1

TOHUM SANAYİCİLERİ VE ÜRETİCİLERİ ALT BİRLİĞİ

TOHUMCULUK SEKTÖRÜNDE

ÜNİVERSİTE-KAMU-ÖZEL SEKTÖR İŞBİRLİĞİNİN GELİŞTİRİLMESİ

ÇALIŞTAYI SONUÇ RAPORU

30 KASIM – 01 ARALIK 2015

ANTALYA

2

ÇALIŞTAY SONUÇ RAPORU YÖNETİCİ ÖZETİ

ÇALIŞTAYIN KONUSU : Tohumculuk Sektöründe Üniversite-Kamu-Özel Sektör İşbirliğinin

Geliştirilmesi…

DÜZENLEYEN KURULUŞ : Tohum Sanayicileri Ve Üreticileri Alt Birliği

YERİ VE TARİHİ : Titanic Hotel, Lara /ANTALYA - 30 Kasım - 01 Aralık 2015

KONU SEÇİMİNE İLİŞKİN GEREKÇE VE AMAÇ:

Ülkemizin tohumculuk politikası, çiftçilerimizin ihtiyacı olan üstün vasıflı bitki çeşitlerine ait

her türlü çoğaltım materyalinin standartlara uygun bir şekilde, zamanında temin edilmesini

sağlamak ve dünyada gelişen tohumluk teknolojilerinin en kısa sürede transferini

gerçekleştirmek için her türlü tedbir ve teşvikleri uygulamaktır.

Mevcut veriler Ülkemizde tohumculuk sektörünün yasal bir zemine oturtulmasından bu yana

tohumculuğumuzun çok önemli bir gelişim gösterdiğine işaret etmektedir. Ancak hala bazı

hususlarda eksikliklerin olduğu da bilinmektedir.

Eksikliği duyulan en önemli hususlardan birisi, Üniversite-Kamu-Özel Sektör İşbirliğidir. Bu

işbirliği olması gereken bir düzeyde değildir ve tohumculuk sektörünün beklentileri ile

örtüşmemektedir.

Oysaki 5553 sayılı Tohumculuk Kanununda yer alan “Tohumculuk Sektörü” tanımı açıkça bu

işbirliğine işaret etmekte ve sektörü bir bütün olarak nitelemektedir

Tohumculuk sektörümüz bir taraftan üretimi ve kaliteyi artırmak için çalışırken, diğer

taraftan da, yasanın öngördüğü kurum ve kuruluşlar ile işbirliğini güçlendirmenin ve bu

gücü tohumculuk politikalarımızın gereğini yerine getirmede kullanmanın gayreti

içerisindedir.

Bu çalışmaların bir yansıması olarak, eksikliği tespit edilen bu işbirliğinin, ilgili tüm kesimlerin

katılacağı bir toplantıda/çalıştayda tüm yönleri ile ele alınması ve ileriye yönelik görüş ve

önerilerin belirlenmesi gereğine istinaden; Çalıştayın konusu, “Tohumculuk Sektöründe

Üniversite-Kamu-Özel Sektör İşbirliğinin Geliştirilmesi” olarak belirlenmiştir.

Çalıştayda, Bakanlığımız, Üniversitelerimiz, İlgili kurum ve kuruluşlarımız ve Tohumculuk

Sektörümüz arasındaki işbirliğinin geliştirilmesi bağlamında; katılımcıların görüş ve

önerilerinin alınması ve bu doğrultuda çalıştayın nihai çıktısı olarak her bir kesim için

faydalı olabilecek bir yol haritasının belirlenmesi amaçlanmıştır.

KATILIM, İÇERİK VE SONUÇLAR:

Antalya’da gerçekleştirilen çalıştaya, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığımızın tohumculukla

ilgili birimlerinden, üniversitelerimizden, ilgili kurum ve kuruluşlarımızdan ve tohumculuk

sektörümüzden yaklaşık 450 kişi katılmıştır.

3

Çalıştayda, ekteki programa uygun olarak, birinci gün (30 Kasım 2015) açılış bölümünün

ardından, çalıştayın tema’sına uygun olarak 4 oturum yapılmıştır.

İlk 3 oturumda Üniversite, Kamu ve Özel Sektör Bakış açısından sunumlar yapılmış, Oturum

Başkanları tarafından sunumlarda verilen hususları ve soru- cevapları toparlayan

değerlendirme konuşmaları yapılmıştır.

Birinci Gün Programının sonunda, Başkanlığını Sayın Yıldıray GENÇER’in yaptığı son

oturumda, gün boyunca gerçekleşen oturumlardan elde edilenlerle birlikte dinleyici görüş

ve önerileri değerlendirilmiştir.

Değerlendirmelerden elde edilen sonuçlar, tespit ve öneriler başlıkları itibarıyla, maddeler

halinde aşağıda özetlenmiştir.

Üniversite – Özel Sektör Açısından;

1. Kurumsal manada Üniversite – Özel sektör işbirliğinin olmadığı, bunun için yasal

zemin oluşturulması gerektiği anlaşılmıştır.

2. Üniversite ile Tohumculuk şirketleri arasında hâlihazırda mevcut olan işbirliği,

kurumsal anlamda bir işbirliği olmayıp, münferit öğretim üyeleri ile şirketler

arasındaki işbirliği şeklindedir.

3. Sektörün üniversiteleri tanımaması ve üniversitelerin de sektörü tanımaması

nedeniyle ortak amaçta buluşmak zorlaşmaktadır. Bu önemli bir sıkıntıdır.

4. Üniversiteler bilgi ve yenilikleri herkes için üretmek durumundadır. Bilgi ve

uygulama ile ilgili dengenin nasıl kurulacağı üzerinde düşünülmelidir.

o Üniversitelerin çeşit ıslahı değil, ıslah öncesi base (temel) materyali

geliştirmesi

o Sahadaki asıl uygulamasının ise özel sektörce yapılması uygun olabilir.

5. Ziraat Fakültelerinin üç tanesi “Islah Akademisi” şekline dönüştürülebilir.

6. Eğitimin kalitesi yükseltilmeli ve şirketlerimizin ihtiyaç duyduğu donanımlı ara

elemanların ve mühendislerin yetiştirilmesi sağlanmalıdır.

Üniversite ve Özel Sektör arasındaki işbirliğinde, Bakış açısı farklılıkları,

Beklentilerin uyuşmaması ve Güven noktasında sıkıntısı vardır. Bu sıkıntıların

giderilmesi işbirliğini güçlendirecektir.

7. Ulusal Tohum(cu)luk Danışma Konseyi oluşturulmalı ve yılda 1 defa toplanmalıdır.

Kamu - Özel Sektör Açısından;

1. Kamu, Denetim ve Destekleme yanında, mevzuat hazırlamada özel sektör ile

işbirliği yapmaktadır. Ancak bu işbirliği her iki kesim açısından daha düzenli ve

uygulanabilir olmalıdır.

2. Teftiş Kurulu yaptığı denetimlere dayalı olarak, mevcut kanunun revize edilmesi

gerektiğini ortaya koymuştur. Gündemde olan kanun değişiminin

gerçekleştirilmesinde bu husus sektör tarafından değerlendirilmelidir.

4

3. TAGEM tarafından araştırma faaliyetleri desteklenmektedir, şirketlerimizin bu

desteklere başvurmalarının zemini vardır. Ancak bu uygulamadan şirketlerimiz

yeteri kadar ve amacına uygun yararlanamamaktadır. Bu desteklerde Çeşit

Geliştirmeye yönelik Projeler öne çıkmalıdır.

4. Çok yıllık yem bitkileri tohumluğu üretimi başta olmak üzere, diğer bitkilerin

tohumculuğunda, TİGEM arazileri kabul edilebilir ücretlerle tohumculuk

şirketlerine açılmalıdır.

5. Şirketlerimizin TAGEM’den yarıyol materyali alıp, daha kısa sürede çeşit elde

edebilmeleri kolaylaştırılmalıdır.

TÜBİTAK - T.C. Ziraat Bankası ve Özel Sektör Açısından;

1. TÜBİTAK ARGE destekleri büyük ölçekli şirketlerimiz tarafından etkin şekilde

kullanılmaktadır. Ancak, küçük ölçekli şirketlerimizin de bu desteklerden etkin

şekilde yararlanması için gerekli tedbirler alınmalıdır.

2. Sektör ARGE önceliklerini belirleyip, TÜBİTAK’a iletmelidir.

3. Şirketlerimizin Bakanlık aracılığı ile TÜBİTAK ARGE desteğine başvurularında

daha fazla destek sağlanmalıdır.

4. Sıfır Faizli kredi limitinin 15 Milyon TL. ye çıkarılması talep edilmektedir.

II. BÖLÜM

“SEKTÖR DESTEK SUNULARI VE ÜYELER İLE İSTİŞARE TOPLANTISI”

Çalıştayın ikinci günü (01 Aralık 2015) Tohum Sanayicileri ve Üreticileri Alt Birliği, TSÜAB

Çalıştaylarında mutat bir uygulama olan “Üyelerle İstişare Toplantısı” yapılmıştır.

TÜRKTOB ve TSÜAB Yönetim Kurulu Başkanı Sayın Yıldıray GENÇER ve Gıda, Tarım ve

Hayvancılık Bakanlığı Bitkisel Üretim Genel Müdür Yardımcısı Sayın Ümit Bayram KUTLU’nun

birlikte başkanlığını yaptıkları bu bölüme, geçen yıllara nispetle daha yoğun bir katılım

olmuştur.

İlk olarak, programda belirlendiği üzere, “Sektör Destek Sunuları” kapsamında; T.C Ziraat

Bankası Tarımsal Pazarlama Bölüm Başkanlığı’ndan Tarımsal Pazarlama Yöneticisi Sayın

Özlem Çelik ve Tarım Reformu Genel Müdürlüğü, Kırsal Kalkınma Ve Kredilendirme Daire

Başkanlığı’ndan Ziraat Yüksek Mühendisi Sayın Harun GÖK tarafından; kurumları, görevleri

ve tohumculukla ilgileri bağlamında sunumlar yapılmıştır.

Sunumları takiben günlük programın sonuna kadar, çalıştayın birinci günü yapılan

sunumlar, konuşmalar, soru-cevaplar hakkında gerekse genel anlamda (Açık Gündem)

üyelerimizin değerlendirmeleri, görüş ve önerileri alınmıştır.

