Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı Hakkında Rehber

8/6/2019 Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı Hakkında Rehber

http://slidepdf.com/reader/full/transfer-fiyatlandirmasi-yoluyla-oertuelue-kazanc-dagitimi-hakkinda 1/28

TRANSFER FİYATLANDIRMASIYOLUYLA ÖRTÜLÜ KAZANÇ

DAĞITIMI HAKKINDA REHBER

2010



Ayr ı nt ı lı bilgi için

Vergi İletişim Merkezinin (VİMER) 444 0 189 telefon hattı na

başvurabilirsiniz.

www.gib.gov.tr

Bu rehber, yay ı m tarihinde yürürlükte olan mevzuat dikkate al ı narak haz ı rlanm ı ş t ı r.

GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞIYayı n No: 114

Kası m 2010

ii





İ Ç İ N D E K İ L E R

GİR İŞ ................................................................................................................................................... 1 1. TRANSFER FİYATLANDIRMASI YOLUYLA ÖRTÜLÜ KAZANÇ DAĞITIMI............... 2

1.1. Genel Olarak Transfer Fiyatlandı rması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağı tı mı ................................ 21.2. Transfer Fiyatlandı rması Uygulaması nı n Kapsamı na Giren Mükellefler.................................. 2

1.2.1. Kurumlar Vergisi Kanunu Yönünden ................................................................................. 21.2.2. Gelir Vergisi Kanunu Yönünden......................................................................................... 3

1.3. Transfer Fiyatlandı rması Kapsamı ndaki İşlemler ...................................................................... 32. İLİŞK İLİ K İŞİ ................................................................................................................................ 3 3. EMSALLERE UYGUNLUK İLKESİ........................................................................................... 4

3.1. Emsallere Uygunluk İlkesi ......................................................................................................... 43.2. Emsallere Uygun Fiyat ya da Bedelin Tespiti............................................................................ 5

3.2.1. İç Emsal............................................................................................................................... 53.2.2. Dı ş Emsal ............................................................................................................................ 5

4. KAR ŞILAŞTIRILABİLİRLİK ANALİZİ ................................................................................... 6 5. EMSAL FİYAT ARALIĞI............................................................................................................. 6 6. EMSAL FİYATIN TESP İTİNDE KULLANILABİLECEK YÖNTEMLER........................... 7

6.1. Gelenekselİşlem Yöntemleri..................................................................................................... 76.2. Gelenekselİşlem Yöntemleri ve Kullanı labileceği Durumlar ................................................... 76.3. İşleme Dayalı Kâr Yöntemleri ................................................................................................... 86.4. İşleme Dayalı Kâr Yöntemleri ve Kullanı labileceği Durumlar ................................................. 8

7. PEŞİN FİYATLANDIRMA ANLAŞMALARI............................................................................ 8 7.1. Peşin Fiyatlandı rma Anlaşması .................................................................................................. 87.2. Peşin Fiyatlandı rma Anlaşması İçin İdare’ye Başvurabilecek Kişiler....................................... 97.3. Peşin Fiyatlandı rma Anlaşmalar ı nda Ödenecek Harç Tutar ı ..................................................... 9

7.4. Peşin Fiyatlandı rma Anlaşması ile Belirlenecek Hususlar ........................................................ 97.5. Peşin Fiyatlandı rma Anlaşmalar ı nda Süre ............................................................................... 107.6. Peşin Fiyatlandı rma Anlaşmalar ı nda Süreç ............................................................................. 107.7. Peşin Fiyatlandı rma Anlaşması nı n Yenilenmesi...................................................................... 117.8. Peşin Fiyatlandı rma Anlaşması nı n Revize Edilmesi ............................................................... 117.9. İdare’nin veya Mükellefin Peşin Fiyatlandı rma Anlaşması nı n Revize EdilmesiniİstemesiDurumu............................................................................................................................................ 117.10. Peşin Fiyatlandı rma Anlaşması nı n İ ptal Nedenleri................................................................ 127.11. Peşin Fiyatlandı rma Anlaşmalar ı nda İnceleme Konusu ........................................................ 127.12. Peşin Fiyatlandı rma Anlaşmalar ı nda Yı llı k Rapor veİ braz Zamanı ..................................... 12

8. BELGELENDİRME..................................................................................................................... 13 8.1. Belgelendirmede Amaç............................................................................................................ 138.2. Yı llı k Kurumlar Vergisi Beyannamesi Ekinde Verilecek Olan FORM’u Dolduracak Mükellefler ...................................................................................................................................... 138.3. Yı llı k Transfer Fiyatlandı rması Raporu Hazı rlayacak Olan Mükellefler ................................ 138.4. Yı llı k Transfer Fiyatlandı rması Raporu Hazı rlamak Zorunda Olmayan Mükellefler ............. 148.5. BelgelendirmeŞartlar ı na Uyulmaması Durumunda Uygulanacak Yaptı r ı mlar ...................... 148.6. Yı llı k Transfer Fiyatlandı rması Raporunda Bulunması Zorunlu Bilgiler ................................ 15

8.6.1. Genel Bilgiler .................................................................................................................... 158.6.2. İlişkili Kişiler Hakk ı ndaki Bilgiler.................................................................................... 158.6.3. İlişkili Kişiler Arası ndaki İşlemlerin Ayr ı ntı lar ı na İlişkin Bilgiler................................... 158.6.4. Transfer Fiyatlandı rması Analizlerineİlişkin Bilgiler ...................................................... 168.6.5. Sonuç................................................................................................................................. 178.6.6. Ekler .................................................................................................................................. 17

iv



8.7. Örnek Rapor Formatı ............................................................................................................... 179. CEZALAR ..................................................................................................................................... 19 10. HAZİNE ZARARI ...................................................................................................................... 19

10.1. Hazine Zarar ı .......................................................................................................................... 1910.2. Kapsam................................................................................................................................... 20

11. DÜZELTME................................................................................................................................ 20 11.1. Transfer Fiyatlandı rması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağı tı mı nda Düzeltmeİşlemleri ............. 2011.2. Transfer Fiyatlandı rması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağı tan Kurum Taraf ı ndan Yapı lacak Düzeltmeİşlemleri .......................................................................................................................... 2111.3. Örtülü Kazanç Dağı tı lan Kişinin Tam Mükellef Kurum Olması ........................................... 2111.4. Örtülü Kazanç Dağı tı lan Kişinin Dar Mükellef Kurum, Gerçek Kişi, Vergiye Tabi Olmayanveya Vergiden Muaf Olan Herhangi Bir Kişi Olması ..................................................................... 21

12. GRUP İÇİ HİZMETLER........................................................................................................... 22 12.1. Grupİçi Hizmetler ................................................................................................................. 2212.2. Grupİçi Hizmetlerin Fiilen Sağlanı p Sağlanmadı ğı nı n Tespiti............................................. 2212.3. Grupİçi Hizmetlerde Emsallere Uygun Bedelin Tespiti ....................................................... 22

KONUYA İLİŞK İN DÜZENLEMELER ....................................................................................... 23

v



GİR İŞ

Mülga 5422 sayı lı Kurumlar Vergisi Kanunu’nda yer alan “Örtülü Kazanç” müessesesi, uluslararası alandaki gelişmeler ve özellikle Ekonomik İş birliği ve Kalk ı nma Teşkilatı (OECD)’nı ndüzenlemeleri dikkate alı narak 5520 sayı lı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 13 üncü maddesinde“Transfer Fiyatlandı rması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağı tı mı ” başlı ğı altı nda yeniden düzenlenmiştir.Söz konusu düzenleme ile konuya ilişkin kavram ve terimler anı lan Kanun maddesindetanı mlanmı ştı r.

Bu Rehber, transfer fiyatlandı rması ve transfer fiyatlandı rması yoluyla örtülü kazanç dağı tı mı konusunda mükellefleri bilgilendirmek amacı yla ilgili mevzuat esas alı narak hazı rlanmı ştı r.

Rehberde;

Transfer fiyatlandı rması yoluyla örtülü kazanç dağı tı mı İlişkili kişi Emsallere uygunluk ilkesi Kar şı laştı r ı labilirlik analizi Emsal fiyat aralı ğı Emsal fiyatı n tespitinde kullanı lan yöntemler Peşin fiyatlandı rma anlaşmalar ı Belgelendirme Cezalar Hazine zarar ı Düzeltme

Grup içi hizmetler konular ı hakk ı nda genel bilgiler yer almaktadı r.

1



1. TRANSFER FİYATLANDIRMASI YOLUYLA ÖRTÜLÜ KAZANÇ DAĞITIMI

1.1. Genel Olarak Transfer Fiyatland ı rmas ı Yoluyla Örtülü Kazanç Dağı t ı mı

İlişkili kişiler arası nda yapı lan mal veya hizmet alı m ya da satı mı nda uygulanan fiyat veya bedeliifade eden transfer fiyatlandı rması , ilişkili kişiler arası ndaki mal ve hizmet alı m satı mlar ı nı n, iktisadive ticari koşullar dikkate alı narak nası l belirlenmesi gerektiği yönünde temel prensipleri ortayakoyan bir kavramdı r. Örtülü kazanç dağı tı mı ise kurum kazancı nı n vergilendirilmeden kurum dı şı naaktar ı lması nı ifade etmektedir. Dolayı sı yla, transfer fiyatlandı rması ve örtülü kazanç dağı tı mı kavramlar ı bir arada değerlendirildiğinde, “transfer fiyatlandı rması yoluyla örtülü kazanç dağı tı mı ”,ilişkili kişilerin aralar ı nda yaptı klar ı mal veya hizmet alı m ya da satı m işlemlerindeki fiyat veya bedeli, emsallerinden farklı tespit etmek suretiyle vergi matrahı nı aşı ndı rmalar ı ve kurum kazancı nı nvergilendirilmeden ortaklara veya diğer ilişkili kişilere aktar ı lması sonucunu doğurmaktadı r.

