Upload
others
View
5
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
©2010 Pearson Education 11-1
Ticarileştirme
©2010 Pearson Education 11-2
Pazar Seçme ve Pazarda Pozisyon
Belirleme
• Tüm Start-up’ların Sorması Gereken Önemli Sorular
– Başarılı olmak için, yeni bir firma bu önemli sorulara cevap
aramalıdır: Müşterilerimiz kimlerdir, onlara nasıl hitap
edeceğiz?
– İyi yönetilen bir start-up, bu sorulara üç aşamalı bir
yaklaşımı benimseyerek yaklaşmalıdır:
• Pazar bölümleme.
• Hedef pazar seçimi.
• Hedef pazarda benzersiz bir konum oluşturma
©2010 Pearson Education
Hedef Pazar Seçme Süreci ve
Konumlandırma Stratejisi
Pazar bölümleme
• Pazarımdaki hangi müşteri grupları aynı ürün veya hizmetin onlara hitap edeceği kadar benzerliklere sahiptir?
Hedef pazarseçimi
• Hangi müşteri grubunu hedef almaya karar verdim?
Benzersiz bir konumlandırma stratejisi oluşturmak
• Firmam, tüm rakiplerimden benim firmamı ayırt edecek şekilde müşterilerimin (ve potansiyel müşterilerimin) zihninde hangi pozisyonda yer alacak?
11-3
©2010 Pearson Education
Toplam Pazar: ülkenin toplam nüfusu
Potansiyel Pazar: TP(- ) satın alma gücü olmayan tüketiciler
Hazır (gerçek) Pazar: hem satın alma isteği (şampuan örneği :sabun kullananlar,
saçı olmayan kişiler)hem de satın alma gücü olan tüketiciler
Hedef Pazar: İşletmenin pazarda mal ve hizmet satmayı düşündüğü pazar
büyüklüğü
Girilmiş Pazar: pazara sunulan mal ve hizmetleri tercih eden tüketici kitlesi
©2010 Pearson Education
Pazar Bölümlendirme
• Pazar bölümlendirme pazarı oluşturan
tüketicilerin nispeten benzer özelliklere
sahip, dolayısıyla benzer mal ve
hizmetlere ihtiyaç duyan bir takım gruplara
ayrılmasıdır.
• Bölümlendirme demografik, ekonomik ve
davranışsal nitelikte çok sayıda değişkene
göre gerçekleştirilebilir.
©2010 Pearson Education
Pazar BölümlendirmeTüketici Pazarlarını Bölümlendirme
• Demografik bölümlendirme pazarı yaş,
cinsiyet, aile büyüklüğü, aile yaşam
döngüsü, gelir, meslek, eğitim, din, ırk,
nesil ve milliyet gibi değişkenler kullanarak
bölmektedir.
– Gelire dayalı bölümlendirme: pazarı, refahı
yüksek, orta-gelirli veya düşük-gelirli
tüketiciler olarak bölmektedir.
• Otomobil, kıyafet, kozmetik, seyahat, finansal
hizmetler
©2010 Pearson Education
Volkswagen IKEA
©2010 Pearson Education
Etnik Köken, Irk
LGBT
©2010 Pearson Education
Pazar BölümlendirmeTüketici Pazarlarını Bölümlendirme
• Psikografik bölümlendirme
– sosyal sınıf
– yaşam tarzı
• Aktiviteler: iş, hobi, tatiller
• İlgileri
• Fikirleri: sosyal konular, politik, iş
– kişilik özellikleri
– değerler
©2010 Pearson Education
Pazar BölümlendirmeTüketici Pazarlarını Bölümlendirme
• Davranışsal bölümlendirme alıcıları bilgi,
tutum, kullanım veya ürüne karşı verilen
yanıtlara göre bölmektedir.
– beklenen fayda
– kullanım durumu
• kullanıcı olmayan, eski kullanıcı, potansiyel
kullanıcı, yeni kullanıcı, düzenli kullanıcı
– kullanım sıklığı
• düşük, orta, yoğun
©2010 Pearson Education
©2010 Pearson Education
Pazar HedeflemeHedef Pazar Bölümlerinin Seçimi
• Pazar hedefleme tüketici gruplarının
oluşturduğu her bölümün ticari açıdan
değerlendirilerek çekici görünen bir veya
daha fazla bölümün girilecek hedef pazar
olarak seçilmesidir.
