ts-825_Isı Yalıtımı_İZOCAM

AIKLAMALI ve RNEKLERLE

TS 825STANDARDI

BNALARDAISI YALITIM KURALLARI

AIKLAMALI ve RNEKLERLE

TS 825 - BNALARDA ISI YALITIM KURALLARI

STANDARDI

OCAK 2013

nsz

Yaplan almalar, lkemizdeki enerji tasarruf potansiyelinin en yksek olduu binalarda, stma ve soutma amal kullanlan enerjinin %50-60nn geri kazanlabileceini gstermektedir. Bu tasarru-fun geri kazanlmas ile; enerjisinin yaklak %75ini ithal eden lkemizde, binalarda kullanlan toplam enerji miktarnda en az %60lara varan tasarruf salanabilecei ngrlmektedir.

Kulland enerjinin byk bir blmn ithal enerji ile karlayan lkemizde; enerji tasarruf potansi-yelinin yksek olmas nedeniyle, binalarn stlmas ve soutulmas amacyla tketilen enerjinin azal-tlmas ynnde yaplan almalarn ncelikli konular arasnda yer almas gerekmektedir.

statistiki bilgilere gre; Fransa, Almanya, ngiltere, sve gibi enerjinin verimli kullanld lkelerle ayn iklim koullarnda ve ayn kullanm alanna sahip olan lkemizdeki mevcut bir konutun stma enerjisi ihtiyac, sz konusu lkelerdeki bir konutun 2 - 5 kat daha fazladr. lkemizdeki binalardan olan s kaybnn bu derecede yksek olmasnn sebebi phesiz binalarmzn yetersiz yaltml veya tamamen yaltmsz olmasdr.

Gnmze kadar, snma ihtiyac iin halkmz yeterince ynlendirilmedii iin fiyat olarak en ucuz grlen dk kalorili yakacaklar, aslnda verimsiz ve pahal yakacaklar olarak yaltmsz binalarda bi-linsizce tketilmekte, k aylarnda ehirler duman karanlna gmlmekte, havadaki kkrtdioksit (SO2) oran dnya standartlarnn 9-10 katna kmakta, insanlarmz zehir solumakta ve toplumsal gn getike bozulmaktadr. nlem alnmad taktirde nmzdeki yllarda daha da artmas beklenen enerji tketiminin, evre ve insan sal sorunlar ve enerji ithalatnda da arta neden ola-ca grlmektedir. Gelimi lkeler enerji tasarrufunu, evre ve enerji sorunlarnn giderilmesinde en etkin nlem olarak deerlendirmektedir.

nmzdeki yllarda Dnyada daha da artmas beklenen enerji tketiminin evre ve enerji teminin-de sorunlara neden olaca kanlmaz grlmekte ve Gelimi lkelerde etkin bir enerji tasarrufu iin yaltm ncelikli are olarak ele alnarak, s yaltm ile ilgili ynetmelik ve standartlar srekli ge-litirilmektedir.

Dnyada gelien teknolojiye paralel olarak s yaltm malzemelerinde grlen eit ve kalite art lkemize de yansmasna ramen, gelimi lkelere oranla yaltm malzemelerinde yeterli kullanm izlenmemektedir. Bunun temel nedenlerinden bazlar; ynetmeliklerin etkin uygulanmamas, de-netim ve gzetim mekanizmasnn etkin almamas, tevik sistemlerinin henz oluturulamam olmas, kamuoyunun yeterince bilinli olmamas ve yol gsterici nitelikte almalarn yaygnlama-masdr.

lkemizdeki binalarn yaltlmas ile ilgili standart, TS 825 numaral Binalarda Is Yaltm Kurallar standarddr. Bu standardn AB standartlarna uyarlanan ilk hali 29 Nisan 1998 tarihinde yrrle konulmutur. 14 Haziran 2000 tarihinden itibaren tm binalarda uygulanmak zere zorunlu standart halini alan standardn en yeni hali 24 Mays 2008 tarihinde TSE teknik kurulunda kabul edilerek y-rrle girmi ve 26 Austos 2008 tarihinde Resmi Gazetede tebli olarak yaymlanmtr. Teblide;14/6/1999 tarihli ve 23725 sayl Resm Gazetede yaymlanan Mecburi Standard Teblii ile mecburi uygulamaya konulan TS 825/Nisan 1999 Binalarda Is Yaltm Kurallar standardnn Trk Standardlar Enstits Teknik Kurulca deitirilmesi sebebiyle yrrlkten kaldrlm olup, yerine revize edilen

ekli TS 825/Mays 2008 Binalarda Is Yaltm Kurallar standard mecburi olarak uygulanacaktr de-nilmektedir. Burada zetle; gnmzde geerli olan TS 825 Standardnn da bir nceki gibi zorunlu standart kapsamnda olduu ve ilgili kii/kurum/kurulularn uymak ve uygulamakla ykml olduk-lar belirtilmektedir.

zetle, TS 825 standard, bir binann tasarm aamasndan balayarak enerjinin verimli kullanlmas iin gerekli yaltmlarn yaplmasn zorunlu hale getirmektedir.

Bu amala mimar, mhendis ve ilgili tm kesimler iin lkemizde enerjinin verimli kullanlmasna nemli katk salayacana inandmz TS 825 standardn; tebli olarak yaymlanan orijinal metnin-de deiiklik yapmadan, daha iyi anlalmasn ve doru yorumlanmasn salamak zere aklamalar ve rneklerle gelitirilerek kullanmnza sunmay grev edindik.

Bu kitap, ayn zamanda, ilk defa 05 Aralk 2008 tarih ve 27075 sayl Resmi Gazetede yaymlanan ve 01 Nisan 2010, 19 ubat 2011 ve 20 Nisan 2011 tarihlerinde revize edilen Binalarda Enerji Performans Ynetmeliine aykrlk oluturmayacak ekilde hazrlanmtr. Bu yaynn hazrlanmasnda ayrca, sz konusu ynetmeliin dorudan TS 825 standardna atfta bulunduu; Mimari uygulamalar balkl 8inci, Bina s yaltm esaslar balkl 9uncu ve Is yaltm projesi zorunluluu ba-lkl 10uncu maddeleri bata olmak zere bu ynetmelikle getirilen kurallarn da tamam dikkate alnmtr. TS 825 Standard ile dorudan balantl olmas nedeniyle, bahis konusu Binalarda Enerji Performans Ynetmelii de bu yaynn sonuna eklenmitir.