Bu çerçevede yapı lan düzenlemelerin amacı , ilişkili kişilerle mal veya hizmet alı m ya da satı mı nda bulunan gerçek kişi ve kurumlar ı n gelirlerinin tam ve doğru olarak beyan edilmesini sağlamak ve

transfer fiyatlandı

rması

yoluyla vergi matrahı

nı

n aşı

ndı

r ı

lması

na engel olmaktı

r.1.2. Transfer Fiyatland ı rmas ı Uygulaması nı n Kapsam ı na Giren Mükellefler

Türkiye’deki tam ve dar mükellef gerçek kişi ve kurumlar ı n tamamı , transfer fiyatlandı rması uygulaması nı n kapsamı nda olup bu gerçek kişi ve kurumlar ı n ilişkili kişilerle gerek yurt içi gerekseyurt dı şı faaliyetleri ile ilgili olarak yaptı klar ı mal veya hizmet alı m ya da satı m işlemleri transfer fiyatlandı rması yoluyla örtülü kazanç dağı tı mı çerçevesinde değerlendirilecektir.

1.2.1. Kurumlar Vergisi Kanunu Yönünden

Kurumlar ı n ilişkili kişilerle emsallere uygunluk ilkesine ayk ı r ı olarak tespit ettikleri bedel veya fiyatüzerinden mal veya hizmet alı m ya da satı mı nda bulunmalar ı durumunda, kazanç tamamen veyak ı smen transfer fiyatlandı rması yoluyla örtülü olarak dağı tı lmı ş sayı lacaktı r.

Transfer fiyatlandı rması yoluyla örtülü kazanç dağı tı mı ndan söz edebilmek için;

- Bir kurum taraf ı ndan bir mal veya hizmet alı m ya da satı mı nı n yapı lmı ş olması ,- Söz konusu kurumun bu mal veya hizmet alı m ya da satı mı nı ilişkili kişilerle yapmı ş olması ,- Bu mal veya hizmet alı m ya da satı mı nda “emsallere uygunluk ilkesi”ne ayk ı r ı olarak fiyat

veya bedel tespiti yapı lmı ş olması

gerekmektedir.Dolayı sı yla kurumlar ı n ilişkili kişilerle yapmı ş olduklar ı mal veya hizmet alı m ya da satı mişlemlerinde kullanı lacak fiyat veya bedelin emsallere uygun olması durumunda, transfer fiyatlandı rması yoluyla örtülü kazanç dağı tı mı ndan söz edilmeyecektir.

“Kurum” ifadesi sermayeşirketleri, kooperatifler, iktisadi kamu kuruluşlar ı , dernek veya vak ı flar ile bunlara ait iktisadi işletmeleri ve iş ortaklı klar ı nı kapsamaktadı r.

2



1.2.2. Gelir Vergisi Kanunu Yönünden

Teşebbüs sahibinin ilişkili kişilerle emsallere uygunluk ilkesine ayk ı r ı olarak tespit edilen bedel veyafiyatlar üzerinden mal veya hizmet alı m ya da satı mı nda bulunması halinde, emsallere uygun bedelveya fiyatlar ile teşebbüs sahibince uygulanmı ş bedel veya fiyat arası ndaki işletme aleyhine oluşanfarklar işletmeden çekilmiş sayı lacaktı r.

Bu çerçevede,

- Teşebbüs sahibi taraf ı ndan bir mal veya hizmet alı m ya da satı mı nı n yapı lmı ş olması ,- Teşebbüs sahibinin bu mal veya hizmet alı m ya da satı mı nı ilişkili kişilerle yapmı ş olması ,- Bu mal veya hizmet alı m ya da satı mı nda “emsallere uygunluk ilkesi”ne ayk ı r ı olarak fiyat

veya bedel tespiti yapı lmı ş olması

halinde emsallere uygun bedel veya fiyat ile teşebbüs sahibince uygulanmı ş bedel veya fiyatarası ndaki işletme aleyhine oluşan farklar işletmeden çekilmiş sayı lacaktı r.

“Teşebbüs sahibi” ifadesi, ticari ve zirai kazanç yönünden gelir vergisine tabi gerçek kişiler ile adiortaklı klar ı n ortaklar ı , kollektif şirketlerin ortaklar ı , adi ve eshamlı komandit şirketlerin komanditeortaklar ı nı kapsamaktadı r.

1.3. Transfer Fiyatland ı rmas ı Kapsam ı ndaki İşlemler

Gelir ve Kurumlar Vergisi Kanunlar ı ’nı n uygulaması bak ı mı ndan;

• Alı m,• Satı m,• İmalat ve inşaat,• Kiralama ve kiraya verme,• Ödünç para alı nması ve verilmesi,• İkramiye, ücret ve benzeri ödemeleri gerektiren diğer işlemler

her halükarda mal veya hizmet alı mı ya da satı mı olarak dikkate alı nacaktı r.

Ayr ı ca bir gayri maddi varlı ğı n/hakk ı n satı şı ya da lisanslanması işlemleri de mal veya hizmet alı mya da satı mı kapsamı nda değerlendirilmektedir.

2. İLİŞK İLİ K İŞİ Bir kurum aç ı sı ndan ilişkili kişi;

Kurumlar ı n kendi ortaklar ı nı , Kurumlar ı n veya ortaklar ı nı n ilgili bulunduğu gerçek kişi veya kurumlar ı , Kurumlar ı n veya ortaklar ı nı n idaresi, denetimi veya sermayesi bak ı mı ndan doğrudan veya

dolaylı olarak bağlı bulunduğu gerçek kişi veya kurumlar ı , Kurumlar ı n veya ortaklar ı nı n idaresi, denetimi veya sermayesi bak ı mı ndan nüfuzu altı nda bulundurduğu gerçek kişi veya kurumlar ı ,

Ortaklar ı n eşlerini, Ortaklar ı n veya eşlerinin üstsoy ve altsoyu, üçüncü derece dahil yansoy hı sı mlar ı ve kayı nhı sı mlar ı nı ifade etmektedir.

3



Bir gerçek kişi açı sı ndan ilişkili kişi;

Teşebbüs sahibinin eşi, üstsoy ve altsoyu, üçüncü derece dahil yansoy ve kayı n hı sı mlar ı ile Doğrudan veya dolaylı ortağı bulunduğu şirketler, Doğrudan veya dolaylı ortağı bulunduğu şirketlerin ortaklar ı , Doğrudan veya dolaylı ortağı bulunduğu şirketlerin idaresi, denetimi veya sermayesi bak ı mı ndan kontrolü altı nda bulunan diğer şirketler

ilişkili kişi sayı lacaktı r.

Ayr ı ca, gerek gelir vergisi, gerekse kurumlar vergisi mükellefleri yönünden,

Kazancı n elde edildiği ülke vergi sisteminin, Türk vergi sisteminin yarattı ğı vergilendirmekapasitesi ile aynı düzeyde bir vergilendirme imkanı sağlayı p sağlamadı ğı ve bilgi değişimihususunun göz önünde bulundurulması suretiyle Bakanlar Kurulu’nca ilan edilecek ülkelerdeveya bölgelerde bulunan kişilerle yapı lmı ş tüm işlemler ilişkili kişilerle yapı lmı ş sayı lacaktı r.

Öte yandan, aralar ı nda ortaklı k ilişkisi bulunup bulunmadı ğı na bak ı lmaksı zı n, yurt dı şı nda bulunan bir kurum ile Türkiye’de dağı tı cı (distribütör) olarak faaliyette bulunan kurum ilişkili kişikapsamı nda değerlendirilecektir.

Bir gerçek kişi/kurum ile bir başka gerçek kişi/kurum aras ı nda olağan ticari faaliyetçerçevesinde sadece bayilik ilişkisinin bulunması durumunda söz konusu gerçek kişi veyakurumlar bayili ğe ilişkin mal ve hizmetler bak ı mı ndan ilişkili kişi kapsamı ndadeğerlendirilmeyecektir.

Söz konusu gerçek kişi/kurumlar, bayiliğin konusunu oluşturan mal ve hizmet alı m satı mlar ı dı şı ndaki işlemler bak ı mı ndan ise ilişkili kişi kapsamı nda değerlendirilebilecektir. Bayilik ilişkisidı şı ndaki başka bir nedenle ilişkili sayı lan kurum veya kişiler arası nda bayiliğe ilişkin mal ve hizmetalı m satı mı bak ı mı ndan da ilişkinin varlı ğı kabul edilebilecektir.

3. EMSALLERE UYGUNLUK İLKESİ

3.1. Emsallere Uygunluk İlkesi

Emsallere uygunluk ilkesi, ilişkili kişilerle yapı lan mal veya hizmet alı m ya da satı mı nda uygulananfiyat veya bedelin, aralar ı nda böyle bir ilişkinin bulunmaması durumunda oluşacak fiyat veya bedeleuygun olması nı ifade etmektedir.

