกระจาย

ฮสโตแกรม หรอแผนภมกราฟ

4. ตารางการท าเครองหมาย ท าเครองหมายแทนการเขยน ใชจ าแนกขอมล ท าผงพาเรโตหรอกราฟ

5. ตารางแบบสอบถาม สอบถามขอคดเหน หาความถ ท าผงพาเรโต

6. ตารางแบบอนๆ การตรวจสอบเฉพาะเรอง ใชตามวตถประสงคเฉพาะเรอง เชน แบบสอบถามส าหรบเลอกเมนอาหาร

ทมา: (Webub.com, 2552)

Page 45: THE REDUCTION OF SCRAP FROM THE PRODUCTION PROCESS …

33

(2) ขนตอนการออกแบบแผนตรวจสอบ - ก าหนดวตถประสงคและตงชอแผนตรวจสอบ - ก าหนดปจจย (4M) - ทดลองออกแบบ ก าหนดสญลกษณ - ทดลองน าไปใชเกบขอมล - ปรบปรงแกไข ทดลองเกบ - ก าหนดการใชแผนตรวจสอบ (5W 1H) - น าขอมลมาวเคราะหและสรป - แบบฟอรมขอมลดบ และแบบฟอรมสรป

(3) ขอควรปฏบตในการออกแบบแผนตรวจสอบ - ตองมวตถประสงคในการใชแผนตรวจสอบ - กรอกขอมลสะดวก งายตอการบนทก - ยงมการเขยนหรอคดลอกมากเทาใด โอกาสผดยอมมากเทานน - สะดวกตอการอานคาหรอใชในการวเคราะห - ตองพอสรปผลไดทนททกรอกขอมลเสรจ - กอนใชแผนตรวจสอบจรง ผออกควรทดลองเกบขอมลกอนใชจรง - มการปรบปรงแกไขเพอใหมประสทธภาพมากขน

(4) วตถประสงคของการออกแบบฟอรมในการเกบขอมล - เพอควบคมและตดตาม (monitoring) ผลการด าเนนการผลต - เพอการตรวจสอบ - เพอวเคราะหหาสาเหตของความไมสอดคลอง

2.3.1.2 แผนผงพาเรโต

แผนผงพาเรโต (pareto diagram)เปนแผนภมทใชแสดงใหเหนถงความสมพนธระหวางสาเหตของความบกพรองกบปรมาณความสญเสยทเกดขน ในการเลอกใชแผนผงพาเรโต มขอควรพจารณาดงน

- เมอตองการก าหนดสาเหตทส าคญ (critical factor) ของปญหาเพอแยกออกมาจากสาเหตอนๆ - เมอตองการยนยนผลลพธทเกดขนจากการแกปญหา โดยเปรยบเทยบกอนท า กบ หลงท า - เมอตองการคนหาปญหาและหาค าตอบในการด าเนนกจกรรมแกปญหา

Page 46: THE REDUCTION OF SCRAP FROM THE PRODUCTION PROCESS …

34

ประโยชนของแผนผงพาเรโต

- สามารถบงชใหเหนวาหวขอใดเปนปญหามากทสด - สามารถเขาใจวาแตละหวขอมอตราสวนเปนเทาใดในสวนทงหมด - ใชกราฟแทงบงชขนาดของปญหา ท าใหโนมนาวจตใจไดด - ไมตองใชการค านวณทยงยาก จดท าไดงาย และใชในการเปรยบเทยบผลได - ใชส าหรบการตงเปาหมาย ทงตวเลขและปญหา

โครงสรางของแผนผงพาเรโต

- ประกอบดวยกราฟแทงและกราฟเสน - นอกจากแกนในแนวตง (แกน Y) และแกนแนวนอน (แกน X) กราฟพาเรโตจะมแกนแสดง

รอยละหรอเปอรเซนต (%) ของขอมลสะสมอยทางดานขวามอของแผนผงดวย - ความสงของแทงกราฟจะเรยงล าดบจากมากไปหานอย จากซายมอไปขวามอ ยกเวนในกลม

ขอมลทเปนขอมลอนๆ จะน าไปไวทต าแหนงสดทายของแกนในแนวนอนเสมอ

ขนตอนการสรางแผนผงพาเรโต

(1) ตดสนใจวาจะศกษาปญหาอะไร และตองการเกบขอมลชนดไหน เชน

เลอกปญหา (แกน Y) ชนดขอมล (แกน X)

• จ านวนเสย (ชน) • ลกษณะของเสย

• ความถของการเกด (ครง) • ต าแหนงของเสย

• มลคา • 4 M

(2) ก าหนดวธการเกบขอมลและชวงเวลาทจะท าการเกบ (3) ออกแบบแผนบนทก (4) น าไปเกบขอมล (5) น าขอมลมาสรปจดเรยงล าดบ (6) เขยนแผนผงพาเรโต

Page 47: THE REDUCTION OF SCRAP FROM THE PRODUCTION PROCESS …

35

2.3.2 แนวทางการแกไขปญหาของเสยจากกระบวนการผลต

2.3.2.1 การระดมสมอง (brain storming)

การระดมสมองเปนเทคนคทใชกบการท างานเปนกลม (group technique) ในทางบรหารใชเปนเครองมอในการแสวงหาทางเลอกในการตดสนใจ และใชเปนเครองมอในการวางแผน การระดมสมองหมายถงการแสวงหาความคดในเรองใดเรองหนงใหไดมากทสดภายในเวลาทก าหนด ซงจะมประสทธภาพมากทสดเมอใชกบกลมคนทไมรจกกน เนองจากไมมความเกรงใจกน หรอสนทสนมมากเกนไป และสมาชกทรวมระดมสมองถาจะมประสทธภาพมากทสดควรอยระหวาง 4-9 คน

จดเนนของการระดมสมองม 4 ประการไดแก

(1) เนนใหมการแสดงความคดออกมา โดยสมาชกทกคนตองมเสรภาพอยางสมบรณ ในการแสดงความคดเหนใดๆ ออกมา โดยไมตองค านงวาจะเปนความคดทแปลกประหลาด ลาสมย หรอเพอฝนเพยงใด

(2) เนนการไมประเมนความคดในขณะทก าลงระดมสมอง กลาวคอ ความคดทสมาชกแสดงออกตองไมถกประเมนไมวากรณใดๆ เพราะถอวาทกคนมความส าคญ หามวพากษวจารณความคดผอน การแสดงความเหนหกลางหรอครอบง าผอนจะท าลายพลงความคดสรางสรรคของกลม สงผล ใหการระดมสมองเปลาประโยชน

(3) เนนปรมาณความคด โดยเปาหมายของการระดมสมองคอตองการใหไดความคดในปรมาณมากทสดเทาทจะมากได แมความคดทไมมทางเปนจรงกตาม เพราะอาจใชประโยชนในแงการเสรมแรง หรอการเปนพนฐานใหความคดอนทใหมและมคณคา ยงมความคดใหมๆ เกดขนมากเพยงใด ยงมโอกาสคนพบวธการแกปญหาทด

(4) เนนการสรางความคด โดยการระดมสมอง เกดขนในกลม ดงนนสมาชกสามารถสรางความคดขนเอง โดยเชอมโยงความคดของเพอนในกลม ซงใชความคดเหนของผอนเปนฐาน แลวขยายความเพมเตมเพอเปนความคดใหมของตนเอง

ประโยชนของการะดมสมอง

- การใหโอกาสแสดงความคดเหนในปญหาตางๆ โดยไมมขอจ ากด - การไดรบความเหนหลายดาน - การท าใหเกดความคดสรางสรรคในกลมผรวมแสดงความคดเหน หรอถาเปนการปฏบตงาน

กท าใหเกดความคดสรางสรรคในงาน

Page 48: THE REDUCTION OF SCRAP FROM THE PRODUCTION PROCESS …

36

2.3.2.2 แผนผงแสดงเหตและผล

แผนผงแสดงเหตและผล (cause & effect diagram) คอ แผนผงแสดงความสมพนธ ระหวางคณลกษณะของปญหา (ผล) กบปจจยตางๆ (สาเหต) ทเกยวของ

ในการเลอกใชแผนผงแสดงเหตและผล มขอควรพจารณาดงน

- เมอตองการคนหาสาเหตแหงปญหา - เมอตองการท าการศกษา ท าความเขาใจกบกระบวนการอน หรอกระบวนการของแผนกอน - เมอตองการใหระดมสมอง ซงจะชวยใหทกคนใหความสนใจในปญหาของกลมซงแสดงไวท

หวปลา

วธการสรางผงกางปลา

- ก าหนดปญหาหรออาการทจะตองหาสาเหตอยางชดเจน - ก าหนดกลมปจจยทจะท าใหเกดปญหานนๆ - ระดมสมองเพอหาสาเหตในแตละปจจย - หาสาเหตหลกของปญหา - จดล าดบความส าคญของสาเหต - ใชแนวทางการปรบปรงทจ าเปน

การแกปญหาจากผงกางปลา

- ตดสาเหตทไมจ าเปนออก - ล าดบความเรงดวนและความส าคญของปญหา - ถายนยนสาเหตนนไมได ตองกลบไปเกบขอมลอกครง - คดหาวธแกไข - ก าหนดวธการแกไข ก าหนดผรบผดชอบ เวลาเรมตน ระยะเวลาเสรจ - ตองมการตดตามผลการแกไขในรปแบบทเปนตวเลขสามารถวดได

Page 49: THE REDUCTION OF SCRAP FROM THE PRODUCTION PROCESS …

37

2.4 งานวจยทเกยวของ

จกรน ยมยอง (2555) ไดท าการศกษาเรอง การปรบปรงกระบวนการผลตเพอลดของเสยโดยใชหลกการซกซ ซกมา : กรณศกษา บรษท เลนตส เทคโนโลยส (ไทย) จ ากด จากการศกษาพบวา ปญหาประเภทงานยบเปนปญหาอนดบแรกทสงผลใหอตราผลผลตต าลง ซงมสาเหตมาจากความไมชดเจนของเอกสาร (check sheet) ไมมมาตรฐานในการตรวจรบสวนประกอบของเครองจกรทใชในการผลต และไมมจดตรวจสอบของเครองจกรในสวนทกระทบกบปญหาดานคณภาพ จงท าการปรบปรงกระบวนการผลตโดยตดตงเครองวดอตราการไหลของลม ก าหนดมาตรฐานการปรบแตงหวฉดน าแรงดนสง ก าหนดมาตรฐานการตรวจสอบทางเขาออกของชนงานไปทบอชบ และก าหนดมาตรฐานการตรวจรบสวนประกอบของเครองจกร ซงผลจากการปรบปรงกระบวนการผลต สามารถลดปรมาณของเสยประเภทงานยบจากเหลอ 40 ชนตอ 1 ลานชนงาน หรอคดเปนรอยละ 79.3 โดยไมเพมตนทนเพมขน

จตลดา หมายมน และ นศากร สมสข (2555) ไดท าการศกษาเรอง การลดของเสยทเกดจากกระบวนการปนเกลยวเชอกดวยเครองปนเกลยว เครองท B27 B28 และ B29 ทมปรมาณของเสยสงกวาเกณฑทโรงงานยอมรบได (รอยละ 7) ซงของเสยทเกดขนม 4 ลกษณะไดแก ดายเปนขย เศษดายทเหลอตดคางทแกนหลอด ดายพนกน และเศษดายทเกดจากการมด ตด ตอ ดาย ในขนตอนการหาสาเหตการเกดของเสย ไดประยกตใชการระดมสมอง หลกการสมงาน แผนภมเหตและผล และแผนภมพาเรโตในการวเคราะห พบวา สาเหตเกดจากพนกงานขาดทกษะและความช านาญงาน ท างานไมเปนทม ไมมวธการท างานทเปนมาตรฐาน เครองจกรและชนสวนอะไหลภายในตวเครองมสภาพเกา สกหรอ และช ารด ในขนตอนการลดของเสยไดประยกตใชหลกการศกษาการท างาน เพอปรบปรงขนตอนและวธการท างาน ใชวธการอบรม จดท าคมอการปฏบตงานการบ ารงรกษาดวยตนเอง และกจกรรม 5ส ผลทไดจากขนตอนการลดของเสยสงผลใหปรมาณของเสยของเครองจกรเครองท 27 ลดลงจากรอยละ 7.04 เหลอรอยละ 5.12 เครองจกรท 28 ลดลงจากรอยละ 6.97 เหลอรอยละ 4.48 และเครองจกรท 29 ลดลงจากรอยละ 7.12 เหลอรอยละ 6.05 ซงอยในเกณฑทโรงงานยอมรบได

ยทธณรงค จงจนทร (2557) ไดท าการศกษาเรอง แนวทางในการลดปรมาณของเสยทเกดขนและเพมประสทธภาพในกระบวนการผลต ลดตนทน และพฒนาคณภาพของสนคาใหลกคาเกดความพงพอใจสงสด ผลจากการวเคราะหพบวา ของเสยทเกดขนในกระบวนผลตมากทสด เกดจากกระบวนการนงยาง ซงเกดจากปญหาแบลดเดอรหลด และพมพเหลอม สาเหตหลกเกดมาจากปญหา 3 ประการ คอ 1) เกดจากวธการปฏบตงาน 2) เกดจากตวพนกงานเอง 3) เกดจากเครองจกรและอปกรณ ทใชในการปฏบตงานขาดการปรบปรงพฒนา ผลจากการด าเนนการแกไขปญหาทเกดจากสาเหต 3 ประการหลกพบวา ของเสยในกระบวนการผลตลดลงจากรอยละ 2.39 เหลอรอยละ 0.04 คดเปนรอยละ 98.33 มลคาของเสยหลงการปรบปรงลดลงจาก 5,245,240 บาท เหลอ 83,336 บาท คดเปนรอยละ 98.41 และผลตภาพการผลตเพมขน 1.06 คดเปนรอยละ 5.66

Page 50: THE REDUCTION OF SCRAP FROM THE PRODUCTION PROCESS …

38

จรโรจน ศรนนทธนเวช และสราวธ อาจมาลา (2555) ไดท าการศกษาเรอง การลดของเสยในกระบวนการผลตใบพาย บรษท Prime Manufacturing Thailand Co., Ltd. จากการศกษาพบขอบกพรองของกระบวนการผลตใบพาย คดเปนเปอรเซนตตอเดอน คอ ตรวจสอบไมผาน 40 เปอรเซนต คอใบพายเสย 20.83 เปอรเซนต ฟองอากาศ บนผวชนงาน 16.66 เปอรเซนต ผาคารบอนยบ 10 เปอรเซนต ขอบด า 10 เปอรเซนต โลโกละลาย 2.5 เปอรเซนต หลงจากการศกษาจากแผนภมกางปลา พบวา สาเหตของการเกดของเสยนนเกดจากบคลากรและวธการท างาน ซงพบวาพนกงานขาดการฝกอบรมในเรองของการปฏบตงานและในเรองของวธการท างานในขนตอนการท างานทซบซอน จงไดขอสรปวา สาเหตสวนใหญจากกระบวนการผลตใบพายเกดจาก คน (man) และ วธการ (method) แนวทางการแกไข ตองเพมแผนกซอมแซมของเสย จดท าคมอการท างาน รวมไปถงการอบรมพนกงานและหวหนาพนกงานเพอใหเขาใจในการท างานอยางชดเจน ซงเปนการแกปญหาอยางยงยนไดผลทไดจากการทดลองปรบปรงกระบวนการผลตใบพาย ของเสยจากการผลตใบพายลดลงคดเปนเปอรเซนตเฉลยตอเดอน คอ ตรวจสอบไมผาน 2.3 เปอรเซนต คอใบพายเสย 0.21 เปอรเซนต ฟองอากาศบนผวชนงาน 1.46 เปอรเซนต ผาคารบอนยบ 0.41 เปอรเซนต ขอบด า 0.21 เปอรเซนต โลโกละลาย 0 เปอรเซนต

ปญจรย จลไกรอานสงส (2560) การน าโมเดล 4 ป. คอ ป.ปลก ป.ปลก ป.ปรบ และ ป.เปลยน มาพฒนาดานจตใจและปรบเปลยนพฤตกรรม คอการสรางความเขาใจและการมสวนรวมการสรางความคดเหนทถกสรางความรกและผกพนตอองคกร มงชวยเหลอเสยสละแบงปนเพอรจกการให มทาทความสมพนธในการท างาน ตระหนกถงผลทเปนคณหรอโทษ ประโยชนและไมใชประโยชนทจะตามมา ผลจากการฝกอบรมตามโมเดลดงกลาวสงผลในดานจตใจของพนกงานแรงงานใหเปนผมสขภาพจตทดมความสขในการท างาน มสตในการท างาน การเกดอบตเหตลดลงและมส านกรบผดชอบในหนาททไดรบมอบหมาย

