TEMMUZ 11 2016 1201AM EDT

Tuumlrkiye Devlet Guumlneydoğudaki Oumlluumlmlerin Soruşturulmasını Engelliyor

Birleşmiş Milletlerin Cizredeki Hak İhlallerini Araştırmasına İzin Verilsin Faillerin Yargılamasını Engelleyeme Youmlnelik Yasa İptal Edilsin

(İstanbul) İnsan Hakları İzleme Oumlrguumltuuml (Human Rights Watch) buguumln yaptığı bir accedilıklamada Tuumlrkiye huumlkuumlmetinin guumlneydoğuda sivil ahaliye karşı yapılan kitlesel hak ihlallerinin bağımsız ve tarafsız bir şekilde soruşturulmasını engellediğini belirtti Yapıldığı iddia edilen hak ihlalleri arasında sivillere youmlnelik kanunsuz oumllduumlrmeler sivillerin kitlesel olarak zorla yerinden edilmesi ve oumlzel muumllke youmlnelik yaygın ve hukuksuz tahribat gibi ihlaller de var Huumlkuumlmet Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yuumlksek Komiserliğinin boumllgeye girmesine ve konuyu kendi standartları ccedilerccedilevesinde araştırmasına hiccedil vakit kaybetmeden hemen izin vermeli

Tuumlrkiye devleti ile silahlı Kuumlrdistan İşccedili Partisi (PKK) arasında on yıllardır suumlren ihtilafı sonlandırmak iccedilin yuumlruumltuumllen barış suumlrecinin 2015 Temmuzunda ccediloumlkmesinden bu yana Guumlneydoğu boumllgesinde silahlı ccedilatışmalar ve şiddet hız kazandı Ağustos ayından bu yana yuumlruumltuumllen guumlvenlik operasyonlarında yetkililer 22 kent ve mahallede gece guumlnduumlz devam eden genel sokağa ccedilıkma yasakları ilan ettiler Soumlz konusu sokağa ccedilıkma yasakları aynı zamanda bu operasyonların veya guumlvenlik guumlccedilleri ya da silahlı gruplar tarafından yapılan hak ihlallerinin sivil toplum oumlrguumltleri gazeteciler ve avukatlar tarafından araştırılmasına da engel teşkil ediyor İnsan Hakları İzleme Oumlrguumltuuml Uluslararası Af Oumlrguumltuuml (Amnesty International) ve İnsan Hakları iccedilin Doktorlar (Physicians for Human Rights) gibi insan hakları alanında faaliyet goumlsteren grupların ihlalleri belgelendirmek amacıyla boumllgeye girmesine operasyonlar bittikten ve sokağa ccedilıkma yasakları kaldırıldıktan sonra bile yetkililer tarafından izin verilmiyor

İnsan Hakları İzleme Oumlrguumltuuml Tuumlrkiye araştırmacısı Emma Sinclair-Webb Tuumlrkiye huumlkuumlmetinin guumlneydoğuda bir ccedilok boumllgeyi fiilen abluka altına almış olması bir şeylerin oumlrtbas edilmeye ccedilalışıldığına ilişkin şuumlpheleri besliyor şeklinde konuşuyor ve devam ediyor Tuumlrkiye huumlkuumlmeti Birleşmiş Milletlerin ve sivil toplum gruplarının orada olup bitenleri belgelendirmek amacıyla boumllgeye girmesine hemen izin vermelidir

Oumlluumlmlerin yıkımların ve kitlesel yerinden etmelerin oumlnemli bir boumlluumlmuuml aralarında Cizrenin de bulunduğu dokuz farklı kentte gerccedilekleşti 355000den fazla insan kent veya ilccedilelerin iccedilindeki bazı mahallelere yakınlardaki başka kentlere veya Tuumlrkiyenin başka boumllgelerine gitmek zorunda bırakılarak geccedilici olarak yerlerinden edildiler Guumlvenlik guumlccedilleri ile PKK ile bağlantılı Sivil Savunma Birlikleri (YPS Yekineyen Parastina Sivil) arasında silahlı ccedilatışma yaşanan yerlerde en az 338 sivil oumllduumlruumllduuml

January 122016

Satellite imagery recorded before and after building demolition in the neighborhoods of Cudi and Sur

İnsan Hakları İzleme Oumlrguumltuuml Cizrede goumlrev yapan avukatların derlediği oumlluumlm listelerini inceledi Bu listeler 14 Aralık ile 11 Şubat arasında aralarında 11 ccedilocuğun da bulunduğu en az 66 Cizrelinin ateşli silahla vurulma veya havan topu patlaması sonucu oumllduumlğuumlnuuml goumlsteriyor İnsan Hakları İzleme Oumlrguumltuumlnuumln goumlruumlştuumlğuuml tanık ve mağdurlar guumlvenlik guumlccedillerinin bazı vakalarda ellerinde beyaz bayrak taşıyan sivillere de ateş accediltığını anlatıyorlar Eldeki bilgiler guumlvenlik guumlccedillerinin kuşattıkları uumlccedil binanın bodrumlarında mahsur kalmış aralarında silahsız sivillerin ve yaralı savaşccedilıların da bulunduğu 130 civarında insanı oumllduumlrduumlklerini de goumlsterir nitelikte

Cizredeki sivil oumlluumlmlerinin buumlyuumlk bir ccediloğunluğu YPSnin barikat kurduğu ve hendek kazdığı ve guumlvenlik guumlccedillerinin silahlı gruplarla ccedilatıştığı mahallelerde vuku bulmuş Ancak ccedilatışma yaşanmayan veya barikat bulunmayan mahallelerde oumllduumlruumllmuumlş bazı siviller de var

GENİŞLET Satellite imagery copy 2016 CNES- Airbus DS

İnsan Hakları İzleme Oumlrguumltuumlnuumln mağdur aileleriyle ve oumlluumlmlere tanıklık etmiş kişilerle goumlruumlşmesi Nisan ayında polis tarafından engellendi Ancak yetkililerin İnsan Hakları İzleme Oumlrguumltuumlnuumln faaliyetlerini engellemesinin oumlncesinde İnsan Hakları İzleme Oumlrguumltuuml Cizredeki sekiz sivil oumlluumlmuumlnuuml ayrıntılı bir şekilde tespit etme fırsatı bulmuştu Buna ilaveten İnsan Hakları İzleme Oumlrguumltuuml 2015 Eyluumlluumlnde yine sokağa

ccedilıkma yasağı ve guumlvenlik operasyonları sırasında vuku bulmuş sekiz oumlluumlmuuml daha tespit etmişti

İnsan Hakları İzleme Oumlrguumltuuml bunun dışında Cizrede oumlzel muumllklerin yaygın bir şekilde ve hukuksuz olarak tahrip edildiğini belgelendirdi ve ccedilatışmalar sırasında evleri ve oumlzel muumllkleri hasar goumlrmuumlş bazı boumllgelerdeyse sonradan tamamen yıkılmış insanlarla goumlruumlştuuml

2016 yılının Şubat ve Haziran ayları arasında kaydedilmiş uydu goumlruumlntuumllerine dayanarak İnsan Hakları İzleme Oumlrguumltuuml Cizrersquode yaşanan yıkımın kapsamını değerlendirdi ve toplamda yaklaşık 95000 metrekareden (95 hektardan) oluşan yıkım yaşanmış belirli iki boumllge tespit etti Bina yıkımlarının ccediloğu Şubat ayının sonları ile Mayıs ayı sonları arasındaki doumlnemde gerccedilekleşti ve yıkımın en yoğun gerccedilekleştiği mahalleler Cudi ve Sur mahalleleri oldu Daha kuumlccediluumlk kapsamda bir bina yıkımı Mayıs ayı sonları ile Haziran ayı başları arasındaki doumlnemde Nur mahallesinde gerccedilekleşti

GENİŞLET

Demolition in Cizre copy 2016 CNES-Airbus DS

Tuumlrkiyeli savcıların Cizre ve guumlneydoğudaki diğer kentlerde yaşanan sivil oumlluumlmlerine ve oumlzel muumllk tahribatlarına youmlnelik etkin bir soruşturma yuumlruumlttuumlklerine ilişkin pek az belirti var Cizre savcısı İnsan Hakları İzleme Oumlrguumltuumlne bazı soruşturmaların

başlamış olduğunu soumlyledi ancak İnsan Hakları İzleme Oumlrguumltuumlnuumln konuştuğu ailelerden hiccedil biri Aralık ve Şubat ayları arasında oumllduumlruumllmuumlş akrabaları ile ilgili olarak savcılığa ifade vermek iccedilin ccedilağrılmış değildi Cizre Kaymakamı ise Cizredeki olayları ve araştırma bulgularını kendisiyle goumlruumlşmek ve tartışmak amacıyla kendisinden randevu isteyen İnsan Hakları İzleme Oumlrguumltuumlnuumln bu taleplerini yanıtsız bıraktı

Sinclair-Webb aralarında ccedilocukların da bulunduğu beyaz bayrak sallayan ya da bodrumlarda mahsur kalmış sivillerin Tuumlrkiyeli guumlvenlik guumlccedilleri tarafından oumllduumlruumllduumlğuuml youmlnuumlnde inandırıcı anlatımlar var ve bu anlatımların varlığı alarm zillerinin yuumlksek sesle ccedilalmasına neden olmalıydı şeklinde konuşuyor ve devam ediyor Cizre savcılığının mağdurların adalet arayışına yanıt verebilecek tam etkin ve bağımsız bir soruşturma yuumlruumltmesi gerekiyor

Tuumlrkiye huumlkuumlmeti BM İnsan Hakları Yuumlksek Komiseri Zeid Raad Husseinin ne Mayıs ayında kamuoyuna yaptığı accedilıklamaya ne de guumlvenlik guumlccedillerinin PKK ile bağlantılı silahlı gruplara karşı yuumlruumlttuumlğuuml askeri operasyonlardaki olası hak ihlallerini incelemek uumlzere BM ekibinin boumllgede tetkiklerde bulunabilmesi iccedilin izin istediği mektubuna yanıt vermedi Huumlkuumlmet Zeidin kendisinin uumllkeyi ziyaret edebileceğini belirtmekle yetindi İnsan Hakları İzleme Oumlrguumltuumlne goumlre Tuumlrkiyenin uluslararası ortakları BM İnsan Hakları Yuumlksek Komiserinin erişim izni talebini desteklediklerini acilen accedilıklamalıdırlar

Boumllgedeki olayların Birleşmiş Milletler ile yerel ve uluslarası insan hakları grupları tarafından incelemesinin engellenmesi hak ihlallerini oumlrtbas etmeye ve ağır succedillar iccedilin hesap verebilirlik ilkesinin işletilmesini oumlnlemeye youmlnelik bir hamlenin soumlz konusu olduğu kaygısına yol accedilmaktadır Bu kaygıları artıran bir diğer husus da 23 Haziran 2016 tarihinde Meclisten geccedilen ve teroumlrle muumlcadele operasyonları sırasında succedil işlediği iddia edilen askerlerin ve devlet goumlrevlilerinin soruşturulmasını veya yargılanmasını zan altındaki goumlrevlinin ruumltbesine bağlı olarak yerel idari amirin veya başbakanlığın oumln iznine tabi kılan yeni yasadır Devlet goumlrevlilerinin yargılanmasını idari izne bağlayan 4484 sayılı kanun veya guumlneydoğuda 1990lardaki olağanuumlstuuml hal doumlneminde işletilen 430 sayılı Kanun Huumlkmuumlnde Kararname gibi duumlzenlemeler geccedilmişte yargısız infaz zorla kaybetme işkence ve binlerce evin hukuksuz bir şekilde tahrip edilmesi gibi yaygın ve ccedilok ağır hak ihlallerinin varlığına rağmen devlet goumlrevlilerinin sistematik bir şekilde cezasız kalmasına olanak sağlamıştı

Tuumlrkiye insanların yaşam hakkını beden buumltuumlnluumlğuumlnuuml ve guumlvenliğini guumlvence altına alan Avrupa İnsan Hakları Soumlzleşmesinin (AİHS) ve Uluslararası Medeni ve Siyasal Haklar Soumlzleşmesinin taraflarındandır Tuumlrkiye geccedilmişte guumlneydoğudaki kanunsuz oumllduumlrmeleri oumlzellikle de devlet goumlrevlilerinin sorumlu olduğu iddia edilen oumllduumlrmeleri etkin bir şekilde soruşturmak konusunda zafiyet goumlstermiş ve bu zafiyet nedeniyle Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi bir dizi vakada Tuumlrkiyenin yaşam hakkını ihlal ettiğine huumlkmetmişti

Mahkeme ayrıca bir ccedilok farklı vakada devlet goumlrevlilerinin goumlrevleri sırasında işledikleri succedillar nedeniyle yargılanmasını idari veya siyasal makamların oumln iznine tabi kılan yasaların Avrupa İnsan Hakları Soumlzleşmesi ile guumlvence altına alınan hakların ihlal edilmesine yol accediltığı zira bu tuumlr yasaların soumlzleşme ihlallerinin etkin ve bağımsız

bir şekilde soruşturulmasını engellediği youmlnuumlnde de kararlar almıştı Yeni yasa da aynı şekilde Tuumlrkiyenin soumlzleşme altındaki yuumlkuumlmluumlluumlkleriyle ccedilelişir niteliktedir

Şubat ayının ilk guumlnlerinde Cizredeki guumlvenlik operasyonları sırasında Cudi ve Sur mahallelerindeki bodrumlarda mahsur kalmış 130 civarındaki kişinin oumlluumlmuumlnuumln de tam olarak soruşturulması gerekiyor zira buguumlne kadar ortaya ccedilıkan deliller bu oumlluumlmlerin yargısız infaz ve hatta cinayete varan kanunsuz oumllduumlrmelerden kaynaklanmış olabileceğine işaret ediyorlar İnsan Hakları İzleme Oumlrguumltuuml BM veri toplama heyetine izin verilmesi durumunda işlenmiş olması olası bu succedilların araştırılmasına bunların vehameti nedeniyle oumlncelik verilmesi gerektiğini belirtiyor

Bodrumlarda mahsur kalmış insanların oumllmesinden hemen oumlnce Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Cizrenin farklı mahallelerinde yaralanmış kişilerle ilgi olarak ara tedbir denilen beş ayrı tedbir kararı alarak Tuumlrkiyeli yetkilileri bu kişilerin yaşamlarını ve bedensel buumltuumlnluumlklerini korumakla yuumlkuumlmluuml kıldı Mahkemenin lehlerine tedbir kararı aldığı beş kişiden sadece birine tıbbi tedavi sağlandı Diğer doumlrt kişi oumllduuml ve sonradan cansız bedenleri bulundu Mahkeme aralarında bodrumlarda mahsur kalanlarınki de bulunan diğer ara tedbir başvurularını ise reddetti ancak soumlz konusu vakalar mahkemenin oumlnuumlne oumlncelikli olarak gelecek ve incelenecektir

Sinclair-Webb oumlluuml sayısının hızla arttığı ve ihtilafın giderek derinleştiği bu ortamda Tuumlrkiyenin Guumlneydoğusunda hesap verebilirlik ilkesinin gerccedilek anlamda işletilmesi buumlyuumlk oumlnem taşıyor diyor ve ekliyor Guumlvenlik guumlccedillerinin ve silahlı grupların yaptıkları iddia edilen hak ihlallerinin savcılar tarafından etkin ve kapsamlı bir şekilde araştırılması lazım ayrıca bu succedilları işleyen personelin cezasız kalmasına olanak verecek yasal veya yasadışı herhangi bir oumlnlem de alınmamalıdır

Genel sokağa ccedilıkma yasakları

Cizredeki oumlluumlmler Tuumlrkiyeli yetkililerin ilccedilede 2015 Eyluumll ayında 9 guumlnluumlk ve 14 Aralık 2015 - 2 Mart 2016 arasında 79 guumlnluumlk genel sokağa ccedilıkma yasağı ilan ettiği doumlnemlerde gerccedilekleşti

Huumlkuumlmet sokağa ccedilıkma yasaklarını valilere il sınırları ic inde huzur ve guvenligin kisi

dokunulmazlıgının tasarrufa mu teaallik emniyetin kamu esenliginin saglanması icin gereken karar ve tedbirleri alma yetkisi veren İl İdaresi Kanununa dayandırıyor Bu kanun Ağustos 2015ten evvel gece guumlnduumlz devam eden genel sokağa ccedilıkma yasakları ilan etme yetkisini de kapsayacak şekilde hiccedil yorumlanmamıştı Soumlz konusu kanun Tuumlrkiye İnsan Hakları Vakfının verilerine goumlre Ağustos ayından bu yana bu amaccedilla 65 defa kullanıldı 13 Avrupa Konseyi Venedik Komisyonu soumlz konusu sokağa ccedilıkma yasaklarını duumlzenleyen Haziranda yasal ccedilerccedileveye ilişkin bir goumlruumlş yayınladı Goumlruumlş sokağa ccedilıkma yasağı kararlarının dayandırıldığı İl İdaresi Kanununun ve bu kanuna dayanarak alınan sokağa ccedilıkma yasağı kararlarının hem Anayasadan hem de Tuumlrkiyenin temel insan hakları alanındaki uluslararası yuumlkuumlmluumlluumlklerinden (oumlzellikle de AİHM ve onun emsal kararlarından) kaynaklanan hukukilik oumllccediluumltuumlnuuml karşılamadığı sonucuna vardı Komisyon Tuumlrkiyeli yetkililere il idaresi kanununa dayanarak sokağa ccedilıkma yasağı kararı ilan etme uygulamasından vazgeccedilmelerini tavsiye etti

Sokağa ccedilıkma yasağını ihlal etmek 100 TLlik bir para cezasına tabi ancak uygulamada yasağa rağmen sokağa ccedilıkmaya cesaret edenler İnsan Hakları İzleme Oumlrguumltuumlnuumln belgelendirdiği bazı vakalarda da goumlruumllduumlğuuml gibi vurulma veya goumlzaltına alınma riski ile karşı karşıya kalıyorlar

Son sokağa ccedilıkma yasaklarında askerler ve polisler mahalleleri mayınlanmış barikatlar ve hendeklerle kapayan Sivil Savunma Birimlerine (YPS) karşı ortak operasyonlar yuumlruumlttuumller Soumlz konusu silahlı grup daha oumlnce Yurtsever Devrimci Genccedillik Hareketi adıyla biliniyordu ancak Aralık 2015te adını Sivil Savunma Birimleri olarak değiştirdi

İnsan Hakları Alanında Faaliyet Goumlsteren Grupların Veri Toplama Ccedilabaları

Mazlumder Tuumlrkiye İnsan Hakları Vakfı ve İnsan Hakları Derneği gibi Tuumlrkiyenin oumlnde gelen insan hakları grupları Cizrede yuumlruumlttuumlkleri veri toplama faaliyetlerinde oumllen sivillerin sayısına ilişkin nihai bir tahmine ulaşamadı Halkların Demokrasi Partisi (HDP) yayınladığı bir raporda sivil ve savaşccedilı ayırımı yapmadan adı belirlenmiş toplam oumllen insan sayısını 251 olarak veriyor ancak cansız bedenlerin kimlik tespiti ccedilalışmalarının halen suumlrduumlğuumlnuuml de vurguluyor İnsan hakları grupları bundan ccedilok daha yuumlksek ancak bilinmeyen sayıda insanın da yaralandığını belirtiyorlar

