Tôn Giáo Và Luật Pháp Về Tôn Giáo Trong Thời Kỳ Đổi Mới ở Việt Nam (Tóm Tắt)

8/11/2019 Tn Gio V Lut Php V Tn Gio Trong Thi K i Mi Vit Nam (Tm Tt)

1/25

M U1. Tnh cp thit ca ti

Ngay t bui u thnh lp, chnh quyn non tr ca Vit Nam

quan t!m "n #$n tn ng%&ng, t'n gi(o) * n+m -./, Vit Namb%0c #o th1i 23 i m0i 4!u r5ng tr6n t$t c7 c(c l8nh #9c ca 1i 4:ng; h5i) ph nhn, l im0i nhn th?c # t'n gi(o # c'ng t(c t'n gi(o) @9 i m0i nhn th?c #t'n gi(o, cA th> nAi, c nh du t Ngh quyt 24/NQ-TW (1990)V tng cng cng tc tn gio trong tnh hnh mi, #0i B lun i>mmang tnh b%0c ngoCtD*'n gi(o cEn tFn tGi l!u HiI*n ng%&ng t'n gi(ol nhu cu tinh thn ca m5t b5 phn nh!n H!nI JGo ?c t'n gi(o cAnhiu i>m phK hLp #0i c'ng cu5c ;!y H9ng ; h5i m0i)

N"u nh% tr%0c !y, quan i>m, chnh 4(ch # t'n gi(o th> hintp trung trong c(cNgh quyt, Ch th ca ng C!ng "n Vi#t Nam thMt 2hi $t n%0c i m0i "n nay, Nh n%0c th9c hin nguy6n tc qun $%&' h!i ()ng *h* $u+t)

Out ph(p # t'n gi(o l m5t l8nh #9c 2h( m0i P Vit Nam 4ongcQng %Lc c(c nh 2hoa hRc, c(c chuy6n gia trong hoGt 5ng th9ctiSn quan t!m) * gAc 5 nghi6n c?u t'n gi(o # lut ph(p # t'n gi(o PVit Nam, cA m5t 4: c'ng trMnh li6n quan %Lc trMnh by H%0i HGngc(c bi b(o, 4(ch chuy6n 2h7o, lun #+n, lun (n) *uy nhi6n, 2h'ng t

thi"u 4At gAp phn g!y ra tMnh trGng lTng tTng, thi"u th:ng nh$t, thmch #i phGm ph(p lut trong 1i 4:ng t'n gi(o, trong c'ng t(c qu7n lU,lm hGn ch" #ai trE ca c(c t'n gi(o cQng nh% hiu qu7 ca c'ng t(cqu7n lU nh n%0c # t'n gi(o)

*rong b:i c7nh ton cu ho( ang lan ta 4!u r5ng #o nhiul8nh #9c ca 1i 4:ng ; h5i, trong m5t 4: tr%1ng hLp cW th>, #$n t'ngi(o P n%0c ta cA th> trP thnh m5t #$n nhGy c7m > c(c t ch?cqu:c t" # qu:c gia 2h(c lLi HWng lm c'ng cW th9c hin nh=ng mWc

ch chnh trX # 2inh t" #W lLi ca hR) *uy nhi6n, cho "n nay ch%a cAnhiu c'ng trMnh %Lc tri>n 2hai thYo h%0ng ny m5t c(ch bi b7n # cAh th:ng)

V0i nh=ng lU Ho tr6n, chTng t'i chRn ch D -n gio ./ $u+t*h* . tn gio trong thi 01 23i mi 4 Vi#t Nam5 lm ti lun (nti"n 48 chuy6n ngnh *'n gi(o hRc)

2. Mc ch v nhim v ca lun n

21 !"c #ch c$% &u'n n *Mm hi>u m:i quan h gi=a t'n gi(o# lut ph(p, ti"n trMnh ;!y H9ng lut ph(p # t'n gi(o trong th1i 23 im0i P Vit Nam, tr6n cZ 4P A n6u l6n nh=ng #$n cn ti"p tWc gi7i


2/25

quy"t > hon thin h th:ng ph(p lut ny, gAp phn ;!y H9ng nhn%0c ph(p quyn ca H!n, Ho H!n # #M H!n)

22 Nh*+ ," c$% &u'n nD J> th9c hin %Lc mWc ch tr6n,

lun (n cn gi7i quy"t nh=ng nhim #W 4auD-h6 nh7t, nghi6n c?u cZ 4P lU lun # th9c tiSn > hMnh thnh

lut ph(p # t'n gi(o P Vit NamI tMm hi>u 2inh nghim ;!y H9ng lutph(p # t'n gi(o P m5t 4: qu:c gia, t A cA c(i nhMn tham chi"u # tMnhhMnh ;!y H9ng lut ph(p # t'n gi(o P Vit Nam)

-h6 hai, nghi6n c?u ti"n trMnh ;!y H9ng, hon thin lut ph(p# t'n gi(o P Vit NamI n6u l6n nh=ng thnh t9u # hGn ch" ca c'ngt(c ;!y H9ng # hon thin lut ph(p # t'n gi(o P n%0c ta hin nay, ch[ra nguy6n nh!n ca nh=ng thnh t9u # hGn ch" A)

-h6 (a, n6u l6n nh=ng #$n cn ti"p tWc gi7i quy"t trong qu(trMnh hon thin lut ph(p # t'n gi(o P Vit Nam trong giai oGn hinnay, t A %a ra m5t 4: ;u$t # 2huy"n nghX)

!. "i t#$n%& ph'm vi n%hi(n c)u1 . tng nghn cuD Nh=ng #$n t'n gi(o, chnh 4(ch

lut ph(p li6n quan "n t'n gi(o P Vit Nam trong th1i 23 i m0i)

2 h3+ , nghn cuD \ Vit Nam, th1i 23 i m0i %Lcbt u t JGi h5i JGi bi>u J7ng ]5ng 47n Vit Nam ln th? /^_`-./) *uy nhi6n, phGm #i nghi6n c?u ca ti ny %Lc ;(c Xnhbt u t 2hi cA NghX quy"t 4: _ Nd`*e ca f5 ]hnh trX # c'ngt(c t'n gi(o ^`-- # gi0i hGn th1i gian nghi6n c?u "n 2hi i"nph(p --_ 4a i n+m _B %Lc th'ng qua)

jhi cp t0i 1i 4:ng t'n gi(o, chTng t'i ch y"u tp trung#o c(c t'n gi(o %Lc Nh n%0c Vit Nam c'ng nhn t% c(ch ph(pnh!n)

*. +, - l/ thu0t v ph#,n% php n%hi(n c)u41 5 67 &8 thuyt

*rong lun (n, t(c gi7 ch y"u 4 HWng c(c lU thuy"t 4auD OUthuy"t ch?c n+ngI _ OU thuy"t ; h5i hRc t'n gi(oI B OU thuy"t Xa chnh trX t'n gi(oI # m5t 4: OU thuy"t b trL 2h(c nhauD OU thuy"t #+nhAa hRc t'n gi(oI OU thuy"t lut hRc 4o 4(nh)

J> ti"p cn, lm rk b7n ch$t ca :i t%Lng nghi6n c?u, lun (n4 HWng ph%Zng ph(p lun ca ch ngh8a Huy #t lXch 4, ch ngh8a Huy#t bin ch?ng ca tri"t hRc mac;it, m5t 4: lU thuy"t trong nghi6n c?ut'n gi(o # lut ph(p)

_


3/25

42 h5ng h nghn cuOun (n 4 HWng c(c ph%Zng ph(p nghi6n c?u ca chuy6n

ngnh t'n gi(o hRc 2"t hLp #0i m5t 4: ph%Zng ph(p nghi6n c?u li6n

ngnh nh%D h%Zng ph(p nghi6n c?u #+n b7n hRcI h%Zng ph(p 4o4(nhI h%Zng ph(p nghi6n c?u lXch 4I h%Zng ph(p th:ng 26, ph!n tch#+n b7nI h%Zng ph(p phng #$n ca ; h5i hRc)

. n% %p v m3t 4h5a h6c& / n%h7a l/ lun v th8c ti9nca lun n

Oun (n l c'ng trMnh lun gi7i m5t c(ch t%Zng :i h th:ngti"n trMnh i m0i lut ph(p # t'n gi(o mang tnh Cc thK ca Vit NamD;u$t ph(t t nh=ng y6u cu ca th9c tiSn 1i 4:ng t'n gi(o, Ei hiJ7ng # Nh n%0c ph7i i m0i nhn th?c # t'n gi(o # c'ng t(c t'ngi(o) Jiu A th> hin cW th> bng #ic iu ch[nh chnh 4(ch, ph(p lutli6n quan t0i t'n gi(o, (nh gi( t(c 5ng ca c(c chnh 4(ch, ph(p lutA, ;(c Xnh nh=ng #$n Ct ra > ti"p tWc 4a i, hon thin lutph(p # t'n gi(o)