รปท 2.21 โมเดล 4 ป. (ปญจรย จลไกรอานสงส. 2560)

Page 51: THE REDUCTION OF SCRAP FROM THE PRODUCTION PROCESS …

39

บทท 3 วธการด าเนนงาน

3.1 ประชากรและกลมตวอยาง

ประชากรและกลมตวอยางเครองจกรและพนกงานในบรษท ปญจรย จ ากด แบงตามสายการผลตดงน หวหนาสายการผลต 4 คน พนกงาน 40 คน ชางประจ าแผนก 4 คน

3.2 เครองมอทใชในการวจย

3.2.1 เครองมอในการหาสาเหตของปญหาการเกดของเสย

(1) ใบตรวจสอบหรอตารางตรวจสอบคณภาพสนคา (check sheet)

(2) แผนภมพาเรโต (pareto diagrams)

3.2.2 เครองมอในการหาแนวทางการแกปญหาการเกดของเสย

(1) วเคราะหผลดวยผงกางปลา (cause and effect diagram) (2) การระดมสมอง (brainstorming)

3.3 วธการด าเนนงาน

(1) ศกษาสภาพปจจบน - ศกษาขอมลทวไป และกระบวนการผลตของบรษท ปญจรย จ ากด - เกบรวบรวมขอมลทางสถตของปรมาณของเสยทเกดขน - วเคราะหขอมล เพอจดล าดบความส าคญของปญหา และเลอกใชกจกรรมในการ

ปรบปรง (2) คดเลอกปญหาทจะท ากจกรรม และก าหนดเปาหมาย

- คดเลอกปญหาเพอน าไปด าเนนการปรบปรงแกไข - ก าหนดเปาหมายทตองการใหเสรจ - วางแผนด าเนนกจกรรม

Page 52: THE REDUCTION OF SCRAP FROM THE PRODUCTION PROCESS …

40

(3) วเคราะหสาเหตของปญหาและหามาตรการแกไข (4) ด าเนนการการแกไข

- แกไขปรบปรงตามแผนทก าหนดไวเพอใหส าเรจตามเปาหมาย (5) ตรวจสอบผลการปรบปรงแกไข

- ตรวจสอบผลการปรบปรงแกไข โดยเปรยบเทยบกอนและหลงการปรบปรง (6) ก าหนดเปนมาตรฐานการท างาน เพอใชเปนขอก าหนดในการท างาน (7) สรปผลการด าเนนงาน เปรยบเทยบผลงานกอนและหลงการปรบปรง

3.4 สถตทใช

ใชสถตพนฐาน การหาคารอยละ (percentage หรอ %)

Page 53: THE REDUCTION OF SCRAP FROM THE PRODUCTION PROCESS …

41

บทท 4 ผลการวจย

4.1 ศกษาสภาพปจจบน

บรษท ปญจรย จ ากด เปนโรงงานผลตผาถกตามแนวเสนดายยน (ราเชล) ธรกจเปดด าเนนการมานานกวา 45 ป อาคารโรงงานถกสรางมาตามเวลาตางๆ กนและปรบปรงอาคารโรงงานใหมบางสวนหลงจากประสบภาวะอทกภยในป 2554 ซงประกอบไปดวยอาคารเกบวตถดบ อาคารเกบสนคากงส าเรจรปและสนคาส าเรจรป อาคารเตรยมเสนดายพนและเสนดายลาย อาคารฝายผลต อาคารเกบเครองมอและอปกรณ อาคารส านกงาน เครองจกรทใชเปนเครองจกรประเภททใชแลว (used machine) สวนใหญน าเขาจากบรษท karl mayer ประเทศเยอรมน เปนเครองทใชระบบควบคลมโดยลกโซ (chain link) ซงประกอบไปดวยเครองจกรประเภทตางๆ ดงน เครองสบดายพนหรอเครองสบบม เครองสบดายลายหรอเครองสบแกนเครองถกผา (raschel machine) เครองตรวจผา เปนตน

4.1.1 กระบวนการผลต

กระบวนการผลตผาถกตามแนวเสนดายยน (ราเชล) ของบรษท ปญจรย จ ากด เปนลกษณะการผลตแบบตอเนอง เนองจากเปนการสงตอวตถดบจากหนวยหนงไปยงอกหนวยหนง ใชวตถดบเปนดาย พอลเอสเทอร ของผาถกแบบราเชล เครองจกรและอปกรณทส าคญประกอบดวย 1) เครองถกผาลกไม (raschel machine) 2) เครองสบดายพน (warp beam) และเครองสบดายลายหรอสบแกน (pattern beam) เครองถกผาบางรนอาจใชเสนดายลายโดยตรงโดยไมตองผานการสบเขาแกนกอน 3) โซลายขนาดตางๆ โดยมขนตอนการผลตแสดงในรปท 4.1

Page 54: THE REDUCTION OF SCRAP FROM THE PRODUCTION PROCESS …

42

รปท 4.1 กระบวนการผลตผาถกตามแนวเสนดายยน (ราเชล)

เตรยมการผลต

เปลยนแบบลายผา/เปลยนเสนดายพนและเสนดายลาย

ถกผาถกตามแนวเสนดายยน (ราเชล)

ตดผาตวอยาง / ตรวจสอบลายผา

เปลยนทบรรจส าหรบท าลายพนบนผนผาขณะผลต

เปลยนทบรรจส าหรบท าลวดลายบนผนผาขณะผลต

ตดผาเมอครบมวนและตดผาตวอยาง

เกบผาเขาคลงผากงส าเรจรป

เตรยมผากงส าเรจรปเพอน าสงยอมเปนผาส าเรจรป

การตรวจสอบผากงส าเรจรป ผาเสย ไมผาน

ผาน

Page 55: THE REDUCTION OF SCRAP FROM THE PRODUCTION PROCESS …

43

4.1.2 เกบรวบรวมขอมลทางสถตของปรมาณของเสยทเกดขน

การปรบปรงการลดของเสยในครงน ผวจยตองการใหเกดการมสวนรวมของบคลากรในกลมผท างานจงไดจดตงกลมด าเนนกจกรรมการลดของเสยขน โดยมวตถประสงคเพอใหพนกงานทอยในสายการผลตเดยวกนรวมกนระดมสมองในการคดเลอกปญหาทจะตองแกไข และรวมกนเสนอการแกไข และรบมอบหมายความรบผดชอบของกลม ในการด าเนนงานของกจกรรมการลดของเสย

จากการเกบรวบรวมขอมลของเสย ซงประกอบดวย สาเหตทเกดของเสยจ านวนของเสยแตละสาเหต ความถของการเกดของเสย โดยรวบรวมขอมล ระหวางเดอนมกราคม 2558 ถง เดอนตลาคม 2560 พบวามจ านวนของเสยทเกดขนในกระบวนการผลตเฉลยเดอนละ 794.15 กโลกรม แสดงในตารางท 4.1

ตารางท 4.1 ขอมลของเสยจากกระบวนการผลตระหวางเดอนมกราคม 2558 ถง เดอนตลาคม 2560

จ านวนผลต (ก.ก.) คณภาพสนคา จ านวนของเสย

เกรด A เกรด B/C ประเภท/จ านวน (ก.ก.)

511,734 430,720 54,013 ผาขาด 12,150.50

เสนดายพน/ลายขาด 8,100.30

ผาเปนร 6,750.20

รวม 511734 430,720 54,013 27,001

ของเสยทเกดขน คอ ผาขาด ลายขาด ผาเปนร โดยมลกษณะแสดงในรปท 4.2

ผาเปนร ผาขาด ลายขาด

รปท 4.2 ลกษณะของของเสยทเกดจากกระบวนการถกผาแบบราเชล

Page 56: THE REDUCTION OF SCRAP FROM THE PRODUCTION PROCESS …

44

4.1.3 วเคราะหขอมล เพอจดล าดบความส าคญของปญหา และเลอกใชกจกรรมในการปรบปรง

จากการน าขอมลของเสยมาวเคราะหตอดวยแผนภมพาเรโต พบวาลกษณะของเสยมดวยกนสามลกษณะ ดงแสดงในรปท 4.3

รปท 4.3 แผนภมพาเรโตแสดงจ านวนของเสยในกระบวนการผลต เดอนมกราคม 2558 ถง เดอนตลาคม 2560

จากการวเคราะหขอมลพบวาลกษณะของเสยทเกดจากกระบวนการผลต ม สามลกษณะ คอ ผาขาด ลายขาด ผาเปนร โดยปรมาณของเสยทเกดจากผาขาดสงทสด รองลงมาเปนลายขาด และผาเปนร คดเปนรอยละ 45, 30 และ 25 ตามล าดบ

4.2 คดเลอกปญหาทจะท ากจกรรม และก าหนดเปาหมาย

คดเลอกปญหาทจะท ากจกรรม และก าหนดเปาหมาย เปนการน าปญหาทม มาด าเนนการพจารณาตดสนรวมกนระหวางสมาชกกลมดวยกน ค านงถงประเดนตางๆ ดงน

- ความเปนไปไดในการด าเนนการดวยตวเองใหบรรลความส าเรจได - ปญหานนมความรนแรงในระดบใดในชวงเวลาทเกดขน - พจารณาถงโอกาสในการเกดขนบอยหรอไม - นโยบายของบรษท เชน นโยบายดานการผลต นโยบายดานความปลอดภย นโยบายดานลด

ตนทน นโยบายดานประสทธภาพ และนโยบายดานการประกนคณภาพ

Page 57: THE REDUCTION OF SCRAP FROM THE PRODUCTION PROCESS …

45

4.2.1 คดเลอกปญหาเพอน าไปด าเนนการปรบปรงแกไข

เพอการพจารณาการแกไขปญหาทสมบรณมากขนทางกลม ไดเกบขอมลจ านวนของเสยทเกดขนในกระบวนการผลต แยกตามสาเหต ไดผลแสดงในตารางท 4.2

ตารางท 4.2 จ านวนของเสยแยกตามสาเหตจากการผลตระหวางเดอนเมษายน - พฤษภาคม 2559

สาเหต จ านวน (ชน) รอยละ

วตถดบ 45 8.04

คน 271 48.39

วธการท างาน 165 29.46

เครองจกร 52 9.29

การตรวจสอบ 27 4.82

รวม 560 100.00

จากตารางท 4.2 พบวา สาเหตของการเกดของเสยในกระบวนการผลตผาถกตามแนวเสนดายยน (ราเชล) เรยงตามล าดบจากมากไปนอยไดดงน

(1) คน ปญหาทพบคอ - ปญหาจากการมพนกงานใหม ขาดประสบการณในการท างานขาดความรบผดชอบ

และท างานในลกษณะทไมปลอดภย ขาดความระมดระวง - ประมาทและไมปฏบตตามขอก าหนดดานความปลอดภย - ปญหาลายดอกของผาหายไปจากการทคนเฝาเครองขาดการสงเกต - การท าแบบถกลายผาผด

(2) วธการท างาน ปญหาทพบ คอ - การเกดรอยตอของเสนดาย - การเปลยนทบรรจเสนดายเมอครบมวน - การเปลยนแบบท าใหเสนดายเหลอ - การค านวณปรมาณการใชดายผดพลาด - การกรอเสนดายเขาทบรรจเสนดายนอย

Page 58: THE REDUCTION OF SCRAP FROM THE PRODUCTION PROCESS …

46

- พนกงานลมขนตอนการท างาน - การเกดอบตเหตในการท างาน - ลายผาเพยนไปจากแบบทก าหนด - ดายหมดหลอดไมพรอมกน - การเปลยนทบรรจส าหรบท าลวดลายบนผนผาขณะผลตท าใหเสนดายเลอะ - ผาเลอะเปอนฝนและรอยเทาของสตว - ความชนในพนทท างานและทจดเกบผาท าใหหมกเลอะผา

(3) เครองจกรและอปกรณ ปญหาทพบคอ - การเกดรทผาถก - พนทในการท างานมจ ากด - พนทบรรจเสนดายไมพอ - เครองจกรเสยกอนเรมการผลต - โซลายขาด - หลอดดายหลดตกจากทใสหลอดดาย - เครองจกรเสยหรอ breakdown - เขมถกในเครองถกผาหายไป

(4) วตถดบ ปญหาทพบ คอ - เสนดายเปนขยหรอฟ - เสนดายตดหลอดตองกรดทง - เสนดายเลอะเปอน

(5) การตรวจสอบ ปญหาทพบ คอ - พนกงานไมมการตรวจสอบตามเวลาหรอตรวจสอบไมครบทกกระบวนการ - แบบตรวจสอบ (check list) ไมเหมาะสม ไมครบถวน และไมไดมาตรฐาน

จากการระดมสมองเพอวเคราะหปญหาทน าไปสการเกดของเสยในแตละกระบวนการ โดยการจดประชมกบผมสวนเกยวของทกฝาย สามารถสรปผลการคดเลอกปญหาเพอน ามาแกไขแยกออกเปน 4 ดาน คอ วตถดบ เครองจกร คน และวธการท างาน

Page 59: THE REDUCTION OF SCRAP FROM THE PRODUCTION PROCESS …

47

4.2.2 ก าหนดเปาหมายทตองการใหเสรจ

การตงเปาหมายในการลดของเสยในการประกอบการน ทางกลมสมาชกมความคดเหนวาในการท ากจกรรมนเปนกจกรรมทสามารถท างานกนเองไดภายในกลมสมาชก โดยใชความส านก ความรบผดชอบและความสงเกตจากขอมลของปญหาทเกดขน แลวศกษาวามความผดปกตตรงไหนบาง หาวธการแกไขในสงตางๆ ในการด าเนนงานในครงน ไดก าหนดเปาหมายในการลดของเสยในกระบวนการผลตโดยใหมปรมาณของเสยทเกดขนลดลงใหมปรมาณไม เกน 400 กโลกรมตอเดอน หรอประมาณครงหนงของของเสยทเกดขนกอนการปรบปรง ภายในเดอนธนวาคม 2561

4.3 วเคราะหสาเหตของปญหาและหามาตรการแกไข

ในการวเคราะหสาเหตของปญหา จะพบวาปญหาสวนมากมกเกดขนจากสาเหตตางๆ ไดหลายสาเหต ดงนนทางกลมจงตองน าเครองมอมาใชวเคราะหสาเหต คอ ผงกางปลาแผนภม ส าหรบคนหารากของปญหาและสาเหตทเกดขน โดยการยดหลกการบรหารจากขอเทจจรงเพอน าไปสการแกไขปองกนในขนตอนตอไป จากททางกลมไดก าหนดหวขอของปญหาหรอชบงปญหาคอ การลดของเสยทเกดจากกระบวนการผลตในรปของผาขาด ลายขาด และผาเปนร จงมการระดมสมองสมาชกกลมในการวเคราะหปญหาดงกลาวโดยใชแผนภาพกางปลาในการวเคราะหหาสาเหตของปญหาจากปจจยขาเขากอนเขาสกระบวนการ หรอหลกการ 4M ประกอบดวย คน เครองจกรอปกรณ วธการท างาน และวตถดบ โดยการวเคราะหไดแสดงในรปท 4.3