İnsan Hakları İzleme Oumlrguumltuuml Mart ayının başında ve Nisan ayının ortasında Cizrede bir araştırma yuumlruumlttuuml Araştırmacılarımız mağdurlar ve tanıklarla avukatlarla ve sivil toplum oumlrguumltuuml temsilcileri ile goumlruumlştuumller Nisan ayı ortasında teroumlrle muumlcadele şubesinden polisler İnsan Hakları İzleme Oumlrguumltuumlnuumln Cizredeki mağdurların aileleriyle goumlruumlşmesini engellediler ve bu tuumlr goumlruumlşmelerin yapılabilmesi iccedilin Cizre kaymakamlığından izin alınması gerektiğini soumlylediler

Rızası olan mağdur ve tanıklarla goumlruumlşmek isteyen uumlccediluumlncuuml tarafların resmi makamlardan izin almalarının talep edilmesinin herhangi bir hukuki zemini yok İnsan Hakları İzleme Oumlrguumltuuml oumllduumlruumllduumlğuuml belirlenen 66 sivilden aralarında uumlccedil aylık bir bebek ile 13 ve 11 yaşlarında iki ccedilocuğun da bulunduğu sekizini ayrıntılı bir şekilde belgelendirdi Bu oumlluumlmlerin gerccedilekleştiği koşulların yerlerin ve tanık ifadelerinin tamamı guumlvenlik guumlccedillerinin bu sivilleri aktif ccedilatışma bağlama dışında oumllduumlrduumlğuumlne işaret ediyor

Tuumlrk Silahlı Kuvvetleri 22 Şubat 2016 tarihinde yaptığı bir accedilıklamada Cizrede 665 PKK uumlyesinin lsquoetkisiz hale getirildiğinirsquo belirtti ki bu genellikle oumllduumlruumllduumlkleri ya da yakalandıkları anlamına geliyor Medyada ccedilıkan haberlere goumlre Aralık ile Şubat ayları arasında Cizrede 23 asker ve polisin oumllduumlruumllduumlğuuml tahmin ediliyor

Cizredeki operasyonların uumlzerinden uumlccedil aydan fazla vakit geccedilmiş olmasına rağmen Tuumlrk yetkililer şehirde yaşananlara ilişkin bir soruşturmanın başladığına dair herhangi bir resmi accedilıklama yapmadılar

Tuumlrkiyedeki yerel insan hakları gurupları Mazlumder Tuumlrkiye İnsan Hakları Vakfı ve İnsan Hakları Derneğinin Cizre hakkında yazdıkları raporlarda yaşam hakkıyla birlikte bir ccedilok başka hakkın da ihlal edildiğini tespit etmelerinden sonra cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan 7 Nisan da geccedilenlerde onların malum STKrsquolarıymışhellip Bir araya gelmişler raporlar yayımlamışlar Bu raporları

yayımlayanların uumlzerine gidilmesi lazım Neyin raporunu yayımlıyorsunrdquo soumlzleriyle soumlz konusu grupları ağır bir şekilde eleştirdi Bu konuşmanın ardından polis ve yerel yetkililer birccedilok yerel grubun Cizredeki faaliyetlerini engelledi Mayıs ayında uluslararası bir Sivil Toplum Oumlrguumltuuml olan İnsan Hakları iccedilin Doktorlardan bir heyetin kente girişine izin verilmedi Haziran ayında ise Uluslararası Af Oumlrguumltuumlnuumln araştırmacılarının şehire girmesine izin verilmedi

Guumlneydoğudaki ihtilaf

Tuumlrkiye devleti ile PKK arasında on yıllardır suumlren ihtilafı sonlandırmak amacıyla iki yılı aşkın bir suumlredir yuumlruumltuumllmekte olan barış suumlrecinin 2015 Temmuzunda ccediloumlkmesinden sonra Tuumlrkiyenin guumlneydoğusunda şiddet arttı ve silahlı ccedilatışmalar yeniden başladı bunun da Kuumlrt sivil nuumlfus iccedilin epeyce ağır bir bilanccedilosu oldu Geccedilmiş doumlnemlerde silahlı kuvvetler ile PKK arasındaki ccedilatışmalar daha ccedilok kırsal boumllgelerde yaşanırken ccedilatışmalar bu kez kent merkezlerine doğru kaydı

Geccedilen Ağustostan bu yana toplamda kaccedil kişinin oumllduumlğuumlne ilişkin bir goumlruumlşbirliği yok Tuumlrk Silahlı kuvvetleri mayıs ayında 6623 lsquoteroumlristinrsquo etkisiz hale getirildiğini bunlardan 4571nin oumllduumlruumllduumlğuumlnuuml accedilıkladı Medyada ccedilıkan haberler temmuz ayından bu yana 450 asker ve polisin oumllduumlruumllduumlğuumlnuuml goumlsteriyor Tuumlrkiye İnsan Hakları Vakfı sokağa ccedilıkma yasakları sırasında oumllduumlruumllen sivil sayısını Nisan sonu itibariyle en az 338 olarak tahmin ediyor Tuumlm bunların uumlstuumlne medyada ccedilıkan haberler Ocak ile Haziran ayları arasında Diyarbakır Ankara ve İstanbulda duumlzenlediği saldırılarda PKKnın da en az 76 sivili oumllduumlrduumlğuumlnuuml goumlsteriyor Bu oumlluumlm bilanccedilosuna Diyarbakır yakınlarındaki bir koumlyde bomba yuumlkluuml bir kamyonetin patlaması sonucu yaşamını kaybeden 16 kişi de dahil

Barış suumlrecinin ccediloumlkmesiyle birlikte PKKnin kentlerde oumlrguumltluuml genccedillik kanadı (ki oumlnceleri Yurtsever Devrimci Genccedillik Hareketi adıyla bilinirdi ancak geccediltiğimiz Aralık ayından bu yana Sivil Savunma Birimleri adını aldı) aralarında ccedilocukların da bulunduğu yerel genccedilleri kadrolarına kattı ve guumlneydoğudaki kentlerdeki bazı mahalleler uumlzerindeki kontrolunu sıkılaştırmak iccedilin mahalle girişlerine patlayıcılar yerleştirdi ve barikatlarda devriyeler goumlrevlendirdi Huumlkuumlmet kaynaklı raporlara goumlre PKK silah cephane roket ve el yapımı patlayıcı yığınakları oluşturdu Eş zamanlı olarak guumlneydoğudaki bazı belediye youmlneticileri ve başkanları sembolik olarak oumlzyoumlnetim ilan ettiklerini duyurdular bu da yuumlzlerce siyasi temsilcinin goumlzaltına alınmasına ve tutuklanmasına yol accediltı ve kuumlrt siyasal partilerinden seccedililmiş 18 civarında eş-belediye başkanı da teroumlrizm succedillamasıyla halen tutuklu bulunuyorlar

PKKnin mahalleleri kapatması karşısında huumlkuumlmet zırhlı personel araccedillarının ve giderek artan oumllccediluumlde ağır topların da kullanıldığı polis ve asker operasyonlarına izin verdi Bu operasyonlar uzun suumlreli ve katı sokağa ccedilıkma yasakları altında yuumlruumltuumllduuml Sivil oumlluumlmlerine ilaveten Ağustos 2015den bu yana ccedilok buumlyuumlk sayıda sivil de geccedilici olarak yerlerinden edildi Sağlık bakanı 27 Şubatta tahminen 355000 kadar insanın evlerinden ccedilıkmak zorunda kaldığını accedilıkladı ve o zamandan beri yapılan guumlvenlik operasyonlarında İdil Şırnak Nusaybin ve Yuumlksekova nuumlfuslarının oumlnemli bir kısmı da yerlerinden edildi

Bazı kentlerdeki mahallelerin tamamı oumlrneğin Diyarbakırın Sur boumllgesi ve Silopi ve Cizrenin bir ccedilok kısmı silahlı ccedilatışmalar sırasında hasar goumlrduuml ve sonradan huumlkuumlmetin emriyle tuumlmuumlyle yıkıldı Bu mahallelerde yaşayan onbinlerce kişi ccedilok daha uzun bir suumlre iccedilin yerlerinden edilmiş olma durumuyla karşı karşıyalar Nusaybin ve Şırnaktaki sokağa ccedilıkma yasakları halen devam ediyor Bu arada başlangıccedilta polisin oumlncuumlluumlğuumlnde yuumlruumltuumllen guumlvenlik operasyonları giderek artan oumllccediluumlde askerlerin oumlncuumlluumlğuumlnde yuumlruumltuumllmeye başlandı

Cizrede Sivillerin Oumllduumlruumllmesi

Akrabalarının İnsan Hakları İzleme Oumlrguumltuumlne anlattıklarına goumlre 25 Aralık guumlnuuml Sur mahallesinin barikat kurulmamış ve silahlı grupların faal olmadığı bir boumllgesinde guumlvenlik guumlccedilleri 3 yaşında bir bebek olan Miray İnceye ve onun 82 yaşındaki buumlyuumlk dedesi Ramazan İnceye ateş accediltı ve oumllduumlrduuml

Ramazan İncenin oğlu Abdurrahman İnce (61) şunları anlattı

Kardeşim Hasanın torunu Miray Bebek teyzesinin kucağında avludaki merdivenlerden aşağı inerken askerin keskin nişancı ve zırhlı araccedillar yerleştirdiği karşıdaki tepeden uumlzerlerine ateş accedilıldı Miraya bir mermi isabet etti Oumlnce oumllduuml zannettik ama sonra ağlamaya başladı biz de onu hastaneye goumltuumlrmek iccedilin 155i (polisi) aradık Polis imdat bize elimize beyaz bir bayrak almamızı ve iki erkek bir kadın olarak ambulansa gitmemizi soumlyledi Biz de aynen bize soumlyleneni yaptık

Kardeşim Hasan karısı Rukiye ve babam Ramazan ellerindeki beyaz bayrağı sallayarak Miray Bebekle yola koyuldular Aldığımız buumltuumln oumlnlemlere ve bize verilen guumlvencelere ve polise accedilık bilgi vermemize rağmen babam Ramazana ve Miray Bebeke guumlvenlik guumlccedillerinin yerleştiği tepeden yine ateş accedilıldı Onlara ulaşamadık ve 155i bir daha aradığımızda polis iki yaralı şahsın bizim akrabalarımız olup olmadığını sordu ama neden bahsettikleri konusunda en ufak bir fikrimiz bile yoktu zira bizim 200 metre kadar uzağımızda vurulmuşlardı ve onları goumlremiyorduk Kardeşimin karısı da accedilılan ateşte yaralandı Nihayet bir Milletvekili Faysal Sarıyıldız onlara bir ambulans getirebildi ama babam da Miray Bebek de oumllmuumlştuuml Babam bir kaccedil saat daha yaşadı ama sonra Adanada hastanede oumllduuml

Polis ortamın guumlvenli olduğunu soumlylediğinde bile guumlvenlik guumlccedilleri ateş etmeye devam etti

Abdurrahman İnce savcılıktan bir olay yeri inceleme ekibinin Miray ve Ramazanın vurularak oumllduumlruumllduumlğuuml yere yollanmış olmasına rağmen goumlruumlşmenin yapıldığı Nisan ayının ortaları itibariyle ailenin olaya tanık olmuş uumlyelerinden hiccedil birinin henuumlz savcı tarafından ifade vermek uumlzere ccedilağırılmamış olduğunu soumlyledi Abdurrahman İnce Haziran ayında İnsan Hakları İzleme Oumlrguumltuumlne kendisinin sonradan adliyeye gittiğini ve orada savcıya ifade vermek istediğini soumlyledi ve bu talebi kabul edildi

Dağkapı Mahallesi

Cizrenin Dağkapı mahallesinde barikat veya hendek ve guumlvenlik guumlccedilleri ile silahlı gruplar arasında ccedilatışma yoktu Ancak Cizre Devlet Hastanesi mahallenin guumlneyinde Şahin Tepesine yakın stratejik bir konumda yer alıyor ve guumlvenlik guumlccedilleri sokağa ccedilıkma yasağının başında hastaneye el koymuş en uumlst kattaki hastaları guumlvenlik guumlccedillerini yerleştirmek amacıyla taşımış ve hastanenin bahccedilesine tanklar ve zırhlı araccedillar yerleştirmişti

Uydu goumlruumlntuumllerine dayalı kendi bağımsız incelemesi sonucunda İnsan Hakları İzleme Oumlrguumltuuml doumlrt farklı tarihte devlet hastanesi bahccedilesinde ccedilok sayıda askeri aracın konuşlandığını tespit etti 18 ve 25 Aralık 2015 ile 12 ve 17 Ocak 2016 Hastaneler ve tuumlm sağlık tesisleri istisnai korunma koşullarına sahip sivil yapılardır ve askeri operasyonların parccedilası olamazlar Askeri operasyonlar sağlık personeli ve hastalara zarar vermemeli veya onları tehlikeye sokmamalıdır Askeri guumlccedillerin hastane kompleksi iccedilindeki mevcudiyeti veya hastane kompleksinin askeri guumlccediller tarafından işgali hastanenin hedef haline gelmesi riskine yol accedilmakta ve kabul edilemez bir şekilde sağlık hizmetine erişim oumlnuumlnde engel oluşturmaktadır

Hastane ile Şahin tepesi arasındaki boumllge tuumlmuumlyle guumlvenlik guumlccedillerinin kontroluumlndeydi ancak Tuumlrkiye medyasında 17 Aralık guumlnuuml PKK ile ilişkili grupların hastaneye roketlerle saldırdığına ilişkin haberler ccedilıktı İnsan Hakları İzleme Oumlrguumltuumlnuumln kayıt altına aldığı iki olayda eldeki deliller hastane ile tepe arasındaki boumllgeye yerleşmiş guumlvenlik guumlccedillerinin mahalleye havan topu atışı yaptığına ve Dağkapı mahallesinde yaşayan insanlara ateş accediltığına işaret ediyor

Yusuf Akalın Buumlşra Yuumlruuml ve Dilan Akalın

14 Ocak guumlnuuml Dağkapı mahallesine atılan havan mermileri biri 13 yaşındaki Yusuf Akalın diğeri de onun 11 yaşındaki kuzeni Buumlşra Yuumlruuml olmak uumlzere iki ccedilocuğu oumllduumlrduuml Yusufun 10 yaşındaki kardeşi Dilan Akalın da ağır yaralandı

Buumlşranın babası 42 yaşındaki inşaat işccedilisi Mehmet Yuumlruuml şunları anlattı

Bizim sokağımız Mirabdal Sokağı doğrudan mezarlığa bakıyor ve onun arkasında da Cizre Devlet Hastanesinin solunda Şahin Tepesi yuumlkseliyor Bizim buralarda hendek veya barikat yoktu Bu nedenle akrabalarımız sokağa ccedilıkma yasağının ilk guumlnuumlnde Sur mahallesinin ccedilok sayıda hendeğin bulunduğu bir boumllgesinden buraya gelmişlerdi 14 Ocak guumlnuuml saat oumlğlenden sonra bir veya bir buccediluk civarlarında evimizin dış kapısına havan topu atışı yapıldı ccedilocuklar da kapının hemen arkasında oynuyordu Metal dış kapıda buumlyuumlk bir delik accedilıldı ve yanımızdaki binanın metal kepenklerinde de delikler var

Havan mermilerinin Şahin Tepesi istikametinden geldiğini sanıyorum orada askeri pozisyonlar vardı tankları ve zırhlı araccedilları buradan goumlrebiliyorduk Yeğenim Yusuf ve kızım Buumlşra hastanede oumllduuml Yeğenim Dilan koumltuuml yaralanmıştı ama şimdi iyileşme yolunda

Ccedilocukları toprağa verdikten sonra Kızıltepeye taşındık ve herkes de bu boumllgeye geldi

Buumlşrarsquonın 22 yaşındaki oumlğrenci ağabeyi Halil Yuumlruuml şunları anlattı

Ccedilocuklar aşağıda oumln kapının arkasında yengemin iki koyunuyla oynuyordu Onlar iccedilin binanın girişinde merdivenlerin altında bir yer yapmıştık Biz yukarıdaki oturma odasındaydık Uumlccedil patlama duyduk ve hemen aşağıya koştuk ve bir de baktık ki ccedilocukların ayakları kopmuş kanlar iccedilinde yatıyorlar Ccedilok bir şey hatırlamıyorum ccediluumlnkuuml hepimizi şok iccedilindeydik Kuzenim Orhan Akalın bir ambulans aramak iccedilin bağıra bağıra caddeye fırladı ama ona da ateş ettiler

Yusufun 25 yaşındaki ağabeyi Orhan Akalın da İnsan Hakları İzleme Oumlrguumltuuml kendisiyle goumlruumlştuumlğuumlnde bunu doğruladı Aileden hiccedil kimse bu oumllduumlrme vakalarıyla ilgili bir soruşturma yuumlruumltuumlluumlp yuumlruumltuumllmediğini bilmiyordu ve Haziran ayının başında savcılığın aile ile henuumlz ilişkiye geccedilmediğini veya onları ifade vermek iccedilin davet etmediğini ancak polisin hadisenin ayrıntılarını kayda geccedilirmek iccedilin onları ziyaret ettiğini soumlylediler

Halil ve Nihat Soumlmer

7 Ocak guumlnuuml iki kardeş şoumlfoumlr olarak ccedilalışan 41 yaşındaki Halil Soumlmer ve Orman Boumllge Muumlduumlrluumlğuumlnde ccedilalışan 22 yaşındaki Nihat Soumlmer Şahin Tepesi veya Cizre Devlet Hastanesi istikametinden accedilılan bir ateş sonucu vurularak oumllduumlruumllduumller

Kız kardeşleri 37 yaşındaki Asiye Soumlmer İnsan Hakları İzleme Oumlrguumltuumlne şunları anlattı

Bizim Dağkapı mahallesinde barikat veya hendek yoktu

7 Ocak guumlnuuml akşam uumlzeri saat 7 sularında evdeydik Nihat telefonla konuşuyordu ve cep telefonu orada daha iyi ccedilektiği iccedilin sokağın başına gitmişti Şahin Tepesi doğrudan boumllgeye bakıyor ve solunda da Cizre Devlet Hastanesi var Ben pencereden bakıyordum o sırada biri lsquoNihat vuruldursquo diye bağırdı ve ben de ağabeyim Halille birlikte onu almak iccedilin dışarı fırladım Şahin Tepesinden veya hastane istikametin ateş ediliyordu dolayısıyla Nihata ulaşamadık Buumltuumln komşular da dışarıdaydı ve Halil kendini yere atıp Nihatı almak iccedilin ona doğru suumlruumlnmeye başladı O bunu yaparken meğerse o da vurulmuş bunu oumlnce farketmedik Nihata ulaşmaya başarmış ama vurulmuş

Komşular 112yi arayıp ambulansı ccedilağırdılar ama onlara ambulansın gelemeyeceği soumlylenmiş Bir milletvekilini Faysal Sarıyıldızı aradık o da belediyeden bir ambulans yolladı O sırada ccedilok yağmur yağıyordu ve ateş de devam ediyordu dolayısıyla ambulans o ikisine varana dek bir iki defa geri doumlnmek zorunda kaldı

İnsan Hakları İzleme Oumlrguumltuuml araştırmacısı Nisan ayının ortasında bu iki kişinin oumllduumlruumllduumlğuuml yerde yaptığı incelemede sokağın koumlşesindeki eczanenin duvarının duvardaki en az 24 mermi deliğini oumlrtmek iccedilin yeni sıvanmış olduğunu ve caddenin karşı koumlşesindeki bir duumlkkanın metal kepenklerinde de ccedilok sayıda mermi deliğinin henuumlz goumlruumlnuumlr durumda olduğunu tespit etti Aile Halil ve Nihatın babalarının her

guumln olay yerini ziyaret ederek orada ağlamaya başladığını ve bu nedenle duvardaki mermi deliklerini goumlruumlp de oğullarının kaybını anımsamasın diye duvarı kendilerinin sıvattığını anlattı