Oun (n lm rk m5t 4: #$n lU lun chung # t'n gi(o # lutph(p, nh=ng y"u t: t(c 5ng "n lut ph(p # t'n gi(o P Vit Nam #h%0ng t0i #ic %a ra m5t 2hung lU thuy"t # lut ph(p # t'n gi(o ;ungquanh y6u cu ;!y H9ng nh n%0c ph(p quyn) *rong m5t m?c 5 nh$t

Xnh, lun (n cA th> HKng lm ti liu tham 2h7o cho m'n hRc -n gio./ $u+t *h* . tn gio, phWc #W c'ng t(c o tGo, nghi6n c?u t'n gi(ohRc # c(c bGn Rc cA quan t!m "n l8nh #9c ny)

:. ;t cu ca lun n

Ngoi l1i cam oan, mWc lWc, mP u, 2"t lun, Hanh mWc c(cc'ng trMnh ca t(c gi7 cA li6n quan "n lun (n c'ng b:, ti liu tham2h7o, phW lWc, c(c ch= #i"t tt, c(c b7ng, n5i Hung lun (n gFm ch%Zng #0i ti"t # ti>u 2"t c(c ch%Zng) ]h%Zng D *ng quan ^gFm _ti"tI

]h%Zng _D ]Z 4P lU lun # th9c tiSn > hMnh thnh lut ph(p #t'n gi(o P Vit Nam ^gFm B ti"tI

]h%Zng BD *i"n trMnh ;!y H9ng, hon thin lut ph(p # t'ngi(o P Vit Nam ^gFm B ti"tI

]h%Zng D Nh=ng #$n Ct ra :i #0i t'n gi(o # qu( trMnhhon thin lut ph(p # t'n gi(o P Vit Nam m5t 4: 2huy"n nghX ^gFmB ti"t

B


4/25

+h#,n% 1 < T=>? @UA>1.1. BCch -D n%hi(n c)uNh=ng c'ng trMnh ti6u bi>u li6n quan "n lun (n %Lc

nghi6n c?u # c'ng b: trong nhiu thp 2 qua, bao gFmD8% $u+n . tngio ./ tnh hnh tn gio 4 Vi#t Nam^JCng Nghi6m VGn, N;b ]hnhtrX du:c gia, n+m _I

Nh=ng nghi6n c?u # quan i>m ca c(c nh 2inh i>n nh%DC9:c, ;h9nin 2n thFc tiMn Vi#tNam ^N;b ]hnh trX nh chnh, N5i, __ Ng' =u*h7oIChnh "ch tn gio 4 nc ta hi#n nay 8% $u+n ./ thFc tiMn5^_B J duang %ng, ti *rRng i>m c$p f5I #)#)))

Ngoi ra, cEn m5t 4: c'ng trMnh 2h(c nh%D cu:n :!t "P tngio 4 Vi#t Nam ca NguySn *hanh u!n, ^N;b *'n gi(o, N5i,


5/25

_I J ti 2hoa hRc c$p f5 ca NguySn n th giica NguySn V+n Qng, ^N;b ]hnh trX du:c gia, N5i, __,)))@ong 4ong #0i A, nhiu 5i th7o 2hoa hRc li6n quan tr9cti"p "n ti lun (n cQng %Lc t ch?c nh% XWc 2@u trao 23iY-n gio ./ *h* quyn 4 ng Nam ZX, n+m _/, #0i 49 tham H9ca hZn / hRc gi7 t _ qu:c gia ch!u v, ch!u wu # ch!u n t'n gi(o trong b:i c7nh th9c tiSn P Vit Nam) ]A th>

nhn ;zt nh=ng Ang gAp ca c(c c'ng trMnh qua ti>u mWc ti"p H%0i !y)112 .nh g chung[ NhIng .7n 2, $u+n c6, $u+n 2iJm 2\c $u+n n ti* thu ./ 0

thaD ]A th> 2h{ng Xnh, c(c c'ng trMnh nghi6n c?u # %1ng l:i #chnh 4(ch t'n gi(o, # t'n gi(o # ph(p quyn %Lc ;(c Xnh # %a#o 1i 4:ng chnh trX, #+n hAa n%0c nh ngay t 4au ](ch mGng *h(ng*(m) J(ng chT U l giai oGn nh=ng thp 2 gn !y, t pha cZ quanqu7n lU nh n%0c, c(c 5ng th(i nhm hon thin lut ph(p # t'n gi(o

ang %Lc tch c9c thTc |y) *Mnh hMnh nghi6n c?u # th9c tiSn A giTp chTng t'i 2" tha nh=ng thnh qu7, nhn ra nh=ng tFn tGi #2ho7ng tr:ng > ti"p tWc nghi6n c?u)

J!y l cZ 4P giTp chTng t'i cA nh=ng nhn th?c th:ng nh$t,t%Zng :i ton Hin # 49 chuy>n bi"n ca 1i 4:ng t'n gi(o P Vit Nam# nh=ng Ei hi # 49 #n 5ng ca chnh 4(ch ph(p lut > iu ch[nhnh=ng quan h ; h5i, t A ti"p thu, Tc rTt #, tr6n cZ 4P c(c lU thuy"t2hoa hRc li6n ngnh hin Gi, %a ra nh=ng lun i>m m0i, Ang gApm0i gAp phn tng b%0c hon thin hZn #$n lut ph(p # t'n gi(o P

Vit Nam):NhIng .7n 2 c]n (^ trPng 2\c $u+n n triJn 0hai nghi>n c6u

s


6/25

Nh=ng #$n lU thuy"t ca lut ph(p # t'n gi(o, m5t b5phn c$u thnh ca chnh 4(ch t'n gi(o trong ti"n trMnh ;!y H9ng nhn%0c ph(p quyn P Vit Nam)

Nh=ng #$n cn lm 4(ng t th6mD nh=ng 7nh h%Png canhn th?c, ?ng ; #0i t'n gi(o t lp tr%1ng U th?c h trong qu( 2h? #h qu7 :i #0i ; h5i Vit Nam %Zng GiI th9c tiSn ;!y H9ng # th9cthi lut ph(p # t'n gi(oD ch th> hoGch Xnh, :i t%Lng thW h%PngI quytrMnh lm chnh 4(ch, ph%Zng ph(p Fng tham gia trong (nh gi( lutph(pI #$n $t ai, ti 47n, t% c(ch ph(p nh!n ca c(c t ch?c t'n gi(oIt'n gi(o # hoGt 5ng ; h5iI thnh t9u # hGn ch" ca lut ph(p # t'ngi(o P Vit Nam,)))

Nh=ng #$n Ct ra :i #0i c(c t'n gi(o, t gAc 5 qu7n lU

nh n%0c # gAc 5 ; h5iI Vic hon thin lut ph(p # t'n gi(o phKhLp #0i quan i>m ca J7ng trong giai oGn m0i ca $t n%0c) nin . tn giofn # (n ch7t ca tn gio, cA r$t nhiu t(c ph|m 2inh i>n

%Lc cp trong A (ng chT U l cu:n ChPng uy rinh, h)}ng ghYn# K* *h@n *h> *hn trit hRc *h* quyn ca A>gh=n 8i ni 2@u ,

ca ])m 2h(cnhau, chiu 2ch 2h(c nhau, thp ch l tr(i chiu, 4ong t9u chung lGi c(c

/


7/25

quan i>m u gCp nhau P m5t i>mD HK l tr%0c mt hay l!u Hi, t'ngi(o #~n cA #X tr # #ai trE nh$t Xnh :i #0i mi con ng%1i # ton ;h5i)

fn . *hQng *h* gii quyt .7n 2 tn gio ./ quyn tF Gotn gio, cA th> nAi, trong c(c lun bn ca mMnh, H%1ng nh% c(c nh2inh i>n ca ch ngh8a ti"p cn # ;!y H9ngh th:ng lut ph(p # t'n gi(o, ph7i hi>u t'n gi(o, t A m0i i "nnhim #W ch y"u l lm rk m:i quan h gi=a nh n%0c #0i t'n gi(o)

2.2. ;hi Wut v Xi -"n% tYn %i5 Jit >am hin na0


8/25

2.2.1. Tnh hnh v c im ca i sng tngio Vit Nam

NhMn #o con 4: th:ng 26 P Vit Nam hin cho bi"t cA tr6n

-s H!n 4: cA 1i 4:ng tn ng%&ng t'n gi(o, trong 4: A cA gn _ triutn F ca c(c t'n gi(o ang hoGt 5ng bMnh th%1ng, n Xnh, chi"m2ho7ng _ H!n 4:. in mGo t'n gi(o P Vit Nam %Lc nhMn nhnqua 49 hin Hin ca c(c t'n gi(o ngoGi nhp # n5i 4inh h!t gi(o, Nhogi(o, JGo gi(oI ]'ng gi(o, *in Onh gi(oI ]ao Ji, h!t gi(o Ea 7oIcA t'n gi(o hon ch[nh, ngh8a l cA h6th:ng gi(o lU, gi(o lu!t, lS nghi# t ch?c gi(o h'i y , cA nh=ng hMnh th?c t'n gi(o cEn 4Z 2haiI*Xnh J']% @x, fu @Zn j3 %Zng, *? wn i"u Ngh8a, * *i6n ]hnhgi(o, ho+c c(c t'n gi(o %Lc Hu nh!p t b6n ngoi nh%D Go flam'n,

