VAT2.3. nh gi thc trng Qun l Thu Gi tr gia tng i vi Doanh nghip Vit Nam hin nay: 2.3.1. Kt qu t c: Thu gia tr gia tng ngy cng khng nh c y l loi thu tin tin nhm to ra s cng bng v tin b. Thu GTGT gp phn lm tng ngn sch nh nc, to iu kin pht trin kinh t x hi. S ng gp ca Thu GTGT tng lin tc qua cc nm. Nm 2010, Thu GTGT ng gp 158,661 t ng (chim 33% tng thu t Thu) vo ngn sch nh nc. H thng Thu GTGT cng to ra mi trng kinh doanh hn cho cc doanh nghip, to iu kin thun li, u tin cho hng ha c khuyn khch pht trin. c bit l hng ha xut khu, khng ch p dng mc thu sut u i m chnh vic s dng thu GTGT cng gip cho cc doanh nghip d dng hi nhp vi th trng th gii do cng c p dng bi mt sc thu chung. Vi bc i t ph trong ngnh thu thng qua vic ban hnh nhng quy nh mi v k khai, np thu v qun l thu to ra mi trng mi thng thong hn cho cc doanh nghip thc hin ngha v ca mnh. H thng qun l Thu ni chung v Thu GTGT ni ring ang ngy cng hng ti s ch ng v tit kim hn cho c hai pha doanh nghip v Nh nc. H thng thu GTGT bt rm r trong cc khu th tc hnh chnh vi vic trao cho DN quyn t ch hn trong vic k khai, np thu. Nm 2009, s gi th tc hnh chnh v thu k lc ln n 1050h cho vic np thu nc ta th hin nay vi c ch mi DN ch ng hn v thi gian, th tc v hnh thc np thu. i ng cn b thu ngy cng c nng cao v nghip v v trnh gip cho h thng thu c vn hnh trn chu. S nh gi v tnh thn thin ca h thng qun l vi i tng ngy cng c ci thin. Mt im sng na ca h thng thu l vic tin hnh p dng cng ngh thng tin vo qun l thu. Cng tc qun l thu ngy cng su st hn, to s lin kt gia cc c quan c cung chc nng qun l thu trn c s d liu chung, nng cao cht lng qun l trnh tnh trng cc doanh nghip c tnh trn thu. ng thi v mt x hi th Thu GTGT tng cng ci thin cng bng x hi trong phn phi thu nhp ngi dn. Hn ch trong qun l thu: 2.3.2.1 Hn ch trong chnh sch thu: H thng php lut ban hnh cha c thng nht gia cc c quan, ban ngnh, cn nhiu bt cp, thiu tnh c th gy kh khn, tr ngi trong qu trnh trin khai p dng lut cho cc doanh nghip, cng nh khng m bo tnh trung lp ca thu. + V i tng khng chu thu: iu 5 lut thu GTGT quy nh c 25 nhm hng ha, dch v thuc din khng chu thu. S lng nh vy l qu nhiu, trong khi mc tiu ca chnh sch thu GTGT l m rng din chu thu v thu hp cc u mi. Mt s mt hng a vo din ny cn cha hp l, cha thc s khuyn khch xut khu gy gin on trong cng tc thu np thu v kh khn cho doanh nghip. + V thu sut thu GTGT: Hin nay c 2 mc thu sut 5% v 10% (khng k thu sut 0%), mt s hng ha, dch v vn cn c s u i t pha nh nc thng qua vic p dng mc thu sut thp hn cc hng ha, dch v khc. Tuy nhin, vic qui nh cng 1 lc nhiu mc thu sut to ra s khng cng bng gia cc hng ha, dch v thuc cc mc thu sut khc nhau. Hn na, vic qui nh ny li da trn cng dng ca hng ha hoc nguyn vt liu trong kt cu nn rt kh xc nh thu sut i vi tng mt hng. Trn thc t, c quan thu v doanh nghip nhiu khi cng khng xc nh c hng ha chu mc thu sut l bao nhiu (5% hay 10%). + V ngng chu thu GTGT: hin nay tt c cc c s kinh doanh v ngi nhp khu hng ho, dch v chu thu GTGT u l ngi np thu, tr c nhn kinh doanh hng ho dch v c mc thu nhp bnh qun thng thp hn mc lng ti thiu ca cng chc nh nc. Thc t cho thy, phng php trc tip c p

dng ch yu i vi cc c s kinh doanh nh, c ch k ton, ho n chng t cha hon thin. Doanh s hot ng ca cc c s ny thp, vic qun l thu thu tn km, khng hiu qu. + V phng php tnh thu: Hin c hai phng php xc nh s thu gi tr gia tng phi np l phng php khu tr v phng php trc tip. Do vy, to ra mt s khng cng bng v ngha v thu gia hai nhm i tng, khng to nn tnh lin hon trong cc khu nh thu v cng gim tnh trung lp ca sc thu ny. 2.3.2.2. Hn ch trong thc hin qun l thu: - K khai v np thu GTGT: + Khi p dng c ch hnh thu t khai, t np do cc iu kin cn thit cha xut hin mt cch ng b nn vn xy ra hin tng trn lu tht thot thu. + Vic cho cc doanh nghip t in ha n l mt bc i tin b nhng vn cn nhng thiu xt. c ban hnh trong thi gian ngn, gy ra s lng tng cho cc doanh nghip trong vic thc hin ch trng ng li mi. + Tin thu i vi hot ng vng lai - mt khon tin phi chia ra np vo ngn sch qua nhiu ca. Theo quy nh v thu gi tr gia tng (GTGT) hin hnh, khi DN pht sinh doanh thu ti a phng khc ni t tr s chnh th phi np thu ti a phng , vi mt t l nht nh, phn cn li s np ti ni DN t tr s chnh, to thm th tc phin h cho DN. Hn na, c quan thu ni np thu vng lai khng thng tin v cn c thc hin cc bin php qun l thu (thu n, cng ch) i vi cc hot ng vng lai. - X l hon thu: + Qu trnh th tc xin hon thu kh rc ri, mt nhiu thi gian v cng sc ca cc doanh nghip. c hon thu, cc doanh nghip phi np h s v ton b ho n, chng t ln c quan thu ri ch nhn vin thu xung n v kim tra, i chiu ho n thc hin bng phng php th cng, ko di thi gian kim tra lm chm vic hon thu, bn cnh cn nhiu hin tng tiu cc khc cng gy thm kh khn cho doanh nghip. + Vic cc c s xut khu nhng c s thu u vo ca hng ha xut khu pht sinh trong thng cha c khu tr nh hn 200 triu ng th khng c hon thu theo thng, iu ny s lm cho vn ca cc doanh nghip b lu li kh lu gy nh hng n qu trnh kinh doanh tip theo ca h. + Cc c s kinh doanh khng c hot ng xut khu hoc c nhng gi tr thp, th d s thu u vo trong thng pht sinh cao n my vn khng c hon theo thng m phi ch 3 thng. y l hn ch rt ln ca quy nh v hon thu. + Trong qu trnh thc hin hon thu GTGT i vi cc nh thu chnh ca d n ODA, c quan thu rt kh xc nh chnh xc s thu GTGT u vo ca nh thu chnh, v h ch c hon thu GTGT u vo ca hng ha, dch v mua vo thc hin hp ng k vi ch d n, nhng trn thc t c nhiu hng ha nh thu chnh mua vo phc v cho nhiu d n ngoi hp ng k cho d n ODA. 2.3.3.3 Hn ch trong b my qun l thu: - H thng c quan hnh thu cn qu cng knh, s lng cn b thu nhiu m t l thanh tra thu li khng ng k, Cc khu hnh thu phc tp, mt s trng hp cn xy ra hin tng chng cho. - B my t chc ngnh thu cha hon thin: Hin nay b my qun l thu ca nc ta c t chc theo ngnh dc t Trung ng ti cp huyn. H thng ny c phn chia va theo sc thu va theo i tng np thu. Mt cn b thu phi m nhim nhiu chc nng t thng bo thu, thu thu, kim tra thu do khng c iu kin chuyn su vo mt nghip v nht nh. Khi chuyn sang p dng thu GTGT, quy trnh qun l thu phi thay i, c quan thu phi t chc thu thu, khu tr thu, hon thu, trnh ca mt s cn b cn thp do khng p ng yu cu ca cng vic.

- Cng tc quy hoch, lun chuyn cn b cn nhiu hn ch. Cng chc thu ni chung cn thiu kin thc chuyn su, k nng qun l thu quc t, cn b lnh o mt s cn yu v kin thc qun l kinh t, qun l v m v qun l hnh chnh nh nc. - S thng nht hot ng gia cc c quan chc nng cn cha cao, mt s cn cha nhit tnh trong vic cung cp cc thng tin c quan thu tng hp nhm a ra nhng gii php b sung kp thi cho cc sc thu. 2.3.3. Nguyn nhn: 2.3.3.1. Nguyn nhn khch quan: - iu kin, hon cnh p dng thu GTGT, khi m chng ta chuyn sang nn kinh t th trng cha lu, cc thnh phn cng nh hot ng kinh t cha pht trin mt cch ng u, Trong nhng nm gn y, khi nn kinh t pht trin nhanh chng th s xut hin ca ca cc i tng kinh t mi cng cha c kp thi a vo s qun l ca lut thu GTGT. 2.3.3.2. Nguyn nhn ch quan: - T tng, c ch chnh sch hn ch nhiu thnh cng ca Lut thu GTGT. Khi mi bt u trin khai sc thu ny, quan im nng vi mun chuyn ngay t thu doanh thu sang thu GTGT trn c s vn dng kinh nghim ca cc nc p dng thnh cng m khng quan tm n gii php x l cn thit mang tnh qu cho giai on chuyn tip: nh khng quan tm n vn hng tn kho, ti sn c nh ln trc ngy 31/12/1998. iu ny lm cho nhiu doanh nghip rt lo lng v h tm mi cch trn thu. - H thng php lut v thu cha hon thin v thiu tnh ng b. - i ng cn b ni chung, xt v c s lng ln cht lng c nhiu mt cha p ng c yu cu ca cng vic, cng tc t chc cn b cn nhiu khim khuyt, cha r rng v thiu nht qun. - Cng tc tuyn truyn, h tr ngi np thu trong thi gian qua c nng cao, song cha p ng yu cu ca cng tc qun l thu mi. - Kin thc v thu GTGT ca cc doanh nghip cn cha cao.

TNDN1. Chnh sch thu. * Mt s sa i, b sung ti Thng t 18/2011/TT-BTC so vi Thng t 130/2008/TT-BTC Phng php tnh thu TNDN. - n v s nghip c pht sinh hot ng kinh doanh hng ho, dch v thuc i tng chu thu thu nhp doanh nghip m cc n v ny hch ton c doanh thu nhng khng hch ton v xc nh c chi ph, thu nhp ca hot ng kinh doanh th k khai np thu thu nhp doanh nghip tnh theo t l % trn doanh thu bn hng ho, dch v, c th nh sau: + i vi dch v: 5%; + i vi kinh doanh hng ho: 1%; + i vi hot ng khc (bao gm c hot ng gio dc, y t, biu din ngh thut): 2%; V d: n v s nghip A c pht sinh hot ng cho thu nh, doanh thu cho thu nh 1 nm l 100 triu ng, n v khng hch ton v xc nh c chi ph, thu nhp ca hot ng cho thu nh nu trn do vy n v la chn k khai np thu thu nhp doanh nghip tnh theo t l % trn doanh thu bn hng ho, dch v nh sau: S thu TNDN phi np = 100.000.000 ng x 5% = 5.000.000 ng. Cc khon chi ph c tr v khng c tr khi xc nh thu nhp chu thu. Hng ho b h hng do ht hn s dng, b h hng do thay i qu trnh sinh ho t nhin khng c bi thng v nm trong nh mc do doanh nghip xy dng th c tnh vo chi ph c tr khi xc nh thu nhp chu thu. Trng hp hng ho b h hng do ht hn s dng, b h hng do thay i qu trnh sinh ho t nhin vt qu nh mc do doanh nghip xy dng th phn vt nh mc s khng c tnh vo chi ph c tr khi xc nh thu nhp chu thu.