İstişare toplantısının sonunda üyelerimizden gelen sorular, görüşler, öneriler ve talepler,

özel sektör bağlamında Sayın GENÇER, Bakanlık bağlantıları itibarıyla da Sayın KUTLU

tarafından cevaplandırılmıştır.

5

İstişare toplantısında firma temsilcilerinden gelen sorular verilen cevaplar ayrıca detaylı

olarak ekte sunulmuştur.

ÇALIŞTAYDAN ELDE EDİLEN ÇIKTILARA GÖRE ÖNCELİKLİ OLARAK YAPILMASI

UYGUN GÖRÜLEN HUSUSLAR /EYLEMLER

A) Çalışma Gruplarının Yeniden düzenlenmesi ve Aktivasyonu:

1. TSÜAB bünyesinde, hâlihazırda oluşturulmuş olan “ÜRÜN DAİMİ ÇALIŞMA

GRUPLARI”nın Üniversite kesiminden hocaların ve Kamu kesiminden temsilcilerin

de katılımı ile yeniden düzenlenmesi ve bu yeni düzenlemeye göre çalışma usul ve

esaslarının belirlenmesi (Katılımcı Profili, Çalışma Takvimi, Raporlamalar vb.)

2. Yeniden düzenlenen çalışma gruplarının, bilhassa çalıştay tema’sı olan “İşbirliği”

konusu öncelikli olmak üzere çalışmalarına başlaması,

3. İşbirliğinin etkin bir şekilde hayata geçebilmesi için, ÜNİVERSİTE – KAMU – ÖZEL

SEKTÖR İŞBİRLİĞİ KOORDİNASYON KURULU’nun kurulması hususunun ilgili

taraflarca gözden geçirilmesi ve verilecek karar doğrultusunda gerekli girişimlerin

başlatılması…

B) Uzman Havuzu Oluşturulması:

1. Üniversite, Kamu ve Özel Sektör bağlamında; Tohumculukla ilgili, ıslahtan

pazarlamaya, hatta tohumluğu kullanan/kullanacak olan çiftçinin bilgilendirilmesi

ve bilinçlendirilmesine kadar, her türlü konuda -ve ilgili her bir kesimin kendi

faaliyet alanlarında- yaralanabileceği bir “Uzman Havuzu”nun oluşturulması,

2. Bu oluşumla ilgili gereken mevzuatın (Protokol vb.) hazırlanmasının sağlanması,

3. Kurum ve kuruluşlar nezdinde; Oluşturulacak Uzman Havuzu’nda yer alacak

kişilerin çalışma usul ve esaslarının belirlenmesi...

Az olunur /TSÜAB/ 18 Ocak 2016

6

RAPOR

GİRİŞ

Tarım, Türkiye ekonomisi için önemli ve stratejik bir sektör olma özelliğini devam

ettirmektedir. Ülkemiz açısından tarımın birinci ve en önemli işlevi giderek artan nüfusun

gıda ihtiyacını karşılamaktır.

Tarımda verimlilik artışı sağlayan ve aynı zamanda maliyeti düşüren en önemli unsur

teknolojik değişimdir.

Teknolojik değişimi esas alan bir tarımsal stratejinin başarısı çok sayıda faktöre bağlı

olmakla birlikte bunlar arasında, yüksek verimli yeni bitki çeşitlerine ait kaliteli

tohumlukların kullanımı son derece önemlidir.

Ülkemizin tohumculuk politikası, çiftçilerimizin ihtiyacı olan üstün vasıflı bitki çeşitlerine ait

her türlü çoğaltım materyalinin standartlara uygun bir şekilde, zamanında temin edilmesini

sağlamak ve dünyada gelişen tohumluk teknolojilerinin en kısa sürede transferini

gerçekleştirmek için her türlü tedbir ve teşvikleri uygulamaktır.

Mevcut veriler Ülkemizde tohumculuk sektörünün yasal bir zemine oturtulmasından bu yana

tohumculuğumuzun çok önemli bir gelişim gösterdiğine işaret etmektedir. Ancak hala bazı

hususlarda eksikliklerin olduğu da bilinmektedir.

5553 sayılı Tohumculuk Kanunu’nda;

Tohumculuk sektörü: “Bitki çeşitlerini ıslah eden, tohumlukları üreten, yetiştiren, işleyen,

satan, dağıtan, satışa veya dağıtıma arz eden, ithal veya ihraç eden ya da tohumculuk ile

ilgili diğer faaliyetlerde bulunan kamu kurum ve kuruluşları veya özel kuruluşlar ile bu

kuruluşların oluşturduğu birlik veya derneklerden müteşekkil yapı” olarak

tanımlanmaktadır.

Tohumculuk sektörümüz bir taraftan üretimi ve kaliteyi artırmak için çalışırken, diğer

taraftan da, yasanın öngördüğü kurum ve kuruluşlar ile işbirliğini güçlendirmenin ve bu gücü

tohumculuk politikalarımızın gereğini yerine getirmede kullanmanın gayreti içerisindedir.

Bu çalışmaların bir yansıması olarak, Kuruluşumuz olan Tohum Sanayicileri ve Üreticileri Alt

Birliği (TSÜAB) tarafından Antalya' da 30 Kasım - 01 Aralık 2015 tarihlerinde "TOHUMCULUK

SEKTÖRÜNDE ÜNİVERSİTE – KAMU - ÖZEL SEKTÖR İŞBİRLİĞİNİN GELİŞTİRİLMESİ ÇALIŞTAYI"

gerçekleştirilmiştir.

Çalıştay süresince, Bakanlığımız, Üniversitelerimiz, İlgili kurum ve kuruluşlarımız ve

Tohumculuk Sektörümüz arasındaki işbirliğinin geliştirilmesi ile ilgili konularda; katılımcılarca

yapılan sunumlardan1, tartışmalardan ve değerlendirmelerden elde edilen sonuçlar bu

raporun takip eden bölümlerinde yer almıştır.

1 Raporda bahsi geçen tüm sunumların çıktıları rapor ekinde verilmiştir.

7

GELİŞME

Çalıştayın açılışı TSÜAB ve TÜRKTOB Yönetim Kurulu Başkanı Sayın Yıldıray GENÇER

tarafından yapılmış, açılış bölümünde ayrıca, Gıda, Tarım ve Hayvancılık bakanlığı Bitkisel

Üretim Genel müdürlüğü (BÜGEM) Genel müdür yardımcısı Sayın Ümit Bayram KUTLU ve

Antalya Vali Yardımcısı Sayın Halil Serdar CEVHEROĞLU'da birer konuşma yapmışlardır.

Gençer açılışta yaptığı konuşmada, TSÜAB’ın her yıl tohumculuk çalıştayı organize ettiğini, bu

çalıştaylarda konuların sektörün temel meselelerinden hareketle seçildiğini, bu bağlamda; bu

çlıştayın ana temasının da, sektörün olmazsa olmazı olarak niteledikleri, “Tohumculuk

Sektöründe Üniversite – Kamu - Özel Sektör İşbirliğinin Geliştirilmesi” olarak belirlendiğini

ifade etmiştir.

Sektörün gelişimine ilişkin bazı bilgiler veren Gençer, Sektörün ciddi anlamda bir kabuk

değişikliği yaptığını. Bugün gelinen noktada önemli işlerin yapıldığını, ancak bu gelişmelerin

sektör için yeterli olmadığını, Ülkemizin hem bulunduğu coğrafya içerisinde hem de dünyada

tohumluk konusunda daha önemli yerlerde, daha üst sıralarda yer alması gerektiğini, bunun

için çalıştayda ele alınacak işbirliğinin çok önemli olduğunu belirtmiştir.

Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Bitkisel Üretim Genel Müdür Yardımcısı Ümit Bayram

Kutlu ise, konuşmasında, Bitkisel üretimin verimliliği ve kalitesinin artırılmasının tohuma bağlı

olduğunu, bu çerçeveden bakıldığında; ürünlerimizdeki verimliliğin üretim miktarlarımızdaki

artışın tamamen sertifikalı tohum kullanımıyla süregelmekte olduğunu vurgulamıştır.

Kutlu, ayrıca 64. Hükümetin programında tohumculuktaki gelişmeler, inovasyon ve

kümelenmenin yer almasının sevindirici olduğunu ifade etmiştir.

Antalya Vali Yardımcısı Sayın Halil Serdar CEVHEROĞLU da, yaptığı konuşmasında tarımın ve

Antalya'nın öneminden bahisle, çalıştayın Antalya’da yapılmasından memnuniyet duyduğunu

söylemiştir.

Çalıştaya, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının tohumculuk ile ilgili birimlerinden,

üniversitelerden, diğer ilgili kurum ve kuruluşlardan ve tohumculuk sektörünün

temsilcilerinden yaklaşık 450 kişi katılmıştır.

Çalıştayda, ekteki programa uygun olarak, birinci gün (30 Kasım 2015) açılış bölümünün

ardından, çalıştayın tema’sına uygun olarak raporun ilerleyen bölümlerinde detayları

verilecek olan 4 oturum yapılmıştır.

İlk 3 oturumda Üniversite, Kamu ve Özel Sektör Bakış açısından sunumlar yapılmış,

oturumların sonunda, Oturum Başkanları tarafından sunumlarda verilen hususları ve soru-

cevapları toparlayan değerlendirme konuşmaları yapılmıştır.

8

Raporun hazırlanmasında; Sunum sonrası değerlendirmelerin, 1. Gün Programının sonunda

yer alan ve Başkanlığını Sayın Yıldıray GENÇER’in yaptığı “Genel Değerlendirme Oturumu”

ile birleştirilmesi yöntemi benimsenmiştir.

1. OTURUM:

Oturumun Konusu: Üniversite Bakış Açısından Tohumculuk Sektöründe Üniversite-Kamu-

Özel sektör işbirliğinin geliştirilmesi…

Oturum Başkanı: BÜGEM Genel Müdür Yardımcısı Sayın Ümit Bayram KUTLU

Sayın KUTLU’nun başkanlığında gerçekleştirilen oturumda, üniversitelerden

akademisyenlerin sunumları yer almıştır.

Bölümün ilk sunumu Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Konya Teknokent Yönetim Kurulu

Başkanı Prof.Dr. Süleyman SOYLU tarafından yapılmıştır.