Go fahai # c(c h6ph(i *in Onh)NhMn chung, cA th> nhn ;zt ngn gRn, ngoi th> hin 49 th:ngnh$t t%Zng :i trong m5t t'n gi(o, thM t'n gi(o Vit Nam mang tnh #+nhAa #Kng min # t'ng ph(i, gi(o ph(i # h ph(i) V 2bc 2iJm ca 2i"Png tn gio Vi#t Nam, cA nhiu nghi6n c?u, quan i>m 2h(c nhau,4ong cA th> th> 2h(i qu(t thnh c(c Cc i>m 4auD

u th" hEa nhp m 2h'ng hLp nh$t, mang tnh a`phi"m thnI jhA ph!n bit %Lc c(i thi6ng # c(i tWcI u n'ngI J1i 4:ng t'n gi(o thay i cKng #0i hon c7nh chnh trX ca

$t n%0cI *'n gi(o Vit Nam gi= %Lc b7n 4c H!n t5c)m 2h(c n=a # Cc i>m t'n gi(o P

n%0c ta, nh%ng nhMn chung nh=ng #$n n6u tr6n c+n b7n th> hin 49

t%Zng Fng, th:ng nh$t)222 Hn A tBn gC - tIc ngJ 7 nEc t% h*n n%yV$n t'n gi(o # t5c ng%1i cA quan h h=u cZ #0i nhau,

nh=ng thun lLi # th(ch th?c trong c'ng t(c qu7n lU cQng t !y mhMnh thnh) ]+n c? #o Cc i>m #X tr Xa lU # t5c ng%1i, Fng th1i c+nc? #o tMnh hMnh th9c t" # c'ng t(c qu7n lU nh n%0c # t'n gi(o, trongc'ng t(c nghi6n c?u cQng nh% qu7n lU, cn chT U t0i ba 2hu #9c t'ngi(ot5c ng%1i (ng %Lc chT U P Vit Nam l hu .Fc -`y Nguy>n,hu .Fc -`y Wdc, hu .Fc -`y Nam W!9

2.!. BCch -D& 4inh n%him Z[0 \8n% lut php v tYn %i5t](n th %i^i v 3c iEm lut php v tYn %i5 Jit >am

.


9/25

21 =ch 6K ,D Lnh ngh*+ My dOng &u't h ,A tBn gCtPn th gE

*9 Ho t'n gi(o, lut ph(p # t'n gi(o l nh=ng 2h(i nim 2h(

m0i trong lXch 4, tr%0c h"t, gn #0i c(c qu:c gia ph(t tri>n nh% nh,, #0i ch!u wu, c(c t ch?c t'n gi(o trP thnh

nh=ng thnh t: ca ; h5i H!n 49 # chXu 49 t(c 5ng ca h th:ng lutph(p nh% mRi thnh phn ; h5i 2h(c) h(p l m5t trong nh=ng qu:cgia m chTng ta cA th> ti"p cn nghi6n c?u 9

:!t ./i 0inh nghi#m

Nguy6n tc th" tWc trong ; h5i h(p, ngy nay, 2h'ng ph7i2h'ng cEn nh=ng tranh lun 4ong # cZ b7n l tu!n thYo nh=ng nguy6ntc cA tnh ph qu(t) N%0c h(p ;!y H9ng # th9c thi nh=ng nguy6ntc c+n b7n 4au trong ;!y H9ng # th9c hin ph(p lut :i #0i t'n gi(oD

Nh n%0c th9c 49 trung lp #0i t$t c7 c(c t'n gi(oI %0ng t0i 49 bMnh {ng c(c quan i>m, t% t%Png, lU thuy"t,

t'n gi(oI ]oi c(c quan i>m tinh thn, tri"t lU thu5c l8nh #9c U th?c c(

nh!nI

Nh n%0c l trRng ti ca ; h5i, c'ng cW iu ch[nh l lutph(p ch? 2h'ng ph7i ng%1i cai trX ; h5iI

J7m b7o # 2huy"n 2hch c(c t'n gi(o tham #o l8nh #9cc'ng c5ng)

B#$c -D v Wu"c %ia ch[u S 4iEm -5t tYn %i5 D V0i nh=ngqu:c gia 2i>m 4o(t t'n gi(o, quan h t'n gi(o #0i nh n%0c cA nh=ng#$n ch%a Fng thun # t% t%Png, Go ?c ca c(c t'n gi(o #0i quani>m chnh trX ca nh n%0c) *rung du:c l m5t trong nh=ng qu:c gia

A) O m5t qu:c gia a t'n gi(o nh%ng trong 4u:t ti"n trMnh lXch 4 ca*rung du:c, ch%a bao gi1 cA t'n gi(o no ^th9c 49 Ang #ai trE quPcgio. Jiu B/, i"n ph(p hin hnh ca *rung du:c quy XnhD ]'ngH!n N%0c ]'ng ho Nh!n H!n *rung oa cA quyn t9 Ho tn ng%&ng t'ngi(o, f$t c? cZ quan nh n%0c, on th> ; h'i # c( nh!n no 2h'ng%Lc c%&ng b?c c'ng H!n tn ng%&ng t'n gi(o ho+c 2h'ng tn ng%&ngt'n gi(o, 2h'ng %Lc 23 thX c'ng H!n tn ng%&ng t'n gi(o # c'ng H!n2h'ng tn ng%&ng t'n gi(o, Jon th> t'n gi(o # c'ng #i6c t'n gi(o2h'ng chXu 49 chi ph:i ca th" l9c n%0c ngoi)

Ngoi ra cEn cA c(c b5 lut li6n quan 2h(c nh%D Ou!t *9 trX 2hu#9c H!n t'c, Jiu l6chung lu!t H!n 49, Ou!ti(o HWc, Ou!t Oao 'ng,

-


10/25

Ou!t i(o HWc ngh8a #W, Ou!t fu c Gi h'i Gi bi>u nh!n H!n, Ou!t*ch?c ban H!n lng, Ou!t du7ng c(o,))) ]Qng nh% nhiu n%0c tr6n th"gi0i, *rung du:c thi hnh nguy6n tc t(ch r1i t'n gi(o #0i gi(o HWcI

trong gi(o HWc qu:c H!n, 2h'ng ti"n hnh gi(o HWc t'n gi(o :i #0i hRc4inh):!t ./i nh+n &et ./ 0inh nghi#m\ !y cA th> nAi gRn lGi l, chnh 4(ch t'n gi(o nAi chung, lut

ph(p # t'n gi(o P *rung du:c nAi ri6ng, mCc HK cA 49 i m0i 4ong#~n mang tnh thi"t ch" hAa t'n gi(o, tFn tGi nhiu #$n ph?c tGp,Cc bit trong qu( trMnh h5i nhp qu:c t") Jiu ny Ei hi m5t 49 hi>ubi"t 4!u 4c hZn ca J7ng # Nh n%0c *rung du:c # b7n ch$t ca t'ngi(o, m5t tm nhMn l0n hZn, m5t chnh 4(ch ph(p lut phAng 2ho(ng hZn

trong #ic qu7n lU c(c t'n gi(o # cA l, A cQng chnh l bi hRc 2inhnghim cho Vit Nam)22 h qut ,A &u't h ,A tBn gC 7 H*t N%+J cp #$n ny, chTng t'i Ct ra # tr7 l1i c(c c!u hiD P Vit

Nam cA lut ph(p # t'n gi(o hay 2h'ng Vic ;(c lp # th9c thi quynt9 Ho tn ng%&ng, t'n gi(o m5t quyn ca con ng%1i chnh l c(i g:c >;!y H9ng lut ph(p # t'n gi(o Nh=ng nzt cZ b7n # Hin mGo ca lutph(p # t'n gi(o P Vit Nam ]A n6n coi lut ph(p # t'n gi(o l m5tchuy6n ngnh lutJCc i>m ca lut ph(p # t'n gi(o P Vit Nam)

Nghi6n c?u h th:ng lut ph(p Vit Nam # t'n gi(o, cA th>2h{ng Xnh, Vit Nam quan t!m "n #$n quyn t9 Ho # nh=ng#$n li6n quan t0i 1i 4:ng t'n gi(o) \ mi giai oGn lXch 4 2h(cnhau, #$n ny cA nh=ng thay i cho phK hLp #0i tMnh hMnh th9c tiSn)Out ph(p iu ch[nh l8nh #9c t'n gi(o P n%0c ta, nhMn t c(c Go lutg:c l m5t qu( trMnh ph(t tri>n li6n tWc) *nh h5i nhp qu:c t" # c'ngcu5c c7i c(ch hnh chnh hin nay Ei hi qu( trMnh ;!y H9ng # (pHWng lut ph(p trong l8nh #9c ny ph7i 2hc phWc cZ ch" ;in cho trong

qu( 2h?, tng b%0c ;!y H9ng nh n%0c ph(p quyn #0i c(c nguy6n tccZ b7n c(c ti6u chu|n qu:c t", trong h th:ng ph(p lut qu:c t" hinGi, thTc |y quyn con ng%1i, quyn t9 Ho t'n gi(o tr6n phGm #i toncu)