• Hedef pazar işletmenin hizmet etmeye karar
verdiği ve benzer ihtiyaç ve özelliklere sahip
alıcı grubundan oluşmaktadır.
©2010 Pearson Education
PAZAR BÖLÜM ÇEKİCİLİĞİ ANALİZİ
• Pazar çekiciliği– Pazar bölümü büyüklüğü ve büyüme oranı
– Pazar bölümlerinin adapte olabilme eğilimi
– Tüketici satın alma imkanı ve yeteneği
• Rekabet çekiciliği– Mevcut ve potansiyel rakipler
– Pazara giriş çıkış engelleri
• Kanal çekiciliği– Uygun dağıtım kanallarının varlığı
– Rakiplerin kanal üzerindeki gücü
• Kurumsal çekicilik– Tüketici beklentileri ve firma yetkinliklerinin örtüşmesi
– İşletmenin sahip olduğu diğer öz yetkinlikler
©2010 Pearson Education 3-14
Benzersiz Bir Konum Belirleme1 of 2
Konumlandırma
• Bir hedef pazar seçildikten sonra, firmanın
bir sonraki adımı, pazarda kendisini
rakiplerinden farklılaştıracak bir “konum”
oluşturmasıdır.
•“Konumlandırma”, firmanın kendisinin
olduğunu iddia ettiği pazarın bir parçasıdır.
• Firma ürünün özelliklerinden ikisine veya
üçüne dikkat çekerek müşterilerinin
kafasında, kendi ürünü için benzersiz bir
konum oluşturmalıdır.
©2010 Pearson Education 11-15
Benzersiz Bir Konum Belirleme2 of 2
• Konumlandırma
– Firmalar genellikle pazarlarında belirttikleri pozisyonu
güçlendirmek için bir “slogan” veya bir şirkette tutarlı bir
şekilde kullanılan ve dolayısıyla şirket ile ilişkilendirilen
bir cümle geliştirir.
– Örneğin, Nike’ın sloganı “Just do it.”
– Bu üç kelimelik basit ifadenin güzelliği, 21 yaşındaki bir triatlon
sporcusudan ve 65 yaşındaki yürüyüşçüye kadar, herkes için eşit olarak
uygulanmasıdır.
©2010 Pearson Education
tüketici yönlü
• ürünün özelikleri ve
tüketicilerin bu özelliklerle
ihtiyaçlarını tatmin
edebilecekleri vurgula
• Hedef pazarı farklılaştır– “juss: ilk kez meyve suyu içer gibi”
– “ Papia üç kat”
– “Daha çok fındık”
– “word’de özel + 4 taksit”
– “7 etkili diş macunu”
rekabet yönlü
• Karşılaştırmalı mesajlar– “En iyisi, en hesaplısı”
– “biz daha iyisini yapana kadar en
iyisi bu”
– “yoksa siz hala annenizin
margarinini mi kullanıyorsunuz?”
– “Sizinde faturanız geldi.. Avea gibi
sandım…”
– “Vanish kristal beyazla daha beyaz”
Konumlandırmada iki farklı şekilde
davranılabilir
©2010 Pearson Education
• Aşama 1: Rakip ürün gruplarının tanımlanması
• Aşama 2: Öne çıkartılacak özelliklerin tespiti
• Aşama 3: Tüketici algılarının tespiti
• Aşama 4: Algılama haritalarının çıkarılması ve analizi
• Aşama 5: En çok tercih edilen özelliklerin tespiti
• Aşama 6: Pazar bölümüne en uygun konumun belirlenmesi
• Aşama 7: Konumlandırma stratejisinin belirlenmesi
Konumlandırma Süreci
17
©2010 Pearson Education
ABC
XYZ
Algılama Haritası (İki boyutlu)
18
©2010 Pearson Education
KONUMLANDIRMA
STRATEJİLERİ• Ürün Nitelikleri
• Tüketici faydaları
• Değer
• Kullanım/Kullanışlılık
• Ünlü kişi kullanımı
• Rakiplerle kıyaslama
• Kültürel simgelerin kullanımı
©2010 Pearson Education
Ürün nitelikleri
Yudum ayçiçek yağı, hafiflik
• ‘Düşük enerji tüketimi’, ‘çevre dostu’,
• ‘daha çok fındık’
• ‘7 etkili diş macunu’
• Yakıt ekonomisi
• Yolcu kapasitesi
• Motor hacmi
©2010 Pearson Education
Tüketici faydaları
• Temel olarak tüketici faydasına odaklanır. Çeşitli özellikler olabilir.