Bu yaynn, bina tasarmndan uygulamann gerekletirilmesine kadar olan srete, yneticisinden uygulaycsna kadar her kademede grev alacak meslektalarmza farkl bir bak as getirecei ve yaltm asndan daha bilinli uygulamalar yaplmasna ynelik rnek bir alma olaca dnl-mtr.

Sayglarmzla

A. Nuri BULUTGenel Mdr

NDEKLER

0. KONU, TARF, KAPSAM, AMA VE UYGULAMA ALANI .............................................................................. 7 0.1 Konu ............................................................................................................................................................................ 7 0.2 Tarifler, semboller ve birimler ........................................................................................................................... 7 0.3 Kapsam ....................................................................................................................................................................12 0.4 Ama .........................................................................................................................................................................12 0.5 Uygulama alan .....................................................................................................................................................121. GENEL AIKLAMALAR ..............................................................................................................................................13 1.1 Binann stma enerjisi ihtiyacn etkileyen faktrler ................................................................................14 1.2 Yllk stma enerjisi ihtiyac snr deerleri...................................................................................................14 1.3 zel hkmler .......................................................................................................................................................162. HESAP METODU ..........................................................................................................................................................18 2.1 Temel bilgiler .........................................................................................................................................................18 2.2 Genel bilgiler ..........................................................................................................................................................233. HESAP RAPORU ...........................................................................................................................................................31 3.1 Birimler .....................................................................................................................................................................31 3.2 Hesap raporu .........................................................................................................................................................31Ek A ........................................................................................................................................................................................46Ek B ........................................................................................................................................................................................50Ek C - Btn derece gn blgeleri iin hesaplamalarda kullanlacak olan ortalama aylk gne nm iddeti deerleri [W/m2]...................................................................................................................................51Ek D - llere gre derece gn blgeleri .....................................................................................................................52Ek E - Yap malzeme ve bileenlerinin birim hacim ktlesi, sl iletkenlik hesap deeri (lh) ve su buhar difzyon diren faktr (m) .............................................................................................................................54Ek F - Yap elemanlarndan buhar geiinin tahkiki ve snrlandrlmas .......................................................70RNEK ISI YALITIM PROJES .......................................................................................................................................89 Yap malzemelerinin sralan ve detaylar ........................................................................................................90 Hesap metodu ..............................................................................................................................................................96 Yllk stma enerjisi ihtiyac snr deerinin hesaplanmas ...........................................................................97 zgl s kayb hesab ................................................................................................................................................98 rnek apartman projesinde s kaybeden yap elemanlarndan buhar geiinin tahkiki ve

snrlandrlmas ......................................................................................................................................................... 105Ek G - llerin ve baz ilelerin aylk ortalama bal nem oranlar (%) ............................................................ 125Ek H ..................................................................................................................................................................................... 128Ek I - Binann zgl s kayb hesaplama izelgesi .............................................................................................. 130Ek J - Yllk stma enerjisi ihtiyac hesaplama izelgesi ..................................................................................... 131Ek K - Derece gn blgelerine gre illerimiz ....................................................................................................... 132BNALARDA ENERJ PERFORMANSI YNETMEL ...................................................................................... 133Kaynaklar ......................................................................................................................................................................... 153

7ZOCAM - TS 825 Binalarda Is Yaltm Kurallar

Binalarda Is Yaltm Kurallar

0. KONU, TARF, KAPSAM, AMA VE UYGULAMA ALANI

0.1 KonuBu standard, binalarda net stma enerjisi ihtiyalarn hesaplama kurallarna ve binalarda izin verile-bilir en yksek stma enerjisi deerlerinin belirlenmesine dairdir.

0.2 Tarifler, semboller ve birimler

0.2.1 Tarifler

0.2.1.1 Aylk stma enerjisi ihtiyac (Q,ay) Istma sisteminden stlan ortama bir ay iinde verilmesi gereken s enerjisi miktar. Birimi Jouledr.

0.2.1.2 Yllk stma enerjisi ihtiyac (Q,yl)Istma sisteminden stlan ortama bir yl iinde verilmesi gereken s enerjisi miktar. Birimi Jouledr.

0.2.1.3 Binann zgl s kayb (H) ve d ortamlar arasnda 1 K scaklk fark olmas durumunda, binann d kabuundan iletim ve havalandrma yolu ile birim zamanda kaybedilen s enerjisi miktar. Birimi Watt/Kelvindir.

0.2.1.4 Aylk ortalama d ortam scakl (qe)D scakln aylk ortalama deeri. Birimi Ctur.

0.2.1.5 Aylk ortalama i ortam scakl (qi) scakln aylk ortalama deeri. Birimi Ctur.

0.2.1.6 Binann i s kazanlar (fi) Binann stma sisteminin dnda, stlan ortam iinde bulunan s kaynaklarndan, stlan ortama birim zamanda yaylan s enerjisi miktar. Birimi Watttr.

0.2.1.7 Gne enerjisi kazanlar (fs)Istlan ortama birim zamanda, dorudan ulaan gne enerjisi miktar. Birimi Watttr.

80.2.1.8 Kazan kullanm faktr (h) s kazanlarnn ve gne enerjisi kazancnn toplamnn ortamn stlmasna olan katk oran. Bi-rimsizdir.

0.2.1.9 Bina kullanm alan (An)Binann net kullanm alan. Birimi m2dir.

0.2.1.10 Binann stlan brt hacmi (Vbrt)Binann s kaybeden yzeylerini evreleyen ve d kabuun llerine gre hesaplanan hacim. Birimi m3 tr.

0.2.1.11 Binann s kaybeden yzeylerinin toplam alan (Atop)D duvar, tavan, taban/deme, pencere, kap vb. yap bileenlerinin s kaybeden yzey alanlar-nn d llere gre bulunan toplam. Birimi m2dir.

0.2.1.12 Atop / Vbrt oranIs kaybeden toplam yzey alannn (Atop), yapnn stlan brt hacmine (Vbrt) oran. Birimi m-1dir.

0.2.1.13 Tek hacimli binaBinann tamam iin tek bir ortalama i scaklk alnarak hesaplama yaplmas hlinde kullanlan bina tanmlanmas.

0.2.1.14 Birden fazla hacimli binaBinann farkl amalarla kullanlan birden fazla blmnn i scaklk ortalamalarnn ayr ayr bu-lunmas ve her bir bina blm iin ayr stma enerjisi ihtiyac hesaplamas yaplmas durumu iin kullanlan binann tanmlanmas.