Sunum içeriği çerçevesinde, bazı önerilerde bulunan Soylu, Üniversite- Sektör ilişkilerinin

Teknokentler ve TÜBİTAK – TAGEM Projeleri yoluyla geliştirilebileceğini belirtmiş, bu

kapsamda;

- Yüksek lisans ve doktora tez çalışmalarında tohumculuk konularına yer verilmesi,

- TSÜAB ile ziraat fakülteleri arasında mentorlük uygulamasına gidilmesi,

- TSÜAB’ın üniversite ıslah projelerine destek olması,

- Üniversitelerdeki ara materyal ve aday çeşitlerin TSÜAB aracılığı ile firmaların

hizmetine sunulması,

- Genetik kaynak gelmesi bakımından uluslararası projelere önem verilmesi,

Sayın Soylu sunumunda;

Tohumculuk sektöründe Üniversite ve akademisyenler ile işbirliğine

gidilmesi gereken alanlardan, Sektörle akademisyenlerin işbirliği yapma

yöntemlerinden, Akademisyenler ile tohumculuk firmaları arasındaki

hâlihazır ilişkilerden ve bu ilişkilerin geliştirilmesine ait konulardan

bahsetmiştir.

9

- Tarımsal Yayımda TSÜAB – Akademisyen işbirliğinin sağlanması

gibi konuların/uygulamaların üniversitelerle işbirliğinin başlangıcı ve anahtarı

olabileceğine değinmiştir.

Ayrıca, Üniversite hocalarının, sektörle olan işbirliği hususlarında, -kısmen de olsa- var

olduğuna inandığı çekingenlik ve alınganlıklardan kurtulmaları, sahaya inmeleri gerektiğini

belirtmiştir.

Oturumun ikinci sunumu, Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü

Öğretim Üyesi Sayın Prof. Dr. Hakan Özkan tarafından yapılmıştır.

AR-GE

Temel araştırma

Uygulamalı araştırma

Deneysel geliştirme

Sunumda özet olarak şu konulara

değinilmiştir:

-Tohumculukta AR-GE birincil derecede

önemlidir.

- ARGE konusunda özel sektörle üniversite

farklı anlayışa sahiptir. Birlik sağlanmalıdır

- Ortak projelerle anlayış ve uygulama

birlikteliği sağlanabilir.

Özellikle tarla bitkileri hantal bitkilerdir,

ıslahı uzun zaman gerektirir.

- Özel sektör ARGE süreci ve sonuçları

konusunda sabırsızdır.

10

Üniversite Bakış Açısından Tohumculuk Sektöründe Üniversite-Kamu-Özel Sektör

İşbirliğinin Geliştirilmesi Oturumunun üçüncü sunumunu, Niğde Üniversitesi, Tarım

Bilimleri ve Teknolojileri Fakültesi, Tarımsal Genetik Mühendisliği Bölümü’nden Sayın

Prof.Dr. Mehmet Emin Çalışkan yapmıştır.

Sayın Çalışkan’ın sunumunda;

Sunum genelinde;

Sayın ÖZKAN, Üniversite- özel sektör işbirliğine örnek

olarak TSÜAB üyesi bir şirket ile birlikte, Çukurova

Üniversitesi Ziraat Fakültesi Agri-Park İstasyonu

alanında yürütülen TÜBİTAK (1511) destekli bir

“Ekmeklik Buğday Çeşit Islahı Projesi” hakkında sözlü

ve görsel bilgiler sunmuştur.

Tohumculuk sektöründe

gerek yurt içi gerekse yurt

dışı anlamında sıkı bir

rekabet ortamının olduğu,

bu rekabet ortamında

firmaların kendilerine yer

edinmeleri, pazar

bulmaları için mutlaka

“Özgün Ticari Ürünlere”

sahip olmaları gerektiği

vurgulanmıştır

Bilimsel gelişmenin

temel üreticisinin

ÜNİVERSİTELER, yeni

teknolojilerin ve

ekonomik gelişmenin

temel aktörlerinin/

uygulayıcılarının da

SANAYİ olduğu

düşünüldüğünde;

bu iki kesim arasındaki

işbirliğinin öneminin

daha iyi anlaşılabileceği

ve mutlaka var olması

gerektiği vurgulamıştır.

11

- Tohumculuk sektöründe Üniversite-Kamu-Özel Sektör işbirliğinin; Çeşit geliştirme,

Tohum teknolojisi, Üretim süreçlerinin iyileştirilmesi, Verimlilik artışı,

Mekanizasyon, Pazarlama stratejisi ve Eğitim alanlarında mümkün olabileceği ifade

edilmiştir.

- Üniversite, Kamu ve Sektör işbirliğinin tesisinde ve mevcudun güçlendirilmesinde bazı

zorlukların olduğu, hâlihazırdaki üniversite – firma işbirliklerinin kurumsal anlamda bir

işbirliğinden ziyade, “Hoca – Firma İlişkisi” şeklinde var olduğu belirtilmiştir.

Sayın Çalışkanın sunumunda ve açıklamalarında, gerek halihazır zorlukların giderilmesi,

gerekse ileriye yönelik işbirliğinin geliştirilmesi için yer alan Sonuç ve Öneriler aşağıda

özetlenmiştir:

Akademisyenler, çeşit ıslah sürecinde akıl veren değil uygulayan ve gösteren olmalıdır

Akademik aşama kaygıları ve yayın odaklı araştırma öne çıkmamalıdır, uygulama ile

dengeli olmalıdır.

Akademisyenler sınai gelişim için yapılması gerekenlerin ve özel sektör beklentilerinin

farkında olmalıdırlar.

Üniversite yönetimlerinin, fikri mülkiyet haklarından gelir elde edebileceklerine

yönelik bilgi eksiklikleri giderilmelidir.

İşbirliği programları öncelikle eğitim-öğretim alanında başlatılmalıdır. Bu konuda;

- Yeniden yapılanma ve müfredat geliştirme konusunda işbirliği sağlanmalı,

- Öğrenci stajları kurumsallaştırılmalı ve etkin hale getirilmeli,

- Ortak eğitim ve sertifika programları ve

- Özel alanlar için lisansüstü programlar düzenlenmelidir.

Sektördeki çatı örgütler (Birlik ve Alt birlikler) eğitim programları organizasyonları

konusunda inisiyatif almalıdır.

Firmalar bünyelerinde mutlaka tam zamanlı araştırıcı istihdam ettikleri Ar-Ge birimleri

oluşturmalıdır.

İlgili kurum ve kuruluşlarca, Vergi muafiyetleri, TEYDEB programlarında pozitif

ayrımcılık ve Doğrudan Ar-Ge destekleri gibi teşvik edici yasal düzenlemeler

yapılmalıdır.

Oturumun Dördüncü sunumu Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü

Öğretim Üyesi Sayın Prof. Dr. Bülent UZUN tarafından gerçekleştirilmiştir.

Sayın Uzun, Tohumculukta Üniversite-Kamu-Özel Sektör İşbirliğini aşağıdaki şekilde

tanımlayarak sunumuna başlamıştır:

Tohumculukta Üniversite-Kamu-Özel Sektör İşbirliği: “Yeni bir çeşit veya mevcut çeşitlerde

iyileştirmeler yapmak üzere KAMU ORGANİZASYONLARI ile tohumculukla ilişkili ÖZEL

KURULUŞUN bir araya gelerek bir sözleşme çerçevesinde ıslah programı başlatması veya

12

ortak bir sorunu çözmek üzere bitki ıslahına yönelik araştırma yapmak” şeklinde

tanımlanabilir.

Sunum ve üzerine konuşmada, tohumculuk sektöründe üniversite-özel sektör işbirliğinde

yaşanan genel sorunlar; GÜVEN EKSİKLİĞİ, ŞEFFAFLIK, SABIR ve BİRLİKTE ÇALIŞMA

KÜLTÜRÜNÜN OLMAYIŞI olarak sıralanmış ve bu hususlarda gerekenlerin yapılması halinde;

hem üniversite hem de sektör açısından sağlanabilecek yararları aşağıdaki şekilde

özetlenmiştir:

Toplam araştırma maliyetleri her iki taraf için de azalır.

Araştırma destekleme fonlarına erişim kolaylaşır.

Genetik kaynaklara erişim kolaylaşır.

Kaynakların etkin kullanımı sağlanır

Teknoloji geliştirme ve sahada uygulama imkanları artar.

İnsan kaynaklarının eğitimi sağlanır.

Ortak proje yazımı ve TÜBİTAK, SAN-TEZ, AB vb kaynaklardan destek alınması

mümkün olur.

Yenilikçilik (İnovasyon) paylaşılır.

Riskler azaltılabilir.

Ve Sinerji yaratılır.

Sayın Uzun da, diğer akademisyenler gibi, Üniversite – Sektör işbirliği alanında bazı özel

sorunların yaşandığından bahsetmiş ve bu sorunları ana hatları ile şöyle sıralamıştır:

Üniversite Açısından:

- Hakların güvence altına alınması (Royalty, Materyal transferi, Danışmanlık ilkeleri,

Onore edilme)

- Yasal Boşluklar (Geliştirilen çeşidin işbirliği yapılan firmaya aktarılmasındaki yasal

sorunlar)

- Özel sektörden gerek araştırmaya gerekse araştırmacıya yapılan para akışındaki

aksaklık, (kesinti, veya ücretin tamamen ödenmemesi)

- Öğretim Üyesinin başka amaçlar için kullanılması (Proje kazanma, materyal sağlama)

- Firmanın projeye yapacağı katkı bütçesini olabildiğince düşük tutma çabası

- Firmanın genetik materyalini sakınması (Güven bunalımı)

- Firmanın işbirliğini uzun soluklu sürdürme niyetinde olmaması

- Projelere gereken bilimsel özenin gösterilmemesi.

Özel Sektör Açısından:

- Royalty ve Danışmanlık ücretlerinin birçok firma için yüksek bulunması

- Öğretim üyesinin ıslahçı olmaması nedeniyle yaşanan hayal kırıklıkları ve kötü

örnekler.

- İşbirliğinde yaşanan yasal boşluklar (materyal transfer anlaşması, hak paylaşımı vs)

- Araştırma projelerine aktarılacak katkı payının yüksek olması

13

- İlgili işbirliği araştırmalarının tarla ve serada geniş alanları işgal etmesi nedeniyle

firmanın diğer faaliyetleri için yer sorunu yaşaması

- İşbirliği projelerine uygun nitelikli eleman sıkıntısı, bu projelerde yer alan nitelikli

elemanın proje sonrası başka firmalara geçmesi veya kendi firmasını kurması.

