Upload
doankien
View
267
Download
20
Embed Size (px)
Citation preview
1
NDEKLER
NDEKLER
TRKYE
81 L SANAY
DURUM RAPORU
SANAY GENEL MDRL
EKM 2014 / ANKARA
2
NDEKLER
NSZ .............................................................................................................................................. 4
1 ADANA ......................................................................................................................................... 5
2 ADIYAMAN ................................................................................................................................ 14
3 AFYONKARAHSAR ................................................................................................................. 23
4 ARI ............................................................................................................................................ 30
5 AMASYA ..................................................................................................................................... 38
6 ANKARA ..................................................................................................................................... 45
7 ANTALYA ................................................................................................................................... 53
8 ARTVN ....................................................................................................................................... 60
9 AYDIN ......................................................................................................................................... 66
10 BALIKESR ............................................................................................................................... 74
11 BLECK .................................................................................................................................... 80
12 BNGL ..................................................................................................................................... 88
13 BTLS ....................................................................................................................................... 93
14 BOLU ......................................................................................................................................... 97
15 BURDUR ................................................................................................................................. 104
16 BURSA .................................................................................................................................... 110
17 ANAKKALE ......................................................................................................................... 118
18 ANKIRI ................................................................................................................................. 123
19 ORUM ................................................................................................................................... 129
20 DENZL .................................................................................................................................. 134
21 DYARBAKIR ......................................................................................................................... 142
22 EDRNE ................................................................................................................................... 149
23 ELAZI ................................................................................................................................... 155
24 ERZNCAN .............................................................................................................................. 161
25 ERZURUM .............................................................................................................................. 165
26 ESKEHR ............................................................................................................................. 173
27 GAZANTEP ........................................................................................................................... 179
28 GRESUN ................................................................................................................................. 186
29 GMHANE ........................................................................................................................ 193
30 HAKKAR ............................................................................................................................... 197
31 HATAY .................................................................................................................................... 201
32 ISPARTA ................................................................................................................................. 209
33 (EL) MERSN ..................................................................................................................... 217
34 STANBUL .............................................................................................................................. 224
35 ZMR ....................................................................................................................................... 233
36 KARS ....................................................................................................................................... 243
37 KASTAMONU ....................................................................................................................... 249
38 KAYSER ................................................................................................................................. 256
39 KIRKLAREL ......................................................................................................................... 266
40 KIREHR ............................................................................................................................... 272
41 KOCAEL ................................................................................................................................ 279
42 KONYA ................................................................................................................................... 291
43 KTAHYA .............................................................................................................................. 301
44 MALATYA ............................................................................................................................. 309
45 MANSA .................................................................................................................................. 316
46 KAHRAMANMARA ............................................................................................................ 325
47 MARDN .................................................................................................................................. 332
3
48 MULA ................................................................................................................................... 340
49 MU ......................................................................................................................................... 348
50 NEVEHR .............................................................................................................................. 354
51 NDE ..................................................................................................................................... 359
52 ORDU ....................................................................................................................................... 365
53 RZE ......................................................................................................................................... 371
54 SAKARYA ............................................................................................................................... 376
55 SAMSUN ................................................................................................................................. 384
56 SRT ........................................................................................................................................ 392
57 SNOP ...................................................................................................................................... 396
58 SVAS ...................................................................................................................................... 403
59 TEKRDA ............................................................................................................................. 409
60 TOKAT .................................................................................................................................... 418
61 TRABZON ............................................................................................................................... 427
62 TUNCEL ................................................................................................................................. 434
63 ANLIURFA ........................................................................................................................... 438
64 UAK ....................................................................................................................................... 447
65 VAN ......................................................................................................................................... 453
66 YOZGAT ................................................................................................................................. 458
67 ZONGULDAK ......................................................................................................................... 463
68 AKSARAY ............................................................................................................................... 471
69 BAYBURT ............................................................................................................................... 477
70 KARAMAN ............................................................................................................................. 482
71 KIRIKKALE ............................................................................................................................ 489
72 BATMAN ................................................................................................................................. 498
73IRNAK .................................................................................................................................... 504
74 BARTIN ................................................................................................................................... 509
75 ARDAHAN .............................................................................................................................. 515
76 IDIR ....................................................................................................................................... 520
77 YALOVA ................................................................................................................................. 524
78 KARABK .............................................................................................................................. 530
79 KLS ........................................................................................................................................ 537
80 OSMANYE ............................................................................................................................. 544
81 DZCE ..................................................................................................................................... 550
4
NSZ
Sanayileme, sosyo-ekonomik kalknmann temelini oluturan vazgeilmez bir sre olmakla
birlikte, bilgi ve teknoloji toplumuna giden yolun da temel talarndan biridir.
Teknoloji gelitirme, sanayileme ve sanayileirken de ileri teknolojiden yararlanarak yeni
alanlar ve rnler oluturma yar her geen gn daha ileri bir boyuta ularken, bu yolla eriilen
g milletler iin dnya piyasalarnda byk bir rekabet alann da beraberinde getirmektedir. Bu
yarta baarl olmann temel artlar srekli kalite, ileri teknolojiye ulama, rn skalasnda
zenginlik, eitimli ve nitelikli i gc ve ucuz maliyet olarak belirginlemektedir. Yani,
hammadde ve emek youn bir sanayi yerine bilgiye, teknolojiye, gerek retme, gelitirme yoluyla,
gerek transfer yoluyla sahip olmaya dayal, kalite egemen bir sanayi anlay hakim olmaktadr.
Dnya, son yllarda sanayi sektrnde yaanlan yapsal deiimlerden dolay hzl bir deiim
srecine girmitir. Bu sre ierisinde zellikle gelimi lkelerin imalat sanayilerinde teknoloji
hzl bir gelime gstermi ve Ar-Ge faaliyetleri ile elde edilen sonularn ticariletii modern ve
bilgi teknolojilerinin uyguland sistemler benimsenerek, sadece ham madde ve emee dayal
retim metotlar terk edilmitir. Dolaysyla ekonomilerin mukayeseli stnln artk teknolojik
yaplar belirler hale gelmitir.
O halde, teknoloji retmeyen bir lkenin kalknmasn da dnmek elbetteki artk mmkn
grlmemektedir. Dolaysyla bundan sonra yapacaklarmz tamamen teknoloji kltrnn
yerlemesine ve teknolojinin retimine ynelik eylemler olmaldr. Teknoloji kltr; insanlarn
rgtlenip, dier canllar ve makinalardan da yararlanarak, bilimsel veya baka bir dzenli bilgiyi
sistemli bir ekilde uygulamaya dnk iler iin kullanmas biimi olup, tm kesimler tarafndan
benimsenmesi gerekmektedir.
Teknoloji retimi iinde yer alan ve teknolojik bilgiyi retmek, ileri teknolojilere ulamak,
bilgi ve teknoloji youn retim ve giriimcilii desteklemek ve yeniliki mal ve hizmet retimi ile
rekabet gcn artrmak iin kamu, niversite ve zel sektrn ibirliiyle akademik, sosyal ve
ekonomik yapnn btnletii, gerekli alt yap ile donatlan ve giriimcinin hizmetine sunulan
Ar-Ge merkezi ve enstitleriyle retim birimlerinin yer ald yerleim alanlar olan Teknoloji
Gelitirme Blgeleri ise son derece nemlidir.
lke kalknmasnda ve blgesel potansiyellerin en iyi ekilde deerlendirilmesinde, mevcut
kaynaklarn verimli ve gereki kullanm ve bunlara dayal olarak kk ve orta lekli sanayinin
yurt sathnda yaygnlatrlmas, desteklenmesi ve gelitirilmesi byk nem tamaktadr. Bunun
iin de mevcut sanayi yaps profilinin ortaya konulmas, gelime imkn ve kabiliyetinin
belirlenmesi, gelecee ynelik yeni yatrm hedef ve stratejilerin tasarlanmas ve uygulanmas da
zerinde ciddiyetle durulmas gereken hususlarn banda gelmektedir. Ancak bu ekilde verileri
ortaya koyarak yatrmclarmzn doru teviki, salkl yatrm kararlarnn alnmas ve eldeki
kaynaklarn rasyonel bir ekilde deerlendirilmesini salamak mmkndr.
Bu alma; Genel Mdrlmz veri tabannda kayd tutulan, Sanayi Sicil verileri, (Sanayi
Sicil kayd bulunan firmalar esas alnmtr) il mdrlklerimizden gelen bilgiler ile Sanayi
Blgeleri Genel Mdrl, Bilim ve Teknoloji Genel Mdrl, TK ve Ekonomi Bakanl
(illerin ithalat ve ihracat)nn verileri dorultusunda, tm illerimizin yatrm ortam ile ilgili
gerekli deerlendirmeleri yaplarak hazrlanm olup, giriimcilerimizin doru karar almalarna
yardmc olacak tm argmanlarn bir araya getirilmesine allm ve yapabilecekleri yatrmlar
ortaya konulmutur.
Sz konusu bu almann giriimcilerimize faydal olacan mit ediyoruz.
Prof.Dr. brahim KILIASLAN
Sanayi Genel Mdr
5
1 ADANA
1. LN SANAY YAPISI
Adana ili sanayisi, tarma dayal sanayi olarak geliim gstermitir. Tarma dayal tekstil ve
bitkisel ya sanayi n plana kmaktadr.
stanbul Sanayi Odas tarafndan aklanan Trkiyenin ilk 500 Byk Sanayi Kuruluu
sralamasna Adana ilinden 12 sanayi firmas; Trkiyenin ikinci 500 Byk Sanayi Kuruluu
sralamasnda Adana ilinden 15 sanayi firmas bulunmaktadr.
2. LN TCARET YAPISI
lde imalat sanayi faaliyetleri tarma, zellikle pamua dayal olarak gelimitir. Dolaysyla
ticaret de bu sektrlerde gelimitir. malat sanayinde pamua dayal retim dnda; gda, hazr
giyim, kimya ve orman rnleri sanayi gelimitir. Ayrca narenciye alanlar geniletilmi,
seraclk yaygnlamaya balamtr.
3.SANAY SCL KAYITLARINA GRE L SANAYSNN DEERLENDRLMES
a. Trkiye Sanayisi ve Adana li Sanayisi Kaytlara gre sanayi iletmelerinin, bata stanbul(%31) olmak zere, Bursa(%8),
Ankara(%7), zmir(%5), Konya(%4), Gaziantep(%3), Denizli(%3), Kocaeli(%2), Adana(%2),
Tekirda(%2), Kayseri(%2 ), Mersin(%2) olmak zere; toplam % 71i on iki ilimizdedir.
Blgelere gre bir deerlendirme yapldnda; sanayi iletmelerinin %48i Marmara
Blgesinde, %17si Anadolu Blgesinde, %14 Ege Blgesinde, %8i Akdeniz Blgesinde,
%6s Karadeniz Blgesinde, %5i Gneydou Anadolu Blgesinde, % 2si Dou Anadolu
Blgesindedir.
Adana ilinde sanayi siciline kaytl sanayi iletmesi says 1.832dir. Toplam sanayi iletmesi
ierisinde %2 lik bir oran ile sanayisi gelimi 12 il arasnda yer almaktadr.
Akdeniz Blgesindeki illerin sanayi bakmndan deerlendirmesi yapldnda, %25lik bir
oran ile Adana ilk srada yer almaktadr. Adana ilini takip eden iller srasyla; Mersin(%19),
Antalya(%16), Hatay(%13), Kahramanmara(%11), Burdur(%6), Isparta(%6) ve Osmaniye(%4)
olarak grlmektedir.
b. Adana linde Sanayi letmelerinin Sektrel Dalm Adana ilinde bulunan sanayi iletmelerinin sektrel dalmna baktmzda, %20 gda rnleri
imalat, % 10 Kauuk ve plastik rnlerin imalat, % 9 Fabrikasyon metal rnleri imalat
(makine ve tehizat hari), %8 baka yerde snflandrlmam makine ve ekipman imalat
sektrleri ilk sralarda yer almaktadr.
Dierleri srasyla;
% 7 tekstil rnleri imalat
% 5 Giyim eyas imalat; krkn ilenmesi ve boyanmas,
% 5 Kimyasallarn ve kimyasal rnleri imalat,
% 4 Aa ve mantar rnleri imalat(mobilya hari),
% 4 Dier metalik olmayan mineral rnlerin imalat,
% 4 Ana metal sanayi,
% 4 Mobilya imalat,
% 3 Dier madencilik ve taocakl imalat,
% 2 Kat ve kat rnleri imalat,
% 2 Elektrikli tehizat imalat,
6
% 2 Motorlu kara tat, treyler (rmork) ve yar treyler (yar rmork) imalat,
% 2 Madeni ya geri kazanm.