Emsallere uygun fiyat veya bedel, aralar ı nda ilişkili kişi tanı mı na uygun herhangi bir ilişki olmayankişilerin tamamen işlemin gerçekleştiği andaki koşullar altı nda oluşturduğu piyasa ya da pazar fiyatı olarak da adlandı r ı lan tutardı r. Bu fiyat veya bedel, işlem anı nda hiçbir etki olmaksı zı n objektif olarak belirlenen en uygun tutar olup, ilişkili kişilerle yapı lan işlemlerde uygulanan fiyat veya bedelin bu tutar olması gerekmektedir.

Aralar ı nda ilişki bulunmayan gerçek kişi veya kurumlar aras ı ndaki işlemlerde fiyat, piyasakoşullar ı na göre belirlendiğinden, ilişkili kişiler aras ı ndaki işlemlerde de aynı koşullar geçerliolmalı dı r.

Dolayı sı yla, taraflar arası ndaki ilişkinin mal veya hizmet fiyatlandı rması na herhangi bir etkisi bulunmamalı dı r.

4



3.2. Emsallere Uygun Fiyat ya da Bedelin Tespiti

Emsallere uygun fiyat ya da bedele ulaşmak için öncelikle iç emsal karşı laşt ı rmaya esas ölçüolarak al ı nacakt ı r. Bu şekilde kullanı lan fiyat ya da bedellerin bulunmaması ya da güvenilir olmaması halinde dı ş emsal kar şı laştı rmada esas alı nacaktı r. Amaç, en doğru ve güvenilir şekildeemsallere uygun fiyat ya da bedeli tespit etmektir.

3.2.1.İç Emsal

Mükellefin ilişkisiz kişilerle yaptı ğı işlemlerde kullandı ğı fiyat ya da bedeli ifade etmektedir.

Örnek:

(A)Kurumu

İlişkili(B)

Kurumu

(X) malı

İlişkisiz(C)

Kurumu

(A) Kurumu, ürettiği (X) malı

nı

hem ilişkili (B) Kurumuna hem de ilişkili olmayan (C) Kurumunasatmaktadı r. Bu durumda, (A) Kurumunun ilişkisiz (C) Kurumuna yaptı ğı satı şlarda (X) malı içinkullandı ğı fiyat, ilişkili olan (B) Kurumuna yaptı ğı satı şlarda, diğer koşullar ı n da varlı ğı halinde, içemsal olarak dikkate alı nabilecektir.

3.2.2. Dı ş Emsal

İlişkisiz kişilerin kendi aralar ı nda yaptı klar ı kar şı laştı r ı labilir nitelikteki işlemlerde kullandı ğı fiyatya da bedeli ifade etmektedir.

Örnek:

(X) malı

(A)Kurumu

İlişkili(B)

Kurumu

Benzer mal

(C)Kurumu

(D)Kurumu

5



(A) Kurumu, ürettiği (X) malı nı sadece ilişkili (B) Kurumuna satmaktadı r. (A) Kurumu (X) malı nı ilişkisiz bir gerçek kişi veya kuruma satmadı ğı için benzer malı üreten (C) Kurumunun ilişkiliolmayan (D) Kurumuna yaptı ğı satı şlarda kullandı ğı fiyat, (A) Kurumunun ilişkili (B) Kurumunayaptı ğı (X) malı satı şlar ı nda, diğer koşullar ı n da varlı ğı halinde, dı ş emsal olarak dikkatealı nabilecektir.

4. KAR ŞILAŞTIRILABİLİRLİK ANALİZİ

Kar şı laştı r ı labilirlik analizi, kontrol altı ndaki işlemler ile kontrol dı şı işlemlerin kar şı laştı r ı labilir olması nı ifade etmektedir. Bu ifadede yer alankontrol alt ı ndaki işlem, birbirleriyle ilişkili olankişiler arası ndaki işlemleri; kontrol d ı şı işlem ise birbirleriyle herhangi bir şekilde ilişkisi bulunmayan kişiler arası ndaki işlemleri kapsamaktadı r.

Kar şı laştı r ı labilirlik analizinin gerçekleştirilmesindeki temel amaç, emsallere uygun fiyatı veya bedeli bulmaktı r. İlişkili kişiler arası ndaki mal veya hizmet alı m ya da satı m işlemlerindekikoşullarla, aralar ı nda ilişki bulunmayan kişiler arası ndaki benzer nitelikteki işlemlerin koşullar ı nı n

tespiti kar şı

laştı

r ı

labilirlik analizi sonucu belirlenecektir. Bu kar şı

laştı

rmalar ı

n güvenilir sonuçlar vermesi; kar şı laştı r ı lan durumlar arası nda farklı lı klar varsa, bu farklı lı klar ı n işlemi somut bir biçimdeetkilememesi veya söz konusu farklı lı klar ı n etkisini ortadan kaldı rmak için uygun düzeltimlerinyapı lması na bağlı dı r.

Bu çerçevede yapı lacak kar şı laştı r ı labilirlik analizinde; kar şı laştı r ı lmakta olan mal veya hizmetlerinnitelikleri, işlev analizi, işlemlerin gerçekleştiği pazar ı n yapı sı (pazar hacmi, pazar ı n yeri gibi) ve pazardaki ekonomik koşullar ile kurumlar ı n iş stratejileri dikkate alı nacaktı r.

Buna göre; kontrol altı ndaki işlemler ile kontrol dı şı işlemler kar şı laştı r ı lı rken dikkate alı nması gereken unsurlar aşağı daki gibidir:

Mal veya hizmetlerin nitelikleri, İşlev analizi (gerçekleştirilen işlev ve üstlenilen riskler ile kullanı lan varlı klar ı n analizi), Ekonomik koşullar, İş stratejileri

Öte yandan, ilk iki sı rada yer alan unsurlar ı n, ilişkili ve ilişkisiz kişiler arası nda kar şı laştı r ı lması nda,söz konusu işlemlere ilişkin sözleşme koşullar ı nı n da (sağlanan garantinin kapsamı ve süresi, taşı masüreleri, kredi süreleri gibi) dikkate alı nması gerekmektedir.

5. EMSAL FİYAT ARALIĞI

Emsal fiyat aralı ğı , aynı yöntemin farklı kar şı laştı r ı labilir kontrol dı şı işlem verilerineuygulanması ndan veya aynı verilere farklı transfer fiyatlandı rması yöntemlerinin uygulanması ndanelde edilen değişik emsal fiyatlar ı n oluşturduğu fiyat dizisini ifade etmektedir.

Emsallere uygunluk ilkesi açı sı ndan en güvenilir sonuç, kar şı laştı rmalar sonucunda ulaşı lan tek bir fiyat veya bedeldir. Bununla birlikte, yapı lan kar şı laştı rmalar ve uygulanan yöntemler sonucu tek bir fiyat veya bedelden ziyade birbirine yak ı n birden çok sonucu içeren belli bir fiyat veya bedelaralı ğı na ulaşmak da mümkün olabilmektedir.

Belirlenen emsal fiyat aralı ğı nı n içindeki fiyatlar ı n birbirinden büyük ölçüde farklı olması durumunda,kar şı laştı r ı labilirlik analizindeki unsurlar ı n veya yapı lan düzeltim işlemlerinin yenidendeğerlendirilmesi gerekmektedir.

6



Öte yandan, mükellef taraf ı ndan tespit edilen fiyat emsal fiyat aralı ğı nı n dı şı nda ise, transfer fiyatı , sözkonusu aralı k dikkate alı narak aritmetik ortalama, mod, medyan ya da başka bir makul ölçükullanı larak belirlenecektir.

6. EMSAL FİYATIN TESPİTİNDE KULLANILABİLECEK YÖNTEMLER

Mükellefler, ilişkili kişilerle yaptı klar ı işlemlerde aşağı da belirtilen yöntemlerden işleminmahiyetine en uygun olanı nı seçerek, söz konusu yöntem doğrultusunda fiyat ya da bedelibelirleyeceklerdir.

Emsallere uygun fiyata geleneksel işlem yöntemlerinden herhangi biriyle ulaşma olanağı yoksamükellef, işlemlerin mahiyetine uygun olarak işleme dayalı kâr yöntemlerini kullanabilir. Ancak,işleme dayalı kâr yöntemlerinin de emsallere uygunluk ilkesi çerçevesinde fiyat ya da bedel tespitineolanak vermemesi durumunda, mükellef kendi belirleyebileceği ve daha doğru sonuç verdiğineinandı ğı bir yöntemi de kullanabilecektir.İşleyiş sistemi mükellefler taraf ı ndan belirlenecek buyöntemin de emsallere uygunluk ilkesine göre tespit edilmesi zorunludur.

6.1. Gelenekselİşlem Yöntemleri

Kar şı laştı r ı labilir Fiyat Yöntemi Maliyet Artı Yöntemi Yeniden Satı ş Fiyatı Yönteminden oluşur.

6.2. Gelenekselİşlem Yöntemleri ve Kullanı labileceği Durumlar

Karşı laştı r ı labilir fiyat yöntemi, bir mükellefin uygulayacağı emsallere uygun satı ş fiyatı nı n,kar şı laştı r ı labilir mal veya hizmet alı m ya da satı mı nda bulunan ve aralar ı nda herhangi bir şekildeilişki bulunmayan gerçek veya tüzel kişilerin birbirleriyle yaptı klar ı işlemlerde uygulayacağı piyasafiyatı ile kar şı laştı r ı larak tespit edilmesini ifade etmektedir.