Trng hp TSC thuc quyn s hu ca doanh nghip ang dng cho SXKD nhng phi tm thi dng do sn xut theo ma v vi thi gian di 9 thng; tm thi dng sa cha, di di di chuyn a im, bo tr, bo dng theo nh k, vi thi gian di 12 thng, sau TSC tip tc a vo phc v cho hot ng sn xut kinh doanh th trong khong thi gian tm dng doanh nghip c trch khu hao v khon chi ph khu hao TSC trong thi gian tm dng c tnh vo chi ph c tr khi xc nh thu nhp chu thu. Quyn s dng t lu di khng c trch khu hao vo chi ph c tr khi xc nh thu nhp chu thu; quyn s dng t c thi hn nu c y ho n chng t v thc hin ng cc th tc theo quy nh ca php lut, c tham gia vo hot ng sn xut kinh doanh th c phn b dn vo chi ph c tr theo thi hn c php s dng t theo quy nh Khng tnh vo chi ph c tr: Cc khon tin thng cho ngi lao ng khng c ghi c th iu kin c hng v mc c hng ti mt trong cc h s sau: Hp ng lao ng; Tho c lao ng tp th; Quy ch ti chnh ca Cng ty, Tng cng ty, Tp on; Quy ch thng do Ch tch Hi ng qun tr, Tng gim c, Gim c quy nh theo quy ch ti chnh ca Cng ty, Tng cng ty. Khng tnh vo chi ph c tr: Phn chi trang phc bng hin vt cho ngi lao ng khng c ho n, chng t; phn chi trang phc bng tin, bng hin vt cho ngi lao ng vt qu 05 (nm) triu ng/ngi/nm. Trng hp doanh nghip c chi trang phc c bng tin v hin vt cho ngi lao ng th mc chi ti a tnh vo chi ph c tr khi xc nh thu nhp chu thu khng vt qu 05 (nm) triu ng/ngi/nm. i vi nhng ngnh kinh doanh c tnh cht c th th chi ph ny c thc hin theo quy nh c th ca B Ti chnh Khng tnh vo chi ph c tr: Chi ph cp tu xe i ngh php khng ng theo quy nh ca B Lut Lao ng; Phn chi ph cp cho ngi lao ng i cng tc trong nc v nc ngoi vt qu 2 ln mc quy nh theo hng dn ca B Ti chnh i vi cn b cng chc, vin chc Nh nc. Chi ph i li v tin thu ch cho ngi lao ng i cng tc nu c y ha n chng t hp php theo quy nh c tnh vo chi ph c tr khi xc nh thu nhp chu thu. Trng hp doanh nghip c khon tin i li v tin cho ngi lao ng th c tnh vo chi ph c tr khon chi khon tin i li v tin theo quy nh ca B Ti chnh i vi cn b cng chc, vin chc Nh nc. u i thu TNDN Trng hp doanh nghip thnh lp mi t d n u t m d n u t trong nc c quy m vn u t di mi lm (15) t ng Vit Nam v khng thuc Danh mc lnh vc u t c iu kin th h s xc nh d n u t l giy chng nhn ng k doanh nghip. Trng hp doanh nghip thnh lp mi t d n u t m d n u t trong nc c quy m vn u t t mi lm (15) t ng Vit Nam n di ba trm (300) t ng Vit Nam v khng thuc Danh mc lnh vc u t c iu kin th nh u t lm th tc ng k u t theo mu ti c quan nh nc qun l u t cp tnh Doanh nghip hot ng trong cc lnh vc khc nhng c pht sinh thu nhp t hot ng trong lnh vc gio dc - o to, dy ngh, y t, vn ho, th thao v mi trng (sau y gi chung l lnh vc x hi ho) nu iu kin thuc Danh mc loi hnh, tiu ch quy m, tiu chun v lnh vc x hi ho do Th tng Chnh ph quy nh th p dng thu sut thu TNDN 10% trong sut thi gian hot ng i vi phn thu nhp c c t hot ng trong lnh vc gio dc - o to, dy ngh, y t, vn ho, th thao v mi trng k t ngy 01/01/2009. Doanh nghip c hot ng trong lnh vc x hi ho trc ngy 01/01/2009 v iu kin thuc Danh mc loi hnh, tiu ch quy m, tiu chun v lnh vc x hi do Th tng Chnh ph quy nh m ang p dng mc thu sut cao hn mc 10% i vi phn thu nhp t hot ng x hi ho th c chuyn sang p dng mc thu sut 10% i vi phn thu nhp t hot ng x hi ho k t ngy 01/01/2009. a.Vai tr: - Thu TNDN gp phn kch thch tng trng, pht trin hot ng sn xut, kinh doanh, Ngoi ra cn khuyn khch min, gim thu i vi cc trng hp u t dy chuyn sn xut mi m rng quy m, i mi cng

ngh, ci thin mi trng sinh thi, nng cao nng lc sn xut, di chuyn c s kinh doanh, khuyn khch i vi doanh nghip xut khu. (- Thu TNDN gp phn tng cng m rng quy m vn ca doanh nghip) - Thu TNDN gp phn bnh n th trng gi c: Vi c ch iu chnh ca mnh thu TNDN khng iu chnh qua gi m iu chnh sau khi c thu nhp, v vy d c nhiu quy nh u i, min gim thu cng khng gy nh hng n c ch gi ca th trng, m bo khng c s bin ng hng ha thit yu trn th trng, gia tng lu thng hng ha, h tr cho nhng a bn kinh t kh khn . - Thu TNDN l ngun thu quan trng cho Ngn sch nh nc. - Thc hin thu TNDN vi m bo cng bng x hi v hon thin ch ha n chng t: tng bc thc hin chnh sch cng bng v thu, vic k khai v tnh ng thu TNDN trn nguyn tc phi c ha n chng t y xc nh chi ph c khu tr. T thc y cc doanh nghip, i tng np thu ch trng tt hn cng tc m s sch k ton, ghi chp, qun l v s dng ha n chng t. Hn ch - Thu tndn vit nam hin nay ang ngang bng vi tq, nhng cao hn singapo, hn quc, i loannn cha to iu kin cho cc doanh nghip tch t vn ti u t, m rng sxkd. - Quy nh hch ton tin lng tin thng cng c nhiu im cha r rng dn n thiu cng bng: nh tin lng tin cng ca ch dn t nhn, cng ty TNHH 1 thnh vin khng c hch ton vo chi ph ( Trng hp DN k hp ng vi lao ng l ngi nc ngoi c ghi khon chi v tin hc cho con ti vn theo bc hc ph thng th c tnh vo chi ph trong khi cng l tin hc cho con, nu l dn tr tin cho ngi lao ng t tm nh , t tr tin hc ph li khng c tnh vo chi ph ). - i din tp on viettel: thu sut 25% nh hin nay c cho l d dng hn vi ngnh thu nhng li gy kh khn cho dn nht l trong bi cnh tc ng t khng hong kttg, cng nh chnh sch tht cht tin t, tai chnh trong nc tc ng n cc dn khng ging nhau. Thu sut cao s d dng tng iu tit tp trung cho NSNN, tuy nhin s khin nhiu dn gp kh khn, v lu di Nh nc khng c li. - Bn cnh quy nh chi ph khnh tit, tip th, qung co,,, ch c gii hn trong 10% doanh thu l khng hp l. Thc t hu ht cc dn u vp phi quy nh ny v phi tm cch che giu lch lut. Vic khng ch mc tr ti a ngn nga hin tng trnh thu i vi mt s khon chi l khng cn thit. V d nh chi ph qung co, tip th, n gia ca, trang phc, tr li vay, hoa hng mi gii v chit khu thanh ton l cc khon chi cn thit tin hnh hot ng sn xut, kinh doanh, ch s hu DN khng phi l i tng trc tip th hng, hn na khon chi ca DN ny li l ngun thu ca DN, c nhn khc, do ngun thu cho ngn sch vn khng h gim i. - Trong bi cnh hi nhp KTQT, cc nc lun c xu hng gim thu tndn nhm nng cao tnh cnh tranh, tng cng thu ht vn u t. vn mc thu 25% khng phi qu cao nhng c nhiu khon chi ph pht sinh trong hot ng sxkd khng c coi l chi ph hp l khi tn thu TNDN. Chnh iu ny khin mc thu sut thc t ca cc dn ng gp vt xa mc thu sut quy nh, nh hng khng nh n hot ng ca DN cng nh thu ht vn u t nc ngoi. - Nhiu chnh sch nh khuyn khch sd nhiu lao ng, chuyn giao cng ngh c s dng nhiu vi mc ch xung t nhau, - Cc quy nh v khu hao ti sn qu phc tp khi c n 7 nhm TSC gm hn 50 li vi thi gian s dng khu hao khac nhau. Dn c th la chn phng php v thi gian s dng khc nhau vi mi loi ti sn gy tn km v thi gian v chi ph qun l. Trng hp TSC khu hao cha ht nhng thay i mc ch s dng hoc chuyn nhng th vic xc nh mc hao mn tr vo chi ph mi n v l rt kh khn - Chnh sch hon, min, gim thu thu nhp doanh nghip hng nm cng to ra nhiu mt hn ch: Th nht, chnh sch thu l chnh sch kinh t. Nu p t vo chnh sch kinh t quan trng ny qu nhiu mc tiu an sinh x hi tt yu s lm mt ngha l mt cng c qun l ca mt chnh sch kinh t.

Nhng mc tiu x hi cn gii quyt nhm bo m tnh u vit ca ch ta cn c gii quyt thng qua nhng chnh sch khc. Th hai, min thu, gim thu d mc khc nhau u lm nh hng n s cng bng trong cnh tranh trn thng trng. l iu khng nn xy ra t mt chnh sch kinh t ca nh nc trong kinh t th trng; Th ba, vic min thu, gim thu, v hnh trung, to ra mt tm l chy, xin v lm lu m thc v ngha v i vi ngn sch nh nc ca cc c s kinh doanh Th t, vic min thu, gim thu tt yu s dn n nhng kh khn, phc tp hn cho cng tc qun l thu. l mnh t mu m c th pht sinh cc hnh vi tiu cc c i vi cc DN v cn b, cng chc thu. Cui cng, min, gim hay gia hn np thu c nh hng trc tip n cn i thu - chi NSNN v cc cn cn kinh t v m khc, v vy, phi thc hin tng bc c trng tm, trng im trn c s cn i thu chi. 2. Qun l thu a. u im Th tc hnh chnh v thu TNDN c n gin ha Cc th tc hnh chnh c n gin ha nhm m bo s thng nht, ng b, n gin, cng khai, minh bch, to s thun li, gim chi ph, phin h cho cc doanh nghip trong tip cn v thc hin th tc hnh chnh. N cng nng cao hiu lc, hiu qu qun l nh nc v thc y pht trin kinh t - x hi; gp phn phng chng tham nhng v lng ph. Th tc ng k thu cng c trin khai theo c ch lin thng mt ca, thng nht p dng chung m s thu vi ng k kinh doanh khi thnh lp doanh nghip, rt ngn thi gian gii quyt i vi th tc ng k kinh doanh v ng k thu t 15 ngy xung cn 5 ngy lm vic. Cng theo quyt nh mi ny th s k hoch u t tnh thnh ph trc thuc trung ng l c quan u mi tip nhn h s v tr li gii quyt cc th tc hnh chnh v ng k thu cng nh ng k kinh doanh. iu ny rt thun li cho cc doanh nghip mi thnh lp, lm cho th tc thnh lp doanh nghip nhanh chng hn, mt thi gian cho cc doanh nghip. Cc mu biu h s khai thu c thit k, ban hnh ng b vi cc quy nh ca Lut qun l thu. Cc vn bn php lut, mu biu v quy trnh th tc thc hin u c cng khai v cung cp cho ngi np thu qua b phn tuyn truyn h tr ngi np thu ti c quan thu a phng v thng qua trang Web ngnh thu ,trang web B Ti chnh v cc trang thng tin in t ca chnh quyn a phng. Nh , vic tip cn thng tin v thc hin php lut v thu ca ngi dn v doanh nghip c thun li, thc tun th php lut thu ngy cng nng cao. Th tc thu np thu, hon thu c n gin ho to iu kin thun li hn cho ngi np thu. i mi phng php qun l vic np thu ca doanh nghip Doanh nghip tin hnh np thu TNDN s tin hnh t tnh- t k khai- t np. Theo phng php mi ny th ngnh thu cao ngha v ca cc doanh nghip khi np thu thu nhp doanh nghip. Ngnh thu cng thc hin ch mt ca cung cp dch v tp trung hon ton ph hp vi xu hng hin i, chuyn nghip, chuyn su ca c quan thu, c th m bo s chuyn nghip theo ng cc chc nng qun l thu; gim u mi tip xc trc tip gia ngi np thu v cng chc thu. ng thi, thng qua c ch mt ca, c quan thu c c u mi theo di, nh gi v n c vic gii quyt th tc hnh chnh thu cc b phn chc nng, nhm nng cao cht lng phc v ca c quan thu. ng dng thnh tu cng ngh thng tin nhm h tr cho vic thc hin nhanh chng cc th tc hnh chnh

