2
SHTATZËNIA BLASTULA APO BLASTOSITI Blastula apo blastositi është struktura qelizore në formë sferike e formuar 5 apo 6 ditë pas pllenimit, kur qelizat e transplantojnë veten në murin e mitrës. Përbëhet nga një shtresë e jashtme qelizore (trofoblasti), një zgavër me Stroma endometrike Blastoseli Trofoblasti transplantimi i blastulës në mukozën e mitrës 5-6 ditë: transplantimi i blastulës në murin e mitrës 12-13 ditë: Mezoderma Sperma pllenon folikulën e pjekur 30 orë më vonë, veza ndahet në 2 qeliza 3 ditë më vonë, ajo ndahet në 8 qeliza 4 ditë më vonë, ndahet në 64 qeliza Në shtatzëni, masa e gjirit rritet, e stimuluar nga hormonet e estrogjenit dhe progesteronit OVULA Ovula është qeliza më e madhe në trupin e njeriut. E rrethuar nga një membranë mbrojtëse, ajo udhëton nëpër tubin e Fallopit. Një grua pjellore prodhon vetëm një vezë në muaj në njërën nga vezoret. Çlirimi i kësaj veze bëhet i mundur nga hormonet femërore të quajtura progesteron dhe estrogjen. Procesi fillon kur veza është pjekur në njërën nga vezoret dhe është gati të çlirohet. Më pas ndodh hapi tjetër në këtë proces: duke u nisur nga vezorja, veza shkon në tubin e Fallopit. Në të njëjtën kohë dhe përballë një fekondimi të mundshëm, mukoza që vesh mitrën bëhet më e trashë, meqë duhet të strehojë vezën kur të ndodhë fekondimi. Nëse fekondimi nuk ndodh, veza do t'i nënshtrohet atrofisë, duke çarë veshjen e mitrës, që rezulton me periodën menstruale apo menstruacionet. Megjithatë, nëse veza është pllenuar dhe është bashkuar me spermën, fillon periudha e rritjes. 30 orë më vonë, kjo qelizë e vetme ndahet në 2 qeliza; 3 ditë më vonë ndahet në 8; 4 ditë më vonë ndahet në 64 dhe kështu në vazhdim, 5 apo 6 ditë më vonë formohet një strukturë sferike e quajtur blastosit ose blastulë. Blastula do të përpiqet të ngjitet dhe të zhytet në murin e mitrës. Javën pasuese, kjo masë me qeliza në formë sferike do të zhvillojë shtresa dhe zgavra të ndryshme, derisa të rritet në embrion dhe placentë. Bebja zhvillohet brenda barkut të nënës, duke jetuar së bashku, edhe pse të ndarë, në mënyrë që të mos nxirret jashtë si trup i huaj. Nëna dhe bebja janë të lidhura përmes placentës, e cila lejon që përmes saj të depërtojnë substancat e shpërbëra, por refuzon qelizat e gjakut dhe molekulat e mëdha të proteinave. Qarkullimi i fetusit dhe nënës ka një zonë shumë të gjerë kontakti. Pasi bebja ka lindur, litarthi i kërthizës pritet; ky është çasti kur mushkëritë e bebes fillojnë të funksionojnë dhe atëherë mbyllet forameni vezor, që komunikon me zgavrat e sipërme të zemrës. Sperma në drejtim të tubit të Fallopit Tubi i Falopit Vezë-qeliza e pjekur Mitra Trupi & shëndeti Çdo të hënë, informacione mbi shëndetin, sëmundjet dhe trupin tonë

Trupi & shëndeti

  • Upload
    elldini

  • View
    150

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Trupi & shëndeti

SHTATZËNIA

BLASTULA APO BLASTOSITI

Blastula apo blastositi është struktura qelizore në formësferike e formuar 5 apo 6 ditë pas pllenimit, kur qelizat etransplantojnë veten në murin e mitrës. Përbëhet nga njështresë e jashtme qelizore (trofoblasti), një zgavër me