Bu yöntem, işleme konu mal veya hizmet ile işlemin koşullar ı nı n gerek ilişkili kişiler arası ndakiişlemlerde, gerekse aralar ı nda ilişki bulunmayan kişilerin arası ndaki işlemlerde benzer nitelikteolması şartı yla kullanı labilecektir.

Maliyet art ı yöntemi, emsallere uygun fiyatı n, ilgili mal veya hizmet maliyetlerinin makul bir brütkâr oranı kadar artı r ı lması suretiyle hesaplanması nı ifade eder.

Makul brüt kâr oran ı , işlemi yapan mükellefin bu mal veya hizmetlere ilişkin olarak ilişkisizkişilerle yaptı ğı işlemlerde uyguladı ğı brüt kâr oranı olacaktı r. Böyle bir brüt kâr oranı mevcutdeğilse ya da kar şı laştı rma için gerekli işlem sayı sı yetersizse, kar şı laştı r ı labilir işlemler arası nda belirlenen fiyat ya da bedeli etkileyen bir farklı lı k bulunmaması veya var olan farklı lı klar ı ndüzeltilebilir nitelikte olması şartı yla ilişkisiz kişilerin kar şı laştı r ı labilir işlemlerine ait brüt kâr oranlar ı da bu yöntemin uygulaması nda kullanı labilecektir.

Brüt kâr oranı aşağı daki gibi hesaplanacaktı r:

Satı şlar - MaliyetMaliyet = Brüt kâr oranı

Bu yöntem özellikle hammadde ve yar ı

mamuller ile imal edilen mallara ilişkin işlemlerde, fasonimalatlarda ve hizmet tedarikinde uygulanabilecektir.

7



Yeniden satı ş fiyatı yöntemi, emsallere uygun fiyatı n, işlem konusu mal veya hizmetlerin aralar ı ndaherhangi bir ilişki bulunmayan gerçek veya tüzel kişilere yeniden satı lması halinde uygulanacak fiyattan, makul bir brüt satı ş kâr ı düşülerek hesaplanması nı ifade etmektedir.

Söz konusu hesaplama aşağı daki formül kullanı larak yapı lacaktı r:

Yeniden satı ş fiyatı 1 + Brüt satı ş kâr oranı = Emsallere uygun fiyat veya bedel

Bu yöntem, özellikle pazarlama ve dağı tı m faaliyetleri gibi ilişkili şirketin satı n aldı ğı mal veyahizmeti ilişkisiz kişilere sattı ğı işlemlerde kullanı labilecektir. Diğer taraftan, bu yönteminuygulandı ğı olaylarda genellikle yeniden satı şı yapan kişi ya da kuruluş, satmak üzere aldı ğı mallaraherhangi bir şekilde değer artı r ı cı bir katk ı da bulunmamakta, fiziksel olarak ürünün yapı sı nı değiştirmemekte ve söz konusu ürünü aldı ğı biçimde satmaktadı r. Bu çerçevede paketleme,etiketleme ve küçük çaplı montajlar değer artı r ı cı katk ı ya da fiziksel değişim olarak

değerlendirilmeyecektir. Ancak, yeniden satı ştan önce ürüne çok fazla değer katı lması veya bir başkaürünle birleştirilmesi nedeniyle ürünün ilk özelliğini yitirmesi hallerinde emsallere uygun bedel bulmak zorlaşacağı ndan, bu yöntemin kullanı lması mümkün olmayacaktı r.

6.3. İşleme Dayalı Kâr Yöntemleri

• Kâr Bölüşüm Yöntemi ve• İşleme Dayalı Net Kâr Marjı Yönteminden oluşur.

6.4. İşleme Dayalı Kâr Yöntemleri ve Kullanı labileceği Durumlar

Kâr Bölüşüm Yöntemi, ilişkili kişilerin bir veya daha fazla sayı daki kontrol altı ndaki işlemlereilişkin toplam faaliyet kâr ı ya da zarar ı nı n, üstlendikleri işlevler ve yüklendikleri riskler nispetindeilişkili kişiler arası nda emsallere uygun olarak bölüştürülmesini esas alan transfer fiyatlandı rması yöntemi olup özellikle işlemlerin birbirleriyle iç içe geçtiği ve bağlantı lı olduğu veya her bir işleminayr ı ayr ı ele alı nması nı n zor olduğu durumlarda kullanı labilecektir.

İşleme Dayalı Net Kâr Marj ı Yöntemi, mükellefin kontrol altı ndaki bir işlemden; maliyetler,satı şlar veya varlı klar gibi ilgili ve uygun bir temele dayanarak tespit ettiği net kâr marjı nı nincelenmesi esası na dayanan bir yöntemdir.

Yöntemin uygulanması nda ilişkili kurumlar ı n işlev analizinin yapı lması gereklidir. Aralar ı nda ilişki bulunmayan işletmelerin net faaliyet kâr marjlar ı nı n kullanı lacağı durumlarda, güvenilir sonuçlar ı nelde edilebilmesi için işlemlerin kar şı laştı r ı labilir olup olmadı ğı ve ne kadar düzeltme yapı lması gerektiği belirlenmelidir. Bu yöntem kullanı larak yapı lan analizlerde, ilişkili kurumun tek bir kontrolaltı ndaki işlemine ait kâr dikkate alı nmalı dı r.

7. PEŞİN FİYATLANDIRMA ANLAŞMALARI

7.1. Peşin Fiyatlandı rma Anlaşması

Peşin Fiyatlandı rma Anlaşması ; ilişkili kişilerle yapı lan işlemlere ilişkin transfer fiyatlandı rması nı n

tespit edilmesinde belli bir süre için uygulanacak yöntemin mükellef ileİdare (Maliye Bakanlı

ğı

Gelir İdaresi Başkanlı ğı ) taraf ı ndan anlaşı larak belirlenmesini ifade etmektedir.

8



Bu anlaşmalar ı n temel amacı , mükelleflerin ilişkili kişilerle yapacaklar ı mal veya hizmet alı m ya dasatı mı nda uygulayacaklar ı transfer fiyatlandı rması na ilişkin olarak kar şı laşı labilecek olası vergiihtilaflar ı nı n önüne geçmektir.

İlişkili kişilerle yapı lan mal veya hizmet alı m ya da satı m işlemlerinde uygulayacağı yöntemkonusunda tereddütü bulunan mükellef, gerekli bilgi ve belgelerle birlikteİdare’ye başvurarak belli bir dönem için yöntem tespiti talebinde bulunabilecektir.

Peşin fiyatlandı rma anlaşması na ilişkin başvuruda bulunan mükellef,tek tarafl ı , iki tarafl ı veya çok tarafl ı peşin fiyatlandı rma anla şması talep edebilir. İdarenin, iki taraflı ya da çok taraflı peşinfiyatlandı rma anlaşması na ilişkin talebi değerlendirmesi sonucu birden fazla ülkeyi ilgilendirdiğinitespit etmesi durumunda, ilgili ülke veya ülkelerle anlaşma/anlaşmalar bulunması şartı yla buanlaşmalar çerçevesinde değerlendirme yapması mümkün bulunmaktadı r.

7.2. Peşin Fiyatlandı rma Anlaşması İçin İdare’ye Başvurabilecek Kişiler

Peşin fiyatlandı

rma anlaşması

nı

n kapsamı

na kurumlar vergisi mükellefleri girmektedir. Tümkurumlar vergisi mükelleflerinin ilişkili kişilerle yaptı klar ı yurt d ı şı işlemleri ile ilgili olarak belirlenecek yöntem konusundaİdare'ye başvurmalar ı mümkün bulunmaktadı r.

Öte yandan;

- Tüm kurumlar vergisi mükelleflerinin serbest bölgelerde faaliyette bulunan kurumlar vergisimükellefleri ile ilişkili kişi kapsamı nda yaptı klar ı işlemleri,

- Serbest bölgelerde faaliyette bulunan kurumlar vergisi mükelleflerinin bu bölgelerdefaaliyette bulunmayan kurumlar vergisi mükellefleri ile ilişkili kişi kapsamı nda yaptı klar ı işlemleri

ile ilgili olarak belirlenecek yöntem konusunda daİdare'ye başvurmalar ı mümkündür.

7.3. Peşin Fiyatlandı rma Anlaşmalar ı nda Ödenecek Harç Tutar ı

492 sayı lı Harçlar Kanununun (8) Sayı lı Tarifesinin “XII- Transfer fiyatlandı rması ile ilgili yöntem belirleme anlaşması harçlar ı ” başlı klı maddesinde, peşin fiyatlandı rma anlaşmalar ı na ilişkin olarak başvuru harcı ve yenileme harç tutarlar ı belirlenmiş olup söz konusu harç tutarlar ı her yı l yenidendeğerleme oranı nda arttı r ı lmaktadı r.

01/01/2010 tarihinden itibaren uygulanmak üzere, transfer fiyatlandı rması ile ilgili yöntem belirlemeanlaşması harç tutar ı 30.800 TL olarak belirlenmiştir.