C quan thu trin khai p dng vic ng k thu, khai thu v np thu qua mng : Thay v phi n c quan thu np h s v lm cc th tc giy t ti c quan thu th by gi doanh nghip c th np h s qua mng v c quan thu s tr li doanh nghip qua mng v vic b sung cc giy t hay cc sai st cho doanh nghip. iu ny lm cho doanh nghip khng phi i li nhiu trong vic ng k thu. Bn cnh ngnh Thu trin khai h thng ng dng cng ngh m vch hai chiu trn t khai np thu ca ngi np thu. Vic trin khai phn mm h tr k khai vo thc t h tr doanh nghip k khai t khai theo ng quy nh ca c quan thu, cp nht kp thi nhng thay i v chnh sch, gim cc li s hc, tit kim thi gian, cung cp s liu y kp thi, chi tit cho vic bo co v mang li nhiu li ch c th cho doanh nghip cng nh cn b thu. Vic k khai thu qua mng to cho doanh nghip rt nhiu thun li: - Khng gii hn s ln gi 1 t khai: Khi doanh nghip k khai sai v vn cn hn np t khai, doanh nghip c th gi t khai thay th vi s ln gi thay th khng hn ch. Doanh nghip c th gi t khai vo trc 24h ngy cui cng np t khai vn khng b tnh np chm. - Khng gii hn v Khng gian: Doanh nghip c th khai thu qua mng khi c quan, ang i du lch, ang v qu cng gia nh, ang i cng tc t xut - Khng gii hn v thi gian: Doanh nghip c th gi t khai vo tt c cc ngy k c ngy l, tt, th 7, ch nht v c th gi vo bt k thi gian no trong ngy t 0h00 n 24h00. - Tit kim chi ph: Tit kim chi ph in t khai; tit kim chi ph i li; tit kim thi gian: thi gian tc ng, thi gian xp hng - Trng hp khng c mt tr s: Ngi i din doanh nghip vn c th t k ch k s v khai thu thng qua mng internet hoc c th u quyn qun l ch k s cho ngi c tin cy k v np t khai. - Thng tin v s liu khai thu ca doanh nghip: m bo c gi n c quan thu mt cch nhanh chng, chnh xc, khng sai st, nhm ln do phn mm HTKK h tr tnh ton, kim tra li khng c khi khai thu. Khng ch c vy, dch v ny cn tit kim chi ph v thi gian, in t khai hay chi ph i li cho DN. Trng hp khng c mt tr s, ngi i din DN vn c th t k ch k s v khai thu thng qua mng internet hoc c th u quyn qun l ch k s cho ngi c tin cy k v np t khai. Nhng thng tin v s liu khai thu ca DN gi n c quan thu mt cch nhanh chng, chnh xc v m bo, khng sai st, nhm ln do phn mm h tr k khai thu HTKK h tr tnh ton, kim tra li khng c khi khai thu. Cng to nhiu thun li cho c quan thu khi gim tnh trng qu ti, p lc cho cc c quan thu mi khi n k hn np h s khai thu. Gim thi gian, nhn lc tip nhn t khai, c bit l gim rt nhiu chi ph cho vic lu tr h s khai thu cng nh tm kim thng tin. Ngnh thu ang c k hoch trin khai np thu qua mng. Hin nay th ngnh thu ang thc hin D n hin i ha thu ngn sch Nh nc gia cc c quan thu kho bc hi quan ti chnh; phi hp KBNN v mt s ngn hng thng mi thc hin d n Np thu qua ngn hng, gip ngi np thu gim chi ph v thi gian, giy t, bo m tnh chnh xc trong qu trnh thu thu vo ngn sch Nh nc. Tnh n ht nm 2011, c nc c hn 65000 doanh nghip ng k khai thu qua mng. K hoch nm 2012 l tip tc m rng trin khai np thu qua mng; Trin khai th im h thng cung cp dch v thu in t e-Tax service; Trin khai m rng h thng cung cp thng tin thu cho ngi np thu qua in thoi, email; Phi hp vi ngn hng xy dng mt s ng dng h tr thc hin np thu in t; Duy tr h thng ng dng phc v np thu, np t khai qua mng v trang web ngnh Thu. Nm 2013, trin khai m rng h thng ng dng cung cp dch v thu in t, bo m 50% doanh nghip k khai qua mng v 30% np thu qua mng; Trin khai m rng v duy tr cc ng dng trin khai trong nm trc; Tch hp cc dch v thu vo mt Cng in t ngnh Thu thng nht ton quc.

Nng cao cht lng cng tc thanh tra v kim tra Vi ni b ngnh thu vic p dng qun l thu to iu kin c quan qun l thu qun l li theo m hnh chc nng. Cn b cng chc c b tr sp xp li c o to li nng cao trnh chuyn su trong lnh vc. thanh tra thu da trn c s thu nhp v phn tch thng tin, nh gi mc tun th v xc nh ri ro phn loi doanh nghip quyt nh thanh tra thu vi nhng trng hp c vi phm lut thu hay c ri ro v thu. Do tp trung c ngun lc thc hin cng tc thanh tra ng theo i tng nhm chng tht thu c hiu qu hn, v c bit l khng lm phin nhng doanh nghip thc hin tt ngha v thu.( s liu v thanh tra thu 2011) Kp thi x l cc khon n thu. i vi chc nng qun l n , trn c s nhng iu chnh ca lut qun l thu, nghnh thu xy dng c b my qun l n v tnh trng n trong ton ngnh t x l dt im n c, gim thiu n mi pht sinh. Bng nhng bin php nghip v c hiu qu, t trng n thu ni a trn tng thu ngn sch nh nc (tr du): c xu hng gim dn qua cc nm: nm 2007 l 7%, nm 2010 l 5,5%. T trng n thu i vi hng ha xut nhp khu trn tng thu ngn sch ca nm 2008 l 2,81%, nm 2009 l : 2,92%, nm 2010 l 2,37%./. Lut thu TNDN c sa i to mi trng u t thng thong,v hp dn hn: Theo s doanh nghip, quy m u t tng do mi trng u t hp dn. cng vi vic gim thu sut( 1/1/2009 thu sut chung cho tt cc cc doanh nghip l 25%) , cc cn c tnh thu c quy inh r hn, ( lut thu thu nhp doanh nghip 2008) khuyn khch cc doanh nghip t gic hch ton k khai y . Vic giao quyn cho ch doanh nghip t xc nh iu kin u i thu TNDN m khng cn giy php u t giy php chng nhn u i, c ch xin cho xa b. b. Nhng bt cp cn tn ti: Thi gian quyt ton thu: Lut Qun l thu quy nh thi hn quyt ton thu TNDN chm nht l ngy 31/3 ca nm tip theo (90 ngy). Thi hn 90 ngy l quy nh chung cho tt c cc doanh nghip, bao gm c cc doanh nghip nh v va, cc doanh nghip ln nh cc tp on, tng cng ty. Trn thc t, cc doanh nghip ny phi tng hp d liu t cc cng ty con vo bo co ti chnh hp nht. i vi cc doanh nghip c vn TNN, bo co ti chnh np km theo bo co quyt ton thu cn phi c kim ton bi doanh nghip kim ton c lp (theo quy nh ca php lut v k ton). Do , cc tp on, tng cng ty v cc doanh nghip c vn TNN thng pht sinh vic chm np h s quyt ton thu nm, dn n phi np pht chm np h s khai quyt ton thu.--> gii php: cn quy nh thi gian hp l hn vi cc loi hnh dn Tnh n thu v truy thu thu cha ph hp vi tnh hnh kinh t thc t: Nhiu trng hp doanh nghip c s tin n thu ln hoc b truy thu thu vi s tin ln (trng hp b pht t 1 - 3 ln tin thu) vt qu kh nng doanh nghip c th thanh ton trong mt ln khi c kh khn v ti chnh trong ngn hn (gii php: V vy, nu doanh nghip c php np dn s tin n thu lm nhiu ln trong mt khong thi gian nht nh th vn m bo c tin thu np vo ngn sch nh nc, ng thi to iu kin cho doanh nghip c th tip tc hot ng sn xut kinh doanh, thc hin ngha v thu v hn ch ti a cc trng hp b cng ch thu.) Xa n thu, pht thu cha ph hp vi thc t: V xo n tin thu, tin pht, Lut Qun l thu quy nh cc trng hp c xo n thu l doanh nghip b tuyn b ph sn thc hin cc khon thanh ton theo quy nh ca php lut ph sn m khng cn ti sn np tin thu, tin pht v c nhn c php lut coi l cht, mt tch, mt nng lc hnh vi dn s m khng c ti sn np tin thu, tin pht cn n. Tuy nhin, qu trnh thc hin cho thy cn c mt s trng hp khc pht sinh nh c nhiu trng hp n thu, n pht khng phi do ch quan ca doanh nghip m do nguyn nhn khch quan (cc thay i trong h thng chnh sch thu, hi quan, ci cch doanh nghip t 1990 n nay, tc ng ca khng hong kinh t vo cc nm 1998- 1999 v nm 2008- 2009), gy kh khn cho vic xc nh s tin thu phi np, to gnh nng cho doanh nghip vi cc

khon n pht sinh do lch s li cha c x l. Do vy, trn thc t hin cn tn ti nhng khon n thu ang thuc din khoanh n cn c xem xt x l xo n nhng cha c quy nh x l. Ti iu 8 ca Lut QLT quy nh c quan qun l thu c trch nhim " Gii thch, cung cp thng tin lin quan n vic xc nh ngha v thu cho ngi np thu". Lut cng quy nh cc t chc , c nhn c trch nhim t k khai, tnh thu , np thu v t chu trch nhim trc php lut thc hin ngha v np thu. Nhng lut li khng quy nh trng hp c quan qun l thu gii thch, hng dn sai, dn n ngi np thu k khai, tnh thu sai th trch nhim ca c quan thu phi xc nh v x l nh th no. Thc t cho thy, c mt s trng hp DN khi kin c quan thu ra ta v hng dn sai, ri sau li x pht DN. Cha thu ng v kp thi s thu TNDN vo NSNN: Do cc quy nh chnh sch thu TNDN con cha ng b v cha theo kp thc t pht trin kinh t, v vy nhiu trng hp mc d chnh sch thu ban hnh nhng li khng c quy nh r rng dn n cn nhiu cch hiu khc nhau nn trong thc t qun l thu TNDN b ti chnh, tng cc thu v mt s cc thu a phng ban hnh vn bn khng ng quy nh ca php lut v thu TNDN z dn n tht thu thu TNDN v trc tip nh hng tiu cc n mi trng u t kinh doanh. Ring trong nm 2011 ngnh thu tin hnh thanh tra, kim tra ti 45 939 doanh nghip, x l truy thu 7683 t ng, gim l trn 8400 t ng. Tht thu thu xut pht trc ht l t s thiu trch nhim ca cc c quan chc nng. Trong nm 2010 v 2011, tng cc thu thanh tra, kim tra nhiu ln v pht hin nhiu sai phm t nhng nm trc vi s thu tht thu rt ln. Nh sai phm t hng dn min gim thu TNDN, hch ton cc chi ph c tr khi xc nh thu nhp chu thu TNDN lm tht thu c tnh khong 233.4 t ng. Ngoi ra, vic x l kt qu thanh tra ca tng cc thu nh i vi cc thu H Ty, cng ty TNHH Ford Vit Nam, cng ty Vinacomincng cha tha ng dn ti khng thu thu kp thi, khng bnh ng trong thc thi php lut v thu. Cng quan trng khng km l thc tun th php lut v thu ca ngi np thu cn hn ch, nhiu trng hp tm mi cch chim ot tin thu ca nh nc nn tnh trng tht thu thu t nhng vi phm php lut v ha n nh khai khng, khai khng trung thc vi thc t hot ng sn xut kinh doanh ca doanh nghip hoc s dng cc ha n khng, ha n ca cc doanh nghip b trn k khai, quyt ton thu TNDN din ra ph bin, c chiu hng nghim trng.(c th hn nhng cc bn VAT ^^) Mt vn ni cm hin nay l hin tng chuyn gi khng ch cc doanh nghip FDI m xut hin c mt s doanh nghip trong nc. Chuyn gi c rt nhiu hnh thc, c chuyn gi li v chuyn gi l. Mc ch cui cng u l ti thiu ha ngha v np thu, ti a ha li nhun, thm ch c khi cn gy ra tnh trng l gi, li tht. Ch tnh trn cc con s ti quyt nh x l ca Tng cc Thu trong 9 thng nm 2011, c 3.754 t ng c loi khi s l ca cc doanh nghip FDI. C th, nhm sai phm ph bin nht c pht gic l hch ton chi ph trc nhng cha chi; trch lp d phng cha ng quy nh; chi ph khng c ha n, chng t, vt nh mc; hch ton chi ph khng phc v sn xut kinh doanh. Theo kt qu thanh tra, 401 DN b pht hin c cc sai phm k trn, chim 83% tng s DN sai phm b Tng cc Thu ch ra. Qua hch ton li, cc DN ny gim l 1.544 t ng, chim gn 54% tng s gim l m Tng cc Thu xc nh c. Nhm sai phm ph bin th hai l hch ton chi ph li vay khng ng quy nh. Theo s liu ca Tng cc Thu, c ti 104 DN vi phm ni dung ny, lm s l pht sinh 258,8 t ng. Cc doanh nghip trong nc cng kp hc hi phng php trn thu ny. Gii php: thc hin cc phng php tha thun gi trc (APA), tng cng kim tra thanh tra gim st cc doanh nghip FDI cng nh cc doanh nghip trong nc Mt s cch trnh thu trong lnh vc thu thu nhp doanh nghip, c th l (i) ng k trch khu hao nhanh ti sn c nh trong trng hp d kin c li nhiu hay ngc li ng k trch khu hao chm nu ang trong thi gian c u i min gim thu thu nhp doanh nghip; (ii) chn ng k phng thc khu