% 2 Deri ve ilgili rnlerin imalat,
% 2 Metal cevherleri madencilii imalat,
% 1 Dier imalatlar,
% 1 Makine ve ekipmanlarn kurulumu ve onarm imalat,
% 1 Bilgisayarlarn elektronik ve optik rnlerinin imalat,
% 1 Motorlu kara tatlarnn bakm ve onarm,
% 1 Kaytl medyann baslmas ve oaltlmas imalat,
c. alan says ve Ar-Ge Sanayi sicil kaytlarna gre, Adana ilinde kaytl iletmelerde alan personel says toplam
45.987dir.
Ar-Ge birimi olan firma says 47, alan says 252dir. Toplam personelin %1i Ar-Gede
almaktadr. Kalite kontrol birimi olan firma says 157, alan says 931dir. Toplam
personelin %2si kalite kontrol biriminde istihdam edilmektedir.
d. Genel Deerlendirme Sanayide alanlarn %17si tekstil rnleri imalat sektrnde, %16s gda rnlerinin
imalat sektrnde istihdam edilmektedir.
Sanayi istihdamnn %70i ii, %4 mhendistir.
Adana ilinde bulunan sanayi iletmelerinin %45i mikro lekli, %44 kk lekli, %9u
orta lekli, %2si byk lekli iletmelerdir.
Personel Saysna Gre Byk letmeler:
- Temsa Global Sanayi ve Ticaret A.. - Kvan Tekstil Sanayi ve Ticaret A.. - Bossa Ticaret ve Sanayi l. Ticaret A.. - Abdioullar Plastik ve Ambalaj Sanayi
4. LDE NE IKAN YATIRIM ALANLARI
Talebi Karlamaya Ynelik Yatrmlar
Enerji sektr,
malat sektr,
Madencilik sektr,
Hizmetler sektr,
Tohumculuk sektr,
Tekstil sektr,
Gda sektr,
Metal sektr,
Yap elemanlar sektr,
Aa sektr,
Ambalaj sektr,
Kimya sektr.
Potansiyeli Deerlendirmeye Ynelik Yatrmlar
Gemi ina sanayi,
Enerji ve petro-kimya sanayi,
Tarm ve tarma dayal sanayi.
7
5. LN DI TCARET
Adana ili ihracat arlkl olarak Avrupa Birlii lkelerine yneliktir. Ayrca G-8 lkeleri,
komu lkeler ve Ortadou lkelerine de ihracat yaplmaktadr. 2013 ylnda en fazla ihracat
yaplan lkeler srasyla 477.192.719 ABD Dolar ile Irak, 187.316.639 ABD Dolar ile Almanya,
159.013.121 ABD Dolar ile Rusya Federasyonu, 103.398.685 ABD Dolar ile talya, 95.227.827
ABD Dolar ile spanya, 89.441.202 ABD Dolar ile ABDdir. Ayrca Fransa, Hollanda, in Halk
Cumhuriyeti, ngiltere ve Suriye dier ihracat yaplan lkelerdir. hracat tutarlarna gre en nemli
sektrler; gda, tekstil, kimya, tarm ve hayvanclk, motorlu kara tatlar ve rmorklar, kat ve
kat rnleri ile makine ve tehizat olarak sralanmaktadr.
Adana ili ithalatnda ise kimya, tarm ve hayvanclk, makine ve tehizat, gda, mobilya ve
baka yerde snflandrlmam dier rnler, motorlu kara tat ve rmorklar ile ana metal sanayi
ilk sralarda yer almaktadr. En fazla ithalat yaplan lkelerin banda; 481.569.235 ABD Dolar
ile ABD, 267.336.062 ABD Dolar ile in, 177.464.144 ABD Dolar ile Japonya, 147.342.845
ABD Dolar ile srail, 137.911.734 ABD Dolar ile Almanya ve 132.046.479 ABD Dolar ile
Rusya Federasyonu gelmektedir.
hracatn thalat Karlama Oran
2013 (USD)
hracat 2.156.533.657
thalat 2.747.149.086
hracat Art Oran (%) 13
thalat Art Oran (%) -10
hracatn thalat
Karlama Oran (%) 78,5
Kaynak : TK
lin D Ticarete Konu Olan Sektrleri
lde ihracata konu olan sektrler; tekstil ve hammaddeleri, kimyevi maddeler ve mamulleri,
tat aralar ve yan sanayi, hububat, bakliyat, yal tohumlar, ya meyve ve sebze, aa mamulleri
ve orman rnleri, su rnleri ve hayvanclk mamulleri, hazr giyim ve konfeksiyon, makine ve
aksamlar, elik, iklimlendirme sanayi, maden ve metaller, elektrik-elektronik, demir ve demir d
metaller, meyve sebze mamulleri, imento cam seramik ve toprak rnleri, savunma ve havaclk
sanayi, hal, deri ve deri mamulleri, ss bitkileri ve mamulleri, kuru meyve ve mamulleri, zeytin
ve zeytinya, dier sanayi rnleri, deerli maden ve mcevherat olarak sralanabilir.
rn Grubu Baznda 2013 Yl hracat Verileri
rn Grubu hracat (USD)
Gda rnleri ve iecek 427.990.705
Tekstil rnleri 380.954.567
Kimyasal madde ve rnler 338.554.967
Tarm ve hayvanclk 288.298.505
Motorlu kara tat ve rmorklar 144.853.706
Kat ve kat rnleri 92.087.453
Baka yerde snflandrlmam makine ve tehizat 83.940.641
Giyim eyas 62.510.148
Mobilya ve baka yerde snflandrlmam dier rnler 59.001.689
8
Metal eya sanayi (makine ve tehizat hari) 45.881.745
Plastik ve kauuk rnleri 43.786.727
Metalik olmayan dier mineral rnler 38.500.525
Atk ve hurdalar 32.639.211
Ana metal sanayi 27.022.872
Metal cevherleri 24.504.888
Aa ve mantar rnleri (mobilya hari); hasr vb. rlerek
yaplan maddeler 22.226.925
Baka yerde snflandrlmam elektrikli mekina ve cihazlar 19.332.747
Kok kmr, rafine edilmi petrol rnleri ve nkleer
yaktlar 7.384.678
Tbbi aletler; hassas optik aletler ve saat 6.176.063
Dier ulam aralar 2.959.526
Dabaklanm deri, bavul, el antas, saraciye ve ayakkab 1.996.804
Radyo, televizyon, haberleme tehizat ve cihazlar 1.723.700
Bro, muhasebe ve bilgi ileme makineleri 1.538.546
Taocakl ve dier madencilik 1.472.737
Balklk 580.073
Basm ve yaym; plak, kaset vb. 578.956
Ormanclk ve tomrukuluk 17.177
Maden kmr , linyit ve turb 13.398
Dier i faliyetleri 3.978
Toplam 2.156.533.657
Kaynak : TK
lde ithalata konu olan sektrler ise; kimya sanayi ve buna bal sanayi rnleri olmak zere,
dokumaya elverili maddeler ve bunlardan mamul eya, makinalar ve mekanik cihazlar, gda
rnleri ve iecek-mobilya ve baka yerlerde snflandrlmam dier rnler, ana metal sanayi
elektrik malzemeleri; bunlarn aksam ve paralar, sanat eserleri-koleksiyon eyas ve antikalar,
nakil vastalar, plastik-kauuk ve mamulleri, adi metaller ve adi metallerden eya, bitkisel
rnler, hayvansal ve bitkisel kat ve sv yalar, mineral maddeler, canl hayvan ve hayvansal
rnler, kat-karton ve mamulleri, muhtelif mamul eya, ta-al-imento-amyant, mika veya
benzeri maddelerden eya, aa ve aa rnleri, gda sanayi mstahzarlar, deriler, kseleler,
postlar, krkler ve bu maddelerden mamul eya, tabii veya kltr inciler, kymetli veya yar
kymetli talar-kymetli metaller, silahlar ve mhimmat, bunlarn aksam, para ve aksesuarlar
olarak sralanabilir.
rn Grubu Baznda 2013 Yl thalat Verileri
rn Grubu thalat (USD)
Kimyasal madde ve rnler 740.792.986
Tarm ve hayvanclk 512.929.391
Baka yerde snflandrlmam makine ve tehizat 314.613.336
Gda rnleri ve iecek 259.927.917
Mobilya ve baka yerde snflandrlmam dier rnler 208.433.004
Motorlu kara tat ve rmorklar 204.164.031
Ana metal sanayi 124.698.963
9
Tekstil rnleri 122.027.205
Plastik ve kauuk rnleri 34.791.620
Kok kmr, rafine edilmi petrol rnleri ve nkleer yaktlar 31.385.987
Kat ve kat rnleri 31.055.139
Tbbi aletler; hassas optik aletler ve saat 28.779.535
Baka yerde snflandrlmam elektrikli makina ve cihazlar 27.270.695
Dier ulam aralar 18.474.965
Atk ve hurdalar 16.714.887
Aa ve mantar rnleri (mobilya hari); hasr vb. rlerek
yaplan maddeler 15.730.599
Metal eya sanayi (makine ve tehizat hari) 14.688.978
Metalik olmayan dier mineral rnler 13.395.855
Giyim eyas 11.960.866
Radyo, televizyon, haberleme tehizat ve cihazlar 7.745.878
Ormanclk ve tomrukuluk 3.423.444
Bro, muhasebe ve bilgi ileme makineleri 1.748.138
Dabaklanm deri, bavul, el antas, saraciye ve ayakkab 940.288
Basm ve yaym; plak, kaset vb. 675.383
Balklk 526.152
Maden kmr , linyit ve turb 171.377
Taocakl ve dier madencilik 73.034
Elence, kltr ve sporla ilgili faaliyetler 9.049
Dier 384
Toplam 2.747.149.086
Kaynak : TK
lin D Ticarete Konu Olabilecek Potansiyeli Petro-kimya sanayi, tekstil ve hammaddeleri ile hazr giyim-konfeksiyon imalat, gda ve
iecek rnleri, kat ve kat rnleri, plastik ve kauuk rnleri, bitkisel rnler, mobilya
imalat, ana metal sanayi, tarm ve tarm rnleri sektrleri d ticarete konu olabilecek potansiyele
sahip sektrlerdir.
Adana line Ait hracat Bilgileri
Yl
hracat
Firma Says
hracat Deeri
(1.000 USD)
2010 856 1.351.269
2011 915 1.756.356
2012 941 1.915.935
2013 1.005 2.158.047
2014 (Ocak-Temmuz) 905 1.163.148
Adana line Ait thalat Bilgileri
Yl
thalat
Firma Says
thalat Deeri
(1.000 USD)
2010 961 2.228.986
2011 1.079 2.974.779
10
2012 1.054 3.046.332
2013 1.054 2.745.537
2014 (Ocak-Temmuz) 877 1.582.506
6.ADANA LNDEK ORGANZE SANAY BLGELER VE KK SANAY
STELER LE LGL ZET BLGLER
a. Organize Sanayi Blgeleri Adana ilinde 2 adet sicil alm OSB bulunmakta olup, doluluk oran %69dur.
Adana-Hac Sabanc (I+II Etap ilave alan) Organize Sanayi Blgesi :
1510 hektar byklnde olup, 500 hektarlk alan kredilendirilmitir.
2001 ylnda tamamlanmtr.
Blgedeki; 591 adet sanayi parselinin 580 adedi tahsis edilmitir. Tahsis edilen parsellerin; 375 adedi retim, 32 adedi inaat, 173 adedi proje aamasndadr. 11 adet parsel tahsis
edilmemitir.
retime geen parsellerde yaklak 30.500 kii istihdam edilmektedir.
Arlkl sektr grubu; tekstil rnlerinin imalat, ana metal sanayi ve kauuk-plastik rnlerinin imalat sanayidir.
Blgenin kullanma suyu ihtiyac temini iin Ceyhan nehrinin kenarnda 1000 lt/sn kapasiteli kullanma suyu artma tesisi kurulmutur.
Atk su artma tesisi kapasitesi 36.000 m3/gn dr.
Adana-Kozan Organize Sanayi Blgesi :
164 hektar byklnde olup, 100 hektarlk alan kredilendirilmitir.