Page 60: THE REDUCTION OF SCRAP FROM THE PRODUCTION PROCESS …

48

รปท 4.4 สาเหตและผลของปญหาจากกระบวนการถกผาลายลกไม

การเปลยนหลอดดาย ลายดอกของผาหายไป ขาดประสบการณ หก ช ารด หรอลมสงเกต

เสนดายขาดยาว

กอความผดพลาด เขมถกหายไป

ไมเขาใจขนตอนการท างาน

โซลายขาด

เกา ช ารด

การท า PM ไมดพอ การสอสารผดพลาด

เสนดายไมสม าเสมอ

หลอดดายหลดตก

ขาดการสงเกตจากคนเฝาเครอง ไมไดลอค/ลอคไมด

การขนยายเขาสายผลต

วธการรอยเสนดายทผด

ดายหมดหลอดไมพรอมกน

เครองจกรเสย

ผาเลอะ

การท าผดแบบถก

ใสหลอดดายมากนอยไมเทากน

ปญหาจากกระบวนการถกผาลาย

ลกไม

พนกงานใหม

เสนดายเปอน

ไมมการตรวจสอบระหวางการผลต ลมขนตอนการท างาน

แบบตรวจสอบไมเหมาะสม ไมไดรบการปรบปรง

ผาถกเลอะน ามน

อบตเหต

หมก ฝนและรอยเทาสตว ขาดการตรวจสอบและรกษาความสะอาดเครองจกร

การตรวจสอบไมครบถวนทกกระบวนการ

ไมม WI ในพนทท างาน

วธการท างานทไมปลอดภย

ลายเพยนไปจากแบบ ลายดอกขาด/เสยหาย

เสนดายเลอะ

การยกเปลยนบมบอย

วตถดบ คน เครองจกร

วธการท างาน การตรวจสอบ

Page 61: THE REDUCTION OF SCRAP FROM THE PRODUCTION PROCESS …

49

4.3.1 วตถดบ

ลกษณะของวตถดบทไมไดคณภาพแสดงในรปท 4.3.2

เสนดายเปนขยหรอฟ

เสนดายตดหลอดตองกรดทง

รปท 4.5 วตถดบเสนดายทไมไดคณภาพ

ปญหาทมาจากวตถดบและการวเคราะหสาเหต มดงตอไปน

(1) เสนดายเปนขยหรอฟ เกดจากการขนยายทอาจจะกระแทกหรอการเสยดสกบวตถอนๆ ในขณะทท าการเคลอนยายหรอเกดจากการจดเกบทไมระมดระวง การวางซอนทบกนเปนจ านวนมากหรอการเกดอบตเหตตกหลนภายในคลงวตถดบ

(2) เสนดายตดหลอดตองกรดทง เกดจากเศษดายทเหลอจากการผลตกอนหนาตดหลอด ไมสามารถใชไดทงหมด ซงอาจจะเกดการขาดของเสนดายกอนทจะใชไปหมดทงแกน ดายสวนนจงจ าเปนทจะตองกรดออกจากหลอดใหหมด กอนน าหลอดไปใชอกครง จงท าใหเกดดายเสยในสวนนขน

Page 62: THE REDUCTION OF SCRAP FROM THE PRODUCTION PROCESS …

50

4.3.3

4.3.2 คน

ปญหาทมาจากคนและการวเคราะหสาเหต มดงตอไปน

(1) การมพนกงานใหมในกระบวนการผลตจ านวนมาก ซงพนกงานใหมเหลานขาดความร ความเขาใจและการฝกอบรมทกษะในงานทตนรบผดชอบ จงท าใหเกดขอผดพลาดตางๆ ในการท างาน สงผลใหเกดของเสยในขนตอนการผลตเปนจ านวนมาก

(2) พนกงานสวนหนงขาดประสบการณในการท างาน โดยเฉพาะในกรณทเกดปญหาหนางานทตองการการตดสนใจทรวดเรวและถกตอง เพอใหการผลตไมหยดชะงกหรอ breakdown นานจนเกนไป การขาดประสบการณในการท างานจะสงผลใหการตดสนใจในภาวะคบขนเกดความผดพลาดได ซงอาจจะท าใหเกดของเสยอนเนองมาจากการตดสนใจทผดพลาดขนได

(3) พนกงานสวนหนงขาดความรบผดชอบทงตอหนาทของตนและความรบผดชอบตอบรษท โดยการไมปฏบตตามวธการท างานทถกตองหรอกระท าการใดๆ ทอาจจะน าไปสความเสยหายหรอขอผดพลาดจากการท างาน ทงนความรบผดชอบในงานของพนกงาน จะเปนตวชวดไดวา ประสทธภาพในการท างาน คณภาพของผลผลตและของเสยทเกดขนจะมมากนอยเพยงใด

(4) พนกงานท างานในลกษณะทไมปลอดภย ขาดความระมดระวง ประมาทและไมปฏบตตามขอก าหนดดานความปลอดภย ซงจะน าไปสการเกดอบตเหตทงกบตวพนกงานเองและทรพยสนตางๆ ของบรษท ซงกรวมไปถงของเสยตางๆ ทเกดจากความประมาทดวย

วธการท างาน

ปญหาทมาจากวธการท างานและการวเคราะหสาเหต มดงตอไปน

(1) ปญหาการเกดรอยตอของเสนดาย เกดจากวธการท างานทไมถกตอง โดยผท าหนาทเปลยนหลอดดายน าเสนดายทมหลอดเลกและใหญมาผสมกนในขณะสบ ท าใหขนาดความยาวไมเทากนจงเกดรอยตอของเสนดายขน

(2) การเปลยนทบรรจเสนดายเมอครบมวน พนกงานสวนหนงท าการเปลยนทบรรจเสนดายในขณะทยงมดายเหลออยในหลอดเปนจ านวนมาก ท าใหตองกรดเสนดายเหลานนทงกอน จงจะสามารถน าหลอดดายกลบไปใชใหมได กระบวนการนจงท าใหเกดเสนดายเสยเปนจ านวนมาก

(3) กระบวนการเปลยนแบบท าใหเสนดายเหลอจากการเปลยนแบบเปนจ านวนมาก โดยจากการเปลยนแบบในแตละครงนน จะตองมการน าดายเขาแบบใหม ซงในขนตอนน จะท าใหเกดดายเหลอและตองตดออกเปนจ านวนมาก ดายทถกตดออกจะไมสามารถน ากลบมาใชไดอก และจะถกจ าแนกออกเปนของเสยในทนท

Page 63: THE REDUCTION OF SCRAP FROM THE PRODUCTION PROCESS …

51

(4) พนกงานค านวณปรมาณการใชดายผดพลาด หรอไมค านวณใหพอดกบการใชงาน ท าใหบางครงมดายเหลอจากกระบวนการผลตมากเกนไป ซงบางสวนไมสามารถน าไปใชในกระบวนการผลตไดอก จงท าใหตองถกจ าแนกออกเปนของเสย หรอในบางกรณค านวณปรมาณการใชดายจ านวนไมพอเหมาะท าใหสายการผลตขาดความตอเนองและหยดชะงก

(5) การกรอเสนดายเขาทบรรจเสนดายนอย ท าใหจ านวนเสนดายทกรอเขาทบรรจไมเทากน พนกงานบางคนไมมความละเอยดเพยงพอในการกรอเสนดายเขาทบรรจ ขาดความระมดระวง ไมปฏบตตามวธการและขนตอนการปฏบตงานอยางถกตอง จงท าใหการกรอเสนดายเขาทบรรจท าไดไมดพอ ทส าคญไมมการตรวจสอบความถกตองภายหลงการกรอดายกอนการเรมกรอดายจรง สงผลใหเสนดายทบรรจในทบรรจ ไมสามารถน าไปใชงานได ท าใหเกดเปนของเสยทเกดจากความผดพลาดในขนตอนการผลต

4.3.4 เครองจกรและอปกรณ

ปญหาทมาจากวธการท างานและการวเคราะหสาเหต มดงตอไปน

(1) ปญหาการเกดรทผาถก เกดจากการใสโซลายทผดขนาด ซงผทมหนาทเปนคนเลอกลายโซอาจจะไมไดตรวจสอบอยางถถวน หรอตวโซบางขออาจมการเสยรปหรอขนาดเลกกวาโซขออนๆ ซงผลกระทบทเกดขนจะท าใหเกดผาถกเปนรหรอเกดรอยขาดในลกษณะตางๆ

(2) พนทในการท างานมจ ากด เนองจากพนทท างานในโรงงานมอยอยางจ ากด เพราะอตสาหกรรมสงทอนน ตองการพนทเปนจ านวนมากในการวางเครองจกรและวางแนวเสนดายหรอวางแนวหลอดดาย ดงนนจงอาจท าใหการจดวางสงของ อปกรณและเครองจกรมขอจ ากด และมความเสยงทอาจจะน าไปสการเกดอบตเหตและเกดของเสยจากขอจ ากดน

(3) ทบรรจเสนดายไมพอ เนองจากการผลตทมจ านวนมากและมรปแบบของลายผาทมหลากหลาย จงท าใหบางชวงของการผลตผาถกเกดปญหาการขาดแคลนทบรรจเสนดาย ซงปญหาเหลาน ไมสามารถทจะแกไขโดยการเพมจ านวนทบรรจเสนดายแตเพยงอยางเดยว แตจะตองมการบรหารจดการทรพยากรอยางมประสทธภาพและเหมาะสมมากทสดประกอบกน

(4) เครองจกรเสยกอนเรมการผลตผาถก เนองจากเครองจกรสวนใหญเปนเครองจกรเกา มอายการใชงานมาอยางยาวนาน ท าใหประสทธภาพและความแมนย าในการท างานลดนอยลง และตองการการซอมบ ารง ดแลรกษามากกวาปกต ซงถามมาตรการดแลเอาใจใสเครองจกรเหลานนไมมากพอ เครองจกรกจะเสยบอยและท าใหตองเสยเวลาในการเตรยมเครองจกรบอยครง ซงอาจสงผลไปถงการเพมขนของของเสยจากการหยดเครองจกรบอยครงได

Page 64: THE REDUCTION OF SCRAP FROM THE PRODUCTION PROCESS …

52

4.4 ด าเนนการแกไขการลดของเสย

จากขนตอนการคดเลอกปญหาเพอน ามาแกไขทง 4 ดาน ขางตน ผวจยไดจดท าแนวทางส าหรบแกปญหารวมกบพนกงานผมสวนเกยวของจากทกแผนก โดยการจดการประชมกลมคณภาพ และสรปแนวทางการแกปญหาแยกตามประเดนตางๆ ดงน

4.4.1 การแกไขดานวตถดบ

จากการระดมสมองเพอหาแนวทางแกไขการเกดของเสยทมสาเหตจากวตถดบ ไดผลแสดง ในตารางท 4.3

ตารางท 4.3 แนวทางการลดของเสยจากกระบวนการผลตทเกดจากวตถดบ

ปญหาทพบ แนวทางการแกปญหา

เสนดายเปนขยหรอฟ ใหพนกงาน QC ตรวจรบเสนดายทเปนวตถดบ 100% แลวท าการบนทกลงแบบบนทกการตรวจรบทกครง เพอปองกนการรบวตถดบทมต าหนหรอ เสนดายทเปนขยหรอฟ

เสนดายเลอะเปอน ท าความสะอาดคลงเกบวตถดบใหมทงหมด ท ากจกรรม 5ส และตเสน ก าหนดพนทวางของใหชดเจน รวมถงท าการหอหมมวนเสนดายดวยแผนพลาสตกใสวางบนแพลเลตกอนยายเขาจดเกบในคลงวตถดบ

4.4.2 การแกไขดานคน

จากการระดมสมองเพอหาแนวทางแกไขการเกดของเสยทมสาเหตจากคน ไดผลแสดงใน ตารางท 4.4

Page 65: THE REDUCTION OF SCRAP FROM THE PRODUCTION PROCESS …

53

ตารางท 4.4 แนวทางการลดของเสยจากกระบวนการผลตทเกดจากคน

ปญหาทพบ แนวทางการแกปญหา

พนกงานใหมไมเขาใจขนตอนการท างาน ขาดประสบการณ

และขาดความรบผดชอบ

จดการฝกอบรมใหความรและทกษะในการปฏบตงาน การสรางแรงจงใจในการท างาน ความรบผดชอบตอหนาทและภาวะผน าใหกบพนกงานทกระดบอยางเขมขน

พนกงานท างานในลกษณะทไมปลอดภย

ให จป. วชาชพประจ าโรงงาน จดอบรมใหความรดานความปลอดภยในการท างานกบพนกงานทกระดบ รวมถงการตรวจสอบพนททท างานเพอวเคราะหความเสยงจากการท างานและสงแวดลอมในพนทท างานรวมกบพนกงาน แลวจดท าขอก าหนดดานความปลอดภยรวมกน เพอใชเปนแนวทางในการปฏบตของพนกงานในแตละแผนก

ลายดอกของผาหายไปจากการทพนกงานเฝาเครองขาดการ

สงเกต

จดท ากจกรรมประชมกลมคณภาพพนกงานเฝาเครองหรอผตรวจสอบผาถก 1 ครงตอสปดาห เพอเนนย าถงบทบาท หนาทความรบผดชอบ เพอชใหเหนถงผลเสยทเกดจากการขาดความรบผดชอบตอหนาทของตน และหาแนวทางแกไขปญหารวมกนโดยใชหลก 4 ป. ปลก ปลก ปรบ เปลยน

การท าแบบถกลายผาผด จดท าเอกสารยนยนแบบถก เ พอเพมขอก าหนดดานการตรวจสอบยนยนความถกตองกอนเดนเครองถกผา โดยใหพนกงานควบคมเครองมการตรวจสอบกบฝายออกแบบลายผา แลวมการยนยนความถกตองของแบบถกผารวมกน แลวลงนามในเอกสารยนยนแบบทงสองฝาย กอนเรมการถกผาจรง

4.4.3 การแกไขดานเครองจกรและอปกรณ

จากการระดมสมองเพอหาแนวทางแกไขการเกดของเสยทมสาเหตจากเครองจกรและอปกรณไดผลแสดงในตารางท 4.5

Page 66: THE REDUCTION OF SCRAP FROM THE PRODUCTION PROCESS …

54

ตารางท 4.5 แนวทางการลดของเสยจากกระบวนการผลตทเกดจากเครองจกรและอปกรณ

ปญหาทพบ แนวทางการแกปญหา

การเกดรทผาถก จดท าเอกสารการตรวจสอบความถกตองของการใสโซลาย เพอใชตรวจสอบความถกตองของการบรรจโซลายเขาสายการผลต รวมถงการตรวจสอบสภาพความสมบรณของขอโซทจะน าไปใช เพอใหแนใจวาโซทกขอจะอยในสภาพพรอมใชงานและตรวจตราเขมทกเลมใหอยในสภาพทดกอนเปดเครอง

พนทในการท างานมจ ากด

ตเสนก าหนดพนทวางเครองจกรและอปกรณเสรมใหชดเจน รวมถงก าจดสงของและวสดทไมจ าเปนออกจากพนทวางเครองจกร แลวก าหนดการไหลของวตถดบและผาถกทไดจากการผลตใหมความคลองตว รวมถงจดพนทวางสนคาชวคราวใหชดเจน ในกรณเกดขอผดพลาดใดๆ จากกระบวนการผลต

เครองจกรเสย(breakdown) กอนเรมและระหวางการ

ผลต

ปรบปรงโปรแกรมและขนตอนการซอมบ ารง (preventive maintenance) ใหมความเขมขน มากขน รวมถงการเพมรอบการตรวจสอบเครองจกรและอปกรณใหมความถขน และปรบปรงเอกสารตรวจสอบ (check list) ในการท า PM ใหมความทนสมยและครบถวนมากขน

โซลายขาด ก าหนดใหแผนกวศวกรรมท าการตรวจสอบโซลายทกสปดาห และท าการคดแยกขอโซทมปญหาช ารด เสยรปและมความเสยงวาจะเกดการแตกหกไดในขณะท างาน จดท าบนทกและวเคราะหสาเหตของความเสยหายทเกดขน และก าหนดแนวทางการปองกนรวมกบฝายผลต รวมถงการสงขอโซใหมเขามาทดแทนของเดมทคดแยกออกไป

หลอดดายหลดตกจากทใสหลอดดาย

ใหฝายวศวกรรมท าการตรวจสอบและซอมบ ารงทใสหลอดดายทงหมดใหอยในสภาพพรอมใชงานทนท และจดท าแผนการซอมบ ารง (PM) เปนประจ าทกสปดาห

เขมถกในเครองถกผาหายไป

ใหชางหรอพนกงานผดแลเครองใชแบบตรวจสอบเครองจกร ท าการตรวจสอบเครองจกรกอนการเรมเดนเครองถกผาทกวน โดยเนนการตรวจสอบไปทเขมถกในเครองถกผาเปนส าคญ เพอใหแนใจวา เขมถกผาทกเลมจะพรอมใชงานอยเสมอ

Page 67: THE REDUCTION OF SCRAP FROM THE PRODUCTION PROCESS …

55

4.4.4 การแกไขดานวธการท างาน

จากการระดมสมองเพอหาแนวทางแกไขการเกดของเสยทมสาเหตจากวธการท างานไดผลแสดงในตารางท 4.6

