Pagkakasunod-sunod ng mga pahina ng papel

De La Salle Lipa

Saint Brother Jaime Hilario FSC Learning Community

“Anak ng Jueteng: Paggagad sa mga Suliraning Hatid ng Modernong Kahirapan”

Isang Pagsusuri at Pananaliksik

Bilang Isang Kailanganin sa

Filipino 11

Isinumita kay:

G. Darius Cantos

Isinunita nina:

Joy Ann Caraan

Joyce Tubo

Shiela Marie Aguila

Cj Salido

Princess Sarah Virtudazo

Jeanette Anne Umali

Alex Fransisco

Elizabeth Magboo

Marso 2012

PANIMULA

I. Panimula

Sa bawat sugal sa buhay ng tao nandiyan ang pagka-panalo ngunit hindi mawawala ang

pagkatalo. Sumablay man sa desisyon, hindi matatapos ang pagkakataon upang maisa-ayos muli

ang pagkakamali. Maliit man ang pag-asang makaahon at makabalik sa tamang daloy ng

pamumuhay doble naman ang maaaring makamit kung ito ay pagsisikapan. Maaaring isugal ang

buhay ngunit walang kasiguraduhan ang mga ito sa mundo ng Jueteng. Dahil sa bawat yugto nito

ay mayroong magtatagumpay at mayroong matatapakan.

Ang Jueteng ay patuloy na nanunuot sa ating lipunan. Marami man ang nagnanais na ito ay

buwagin, ito ay hindi tuluyang mawawasak. Marami ring mga Pilipino ang nakadepende ang

kabuhayan sa Jueteng. Kinapapalooban din ang Jueteng ng jargon o mga espesyal na salita na

naiintindihan lamang ng mga taong may kinalaman dito.

Isang salitang naging bahagi na ng pang-araw-araw na pamumuhay ng mga Pilipino ay ang

Jueteng maging siya man ay isang ordinaryong mananaya, kubrador, cabo, banca, o kung anu pa

man. Isang salita na nauunawaan hindi lamang ng mga mahihirap kung hindi maging ng mga

taong nasa alta-sosyedad o ang mga naghaharing uri. Isang salita na nakaukit na sa ating kultura.

Mananatili ang Jueteng sa bokabularyo ng mga Pilipino hangga’t may mga taong naghahalu-halo

ng mga numero para matsambahan ang tamang kumbinasyon nito.

Sa pelikulang Kubrador, ito ay tungkol sa buhay ng isang kubrador na nagsisikap

mangolekta ng taya sa mga tao araw-araw. Kahit na pinaghaharian ng takot na baka mahuli ng

mga buwaya sa kanyang lipunan ay sinuong pa rin niya ang panganib at hirap ng pangungubra.

Sa pagsususring papel na ito ay iniuugnay ang Teoryang Pampanitikang Marxismo upang

mapagtuunan ng pansin ang mga bahaging tiyakang nagpapakita ng paglabanan ng malakas at

mahina; mayaman at mahirap. Makabuluhan rin kung paano natalo ng mahina ang malakas; ng

mahirap ang mayaman. Ginagamit ang mga oriyentasyon na ito upang mabuksan ang mga isipan

at ang mga mata ng tao sa pang-aapi at pagsasamantalang nagaganap sa lipunan..

A. Layunin at Suliranin ng Pag-aaral

Ang pagsusuring papel na ito ay tungkol sa suliraning hated ng modernong kahirapan

patungkol sa Jueteng na inuugnay sa Teoryang Pampanitikang Marxismo. Sa pagsususirng papel

na ito naghanap ang mga mananaliksik ng iba pang impormasyon upang mapalawak ang mga

paksang napapaloob sa Teoryang Marxismo at pelikulang Kubrador.

Ang mga tanong na naisagwa ng mga mananaliksik ay ang mga sumusunod:

1. Ano ang Jueteng?

2. Anu-ano ang mga dahilan kung bakit hindi mamatay-matay ang Jueteng sa Pilipinas?

3. Ano ang estado sa buhay ng mga kubrador?

4. Paano naging daan ang Jueteng sa kahirapan?

5. Paano naging solusyon ang Jueteng sa kahirapan?

B. Kahalagahan

Ang pagsusuring ito ay mahalaga upang makapaghatid ng impormasyon hindi lamang sa

mga manunuri kung hindi pati na rin sa mga mambabasa. Ito ay maaaring makatulong sa mga

taong interesado at nais umusisa sa paksa ng pagsusuring papel na ito.

Mahalagang malaman ng mga mambabasa ang kahirapang hatid ng Jueteng sa modernong

panahon. Nais din ng mga mananaliksik na mamulat ang mga mambabasa sa mga bagay na

nakapaloob sa Jueteng.

C. Suliranin at Limitasyon

Ang pagsusuring papel na ito na pinamagatang “Anak ng Jueteng: Paggagad sa mga

Suliraning Hatid ng Modernong Kahirap” ay sumasaklaw sa pag-uugnay ng Teoryang

Pampanitikang Marxismo at Jueteng sa mga mahihirap. Subalit hindi nito saklaw ang mga

impormasyong may kinalaman sa iba pang teoryang pampanitikan na makikita sa pelikulang

Kubrador.

KAUGANAY NA LITERATURA

II. Kaugnay na Literatura

Pagkataong Pilipino

Ayon kay Ursula V. San Pablo, tinalakay niya ang iba’t ibang kahulugan ng sugal, mga

dahilan kung bakit nagsusugal ang isang tao, mga uri nito at mga epekto nito sa manunugal.

Tinalakay rin niya rito ang kasaysayan ng sugal sa Pilipinas.

Ilan sa mga nakasaad na kahulugan ng sugal ay ang pagpupusta ng isang bagay na may

halaga, pagbabakasakali o pagsubok sa suwerte at pagkakaroon ng kaligayahan sa pakikipagbuno

sa kapalaran. Pampalipas-oras, katutubong hangarin, bisyo at daan upang sumandaliang

makalimutan ang problema ang ilan sa mga dahilan ng mga tao kung bakit sila nagsusugal. May

mabuti at masamang epekto naman ang sugal sa mga tao – depende na sa isang manunugal kung

paano niya ito dadalhin.

Batay din sa kanyang salig ng pag-aaral may apat na uri ng sugal. Ito ang sugal – bata,

sugal ng matatandang babae o mga may bahay, sugal ng mga kalalakihan at sugal para sa lahat.

Ang jueteng ay kabilang sa uri ng sugal na para sa lahat. Tinalakay rin nito ang kasaysayan ng

sugal sa ating bansa. Ayon din sa kanya, bago dumating ang mga dayuhang mananakop sa bansa,

iisa lang ang kinagigiliwang sugal ng mga Pilipino – ang karera ng kalabaw at hilahan nito. Hindi

nagtagal ay itinigil rin nila umano ito sapagkat napagtanto nila na malaki ang naitutulong ng mga

kalabaw sa kanilang pagsasaka. Nang dumating ang mga Kastila sa bansa, dala nila ang Kastilang

baraha at sabong na kanilang pinalaganap sa buong kapuluan. Lalo pang lumaganap ang sugal

noong panahon ng Amerikano. At noong ipataw ang Martial Law, nakabawas ito nang malaki sa

paglaganap ng sugal sa bansa. Ngunit hindi pa rin tuluyang huminto ang pagsusugal ng mga

Pilipino. Likas na nga raw sa ating mga Pilipino ang kahiligan sa pagsusugal.