TiEu 4t ch#,n% 2*rong ch%Zng ny, chTng t'itrMnh by 2h(i qu(t m5t 4: #$n

lU lun cZ b7n nh% Xnh ngh8a t'n gi(o t bMnh Hin :i t%Lng ca lutph(p nAi chung # lut ph(p # t'n gi(o nAi ri6ng,))) J> cA cZ 4P (nhgi( #ic ;!y H9ng, hon thin lut ph(p # t'n gi(o trong th1i 23 i

m0i P Vit Nam, chTng t'i cQng quan t!m "n nh=ng lun i>m ni btca ch ngh8a


11/25

quan i>m $y trong t% t%Png, ?ng ; #0i t'n gi(o ca ]h tXch F ]h ;(c Xnh nh=ng #$n cZ b7n trong ti"n trMnh hon thin lut ph(p # t'n gi(o, lun (n

tMm hi>u lut ph(p # t'n gi(o ca m5t 4: qu:c gia ti6u bi>u cA li6n quanchCt ch #0i Vit Nam nh% h(p # *rung du:c > mP r5ng :i chi"u,4o 4(nh > cA th> %a ra m5t 4: ;u$t #a cA tnh lU lun, #a cA tnhth9c tiSn)

+h#,n% !TN`> TQ>L b_ d>? JK LVK> TLNe>

BUIT RLSR T> ?NSV JNeT >AM

!.1. Tin t]fnh Z[0 \8n% lut php v tYn %i5 Jit >am

t]#^c gi m^i 11 =u't h ,A tBn gC 7 H*t N%+ t 194R n 19SR=u't h ,A tBn gC g% C3n 194R - 19R4

u$t ph(t t b:i c7nh lXch 4 # tMnh hMnh 2inh t" ; h5i # t'ngi(o trong giai oGn ny > i "n c(c #$n # lut ph(p # t'n gi(o,chTng t'i tp trung #o c(c H$u m:c (ng chT U 4auD

V+n b7n ]h tXch F ]h


12/25

tK t n+m trP ;u:ng) N"u t5i trGng nCng, 4 bX phGt tK t n+m "nchung th!n, hoCc 4 bX t hMnh ^Jiu _)

V m5t 4: #+n b7n chnh 4(ch li6n quan 2h(c) J!y cA th> coi

l nh=ng H$u m:c (nh H$u b%0c ngoCt # qu( trMnh nhn th?c cQng nh%ti"n trMnh ;!y H9ng nh=ng #$n li6n quan "n lut ph(p # t'n gi(o PVit Nam giai oGn ny, tGo tin cho nh=ng giai oGn ti"p thYo)

=u't h ,A tBn gC g% C3n 19R4-19SRD ip Xnh iZnY#Z%Lc 2U 2"t) Ea bMnh lp lGi P min fc, min Nam #~n tGm th1i nmH%0i 49 qu7n lU ca chnh quyn Vit Nam ]5ng hEa) *Mnh hMnh t'n gi(oP hai min cQng cA 49 2h(c nhau) iai oGn ny ni bt cA c(c #+n b7nch[ Go nh%D

NghX quy"t ngy `-`-s, f5 ]hnh trX) ]h[ thX ngy _`-`-s4: -]*`*e ca fan f th% # thi hnh chnh 4(ch t'n gi(o P #Kngm0i gi7i phAng # ]h[ thX s`]* *e ngy _B`.`-s/ ca fan f th% ##ic |y mGnh c'ng t(c #n 5ng qun chTng phEng tMnh trGng c%&ngzp Fng bo Hi c% #o Nam hoCc g!y ra nh=ng #ic b$t lLi)

i"n ph(p n+m -s- %Lc ban hnh) @c lnh _B`@O, ngy `/`-ss # #$n t'n gi(o) ]h[ thX .`]**e ngy ``-s/ ca fan f th%) @c lut 4: `@O`O)B, ngy _``-s # th> l b7o

tFn c Hi tchI *h'ng t% 4: _`**g, ngy _``-s # m5t 4: i>mtrong chnh 4(ch cW th> 2hi ti"n hnh 4a ch=a 4ai lm # c7i c(ch ru5ng$tI *h'ng t% 4: s-B`**, ngy `B`-s h%0ng H~n # ch tr%Zng :i#0i c(c tr%1ng, l0p t'n gi(oI *h'ng t% 4: s`**], ngy B`s`-s.h%0ng H~n thi hnh c(c lut , NghX Xnh # lp h5i # h5i hRp :i #0i t'ngi(o)

*h'ng t% 4: _`**g # nhiu #+n 2in, quan i>m ch[ Goli6n quan tr9c 2h(c)

=u't h ,A tBn gC thJ h thuIc ,D ch#nh quyAn DUVn 19R4-19SR f:i c7nh $t n%0c th1i 23 ny mCc HK nhiu #$n ph?c tGp, 4ong #$n t'n gi(o cQng %Lc chT UD Ngy /`.`-s H%0ith1i f7o JGi lm du:c tr%Png,fH "P UT%Lc ban hnh ^th9c thi trong#Kng tGm chi"n ca h(p P Vit Nam lTc A)

@c lnh 4: s. ngy ``-/ # @c lnh `_`-/schu|n y i"n ch%Zng ca i(o h5i nyI -3ng h!i ;h+t gio Vi#t Nam^@c lnh 4: `-/ ngy .`_`-/I ;h+t gio A]a Ao ^@c lnh 4:`-/s ngy _``-/sILo -am 1 ;h3 ! ^t?c ]ao Ji, @c lnh 4:

B`/s, ngy _``-/s, 12 =u't h ,A tBn gC 7 H*t N%+ t 19SR n +E

_


13/25

J!y l giai oGn $t n%0c hon ton 5c lp, th:ng nh$t, non 4'ngthu # m5t m:i) ](c t ch?c t'n gi(o P hai min 2h'ng cEn bX chia ct,cA th> chung tay cng c:, ;!y H9ng t'n gi(o ca mMnh tr6n 2hp $t

n%0c) @ong th1i 23 -s "n --, th9c 49 l m5t giai oGn gian nanca c(c t'n gi(o min Nam tr6n con %1ng hEa hLp, hEa gi7i Fng hnhcKng H!n t5c)

Ngy ``-s, ]hnh ph l!m th1i ]5ng hEa min Nam VitNam c'ng b: Chnh "ch UT 2iJm)

Ngy ``-, ]hnh ph cA NghX quy"t _-`Nd ] .hoLt 2!ng tn gio %Lc ban hnh

Ngy ``-., fan f th% ^2ho( V ban hnh NghX quy"tNd`*e, V cng tc 2Pi .i cc tn gio trong tnh hnh mi59

NghX quy"t %Lc coi l du n cu cXngtr%0c Ji m0i # t'n gi(o)*h'ng tri 4: B/***e ngy B`-`-., . ch trQng thPng nh7t cct3 ch6c ;h+t gio 2J th/nh $+* t3 ch6c chung ;h+t gio c nc9

NghX quy"t _-] ngy ``- # m5t 4: chnh 4(ch :i#0i t'n gi(o ca 5i Fng f5 tr%Png ^nay l ]hnh ph %Lc ban hnhIOut fu c du:c h5i n+m -.I Out * ch?c *Ea (n nh!n H!n n+m-.I Out Ngh8a #W qu!n 49 n+m -._I Out fu c Gi bi>u 5i Fngnh!n H!n n+m -.I f5 lut Mnh 49 n+m -.sI Out 'n nh!n # iaMnh n+m -./I NghX Xnh 4: s`** ngy ``-.s ca 5i Fng

f5 tr%Png # #ic thnh lp fan *'n gi(o ]hnh phI NghX Xnh 4:__.`**g ngy B`_`-.s ca 5i Fng f5 tr%Png # #ic thi hnhh(p lnh f7o # # 4 HWng Hi tch lXch 4 # Hanh lam, thng c7nhIduy"t Xnh 4: .B`f* ngy _-`_`-. ca f5 tr%Png *ng th% 2U 5iFng f5 tr%Png # #ic thnh lp i(o h5i ht gi(o Vit Nam)

!.2. But php v tYn %i5 Jit >am t 1j n na021 =u't h ,A tBn gC thJ LY t 1990 n 200 f:i c7nh th" gi0i y bi"n 5ng tr6n ph%Zng Hin 2inh t",

chnh trX, #+n hAa # t'n gi(o t(c 5ng 2h'ng nh t0i Vit NamI ]'ng cu5c i m0i n+m -./ cA %Lc nh=ng b%0c ti"n#%Lt bc, tGo tin cho chnh 4(ch ph(t tri>n t'n gi(o giai oGn nyI

JGi h5i J7ng ton qu:c ln th? V, V, V, # nhiu 5inghX 2h(c u 2h{ng Xnh #ai trE # nh=ng gi( trX ca t'n gi(o trong 1i4:ng #+n hAa, 2inh t", ; h5i) JGi h5i J7ng ln th? 2h{ng XnhD *i"ptWc hon thin chnh 4(ch ph(p lut # tn ng%&ng, t'n gi(o, phK hLp #0iquan i>m ca J7ng trong giai oGn m0i ca $t n%0c) * nh=ng H=2in tr6n %a t0i nhiu #+n b7n, nghX quy"t cA tnh ch$t b%0c ngoCt,