Aile İnsan Hakları İzleme Oumlrguumltuumlne duvarın sıvanmadan evvelki 24 mermi deliği bulunan halinin fotoğrafını da goumlsterdi Eczanenin duvarındaki deliklerin yeri ve karşı koumlşedeki metal kepenkleri delip geccedilen mermilerin giriş ve ccedilıkış accedilıları silahların guumlvenlik guumlccedillerinin kontroluumlndekindaki hastane ile şahin tepesi arasındaki bir konumdan ateşlenmiş olabileceği duumlşuumlncesiyle uyumluydu ancak atış mesafesini tespit etmek muumlmkuumln olmadı

İnsan Hakları İzleme Oumlrguumltuuml 7 Haziran guumlnuuml Soumlmer kardeşlerin yaşadığı mahalleye guumlvenlik guumlccedillerinin karşılık vermiş olabileceği silahlı gruplarca bir saldırı duumlzenlediğini ya da bu grupların mahallede faal olduğunu goumlsteren herhangi bir iddia ya da delil tespit etmedi

Bir başka kardeş 30 yaşındaki İlhan Soumlmer ise kardeşlerinin oumllduumlğuuml hastanede polis tarafından darp edildiğini anlattı

Ambulansı mahalleden ayrılırken goumlrduumlm ve başlangıccedilta kardeşlerimin vurulmuş olduğunu bilmiyordum Babam Ali Soumlmerle ben Cizre Devlet Hastanesine ambulansta onlarla birlikte gittik Nihatın boğazından goumlğsuumlnden karnından ve omuzundan vurulduğunu Halilin de goumlğsuumlnden ve bacaklarından vurulduğunu goumlrduumlm Hastanede oumllduumller O kadar kan verilmiş olmasına rağmen oumlnce birinin sonra da oumltekinin oumllduumlğuumlnuuml oumlğrenince aklım başımdan gitti

Polise bağırdım ve bir grup polis bana saldırıp darp etmeye başladı Umarım hastane bunu goumlsteren kamera kayıtları vardır Beni bir odaya goumltuumlrduumller ve iccedillerinden biri oumllduumlruumln bunu uumlccediluumlncuuml de bu olsun dedi Beni teroumlrist olarak goumlruumlyorlardı Bir sivil polis uumlniformaları diğer polisleri durdurdu ve bana bir sigara verdi Ben ccedilok uumlzguumlnduumlm 60 yaşındaki babam da ağlıyordu Cesetlerini Şırnaktaki morga goumltuumlrduumlk Sokağa ccedilıkma yasağı yuumlzuumlnden kardeşlerimi Cizrede toprağa veremedik biz de İdil yakınlarında bir yere goumlmduumlk

Burada hukuk yok oumlyle hissediyorum devlet hepimizi teroumlrist olarak goumlruumlyor Eğer hukuk olsaydı tuumlm bunlar yaşanmazdı

Savcılık Soumlmer kardeşlerin vurularak oumllduumlruumllduumlğuuml yere bir olay yeri inceleme ekibi yollamış Cizre savcılığı da İnsan Hakları izleme Oumlrguumltuumlne oumlluumlmlerin soruşturulmaya başlandığını soumlyledi

Ancak İlhan Soumlmer olay yerini incelemeye gelen polis ekibiyle konuşmuş olmasına rağmen Temmuz ayının ortası itibariyle aileden hiccedil kimsenin savcılığa olayla ilgili ifade vermek uumlzere ccedilağrılmış olmadığını soumlyledi

Abduumllhamit Poccedilal Selman Erdoğan ve Diğerleri Şah ve Cudi Mahalleleri

İnsan Hakları İzleme Oumlrguumltuuml 20 Ocak guumlnuuml oumlğlen vakitlerinde Halkların Demokrasi Partisi (HDP) Şırnak Milletvekili Faysal Sarıyıldız oumlncuumlluumlğuumlnde aralarında yerel belediye meclisi uumlyelerinin belediye ccedilalışanlarının ve gazetecilerin de bulunduğu bir grup sivile guumlvenlik guumlccedillerince ateş accedilılması olayına tanık olmuş beş kişiyle de goumlruumlştuuml Ellerinde beyaz bayraklar taşıyan 30 kişilik grup Şah Mahallesindeki belediye binasından ccedilıkarak Cizrenin ana caddelerinden biri olan Nusaybin caddesini geccedilerek Cudi Mahallesine oradaki oumlluuml ve yaralıları almaya gidiyordu Sarıyıldız bu adımı atmaya ambulansların yaralılara ulaşmasının veya oumlluumlleri almasının engellendiğine youmlnelik haberler geldikten sonra karar verdiklerini anlattı

Cizre Kaymakamını cep telefonundan defalarca aradım ancak accedilmadı Ben de ona kısa mesaj atarak bir grup insanla birlikte Cudi mahallesine oumlluuml ve yaralıları almaya gideceğimizin bilgisini verdim Elimizde beyaz bayraklar vardı ve guumln ışığında ilerliyorduk Guumlvenlik guumlccedilleri bizi goumlrduuml ve bize muumldahale etmeden geccedilmemize izin verdi Ccedilok sayıda oumlluuml ve yaralıyı topladık ve tam geri doumlnuumlyorduk ki bize ateş accediltılar

42 yaşındaki Cizre belediye meclisi uumlyesi ve o doumlnemde Belediye Başkan vekili olan Selahattin Ecevit de grupla birlikteydi

Biz aralarında Faysal Sarıyıldız belediye meclisi uumlyeleri belediye başkan yardımcısı ve bazı başka insanlarla birlikte oumlluuml ve yaralıları almaya gittik ve onları iki el arabasına koyduk Faysal kaymakama haber vermişti Nusaybin Caddesinde yuumlruumlrken elimizde beyaz bayraklar vardı ve zırhlı araccedillardaki guumlvenlik guumlccedilleri bizi rahatccedila goumlrebilecek durumdaydı Nusaybin caddesinden geri doumlnerken guumlvenlik guumlccedilleri aniden ve hiccedil bir uyarıda bulunmadan Doumlrtyol istikametindeki zırhlı araccedillardan birinden bize ateş accediltı

Herkes sağa sola kaccedilıştı bazıları geriye Cudiye doğru bazıları Sura doğru kaccediltı bazıları da caddeye duumlştuuml Ben sol ayağımdan vuruldum Başka vurulanlar da oldu Belediye Meclisi uumlyelerimizden Hamit Poccedilal aldığı yaralar nedeniyle oumllduuml Tanımadığım adının Selman Erdoğan olduğunu oumlğrendiğim başka bir adam daha oumllduuml Faysal ağır yaralılar iccedilin Belediye ambulansını ccedilağırdı Biz Faysalla caddenin karşısındaki bir eve sığınmayı başardık ve uumlccedil saat orada mahsur kaldık Faysal Kaymakamı arayıp duruyordu ama o ısrarla accedilmıyordu

Faysal nihayet Ticaret ve Sanayi Odası başkanı Suumlleyman Ccedilağlının kaymakamı aramasını ve mesajı iletmesini sağlayabildi Bir kaymakamın bir milletvekilinin acil telefonlarını goumlrmezden gelmesi ccedilok ayıp bir şey Belediye ambulansı ancak saatler sonra geldi Onu ccedilağırdık ccediluumlnkuuml ccedilağırmak istediğimiz devlet ambulansı boumllgede ccedilatışma olduğu ve ccedilok riskli olduğu gerekccedilesiyle gelmedi Devletin Anadolu Ajansı bu olayın haberini ccedilıkan ccedilatışmada uumlccedil teroumlrist oumllduumlruumllduuml ve dokuz teroumlrist de yaralandı şeklinde verdi Oysa ortada ccedilatışma filan yoktu

Belediye ambulansı oumlnce ağır yaralıları topladığı sonra da polis tarafından durdurulup arandığı iccedilin bize ccedilok geccedil ulaştı

Sol ayağımdaki buumltuumln kemikler parccedilalanmış Batmanda hastanede sekiz guumln yattım ve hala (olaydan iki ay sonra) yuumlruumlrken buumlyuumlk guumlccedilluumlk ccedilekiyorum

Grupla birlikte olan IMC TV kameramanı Refik Tekin de bacağından yaralandı ancak yine de olayı filme almayı başardı Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yuumlksek Komiserliği daha sonra bir accedilıklama yaparak Tekinin vurulmasını kınarken medyaya getirilen kısıtlamalar ve guumlneydoğudaki gelişmeler ile ilgili daha kapsamlı kaygılarını da dile getirdi

Tekin şunları anlattı

HDP milletvekili Faysal Sarıyıldız ile birlikte Cudi mahallesinden oumlluumlleri ve bir kaccedil da yaralıyı almak iccedilin bir grup olarak oraya gittik Elimize beyaz bayrak taşıyorduk Grupta benimle birlikte Dicle Haber Ajansından bir meslektaşım da vardı Nusaybin Caddesini geccedilerken caddenin iki başında tankların ve zırhlı araccedilların olduğunu gayet net bir şekilde goumlrebiliyordum

Oumlluumllerin bulunduğu Cudiye girdik Başka bir yoldan mahalleden ccedilıktık ve yeniden Nusaybin Caddesine girdik Yolda her yanda tanklar ve zırhlı araccedillar vardı

Sonra birden silah sesleri duyuldu Oumlnceleri mermiler hemen başımızın uumlzerinden ccedilok yakından geccediliyordu dolayısıyla insanlar eğilerek mermilerden kaccedilmaya ccedilalıştı ama iki saniye sonra uumlzerimize yaylım ateşi accediltılar Ateş yolun doğu tarafından [Doumlrt Yol istikametinden] tek yandan geliyordu Birden bire insanlar yere duumlşmeye başladı Ben bacağımda bir yanma hissettim ve yere duumlşuumlp suumlruumlnmeye başladım Her yerde kan vardı insanlar yerlerde yatıyordu Film ccedilekmeye devam ettim

Bir ambulans ve bir de cenaze arabası geldi İkisi de Belediyeye aitti Onları Milletvekili ccedilağırmış ve Belediye binası da beş yuumlz metre ileride olduğundan hemen gelebilmişler Ambulanslar olay yerine geldiğinde ateş durdu Eğer ambulanslar gelmeseydi ne olurdu bilmiyorum Sanırım hepimizi oracıkta oumllduumlrebilirlerdi Accedilılan ateşte iki kişi oumllduuml Yaralılardan bazıları cenaze arabalarına konmuş ccediluumlnkuuml ccedilok ağır yaralılarmış Ben de başka iki yaralıyla birlikte bir ambulansa kondum

Ambulans vali yardımcılığı binasının yakınında durduruldu Ben de dahil herkesi ambulanstan indirdiler ve darp etmeye başladılar Ambulans şofoumlruumlnuumln de taşıttan inmeye zorlandığını goumlrebiliyordum Bir duvara yaslanmış ayakta duruyordu ve polisler de ona vurup kuumlfuumlr ediyordu Neden bizden izinsiz oraya gittin diye soruyorlardı

Ben polise basın mensubu olduğumu soumlyledim ve basın kartımı goumlsterdim ama onlar yine de bana vurmaya devam etti

Bir polis beni ambulans boyunca suumlruumlkledi Yaralı olduğumu goumlruumlyordu Polis bana bakma diye bağırıp tekmeliyor bana tekme atarken goumlzlerimi kapatmamı emrediyordu Bir ara hepiniz teroumlristsiniz Tuumlrklerin guumlcuumlnuuml

Dağkapı Mahallesi

Cizrenin Dağkapı mahallesinde barikat veya hendek ve guumlvenlik guumlccedilleri ile silahlı gruplar arasında ccedilatışma yoktu Ancak Cizre Devlet Hastanesi mahallenin guumlneyinde Şahin Tepesine yakın stratejik bir konumda yer alıyor ve guumlvenlik guumlccedilleri sokağa ccedilıkma yasağının başında hastaneye el koymuş en uumlst kattaki hastaları guumlvenlik guumlccedillerini yerleştirmek amacıyla taşımış ve hastanenin bahccedilesine tanklar ve zırhlı araccedillar yerleştirmişti

Uydu goumlruumlntuumllerine dayalı kendi bağımsız incelemesi sonucunda İnsan Hakları İzleme Oumlrguumltuuml doumlrt farklı tarihte devlet hastanesi bahccedilesinde ccedilok sayıda askeri aracın konuşlandığını tespit etti 18 ve 25 Aralık 2015 ile 12 ve 17 Ocak 2016 Hastaneler ve tuumlm sağlık tesisleri istisnai korunma koşullarına sahip sivil yapılardır ve askeri operasyonların parccedilası olamazlar Askeri operasyonlar sağlık personeli ve hastalara zarar vermemeli veya onları tehlikeye sokmamalıdır Askeri guumlccedillerin hastane kompleksi iccedilindeki mevcudiyeti veya hastane kompleksinin askeri guumlccediller tarafından işgali hastanenin hedef haline gelmesi riskine yol accedilmakta ve kabul edilemez bir şekilde sağlık hizmetine erişim oumlnuumlnde engel oluşturmaktadır

Hastane ile Şahin tepesi arasındaki boumllge tuumlmuumlyle guumlvenlik guumlccedillerinin kontroluumlndeydi ancak Tuumlrkiye medyasında 17 Aralık guumlnuuml PKK ile ilişkili grupların hastaneye roketlerle saldırdığına ilişkin haberler ccedilıktı İnsan Hakları İzleme Oumlrguumltuumlnuumln kayıt altına aldığı iki olayda eldeki deliller hastane ile tepe arasındaki boumllgeye yerleşmiş guumlvenlik guumlccedillerinin mahalleye havan topu atışı yaptığına ve Dağkapı mahallesinde yaşayan insanlara ateş accediltığına işaret ediyor

Yusuf Akalın Buumlşra Yuumlruuml ve Dilan Akalın

14 Ocak guumlnuuml Dağkapı mahallesine atılan havan mermileri biri 13 yaşındaki Yusuf Akalın diğeri de onun 11 yaşındaki kuzeni Buumlşra Yuumlruuml olmak uumlzere iki ccedilocuğu oumllduumlrduuml Yusufun 10 yaşındaki kardeşi Dilan Akalın da ağır yaralandı

Buumlşranın babası 42 yaşındaki inşaat işccedilisi Mehmet Yuumlruuml şunları anlattı

Bizim sokağımız Mirabdal Sokağı doğrudan mezarlığa bakıyor ve onun arkasında da Cizre Devlet Hastanesinin solunda Şahin Tepesi yuumlkseliyor Bizim buralarda hendek veya barikat yoktu Bu nedenle akrabalarımız sokağa ccedilıkma yasağının ilk guumlnuumlnde Sur mahallesinin ccedilok sayıda hendeğin bulunduğu bir boumllgesinden buraya gelmişlerdi 14 Ocak guumlnuuml saat oumlğlenden sonra bir veya bir buccediluk civarlarında evimizin dış kapısına havan topu atışı yapıldı ccedilocuklar da kapının hemen arkasında oynuyordu Metal dış kapıda buumlyuumlk bir delik accedilıldı ve yanımızdaki binanın metal kepenklerinde de delikler var

Havan mermilerinin Şahin Tepesi istikametinden geldiğini sanıyorum orada askeri pozisyonlar vardı tankları ve zırhlı araccedilları buradan goumlrebiliyorduk Yeğenim Yusuf ve kızım Buumlşra hastanede oumllduuml Yeğenim Dilan koumltuuml yaralanmıştı ama şimdi iyileşme yolunda

Ccedilocukları toprağa verdikten sonra Kızıltepeye taşındık ve herkes de bu boumllgeye geldi

Buumlşrarsquonın 22 yaşındaki oumlğrenci ağabeyi Halil Yuumlruuml şunları anlattı

Ccedilocuklar aşağıda oumln kapının arkasında yengemin iki koyunuyla oynuyordu Onlar iccedilin binanın girişinde merdivenlerin altında bir yer yapmıştık Biz yukarıdaki oturma odasındaydık Uumlccedil patlama duyduk ve hemen aşağıya koştuk ve bir de baktık ki ccedilocukların ayakları kopmuş kanlar iccedilinde yatıyorlar Ccedilok bir şey hatırlamıyorum ccediluumlnkuuml hepimizi şok iccedilindeydik Kuzenim Orhan Akalın bir ambulans aramak iccedilin bağıra bağıra caddeye fırladı ama ona da ateş ettiler

Yusufun 25 yaşındaki ağabeyi Orhan Akalın da İnsan Hakları İzleme Oumlrguumltuuml kendisiyle goumlruumlştuumlğuumlnde bunu doğruladı Aileden hiccedil kimse bu oumllduumlrme vakalarıyla ilgili bir soruşturma yuumlruumltuumlluumlp yuumlruumltuumllmediğini bilmiyordu ve Haziran ayının başında savcılığın aile ile henuumlz ilişkiye geccedilmediğini veya onları ifade vermek iccedilin davet etmediğini ancak polisin hadisenin ayrıntılarını kayda geccedilirmek iccedilin onları ziyaret ettiğini soumlylediler

Halil ve Nihat Soumlmer

7 Ocak guumlnuuml iki kardeş şoumlfoumlr olarak ccedilalışan 41 yaşındaki Halil Soumlmer ve Orman Boumllge Muumlduumlrluumlğuumlnde ccedilalışan 22 yaşındaki Nihat Soumlmer Şahin Tepesi veya Cizre Devlet Hastanesi istikametinden accedilılan bir ateş sonucu vurularak oumllduumlruumllduumller

Kız kardeşleri 37 yaşındaki Asiye Soumlmer İnsan Hakları İzleme Oumlrguumltuumlne şunları anlattı

Bizim Dağkapı mahallesinde barikat veya hendek yoktu

7 Ocak guumlnuuml akşam uumlzeri saat 7 sularında evdeydik Nihat telefonla konuşuyordu ve cep telefonu orada daha iyi ccedilektiği iccedilin sokağın başına gitmişti Şahin Tepesi doğrudan boumllgeye bakıyor ve solunda da Cizre Devlet Hastanesi var Ben pencereden bakıyordum o sırada biri lsquoNihat vuruldursquo diye bağırdı ve ben de ağabeyim Halille birlikte onu almak iccedilin dışarı fırladım Şahin Tepesinden veya hastane istikametin ateş ediliyordu dolayısıyla Nihata ulaşamadık Buumltuumln komşular da dışarıdaydı ve Halil kendini yere atıp Nihatı almak iccedilin ona doğru suumlruumlnmeye başladı O bunu yaparken meğerse o da vurulmuş bunu oumlnce farketmedik Nihata ulaşmaya başarmış ama vurulmuş

Komşular 112yi arayıp ambulansı ccedilağırdılar ama onlara ambulansın gelemeyeceği soumlylenmiş Bir milletvekilini Faysal Sarıyıldızı aradık o da belediyeden bir ambulans yolladı O sırada ccedilok yağmur yağıyordu ve ateş de devam ediyordu dolayısıyla ambulans o ikisine varana dek bir iki defa geri doumlnmek zorunda kaldı

İnsan Hakları İzleme Oumlrguumltuuml araştırmacısı Nisan ayının ortasında bu iki kişinin oumllduumlruumllduumlğuuml yerde yaptığı incelemede sokağın koumlşesindeki eczanenin duvarının duvardaki en az 24 mermi deliğini oumlrtmek iccedilin yeni sıvanmış olduğunu ve caddenin karşı koumlşesindeki bir duumlkkanın metal kepenklerinde de ccedilok sayıda mermi deliğinin henuumlz goumlruumlnuumlr durumda olduğunu tespit etti Aile Halil ve Nihatın babalarının her

guumln olay yerini ziyaret ederek orada ağlamaya başladığını ve bu nedenle duvardaki mermi deliklerini goumlruumlp de oğullarının kaybını anımsamasın diye duvarı kendilerinin sıvattığını anlattı