Dayanıklılık, ekonomi, güvenlik gibi.
BMW, sürüş keyfi alanına odaklanıyor. Keyfine düşkün, kendisini ödüllendirmek ve gerçekleştirmek
isteyen kişileri hedef tahtasına alıyor. Bütün Ar-Ge çalışmaları sürüş keyfini artırmak üzerine
odaklanıyor. Mercedes’e göre biraz daha orta sınıf tüketiciye sesleniyor.
Volvo, kendini güvenlikle özdeşleştirmiş, marka ve reklam stratejisini güvenlik
üzerine kurgulamıştır.
©2010 Pearson Education
Kullanıma Göre
Nescafe kahve kendini yıllarca kış ürünü olarak konumlamış ve bunu
destekleyen reklamlar yapmıştır. Soğuk kahveyi de lanse ederek yaz
mevsimi ürünü olarak da konumlanmıştır ve pazarı genişletmiştir. Ürünün
yeni kullanım alanlarını da pazara anlatmak hem pazarı genişletir hem de
yeni kullanıcılara ulaşır.
Çay ile tüketilecek bisküvi (çay saati ürünü)
©2010 Pearson Education
Konumlandırma temelde mevcut pazar içerisinde güçlü rakiplerinizin
zaafları çerçevesinde farklı olan yönünüzü parlatmaktır.
©2010 Pearson Education
Kültürel simgelerin kullanımı
Air India logosunda maharaja kullanıyor. Bu sembolle misafirlerimizi
saygıyla ve iyi ağırlıyoruz mesajı veriyor
©2010 Pearson Education
Değerler
©2010 Pearson Education 11-26
Ürün Özelliklerinin Yerine Faydalarının
Satılması
• Ürün Özelliklerinin Yerine Faydalarının Satılması
– Pek çok girişimci, şirketlerinin ürünlerini veya hizmetlerini
faydalardan ziyade özelliklere yerleştirme hatasını yapıyor.
– Teknik özellikleri gibi ürünün özelliklerine odaklanan bir
konumlandırma veya pazarlama stratejisi, genellikle ürünün
faydaları ve ürünün neler yapabileceğine odaklanan bir
kampanyadan çok daha az etkilidir.
– Aşağıdaki slaydın örneğini inceleyelim.
©2010 Pearson Education 11-27
Ürün Özelliklerinin Yerine Faydalarının
Satılması2 of 2
Cep telefonu tanıtımı için iki farklı yaklaşım
Yöntem Gösterimi
Özelliklerin
Satılması
Faydaların
Satılması
Sonuç
“Cep telefonlarımız 1.000 telefon numarasını saklamak
için yeterli hafızaya sahiptir.”
“Cep telefonlarımız, ailenizin, arkadaşlarınızın ve iş
arkadaşlarınızın telefon numaralarına anında erişmenizi
sağlayarak 1.000'e kadar telefon numarası saklamanıza izin verir.
İlk ifade, cep telefonunun kaç telefon numarasını
saklayabilecek hafızaya sahip olduğunu söylüyor. İkinci
ifade, ürünün satın alınmasının kullanıcıların yaşamını
veya işini nasıl kolaylaştıracağın söylüyor.
©2010 Pearson Education 11-28
Marka Oluşturma1 of 5
• Marka Oluşturma
– Marka, insanların bir şirketle ilişkilendirdiği olumlu veya olumsuz özellikler kümesidir.
• Bu özellikler dayanıklı, güvenilirlik veya sorunlara kolay çözüm bulmak gibi olumlu olabilir.