5t ph() JA l #ic ban hnh NghX quy"t 4: _ Nd*e ngy /``--ca f5 ]hnh trX 2hAa VI ]h[ thX B`]**e, ngy _``--. _ NghX

B


14/25

duy"t 4: _s`Nd*e, ngy _ th(ng B n+m _B, . cng tc tn gioINghX Xnh 4: _/`---`NJ] V c(c hoGt 5ng t'n gi(o

22 =u't h ,A tBn gC thJ LY t 2004 n n%y

*i"p tWc c(c quan i>m tr6n, ngy . th(ng / n+m _, y ban*h%1ng #W du:c h5i n%0c ]5ng hEa h5i ch ngh8a Vit Nam th'ng qua h(p lnh *n ng%&ng, t'n gi(o) *i"p A, ngy `B`_s,]hnh ph ban hnh NghX Xnh 4: __`NJ], ngy `B`_s,AngGkn thi h/nh m!t "P 2iu ca ;h* $#nh -n ngDng, tn gio ) J!y lhai #+n b7n iu ch[nh tr9c ti"p l8nh #9c t'n gi(o # %Lc coi l nh=ng#+n b7n th'ng tho(ng, cPi mP, ton Hin nh$t t tr%0c t0i th1i i>m A)]A th> th$y iu ny P nh=ng n5i Hung 4auD

V phGm #i iu ch[nhD h(p lnh 2h'ng ch[ iu ch[nh c(c

hoGt 5ng t'n gi(o m cEn iu ch[nh c7 hoGt 5ng tn ng%&ng V c'ng nhn t ch?c t'n gi(oD jho7n Jiu . NghX Xnh_/`---`NJ] ngy -``---I

V chia, t(ch, 4(p nhp, hLp nh$t t ch?c t'n gi(o tr9c thu5cDduy Xnh hon ton m0i) V0i quy Xnh ny, c(c t'n gi(o cA cZ h5i, iu2in > t ch?c, 4p ;"p lGi c(c t ch?c t'n gi(o tr9c thu5c (p ?ng y6ucu hoGt 5ng t'n gi(o)

V phong ch?c, phong ph|m, b nhim, bu c, 4uy c trongt ch?c t'n gi(oD Jiu _ NghX Xnh _/ quy Xnh #ic ny ph7i %Lc

*h t%0ng ]hnh ph hoCc ]h tXch fN c$p t[nh ch$p thun) Vicc(ch ch?c, bi nhim ch?c 4c trong t ch?c t'n gi(oD J!y cQng l m5tquy Xnh m0i # %Lc ;Ym l c'ng #ic n5i b5 ca c(c t'n gi(o) V #icthuy6n chuy>n nZi hoGt 5ng t'n gi(o ca nh tu hnh, ch?c 4cD NghXXnh 4: _/`NJ] tr%0c !y quy Xnh 2h( chCt ch)

V h5i on t'n gi(oD NghX Xnh 4: _/`NJ] # c(c #+n b7nph(p lut li6n quan "n t'n gi(o, #$n h5i on 2h'ng %Lc cpm5t c(ch tr9c ti"p)

V hoGt 5ng ca HEng tu, tu #in # c(c t ch?c tu hnh tpth>D *r%0c A, NghX Xnh 4: _/`NJ] quy Xnh HEng tu, tu #in hoCcc(c t ch?c tu hnh tp th> t%Zng t9 mu:n hoGt 5ng ph7i ;in phzp #%Lc 49 ch$p thun ca cZ quan nh n%0c cA th|m quyn)

V$n ti 47n thu5c cZ 4P tn ng%&ng, t'n gi(oD h(p lnh2h{ng Xnh nh=ng ti 47n hLp ph(p thu5c cZ 4P tn ng%&ng, t'n gi(o%Lc ph(p lut b7o h5, nghi6m c$m mRi hnh #i ;!m phGm)

V hoGt 5ng ; h5i, t thin nh!n Go ca ch?c 4c, nh tuhnh # t ch?c t'n gi(oD N"u NghX Xnh 4: _/`NJ] quy Xnh cEn

chung chung thM h(p lnh # NghX Xnh 4: __`NJ] quy Xnh cW th>hZn) Ngoi ra l c(c #$n 2h(c nh% quan h :i ngoGi t'n gi(oD V


15/25

hoGt 5ng t'n gi(o ca ch?c 4c, nh tu hnh n%0c ngoi tGi Vit NamI4inh hoGt t'n gi(o ca ng%1i n%0c ngoi tGi Vit NamI)))

J(ng chT U l ]hnh ph ban hnh NghX Xnh 4: -_`__

Ouy 2nh chi tit ./ (i#n *h* thi h/nh ;h* $#nh -n ngDng, tn giothay th" NghX Xnh __`_s cA hiu l9c t ngy ``_B)Nh% #y, 1i 4:ng th9c tiSn 2h'ng ngng bi"n chuy>n, #+n b7n

ph(p lut cao nh$t iu ch[nh tr9c ti"p l8nh #9c t'n gi(o l h(p lnh*n ng%&ng, t'n gi(o # h th:ng c(c #+n b7n li6n quan cQng b5c l5nh=ng hGn ch", b$t cp Ei hi ph7i cA 49 b 4ung, hon thin) J> cAb?c tranh ton Hin hZn # t'n gi(o # lut ph(p trong th1i 23 i m0i,lun (n i #o (nh gi( nh=ng thnh t9u # hGn ch" ca ti"n trMnh ny)

!.!. >hkn% thnh t8u v h'n ch ca lut php v tYn %i5

n#^c ta t]5n% thXi 4 gi m^i1 NhZng thDnh tOu*r%0c h"t, cA th> 2h{ng Xnh, 2> t 4au NghX quy"t _, m5t bu

2h'ng 2h ; h5i m0i m # 4'i 5ng 2h'ng ngng lan ta, nh=ng ranhgi0i #' hMnh, nh=ng m!u thu~n, 2h(c bit # t'n gi(o trong lXch 4 Hoth9c H!n phong 2i"n > lGi, nh=ng 4ai lm $u tr8 P m5t giai oGn c(chmGng t7 2huynh # t'n gi(o %Lc g& b c+n b7n) Nh% th", 4au hZn_ n+m i m0i P n%0c ta, cA th> nAi &u[t h tBn gC> tPn tt c\ cch5ng d*n> tng b%0c i #o cu'c 4:ng # Gt %Lc nh=ng 2"t qu7

to l0n) ]hCng %1ng i m0i lut ph(p # t'n gi(o i qua hZn haithp 2I thnh t9u %Lc ghi nhn c7 # c$u trTc hMnh th?c # n5i Hung,c7 # ph%Zng Hin lp ph(p ^lp quy, t ch?c b5 m(y th9c thi # (pHWng lut ph(p trong 1i 4:ng) V cZ b7n, lut ph(p # t'n gi(o th>ch" t:t hZn quyn cZ b7n # t9 Ho t'n gi(o, th> ch" ho( m5t 4: hoGt5ng t'n gi(o cho tn F # gi(o h5i, th> ch" m5t 4: mCt quan trRng chochnh t ch?c t'n gi(o) @9 i m0i $y ca lut ph(p # t'n gi(o gApphn thTc |y tnh tch c9c, hGn ch" mCt ti6u c9c, Ym lGi 4?c 4:ng m0i

cho 1i 4:ng t'n gi(o Vit Nam)29NhZng t@n t3> h3n ch ,D nguyn nhnNhZng t@n t3> h3n chNhMn lGi ti"n trMnh ;!y H9ng lut ph(p #

t'n gi(o chTng ta th$y nh=ng hGn ch" cZ b7n 4auD V %1ng l:i ch tr%Zng ca J7ng, cEn cA nh=ng th+ng trm) # hoGt 5ng ca c(c t'n gi(o ch%a th>

hin y , 4!u 4c tinh thn i m0i ca J7ng # Nh n%0c # c'ngt(c t'n gi(o # y6u cu c7i c(ch nn hnh chnh qu:c gia)

Out ph(p # t'n gi(o ch%a cA tnh Fng b5 # th:ng nh$t)

N5i Hung nhiu #+n b7n cEn chung chung, ng'n t thi"u rk rng,th> hin nhiu c(ch hi>u 2h(c nhau)

s


16/25

Nguyn nhn c$% nhZng t@n t3> h3n ch *Mnh hMnh an ninh, 2inh t", ; h5i trong giai oGn #a qua # 4p

t0i cEn nhiu #$n 2hTc mcI

Nh=ng chnh 4(ch quan trRng :i #0i t'n gi(o chm %Lc nhn%0c th> ch" hAa thnh ph(p lutI @9 h trL 2huy"n 2hch c(c t'n gi(o tr6n c(c l8nh #9c y t",

gi(o HWc # o tGo ch?c 4c t'n gi(o cEn hGn hp, ch%a %Lc lut hAaI Nguy6n tc lp ph(p nAi chung, cEn nh=ng #$n cn trao

i) Ngoi ra cEn m5t 4: #$n ni c5m 2h(c nm trong chnh c'ng t(cqu7n lU nh n%0cI 49 hLp t(c gi=a cZ quan nghi6n c?u #0i cZ quan qu7nlU nh n%0c ch%a caoI