- İşbirliğinin elle tutulur bir hat veya çeşitle sonuçlanmaması.

- Tohumculuk sektöründe çıktıların uzun süreçte elde edilmesi…

Prof. Dr. Bülent UZUN bu tespitlerine dayalı olarak, Tohumculuk Sektöründe Üniversite-

Özel Sektör İşbirliğinin Geliştirilmesi konusunda, özet olarak aşağıdaki önerilerde

bulunmuştur:

- Bilgi ve teknoloji transferi ile ıslah programlarının işbirliği halinde yürütülmesi

konusunda açık bir yönetmeliğin yayınlanması. Böylece işbirliği ve çıktı paylaşımının

standardı sağlanmış olur.

- Özel Sektör, Master ve Doktora programlarının içinde yer almalıdır.

- Üniversite-Kamu araştırmaları ve sonuçlarının özel sektöre lisanslanması

sağlanmalıdır.

- Üniversite ve Kamuda yer alan genetik materyalin internet erişimli veritabanı

oluşturulmalıdır.

- Üniversite, Kamu ve özel sektörün düzenli aralıklarla bir araya gelebileceği bir

platform oluşturulmalıdır.

- Çıktıların (Örn: Çeşit) korunması ve paylaşımı önceden anlaşma altına alınmalıdır.

Bu oturumun son sunumu Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü Öğretim

Üyesi Sayın Prof. Dr. Hülya İLBİ tarafından yapılmıştır.

Sayın İLBİ sunumunda Üniversite ve sektör (Ü–S) açısından işbirliği ihtiyacını doğuran

unsurlardan ve işbirliği yapılması ile her iki kesim için sağlanacak faydalardan bahsetmiştir.

Sayın İlbi sunumunda, Üniversite ve sektör işbirliğinin önemini;

Akademik bilginin ticarileşmesi

Tohum sektörüne yönelik Ar-Ge personeli sayısının arttırılması

Yeni ve yenilikçi tohum şirketlerin oluşturulması

Tohum sektörünün rekabet gücünün yükseltilmesi

İşbirliğinin kurumsallaştırılması

14

olarak anlatmış ve bu işbirliğinin, ARAŞTIRMA, EĞİTİM, DANIŞMANLIK, HİZMET SATIN ALMA

VE KAMU DESTEKLERİNDEN YARARLANMA alanlarında mümkün olabileceğini

vurgulamıştır.

İşbirliği yapılması durumunda, ARGE konusunda birçok kaynaktan yararlanmanın mümkün

olabileceğini anlatan Sayın İlbi, bu kaynakların;

- TÜBİTAK’ın 1501,1503, 1507,1511, 1505 kodlu programları,

- Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Bilim ve Teknoloji Genel Müdürlüğü uhdesinde

yürütülen Sanayi Tezleri Programı (SAN-TEZ),

- TAGEM, KOSGEB, TTGV, kurum ve kuruluşları,

- Kalkınama Ajansları ve AB Fonları olabileceğini belirtmiştir.

Sayın İlbi sunum kapsamı çerçevesinde; Üniversite - Sektör işbirliği için, Niyetin,

Araçların/Aracı Ortamların ve Desteğin var olduğunu, ancak bu varlığı kullanmada eksik

olanın; Beklenti Farkı, Güven/Çekinme, Yasal Düzenlemeler Ve Etkileşim olduğunu

belirtmiş, bu manada, işbirliği için etkileşim ortamları oluşturmak gerektiğini söylemiştir.

Üniversite – Sektör işbirliği ortamları oluşturmanın yollarını da ;

- Akademi araştırma hedeflerinin sanayi ihtiyaçları ile çakıştırılması,

- Üniversite-Sanayi bilgi ve hizmet akışının sağlanması,

- Öğrencilerin Sanayi ile ortak araştırma için teşvik edilmesi,

- Tohumculukla ilgili Yüksek Lisans Programlarının açılması

Olarak göstermiştir.

Sayın İlbi, son olarak Ü-S işbirliğinde AR-GE desteklerinden etkin yararlanmak için gerekli olan

hususları aşağıdaki şekilde özetleyerek sunumunu bitirmiştir.

AR-GE desteklerinde TOHUM SEKTÖRÜNE yönelik düzenlemelerin yapılması,

TÜBİTAK, SANTEZ ve TAGEM desteklerindeki sürenin tohum sektörünün ihtiyaçları

doğrultusunda revize edilmesi, (Örneğin Islah projeleri süreleri)

Öncelikli alanın sadece BİYOTEKNOLOJİ ve ÇEŞİT GELİŞTİRME ile sınırlı olmaması,

KOSGEB desteklerinden tohum sektörünün yararlanması için düzenleme yapılması…

2. OTURUM:

Oturumun Konusu: Kamu Bakış Açısından Tohumculuk Sektöründe Üniversite-Kamu-Özel

sektör işbirliğinin geliştirilmesi…

Oturum Başkanı: Prof. Dr. Cengiz SAYIN, Akdeniz Üniversitesi Rektör Yardımcısı

Sayın Prof. Dr. Cengiz SAYIN başkanlığında gerçekleştirilen oturumda; Gıda Tarım ve

Hayvancılık Bakanlığından, Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü (TAGEM)

adına, Genel Müdür Yardımcısı Sayın Dr. Ali Osman SARI, Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğü

(BÜGEM) adına Tohumculuk Daire Başkanı Sayın Mehmet SIĞIRCI ve TÜBİTAK Kamu

Araştırmaları Destek Grubu Bilimsel Programlar Baş Uzmanı Sayın Dr. Atıl BÜYÜKBURÇ

15

sunum yapmışlardır. Ayrıca bu bölümde Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Rehberlik ve

Teftiş Başkanlığı adına, Başkan Yardımcısı Sayın Ercüment ELLİBEŞ’in konuşması yer almıştır.

Bu bölümün ilk sunusu Sayın Dr. Ali Osman SARI tarafından yapılmıştır.

Sayın Sarı sunumunda TAGEM nezdinde; Ar-Ge ve Önemi, Tarımsal Araştırma Sistemi,

Personel, Bütçe ve Ar-Ge Programları, Kamu - Özel Sektör İşbirliği, Çeşit Geliştirme

Çalışmaları, Yeni Geliştirilen Çeşitler ve Sektörden Beklentiler üzerinde durmuştur.

Bütçe ve programlarla ilgili olarak, TAGEM Bütçesinin % 36’sının Sektöre Ar-Ge için

ayrıldığını ve ‘Bakanlık Ar-Ge Destek Programı’nın başlangıcından itibaren, tohumculuk

konularında 195 projeye toplam 15 Milyon TL civarında bir destek sağlandığını ifade

etmiştir.

Sayın Sarı, sunumu süresince ana başlıklar olarak;

- Türkiye’de Tarımsal Araştırma Sistemi,

- Temel Araştırma Alanları (Bitki Islahı ve Yetiştirme Teknikleri, Bitki Sağlığı vb.)

- AR-GE bağlamında, personel, bütçe ve ARGE Programları

- Ve uluslararası projeler

hakkında bilgiler vermiştir.

Uluslararası projelere bir örnek olarak; Türkiye’nin Koordinatörlüğünde; CIMMYT ve

ICARDA ile ‘Uluslararası Kışlık Buğday Geliştirme Programı (IWWIP)’ yürütüldüğünü, bu

programdan her yıl yaklaşık 55 ülkeden 150 kuruluşa ıslah materyali gönderildiğini ve bu

kapsamda 46 çeşidin geliştirilerek tescil edildiğini ve dünyada 2 milyon hektar alanda

ekildiğini belirtmiştir.

Diğer Hususlar:

17 Ocak 2007 tarihli Özel Sektör ile Ortak

Yürütülecek Ar-Ge Faaliyetlerinin

Esaslarını düzenleyen tebliğ ile Araştırma

Enstitülerinin alt yapıları özel sektörün ve

üniversitelerin kullanımına açılmıştır.

2007-2015 döneminde AR-GE Destekleri

kapsamında; 1094 teklife karşılık 290

proje desteklenmeye uygun görülmüştür.

Desteklenen projelerden 115 inin

sonuçlandığı, 175 inin halen devam ettiği

ve 37,5 Milyon TL destek verildiği ifade

edilmiştir.

Kamu- Özel Sektör İşbirliği konusunda ise 2007-2015 döneminde 195 projenin kabul edildiği,

bu projelerden 83 tanesinin doğrudan veya dolaylı olarak tohumculukla ilgili olduğu, bu

çerçevede TSÜAB üyesi 44 firmanın projelerinin kabul edildiği söylemiştir.

16

Bu projelere toplam 8 milyon TL destek sağlanmıştır. TSÜAB üyesi firmaların projelerine

destek olarak verilen bu miktar 2007-2015 dönemi itibarıyla toplam bütçenin %52 sidir.

Sunumda yer alan bilgilere göre, Özel Sektöre Devredilen Çeşitlere bakıldığında; Tarla

Bitkilerinde 20 türde 144 çeşit, Hibrit Sebze Türlerinde ise 176 Hat ve 14 çeşit satışı

gerçekleştirilmiştir.

Oturumun 2. Sunumu Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğü (BÜGEM) adına Tohumculuk Daire

Başkanı Sayın Mehmet SIĞIRCI tarafından yapılmıştır.

İlk başta, Ülkemizin tarımsal durumu, potansiyeli ve tarımın ekonomiye katkısı hakkında özet

bilgiler veren Sayın Sığırcı, ana hatları itibarıyla, Türkiye Tohumculuğunun Ulusal ve

Uluslararası alandaki durumunu özetlemiştir. Buna göre;

Tohumculuk mevzuatı AB mevzuatı ile uyumludur.

Mevcut mevzuat kaliteli tohum üretiminin garantisini verir.

Üretilen kaliteli tohumun sistem içerisinde sürdürülebilir iç ve dış ticareti mümkündür.

Yaklaşık 50 Milyar Dolar’lık Dünya piyasası içerisinde, 775 bin Ton üretim ve

1 Milyar Dolar civarındaki piyasa değeri ile % 2’lik bir paya sahiptir.

Ticari kurallar ülke içi ve dışı için aynı şekilde işlemektedir.