0.2.2 Semboller ve birimler

Sembol Aklama Birim

r Havann younluu kg/m3

b Fanlarn alt, zaman oran -

m Su buhar difzyon diren katsays -

j Bal nem -

h Verim, kazan kullanm faktr -

lh Isl iletkenlik hesap deeri W/m.K

fs,ay Aylk ortalama gne enerjisi kazanc W

fi,ay Aylk ortalama i s kazanc W


Sembol Aklama Birim

hv Havadan havaya s geri kazanm sisteminin verimi -

1/ U Yap bileeninin toplam sl geirgenlik direnci m2.K/W

R,1/L Isl geirgenlik direnci m2.K/W

Re D yzey sl iletim direnci (d yzeydeki s tanm katsays) m2.K/W

Ri yzey sl iletim direnci (i yzeydeki s tanm katsays) m2.K/W

A Yap elemanlarnn toplam alan m2

AD D duvar alan m2

Ad D hava ile temas eden tabann/demenin alan m2

Adsc Dk scaklklardaki i ortamlar ile temas eden yap elemanlarnn alan m2

Ai i ynndeki toplam pencere alan m2

An Bina kullanm alan m2

AP Pencere alan m2

AT Tavan alan m2

At Zemine oturan taban/deme alan m2

Atop Binann s kaybeden yzeylerinin toplam alan m2

c Havann zgl ss J/kgK

d Yap bileeninin kalnl m

e Mekanik havalandrma hesabnda kullanlacak olan bina durum katsays -

f Mekanik havalandrma hesabnda kullanlacak olan yzey katsays -

g^Lboratuvar artlarnda llen ve yzeye dik gelen n iin gne ener-jisi geirme faktr -

gi,ay i ynndeki saydam elemanlarn gne enerjisi geirme faktr -

H Binann zgl s kayb W/K

Hv Havalandrma yoluyla gerekleen s kayb W/K

10

Sembol Aklama Birim

HT letim ve tanm yoluyla gerekleen s kayb W/K

Difzyon ak younluu kg/m2h

Ii,ay i ynnde dik yzeylere gelen aylk ortalama gne nm iddeti W/m2

KKOay Kazan / kayp oran -

n50 ve d ortamlar arasnda 50 Pa basn fark varken hava deiim oran -

nh Hava deiim oran h-1

p Ksm su buhar basnc Pa

pdYap bileeninin d yzeyiyle temas hlinde olan havann su buhar ksm basnc Pa

piYap bileeninin oda iindeki yzeyiyle temas hlinde olan havann su buhar ksm basnc Pa

ps T scaklndaki, doymu su buhar basnc Pa

psw Doymu su buhar basnc Pa

q Is ak younluu W/m2

Qay Aylk stma enerjisi ihtiyac Joule

Qyl Yllk stma enerjisi ihtiyac Joule

ri,ay i ynnde saydam yzeylerin aylk ortalama glgelenme faktr -

t Zaman, (saniye olarak bir ay = 86400 x 30) s

q e Aylk ortalama d ortam scakl C

q i Aylk ortalama i ortam scakl C

q yd D yzey scakl C

q yi yzey scakl C

q yi,en dk Kabul edilebilir en dk i yzey scakl C

U Yap bileeninin sl geirgenlik katsays W/m2.K


Sembol Aklama Birim

Ud D hava ile temas eden tabann sl geirgenlik katsays W/m2K

UD D duvarn sl geirgenlik katsays W/m2K

UdscDk scaklklardaki i ortamlar ile temas eden yap elemanlarnn sl geirgenlik katsays W/m

2K

UP Pencerenin sl geirgenlik katsays W/m2K

UT Tavann sl geirgenlik katsays W/m2K

Ut Zemine oturan tabann/demeninslgeirgenlik katsays W/m2K

V0 Vantiltrlerin almad durum iin hacimce hava deiim debisi m3/h

Vbrt Binann stlan brt hacmi m3

VE Hava k debisi m3/h

Vf Vantilatrlerdeki ortalama hacimce hava deiim debisi m3/h

Vh Havalandrlan hacim m3

V Hacimce toplam hava deiim debisi m3/h

VS Taze hava giri debisi m3/h

g Birim alandan geen su buhar miktar kg/(m2.s)

Sd Su buhar difzyon-edeer hava tabakas kalnl -

dp Ksm buhar basncna bal malzemenin su buhar geirgenlii kg/(ms Pa)

do Ksm buhar basncna bal havann su buhar geirgenlii kg/(ms Pa)

n Havann birim hacmindeki nem miktar kg/m3

Dv ortamn nem fazlal, vi - ve kg/m3

Dp ortamn buhar basnc fazlal, pi pd Pa

12

0.3 KapsamYeni yaplacak olan binalar : Bu standard, yeni ina edilecek binalarn stma enerjisi ihtiyacn he-saplama kurallarn, izin verilebilecek en yksek s kayb deerlerini ve hesaplama ile ilgili bilgilerin sunu eklini kapsar. Bu kurallar pasif gne enerjisi sistemlerini ihtiva eden binalarda kullanlamaz.

Mevcut binalar : Mevcut binalarn tamamna veya bamsz blmlerinde yaplacak olan esasl ta-mir, tadil ve eklemelerdeki uygulama yaplacak olan blmler iin bu standardda verilen sl geir-genlik kat saylarna (Ek A.3) eit ya da daha kk deerlerin salanmas bakmndan uyulmaldr.

Aklama: Burada standart kapsamndaki mevcut binalar iin, binann i s alverii dnda, stlan bina hacminden darya olan s kayplarnn gerekletii tavan, taban, d duvar, pencere vb. blm-lerinde gerekletirilecek olan esasl tamir, tadil ve eklemelerde uygulama yaplacak olan blm iin Ek A - A.3de verilen sl geirgenlik katsaylarna uyulmas gerektii belirtilmektedir.

Standardda tanmlanan hesap metotunun kullanlmas srasnda gerekli olan baz bilgiler, (youma hesab dhil) ekler hlinde (Ek A - Ek J) standardn sonuna eklenmitir.Bu standard, binalarda stma enerjisi ihtiyacnn hesabna ynelik bir metot belirlemektedir. Dier amalarla olan enerji ihtiyalar bu standardn kapsam dndadr.