2007 ylnda tamamlanmtr.
Blgedeki; 74 adet parselin 64 adedi tahsis edilmitir. Tahsis edilen parsellerde; 30 adedi retim, 25 adet inaat, 9 adet proje aamasndadr. 10 adet parsel tahsis edilmemitir.
retime geen parsellerde yaklak 230 kii istihdam edilmektedir.
Arlkl sektr grubu; gda rnleri imalat, mobilya imalat ve aa-aa rnleri ve mantar rnleri imalat sanayidir.
b. Endstri Blgeleri
Ceyhan Enerji htisas Endstri Blgesi:
2014 yl Yatrm Programnda Ett, 1347 hektar altyap olarak toplam 1.500.000.-TL denek ile yer almaktadr.
Yaplan ettler neticesinde 1341 hektarlk alan Ceyhan Enerji htisas Endstri Blgesi (EEB) olarak Bakanlar Kurulunun 19/09/2007 tarihli karar, 17/10/2007 tarih 26673 sayl Resmi
Gazetede yaynlanarak yrrle girmitir. Yine, Bakanlar Kurulunun 04/01/2010 tarih ve
2010/33 sayl Ceyhan Enerji htisas Endstri Blgesinin snrlar yeniden dzenlenmi ve sz
konusu blgede bulunan tanmazlarn acele kamulatrlmas kararlatrlmtr. Bu karar
30/01/2010 tarih ve 27478 sayl Resmi Gazetede yaynlanarak yrrle girmitir.
Blgenin faaliyete geebilmesi iin yaplmas gereken altyap almalarna ynelik planlama ve projelendirme almalar ncesinde kamulatrma almalar ilgili mevzuat erevesinde
srdrlmektedir.
Ceyhan Kaymakaml Milli Emlak Mdrlnn 16/05/2013 tarihli ve 741 sayl yazs ile Ceyhan Enerji htisas Endstri Blgesi snrlar ierisinde kalan hazineye ait 2.651.162,26 m2
yzlml tanmazn endstri blgesi olarak Bakanlmz adna 2 yl sreyle n tahsisi
yapld bildirilmitir.
11
Halihazr harita yapm ii ihalesi 27/11/2013 tarihinde Bakanlmzda yaplmtr.
c. Sanayi Siteleri
Tamamlanan Sanayi Siteleri
Sra
No
Sanayi Sitesi Ad
yeri
Says
Dolu
yeri
Says
Bo
yeri
Says
Doluluk
Oran
(%)
1 Adana Dou (Yreir) SS 198 190 8 96
2 Adana Ceyhan SS 233 233 0 100
3 Adana Kozan SS 294 294 0 100
4 Adana Merkez (Aa leri)SS 391 391 0 100
5 Adana Merkez (Metal leri)SS 634 630 4 99
6 Adana mamolu SS 122 112 10 92
7 Adana Seyhan SS 73 33 40 45
Toplam 1.945 1.883 62 97
7. LDE SANAY SEKTRNE YNELK GNCEL SORUNLAR VE ZM
NERLER
Sanayi atklarnn toplanmas, tanmas, depolanmas, yeniden deerlendirilmesi ve bertaraf edilmesi iin tehlikeli kat atk imha tesisine ihtiya duyulmaktadr.
Hzl gelien ve srekli kendini yenileyen kent merkezi ile Seyhan ve Yreir ilelerinde dank bir ekilde faaliyet gsteren kk ve orta lekli iletmeler iin kent dnda, imar
planlarna uygun ve sektrel bazda gruplandrlm sanayi sitelerinin kurulmas gerekmektedir.
gler dolays ile nfusun artmas ve altyapnn yetersiz hale gelmesi sorunun zmne ynelik olarak yeniden yaplanma ve kalknma projesine ihtiya bulunmaktadr.
lde, Trkiye ortalamasnn zerinde isiz barnmaktadr. sizliin azaltlmas iin bilimsel ve organik tarm desteklenmeli, tarmda miras yasas yeniden deerlendirilmeli ve Tarmsal ihtisas
OSBnin almas gerekmektedir.
Kalifiye eleman yetitirmek amacyla BM ve AB fonlar dahil pek ok destek projelerinden faydalanlmaldr. Konuyla ilgili sivil toplum rgtlerinin nclnde vasfsz i gcnn
kalifiye hale gelmesi iin projeler hazrlanarak hayata geirilmelidir.
Yetimi ve nitelikli i gc, blgenin rekabet etme kabiliyeti ve retimin verimlilii asndan nemlidir. gc ihtiyacna ynelik piyasa analizleri yaplarak i gc arz ve talepleri
belirlenmelidir.
Katma deeri yksek sebze ve meyve trlerinin retimine ynelik projelere ve planl tarm yaplmasna ihtiya duyulmaktadr. Tarmn ve tarma dayal yan sanayinin uygun projelerle
etkinlemesi salanmaldr.
ukurova Blgesinde yksek teknoloji ile tohum retecek bir Ar-Ge merkezinin kurulmas gerekmektedir.
1.Snf tarm arazilerinin iskana ve sanayi yatrmlarna almamas, iftilerin teknik ve zirai bilgi konularnda eitilmesi, arazi haritalarnn yaplmas ve uygulanmas salanmaldr. Organik
tarm uygulamas tevik edilmelidir.
Marka tescil almalarnn karmakl, uzun zaman almas ve markalama maliyetinin yksek olmas nedeniyle bu alanda tevik verilmelidir. Marka oluturma alanlarnda kurumlar ve
meslek odalar ile koordinasyon salanarak, bu konuda ynlendirmeyi yapacak ofisler
12
oluturulmaldr. Sektr ve alt sektrlerin birlemesi sonucunda ortak marka yaratlmas ve
markalama ile ilgili bir veri bankas oluturulmas faydal olacaktr.
Sanayi retiminde marka yaratabilmek ve d pazarda rn eitlilii oluturmak iin uluslararas kurulularca onaylanm test ve aratrma laboratuvar kurulmaldr.
Rafineri yatrm karar ilan edilmi olan enerji ihtisas blgesinde geliecek olan yatrmlara ynelik n hazrlk almas yaplmaldr.
Yeni rn ve teknoloji gelitirmek amacyla kurulan Teknoparkn etkin bir ekilde kullanlmas salanmaldr.
niversite-sanayi ibirlii ile yaplan Ar-Ge almalarnn says srekli artmaktadr. Sz konusu art ounlukla byk iletmeler tarafndan kullanlmaktadr. Kk ve orta lekli
iletmelerin de Ar-Ge almalarndan faydalanmas salanmaldr.
lde Sanayi Sektrne Ynelik Gncel Sorunlar ve zm nerilerinde 2013 Ylnda
Kaydedilen Gelimeler
Sanayiciyi ynlendirmek, proje hazrlamak ve alternatif yatrm alanlar nermek zere, Adana Valilii, Adana Bykehir Belediye Bakanl, ukurova niversitesi, Ticaret Odas,
Sanayi Odas ve Adana G Birlii Vakfndan oluan Adana Yatrm Aratrma ve Gelitirme
Merkezi-AYEGEM kurulmutur.
Tbbi atklarn bertaraf ve atk pil geici depolama alannn oluturulmas iin bir tesis faaliyete gemi bulunmaktadr.
8.BLGESEL KALKINMA AJANSLARI TARAFINDAN L N BELRLENEN
VZYON, MSYON VE STRATEJLER
ukurova Kalknma Ajans
Vizyon: Stratejik konumunu ve zengin kaynaklarn deere dntren, Dou Akdenizin lider
blgesi olmak.
Misyon: Faaliyet blgesi olan ukurovann kalknmas iin iktisadi ve sosyal alanda
srdrlebilir bymeyi salayacak aralar ve faaliyetleri tespit etmek,gelitirmek ve etkin
biimde uygulayabilmek.
Stratejiler :
- Blge, stratejik konumu ve mukayeseli stnlklerini avantaja dntrmek suretiyle rekabet
yeteneklerini st seviyelere tayarak,
- Gen insan kaynann niteliklerini istihdam artn salayacak ekilde yaplandrarak,
- Doal kaynaklarn srdrlebilirlik ilkeleri erevesinde deerlendirerek,
- Blge iinde toplumun farkl kesimleri arasnda uyumu salayarak,
- Blgenin cazibesi yksek bir yaam alan haline gelmesi iin yaam kalitesini artrarak,
- Blge ii gelimilik farklarn azaltarak Dou Akdenizde lider blge konumuna gelecektir.
Bu erevede, ukurova Blgesi, vizyonuna ulamak iin 4 ana tematik eksende gelime
salayacaktr.
1. REKABET GC
- Lider sektrlerde katma deerin artrlmas(tarm ve tarma dayal gda sanayi, kimya sanayi
ve tekstil-giyim eyas sanayi),
- Gl sektrlerin pazar alarnn geniletilmesi(metal eya-makine sanayi, lojistik sektr ve
kat rnleri sanayi),
- Gelien sektrlerin arz ynnden glendirilmesi(turizm sektr, mobilya sektr ve
yenilenebilir enerji sektr),
13
- Giriimciliin gelitirilmesi,
- Yatrm ortamnn iyiletirilmesi ve blgenin tantm(yatrm ortamnn iyiletirilmesi ve
blgenin markalamas ve marka olarak tantlmas),
- nsan kaynaklarnn gelitirilmesi(igc arz ve taleplerinin belirlenmesi, igc niteliinin
arttrlmas),
- ne kan sektrlerde Ar-Ge ve inovasyonun gelitirilmesi(blgedeki niversiteler ile sanayi
kurulular arasnda Ar-Ge'ye ynelik ibirlii almalarnn gelitirilmesi ve blgenin inovasyon
kapasitesinin gelitirilmesi).
2. SOSYAL UYUM
- Gle gelen nfusun sosyal ve iktisadi uyumunun salanmas(gle gelen nfusun mesleki ve
sosyal adaptasyonunun salanmas, nfusun yaad blgelerde kentsel yaam kalitesinin
ykseltilmesi ile nfusun mesleki ve sosyal adaptasyonunun salanmas),
- Dezavantajl gruplarn i hayatna ve sosyal yaama katlmnn artrlmas(ocuk ve genlere
ynelik faaliyetlerin gelitirilmesi, kadnlarn sosyal yaama katlmas ve statsnn iyiletirilmesi
ve yal ve engellilerin yaam kalitesinin ykseltilmesi),
- Sivil toplum faaliyetlerinin gelitirilmesi(blgesel sivil toplum rgtlenmesinin
gelitirilmesi ve kurumlar aras ibirliinin gelitirilmesi).
3.YAAM KALTES
- Salk hizmetlerinin iyiletirilmesi,
- Eitim hizmetlerine ynelik insan mekansal altyapnn gelitirilmesi,
- Kentsel evrenin kalitesinin artrlmas ve altyapnn gelitirilmesi,
- Kentlerin gvenliinin gelitirilmesi.
4.EVRE
- Katma deeri yksek endemik bitkilerin deerlendirilmesi,
- Gne ve rzgar enerji kaynaklarnn deerlendirilmesi,
- Hassas blgelerin korunmas,
- evre dostu faaliyetlerin gelitirilmesi,
- evre sorunlar hakknda farkndalk yaratlmas.
9.LDE BLM VE TEKNOLOJ ALANINDA GEREKLETRLEN FAALYETLER
Destek Program
Aklama
2013 Ylnda
Gerekletirilen
Faaliyetler
San-Tez Program
2006-2013 yllar arasnda 24 proje
program kapsamnda desteklenmitir.
2013 ylnda 5 proje
desteklenmitir.
Ar-Ge Merkezleri 1 adet iletmeye Ar-Ge Merkezi belgesi
verilmitir.
Teknoloji Gelitirme
Blgeleri (TGB) Faaliyet gsteren TGB says 1dir.
Teknogiriim
Sermayesi Destei 25 giriimci desteklenmitir.
2013 ylnda 10
giriimci
desteklenmitir.
14
2 ADIYAMAN
1. LN SANAY YAPISI
Adyaman ili arlkl olarak tarma dayal bir ekonomiye sahiptir. Sanayi byk, orta ve kk
lekli iletmeler eklinde ekillenmitir. GSYH ierisinde sanayi sektr tarm sektrnden
sonra ikinci gelmektedir.