ตารางท 4.6 แนวทางการลดของเสยจากกระบวนการผลตทเกดจากวธการท างาน

ปญหาทพบ แนวทางการแกปญหา

การเกดรอยตอของเสนดาย จ ากการน า เ ส น ด า ยจากหลอดเสนดายหลอดขนาดเ ล ก แล ะ ใหญ ม าผ สมก นในขณะสบ

เพมขอก าหนดและขอหามไมใหพนกงานผท าหนาทเปลยนหลอดดายน าเสนดายจากหลอดดายขนาดเลกและใหญมาผสมกนในขณะสบ พรอมทงจดการประชมกลมคณภาพ เพอท าความเขาใจและชแจงถงผลเสยทเกดขนแกพนกงานผท าหนาทเปลยนหลอดดาย เพอท าความเขาใจใหตรงกนและรวมมอกนในการแกไขและปรบปรงใหดขน

การเปลยนทบรรจเสนดายเมอครบมวน ท าใหเหลอดายทตองกรดทงจ านวนมาก

จดการประชมกลมคณภาพพนกงานเปลยนทบรรจเสนดาย เพอท าความเขาใจและชแจงถงผลเสยทเกดขนจากการกรดดายทงจ านวนมาก และเพอจดท าขอก าหนดรวมกนวา จะตองมดายเหลอในทบรรจเสนดายเทาใด จงจะเหมาะกบการเปลยนทบรรจเสนดายใหม และเกดของเสยใหนอยทสด

การเปลยนแบบท าใหเสนดายเหลอ

จดการประชมกลมคณภาพพนกงานเปลยนแบบ เพอท าความเขาใจและชแจงถงผลเสยทเกดขนจากดายเหลอจากการเปลยนแบบจ านวนมาก และเพอจดท าขอก าหนดและแนวทางรวมกนในการลดปรมาณของเสยจากการเปลยนแบบใหนอยทสด

การค านวณปรมาณการใชดายผดพลาด

ก าหนดการตรวจสอบซ า (double check) โดยใชแบบยนยนการค านวณปรมาณการใชดาย จากหวหนาฝายผลตหรอผจกการโรงงาน เพอลงนามยนยนการค านวณปรมาณการใชดายให เพยงพอตอการผลต ในขณะเดยวกนกไมใหมากเกนไปจนน าไปสการเกดของเสยได

การกรอเสนดายเขาทบรรจเสนดายนอย ท าใหการกรอเสนดายไมเทากน

จดการประชมกลมคณภาพพนกงานกรอเสนดายเขาทบรรจเสนดาย เพอท าความเขาใจและชแจงถงผลเสยทเกดขนจากการกรอเสนดายไมเทากน ซงน าไปสการเกดของเสยเปนจ านวนมาก และเพอจดท าขอก าหนดรวมกนวา จะตองกรอเสนดายเขาทบรรจเสนดายเทาใด จงจะถกตองและ

Page 68: THE REDUCTION OF SCRAP FROM THE PRODUCTION PROCESS …

56

ปญหาทพบ แนวทางการแกปญหา

เหมาะสม เพอไมใหเกดการกรอเสนดายไมเทากน

พน ก ง านล ม ข น ตอนกา รท างาน

จดท าเอกสารวธการและขนตอนการท างานทถกตองและเขาใจงาย (work instruction) ของแตละแผนกในทกกระบวนการผลต เคลอบพลาสตกแขงและตดไวในพนทท างานในต าแหนงทพนกงานสามารถมองเขาถงงายและเหนไดอยางชดเจน เพอใหพนกงานสามารถตรวจสอบขนตอนและวธการท างานและปฏบตตามไดอยางถกตอง

กา ร เ ก ด อ บ ต เ หต ใ น ก า รท างาน

ให จป. วชาชพประจ าโรงงานและพนกงงานในแตละแผนก ทบทวนและปรบปรงวธการและขนตอนการท างานรวมกน เพอขจดความเสยงทอาจจะน าไปสการเกดอนตรายหรออบตเหตจากการท างานได รวมถงการจดการพนทท างานรวมกน เพอจดการสงแวดลอมในพนทท างานใหมความปลอดภยมากทสด

ล าย ผ า ผ ด ไ ปจ าก แ บบ ทก าหนด เนองจากวธการรอยเสนดายทผดพลาด

จดท าเอกสารวธการและขนตอนการรอยเสนดายทถกตอง (work instruction) เคลอบพลาสตกแขงและตดไวในพนทท างานในต าแหนงทพนกงานสามารถมองเขาถงงายและเหนไดอยางชดเจน เพอใหพนกงานรอยเสนดายสามารถตรวจสอบขนตอนและวธการท างานและปฏบตตามไดอยางถกตอง

ดายหมดหลอดไมพรอมกน เนองจากพนกงานเปลยนหลอดดายใสหลอดดายทมปรมาณดายไมเทากน

จดการประชมกลมคณภาพพนกงานเปลยนหลอดดายใสหลอดดาย เพอท าความเขาใจและชแจงถงผลเสยทเกดขน และเพอจดท าขอก าหนดรวมกนวา จะตองเปลยนหลอดดายทมขนาดเทากนทกครง เพอดายหมดหลอดในเวลาทใกลเคยงกน ซงจะชวยลดเวลาในการเปลยนหลอดและของเสยทอาจจะเกดจากการเปลยนหลอดดายบอยๆ ได

การเปลยนทบรรจส าหรบท าลวดลายบนผนผาขณะผลตท าใหเสนดายสกปรก

เพมขอก าหนดดานการรกษาความสะอาดเขาไปในวธการและขนตอนในการเปลยนทบรรจส าหรบท าลวดลายบนผนผาขณะผลต โดยกอนการเปลยน พนกงานจะตองจดและการท าความสะอาดพนทวางเครองมอ อปกรณและเครองจกร เพอไมใหสงสกปรก และสารหลอลนเกดการปนเปอนและเลอะผา ซงพนกงานจะตองปฏบตตามอยางเครงครด

Page 69: THE REDUCTION OF SCRAP FROM THE PRODUCTION PROCESS …

57

ปญหาทพบ แนวทางการแกปญหา

ผาเลอะเปอนฝนและรอยเทาของสตว จากการจดเกบทไมด

ก าหนดใหมการท าความสะอาดคลงเกบสนคาทงหมดและท ากจกรรม 5ส เปนประจ าทกเดอน รวมถงการขดสตเสน ก าหนดพนทวางของใหชดเจน และท าการหอหมผาถกดวยแผนพลาสตกใสวางบนแพลเลตกอนยายเขาจดเกบในคลงสนคา รวมถงการก าจดสตวไมพงประสงค เชน นก หน แมลงสาบ ปลวกและสตวชนดอน ๆ ในคลงเกบสนคาและทงโรงงานเดอนละ 1 ครง

ความชนในพนทท างานและทจดเกบผาท าใหหมกเลอะผา

ก าหนดใหมการท าความสะอาดพนทท างานทกแผนกทกวน ทงกอนและหลงการท างาน ในสวนคลงเกบวตถดบและคลงสนคา ใหมท ากจกรรม 5ส เปนประจ าทกเดอน รวมถงการปรบปรง ซอมแซมหลงคาคลงเกบวตถดบและคลงสนคาและพนทในโรงงาน เพอปองกนการรวไหลของน าโดยเฉพาะในฤดฝน

ไมมการตรวจสอบตามเวลาหรอตรวจสอบไมครบทกกระบวนการ

จดท าตารางเวลาการตรวจสอบการผลตในแตละขนตอน ประจ าไวในพนทท างานในแตละแผนกในกระบวนการผลต เพอก าหนดเวลาทชดเจนใหกบพนกงานผตรวจสอบไดปฏบตตามอยางถกตองและครบถวน

แบบตรวจสอบ (check list) ไม เหมาะสม ไมครบถวน และไมไดมาตรฐาน

จดท าแบบตรวจสอบ (check list) เพมเตม โดยอางองจากแบบตรวจสอบทเปนมาตรฐานสากล และปรบปรงของเดมใหทนสมยและเหมาะสมกบลกษณะงานในแตละขนตอนการผลต

การตรวจสอบไม ได รบการแกไขในทนท

จดท าเอกสารรายงานความผดปกตทคนพบจากการตรวจสอบ และใหหวหนางานทกแผนกด าเนนการแกไขทนทภายในวนนน และจดท าบนทกการแกไขสงใหผจดการทนท

ผตรวจสอบมการวเคราะหปญหาทตรวจพบเจอทไมดพอ

ก าหนดใหผตรวจสอบรายงานความผดปกตทคนพบตอหวหนาแผนกทนท และหวหนาแผนกจะตองเปนผเขาไปวเคราะหรวมกนทกครงกอนการตดสนใจ พรอมทงบนทกผลการตดสนใจสงใหผจดการโรงงานในวนเดยวกน

Page 70: THE REDUCTION OF SCRAP FROM THE PRODUCTION PROCESS …

58

ปญหาทพบ แนวทางการแกปญหา

ไมมการตรวจสอบระหวางการผลตท าใหลายดอกขาด/เสยหาย

จดท าเอกสารลงชอการตรวจสอบตดไวทเครองจกรทกเครอง เพอใหผตรวจสอบลงชอทกครงภายหลงการตรวจสอบขนตอนการผลต เพอเปนการก าหนดหนาทและความรบผดชอบทชดเจนใหกบพนกงาน

ไมมการตรวจสอบและดแลความสะอาดเครองจกร ท าใหผาถกเลอะน ามนและสารหลอลน

จดท าเอกสารลงชอการตรวจสอบดานความสะอาดของเครองจกรตดไวทเครองจกรทกเครอง เพอใหผดแลเครองจกรลงชอหลงการตรวจสอบกอนเดนเครองผลตทกครง

4.5 ตรวจสอบผลการปรบปรงแกไข

จากขนตอนการคดเลอกปญหาเพอน ามาแกไขทง 4 ดาน และการด าเนนการแกไข ในขางตน ผวจยไดตรวจสอบผลการแกไข โดยการประชมกลมพนกงานทกระดบ และผเกยวของจากทกฝาย ในทกประเดนทด าเนนการแกไข

4.5.1 การตรวจสอบผลการปรบปรงในแตละดาน

(1) ดานวตถดบ

ปญหาเสนดายเปนขยหรอฟจากการขนสงและการจดเกบในคลงวตถดบ รวมถงการเคลอนยายเขาสสายการผลต ลดลงอยางมากในชวง 3 เดอนแรกภายหลงจากการปรบปรงและแกไขกระบวนการท างาน จนกระทงปญหานถกขจดไปเกอบทงหมดใน 9 เดอนตอมา โดยผทรบผดชอบในการตรวจสอบและคดกรองดายซงเปนวตถดบตงแตกระบวนการตรวจรบทถกสงมายงโรงงานโดย supplier คอ แผนกประกนคณภาพ (quality control: QC) ส าหรบสวนของการจดเกบในคลงวตถดบ ผรบผดชอบไดแก แผนกคลงวตถดบและสนคา ทไดมการปรบปรงและท าความสะอาดพนทจดเกบและหอหมวตถดบอยางดกอนการจดเกบ ในขณะเดยวกน ฝายผลตดแลรบผดชอบในกระบวนการขนยายวตถดบเขาสกระบวนการผลตอยางระมดระวง ซงผลของการปรบปรงและแกไขกระบวนการตางๆ สงผลใหปรมาณของเสยทเกดขนในขนตอนนลดลงได

Page 71: THE REDUCTION OF SCRAP FROM THE PRODUCTION PROCESS …

59

(2) ดานคน

จากการใหการฝกอบรมใหความรกบพนกงานใหมทงดานขนตอนและวธการท างานทถกตอง รวมถงทกษะทเกยวกบภาวะผน า และไดมการน าหลกการประยกตใชสตเพอพฒนาการท างานอยางม สนตสขของแรงงานฝายผลต โดยใชหลก 4 ป. คอ 1) ป.ปลก เพอการตนรในการท างาน ประกอบดวยกระบวนการ สรางความเขาใจและการมสวนรวม 2) ป.ปลก เพอปลกจตส านกการท างาน ประกอบดวยการจดกจกรรมทเออใหเกดการฝกฝนสต การสานสายใยผน าดวยการเสวนาพดคยแลกเปลยนความคดเหน 3) ป.ปรบ เพอการเขาหากนฉนมตร ปรบทศนคต ปรบความเขาใจ ปรบอารมณในการท างาน ปรบสานสายใยผน าผตามปรบทาทการท างานอยรวมกน 4) ป.เปลยน เพอผลการท างานทดและมความสข ผลปรากฏวาปญหาความไมเขาใจขนตอนการท างานทอาจน าไปสความผดพลาดในการท างานไดนน มจ านวนลดลงจากชวงกอนทจะมการปรบปรงและแกไขกระบวนการตางๆ ทงนยงรวมไปถงอบตเหตจากการท างานทไมปลอดภยของพนกงานลดลงดวยเชนกน ในขณะทการตรวจสอบลายผาของพนกงานในขณะมการผลตกสามารถท าไดดมากขน โดยมการตรวจสอบตามชวงเวลาทก าหนดและมการบนทกการตรวจสอบอยางเครงครด จงสงผลใหปญหาลายดอกของผาทไมครบสมบรณซงเปนสาเหตของการเกดของเสยลดนอยลง ในสวนของปญหาการท าแบบถกลายผาผด กไมปรากฏขนอกหลงจากการปรบปรงและแกไขกระบวนการตรวจสอบและยนยนเปนเวลา 6 เดอน ซงทกฝายทมสวนเกยวของกไดใหความรวมมอเปนอยางด

(3) ดานเครองจกร

จากการปรบปรงพนทและแผนผงการวางเครองจกรและอปกรณ รวมถงระบบและความถในการซอมบ ารง และมการเพมความถในการคดแยกโซทมสภาพไมพรอมใชงานออก กอนการคดเลอกโซดเพอน าไปใชงาน ท าใหจ านวนครงของเครองจกรเสยหรอ breakdown ทงกอนการผลตและในระหวางการผลตลดลงมาก ทส าคญ ปญหาโซลายขาดกถกขจดออกไปไดทงหมด ในขณะเดยวกน การซอมแซมทใสหลอดดายและตรวจสอบ ดแลรกษาตามรอบเวลา กชวยใหปญหาหลอดดายหลดตกจากทใสหลอดดายหมดไปดวยเชนกน

(4) ดานวธการท างาน

ภายหลงจากทมการปรบปรงและปรบเปลยนวธการท างานใหมใหมความรดกม ถกตองและเหมาะสมมากขน พบวา ปญหาการเกดรอยตอของเสนดาย การเปลยนแบบ และการเปลยนทบรรจเสนดายเมอครบมวนลดลงมาก ซงสงผลใหเสนดายเหลอลดนอยลงไปดวย ในขณะเดยวกนปญหาการสบเสนดายจากการสบเสนดายเขาบมหรอแกนเสนดายนอย กหมดไปดวย และการจดท าเอกสารวธการและขนตอนการท างานไปตดไวประจ าพนทท างานในทกแผนก ชวยใหพนกงานสามารถท างานไดถกตอง

Page 72: THE REDUCTION OF SCRAP FROM THE PRODUCTION PROCESS …

60

แมนย ามากขน อบตเหตในการท างานกลดนอยลง ในขณะทการบรหารจดการคลงวตถดบและคลงสนคาใหม พรอมทงท า 5ส ใหมความสะอาดและการก าจดสตวทไมพงประสงค กชวยใหการปนเปอนจากฝนและรอยเทาสตวตางๆ ลงลงไปมากดวยเชนกน

ในสวนของวธการท างานการตรวจสอบ ภายหลงจากมการจดท าตารางเวลาในการตรวจสอบกระบวนการผลตและแสดงไวในพนทปฏบตงานอยางชดเจนและมการปรบปรงแบบตรวจสอบ (check list) ในแตละขนตอนใหมใหมความทนสมยและครบถวน พบวา ปญหาการการละเลยการตรวจสอบของพนกงานคมเครองกหมดไป ในขณะเดยวกน การก าหนดมาตรการการแกไขปญหาทคนพบจากการตรวจสอบ โดยใหหวหนาฝายและผจดการโรงงานเขามาดแล กพบวาปญหาตางๆ เหลานน สวนใหญไดรบการแกไขในทนท โดยมการจดท าบนทกการแกไขเกบไวทหวหนาฝายผลต ซงลงนามรบทราบโดยผท าการแกไข หวหนาฝายผลตและผจดการโรงงาน ในขณะเดยวกน การมอบหมายใหหวหนาฝายผลตและผจดการโรงงานเขามามสวนรวมในการวเคราะหปญหาทเกดขนในกระบวนการผลต ท าใหเกดขอผดพลาดจากการตดสนใจของพนกงานลดลงมาก ทงนกเพราะทงหวหนาฝายผลตและผจดการโรงงานเปนผทมประสบการณและความเขาใจ รวมถงการมภาวะผน าทสง จงท าใหการวเคราะหปญหา เพอน าไปสการตดสนใจในเรองทส าคญ สามารถท าไดดกวาพนกงานบางคนทยงมประสบการณในการท างานนอยอย

4.5.2 การเกบขอมลปรมาณของเสยจากกระบวนการผลตภายหลงการปรบปรงแกไข

การเกบขอมลปรมาณของเสยจากกระบวนการผลตภายหลงการปรบปรงแกไขกระบวนการ ตางๆ โดยผวจยท าการเกบขอมลของเสยทเปนผาถกจากกระบวนการผลต ในระยะเวลา 14 เดอน ภายหลงการปรบปรงแกไขกระบวนการผลตและใชกจกรรมกลมคณภาพ ในการรวบรวมขอมล ปรบปรงและพฒนากระบวนการท างานในสายการผลต ซงจากการเกบขอมลกอนการปรบปรง 34 เดอน และหลงการปรบปรง 14 เดอน ผวจยไดท าการเปรยบเทยบปรมาณผาทไมไดมาตรฐานและของเสยทเกดจากกระบวนการผลตทงกอนและหลงการปรบปรง ดงผลการเปรยบเทยบทไดแสดงไวตารางท 4.6และเมอเทยบของเสยทเกดขนใน 1 ป ไดผลแสดงในรปท 4.5

Page 73: THE REDUCTION OF SCRAP FROM THE PRODUCTION PROCESS …

61

ตารางท 4.7 รายงานการผลต 14 เดอน หลงการปรบปรง ระหวางเดอน พฤศจกายน 2560 ถง เดอน ธนวาคม 2561 เฉลยตอเดอน 290.78 ก.ก.