Kayıt ve tescil sistemi uluslararası alanda ticareti kolaylaştırıcı etkiye sahiptir.

Tohumluk Üretiminde Güçlü Yönlerimiz Sayın Sığırcı tarafından aşağıdaki şekilde

özetlenmiştir:

• İklim Özellikleri; Değişik iklim bölgeleri avantajı vardır.

• Üretim alanları; Kamuya ait izolasyon sorunu olmayan geniş tarım işletmeleri

arazilerinin özel şirketlere tohumluk üretimi için kiralanabilmektedir.

• Jeopolitik Önem; Avrupa, Avrasya ve Ortadoğu’daki pazarlara yakındır.

• Lojistik Altyapı; Gelişmiş bir ulaşım ağı ile Avrupa’nın en büyük lojistik altyapısına

sahiptir,

• Uluslararası standartlara uyum; Türkiye, OECD, ISTA, UPOV üyesidir.

• Üst düzeyde bilgi birikimi ve tecrübe; Tohumculuk sektöründe gelişmiş dünya ile

yakın ilişkili dinamik bir özel sektör ve nitelikli işgücü bulunmaktadır.

Sayın Sığırcı, Tohumluk üretimi, ticareti ve ileriye yönelik projeksiyonlar hakkında bilgiler

vererek, tohumculuğumuzun geleceği için, Üniversite-Kamu-Özel sektör işbirliğinin

önemini vurgulamıştır. Verilen bilgilere göre;

Verilen bilgilere göre;

2002-2014 dönemimde tohum üretimimiz % 434

Artış ile 776 Bin ton olarak Gerçekleşmiş olup

2015 yılında 800 bin ton civarında bir üretim

beklenmektedir.

- 2002-2014 döneminde Miktar olarak İthalat %

74 artarken, İhracat % 419 artmıştır.

17

Sertifikalı tohumluk üretimi ve kullanımının desteklenmesi kapsamında;

Sertifikalı Tohumluk Kullanım Desteği olarak, 2005-2015 döneminde 1,1 milyon çiftçiye

toplam 641 milyon TL, Sertifikalı Tohumluk Üretim Desteği olarak ise, 2008-2014 döneminde

özel sektör tohumculuk kuruluşlarına 185 Milyon TL destekleme ödemesi yapılmıştır.

Sunumunun son bölümünde, işbirliği kapsamında aşağıdaki önerilerde bulunulmuştur:

Kamu Kurumları ve Üniversitelerin Laboratuvar Altyapısının Özel Sektöre

Açılmasının Desteklenmesi,

Ülkemizin ıslahçı yetiştirmekte sorun yaşadığı türlerde ıslahçı yetiştirilmesinin

desteklenmesi,

Ülkemizde kayıt altına alınmış çeşitlerin moleküler karakterizasyonunun

yapılması...

Bu bölümde üçüncü sunum TÜBİTAK temsilcisi Sayın Dr. Atıl BÜYÜKBURÇ tarafından

gerçekleştirilmiştir.

Sayın Büyükburç sunumun başında TÜBİTAK’ın kurumsal yapısı hakkında bilgiler vermiş,

TÜBİTAK’ın görevlerini üç ana başlık altında ve aşağıdaki şekilde özetleyerek sunumuna

başlamıştır.

1. BİLİM, TEKNOLOJİ VE YENİLİK POLİTİKALARI OLUŞTURMAK

2. AR-GE ALTYAPISI OLUŞTURMAK VE DESTEK SAĞLAMAK

Üniversite Destekleri

Sanayi Destekleri

Bilim İnsanı Yetiştirme

Bilim ve Toplum Faaliyetleri

Uluslararası İşbirliği

3. STRATEJİK ALANLARDA ARAŞTIRMALAR YAPMAK

Sayın Büyükburç, TÜBİTAK Birimleri ve Destekleri konusunda, Çalıştayın konusu itibarıyla

önemli olan, ARAŞTIRMA DESTEK PROGRAMLARI BAŞKANLIĞI (ARDEB) ve TEKNOLOJİ ve

18

YENİLİK DESTEK PROGRAMLARI BAŞKANLIĞI (TEYDEB) hakkında daha detaylı bilgiler

vermiştir.2

Sayın Büyükburç’un sunumunun sonunda, Çalıştay konusu ile ilgili öneriler aşağıdaki şekilde

sıralanmıştır:

Kurumsal Ar-Ge Nitelikli İhtiyaçların Belirlenmesi,

Sektör Temsilcileri olarak «ÖNCELİKLİ TOHUM» Belirlenmesi,

Sektör tarafından, GTHB ve TÜBİTAK’a bu öncelikli tohumlar doğrultusunda eylem

önerisinde bulunulması,

Projelerin Bizzat Özel Kuruluşlar Tarafından Hazırlanması veya Projelere Hakim

Olunması,

Ar-Ge Çıktılarından Kısa Sürede Beklenti İçinde Olunmaması,

Farklı Destek Kaynaklarının Sürekli Takip Edilmesi için Yapılanma Oluşturulması…

“Kamu bakış açısından; Tohumculuk Sektöründe Üniversite-Kamu-Özel sektör işbirliğinin

geliştirilmesi” Başlıklı bu bölümde, Program gereği Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı-

Rehberlik ve Teftiş Başkanlığı Başkan Yardımcısı Sayın Ercüment ELLİBEŞ, Çalıştay konusu

kapsamında Kurumunun görüşlerini ve önerilerini yansıtan bir konuşma yapmıştır.

Sayın Ellibeş, Türk tohumculuğunun gerek Kamu gerekse Özel sektör bağlamında geldiği

noktanın memnuniyet verici olduğunu, bu gelişmenin Üniversitenin işbirliği ile daha da

güçleneceğini belirtmiş, bu çerçevede Çalıştay konusunun çok isabetli olarak seçildiğini

söylemiştir.

Gelişen her sektörde olduğu gibi Tohumculuğumuzun geldiği noktada da gidişatı

kolaylaştıracak, gelişimin önünü açacak mevzuat değişikliklerine ihtiyaç duyulduğunu, bunun

Başkanlıklarınca da farkında olunan bir husus olarak izlendiğini ifade etmiştir.

Sayın Ellibeş, Tohumculuğumuzu -bilhassa AR-GE yönüyle- doğrudan ilgilendiren üç kesimin

ve diğer ilgili kurum ve kuruluşların bir arada toplanmasından ve konuyu tartışmalarından

önemli ve faydalı sonuçlar çıkacağından emin olduğunu belirterek konuşmasını bitirmiştir.

3. OTURUM

2 Konu bütünlüğünün bozulmaması için, bu iki birimde yürütülen programların kodları,

tanımları, amaçları ve içerikleri itibarıyla; Tohumculukla ilgili bilgilerin, rapor ekinde yer

alan orijinal slaytlardan izlenmesinin daha yararlı olacağı düşünülerek, ayrıca burada

özetlenmesi yoluna gidilmemiştir.

19

Oturumun Konusu: Özel sektör bakış açısından; Tohumculuk Sektöründe Üniversite-Kamu-

Özel sektör işbirliğinin geliştirilmesi…

Oturum Başkanı: AYHAN ATALAY – TSÜAB Yönetim Kurulu Bşk. Yardımcısı

Çalıştay Tema’sının özel sektör tohumculuk firmaları perspektifinden değerlendirilmesini

içeren bu oturumda firma temsilcilerinin sunumlarına yer verilmiştir.

Bu kapsamda sunum yapan temsilcilerin ve firmalarının isimleri aşağıdadır:

- Sayın Fahri HARMANŞAH – TASACO TARIM A.Ş. Genel Müdürü

- Sayın Hamdi ÇİFTÇİLER - MAY TOHUM Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı

- Sayın Kamil YILMAZ - TAREKS A.Ş. Genel Müdür Yardımcısı

- Sayın Dr. Sabahattin BODUR - AGROMAR A.Ş.

Bu bölümün ilk sunumu Sayın HARMANŞAH tarafından yapılmıştır.

Sayın Harmanşah sunumuna bazı tespitlerle başlamış ve ilk olarak, Tarımsal Eğitim – Öğretim

Konusunda aşağıdaki tespitlere yer vermiştir:

- Türkiye’de 35 adet Ziraat Fakültesi vardır. Kilis ve Düzce Ziraat Fakülteleri henüz

öğrenci almamaktadır.

- 2014 yılında Ziraat Fakültelerinde açılan toplam 5764 kişilik kontenjana 4332 öğrenci

yerleştirilmiş olup, doluluk oranı % 75 ‘tir.

- Tercihlerde, bazı faktörler yanında, öncelikli olarak Fakültelerin mezuniyet sonrası

istihdam yaratma imkânı etkili olmaktadır.

Tohumculuk Sektörüne İlişkin Tespitler hususunda ise, tohumculuğumuzun gelişimine ilişkin

bilgiler veren Sayın Harmanşah şunları söylemiştir:

- Özel Sektör Tarımsal Araştırma yetkisi almış firma sayısı 165 adettir, ancak özel sektör

firmalarının ıslah konusunda bugüne kadar geldikerli nokta yeterli değildir. Gelişmiş

ülkelerle rekabet ve arayı kapatmak için daha fazla gelişme sağlamalıyız.

- Tohumluk üretimine elverişli olan ülkemizin coğrafi yapısı, ticari kapasitesi

tohumculuk sektörümüzü cazip hale getirmiştir. Gerek üretim, gerekse ihracatımız

gittikçe artacaktır.

- Islah yapan bir kısım firmaların sermayeleri yeterli değildir. Ar-Ge konusuna daha

fazla yatırım yapmalıyız

20

Türkiye bu gelişmeyi sağlayabildiği takdirde dünyada sertifikalı tohumluk üretiminde ve

çeşit geliştirmede önde gelen ülkeler arasına girmeyi başaracaktır.

Halen ülkemizde var olan tohumluk üretim ve ihracat potansiyelimizi yeteri kadar

kullandığımızı söyleyemeyiz.

Sayın Harmanşah aşağıda özetlenen önerileri ile sözlerini bitirmiştir:

- Bilim kuruluşu olan üniversitelerimizin, kamunun ve özel sektörün bilgi, eleman,

sermaye imkânları bir araya getirilmelidir.