Sanayi yatrmlar ierisinde tekstil sektrne yaplan yatrmlarn younluu dikkati
ekmektedir. lde gda sanayi, maden- ta ve topraa dayal sanayi, pamuk ileme ve tekstil sanayi
ile genel imalat sanayisine ynelik retimler yaplmaktadr.
Sanayi iletmelerinin byk bir ounluu il merkezinde bulunmaktadr. zel sektr, kamu
sektrne gre daha fazla katma deer meydana getirmektedir. Sanayi sektrleri ierisinde tekstil
sektrnn gda sektrne gre daha fazla katma deer meydana getirdii grlmektedir.
lin en nemli yer alt zenginlii petroldr. zel sektr retimleri ile birlikte lkemiz ham
petrolnn %28,13nden fazlas Adyaman blgesinde retilmektedir. Maden kaynaklar
bakmndan olduka zengin bir potansiyele sahiptir.
2. LN TCARET YAPISI
lin tarm arlkl retim potansiyeli, son yllarda sanayisi sektrnde kaydedilen gelimeler,
tarmsal rn eitlilii ve verimliliinde beklenen artlarn ticari hayat olumlu ynde
etkileyecei dnlmektedir.
Temel gda maddeleri ile dayankl tketim mallarnn byk bir ksm, Gaziantep ve Adana
illeri olmak zere dier il merkezlerinden temin edilmektedir.
El sanatlarna ynelik olarak kilim, savan ve el dokuma hallar; tekstil sektrnde iplik; tarm
rnleri olarak buday, arpa, nohut, mercimek, pamuk, ttn, fstk ve zm vb. retilmekte ve
dier illerimize gnderilmektedir.
Byk yatrm ve sermaye gerektirmeden yaplan el sanatlarna ynelik rnlerin pazarlanmas,
ticari hayata canllk kazandrmakla birlikte bu sanatlarn geliimine de katkda bulunmaktadr.
lde faaliyet gsteren Ticaret ve Sanayi Odalar, Ticaret Borsalar, Meslek Odalar ile Esnaf ve
Sanatkarlar Odalar, ticari ve ekonomik hayata yn veren kurululardr.
Ticaret borsasnda; buday, arpa, msr, avdar, yulaf, buday kepei, buday unu, kuru
fasulye, nohut, mercimek, ayiei, yer fst, tereya, sadeya, badem, ceviz, et, canl
hayvanlar, beyaz ve kaar peynir, pamuk iplii, kei kl, yapa, hayvan derileri, barsak, eltik,
pirin, bulgur, razmol, bal, tavuk ve pili eti, yumurta, antepfst, kuru zm ve muhtelif
zelliklerdeki pamuk kotaya dhil rnler olarak deerlendirilmektedir.
Adyaman Ticaret Borsasnda lem Gren rnler
rn ad Tutar (TL) lem Adedi
Hububatlar (buday, arpa, pirin, msr) 210.677.969,28 1,584
Hububat mamulleri ( un, razmol, kepek,
bulgur, yem, yarma, dvme) 207.822,72 62
Bakliyatlar ( iit, ham ya, kanola) 89.614.221,92 2,004
Nebati margarinler ve hayvansal yalar 31.015,32 119
Hayvansal ve bitkisel gda maddeleri 6.573.778,08 3,012
Tekstil ham maddeleri 92.603.305,18 6,026
Et (bykba, kk ba ve kmes
hayvan) 6.367.062,79 51
15
Canl hayvanlar 5.391.874,91 277
eitli maddeler (pul biber, tahin, pekmez,
ttn, helva) 1.773.929,13 11
Toplam 413.240.979,37 13,146
D Ticaret Yaplan lkeler
Afganistan Gney Kore Cumhuriyeti Mersin Serbest Blge
AHL Serbest Blge Grcistan Msr
Almanya Hindistan zbekistan
Avrupa Serbest Blgesi Hollanda Polonya
Avusturya Irak Portekiz
Bahreyn srail Romanya
Belika ran Rusya Federasyonu
Birlesik Arap Emirlikleri spanya Srbistan
Birleik Devletler sve Slovakya
Birleik Krallk svire Sri Lanka
Bosna-Hersek talya Suriye
Brezilya Kazakistan Tunus
Bulgaristan Krgzistan Trkmenistan
Bursa Serbest Blgesi Kosova Ukrayna
in Halk Cumhuriyeti K.K.T.C. rdn
Danimarka Macaristan Vietnam
Fransa Madagaskar Yeni Zelanda
Gney Afrika Cumhuriyeti Mauritius Yunanistan
3.SANAY SCL KAYITLARINA GRE L SANAYSNN DEERLENDRLMES
a. Trkiye Sanayisi ve Adyaman li Sanayisi Kaytlara gre sanayi iletmeleri; bata stanbul(%31) olmak zere, Bursa(%8),
Ankara(%7), zmir(%5), Konya(%4), Gaziantep(%3), Denizli(%3), Kocaeli(%2), Adana(%2),
Tekirda(%2), Kayseri(%2 ), Mersin(%2) olmak zere; toplam % 71i on iki ilimizdedir.
Blgelere gre bir deerlendirme yapldnda; sanayi iletmelerinin %48i Marmara
Blgesinde, %17si Anadolu Blgesinde, %14 Ege Blgesinde, %8i Akdeniz Blgesinde,
%6s Karadeniz Blgesinde, %5i Gneydou Anadolu Blgesinde, % 2si Dou Anadolu
Blgesindedir.
Adyaman ilinde sanayi siciline kaytl sanayi iletmesi says 257 dir. Toplam sanayi
iletmesi ierisinde % 0.3lk bir oran ile sanayisi gelimekte olan iller arasnda yer almaktadr.
Gneydou Anadolu Blgesindeki illerin sanayi bakmndan deerlendirmesi yapldnda,
% 65lik bir oran ile Gaziantep ili ilk srada yer almaktadr. Gaziantep ilini takip eden iller
srasyla; anlurfa(%10), Diyarbakr(%9), Adyaman(%6), Batman(%4), Mardin(%3), Kilis(%1),
Siirt(%1), rnak(%1) olarak grlmektedir.
b. Adyaman linde Sanayi letmelerinin Sektrel Dalm Adyaman ilinde bulunan sanayi iletmelerinin sektrel dalmna bakldnda, %20 ile
gda rnleri imalat ve %16 ile tekstil rnleri imalat sektrlerinin ilk sralarda yer almaktadr.
16
Dier sektrler srasyla;
% 12 Dier madencilik ve taocakl,
% 12 Dier metalik olmayan mineral rnleri imalat,
% 11 Giyim eyas imalat, krkn ilenmesi ve boyanmas,
% 3 Kauuk ve plastik rnleri imalat,
% 3 Mobilya imalat,
% 3 Elektrik, gaz, buhar ve havalandrma sistemi retimi ve datm,
% 2 Kat ve kat rnleri imalat
% 2 Kimyasallarn ve kimyasal rnlerin imalat,
% 2 Ana metal sanayi,
% 2 Fabrikasyon metal rnleri imalat (makine ve tehizat hari),
% 2 Metal Cevherleri Madencilii,
% 6 Dier(Ham petrol ve doal gaz, Kok kmr rafine edilmi petrol rnleri ve nkleer
yakt imalat,eek imalat,Baka yerde snflandrlmam makine ve ekipman imalat,
Bilgisayarlarn, elektronik ve optik rnlerin imalat, Deri ve ilgili rnlerin imalat, Temel
eczaclk rnlerinin ve eczacla ilikin malzemelerin imalat)
c. alan says ve Ar-Ge Sanayi sicil kaytlarna gre, Adyaman ilinde kaytl iletmelerde alan personel says
toplam 9.230dur.
Ar-Ge birimi bulunan firma says 13, alan says 17dir. Toplam personelin %1i Ar-Ge
biriminde almaktadr.
d. Genel Deerlendirme Adyaman ilinde sanayi alanlarnn, %2si tekstil rnleri sektrnde istihdam edilirken,
%24 giyim eyas imalat sektrnde istihdam edilmektedir.
stihdamn %84 ii, %3 mhendistir.
Adyaman ilinde bulunan sanayi iletmelerinin % 28i mikro lekli, %58i kk lekli,
%12si orta lekli, %2si byk lekli iletmelerdir.
Personel Byklne Gre Firmalar:
- Trkiye Petrolleri Anonim Ortakl Adyaman Blge Mdrl - Sanko Tekstil letmeleri Sanayi ve Ticaret A.. Adyaman ubesi - Beta Mensucat Sanayi ve Ticaret A.. - imko imento ve Beton Sanayi ve Ticaret A.. - nternet Tekstil Sanayi ve Ticaret A..
4.LDE NE IKAN YATIRIM ALANLARI
Talebi Karlamaya Ynelik Yatrmlar
Gda sanayinde yaplabilecek yatrmlar:
Makarna retim tesisi,
Patates cipsi ve msr erezi retim tesisi,
Ayiek ya retim tesisi,
Biskvi ve gofret retim tesisi,
Fstk esasl ve ikolata ve kakaolu mamuller retim tesisi,
Tekstil sektrnde yaplabilecek yatrmlar:
Kuma boyama tesisi,
17
Akrilik battaniye retim tesisi,
Tekstil makineleri imalat tesisi,
Sentetik devamsz lifler,
Pamuk iplii,
Dokunmu mensucat,
rme, tyl mensucat(sentetik, suni liften).
Dier sektrlerde yaplabilecek yatrmlar:
Kat atk ayrma ve geri dnm tesisi,
Polipropilen uval retim tesisi,
Beton kiremit imalat tesisi,
Su ieleme tesisi,
Sabun retim tesisi,
Bakliyat eleme ve paketleme tesisi,
Kriko esasl sabit kaldrc cihazlar retim tesisi,
Sulama ekipmanlar retim tesisi,
CTP boru imalat tesisi,
Kraft torba kd retim tesisi,
Toprak ileme makineleri imalat tesisi,
Souk hava deposu imalat
Suni ve sentetik elyaf,
Tekstil, giyim eyas ve deri ilemede kullanlan makineler.
Potansiyeli Deerlendirmeye Ynelik Yatrmlar
Tarm sektrnde yaplabilecek yatrmlar:
Sert buday retimine ynelik yatrmlar,
Renkli pamuk retimine ynelik yatrmlar,
Seraclk ( sebze ve ss bitkisi ) yatrmlar,
Ba-bahe yatrmlar,
Meyve ve sebze yetitiriciliine ynelik yatrmlar,
Ceviz, badem ve antep fst yetitiriciliine ynelik yatrmlar,
Kltr mantar retimine ynelik yatrmlar,
Damzlk ( hibrit ) tohum retim tesisi,
Susam ya, tahin, pekmez ve helva retim tesisi.
Hayvanclk sektrnde yaplabilecek yatrmlar:
Su rnleri retimi ve ileme tesisi,
Arclk ve bal retimine ynelik yatrmlar,
Tiftik keisi yetitiricilii,
Et besicilii,
St besicilii,
Yumurta tavukuluu,
Et tavukuluu,
Hindi yetitiricilii,
Devekuu yetitiricilii.
Maden sektrnde yaplabilecek yatrmlar:
Bakr madeni ocak iletmecilii,
18
Linyit kmr ocak iletmecilii,
Mermer ocak iletmecilii
Mermer ileme atlyeleri.
Dier sektrlerde yaplabilecek yatrmlar:
Gda sanayi sektr,
Turizm sanayi sektr ,
naat sanayi sektr ,
Yer alt kaynaklarna dayal maden, petrol sanayi sektr,
Orman rnlerine dayal ve mobilya sanayi sektr,
Yedek para sanayi sektr,
Genel imalat sanayi sektr.