Anatomiya ng Jueteng

Batay sa librong “The Anantomy of Gambling” na isinulat ni Ret. Police Director

Wilfredo R. Reotutar ay tumatalakay sa iba’t ibang uri ng sugal – kung paano laruin ang mga ito,

ang kayarian nito, mga kagamitang ginagamit sa mga sugal na ito at maging ang mga taong

bumubuo rito. Tinalakay rin ng may-akda ang eksistensiya ng sugal, sistema ng pagtaya, mga

argumento hinggil sa sugal, mga pangunahing simulain ng sugal at iba pa. Isa sa mga uri ng sugal

na kaniyang tinalakay rito ay ang jueteng na kung saan marami siyang isiniwalat tungkol rito.

Inihayag niya sa librong ito na ang jueteng ay isang laro ng mga mahihirap at may-kayang

pamilya. Na ang mga taong ito ang nagpapanatili sa operasyon ng jueteng. Sinabi rin niya rito na

malaking bilang ng mga Pilipino ay nakadepende ang kabuhayan sa jueteng sapagkat wala na

silang ibang paraan na alam na hanapbuhay maliban dito. Sila ay nagtatrabaho rito bilang mga

cobrador, cabo, revisador, bolador at iba pa.

Isiniwalat niya ang nagaganap na dayaan sa jueteng. Bago pa man umpisahan ang bolahan,

natignan na nang mabuti ang listahan ng mga taya at ang kombinasiyon na walang taya o di kaya

ay may pinakamaliit na taya ang siyang karaniwang nananalo. Bihira lamang silang nagpapanalo

ng malaking taya at gagawin lamang nila umano ito upang makahikayat ng mas marami pang

mananaya.

Isiniwalat rin niya na 30 porsiyento ng kabuuang koleksyon sa operasyon ng jueteng ay

napupunta sa “protection racket” nila. Ito ay kinabibilangan ng mga opisyales ng gobyerno at

kapulisan, maging siya man ay nasa mataas o mababang posisyon. Binibigyan nila ang mga ito ng

suhol upang hindi magambala ang operasyon ng jueteng. Kapalit ng suhol ay ang pagbibigay

proteksyon sa mga ito.

Makikita natin na ang pinakamataas na posisyon sa jueteng ay ang gambling lord o ang

tinatawag nilang banca o “financier”. Kapantay naman ng banca ang mga benepisyaryo o

intelligencia nito sapagkat sila ang nagbibigay proteksiyon sa operasyon ng jueteng at tulad niya

ay may mataas ding posisyon ngunit sa gobyerno naman ito. Sumunod naman ang coordinator o

ang tinatawag nilang table manager o jueteng operator.Sa management naman, dito kasapi ang

revisador, caha, watcher, at bolador. Sila ang karaniwang makikita sa mga bolahan. Ikalawa sa

panghuli ay ang mga cabo na siyang pinagdadalhan ng mga cobrador ng kanilang buong

koleksiyon ng taya sa isang araw. Ang cobrador ang pinakamababang posisyon sa opersayon ng

jueteng.

Small Town Lottery kapalit ng Jueteng

Ayon sa ulat pananaw ni Dodie C. Banzuela (San Pablo City, December 6, 2005) – Kung

matatawag mang “the same dog with different collar” ay ito na nga ang operasyon ng Small Town

Lottery (STL) na nakatakdang ipalit sa jueteng ng Philippine Charity & Sweepstakes Office

(PCSO).

Sa nakalap ng DERETSO na Kapasiyahan Bilang 2005-013 mula sa “Liga ng mga Bayan

sa Pilipinas, Balangay ng Lalawigan ng Quezon”, na pinagtibay noong September 23, 2005 nina

Candelaria Mayor David V. Emralino, Pangulo ng Balangay at Tiaong Mayor Raul S. Umali

bilang siyang Kalihim ng Balangay, ay sinabi nila na:

“Sapagkat ang mga Punong Bayan sa Lalalawigan ng Quezon ay sumasang-ayon na

napapanahon ang Small Town Lottery bilang panibagong gawaing pangkabuhayan na

makakalagak din ng karagdagang pondo para sa mga Pamahalaang Lokal;

“Sapagkat, ang pondong magmumula sa operasyon ng Small Town Lottery ay

makakatulong ng malaki upang higit pang mapag-ibayo ng mga Pamahalaang Lokal ang

pagpapatupad ng mga lingkurang pambayan.

“Dahil dito, sa nagkakaisang mungkahi ng liga:

“Ipinasiya, gaya ng ngayon ay pinagpapasiyahan: Na ipahayon sa Tanggapan ng Swipstik

ng Kawanggawa sa Pilipinas, sa pamamagitan ng Tagapangulo at Pangkalahatang Tagapangasiwa

nito, ang Kgg. Rosario C. Uriarte, ang nagkakaisang pagtanggap ng Liga ng mga Bayan sa

Pilipinas Balangay ng Quezon, sa nagkakaisang pagtanggap sa Small Town Lottery bilang

alternatibo sa illegal na jueteng.”

Una ng sinubukang “ipalit” ang STL sa jueteng sa panahon ni dating pangulong Corazon

Aquino matapos ang People Power 1986.

Tila sa unang pagpapatupad ng STL ay “pumalpak” kaagad sapagkat nagkanya-kanyang

agawan sa pagpapatakbo nito – pulitiko, negosyante, at mismong mga jueteng operator. Kaya

naman hanggang ngayo’y may hinahabol pang mahigit sa 800 milyong pisong diumano’y itinakbo

ng unang namahala sa national operation ng STL.

At sa muling paginit ng usapin sa jueteng ay nakatakdang muling ipatupad ng PCSO ang

STL upang anila pa’y “makabalik” na sa trabaho ang mga dating nawalan ng trabaho sa industriya

ng jueteng. Subalit hanggang ngayo’y wala pa ring malinaw na guidelines na inilalabas ang PCSO.

Ano nga ba ang pagkakaiba ng STL sa Jueteng?