- Üniversitelerimiz günün şartlarını dikkate alarak, eğitim-öğretim programlarını

teknolojik gelişmelere ve sektör ihtiyaçlarına göre gözden geçirmeli, gerekiyorsa

yeniden planlamalıdırlar.

- Lisans öğrenimi dışında tohumluk üretim teknolojileri ve ıslah konusunda master ve

doktora çalışmalarına ağırlık verilmelidir.

- Ar-Ge konusunda ciddi ve çok iyi altyapısı olan bir sonuca ulaşabilmek için 3 Ziraat

Fakültesinin Islah Akademisi veya Fakültesi haline dönüştürülmesi önemli bir adım

olacaktır.

- Bunlardan biri Tarla Bitkileri, ikincisi Bahçe Bitkileri, üçüncüsü de Hayvan Islahı

Akademisi şeklinde organize olabilir. . Bu kuruluşlar dünyadaki gelişmeleri yakından

takip edecek ve gerektiğinde teknoloji transferi yapacaktır.

- Bu kuruluşlar lisans düzeyinde eğitime son verecek, sadece master ve doktora için

program yapacaklardır. Böylece, uygulamalı bitki ıslahı ağırlık kazanacaktır.

- Master ve doktora yapan öğrencilere burs imkanı sağlanmalıdır.

Özel sektör firmaları ile üniversitelerin işbirliği 3 şekilde olabilir.

1- Fakültelerin kendi bölgelerindeki tohum firmalarıyla yapacakları ortak Ar-Ge ve

ıslah çalışmaları,

2- TÜBİTAK – TEYDEB proje kapsamında üniversitelerin görev alması,

3- Hastalıklar ve zararlılar konusunda ıslahçılara destek verecek gelişmiş bir

Halihazırda, Tohumculuk

sektöründe bir bakıma acil

ihtiyaç olarak

nitelenebilecek iki husus

vardır:

1 Teknolojiye ulaşım ve

etkin kullanımın

sağlanması

2- AR-GE konusunda

“Kalifiye Uzman Eleman”

eksikliğinin giderilmesi

21

laboratuara ihtiyaç vardır. Bu tür alt yapı imkanlarının Türkiye Tohumcular

Birliğinin önderliğinde ve finansmanında gerçekleşmesi ve bu laboratuvara bilim

kuruluşlarımız olan üniversitelerden bilhassa, virüs hastalıkları, nematoloji, bitki

mikolojisi ve zararlıları dalında destek olmalıdır.

- İşbirliğinin etkin bir şekilde hayata geçebilmesi için: ÜNİVERSİTE – KAMU – ÖZEL

SEKTÖR İŞBİRLİĞİ KOORDİNASYON KURULU kurulmalıdır. Bu kurulun çalışması

Danışma Kurulu ile desteklenmelidir. Bu konuda mevzuat hazırlanabilir.

- TSÜAB’ın organize ettiği tohum firmalarında Öğrenci Stajları ile ilgili barınma ve

ulaşım sorunlarının , şimdiye kadar elde edilen tecrübeler doğrultusunda ele alınması

ve yeniden belli kurallara bağlanması beklenen faydayı artıracaktır.

- Bitki ıslahı; sermaye, yetişmiş eleman, altyapı ve güçlü bir gen havuzu ister. Bakanlık

Kamu Araştırma kuruluşlarının gen havuzlarından ve ileri hatlarından Ar-Ge yapan

özel tohumluk firmalarının yararlandırılması işbirliğinin bir gereğidir.

- Islah yapan firmaların kazançlarının en az % 15’ini ıslah programlarına ayırması

gerekir.

Bu bölümde ikinci sunum MAY Tohum Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Sayın Hamdi

ÇİFTÇİLER tarafından yapılmıştır.

Sayın Çiftçiler sunumuna şirketlerinin kısa bir tanıtımı ile başlamış ve bilhassa AR-GE

konusunda başarılı örnekler vermiştir. Bu kapsamda; MAY Tohumun 1997 yılında Hibrit Ayçiçeği,

1999 yılında da Hibrit Mısırda Türkiye’de Ar-Ge ve Hibrit çeşit ıslahı faaliyetlerini başlattığını, Geçen

18 yıllık sürede şirket kaynaklarından 50 milyon TL’ den fazla Ar-Ge yatırımı

gerçekleştirdiklerini ifade etmiştir.

Tohumculuk şirketlerimizin Üniversite- Kamu- Şirket işbirliği bağlamında; detayları ekli

sunumda görülebilecek Üniversite- Kamu- MAY Tohum İşbirlikleri ile ilgili örnekler

sunmuştur.

Sayın Çiftçiler verdiği örneklerde;

- “Pamukta Melezleme Islahı ile Çeşit Geliştirme ve Adaptasyon Araştırmaları” konulu

TAGEM – MAY Tohum Ortak Projesi’nden,

- Bilimsel danışman olarak çeşitli Üniversitelerden hocaların yer aldığı TÜBİTAK-

TEYDEB Projeleri’nden,

- MAY Tohum ve Sütçü İmam Üniversitesi SANTEZ Projesi’nden

- Ve ayrıca, Faiz İndirimli Krediler bağlamında, GTHB Sektör Kaynak Yaratma

İşbirliği’nden bahsetmiştir.

-

Şirketlerinin “Üniversite – Sanayi İşbirliği” konusunda ise aşağıdaki örnekler sunulmuştur.

22

Sunumun Sonuç ve Beklentiler kısmında, aşağıdaki hususlar vurgulanmıştır:

Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığımızdan Ar-Ge Merkezlerinin sektörümüze uygun

olacak şekilde farklı bölgelerde oluşturulması durumunda da kapsama alınması

hususunda sonuç beklenmektedir.

Özel Sektör- Üniversite- Devlet İşbirliği projelerinin çıkış noktası mutlaka özel sektör

ihtiyaçlarına göre kurgulanmalıdır.

Tohumculuk sektörünün ülke bağımsızlığı anlamında stratejik statüsü

değerlendirilmeli ve somut adımlar atılmalıdır. Mevcut gerçekler kapsamında yerli

Üniversite-Sanayi

işbirliği kapsamında

Uludağ Üniversitesi ile

işbirliği protokolü

imza Töreni

May Tohum ve Uludağ Üniversitesi ile imzalanan bu yeni protokol; Öngörülen konularda ortak araştırmalar yapmak, Her iki kurumun karşılıklı araştırma laboratuvarı kullanımı, Deneme alanlarının kullanımı, Ziraat fakültesi öğrencilerine staj imkanı, Lisans ve lisans üstü öğrencilere burs imkanı gibi başlıkları içermektedir

Uludağ Üniversitesi, Ege Üniversitesi, Namık Kemal

Üniversitesi, Çukurova Üniversitesi, Ankara Üniversitesi

Ziraat Fakülteleri ile proje havuzuna öğrenciler seçmiş ve

büyük çoğunluğuna istihdam olanağı sağlamıştır.

May Tohum, bu projelerin dışında, teknik gezilere ev

sahipliği yaparak, üniversitelerde gerçekleştirilen kariyer

günleri oturumlarına katılarak da geleceğin Ziraat

Mühendislerinin gelişimine destek olmaktadır.

23

yatırımcı tohumculuk kuruluşlarının Ar-Ge projelerine insan ve ekonomik kaynak

yatırım düzeyi uluslararası rakiplerine kıyasla sınırlı ve yetersizdir. Seçilen yatırımcı

kuruluşlara projeleri kapsamında yüklü hibe destekleri sağlayacak işbirliği adımları en

kısa zamanda atılmalıdır.

Gelişmiş ülkelerde de teknoloji üretimi alt yapısını kurma gayretinde olan özel sektör

şirketleri bu şekilde somut hibelerle desteklenmektedir. Bu hibeler finansmana ilave

olarak gen kaynağı, ulusal ve uluslararası danışmanlık işbirlikleri olabilir.

Oturumun Üçüncü sunumu TAREKS AŞ Genel Müdür Yardımcısı Sayın Kamil YILMAZ

tarafından yapılmıştır.

Sayın YILMAZ’ın sunumu aşağıdaki içerikte dinleyicilere arz edilmiştir.

Kamu-GHTB Ve Diğer Resmi Kuruluşların Sektördeki Yeri,

Üniversitenin Rolü

Özel Sektörün Durumu

Yapılması Gerekenler

Kamu ve diğer resmi kurumların tohumculuktaki yerinin daha ziyade mevzuat düzenlemeleri

denetim ve destek olduğunu vurgulayan Yılmaz, hâlihazırda tohumculukla ilgili mevzuatı

aşağıdaki şekilde toparlamıştır:

“ÜNİVERSİTE-KAMU-ÖZEL SEKTÖR İŞBİRLİĞİ” ni aşağıdaki biçimde şekillendiren Sayın

Yılmaz, sunumunun ilerleyen kısımlarında, bu işbirliğini her kurum bağlamında ayrı ayrı ele

alarak değerlendirmiş ve sonuçta da “Beklentiler Ve Yapılması Gerekenleri” sıralamıştır.

Bu kanunlarda öngörülen; Başta

“Kayıt Altına Alma, Tohumluk

Üretimi Sertifikasyonu ve

Pazarlaması ile ilgili yönetmelikler,

Karantina, Bitki Islahçı Hakları

Uygulama Yönetmeliği olmak

üzere, TOHUMCULUKLA İLGİLİ TOPLAM

19 YÖNETMELİK ÇIKARILMIŞTIR.

24

KAMU-GHTB VE DİĞER RESMİ KURULUŞLAR;

Tohumculuk sektöründe, sektördeki paydaşların birçok rolünü yasalar belirlemiştir.

Tohumculuk sektörü ile ilgili temel dört yasa ve çok sayıda ikincil mevzuat GTHB tarafından

uygulamaya konulmuştur. Bu yasalar ve ikincil mevzuat;

Tohumda kalite standartları,

Kayıt altına alma ile ilgili teknik ve hukuki prensipler,

Pazarda piyasa denetimi ve Tohum ticareti,

Özel sektörde yapılanma,

Gibi hususlar itibarıyla Kamu hukuku hükümlerini içermektedir.

ÜNİVERSİTELER;

Mevcut durumda;

Ziraat fakültelerinde ve tarımla ilgili açılan fakültelerde eğitim ve öğrenci/insan

kaynakları yetiştirme faaliyetleri devam etmektedir.

Bireysel anlamda, farklı türlerde çeşit geliştirme çalışmaları yapılmaktadır.