• Veya ucuz, güvenilmez veya sorunlara kolay çözüm bulmamak gibi olumsuz olabilirler.
– Bir şirketin markasıyla yarattığı müşteri sadakati, en değerli varlıklarından biridir.
• Marka Yönetimi
– Bazı şirketler markalarının bütünlüğünü “marka yönetimi” adlı bir program aracılığıyla takip eder.
©2010 Pearson Education 11-29
Marka Oluşturma2 of 5
Markanın Anlamını Düşünmenin Farklı Yolları
©2010 Pearson Education 11-30
Marka Oluşturma3 of 5
• Marka Oluşturma
– Peki bir firma nasıl marka oluşturur?
• Teorik düzeyde, bir firma müşterisinin hayatında bir anlam ifade etmelidir. Müşterilerin para vererek satın almak istedikleri bir değer yaratmalıdır.
• Daha pratik bir düzeyde, markalar, reklam, halkla ilişkiler, sponsorluklar, sosyal aktivitelerin desteklenmesi gibi çeşitli tekniklerle, markalarını oluşturur.
• Bir firmanın adı, logosu, Web sitesi tasarımı ve hatta kağıdı markasının bir parçasıdır.
©2010 Pearson Education 11-31
Yeni Girişimler için Pazarlamanın 4 P’si
Pazarlama karması
Ürün Fiyat
Tutundurma Yer
©2010 Pearson Education 11-32
Ürün
• Ürün
– Bir firma hedef pazara mal mı yoksa hizmet mi sunuyor?
– İlk tanıtım, yeni bir ürünün pazarlanmasında en kritik
zamanlardan biridir.
– Tüm firmalar bilinmedikleri ve ilk müşterilerin ürünlerini
satın almaları için bir inanç sıçraması zorluğuyla karşı
karşıya.
• Bazı girişimler bu zorluklarla başa çıkmak için referans hesapları
kullanırlar.
©2010 Pearson Education 11-33
Fiyat
• Fiyat– Fiyat, tüketicilerin bir ürün almak için ödedikleri para
miktarıdır.
– Bir şirketin ürünleri için talep ettiği fiyat hedef pazarına önemli bir mesaj gönderir.
• Örneğin, Oakley, kendi güneş gözlüklerini hem kaliteli hem de görsel olarak çekici olarak yenilikçi, son teknoloji ürünler olarak konumlandırıyor.
• Oakley’ın piyasadaki bu pozisyonu, onun yüksek bir fiyat talep etmesine neden oluyor.
– Çoğu girişimci, bir sonraki slaytta gösterildiği gibi ürünlerinin fiyatını belirlemek için iki yöntemden birini kullanır.
©2010 Pearson Education 11-34
Temel Ürün ile Mevcut Ürün
Maliyet esaslı fiyatlama Değere Dayalı Fiyatlandırma
Liste fiyatı, bir ürünün
maliyetine bir kar payı
yüzdesi eklenerek
belirlenir.
Liste fiyatı,
tüketicilerin bir ürün
için ne kadar ödemek
isteyecekleri tahmin
edilerek belirlenir.
©2010 Pearson Education 11-35
Tutundurma
• Tutundurma
– Firmanın, ürünlerinin özellikleri ve değerini hedef pazara
anlatmak için yaptığı faaliyetleri ifade eder.
– Girişimcilerin ürünlerini ve hizmetlerini tanıtmak için
kullandıkları ortak faaliyetler vardır.
• Reklam
– Reklam, insanları bir üründen veya hizmetten haberdar
olmalarını sağlayarak, insanların ürünleri ya da hizmetleri
satın almaya ikna etmeye çalışır.
©2010 Pearson Education
Reklam Vermekle İlgili Adımlar
Adım 1: Reklamın Amacını Belirleyin
• Reklamın anlatmasını beklediğiniz bir veya daha fazla amacı açıkça belirtin.
Adım 2: Hedef Kitlenizi Belirleyin
• Reklamı kimlerin görmesini istediğinizi belirleyin.
Adım 3: Bir Medya Organı Seçin
• Reklamın gösterilmesi için TV, gazete, radyo gibi bir medya organı seçin.