จ านวนผลต (ก.ก.) คณภาพสนคา จ านวนของเสย

เกรด A เกรด B/C ประเภท/จ านวน (ก.ก.)

211,380.70 196,286.04 11,034.10 ผาขาด 2,157.40

เสนดายพน/ลายขาด 1,,099.20

ผาเปนร 814.20

รวม 211,380.70 196,286.04 11,034.10 4,070.80

รปท 4.6 เปรยบเทยบปรมาณของเสยทเกดขนกอนและหลงการปรบปรง (กโลกรมตอป)

Page 74: THE REDUCTION OF SCRAP FROM THE PRODUCTION PROCESS …

62

จากขนตอนการคดเลอกปญหาเพอน ามาแกไขทง 4 ดาน ด าเนนการแกไข และตรวจสอบผลการแกไข โดยการประชมกลมพนกงานทกระดบ และผเกยวของจากทกฝาย ในทกประเดนทด าเนนการแกไข พบวาปรมาณของเสยโดยภาพรวมลดลงรอยละ 63 ตอป โดยของเสยในลกษณะผาเปนรลดลงมากทสด รองลงมาเปนลายขาด และผาขาด คดเปนลดลงรอยละ 71, 67 และ 57 ตามล าดบ

4.6 ก าหนดเปนมาตรฐานการท างาน เพอใชเปนขอก าหนดในการท างาน

จากนนทางกลมด าเนนการไดรวมกนก าหนดมาตรฐานในการท างาน เพอการปองกนไมใหเกดปญหาเดมขนซ าอก โดยในการก าหนดมาตรฐานการท างาน ไดจดท ารปแบบของระเบยบปฏบตงาน แลวด าเนนการอบรมใหกบพนกงาน เพอใหทราบถงวธการท างาน และจดส าคญทตองควบคม ซงระ เบยบปฏบตดงกลาวแสดงไวในภาคผนวก

4.7 สรปผลการด าเนนงาน เปรยบเทยบผลการด าเนนงานกอนและหลงการปรบปรง

(1) ผลทไดรบโดยตรง - ปรมาณของเสยหลงการปรบปรงลดลงมากกวารอยละ 50

(2) ผลทไดรบทางออม - ลดตนทนใหกบบรษท - เพมผลผลตใหกบบรษท - พนกงานมขวญก าลงใจมากขน - ทกคนมสวนรวมในการแสดงความคดเหน และท างานเปนทมเสรมสราง

ความสมพนธทด ตอกน - เพมความปลอดภยในกระบวนการท างาน - พนกงานมชวตชวาในการท างาน - พฒนาองคความรในเรองการปรบปรงคณภาพแกองคกร

Page 75: THE REDUCTION OF SCRAP FROM THE PRODUCTION PROCESS …

63

บทท 5 สรปผล อภปรายผล และขอเสนอแนะ

การวจยเรอง การลดของเสยจากกระบวนการผลตผาถกตามแนวเสนดายยน (ราเชล) กรณศกษา: บรษท ปญจรย จ ากด โดยมวตถประสงคของการวจย คอ เพอศกษาสาเหตของการเกดของเสยในกระบวนการผลตและเพอหาวธการปรบปรงกระบวนการผลตผาถกตามแนวเสนดายยน (ราเชล) ของบรษท ปญจรย จ ากด เพอลดการเกดของเสยในกระบวนการผลต ซงการวจยสรปผลไดดงน

5.1 สรปผล (1) จากการส ารวจสภาพปจจบนของเสยในบรษทกรณศกษา พบวาลกษณะของเสยทเกดจาก

กระบวนการผลต มสามลกษณะ คอ ผาขาด ลายขาด ผาเปนร โดยปรมาณของเสยทเกดจากผาขาดสงทสด รองลงมาเปนลายขาด และผาเปนร คดเปนรอยละ 45, 30 และ 25 ตามล าดบ การเกดของเสยในกระบวนการผลตหลก ทเกดขนบอยและสงผลผลกระทบมากทสดมาจากสองขนตอน คอขนตอนกระบวนการในการสบดาย และขนตอนการท างานทเกยวกบเครองจกรถกผา

ปจจยทสงผลใหเกดของเสยในขนตอนกระบวนการสบดาย

- คณภาพของเสนดาย หากใชเสนดายทไมไดคณภาพตามมาตรฐานกเปนปจจยท าใหเสนดาย เปนขย ฟ สงผลท าใหเสนดายแตก

- เสนดายมเกรดต า หากใชเสนดายทไมไดคณภาพ เกรดต ากวามาตรฐานหลอดเลกบางใหญบางเปนปจจยหนงทท าใหเสนดายขาดระหวางผลต สงผลในการถกผาออกมาเปนของเสยหรอลายผาไมครบสมบรณ

- ระดบน ามนเคลอบเสนดายลดลงในขนตอนการสบ (ground bar) เสนดายไมสามารถผานการเคลอบน ามนเพอปองกนเสนดายแตกฟได

- เสนดายพน (ground bar) หรอเสนดายลาย (pattern bar) อยในลกษณะผดปกตหรอขาดหายไปในขณะผลต อาจจะท าใหผาขาด ผาเปนร หรอลายดอกไมสมบรณได

Page 76: THE REDUCTION OF SCRAP FROM THE PRODUCTION PROCESS …

64

ปจจยทท าเกดของเสยในขนตอนการท างานทเกยวกบเครองจกรถกผา

- เครองจกรถกผาทมอายการใชงานมานาน อปกรณส าคญบางสวนช ารดสกหรอ มสภาพไม สมบรณพรอมใชงาน

- อปกรณของเครองจกร เชน หว ไกด ลองเขม และเขมลาย เปนปจจยท าใหเกดของเสย หากหว และไกด มความคมมากจนเกนไปในกลไกทเครองจกรก าลงท างานอยอาจท าใหเกดการเสยดสระหวางเสนดายกบหวสามารถท าใหเสนดายขาด ลองเขม ถาลองเขมไมเสมอกน หรอเกดการสะดดของอปกรณในการน าสงเสนดายกจะสงผลท าใหเสนดายขาด เขมลาย ถากรณเขมลายหมดสภาพการใชงาน หรอเกดการช ารด บางครงท าใหผาขาดหรออาจจะเกดผาทมลายดอกไมสมบรณ

(2) สาเหตของปญหาและแนวทางแกไข จากผลการศกษาพบวา สาเหตของปญหาเกดจากคน วธการท างาน และเครองจกร

- ปญหาเกยวกบคนทเปนปญหาหลก คอ การมพนกงานใหม ขาดประสบการณในการท างาน ขาดความรบผดชอบ และท างานในลกษณะทไมปลอดภย ดงนน การรบพนกงานใหมเขามา มความจ าเปนทจะตองไดรบการฝกอบรมทงในดานความร ความเขาใจและทกษะในทกขนตอนการท างาน ฝกพฒนาจตใจใหมความระลกรตอหนาทความรบผดชอบตองาน จนมนใจเสยกอนวาพนกงานทเขามาใหมทกคนจะมความรและความสามารถความรบผดชอบตองานพอทจะท าหนาทของตนไมใหอยในความประมาทรบผดชอบตอหนาท ซงการฝกอบรมพนกงานกอนการท างานนน เปนการกระท าทเปนมาตรฐานดานการปฏบตในบรษททวๆ ไป การเตรยมความพรอมในการท างานใหกบพนกงานใหมทกคน จงเปนสงทไมควรจะละเลยแตอยางใด

- ปญหาเกยวกบวธการท างานทพบบอยคอ การเปลยนทบรรจเสนดายเมอครบมวน การเปลยนแบบ การกรอเสนดายเขาทบรรจเสนดายนอย ซงปญหาเหลาน สงผลใหเกดของเสยขนเปนจ านวนมาก โดยจะสงเกตไดวา ปญหาดงกลาวเกดจากวธการท างานทไมถกตองและไมใสใจของพนกงานคมเครอง ดงนน การประชมกลมคณภาพ โดยใหพนกงานทดแลในสวนตางๆ ทเปนปญหาทงหมด ไดเขามาวเคราะหถงปญหา อปสรรค และหาแนวทางในการแกปญหารวมกนอยเสมอ อยางนอยเดอนละ 1 ครง เพอชวยกนหาทางออกและหาแนวทางในการแกปญหาทเปนมตรวมกน รวมถงก าหนดแนวทางในการปฏบตทเปนรปแบบหรอวธการทเปนมาตรฐาน เขาใจงายและถกตอง เพอใชเปนแนวทางการปฏบตส าหรบทกคน ทงนกเพอใหการท างานในแตละสวนเกดความผดพลาดตองานและเกดของเสยในระหวางผลตนอยทสดนนเอง

Page 77: THE REDUCTION OF SCRAP FROM THE PRODUCTION PROCESS …

65

- ปญหาเกยวกบเครองจกรและอปกรณทพบบอยคอ เครองจกรเสยทงกอนเรมการผลตและในระหวางการผลตผาถก เนองจากเครองจกรมอายการใชงานมาอยางยาวนาน มสภาพเกา ดงนน การเพมหรอปรบปรงกระบวนการและความถในการซอมบ ารงเครองจกร จงเปนสงทมความส าคญทจะตองไดรบการเอาใจใสเปนพเศษ การซอมบ ารงเครองจกรทเหมาะสมและเพยงพอจะชวยยดอายการใชงานของเครองจกรได โดยเฉพาะความเขมงวดในการตรวจสอบ (inspection) เครองจกรกอนการเรมตนเดนเครองทกครง จะชวยใหสามารถปองกนความผดพลาด ความเสยหายหรอการเผชญกบปญหาเครองจกรเสยกอนการผลตและในระหวางการผลตได

(3) จากการประชมกลมพนกงานทกระดบ และผเกยวของจากทกฝาย เพอรวมหาแนวทางแกไข การด าเนนการแกไข และการตรวจสอบผลการด าเนนงานในการปรบปรงแกไขพบวาปรมาณของเสยโดยภาพรวมลดลงรอยละ 63 ตอป ของเสยในลกษณะผาเปนรลดลงมากทสด รองลงมาเปนลายขาด และผาขาด คดเปนลดลงรอยละ 71, 67 และ 57 ตามล าดบ

5.2 อภปรายผล

การส ารวจปญหาของเสยจากกระบวนการผลตทหนางานจรง ท าใหสามารถเขาใจถงสภาพปญหาทเกดขนอยางแทจรง และหาแนวทางปองกนแกไขไดอยางถกตอง การท ากจกรรมกลมคณภาพโดยแบงเปนกจกรรมกลมยอยแบบเสนอความคดจากลางขนบน หรอจากพนกงานสผบรหาร ใชการท า งานเปนทม เสนอความคดแบบอสระโดยไมตองรอค าสงจากผบรหารอยางเดยว และใชแนวคดทถกน าเสนอออกมาเสนอตอผบรหารเพอขออนมตด าเนนการ และจากการใชการระดมสมองท าใหเกดการวเคราะหอยางถถวนเปนระบบจนน าไปสการปรบปรงทถกตองและมประสทธผล

5.3 ขอเสนอแนะจากผลการวจย

จากสรปผลการวจยทผวจยไดสรปไวในขางตน ผวจยมองวา ปญหาหรอสาเหตทน าไปสการเกดของเสยในกระบวนการผลตผาถกตามแนวเสนดายยน (ราเชล) ของบรษท ปญจรย จ ากด สวนใหญเกดจากความบกพรองสวนบคคลของพนกงานทควบคมหรอดแล เครองจกรหรอกระบวนการผลตในสายการผลต ดงนน การวจยในครงตอไป ผวจยควรทจะท าศกษาเกยวกบแนวทางการพฒนาศกยภาพ ความรความเขาใจ ทกษะและความสามารถ รวมไปถงการสรางแรงจงใจในการท างาน ความรบผดชอบและภาวะผน าของพนกงานในแตละแผนก เพอใหพนกงานเหลานนมความสามารถและศกยภาพเพยงพอทจะท างานในต าแหนงนนๆ ในขณะเดยวกน กเปนการฝกฝนใหพนกงานเรยนรทจะท างานดวยความรบผดชอบและมภาวะผน าทดในการตดสนใจเกยวกบการท างาน ทงน การพฒนาศกยภาพของพนกงาน

Page 78: THE REDUCTION OF SCRAP FROM THE PRODUCTION PROCESS …

66

ในแตละแผนกใหสามารถท างานไดอยางมประสทธภาพ กจะชวยใหการเกดความผดพลาดเนองจากการท างานลดนอยลง ซงสงนกจะสงผลตอการลดลงของของเสยจากกระบวรการผลตโดยตรง ดงนน ผวจยควรทจะมงเนนในการพฒนาบคคลากรหรอทนมนษย (human capital) ในองคกรกอน โดยใหมความร ทกษะและความสามารถมากพอทจะท างานในแตละแผนกไดอยางมประสทธภาพมากทสด เพอใหความผดพลาดในการท างานลดลง แลวการเกดของเสยในกระบวนการผลตกจะลดลงตามไปดวย อกประการหนงทมสวนสงเสรมใหเกดการท างานอยางมความสขคอสภาวะแวดลอมทงสถานทและผรวมงานกมสวนผลกดนใหเกดการท างานทดกเปนสงหนงทชวยใหเกดการลดความเสยหายตองานไดตามทไดกลาวมาแลวในเบองตน

Page 79: THE REDUCTION OF SCRAP FROM THE PRODUCTION PROCESS …

67

เอกสารอางอง

Ahlquist, S. (2015, October 23). Social Sensory Architectures: Articulating Textile Hybrid Structures for Multi-sensory Responsiveness and Collaborative Play. 2015.

Cassidy, T., & Goswami, P. (2017). Textile and Clothing Design Technology. CRC Press.

Chen, H., Lee, K., & Lin, J. (2004). Electromagnetic and electrostatic shielding properties of co-weaving-knitting fabrics reinforced composites. Composites Part A: Applied Science and Manufacturing, 35(11), 1249–1256. https://doi.org/10.1016/S1359-835X(04)00119-8

Delhi, I. (2014). NPTEL: Textile Engineering - Fabric Manufacture - I. Retrieved May 14, 2019, from NPTL website: https://nptel.ac.in/courses/116102005/2

Pine Crest Fabrics. (2018, November 2). What is Tricot Fabric? | Fabric Knowledge | Pine Crest Fabrics Blog. Retrieved May 14, 2019, from Pine Crest Fabrics website: https://pinecrestfabrics.com/activewear-fabric/what-makes-tricot-different-than-other-knit-fabrics/

Ray, S. C. (2012). Fundamentals and advances in knitting technology. New Delhi: Woodhead Publ. India, WPI.