-

-

-

hao thch hp ty theo d kin doanh nghip s c li hay b l (phng thc ng thng; theo s d gim dn c iu chnh; hay theo s lng, khi lng sn phm); (iii) ng k chuyn l trong vng 5 nm vo nhng nm ti chnh m doanh nghip d kin s c li ln dng s l gim thu nhp chu thu; (iv) doanh nghip i vay tin chu li phc v hot ng sn xut kinh doanh v a tin li vo chi ph gim thu nhp chu thu thay v yu cu c ng, thnh vin gp vn t i vay tin gp vn iu l (tin li t tin vay phc v cho vic gp vn vo doanh nghip khng c xem l chi ph hp l). Bn cnh , tnh trng trn thu, n ng thu TNDN cn kh ph bin v din ra khp cc a phng trong c nc. Tnh trng trn thu, chy np thu khng nhng lm tht thu cho NSNN m cn to ra s khong bnh ng, cng bng x hi v bnh ng cnh tranh trong c ch th trng. Theo cng b t hi ngh chng tht thu v n ng thu 1/3/2012, do tnh hnh kinh t kh khn cng vi vic ngn hng tht cht cho vay khin nhiu doanh nghip (DN) phi chp nhn n thu chim dng s tin ny lm vn kinh doanh. Khng ch kh khn v tiu th hng ha, vic thiu vn khin DN khng ch chm np thu m cn chy thanh ton tin hng trong giao dch mua bn nhm chim dng vn ln nhau, dn n tnh trng n ng thu trm trng thm. S tin thu n ca nhm ny (khng k nhm DN ph sn, b trn - NV) chim ti 72% tng s n thu, trong , n trn 90 ngy chim 63%. c bit, mt s DN n t hng chc n hng trm t ng tin thu v n ko di. Trong s ny c nhiu DN tn tui nh Hong Anh Gia Lai, Vinashin, Cng ty C phn Tp on Thnh Cng, Tng Cng ty Xy dng H Ni, Cng ty C phn Cavico Xy dng cu hm, Cng ty C phn Bia ru v nc gii kht Ph Yn. Ring Hong Anh Gia Lai n thu ln n hng trm t ng do tnh trng ng bng th trng bt ng sn. S lng doanh nghip khai thu qua mng cn kh khim tn do cc doanh nghip cha my mn m Tnh n ht nm 2011 s doanh nghip ng k khai thu in t l 65000 doanh nghip nhng theo nh gi ca Tng cc Thu, con s ny vn cn qu khim tn nu so vi khong 500.000 DN va v nh v 280.000 DN siu nh trn phm vi c nc. Bi vn cn trn 20% DN trung thnh vi phng thc k khai thu th cng truyn thng. Do vy, tnh n thi im ny, c th khng nh phng thc k khai thu bng h s giy truyn thng vn ang chim u th so vi khai thu qua mng. Nguyn nhn ca nhng vn tn ti trong vic k khai thu qua mng l do: Ngnh thu cha nhn c s ng tm, hip lc t pha DN. Nhiu DN vn cn e d cha mun thay i thi quen k khai bng giy; trnh v h tng v CNTT (thit b my tnh, ng truyn,..) ti mt s DN cn thp nn vic thc hin khai thu qua mng cn nhiu lng tng. Nhiu DN cn e ngi thay i phng thc k khai theo cch thc hin ti v c ngh l khi no bt buc th mi thc hin. Tng cc Thu cng tha nhn cn mt s li t pha c quan Thu nh: H thng khai thu qua mng cho ni b c quan Thu v cho DN hot ng cha n nh, hay b qu ti, nghn mng vo thi im n hn np t khai thu cui thng. Nhiu khi d liu khai thu khng chuyn c vo ng dng qun l thu dn ti vic cn b thu vn phi in ra nhp s liu bng tay. V mt c ch, chnh sch, hin vn cha c vn bn php l quy nh r trch nhim s dng, bo qun chng th s, hoc lu tr h s khai thu in t khi khai thu qua mng. C quan Thu cha ch ng trong trin khai do cn phi ph thuc vo cc n v cung cp chng th s. B ti chnh ang ln k hoch n nm 2015 ci cch h thng thu cng nh th tc hnh chnh, phn u ti thiu c 60% doanh nghip s dng cc dch v thu in t; 50% doanh nghip ng k thu, khai thu qua mng Internet; t l khai thu np trn tng s t khai thu phi np ti thiu l 90%; t l t khai thu ng hn t ti thiu l 85%; t l t khai thu c kim tra t ng qua phn mm ng dng ca c quan thu t ti thiu l 95%. ng thi cng khai cc th tc hnh chnh, quy trnh nghip v qun l ti tr s c quan thu cc cp, trn cc phng tin thng tin i chng ngi np thu bit v gim st. Mt khc m bo vic thun tin, ngnh thu s trin khai a dng cc dch v h tr ngi np thu thc hin th tc hnh chnh; hnh thc tra cu, trao i thng tin c th c thc hin qua cng thng tin in t hoc

mng in thoi di ng hnh thnh knh giao tip ch ng vi ngi np thu. Ngnh thu t mc tiu gim thi gian thc hin th tc hnh chnh thu ni chung cng nh thu TNDN ni ring phn u n nm 2015 l mt trong nm nc ng u khu vc ng Nam c xp hng c mc thun li v thu. Cng tc thanh tra, kim tra thu cn km hiu qu - Cng tc xy dng k hoch thanh tra, kim tra thu ch yu vn da trn kinh nghim v nh gi ch quan ca cn b m nhim cng tc xy dng k hoch cha i su phn tch v cn c vo kt qu phn tch thng tin doanh nghip lp k hoch st ng vi yu cu. - Thanh tra, kim tra thu vn xy ra tnh trng cha pht hin ra nhiu khon gian ln v thu nhiu khon thu, sc thu gy tht thu cho NSNN. Tnh trng gian ln thu qua chuyn gi ca cc doanh nghip c vn u t nc ngoi kh trm trng, song thanh tra thu vn cha c bin php hu hiu u tranh, ngn nga, pht hin v x l c hiu qu. i ng cn b cng chc thu cn hn ch v s lng v cht lng Mc d ngnh thu ch trng vo cng tc xy dng, o to i ng cn b, cng chc thu nhng vn cha p ng c so vi yu cu pht trin ca nn kinh t. Hn ch v s lng: Lc lng thanh tra, kim tra thu vn cn qu mng (chim 14,38 % trong tng s cn b thu), c bit l lc lng thanh tra chuyn trch mi chim khong 3% tng s cn b cng chc ngnh. ( cc nc trong khu vc v th gii thng t 25% n 30%). Trong nhng nm va qua, i tng qun l thu TNDN tng ln rt nhanh (S lng doanh nghip ngy cng tng do s pht trin ca nn kinh t; quy m kinh doanh ngy cng ln, ngnh ngh kinh doanh ngy cng a dng, phc tp. Do yu cu pht trin th trng bt ng sn v th trng chng khon mt s ngnh ngh mi c hnh thnh nh: u t xy dng c s h tng v pht trin nh; cc sn giao dch bt ng sn; cc cng ty i chng; cng ty nim yt c phiu; cng ty chng khon; cng ty qun l qu...). Cht lng i ng cn b cha p ng c yu cu ca hin ti: Nhn chung trnh chuyn mn ca cn b thanh tra, kim tra cc cp cn thp. tt c cc cp, cn b thu cn rt yu v k nng v nghip v thanh tra v v kh nng s dng cc thit b tin hc, trnh ngoi ng km nn khng ch nhiu n mng c vn u t nc ngoi. S lng cn b tr thiu kinh nghim thanh tra, kim tra ln (do chin lc ci cch ngnh thu, nhng nm va qua ngnh tuyn dng hn 1.000 cn b tr). Thm ch mt s cn b thanh tra, kim tra cn cha nm vng chnh sch thu, cha thnh tho v k ton doanh nghip v phn tch ti chnh doanh nghip pht hin cc gian ln v thu. Ngoi ra, phong cch ng x ca mt s cn b thanh tra, kim tra cha vn minh, lch s, cch thc lm vic thiu tnh khoa hc v chuyn nghip. V d: thanh tra DN chuyn gi, cn b thu phi c trnh nghip v chuyn mn gii, ngoi ng gii, nm chc quy trnh kim tra, gi bn, hot ng DN. Hin nay, Vit Nam, kinh nghim cha nhiu, cn thi gian cn b hc tp, trau di. Tnh trng tiu cc, tham nhng quan liu ca cn b thanh tra, kim tra thu Nhng tiu cc nh a v nhn hi l, cn b thanh tra, kim tra thu thng ng vi doanh nghip gian ln thu vn cn xy ra. Nhng tiu cc ny dn n nhng quyt nh tri php lut, xm hi n quyn v li ch hp php ca nhng ch th khc nn thng gy ra tnh trng khiu kin, t co v tht thot cho ngn sch nh nc. Mc d trong thi gian va qua, cng tc phng v chng tham nhng c y mnh, nhng nhiu v vic trn lu thu b pht hin thng c lin quan n cng chc qun l thu. T nhng phn nh trn cc phng tin thng tin i chng v cc v vic c c quan chc nng pht hin v x l, th c th khng nh rng, nhng hin tng tiu cc, tham nhng trong hot ng qun l thu cn kh ph bin nh a v nhn tin hi l, hoc i c hi l bng nhiu hnh thc tinh vi khc.