JA l nh=ng hGn ch" l0n, g!y ra nh=ng t(c 5ng 2h'ng t:t "n

1i 4:ng t'n gi(o)Thi ca cc tn gio tong ti!" nh#n$ th%chin "h" &'#t

V$n ny %Lc n6u bt, gi0i thiu tr6n c(c ph%Zng tin th'ngtin Gi chTng # cZ quan cW th> nh% DWo ch, truyn thng ca cc tngio 4 trong nc I l 0in ca m!t "P nhm c!ng 2Bng ngi Vi#t Nam4 nc ngo/i cng nhiu t3 ch6c, c nh`n c quan t`m "`u "dc . .7n2 n/y 4 Vi#t Nam9

Nh=ng #$n tFn tGi c+n b7n cn gi7i quy"t tr6n tinh thn :i

thoGi, hip th'ng > rTt 2inh nghim #M m5t $t n%0c cA 1i 4:ng t'ngi(o # lut ph(p # t'n gi(o hi hEa (p ?ng %Lc nguyn #Rng canh!n H!n, Fng th1i n!ng cao hiu qu7 :i #0i c'ng t(c qu7n lU nhn%0c) TiEu 4t ch#,n% !


17/25

jho7ng c(ch # nhn th?c, hnh ; ca chnh quyn # 49 #nhnh ca t ch?c t'n gi(o, c(c nhAm ; h5i Hn %Lc thu hp, c7i thinbPi U th?c th%Lng t'n ph(p lut trong n l9c ;!y H9ng m5t nh n%0c

ph(p quyn Vit Nam #+n minh, hin Gi) @9 Fng thun ca ton hth:ng chnh trX #0i 1i 4:ng t'n gi(o Vit Nam %Lc th> hin bng quy"tt!m hon thin lut ph(p, m tr%0c mt # cW th> l #ic 4a i h(plnh *n ng%&ng, t'n gi(o ang %Lc ti"n hnh)

+h#,n% *>L>? Jo> T A qN JrN T> ?NSV JK @US TQ>L

LVK> TLNe> &'() *+,* )- /0, 304) 5M 6 M7)89 :+'; tPCng F cF cc t chc tBn gC

hn ny nAi # m:i quan h ca nh n%0c #0i ; h5i H!n 49,trong A cA c(c t ch?c t'n gi(o b5 phn ca ; h5i H!n 49, 2"t thTcbng m5t 4: l%u UD

@9 ph(t tri>n ca c(c t ch?c ; h5i chnh trX H!n 49 hm ch?ac(c t ch?c, h5i on t'n gi(o l ;u th" t$t y"u, Fng th1i Ct ra nhiu#$n #0i h th:ng lut ph(p Vit Nam trong lTc h th:ng ang c: gng

tMm 2i"m m5t cZ c$u iu hnh thch hLp #0i tnh a HGng ca 2h'nggian A)

Nhiu t ch?c ; h5i chnh trX H!n 49 trong A cA c(c t ch?c,h5i on t'n gi(o hoGt 5ng t%Zng :i 5c lp nh%ng Xa #X ph(p lU2h'ng rk rng 4 Ct hR #o tMnh trGng 2hA hoGt 5ng bMnh th%1ng hoCcnh=ng ph?c tGp ph(t 4inh, 2hA ;(c Xnh bPi nh=ng nhGy c7m chnh trX)

Nh=ng th th(ch ca ; h5i chnh trX H!n 49 t'n gi(o Ei hic(c ch th> qu7n lU m5t 49 hi>u bi"t 4!u 4c, m5t tm nhMn # m5t chnh

4(ch ph(p lut 2ho(ng Gt hZn)J1i 4:ng tn ng%&ng t'n gi(o ngy cng cA m5t #X tr quantrRng 2h'ng ch[ trong ; h5i m 2> c7 nZi quyn l9c c'ng) J7ng # Nhn%0c tha nhn t'n gi(o l m5t th9c tGi ; h5i, Fng hnh l!u Hi #0iH!n t5c, #0i ]N # mu:n ph(t huy nh=ng gi( trX #+n hAa, Go ?c t:tp ca c(c t'n gi(o) @ong > t'n gi(o nh=ng th9c th> ; h5i cA th>thch ?ng # Fng hnh, ngh8a l ph7i tGo cho nA 2h7 n+ng tham gia tchc9c hZn #o m5t 4: l8nh #9c ; h5i phK hLp, Ang gAp #o #ic ;!yH9ng ph(t tri>n $t n%0c # tha mn nhu cu ca 1i 4:ng t'n gi(o)

jhoan Hung, hEa hLp t'n gi(o tGo n6n m:i quan h t:t p gi=a nhn%0c #0i gi(o h5i) NA l i>m h5i tW, 2"t n:i, tGo 49 Fng thun, th:ng


18/25

nh$t gi=a nh n%0c #0i t'n gi(o, gi7m thi>u nh=ng Y ngGi # chnh trX)VM #y, #ic ;!y H9ng # hon thin lut ph(p # t'n gi(o nhm tGo lpm5t 2h'ng gian ph(p lU cho c(c t'n gi(o cKng tFn tGi # ph(t tri>n trong

m:i quan h hi hEa #0i nh n%0c, #0i ; h5i H!n 49 l m5t mWc ti6u cZb7n ca ti"n trMnh $y)412 NhZng ,n A ^t P% ,E tBn gC t gFc I qu\n &8

nhD nEc ](c +"c tu quan trRng %Lc cZ quan qu7n lU nh n%0c #t'n gi(o ra qua c(c U c+n b7n H%0i !yD

f7o 7m quyn t9 Ho tn ng%&ng, t'n gi(o thYo hoCc 2h'ngthYo m5t t'n gi(o no ca mRi ng%1i l m5t nh!n t: quan trRng ph(t huy4?c mGnh ca 2h:i Gi on 2"t ton H!n t5c)

jhc phWc cZ b7n nh=ng hGn ch", b$t cp qua . n+m tri>n 2hai

th9c hin h(p lnh *n ng%&ng, t'n gi(o) ]h[nh 4a c(c iu lut chophK hLp #0i th9c t" hin nay) f 4ung c(c quy phGm ph(p lut > gi7iquy"t trit > c(c m:i quan h m h(p lnh tn ng%&ng, t'n gi(o cn iuch[nh) N!ng cao hiu l9c, hiu qu7 trong qu7n lU nh n%0c # t'n gi(o,b7o 7m mWc ti6u qu7n l hoGt 5ng t'n gi(o trong tMnh hMnh m0i)

]7i c(ch th tWc hnh chnh # l8nh #9c t'n gi(o, b7o 7m tnhc'ng 2hai, H!n ch, minh bGchI t'n trRng c(c hoGt 5ng n5i b5 ca t ch?ct'n gi(oI gi7m th1i gian, ti"t 2im chi ph cho t ch?c, c( nh!n t'n gi(o)i7m 2hi"u 2in # t'n gi(o, gAp phn b7o 7m an ninh chnh trX # trt

t9 an ton ; h5i) f7o 7m tnh 2h7 thi 2hi tri>n 2hai, th9c hin h(p lnh *n

ng%&ng, t'n gi(o m0i) J(p ?ng y6u cu ph(t tri>n 2inh t" ; h5i trongth1i 23 c'ng nghip hAa, hin Gi hAa $t n%0c # h5i nhp qu:c t") h(plnh *n ng%&ng, t'n gi(o m0i ph7i 7m b7o l cZ 4P > ;!y H9ng Out*n ng%&ng # t'n gi(o 4au ny)

*.2. >hkn% vn 3t ]a t]5n% Wu t]fnh h5n thin lutphp v tYn %i5 t]5n% %iai 5'n hin na0

(.2.1. Nh)ng v*n + t a i v,i -' tnhhon thin &'#t "h" v+ tn gio t i sng tn gioVit Nam

9S9U9U9 V7n 2 t cch *h* nh`n tn gio ./ cng nh+n t3ch6c tn gioY *p trung #o nh=ng #$n ni c5m 4auD - cch *h*nh`n_ Vi#c cng nh+n t3 ch6c tn gio) J!y l hai trong nhiu #$n (ng %Lc quan t!m ti"p tWc gi7i quy"t trong th1i gian t0i)

9S9U9S9 V7n 2 27t 2ai ./ t/i "n tn gioY V mCt lut ph(p,c:t lki ca #$n $t ai t'n gi(o l 49 iu ch[nh, hon thin # th9c

thi nghi6m tTc lut ph(p # $t ai nAi chung, b6n cGnh #ic gi7i quy"t

.