Item Jueteng

STL (Batay pa lamang sa

Unang pananaliksik ng

DERETSO)

Dami ng numerong

paglalabanan 1 – 37 1 – 38

Halaga ng tatamaan PhP 8.00/centavo PhP 9.00/centavo

Gamit sa pagbola

Buliton na aalugin

sa bote

Katulad ng ginagamit sa Lotto

Listahan ng taya o

lastilyas

Puwede kahit sa

palara o kaha ng

sigarilyo

Printed sa newsprint at

kailangan ay 3 kopya na

gagamitan ng carbon paper

Pag-claim ng tama

Pagkabola ibibigay

na ang tama

Within 24-oras

Pagkuha ng Sariling diskarte May endorso mula sa lokal na

empleyado

ng operator

pulitiko

Scope ng operation Kahit saan

Ayon sa impormasyon

pinagaaralan pa kung: By

province or by congressional

district

Main operator Kahit sino PCSO

# of sub-operator Kahit ilan Isa bawat probinsiya or

Congressional district

Ganansya ng

pamahalaan Wala

PhP 5M cash bond & PhP 2M

cash deposit, at iba pang

kaukulang buwis na ipapataw

ng pamahalaan

Intelehensya Regular: Mula Malakanyang

Hanggang Barangay Tanod,

Kasama na ang AFP

& PNP; Media;

Religious Sector; Charity

Institutions

Wala

Irregular: namatayan, Fiesta,

irthday, Public & Private

Schools atbpng. nais mag-

solicit

Gana ng kubrador

6% commission sa ; pamasahe;

engreso bastagan; balato kapag

may patama 7% commission sa Engreso

Proteksyon sa kawani

Sagot ng operator ang

pampyansa kapag nahuli;

anumang oras ay nakakabale;

sagot din ng bangka ang upa sa

boarding house, personal na

gamit (sabon, toothpaste, etc.);

pagkain; pang-goodtime

Wala ng huli; security of

tenure

Paraan ng pagtaya Lalapitan ng kubrador ang

tataya

Ganoon pa rin: Lalapitan ng

kubrador ang tataya

Paraan ng pagkubra

ng napanalunan Dadalhin ng kubrador

Wala pang impormasyon ang

Deretso

Ayon pa sa impormasyong nakalap ng DERETSO, dapat sana’y nakapagsimula na ang

operasyon ng STL noon pang December 1, subalit dahilan nga sa kawalan pa rin ng guidelines na

nagmumula sa PCSO ay hindi pa ito maipatupad.

Ayon pa sa source ng DERETSO, posibleng isa sa dahilan ng pagkabalam ay kung

papaano nga ba ang sistema sa pagbibigay ng kapahintulutan ng PCSO sa magiging sub-operator

nito. Considered na isang government owned and controlled corporations (GOCC) ang PCSO at sa

ilalim ng batas hindi ito maaaring pumasok sa isang kontrata o kasunduan sa pagbibigay nga ng

permit-to-operate.

Sa operasyon ng Lotto, tanging PCSO lamang ang siyang nag-ooperate nito. At iisa

lamang ang kombinasyon ng tamang numero na pinagbabatayan.

Sa STL, na dapat nga’y pamalit sa Jueteng, na kung saan, independent sa bawat isa ang

sinumang jueteng operator sa isang lugar, ay mas maraming kumbinasyon ang tatamaan.

Malaki rin aniya ang magagastos ng magiging sub-operator sapagkat siya ang magpapa-

imprenta ng sulatan ng taya at siya din ang bibili (exclusive na mabibili lamang sa PCSO) ng

gagamitin sa pagbola. Initially, magkakahalaga diumano ang nasabing gamit sa pagbola ng

mahigit sa limampung libong piso.

Makakatiyak din aniya ang mananaya na magiging parehas ang labanan sapagkat ang

gagamitin nga ay katulad ng ginagamit sa Lotto.

Police officials sabit din sa jueteng

Ayon kay John Roson ng Inquirer hindi lamang mga dikit kay Pangulong Aquino ang

tumatanggap ng jueteng payola kundi maging mga heneral at iba pang matataas na opisyal ng

Philippine National Police.

Ito ang panibagong pagbubunyag ni anti-jueteng crusader na si dating Lingayen

Archbishop Oscar Cruz kaalinsabay sa pagsasabi na lalong humahaba ang kanyang listahan ng

mga taong gobyerno na nakikinabang sa iligal na sugal na jueteng.

Sa press conference sa headquarters ng Catholic Bishops' Conference of the Philippines sa

Maynila, sinabi ni Cruz na nakipagkita siya sa mga ‘sources’ na maraming nalalaman tungkol sa

jueteng operations.

Anya, higit umanong mas maraming pulis ang tumatanggap sa jueteng kaysa sa mga hindi

tumatanggap.

Ayon kay Cruz, dalawang beses siyang nagpadala ng sulat kay Verzosa hinggil sa jueteng

ngunit dinedma lamang umano siya nito.

Samantala, idinawit naman ni Sandra Cam ang bagong hepe ng pulisya PNP sa jueteng,

gaya ng una na ring sinabi ng isang grupong nagpakilalang Junior Officers of the PNP.

Ayon kay Cam, isa si Bacalzo sa binibigyan ng payola ng isang Delfin Gener alias "Boy

Tangkad", kilala umanong jueteng lord, base na rin sa rebelasyon ni Wilfredo “Boy” Mayor. Si

Cam at Mayor ay kapwa naging testigo sa isinagawang Senate inquiry sa jueteng controversy na

kinasangkutan ng dating First Gentleman Jose Miguel Arroyo. Itinanggi naman ni Bacalzo ang

akusasyon ni Cam.

Ayon kay Bacalzo, malabo na magkaroon siya ng kaugnayan sa jueteng dahil matagal na

siyang hindi itinatalaga sa labas ng Camp Crame.

Katuturan ng mga Katawagan

Jargon. Ito ay lipon ng mga espesyal na lengguwahe o mga salita na ginagamit ng isang

particular na grupo ng mga tao tulad ng mga dalubhasang manggagamot.

Jueteng. Ayon sa pakahulugan ni Reotutar sa kanyang libro na pinamagatang “Anatomy of

Gambling”, ang jueteng ay isang laro na pinatatakbo ng mga numero na kung saan tatlumpo’t-

pitong (37) numero ay isainasama o inihahalo sa isa pang pangkat ng tatlumpo’t-pito ring

numero upang nakabuo ng iszng kombinasiyon ng dalawang numero o isang total ng 1369 (37 *

37) na kombinasiyon. Ang pinakamababang taya rito ay 25 centavos at ito ay umaabot hanggang

isang daang piso bawat kombinasioyn. Ang jueteng ay isang uri ng sugal na labag sa batas o

illegal na kung saan ang mga mananaya nito ay kabilang sa mga mahihirap at may-kayang

pamilya. Tinatayang limampung milyong piso (P50 M) ang mga tayang nakokolekta o

nasasamsam nila sa isang araw.

Cabo. Ang namamahala at nangangasiwa sa mga cobrador sa isang partikular na lugar na may

operasiyon ng jueteng. Siya ang tagasamsam at tumatanggap ng mga nalikom na taya ng mga

cobrador kasama na rin dito ang mga kopya ng mga listahan ng mga numerong tinayaan. Siya rin

ang naggagarantiya na ang lahat ng mga patakaran ay sinusunod ng mga nasasakupan niyang

cobrador. Siya rin ang nagpapataw ng kaukulang parusa sa sinumang cobrador na lalabag sa

kanilang patakaran. Siya rin ang naghahanda ng listahan ng mga kombinasiyon na mayroong

malaking taya na kanya namang ibibigay sa kanilang banca o financer upang makita kung aling

kombinasiyon ang sisira sa kanilang bankroll.

Cobrador. Ang tagalikom ng mga kombinasiyon at taya ng mga mananaya sa jueteng sa

pamamagitan ng paglilibot sa mga bahay-bahay. Ang isang cobrador ay maaaring isang tindera

sa sari-sari store o bangketa, labandera, tambay o kung sinumang may kakayahang lumikom at

patubuin ang mga taya para sa jueteng. Makikita mo siya na may dala-dalang mga papel at

pluma na kung saan niya isinusulat o inililista ang mga indibidwal na kombinasiyon ng mga

mananaya. Lahat ng kanyang listahan ay mayroong duplicate o kopya para sa mananaya at ang

isa ay para sa kanya.