iu kin h tr cho cng tc qun l thu TNDN cha tha ng H thng thng tin, c s d liu cn hn ch: mc d thi gian qua, vic ng dng cng ngh thng tin vo cng tc qun l thu c trin khai vi quy m ton quc nhng vn cn cn nhiu thi gian h thng thu thc s c c cng ngh qun l ph hp c th tng hp v a ra nhng s liu thng k mt cch chi tit v ng tin cy v i tng np thu, v qun l ha n chng t v cc thng tin ti doanh nghipvic thiu cc s liu chi tit tin cy v khng kp thi lm cho nhng ngi ra quyt nh chnh sch thu TNDN gp phi nhiu kh khn trong vic nh gi anh hng tim nng c nhng thay i c bn n h thng thu hin hnh. i vi i tng np thu do kin thc hn ch, li phn tn rng trn a bn khc nhau nn vic tip cn theo phng thc qun l thu mi cn nhiu kh khn. Mt khc, vic x l vi phm pp lut v thu c ni, c luc cn gp kh khn nh ngi np thu vi phm nhng khng s d tin gi ngn hng khng thc hin c, tnh trng mua bn s dng ha n bt hp php cn tn ti, thanh ton bng tin mt cn ph bin, gian ln thu TNDN S phi hp gia c quan thu v cc c quan lin quan cha tt: cc c quan chc nng, cc t chc, c nhn c lin quan (nh c quan a chnh, xy dng, giao thng, cng an, kim st,ngn hang,) tng ni, tng lc thiu s phi hp cht ch, ng b v c hiu qu vi c quan thu trong vic cung cp thng tin v p dng cc bin php h tr thu y , kp thi tin thu vo NSNN. Bn cnh , c s chnh lch r rng gia cc a phng v nng lc iu hnh kinh t. Cng mt h thng c ch chnh sch thu TNDN quy nh nh nhau song ch c mt s t tnh, thnh ph thc hin tt, to c mi trng thng thong cho hot ng ca cc donh nghip. III, Gii php 1. Chnh sch thu Kin ngh gii php: - H thu sut xuongs 23% t 2012-2015 v 20% 2016 2020 thm ch nu c th gim xung 20% t 2012 - i vi vic xc nh chi ph hp l cn quy nh r rng minh bch cc khon c tr v khng c tr dn c th t tnh t np - Chi ph tin cng tiefn lng v cc khon khc cho ngi lao ng, nn ch nn khng ch mc ti thiu, khong nn khng ch mc ti a, nh vy s gip ngl gn b vi dn u div nng cao hiu qu kinh doanh thong qua ch d phn phi thu nhp. di vi cc khon chi tin hc cho con ca ngi nc ngoi ti vn v khon chi tin nh ngi lao dng khng nn rng buc dn tr hay ngwoif l t tr m nn cn c vo h lad v chng t thanh ton theo quy nh m cn c xc dnh (Th nht, iu chnh gim mc thu sut TNDN theo l trnh ph hp thu ht u t to iu kin doanh nghip c thm ngun lc ti chnh, tng tch ly y mnh u t pht trin, nng cao nng lc cnh tranh; Th hai, n gin ha chnh sch u i thu theo hng hp v lnh vc, tip tc khuyn khch u t vo cc ngnh sn xut cc sn phm c gi tr gia tng ln, cc ngnh cng nghip h tr, s dng cng ngh cao, cng ngh sinh hc, dch v cht lng cao, lnh vc x hi ha, vng c iu kin kinh t - x hi kh khn v c bit kh khn; Th ba, b sung quy nh v cc khon chi ph c tr v khng c tr khi xc nh thu nhp chu thu; b sung cc quy nh bao qut c cc hot ng kinh t mi pht sinh trong kinh t th trng hi nhp v ph hp vi thng l quc t nh: hot ng bn hng a cp, thng mi in t, s pht trin ca cc tp on kinh t, hin tng "vn mng" khi xc nh chi ph, c bit l chi ph li vay, iu chuyn hoc nh gi li ti sn khi ti c cu doanh nghip, tha thun trc v gi ca cc doanh nghip lin kt).

2 . Gii php qun l thu. - Tng cng cng tc thanh tra, kim tra v x l vi phm php lut v thu: y nhanh, y mnh thanh tra n cc n v ln ,c ri ro v thu. Tp trung o to cn b ngnh thu, v cn phn loi i tng np thu trong thanh tra,kim tra ca mnh theo mc ri ro v tht thu thu v tn nhim ca cc TNT, theo nhng i tng chp hnh tt th cn hn ch thanh tra, ngc li nhng i tng c biu hin vi phm th lp k hoch thnh tra kim tra, p dng ch ti nghim khc rn e. Mt khc khc phc tnh trng thanh tra kim tra chng cho nh hin nay, nh nc nn quy nh r trch nhim thanh tra, kim tra, trnh tnh trng lm phin h, kh khn cho hot ng kinh doanh ca doanh nghip. - Qun l cht ch ch s dng ha n, chng t ti doanh nghip. Vic thc hin cc quy nh v ha n khng ch l nhim v ca doanh nghip m i hi cc nghnh, cc cp phi c bit quan tm. Trong nhng nm qua i a s cc t chc c nhn sn xut, kinh doanh u chp hnh ch in , qun l,s dng ha n, v thc hin y ngha v np thu cho NSNN. Tuy nhin, c mt b phn doanh nghip kinh doanh c hnh vi vi phm quy nh v in, pht hnh, s dng v in ha n. Nghim trng l cc hnh vi mua bn ha n bt hp php, lp ha n khng. c bit c mt s t chc c nhn vic cp giy php ng k kinh doanh th tc n gin l lch nhn thn ca ch doanh nghip cha xc nh r rng, c hng nghn doanh nghip thnh lp nhng khng kinh doanh m ch mua ha n bn kim li ri b trn khng r a ch kinh doanh.

XNK1.1. Chnh sch thu XNK ca Vit Nam hin nay Cc vn bn php lut chnh lin quan n thu XNK hin hnh bao gm: - Lut Thu xut khu, Thu nhp khu s 45/2005/QH11 ngy 14 thng 06 nm 2005; - Lut Hi quan s 29/2001/QH10 ngy 29 thng 06 nm 2001 v Lut sa i, b sung mt s iu ca Lut Hi quan s 42/2005/QH11 ngy 14 thng 06 nm 2005; - Ngh nh s 87/2010/N-CP quy nh chi tit thi hnh mt s iu ca lut Thu xut khu, Thu nhp khu 2005; - Lut Qun l thu s 78/2006/QH11 ngy 29 thng 11 nm 2006. Vi mc son lch s l i hi ng VI ca ng nm 1986. Nn kinh t Vit Nam bc sang mt thi k pht trin mi. Vi phng chm Vit Nam lm bn vi tt c cc nc trn th gii Vit Nam ngy cng c nhiu bn hng bun bn lm n, nn kinh t ngy cng ln mnh. Tuy nhin, nn kinh t cn tn ti nhiu vn cn tp trung gii quyt. Mt trong nhng vn l nhng tn ti trong chnh sch thu xut nhp khu. Trong thi k sau khi xo b c ch bao cp, Chnh sch thu xut nhp khu mang nng tnh bo h hng ho trong nc, iu ny l d hiu v nn kinh t nc ta lc by gi cn nh yu, lc hu, thiu sc cnh tranh. Vic a ra cc chnh sch thin v bo h hng ho trong nc vo giai on l tt yu. Chnh v vy trong giai on ny kim ngch xut nhp khu cn thp, ch yu tp trung xut khu v nhp khu vi cc nc bn hng c nh Lin X sau ny l Nga hay cc nc ng u... Kim ngch nhp khu trong giai on ny l thp, do cc nc bn hng phi ng u vi c chnh sch bo h hng ho trong nc. Trong nhng nm sau , chnh sch thu xut nhp khu ca Vit Nam tng bc c i mi ph hp vi tnh hnh pht trin kinh t-x hi v ch trng m rng quan h kinh t i ngoi ca nh nc ta. Nh , chnh sch thu xut nhp khu gp phn thc y hot ng xut nhp khu, thc hin ch trng tng ngun thu cho ngn sch, dn tr thnh cng c qun l v m, khuyn khch y mnh hot ng xut nhp khu ph hp vi chnh sch m ca, chnh sch pht trin kinh t i ngoi ca nc ta trong tnh hnh mi. Nm 1995, Vit Nam chnh thc l thnh vin ca t chc ASEAN (hip hi cc nc ng Nam ). y l mt ct mc quan trng nh du qu trnh hi nhp ca Vit Nam. Sau Vit Nam cng tham gia v cc hip

ng thng mi t do vi cc nc ASEAN, Trung Quc, Hn Quc, n ,... Khi tham gia vo cc hip nh trn, Vit Nam ng thi bt buc phi ct gim hng lot cc loi thu xut nhp khu. Nh vic thc hin cam kt Khu vc mu dch t do ASEAN (vit tt l CEPT/AFTA), n nm 2015, Vit Nam s c bn xa b thu quan i vi hng nhp khu t ASEAN (mt s dng thu linh hot vo nm 2018). Ring nm 2010, Vit Nam p dng mc thu sut 0-5% cho khong 99% s dng thu, trong 57% s dng thu c mc thu sut CEPT l 0%. (Biu thu CEPT/AFTA c ban hnh km theo Quyt nh s 36/Q-BTC ngy 12/6/2008 ca B Ti chnh). Vit Nam bt u thc hin ct gim thu t nm 1996, n nm 2006 gim xung mc 0-5%. Nm 2008, Vit Nam cng a mt hng t, xe my vo thc hin gim thu (thu sut hin hnh mc 83%/90%). Tt c hng ha nhp khu vo Vit Nam t cc nc trong khi ASEAN, nu p ng cc iu kin quy nh ti iu 2 Quyt nh s 36/Q-BTC ngy 12/6/2008 ca B Ti chnh ban hnh Biu thu nhp khu u i c bit thc hin Chng trnh u i thu quan c hiu lc chung cho Khu vc mu dch t do ASEAN (CEPT/AFTA) u c hng mc thu sut CEPT/AFTA. Sau nhiu vng m phn cng thng, cui cng ngy 11/1/2007 Vit Nam chnh thc tr thnh thnh vin th 150 ca WTO. WTO l mt sn chi ln, cao s t do thng mi gia cc quc gia v vy tr thnh thnh vin chnh thc ca t chc thng mi th gii (WTO), Vit Nam phi thay i rt nhiu cc quy nh v lut thu, trong thu xut nhp khu chu nh hng mnh nht. Vit Nam cam kt rng buc vi ton b Biu thu xut khu, thu nhp khu hin hnh gm 10600 dng thu.Thu sut cam kt cui cng c mc bnh qun gim i 23% so vi mc thu bnh qun hin hnh (thu sut MFN) ca biu thu (t 17,4% xung cn 13,4%) thi gian thc hin sau 5-7 nm. Trong ton b biu cam kt, Vit Nam s ct gim thu vi khong 3800 dng thu (chim 35,5% s dng ca Biu thu ); rng buc mc thu hin hnh vi khong 3700 dng thu (chim 34,5% s dng ca Biu thu ); rng buc theo mc thu trn cao hn mc thu hin hnh 3170 dng thu (chim 30% s dng ca Biu thu ), ch yu l i vi nhm hng nh xng du, kim loi, ho cht v mt s phng tin vn ti. Mt s mt hng ang c thu sut cao t trn 20%, 30% s c ct gim thu ngay khi gia nhp. Nhng nhm mt hng c cam kt ct gim thu bao gm: dt may, c v sn phm c, g v giy, hng ch to khc, my mc thit b in - in t. i vi lnh vc nng nghip, mc cam kt bnh qun l 25,2% vo thi im gia nhp v 21,0% s l mc ct gim cui cng. i vi lnh vc cng nghip, mc cam kt bnh qun vo thi im gia nhp l 16.1%, v mc ct gim cui cng s l 12.6%. So snh vi mc thu MFN bnh qun ca hng cng nghip hin nay l 16.6% th mc ct gim i s l 23.9%. 1.2. Nhn xt v chnh sch thu ca Vit Nam hin nay u im: t, biu thu XNK hin hnh c xy dng trn c s danh mc iu ha ca hi ng hp tc hi quan th gii (HS 1996) bc u to iu kin thun li cho vic phn loi hng ha da trn cu to, c im ca hng ha gp phn lm cho chnh sch thu xut nhp khu dn dn ph hp vi thng l quc t. Biu thu xut nhp khu thng xuyn c thay i ph hp vi tnh hnh pht trin kinh t x hi. Nm 2010, Vit Nam phi tip tc thc hin cc mc ct gim thu theo cam kt WTO. B Ti chnh ban hnh biu thu mi theo Thng t 216/2009/TT-BTC ngy 12/11/2009 ca B Ti chnh l thc hin ct gim thu theo l trnh cam kt, trong mt hng t thuc l trnh ct gim hng nm ny. Biu thu mi cn cp nht cc thng t iu chnh trong nm 2008, 2009 do lm pht kinh t. thc hin cam kt vi T chc Hi Quan Th gii nm 2012 (gi tt l HS 2012), cam kt vi cc nc ASEAN v vic thc hin Danh mc biu thu quan hi ha ASEAN nm 2012 (gi tt AHTN 2012), thc hin cam kt ct gim thu xut nhp khu u i theo l trnh cam kt vi T chc Thng mi Th gii (WTO) t ngy 1-1-2012, B Ti chnh ban hng thng t 157/2011/TT-BTC quy nh mc thu ca biu thu xut khu, biu thu nhp khu u i theo danh mc mt hng chu thu. Thng t c hiu lc thi hnh t ngy 1/1/2012 theo ng cam kt quc t. Biu thu nm 2012 c nhiu thay i so vi biu thu 2011 c v danh mc hng ha (tn hng ha, m s hng ha) v mc thu sut. ai, Thu sut thu XNK c thit k hp l hn. Hin nay i vi phn ln hng xut khu c thu sut 0% tr mt s mt hng nh du th, mt s loi qung v song my. Thu nhp khu c quy nh c 3 mc l thu sut u i, thu sut thng thng v thu sut u i c bit p dng trong nhng trng hp khc

