Tìm hiểu về biển, đảo Việt Nam HUẾ, NGÀY 6/12/2012 SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TỈNH THỪA THIÊN HUẾ TRƯỜNG THPT GIA HỘI TỔ SỬ - ĐỊA

Tìm hiểu về biển, đảo Việt Nam HUẾ, NGÀY 6/12/2012

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TỈNH THỪA THIÊN HUẾ

TRƯỜNG THPT GIA HỘI

TỔ SỬ - ĐỊA

Tìm hiểu về biển, đảo Việt Nam


A. Biển và đại dương thế giới

• Biển là một loại hình thủy vực nước mặn của đại dương thế giới, nằm sát các đại lục và ngăn cách với đại dương ở phía ngoài bởi hệ thống đảo và bán đảo, và ở phía trong bởi bờ đại lục (còn gọi là bờ biển).

(Thủy vực là một vùng trũng bất kỳ trên bề mặt Trái Đất có chứa nước thường xuyên, bất kể nước ngọt, nước lợ hoặc nước mặn, với hình thái với quy mô khác nhau)

• Đại dương thế giới là toàn bộ các thủy vực có chứa nước mặn của Trái Đất và không phân biệt ranh giới.

Như vậy, trên hành tinh của chúng ta chỉ tồn tại duy nhất một đại dương thế giới.


Đại dương thế giới chiếm 70,8% diện tích bề mặt Trái Đất


Đại dương thế giới có 4 đại dương, nối thông với nhau

180 triệu km2

93 triệu km2

76 triệu km2

13 triệu km2


1. Biển

• Theo Công ước của Liên Hợp quốc về Luật biển năm 1982:

Một nước ven biển có 5 vùng biển:

- Nội thủy

- Lãnh hải

- Vùng tiếp giáp lãnh hải

- Vùng đặc quyền kinh tế

- Vùng thềm lục địa.


2. Đảo và quần đảo

* ĐẢO: là một vùng đất tự nhiên có nước bao bọc, khi thủy triều lên vùng đất này vẫn ở trên mặt nước.

Nguồn gốc hình thành của đảo có thể là:- Một bộ phận của đất liền bị tách ra do hiện

tượng sụt lún của lục địa (ví dụ đảo Grơnlen của Đan Mạch...)

- Núi lửa phun ở đáy biển, đại dương (Haoai...)- Do san hô ...


2. Đảo và quần đảo

*Quần đảo gồm nhiều đảo lớn, nhỏ nằm gần nhau, có quan hệ với nhau về mặt phát sinh và cùng mang một tên chung (ví dụ: quần đảo Trường Sa, quần đảo Hoàng Sa, quần đảo Philipin...).


a.Vùng biển nước ta: Việt Nam có đường bờ biển dài

3260km và vùng biển thuộc chủ quyền nước ta rộng khoảng hơn 1 triệu km2.

- Vùng biển Việt Nam là một bộ phận của Biển Đông, bao gồm vùng nội thủy, lãnh hải, vùng tiếp giáp lãnh hải, vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa.

- Cả nước có 28 tỉnh/thành phố có biển

B. Một số vấn đề về biển, đảo Việt Nam

1. Khái quát


Lược đồ 28 tỉnh, thành phố có biển


Sơ đồ mặt cắt khái quát vùng biển Việt Nam

(Theo Luật Biên giới quốc gia năm 2003 của Việt Nam)


Đường cơ sở là đường gãy khúc nối liền các điểm được lựa chọn tại ngấn nước thủy triều thấp nhất dọc bờ biển và các đảo gần bờ do Chính phủ nước Cộng

hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam xác định công bố.

Đư

ờn

g c

ơ s

ở




S đ đ ng c ơ ồ ườ ơsở dùng đ tính ểchi u r ng lãnh ề ộh i ven b l c ả ờ ụđ a Vi t Namị ệ


Nội thủy là toàn bộ vùng nước tiếp giáp với bờ biển và nằm phía trong đường cơ sở. Tại nội thủy, quốc gia ven biển có chủ quyền hoàn toàn và tuyệt đối như đối với lãnh thổ đất liền của mình.




Lãnh hải là vùng biển nằm phía ngoài đường cơ sở, có chiều rộng là 12 hải lý.