Table Manager/ Jueteng Operator. Ang namamahala ng mga operasyon sa isang malaking

lugar o sa isang probinsiya. Lahat ng mga cabo at cobrador ay sa kanya kumukuha ng mga

kautusan. Ang mga cabo ay direktang nag-uulat o nagsusumbong at nagbibigay-alam sa kanyang

pansin sa mga malalaking taya ng mga kombinasiyon na maaaring sumira sa kanilang bangko.

Tinitiyak rin niyang protektado ang interest ng banca upang hindi sila gambalain ng mga pulis o

mga opisyales sa gobyerno. Siya ang tagatingin na ang kanilang racket sa proteksiyon ay patuloy

na naisasagawa na ayon sa kanilang plano. Kung may problemang dumating, siya ang gumgawa

ng paraan. Direkta siyang nag-uulat sa “financier” o banca.

Banca. Ang “financier” ng jueteng. Siya ang taga tustos sa lahat ng gastusin sa mga operasiyon

ng jueteng sa isang lugar. Siya ay mayroong malaking “bank accounts” para may pantustos sa

mga gastusin sa kanilang operasiyon at may pambayad sa mga napatamang mga kombinasiyon.

Intelligencia. Ang mga “jueteng protectors.” Ang mga kasapi rito ay maaaring isang opisyal sa

gobyerno, kapulisan, barangay kapitan at iba pa. Sila ang nagbibigay proteksiyon sa mga

operasyon ng jueteng kaya naman maayos na naisasagawa ang isang bolahan sa isang particular

na lugar kahit na labag ito sa batas. Kapalit ng kanilang pagprotekta sa jueteng ay malaki nilang

porsiyento rito.

Caha Ang tagahawak, tagatago, at tagatanggap ng lahat ng perang nakolekta ng mga cobrador

mula sa mga mananaya nito sa isang lugar o lalawigan.

Revisador. Ang tagatsek o tagatingin kung may tumamang numero o wala sa listahan o

papelitos. Siya rin ang tagabilang kung magkano ang naipasok na pera ng isang cabo. Tinitiyak

rin niya na tama ang mga bayarin na nagawa sa mga operasyon ng jueteng.

Look-out/Watcher. Ang tagapagbantay sa labas ng isang lugar kung saan isinasagawa ang

bolahan. Sila ang nagbibigay ng babala sa mga taong nasa loob kung may parating na mga pulis.

Bolador. Ang tagabola sa bolahan ng jueteng.

Pompiyang. Kung magkapareho ang lumabas na kombinasiyon.Halimbawa: 1-1,

4-4, 3-3.

Bastag. Kung ang tumama lamang sa iyong kombinasiyon ay isang numero lamang. Halimbawa:

Ang kombinasiyong tinayaan mo ay 2-9 at ang lumabas naman ay 2-5. Ang numerong 2 lang ang

naitama mo. Bastag ang tawag doon. Isosoli iyong kalahati ng iyong taya pag nangyari iyon.

Pero sa ngayon, tinanggal na ang bastag.

Casas. Ito ang tawag sa tatlong numero hanggang anim na numero na nilagyan ng bracket na

kung saan kapag ang lumabas na kombinasiyon ay mayroon doon sa bracket na iyon, tumama ka

na.

Tumbok at Sahod. Ito ang dalawang parte ng isang taya. Ang tumbok ay ang taya ng isang

mananaya para sa mismo o eksaktong ayos ng kaniyang kombinasiyon habang ang sahod naman

ay ang taya kapag baliktad ang ayos ng lumabas na kombinasiyon kumpara sa kaniyang

tinayaan. Halimbawa: Tinayaan mo ang kombinasiyon na 1-29 ng

Php15 at Php 5. Ang Php 15 ay iyon ang tumbok at ang sahod naman ay iyong Php5. Kung ang

lumabas ay saktong 1-20, ang kikilalanin nilang taya ay ang Php15 pero kung 20-1 naman ang

lumabas, ang kikilalaning taya ay ang Php5 dahil kabaliktaran ito ng iyong tinayaang

kombinasiyon.

Cotejo. Isang papel na listahan ng mga numero o kombinasiyong lumabas noong mga nakaraang

buwan o taon. Ginagawa itong basehan ng mga mananaya sa pagpili at pagbuo ng isang

kombinasiyon.

Papelitos. Ito ang tawag sa papel na karaniwang hawak o bitbit ng mga cobrador kapag sila ay

lumilibot sa mga kabahayan upang kumuha ng mga taya. Dito nila isinusulat ang mga

kombinasiyon na tinayaan ng mga mananaya.

Bulilyo/Tambiyolo. Isang rattan basket na hugis bote o di kaya ay isang karaniwang bote na

binalutan ng packing tape sa labas nito. Dito inilalagay ang bolitas upang kalugin.

Bolitas. Mga maliliit na bilog na may nakaukit na mga numero mula 1 hanggang 37 na

inilalagay sa loob ng bulilyo o tambiyolo.

Jueteng Payola. Ayon kay Añonuevo, ito ay tumutukoy sa kita ng operasiyon ng jueteng sa

bansa.

Jueteng Blue Book. Nakasulat dito ang mga pangalan ng mga taong sinusuhulan ng jueteng

gaya ng barangay tanod at kapitan, konsehal, pulis at iba pa.

Jueteng Country. Ito ay tumutukoy sa lalawigan o bansang tinutustusan ang mga

pangangailangan sa pamamagitan ng jueteng.

III. Batayang Teorya at Konseptual na Balangkas

Batayang Teorya

Teoryang Marxixmo, ito ang teoryang inilapat sa pelikulang “Kubrador” ni G. Jeffry

Jeturan sa agkat sa istorya ng pelikulang ito makikita ang iba’t ibang klase ng tungalian, mayroong

mayaman at mahirap, mahina at malakas, makapangyarihan at api. Mapapasin din natin kung

paano pinakita ng bawat tauhan sa mga manonood ang kanilang karakter at kung anung katangian

mayroon ang bawat isa.Pinapakita sa teoryang ito ang paglabanan ng malakas at mahina;

mayaman at mahirap. Makabuluhan rin kung paano natalo ng malakas ang mahina ng mayaman

ang dukha. Ginagamit ng mga oriyentasyon na ito upang mabuksan ang mga isipan at ang mga

mata ng tao sa pang-aapi at pagsasamantalang nagaganap sa lipunan. Ito'y sumibol sa panahon ng

kastila at hapon, at namayagpag naman sa makabagong panahon.

Layunin ng teoryang ito ay lantad ang iba’t ibang paraan ng mga tao sa pagtugon sa

suliranin na kanyang kinakaharap. Kaya’t kung atin susuriin mabuti ay tugma ang teoryang

maxixmo sa isang napakagandang pelikulang ito ni G. Jeffrey Jeutrian.

Ang pagsusuring ito ay ibinatay sa Teoryang Marxismo na inilapat sa bawat senaryo o

pangyayari sa Pelikulang Kubradorni G. Jeffry Jeturian. Ipinapakita sa tsart sa ibabang bahagi ng

papel ang paglalapat na ibinatay sa teoryang nabangit.