Bazı üniversitelerde, Tohum teknolojileri (tohum kalitesi, depolama, çimlenme vb.

laboratuvar çalışmaları) konularında çalışmaların olduğu bilinmektedir.

Yine, Bazı üniversitelerde, Moleküler tekniklerin kullanıldığı çeşit tanımlama, hastalık

testleme ile ilgili faaliyetler yapılmaktadır.

Bitki ıslahı ve tohumculukla ilgili master ve doktora çalışmaları yürütülmektedir

ÖZEL SEKTÖR;

Ülkemizde, Çeşit ve üst kademe tohum ithalatı ile birlikte, bitki ıslahı, çeşit geliştirme ve

tohum kalitesine önem veren, laboratuvar ve moleküler tekniklerin ıslahta kullanılmasına

yönelik çalışmalar yapan, üretim ve tohum işleme yatırımlarına ağırlık veren, AR-GE’nin

Tohumculuk

sektörü

KAMU

ÖZEL SEKTÖR

ŞİRKETLER

MESLEK KURULUŞLARI

TÜRKTOB-ALT BİRLİKLER

ÜNİVERSİTE

Dünyada tohum Sektörünün

büyüklüğü; Gelişmiş tohum

sistemleri, özel sektörün

üretim gücü, AR-GE kapasitesi

ve Üniversitelerin bilimsel

çalışmaları ile

değerlendirilmektedir.

Bir ülkede, Tohum sektörünün

bölgesel ve uluslararası

rekabet gücünün

oluşmasında; AR-GE ve üretim

kapasitesi ile kamunun doğru

tohumculuk politikaları ve

tohumculuk sistemleri

önemlidir.

25

önemini bilen ve tohumculukta Dünya’da olup bitenlerin farkında olan bir özel sektörümüz

vardır.

Sektörümüz, tecrübe birikimi, fiili iş ve işlemler ve kuvvetli arzusu itibarıyla,

tohumculuğumuzun gelişimi için her türlü işbirliğine hazır durumdadır.

BEKLENTİLER VE YAPILMASI GEREKENLER

Kamu Açısından Beklentiler ve Yapılması Gerekenler:

Yasaların-ikincil mevzuatların, teknik ve haksız rekabeti engelleyen hususları içermesi,

mevzuatların oluşturulmasında özel sektör, üniversitelerin katılımının sağlanması,

Dünyadaki tohum endüstrisi ve bilimsel alandaki gelişmelerin takip edilmesi,

Kayıt dışı, tohumculuk etkin piyasa denetimi ile önlenmesi,

Üretim maliyeti yüksek, stratejik ve üretimi yetersiz bitki türlerindeki AR-GE’nin

etkin biçimde desteklenmesi,

Kamudaki bilgi, teknik alt yapı, arazi, genetik kaynakların-ıslah materyallerinin

sektörün kullanımına sunulması için mekanizmaların oluşturulması,

Sertifikasyon ve karantina uygulamalarında analiz sürelerinin belirlenmesi, ilgililere

duyurulması, hizmet süreçlerinin tanımlanarak analiz işlemlerinin hızlandırılması,

İhracat işlemlerinde sektörün desteklenmesi, ihracatın kolaylaştırılması, ihraç yapılan

ülkelerde süreci kolaylaştırıcı teknik ve idari tedbirlerin alınması ve teknik engellerin

kaldırılmasına yönelik çalışma ve projeler yapılması,

Sektörün tohumculukla ilgili uluslararası kuruluşlarda etkin temsil edilmesi hususunun

ülke politikası haline getirilmesi, politika ve kuralların oluşturulmasında etkin

olunması,

Tohumculuk yasasında yer alan tohum üretimi, ticareti, sertifikasyonu ile ilgili

yetkilerin devredilmesi ile ilgili süreçlerin hızlandırılması,

Piyasa denetiminde birlik ve alt birliklerden kurulacak yeni sistemlerle

yararlanılması önemlidir.

Özel Sektör/ Birlik ve Alt Birlikler Açısından Beklentiler ve Yapılması Gerekenler:

Tohumculuk yasası kapsamında yetki devri öngörülen alanlarda; Tohum

sertifikasyonu (Etiketleme, tarla kontrolleri, post kontrol testleri vb.) konularında

yetki alınması,

Dayanıklılık ıslahı, sertifikasyon amaçlı fidan, fide, patates ve diğer bazı türlerde

zararlı organizma testlemeleri yapan akredite olmuş “Ulusal Tohum - Fide Test

Laboratuvarları” nın kurulması,

Alt birlikler bünyesinde (TSÜAB, BİSAB, FÜAB vb.) teknik çalışma guruplarının

oluşturulması (bitki gurubu veya çalışma konusu) ve çalışma sisteminin mevzuatla

düzenlenmesi,

Ar-Ge çalışmalarına daha fazla yatırım yapılması, bitki türü bazında yapılacak uzun

süreli bitki ıslahı eğitim programları kamu-üniversite işbirliği ile gerçekleştirilmesi,

26

İhracatın geliştirilmesi -Uluslararası alanda rekabet gücünün artırılması- diğer

ülkelerle uyumun sağlanması, teknik engellerin kaldırılması amacıyla, kamu ile birlikte

çalışılması ve projeler yapılması,

Piyasa denetiminde( kayıt dışı tohum üretimi ve ticaretinin önlenmesi amacıyla)

görev alınması, bunun için gerekli çalışma mekanizmalarının birlikte oluşturulması,

Alt birlik içinde veya alt birlikler arasında koordinasyonun güçlendirilmesi,

üyelerin etik kurallara uymasının sağlanması,

Tohumculukla ilgili ISF, ESA, APSA gibi uluslararası kuruluşlarda ve ECOSA gibi

bölgesel kuruluşlarda daha etkin olunması amacıyla strateji ve politikalar

geliştirilmesi,

Şirketlerin belirli alanlarda işbirliği yapması, ortak projeler uygulaması ve aynı bitki

gurubunda çalışan firmaların AR-GE-Laboratuvar alt yapısını ortak kullanma

alanında birlikte hareket etmesi…

Üniversitelerden Beklentiler ve Yapılması Gerekenler:

Tohum endüstrisinin ihtiyacı olan temel araştırmaların yapılması,

Tohum bilimi ve teknolojilerinin geliştirilmesi, (tohum kalitesi, depolama , tohum

kaplama, peletleme, taksonomi vb. )

Tohum muhafaza yöntemleri ve araştırma projelerinin uygulanması,

Tohum kalitesi, izolasyon mesafeleri ve zararlı organizmaların teşhisi ve mücadelesi

ile ilgili Metot araştırmaları yapılması,

Gen teknolojileri ve transferi alanında özel sektörün taleplerini karşılanması,

Farklı bitki türlerinde gen havuzlarının oluşturulması ve özel sektörle paylaşılması

önem taşımaktadır.

Sayın Yılmaz, “Kamu–üniversite-özel sektör/meslek kuruluşlarının birlikte çalışacağı

mevzuat–denetim - destekleme ile ilgili politikaların belirlenmesi amacıyla ÜLKESEL TEKNİK

KOMİTELERİN/ÇALIŞMA GURUPLARININ OLUŞTURULMASI” önerisi ile sunumunu bitirmiştir.

TSÜAB Yönetim Kurulu Bşk. Yardımcısı Sayın Ayhan ATALAY Başkanlığında gerçekleştirilen

“Özel sektör bakış açısından Tohumculuk Sektöründe Üniversite-Kamu-Özel sektör

işbirliğinin geliştirilmesi” konulu 3. Oturumun ve aynı zamanda günün son sunumu

Agromar A.Ş. temsilcisi Sayın Dr. Sabahattin Bodur tarafından yapılmıştır.

Sayın Bodur sunumunu;

Dünya’da ve Türkiye’de Tohumculuğun Durumu,.

Özel Sektör Olarak;

Yapmamız Gerekenler,

Üniversitelerden Beklentilerimiz,

Kamudan Beklentilerimiz,

Sonuç-Değerlendirme

Olarak kurgulamış ve bu çerçevede aşağıdaki bilgileri vermiştir:

27

DÜNYA VE ÜLKEMİZ TOHUMCULUĞUNA AİT BAZI TESPİTLER / EĞİLİMLER

Uluslararası tohum ticareti hacmi 10 milyar $, dünya tohum Pazarı büyüklüğü 47

milyar $’dır.

Gıdaya, dolayısıyla tohuma olan talep artmaktadır; gıda bağlamında tohum ülkeler

için stratejik bir araç haline gelmektedir.

Özel sektör araştırma-geliştirme faaliyetlerinde en etkin aktör olacaktır. Tarım artık

yüksek teknolojinin tam odağındadır (biyoteknoloji, moleküler marker, priming, seed

chipping, tohum ilaçlama, vs...)

Büyük firmalar daha çok büyüyecek; küçük firmalar için var olma koşulları daha da

zorlaşacaktır. Firma birleşmeleri devam edecektir.

Özel Sektör Olarak Yapmamız Gerekenler

Yol ve yöntem bellidir. Özgün bir sektör olmak için kendi Ar-Ge’mizi oluşturmaktan

başka bir çıkış yolu yoktur. Bu yüzden dünya ile entegre olmak önemlidir.

Yerli firmaların bu anlamda işbirliği içinde olması çok önemlidir (materyal paylaşımı,

vs).

Vizyon sahibi, rasyonel ve profesyonel düşünebilen bir grup olmak zorundayız.

BEKLENTİLERİMİZ

Üniversitelerden Beklentilerimiz;

Uygulanabilir Araştırmalar

Laboratuvar Desteği

Üniversiteler, özel sektör için en önemli insan kaynağıdır

Gerektiğinde Firma Personeline Eğitim

Staj sisteminde tohumculuğa önem verilmesi…

Artık üreticiler kendi şahsi veya yerel pazarları için üretim yapan “köylü-çiftçi” yapısından dünya pazarları için üretim yapan “profesyonel üretici” yapısına yönelmektedirler.

Bu noktada en büyük destek tohumcu

kuruluşların üretim materyali teminleri

ve üretim teknikleri ile olmuştur.

28

Kamudan Beklentilerimiz;

Araştırmaya Destek….