4. LN DI TCARET
rn Grubu Baznda 2013 Yl hracat Verileri
rn Grubu hracat (USD) Sektrn l
hracatndaki
Pay ( %) imento, kire ve al 27.750.884 32
Giyim eyas (krk hari) 22.897.822 27
Trikotaj (rme) rnleri 6.748.618 8
Tahl ve baka yerde snflandrlmam bitkisel rnler 6.155.410 7
Elektrik motoru, jeneratr, transformatrler 5.594.593 6
Mobilya 3.019.846 3
Tekstil elyafndan iplik ve dokunmu tekstil 2.667.644 3
Tpta ve eczaclkta kullanlan kimyasal ve bitkisel
kaynakl rnler 2.230.359 3
tlm tahl rnleri 340.341 1
Dier 8.883.787 10
Toplam 86.289.304 100,00
rn Grubu Baznda 2013 Yl thalat Verileri
rn Grubu thalat
(USD)
Sektrn l
thalatndaki
Pay ( %)
Tahl ve baka yerde snflandrlmam bitkisel rnler 21.783.975 60
Rafine edilmi petrol rnleri 1.451.130 4
Sentetik kauuk ve plastik hammaddeler 1.403.039 4
Motorlu kara tatlarnn motorlaryla ilgili para ve
aksesuarlar 1.240.795 3
Suni ve sentetik elyaf 1.072.194 3
Tekstil, giyim eyas ve deri ilemede kullanlan
makineler 987.316 3
Tekstil elyafndan iplik ve dokunmu tekstil 618.928 2
Atee dayankl seramik rnleri 454.202 1
Baka yerde snflandrlmam kimyasal rnler 343.220 1
19
Maden, taoca ve inaat makineleri 228.920 1
Dier 6.755.563 18
Toplam 36.339.282 100,00
Adyaman line Ait hracat Bilgileri
Yl
hracat
Firma Says
hracat Deeri
(1.000 USD)
2010 36 71.509
2011 49 61.223
2012 43 104.826
2013 42 86.289
2014 (Ocak-Temmuz) 40 146.750
Adyaman line Ait thalat Bilgileri
Yl
thalat
Firma Says
thalat Deeri
(1.000 USD)
2010 42 85.425
2011 55 88.959
2012 40 35.585
2013 48 36.339
2014(Ocak-Temmuz) 36 31.056
6.ADIYAMAN LNDEK ORGANZE SANAY BLGELER VE KK SANAY
STELER LE LGL ZET BLGLER
a. Organize Sanayi Blgeleri
Adyaman ilinde 4 adet sicil alm OSB bulunmakta olup, doluluk oran %39dur.
Tamamlanan Organize Sanayi Blgeleri
Adyaman Organize Sanayi Blgesi :
291 hektar byklnde (ilave alan dhil) olup, 150 hektarlk alan kredilendirilmitir.
2001 ylnda tamamlanmtr.
Blgedeki; 94 adet sanayi parselinin 93 adedi tahsis edilmitir. Tahsis edilen parsellerin; 88 adedi retim, 5 adedi inaat aamasndadr. 1 adet parsel tahsis edilmemitir.
retime geen parsellerde yaklak 4.100 kii istihdam edilmektedir.
Arlkl sektr grubu; giyim eyalar imalat, gda rnleri imalat ve tekstil rnleri imalat sanayidir.
Adyaman-Glba Organize Sanayi Blgesi:
110 hektar byklnde olup, 50 hektar kredilendirilmitir.
2011 ylnda tamamlanmtr.
Blgedeki; 35 adet sanayi parselinin 10 adedi tahsis edilmitir. Tahsis edilen parsellerin; 6 adedi retim, 3 adedi inaat, 1 adedi proje aamasndadr. 25 adet parsel tahsis edilmemitir.
retime geen parsellerde yaklak 50 kii istihdam edilmektedir.
Arlkl sektr grubu; gda rnleri imalat, kimyasallarn-kimyasal rnlerin ve elektrikli tehizat rnlerin imalat sanayidir.
20
Devam Eden Organize Sanayi Blgeleri
Adyaman Organize Sanayi Blgesi (Tevsii alan) :
2014 yl Yatrm Programnda 106 hektar (Tevsii I-II )+Artma olarak ve 1.000.000.-TL denekle yer almaktadr.
Proje almalar devam etmektedir.
Besni Organize Sanayi Blgesi:
2014 yl Yatrm Programnda 124 hektar olarak ve 1.750.000.-TL denekle yer almaktadr.
Blgedeki; 40 adet sanayi parselinin 17 adedi tahsis edilmitir. Tahsis edilen parsellerin; 1 adedi retim, 1 adedi inaat, 15 adedi proje aamasndadr. 23 adet parsel tahsis edilmemitir.
retime geen parsellerde yaklak 10 kii istihdam edilmektedir.
Arlkl sektr grubu; gda, dokuma ve deri mamulleri sanayidir.
Altyap yapm ii keif bedeli 2013 yl BF ile 13.185.646.-TL olup, fiziki gereklemesi %3dr.
Adyaman-Kahta Organize Sanayi Blgesi:
2014 yl Yatrm Programnda 155 hektar ilk etapta 93 ha olarak ve 750.000.-TL denekle yer almaktadr.
Altyap yapm ii fiziki gereklemesi %43iken, 01/11/2013 tarihinde OSB ynetimince iin szlemesi feshedilmi olup, 2014 ylnda kalan ilerin ihalesi yeniden yaplacaktr.
I. etap OSB alanna ait YG-AG elektrik ebekesi inaat tamamlanmtr.
Blgedeki; 63 adet sanayi parselinin 25 adedi tahsis edilmitir. Tahsis edilen parsellerin; 9 adedi retim, 3 adedi inaat, 13 adedi proje aamasndadr. 38 adet parsel tahsis edilmemitir.
retime geen parsellerde yaklak 220 kii istihdam edilmektedir.
Arlkl sektr grubu; gda rnleri imalat, giyim eyalar imalat ve tekstil rnleri imalat sanayidir.
b. Sanayi Siteleri
Tamamlanan Sanayi Siteleri
Sra
No Sanayi Sitesi Ad
yeri
Says
Dolu
yeri
Says
Bo
yeri
Says
Doluluk
Oran
(%)
1 Adyaman Merkez SS 350 350 0 100
2 Adyaman Glba SS 60 57 3 95
3 Adyaman Besni SS 258 200 58 78
4 Adyaman zkahta SS 150 127 23 85
Toplam 818 734 84 90
7. L SANAYSNN GNCEL SORUNLARI VE ZM NERLER
Besni, Khta ve Glba Organize Sanayi Blgelerinin altyap almalarnn desteklenmesi gerekmektedir. OSB'lerde kamulatrmalarn etap eklinde deil tm alann birden
kamulatrlmasnn yaplmas, OSB'lerin daha az kredi kullanmasna yardmc olacaktr.
Adyaman Organize Sanayi Blgesi artma tesisi inaatnn ihalesinin yaplmaldr.
Sorun ile ilgili olarak 2013 ylnda kaydedilen gelimeler:
- Besni OSBde kamulatrma ile ilgili 16 parselin mahkeme sreci devam etmektedir. Altyap
ihalesi 20.08.2013 tarihinde yaplmtr. Mukavele dosyalar 16.09.2013 tarihinde noter huzurunda
21
imzalanmtr. 21.09.2013 tarihinde yer teslimi yaplmtr. 25.09.2013 tarihinde ie balama
tutana dzenlenerek altyap almalarna balanmtr.
- Khta OSBde elektrik orta gerilim datm ebekesi tamamlanm olup geici kabul
yaplm, alak gerilim sokak aydnlatma ebekesi yapm almalar devam etmektedir. Balant
yolu inaatnn asfalt dklm olup; orta refj bordr almas devam etmektedir. Balant yolu
kamulatrma almalar devam etmektedir.
Zengin maden potansiyelinin verimli ekilde deerlendirilmesine ynelik almalar yaplmaldr. Adyamanda karlan ve ilenmeden il dna sevk edilen mermerlerin
Adyamanda ilenmesi istihdama byk katk salayacaktr.
Tarma dayal sanayinin canlandrlmas ve altyapsnn oluturulmas anacyla, planlanan sulama projelerinin balatlmas, baraj ve pompaj istasyonlarnn devreye konulmas
salanmaldr.
Tekstil sektrnde markalamaya gidilmeli, ihracata ynelik gerekli altyap ve pazar aratrmalar iin ilgili kurulularn nc olmalar salanmaldr.
Glba ilesine kadar gelen devlet demir yolu, Adyaman ve Kahta OSB'lerine balanmaldr.
Sanayicilerin Ar-Ge ve inovasyon ile rekabet glerini artrmalar gerekmektedir.
niversite sanayi ibirliine hz verilmesi ve niversite bnyesinde Teknokent kurulmas gerekmektedir.
Nitelikli elemanlarn byk illere g sanayide kalifiye eleman yetersizliine sebep olmaktadr. letmelerdeki mevcut kalifiye elemanlarn alma artlar ve cretlerinin
iyiletirilmesi salanmaldr.
lde istihdam edilmek zere st dzey yneticiye ihtiya duyulmaktadr.
Tekstil sektrndeki alma artlarnn ar olmas ve sanayi kltrnn yeterli olmamas motivasyon dklne neden olmaktadr.
8. BLGESEL KALKINMA AJANSLARI TARAFINDAN L N BELRLENEN
VZYON, MSYON VE STRATEJLER
pekyolu Kalknma Ajans
Vizyon : Blgenin retken faktrlerini ve dinamiklerini bir araya getirerek; retim ve istihdam
artrmak, sahip olduu kltrel miras ile turizm zenginlii yaratmak, gemiten gelen ticaret
birikimiyle Ortadouda lojistik merkezi haline gelmek, tarmdaki eitlilii ve sanayideki rekabet
gcn gelitirerek srdrlebilir kalknmann ncs olmak.
Misyon : Etkin insan kaynaklar politikas ile nitelikli beeri sermayesini verimli ekilde
kullanarak; blgesel potansiyeli, dinamikleri ve zgnlkleri ortaya karacak politika ve
stratejiler retmek, kurumlar aras koordinasyon ve ibirlii kltrn yaygnlatrmak, yeniliki
ve rekabete dayal destek mekanizmas ile blge plan ve programlarn hedeflerine ulatracak
projelere destek olmak, uygulama srelerini izlemek, deerlendirmek ve uygulama kapasitesini
gelitirmek, yatrm ortamnn iyiletirilmesi ve yatrm imknlarnn tantlmas yoluyla blgenin
rekabet gcn artrmak, tm kesimlerde kalknma bilinci ve ivmesi oluturmaktr.
Stratejiler :
Lojistik sektrnde Ortadouda lojistik merkez haline gelmek amacna ynelik; - Lojistik blge potansiyelinin deerlendirmesi, - Lojistik sektrnde bilgi iletiim teknolojilerinin gelitirilmesi, - Lojistik blgelerde ulam, ticaret ve tamaclk sektrlerine ilikin istihdam politikas
gelitirilmesi,
- TRC1 Blgesinin Acil Durum Planlanmasnn yaplmas,
22
Tarm sektrnde Tarmsal iletmeleri rekabeti ve etkin bir yapya kavuturmak amacna ynelik;
- retim kapasitesinin artrlmas ve bilgi ann gelitirilmesi, - Sulama altyapsnn gelitirilmesi, - Tarmsal faaliyetlerin gelitirilmesi, - Tarmsal rnlerin ilenmesine ve pazarlanmasna ynelik yaplarn glendirilmesi, - Tarma dayal imalat sanayinin gelitirilmesi,
Turizm sektrnde Turizm sektrnde destinasyon merkezi olmak amacyla; - Blgede yer alan Kltrel, Tarihi ve Doal Varlklarn turizme kazandrlmas, - Blgede geceleme saysnn arttrlmas, - Blgede turizmcilik bilincinin artrlmas, - Alternatif turizm eitlerinin gelitirilmesi,
Sanayi sektrnde ise Sanayi rekabet gcn artrmak amacyla; - Sanayi sektrnde istihdamn artrlmas, - letmelerin retim ve teknoloji altyapsnn glendirilmesi, - hracata dnk sanayilemenin gelitirilmesi, - Ar-Ge altyapsnn ve niversite-Sanayi ibirliinin gelitirilmesi hedeflenmektedir.
23
3 AFYONKARAHSAR
1. LN SANAY YAPISI
Afyonkarahisar ekonomisi tarm ve hayvancla dayaldr. Sanayileme, lastik ve kauuk
sektrnn oluumuyla balam olup; mermercilik sektryle ilerleme kaydetmitir. l
ekonomisinde nemli bir yere sahip olan gda sektrnde ise; ekerleme-lokum, et ve et rnleri,
un ve unlu mamuller ile yumurta retimi yaplmaktadr.
lde faaliyet gsteren sektrler;
Mermer, doal-ta sanayi,
Salk turizm hizmetleri,
Toptan ve perakende gda ticareti,
Krmz et ve krmz et rnleri sanayi,
ekerleme sanayi,
Beyaz et, beyaz et rnleri, yumurta sanayi,
Otomotiv ve akaryakt ticaret ve sanayi,
Zirai sulama ve tarmsal kooperatif sanayi,
Mteahhitlik ve mhendislik firmalar sanayi,
Yap malzemeleri ve imento sanayi,
Seyahat acenteleri ve nakliyeciler ticaret ve sanayi olarak sralanmaktadr.