Repon, Md. R., Nura, M., Shiddique, A., Paul, D., Mamun, R., Shahria, S., & Quayum, M. (2018). Effect of Yarn Count & Stitch Length on the Fabric Width, GSM, WPI and CPI of 1×1 Rib Fabrics. 7, 94–100. https://doi.org/10.5923/j.textile.20180704.03

Sarker, E. (2016). Knitting Terms and Definition | Textile Study Center. Retrieved May 14, 2019, from textile study center website: https://textilestudycenter.com/knitting-terms-and-definition/

Spencer, D. J. (2001). Knitting technology ; A comprehensive handbook and practical guide. Retrieved from http://www.woodheadpublishingonline.com/openurl.asp?genre= book&isbn=978-1-85573-333-6

Page 80: THE REDUCTION OF SCRAP FROM THE PRODUCTION PROCESS …

68

Textile Centre of Excellence. (2019). Principles | Knitting | Technology | Knowledge | Huddersfield Textiles. Retrieved May 14, 2019, from http://www.tikp.co.uk /knowledge /technology/knitting/priciples/

Venter, M. (2015). A Methodology for Numerical Prototyping of Inflatable Dunnage Bags. https://doi.org/10.13140/RG.2.1.4114.8405

Webub.com. (2552). ISM Information System Management at NIDA: QC TOOLS : เครองมอคณภาพ 7 ชนด (7 QC Tools). Retrieved May 15, 2019, from ISM Information System Management at NIDA website: http://nidaism.blogspot.com/2009/10/qc-tools-7-7-qc-tools.html

กรมควบคมมลพษ. (2016). แผนแมบทการบรหารจดการขยะมลฝอยของประเทศ (พ.ศ. 2559-2564) (1st ed.). กรงเทพฯ: บรษท แอคทฟพรนท จ ากด.

กตศกด พลอยพานชเจรญ. 2551. การวเคราะหอาการขดของและผลกระทบ FMEA. กรงเทพฯ: ส.เอเซยเพรส.

จตลดา หมายมน และ นศากร สมสข. 2555. “การลดของเสยในกระบวนการปนเกลยวเชอกกรณศกษา แผนกปนเกลยวของอตสาหกรรมผลตเชอกพลาสตก”. วารสารวชาการมหาวทยาลยอสเทรนเอเชย ฉบบวทยาศาสตรและเทคโนโลย. 6(2). 67-73.

จรโรจน ศรนนทธนเวช และสราวธ อาจมาลา. 2555. “การลดของเสยในกระบวนการผลตใบพาย”. ปญหาพเศษนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาวทยาศาสตรบณฑต, สาขาการจดการอตสาหกรรม, คณะเทคโนโลย, มหาวทยาลยราชภฏอดรธาน.

จกรน ยมยอง. 2555. “การปรบปรงกระบวนการผลตเพอลดของเสยโดยใชหลกการ ซกซ ซกมา.กรณศกษา บรษท เลนตส เทคโนโลยส (ไทย) จ ากด”. การคนควาอสระบรหารธรกจมหาบณฑต, คณะบรหารธรกจ, มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลธญบร.

ดษฎ บญธรรม. 2556. “การวเคราะหตนทนการผลตแทงชนงานในอตสาหกรรมโดยใชระบบตนทนกจกรรม”. วารสารวจยและพฒนา มจธ. 36(2). 203-213.

ดาวฤกษ บญศร. 2559. “แนวทางการลดของเสยจากกระบวนการผลต โดยการประยกตใชระบบบรหารงานแบบญปน”. วารสารความปลอดภยและสขภาพ, 9(32). 10-15.

Page 81: THE REDUCTION OF SCRAP FROM THE PRODUCTION PROCESS …

69

ประเวช เชอวงษ. 2550. “การลดของเสยในกระบวนการผลตผาถกลายลกไม ดวยกจกรรมกลมสรางคณภาพงาน”. วทยานพนธปรญญาวศวกรรมศาสตรมหาบณฑต, สาขาวชาการจดการงานวศวกรรม, มหาวทยาลยวงษชวลตกล.

ปญจรย จลไกรอานสงส. 2560. “การประยกตใชสตเพอพฒนาการท างานอยางมสนตสขของแรงงาน ฝายผลต”. วทยานพนธปรญญาพทธศาสตรมหาบณฑต, สาขาสนตศกษา, มหาวทยาลย มหาจฬาลงกราณราชวทยาลย

พรรณ หอมทอง. 2556. ความสญเสย 7 ประการ (7 WASTES). กรงเทพฯ: ไทยแลนดอนดสตร.

พทยารตน ตนโพธ. 2551. “การเพมผลผลตของกระบวนการเชอมคานรบแผงกนเครองยนตในอตสาหกรรมการผลตชนสวนรถยนต”. วทยานพนธปรญญาวศวกรรมศาสตรมหาบณฑตสาขาวศวกรรมศาสตรอตสาหการ, มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร.

ยทธณรงค จงจนทร. 2557. การลดของเสยในกระบวนการนงยางรถยนต. วารสารวชาการ มหาวทยาลยธนบร. 8(15). 5-7.

วระศกด อดมกจเดชา. 2544. อตสาหกรรมสงทอไทย. กรงเทพฯ: ส านกพมพแหง จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ศนยเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร. 2559. แนวโนมการสงออกสงทอและเครองนงหม.กรงเทพฯ: ฝายวจยนโยบายฯ สถาบนพฒนาอตสาหกรรมสงทอ ส านกปลดกระทรวงพาณชย.

สมนก เออจระพงษพนธ. 2557. การบญชตนทน เลม 2. กรงเทพฯ. โรงพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ส านกงานสงเสรมวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม. 2554. แผนการสงเสรมวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม ฉบบท 3 พ.ศ. 2555-2559. กรงเทพ: ส านกงานสงเสรมวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม.

ส านกจดการกากของเสยและสารอนตราย กรมควบคมมลพษ. (2560). รายงานสถานการณขยะมลฝอยชมชนของประเทศไทย ป พ.ศ. 2559. Retrieved April 3, 2019, from http://www.pcd.go.th/Public/publications/print_report.cfm?task=wsthaz_annual59

ส านกบรหารจดการกากอตสาหกรรม กรมโรงงานอตสาหกรรม. (n.d.). ลกษณะกากอตสาหกรรมและวธก าจดของโรงงานล าดบท 28.

Page 82: THE REDUCTION OF SCRAP FROM THE PRODUCTION PROCESS …

70

อภชญ สวรรณราช. 2552. การเพมประสทธภาพของกระบวนการผลตชนสวนรถยนตประเภทปะเกน. [ออนไลน]. เขาถงไดจาก http://dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/548/1/aphit_suwa.pdf

เอกชย บญยาทษฐาน. 2559. QC Story และ 7 QC Tools. [ออนไลน]. เขาถงไดจาก http://oknation. nationtv.tv/blog/change2558/2016/01/05/entry-1

Page 83: THE REDUCTION OF SCRAP FROM THE PRODUCTION PROCESS …

71

ภาคผนวก

เครองจกรและอปกรณในการผลตผาถกราเชล

เครองถกผา KARL MAYER เครองสบเสนดายพน

เครองสบเสนดายลาย เครองตรวจผา

โซลายขนาดตางๆ การตดตงโซลายบนเครอง

Page 84: THE REDUCTION OF SCRAP FROM THE PRODUCTION PROCESS …

72

วตถดบทใชในการผลต

เสนดายส าหรบถกพน Polyester 40/18 เสนดายส าหรบถกลาย Polyester 150/1

กระบวนการผลต

ผงการไหลของกระบวนการผลต ผงเวลาของการไหลของกระบวนการผลต

Page 85: THE REDUCTION OF SCRAP FROM THE PRODUCTION PROCESS …

73

การออกแบบลายผา

การค านวณโซลายและประกอบเปนชด

ตวอยางแผนค านวณ

Page 86: THE REDUCTION OF SCRAP FROM THE PRODUCTION PROCESS …

74

โซลายทจดเรยงตามแบบ โซลายทเตรยมพรอมน าไปใช

การเตรยมเสนดายกอนการผลต

เตรยมเสนดายพน เสนดายพรอมใชงาน

เตรยมเสนดายลาย

Page 87: THE REDUCTION OF SCRAP FROM THE PRODUCTION PROCESS …

75

การเปลยนแบบลายผา

การเปลยนเสนดาย

การเปลยนเสนดายพนและเสนดายลาย

Page 88: THE REDUCTION OF SCRAP FROM THE PRODUCTION PROCESS …

76

การถกผาลายลกไม

การถกผา การตดผาเมอครบมวนและตดผาตวอยาง

การตรวจสอบผากงส าเรจรป

การเกบผาเขาคลงผา

เสนดายเกดความเสยหายระหวางขนยาย

Page 89: THE REDUCTION OF SCRAP FROM THE PRODUCTION PROCESS …

77

สาเหตของการเกดของเสย

เสนดายทเปนขยฟ

โซลายทผดขนาด ลกษณะเสนดายขาดในเครองถกผา

ลกษณะเขมถกหายไป หก ช ารด

Page 90: THE REDUCTION OF SCRAP FROM THE PRODUCTION PROCESS …

78

แบบฟอรมก ากบการท างาน

Page 91: THE REDUCTION OF SCRAP FROM THE PRODUCTION PROCESS …

79

Page 92: THE REDUCTION OF SCRAP FROM THE PRODUCTION PROCESS …

80

Page 93: THE REDUCTION OF SCRAP FROM THE PRODUCTION PROCESS …

81

Page 94: THE REDUCTION OF SCRAP FROM THE PRODUCTION PROCESS …

82

Page 95: THE REDUCTION OF SCRAP FROM THE PRODUCTION PROCESS …

83

Page 96: THE REDUCTION OF SCRAP FROM THE PRODUCTION PROCESS …

84

Page 97: THE REDUCTION OF SCRAP FROM THE PRODUCTION PROCESS …

85

Page 98: THE REDUCTION OF SCRAP FROM THE PRODUCTION PROCESS …

86

Page 99: THE REDUCTION OF SCRAP FROM THE PRODUCTION PROCESS …

87

ขอปฏบตในการท างาน

ขนตอนการเตรยม DESIGN

ผปฏบต หวหนาฝายผลต วสดและอปกรณ 1. ผาตวอยาง 2. ใชเสนดาย 3. ใบเบอรโซ 4. กระดาษลายผาตวอยาง วธปฏบตการ

หวหนาฝายผลตจะเปนผตรวจสอบความพรอมในการจดเตรยมเอกสานตาง ๆ ในการเปลยน Design โดยเจาหนาทฝายผลตจะเปนผจดเตรยมเอกสารดงน

1. ผาตวอยาง เปนผาตวอยางจากลกคา หรอผาตวอยางทเคยมการผลตมาแลว 2. ใบใชเสนดาย ใหยดจากชนดและขนาดเสนดายทเคยใชการผลต หรอหากมการเปลยนแปลง

ตองผานการอนมตจากผจดการฝายผลตกอน 3. ใบเบอรโซ เจาหนาทฝายผลตจะตองท าการส าเนาเอกสารใบเบอรโซสงใหหนวยงาน

เตรยมการผลตเพอท าการเรยงโซกอนการเปลยน DESIGN อยางนอย หนงสปดาห 4. กระดาษผาตวอยาง เจาหนาทฝายผลตจะตองแนบเอกสารกระดาษลายผาตวอยางเพอให

ชางเทคนคน าไปเปรยบเทยบกบผาตวอยางจรง และเพอเปนการสะดวกในการแกไขลวดลายหากมขอผดพลาดในการเรยงโซ

5. โซ หวหนาฝายผลตจะตองตดตามงานการเรยงโซ ใหเสรจทนตามเวลา เพอไมใหมผลกระทบกบเวลาการเปลยน DESIGN ขอควรพจารณา การตรวจสอบขอมลการใชเสนดาย อาจเปรยบเทยบกบใบ STANDARD เดมทเคยมการผลตมาแลว แตถาหากเปน DESIGN ใหมใหก าหนดการใชเสนดายตามสถานการณการใชเสนดาย ณ ปจจบนโยการผานการเหนชอบและอนมตจากผจดการฝายผลต หากตรวจสอบแลวพบวาเครองจกรมความพรอมในการผลต กใหหวหนาฝายผลตเซนชออนมตในแบบฟอรมใบใชสนดาย เพอด าเนนการตามแผนงานการเปลยน DESIGN ตอไป.

Page 100: THE REDUCTION OF SCRAP FROM THE PRODUCTION PROCESS …

88

การตรวจสอบลายผาระหวางผลต

ผปฏบต หวหนาฝายผลต วสดและอปกรณ 1. สมดบนทกประจ าวน 2. เขมรอยดาย 3. กรรไกร 4. ปากกามารค 5. เหลกสอด 6. เขมเยบผา 7. น ายาฉดผา วธการปฏบตงาน

1. การรบกะกอนท างาน รบงานทท าตอมอะไรบาง งานทตองท ามอะไรบาง ปญหาทพบและแกไข 1.1 บนทกขอมลการผลตทมวนผาขณะท าการผลตโดยเขยนทรมผาดานในทง 2 มวน

โดยเขยนขอมลดงตอไปน กะ / เบอรเครอง / DESIGN / เบอรมวน / วนท 1.2 บนทก กะ ทใบบนทกจดเสย ตรงกบจ านวนเมตรทเรมท างาน

2. ขณะท าการผลต 2.1 ท าการตรวจสอบเสนดายตางๆ ทใชบนเครองวาใกลหมดหรอยง โดยตรวจสอบ

เสนดายตางๆ ดงตอไปน (1) เสนดาย GROUND BEAM L1 L2 L3 (2) เสนดาย PATTERN BEAM

2.2 ถาพบเสนดาย GROUND BEAM L1 L2 L3 ใกลหมดใหแจงหวหนาหนวยเพอเตรยมการเปลยน

2.3 ถาพบเสนดาย PATTERN BEAM ใกลหมดใหแจงหวหนาหนวยเพอเตรยมการเปลยน 2.4 ทกครงทมการเปลยนเสนดาย PATTERN BEAM หลงจากเดนเครองแลวใหท าการตรวจ

ลายผาดวยวา ผดปกตหรอไม (ปกตจะท าการเปลยน PATTERN BEAM ตอนครบมวน) 2.5 ตรวจสอบลายผาบนเครอง

(1) ขณะทเครองจกรก าลงท างานจะตองยนอยหางจากเครองจกรประมาณ 1 เมตร เพอทจะสามารถมองดผาทถกออกมาแลวไดเปนมมกวาง

(2) ลกษณะของผาเสยแตเสนดายไมขาดหรอลวดลายผาทผดออกไปจากผาตวอยาง การผดปกตในลกษณะนตองตรวจดทระหวาง 50-60 เซนตเมตร จากผาทถกออกมา

Page 101: THE REDUCTION OF SCRAP FROM THE PRODUCTION PROCESS …

89

(3) เปรยบเทยบผาลกไมทถกออกมาจากเครองกบผาตวอยางวามจดทผดปกตหรอไมโดยน าผาตวอยางทตดหนาเครองมาเปรยบเทยบทละแถบโดยเรมจากรมซายหรอขวากอนกได

(4) ท าการเปรยบเทยบ 1 REPEAT ของแถบผาลกไม 3 แถบทอยตดกน เชน 1, 2, 3 (5) ในขณะทเชคลายผาลกไม ใหเงยหนามองบรเวณหนาเครองบางวาเสนดาย

ขาดหรอไม (6) ตองท าการตรวจสอบลายผาบอยๆ และท าอยางละเอยดเพอจะไดพบ

จดเสยตางๆ ทเกดขนบนผนผา 2.6 ตรวจสอบเสนดายทกสวนของเครองจกร ในขณะทเครองเดนวามเสนดาย เสนใด

เสนหนง ขาดหายไป หรอไมถาพบเสนดายขาดใหท าการแกไขโยเรว โดยการปดเครองแลวท าการตอดายหรอ รอยดายเขาไปใหมใหถกตองตามต าแหนงเดม

2.7 ผาทมต าหนและท าการแกไขแลวให MARK ผาตรงจดเสยโยการวงกลมลอมรอบดวยปากก าหรบ MARK ผา