Aile İnsan Hakları İzleme Oumlrguumltuumlne duvarın sıvanmadan evvelki 24 mermi deliği bulunan halinin fotoğrafını da goumlsterdi Eczanenin duvarındaki deliklerin yeri ve karşı koumlşedeki metal kepenkleri delip geccedilen mermilerin giriş ve ccedilıkış accedilıları silahların guumlvenlik guumlccedillerinin kontroluumlndekindaki hastane ile şahin tepesi arasındaki bir konumdan ateşlenmiş olabileceği duumlşuumlncesiyle uyumluydu ancak atış mesafesini tespit etmek muumlmkuumln olmadı

İnsan Hakları İzleme Oumlrguumltuuml 7 Haziran guumlnuuml Soumlmer kardeşlerin yaşadığı mahalleye guumlvenlik guumlccedillerinin karşılık vermiş olabileceği silahlı gruplarca bir saldırı duumlzenlediğini ya da bu grupların mahallede faal olduğunu goumlsteren herhangi bir iddia ya da delil tespit etmedi

Bir başka kardeş 30 yaşındaki İlhan Soumlmer ise kardeşlerinin oumllduumlğuuml hastanede polis tarafından darp edildiğini anlattı

Ambulansı mahalleden ayrılırken goumlrduumlm ve başlangıccedilta kardeşlerimin vurulmuş olduğunu bilmiyordum Babam Ali Soumlmerle ben Cizre Devlet Hastanesine ambulansta onlarla birlikte gittik Nihatın boğazından goumlğsuumlnden karnından ve omuzundan vurulduğunu Halilin de goumlğsuumlnden ve bacaklarından vurulduğunu goumlrduumlm Hastanede oumllduumller O kadar kan verilmiş olmasına rağmen oumlnce birinin sonra da oumltekinin oumllduumlğuumlnuuml oumlğrenince aklım başımdan gitti

Polise bağırdım ve bir grup polis bana saldırıp darp etmeye başladı Umarım hastane bunu goumlsteren kamera kayıtları vardır Beni bir odaya goumltuumlrduumller ve iccedillerinden biri oumllduumlruumln bunu uumlccediluumlncuuml de bu olsun dedi Beni teroumlrist olarak goumlruumlyorlardı Bir sivil polis uumlniformaları diğer polisleri durdurdu ve bana bir sigara verdi Ben ccedilok uumlzguumlnduumlm 60 yaşındaki babam da ağlıyordu Cesetlerini Şırnaktaki morga goumltuumlrduumlk Sokağa ccedilıkma yasağı yuumlzuumlnden kardeşlerimi Cizrede toprağa veremedik biz de İdil yakınlarında bir yere goumlmduumlk

Burada hukuk yok oumlyle hissediyorum devlet hepimizi teroumlrist olarak goumlruumlyor Eğer hukuk olsaydı tuumlm bunlar yaşanmazdı

Savcılık Soumlmer kardeşlerin vurularak oumllduumlruumllduumlğuuml yere bir olay yeri inceleme ekibi yollamış Cizre savcılığı da İnsan Hakları izleme Oumlrguumltuumlne oumlluumlmlerin soruşturulmaya başlandığını soumlyledi

Ancak İlhan Soumlmer olay yerini incelemeye gelen polis ekibiyle konuşmuş olmasına rağmen Temmuz ayının ortası itibariyle aileden hiccedil kimsenin savcılığa olayla ilgili ifade vermek uumlzere ccedilağrılmış olmadığını soumlyledi

Abduumllhamit Poccedilal Selman Erdoğan ve Diğerleri Şah ve Cudi Mahalleleri

İnsan Hakları İzleme Oumlrguumltuuml 20 Ocak guumlnuuml oumlğlen vakitlerinde Halkların Demokrasi Partisi (HDP) Şırnak Milletvekili Faysal Sarıyıldız oumlncuumlluumlğuumlnde aralarında yerel belediye meclisi uumlyelerinin belediye ccedilalışanlarının ve gazetecilerin de bulunduğu bir grup sivile guumlvenlik guumlccedillerince ateş accedilılması olayına tanık olmuş beş kişiyle de goumlruumlştuuml Ellerinde beyaz bayraklar taşıyan 30 kişilik grup Şah Mahallesindeki belediye binasından ccedilıkarak Cizrenin ana caddelerinden biri olan Nusaybin caddesini geccedilerek Cudi Mahallesine oradaki oumlluuml ve yaralıları almaya gidiyordu Sarıyıldız bu adımı atmaya ambulansların yaralılara ulaşmasının veya oumlluumlleri almasının engellendiğine youmlnelik haberler geldikten sonra karar verdiklerini anlattı

Cizre Kaymakamını cep telefonundan defalarca aradım ancak accedilmadı Ben de ona kısa mesaj atarak bir grup insanla birlikte Cudi mahallesine oumlluuml ve yaralıları almaya gideceğimizin bilgisini verdim Elimizde beyaz bayraklar vardı ve guumln ışığında ilerliyorduk Guumlvenlik guumlccedilleri bizi goumlrduuml ve bize muumldahale etmeden geccedilmemize izin verdi Ccedilok sayıda oumlluuml ve yaralıyı topladık ve tam geri doumlnuumlyorduk ki bize ateş accediltılar

42 yaşındaki Cizre belediye meclisi uumlyesi ve o doumlnemde Belediye Başkan vekili olan Selahattin Ecevit de grupla birlikteydi

Biz aralarında Faysal Sarıyıldız belediye meclisi uumlyeleri belediye başkan yardımcısı ve bazı başka insanlarla birlikte oumlluuml ve yaralıları almaya gittik ve onları iki el arabasına koyduk Faysal kaymakama haber vermişti Nusaybin Caddesinde yuumlruumlrken elimizde beyaz bayraklar vardı ve zırhlı araccedillardaki guumlvenlik guumlccedilleri bizi rahatccedila goumlrebilecek durumdaydı Nusaybin caddesinden geri doumlnerken guumlvenlik guumlccedilleri aniden ve hiccedil bir uyarıda bulunmadan Doumlrtyol istikametindeki zırhlı araccedillardan birinden bize ateş accediltı

Herkes sağa sola kaccedilıştı bazıları geriye Cudiye doğru bazıları Sura doğru kaccediltı bazıları da caddeye duumlştuuml Ben sol ayağımdan vuruldum Başka vurulanlar da oldu Belediye Meclisi uumlyelerimizden Hamit Poccedilal aldığı yaralar nedeniyle oumllduuml Tanımadığım adının Selman Erdoğan olduğunu oumlğrendiğim başka bir adam daha oumllduuml Faysal ağır yaralılar iccedilin Belediye ambulansını ccedilağırdı Biz Faysalla caddenin karşısındaki bir eve sığınmayı başardık ve uumlccedil saat orada mahsur kaldık Faysal Kaymakamı arayıp duruyordu ama o ısrarla accedilmıyordu

Faysal nihayet Ticaret ve Sanayi Odası başkanı Suumlleyman Ccedilağlının kaymakamı aramasını ve mesajı iletmesini sağlayabildi Bir kaymakamın bir milletvekilinin acil telefonlarını goumlrmezden gelmesi ccedilok ayıp bir şey Belediye ambulansı ancak saatler sonra geldi Onu ccedilağırdık ccediluumlnkuuml ccedilağırmak istediğimiz devlet ambulansı boumllgede ccedilatışma olduğu ve ccedilok riskli olduğu gerekccedilesiyle gelmedi Devletin Anadolu Ajansı bu olayın haberini ccedilıkan ccedilatışmada uumlccedil teroumlrist oumllduumlruumllduuml ve dokuz teroumlrist de yaralandı şeklinde verdi Oysa ortada ccedilatışma filan yoktu

Belediye ambulansı oumlnce ağır yaralıları topladığı sonra da polis tarafından durdurulup arandığı iccedilin bize ccedilok geccedil ulaştı

Sol ayağımdaki buumltuumln kemikler parccedilalanmış Batmanda hastanede sekiz guumln yattım ve hala (olaydan iki ay sonra) yuumlruumlrken buumlyuumlk guumlccedilluumlk ccedilekiyorum

Grupla birlikte olan IMC TV kameramanı Refik Tekin de bacağından yaralandı ancak yine de olayı filme almayı başardı Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yuumlksek Komiserliği daha sonra bir accedilıklama yaparak Tekinin vurulmasını kınarken medyaya getirilen kısıtlamalar ve guumlneydoğudaki gelişmeler ile ilgili daha kapsamlı kaygılarını da dile getirdi

Tekin şunları anlattı

HDP milletvekili Faysal Sarıyıldız ile birlikte Cudi mahallesinden oumlluumlleri ve bir kaccedil da yaralıyı almak iccedilin bir grup olarak oraya gittik Elimize beyaz bayrak taşıyorduk Grupta benimle birlikte Dicle Haber Ajansından bir meslektaşım da vardı Nusaybin Caddesini geccedilerken caddenin iki başında tankların ve zırhlı araccedilların olduğunu gayet net bir şekilde goumlrebiliyordum

Oumlluumllerin bulunduğu Cudiye girdik Başka bir yoldan mahalleden ccedilıktık ve yeniden Nusaybin Caddesine girdik Yolda her yanda tanklar ve zırhlı araccedillar vardı

Sonra birden silah sesleri duyuldu Oumlnceleri mermiler hemen başımızın uumlzerinden ccedilok yakından geccediliyordu dolayısıyla insanlar eğilerek mermilerden kaccedilmaya ccedilalıştı ama iki saniye sonra uumlzerimize yaylım ateşi accediltılar Ateş yolun doğu tarafından [Doumlrt Yol istikametinden] tek yandan geliyordu Birden bire insanlar yere duumlşmeye başladı Ben bacağımda bir yanma hissettim ve yere duumlşuumlp suumlruumlnmeye başladım Her yerde kan vardı insanlar yerlerde yatıyordu Film ccedilekmeye devam ettim

Bir ambulans ve bir de cenaze arabası geldi İkisi de Belediyeye aitti Onları Milletvekili ccedilağırmış ve Belediye binası da beş yuumlz metre ileride olduğundan hemen gelebilmişler Ambulanslar olay yerine geldiğinde ateş durdu Eğer ambulanslar gelmeseydi ne olurdu bilmiyorum Sanırım hepimizi oracıkta oumllduumlrebilirlerdi Accedilılan ateşte iki kişi oumllduuml Yaralılardan bazıları cenaze arabalarına konmuş ccediluumlnkuuml ccedilok ağır yaralılarmış Ben de başka iki yaralıyla birlikte bir ambulansa kondum

Ambulans vali yardımcılığı binasının yakınında durduruldu Ben de dahil herkesi ambulanstan indirdiler ve darp etmeye başladılar Ambulans şofoumlruumlnuumln de taşıttan inmeye zorlandığını goumlrebiliyordum Bir duvara yaslanmış ayakta duruyordu ve polisler de ona vurup kuumlfuumlr ediyordu Neden bizden izinsiz oraya gittin diye soruyorlardı

Ben polise basın mensubu olduğumu soumlyledim ve basın kartımı goumlsterdim ama onlar yine de bana vurmaya devam etti

Bir polis beni ambulans boyunca suumlruumlkledi Yaralı olduğumu goumlruumlyordu Polis bana bakma diye bağırıp tekmeliyor bana tekme atarken goumlzlerimi kapatmamı emrediyordu Bir ara hepiniz teroumlristsiniz Tuumlrklerin guumlcuumlnuuml

Buumlşrarsquonın 22 yaşındaki oumlğrenci ağabeyi Halil Yuumlruuml şunları anlattı

Ccedilocuklar aşağıda oumln kapının arkasında yengemin iki koyunuyla oynuyordu Onlar iccedilin binanın girişinde merdivenlerin altında bir yer yapmıştık Biz yukarıdaki oturma odasındaydık Uumlccedil patlama duyduk ve hemen aşağıya koştuk ve bir de baktık ki ccedilocukların ayakları kopmuş kanlar iccedilinde yatıyorlar Ccedilok bir şey hatırlamıyorum ccediluumlnkuuml hepimizi şok iccedilindeydik Kuzenim Orhan Akalın bir ambulans aramak iccedilin bağıra bağıra caddeye fırladı ama ona da ateş ettiler

Yusufun 25 yaşındaki ağabeyi Orhan Akalın da İnsan Hakları İzleme Oumlrguumltuuml kendisiyle goumlruumlştuumlğuumlnde bunu doğruladı Aileden hiccedil kimse bu oumllduumlrme vakalarıyla ilgili bir soruşturma yuumlruumltuumlluumlp yuumlruumltuumllmediğini bilmiyordu ve Haziran ayının başında savcılığın aile ile henuumlz ilişkiye geccedilmediğini veya onları ifade vermek iccedilin davet etmediğini ancak polisin hadisenin ayrıntılarını kayda geccedilirmek iccedilin onları ziyaret ettiğini soumlylediler

Halil ve Nihat Soumlmer

7 Ocak guumlnuuml iki kardeş şoumlfoumlr olarak ccedilalışan 41 yaşındaki Halil Soumlmer ve Orman Boumllge Muumlduumlrluumlğuumlnde ccedilalışan 22 yaşındaki Nihat Soumlmer Şahin Tepesi veya Cizre Devlet Hastanesi istikametinden accedilılan bir ateş sonucu vurularak oumllduumlruumllduumller

Kız kardeşleri 37 yaşındaki Asiye Soumlmer İnsan Hakları İzleme Oumlrguumltuumlne şunları anlattı

Bizim Dağkapı mahallesinde barikat veya hendek yoktu

7 Ocak guumlnuuml akşam uumlzeri saat 7 sularında evdeydik Nihat telefonla konuşuyordu ve cep telefonu orada daha iyi ccedilektiği iccedilin sokağın başına gitmişti Şahin Tepesi doğrudan boumllgeye bakıyor ve solunda da Cizre Devlet Hastanesi var Ben pencereden bakıyordum o sırada biri lsquoNihat vuruldursquo diye bağırdı ve ben de ağabeyim Halille birlikte onu almak iccedilin dışarı fırladım Şahin Tepesinden veya hastane istikametin ateş ediliyordu dolayısıyla Nihata ulaşamadık Buumltuumln komşular da dışarıdaydı ve Halil kendini yere atıp Nihatı almak iccedilin ona doğru suumlruumlnmeye başladı O bunu yaparken meğerse o da vurulmuş bunu oumlnce farketmedik Nihata ulaşmaya başarmış ama vurulmuş

Komşular 112yi arayıp ambulansı ccedilağırdılar ama onlara ambulansın gelemeyeceği soumlylenmiş Bir milletvekilini Faysal Sarıyıldızı aradık o da belediyeden bir ambulans yolladı O sırada ccedilok yağmur yağıyordu ve ateş de devam ediyordu dolayısıyla ambulans o ikisine varana dek bir iki defa geri doumlnmek zorunda kaldı

İnsan Hakları İzleme Oumlrguumltuuml araştırmacısı Nisan ayının ortasında bu iki kişinin oumllduumlruumllduumlğuuml yerde yaptığı incelemede sokağın koumlşesindeki eczanenin duvarının duvardaki en az 24 mermi deliğini oumlrtmek iccedilin yeni sıvanmış olduğunu ve caddenin karşı koumlşesindeki bir duumlkkanın metal kepenklerinde de ccedilok sayıda mermi deliğinin henuumlz goumlruumlnuumlr durumda olduğunu tespit etti Aile Halil ve Nihatın babalarının her

guumln olay yerini ziyaret ederek orada ağlamaya başladığını ve bu nedenle duvardaki mermi deliklerini goumlruumlp de oğullarının kaybını anımsamasın diye duvarı kendilerinin sıvattığını anlattı

Aile İnsan Hakları İzleme Oumlrguumltuumlne duvarın sıvanmadan evvelki 24 mermi deliği bulunan halinin fotoğrafını da goumlsterdi Eczanenin duvarındaki deliklerin yeri ve karşı koumlşedeki metal kepenkleri delip geccedilen mermilerin giriş ve ccedilıkış accedilıları silahların guumlvenlik guumlccedillerinin kontroluumlndekindaki hastane ile şahin tepesi arasındaki bir konumdan ateşlenmiş olabileceği duumlşuumlncesiyle uyumluydu ancak atış mesafesini tespit etmek muumlmkuumln olmadı

İnsan Hakları İzleme Oumlrguumltuuml 7 Haziran guumlnuuml Soumlmer kardeşlerin yaşadığı mahalleye guumlvenlik guumlccedillerinin karşılık vermiş olabileceği silahlı gruplarca bir saldırı duumlzenlediğini ya da bu grupların mahallede faal olduğunu goumlsteren herhangi bir iddia ya da delil tespit etmedi

Bir başka kardeş 30 yaşındaki İlhan Soumlmer ise kardeşlerinin oumllduumlğuuml hastanede polis tarafından darp edildiğini anlattı

Ambulansı mahalleden ayrılırken goumlrduumlm ve başlangıccedilta kardeşlerimin vurulmuş olduğunu bilmiyordum Babam Ali Soumlmerle ben Cizre Devlet Hastanesine ambulansta onlarla birlikte gittik Nihatın boğazından goumlğsuumlnden karnından ve omuzundan vurulduğunu Halilin de goumlğsuumlnden ve bacaklarından vurulduğunu goumlrduumlm Hastanede oumllduumller O kadar kan verilmiş olmasına rağmen oumlnce birinin sonra da oumltekinin oumllduumlğuumlnuuml oumlğrenince aklım başımdan gitti

Polise bağırdım ve bir grup polis bana saldırıp darp etmeye başladı Umarım hastane bunu goumlsteren kamera kayıtları vardır Beni bir odaya goumltuumlrduumller ve iccedillerinden biri oumllduumlruumln bunu uumlccediluumlncuuml de bu olsun dedi Beni teroumlrist olarak goumlruumlyorlardı Bir sivil polis uumlniformaları diğer polisleri durdurdu ve bana bir sigara verdi Ben ccedilok uumlzguumlnduumlm 60 yaşındaki babam da ağlıyordu Cesetlerini Şırnaktaki morga goumltuumlrduumlk Sokağa ccedilıkma yasağı yuumlzuumlnden kardeşlerimi Cizrede toprağa veremedik biz de İdil yakınlarında bir yere goumlmduumlk

Burada hukuk yok oumlyle hissediyorum devlet hepimizi teroumlrist olarak goumlruumlyor Eğer hukuk olsaydı tuumlm bunlar yaşanmazdı

Savcılık Soumlmer kardeşlerin vurularak oumllduumlruumllduumlğuuml yere bir olay yeri inceleme ekibi yollamış Cizre savcılığı da İnsan Hakları izleme Oumlrguumltuumlne oumlluumlmlerin soruşturulmaya başlandığını soumlyledi

Ancak İlhan Soumlmer olay yerini incelemeye gelen polis ekibiyle konuşmuş olmasına rağmen Temmuz ayının ortası itibariyle aileden hiccedil kimsenin savcılığa olayla ilgili ifade vermek uumlzere ccedilağrılmış olmadığını soumlyledi