2. LN TCARET YAPISI
lde retilen; imento, canl hayvan, lastik ayakkab, sucuk, taze et, yn ve yapa, sebze ve
meyve, lokum, pimaniye, reel ve kaymak, hububat, un, bitkisel ya, hayvan yemi, eitli
tohumlar, malt, konveyr band, inaat tulas vb. yurt ii ve yurt dna ihra edilmektedir.
Manifatura, konfeksiyon, tuhafiye, inaat malzemeleri, sebze ve meyve, gda maddeleri, oto
yedek paralar, sanayi hammaddeleri, ila, mefruat, ksele ve kavafiye gibi rnler ise yurt ii
ve yurt dndan ithal edilmektedir.
3.SANAY SCL KAYITLARINA GRE L SANAYSNN DEERLENDRLMES
a. Trkiye Sanayisi ve Afyonkarahisar li Sanayisi Kaytlara gre sanayi iletmeleri; bata stanbul(%31) olmak zere, Bursa(%8),
Ankara(%7), zmir(%5), Konya(%4), Gaziantep(%3), Denizli(%3), Kocaeli(%2), Adana(%2),
Tekirda(%2), Kayseri(%2 ), Mersin(%2) olmak zere; toplam % 71i on iki ilimizdedir.
Blgelere gre bir deerlendirme yapldnda; sanayi iletmelerinin %48i Marmara
Blgesinde, %17si Anadolu Blgesinde, %14 Ege Blgesinde, %8i Akdeniz Blgesinde,
%6s Karadeniz Blgesinde, %5i Gneydou Anadolu Blgesinde, % 2si Dou Anadolu
Blgesindedir.
Afyonkarahisar ilinde sanayi siciline kaytl sanayi iletmesi says 898dir. Toplam sanayi
iletmesi ierisinde %1lik bir oran ile sanayisi gelimi illerimiz arasnda yer almaktadr.
Ege Blgesindeki illerin sanayi bakmndan deerlendirmesi yapldnda, %37 lik bir oran
ile zmir ili ilk srada yer almaktadr. zmir ilini takip eden iller srasyla; Denizli(%18),
Manisa(%11), Uak(%9), Afyonkarahisar(%7), Aydn(%7), Mula(%6), Ktahya(%5) olarak
grlmektedir.
24
b. Afyonkarahisar linde Sanayi letmelerinin Sektrel Dalm Afyonkarahisar ilinde bulunan sanayi iletmelerinin sektrel dalmna bakldnda; % 43
metalik olmayan dier mineral rnlerin imalat, %24 gda rnleri imalat %12 dier madencilik
ve taocakl imalat, , sektrleri ilk sralarda yer almaktadr.
Dierleri srasyla;
% 3 Fabrikasyon metal rnleri imalat (makine ve tehizat hari)
% 3 Baka yerde snflandrlmam makine ve ekipman imalat ,
% 2 Aa ve mantar rnleri imalat (mobilya hari),
% 2 Kimyasallarn ve kimyasal rnler imalat,
% 1 Kauuk ve plastik rnleri imalat,
%1 Madencilii Destekleyici Hizmet Faaliyetleri,
% 1 ecek imalat,
% 1 Tekstil rnleri imalat,
% 1 Giyim eyas imalat; krkn ilenmesi ve boyanmas,
% 1 Elektrikli Tehizat malat
% 1 Ana metal sanayi,
% 1 Mobilya imalat,
% 3 Dier (Kmr ve linyit kartlmas, temel eczaclk rnlerinin ve eczacla ilikin
malzemelerin imalat, dier imalatlar)
c. alan Says ve Ar-Ge Sanayi sicil kaytlarna gre, Afyonkarahisar ilinde kaytl iletmelerde alan personel says
17.658dir.Ar-Ge birimi bulunan sanayi iletmesi says 31, alan says 66dr.
d. Genel Deerlendirme Afyonkarahisar ili sanayi sektrnde alanlarn, %27si gda rnleri imalat, %25i dier
madencilik imalat, %19u giyim eyas imalatnda istihdam edilmektedir. stihdamn %84
ii, %3 mhendistir. Sanayi iletmelerinin %48i mikro lekli, %43 kk lekli, %8i
orta lekli, %1i byk lekli iletmelerdir.
Personel Saysna Gre Byk letmeler:
- Hera Tekstil Sanayi ve Ticaret Ltd. ti. - Trkiye eker Fabrikalar A.. Afyon eker Fabrikas - Toprak Mahsulleri Ofisi Afyon Alkoloidleri Fab. l. Mdl. - Demmer Demireller Mermer Sanayi ve Ticaret A..
4. LDE NE IKAN YATIRIM ALANLARI
Talebi Karlamaya Ynelik Yatrmlar
Mermer, doal-ta sanayi,
Salk turizm hizmetleri,
Toptan ve perakende gda ticareti,
Krmz et ve krmz rnler sanayi,
Beyaz et, beyaz et rnleri ve yumurta sanayi,
ekerleme sanayi,
Seraclk,
Yenilenebilir enerji kaynaklar.
25
Potansiyeli Deerlendirmeye Ynelik Yatrmlar Gda sektrnde yaplabilecek yatrmlar:
Sucuk, lokum gibi marka deeri olan rnlerin retim tesislerinin kalite standartlaryla uyumlatrlmas,
Un sektr,
Makarna ve biskvi sektr,
Patates rnleri ve cips sektr.
Tarm ve hayvanclk sektrnde yaplabilecek yatrmlar:
Organik tarm ve seracln yaygnlatrlmas,
Modern gda ve hayvancln yaygnlatrlmas,
Yerli rk besiciliin gelitirilmesi,
Pastrize yumurta sektr.
Madencilik sektrnde yaplabilecek yatrmlar:
Mermer artklarnn deerlendirilmesi,
Doalta rnlerinin ve firmalarnn yurtd tantmlar.
Turizm ve turizm kaynaklar alannda yaplabilecek yatrmlar:
Jeotermal enerjinin kullanm alanlarnn eitlendirilmesi,
ldeki kltr, tarih, inan ve spa turizminin tantlmas, yaygnlatrlmas,
Kavak noktasnda yer alan ilin evresinde iyi ve kaliteli hizmet veren dinlenme tesisi saylarnn artrlmas.
Frig vadisi turizm kua ile ilgili tantmlar.
Dier sektrlerde yaplabilecek yatrmlar:
Lojistik,
naat-gayrimenkul gelitirme,
Mermer makineleri retimi,
Kauuk sanayi. 5. LN DI TCARET
Afyon line Ait hracat Bilgileri
Yl
hracat
Firma Says
hracat Deeri
(1.000 USD)
2010 209 217.225
2011 232 291.682
2012 214 314.350
2013 236 361.971
2014 (Ocak-Temmuz) 223 213.414
Afyon line Ait thalat Bilgileri
Yl
thalat
Firma Says
thalat Deeri
(1.000 USD)
2010 125 72.653
2011 149 91.309
2012 147 62.578
2013 143 88.613
2014(Ocak-Temmuz) 117 39.226
26
6. AFYONKARAHSAR LNDEK ORGANZE SANAY BLGELER VE
SANAY STELERNE LKN ZET BLGLER
a. Organize Sanayi Blgeleri
Afyonkarahisar ilinde 9 adet sicil alm OSB bulunmakta olup, doluluk oran; karma OSBlerde
%39, ihtisas OSBlerde %60dr.
Tamamlanan Organize Sanayi Blgeleri
Afyonkarahisar Organize Sanayi Blgesi:
703 hektar byklnde olup, 275 hektarlk alan kredilendirilmitir.
1994 ylnda tamamlanmtr.
Blgenin atk suyu Belediye artma tesisine balanmtr.
Blgedeki; 312 adet parselin, 307 adedi tahsis edilmitir. Tahsis edilen parsellerin; 301 adedi retim, 5 adedi inaat, 1 adedi proje aamasndadr. 5 adet parsel tahsis edilmemitir
retime geen parsellerde yaklak 7.570 kii istihdam edilmektedir.
Arlkl sektr grubu; gda rnleri imalat, dier metalik olmayan mineral rnlerin ve kauuk-plastik rnlerin imalat sanayidir.
Afyonkarahisar-Bolvadin Organize Sanayi Blgesi :
128 hektar byklnde olup, 48 hektar kredilendirilmitir.
2008 ylnda tamamlanmtr.
Blgedeki; 67 adet parselin 2 adedi tahsis edilmitir. Tahsis edilen parseller inaat aamasndadr. 65 adet parsel tahsis edilmemitir.
Afyonkarahisar-Sandkl Organize Sanayi Blgesi :
50 hektar byklndedir.
2008 ylnda tamamlanmtr.
Blgedeki; 45 adet parselin 23 adedi tahsis edilmitir. Tahsis edilen parsellerin; 2 adedi retim, 5 adedi inaat, 16 adedi proje aamasndadr. 22 adet parsel tahsis edilmemitir.
retime geen parsellerde yaklak 20 kii istihdam edilmektedir.
Arlkl sektr grubu; kimyasallarn ve kimyasal rnlerin imalat sanayidir.
scehisar Mermer Organize Sanayi Blgesi :
150 hektar byklndedir.
2008 ylnda tamamlanmtr.
Blgedeki; 51 adet sanayi parselinin 48 adedi tahsis edilmitir. Tahsis edilen parsellerin; 10 adedi retim, 25 adedi inaat, 13 adedi proje aamasndadr. 3 adet parsel tahsis edilmemitir.
retime geen parsellerde yaklak 230 kii istihdam edilmektedir.
Arlkl sektr grubu; makine-ekipmanlarn kurulumu ve onarm sanayidir.
Afyonkarahisar-Emirda Organize Sanayi Blgesi :
105 hektar byklnde olup, 50 hektar kredilendirilmitir.
2009 ylnda tamamlanmtr.
Blgedeki; 54 adet sanayi parselinin, 41 adedi tahsis edilmitir. Tahsis edilen parsellerin; 29 adedi retim, 4 adedi inaat, 8 adedi proje aamasndadr. 13 adet parsel tahsis edilmemitir.
retime geen parsellerde yaklak 370 kii istihdam edilmektedir.
Arlkl sektr grubu; gda rnleri imalat sanayidir.
27
Afyonkarahisar-Dinar Organize Sanayi Blgesi :
375 hektar byklnde olup, 52 hektar kredilendirilmitir.
2010 ylnda tamamlanmtr.
Blgedeki; 79 adet sanayi parselinin 8 adedi tahsis edilmitir. Tahsis edilen parsellerin; 3 adedi inaat, 5 adedi proje aamasndadr. 71 adet parsel tahsis edilmemitir.
Yatrm Programnda Yer Almayan OSB Projeleri
Merkez II Organize Sanayi Blgesi :
OSB yeri olarak uygun grlen 350 hektarlk alann, ilk etapta 50 hektarlk ksmnn planlanmasnn uygun grld 06/03/2006 tarihli ve 15791583 sayl datml yazmzla
Valilie bildirilmitir.
416.155 m2lik alan iin kamu yarar karar verilmitir.
mar plan aamasndadr.
Afyonkarahisar-Dazkr (Dokuma Konfeksiyon) Organize Sanayi Blgesi :
139 hektar byklndedir.
Blgede 65 adet sanayi parseli bulunmaktadr.
Afyonkarahisar-uhut Organize Sanayi Blgesi:
180 hektar byklndedir.
Blgede 152 adet sanayi parselinin 22 adedi tahsis edilmitir. Tahsis edilen parsellerin; 1 adedi retim, 2 inaat, 19 adedi proje aamasndadr. 130 adet parsel tahsis edilmemitir.
Altyap proje aamasndadr.
Afyonkarahisar Organize Sanayi Blgesi(III. lave):
25/07/2013 tarihinde 305 hektar byklndeki alan iin komisyon toplants yaplmtr.
11/09/2013 tarih ve 3219 sayl yazmz ile gzlemsel ett, mera vasfl parsel ve tescil harici yerler iin hazine adna tescil edilmesine ilikin Valilie ve Ynetim Kurulu Bakanl'na yaz
yazlmtr.