Senaryong hango sa pelikula Paglalapat ayon sa Teoryang Marxismo

Sa kadahilanang illegal ang Jueteng sa

pelikulang Kubrador ay nahuli si Amelita ng

mga pulis kabilang na ang kanyang mga

kasamahang kubrador. Nakakita si Amelita ng

kakampi sa loob ng batas sa katauhan ng mga

pulis na tumataya rin sa jueteng. Dahilan upang

siya ay madaling mapalaya sa kulungan.

Maipapakita dito ang kapangyarihan ng mga

pulis sa pagpapairal ng jueteng. Dahil dito mas

lalong lumalakas ang jueteng at maraming

mahihirap ang natatapakan.

Naatasan si Amelita na dumalo sa bolahan ng

jueteng. Kung saan siya ay hinuhusgahan ng

mga kabo sapagkat siya ay isang hamak na

kubrador lamang. At ayon sa kanila ay hindi

maaaring pumunta ang isang kubrador sa

bolahan ng jueteng.

Sa loob ng jueteng may nabibigyan ng mataas na

posisyon na nangmamaliit sa mga mababang

posisyon, katulad na lamang ng nabanggit na

sitwasyon na nanggaling sa pelikulang

Kubrador.

Isang Caha na nagbibigay ng suhol sa mga

opisyales ng gobyerno upang hindi nila ilaglag

ang operasyon ng jueteng.

Masasabing ang nagpapatakbo at

nagpapalaganap sa jueteng ay ang salapi; na

kahit ang mga opisyal ng gobyerno ay

nagagawang bayaran ng mga kahero ng jueteng.

Katulad ng maipakita sa pelikulang kubrador. At

ito ay dahilan upang hindi masupil ang jueteng.

Ipinakita ng pelikulang Kubrador ang takot ng

isang kubrador sa mga opisyal ng gobyerno na

maaaring humuli sa kanya.

Dahil sa kapangyarihan ng opisyales

nagkakaroon ng matinding takot ang mga taong

nasa mabababang antas lalo na ang mga taong

kumikita sa illegal na paraan katulad na lamang

ng jueteng.

Konseptual na Balangkas

anak ng jueteng: paggagad sa mga suliraning hatid ng modernong kahirapan

Marxismo

Ano ang jueteng?

An-anu ang mga

dahilan kung bakit

hindi mamataym

atay ang jueteng sa pilipinas?surbey,interbyu,research

Ano ang estado sa buhay ng

mga kubrador?

Paano naging

daan ang jueteng sa kahirapan?

Paano naging

solusyon ang

jueteng sa kahirapan?

Paksa ng Balangkas

Makikita sa itaas ang balangkas na nagawa ng mananaliksik. Napili ng mga mananaliksik

ang ganitong uri ng balangkas sapagkat sa pamamagitan nito, naipapakita kung paano nagawa ng

mananaliksik ang pagsusuring papel na ito. Makikita sa balangkas na ito ang pamagat na

sumisimbulo ng pinakapinapaksa ng balangkas na ginawa. Makikita rin sa balangkas ang teoryang

ginamit ng mga mananaliksik ang teoryang Marxismo. Ito ang napiling teorya ng mga

mananaliksik sapagkat mailalarawan nito ng ayos ang paksang kanilang sinusuri. At sa

pamamagitan nito, malalaman din ng mga mananaliksik ang mga kapangyarihang lumalaganap sa

jueteng. Nariyan din ang mga na tumutulong sa mga mananaliksik na malaman ng ayos ang

kanilang paksa. At sa pamamagitan nito, napapagtanto ng mga mananaliksik ang mga dapat na

malaman. Dumaan sa matinding pagsusuri ang papel na ito, nariyan ang mga surbey at interbyus

na nakatulong ng malaki sa paggawa ng papel na ito. At dahil sa mga nabanggit at pagsasaliksik sa

internet, nabuo ang papel na ito na maaaring makatulong sa lahat ng mga mambabasa.

IV. Pagtalakay

Ang bahagi ng pagsususring papel na ito ay sumasagot sa mga katanungang nabuo sa

unang bahagi ng papel na ito. Dito ay nabigyan ng mas malawak na detalye ang mga kahulugan

ang mga bagay na may patungkol sa juteng na tinatalakay ng papel na ito.

1. Ano ang Jueteng?

Ang salitang “jueteng” ay hango sa salitang Chinese na “hue” na katumbas ng bulaklak

(flower) at “eng” na ibig sabihin ay pagtaya (to bet). Ang jueteng sa Pilipinas ay mula pa noong

panahon ng kolonya ng Espanya.

Ang  jueteng ay dumedepende sa dami ng mga tumatayang tao. Simple lamang laruin ang 

jueteng. Pipili ka lamang ng dalawang numero mula 1 hanggang 37. Ang larong ito ay mahigpit na

ipinagbabawal ng gobyerno kaya ang pagbola nito ay palihim na ginagawa.

Ang nananalong pares na numero sa jueteng ay binobola, gamit ang maliliit na bolang kahoy

(tinatawag na “bolitas”) na markado ng numerong 1 hanggang 37. Ang bola ay ginagawa ng isang

“bolero” at sinasaksihan ng mga “cabo.” Pagkatapos kalugin ng “bolero” ang bote ay kumukuha

siya ng isang “bolita.” Ang numero sa “bolita” ay sinusulat at ang “bolita” ay binabalik sa bote.

Kinakalog muli ito ng “bolero” at kumukuha ng ikalawang “bolita” at sinusulat. Ang dalawang

magkasunod na numero ng “bolitas” ay ang nagiging panalong kombinasyon sa bolang iyon.

Hindi pare-pareho ang panalo sa jueteng.

Nagbabayad and operator ng P700 hanggang P900 para sa nanalong kombinasyon sa bawat

pisong taya. Napag-alaman ko na ang jueteng sa probinsiya ay ginagawa tatlong beses isang araw.

Isa sa umaga, tanghali at gabi.

Dati ay pwede tumaya sa jueteng sa halagang 25 centavos lamang. Ngunit sa pagtatanong ng

mga mananaliksik ang malimit na pinakamababang taya ngayon ay piso. Walang limitasyon ang

tayang pera. Ang jueteng ay popular sa mga mahihirap at mga “lower-middle class” na Pilipino.

Terminolohiyang Jueteng

Sa pagtatanong ng mga mananaliksik tungkol sa  jueteng, may mga terminolohiya ito .

Ang tawag sa taongnangangalap ng taya ay “kubrador.” Ang taya naman ay tinatawag na “kubra.”

“Bangka” ang ngalan ng pinagbibigyan ng lahat ng taya sa isang lugar. Ang mga numero naman

na napipisil na lumabas ay “paya.” Ang tawag sa papel na sinusulatan ng mga taya ng isang

kubrador ay “dilito” at “ligaho” naman ang mala-diary na pinagsusulatan ng mga numerong

tumama na. Minsan may pagkakataong magkaparehong numero ang tumatama. Ang tawag sa

parehong numerong lumabas ay “tupyang” o “pares” (halimbawa 23x23).