Ranh giới của lãnh hải chính là đường biên giới quốc gia trên biển.




Vùng tiếp giáp lãnh hải là vùng biển nằm ngoài và sát với lãnh hải, có chiều rộng là12 hải lý.

Trong vùng này, Nhà nước có quyền thực hiện biện pháp bảo vệ an ninh quốc phòng, kiểm soát thuế quan, các quy định về y tế, môi trường, nhập cư...




Vùng đặc quyền kinh tế là vùng biển nằm phía ngoài lãnh hải và có chiều rộng là 188 hải lý (hợp với lãnh hải thành vùng biển rộng 200 hải lý).

Nhà nước có chủ quyền hoàn toàn về kinh tế, nhưng các nước khác đặt ống dầu, dây cáp ngầm, tàu thuyền, máy bay nước ngoài được tự do về hoạt động hàng hải và hàng không theo công ước về luật biển năm 1982.

188 hải lí




Thềm lục địa là phần ngầm dưới biển và lòng đất dưới đáy biển thuộc phần lục địa kéo dài mở rộng ra ngoài lãnh hải cho đến bờ ngoài của rìa lục địa, có độ sâu khoảng 200 m hoặc hơn nữa, có bề rộng tối đa không vượt quá 350 hải lý tính từ đường cơ sở. Nhà nước ta có chủ quyền hoàn toàn về mặt thăm dò, khai thác, bảo vệ và quản lí các tài nguyên thiên nhiên ở thềm lục địa Việt Nam.

<350 hải lý

200m




Như vậy theo quan điểm mới về chủ quyền quốc gia thì Việt Nam có chủ quyền trên một vùng biển khá rộng, khoảng trên 1 triệu km2 tại Biển Đông.




Sơ đồ khái quát của vùng biển Việt Nam


b. Các đảo và quần đảo

- Vùng biển nước ta có khoảng 4000 đảo lớn, nhỏ được chia thành các đảo ven bờ và xa bờ.



- Hệ thống đảo ven bờ chiếm hơn ½ tổng số đảo, phân bố tập trung chủ yếu ở Quảng Ninh, Hải Phòng, Khánh Hòa, Kiên Giang.



- Một số đảo có diện tích khá lớn và dân số khá đông: Phú Quốc, Cát Bà, Cái Bầu, Phú Quý, Lý Sơn, Côn Đảo.

Còn lại, phần lớn là các đảo nhỏ hoặc rất nhỏ.

- Các đảo xa bờ gồm: Bạch Long Vĩ (Hải Phòng) và hai quần đảo Hoàng Sa (thuộc thành phố Đà Nẵng), Trường Sa (thuộc tỉnh Khánh Hòa).


2. Tiềm năng để phát triển kinh tế của biển

nước ta:

a - Khai thác và nuôi trồng hải sản

b - Khai thác khoáng sản

c - Du lịch biển – đảo

d - Giao thông vận tải biển


a. Khai thác, nuôi trồng hải sản

- Tiềm năng của vùng biển nước ta:

+ Vùng biển nước ta có hơn 2000 loài cá, trong đó có khoảng 110 loài có giá trị kinh tế như cá nục, cá trích, cá thu, cá ngừ,... Có trên 100 loài tôm, một số loài có giá trị như tôm he, tôm hùm, tôm rồng,.. Ngoài ra còn có nhiều loài đặc sản khác.


1791.1 1823.71876.3

1946.72091.7

2226.6

0

500

1000

1500

2000

2500

2005 2006 2007 2008 2009 2010Năm

Nghìn tấn

Tổng số Trong đó cá Hải sản khác

Sản lượng đánh bắt ven bờ đã cao gấp khả năng cho phép hai lần, trong khi sản lượng đánh bắt xa bờ mới chỉ bằng 1/5 khả năng cho phép.

a.Khai thác, nuôi trồng hải sản

Biểu đồ sản lượng khai thác thủy sản

biển


b. Khai thác khoáng sản biển

- Dọc bờ biển có nhiều bãi cát chứa ti tan có giá trị xuất khẩu.

- Cát trắng là nguyên liệu cho công nghiệp thủy tinh, pha lê có nhiều ở đảo Vân Hải (Quảng Ninh), Cam Ranh (Khánh Hòa).