Abduumllhamit Poccedilal Selman Erdoğan ve Diğerleri Şah ve Cudi Mahalleleri

İnsan Hakları İzleme Oumlrguumltuuml 20 Ocak guumlnuuml oumlğlen vakitlerinde Halkların Demokrasi Partisi (HDP) Şırnak Milletvekili Faysal Sarıyıldız oumlncuumlluumlğuumlnde aralarında yerel belediye meclisi uumlyelerinin belediye ccedilalışanlarının ve gazetecilerin de bulunduğu bir grup sivile guumlvenlik guumlccedillerince ateş accedilılması olayına tanık olmuş beş kişiyle de goumlruumlştuuml Ellerinde beyaz bayraklar taşıyan 30 kişilik grup Şah Mahallesindeki belediye binasından ccedilıkarak Cizrenin ana caddelerinden biri olan Nusaybin caddesini geccedilerek Cudi Mahallesine oradaki oumlluuml ve yaralıları almaya gidiyordu Sarıyıldız bu adımı atmaya ambulansların yaralılara ulaşmasının veya oumlluumlleri almasının engellendiğine youmlnelik haberler geldikten sonra karar verdiklerini anlattı

Cizre Kaymakamını cep telefonundan defalarca aradım ancak accedilmadı Ben de ona kısa mesaj atarak bir grup insanla birlikte Cudi mahallesine oumlluuml ve yaralıları almaya gideceğimizin bilgisini verdim Elimizde beyaz bayraklar vardı ve guumln ışığında ilerliyorduk Guumlvenlik guumlccedilleri bizi goumlrduuml ve bize muumldahale etmeden geccedilmemize izin verdi Ccedilok sayıda oumlluuml ve yaralıyı topladık ve tam geri doumlnuumlyorduk ki bize ateş accediltılar

42 yaşındaki Cizre belediye meclisi uumlyesi ve o doumlnemde Belediye Başkan vekili olan Selahattin Ecevit de grupla birlikteydi

Biz aralarında Faysal Sarıyıldız belediye meclisi uumlyeleri belediye başkan yardımcısı ve bazı başka insanlarla birlikte oumlluuml ve yaralıları almaya gittik ve onları iki el arabasına koyduk Faysal kaymakama haber vermişti Nusaybin Caddesinde yuumlruumlrken elimizde beyaz bayraklar vardı ve zırhlı araccedillardaki guumlvenlik guumlccedilleri bizi rahatccedila goumlrebilecek durumdaydı Nusaybin caddesinden geri doumlnerken guumlvenlik guumlccedilleri aniden ve hiccedil bir uyarıda bulunmadan Doumlrtyol istikametindeki zırhlı araccedillardan birinden bize ateş accediltı

Herkes sağa sola kaccedilıştı bazıları geriye Cudiye doğru bazıları Sura doğru kaccediltı bazıları da caddeye duumlştuuml Ben sol ayağımdan vuruldum Başka vurulanlar da oldu Belediye Meclisi uumlyelerimizden Hamit Poccedilal aldığı yaralar nedeniyle oumllduuml Tanımadığım adının Selman Erdoğan olduğunu oumlğrendiğim başka bir adam daha oumllduuml Faysal ağır yaralılar iccedilin Belediye ambulansını ccedilağırdı Biz Faysalla caddenin karşısındaki bir eve sığınmayı başardık ve uumlccedil saat orada mahsur kaldık Faysal Kaymakamı arayıp duruyordu ama o ısrarla accedilmıyordu

Faysal nihayet Ticaret ve Sanayi Odası başkanı Suumlleyman Ccedilağlının kaymakamı aramasını ve mesajı iletmesini sağlayabildi Bir kaymakamın bir milletvekilinin acil telefonlarını goumlrmezden gelmesi ccedilok ayıp bir şey Belediye ambulansı ancak saatler sonra geldi Onu ccedilağırdık ccediluumlnkuuml ccedilağırmak istediğimiz devlet ambulansı boumllgede ccedilatışma olduğu ve ccedilok riskli olduğu gerekccedilesiyle gelmedi Devletin Anadolu Ajansı bu olayın haberini ccedilıkan ccedilatışmada uumlccedil teroumlrist oumllduumlruumllduuml ve dokuz teroumlrist de yaralandı şeklinde verdi Oysa ortada ccedilatışma filan yoktu

Belediye ambulansı oumlnce ağır yaralıları topladığı sonra da polis tarafından durdurulup arandığı iccedilin bize ccedilok geccedil ulaştı

Sol ayağımdaki buumltuumln kemikler parccedilalanmış Batmanda hastanede sekiz guumln yattım ve hala (olaydan iki ay sonra) yuumlruumlrken buumlyuumlk guumlccedilluumlk ccedilekiyorum

Grupla birlikte olan IMC TV kameramanı Refik Tekin de bacağından yaralandı ancak yine de olayı filme almayı başardı Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yuumlksek Komiserliği daha sonra bir accedilıklama yaparak Tekinin vurulmasını kınarken medyaya getirilen kısıtlamalar ve guumlneydoğudaki gelişmeler ile ilgili daha kapsamlı kaygılarını da dile getirdi

Tekin şunları anlattı

HDP milletvekili Faysal Sarıyıldız ile birlikte Cudi mahallesinden oumlluumlleri ve bir kaccedil da yaralıyı almak iccedilin bir grup olarak oraya gittik Elimize beyaz bayrak taşıyorduk Grupta benimle birlikte Dicle Haber Ajansından bir meslektaşım da vardı Nusaybin Caddesini geccedilerken caddenin iki başında tankların ve zırhlı araccedilların olduğunu gayet net bir şekilde goumlrebiliyordum

Oumlluumllerin bulunduğu Cudiye girdik Başka bir yoldan mahalleden ccedilıktık ve yeniden Nusaybin Caddesine girdik Yolda her yanda tanklar ve zırhlı araccedillar vardı

Sonra birden silah sesleri duyuldu Oumlnceleri mermiler hemen başımızın uumlzerinden ccedilok yakından geccediliyordu dolayısıyla insanlar eğilerek mermilerden kaccedilmaya ccedilalıştı ama iki saniye sonra uumlzerimize yaylım ateşi accediltılar Ateş yolun doğu tarafından [Doumlrt Yol istikametinden] tek yandan geliyordu Birden bire insanlar yere duumlşmeye başladı Ben bacağımda bir yanma hissettim ve yere duumlşuumlp suumlruumlnmeye başladım Her yerde kan vardı insanlar yerlerde yatıyordu Film ccedilekmeye devam ettim

Bir ambulans ve bir de cenaze arabası geldi İkisi de Belediyeye aitti Onları Milletvekili ccedilağırmış ve Belediye binası da beş yuumlz metre ileride olduğundan hemen gelebilmişler Ambulanslar olay yerine geldiğinde ateş durdu Eğer ambulanslar gelmeseydi ne olurdu bilmiyorum Sanırım hepimizi oracıkta oumllduumlrebilirlerdi Accedilılan ateşte iki kişi oumllduuml Yaralılardan bazıları cenaze arabalarına konmuş ccediluumlnkuuml ccedilok ağır yaralılarmış Ben de başka iki yaralıyla birlikte bir ambulansa kondum

Ambulans vali yardımcılığı binasının yakınında durduruldu Ben de dahil herkesi ambulanstan indirdiler ve darp etmeye başladılar Ambulans şofoumlruumlnuumln de taşıttan inmeye zorlandığını goumlrebiliyordum Bir duvara yaslanmış ayakta duruyordu ve polisler de ona vurup kuumlfuumlr ediyordu Neden bizden izinsiz oraya gittin diye soruyorlardı

Ben polise basın mensubu olduğumu soumlyledim ve basın kartımı goumlsterdim ama onlar yine de bana vurmaya devam etti

Bir polis beni ambulans boyunca suumlruumlkledi Yaralı olduğumu goumlruumlyordu Polis bana bakma diye bağırıp tekmeliyor bana tekme atarken goumlzlerimi kapatmamı emrediyordu Bir ara hepiniz teroumlristsiniz Tuumlrklerin guumlcuumlnuuml

guumln olay yerini ziyaret ederek orada ağlamaya başladığını ve bu nedenle duvardaki mermi deliklerini goumlruumlp de oğullarının kaybını anımsamasın diye duvarı kendilerinin sıvattığını anlattı

Aile İnsan Hakları İzleme Oumlrguumltuumlne duvarın sıvanmadan evvelki 24 mermi deliği bulunan halinin fotoğrafını da goumlsterdi Eczanenin duvarındaki deliklerin yeri ve karşı koumlşedeki metal kepenkleri delip geccedilen mermilerin giriş ve ccedilıkış accedilıları silahların guumlvenlik guumlccedillerinin kontroluumlndekindaki hastane ile şahin tepesi arasındaki bir konumdan ateşlenmiş olabileceği duumlşuumlncesiyle uyumluydu ancak atış mesafesini tespit etmek muumlmkuumln olmadı

İnsan Hakları İzleme Oumlrguumltuuml 7 Haziran guumlnuuml Soumlmer kardeşlerin yaşadığı mahalleye guumlvenlik guumlccedillerinin karşılık vermiş olabileceği silahlı gruplarca bir saldırı duumlzenlediğini ya da bu grupların mahallede faal olduğunu goumlsteren herhangi bir iddia ya da delil tespit etmedi

Bir başka kardeş 30 yaşındaki İlhan Soumlmer ise kardeşlerinin oumllduumlğuuml hastanede polis tarafından darp edildiğini anlattı

Ambulansı mahalleden ayrılırken goumlrduumlm ve başlangıccedilta kardeşlerimin vurulmuş olduğunu bilmiyordum Babam Ali Soumlmerle ben Cizre Devlet Hastanesine ambulansta onlarla birlikte gittik Nihatın boğazından goumlğsuumlnden karnından ve omuzundan vurulduğunu Halilin de goumlğsuumlnden ve bacaklarından vurulduğunu goumlrduumlm Hastanede oumllduumller O kadar kan verilmiş olmasına rağmen oumlnce birinin sonra da oumltekinin oumllduumlğuumlnuuml oumlğrenince aklım başımdan gitti

Polise bağırdım ve bir grup polis bana saldırıp darp etmeye başladı Umarım hastane bunu goumlsteren kamera kayıtları vardır Beni bir odaya goumltuumlrduumller ve iccedillerinden biri oumllduumlruumln bunu uumlccediluumlncuuml de bu olsun dedi Beni teroumlrist olarak goumlruumlyorlardı Bir sivil polis uumlniformaları diğer polisleri durdurdu ve bana bir sigara verdi Ben ccedilok uumlzguumlnduumlm 60 yaşındaki babam da ağlıyordu Cesetlerini Şırnaktaki morga goumltuumlrduumlk Sokağa ccedilıkma yasağı yuumlzuumlnden kardeşlerimi Cizrede toprağa veremedik biz de İdil yakınlarında bir yere goumlmduumlk

Burada hukuk yok oumlyle hissediyorum devlet hepimizi teroumlrist olarak goumlruumlyor Eğer hukuk olsaydı tuumlm bunlar yaşanmazdı

Savcılık Soumlmer kardeşlerin vurularak oumllduumlruumllduumlğuuml yere bir olay yeri inceleme ekibi yollamış Cizre savcılığı da İnsan Hakları izleme Oumlrguumltuumlne oumlluumlmlerin soruşturulmaya başlandığını soumlyledi

Ancak İlhan Soumlmer olay yerini incelemeye gelen polis ekibiyle konuşmuş olmasına rağmen Temmuz ayının ortası itibariyle aileden hiccedil kimsenin savcılığa olayla ilgili ifade vermek uumlzere ccedilağrılmış olmadığını soumlyledi

Abduumllhamit Poccedilal Selman Erdoğan ve Diğerleri Şah ve Cudi Mahalleleri

İnsan Hakları İzleme Oumlrguumltuuml 20 Ocak guumlnuuml oumlğlen vakitlerinde Halkların Demokrasi Partisi (HDP) Şırnak Milletvekili Faysal Sarıyıldız oumlncuumlluumlğuumlnde aralarında yerel belediye meclisi uumlyelerinin belediye ccedilalışanlarının ve gazetecilerin de bulunduğu bir grup sivile guumlvenlik guumlccedillerince ateş accedilılması olayına tanık olmuş beş kişiyle de goumlruumlştuuml Ellerinde beyaz bayraklar taşıyan 30 kişilik grup Şah Mahallesindeki belediye binasından ccedilıkarak Cizrenin ana caddelerinden biri olan Nusaybin caddesini geccedilerek Cudi Mahallesine oradaki oumlluuml ve yaralıları almaya gidiyordu Sarıyıldız bu adımı atmaya ambulansların yaralılara ulaşmasının veya oumlluumlleri almasının engellendiğine youmlnelik haberler geldikten sonra karar verdiklerini anlattı

Cizre Kaymakamını cep telefonundan defalarca aradım ancak accedilmadı Ben de ona kısa mesaj atarak bir grup insanla birlikte Cudi mahallesine oumlluuml ve yaralıları almaya gideceğimizin bilgisini verdim Elimizde beyaz bayraklar vardı ve guumln ışığında ilerliyorduk Guumlvenlik guumlccedilleri bizi goumlrduuml ve bize muumldahale etmeden geccedilmemize izin verdi Ccedilok sayıda oumlluuml ve yaralıyı topladık ve tam geri doumlnuumlyorduk ki bize ateş accediltılar

42 yaşındaki Cizre belediye meclisi uumlyesi ve o doumlnemde Belediye Başkan vekili olan Selahattin Ecevit de grupla birlikteydi

Biz aralarında Faysal Sarıyıldız belediye meclisi uumlyeleri belediye başkan yardımcısı ve bazı başka insanlarla birlikte oumlluuml ve yaralıları almaya gittik ve onları iki el arabasına koyduk Faysal kaymakama haber vermişti Nusaybin Caddesinde yuumlruumlrken elimizde beyaz bayraklar vardı ve zırhlı araccedillardaki guumlvenlik guumlccedilleri bizi rahatccedila goumlrebilecek durumdaydı Nusaybin caddesinden geri doumlnerken guumlvenlik guumlccedilleri aniden ve hiccedil bir uyarıda bulunmadan Doumlrtyol istikametindeki zırhlı araccedillardan birinden bize ateş accediltı

Herkes sağa sola kaccedilıştı bazıları geriye Cudiye doğru bazıları Sura doğru kaccediltı bazıları da caddeye duumlştuuml Ben sol ayağımdan vuruldum Başka vurulanlar da oldu Belediye Meclisi uumlyelerimizden Hamit Poccedilal aldığı yaralar nedeniyle oumllduuml Tanımadığım adının Selman Erdoğan olduğunu oumlğrendiğim başka bir adam daha oumllduuml Faysal ağır yaralılar iccedilin Belediye ambulansını ccedilağırdı Biz Faysalla caddenin karşısındaki bir eve sığınmayı başardık ve uumlccedil saat orada mahsur kaldık Faysal Kaymakamı arayıp duruyordu ama o ısrarla accedilmıyordu

Faysal nihayet Ticaret ve Sanayi Odası başkanı Suumlleyman Ccedilağlının kaymakamı aramasını ve mesajı iletmesini sağlayabildi Bir kaymakamın bir milletvekilinin acil telefonlarını goumlrmezden gelmesi ccedilok ayıp bir şey Belediye ambulansı ancak saatler sonra geldi Onu ccedilağırdık ccediluumlnkuuml ccedilağırmak istediğimiz devlet ambulansı boumllgede ccedilatışma olduğu ve ccedilok riskli olduğu gerekccedilesiyle gelmedi Devletin Anadolu Ajansı bu olayın haberini ccedilıkan ccedilatışmada uumlccedil teroumlrist oumllduumlruumllduuml ve dokuz teroumlrist de yaralandı şeklinde verdi Oysa ortada ccedilatışma filan yoktu

Belediye ambulansı oumlnce ağır yaralıları topladığı sonra da polis tarafından durdurulup arandığı iccedilin bize ccedilok geccedil ulaştı

Sol ayağımdaki buumltuumln kemikler parccedilalanmış Batmanda hastanede sekiz guumln yattım ve hala (olaydan iki ay sonra) yuumlruumlrken buumlyuumlk guumlccedilluumlk ccedilekiyorum

Grupla birlikte olan IMC TV kameramanı Refik Tekin de bacağından yaralandı ancak yine de olayı filme almayı başardı Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yuumlksek Komiserliği daha sonra bir accedilıklama yaparak Tekinin vurulmasını kınarken medyaya getirilen kısıtlamalar ve guumlneydoğudaki gelişmeler ile ilgili daha kapsamlı kaygılarını da dile getirdi

Tekin şunları anlattı

HDP milletvekili Faysal Sarıyıldız ile birlikte Cudi mahallesinden oumlluumlleri ve bir kaccedil da yaralıyı almak iccedilin bir grup olarak oraya gittik Elimize beyaz bayrak taşıyorduk Grupta benimle birlikte Dicle Haber Ajansından bir meslektaşım da vardı Nusaybin Caddesini geccedilerken caddenin iki başında tankların ve zırhlı araccedilların olduğunu gayet net bir şekilde goumlrebiliyordum

Oumlluumllerin bulunduğu Cudiye girdik Başka bir yoldan mahalleden ccedilıktık ve yeniden Nusaybin Caddesine girdik Yolda her yanda tanklar ve zırhlı araccedillar vardı

Sonra birden silah sesleri duyuldu Oumlnceleri mermiler hemen başımızın uumlzerinden ccedilok yakından geccediliyordu dolayısıyla insanlar eğilerek mermilerden kaccedilmaya ccedilalıştı ama iki saniye sonra uumlzerimize yaylım ateşi accediltılar Ateş yolun doğu tarafından [Doumlrt Yol istikametinden] tek yandan geliyordu Birden bire insanlar yere duumlşmeye başladı Ben bacağımda bir yanma hissettim ve yere duumlşuumlp suumlruumlnmeye başladım Her yerde kan vardı insanlar yerlerde yatıyordu Film ccedilekmeye devam ettim

Bir ambulans ve bir de cenaze arabası geldi İkisi de Belediyeye aitti Onları Milletvekili ccedilağırmış ve Belediye binası da beş yuumlz metre ileride olduğundan hemen gelebilmişler Ambulanslar olay yerine geldiğinde ateş durdu Eğer ambulanslar gelmeseydi ne olurdu bilmiyorum Sanırım hepimizi oracıkta oumllduumlrebilirlerdi Accedilılan ateşte iki kişi oumllduuml Yaralılardan bazıları cenaze arabalarına konmuş ccediluumlnkuuml ccedilok ağır yaralılarmış Ben de başka iki yaralıyla birlikte bir ambulansa kondum

Ambulans vali yardımcılığı binasının yakınında durduruldu Ben de dahil herkesi ambulanstan indirdiler ve darp etmeye başladılar Ambulans şofoumlruumlnuumln de taşıttan inmeye zorlandığını goumlrebiliyordum Bir duvara yaslanmış ayakta duruyordu ve polisler de ona vurup kuumlfuumlr ediyordu Neden bizden izinsiz oraya gittin diye soruyorlardı

Ben polise basın mensubu olduğumu soumlyledim ve basın kartımı goumlsterdim ama onlar yine de bana vurmaya devam etti

Bir polis beni ambulans boyunca suumlruumlkledi Yaralı olduğumu goumlruumlyordu Polis bana bakma diye bağırıp tekmeliyor bana tekme atarken goumlzlerimi kapatmamı emrediyordu Bir ara hepiniz teroumlristsiniz Tuumlrklerin guumlcuumlnuuml