Anlaşma başvurusunda bulunmak isteyen mükellefin, öncelikle başvurunun yapı ldı ğı yı l için belirlenen başvuru harcı nı bağlı olduğu vergi dairesine yatı rması ve buna ilişkin dekontu başvurudilekçesine eklemesi gerekmektedir.

7.4. Peşin Fiyatlandı rma Anlaşması ile Belirlenecek Hususlar

Peşin Fiyatlandı rma Anlaşması ile anlaşma kapsamı ndaki işlemler, anlaşmaya var ı lan yöntem veuygulama süresi gibi önemli hususlar ve diğer hususlar tespit edilecektir.

9



7.5. Peşin Fiyatlandı rma Anlaşmalar ı nda Süre

Mükellef ileİdare aras ı nda belirlenen yöntem, üç yı lı aşmamak üzere anlaşmada tespit edilensüre ve şartlar dahilinde kesinlik ta şı yacaktı r.

Söz konusu anlaşma imzalandı ğı tarihten itibaren hüküm ifade edecektir. Örneğin, mükellef taraf ı ndan 17/08/2010 tarihinde yapı lan başvuru sonucunda devam eden süreç 05/01/2012 tarihindeİdare ile mükellef arası nda imzalanan anlaşma ile sonuçlanmı ştı r. Bu durumda, peşin fiyatlandı rmaanlaşması nı n hükümleri anlaşmanı n imzalandı ğı 05/01/2012 tarihinden itibaren geçerli olacaktı r.

7.6. Peşin Fiyatlandı rma Anlaşmalar ı nda Süreç

Yazı lı BaşvuruPeşin Fiyatlandı rma Anlaşmalar ı nı n mükelleflerin isteğine bağlı olarak ortaya çı kması nedeniyle, bu anlaşmalarda süreç mükellefin yazı lı başvurusu

ile başlamaktadı r. Mükellef, söz konusu başvuru ile birlikte istenilen belgeve bilgileriİdare’ye sunar.

Peşin Fiyatland ı rmas ı Anlaşması nı n İmzalanması İdarenin başvuruyu kabul etmesi halinde mükellef ileİdare arası nda peşinfiyatlandı rma anlaşması imzalanı r.

Anlaşmanı n Kabulü veya Reddiİdare analiz sonucunda, mükellefin başvurusunu aynen kabul edebilir veyagerekli değişikliklerin yapı lması koşuluyla kabul edebilir ya da reddedebilir.

AnalizGerekli veriler tamamlandı ktan sonra, kar şı laştı r ı labilir işlemler,gerçekleştirilen işlevler, üstlenilen riskler ve kullanı lan varlı klar ile diğer düzeltimlerin, uygulanabilir yöntemlerin, anlaşma şartlar ı nı n ve diğer temelhususlar ı n değerlendirmesi yapı lı r.

Ön DeğerlendirmeYapı lan başvuru, sunulan bilgi ve belgelerle birlikteİdare taraf ı ndan bir öndeğerlendirmeye tabi tutulur. İdare, bu aşamada mükellefin yaptı ğı başvuruda yer alan bilgi ve belgeler üzerinden, peşin fiyatlandı rma anlaşması yapı lması nı n uygun olup olmadı ğı nı , ne tür bilgilere ihtiyaç olduğunu tespitetmek amacı yla bir ön değerlendirme yapar.

10





7.10. Peşin Fiyatland ı rma Anlaşması nı n İptal Nedenleri

Peşin fiyatlandı rma anlaşması aşağı da belirtilen durumlarda iptal edilebilir:

∗ Mükellefin peşin fiyatlandı rma anlaşması nda belirtilen koşullara uymaması ,∗ Peşin Fiyatlandı rma Anlaşması na İlişkin Yı llı k Raporun zamanı nda ibraz edilmemesi,∗ Mükellef taraf ı ndan gerek başvuru esnası nda gerekse sonraki aşamalarda (yı llı k rapor da

dahil) ibraz edilen bilgi ve belgelerin eksik, yanlı ş veya yanı ltı cı olduğunun tespit edilmesi

durumlar ı nda mevcut anlaşma İdare taraf ı ndan tek taraflı olarak anlaşmanı n imzalandı ğı tarihtenitibaren iptal edilir. Bu durumda, anlaşma hiç yapı lmamı ş kabul edilerek mükellef vergiincelemesine sevk edilecektir.

Peşin Fiyatlandı rma Anlaşması na İlişkin Yı llı k Raporun zaman ı nda ibraz edilmemesidurumunda, mevcut anla şma, söz konusu raporun ilgili bulunduğu hesap döneminin başı ndanitibaren iptal edilebilir.

7.11. Peşin Fiyatland ı rma Anlaşmalar ı nda İnceleme Konusu

İdare ile mükellef arası nda peşin fiyatlandı rma anlaşması nı n yapı lmı ş olması , anlaşma konusuylailgili olarak mükellefin incelenmeyeceği anlamı na gelmemektedir. Anlaşma kapsamı ndaki işlemlereilişkin belirlenen yöntemin uygulanması inceleme konusu yapı labilecektir. Dolayı sı yla, anlaşmada belirlenen yöntem eleştiri konusu yapı lamayacak, ancak bu yöntemin uygulanması nı n doğru olupolmadı ğı , yöntem uygulanı rken anlaşma koşullar ı na uyulup uyulmadı ğı inceleme konusuyapı labilecektir.

7.12. Peşin Fiyatland ı rma Anlaşmalar ı nda Yı llı k Rapor ve İbraz Zaman ı

Peşin Fiyatlandı rma Anlaşmalar ı nda Yı llı k Rapor, İdare’nin mükellef ile yapmı ş olduğu anlaşmanı nşartlar ı nı n geçerliliğini sürdürüp sürdürmediğini veya mükellefin anlaşma koşullar ı na uyum gösteripgöstermediğini tespit etmek amacı yla anlaşmaya taraf olan mükelleften, anlaşmada belirlenen süremüddetince, yasal düzenlemelere uygun olarak hazı rlaması nı talep ettiği raporu ifade etmektedir.

Bu rapor, İdare ile anlaşmayı yapan kurumlar vergisi mükelleflerince her yı l beyanname vermesüresi olan hesap döneminin kapandı ğı ayı izleyen dördüncü ayı n (hesap dönemi takvim yı lı olankurumlar vergisi mükellefleri için Nisan ayı ) birinci gününden yirmi beşinci günü ak şamı na kadar bir yazı ekindeİdare’ye verilecektir.

Örneğin, mükellef ileİdare arası nda 25/06/2010 tarihinde 3 yı l süreli peşin fiyatlandı rma anlaşması imzalanmı ş ise, söz konusu anlaşmaya ilişkin ilk yı llı k rapor 2011 yı lı nı n, takip eden yı llar için ise2012 ve 2013 yı llar ı nı n Nisan ayı nı n birinci gününden yirmi beşinci günü ak şamı na kadar bir yazı ekinde İdare’ye verilecektir. Ayr ı ca, 2013 yı lı içinde kalan 6 aylı k süre için verilmesi gereken yı llı k rapor ise 2014 yı lı nı n Nisan ayı nı n birinci gününden yirmi beşinci günü ak şamı na kadar bir yazı ekindeİdare’ye verilecektir.

İdare ile peşin fiyatlandı rma anla şması imzalayan mükelleflerin, anlaşma kapsam ı ndakiişlemlerine ilişkin olarak Y ı llı k Transfer Fiyatland ı rmas ı Raporu haz ı rlamalar ı na gerek bulunmamaktad ı r.

Öte yandan, ilişkili kişilerle gerçekleştirilen ve anlaşma kapsamı nda olmayan işlemler için Yı llı k Transfer Fiyatlandı rması Raporu’nun hazı rlanması gerekmektedir.

12



8. BELGELENDİRME

8.1. Belgelendirmede Amaç

Transfer fiyatlandı rması nda belgelendirme ile amaçlanan, transfer fiyatlandı rması na ilişkin sürecinanlaşı lması ve hesaplamalar ı n ayr ı ntı lar ı nı n gösterilmesidir. Bu nedenle, mükellefler taraf ı ndan,emsallere uygunluk ilkesi doğrultusunda işlem yapı ldı ğı nı gösteren bilgi ve belgelerin hazı rlanması ya da temin edilmesi, ayr ı ca belgelendirmeye ilişkin bu bilgi ve belgelerin istenmesi durumundaİdare’ye veya vergi incelemesi yapmaya yetkili olanlara ibraz edilmek üzere hazı r tutulması zorunludur.

8.2. Yı llı k Kurumlar Vergisi Beyannamesi Ekinde Verilecek Olan FORM’u Dolduracak Mükellefler

“TRANSFER FİYATLANDIRMASI, KONTROL EDİLEN YABANCI KURUM ve ÖRTÜLÜSERMAYEYE İLİŞK İN FORM”, sadece kurumlar vergisi mükellefleri taraf ı ndan doldurularak

beyanname verme süresi olan hesap döneminin kapandı

ğı

ayı

izleyen dördüncü ayı

n birincigününden yirmi beşinci günü ak şamı na kadar yı llı k kurumlar vergisi beyannamesi ekinde bağlı olunan vergi dairesine verilecek olup gelir vergisi mükellefleri söz konusu formudoldurmayacaklardı r.