2.8 ท าความสะอาดผาทเปอนน ามนและคราบสงสกปรกทกชนดทตดมากบผาลกไม โดยใชน ายาท าความสะอาดฉดผา

(1) หามฉดน ายาผาท าความสะอาดในขณะทผาเปอนอยบรเวณลกกลงมวนผา เพราะน ายาฉดผาจะท าใหสของสกหลาดลอกออกมา

(2) ถาหากรอยเปอนพนเขามวนผาไปแลวหามฉดน ายาเขาในมวนผา เพราะจะท าใหรอยเปอนกระจายเปนวงกวางมากขน

2.9 กรณผาขาดเปนรกวางใหท าการเยบผาดวย โดยการใชเขมเยบผาเยบใหรอยขาดตดกนผกหวทายใหแนน

2.10 บนทกขอมลทกครงทมต าหนบนผาลกไม และจะตองหยดเครองจกร โดยจะตองมการบนทกดงน

(1) บนทกวาจดเสยนนเกดจากสาเหตใด (2) จดเสยนนตรงกบเมตรทเทาไร (3) จดเสยนนตรงกบแถบทเทาไร (4) เวลาทใชในการแกไขเทาไร (5) ท าการบนทกขอมลตางๆ ลงในแบบฟอรม KNITING RECORD

Page 102: THE REDUCTION OF SCRAP FROM THE PRODUCTION PROCESS …

90

2.11 ท าการตดผาเมอครบมวนและพรอมทงตดผาตวอยาง 2 เมตร เพอท าการ ตรวจสอบ

(1) เมอตดผาตอนครบมวนตองเขยนบอกรายละเอยดของผาลกไม ดวยวา DESIGN อะไร เครองเบอรอะไร มวนทเทาไร และความยาวกเมตรในแบบฟอรม KNITTING RECORD แนบไปกบมวนผาดวย

(2) สวนผาตวอยางส าหรบทดสอบตองเขยนขอมลทรมผาทงสองชนดวย กะ / เบอรมวน / DESIGN / เบอรเครอง / วนท

2.12 ตรวจสอบใบบนทกจด เสยของผาล กไมบาง เปนคร งคราวเ พอด ความถของปญหาท เกดขนถาหากมต าหนเสยทจดๆ เดยวกนบอย เกน 3 ครงใหแจงหวหนางานเพอแกไขตอไป

2.13 ตรวจสอบสงผดปกตตางๆ ของเครองจกร เชน ชดโซ Ground โซ PATTERN ชด BALANCE และสวนอนๆ ของเครองจกรถาพบจดทผดปกตหรออาจกอใหเกดความเสยหายกบเครองจกรใหรบด าเนนการแกไขหรอแจงหวหนางานทนท

3. การสงกะ (1) ท าความสะอาดเครองจกรและบรเวณรอบๆ เครองจกร เชน คราบน ามน

ฝนละอองตางๆ (2) เกบรวบนวมและท าความสะอาดเครองมอและอปกรณตางๆ (3) ลงขอมลในใบบนทกจดเสยวาสนสดการท างานเมตรทเทาไรตรงตาม

จ านวน เมตรพรอมทงกะทท างาน (4) บนทกขอมลการปฏบตงานตางๆ ในแบบฟอรมทก าหนด (5) รายงานผลการท างานและงานทตองท าตอใหกบผทจะมารบกะตอใหทราบ

- แจงถงจดทควรระวง - งานทตองท าตอ - ปญหาทพบบอยๆ

(6) บนทกขอมลในสมดรายงานใหหวหนาทราบ ขอควรพจารณา หากมขอสงสยหรอไมเขาใจเกยวกบงานใหปรกษาหวหนางาน หรอหวหนากะทนท

Page 103: THE REDUCTION OF SCRAP FROM THE PRODUCTION PROCESS …

91

การตรวจสอบผากอนการผลต

ผปฏบต หวหนางาน วสดและอปกรณ 1. ผาตวอยาง 2. ปากกา Mark วธการปฏบตงาน กอนการผลตหวหนาแผนกจะเปนผตรวจสอบความพรอมในจดตาง ๆ คอ

1. ความสมบรณของลายผา 1.1 เสนดายผดเบอร 1.2 Guide No ผาเปอน 1.3 ลายผาหยอนฟ

2. มาตรฐานผาลกไม 2.1 REPEAT 2.2 WALE 2.3 COURSE ON M/C 2.4 RUNNER 2.5 คา TENSION SPAN 3. ดานเครองจกรใหตรวจสอบสภาพความพรอม 3.1 การหมนของโซ Pattern 3.2 การไหลของน ามนหลอลน 3.3 การท างานของชด PATTERN BAR 3.4 ต าแหนงชด SAFETY BAR 3.5 ความเรวรอบของเครองจกร 4. ดานสภาพแวดลอม 4.1 ความสะอาดรอบบรเวณเครองจกร 4.2 การเกบเสนดาย โซ DESIGN เกาคนหนวยงานเตรยมการผลต

Page 104: THE REDUCTION OF SCRAP FROM THE PRODUCTION PROCESS …

92

5. เอกสารในการเปลยน DESIGN 5.1 ใบตรวจเชคการเปลยน DESIGN 5.2 ใบรายงานปญหาการเปลยน DESIGN 5.3 ใบใชเสนดาย 5.4 ตารางตดผลผลต 5.5 ตารางตดผาตวอยาง วธการตรวจสอบโดยตรวจสอบลายผาเปรยบเทยบกบผาตวอยาง หากตรวจพบลายผาไมตรงกบผาตวอยางใหใชปากกามารคตรงต าแหนงจดเสยและใหชางเทคนคแกไขใหเหมอนหรอใกลเคยงกบผาตวอยาง หากตรวจสอบแลวพบวาเครองจกรมความพรอมในการผลต ใหหวหนาฝายผลตเซนชออนมตในแบบฟอรมใบตรวจเชคการเปลยน DESIGN เพอเดนเครองจกรตามแผนการผลตตอไป ขอควรพจารณา ในการตรวจสอบลายผากอนการผลต หวหนาแผนกอาจตรวจสอบรวมกบหวหนาหนวยผลต หรอหวหนาหนวยเทคนค โดยมพนกงานคลมเครองถกรวมตรวจสอบดวย เพอความถกตองและแมนย าในการตรวจสอบมากขน

Page 105: THE REDUCTION OF SCRAP FROM THE PRODUCTION PROCESS …

93

การปฏบตงานการเปลยน PATTERN BEAM

ผปฏบต ชางเปลยน PATTERN BEAM วสดและอปกรณ 1. สมดบนทกการเปลยน PATTERN BEAM

2.ประแจ L No. 3, 4 3. เขมรอยดาย 4. กรรไกร 5. จานเบรค 6. STAR WEIGHT 7. คมถางแหวน 8. BEARING 9. แหวน SPRING 10. น าหนกถวง 11. บนได

วธปฏบตงาน 1. การรบกะกอนท างาน

1.1 รบงานจากพนกงานกะเดมโดยพจารณา งานทตองท าตอวามงานคางอยหรอไม เชน ยงเปลยน BEAM ไมเสรจหรอม

เครองปดรอเปลยน 1.2 รบทราบปญหาทเกดขนจากพนกงานกะเดม

- ปญหาเสนดายไมพอเปลยน - BEAM ทเปลยนมปญหา เชน BEAM คด ฯลฯ

2. ขณะปฏบตงาน 2.1 ตรวจเชคสนคาตางๆ ตามเครองจกรแตละเครองวามเครองไหนบางเสนดายใกลจะหมด

- เชควา BEAM เบอรอะไร - ใชเสนดายเบอรอะไร - จ านวนเสนดายทาไร

2.2 เชคเสนดายจาก STAND ชนวางเสนดายวามเสนดายตามทจะท าการเปลยนหรอ ไมถาไมมใหแจงหวหนาหนวยเพอท าการแจง WARP เสนดายตอไป

2.3 เบกเสนดายจากเจาหนาทเตรยมการผลต

Page 106: THE REDUCTION OF SCRAP FROM THE PRODUCTION PROCESS …

94

2.4 น าเสนดายทเบกแลวมาวางไวท STAND หลงเครองทจะท าการเปลยนกอนเครอง จะหยด 2.5 ตรวจเชคอปกรณทจะใชในการเปลยน BEAM ใหพรอม 2.6 ท าการเชค BALANCE BEAM ใหมทจะใชเปลยนใหเรยบรอย

- เอาจานเบรค ปอกเหลกลอค ใสแกนเพลา BEAM ทางดานซายและสวม BEARING ทงสองดานแลวลอคแหวน SPRING ใหเรยบรอย

- หมน BEAM เบาๆ ให BEAM หมนอสระจะมลกษณะแกวงไปมาและสดทายกหยดนง

- ใส STAR WEIGHT ไปทแกนเพลา BEAM ดานเดยวกบจานเบรคโดยต าแหนง SCREW อยดานหลงกอนใส STAR WEIGHT ปรบตมน าหนกใหอยตดดานในสดและใส STAR WEIGHT สลบฟนปลากบ BEAM ขางๆ

- ท าการ BALANCE BEAM โดยหมนแกน A ขนาดกบแนวพนเลอนกอนน าหนก A ทละนดจน BEAM หยดนงไมหมนไปทางใดทางหนง

2.7 ท าการเปลยนเสนดาย PATTERN BEAM ในชวงตอนผาครบมวนแลว - บางกรณผาไมครบมวนแตเสนดายใกลจะหมดใหท าการเปลยนกอน

ขอควรพจารณา หากมขอสงสย หรอแกปญหาไมได ใหปรกษาหวหนางานทนท

Page 107: THE REDUCTION OF SCRAP FROM THE PRODUCTION PROCESS …

95

การแกไขปญหาเครองจกรและการแกไขปญหาลายผา

ผปฏบต ชางปรบเครอง วสดและอปกรณ เครองมอประจ าตวชางเทคนค วธการปฏบตงาน เครองจกร RASCHEL หากพบปญหาเกยวกบเครองทมผลตอคณภาพ ใหท าการแกไขปญหา นนๆ โดยหาสาเหตของปญหากอนแลวแกไขปญหานนตามคมอการท างานของชางเทคนค วธการแกไขลายผา

- หากเปนเสนดาย PATTERN BEAM ใหปรบน าหนกทกอนถวงน าหนกของ PATTERN BEAM หากตองการปลอยเสนดายออกมามาก ใหเอากอนน าหนกออก และหากตองการใหเปลยนเสนดายออกมานอยใหเพมกอนน าหนกเขาไปอก กอนน าหนกจะมคาตวเลขบอกเปนกรม เพอสะดวกในการปรบน าหนกและงายขน

- หากเปนเสนดาย CREEL STAND ใหปรบน าหนกทหวงปรบน าหนกชอง COMMENT CENTER หากตองการใหเสนดายปลอยออกมามาก ใหเอาหวงน าหนกขน หากตองการใหเสนดายปลอยออกมานอยใหเอาถวงน าหนกลง

- ท าการเปรยบเทยบผาตวอยางกบผาทก าลงผลตอย 1 REPEAT เปรยบเทยบกน เพอตรวจหาจดเสยทไมเหมอนผาตวอยาง

- ขณะทเชคลายอยใหมองดเครองจกรทก าลงถกอยดวยวามเสนดายขาดหรอไม ถาขาดตองหยดเครองท าการแกไขกอน กอนทจะตรวจสอบลายตอไป

- ใหตรวจเชคลายผาทกแถบเปรยบเทยบกบผาตวอยาง หรอใชแถบทท าการตรวจเชคมาแลวเปนหลกเปรยบเทยบกบแถบตอๆ ไป จนหมดทกแถบ

- ขณะตรวจสอบหากพบจดเสยทสามารถท าการแกไขได ใหหยดเครองจกรท าการแกไขเลย หากไมสามารถท าการแกไขไดใหหยดเครองจกรไวกอน แลวตามชางเทคนคหรอหวหนาหนวยมาท าการแกไขกอน จงจะสามารถเปดเครองตอไปได

- หลงจากทตรวจสอบปลายผาดนหนาเสรจแลวใหไปตรวจสอบเสนดาย ดานหลงเครองเสนทขาด - เมอตรวจสอบพบเสนดายขาดใหท าการรอยเสนดายทขาดนนลงในต าแหนงเดมของเสนท

ขาดกอนทจะตรวจสอบพบ (มขอหามรอยไขวไปมา) หากพบปญหาท ไมสามารถแกไขได ใหรบปรกษาหวหนาหนวยผลต หวหนาแผนก หรอผเชยวชาญเฉพาะดานของเครองจกร

Page 108: THE REDUCTION OF SCRAP FROM THE PRODUCTION PROCESS …

96

การใชเครองจกร RASCHEL

ผปฏบต ชางเทคนค RASCHEL พนกงานคลมเครองถก หวหนาทกระดบ วสดและอปกรณ ไมม วธการปฏบต ขนตอนท 1

การจายกระแสไฟฟาเขาเครองจกร ท าการเปดทต CONTROL ไฟฟาโดยการดงคนโยก (สด า) เขาหาตวเอง ในกรณตองการปดใหดน

คนโยก (สด า) ไปขางหลง ซงต CONTROL ไฟฟาจะตดตงอยต าแหนงดานขางของเครองทางขวามอ ขนตอนท 2 การเปด ปด ดานหลง และดานหนาของเครอง - ปมสแดง คอ ปมกด STOP เครองจกร - ปมสด า คอ ปมกด SLOW เครองจกร - ปมสด า คอ ปมกด RUN เครองจกร กรณเปดเครองจกรแลวกดปมสแดง ซงจะตดอยต าแหนงดานหนาของเครองจกรและกดปมสแดง ซงจะตดอยดานหลงของเครองจกร กรณทตองปดลอคเครองจกร ไมให SLOW และ RUN ใหกดปมสแดง ใหจมสด เวลาตองการ SLOW และ RUN เครองจกร ใหหมนปมแดงตามลกศรก าหนด (ตามเขมนาฬกา) ปมแดงจะคนตวขนสต าแหนงปกตทปมแดง จะตดอยดานหลงของเครองจกร ขอควรพจารณา ในกรณทพบปญหาแกไขไมได ใหปรกษาหวหนางานทนท

Page 109: THE REDUCTION OF SCRAP FROM THE PRODUCTION PROCESS …

97

การเปลยน DESIGN RASCHEL

ผปฏบต ชางเทคนค RASCHEL วสดและอปกรณ 1.กลองเครองมอประจ าตว 2.คมตด GUIDE 3.ปากกาเคม MARK GUIDE 4.กรรไกร 5.รอกยก 6.สายพานยก 7.เขมรอยดาย 8.ตวแยกโซ 9.ตวปรบ BAR 10.เหลกถอด L1 วธการปฏบตงาน

1. การเตรยมเปลยน DESIGN กอนเครองจะหยด 1.1 เบกเอกสารเปลยน DESIGN ประกอบดวย 1.2 ตรวจเชค DRAFT วาใช BAR ทงหมดก BAR และ BAR ไหนไมใชบาง ดลายผา

NET ของ GROUND เชน FOUR COURSE NET, SIX COURSE CHU วาเปนลาย NET เดยวกบทท าอยในปจจบนหรอไม - ถาไมใชใหแจงหวหนางาน เพอท าการเรยงโซ GROUND ใหม - ถาใชกใส GROUND ของเดมไดเลย

1.3 เชคเสนดาย PATTERN BEAM วา WARP หรอยง - ถายงไมได WARP ใหแจงหวหนางานเพอท าการแจง WARP ตอไป - ถา WARP แลวใหท าการเบกเสนดายมาวางดานหลงเครองทจะเปลยน

DESIGN 1.4 โซ PATTERN เรยงไวเรยบรอยหรอยง 1.5 เตรยมอปกรณเครองมอในการเปลยน DESIGN ไวใหพรอม

Page 110: THE REDUCTION OF SCRAP FROM THE PRODUCTION PROCESS …

98

2. เปลยนเสนดาย PATTERN BEAM 2.1 ใหเชคกบใบเชคเสนดายเปรยบเทยบระหวาง DESIGN กบ DESIGN ใหมวา

จะตองเปลยนทงหมดก BEAM 2.2 ท าการเปลยนเสนดาย PATTERN BEAM ใหหมด 2.3 เดนเครองเอาปมลง

3. เปลยนโซ PATTERN 3.1 การแยกโซ

- ในกรณทมจ านวน COURSE มาก โซจะถกแบงออกเปนชดๆ ละ 30 COURSE - ใหเรยงตาม NO. ของ BAR และปรบระยะใหโซกบรอง DRUM เขากนพอด