Stromaendometrike

Blastoseli

Trofoblasti

transplantimi i blastulësnë mukozën e mitrës

5-6 ditë:

transplantimi iblastulës nëmurin e mitrës

12-13 ditë:

Mezoderma

Sperma pllenonfolikulën e pjekur

30 orë më vonë,veza ndahet në 2 qeliza

3 ditë më vonë,ajo ndahet në 8 qeliza

4 ditë më vonë,ndahet në 64 qeliza

Në shtatzëni, masa egjirit rritet, e stimuluarnga hormonet e estrogjenitdhe progesteronit

OVULAOvula është qeliza më e madhe në trupin e njeriut. E rrethuar nganjë membranë mbrojtëse, ajo udhëton nëpër tubin e Fallopit. Njëgrua pjellore prodhon vetëm një vezë në muaj në njërën nga vezoret.Çlirimi i kësaj veze bëhet i mundur nga hormonet femërore të quajturaprogesteron dhe estrogjen. Procesi fillon kur veza është pjekur nënjërën nga vezoret dhe është gati të çlirohet. Më pas ndodh hapitjetër në këtë proces: duke u nisur nga vezorja, veza shkon nëtubin e Fallopit. Në të njëjtën kohë dhe përballë një fekondimi tëmundshëm, mukoza që vesh mitrën bëhet më e trashë, meqë duhettë strehojë vezën kur të ndodhë fekondimi. Nëse fekondimi nukndodh, veza do t'i nënshtrohet atrofisë, duke çarë veshjen emitrës, që rezulton me periodën menstruale apomenstruacionet. Megjithatë, nëse veza është pllenuardhe është bashkuar me spermën, fillon periudha erritjes. 30 orë më vonë, kjo qelizë e vetme ndahetnë 2 qeliza;3 ditë më vonë ndahet në 8; 4 ditë më vonëndahet në 64 dhe kështu në vazhdim, 5apo 6 ditë më vonë formohet një strukturësferike e quajtur blastosit ose blastulë.Blastula do të përpiqet të ngjitet dhe tëzhytet në murin e mitrës. Javën pasuese,kjo masë me qeliza në formë sferike dotë zhvi l lojë shtresa dhe zgavra tëndryshme, derisa të rritet në embrion dheplacentë.

Bebja zhvillohet brenda barkut të nënës, duke jetuar së bashku, edhe pse të ndarë, në mënyrë që të mos nxirret jashtë si trup i huaj.Nëna dhe bebja janë të lidhura përmes placentës, e cila lejon që përmes saj të depërtojnë substancat e shpërbëra, por refuzon qelizat egjakut dhe molekulat e mëdha të proteinave. Qarkullimi i fetusit dhe nënës ka një zonë shumë të gjerë kontakti. Pasi bebja ka lindur, litarthii kërthizës pritet; ky është çasti kur mushkëritë e bebes fillojnë të funksionojnë dhe atëherë mbyllet forameni vezor, që komunikon mezgavrat e sipërme të zemrës.

Sperma në drejtimtë tubit të Fallopit

Tubi iFalopit Vezë-qeliza

e pjekur

Mitra

Trupi & shëndetiÇdo të hënë, informacione mbishëndetin, sëmundjet dhe trupin tonë

Page 2: Trupi & shëndeti

GJASHTË JAVË

Embrioni është rritur në një gjatësiprej 15 mm dhe mbrohet ndaj çdogoditjeje nga lëngu amniotik. Krahëtdhe këmbët fillojnë të zhvillohen.Zemra rreh me shpejtësi, trurivazhdon të zhvillohet dhe sytëtheksohen. Veshi i jashtëmformohet nga palosjet e lëkurës.

TETË JAVË

Embrioni tani është 3 cm i gjatë dhepeshon gati 2.5 g. Gjaku ioksigjenuar dhe lëndët ushqyeseudhëtojnë nga placenta për në fetuspërmes dy venave kërthizore.Formohen krahët, këmbët dhe kyçete fetusit. Gishtat e këmbëve dhe tëduarve shihen me qartësi.