Abduumllhamit Poccedilal Selman Erdoğan ve Diğerleri Şah ve Cudi Mahalleleri

İnsan Hakları İzleme Oumlrguumltuuml 20 Ocak guumlnuuml oumlğlen vakitlerinde Halkların Demokrasi Partisi (HDP) Şırnak Milletvekili Faysal Sarıyıldız oumlncuumlluumlğuumlnde aralarında yerel belediye meclisi uumlyelerinin belediye ccedilalışanlarının ve gazetecilerin de bulunduğu bir grup sivile guumlvenlik guumlccedillerince ateş accedilılması olayına tanık olmuş beş kişiyle de goumlruumlştuuml Ellerinde beyaz bayraklar taşıyan 30 kişilik grup Şah Mahallesindeki belediye binasından ccedilıkarak Cizrenin ana caddelerinden biri olan Nusaybin caddesini geccedilerek Cudi Mahallesine oradaki oumlluuml ve yaralıları almaya gidiyordu Sarıyıldız bu adımı atmaya ambulansların yaralılara ulaşmasının veya oumlluumlleri almasının engellendiğine youmlnelik haberler geldikten sonra karar verdiklerini anlattı

Cizre Kaymakamını cep telefonundan defalarca aradım ancak accedilmadı Ben de ona kısa mesaj atarak bir grup insanla birlikte Cudi mahallesine oumlluuml ve yaralıları almaya gideceğimizin bilgisini verdim Elimizde beyaz bayraklar vardı ve guumln ışığında ilerliyorduk Guumlvenlik guumlccedilleri bizi goumlrduuml ve bize muumldahale etmeden geccedilmemize izin verdi Ccedilok sayıda oumlluuml ve yaralıyı topladık ve tam geri doumlnuumlyorduk ki bize ateş accediltılar

42 yaşındaki Cizre belediye meclisi uumlyesi ve o doumlnemde Belediye Başkan vekili olan Selahattin Ecevit de grupla birlikteydi

Biz aralarında Faysal Sarıyıldız belediye meclisi uumlyeleri belediye başkan yardımcısı ve bazı başka insanlarla birlikte oumlluuml ve yaralıları almaya gittik ve onları iki el arabasına koyduk Faysal kaymakama haber vermişti Nusaybin Caddesinde yuumlruumlrken elimizde beyaz bayraklar vardı ve zırhlı araccedillardaki guumlvenlik guumlccedilleri bizi rahatccedila goumlrebilecek durumdaydı Nusaybin caddesinden geri doumlnerken guumlvenlik guumlccedilleri aniden ve hiccedil bir uyarıda bulunmadan Doumlrtyol istikametindeki zırhlı araccedillardan birinden bize ateş accediltı

Herkes sağa sola kaccedilıştı bazıları geriye Cudiye doğru bazıları Sura doğru kaccediltı bazıları da caddeye duumlştuuml Ben sol ayağımdan vuruldum Başka vurulanlar da oldu Belediye Meclisi uumlyelerimizden Hamit Poccedilal aldığı yaralar nedeniyle oumllduuml Tanımadığım adının Selman Erdoğan olduğunu oumlğrendiğim başka bir adam daha oumllduuml Faysal ağır yaralılar iccedilin Belediye ambulansını ccedilağırdı Biz Faysalla caddenin karşısındaki bir eve sığınmayı başardık ve uumlccedil saat orada mahsur kaldık Faysal Kaymakamı arayıp duruyordu ama o ısrarla accedilmıyordu

Faysal nihayet Ticaret ve Sanayi Odası başkanı Suumlleyman Ccedilağlının kaymakamı aramasını ve mesajı iletmesini sağlayabildi Bir kaymakamın bir milletvekilinin acil telefonlarını goumlrmezden gelmesi ccedilok ayıp bir şey Belediye ambulansı ancak saatler sonra geldi Onu ccedilağırdık ccediluumlnkuuml ccedilağırmak istediğimiz devlet ambulansı boumllgede ccedilatışma olduğu ve ccedilok riskli olduğu gerekccedilesiyle gelmedi Devletin Anadolu Ajansı bu olayın haberini ccedilıkan ccedilatışmada uumlccedil teroumlrist oumllduumlruumllduuml ve dokuz teroumlrist de yaralandı şeklinde verdi Oysa ortada ccedilatışma filan yoktu

Belediye ambulansı oumlnce ağır yaralıları topladığı sonra da polis tarafından durdurulup arandığı iccedilin bize ccedilok geccedil ulaştı

Sol ayağımdaki buumltuumln kemikler parccedilalanmış Batmanda hastanede sekiz guumln yattım ve hala (olaydan iki ay sonra) yuumlruumlrken buumlyuumlk guumlccedilluumlk ccedilekiyorum

Grupla birlikte olan IMC TV kameramanı Refik Tekin de bacağından yaralandı ancak yine de olayı filme almayı başardı Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yuumlksek Komiserliği daha sonra bir accedilıklama yaparak Tekinin vurulmasını kınarken medyaya getirilen kısıtlamalar ve guumlneydoğudaki gelişmeler ile ilgili daha kapsamlı kaygılarını da dile getirdi

Tekin şunları anlattı

HDP milletvekili Faysal Sarıyıldız ile birlikte Cudi mahallesinden oumlluumlleri ve bir kaccedil da yaralıyı almak iccedilin bir grup olarak oraya gittik Elimize beyaz bayrak taşıyorduk Grupta benimle birlikte Dicle Haber Ajansından bir meslektaşım da vardı Nusaybin Caddesini geccedilerken caddenin iki başında tankların ve zırhlı araccedilların olduğunu gayet net bir şekilde goumlrebiliyordum

Oumlluumllerin bulunduğu Cudiye girdik Başka bir yoldan mahalleden ccedilıktık ve yeniden Nusaybin Caddesine girdik Yolda her yanda tanklar ve zırhlı araccedillar vardı

Sonra birden silah sesleri duyuldu Oumlnceleri mermiler hemen başımızın uumlzerinden ccedilok yakından geccediliyordu dolayısıyla insanlar eğilerek mermilerden kaccedilmaya ccedilalıştı ama iki saniye sonra uumlzerimize yaylım ateşi accediltılar Ateş yolun doğu tarafından [Doumlrt Yol istikametinden] tek yandan geliyordu Birden bire insanlar yere duumlşmeye başladı Ben bacağımda bir yanma hissettim ve yere duumlşuumlp suumlruumlnmeye başladım Her yerde kan vardı insanlar yerlerde yatıyordu Film ccedilekmeye devam ettim

Bir ambulans ve bir de cenaze arabası geldi İkisi de Belediyeye aitti Onları Milletvekili ccedilağırmış ve Belediye binası da beş yuumlz metre ileride olduğundan hemen gelebilmişler Ambulanslar olay yerine geldiğinde ateş durdu Eğer ambulanslar gelmeseydi ne olurdu bilmiyorum Sanırım hepimizi oracıkta oumllduumlrebilirlerdi Accedilılan ateşte iki kişi oumllduuml Yaralılardan bazıları cenaze arabalarına konmuş ccediluumlnkuuml ccedilok ağır yaralılarmış Ben de başka iki yaralıyla birlikte bir ambulansa kondum

Ambulans vali yardımcılığı binasının yakınında durduruldu Ben de dahil herkesi ambulanstan indirdiler ve darp etmeye başladılar Ambulans şofoumlruumlnuumln de taşıttan inmeye zorlandığını goumlrebiliyordum Bir duvara yaslanmış ayakta duruyordu ve polisler de ona vurup kuumlfuumlr ediyordu Neden bizden izinsiz oraya gittin diye soruyorlardı

Ben polise basın mensubu olduğumu soumlyledim ve basın kartımı goumlsterdim ama onlar yine de bana vurmaya devam etti

Bir polis beni ambulans boyunca suumlruumlkledi Yaralı olduğumu goumlruumlyordu Polis bana bakma diye bağırıp tekmeliyor bana tekme atarken goumlzlerimi kapatmamı emrediyordu Bir ara hepiniz teroumlristsiniz Tuumlrklerin guumlcuumlnuuml

Sol ayağımdaki buumltuumln kemikler parccedilalanmış Batmanda hastanede sekiz guumln yattım ve hala (olaydan iki ay sonra) yuumlruumlrken buumlyuumlk guumlccedilluumlk ccedilekiyorum

Grupla birlikte olan IMC TV kameramanı Refik Tekin de bacağından yaralandı ancak yine de olayı filme almayı başardı Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yuumlksek Komiserliği daha sonra bir accedilıklama yaparak Tekinin vurulmasını kınarken medyaya getirilen kısıtlamalar ve guumlneydoğudaki gelişmeler ile ilgili daha kapsamlı kaygılarını da dile getirdi

Tekin şunları anlattı

HDP milletvekili Faysal Sarıyıldız ile birlikte Cudi mahallesinden oumlluumlleri ve bir kaccedil da yaralıyı almak iccedilin bir grup olarak oraya gittik Elimize beyaz bayrak taşıyorduk Grupta benimle birlikte Dicle Haber Ajansından bir meslektaşım da vardı Nusaybin Caddesini geccedilerken caddenin iki başında tankların ve zırhlı araccedilların olduğunu gayet net bir şekilde goumlrebiliyordum

Oumlluumllerin bulunduğu Cudiye girdik Başka bir yoldan mahalleden ccedilıktık ve yeniden Nusaybin Caddesine girdik Yolda her yanda tanklar ve zırhlı araccedillar vardı

Sonra birden silah sesleri duyuldu Oumlnceleri mermiler hemen başımızın uumlzerinden ccedilok yakından geccediliyordu dolayısıyla insanlar eğilerek mermilerden kaccedilmaya ccedilalıştı ama iki saniye sonra uumlzerimize yaylım ateşi accediltılar Ateş yolun doğu tarafından [Doumlrt Yol istikametinden] tek yandan geliyordu Birden bire insanlar yere duumlşmeye başladı Ben bacağımda bir yanma hissettim ve yere duumlşuumlp suumlruumlnmeye başladım Her yerde kan vardı insanlar yerlerde yatıyordu Film ccedilekmeye devam ettim

Bir ambulans ve bir de cenaze arabası geldi İkisi de Belediyeye aitti Onları Milletvekili ccedilağırmış ve Belediye binası da beş yuumlz metre ileride olduğundan hemen gelebilmişler Ambulanslar olay yerine geldiğinde ateş durdu Eğer ambulanslar gelmeseydi ne olurdu bilmiyorum Sanırım hepimizi oracıkta oumllduumlrebilirlerdi Accedilılan ateşte iki kişi oumllduuml Yaralılardan bazıları cenaze arabalarına konmuş ccediluumlnkuuml ccedilok ağır yaralılarmış Ben de başka iki yaralıyla birlikte bir ambulansa kondum

Ambulans vali yardımcılığı binasının yakınında durduruldu Ben de dahil herkesi ambulanstan indirdiler ve darp etmeye başladılar Ambulans şofoumlruumlnuumln de taşıttan inmeye zorlandığını goumlrebiliyordum Bir duvara yaslanmış ayakta duruyordu ve polisler de ona vurup kuumlfuumlr ediyordu Neden bizden izinsiz oraya gittin diye soruyorlardı

Ben polise basın mensubu olduğumu soumlyledim ve basın kartımı goumlsterdim ama onlar yine de bana vurmaya devam etti

Bir polis beni ambulans boyunca suumlruumlkledi Yaralı olduğumu goumlruumlyordu Polis bana bakma diye bağırıp tekmeliyor bana tekme atarken goumlzlerimi kapatmamı emrediyordu Bir ara hepiniz teroumlristsiniz Tuumlrklerin guumlcuumlnuuml

goumlreceksiniz dedi Bu bana ccedilok garip geldi Hepimiz bu uumllkenin vatandaşı değil miyiz diye duumlşuumlnduumlm Polis bana ağza alınmayacak kuumlfuumlrler ediyor burada soumlylemek istemediğim lanetler okuyordu Kafama ve bacağıma vuruyordu Ve tuumlm bunlar vali yardımcılığı binasının oumlnuumlnde oldu Sonra beni darp eden polis durdu ve yeniden ambulansa binmemi emretti Ama ben ayağa kalkamadım Suumlruumlnerek gitmeye ccedilalıştım ama sonunda pes edip beni bindirmesi iccedilin ambulans şoumlfoumlruumlne seslendim

Cizre devlet hastanesinin oumlnuuml asker ve oumlzel harekatccedilı polis kaynıyordu o kadar ccediloklardı ki iğne atsan yere duumlşmezdi Hepsi telefonlarıyla benim resmimi ccedilekti ve onlar resim ccedilekip bağırıp kuumlfrederken biz ambulansta bekletildik Sanki o vakit polislere ve askerlere moral olsun diye oumlzel olarak ayrılmış gibi geldi bana eşe dosta teroumlristleri yakaladıklarını goumlsterebilsinler diye Boumlyle beş altı dakika geccedilti ancak ondan sonra beni bir tekerlekli sandalyeye oturttular

Beni tekerlekli sandalye ile askerlerin oumlnuumlnden geccedilirirlerken askerler kafama sertccedile vurmaya başladı Bana erişebilen herkes kafama vurdu Kuumlfuumlr ediyor ve hepinizi bitireceğiz hepiniz teroumlristsiniz Tuumlrklerin guumlcuumlnuuml goumlreceksiniz gibi şeyler soumlyluumlyorlardı Ambulanstan hastane girişine kadar tuumlm yol boyunca bu boumlyle suumlrduuml

Ben hastanedeyken polis benim hakkımda lsquoteroumlr oumlrguumltuuml uumlyesirsquo olduğum gerekccedilesiyle bir soruşturma başlattı 20 Ocak olaylarının hemen ardından Anadolu Ajansı yaptığı haberde benim lsquoteroumlristrsquo olduğumu soumlyledi Hastaneden taburcu olduktan sonra Mardinde teroumlrle muumlcadele şubesinde sorgulandım ama Cizredeki savcı hakkımda takipsizlik kararı verdi Mardinde ifade verdiğimde savcıya iki resmi succedil duyurusunda bulunmak istediğimi soumlyledim Biri bize ateş accedilanlar hakkında diğeri de beni darp edip bana kuumlfuumlr eden polis memuru hakkında Şu ana kadar her iki vakayla ilgili olarak da ifade vermeye ccedilağrılmadım ve bildiğim kadarıyla soruşturmada herhangi bir ilerleme kaydedilmiş değil

Anadolu Ajansı ile Huumlrriyet Gazetesi guumlvenlik guumlccedilleriyle ccedilıkan ccedilatışmada uumlccedil teroumlristin oumllduumlruumllduumlğuuml ve dokuzunun da yaralandığı bunların arasında bir TV kamermanının da bulunduğu bir tabutta silah bulunduğu ve yaralı teroumlristlerin belediye ambulansı ve cenaze araccedillarıyla mahalleden ccedilıkartılmaya ccedilalışıldığı youmlnuumlnde bir haber yayınladılar Habere bir polis memurunu bir tabuttan silah ccedilıkartırken goumlsterdiği iddia edilen bir fotoğraf da eşlik ediyordu Haberde bu bilginin ve olayların seyrine ilişkin bu anlatımın hangi kaynağa dayandırıldığı belirtilmiyordu

İnsan Hakları İzleme oumlrguumltuuml olaya tanık olmuş beş kişiyle yaptığı goumlruumlşmeler neticesinde soumlz konusu haberlerin guumlvenilir olmadığı ve guumlvenlik guumlccedillerinin accediltıkları ateş sonucunda oumlluuml ve yaralıları almak dışında bir amaccedil guumltmeyen ve kimse iccedilin bir tehdit oluşturmayan sivillerin oumllduumlruumllduumlğuuml ve yaralandığı bir olayın oumlrtbas edilmesi amacıyla gazetelerde yer alan anlatıların kasten yayınladığı kanaatine ulaştı

Yetkililerin bu olaya youmlnelik olarak ateş accedilılmasından sorumlu guumlvenlik guumlcuuml mensuplarının tespit edilmesi ve yargılanmasıyla sonuccedillanabilecek etkin bir

soruşturma yuumlruumltmesi ve oumlluuml ve yaralılıları almaya giden insanlara youmlnelik olarak başlatılmış soruşturmalardan da vazgeccedilmesi gerekiyor

Uumlccedil bodrumda mahsur kalmış insanların yargısız infaza maruz kaldığı youmlnuumlndeki iddialar

Şubat ayı başlarında Cizredeki guumlvenlik operasyonlarının sonunda Cudi ve Sur mahallelerindeki uumlccedil bodrumda 130 kadar oldukları tahmin edilen insanların oumlluumlmuuml oumllenlerin bir ccediloğunun yargısız infaz mağduru olabileceği youmlnuumlnde ciddi endişeler doğurmaktadır ve bu olayın acilen tam ve eksiksiz olarak soruşturulması gerekmektedir

Şu ana dek o uumlccedil bodrumda ne yaşandığına ilişkin tablonun tamamı goumlruumllebilmiş değil Ancak eldeki deliller iddia edilen kanunsuz oumllduumlrmeler sırasında uumlccedil binanın da guumlvenlik guumlccedilleri tarafından tamamen kuşatılmış olduğunu goumlsteriyor Dahası yetkililer şu ana dek bu koşullar altında bu insanların neden canlı olarak goumlzaltına alınamadığına ya da bodrumda mahsur kalanların arasında bulunduğu iddia edilen yaralı veya sivillerin neden tahliye edilemediğine ilişkin ikna edici bir accedilıklama sunmuş değiller İddia edilen kanunsuz oumllduumlrmeler vuku bulduktan sonraki tablo da tam olarak goumlruumllebilmiş değil Belediye ccedilalışanları İnsan Hakları İzleme Oumlrguumltuumlne polisin ve askerlerin bodrumların bulunduğu binaların civarındaki sokaklardaki oumlluumlleri toplamalarını emretmelerinin ardından cansız bedenleri ceset torbaları iccedilinde morga taşıdıklarını anlattı

Belediye ccedilalışanları ayrıca bazı cesetlerin yanmış olduğunu bazılarının tanınmayacak oumllccediluumlde koumlmuumlrleşmiş olduğunu bazı cesetlerin de bazı uzuvlarının veya kafalarının olmadığını soumlyledi Cesetleri goumlrmuumlş bir imam da benzer şeyler anlattı İnsan Hakları İzleme Oumlrguumltuuml ayrıca cesetlere ait otopsi raporlarından sekizini de goumlrduuml Bu raporlar cesetlerin altısında eksik uzuvların bulunduğunu ve doumlrduumlnuumln de yanmış olduğunu goumlsteriyordu Otopsi raporları bu bulguların bir patlama ihtimali ile uyumlu olduğunu belirtiyor ancak cesetlerden bazılarının neden kısmen karbonize olduğunu accedilıklamıyordu ve uumlccedil vakada da insanların ateşli silah ile vurularak oumllduumlğuuml tespitinde bulunuyordu

İstanbul Adli Tıp Enstituumltuumlsuuml oumllenlerin kimliğinin tespit edilebilmesi iccedilin DNA testleri yuumlruumltuumlyor Bodrumda oumllmuumlş 130 kadar insandan kaccedilının sivil ve kaccedilının yaralı savaşccedilı olduğu belirsizliğini koruyor Ayrıca yaralı olmayan kaccedil savaşccedilının bodrumlara sığınmış olduğu da belli değil

Bodrumdan sağ kurtulduğu iddia edilen kişilerle yapılmış roumlportajlar medyada ve HDPnin yayınladığı Cizre raporunda yer aldı ancak İnsan Hakları İzleme Oumlrguumltuuml bodrumlarda ne yaşandığına tanıklık ettiği iddia edilen kişilerden hiccedil birine ulaşamadı

Bodrumlardaki insanlarla telefon irtibatı iccedilinde olan ve tahliye edilebilmeleri amacıyla onlara ambulans yollanması iccedilin uğraşan Faysal Sarıyıldız şunları anlattı