19/25

nh=ng #$n 4inh hoGt t'n gi(o thun tTy hi hEa #0i b:i c7nh chnh trX# y6u cu ph(t tri>n ca 1i 4:ng ; h5i)

9S9U99 V7n 2 quy ch *h* $% 2J cc tn gio tham gia hoLt

2!ng &' h!iY *rong c(c t'n gi(o nh=ng quy Xnh, quy phGm l1i r+n HGy,c$m o(n ngoi nh=ng ch" %0c bPi hMnh phGt nh$t Xnh, nA cEn %Lcch" %0c bPi m5t nim tin #' hMnh gi=a hy #Rng # 4L hi) VM #y, :i #0ic(c tn F t'n gi(o H%1ng nh% Go ?c t'n gi(o %Lc th9c hin m5t c(cht9 gi(c hZn, hiu qu7 hZn) Jiu ny phn no gi7i thch %Lc th9c t" Pnh=ng #Kng Fng bo cA t'n gi(o c(c t nGn ; h5i gi7m h{n 4o #0i c(c#Kng 2h(c) VM #y, #ic nghi6n c?u # tMm ra nh=ng gi7i ph(p phK hLptrong qu( trMnh hon thin lut ph(p # t'n gi(o, > c(c t'n gi(o thamgia #o c(c hoGt 5ng ; h5i, Cc bit l c(c hoGt 5ng nh!n Go, t

thin l m5t #$n l0n cn %Lc Ct ra)422 NhZng ,n A ^t P% ,E qu tPGnh hCDn th*n &u'th ,A tBn gC tPCng _ c\nh hI nh' quc t

9S9S9U9 N!i $u+t ha cc cng c quPc t . quyn tF Go tngioY duyn con ng%1i, trong A cA quyn t9 Ho t'n gi(o l nh=ng gi(trX tinh hoa ca nh!n loGi, l 2h(t #Rng # thnh qu7 $u tranh ca c(cH!n t5c tr6n ton th" gi0i) J"n nay Vit Nam tham gia 2U, ph6 chu|nhoCc gia nhp hZn #+n 2in qu:c t" cZ b7n li6n quan "n quyn conng%1i # t9 Ho t'n gi(o) JFng th1i # ang tch c9c n5i lut hAa tinh

thn # c(c cam 2"t A #o trong h th:ng ph(p lut qu:c gia nh% c(cNghX quy"t _, _, ]h[ thX B, #)#)))

Nh% #y, c(c quyn cZ b7n trong l8nh #9c t'n gi(o ngy cng%Lc nhn th?c y , %Lc hin th9c hAa c7 t pha Nh n%0c, ng%1iH!n # c(c tn F t'n gi(o) @9 phong phT ca 4inh hoGt t'n gi(o, 49 aHGng t'n gi(o, 49 ph(t tri>n ca c(c t ch?c t'n gi(o, m:i quan h qu:ct" 4'i 5ng ca c(c t'n gi(o l ch[ H$u cho th$y 49 h5i nhp ca lutph(p # t'n gi(o P Vit Nam) *uy nhi6n, cEn nhiu 2ho7ng tr:ng cn

ti"p tWc hon thin)9S9S9S9 V7n 2 "inh hoLt tn gio cho ngi nc ngo/i tLiVi#t NamD jhi Vit Nam h5i nhp 2inh t" qu:c t", nhiu c( nh!n # tch?c n%0c ngoi #o lm #ic, hRc tp 4inh 4:ng, c(c c( nh!n cA qu:ctXch n%0c ngoi th+m Vit Nam) Ng%1i n%0c ngoi P Vit Nam cA c(cthnh phnD Om #ic tGi c(c Gi 4? qu(n, lnh 49 qu(n, #+n phEng GiHin c(c t ch?c qu:c t" Ct tGi Vit NamI c(c Hoanh nh!n, Gi Hin c(cc'ng ty, tp on 2inh t" "n Vit Nam u t% # nghi6n c?u thX tr%1ngIl%u hRc 4inh ng%1i n%0c ngoi l 4inh #i6n, th9c tp 4inh, nghi6n c?u

4inh "n hRc tp, nghi6n c?u tGi c(c hRc #in, #in, tr%1ng Gi hRc P

-


20/25

Vit NamI lao 5ng n%0c ngoi "n Vit Nam lm #ic tGi c(c cZ 4P2inh Hoanh,

*rong th1i gian qua, hoGt 5ng t'n gi(o ca ng%1i n%0c ngoi P

Vit Nam cA nh=ng 2"t qu7 b%0c u 4ong cEn nh=ng b$t cp P gAc5 ph(p lU cn 40m b 4ung, 2hc phWc phK hLp #0i i"n ph(p _B #(p ?ng nhu cu t'n gi(o cho t$t c7 mRi ng%1i)

*.!. Mst -" 4hu0n n%hC41 HA nh'n thc ,D ng MK ,E tBn gC\ !y cA m$y lun i>m cn %Lc nh$n mGnhD


21/25

nh n%0c, mCt 2h(c, ?ng cKng 1i 4:ng t'n gi(o ; h5i > cA 49 nhMnnhn trung th9c, 2h(ch quan # th9c t" hZn) Nh% th", 2zo thYo m5t logicl ti"n trMnh ;!y H9ng lut ph(p # t'n gi(o P n%0c ta cQng ph7i ;u$t

ph(t t lp tr%1ng $y) K mu:n hay 2h'ng, lut ph(p bao gi1 cQng th>hin U ch ca ch th> cm quyn) *i"n trMnh ;!y H9ng lut ph(p # t'ngi(o P Vit Nam %Lc Nh n%0c th9c hin thYo nh=ng quan i>m,nguy6n tc phK hLp #0i %1ng l:i, ch tr%Zng ca J7ng ]5ng 47n VitNam) V0i tinh thn A, lun (n ;(c Xnh nh=ng #$n trRng t!m caqu( trMnh hon thin lut ph(p # t'n gi(o #a ;u$t ph(t t 1i 4:ng t'ngi(o Vit Nam #a ;u$t ph(t t y6u cu ca h5i nhp qu:c t")

;`T BUI>

1) \ n%0c ta,ngay t 4au ](ch mGng *h(ng *(m, tr6n th9c t" hMnh thnh lut ph(p # t'n gi(o) Jiu A %Lc ghi H$u trong b7ni"n ph(p u ti6n ca n%0c Vit Nam !n ch ]5ng hEa, i"n ph(p-/) *uy nhi6n, Ho tMnh hMnh 2inh t" chnh trX th" gi0i cA nh=ng bi"n5ng, $t n%0c rZi #o th1i 23 chi"n tranh 2zo Hi, n6n c7 nhn th?c #?ng ; #0i t'n gi(o ch y"u h%0ng t0i mWc ch gi7i phAng H!n t5c,th:ng nh$t $t n%0c) *rong qu( trMnh $y, #$n t'n gi(o ca c(ch mGngVit Nam cA lTc 2h'ng tr(nh 2hi nh=ng $u tr8, 4ai lm cn 2hc phWc)

du( trMnh i m0i # nhn th?c, th(i 5 # ?ng ; #0i t'n gi(o caJ7ng, Nh n%0c Vit Nam, tr%0c h"t, Ho nh=ng t(c 5ng ca b:i c7nhqu:c t" # y6u cu t$t y"u ca 1i 4:ng t'n gi(o cu:i th" 2 , 4ongmCt 2h(c th> hin tm nhMn, quy"t t!m #%Lt qua chnh mMnh ca hth:ng chnh trX # ton H!n t5c)

*rong nh=ng thp ni6n gn !y, h th:ng t'n gi(o Vit Nam cAnh=ng thay i mGnh m) Nh=ng chuy>n bi"n # b:i c7nh 2inh t" ;h5i # 1i 4:ng t'n gi(o nAi tr6n Ei hi ph7i cA nh=ng thay i, iu

ch[nh # ph%Zng Hin lut ph(p)2) J%1ng l:i, chnh 4(ch t'n gi(o ca J7ng # Nh n%0c Vit

Nam cA 49 thay i mang tnh b%0c ngoCt, #0i NghX quy"t _ ca f5]hnh trX, ti"p 4au l 49 th> ch" hAa %1ng l:i A thnh lut ph(p) Outph(p # t'n gi(o P Vit Nam ch%a ph7i l m5t chuy6n ngnh lut, 4ongl m5t l8nh #9c cA nh=ng Cc i>m, Hin mGo ri6ng, %Lc quy Xnh bPitnh c(ch Cc bit ca hoGt 5ng t'n gi(o) Nh=ng nghi6n c?u ca chTngt'i cho rng, lut ph(p # t'n gi(o P Vit Nam, ngoi nh=ng Cc tnhchung ca lut ph(p cEn cA B nhAm Cc i>m cZ b7nD li6n quan "n