8.3. Yı llı k Transfer Fiyatland ı rmas ı Raporu Haz ı rlayacak Olan Mükellefler

Büyük Mükellefler Vergi Dairesi Başkanlı ğı ’na kayı tlı mükelleflerin bir hesap dönemi içinde ilişkilikişilerle yaptı ğı yurt içi ve yurt dı şı işlemleri ile diğer kurumlar vergisi mükelleflerinin bir hesapdönemi içinde ilişkili kişilerle yaptı ğı yurt dı şı işlemlere ilişkin olarak kurumlar vergisi beyannamesinin verilme süresine kadar “YILLIK TRANSFER FİYATLANDIRMASI

RAPORU” hazı rlamalar ı ve bu süre sona erdikten sonra istenmesi durumundaİdare’ye veya vergiincelemesi yapmaya yetkili olanlara ibraz etmeleri gerekmektedir.

Ayr ı ca, tüm kurumlar vergisi mükelleflerinin 01/01/2008 tarihinden itibaren yurt dı şı şubeleri ileserbest bölgelerde bulunan ilişkili kişilerle (mükellefin serbest bölgedekişubeleri dahil) yaptı klar ı işlemlerin Yı llı k Transfer Fiyatlandı rması Raporuna dahil edilmesi gerekmektedir. Serbest bölgelerde faaliyette bulunan kurumlar vergisi mükelleflerinin de söz konusu tarihten itibaren ilişkilikişilerle yaptı klar ı yurt içi işlemlerine ilişkin olarak Yı llı k Transfer Fiyatlandı rması Raporunukurumlar vergisi beyannamesinin verilme süresine kadar hazı rlamalar ı ve bu süre sona erdiktensonra istenmesi durumundaİdare'ye veya vergi incelemesi yapmaya yetkili olanlara ibraz etmelerizorunludur. Ancak, kurumlar vergisi mükelleflerinin yurt dı şı nda faaliyette bulunanşubelerinin veyaserbest bölgede faaliyette bulunanşubelerinin ayr ı ca Rapor hazı rlaması na gerek bulunmamaktadı r.

Dolayı sı yla, mükelleflerin hangi tarihten itibaren Yı llı k Transfer Fiyatlandı rması Raporuhazı rlamalar ı gerektiği aşağı daki şekilde özetlenebilir:

13





8.6. Yı llı k Transfer Fiyatland ı rmas ı Raporunda Bulunmas ı Zorunlu Bilgiler

Yı llı k Transfer Fiyatlandı rması Raporu, 1 seri numaralı Transfer Fiyatlandı rması Yoluyla ÖrtülüKazanç Dağı tı mı Hakk ı nda Genel Tebliğde yer alan formata uygunşekilde hazı rlanacaktı r. Bunagöre, Yı llı k Transfer Fiyatlandı rması Raporu;

• Genel Bilgiler,• İlişkili Kişiler Hakk ı ndaki Bilgiler,• İlişkili Kişiler Arası ndaki İşlemin Ayr ı ntı lar ı na İlişkin Bilgiler,• Transfer Fiyatlandı rması Analizlerineİlişkin Bilgiler,• Sonuç

bölümlerinden oluşacak şekilde hazı rlanacaktı r. Ayr ı ca raporda içeriği belirtilen belgelerin yer aldı ğı “Ekler” başlı klı k ı sı m da rapor kapsamı nda değerlendirilecektir.

8.6.1. Genel Bilgiler

Yı llı k Transfer Fiyatlandı rması Raporunun “Giriş Bölümünde” raporu hazı rlayan mükellefe ilişkingenel bilgilere yer verilecektir.

Bu genel bilgiler; raporun amacı ve kapsamı , şirket hakk ı nda genel bilgiler, şirketin tarihçesi,ortaklı k yapı sı , işyerleri, yönetim ve personel yapı sı , faaliyet alanı , ekonomik koşullar, pazar koşullar ı , sektör analizi ve iş stratejileri vb. bilgilerinden oluşmaktadı r. Örneğin, mükellefin hangifaaliyetleri gerçekleştirdiği (üretici, servis sağlayı cı , distribütör gibi), hangi pazar ya da pazarlardafaaliyet gösterdiği hususlar ı na ayr ı ntı lı olarak bu bölümde yer verilmelidir.

Diğer yandan, yine bu bölümde mükellefin faaliyet gösterdiği sektöre ve sektördeki ekonomik koşullara ilişkin detaylı analizlere ve ilişkili kişilerle yaptı ğı işlemlerle ilgili olarak varsa iş stratejilerine de yer verilmelidir.

8.6.2.İlişkili Kişiler Hakk ı ndaki Bilgiler

Genel bilgiler bölümü işlemin taraflar ı ndan biri olan ve raporu düzenleyen mükellefe ait bilgilerdenoluşurken, raporun ikinci bölümünde işlemin diğer taraf ı ndaki ilişkili kişilere ait bilgilere yer verilecektir.

Bu bölümde; ilişkili kişilerin vergi kimlik numaralar ı , adresleri, telefon numaralar ı vb. ile işletmeyapı lar ı , üretim ya da hizmet süreç ve yöntemleri, faaliyet alanlar ı , pazar koşullar ı , faaliyetgösterdikleri sektördeki ekonomik koşullar ve yasal düzenlemeler gibi ilişkili kişilere ilişkin ayr ı ntı lı bilgilere yer verilecektir.

8.6.3.İlişkili Kişiler Arası ndaki İşlemlerin Ayr ı nt ı lar ı na İlişkin Bilgiler

İlişkili kişiler arası ndaki bütün işlemlere ve sözleşmelere ait ayr ı ntı lı bilgiler bu bölümde yer alacaktı r. Öncelikle işlemler hakk ı nda genel bilgilere yer verildikten sonra, işlemin türüne göreilişkili kişilerle yapı lan işlemlerin detaylar ı na ve kar şı laştı r ı labilirlik analizine yer verilmelidir.

Bu bölümde, kar şı laştı r ı labilirlik analizinin en önemli unsurlar ı ndan biri olan işlev analizine diğer bir

ifadeyle, gerçekleştirilen işlevlerin, üstlenilen risklerin ve sahip olunan maddi ve gayri maddivarlı klar ı n ilişkili kişiler arası nda nası l dağı tı ldı ğı , işlemin taraflar ı nı n hangi işlevlerigerçekleştirdiği, hangi riskleri üstlendiği hususlar ı na ve kar şı laştı r ı labilirliği etkileyebilecek diğer

15



unsurlara (mal veya hizmetlerin nitelikleri, ekonomik koşullar, sözleşme koşullar ı gibi) yer verilecektir.

Genel olarak bir işletmenin işlevleri; imalat, satı n alma, dağı tı m, satı ş ve pazarlama, reklam ve promosyon faaliyetleri, muhasebe, vergi ve finans hizmetleri, kalite kontrol, sipariş, depolama, paketleme, taşı macı lı k, araştı rma ve geliştirme, bilgi teknolojileri, fiyatlandı rma, genel yönetim,faturalama ve tahsilât vb. olarak sı ralanabilir. Ancak, işlemlerin türüne göre ilişkili kişiler arası ndakigerçekleştirilen işlevlerin sayı sı değişiklik gösterebilecektir. Üstlenilen riskler ise; fiyat riski,envanter riski, kredi riski, döviz kuru riski, pazar riski, ülke riski, garanti riski, arz riski, çevre riskigibi çok sayı da riskten oluşabilecektir.

Örnek olarak; ilişkili (X) ve (Y) şirketlerinin ilgili hesap döneminde gerçekleştirdikleri işlev(fonksiyon) ve risklerini özetlemek için raporda aşağı daki gibi bir tablo düzenlenebilecektir.

İşlevler/Riskler (X)Şirketi (Y) ŞirketiÜretim

-

Lojistik ve Dağı tı m -

Pazarlama ve Satı ş -

Kalite Kontrol

-Envanter Riski

-Piyasa Riski -

Pazarlama Riski

Tahsilât Riski -

Mükellefin sahip olduğu varlı klar ise maddi ve gayri maddi varlı klardan oluşmaktadı r. Maddivarlı klara fabrika binası , depo ya da makineler gibi unsurlar örnek oluştururken; yazı lı m, pazarlamafaaliyetleri, marka değeri, know-how, lisans anlaşması gibi varlı klar da gayri maddi varlı klar ı ifadeetmektedir.

Dolayı sı yla, raporda ilişkili kişilerce kullanı lan varlı klar ı n ne olduğu ve işleme olan katk ı lar ı nailişkin detaylara yer verilmelidir.

8.6.4. Transfer Fiyatland ı rmas ı Analizlerine İlişkin Bilgiler

Raporun bu bölümünde; kar şı laştı r ı labilirlik analizine ilişkin ayr ı ntı lar ve kar şı laştı r ı labilir işlemlerinseçiminde kullanı lan k ı staslar, kar şı laştı r ı labilirliğin tespitinde düzeltme yapı lmı ş ise buna ilişkinayr ı ntı lı bilgiler, kullanı lan transfer fiyatland ı rmas ı yönteminin diğer yöntemlerlekarşı laştı r ı larak o yöntemin kullan ı lma gerekçeleri ile seçilen yöntemin en uygun yöntemolduğuna ilişkin bilgi, belge ve hesaplamalar, emsallere uygun fiyat veya bedelin saptanması ndakullanı lan hesaplamalara ilişkin ayr ı ntı lı bilgiler ve emsal fiyat aralı ğı tespit edilmiş ise bu aralı ğailişkin hesaplamalar ı içeren ayr ı ntı lı bilgiler yer alacaktı r.