nhau ty thuc vo mc quan h thng mi gia Vit Nam vi cc nc, to thun li trong m phn v thu, ph hp vi cc quy nh quc t m nc ta cam kt thc hin. a, mc thu nhp khu ti a c xu hng gim. Hin nay mc ti a h xung cn 60%. S lng mc thu c gim t 25 xung cn 18 mc, mc phn tn gia cc mc thu gim dn. Ngoi vic gim s lng cc mt hng chu s qun l gi ti thiu ca Nh nc xung cn 15 mt hng, Nh nc cn quy nh b p dng gi ti thiu i vi tt c cc mt hng nhp khu ca cc doanh nghip c vn u t nc ngoi. t, cng tc qun l thc thi chnh sch thu xut nhp khu c hon thin hn. Quy trnh thu thu xut nhp khu mi c ban hnh c hiu lc t 1/1/1999. Theo quy trnh ny, cc th tc hi quan c thc hin nhanh chng, cng khai m bo thng thong nhanh chng v thun tin to iu kin tt cho hot ng xut nhp khu. m, h thng chnh sch, c ch qun l trong lnh vc XNK c ci tin theo hng ngy cng n gin, thng thong hn c tc dng tch cc thc y sn xut xut khu tng nhanh v hng nhp khu phc v cho sn xut v i sng. Kim ngch xut khu ngy cng tng, th trng ngy cng m rng. C th ni rng chnh sch thu XNK c tc ng tch cc trong vic qun l hot ng XNK m rng quan h kinh t i ngoi, nng cao hiu qu hot ng XNK gp phn pht trin, bo v sn xut trong nc hng dn tiu dng v to ngun thu cho ngn sch nh nc. Nhc im t, cha p ng c yu cu thc hin hng mnh vo xut khu. ai, cha ph hp vi chin lc pht trin nn kinh t nhiu thanh phn. a, cha ph hp vi thng l v cc nguyn tc ca c t chc quc t m nc ta v s gia nhp. t, trong qu trnh thc hin thu xut nhp khu cn nhiu bt cp. C th l: a. iu thu bt hp l Vic ban hnh biu thu XNK hin hnh l cha ph hp: thu sut dn tri qu rng, thu XNK do gnh chu nhiu mc tiu bao gm c kinh t, vn ha v x hi, chnh sch thu XNK nm trong h thng thu vi tnh cht l cng c iu tit trong tay nh nc. Do vy, c cu thu tr nn phc tp, trng lp v nhiu mc thu quy nh qu chi tit. Mt vi mc thu rt st nhau, c bit l thu nhp khu: 0,5%; 1%; 2%; 3%; 4%...C th hiu c nhiu mc thu chi tit nh th l do phi thc hin nhiu nhim v mc tiu kinh t- x hi, nhiu trng hp bo h n tng doanh nghip sn xut trong tng nhm doanh nghip trong nc. iu ny lm cho biu thu mt tnh tp trung, qu nhiu mc thu lm cho c cu thu phc tp mt cch khng cn thit. Thu dn tri l c hi- thm ch tai hi hn mc thu sut cao nhng khng thng nht v chng lm ngun vn a vo hot ng khng c hiu qu. Vic ban hng biu thu NK hin nay c qu nhiu mc thu sut di 5% lm cho kt qua thu vo ngn sch b hn ch, ng thi gnh nng v yu cu ng vin ngn sch nh nc cho cc mt hng. Biu thu nhp khu mc d quy nh theo khung thu sut to iu kin cho vic quy nh mc thu sut c linh hot nhng li dn n thiu n nh, lm cho doanh nghip thiu yn tm trong vic u t pht trin sn xut v nhp khu. Vic thc hin cam kt WTO trn lnh vc thu nhp khu c Vit Nam chp hnh mt cch nghim tc. Tuy nhin, iu ni cm rt ng ch l: i) mc thu ct gim thp hn kh nhiu so vi cam kt, c kh nhiu mt hng ct gim thp hn c cam kt; ii) mc d cha n thi im thc hin, nhng chng ta ct gim thu sut ca kh nhiu mt hng (thc hin trc l trnh cam kt). Trong khi , Vit Nam mt kh nhiu thi gian m phn c mc thu cao khi gia nhp. b. Thu nhp h u bao gm nhiu th thu c thu thu nhp doanh nghip, thu tiu th c bit v thu gi tr gia tng nn thu sut rt cao (nh ru, bia t 100-150%, t t 50%-200%...). Tuy c thun tin l tp trung nhng khng ph hp vi thng l quc t, d b hiu lm l hn ch hng nc ngoi nhp khu vo Vit Nam. c. Thu sut cao v qu cao nh vo mt s mt hng tiu dng trong nc cha sn xut c hoc sn xut cha p ng khuyn khch tnh trng bun lu v trn thu ca cc doanh nghip. Nhiu phng thc trn thu c s dng k c hi l cn b hi quan v kt hp vi nhiu hin tng tiu cc khc. Biu thu sut cng nhiu tng, nhiu s phn bit theo mc tiu h tr pht trin kinh t hay hn ch tiu th u l ch

da cho hin tng tiu cc. Vic gim xut nhp khu tiu ngch phn no hn ch hin tng tiu cc theo cc ca khu bin gii rt kh kim sot. d. Vic ban h nh biu thu vi nhiu th thu sut cao thp c n cn c v o mc ch s dng ch h ng theo tnh cht h ng h a. V vy nhiu mt hng c cng tnh cht nhng mc ch s dng khc nhau c thu sut nhp khu chnh lch kh ln nh: Xe p ua (thu sut 5%), xe p thng (70%), t 4 ch (200%) xe cu thng (0%)cho nn nhiu doanh nghip li dng iu ny thc hin hnh vi gian ln thng mi, trn thu. Th thut quan trng nht trn thu l h thp gi tr hng nhp khu h thp gi tr tnh thu hay h quy cch k khai hng mc thu sut thp hn tr nn ph bin vi hng ha c n gi ln v thu sut cao nh: xe hi, ru mnh.in hnh l doanh nghip ngy trang di hnh thc xe ng lnh chuyn dng trn thu t 60% xung cn 10% hay xe t du lch th c lp thm n, ci thnh xe cu thng hon thu. e. Qu nh trong vic n p thu nhp h u nguyn liu ph liu sn xut hng xut khu v hon tr thu xut khu cng cn hn ch, bt hp l. Vi biu thu t 30- 40% cho nhng lo hng nguyn liu, ph liu sn xut hng xut khu, trong thi gian np thu 30 ngy th c s sn xut s khng vn tm ng np thu, v khi nguyn liu v, c s phi lo trin khai sn xut trong thi gian vi thng thm ch c l ko di ti na nm. f. Vic thc hin thu ut nhp h u tiu ngch bin gii c n bt hp l. iu ny c th hin ch: Thng thng th cc mt hng Vit Nam xut sang Trung Quc l nhng mt hng khuyn khch xut khu nh than, chui xanh, tiu, iuvi s lng t, km cht lng, nhng mt hng kh xut sang theo con ng chnh ngch. Nhng xut khu theo con ng tiu ngch phi chu mc thu sut l 5% cao hn xut khu chnh ngchChnh thu nhp khu nh vo hng nguyn liu u vo lm tng gi c hng sn xut v xut khu trong nc, lm gim kh nng cnh tranh hng ha ca ta trn trng quc t. Nh vy thu xut khu l mt lc cn km hm xut khu ca cc doanh nghip trong nc. g. Qu nh v thu sut u i ca ut thu ut nhp h u hin h nh cha c th cha ph hp vi th ng l quc t v u i ti hu quc N . Hin nay, Vit Nam k kt hip nh thng mi vi nhiu nc, trong c iu khon dnh cho nhau u i ti hu quc v thu nhp khu (MFN) nhng khng ghi r tng mt hng vi s lng c th. Do , trn thc t, biu thu hin hnh ca Vit Nam ch c duy nht mt loi thu nhp khu p dng ph bin cho tt c cc loi hng ha khng phn bit ngun gc xut x hoc tnh hung p dng. Hn na Vit Nam tham gia khu vc mu dch t do ASEAN (AFTA), Din n kinh t Chu Thi Bnh Dng (APEC), l thnh vin ca t chc thng mi th gii (WTO) nn trong quan h thng mi vi cc nc thnh vin ca cc t chc ny v mt s nc Vit Nam c chung bin gii. Vit Nam v ang c nhng tha thun u i ring. 1.3. Bt cp cn tn ti trong vic thc hin chnh sch thu XNK Vit Nam a. Tiu cc t pha ngi n p thu Khai sai gi l chiu thc c nhiu doanh nghip xut nhp khu s dng d gian ln thu v nu thot, s thu trn c rt ln. Gian ln gi nhp khu: Thng 3/2009, mt doanh nghip TPHCM lm th tc nhp khu l hng qua Chi cc Hi quan cng Si Gn khu vc 1 (SGKV1). L hng gm 520 chic gh ngi dng sa xe t, khung nhm c m v 70 chic gh nm dng sa xe t khung nhm c m, mi 100%, xut x t Trung Quc. y l mt hng mi. Theo gi khai bo nhp khu, gi mi chic gh nu trn ch c 2 USD, theo s thu phi np ch khong 9,2 t ng. Nghi ng v gi khai bo qu r ca doanh nghip, hi quan tin hnh tham vn xc nh tr gi tnh thu. Kt qu gi tnh thu gh ngi dng sa xe t c xc nh l 138 USD/chic (tng 69 ln so vi gi khai bo) v gh nm dng sa xe t gi 124 USD/chic (tng 62 ln so vi gi khai bo ca doanh nghip).