NËNTË JAVË

Në fund të javës së nëntë embrioniështë 5 cm i gjatë dhe vazhdon tëzhvillohet. Në fillim duket si njëpeshk dhe e mban veten gjallëpërmes placentës. Megjithatë, nëfund të muajit të dytë do të duketnjeri tipik.

KATËRMUAJSHFetusi është më shumë se 16 cm i gjatëdhe peshon afërsisht 200 g. Fetusitashmë mund të lëvizë brenda mitrës. Aimund të shtyjë me këmbë dhe duartmund të hapen dhe të mbyllen sikur janëgati të mbërthejnë. Organet formohen,ndërsa thonjtë, vetullat dhe flokët rriten.Ky është fillimi i një periudhe kurzhvillimi embrional konsiston kryesishtnë rritjen në masë dhe në forcë.

DY JAVË

Kjo sipërfaqe sferike me qeliza tëzgavërta zhvillon shtresa dhe zgavra tëndryshme, nga të cilat buron embrionidhe placenta. Mund të shihet qeska evitelinës, fshikëza më e madhevaskulare kërthizore që mbështjelldeutoplazmën (e verdha e vezës).

DY JAVË

Gjatë rritjes së tij, embrioni ushqehet megjakun e nënës, i cili udhëton përgjatënjë rrjeti të trashë vaskular. Por qarkullimii nënës dhe i bebes ndahen nga njëmembranë. Tani shihet rrënja e trupit dhekanali nervor.

TRI JAVË

Rrënja e trupit zhvillohet dhe tregon disasytha të bardheme, që do të bëhenkëmbë. Sytë janë në zhvillim të plotë,ndërsa pranë të dyja anëve të tubitnervor mund të shihen segmentet që dotë rrjedhin në indet lidhore të kockave,muskujve, dermës dhe indit hipodermiktë lëkurës.

KATËR JAVË

Embrioni është 5 mm i gjatë dhe"pozicioni fetal" karakteristik mund tëdallohet pa vështirësi. Ka një zemër dhesy rudimentarë dhe gjymtyrët e sipërmedhe të poshtme tashmë janë të theksuar.Enët e gjakut të litarthit të kërthizës isigurojnë embrionit gjakun e oksigjenuarnë placentë.

NËNTËMUAJSHBebja është zhvilluar plotësisht dhe është gati tëjetojë jashtë mitrës. Në shtatzëninë e parë, kokae bebes zakonisht është e kompletuar në fund tëjavës së tridhjetë e gjashtë. Kontraktimet emitrës e ndihmojnë beben të lëvizë poshtë, drejtpjesës së ulët të mitrës dhe disa ditë më vonëmembranat që e rrethojnë atë thyhen. Bebjashtyhet drejt vaginës me anë të kontraktimeve tëforta e ritmike. Zverku dhe vagina zgjerohen që tëlejojnë kokën e bebes të kalojë përmes kanalit tëlindjes, një proces i lehtësuar nga fakti se kokaështë e mbuluar nga një substancë e bardhemedisi dhjamore e quajtur verniks. Një bebe e lindurpara javës së tridhjetë e gjashtë konsiderohet iparakohshëm dhe mund të kërkojë përdorimin einkubatorit.

qeskë

vitelineqeskë

viteline

embrio

ni qeskë

viteline

embrioni

10

qeskë

viteline

embrioni

PJEKJA E VEZËS BRENDA TUBIT TË FALLOPIT

Veza Ndarja në 2 qelizabrenda 30 orëve

Ndarja në 8 qelizabrenda 3 ditëve

Morula. Ndarja në 64qeliza pas 4 ditëve

Morula. Ndarja në 64qeliza pas 4 ditëve

Blastula apo blastositi është struktura qelizore në formësferike e formuar 5 apo 6 ditë pas pllenimit, kur qelizat etransplantojnë veten në murin e mitrës. Përbëhet nga njështresë e jashtme qelizore (trofoblasti), një zgavër melëngje e quajtur blastosel dhe një masë me qeliza tëbrendshme, që përbëjnë fshikëzën blastodermike.

Mezoderma

Ektoderma

Zgavraamniotike