Birinci bodrum olarak bilinen binada adı belli 25 kişi ve orada oumllmuumlş ya da daha oumlnce oumllmuumlş ve oraya getirilmiş altı kişinin de cansız bedeni bulunuyordu İnsanların o bodruma sığındıkları 23 Ocak civarında duyulmaya başlandı ve onlarla defalarca telefonla konuşarak tahliye edilmeleri ve ambulans yollanması

iccedilin ccedilok ccediletin muumlzakereler yuumlruumlttuumlk ccediluumlnkuuml ccediloğu yaralıydı ya da bitkin ve savunmasız bir durumdalardı Bir ccedilok ismi şahsen tanıyordum silahlı savaşccedilılar değillerdi siviller vardı oumlğrenciler vardı O ilk bodrumdakilerin hepsinin cesedi yandı Bir kaccedil guumln sonra ortaya ccedilıkan ikinci bodrumda 62 ve uumlccediluumlncuuml bodrumda da 40 kadar insan vardı Yine bir ccediloğunu tanıyorduk ve oralarda da siviller ve ağır yaralı insanlar vardı Şubat başlarında her şey bitti ve herkes oumllduumlruumllduuml Ben onlara vahşet bodrumu diyorum

Bostancı caddesindeki ilk bodrumdaki insanların tahliye edilebilmesi iccedilin ambulansların geccedilişine izin verilmesini sağlamaya ccedilalışan Sarıyıldıza Ankarada iki HDP milletvekli daha yardım etti Ocak ayının sonunda Başbakan ve İccedilişleri bakanı ile yaralıların tahliyesi ve tedavisi iccedilin yoğun muumlzakereler yuumlruumlttuumller Muumlzakereler sırasında Bostancı sokağı bodrumundaki 25 insan isimlerini bir liste olarak verdiler Aralarında en az iki adet reşit olmayan şahıs oumlğrenciler politik aktivistler ve bir de gazeteci vardı

28 Ocak Guumlnuuml İnsan Hakları İzleme Oumlrguumltuuml icra direktoumlruuml Kenneth Roth Ankarada konuyla ilgili bir bakan ile goumlruumlştuuml ve Tuumlrkiye Huumlkuumlmetine yaralılara kim olduklarına bakılmaksızın tıbbi yardım verme yuumlkuumlmluumlluumlğuumlnuuml anımsatarak bodrumun guumlvenlik guumlccedilleri tarafından sarılmış ve boumllgenin tamamiyle kendi kontrolleri altında olup olmadığına ilişkin ayrıntılı bilgi talep etti Bakan Rothun sorusunu yanıtlamadı ama bodrumdakilerin lsquoccedilelişkili bilgilerrsquo verdiğini iddia etti Bundan tam olarak ne kastettiğini ise accedilıklamadı Bakan ayrıca bodrumdakilerin devlet tarafından goumlnderilen ambulansları istemediğini ve amaccedillarının yakalanmadan bodrumdan kaccedilmak olduğunu soumlyledi

30 Ocakta bodrumdakiler HDPli milletvekilleri ve iccedilişleri bakanı arasında uumlccedil youmlnluuml bir telefon muumlzakeresi daha gerccedilekleşti ve bu muumlzakerede bodrumdaki herkesin dışarı ccedilıkmayı kabul etmesi halinde ambulansların herkesi almasına izin verileceği şeklinde bir mutabakata varıldı 1 Şubatta yapılan bir basın toplantısında HDP bu muumlzakereler sırasında alınan ses kayıtlarından yapılmış alıntıları dinlettiler Ses kayıtları boumlyle bir mutabakata varıldığı yolundaki iddiayı destekliyor

Ses kayıtlarında bodrumun iccedilinden gelen patlama ve silah seslerini ve ccedilığlıkları duymak muumlmkuumln ki bu da bir tahliye planının uygulanmak uumlzere olduğu tam o anda bodruma ağır bir saldırı ya da baskın yapılmış olduğuna işaret ediyor O noktada bodrumdakilerle telefon bağlantısı kesiliyor Ancak daha sonra kısa bir telefon goumlruumlşmesi daha oluyor ve bu goumlruumlşmede bodrumdan konuşan şahıs herkesin molozlar altında kaldığını ve kimsenin kıpırdayamadığını soumlyluumlyor Bundan sonra ilk bodrumla tuumlm bağlantının kesildiği soumlyleniyor

Muumlzakerelerde yer alan HDP eş genel başkan yardımcısı ve Adana milletvekili Meral Danış Beştaş şunları anlattı

Ambulans yollayıp bodrumdakileri tahliye etsinler diye huumlkuumlmeti ikna etmek iccedilin guumlnlerce muumlcadele ettik Son guumln bodrumdakiler ve iccedilişleri ve sağlık bakanları ile uumlccedil youmlnluuml bir muumlzakere yuumlruumlttuumlk Sonunda bodrumlara beş ya da altı ambulansın yollanabileceği bir noktaya gelmiştik ve buradan yuumlruumlyorduk

Her konuda mutabakata varıldı ve ben de bodrumdakilere ambulans geldiği zaman dışarı ccedilıkmak iccedilin hazır olmalarını soumlyledim Bilgi gelsin diye bekliyorduk sonra telefondan bir takım sesler geldi bodrumun basıldığını duyduk İletişim koptu Bir sonraki konuşmada konuştuğum kişi bağırarak moloz altında kaldıklarını soumlyledi Ondan sonra da tuumlm iletişim kesildi O insanların tam olarak nasıl oumllduumlruumllduumlklerini bilmiyoruz ama şu bizim iccedilin accedilık Onları bodrumdan ccedilıkartma planları kasten engellendi ve hepsi guumlvenlik guumlccedilleri tarafından oumllduumlruumllduuml

Telefonla yuumlruumltuumllen muumlzakerelerden yapılmış alıntıların yayınlanmış kayıtları da bu anlatımı doğrular nitelikte

Diğer iki bodrumdaki insanları tahliye etmek iccedilin başka yerel girişimler de oldu O bodrumlara sığınanlardan iki kişi cep telefonlarıyla televizyon istasyonlarını arayarak iccedilinde bulundukları durumu anlattılar ve guumlvenlik guumlccedillerinin bodrumları yaktığını ve alevlerden kaccedilamayan bir ccedilok yaralının oumllduumlğuumlnuuml soumlylediler

7 Şubat guumlnuuml devlete ait televizyon kanalı TRT yayınladığı bir haber buumllteninde Cizrede 60 PKK uumlyesinin oumllduumlruumllduumlğuumlnuuml soumlyledi ancak aynı guumln daha sonra yayınlanan buumlltenlerde bu bilgi tekrarlanmadı ve rakam 30a indirildi Ertesi guumln Şırnak valisi 10 PKKlinin oumllduumlğuumlnuuml soumlyledi Yetkililer 10 Şubatta basında ccedilıkan iki uumlst duumlzey PKK uumlyesinin bodrumlarda oumllduumlğuumlne ilişkin haberlerin doğrulunu teyit eden bir accedilıklama yayınlamadılar

11 Şubatta İccedilişleri Bakanı Cizredeki guumlvenlik operasyonunun başarılı bir şekilde tamamlandığını ve guumlvenlik guumlccedillerinin şehrin tamamında kontroluuml ele geccedilirdiğini accedilıkladı

Cizredeki sokağa ccedilıkma yasağı 11 Şubat - 2 Mart arasındaki doumlnemde de suumlrduuml Bunun iccedilin verilen gerekccedile guumlvenlik guumlccedillerinin mahalleleri vatandaşlar iccedilin tehlike arz edebilecek mayınlardan el yapımı patlayıcılardan ve diğer tehlikeli silahlardan temizlemesi gerekiyor idi

Bu suumlrede şehirde birccedilok bina yıkımı da yapıldı ve ccedilıkan molozlar kamyonlarla Dicle nehrinin kıyısındaki bir boumllgeye yığıldı Avukatlar ve bir adli patalog İnsan Hakları İzleme Oumlrguumltuumlne Dicle nehrinin kıyısına doumlkuumllen molozlarda bulunmuş ve ccedilocuklar tarafından goumlmuumllduumlkten sonra kısmen yeniden topraktan ccedilıkartılmış bir insan kolu goumlsterdiler Savcıya da iletilen bu durum Cudi ve Sur mahallelerinden kaldırılan molozlar arasında başka beden parccedilalarının ve delillerin de bulunabileceği youmlnuumlnde endişe yarattı

Şırnak Barosu temsilcileri İnsan Hakları İzleme Oumlrguumltuumlne 19 guumlnluumlk doumlnemde savcıların ne bodrumlarda olay yeri incelemesi yaptığını ne de cesetlerin bodrumlardan veya başka yerlerden taşınmasına nezaret ettiklerini soumlyledi Savcılığın olay yeri incelemesine katılmamış veya nezaret etmemiş olması ileride accedilılması olası bir ceza soruşturması iccedilin delillerin temel usullere uygun toplanmamış olabileceği youmlnuumlnde endişe doğuruyor

Ocak ayında Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin Cizrenin mahallelerinde yaralanmış beş kişi iccedilin ara tedbir kararı almış ve Tuumlrkiye Huumlkuumlmetini şahısların yaşamlarını ve bedensel buumltuumlnluumlklerini korumak iccedilin yetkileri dahilinde alınabilecek her oumlnlemi almakla yuumlkuumlmluuml kılmış olması da oumlnemli Bu ara tedbir kararları mahkemenin bireylerin buumlyuumlk risk altında olduklarını değerlendirdiği acil durumlara hızla muumldahale etmesine olanak veren lsquo39 Kuralrsquo usuluumlne goumlre alınmıştı

Avrupa mahkemesinin muumldahalesi Anayasa Mahkemesinin akrabaları iccedilin acil tıbbi yardım talep eden aileler adına avukatların yaptıkları başvuruları tekrar tekrar reddetmesinden sonra gelmişti Mahkemenin lehlerine ara tedbir kararı aldığı beş kişiden sadece birine tıbbi yardım sağlandı Diğer doumlrt kişi oumllduuml ve sadece cansız bedenleri kurtarılabildi Avrupa mahkemesi duumlzinelerce başka şahısla ilgili ise benzer kararlar almamaya ya da benzer tedbirler alınması iccedilin yapılan toplu başvuruları kabul etmemeye karar verdi

Cizre ahalisi ve Tuumlrkiyenin Kuumlrtlerin oumlnemli bir kısmı bodrumda mahsur kalan insanların başına gelenlerin bir mezalim succedilu olduğuna ve guumlvenlik guumlccedillerinin bir ccediloğu yaralı ve zayıf bazıları silahlı savaşccedilı olmayan savunmasız bir grup insanı Cizrenin kontroluumlnuuml tamamen ele geccedilirip guumlvenlik operasyonlarını bitirmek saikiyle kasten oumllduumlrduumlğuumlne inanıyor Genel sokağa ccedilıkma yasağının Cizredeki tuumlm guumlvenlik operasyonları bittikten sonra da guumlnlerce suumlrmuumlş olması Tuumlrkiye Huumlkuumlmetinin veya yerel yetkililerin yaşam hakkı ihlal edilmeden bu oumlluumlmlerin nasıl gerccedilekleşmiş olabileceğine ilişkin ikna edici bir accedilıklama vermekten ısrarla kaccedilınması telefon goumlruumlşmelerinin yayınlanmış kısımları ve savcıların usuluumlne uygun bir soruşturma yuumlruumltmediklerine ilişkin belirtilerin tuumlmuuml huumlkuumlmetin bir şeyleri oumlrtbas etmeye ccedilalıştığına ilişkin şuumlpheleri besliyor Bodrumların bulunduğu sokaklar guumlvenlik guumlccedillerinin operasyonlarından sonra tamamen yıkıma uğrayan sokaklar arasındadır

Metodoloji

Mart ve Nisan aylarında İnsan Hakları İzleme Oumlrguumltuumlnden bir araştırmacı Cizreye giderek insan hakları ihlallerinin tanıkları mağdurları belediye ccedilalışanları belediye meclisi uumlyeleri Şırnak Barosu uumlyeleri ve sivil toplum gruplarıyla goumlruumlştuuml İnsan Hakları İzleme Oumlrguumltuuml 26 kişiyle derinlemesine muumllakatlar yaptı ve olarca başka insanla da konuştu Muumllakatların buumlyuumlk ccediloğunluğu Tuumlrkccedile bir kaccedil tanesi ise bir ccedilevirmen aracılığıyla Kuumlrtccedile yapıldı Nisan ayındaki ziyarette araştırmacının daha fazla muumllakat yapması Teroumlrle Muumlcadele Şubesi memurları tarafından Cizrede başka ailelerle goumlruumlşmek iccedilin kaymakamlık izni gerektiği soumlylenerek engellendi Bu şekilde bir izin alma gerekliliğinin herhangi bir hukuki zemini bulunmaktadır İnsan Hakları İzleme Oumlrguumltuuml Cizre savcısıyla araştırma bulgularını tartışmak ve ihlal iddialarının tam ve eksiksiz olarak soruşturulması gerektiğini vurgulamak amacıyla Nisan ayında goumlruumlştuuml İnsan Hakları İzleme Oumlrguumltuuml araştırma bulgularını paylaşmak ve yetkililerin de goumlruumlşlerini raporuna dahil etmek amacıyla Haziran ayında Cizre Kaymakamından randevu talep etti ancak randevu talebine bir yanıt almadı

iccedilin ccedilok ccediletin muumlzakereler yuumlruumlttuumlk ccediluumlnkuuml ccediloğu yaralıydı ya da bitkin ve savunmasız bir durumdalardı Bir ccedilok ismi şahsen tanıyordum silahlı savaşccedilılar değillerdi siviller vardı oumlğrenciler vardı O ilk bodrumdakilerin hepsinin cesedi yandı Bir kaccedil guumln sonra ortaya ccedilıkan ikinci bodrumda 62 ve uumlccediluumlncuuml bodrumda da 40 kadar insan vardı Yine bir ccediloğunu tanıyorduk ve oralarda da siviller ve ağır yaralı insanlar vardı Şubat başlarında her şey bitti ve herkes oumllduumlruumllduuml Ben onlara vahşet bodrumu diyorum

Bostancı caddesindeki ilk bodrumdaki insanların tahliye edilebilmesi iccedilin ambulansların geccedilişine izin verilmesini sağlamaya ccedilalışan Sarıyıldıza Ankarada iki HDP milletvekli daha yardım etti Ocak ayının sonunda Başbakan ve İccedilişleri bakanı ile yaralıların tahliyesi ve tedavisi iccedilin yoğun muumlzakereler yuumlruumlttuumller Muumlzakereler sırasında Bostancı sokağı bodrumundaki 25 insan isimlerini bir liste olarak verdiler Aralarında en az iki adet reşit olmayan şahıs oumlğrenciler politik aktivistler ve bir de gazeteci vardı

28 Ocak Guumlnuuml İnsan Hakları İzleme Oumlrguumltuuml icra direktoumlruuml Kenneth Roth Ankarada konuyla ilgili bir bakan ile goumlruumlştuuml ve Tuumlrkiye Huumlkuumlmetine yaralılara kim olduklarına bakılmaksızın tıbbi yardım verme yuumlkuumlmluumlluumlğuumlnuuml anımsatarak bodrumun guumlvenlik guumlccedilleri tarafından sarılmış ve boumllgenin tamamiyle kendi kontrolleri altında olup olmadığına ilişkin ayrıntılı bilgi talep etti Bakan Rothun sorusunu yanıtlamadı ama bodrumdakilerin lsquoccedilelişkili bilgilerrsquo verdiğini iddia etti Bundan tam olarak ne kastettiğini ise accedilıklamadı Bakan ayrıca bodrumdakilerin devlet tarafından goumlnderilen ambulansları istemediğini ve amaccedillarının yakalanmadan bodrumdan kaccedilmak olduğunu soumlyledi

30 Ocakta bodrumdakiler HDPli milletvekilleri ve iccedilişleri bakanı arasında uumlccedil youmlnluuml bir telefon muumlzakeresi daha gerccedilekleşti ve bu muumlzakerede bodrumdaki herkesin dışarı ccedilıkmayı kabul etmesi halinde ambulansların herkesi almasına izin verileceği şeklinde bir mutabakata varıldı 1 Şubatta yapılan bir basın toplantısında HDP bu muumlzakereler sırasında alınan ses kayıtlarından yapılmış alıntıları dinlettiler Ses kayıtları boumlyle bir mutabakata varıldığı yolundaki iddiayı destekliyor

Ses kayıtlarında bodrumun iccedilinden gelen patlama ve silah seslerini ve ccedilığlıkları duymak muumlmkuumln ki bu da bir tahliye planının uygulanmak uumlzere olduğu tam o anda bodruma ağır bir saldırı ya da baskın yapılmış olduğuna işaret ediyor O noktada bodrumdakilerle telefon bağlantısı kesiliyor Ancak daha sonra kısa bir telefon goumlruumlşmesi daha oluyor ve bu goumlruumlşmede bodrumdan konuşan şahıs herkesin molozlar altında kaldığını ve kimsenin kıpırdayamadığını soumlyluumlyor Bundan sonra ilk bodrumla tuumlm bağlantının kesildiği soumlyleniyor

Muumlzakerelerde yer alan HDP eş genel başkan yardımcısı ve Adana milletvekili Meral Danış Beştaş şunları anlattı

Ambulans yollayıp bodrumdakileri tahliye etsinler diye huumlkuumlmeti ikna etmek iccedilin guumlnlerce muumlcadele ettik Son guumln bodrumdakiler ve iccedilişleri ve sağlık bakanları ile uumlccedil youmlnluuml bir muumlzakere yuumlruumlttuumlk Sonunda bodrumlara beş ya da altı ambulansın yollanabileceği bir noktaya gelmiştik ve buradan yuumlruumlyorduk

Her konuda mutabakata varıldı ve ben de bodrumdakilere ambulans geldiği zaman dışarı ccedilıkmak iccedilin hazır olmalarını soumlyledim Bilgi gelsin diye bekliyorduk sonra telefondan bir takım sesler geldi bodrumun basıldığını duyduk İletişim koptu Bir sonraki konuşmada konuştuğum kişi bağırarak moloz altında kaldıklarını soumlyledi Ondan sonra da tuumlm iletişim kesildi O insanların tam olarak nasıl oumllduumlruumllduumlklerini bilmiyoruz ama şu bizim iccedilin accedilık Onları bodrumdan ccedilıkartma planları kasten engellendi ve hepsi guumlvenlik guumlccedilleri tarafından oumllduumlruumllduuml

Telefonla yuumlruumltuumllen muumlzakerelerden yapılmış alıntıların yayınlanmış kayıtları da bu anlatımı doğrular nitelikte

Diğer iki bodrumdaki insanları tahliye etmek iccedilin başka yerel girişimler de oldu O bodrumlara sığınanlardan iki kişi cep telefonlarıyla televizyon istasyonlarını arayarak iccedilinde bulundukları durumu anlattılar ve guumlvenlik guumlccedillerinin bodrumları yaktığını ve alevlerden kaccedilamayan bir ccedilok yaralının oumllduumlğuumlnuuml soumlylediler

7 Şubat guumlnuuml devlete ait televizyon kanalı TRT yayınladığı bir haber buumllteninde Cizrede 60 PKK uumlyesinin oumllduumlruumllduumlğuumlnuuml soumlyledi ancak aynı guumln daha sonra yayınlanan buumlltenlerde bu bilgi tekrarlanmadı ve rakam 30a indirildi Ertesi guumln Şırnak valisi 10 PKKlinin oumllduumlğuumlnuuml soumlyledi Yetkililer 10 Şubatta basında ccedilıkan iki uumlst duumlzey PKK uumlyesinin bodrumlarda oumllduumlğuumlne ilişkin haberlerin doğrulunu teyit eden bir accedilıklama yayınlamadılar