Nh vy, vi mc thu sut thu nhp khu 33% v thu gi tr gia tng 10%, vi l hng gn 600 chic gh chuyn dng nu trn, s thu doanh nghip phi thc np tng thm hn 623 t ng so vi mc 9,2 t ng theo khai bo ban u. Hnh vi gian ln qua gi ang xut hin ngy mt nhiu, ngy mt phc tp, c bit i vi nhng mt hng c thu sut cao, gi tr ln nh in thoi, t, linh kin in t, vi tnh, ru Gian ln gi xut khu: Thng 3/2009, i Kim sot Hi quan (Cc Hi quan TPHCM) phi hp vi Chi cc Hi quan Cng Si Gn khu vc 1 kim tra 2 l hng ph liu xut khu ca Cng ty QPH (qun 8 -TPHCM) v Chi nhnh Cng ty Y (qun 4 TPHCM), pht hin 2 doanh nghip ny khai gi hng xut khu bt hp l, ch bng 1/120 ln so vi gi th trng. Theo t khai s 12006/XK/KD/KV1 ngy 2 - 3 - 2009 ca Cng ty QPH, gi ng ph liu xut khu ch 22 USD/tn (tnh ra 1 kg ng ph liu ch c gi 374 ng). Tng t, doanh nghip khai gi xut khu nhm 20 USD/tn (khong 234 ng/kg). Nh vy, tr gi l hng gm 20,3 tn ng ph liu v 33 tn nhm ph liu ch vn vn 660 USD. Cng chiu thc tng t, l hng ph liu xut khu ca Chi nhnh Cng ty Y c khai mc 25 USD/tn ng v 10 USD/tn nhm (170 ng/kg). Tr gi 26 tn hng ch 400 USD. Trn thc t gi hai mt hng ny trn th trng (qua kho st ti cc i l thu mua ph liu) l ng dao ng t 50.000 - 60.000 ng/kg; gi nhm ph liu t 17.000 - 20.000 ng/kg. Cn gi ph liu nhm v ng nhp khu th cao gp hng trm ln khong 4,4 USD/kg ng; 1,59 USD/kg nhm (gi thi im ca nm 2008). Vi mc thu sut thu xut khu l 37% (thi im l hng xut khu), nu tnh theo gi khai bo ca cc doanh nghip, nh nc tht thu mt khon ln tin thu. iu ng ni l hnh vi gian ln gi xut khu mt hng ny ch mi c pht hin. Li dng mt thc t l gi hng nhp khu ang c xu th gim do nh hng ca suy thoi kinh t, nhiu doanh nghip k khai gi hng ha nhp khu rt thp. Ci kh trong cng tc tham vn gi ca hi quan hin nay l ngun thng tin v gi c. tham vn, bc b tr gi khai bo ca doanh nghip, nht l i vi cc mt hng mi phi c nhiu ngun thng tin t cc chi cc, t d liu gi nhng bn thn cc n v hi quan a phng li khng thng xuyn b sung, cp nht gi vo kho d liu chung. Khi tham vn gi, nhiu n v hi quan a phng li khng chu kh r sot tham kho mc gi n v khc tnh c tng hp trn kho d liu gi. H qu l mt mt hng nhng mi a phng, thm ch mi chi cc (cng mt n v) chp nhn nhng mc gi khc nhau. Khng ch bt cp v thng tin, trnh ca nhn vin hi quan trong lnh vc ny cn nhiu hn ch. l cha k - tuy khng c cp n trong bo co ca ngnh hi quan - l vic khng chp hnh nghim cc quy nh v tham vn gi cng nh ch o ca Tng cc v quy trnh tham vn gi mt mt hng, l hng c th. Trn ng bin, cc tu bin nc ngoi vn chuyn hng ni a nhng a ln nhiu hng ngoi nhp lu hoc hng khc chng loi cho php vo Vit Nam. i vi ng hng khng, ng bu in, cc i tng nhp lu cc mt hng c thu sut cao di dng qu biu hoc hng xch tay trn thu xut nhp khu. Cc i tng thay i bao b, nhn mc hng ha, thay i cu kin my mc hng thu sut thp hoc gian ln khi ghi s khung, s my, nm sn xut xe t a t cm nhp khu vo Vit Nam. Ngoi ra, l hnh vi lp b h s khai bo Hi quan gi hoc c thiu, sai lch mt s yu t, ghi chung chung, khng r rng. V d: Hp ng ngoi thng trnh bn sao khng c bn gc, tn hng, m hng, khai khng khp vi thc t, b chng t thiu mt s yu t xc nh gi tnh thu nhm c li cho doanh nghip hoc thng ng vi i tc nc ngoi khai thp gi tr hng nhp khu trn thu nhp khu. Cc i tng cng thng ng vi cn b gim nh hng ha XNK k khai hng ha nhp khu khng ng vi thc t nh xe mi thnh xe c, xe khng hng thnh xe hng, ph tng mi thnh qua s dng... Li dng cc chnh sch php lut v u i v thu ca Nh nc ta, nhiu i tng v doanh nghip tm cch trn thu. Nh li dng u i v thi hn np thu, cc c nhn v t chc c tnh n ng ko di, chy , chim dng thu ri b trn hoc ch thc hin mt vi hp ng nhp khu ri gii th doanh nghip hoc chuyn sang lnh vc khc; Trn thu qua vic khai sai xut x hng ha, xut trnh giy xut x

gi, khng ng xut x hng ha c p m s thu thp hn trn thu XNK; Trn thu qua chnh sch hng i hng hoc vic kinh doanh hng tm nhp ti xut, kinh doanh hng min thu, kho ngoi quan... Cc doanh nghip c vn u t nc ngoi li dng vic gp vn lin doanh bng vt t, thit b my mc to ti sn c nh a thm vt t thit b, my mc vo Vit Nam ri bn ra th trng ni a trn thu nhp khu. Cc doanh nghip cng thng k khai nguyn ph liu nhp khu gia cng hng cho nc ngoi v sn xut hng xut khu cao hn thc t tiu hao u to ra d tha nguyn liu bn th trng trong nc nhm trn thu. b. Nhng hn ch v chnh sch v i ng cn b thu Khng thng nht tro g v n d n tht thu thu. Trong qu trnh hot ng nghip v, Hi quan mt s a phng pht hin gia Tng cc Hi quan v B Ti chnh c s vnh nhau trong quy nh p thu nhp khu i vi mt hng ht la m. Vn bn s 836/TCHQGSQL ngy 7/3/2005 hng dn phn loi, p m s hng ha nhp khu i vi la m, nhm 1104, thu sut nhp khu l 20%. Nhng ngy 11/5/2006, ng Nguyn Ngc Tc, Ph Tng cc trng (nay l Tng cc trng) Tng cc Hi quan li ban hnh vn bn hng dn p thu sut nhp khu mt hng ny l 5%... Sau khi trao i vi V Chnh sch thu, B Ti chnh, Tng cc hng dn: Mt hng la m dng ht, tch phn v ngoi cn v la bn trong, cha xt v hoc s ch thuc chng 10, nhm 1001". Nh vy, thu nhp khu vi mt hng la m theo vn bn hng dn ny l 5%. Ti sao cng hng dn phn loi mt hng ht la m, hai lnh o Tng cc Hi quan li c hai cu tr li khc nhau? ng ch l c hai vn bn tr li u dn nhng cn c quy nh trong cng mt quyt nh, thng t, biu thu ca B Ti chnh. Phi chng l do cch hiu, cch p dng vn bn quy phm php lut ca nhng ngi ra vn bn ny l khc nhau? Vy th ai ng, ai sai? V s khc nhau ny dn n chnh lch 15% thu sut nhp khu i vi mt hng ht la m. T vic ny s ko theo s tin thu chnh lch cng rt ln. Nu vic p thu nhp khu mt hng ny sai ng nhin dn n vic Nh nc tht thu s tin thu rt ln. Cn b hi quan lm vic thiu lim khit, to c i cho doanh nghip trn thu. Ngy 6/7/2007, l hng ca Cng ty Hn Vit, a ch ti Khu cng nghip Thu Vn, Vit Tr, Ph Th b Chi cc Hi quan ca khu cng Hi Phng - khu vc II kim tra thc t. Kt qu cho thy, Hn Vit nhp lu 5 tn giy cacton krap dng cun, kh 1,2 m; gn 1 tn giy bao gi dng cun kh 40 cm v 12 loi vt t, linh kin ca my se ch si. Cc mt hng ni trn u c thu sut cao. Trc , theo khai bo ti t khai hi quan s 313 ngy 3/7/2007 do Chi cc Hi quan Ph Th lm th tc nhp khu l hng, Hn Vit ch nhp 5 tn ht mu v 13 tn ht nha LDPE c xut x t Hn Quc. Tng gi tr l hng ny l 18.250 USD. Chi cc Hi quan Ph Th quyt nh min kim tra thc t cho thng quan hng ho theo t khai nhp khu hng ho ca Hn Vit. c bit, khi Hn Vit ng k m t khai hi quan ti Chi cc Hi quan Ph Th, theo quy trnh qun l ri ro ca hi quan th my tnh phn lung l hng ny mc 3 (mc ). iu ny c ngha l l hng trn phi c kim ho. Nhng khng hiu v l do g m cn b chi cc ny t chuyn t mc 3 () xung mc 2 (vng) l hng ni trn c min kim ho. Ti sao Chi cc hi quan Ph Th b ngc lung, t doanh nghip c iu kin trn thu c bit, khi Hn Vit ng k m t khai hi quan ti Chi cc Hi quan Ph Th, theo quy trnh qun l ri ro ca hi quan th my tnh phn lung l hng ny mc 3 (mc ). iu ny c ngha l l hng trn phi c kim ho. Nhng khng hiu v l do g m cn b chi cc ny t chuyn t mc 3 () xung mc 2 (vng) l hng ni trn c min kim ho. Ti sao Chi cc hi quan Ph Th b ngc lung, t doanh nghip c iu kin trn thu? Chnh sch cn c k h. n hn thu nhp khu Theo iu 15 Lut thu xut nhp khu: Thi hn np thu i vi hng ha xut khu l ba mi ngy, k t ngy i tng np thu ng k t khai hi quan; vi hng ha nhp khu l vt t, nguyn liu sn xut hng ha xut khu th thi hn np thu ln n hai trm by mi lm ngy. R rng vi quy nh ny cc nh lm lut mun to iu kin cho cc doanh nghip xut nhp khu , tuy nhin nhiu doanh nghip li dng trn thu, chim dng vn nh nc.

Mt s i tng doanh nghip cn c hn quy trnh, th on qua mt c quan qun l. l thnh lp doanh nghip ma nhp khu hng ha; n hn np thu, doanh nghip c tnh try khng thanh ton, thm ch b trn khi a bn kinh doanh n khon thu l ra phi np vo ngn sch. Hoc cc doanh nghip c chiu l thng xuyn thay i a ch doanh nghip nhng khng bo cho c quan hu quan. Xin giy php nhp khu t ng Theo quy nh ti Thng t 194/2010/TT-BTC ca B Ti chnh th hng ha xut khu, nhp khu khng nhm mc ch thng mi l qu biu, tng ca t chc, c nhn nc ngoi gi cho t chc, c nhn Vit Nam; ca t chc, c nhn Vit Nam gi cho t chc, c nhn nc ngoi v hng ha phi mu dch khc khng b gii hn v s lng, tr gi ca hng ha. Mt khc theo quy nh ti Thng t 24/2010/TT-BCT quy nh v vic p dng ch cp giy php nhp khu t ng i vi mt s mt hng th hng nhp khu phi mu dch khng thuc i tng iu chnh ca Thng t ny. Hin nay nhiu doanh nghip, t chc, c nhn bit v k h khi thc hin 02 vn bn php lut trn nn chuyn loi hnh nhp khu hng ha theo cc loi hnh khc sang loi hnh phi mu dch vi s lng v tr gi cao m khng cn giy php nhp khu t ng. Tuy nhin, c quan Hi quan khng c c s xc nh doanh nghip, t chc, c nhn sai phm v php lut cha quy nh Trn thu i vi hng ha nhp khu theo hnh thc phi mu dch Hng phi mu dch khng phi l hng kinh doanh, ch l tng, biu nn c kh nhiu u i. V y chnh l k h lch thu cho nhiu doanh nghip li dng. y l mnh kho mi ca doanh nghip nhp khu lng hng c gi tr cao m khng cn giy php nhp khu t ng. Theo quy nh ti Thng t 194/2010/TT-BTC ca B Ti chnh th hng ha xut khu, nhp khu khng nhm mc ch thng mi l qu biu,tng ca t chc, c nhn nc ngoi gi cho t chc, c nhn VitNam; ca t chc, c nhn Vit Nam gi cho t chc, c nhn nc ngoi v hng ha phi mu dch khc khng b gii hn v s lng, tr gi ca hng ha. Mt khc theo quy nh ti Thng t 24/2010/TTBCT quy nh v vic p dng ch cp giy php nhp khu t ng i vi mt s mt hng th hng nhp khu phi mu dch khng thuc i tng iu chnh ca Thng t ny. Chnh sch tm nhp ti xut cn nhiu bt cp Quy nh cho php hng tm nhp ti xut c lu li ti 180 ngy km theo nhng k h v php l khin nhiu sai phm c c hi ny sinh: vi hng kinh doanh thng thng, doanh nghip c th mang v bo qun s d dn n ri ro cho c quan hi quan trong vic gim st, qun l tnh nguyn trng ca l hng, cho php doanh nghip kinh doanh tm nhp ti xut i vi hng ha thuc danh mc hng cm xut khu, cm nhp khu v khng cho php hng tm nhp ti xut c tiu th ni a. Hng lot v vi phm lin quan n hng tm nhp ti xut m c quan hi quan pht hin trong thi gian gn y cho thy loi hnh kinh doanh ny ang b li dng thm lu hng cm nhp khu, hng khng bo m cht lng vo th trng Vit Nam. II. GII PHP HON THIN CHNH SCH THU V QUN L THU XUT NHP KHU CA VIT NAM HIN NAY Trong iu kin hin nay, vic hon thin chnh sch thu xut nhp khu nn thc hin theo nhng mc tiu, phng hng sau: - Chnh sch thu xut nhp khu phi l cng c thc hin chin lc pht trin kinh t hng ngoi, hng v xut khu phc v s nghip cng nghip ho hin i ho t nc. Tr thnh cng c nh hng v h tr pht trin cc ngnh kinh t ca Vit Nam c xc nh l c li th cnh tranh trong thng mi khu vc v th gii. iu ny i hi bo h c chn lc, hp l ch khng trn lan, chung chung nh trc y. Chc nng hng dn tiu dng, tng thu cho ngn sch ca thu ny c chuyn cho thu tiu th c bit v thu VAT ph hp vi thu gi tr gia tng mi ban hnh v thu tiu th c bit s c b xung trong thi gian ti. - Chnh sch thu xut nhp khu cn bo h c iu kin sn xut trong nc, nhng khng cn tr hot ng m rng bun bn, u t gia nc ta vi cc nc ASEAN, v s tham gia ca ta vo WTO. Chnh sch thu xut nhp khu phi to iu kin cho mi thnh phn kinh t tham gia vo hot ng xut khu.