- Nghề làm muối

Cánh đồng muối


b. Khai thác khoáng sản biển

- Tài nguyên khoáng sản quan trọng nhất ở thềm lục địa là dầu, khí (trữ lượng khoảng vài tỉ tấn dầu và hàng trăm tỉ m3 khí)


c. Du lịch biển - đảo

- Phú Quốc, Cát Bà, vịnh Hạ Long, biển Nha Trang, biển Đà Nẵng…

- Dịch vụ lặn đáy biển, lướt sóng biển…


d. Phát triển tổng hợp giao thông vận tải biển

- Hiện nước ta có hơn 90 cảng biển. Cảng có công suất lớn nhất là cảng Sài Gòn.


3. Một số vấn đề về môi trường biển, đảo Việt Nam

a. Nguồn lợi hải sản giảm đáng kể do khai thác chưa hợp lý.


Hình thức khai thác hủy diệt: Nổ mìn đánh cá



Khai thác rong tảo chưa theo quy

hoạch


Khai thác san hô làm mất nơi cư trú của sinh vật biển


b. Ô nhiễm nôi trường biển có xu hướng gia tăng rõ rệt.

- Nguyên nhân: do khai thác và vận chuyển khoáng sản, phát triển du lịch biển ồ ạt, chất thải ô nhiễm...



Rác ở bờ biển

Ống nước thải đổ thẳng ra biển


Chợ thủy sản buổi sáng

Bãi biển Long Hải (Vũng Tàu)

tràn ngập rác thải của du khách


Tôm chết, cá chết

HẬU QUẢ


Rừng ngập mặn đang bị ảnh hưởng

HẬU QUẢ


Thủy triều đen – sau tràn dầu

HẬU QUẢ


=> Môi trường biển Việt Nam

đang phải chịu các áp lực từ:

Gia tăng dân sốĐô thị hóa nhanh

Nông nghiệp

Khai khoáng

Hàng hải

Khai thác thủy sản

Năng lượng

Phát triển công nghiệp

Lâm nghiệp

Du lịch


- Điều tra, đánh giá tiềm năng sinh vật tại các vùng biển sâu. Đầu tư để chuyển hướng khai thác hải sản từ vùng biển ven bờ sang vùng nước sâu xa bờ.

- Bảo vệ rừng ngập mặn hiện có, đồng thời đẩy mạnh các chương trình trồng rừng ngập mặn. - Bảo vệ rạn san hô ngầm ven biển và cấm khai thác san hô dưới mọi hình thức.

- Bảo vệ và phát triển nguồn lợi thuỷ sản.

BIỆN PHÁP

4. Một số biện pháp bảo vệ môi trường, tài nguyên biển - đảo


- Phòng chống ô nhiễm biển bởi các yếu tố hoá học, đặc biệt là dầu mỏ.

- Bảo vệ rạn san hô ngầm ven biển và cấm khai thác san hô dưới mọi hình thức.

- Bảo vệ và phát triển nguồn lợi thuỷ sản.

- Phòng chống ô nhiễm biển bởi các yếu tố hoá học, đặc biệt là dầu mỏ.


BIỆN PHÁP


- Tuyên truyền nâng cao nhận thức của người dân vùng biển về bảo vệ môi trường biển

- Thực hiện các hành động, chiến dịch nhằm bảo vệ môi trường biển.


BIỆN PHÁP


5. Tăng cường hợp tác với các nước láng giềng trong giải quyết

các vấn đề biển, hải đảo và thềm lục địa

• Biển Đông là biển chung giữa Việt Nam và nhiều nước láng giềng. Vì vậy, việc tăng cường đối thoại, hợp tác giữa Việt Nam và các nước có liên quan sẽ là nhân tố tạo ra sự phát triển ổn định trong khu vực, bảo vệ lợi ích chính đáng của Nhà nước và nhân dân ta, giữ vững chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ của nước ta.

• Việt Nam có nhiều lợi ích ở Biển Đông. Vì vậy, mỗi công dân Việt Nam đều có bổn phận bảo vệ vùng biển, hải đảo và thềm lục địa của đất nước, cho hôm nay và cho các thế hệ mai sau.


SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TỈNH THỪA THIÊN HUẾ

TRƯỜNG THPT GIA HỘI

TỔ SỬ - ĐỊA


Câu 1: Biển Đông có vị trí địa chiến lược quan trọng, chủ yếu do

• A. là một trong những vùng biển rộng nhất thế giới.

• B. là đường giao thông hàng hải nhộn nhịp bậc nhất thế giới.

• C. có nguồn tài nguyên phong phú bậc nhất thế giới.

• D. có rất nhiều nước nằm ven bờ.


Câu 2: Quốc gia nào dưới đây không nằm ven Biển Đông?

• A. Mianma.

• B. Campuchia.

• C. Brunây.

• D. Thái Lan.


Câu 3. Nước ta có đường bờ biển dài

• A. 1260 km.

• B. 2260 km.

• C. 3260 km.

• D. 4260 km.


• A. 28.

• B. 29.

• C. 30.

• D. 32.

Câu 4: Số tỉnh (thành phố) giáp biển của nước ta là


• A. Thành phố Hải Phòng.

• B. Thành phố Đà Nẵng.

• C. Tỉnh Thừa Thiên- Huế.

• D. Tỉnh Quảng Nam

Câu 5. Huyện đảo Hoàng Sa là đơn vị hành chính thuộc


Câu 6. Vùng biển được xem như bộ phận lãnh thổ trên đất liền và có chế độ

pháp lí của đất liền là

• A. nội thủy.• B. lãnh hải.• C. vùng tiếp giáp lãnh hải.• D. thềm lục địa.


Câu 7. Nước ta bắt đầu khai thác dầu mỏ từ năm nào?

• A. 1980 • B. 1985• C. 1986

• D. 1990


Câu 8. Huyện đảo Trường Sa là đơn vị hành chính thuộc

• A. Tỉnh Quảng Trị.

• B. Tỉnh Bình Thuận.

• C. Tỉnh Bà Rịa- Vũng Tàu.

• D. Tỉnh Khánh Hòa.


Câu 9. Một trong những lo ngại lớn nhất đối với vấn đề môi trường do hoạt động giao thông vận

tải đường biển gây ra là

• A. sự cố tràn dầu. • B. rác thải của tàu biển.• C. chất thải của tàu biển.

• D. chất thải từ cơ sở đóng và sửa chữa

tàu biển.


Câu 10. Điểm du lịch biển nào sau đây đã hai lần được tổ chức UNESCO công nhận là

Di sản thiên nhiên thế giới?

• A. Vịnh Nha Trang.

• B. Bãi biển Non Nước.

• C. Vịnh Hạ Long.

• D. Đảo Phú Quốc.


Câu 11. Đặc sản nước mắm Phan Thiết thuộc tỉnh

• A. Phú Yên • B. Khánh Hòa• C. Ninh Thuận • D. Bình Thuận


Câu 12. Tình trạng úng ngập ở thành phố Hồ Chí Minh chủ yếu là do

• A. mùa lũ trên đồng bằng sông Cửu Long

• B. triều cường

• C. mưa lớn

• D. hồ ao bị lấp, dòng chảy bị tắc nghẽn


Câu 13. Huyện đảo Côn Đảo thuộc tỉnh

• A. Bà Rịa - Vũng Tàu

• B. Trà Vinh

• C. Sóc Trăng

• D. Bạc Liêu


Câu 14. Các tỉnh có đường biển tiếp giáp với Vịnh Thái Lan là

• A. Kiên Giang, An Giang

• B. Kiên Giang, Cà Mau

• C. Cà Mau, An Giang

• D. Càu Mau, Bạc Liêu


Câu 15. Đồng muối nổi tiếng Cà Ná thuộc tỉnh

• A. Bình Thuận

• B. Ninh Thuận

• C. Khánh Hòa

• D. Phú Yên


62

Cám ơn quý thầy cô và các em đã tham gia buổi ngoại khóa này!

Documents

Tìm hiểu về biển, đảo Việt Nam HUẾ, NGÀY 6/12/2012 SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TỈNH THỪA THIÊN HUẾ TRƯỜNG THPT GIA HỘI TỔ SỬ - ĐỊA