Ulatrma, Denizcilik ve Haberleme Bakanl'nn 25/07/2013-15569 sayl yazsnda alann Afyonkarahisar Askeri Havaliman Mania plan ierisinde kaldnn bildirilmesi zerine
06/12/2013 tarih ve 4269 sayl yazmzla Milli Savunma Bakanlndan konu hakknda gr
istenmitir.
b. Sanayi Siteleri
Tamamlanan Sanayi Siteleri
Sra
No Sanayi Sitesi Ad
yeri
Says
Dolu
yeri
Says
Bo
yeri
Says
Doluluk
Oran
(%)
1 Afyonkarahisar Bolvadin SS 288 158 130 55
2 Afyonkarahisar ay SS 216 104 112 48
3 Afyonkarahisar Dazkr SS 31 28 3 90
4 Afyonkarahisar Dinar SS 252 218 34 87
5 Afyonkarahisar Emirda I+II SS 136 136 0 100
28
6 Afyonkarahisar Merkez (I.Blm) SS 348 348 0 100
7 Afyonkarahisar Merkez (II.Blm) SS 1.000 800 200 80
8 Afyonkarahisar Sandkl SS 195 195 0 100
9 Afyonkarahisar uhut SS 101 101 0 100
10 Afyonkarahisar scehisar (Mermer) SS 133 64 69 48
Toplam 2.700 2.152 548 80
Yatrm Programnda Yer Almayan SS Projeleri
Merkez Mermer Sanayi Sitesi:
05/06/2006 tarihinde yer seimi etd yaplmtr.
25/07/2006 tarih ve 741720 sayl yazmzla talep edilen alanla ilgili olarak Belediye N..P mevcut 2. SS gneyinde lekelenmi SSnin mevcut olmas, 2. SSnin %70nin bo olmas, talep
edilen alan evresinde arsa ve arazi fiyatlarnn yksek olmas, kooperatif imkanlarnn kstl
olmas nedenleriyle uygun grlmedii Kooperatif Bakanl'na, Valilie ve Belediyesine
bildirilmitir.
uhut II Sanayi Sitesi:
42 iyerine ait styap inaat kooperatifin kendi imknlar ile devam etmektedir.
7.LDE SANAY SEKTRNE YNELK GNCEL SORUNLAR VE ZM
NERLER
Otoban yapmnda mevcut il gzergh dikkate alnmaldr.
Mevcut demiryolu ann bakm yaplmal ve Afyonkarahisar-Antalya arasnda demiryolu ulam salanmaldr.
Termal kaynaklar iin master plan yaplmaldr. Termal sularn kullanm sonrasnda reenjeksiyon sistemiyle geri dnnn salanmasna ynelik dzenlemeler yaplmaldr. Termal
havzalarda planl yaplanma salanmaldr. Termal turizm iin zel kanun olmaldr. Fizik ve
Rehabilitasyon Hastaneleri almaldr.
Frig Vadisi iin Eskiehir ve Ktahya ile ortak proje yaplmaldr.
lde Kurtulu Sava Panoramas yaplmaldr. Kocatepe marka haline getirilmeli, okul gezilerinde ziyaret edilmesi salanmaldr.
Organik tarm yaplmaldr. Getirisi yksek yeni tarm rnlerinin retilmesi ile teknolojik seraclk planlanmal ve desteklenmelidir. Sertifikal tohum retimi ve kullanm desteklenmelidir.
Hayvanclkta kayt dln nne geilmelidir. Hayvan slah gerekletirilerek yerli rk hayvancln gerilemesinin nne geilmelidir. Mandaclk tevik edilmelidir. Hayvan
poplasyonunun azalmasn nleyici tedbirler alnmaldr.
retime dayal bir byme iin yatrm kolaylatrlmaldr. Uygun maliyetle finansman salanmal, krediler ucuzlatlmal, KGF yaygnlatrlmaldr.
Doktor, avukat, muhasebeci gibi irketlere getirilen zorunluluklar kaldrlmaldr. Mali Mavirlerin denetimde sorumluluu olmaldr.
TOK sosyal amal olmayan proje yapmamaldr.
OSBlerin tamamlanmas iin destek salanmaldr.
hracata dayal byme stratejisi ile ihracat tevik edilmelidir.
retimde yerli ara mal kullanm zendirilmelidir. Tm kamu kurum ve kurulular bata olmak zere yerli mal rnler tercih edilmelidir. Yerli mal ve yerli retim ne karlmaldr.
Mermer artklarnn deerlendirilmesine ynelik akademik almalar desteklenmelidir.
29
lde termal ve biyogaz bata olmak zere yenilenebilir enerji olanaklarnn kullanlmasna ynelik almalarn desteklenmesi ve ucuz enerji retimine ynelik rzgar ve gne enerji
sistemlerinin tevik edilmesi salanmaldr.
2013 Yl Sanayi Durum Raporunda Yer Alan Sorunlar ve zm nerileri ile lgili
Gelimeler:
lde sivil uularn olmamas, blgesel havaalannn bir an nce faaliyete geirilmesi ile ilgiliolarak; Trkiyede ilk blgesel havaliman zellii tayan Zafer Havaalan 25.11.2012
tarihinde alarak faaliyete gemitir.
Mevcut demiryolu ann bakm, hzl tren ann kurulmas ve Afyonkarahisar-Antalya arasnda demiryolu ulamnn salanmas ile ilgili olarak; Afyonkarahisar ilinden geecek hzl
tren yolu yapm almalar balamtr. Ankara-Afyonkarahisar-zmir-stanbul hatlarna ait hzl
tren yolu yapm 2015 yl ierinde tamamlanarak kullanma sunulacaktr.
8. BLGESEL KALKINMA AJANSLARI TARAFINDAN L N BELRLENEN
VZYON, MSYON VE STRATEJLER
Zafer Kalknma Ajans
Stratejik Ama ve Hedefler: Sanayide rekabet gcnn arttrlmasna ynelik olarak;
malat sanayinde retim kapasitesinin ve rnlerinin katma deerinin arttrlmas,
malat sanayinde faaliyet gsteren iletmelerde Ar-Ge almalar ve inovasyon kapasitesinin arttrlmas,
malat sanayinde rnlerin tannrlnn arttrlmas,
letmelerde kurumsal etkinlik ve ibirlii almalarnn arttrlmas,
Sanayi iletmelerinin teknik altyaplarnn gelitirilmesi,
Sanayi iletmelerinde ynetiim kapasitesinin arttrlmas, kurumsallamann desteklenmesi,
letmeler arasnda ibirlii ve kmelenme almalarnn desteklenmesi,
niversite ve sanayi ibirliinin salanmas,
Blgede teknoloji gelitirme ve tasarm merkezlerinin kurulmas,
niversiteler ve iletmeler arasnda alternatif ibirlii kanallarnn yaratlmas,
Blgedeki enerji retim kapasitesinin arttrlmas,
Blgedeki mevcut tesisler modernize edilmesi, yeni tesis kurulmasnn tevik edilmesi,
Blgede jeotermal ve rzgr enerjisi kullanmlarnn arttrlmas.
9.LDE BLM VE TEKNOLOJ ALANINDA GEREKLETRLEN FAALYETLER
Destek Program
Aklama
2013 Ylnda
Gerekletirilen
Faaliyetler
San-Tez Program
2006-2013 yllar arasnda 3
proje program kapsamnda
desteklenmitir.
2013 ylnda 1 proje
desteklenmitir.
Teknogiriim
Sermayesi Destei
3 giriimci desteklenmitir.
30
4 ARI
1. LN SANAY YAPISI
Ar ilinde sanayi sektr, tarm sektrne zellikle de hayvancla bal olarak gelimitir.
Arda kamu ve zel sektre ait imalata ynelik yatrmlar mevcut olup, sanayi retim pay ok
dktr. Ar ilinde gda rnleri imalat sektr ilk srada yer almaktadr.
2013 Ylnda Ar linde Dzenlenen Yatrm Tevik Belgeleri
Sermaye
Tr Sektr Alt Sektr Destek Snf Belge Adedi
Sabit Yatrm
(Milyon TL) stihdam
Yerli Sermaye 15 69 585
HZMETLER 7 33 401
Altyap -
Belediye
Hizmetleri
1 7 1
GENEL 1 7 1
Dierleri
1 1 271
BLGESEL 1 1 271
Eitim
1 4 36
BLGESEL 1 4 36
Salk
1 1 20
BLGESEL 1 1 20
Ticaret -
Depolama 1 1 12
BLGESEL 1 1 12
Turizm
2 19 61
BLGESEL 2 19 61
MALAT 6 29 148
Dierleri
2 5 27
BLGESEL 2 5 27
Gda ve ki
1 2 20
BLGESEL 1 2 20
Kimya
1 3 24
BLGESEL 1 3 24
Lastik-Plastik
1 16 57
BLGESEL 1 16 57
31
Pimi Kil ve
im.Ger. 1 4 20
BLGESEL 1 4 20
MADENCLK 2 6 36
stihra ve
leme 2 6 36
BLGESEL 2 6 36
Genel Toplam 15 69 585
2. LN TCARET YAPISI
lde, arlkl olarak tarmsal ve hayvansal rnler, gda maddeleri, giyim, ev ara gereleri,
inaat malzemeleri ile dier tketim mallarnn ticaretinin yapld; kk esnaf ve iletmelerden
oluan bir ticari yap bulunmaktadr.
Nispeten ie dnk bir yap arz eden ticaret sektrnde, ilde retilen mamullerin byk bir
ksmnn pazarland yer Dou ve Gneydou Anadolu Blgesidir. Canl hayvan ve hayvansal
rnler Ankara ve stanbul gibi byk illerde pazar bulmaktadr. Blge dna satlan en nemli
rn canl hayvandr.
3.SANAY SCL KAYITLARINA GRE L SANAYSNN DEERLENDRLMES
a.Trkiye Sanayisi ve Ar li Sanayisi
Kaytlara gre sanayi iletmeleri; bata stanbul(%31) olmak zere, Bursa(%8), Ankara(%7),
zmir(%5), Konya(%4), Gaziantep(%3), Denizli(%3), Kocaeli(%2), Adana(%2), Tekirda(%2),
Kayseri(%2 ), Mersin(%2) olmak zere; toplam % 71i on iki ilimizdedir.
Blgelere gre bir deerlendirme yapldnda; sanayi iletmelerinin %48i Marmara
Blgesinde, %17si Anadolu Blgesinde, %14 Ege Blgesinde, %8i Akdeniz Blgesinde,
%6s Karadeniz Blgesinde, %5i Gneydou Anadolu Blgesinde, % 2si Dou Anadolu
Blgesindedir.
Ar ilinde sanayi siciline kaytl sanayi iletmesi says 65 dir. Toplam sanayi iletmesi
ierisinde %0,1lik bir oran ile sanayisi az gelimi iller arasnda yer almaktadr.
Dou Anadolu Blgesindeki illerin sanayi bakmndan deerlendirmesi yapldnda, %29luk
bir oran ile Malatya ilk srada yer almaktadr. Malatya ilini takip eden iller srasyla Elaz(%18),
Erzurum(%13), Erzincan(%9), Van(%9), Ar(%5), Kars(%3), Bingl(%3), Bitlis(%3),
Ardahan(%2), Mu(%2), Idr(%2), Hakkari(%1), Tunceli(%1) olarak grlmektedir.
b.Ar ilinde Sanayi letmelerinin Sektrel Dalm
Ar ilinde bulunan sanayi iletmelerinin sektrel dalmna bakldnda, %51 gda rnleri
imalat sektrnn ilk srada olduu grlmektedir.
Dierleri srasyla;
% 17 Dier metalik olmayan mineral rnlerin imalat,
% 15 Dier madencilik taocakl,
% 3 Deri ve ilgili rnlerin imalat
% 3 Kauuk ve plastik rnlerin imalat,
% 2 ecek malat,
% 2 Tekstil rnleri imalat,
% 2 Giyim eyas imalat; krkn ilenmesi ve boyanmas,
32
% 2 Kaytl Medyann Baslmas ve oaltlmas
% 1 Kimyasallarn ve kimyasal rnlerin imalat,
% 1 Fabrikasyon Metal rnleri malat(Makine ve Tehizat Hari)
% 1 Baka yerde snflandrlmam makine ve ekipman imalat,
c.alan Says ve Ar-Ge
Sanayi sicil kaytlarna gre, Ar ilinde kaytl iletmelerde alan personel says 1.147dir.
Ar-Ge birimi bulunan sanayi iletmesi says 5, alan says ise14tr.
d.Genel Deerlendirme
Ar ilinin sanayisi, yerel hammadde kaynaklarna uygun olarak gelime gstermitir. Gda
rnleri imalat ve dier madencilik ve taoakl imalat ilin en nemli sektrleridir. Dier
sektrler bu iki sektre uygun bir kmelenme ierisinde yaplanmtr.