Emsal aramaya ilişkin süreç ve elde edilen sonuçlar ile bulunan sonuçlar ı n işlemlere uygulanması yine bu bölümde değerlendirilerek, önceki bölümde detaylı olarak yapı lan kar şı laştı r ı labilirlik analizikapsamı nda emsal arama süreci gerçekleştirilmelidir.

16



8.6.5. Sonuç

Bu bölümde, rapor kapsamı nda gerçekleştirilen işlemlerde, “transfer fiyatlandı rması yoluyla örtülükazanç dağı tı mı ” hakk ı ndaki mevzuat hükümleri uyar ı nca işlemin mahiyetine uygun yöntemlerinkullanı ldı ğı ; ayr ı ca, söz konusu işlemlerde uygulanan fiyatlar ı n aralar ı nda ilişkili kişi tanı mı na uygunherhangi bir bağ ya da ilişki olmayan kişi ve kurumlar ı n işlemin gerçekleştiği andaki koşullar altı nda belirledikleri fiyatlara uygun olup olmadı ğı nı n tespitine yönelik emsal arama çalı şmalar ı nı n yapı ldı ğı raporun önceki bölümlerine atı fta bulunarak açı klanacaktı r. Diğer taraftan, “Sonuç Bölümü”ndeönceki bölümlerde yapı lan analizler çerçevesinde işlemlerin bir özetine tablo halinde yer verilecektir.

8.6.6. Ekler

Bu bölümde raporun önceki bölümlerinde belirtilen bilgi ve belgeler ile işlemin niteliğine göre ilgilimükellef taraf ı ndan hazı rlanması gereken bilgi ve belgelere yer verilecektir. Örneğin, ilişkili kişi ilegerçekleştirilen işlemler düzenlenen bir sözleşmeye dayalı olarak ortaya konmuş ise bu durumda sözkonusu sözleşmenin bir örneğinin raporun ekinde yer alması gerekecektir.

8.7. Örnek Rapor Format ı

Aşağı da varsayı msal olarak oluşturulan bir rapor formatı yer almaktadı r. Söz konusu format, bir raporda yer alması gereken asgari bilgileri içerecek şekilde oluşturulmuştur. Ancak mükellefinfaaliyet alanı ve ilişkili kişilerle yaptı ğı işlemlerin nitelikleri ve koşullar ı göz önüne alı ndı ğı nda, her mükellefin farklı ara başlı klar ı içeren bir rapor hazı rlayacağı veya rapora bazı başlı klar ekleneceğitabiidir.

17



YILLIK TRANSFER FİYATLANDIRMASI RAPORU 1. GENEL BİLGİLER 1.1 Raporun Amacı ve Kapsamı 1.2 Şirkete İlişkin Bilgiler 1.2.1 Şirketin Tarihçesi ve Faaliyet Alanı 1.2.2 Ortaklı k Yapı sı 1.2.3 İşyerleri1.2.4 Yönetim ve Personel Yapı sı 1.3 Pazar Koşullar ı ve Ekonomik Koşullar (Sektör analizi, rekabet durumu, rakipler vb.)1.4 İş Stratejileri1.5 …...2. İLİŞK İLİ K İŞİLER HAKKINDAK İ BİLGİLER 2.1 İlişkili Kişilerin Vergi Kimlik Numaralar ı , Adresleri, Telefon Numaralar ı gibi Genel

Bilgiler 2.2 İlişkili Kişilerin OrganizasyonŞeması İçindeki Yeri2.3 İlişkili Kişiler Hakk ı nda Detaylı Bilgiler 2.3.1 İlişkili Kişilerin İşletme Yapı lar ı , Üretim ya da Hizmet Süreç ve Yöntemleri2.3.2 İlişkili Kişilerin Faaliyet Alanlar ı 2.3.3 İlişkili Kişilerin İçinde Bulunduğu Pazar ı n Koşullar ı , Sektördeki Ekonomik Koşullar, Varsa

Tabi Olduğu Yasal Düzenlemeler Hakk ı nda Detaylı Bilgiler 2.4 …..

.3. İLİŞK İLİ K İŞİLER ARASINDAK İ İŞLEMİN AYRINTILARINA İLİŞK İNBİLGİLER

3.1 İlişkili Kişiler Arası nda Gerçekleştirilenİşlemler 3.1.1 İşlemlerin Özeti3.1.2 İşlemlerinİçeriği ve Tutarlar ı 3.1.2.1 Hammadde alı mı 3.1.2.2 …3.1.2.3 …3.1.2.4 …3.2 Mükellefin ve İlişkili Kişilerin Gerçekleştirdikleri İşlevler, Üstlendikleri Riskler ve

İşlemlerde Kullanı lan Varlı klar 3.2.1 Mükellefin veİlişkili Kişilerin İşlev Analizi (İşlev/Risk Matrisi)3.2.1.1 İmalat3.2.1.2 …3.2.1.3 …3.2.1.4 …3.2.2 Mükellefin veİlişkili Kişilerin Üstlendiği Riskler 3.2.2.1 Ürün riski3.2.2.2 …3.2.2.3 …

3.2.3 Mükellefin veİlişkili Kişilerin Kullandı ğı Varlı klar 3.2.3.1 Maddi Varlı klar

18



3.2.3.2 Gayri Maddi Varlı klar 3.2.3.3 …3.2.3.4 …4. TRANSFER FİYATLANDIRMASI ANALİZLER İNE İLİŞK İN BİLGİLER 4.1 Transfer Fiyatlandı rması Analizi4.1.1 Kar şı laştı r ı labilirlik Analizineİlişkin Ayr ı ntı lar ve Kar şı laştı r ı labilir İşlemlerin Seçiminde

Kullanı lan K ı staslar 4.1.2 Transfer Fiyatlandı rması Yöntemi Seçimi, Bu Yöntemin Kullanı lma Gerekçeleri ve Diğer

Yöntemlerin Tercih Edilmeme Nedeni4.1.3 …4.2 Emsal Arama Süreci4.2.1 Emsal Aramayaİlişkin Sonuçlar 4.2.2 Kar şı laştı r ı labilirliğin Tespitinde Düzeltim Yapı lmı ş ise Buna İlişkin Ayr ı ntı lı Bilgiler

(Gerekli durumlarda)4.2.3 Kullanı lan İstatistiksel Yöntemler 4.2.4 …4.3 Transfer Fiyatlandı rması Analizineİlişkin Genel Değerlendirme4.4 …...5. SONUÇ

EKLER (Yapı lan analize göre eklerin sayı sı değişebilecektir.) EK 1: Kullanı lan Emsallerin Kaynaklar ı EK 2: Kar şı laştı rmaya UygunŞirketlerin ListesiEK 3: Emsal Olarak Kabul EdilmeyenŞirketlerin Listesi ve Reddedilme Nedenleri

EK 4: Diğer ekler (Belgelendirme kapsamı

nda hazı

rlanması

gereken bilgi ve belgeler)EK 5: …

6.

EK 6: …

9. CEZALAR

Transfer fiyatlandı rması yoluyla örtülü kazanç dağı tı mı nı n tespit edilmesi durumunda, örtülü kazançdağı tan gelir/kurumlar vergisi mükellefi adı na Vergi Usul Kanunu’nun ilgili hükümleri gereğincecezalı tarhiyat yapı lacaktı r.

10. HAZİNE ZARARI10.1. Hazine Zararı

Hazine zarar ı , emsallere uygunluk ilkesine ayk ı r ı olarak tespit edilen fiyat ve bedeller nedeniylekurum ve ilişkili kişiler adı na tahakkuk ettirilmesi gerekenher türlü vergi toplam ı nı n eksik veyageç tahakkuk ettirilmesini ifade etmektedir.

19



10.2. Kapsam

Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 13 üncü maddesinin yedinci f ı krası nda, tam mükellef kurumlar ileyabancı kurumlar ı n Türkiye’deki iş yeri veya daimi temsilcilerinin aralar ı nda ilişkili kişi kapsamı ndagerçekleştirdikleri yurt içindeki işlemler nedeniyle kazancı n örtülü olarak dağı tı ldı ğı nı n kabulühazine zarar ı nı n doğması şartı na bağlanmaktadı r.

Söz konusu hüküm 2008 yı lı kazançlar ı na da uygulanmak üzere yürürlüğe girmiş olduğundan,01/01/2008 tarihinden itibaren gerçekleştirilen yurt içi işlemlerde hazine zarar ı nı n oluşup oluşmadı ğı hususu göz önünde bulundurulacaktı r. Buna göre,

- İki tam mükellef kurum arası nda,- Bir yabancı kurumun Türkiye’deki işyeri veya daimi temsilcisinin bir diğer yabancı kurumun

Türkiye’de işyeri veya daimi temsilcisi arası nda,- Tam mükellef kurum ile yabancı kurumlar ı n Türkiye’de işyeri veya daimi temsilcileri

arası nda

ilişkili kişi kapsamı nda yurt içinde gerçekleştirilen işlemlerde hazine zarar ı nı n bulunmaması durumunda, transfer fiyatlandı rması yoluyla örtülü kazanç dağı tı mı söz konusu olmayacaktı r.