Ang tumbok ay kapag ang unang numero mo ay tugma sa unang numero na lumabas sa bola,

mananalo ka ng pera base sa iyong taya. Ang sahod ay ang taya sa panghuling numero kung

sakaling nauna ang panghuling numero mo sa kinalabasan ng bola. Saklang ang tawag kapag

tumaya ka ng parehong halaga sa dalawang numero. Ang “alaga” ay ang mga numerong

paboritong tayaan o paulit-ulit na tinatayaan. “Butas” naman ang siyang tawag kapag kamuntikan

nang lumabas ang numero mo ngunit nagkulang o sumobra lamang ito ng isa.

Panaginip at jueteng

Dito nakasulat ang katumbas na numero ng mga panaginip. Nakopya ng mga

mananaliksik ang iba sa mga ito.

Mga halimbawa ng katumbas na numero ng mga panaginip:

1 – lalaki, ahas na maliit, lubid

2 – babae, ibon

3 – lumilipad, tatlong sulok

4 – aso, kalaban, baka, kabaong

5 – ahas na malaki, apoy, dugo, kamay

6 – kuwintas, balon ng tubig

7 – itak, baril, gunting

8 – tae, hubad, ginapos

9 – patay, susi, pari

10 – bilog, lasing, putol

Mahaba ang annunsyo dahil hanggang 37 ang listahan. Mula pa daw noong panahon ng

Espanyol ang pagpapakalat ng annunsyo ngunit marami pa din Pilipino ngayon ang naniniwala

dito.

2. Anu-ano ang dahilan kung bakit laganap ang jueteng sa Pilipinas?

Ayon sa nasaliksik maraming dahilan kung bakit laganap ang jueteng sa Pilipinas. Ang una

ay dahil ito ay sinusuportahan o tinatangkilik ng masang Pilipino. Tinatangkilik ito dahil

napakababa ng taya sa jueteng. Mula sa limang piso pataas ang tayaan dito. Kung ikukumpara ito

sa sugal tulad ng lotto masasabing abot-kayang tumaya sa jueteng at dahil ang mga kubrador ang

mismong lalapit sa mananaya mas madali ang proseso ng pagtaya dito. Tinatangkilik din ito dahil

mas malaki ang tsansang manalo ditto kumpara sa iba sapagkat tatlong beses sa isang araw kung

magbola sa jueteng. At panghuli, mabilis na nakukuha ang napanalunang salapi.

Ikalawang dahilan kung bakit laganap ang jueteng ay dahil naging bahagi na ng buhay ng

mga Pilipino ang jueteng. Halos ang kabuhayan ng masang Pilipino ay nakadipende dito tulad na

lamang ng mga kubrador at kabo. Dito kumukuha ang mga kabo at kubrador ng ipangbubuhay sa

kanilang pamilya. Masasabing ang mga mamamayang tumataya dito ay masasabing nagbabaka-

sakaling dumating ang pagkakataong tumama at mabawi ang perang itinaya sa jueteng.

Ikatlo ay dahil ito ay protektado ng mga may kapangyarihan tulad ng mga opisyales sa

gobyerno, ang kapulisan at ang mga mayayamang negosyante ng bansa. Bawat operasyon ng

jueteng sa ating bansa ay sinusuportahan ng mga taong nasabi. Hanggang kumikita ang mga taong

ito, asahang walang patutunguhan ang laban kontra jueteng. Nakakakuha ng malaking porsyento

ang mga negosyanteng ito sa pagbibigay ng kanilang malaking bahagi sa jueteng sapagkat wala

naman itong binabayarang buwis kaya naman ang mga mayayaman ay lalong yumayaman at ang

mahihirap ay lalong naghihirap.

Hindi rin lingid sa ating kaalaman na laganap ang jueteng sa ating bansa. Pilit man itong

pigilan ng ating pamahalaan, maging ang ating kapulisan, hindi pa ito tuluyang mabubuwag.

Pansamantala lamang ang mambabatas.Ngunit patuloy pa rin itong lumalago habang dumadaan

ang panahon.

Sa pangkalahatan ang paglaganap ng jueteng ay dahil sa pagkakaroon ng mithiing ganap

na magkaroon ng higit na karangyaan, kapangyarihan at pangalan sa lipunan. Dahil ang hindi

pagiging kontento sa mga bagay-bagay ay nag-uudyok upang maging sakim at manhid ang isang

tao. Sakim at manhid sa kadahilanang hindi nila nalalaman na may naaapakan ng iba at nagsasanhi

ng mga bago problema at kapahamakan.

3. Ano ang estado sa buhay ng mga kubrador?

Ayon sa mga impormasyong nakalap ng mga mananaliksik ang kubrador ay ang tagalikom

ng mga kombinasyon at taya ng mga mananaya sa jueteng sa pamamagitan ng paglilibot sa mga

bahay- bahay. Sa kada isa, dalawa, o tatlong barangay may mga nakatakdang kubrador na

nagpapataya ng jueteng na madalas ay nakabisikleta o kaya’y naglalakad lamang. Iniikot nito ang

tatlong barangay upang magpataya, bale dalawang beses umiikot ang isang kubrador sa isang

araw. Ang unang ikot nito ay sa umaga kung saan nangongolekta ng taya kung laking probinsya

ang isang tao marahil alam nito ang mga bagay na ito. May dala- dala ang isang kubrador na

dalawang ballpen, (reserba ang isa) pakete ng sigarilyo na tinupi sa apat na pahabang sukat at ito

ay nakasuksok sa bulsa sa likuran. Ang unang ikot ay ang pinakamatagal na bahagi sapagkat dito

ay pumupunta ito sa mga bahay- bahay para kumuha ng taya. Ang pangalawang ikot ay madali

lamang sapagkat dito ay sumisigaw na lamang ito ng lumabas na numero at ang titigilan lamang

ay ang gusto ng tumaya para bukas at ang bahay ng mismong nanalo. Maliban kung

nakikipagkwentuhan muna ang kubrador sa mga kakilala nito kaya’t halos lahat ng mga tao sa

isang barangay ay nakikilala ng isang kubrador.

Ang isang kubrador ay maaaring isang tindera sa sari- sari store o bangketa, labandera,

tambay o kung sinumang may kakayahang lumikom at patubuin ang mga taya para sa jueteng.

Ang kubrador din ay ang nangongolekta sa mga tao at sa jetang. Ngunit bakit nga ba nila napasok

ang ganitong uri ng trabaho, gayong alam naman ng mga ito na ang jueteng ay iligal at hindi

ganoong mataas ang kinikita nila dito? Base sa mga nakalap na impormasyon, napasok nila ang

ganitong trabaho dahil iyon lamang ang propesyong tama para sa kanilang natapos. At ginagawa

nilang hanapbuhay kasabay ng paghagilap ng impormayon o balita sa kanilang nasasakupan. Isa

pang dahilan ng iba ay ang gawing pampalipas oras ang pangungubra. Dahil dito ay masasabing

malaki talaga ang nagiging epekto ng jueteng sa mga kubrador. Pinaninindigan ng mga ito ang

pagsali sa larangan ng sugal na ito. Hindi ito ikinahihiya at masasabing hindi pinagsisihan dahil

maaring ang iba sa mga ito ay ilang ulit nang nabilanggo sa pangungubra.