0.4 AmaBu standardn amac, lkemizdeki binalarn stlmasnda kullanlan enerji miktarlarn snrlamay, dolaysyla enerji tasarrufunu artrmay ve enerji ihtiyacnn hesaplanmas srasnda kullanlacak stan-dard hesap metodunu ve deerlerini belirlemektir. Bu standard ayrca aadaki amalarla da kulla-nlabilir:

- Yeni yaplacak bir binaya ait eitli tasarm seeneklerine bu standardda aklanan hesap meto-tunu ve deerlerini uygulayarak, ideal enerji performansn salayacak tasarm seeneini be-lirlemek,

- Mevcut binalarn net stma enerjisi tketimlerini belirlemek,- Mevcut bir binaya yenileme projesi uygulamadan nce, uygulanabilecek enerji tasarruf tedbir-

lerinin salayaca tasarruf miktarlarn belirlemek, - Bina sektrn temsil edebilecek muhtelif binalarn enerji ihtiyacn hesaplayarak, bina sekt-

rnde gelecekteki enerji ihtiyacn mill seviyede tahmin etmek.

0.5 Uygulama alanBu standard aada belirtilen binalarda uygulanr:

- Konutlar,- Ynetim binalar,- ve hizmet binalar,- Otel, motel ve lokantalar, - retim binalar,- Tiyatro ve konser salonlar,- Klalar,- Ceza ve tutuk evleri,- Mze ve galeriler,


- Hava limanlar,- Hastaneler,- Yzme havuzlar,- malt ve atlye mahalleri,- Genel kullanm amalar dolaysyla i scaklklar asgar 15C olacak ekilde stlan i yerleri ile

endstri ve sanayi binalar,- Yukarda belirtilen amalarn birkana ynelik olarak veya bunlara benzer amalar iin kullanlan

binalar.

Not : Bu standardda yllk s ihtiyac hesabnda kullanlacak olan; binalarn i scaklk deerleri Madde B.1, d scaklk deerleri Madde B.2, illerin bulunduu derece gn blgeleri ise Ek Dde verilmitir.

1. GENEL AIKLAMALARnsanlarn barnd veya alt binalarda, scaklk etkilerinden korunma, insan sal, onarm giderleri, yakt ekonomisi ve ilk yapm giderleri ynlerinden nemlidir.

- Scaklk etkilerinden yeterli olarak korunma, sala uygun, bir i iklimsel evrenin salanmas-nn temel artdr.

- Hacimlerin stma enerjisi ihtiyac ve bunu salamak iin yaplan stma giderleri hacmi evrele-yen bileenlerin s yaltm ve s depolama zelliklerine baldr.

- Scaklk etkilerinden yeterince korunma hacmi evreleyen yap bileenlerinin yzeylerinde su buhar youmasn nler. Bileenlerde scaklk deiimlerinin oluturduu hareketleri kltr ve bylece yapda bu olaydan ileri gelebilecek zararlar nleyerek, yakt giderlerini azaltmakla birlikte, binann bakm ve onarm giderlerini de azaltr.

- Binann projelendirme dneminde alnacak nlemler (rnein, bina yerinin doru seilmesi) stma enerjisi ihtiyacn etkileyebilir. Rzgr etkisi altndaki bir binada s kayb, komu binalar, bitki ve aalarla korunmu olanlara oranla daha oktur.

- Bina d yzeylerini bytmenin s kaybn da o oranda artraca, projelendirme dneminde gz nnde tutulmaldr.

- Ayrk bir binadaki s kayb, ayn byklk ve inaat biiminde yaplan bitiik dzendeki baka bir binaya gre daha fazladr.

- Bir bina iindeki odalarn birbiri ile olan ilikisi (rnein, stlan hacimlerin yan yana veya st ste yerletirilmesi) byk nem tar.

- Is kaybn nlemek iin, bina girilerinde rzgrlk yaplmaldr (d kapdan ayr olarak kendili-inden kapanan ikinci bir kap dzeni).

- Byk pencere yzeyleri, (ift yzeyli pencere, bitiik pencere, zel birletirilmi ok katl caml pencere bile olsa) s kaybn oaltr. Ke odalarda, pencerelerin binann d duvarlarndan yal-nz birinde olmas, s etkilerinden korunma ynnden daha dorudur.

- Bacalar ve tesisat borular d duvarlar zerinde bulunmamaldr. Bu nlem yakttan tam yarar-lanma, baca gazlarnn soumasn, bacann kurum tutmasn, tesisat borularnn donmasn nleme bakmlarndan nemlidir.

- Duvar ve demelerin s depolama zellii, kn stmann durmas hlinde abuk bir soumay, yazn da zellikle gne etkisi altnda bulunan hacimlerde, i ortam hava scaklnn gndz saatlerinde ar ykselmesini nlemek bakmndan gereklidir. Is depolama zellii, yap bilee-ninin ktlesi ve yapld malzemenin zgl ss ile doru orantldr.

14

1.1 Binann stma enerjisi ihtiyacn etkileyen faktrlerBinann stma enerjisi ihtiyacn etkileyen faktrler aada aklanmtr:

- Bina zellikleri: letim, tanm ve havalandrma yoluyla gerekleen s kayplar (varsa s geri kazanm) ve sl kapasite,

- Istma sisteminin karakteristikleri: zellikle kontrol sistemleri ve stma sisteminin, stma enerjisi ihtiyacndaki deimelere cevap verme sresi,

- iklim artlar: Binay kullananlarn istedii scaklk deeri, binann farkl blmlerinde ve g-nn farkl zamanlarnda bu scaklk deerlerindeki deimeler,

- D iklim artlar: D hava scakl, hakim rzgrn yn ve iddeti,- s kazan kaynaklar: Istma sistemi dnda, stmaya katks olan i s kaynaklar, yemek

piirme, scak su elde etme, aydnlatma gibi amalarla kullanlan ve ortama s yayan eitli cihazlar ve insanlar,

- Gne enerjisi: Pencere gibi saydam bina elemanlarndan stlan mekna dorudan ulaan g-ne enerjisi miktar.

Bu standardda belirtilen hesap metotunda, iletim, tanm ve havalandrma yoluyla gerekleen s kayplar ile i s kazanlar ve gne enerjisi kazanlar dikkate alnmtr.

Bu standardda, yap elemann oluturan malzemelerin su buhar geiine gsterdikleri dirence ve malzemelerin srasna bal olarak su buharnn gaz hlinden sv hle gemesi, yani youmas ih-timali olduundan malzemelerin sl iletkenlik deerlerindeki ktleme Ek Fde tanmlanan metotla tahkik edilmeli, youma varsa, Ek F ve Madde 2.5.7de tanmlanan snrlarn ierisinde kalmaldr.