Gerek Üniversite, gerek özel sektör araştırmalarına finans desteği verilmesi,

Yerel gen kaynaklarının doğrudan özel sektör ile paylaşılması,

TÜBİTAK kaynaklarından, özellikle tohumculuğa olan desteğin artırması, (Son

zamanlarda desteklenen parametrelerde azalmalar başlamış, hatta projeler kabul

edilmez hale gelmiştir. Şirketlerin finans gücü ne olursa olsun tohumculuk konulu

özel sektör projeleri desteklenmelidir.)

Özel sektörün eksiklik hissettiği konularda, laboratuvarların kurulması, örneğin;

Özel sektörün yapamadığı Patolojik testlemeler için merkezi bir laboratuvar

kurulabilir.

Sayın Bodur, sunumunun sonunda, Özel sektör bakış açısından aşağıda özetlenen görüş ve

önerilere yer vermiştir.

Kamu-Üniversite-Özel Sektör üçlüsü aynı dili konuşuyor olmalı. Bu da aynı vizyona

sahip olmak demektir..

Bu üçlü arasında sürekli, olağan ve sonuca odaklı iletişimin var olması gerekir.

o Kamu yasal zemini oluşturarak özel sektörün çalışma alanını iyileştirip

genişlettiğinde,

o Üniversitelerimiz ileri seviyede teknolojinin kullanıldığı küresel ortamda

kendine yer açıp, yetişmiş insan kaynağı sağladığında;

Özel sektörümüz dünya tohum rekabeti içerisinde yer almaya adaydır.

Son dönemlerdeki gelişimimiz iyidir. İyi ya da çok iyi olmak, dünya ile rekabet için

yeterli değildir. Mükemmeli kovalamak zorundayız.

Ekli Programda görüleceği üzere; 4. Oturum Genel Değerlendirme Oturumu TÜRKTOB ve

TSÜAB Yönetim Kurulu Başkanı Sayın Yıldıray GENÇER’in başkanlığında gerçekleştirilmiştir.

Değerlendirme oturumunda, Sayın Gençer, çalıştayın ilk gününün genel bir

değerlendirmesini yapmış, bu meyanda, sunum yapanlara ve ayrıca izleyicilere aktif

katılımlarından dolayı memnuniyetini ifade etmiştir.

Konuşmasında, gün boyu yapılan sunumlardan, katılımcıların sorularından ve konuşmacıların

cevaplarından ve yorumlarından elde edilen sonuçların, TSÜAB Yönetim Kurulu adına,

Yönetim Kurulu Üyesi Sayın Dr. Ali ÜSTÜN tarafından özetleneceğini belirterek, Sayın Üstün’e

söz vermiştir.

Günün tamamına ait Genel Değerlendirmeye ilişkin hususlar, Sayın Üstün tarafından

maddeler halinde aşağıdaki haliyle katılımcılara sunulmuştur:

29

8. Gerçek anlamda Üniversite- Tohum şirketleri işbirliği yoktur. Ancak münferit

öğretim üyeleri ile şirketlerimiz arasında işbirlikleri bulunmaktadır. Bu çalışmalar

sonucunda;

Bakış açısı farklılıkları,

Beklentilerin uyuşmaması

Güven noktasında sıkıntı olduğu

Öğretim Üyelerinin maddi ve manevi tatmini

gibi konularda sıkıntılar ortaya çıktığı görülmüştür

9. Kurumsal manada üniversite – Özel sektör işbirliği olmadığı ve bunun için yasal

zemin oluşturulması gerektiği anlaşılmıştır.

10. Sektörün üniversiteleri tanımaması ve üniversitelerin de sektörü tanımaması

nedeniyle ortak amaçta buluşmak zorlaşmaktadır. Bu önemli bir sıkıntıdır.

11. Üniversiteler bilgi ve yenilikleri genele (herkese) üretmek durumundadır. Dengenin

nasıl kurulacağı üzerinde düşünülmelidir.

o Sahadaki asıl uygulamasının özel sektörce yapılması..

o Üniversitelerin çeşit ıslahı değil, ıslah öncesi base (temel) materyali

geliştirmesi gerekir.

12. Eğitimin kalitesi yükseltilmeli ve şirketlerimizin ihtiyaç duyduğu donanımlı ara

elemanların ve mühendislerin yetiştirilmesi sağlanmalıdır.

13. İşbirliği için TSÜAB _ TÜRKTOB ve diğer alt birlikler ortam oluşturmalıdır.

14. TAGEM tarafından araştırma faaliyetleri desteklenmektedir, şirketlerimizin bu

desteklere başvurmalarının zemini vardır.

15. TAGEM ‘e bağlı enstitülerden Yarıyol materyali temini mümkündür.

16. Teftiş Kurulu yaptığı denetimlere (dayalı olarak) mevcut kanunun revize edilmesi

gerektiğini ortaya koymuştur.

17. Şirketlerimiz TÜBİTAK ARGE desteği için başvurabilirler. Bakanlık aracılığı ile

başvuruda daha fazla destek sağlanmalıdır.

18. Sektör ARGE önceliklerini belirleyip, TÜBİTAK’a iletmelidir.

19. Gıda, tarım ve Hayvancılık Bakanlığı ile sektör arasındaki işbirliği ile kanun,

yönetmelik ve diğer mevzuat çıkarılmış ve tohumculukta büyük ilerlemeler

sağlanmıştır.

20. Şirketlerimiz TAGEM’den yarıyol materyali alıp, daha kısa sürede çeşit elde

edebilirler.

30

21. Yem bitkileri ve diğer bitkilerin tohumculuğunda, TİGEM arazilerini kabul edilebilir

ücretlerle tohumculuk şirketlerine açmalıdır.

22. ARGE destekleri büyük ölçekli şirketlerimiz tarafından etkin şekilde

kullanılmaktadır. Ancak, küçük ölçekli şirketlerimizin de bu desteklerden etkin

şekilde yararlanması için gerekli tedbirler alınmalıdır.

23. Kamu, Mevzuat, Denetim ve Destekleme yanında, özel tohumculuk şirketleri ile

işbirliği yapmalıdır.

24. Tohumculuk ile ilgili destekler kaldırılmadan aynı şekilde devam etmelidir.

25. Özel sektör teknik donanımı yüksek elemanlara ihtiyaç duymaktadır.

26. Ziraat Fakültelerinin üç tanesi “Islah Akademisi” şekline dönüştürülebilir.

27. Sebze tohumluğu üreticilerinin destek talebi bulunmaktadır.

28. Sıfır Faizli kredi limitinin 15 Milyon TL. ye çıkarılması talep edilmektedir

29. Ulusal Tohum(cu)luk Danışma Konseyi oluşturulmalı ve yılda 1 defa toplanmalıdır.

TOHUMCULUK SEKTÖRÜNDE

ÜNİVERSİTE-KAMU-ÖZEL SEKTÖR İŞBİRLİĞİNİN GELİŞTİRİLMESİ ÇALIŞTAYI SONUÇ RAPORU

II. BÖLÜM

“SEKTÖR DESTEK SUNULARI VE ÜYELER İLE İSTİŞARE TOPLANTISI”

Çalıştayın ikinci günü (01 Aralık 2015) Tohum Sanayicileri ve Üreticileri Alt Birliği, TSÜAB

Çalıştaylarında mutat bir uygulama olan “Üyelerle İstişare Toplantısı” yapılmıştır.

TÜRKTOB ve TSÜAB Yönetim Kurulu Başkanı Sayın Yıldıray GENÇER ve Gıda, Tarım ve

Hayvancılık Bakanlığı Bitkisel Üretim Genel Müdür Yardımcısı Sayın Ümit Bayram KUTLU’nun

birlikte başkanlığını yaptıkları bu bölüme, geçen yıllara nispetle daha yoğun bir katılım

olmuştur.

İlk olarak, programda belirlendiği üzere, “Sektör Destek Sunuları” kapsamında; T.C Ziraat

Bankası Tarımsal Pazarlama Bölüm Başkanlığı’ndan Tarımsal Pazarlama Yöneticisi Sayın

Özlem Çelik tarafından bir sunum yapılmıştır.

Sayın ÇELİK sunum genelinde, Banka’nın kısa bir tanıtımını yapmış, Bankanın faaliyetleri,

Ülkemiz Tarımına katkıları ve Kredileri hakkında bilgiler vermiş, özel olarak ta, detaylı bir

31

şekilde sektörümüzü doğrudan ilgilendiren İNDİRİMLİ FAİZLİ KREDİ UYGULAMALARI’ndan

bahsetmiştir.3

Sunumda ile ilgili verilen bilgiler özet olarak aşağıdadır. (Detayları Örnek Kredi Uygulaması

ile birlikte rapor ekindeki sunum kopyasında yer almaktadır.)

İndirimli Faizli Kredi Uygulamalarına Ait Temel Hususlar:

Tarımsal üretimin geliştirilmesi, verimliliğin ve karlılığın artırılmasını teminen

üreticilerin finansman ihtiyaçlarının uygun koşullarla karşılanmasına yöneliktir.

Her yıl uygulama, o yıla ait olarak yayımlanan Bakanlar Kurulu Kararı ve Tebliğ’e

göre belirlenmektedir.

Üreticilere, her bir tarımsal faaliyet konusuyla ilgili olarak Kararnamede belirlenen

üst limitlere kadar faiz indirimi uygulanabilmektedir.

Faiz indirimli krediler hibe değil, Bankamız mevzuatı doğrultusunda kullandırılan

Banka kaynaklı kredilerdir. Bu kredilere ait faizin tamamı ya da bir kısmı Hazine

tarafından karşılamaktadır.

Kredi işlemlerinde Bankamızın standart kredi prosedürü uygulanmaktadır.

Kredi ile edindirilen tarımsal varlıklar ile tarımsal ürünlerden sigortaya konu olanlar

için sigorta zorunluluğu bulunmaktadır.

Programda belirlendiği üzere, “Sektör Destek Sunuları” kapsamında ikinci sunum, Tarım

Reformu Genel Müdürlüğü, Kırsal Kalkınma Ve Kredilendirme Daire Başkanlığı’ndan Ziraat

Yüksek Mühendisi Sayın Harun GÖK tarafından yapılmıştır.

3 Bu konu ile ilgili olarak ayrıca, toplantı salonu girişindeki alanda TSÜAB tarafından sağlanan Stant

da Banka yetkilileri Sayın Özlem ÇELİK ve Sayın Suzan DEMİR tarafından talebi olan üyelerle birebir

görüşmeler yapılması sağlanmıştır.