Maraming kubrador na pumasok sa ganitong propesyon na dahilan ay upang iahon ang

pamilya masasabing mayroon itong pagpapahalaga sa pamilya. Gagawin ang lahat alang- alang sa

pamilya kahit na malagay ang kanilang buhay sa panganib.

4. Paano naging solusyon ang jueteng sa kahirapan?

Kung mapapansin halos mahihirap na tao ang tumataya sa sugal na tinatawag na jueteng Sa

makatuwid ang jueteng ay naging parte na ng pamumuhay ng maraming mga Pilipino. Dahil

nagbabaka-sakaling palading naambunan ng konting grasya kapag nanalo sa jueteng kahit alam na

walang kasiguruhan ang pagtaya dito. Mapapatunayan at mailalahad na totoo ang nasabing dahilan

sa pamamagitan ng isang kwento na hango sa tunay na buhay. Ang kwentong ito ay galing sa

isang “website” na naglalaman ng maikling impormasyon ukol sa jueteng.

Si Fidel ( hindi niya tunay na pangalan ) ay isang OFW na nagtrabaho sa London. Nasa

London siya nang natanggap niya ang malungkot na balita ng pagpanaw ng kanyang ama sa

Pilipinas. Hindi po malaki ang kanyang naiipon sa London kaya noong una naiisip niya na imbes

na umuwi at gumastos sa pamasahe ay ipapadala na lamang niya ang pera sa Pilipinas para sa

ipang-gastos sa burol ng ama. Nang malaman ng kanyang mga kaibigang kapwa Pilipino ang

sitwasyon ni Fidel sila ay nag-ambag ng pera para ipamasahe ni fidel pauwi sa Pilipinas. Lubos na

lamang ang pasasalamat niya sa kanyang mga kaibigan at dali-dali siyang umuwi ng Pinas.

Sa unang araw ni Fidel sa Pilipinas ay nakihalubo agad siya sa mga taong dumalaw sa

burol ng ama. Sa bahay nila sa probinsya idinaos ang burol. Hindi po nagpapalit ng pounds si

Fidel noong araw na iyon ngunit meron siyang isang libong piso sa kanyang pitaka (pera niya pa

itong naitago noong sila ay umalis patungong London). Inutusan niya ang isa sa mga tao sa

kanilang buhay na bumili ng pansit sa bilao at maiinom para sa mga bisita gamit ang isang libo.

Bumalik ang taong kanyang inutusan dala ang pagkain at inumin at sukling dalawang daan at

singkwenta pesos. Tamang tama naman na nandoon ang kubrador ng jueteng. Naisipan ni Fidel na

magbakasakali at itinaya niya ang natirang sukli sa jueteng. Pinayuhan pa siya ng magjue-jueteng

na tayaan ang kaarawan ng ama at ang numerong 14X5 (tumbok na dalawang daan sa 14 at sahod

naman ng singkwenta sa 5). Pinagdasal at hiniling ni Fidel sa ama na siya ay patamain sa jueteng

upang merong ipangtustos sa libing kinabukasan, nagtungo ang kubrador sa bahay ni Fidel dala

ang magandang balita na tumama ang 14X5. Dala ng kubrador ang halagang Php 140 000 para

kay Fidel. Mataimtim na nagdasal at nagpasalamat si Fidel sa Panginoon at sa kanyang ama sa

perang tila hulog ng langit. Ginamit ni Fidel ang pera sa gastos sa burol at paglilibing ng kanyang

ama.

Katulad ng nangyari kay Fidel sa nasabing kwento, maraming Pilipino ang nagnanais

umahon sa kahirapan sa paraan ng pagtaya sa jueteng. Ito ang dahilan kung bakit nagiging

solusyon ang jueteng sa kahirapan ng mga mamamayang kapos palad. Ngunit hindi dapat na

umasa lamang sa isang bagay na walang kasiguraduhan, kailangan pa rin na pagsisikap upang

masigurado ang kinabukasang gustong marating.

5. Paano naging daan ang jueteng sa kahirapan?

Ang jueteng ay naging daan sa kahirapan sapagkat marami sa ating mamamayang Pilipino

ang tumataya at nakikipagsapalaran sa jueteng. Dahil sa kahirapan ng ating bayan, marami ang

sumusugal sa jueteng at umaasang sila ay mananalo. Ngunit imbis na sila ay umasenso o umahon

sa kahirapan ay lalo pa silang nalulugmok ng dahil sa sugal na jueteng. Kung hindi naman

mahirap ang ating bayan mayroon silang marangal na trabaho at hindi nila papasukin ang

mapanganib na daigdig ng jueteng.

Naging daan din sa kahirapan ang kawalan ng kooperasyon ng iba’t-ibang ahensya ng

pamahalaan. Sa kawalan ng atensyon ng pamahalaan, nakakalimutan nila ang tunay na suliranin

ng mamamayan. Mas iniisip pa nila ang kanilang sariling kapakanan kaya nawawalan ng tiwala

ang taong bayan. Dahil dito, nabibigyan sila ng rason upang sumalungat sa mga patakaran ng ating

pamahalaan.

Hindi magkakaroon ng solusyon ang problema sa jueteng hangga’t ang taong bayan ay

lubog sa kahirapan at walang hanapbuhay na magbibigay ng disenteng pamumuhay. Hindi sapat

ang trabaho lamang, ang kailangan ng bayan ay trabahong magbibigay ng disente at

komportableng pamumuhay. Hindi kataka-taka na karamihan sa naki-kipagsapalaran tumaya sa

jueteng ay ‘yaong mga sawa na sa kahirapan sapagkat sila’y nagbabaka-sakali, tama man o mali,

na sila ay palalayain ng jueteng mula sa kinalulugmukang kahirapan.

Dapat nating maunawaan na ang jueteng ay sintomas lamang ng mas malalang suliranin - ang

hindi maayos na hatian sa yaman ng bansa o ‘yung kawalan ng katarungan. Ang kawalan ng

katarungan ang dahilan kung bakit ang agwat ng mayaman at mahirap ay lalong lumalawak at ito

naman ang nagtutulak sa ating mga kapatid na manandata at lumaban sa pamahalaan.

Ang kahirapan o kawalan ng katarungan, pang-aabuso sa mga mahihirap, ang ma-

lawakang paglabag sa karapatang pantao at ang pagsambulat ng ating populasyon ang ilan lamang

sa mga seryosong suliranin n gating bansa. Kung maiaayos natin ang ating ekonomiya, politika at

socio-kulturang suliranin ay tiyak na uunti, kundi man maglalaho, ang mga tumatangkilik sa

jueteng.

V. Paglalagom, Pagbubuod at Rekomendasyon

Paglalagom

Ang pagaaral na ito ay isang pagtatangkang mapagugnay ang teoryang pampanitikang

Marxismo sa pelikulang Kubrador ni Jeffrey Jeturian. Ito ay upang mabigyang kaalaman ang mga

mambababasa ukol sa kapangyarihang saklaw ng jueteng. Naglalaman ito ng mga negatibo at

positibong impormasyon ukol sa nasabing paksa. Ang mga mananaliksik ay gumamit ng internet

upang gawing basehan para mabigyang halaga ang papel na ito.