Dolayı sı yla, 01/01/2008 tarihinden itibaren;

- Yukar ı da belirtilen kurumlar arası nda ilişkili kişi kapsamı ndaki işlemin yurt içindegerçekleştirilen bir işlem olması ,

- Emsallere uygunluk ilkesine ayk ı r ı olarak tespit edilen fiyat veya bedelle işlem yapı lmı ş olması ,

- Bu işlem sonucunda Hazine zarar ı nı n bulunması

durumunda transfer fiyatlandı rması yoluyla örtülü kazanç dağı tı mı söz konusu olacaktı r.

11. DÜZELTME

11.1. Transfer Fiyatland ı rmas ı Yoluyla Örtülü Kazanç Dağı t ı mı nda Düzeltme İşlemleri

Tamamen veya k ı smen transfer fiyatlandı rması yoluyla örtülü olarak dağı tı lan kazanç, Gelir veKurumlar Vergisi Kanunlar ı ’nı n uygulaması nda, 13 üncü maddede belirtilenşartlar ı n gerçekleştiğihesap döneminin son günü itibar ı yla dağı tı lmı ş kâr payı veya dar mükellefler için ana merkezeaktar ı lan tutar sayı lacaktı r.

Transfer fiyatlandı rması yoluyla örtülü olarak dağı tı lan kazancı n kâr payı sayı lması ile mükellefler bu kâr payı na ilişkin olarak istisna hükümlerinden yararlanacağı ndan, "kar şı taraf düzeltmesi" buşekilde, işleme taraf olanlar arası nda gerçekleşmiş olacaktı r. Dolayı sı yla, dağı tı lmı ş kâr payı nı n netkâr payı tutar ı olarak kabul edilmesi ve brüte tamamlanması sonucu bulunan tutar üzerindenortaklar ı n hukuki niteliğine göre belirlenen oranlarda vergi kesintisi yapı lacaktı r.

Daha önce yapı lan vergilendirme işlemleri, taraf olan mükellefler nezdinde buna göredüzeltilecektir. Bu düzeltmenin yapı labilmesi için örtülü kazanç dağı tan kurum ad ı na tarhedilen vergilerin kesinleşmiş ve ödenmiş olması gerekmektedir.

Öte yandan, yurt dı şı işlemlerle ilgili olarak yapı lacak ikincil düzeltme işlemleri, vergi anlaşmalar ı çerçevesinde ve söz konusu anlaşmanı n imkan verdiği ölçüde yapı lacaktı r.

20



11.2. Transfer Fiyatland ı rmas ı Yoluyla Örtülü Kazanç Dağı tan Kurum Taraf ı ndan Yap ı lacak Düzeltmeİşlemleri

Transfer fiyatlandı rması yoluyla örtülü kazanç dağı tı mı şartlar ı nı n gerçekleşmesi halinde, örtülükazanç dağı tan kurum taraf ı ndan işlemin yapı ldı ğı geçici vergi döneminde hesaben gerekli düzeltmeişlemleri yapı labilecektir. Örtülü kazanç dağı tı lan taraf ı ndan da aynı dönem içinde düzeltmeyapı labilmesi mümkündür.

Düzeltmenin geçici vergi döneminden sonra yapı lması halinde, örtülü kazanç dağı tan kurumtaraf ı ndan verilen düzeltme beyannamesi ile tahakkuk eden vergilerin kesinleşmiş ve ödenmiş olması şartı yla, örtülü kazanç dağı tı lan taraf ı ndan da (bir sonraki geçici vergi döneminde) düzeltmeyapı labilecektir.

Hesap dönemi kapandı ktan sonra transfer fiyatlandı rması yoluyla örtülü kazanç dağı tı mı yapankurumun düzeltme talebi, vergi dairesince Vergi Usul Kanunu hükümleri uyar ı nca değerlendirilipsonuçlandı r ı lacaktı r. Bu düzeltme sonucu tarh edilen vergilerin kesinleşmiş ve ödenmiş olması halinde, kar şı tarafta da gerekli düzeltme işleminin kendiliğinden yapı lması mümkün olacaktı r.

Verginin kesinleşmesi; dava açma süresi içinde dava açı lmaması , yargı mercilerince nihaikarar ı n verilmiş olması veya uzlaşmanı n vaki olması gibi haller nedeniyle vergininkesinleşmesi ve itiraz edilmeyecek duruma gelmesidir.

Transfer fiyatlandı rması yoluyla örtülü kazanç dağı tan kurumun, zamanaşı mı süresi içinde düzeltmetalebinde bulunmuş olması halinde, düzeltme sonucu tarh edilen verginin kesinleşip ödenmesişartı yla kar şı tarafta da süreye bak ı lmaksı zı n gerekli düzeltme işlemi yapı lacaktı r.

11.3. Örtülü Kazanç Dağı tı lan Kişinin Tam Mükellef Kurum Olması

Transfer fiyatlandı rması yoluyla örtülü olarak dağı tı lan kazanç tutar ı kâr payı geliri olarak dikkatealı nacak olup, şartlar ı n varlı ğı halinde iştirak kazançlar ı istisnası ndan yararlanı lacak ve bu şekildedüzeltme işlemi gerçekleştirilmiş olacaktı r.

Yukar ı da yer alan bölümde de açı klandı ğı üzere, düzeltme yapı labilmesi için ilgili tutar ı n örtülükazanç dağı tan mükellef taraf ı ndan ödenmesi gerekmektedir. Bu tutar ödendikten sonra, transfer fiyatlandı rması yoluyla örtülü kazanç dağı tı lan mükellefin bu düzeltmeleri ilgili dönem beyannameleri üzerinde yapması gerekmektedir.

11.4. Örtülü Kazanç Dağı t ı lan Kişinin Dar Mükellef Kurum, Gerçek Kişi, Vergiye Tabi

Olmayan veya Vergiden Muaf Olan Herhangi Bir Kişi Olması Örtülü kazanç dağı tı lan kişinin dar mükellef kurum, gerçek kişi, vergiye tabi olmayan veya vergidenmuaf herhangi bir kişi olması durumunda, transfer fiyatlandı rması yoluyla örtülü olarak dağı tı lankazanç tutar ı , örtülü kazanç dağı tı lan nezdinde, 13 üncü maddede belirtilenşartlar ı n gerçekleştiğihesap döneminin son günü itibar ı yla dağı tı lmı ş kâr payı olarak kabul edilecektir. Buşekildedağı tı lmı ş kâr payı net kâr payı tutar ı olarak kabul edilecek ve brüte tamamlanması sonucu bulunantutar üzerinden vergi kesintisine tabi tutulacaktı r.

21



12. GRUP İÇİ HİZMETLER

12.1. Grup İçi Hizmetler

Grup içi hizmet, ilişkili şirketler arası nda gerçekleşen, genellikle anaşirketin bağlı şirketlerine veyaaynı gruba bağlı şirketlerden birinin diğerlerine verdiği hizmetleri ifade etmektedir.

Grup içi hizmetlerle ilgili olarak;

♦ Hizmetin fiilen sağlanı p sağlanmadı ğı ,♦ Hizmeti alanşirket/şirketlerin söz konusu hizmete ihtiyacı olup olmadı ğı ,♦ Hizmetin alı nmı ş olması halinde hizmet bedelinin emsallere uygunluk ilkesine uygun olup

olmadı ğı nı n belirlenmesi gerekmektedir.

12.2. Grup İçi Hizmetlerin Fiilen Sağlanı p Sağlanmad ı ğı nı n Tespiti

Emsallere uygunluk ilkesi gereği grup içi hizmetin verilip verilmediğinin belirlenmesinde, hizmetialan grup üyesinin ticari pozisyonunu güçlendirecek ticari veya ekonomik bir değer sağlayı psağlamadı ğı dikkate alı nmalı dı r.

İlişkili bir şirketin ana şirketten veya aynı grubun üyesi olan diğer bir şirketten ihtiyacı olmayan bir hizmeti alması ya da bir hizmetin grup üyesine, sadece grup üyesi olması nedeniyle verilmesi durumunda, söz konusu şirketin grup içi hizmet elde ettiğinin kabulümümkün bulunmamaktad ı r.

Grup içi hizmetlerin, grubun bir veya daha fazla sayı daki üyesi taraf ı ndan tanı mlanan bir gereksinimikar şı lamak üzere grubun bir üyesi taraf ı ndan sağlandı ğı durumda, hizmetin fiilen sağlanı psağlanmadı ğı nı n belirlenebilmesi mümkün bulunmaktadı r.

Öte yandan, grup içişirket taraf ı ndan sağlandı ğı belirtilen hizmetler kar şı lı ğı ilişkili kişilere ödemeyapı lmı ş olması ve/veya yapı lan ödemenin “yönetim gideri” olarak tanı mlanmı ş olması söz konusuhizmetlerin fiilen sağlandı ğı nı göstermeyecektir.

12.3. Grup İçi Hizmetlerde Emsallere Uygun Bedelin Tespiti

Grup içi hizmetlerin fiilen sağlanı p sağlanmadı ğı nı n yanı sı ra hizmet bedelinin hem hizmeti alanhem de hizmeti sağlayan bak ı mı ndan ayr ı ayr ı ele alı narak emsallere uygunluğunun

değerlendirilmesi gerekmektedir.Grup içişirketlerden birine ya da bir kaçı na verilen hizmetlerde emsallere uygun bedelin tespiti ilgiliyöntemler çerçevesinde gerçekleştirilecektir.

22



Documents

Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı Hakkında Rehber