_


22/25

nhiu ngnh, nhiu l8nh #9c, nhiu c$p 5I cA tnh quyn uy, mnh lnhnh%ng %Lc th> hin mm mng, tinh t"I cA tnh h5i nhp qu:c t")

jhi cp "n #$n ;!y H9ng # hon thin lut ph(p # t'n

gi(o, chTng t'i cQng tMm hi>u 2inh nghim ca m5t 4: qu:c gia ti6u bi>uGi Hin cho hai m' hMnh qu7n lU, cA m:i quan h, 49 t(c 5ng 2h( mGnhtrong ti"n trMnh lXch 4 # 1i 4:ng t'n gi(o %Zng Gi ca Vit Nam, Al h(p # *rung du:c) m t%Zng Fng, 4ong cQng cA nhiu 2h(c bit# chTng t'i cA c7m nhn rng, chTng ta cA th> nghi6n c?u lut ph(p #t'n gi(o ca *rung du:c > rTt ra nh=ng 2inh nghim # c(ch ?ng ;#0i c(c t'n gi(o, 4ong *rung du:c 2h'ng ph7i ph7i l m' hMnh thch hLp> hRc tp)

!) u$t ph(t t quan i>m i m0i ca J7ngD t'n gi(o ang #4 tFn tGi cKng H!n t5c, l nhu cu tinh thn ca m5t b5 phn nh!nH!n, Go ?c t'n gi(o cA nhiu iu phK hLp #0i 49 nghip ;!y H9ng; h5i m0i, Nh n%0c th> ch" ho( tinh thn A bng h th:ng lutph(p, tr6n cZ 4P 2" tha nh=ng i>m ti"n b5, phK hLp ca giai oGntr%0c A, Fng th1i loGi b Hn 49 b$t cp, b 4ung nh=ng y"u t: m0inhm 7m b7o quyn t9 Ho t'n gi(o ca nh!n H!n, quyn bMnh {ng cac(c t'n gi(o tr%0c ph(p lut, quyn hoGt 5ng t'n gi(o bMnh th%1ng #phWc #W c'ng t(c qu7n lU nh n%0c # t'n gi(o hiu qu7 hZn)

du( trMnh ;!y H9ng lut ph(p # t'n gi(o trong th1i 23 i m0i,b6n cGnh nh=ng thnh t9u, %u i>m #~n cEn nhiu hGn ch", b$t cp Eihi cn ph7i ti"p tWc b 4ung # hon thin) Nh=ng hGn ch" ca lutph(p # t'n gi(o P Vit Nam, m5t mCt, l nh=ng tFn tGi, #%0ng mc #nguy6n tc, quy trMnh # 2x thut lp ph(p, lp quy nAi chungI mCt 2h(c,cQng nm trong b7n th!n n5i tGi ca #$n t'n gi(o, A l nh=ng quanngGi # chnh trX, H$u #"t ca cZ ch" ;in cho, t% Huy ;i"t > qu7n,2inh nghim # 49 ph:i hLp trong ;!y H9ng, th9c thi lut ph(p # t'n

gi(o gi=a c(c c$p, c(c ngnh, c(c Xa ph%Zng l nh=ng nguy6n nh!n cZb7n)

__


23/25

*) Nh=ng #$n cZ b7n Ct ra :i #0i c(c t'n gi(o P Vit Namhin nay bao gFmD #ic th9c hin quyn t9 Ho tn ng%&ng, t'n gi(o trongiu 2in mP r5ng H!n ch # h5i nhp qu:c t"I #ic phWc hFi c(c loGi

hMnh tn ng%&ng 'i 2hi #%Lt qu( phGm #i truyn th:ng #:n cA ca 4inhhoGt tn ng%&ngI 49 mP r5ng c(c hoGt 5ng truyn gi(o ca c(c t'n gi(oI49 hMnh thnh # ;!m nhp ca c(c hin t%Lng tn ng%&ng, t'n gi(o m0iI#$n ;ung 5t # i>m nAng t'n gi(oI#$n quan h qu:c t" ca c(ct ch?c t'n gi(o trong b:i c7nh mP r5ng 49 hLp t(c # quan h qu:c t"ca J7ng # Nh n%0cI #$n li6n t'n ch:ng chnh quyn, ch:ng J7ng]5ng 47nI #$n gi7i quy"t hoGt 5ng lLi HWng t'n gi(o, 4 HWng t'ngi(o ch:ng chnh quyn ca m5t 4: l9c l%Lng trong # ngoi n%0c)

9a tr6n tMnh hMnh th9c tiSn tr6n, lun (n ;(c Xnh nh=ng #$n Ct ra :i #0i t'n gi(o # qu( trMnh hon thin lut ph(p # t'n gi(o t1i 4:ng t'n gi(o # b:i c7nh h5i nhp qu:c t" #0i nh=ng n5i Hung thYnch:t nh%D #$n t% c(ch ph(p nh!n # c'ng nhn t ch?c t'n gi(oI #$n $t ai # ti 47n t'n gi(oI #$n t'n gi(o # hoGt 5ng ; h5iI #$n n5i lut hAa c(c c'ng %0c qu:c t" # quyn t9 Ho t'n gi(oI #$n t'ngi(o cho ng%1i n%0c ngoi P Vit Nam,))) *nh h5i nhp qu:c t" # c'ngcu5c c7i c(ch hnh chnh hin nay Ei hi qu( trMnh ;!y H9ng, (p HWnglut ph(p trong l8nh #9c ny ph7i h%0ng t0i #ic ;!y H9ng nh n%0c

ph(p quyn #0i nh=ng gi( trX ph qu(t, ti"p cn c(c ti6u chu|n lut ph(pqu:c t" hin Gi, thTc |y quyn con ng%1i, quyn t9 Ho t'n gi(o tr6nphGm #i ton cu)

)


24/25

ch%Zng hoCc Jiu l ca t ch?c t'n gi(o %Lc nh n%0c ch$p thun)V nh% #y, u m:i qu7n lU hoGt 5ng t'n gi(o ca nh n%0c cQng chy"u P c(c c$p trung %Zng, t[nh, huyn, #0i m5t 5i ngQ c(n b5 mang

tnh chuy6n nghip):) V0i quan i>m, lm lu!t l 2hZi HEng cho cu'c 4:ng, #i6c

b 4ung, #ic iu ch[nh # hon thi6n lu!t ph(p t'n gi(o P n%0c ta;u$t ph(t t th9c tiSn ca 1i 4:ng t'n gi(o Vit Nam, gn c(c quy Xnhph(p lut ca Vit Nam #0i nh=ng iu 2ho7n ca ]'ng %0c du:c t" #quyn con ng%1i # t9 Ho t'n gi(o, coi !y l nh=ng gi( trX ph qu(t, lm't y6u cu t$t y"u)

*h9c t" lXch 4 cho th$y, nhiu qu:c gia tr6n th" gi0i cQng cA

nh=ng #$n t'n gi(o nh% Vit Nam) du:c gia no gi7i quy"t hi hEa#$n t'n gi(o thM 40m ph(t tri>n) ]hTng t'i cA cKng quan i>m #0inhiu nh 2hoa hRc # nh qu7n lU 2hi cho rng, cn tha nhn t'n gi(onh m!t nguBn $Fc &' h!i9

J7ng # Nh n%0c Vit Nam t(i 2h{ng Xnh quan i>m #lp tr%1ng # chnh 4(ch t9 Ho tn ng%&ng, t'n gi(o :i #0i mRi ng%1itrong #+n 2in quan trRng nh$t ca qu:c gia l i"n ph(p --_ 4a in+m _B # trong hng loGt c(c #+n b7n ph(p quy cA li6n quan 2h(c)

@9 H!ng tro ca 4inh hoGt tn ng%&ng, t'n gi(o P Vit Nam trong nh=ngthp ni6n gn !y, m5t mCt, Ei hi nh=ng 49 iu ch[nh nh$t Xnh trongc'ng t(c qu7n lU nh n%0c # t'n gi(oI mCt 2h(c, minh ch?ng cho c(cquyn t9 Ho t'n gi(o ang %Lc ph(p lut # Nh n%0c Vit Nam b7o h5# hin th9c hAa)Vic ;!y H9ng # hon thin lut ph(p # t'n gi(o lm5t nhim #W t$t y"u > ;!y H9ng nh n%0c ph(p quyn P Vit Nam,Fng th1i l i>m 2"t n:i, l 49 Fng thun trong quan h gi=a Nh n%0c#0i i(o h5i # ; h5i H!n 49, gAp phn tGo lp m5t ; h5i #+n minh,on 2"t, #=ng mGnh)

Nh=ng lun i>m # logic tr6n l cZ 4P > chTng t'i ;u$tc(c 2huy"n nghX cho #ic ti"p tWc hon thin lut ph(p # t'n gi(o P VitNam) *rong 2hu'n 2h ca m5t ti nghi6n c?u # tn gio ./ $u+t*h* . tn gio 4 Vi#t Nam trong thi 01 23i mi, chTng t'i %a ra hainhAm 2huy"n nghXD NhAm c(c #$n # nhn th?c, ?ng ; #0i t'n gi(o# nhAm c(c #$n nhm hon thin lut ph(p # t'n gi(o P Vit NamthYo h%0ng h5i nhp qu:c t")


25/25

quyn hy #Rng #o 49 hEa hLp, Fng thun JGo J1i tr6n con %1ngph(t tri>n #M m5t Vit Nam nh!n #+n, phFn #inh # ph(t tri>n bn #=ng)

_s

Documents

Tôn Giáo Và Luật Pháp Về Tôn Giáo Trong Thời Kỳ Đổi Mới ở Việt Nam (Tóm Tắt)