11-36
©2010 Pearson Education
Reklam Vermekle İlgili Adımlar
Adım 4: Reklamınızı Oluşturun
• Müşterileriniz, bütçeniz ve ürününüze uygun olan bir reklam oluşturun.
Adım 5: Reklamınızın Gösterileceği Zaman
ve Yeri Seçin
• Reklamınızın gösterileceği, gün içinde belirli bir zaman ve yer seçin (ya da gazetede reklamın gösterileceği alanı seçin).
Adım 6: Tüm Beklentileri Karşılayın
• Reklam başarılı olursa elinizde yeterli ürün (ya da siparişleri alacak yeterli insan) olduğundan emin olun.
11-37
©2010 Pearson Education 11-38
Google AdWords
• AdWords
– Reklam verenlerin Google ana sayfasında anahtar kelimeler satın almalarına izin verir.
– Anahtar kelime kullanıldığında metin tabanlı reklamları yanda (ve bazen yukarıda) arama sonuçlarında gösterir.
– Program yerel, ulusal ve uluslararası dağıtımı içerir.
– Reklam verenler, tıklama başına belirli bir tutarda ödeme yapar.
– Reklam verenler bu programdan yarar sağlarlar çünkü reklamlarını, ürünleri hakkında zaten bilgi arayan kişilerin önüne yerleştirebilirler.
©2010 Pearson Education 11-39
Halkla ilişkiler
• Halkla ilişkiler
– Bir şirketin ürünlerinin farkındalığını arttırmanın en uygun
maliyetli yollarından biri halkla ilişkilerdir.
– Halkla ilişkiler, bir şirketin halk üzerinde firma imajını
oluşturma ve sürdürme çabalarını ifade eder.
– Halkla ilişkiler ve reklamcılık arasındaki en büyük fark,
halkla ilişkilerin doğrudan bir ödeme yapılarak
oluşturulmaz.
©2010 Pearson Education 11-40
Halkla İlişkiler Teknikleri
Basın Bülteni
Sektör basınında yazılar
ve süreli yayınlar
Aylık Bülten
Sivil toplum kuruluklarının,
sosyal toplulukların katılımı
Medya kapsamı
Bloglar
Basın Toplantısı
©2010 Pearson Education 11-41
Diğer Tutundurma Teknikleri
Viral Pazarlama Gerilla Pazarlama
İnsanları belirli bir ürün
veya hizmetle ilgili
pazarlama mesajını
iletme konusunda
teşvik eder.
Geleneksel
tekniklerden ziyade
marifete, zekâ ve
sürprize dayanan
pazarlamaya yönelik
düşük bütçeli bir
yaklaşımdır.
©2010 Pearson Education 11-42
Yer (Ya da Dağıtım)
• Yer
– Bir firmanın ürününü, bulunduğu yerden tüketiciye taşıyan
tüm faaliyetleri kapsar.
– Bir firmanın dağıtım konusunda vermesi gereken ilk karar,
ürünlerini doğrudan mı yoksa aracılar aracılığıyla mı
(toptancılar ve perakendeciler gibi) tüketicilere satmalıdır.
– Çoğu sektörde, her iki seçenek de mevcuttur, bu nedenle
karar genellikle bir firmanın hedef pazarının firmanın
ürününü nasıl satın almak istediğine inandığına bağlıdır.
©2010 Pearson Education 11-43
Doğrudan ve ya Aracı Aracılığıyla Satış1 of 2
Dağıtım
YaklaşımıAçıklama
Doğrudan
Satış
Aracı
Aracılığıyla
Satış
Pek çok firma doğrudan müşteriye satış yaparak dağıtım
ve satış sürecinin kontrolünü elinde tutar.
Diğer firmalar aracılar aracılığıyla satış yapar ve
ürünlerini satalacak perakende satış mağazalarına
yerleştiren toptancılara satar.
©2010 Pearson Education
Doğrudan ve ya Aracı Aracılığıyla Satış2 of 2
Doğrudan Satış
Aracı Aracılığıyla Satış
11-44
Üretici Tüketici
Üretici Toptancı Perakendeci Tüketici