Rekomendasyon

Iminumungkahi ng mga mananaliksik sa lahat ng mga mambabasa na huwag ng gawing

bisyo ang sugal na jueteng dahil maaari itong magsanhi ng mas malaki pang problema. Hindi

sinasabi ng mga mananaliksik na masama ang jueteng dahil may maganda rin naman itong

maidudulot ngunit hindi rin maikakaila ang negatibong epekto na naisasanhi ng sugal na ito

sapagkat nasasabing “Ang lahat ng labis ay masama.” Kailangan lamang ng disiplina at control sa

sarili upang magkaroon ng magandang buhay.

Pasasalamat

Nagpapasalamat ako ng lubos sa Panginoong gumabay at nagbigay lakas sa

aming grupo upang matapos ang pagsusuring papel na ito. Nagpapasalamat

ako sa aking mga kagrupo na sina CJ, Ja- You, Potsii, Ehly, P.S., Alex at si Yen

sa pagsusumikap na matapos ang pagsusuring papel na ito at sa pagtitiyaga

sa lahat kung wala ang tulong nila ay di’ ko kaya ito mag- isa. Sa aking guro

sa kanyang gabay upang maitama ang mali. Sa aking mga kaklase at

kaibigan na hiningian ko ng opinyon. At sa aking ina na sumuporta sa akin.

-Yann Yann

Nais kong magpasalamat sa lahat ng taong tumulong sa amin sa

matagumpay na pagsasagawa ng pagsusuring ito Sa mga kaibigan, kaklase

at mga gurong ssumuporta sa amin. Sa aking mga kagrupo na

nagsusumikap para sa tagumpay ng pagsusuring papel na ito. Higit sa lahat

sa ating Panginoon na nagbibigay lakas sa amin. Maraming salamat sa

inyong lahat.

-CJ

Gusto kong ipaabot ang aking pasasalamat una sa Panginoon dahil

napagtagumpayan naming ang pagsusuring papel na ito. Sunod ay sa aming

mga guro dahil sa pag-gabay sa amin sa pagsasagawa ng pagsusuring papel

na ito. Huli ay sa aking mga kagrupo, kaklase at kaibigan na tumulong at

nagbigay ng saya para mapagtagumpayan naming ang papel na ito.

-Potsii

Isang pasasalamat na nais ipaabot ng aking pusong at isipan sa mga taong

nasa likod ng tagumpay na

matapos ang papel na ito. Sa mga kaibigan at mga mahal sa buhay na

palaging nariyan sa aming tabi

upang tumulong at walang sawang sumusuporta para sa amin. At higit sa

lahat sa Poong Maykapal na

gumabay na walang sawang nagmamahal sa ain. Maraming salamat po.

-Ja- You

Una sa lahat nagpapasalamat ako sa Poong Maykapal na gumabay sa amin

upang matapos ang papel na ito nagpapasalamat din ako sa aming kagrupo

na nagbigay ng oras at panahon upang magbigay ng kontribusyon sa papel

na ito. At sa aming guro na si Sir Darius na nagbigay ng proyektong ito na

masasabing luminang sa kaisipan ng mga Level 11 BM 103

-Yen

Isang taos pusong pasasalamat ang aking ipinaaabot sa aking mga kaibigan,

kaklase, at guro na andyan para suportahan kami at walang humpay rin na

pasasalamat sa Poong may likha na nagsilbing lakas at gumabay samin sa

pag- gawa ng pagsusuring papel.

-Ehly

Nagpapasalamat ako sa mga kaibigan ko na walang sawang umuunawa sa

akin na sa kabila ng kadalasan kong pagkawala ay napagtagumpayan pa rin

naming tapusin itong pagsusuring papel na ito. Sa aking magulang na laging

sumusuporta at gumagabay at higit sa lahat sa nasa itaas na tumulong

upang matapos ang pagsusuring papel na ito.

-Alex

Isang napakalaking opurtunidad ang mapasali sa grupong ito sapagkat sa

grupong ito ko natutunang gumawa ng taos puso at may dedikasyon sa

ginagawang papel. Kung paminsan ako ay hindi nakakasama sa gawaan ay

nagpapasalamat parin ako dahil naniniwala ako na kahit sa kaunting oras na

naialay ko ay nakatulong ako ng malaking parte sa pagsusuring papel na ito.

At lahat ng iyon ay nagawa ko lamang dahil sa mga taong pinalalakas ang

aking loob sa mga panahong ako ay nawawala na sa landas. At higit sa lahat

sa Poong Maykapal na hindi ako pinababayan sa aking pangaraw-araw na

buhay.

-Pee-ehs

Dedikasyon

Ang panunuring papel na ito ay inihahandog ng mga mananaliksik sa kanilang guro sa

Filipino 11 na si G. Darius Cantos. Ang papel na ito ay iniaalay rin nila sa mga taong interesado

sa paksang nauugnay sa jueteng at Teoryang Pampanitikang Marxismo.

Una sa lahat nais ihandog ng mga mananaliksik ang papel na ito sa ating Panginoon na

gumabay sa mga mananaliksik at patuloy na pagbibigay lakas ng pangangatawan at isipan.

Iniaalay din ng mga mananaliksik ang pagsusuring papel na ito sa kani-kanilang mga magulang

na nagbibigay ng suporta sa kanila.

Bibliyograpiya

http://www.pinoyexchange.com/forums/showthread.php?t=210983

http://www.philstar.com/forums/Article.aspx?articleld=276525

http://www.talakayanatkalusugan.com/2010/09/15/jueteng-lords-kornerin-lahat-pinoy/

http://basketbolpilipinas.forummotion.com/t2546-p20-m-suhol-kay-cruz

http://bomboradyo.com/news/more-news/19924-marami-pa-akong-alam-na-sangkt-sa-

jueteng-sandra-cam

http://thepoc.net/thepoc-features/buhay-pinoy-features/9519-bakit-mahirap-sugpuin-ang-

jueteng-sa-buhay-pinoy.html

http://www.abs-cbnnews.com/video/nation/10/06/10/gov%E2%80%99t-officials-deny-jueteng-

involvement

http://210.5.68.115/story-of-the-day/20939-jueteng-lords-welcome-sa-senate-probe

http://www.gmanetwork.com/news/story/201555/pinoyabroad/balitangpinoy/mga-opisyal-

na-nakikinabang-umano-sa-jueteng-tinukoy-na-ni-cruz

kulturangpop.blogspot.com/2005/10/jueteng.html

TALAAN NG NILALAMAN

I. PANIMULA

LAYUNIN

KAHALAGAHAN

SAKALAW AT LIMITASYON

II. KAUGNAY NA LITERATURA

PAGKATAONG PILIPINO

ANATOMIYA NG JUETENG

SMALL TOWN LOTERY KAPALIT NG JUETENG

OFFICIALS SAMBIT DIN SA JUETENG

KATUTURAN NG KATAWAGAN

III. BATAYANG TEORYA AT KONSEPTUAL NA BALANGKAS

IV. PAGTATALAKAY

V. PAGLALAGOM, PAGBUBUOD AT REKOMENDASYON

PASASALAMAT

DEDIKASYON

BIBLIYOGRAPIYA