Istma enerjisi ihtiyac ile, stma sisteminin net kts kastedilmektedir. Istma sisteminin dnm verimi 1,00 den kk olaca ve datm srasnda bir miktar s kayplar meydana gelebilecei iin, sistemin enerji girdisi bu deerden byktr.

Hesap metodunda net i s kazanlar ve net gne enerjisi kazanlar dikkate alnmtr. Bu sebeple kazanlarn toplam, s kazanc kullanm faktr ile arplr.

1.2 Yllk stma enerjisi ihtiyac snr deerleriBu standard, Madde 1.1deki etkenlerin hesaba katlmasyla binalarn stma enerjisi ihtiyacnn he-sapland bir metot belirlemektedir. Bu metotla hesaplanan binann yllk stma enerjisi ihtiyac Atop/Vbrt oranna gre; Madde A.1 ve Madde A.2de verilen deerleri amamaldr.

Yeni binalarn tasarm aamasnda, bu standardda verilen hesap metodu kullanlarak, binann ener-ji ihtiyac bu standardda verilen snrlar amayacak ekilde hesaplanmal ve malzeme seimi, ele-man boyutlandrlmas ve ayrntl zmlerinin de belirtildii bir s yaltm projesi hazrlanmaldr.

zel durum 1 : Belediye ve mcavir alan snrlar dnda ky nfusuna kaytl ve kyde srekli oturanlarn dnda ky yerleik alanlar civarnda ve mezralarda 2 kata kadar olan ve toplam deme alan 100 m2den kk (d havaya ak balkon, teras, merdiven, geit, aydnlk vb. hari) yeni binalardaki;


a. Yap bileenlerinin sl geirgenlik katsaylarnn (U), Madde A.3te belirtilen yap bileenlerine ait U deerlerine eit veya daha kk olmas,

b. Toplam pencere alannn, s kaybeden d duvar alannn %12sine eit veya daha kk olmas,

c. Bu artlar salayan konstrksiyonlar ve ayrntlarn mimar projede gsterilmesi,

hlinde s yaltm projesi yaplmas art aranmaz. Bu durumda yukardaki artlarn saladn gsteren bir s yaltm raporu dzenlenmesi yeterli olacaktr. Ancak, herhangi bir U deerinin Ek A.3te verilen deerlerden daha byk olmas durumunda ise bu standardda verilen hesap metotu kullanlarak hesaplamalar yaplmal, Qyl deerinin Madde A.1 ve Madde A.2de verilen QI deerin-den daha kk olduu ispatlanmal ve s yaltm projesi hazrlanmaldr.

Aklama: zel durum 1in birinci ksm, kyde yaayan yerli halkn yapaca toplam deme alan 100 m2den kk binalar iin geerlidir. Bu gibi durumlarda, Ek A - A.3de belirtilen yap bileenlerine ait sl ge-irgenlik katsaylar ile toplam pencere alannn, s kaybeden d duvar alannn %12sine eit veya daha kk olmas artna uyulduunun ve detaylarn mimari projede gsterildiinin raporlanmas yeterli grlmektedir. Burada belirtilen istisna sadece belediye ve mcavir alan snrlar dnda yaayan yerli halk iin geerlidir. Bunun dnda yaplacak olan tatil kyleri, devremlkler vb. planlamalar bu kapsamn dnda kalmaktadr. Bu gibi yaplar iin Madde 3.2de belirtildii ekilde s yaltm projesi hazrlanmas gerekmektedir.

Mevcut binalarda yaplacak olan esasl tamir, tadil ve eklemelerde, bu standardda tavsiye edilen deer olarak verilen sl geirgenlik katsaylar (U), mevcut binada uygulama yaplacak olan blmler iin snr deer olarak kabul edilmelidir. Yaltm uygulamas ile ilgili malzeme seimi, eleman boyut-landrlmas ve ayrntl zmlerini ieren bir s yaltm raporu hazrlanarak belirtilmelidir.

zel durum 2 : Is kaybeden dey d yzeylerinin toplam alannn % 60 ve zerindeki oranlarda camlama yaplan binalarda pencere sisteminin sl geirgenlik katsaysnn (Up) 2,1 W/m

2K olacak ekilde tasarmlanma-s ve dier s kaybeden blmlerinin sl geirgenlik katsaylarnn Madde A.3te verilen deerlerden % 25 daha kk olmasnn salanmas durumunda bu binalar standarda uygun olarak kabul edilir.

Sz konusu binalar iin s yaltm projesi ve hesaplamalar aynen yaplacak olup, bu hesaplamalar ierisinde yukardaki belirtilen artlarn yerine getirildii ayrca gsterilmelidir.

Aklama: Gnmzde, zellikle yeni ina edilen byk i ve alveri merkezlerinin d yzeylerinin byk lde camlama yapld grlmektedir. Bu tip binalarn 1998 tarihli TS 825 standardna uygun hale getirilmesi pek mmkn olamamakta ve bunun iin projenin hesaplara yanstlmasnda uygun olmayan zmler gerekletirilmekteydi.

Bu standartta zel durum 2 olarak verilen bu blmn; uygulamann gerekletirilmesinde karlalan zorluklarn almas ve projecinin uygun olmayan zmlere zorlanmamas ynnde olumlu olarak atl-m admlardan biri olduu dnlmektedir.

Bu maddede belirtildii zere; dey d yzeylerininin toplam alannn %60 ve zerindeki oranlarda camlama yaplacak ekilde projelendirilen binalarda stma enerjisi ihtiyac hesab yine dier binalarda

16

oluu gibi aynen yaplacaktr. Bununla birlikte, bu binalarda camlama yaplan blmlerin sl geirgenlik katsaysnn (Up) en fazla 2,1 W/m2K olmas ve bunun dnda kalan d cephedeki kolon, kiri, dolgu du-var, vb blmleri ile tavan ve taban/deme gibi dier btn s kaybeden blmlerin sl geirgenlik kat-saylarnn Ek A - A.3de tavsiye edilen deerlerden % 25 daha kk olmasnn salanmas halinde bina iin belirlenen yllk stma enerjisi ihtiyacnn, A/V oranna gre bu standartta snrlandrlan yllk stma enerjisi ihtiyac deerinden kk olmas artna baklmakszn standarda uygun kabul edilmektedir.