11 Şubatta İccedilişleri Bakanı Cizredeki guumlvenlik operasyonunun başarılı bir şekilde tamamlandığını ve guumlvenlik guumlccedillerinin şehrin tamamında kontroluuml ele geccedilirdiğini accedilıkladı

Cizredeki sokağa ccedilıkma yasağı 11 Şubat - 2 Mart arasındaki doumlnemde de suumlrduuml Bunun iccedilin verilen gerekccedile guumlvenlik guumlccedillerinin mahalleleri vatandaşlar iccedilin tehlike arz edebilecek mayınlardan el yapımı patlayıcılardan ve diğer tehlikeli silahlardan temizlemesi gerekiyor idi

Bu suumlrede şehirde birccedilok bina yıkımı da yapıldı ve ccedilıkan molozlar kamyonlarla Dicle nehrinin kıyısındaki bir boumllgeye yığıldı Avukatlar ve bir adli patalog İnsan Hakları İzleme Oumlrguumltuumlne Dicle nehrinin kıyısına doumlkuumllen molozlarda bulunmuş ve ccedilocuklar tarafından goumlmuumllduumlkten sonra kısmen yeniden topraktan ccedilıkartılmış bir insan kolu goumlsterdiler Savcıya da iletilen bu durum Cudi ve Sur mahallelerinden kaldırılan molozlar arasında başka beden parccedilalarının ve delillerin de bulunabileceği youmlnuumlnde endişe yarattı

Şırnak Barosu temsilcileri İnsan Hakları İzleme Oumlrguumltuumlne 19 guumlnluumlk doumlnemde savcıların ne bodrumlarda olay yeri incelemesi yaptığını ne de cesetlerin bodrumlardan veya başka yerlerden taşınmasına nezaret ettiklerini soumlyledi Savcılığın olay yeri incelemesine katılmamış veya nezaret etmemiş olması ileride accedilılması olası bir ceza soruşturması iccedilin delillerin temel usullere uygun toplanmamış olabileceği youmlnuumlnde endişe doğuruyor

Ocak ayında Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin Cizrenin mahallelerinde yaralanmış beş kişi iccedilin ara tedbir kararı almış ve Tuumlrkiye Huumlkuumlmetini şahısların yaşamlarını ve bedensel buumltuumlnluumlklerini korumak iccedilin yetkileri dahilinde alınabilecek her oumlnlemi almakla yuumlkuumlmluuml kılmış olması da oumlnemli Bu ara tedbir kararları mahkemenin bireylerin buumlyuumlk risk altında olduklarını değerlendirdiği acil durumlara hızla muumldahale etmesine olanak veren lsquo39 Kuralrsquo usuluumlne goumlre alınmıştı

Avrupa mahkemesinin muumldahalesi Anayasa Mahkemesinin akrabaları iccedilin acil tıbbi yardım talep eden aileler adına avukatların yaptıkları başvuruları tekrar tekrar reddetmesinden sonra gelmişti Mahkemenin lehlerine ara tedbir kararı aldığı beş kişiden sadece birine tıbbi yardım sağlandı Diğer doumlrt kişi oumllduuml ve sadece cansız bedenleri kurtarılabildi Avrupa mahkemesi duumlzinelerce başka şahısla ilgili ise benzer kararlar almamaya ya da benzer tedbirler alınması iccedilin yapılan toplu başvuruları kabul etmemeye karar verdi

Cizre ahalisi ve Tuumlrkiyenin Kuumlrtlerin oumlnemli bir kısmı bodrumda mahsur kalan insanların başına gelenlerin bir mezalim succedilu olduğuna ve guumlvenlik guumlccedillerinin bir ccediloğu yaralı ve zayıf bazıları silahlı savaşccedilı olmayan savunmasız bir grup insanı Cizrenin kontroluumlnuuml tamamen ele geccedilirip guumlvenlik operasyonlarını bitirmek saikiyle kasten oumllduumlrduumlğuumlne inanıyor Genel sokağa ccedilıkma yasağının Cizredeki tuumlm guumlvenlik operasyonları bittikten sonra da guumlnlerce suumlrmuumlş olması Tuumlrkiye Huumlkuumlmetinin veya yerel yetkililerin yaşam hakkı ihlal edilmeden bu oumlluumlmlerin nasıl gerccedilekleşmiş olabileceğine ilişkin ikna edici bir accedilıklama vermekten ısrarla kaccedilınması telefon goumlruumlşmelerinin yayınlanmış kısımları ve savcıların usuluumlne uygun bir soruşturma yuumlruumltmediklerine ilişkin belirtilerin tuumlmuuml huumlkuumlmetin bir şeyleri oumlrtbas etmeye ccedilalıştığına ilişkin şuumlpheleri besliyor Bodrumların bulunduğu sokaklar guumlvenlik guumlccedillerinin operasyonlarından sonra tamamen yıkıma uğrayan sokaklar arasındadır

Metodoloji

Mart ve Nisan aylarında İnsan Hakları İzleme Oumlrguumltuumlnden bir araştırmacı Cizreye giderek insan hakları ihlallerinin tanıkları mağdurları belediye ccedilalışanları belediye meclisi uumlyeleri Şırnak Barosu uumlyeleri ve sivil toplum gruplarıyla goumlruumlştuuml İnsan Hakları İzleme Oumlrguumltuuml 26 kişiyle derinlemesine muumllakatlar yaptı ve olarca başka insanla da konuştu Muumllakatların buumlyuumlk ccediloğunluğu Tuumlrkccedile bir kaccedil tanesi ise bir ccedilevirmen aracılığıyla Kuumlrtccedile yapıldı Nisan ayındaki ziyarette araştırmacının daha fazla muumllakat yapması Teroumlrle Muumlcadele Şubesi memurları tarafından Cizrede başka ailelerle goumlruumlşmek iccedilin kaymakamlık izni gerektiği soumlylenerek engellendi Bu şekilde bir izin alma gerekliliğinin herhangi bir hukuki zemini bulunmaktadır İnsan Hakları İzleme Oumlrguumltuuml Cizre savcısıyla araştırma bulgularını tartışmak ve ihlal iddialarının tam ve eksiksiz olarak soruşturulması gerektiğini vurgulamak amacıyla Nisan ayında goumlruumlştuuml İnsan Hakları İzleme Oumlrguumltuuml araştırma bulgularını paylaşmak ve yetkililerin de goumlruumlşlerini raporuna dahil etmek amacıyla Haziran ayında Cizre Kaymakamından randevu talep etti ancak randevu talebine bir yanıt almadı

Her konuda mutabakata varıldı ve ben de bodrumdakilere ambulans geldiği zaman dışarı ccedilıkmak iccedilin hazır olmalarını soumlyledim Bilgi gelsin diye bekliyorduk sonra telefondan bir takım sesler geldi bodrumun basıldığını duyduk İletişim koptu Bir sonraki konuşmada konuştuğum kişi bağırarak moloz altında kaldıklarını soumlyledi Ondan sonra da tuumlm iletişim kesildi O insanların tam olarak nasıl oumllduumlruumllduumlklerini bilmiyoruz ama şu bizim iccedilin accedilık Onları bodrumdan ccedilıkartma planları kasten engellendi ve hepsi guumlvenlik guumlccedilleri tarafından oumllduumlruumllduuml

Telefonla yuumlruumltuumllen muumlzakerelerden yapılmış alıntıların yayınlanmış kayıtları da bu anlatımı doğrular nitelikte

Diğer iki bodrumdaki insanları tahliye etmek iccedilin başka yerel girişimler de oldu O bodrumlara sığınanlardan iki kişi cep telefonlarıyla televizyon istasyonlarını arayarak iccedilinde bulundukları durumu anlattılar ve guumlvenlik guumlccedillerinin bodrumları yaktığını ve alevlerden kaccedilamayan bir ccedilok yaralının oumllduumlğuumlnuuml soumlylediler

7 Şubat guumlnuuml devlete ait televizyon kanalı TRT yayınladığı bir haber buumllteninde Cizrede 60 PKK uumlyesinin oumllduumlruumllduumlğuumlnuuml soumlyledi ancak aynı guumln daha sonra yayınlanan buumlltenlerde bu bilgi tekrarlanmadı ve rakam 30a indirildi Ertesi guumln Şırnak valisi 10 PKKlinin oumllduumlğuumlnuuml soumlyledi Yetkililer 10 Şubatta basında ccedilıkan iki uumlst duumlzey PKK uumlyesinin bodrumlarda oumllduumlğuumlne ilişkin haberlerin doğrulunu teyit eden bir accedilıklama yayınlamadılar

11 Şubatta İccedilişleri Bakanı Cizredeki guumlvenlik operasyonunun başarılı bir şekilde tamamlandığını ve guumlvenlik guumlccedillerinin şehrin tamamında kontroluuml ele geccedilirdiğini accedilıkladı

Cizredeki sokağa ccedilıkma yasağı 11 Şubat - 2 Mart arasındaki doumlnemde de suumlrduuml Bunun iccedilin verilen gerekccedile guumlvenlik guumlccedillerinin mahalleleri vatandaşlar iccedilin tehlike arz edebilecek mayınlardan el yapımı patlayıcılardan ve diğer tehlikeli silahlardan temizlemesi gerekiyor idi

Bu suumlrede şehirde birccedilok bina yıkımı da yapıldı ve ccedilıkan molozlar kamyonlarla Dicle nehrinin kıyısındaki bir boumllgeye yığıldı Avukatlar ve bir adli patalog İnsan Hakları İzleme Oumlrguumltuumlne Dicle nehrinin kıyısına doumlkuumllen molozlarda bulunmuş ve ccedilocuklar tarafından goumlmuumllduumlkten sonra kısmen yeniden topraktan ccedilıkartılmış bir insan kolu goumlsterdiler Savcıya da iletilen bu durum Cudi ve Sur mahallelerinden kaldırılan molozlar arasında başka beden parccedilalarının ve delillerin de bulunabileceği youmlnuumlnde endişe yarattı

Şırnak Barosu temsilcileri İnsan Hakları İzleme Oumlrguumltuumlne 19 guumlnluumlk doumlnemde savcıların ne bodrumlarda olay yeri incelemesi yaptığını ne de cesetlerin bodrumlardan veya başka yerlerden taşınmasına nezaret ettiklerini soumlyledi Savcılığın olay yeri incelemesine katılmamış veya nezaret etmemiş olması ileride accedilılması olası bir ceza soruşturması iccedilin delillerin temel usullere uygun toplanmamış olabileceği youmlnuumlnde endişe doğuruyor

Ocak ayında Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin Cizrenin mahallelerinde yaralanmış beş kişi iccedilin ara tedbir kararı almış ve Tuumlrkiye Huumlkuumlmetini şahısların yaşamlarını ve bedensel buumltuumlnluumlklerini korumak iccedilin yetkileri dahilinde alınabilecek her oumlnlemi almakla yuumlkuumlmluuml kılmış olması da oumlnemli Bu ara tedbir kararları mahkemenin bireylerin buumlyuumlk risk altında olduklarını değerlendirdiği acil durumlara hızla muumldahale etmesine olanak veren lsquo39 Kuralrsquo usuluumlne goumlre alınmıştı

Avrupa mahkemesinin muumldahalesi Anayasa Mahkemesinin akrabaları iccedilin acil tıbbi yardım talep eden aileler adına avukatların yaptıkları başvuruları tekrar tekrar reddetmesinden sonra gelmişti Mahkemenin lehlerine ara tedbir kararı aldığı beş kişiden sadece birine tıbbi yardım sağlandı Diğer doumlrt kişi oumllduuml ve sadece cansız bedenleri kurtarılabildi Avrupa mahkemesi duumlzinelerce başka şahısla ilgili ise benzer kararlar almamaya ya da benzer tedbirler alınması iccedilin yapılan toplu başvuruları kabul etmemeye karar verdi

Cizre ahalisi ve Tuumlrkiyenin Kuumlrtlerin oumlnemli bir kısmı bodrumda mahsur kalan insanların başına gelenlerin bir mezalim succedilu olduğuna ve guumlvenlik guumlccedillerinin bir ccediloğu yaralı ve zayıf bazıları silahlı savaşccedilı olmayan savunmasız bir grup insanı Cizrenin kontroluumlnuuml tamamen ele geccedilirip guumlvenlik operasyonlarını bitirmek saikiyle kasten oumllduumlrduumlğuumlne inanıyor Genel sokağa ccedilıkma yasağının Cizredeki tuumlm guumlvenlik operasyonları bittikten sonra da guumlnlerce suumlrmuumlş olması Tuumlrkiye Huumlkuumlmetinin veya yerel yetkililerin yaşam hakkı ihlal edilmeden bu oumlluumlmlerin nasıl gerccedilekleşmiş olabileceğine ilişkin ikna edici bir accedilıklama vermekten ısrarla kaccedilınması telefon goumlruumlşmelerinin yayınlanmış kısımları ve savcıların usuluumlne uygun bir soruşturma yuumlruumltmediklerine ilişkin belirtilerin tuumlmuuml huumlkuumlmetin bir şeyleri oumlrtbas etmeye ccedilalıştığına ilişkin şuumlpheleri besliyor Bodrumların bulunduğu sokaklar guumlvenlik guumlccedillerinin operasyonlarından sonra tamamen yıkıma uğrayan sokaklar arasındadır

Metodoloji

Mart ve Nisan aylarında İnsan Hakları İzleme Oumlrguumltuumlnden bir araştırmacı Cizreye giderek insan hakları ihlallerinin tanıkları mağdurları belediye ccedilalışanları belediye meclisi uumlyeleri Şırnak Barosu uumlyeleri ve sivil toplum gruplarıyla goumlruumlştuuml İnsan Hakları İzleme Oumlrguumltuuml 26 kişiyle derinlemesine muumllakatlar yaptı ve olarca başka insanla da konuştu Muumllakatların buumlyuumlk ccediloğunluğu Tuumlrkccedile bir kaccedil tanesi ise bir ccedilevirmen aracılığıyla Kuumlrtccedile yapıldı Nisan ayındaki ziyarette araştırmacının daha fazla muumllakat yapması Teroumlrle Muumlcadele Şubesi memurları tarafından Cizrede başka ailelerle goumlruumlşmek iccedilin kaymakamlık izni gerektiği soumlylenerek engellendi Bu şekilde bir izin alma gerekliliğinin herhangi bir hukuki zemini bulunmaktadır İnsan Hakları İzleme Oumlrguumltuuml Cizre savcısıyla araştırma bulgularını tartışmak ve ihlal iddialarının tam ve eksiksiz olarak soruşturulması gerektiğini vurgulamak amacıyla Nisan ayında goumlruumlştuuml İnsan Hakları İzleme Oumlrguumltuuml araştırma bulgularını paylaşmak ve yetkililerin de goumlruumlşlerini raporuna dahil etmek amacıyla Haziran ayında Cizre Kaymakamından randevu talep etti ancak randevu talebine bir yanıt almadı

Ocak ayında Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin Cizrenin mahallelerinde yaralanmış beş kişi iccedilin ara tedbir kararı almış ve Tuumlrkiye Huumlkuumlmetini şahısların yaşamlarını ve bedensel buumltuumlnluumlklerini korumak iccedilin yetkileri dahilinde alınabilecek her oumlnlemi almakla yuumlkuumlmluuml kılmış olması da oumlnemli Bu ara tedbir kararları mahkemenin bireylerin buumlyuumlk risk altında olduklarını değerlendirdiği acil durumlara hızla muumldahale etmesine olanak veren lsquo39 Kuralrsquo usuluumlne goumlre alınmıştı

Avrupa mahkemesinin muumldahalesi Anayasa Mahkemesinin akrabaları iccedilin acil tıbbi yardım talep eden aileler adına avukatların yaptıkları başvuruları tekrar tekrar reddetmesinden sonra gelmişti Mahkemenin lehlerine ara tedbir kararı aldığı beş kişiden sadece birine tıbbi yardım sağlandı Diğer doumlrt kişi oumllduuml ve sadece cansız bedenleri kurtarılabildi Avrupa mahkemesi duumlzinelerce başka şahısla ilgili ise benzer kararlar almamaya ya da benzer tedbirler alınması iccedilin yapılan toplu başvuruları kabul etmemeye karar verdi

Cizre ahalisi ve Tuumlrkiyenin Kuumlrtlerin oumlnemli bir kısmı bodrumda mahsur kalan insanların başına gelenlerin bir mezalim succedilu olduğuna ve guumlvenlik guumlccedillerinin bir ccediloğu yaralı ve zayıf bazıları silahlı savaşccedilı olmayan savunmasız bir grup insanı Cizrenin kontroluumlnuuml tamamen ele geccedilirip guumlvenlik operasyonlarını bitirmek saikiyle kasten oumllduumlrduumlğuumlne inanıyor Genel sokağa ccedilıkma yasağının Cizredeki tuumlm guumlvenlik operasyonları bittikten sonra da guumlnlerce suumlrmuumlş olması Tuumlrkiye Huumlkuumlmetinin veya yerel yetkililerin yaşam hakkı ihlal edilmeden bu oumlluumlmlerin nasıl gerccedilekleşmiş olabileceğine ilişkin ikna edici bir accedilıklama vermekten ısrarla kaccedilınması telefon goumlruumlşmelerinin yayınlanmış kısımları ve savcıların usuluumlne uygun bir soruşturma yuumlruumltmediklerine ilişkin belirtilerin tuumlmuuml huumlkuumlmetin bir şeyleri oumlrtbas etmeye ccedilalıştığına ilişkin şuumlpheleri besliyor Bodrumların bulunduğu sokaklar guumlvenlik guumlccedillerinin operasyonlarından sonra tamamen yıkıma uğrayan sokaklar arasındadır

Metodoloji

Mart ve Nisan aylarında İnsan Hakları İzleme Oumlrguumltuumlnden bir araştırmacı Cizreye giderek insan hakları ihlallerinin tanıkları mağdurları belediye ccedilalışanları belediye meclisi uumlyeleri Şırnak Barosu uumlyeleri ve sivil toplum gruplarıyla goumlruumlştuuml İnsan Hakları İzleme Oumlrguumltuuml 26 kişiyle derinlemesine muumllakatlar yaptı ve olarca başka insanla da konuştu Muumllakatların buumlyuumlk ccediloğunluğu Tuumlrkccedile bir kaccedil tanesi ise bir ccedilevirmen aracılığıyla Kuumlrtccedile yapıldı Nisan ayındaki ziyarette araştırmacının daha fazla muumllakat yapması Teroumlrle Muumlcadele Şubesi memurları tarafından Cizrede başka ailelerle goumlruumlşmek iccedilin kaymakamlık izni gerektiği soumlylenerek engellendi Bu şekilde bir izin alma gerekliliğinin herhangi bir hukuki zemini bulunmaktadır İnsan Hakları İzleme Oumlrguumltuuml Cizre savcısıyla araştırma bulgularını tartışmak ve ihlal iddialarının tam ve eksiksiz olarak soruşturulması gerektiğini vurgulamak amacıyla Nisan ayında goumlruumlştuuml İnsan Hakları İzleme Oumlrguumltuuml araştırma bulgularını paylaşmak ve yetkililerin de goumlruumlşlerini raporuna dahil etmek amacıyla Haziran ayında Cizre Kaymakamından randevu talep etti ancak randevu talebine bir yanıt almadı