- Chnh sch thu xut nhp khu phi to iu kin thun li cho hot ng sn xut, kinh doanh trong iu kin mi, ng thi bo m qun l tt hot ng xut nhp khu v m bo ngun thu ngn sch t hot ng xut nhp khu ph hp vi ci cch ton din h thng thu nc ta hin nay. ph hp vi ni dung ny cn b xung nhng quy nh v gi tnh thu, k khai, np thu, thi hn np thu mt cch r rng, cht ch to iu kin cho doanh nghip d dng xc nh c ngha v thu ca mnh v thc hin np thu y nghim tc theo ng lut nh. ng thi phi tip tc hon thin vic t chc, qun l thc hin chnh sch thu, gim thiu nhng phin h, to iu kin thun li cho mi thnh phn kinh t tham gia vo hot ng xut nhp khu, gp phn y nhanh tc tng trng v pht trin kinh t quc gia. - Hon thin chnh sch thu xut nhp khu trong iu kin hi nhp vi khu vc v th gii i hi chnh sch thu phi ph hp vi yu cu ca hi nhp kinh t, thng l quc t chng li th on cnh tranh khng lnh mnh ca nc ngoi. Tham gia vo cc khi lin kt kinh t, chng ta k cc cam kt v u i thu nhp khu, u i ti hu quc trong hip nh thng mi gia Vit Nam vi cc nc, u i c bit vi cc nc ASEAN, APEC, EU trong thi gian qua v cam kt trong thi gian ti vi cc nc thnh vin ca t chc thng mi th gii WTO v mi y l hip nh thng mi Vit-M. Cc cam kt ny l c s php l, cng nh th hin r rng chnh sch thu xut nhp khu c phn bit theo mc quan h thng mi gia Vit Nam vi cc nc, to thun li cho m phn v thu vi cc nc trong khu vc v th gii. V vy chnh sch thu xut nhp khu cng cn phi quy nh cc mc thu sut khc nhau. - ng thi, tng cng cc cng c php l bo h sn xut trong nc ph hp vi thng l quc t trong iu kin t do ho thng mi hin nay, thu xut nhp khu cn c b xung nhng quy nh v cc mc thu sut tm thi p dng trong cc trng hp nc no s dng nhng bin php cnh tranh khng lnh mnh, hoc c nhng phn bit i x trong bun bn vi Vit Nam. T nhng mc tiu, phng hng c bn nu trn, vic hon thin chnh sch thu xut nhp khu cn phi tp trung vo c ni dung, t chc thc hin v p dng ng b cc loi thu khc nhau: i vi thu xut kh u Trong vic hon thin, sa i biu thu xut nhp khu hin hnh th chnh ph nn b vic thu thu xut khu. B thu xut khu s h tr cho hng ho Vit Nam kh nng cnh tranh ti th trng nc ngoi. Mc d b thu s gim ngun thu cho ngn sch nh nc , nhng b li chnh ph s thu c cc khon thu khc do pht trin sn xut v m rng xut khu. Hoc t ra cng nn thu hp din cc mt hng chu thu. Nu c nh thu xut khu th ch nn nh thu i vi cc sn phm tht cn thit, thu c kh nng hn ch hoc c kh nng thu c nh: nhng mt hng l nguyn liu sn xut trong nc, nhng ti nguyn khong sn khng khuyn khch xut khu, nhng sn phm c th trng n nh. Trc mt xin b thu xut khu i vi nhm mt hng thu hi sn h tr thm trong xut khu v pht trin nghnh ngh khai thc, nh bt, nui trng thu hi sn, tng kim ngch xut khu. Trong tng lai, cng vi vic y mnh qu trnh hi nhp v pht trin ca nn kinh t Vit Nam th s mt hng b nh thu xut khu cn tip tc gim. i vi thu nhp kh u Vic hon thin chnh sch thu nhp khu cn hng vo nhng vn sau: Mt l, xy dng cc mc bo h khc nhau cho cc nghnh sn xut trong nc, nhm bo v, h tr ti a cho cc nghnh c kh nng cnh tranh v xut khu, khc phc tnh trng bo h trn lan lm cho nn kinh t hot ng km hiu qu. Hai l, gim mc thu nhp khu hin nay xung cn bn hoc nm mc. S chnh lch gia cc mc l do yu cu bo h i vi tng nghnh sn xut. Nu bo h mc 1 l di 10% th mc 2 l 20%, mc 3,4,5 tng ng l 30%, 40%, 50%. Thu sut cao ti a ch nn chim khong trn di 10% tng danh mc hng nhp khu chu thu. V ph hp vi yu cu hi nhp ta phi gim dn mc thu cao nht v gim s lng mc thu. V lu di mc thu ph hp vi yu cu ca AFTA l t 0-5%, nhng trc mt ta phi gim dn. i vi cc mt hng m chng ta khng c tim nng li th v cha c kh nng sn xut trong nhng nm sp ti, nhng mt hng l nguyn liu vt t quan trng v ch yu cho sn xut ca cc ngnh c th nhn mnh cnh tranh v xut khu hoc l thit b c bit chuyn dng cho cc ngnh quc phng, an ninh, yt,

giao thng, nng nghip, cn xy dng cc mc thu nhp khu t 0%-5%. Cng vi vic thu hp n mc ti cn thit din mt hng c mc thu sut 0%, cn gim bt din mt hng min thu nhp khu, theo hng ch min thu sut thu nhp khu cho mt s trng hp theo thng l quc t. Vi vic gim s lng mc thu nhp khu, c nhng mt hng th tng thu nhp khu, c nhng mt hng nhp khu th gim thu. i vi nhng mt hng m Vit Nam c th mnh cnh tranh v xut khu c th tng thu st thu nhp khu, cn i vi nhng mt hng s tng thu tiu th, thu gi tr gia tng hoc chuyn sang thu tiu th c bit, thu gi tr gia tng, hoc nhng mt hng m mc thu nhp khu cao qu mc cn thit th gim mc thu sut nhp khu. iu ny s to iu kin Vit Nam ho nhp vo h thng thu quan ca cc nc ASEAN trong thi gian ti v thc hin m bo ngun thu cho ngn sch. Ba l, c th p dng mt phng php khc trong vic sa i biu thu nhp khu cho n ph hp vi cc quy nh quc t m nc ta cam kt v s thc hin, p dng trong cc trng hp khc nhau tu thuc vo quan h ca Vit Nam vi cc nc, to thun li trong m phn v thu, chnh sch thu xut nhp khu nn quy nh ba loi thu sut i vi hng ho nhp khu l: thu sut ph thng, thu sut u i, thu sut tm thi. Trong : Thu sut ph thng (thu sut tiu chun) l mc thu sut p dng i vi hng ho nhp khu ca cc nc khng c quan h, tho thun song phng v a phng v thu quan vi Vit Nam. Thu sut tm thi l loi thu sut do chnh ph quy nh p dng trong thi gian nht nh, nhm bo h sn xut trong nc trong nhng trng hp sn xut trong nc b thit hi do nhng tc ng ca hng nhp khu. l trng hp: hng nc ngoi p dng chnh sch tr gi nhp khu vo th trng Vit Nam do mt nc ang c chnh sch cnh tranh vi hng ho trong nc v hng cc nc khc nhp khu vo Vit Nam; hng ca nc ngoi c tnh bn ph gi vo th trng Vit Nam; hoc, hng ca nc ngoi hn ch xut khu nhng Vit Nam li rt mun nhp khu. Thu sut ny c th cao hn hoc thp hn thu sut ph thng. Thu sut u i l loi thu p dng cho cc nc c k cc iu khon u i trong quan h thng mi quc t vi Vit Nam, vi iu kin phi ghi r tng mt hng, thu sut, mc u i c th. Bn l, tng hiu qu thu thu. Nh nc cn c cc ch ti x l nghim khc cc tnh trng trn thu, khai man thu c th tng bc tng thu cho ngn sch. V min gim thu Trong iu kin m ca, thu ht vn u t nc ngoi pht trin. Nh nc ta c nhng quy nh xt min, gim thu cho mt s trng hp. iu l cn thit, song cc quy nh cha tht c th, cht ch. V vy, trong vic quy nh min thu xut khu, thu nhp khu cn phi ghi r hn i vi nhng hng ho lin quan ti khuyn u t nc ngoi, phc v lin doanh lin kt. Thc hin ng b thu xut nhp kh u vi thu VAT, thu tiu th c bit v cc loi thu khc Cho n nay, do trnh pht trin ca nn kinh t nc ta mc thp, cc ngnh kinh t cha t c trnh pht trin ng u th hin nhng mc khc nhau v hiu qu sn xut v t l li nhun, i hi nhng mc khc nhau v s tr gip ca Nh nc, v bo h, v iu tit. Trong iu kin nh vy, chnh sch thu b chi phi v cha th tnh ton v cc mc thu sut da trn mc li nhun bnh qun trong cc ngnh. Vic tham gia vo qu trnh hi nhp i hi chng ta phi xy dng mt h thng thu trung lp th hin r nht vic n gin cc mc thu to iu kin phn b cc ngun lc mt cch hp l, khuyn khch cc nh sn xut u t vo cc lnh vc c li th so snh, c th t c hiu qu sn xut cao, c kh nng cnh tranh c vi hng ho cc nc. Mt h thng thu trung lp v r rng s to iu kin thu ngoi, khi trong. Vic n gin cc mc thu sut ny cn c thc hin c th vi tng sc thu. Cng vi vic gim s lng cc mc thu sut v gim dn thu sut ca thu xut khu, thu nhp khu nh trnh by trn y, cn nhanh chng m rng thu tiu th c bit, p dng thu gi tr gia tng, thu thu nhp doanh nghip v tin ti p dng thu thu nhp dn c...Vi cc bin php nh vy, th ngun thu ca ngn sch Nh nc b gim st do gim thu sut nhp khu s phn no c b bng cc loi thu khc. i mi cng tc t ch c, qun l thi hnh chnh sch thu xut nhp kh u Nhng ni dung v chnh sch thu xut nhp khu nu trn khng th thc hin tt nu cng tc t chc, kim tra vic thi hnh cc chnh sch, lut php v thu xut nhp khu khng c i mi hon thin. V vy, trong vic xy dng lut thu xut nhp khu, cn gim ti a vic giao cho cc b chc nng a ra nhng quy nh hng dn vic thc hin lut. Vic sa i, b xung hon thin chnh sch thu xut nhp khu mt cch

thng xuyn kp thi l cn thit, ph hp vi tnh hnh thay i ca th trng trong v ngoi nc. Tuy nhin cn c thi gian cho cc doanh nghip thch ng kp thi, trnh gy ra cho doanh nghip, s thiu hiu bit v nhng chnh sch mi. Nh nc cn lm mt cch kin quyt hn na vic ci cch hnh chnh m bo nhng chnh sch ng c trong lnh vc xut nhp khu ni chung, chnh thu xut nhp khu ni ring c thc hin mt cch nghim minh. Tm li, thu xut nhp khu l mt phm tr kinh t lch s. S ra i v pht trin ca sc thu ny gn lin vi qu trnh pht trin ca hot ng ngoi thng v Nh nc. Quan h kinh t i ngoi pht trin s thc y s hon thin ca cc quy phm php lut iu chnh quan h ny. Do , cng vi s tin b ca hot ng ngoi thng Vit Nam, vic hon thin chnh sch thu xut nhp khu l xu hng tt yu khch quan ca thi i.