Bununla birlikte, yaz aylarndaki istenmeyen gne enerjisi kazanlarnn da tasarm srasnda dikka-te alnmas uygun olur.

Aklama: Bilindii gibi, d cephede cam orannn yksek olmas zellikle soutma sistemi bulunan bi-nalarda yaz aylarndaki istenmeyen s kazanlarnn ve dolaysyla soutma enerjisi tketiminin artmas-na neden olmaktadr. Bu nedenle kullanlacak camlarn s kontroll camlama sistemlerinden seilmesi ve gne nlarnn dorudan ieri girmesinin nlenmesi iin glgeleme yapacak sistemlerin tasarmlanma-s, istenmeyen s kazanlarnn en aza indirilmesine yardmc olacak ve bu maddenin son paragrafnda belirtilen tavsiyeye de uygun olacaktr.

1.3 zel hkmler- ok katl olarak ina edilecek olan binalarn bamsz ara demeleri ile komu duvarlar stl-

mayan i hacimlere bitiik taban ve duvar gibi dnlerek, R direnci en az 0,8 m2.K/W olacak ekilde hesaplanmal ve yaltlmaldr. Bu hesaplama, binann i s alverii kapsamnda deer-lendirileceinden stma enerjisi ihtiyac hesaplamalarnda dikkate alnmaz.

Aklama: Bu hkm zellikle bir binada bulunan bamsz birimlerin bireysel stma sistemleriyle (soba, kombi) stld durumlar iin son derece nemlidir. Farkl bamsz birimlerdeki kullanclarn kullanm alkanlklarnn, bilgi ve bilin dzeyinin birbirinden farkl olmas nedeniyle oluabilecek sl dengesizlik-lerin bu ekilde en aza indirilmesi hedeflenmitir. Bu zel hkm nedeniyle, bamsz ara demeler ile komu duvarlarnn s yaltm yaplrken sz konusu malzemenin camyn, ta yn gibi ayn zamanda ses yaltm da yapabilen malzemeden seilmesi son derece doru bir davran olacaktr. Bu seim nede-niyle s ve ses yaltm tek malzeme ile salanm olacaktr.

- Is yaltm hesab yaplan yeni binalarda; stlan hacimleri ayran duvar, deme ve/veya taban ile tavan ve/veya atlar iin alnacak U deerlerinden herhangi biri veya birkann Ek A A.3 de tav-siye edilen deerlerden % 25 daha byk olmas durumunda, dier U deerlerinden biri ya da bir ka iin seilecek deer/deerler standardda tavsiye edilen deerin/deerlerin % 25inden daha dk olmamaldr. Bu durum tavsiye edilen deerlerin % 25inden daha dk deerlerin seilerek uygulanmas iin bir engel deildir. Ancak bu paragrafta belirtilen zel durum nede-niyle, binann s kaybeden sz konusu yap bileenlerinden herhangi birinin veya bir kann tavsiye edilen deerin/deerlerin % 25inden daha dk olarak uygulanmas durumunda bile, standardda verilen hesaplama metotu ierisinde kullanlacak olan deer iin, tavsiye edilen deere gre % 25 orannda dk olarak tasarmland varsaylarak hesaplamaya yanstlmaldr.

Aklama: Bilindii gibi TS 825 standard binay bir btn olarak grmekte ve ortalama bir i scakla gre bina hacimleri yaltlmaktadr. Bu hkm maddesi ile bina ierisindeki bamsz blmlerin stma enerjisi ihtiyalarnn birbirinden ok farkl olmasnn nlenmesi ve sl performansn optimum seviye-de tutulmas amacyla homojen sl tasarmn salanmas hedeflenmitir. rnein; binann tabannn,


tavsiye edilen sl geirgenlik katsaysndan -drt kat daha kk olarak seilmesi d duvarlarn, at arasnn veya teras demesinin tavsiye edilen sl geirgenlik katsaysndan -drt kat daha byk seil-mesine avantaj salamamaldr. Aksi halde en alt kattaki kat maliki istenilen konfor artlarn salayabilir durumda iken daha az yaltml bamsz birimlerde ikamet eden kat maliki konforsuz artlara mahkum edilmi olacaktr. Buradaki snrlamada esas, tavsiye edilen deerin %25inden daha fazla seilmesinin nlenmesidir. Bu standartta daha iyi U deerlerinin salanmas tevik edilmekte,bu deerlerin homojen bir ekilde tasarmlanarak %25den daha kk olmasnn salanmas yararl grlmektedir. Bu ekilde yaplacak bir tasarmla ayn zamanda Binalarda Enerji Performans Ynetmelii gereince hazrlanacak Enerji Kimlik Belgesinde daha iyi enerji snfnda yer alnmas da salanabilmektedir.

- Merkez sistemle stlan binalardaki scak akkan ileten ana datm (tesisat) borular, ekonomik yaltm kalnl hesaplanarak uygun ekilde yaltlmaldr.

- Kolon kalnlklarnn (d) hesaplanmasnda kolonun bal bulunduu kiri ile birletii yerdeki be-tonarme kiri kalnl ayn zamanda kolon kalnl olarak alnacak olup, kolon kalnlnn kiri kalnlndan daha fazla olmas dikkate alnmaz.

Aklama: TS 825e gre yaplan s kayb hesabnda yap ve yaltm malzemelerinin kalnlklar s geii dorultusunda alnmaktadr. Bununla birlikte yandaki ekilde de grld gibi binalarn s kaybeden d yzeylerinde yer alan baz kolonlar ie dnk olarak ina edilebilmekte, bu durumda kolon kalnl dolgu duvar ve kiri kalnlndan daha fazla olabilmektedir. Is geiinin direnci en dk olan yerden daha fazla olaca mutlaktr. Yandaki ekilde de grld gibi s aksnn byk ksm kolonun toplam derinlii boyunca deil kiri ve dolgu duvar kalnlndaki ksmlarndan gereklemektedir. Buradaki hkm maddesi ile daha emniyetli bir hesap yntemi-nin kullanlmas salanrken ayn zamanda kolon ve kiri gibi be-tonarme blmlerden gerekleen s kayplarnn bulunmasnda, sz konusu blmlerin alanlarnn toplanarak (tek kalemde) he-saplanmasnn n alm ve ilemler basitletirilmitir.

- D yzeylerde yer alan btn betonarme elemanlar (ko-lon, kiri, hatl ve perde duvar vb.) mutlaka yaltlmaldr.