Sanayide alanlarn %62si gda rnleri imalat, %17si dier madencilik ve taocakl
sektrlerinde istihdam edilmektedir. stihdamn %86s ii, %2si mhendistir.
Ar ilinde bulunan sanayi iletmelerinin %56s mikro lekli, %40 kk lekli, %2si
orta lekli, % 2si byk lekli iletmelerdir.
Personel Saysna Gre Byk letmeler
- Trkiye eker Fabrikas A.. - Mek Turizm naat Taahht ve Ticaret Ltd. ti. - Et ve Balk Kurumu Genel Mdrl Ar Et Kombinas Mdrl - Alpta naat Turizm Tekstil Enerji D Ticaret Sanayi Ticaret Ltd. ti. - NESCE naat Enerji ve Ticaret A..
4. LDE NE IKAN YATIRIMLAR
Talebi Karlamaya Ynelik Yatrmlar
Deri konfeksiyon tesisleri,
orap retimi tesisleri,
Ayakkab retim tesisleri,
Tekstil atlyeleri,
Plastik eya (poet, tabak, bardak, bidon vb.) ve ambalaj rnleri retim tesisleri,
Temizlik malzemeleri (amar suyu, tuz ruhu, deterjan, ampuan vb.) retim tesisleri.
Potansiyeli Deerlendirmeye Ynelik Yatrmlar
St ileme ve st rnleri retim tesisleri,
Et kombina tesisleri,
Tavuk retim tesisleri,
Yn iplik retim tesisleri,
Altn, perlit, ponza tann deerlendirilmesi,
Jeotermal kaynaklarnn kullanlmas.
4. LN DI TCARET
ran, Nahcivan, Grcistan ve Ermenistan olmak zere 4 lke ile snr olan ve Ar, Ardahan,
Idr ve Kars illerini kapsayan Serhat Blgesi Trkiyenin Orta Asya ve Kafkasyaya alan kaps
konumundadr ve Avrupa gmrne ilk giri noktasdr. Serhat Blgesinde sadece 3 ak
olmak zere ran, Nahcivan, Ermenistan ve Grcistana alan 7 snr kaps mevcuttur.
33
Ar ilinde bulunan Grbulak Snr Kaps Trkiyeyi rana balayan en nemli snr kapsdr.
Blgede Gmrk ilemlerinin gerekletirildii tek i gmrk olan Doubayazt Gmr fizik
altyap yetersizlikleri nedeniyle yeterli hizmet sunamamaktadr.
Ar li 2013 Yl D Ticaret statistikleri
lke ad hracat (TL) thalat (TL)
Almanya
7.932
talya
14.179
ngiltere
3.000
spanya
16.581
Avusturya
2.876.078
Polonya
1.583
ek Cumhuriyeti
568.984
Romanya
18.027
Ukrayna
26.137
Moldova
154.686
Rusya Federasyonu
2.392
Grcistan 143.250 61.203
Azerbaycan 4.038.591 101.113
Kazakistan 2.301.628 505.806
Trkmenistan 10.541.915 3.002.269
zbekistan 2.646.405 9.226.492
Tacikistan
92.674
Krgzistan 526.229 1.139.660
Srbistan
24.661
Tunus
180.564
Burkina Faso
69.136
Madagaskar
39.895
ABD
1.811.819
Meksika
6.676
Guatemala
2.538
Ekvator
90.023
ili
1.887.240
Arjantin
Arjantin
33.899
Irak 1.232.697
ran 79.292.268 41.127.615
Katar
3.621
BAE
161.547
Afganistan 1.030.150 4.703.232
Pakistan
635.438
Hindistan
8.151.462
34
Sri Lanka
973.827
Tayland
268.964
Vietnam
2.727.250
Endonezya
151.719
Filipinler
5.671
in
60.803.748
Japonya
104.622
Toplam 101.753.133 141.783.963
Ar line Ait hracat Bilgileri
Yl
hracat Yapan
Firma Says
hracat Deeri
(1.000 USD)
2010 54 76.904
2011 53 77.697
2012 51 42.138
2013 50 53.422
2014(Ocak-Temmuz) 50 52.215
Ar line Ait thalat Bilgileri
Yl
thalat Yapan
Firma Says
thalat Deeri
(1.000 USD)
2010 109 58.973
2011 148 71.206
2012 196 76.221
2013 249 75.128
2014(Ocak-Temmuz) 239 45.118
6. ARI LNDEK ORGANZE SANAY BLGELER VE SANAY STELERNE
LKN ZET BLGLER
a. Organize Sanayi Blgeleri
Ar ilinde adet 1 sicil alm OSB bulunmakta olup, doluluk oran %5dir.
Tamamlanan Organize Sanayi Blgeleri
Ar Organize Sanayi Blgesi :
100 hektar byklnde olup, 61 hektarlk ksm kredilendirilmitir.
2010 ylnda tamamlanmtr.
Blgedeki; 103 adet sanayi parselinin 7 adedi tahsis edilmitir. Tahsis edilen parsellerin; 3 adedi retim, 2 adedi inaat, 2 adedi proje aamasndadr. 96 adet parsel tahsis edilmemitir.
retime geen parsellerde yaklak 50 kii istihdam edilmektedir.
Arlkl sektr grubu; gda rnleri imalat sanayidir.
35
b. Sanayi Siteleri
Tamamlanan Sanayi Siteleri
Sra
No Sanayi Sitesi Ad
yeri
Says
Dolu
yeri
Says
Bo
yeri
Says
Doluluk
Oran
(%)
1 Ar Doubeyazt SS 100 99 1 99
2 Ar Merkez SS 312 307 5 98
3 Ar Elekirt SS (DAP) 50 40 10 80
4 Ar Patnos SS (DAP) 90 89 1 99
Toplam 552 535 17 97
Devam Eden Sanayi Siteleri
Diyadin Sanayi Sitesi:
2014 yl Yatrm Programnda 100 iyeri, altyap olarak ve 700.000.-TL denekle yer almaktadr.
100 iyeri styap inaat tamamlanmtr.
Altyap inaat keif bedeli 2007 BF ile 1.978.323.-TL olup, fiziki gereklemesi %67dir.
Yatrm Programnda Yer Almayan SS Projeleri
Tutak Sanayi Sitesi:
02/10/2003 tarih ve 11677 sayl yazmzla yer seiminin uygun grld Tutak SS Kooperatif Bakanlna bildirilmitir.
Proje almalar devam etmektedir. (Bakanlmzca Zemin Etd Raporu 04/05/2012 tarihinde, Plan Kotesi 08/05/2012 tarihinde vize edilmitir. Su basman kotlu plan, mimari ve
betonarme projeleri (st yap) beklenmektedir).
7. L SANAYNN GNCEL SORUNLARI VE ZM NERLER
Organize Sanayi Blgesi ve Kk Sanayi Sitelerinde yaplan alt yap almalarn ksa srede tamamlanmaldr.
Yatrmclarn ilgilerini ekebilmek iin, Arnn ve Tevik Sistemi kapsamnda salanan desteklere ilikin tantm toplantlar dzenlenmelidir.
malat sektrndeki KOBlere bymelerini salamak iin, devlet ve KOSGEB tarafndan verilen destek ve krediler hakknda danmanlk hizmeti verilmelidir.
Ar-Ge ve inovasyon almalarnn yaplmas ve zendirilmesi iin merkezler kurulmaldr.
Kmelenme almalar yaplmaldr.
Doubayazt Gmr fizik altyap yetersizlikleri giderilmesi, yetkilendirilmi gmrk mavirlerinin bulunmas ve blgede analizler iin tam teekkll bir gda laboratuvar bulunmas,
Ar nn d ticaret potansiyelini deerlendirilmesinde byk katk salayacaktr.
niversite-Sanayi ibirliinin gelitirmesi iin paneller, oturumlar, altaylar dzenlenmelidir.
Erzurum-Ar-ran demiryolu hatt denmelidir.
lde snr ticaretinin geliebilmesi iin, gmrkte uygulanan kotalarn arttrlmas, gmrk geilerinde yaanan brokratik sorunlarn giderilmesi ve gei ilemlerinin hzlandrlmas
salanmaldr.
36
8.BLGESEL KALKINMA AJANSLARI TARAFINDAN BELRLENEN VZYON,
MSYON VE STRATEJLER
Serhat Kalknma Ajans (SERKA)
Vizyon: Blgesindeki aktrlerle gl bir etkileime sahip, gven ina etmi, bilgi merkezi
olmu, yetimi insan kaynaklar ile ngr gc yksek, kalknmada lider bir SERKA.
Misyon: Blgenin vizyonuna ulama hedefi ve katlmclk ilkesi dorultusunda, blgenin
sosyo-ekonomik yapsnn gelimesi iin gerekli plan, program ve faaliyetleri baaryla
uygulamak.
Ama, Hedefler ve Stratejiler: Ama : letmelerin Rekabet Edebilirlik Kapasitelerini Arttrmak.
Hedef 1: Sanayi altyapsnn iyiletirilmesi.
Stratejiler:
Blgedeki OSB ve KSS inaatlar ve altyaplar tamamlanacaktr.
Sanayide doalgaz kullanm yaygnlatrlacaktr.
letmelerin modern retim metotlarnn uygulanmasna ynelik eitim, donanm ve dier altyap ihtiyalar karlanacaktr.
Giriimcilik, yenilikilik ve teknolojik altyap gelitirilecektir.
letmelerin pazarlama kapasiteleri artrlacaktr.
Nitelikli eleman ihtiyacnn karlanacak, niversite ve sanayi ibirlii tevik edilecektir.
letmelerde proje gelitirme kapasitesi artrlacak, iletmelerin tevik, destek, hibe ve kredilerden yararlanmalar salanacaktr.
Hammadde-retim-pazarlama zinciri kurulacaktr.
letmelerin ulusal dzeydeki tevik sistemlerinden yararlanmalar salanacaktr.
Blge niversiteleri-KOSGEB ibirlii salanacak ve blgede Giriimcilik Eitim Merkezleri alacaktr.
Hedef 2: D ticaret ve lojistik sektrnn gelitirilmesi.
Stratejiler:
Snr kaplarnn fiziksel imknlar ve ulam altyaps gelitirilecektir.
Kafkaslara ve Orta Asyaya ihra edilme potansiyeli olan rnlerin retilmesi tevik edilecektir.
Snr komularyla snr tesi ibirlii ve ortak serbest blgeler kurulacaktr.
Ankara-Sivas-Kars hzl tren, Kars-Tiflis-Bak ve Kars-Idr-Dilucu-Tahran slamabad demiryolunun kavak noktas olacak olan blgede gmrk hizmetlerini de ieren lojistik
merkezi kurulacaktr.
Blgenin Kafkaslar ve Orta Asya Cumhuriyetlerine yaknl nedeniyle mevcut havaalanlarndan komu lkelere dzenli uak seferleri yaplmas salanacaktr.
Blgede gl olan TIR filosu, demiryolu projelerinin tamamlanmas ile geliecek kombine tamaclk sistemlerine (ro-la) uyumlatrlacaktr.
E-Ticaret yaygnlatrlacaktr.
Hedef 3: Blge aktrleri ve iletmelerinin etkin, doru ve hzl karar verme kapasitelerinin
arttrlmas.
Stratejiler:
Bilgi sistemleri iin gerekli fiziki donanm, yazlm ve teknik destekler salanarak blge geneli iin corafi bilgi sistemi (CBS-GIS) altyaps oluturulacaktr.
Blgeyle ilgili corafi veri ve istatistiklere dayal gncellenebilir bilgi sistemi kurulacaktr.
37
Blgede veri ve bilgi sistemleri iin gerekli bilgi akn ve paylamn gerekletirmek zere kurumlar aras koordinasyon salanacaktr.
Blgede tarm-hayvanclk ve bal sanayilerinde verimlilik ve yenilikiliin gelitirilmesine, zellikle blgenin markalama potansiyeli olan rnlerine ynelik
Ar-Ge laboratuvarlar kurulacak, var olan analiz laboratuvarlarnn kapasitesi gelitirilecektir.
Tarm, turizm ve sanayi sektrlerine ynelik potansiyellerin aa karlmas ve farkndalk yaratlmas amacyla yaplacak Ar-Ge faaliyetleri