โดยใชตวแยกโซ - ถามโซจ านวน BAR นอยใหใสเสรมตรงต าแหนงรมสดเพอให BALANCE กน - ใหใชสสเปรยพนโซตรงต าแหนงจด START เอาไว

3.2 การก าหนดตดตง DRUM - โซหนงตวยาวเทากบ 3.0 cm คณจ านวนโซทงหมดทใชจะไดความยาวโซทใช

เพอก าหนดต าแหนง DRUM - ถาความยาวของโซมากใหใช เชอกวดเทากบความยาวโซ แลวก าหนด

ต าแหนง DRUM - กรณทใชโซสนมาก อาจจะตองเรยงโซเพมอกเปน 2 REPEAT - การแขวนโซรปใด ใหพจารณาจากความยาวของของโซโดยก าหนดการตดตงโซ

ตองไมหยอนหรอตงมากเกนไป - ใสอปกรณหมนโซเขาไปทต าแหนงเพลา

3.3 การแขวนโซ - แขวนจากดานหางของโซหรอสวนปลาย REPEAT (ทศทางทวนเขมนาฬกา) - กรณทโซยาวมากจะมน าหนกมาก ใชโซ 3 เสน เพอชวยผอนแรงในการขนโซจรง - ใหหมนท GEAR BOX เพอท าโซขนไปตามลกศรทวนเขมนาฬกาจนถงโซตว

สดทายระวงโซปนรอง DRUM ใหคอยๆ ใชฆอนพลาสตกเคาะใหลงรอง DRUM - ในกรณทคนหมน GEAR BOX ตองออกจากเครองตองหาคนมาชวยจบGEAR

BOX ไวกอน หรอลอค GEAR BOX ไวเพราะโซจรงจะมน าหนกมแรงดนกลบอาจท าใหเกดอนตรายได

Page 111: THE REDUCTION OF SCRAP FROM THE PRODUCTION PROCESS …

99

3.4 การตอโซเขาดวยกน - คอการตอโซ COURSE แรกกบ COURSE สดทาย - ถาโซม REPEAT สน อาจใช PIN สนเสยบไว 2 ดาน ดานละ 3 BAR แลวหมน

GEAR BOX ใหรอยตอขนมาอยบน DRUM แลวใช PIN ยาวเสยบอกครงหนง - ถาโซม REPEAT ยาว อาจใช PIN สนเสยบไวทงสองดาน เหมอนกบโซ

REPEAT สนกไดแตใหเสยบดานละ 5, 6 BAR เพอปองกนอนตรายเวลาหมนโซขนตดบน DRUM

- ทงโซ REPEAT สนและโซ REPEAT ยาวอาจใช PIN ยาวเสยบไปไดเลย 3.5 เชคระยะ PIN ทงหมดใหเสมอกบ DRUM โดยการหมน GEAR BOX ใชฆอน พลาสตกเคาะเบาๆ ให PIN ทกตวเสมอกนแลวลอคปกกน PIN (SAFETY PIN) 3.6 เชคระยะโซไมใหหยอนหรอตงเกนไปโดยการปรบทชด DRUM โดยการยกขนหรอ ยกลงทส าคญตองไมให DRUM เอยงไปขางใดขางหนง จะท าใหการเดนของโซไมสะดวก 3.7 หมน GEAR BOX ใหโซตวทเปน START มาอยท MAIN DRUM ใต BEARING PATTERN LEAVER เพอใหรต าแหนง START ใชเสนดายผกท CHAIN PIN เพอ เปนสญลกษณ 3.8 ลอค GEAR BOX โยเลอนหาใหต าแหนงระหวางแกนเพลากบชดสเตอรใหรอย มารคตรงกน

4. การปรบ BAR PATTERN แบงเปน 2 แบบ 4.1 แบบท 1 การเชคปรบ UP-DOWN ในกระดาษลาย (DRAFT)

(1) ใหเชคทละ BAR โดยเรมจาก BAR แรกไปจนถง BAR สดทายโยดจากโซ START NO. อะไรและลงชองเขมทเทาไร ใหยด DESIGN ใหมเปนหลกแลวเอา BAR DESIGN เกามาเปรยบเทยบกบ DESIGN ใหมโดยดจากโซ START

(2) วธการปรบ PATTERN BAR ตงแต BLOCK สดทายไปหา PATTERN BAR BLOCK หนาสด SLOW เครองตอให NEDDLE เลอนเกอบถง BLOCK ทจะปรบ

4.2 แผนท 2 การปรบ BAR บนเครองจกร (1) เชครมผาวาใชรมผากเขม โดยปกตจะก าหนดรมผาเรมตนในการค านวณ

32 GAUGE เสมอแลวรมผาไมเกน 42 GAUGE ตองทราบวาเครองจกรทค านวณมหนากวางกนว

(2) เมอไดจ านวนรมผาแลว SLOW เครองใหโซเขาต าแหนง START (3) SLOW เครองตอให NEDDLE เลอนเกอบถง BLOCK ทจะปรบ

Page 112: THE REDUCTION OF SCRAP FROM THE PRODUCTION PROCESS …

100

(4) เชคดกระดาษลาย (DRAFT) วาต าแหนง BAR ทปรบอยเขมทเทาไร (5) ด GUIDE ทปรบวาต าแหนงตรงกบกระดาษลายหรอไม (6) ถาไมตรงใหปรบ UP-DOWN ท PATTERN LINER (7) ใหยด BAR ตอไป

5. เปลยน COURSE เครองจกร 5.1 เชคจากใบ STANDARD วา COURSE M/c เทาไร 5.2 เมอทราบ COURSE M/C ใหเปรยบเทยบกบเฟองซงตดอยกบตวเครองจกร

6. การแกไขลายผา 6.1 การแกไขทลายผา

(1) ใหเชคลายผาบนเครองกบผาตวอยางหรอกระดาษลายวามสวนใดของอยาใหโซลายผาไมเหมอนกนแลวใชปากกามารคทจดไมเหมอนกนไว

(2) เดนเครองใหจดทใชผดมาอยต าแหนงบรเวณ TRICK PLATE โดยยาใหจดทโซผดนนเลยลงไปมาก เพราะจะท าใหนบ COURSE ล าบาก

(3) เมอทราบเบอร BAR ทโซผดแลว ตอไปกหาต าแหนงซองโซผด (4) เมอรเบอร BAR รต าแหนงทใชผดแลว กใหใชกระดาษเสยบไวทตวโซแลว

เดนเครองใหโซตวทผดนนไปอยบน DRUM เพอท าการเปลยนโซตอไป การแกไขลายผากรณโซผด ซงเปน DESIGN แถบเลกๆ และ REPEAT สนๆ ซงลายผาจ านวนนคอนขางละเอยดและยาก การเชคโซผดให เชคเปรยบเทยบระหวางโซทเครองจกรและใบเบอรโซโดยเรมทจด START จดทควรระวงกระดาษลายจะตองเขยนมาอยางถกตอง ใบเบอรโซตองตรงกบกระดาษลาย

6.2 การแก PATTERN GUIDE No. CENTER (1) กระดาษสอบลายผาทอยบนเครองโดยเปรยบเทยบทละแถบๆ ละ

1-2 REPEAT โดยเชคดวามลายผาจดไหนไมเหมอนกนบางแลวใชปากกามารคไว (2) ใหเชคดวาต าแหนงทลายผาเสยนนเปน BAR No. อะไร เปรยบเทยบ

ไดจากกระดาษลายหรอไม แลวลองใชเขมเกยวเสนดายกระตกด แลวเชควาเสนดายมาจาก BEAM เบอรอะไร

(3) SLOW เครองให NEDDLE มาอยระหวางต าแหนง GUIDE ทท าใหเกดลายผาเสย

Page 113: THE REDUCTION OF SCRAP FROM THE PRODUCTION PROCESS …

101

(4) ตรวจสอบ GUIDE วาอยต าแหนง CENTER กบ NEDDLE หรอไม แลวเชค GUIDE ดวาลงต าแหนงอะไรถกตองหรอไมอาจจะขามเขม UP หรอ DOWN กได โดยการเชค GUIDE No. เดยวกบแถบขางเคยง

(5) ใชคมขาวตด GUIDE เพอใหได CENTER (6) กอนใชคมตด GUIDE ใหเชค GUIDE BAR เดยวกนกอนวา GUIDE เบยด

เขมหรอไปทางเดยวกนหรอไม ถา GUIDE เบยดไปทางเหมอนกนหมด กให DOWN โดยการปรบ BAR ท PATTERN RIDER

หมายเหต จดส าคญในการเชคลายผาเสยระหวาง GUIDE No. CENTER กบโซผด คอ ถาลายผาเสยเกดจากโซผดลกษณะลายจะเวาแหวงเหมอนกนหมดทกแถบ ถาลายผาเสยถอดจาก GUIDE No. CENTER ลายจะเวาแหวงเปนบางแถบ 7. การปรบ TENSION ของลายผา

แบงออกเปน ปรบ RUNNER GROUND L1, L2 ปรบ TENSION PATTERN

7.1 การปรบ RUNNER GROUND L1, L2 (1) ใหเชคจากใบ STANDAED วา RUNNER L1, L2 ใชความยาวเทาไร เมอ

ทราบความยาว RUNNER / cm. แลวใหใชปากกามารคผาทจด (L) คอแกนเพลา TENSION LAY

(2) RUN เครอง เชคต าแหนงการหมนของชด PATTERN DISES นบใหได 15 รอบ (3) ใชสายวดหรอตลบเมตรวดความยาวของ RUNNER จากจด (L) วามความ

ยาวเทากบ STANDARD หรอไม ถาความยาวของ RUNNER ไมได ใหปรบเพอใหปลอยของเสนดาย GROUND เรวขนหรอชาลง

(4) เชค RUNNER ซ าใหมอกครงจนกวาจะได RUNNER เทากบ STANDARD การปรบ RUNNER สามารถปรบใหไดมากกวาหรอนอยกวา STANDARD ขนอยกบความเหมาะสม และสภาพโดยทวไป เชน ชนดของวตถดบ ชนดและสภาพของเครองจกร โดยทวไปจะยดทคา STANDARD กอน หากมปญหาในการเดนเครองจกรใหปรบคา RUNNER ใหม จนเครองจกรสามารถ เด น ได เ ป นปกต และ ให บ นท กค า RUNNER ท ป ร บ เป น STANDARD ใหม

Page 114: THE REDUCTION OF SCRAP FROM THE PRODUCTION PROCESS …

102

ในระหวางการผลตจะมการเปลยนเสนดาย GROUND BEAM บางครงอาจมการเปลยนชนดของเสนดาย ซงคณสมบตของเสนดายอาจมความแตกจางกน ฉะนนคา RUNNER อาจมการเปลยนแปลงตาม โดยจะก าหนดใหคา RUNNER สาทารถเปลยนแปลงตาม โดยจะก าหนดใหคา RUNNER สามารถเปลยนแปลงไดจากคา STANDARD + - 1 Cm. หากจะท าการเปลยนแปลงคา RUNNER มากหรอนอยกวา 1 Cm. ใหปรกษาหวหนางานกอนเสมอ

7.2 การปรบ TENSION PATTERN โดยแยกชนดตามสวนประกอบของผาลกไมดงตอไปน

7.2.1 RINA ใหใสน าหนกเทากนทกๆ BEAM กอน โดยใชน าหนกประมาณ 200-1000 กรม โดยพจารณาตามจ านวนแถบ

7.2.2 ASUGI ใหใสน าหนกเทากนทกๆ BEAM โดยใชน าหนกประมาณ 100-400 กรม โดยพจารณาตามจ านวนแถบ

7.2.3 เดนเครองเชคดลายผาเปรยบเทยบผาตวอยางมองดแลวไมสวยงาม เชน เสนดายตงหรหยอนไป ใหมการปรบน าหนกตามสดสวนใหม

7.3 การตงคาความเรวเครองจกร โดยปกตความเรวรอบเครองจกรจะถกปรบตงใหเปนมาตรฐานของแตละเครองจกรหลงจากนนกจะไมมการปรบตงคาใดๆ ยกเวนในกรณทเครองจกรมปญหาเรองประสทธภาพและคณภาพ หรอเกยวกบคณสมบตของวตถดบ หรอเพอตองการเรงการผลตเพอใหทนการสงมอบ จงจะมการปรบคาความเรวรอบ วธปรบความเรวรอบท าได 2 วธ

1. การปรบทปม SPEED SETTING ทต CONTROL เครองจกร โดยการหมนปมไปทางขวาเปนการเพม SPEED หมนปมไปทางซายเปนการลด SPEED โดยสามารถตรวจสอบความเรวรอบไดจากมเตอรบอกความเรวรอบ

2. การปรบทปม UP-DOWN ของตว INVERTER โดยการกดปม UP เพอ SPEED และกดปม DOWN เพอลด SPEED วธนสามารถตรวจรอบความเรวรอบไดดวยเครองมอ TACHOMETER ซงจะมวธใช คอ

- เลอนปมปรบ FUNTION ไปท PHOTO กดปมดานขางตวเครองจะมล าแสงสองออกมา

- ในขณะเดนเครองจกรล าแสงไปทเพลากลางของเครองจกรระยะหางประมาณ 20 Cm. คางไวประมาณ 5 วนาท จะมตวเลขแสดงความเรวรอบของเครองจกร ท าซ าสองสามครงเพอความแมนย าและถกตอง

Page 115: THE REDUCTION OF SCRAP FROM THE PRODUCTION PROCESS …

103

ประวตผเขยน

ชอ-นามสกล นางปญจรย จลไกรอานสงส วน เดอน ปเกด พฤศจกายน 2496 ทอย 211/50 หม 4 ถนนพทธมณฑลสาย 2 แขวงบางแคเหนอ เขตบางแค กรงเทพฯ ประวตการศกษา 2557 ศลปศาสตรบณฑต สาขาการจดการทวไป มหาวทยาลยเกรก 2560 พทธศาสตรมหาบณฑต สาขาสนตศกษา มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย ความช านาญเฉพาะดาน (1) การไกลเกลยทางเลอก (2) ทปรกษาแรงงานสมพนธ ประสบการณการท างานและผลงานวจย พ.ศ. 2516 – 2527 หวหนาฝายบคคล/บญช และคลงสนคา ธรกจสงทอ พ.ศ. 2528 – ปจจบน เจาของธรกจสงทอหางหนสวนจ ากด คอนตเนนตลนตตง และ บรษท ซ.เค. นตตง จ ากด พ.ศ. 2560 งานวจยหวขอ “การประยกตใชสตเพอพฒนาการท างานอยางม สนตสขของแรงงานฝายผลต” ประสบการณการท างานทางสงคม พ.ศ. 2535 – 2537 อนกรรมการสมาคมผปกครองและครโรงเรยนซางตาครสคอนแวนท พ.ศ. 2536 – 2545 กรรมการบรหารสมาคมผปกครองและครโรงเรยนอสสมชญธนบร พ.ศ. 2537 – 2544 กรรมการบรหารสมาคมผปกครองและครโรงเรยนซางตาครสคอนแวนท พ.ศ. 2545 – 2556 อปนายกสมาคมผปกครองและครโรงเรยนอสสมชญธนบร พ.ศ. 2545 – 2556 กรรมการและประธานรวมฝายปฏคม สมาพนธสมาคมผปกครองและครโรงเรยนในเครอมลนธ คณะเซนตคาเบรยลแหงประเทศไทย พ.ศ. 2545 – ปจจบน นายกสมาคมสมาคมผปกครองและครโรงเรยนซางตาครสคอนแวนท พ.ศ. 2552 – 2556 อปนายกสมาคมนกเรยนเกามธยมหนองแขม

Page 116: THE REDUCTION OF SCRAP FROM THE PRODUCTION PROCESS …

104

พ.ศ. 2559 – 2560 วทยากรบรรยายพเศษเกยวกบความรเรองสงทอใหกบนกศกษา มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลกรงเทพ, มหาวทยาลยธรรมศาสตร, มหาวทยาลยเกรก

บรรยายพเศษเกยวกบการบรหารงานบคคลและธรรมบรรยาย อบต ชมชน นกศกษาผใหญ วดทาเหมอดแอ จงหวดกาฬสนธ พ.ศ. 2560 – 2562 ผประนประนอม - ศาลจงหวดตลงชน - ศาลแรงงานภาค 2 ชลบร