25 cm

60 cm

8 cm

KOLON

KR YALITIM

STTEN KEST GRN

18

2. HESAP METODU

2.1 Temel bilgiler

2.1.1 Isl geirgenlik direncinin (R) hesaplanmas

2.1.1.1 Tek tabakal yap bileenleri Isl geirgenlik direnci (R) eitlik 1de belirtildii gibi, yap bileeninin kalnlk (d) deerinin, sl ilet-kenlik hesap deerine (lh) blnmesi ile hesaplanr. lh deerleri Ek Ede liste hlinde verilmitir

R dhm

....................................................................................................................................................................(1)

Burada;R : Isl geirgenlik direnci (m2.K/W),d : Yap bileeninin kalnl (m),lh : Isl iletkenlik hesap deeri (W/m.K)dir.

2.1.1.2 ok tabakal yap bileenleriok tabakal yap bileenlerinde sl geirgenlik direnci (R), tek tek yap eleman kalnlklar (d1,d2....dn) ve bu yap elemanlarnn, sl iletkenlik hesap deerleri ( lh1,lh2...lhn) kullanlarak eitlik 2 ile he-saplanr.

...R d d dnh h h1

1

2

2

m m m= + + + ................................................................................................................................(2)

2.1.2 Toplam sl geirgenlik direncinin (1/U) hesaplanmas Bir yap bileeninin toplam sl geirgenlik direnci (1/U), yap bileenlerinin sl geirgenlik direnleri-ne (R), yzeysel sl iletim diren deerler (Ri , Re) eklenerek eitlik 3e gre hesaplanr.

ei RRRU++=

1 .............................................................................................................................................(3)

Burada;1/ U : Yap bileeninin toplam sl geirgenlik direnci (m2.K/W),Ri : yzeyin yzeysel sl iletim direnci (m

2.K/W),Re : D yzeyin yzeysel sl iletim direnci (m

2.K/W)dir.

2.1.3 Toplam sl geirgenlik katsaysnn (U) hesaplanmas

2.1.3.1 Tek tabakal ve ok tabakal yap bileenleriBir yap bileeninin toplam sl geirgenlik katsays (U), eitlik 3teki denklemin aritmetik tersi alna-rak eitlik 4e gre hesaplanr.

ei RRRU

++=

1 ............................................................................................................................................(4)

Burada ;U : Yap bileeninin toplam sl geirgenlik katsays (W/m2.K)dr.


2.1.4 Yzeysel sl iletim direnci (tanm)Yap elemanlarnn i ve d yzeylerindeki yzeysel sl iletim diren deerleri iin, izelge 1de veri-len Ri ve Re deerleri kullanlmaldr.

izelge 1 - Hesaplanm yzeysel sl iletim (tanm) diren deerleri

Sra no

Yap bileeni tipi3) Yzeysel sl iletim direnci 1) 2)

Ri(m2K / W)

Re(m2K / W)

1 D duvar ( Sra no 2 de verilenin dndaki d duvarlar) 0,04

2Arkadan havalandrlan giydirme cepheli4) d duvarlar, s yaltm yaplmayan tavan arasn ayran alak duvarlar 0,13 0,08

3

Daireler arasndaki ayrc duvarlar, merdiven duvar, farkl kullanm amal alma odalarn ayran duvarlar, srekli olarak stlmayan meknlara bitiik blme duvar, s yaltml tavan arasna bitiik alak duvar

5)

4 Toprak temasl d duvar 0

5Bir yaama meknnn d hava ile snrn oluturan yatay veya eimli, yukarda yer alan (havalandrlmayan at) tavan veya at 0,13 0,04

6Kullanlmayan bir tavan aras veya havalandrlan bir mekn altndaki tavan ( havalandrlan at kabuu) 0,08

7 Daireler aras ayrc taban veya farkl kullanm amal alma odalarn ayran taban

7.1 Aadan yukarya s ak olmas hlinde 0,13

7.2 Yukardan aaya s ak olmas hlinde 0,17 5)

8 Bodrum tavan 5)

9 Bir yaama meknnn d hava ile snrn oluturan kma tabanlar 0,17 0,04

10 Altnda bodrum olmayan bir yaama meknnn zemine oturan taban

0

1) Basitletirmek amacyla btn durumlarda Ri =0,13 m2K/W ve 4 ve 10uncu sradaki durumlar hari

olmak zere Re = 0,04 m2K/W deerleri hesaplamalarda kullanlabilir.2) Yap elemanlarndan buhar geiinin tahkiki ve snrlandrlmas ile ilgili hesaplamalarda kullanlacak olan i ve d yzeysel sl iletim direnci iin Madde 2.4.6ya baknz.3) Yap bileenlerinin bina zerindeki konumlar iin ekil 1 e baknz.4) Hava boluklu sandvi duvarlarda Sra no 1 de verilen deerler kullanlr.5) Yap bileeninin i meknda yer almas durumunda, hesaplamalarda i ve d yzey sl iletim diren deerleri ayn kabul edilmelidir.

20

ekil 1 - Yap bileenlerinin tasarm ve yerleimi (numaralar izelge 1deki sra numaralarna gre verilmitir)

2.1.5 Asmolen ve benzeri boluklu bitiik yzeyli yap bileenleri Farkl sl geirgenlik direnlerine sahip bir ka bitiik tabakadan oluan bir yap bileeni sz konusu olduunda, daha kesin bir dorulama gerekletirilmedike, ortalama sl geirgenlik direnci (R), yap elemanlarnn uzunluk oranlarna gre (LX1/L, LX2/L,.....Ln/L) eitlik 5 kullanlarak hesaplanr.

nemli Not : Bu tr malzemeler iin youma tahkiki hesaplamalar (Ek F) yaplrken, aadaki 5 nolu eitlie gre hesaplanan ortalama sl geirgenlik direnci kullanlamaz. Bu durumda 1 nou eit-lie gre bulunan nRRRR ...,, 321 direnlerinden en kk olan dikkate alnmal ve hesaba katlma-ldr.

LL

RLLR

LLRR nnXX +++= 2211 .....................................................................................................(5)

Burada ;

R : Isl geirgenlik direnci (m2.K/W),L : Yap elemanlarnn toplam uzunluu (m),LX1...Ln : 1den nye kadar olan yap elemanlarnn uzunluu (m), (LX1...Ln)/L : Uzunluk oran (birimsiz)dr.

2

53

76

6 6

8

Bodrum

Kullanlmayanat aras

Kullanlmayanat aras

Kullanlmayanat aras

5

4

1

109

2

6

Yaamamekn


rnek

Bu rnekte, malzemenin eiminden kaynaklanan kk sapmalar ihmal edilerek meydana gelen 3 farkl sl geirgenlik direnci aadaki gibi hesaplanabilir.

3

5

2

6

1

11

hhh

dddRlll

++= 3

5

2

42

1

12 .3

.2.2

hh

hh

dRdddRlll

+++

+= 3

5

4

6

1

13

hhh

dddRlll

++=

Istma enerjisi hesabnda kullanlacak olan yap elemannn ortalama sl geirgenlik direnci,

LLR

LLR

LLLRR 4322311 .

.6.5.2. +++=

eitlii ile eldilir. Youma tahkiki hesaplamalarnda en kk sl geirgenlik direnci (bu rnekte R3) kullanlmaldr. Birka bitiik tabakadan oluan bir yap bileeninin ortalama sl geirgenlik direnci (R), 4 nolu eit-likden alnan toplam sl geirgenlik katsays (U) ile, eitlik 6ya gre hesaplanr.

( )R U R R1

i e= - + ..........................................................................................................................................(6)

Asmolen hesabna rnek: Yukarda verilen rnekteki asmolen deme iin rnek hesap;

d1: Tavan sva 0,02 m L1 :D perde 0,011 m lh1= 1 m2K/W

d2: Malzeme d perde 0,011 m L2 :Hava boluu 0,056 m lh2= 0,2 m2K/W

d3: Hava boluu 0,07 m L3 : perde 0,009 m lh3= 2,5 m2K/W

d4: Malzeme i perde 0,009 m L4 :Kiri beton 0,1 m lh4= 2,5 m2K/W

d5: Donatl beton 0,05 m Rhava = 0,16 m2K/W

d6: Donatl beton 2 0,25 m

dtop = 0,41 m Ltop = 0,503 m

22

10,02 0,25 0,05

1 0,2 2,5R = + +

20,02 2. 0,011 2 0,009 0,053 0,16

1 0,2 2,5x xR x+= + + +

30,02 0,25 0,05

1 2,5 2,5R = + +

R1 = 1,29 m2K/W

R2 = 0,72 m2K/W

R3 = 0,14 m2K/W

1 3 2 41 2 3

2. 5 6. 2 0,011 5 0,009 6 0,056 0,1. . . 1,29 0,72 0,140,503 0,503 0,503

L L L L x x xR R R R x x xL L L+ +

= + + = + +

R = 0,68 m2K/W Ri = 0,13 m

2K/W, Re = 0,04 m2K/W

1 10,13 0,68 0,04i e

UR R R

= =+ + + +

U = 1,176 W/m2K

izelge 2 - Hava tabakalarnn sl geirgenlik direnci hesap deerleri

Hava tabakasnn

Sra no Durumu

Kalnl (d) Isl iletkenlik direnci (R)

mm m2K/W

1 Dey

< 10 0,14

11 20 0,16

21 50 0,18

51 100 0,17

100 > 0,16

2 Yatay (s ak aadan yukarya)

< 10 0,14

11 20 0,15

20 > 0,16

3 Yatay (s ak yukardan aaya)

< 10 0,15

11 20 0,18

20 > 0,21


2.1.6 Yap bileeninin s kayb hesabKararl durumdaki bir s ak younluu (q), eitlik 7ye gre hesaplanr.

q = U (qi - qe) ..................................................................................................................................................(7)

Burada ; q : Is ak younluu (W/m2),q i : ortam scakl (C),q e : D ortam scakl (C),U : Yap bileeninin toplam sl geirgenlik katsays (W/m2.K)dr.

2.2 Genel bilgilerYeterli seviyede s yaltm salanm bir binada, stma periyodunda, i ortamda belli bir i scakl (q i) salamak iin gereken s enerjisinin bir ksm i kaynaklardan ve gne enerjisinden salanr. Ka-lan miktarn stma sistemi tarafndan i ortama verilmesi gerekir. Aada tanmlanan hesap metotu kullanlarak, stma sisteminin i ortama vermesi gereken s enerjisi miktar belirlenir. Yllk stma enerjisi ihtiyac olarak tanmlanan bu miktar, toplam kayplardan gne enerjisi kazanlar ve i s kazanlar kartlarak hesaplanr.

Tanmlanan hesap metotunda, yllk stma enerjisi ihtiyac stma dnemini kapsayan aylk stma enerjisi ihtiyalarnn toplanmas ile bulunur. Bylece binann sl performansnn geree daha yakn bir ekilde deerlendirilmesi mmkn olacaktr. Ayrca, tasarmcya, nerdii tasarmn gne ener-jisinden faydalanma kapasitesini deerlendirme imkn salayacaktr.

Hesap metotunda stlan ortamn snrlar, bu ortam d ortamdan ve eer varsa stlmayan ortam-lardan ayran duvar, deme, at, kap ve pencereden oluur. Hesaplamalarda dtan da ller kullanlr. Eer binann tamam ayn scakla kadar stlyorsa veya ortamlar arasndaki scaklk fark 4 K den fazla deil ise, binann tamam iin ortalama bir i scaklk deeri hesaplanarak bina tek hacim-li olarak ele alnr ve stma enerjisi ihtiyac Madde 2.2.1de aklanan metot uygulanarak hesaplanr. Aksi takdirde farkl stma blgelerinin snrlar belirlenmeli ve hesaplar Madde 2.2.2ye gre yapl-maldr. Bu standardda deiik bina tipleri iin stma enerjisi ihtiyacnda kullanlacak olan ortalama i scaklklar Ek B, Madde B.1de verilmi olup, bina iindeki blmler (banyo, mutfak, ofis, vb.) ortalama scaklk hesabnda dikkate alnmaz.

Aklama notu: EK B, Madde B.1de verilen i scaklklar; binann i s alveriinden bamsz olarak ve stlan hacmin ierisinde kalan btn blmlerden elde edilen ortalama scaklk deerleri olarak kabul edilmitir.

2.2.1 Tek hacimli bina iin yllk stma enerjisi ihtiyacnn hesabBinalarda tek bina blm iin yllk stma enerjisi ihtiyac aadaki eitlik ile hesaplanr.

..........................................................................................................................................................(8)

Q H( ) ( ) .tay i e ay i,ay s,ay= - - +i i h z z6 @ .......................................................................................................... (9)

24

Burada;Qyl : Yllk stma enerjisi ihtiyac ................................................. (Joule),Qay : Aylk stma enerjisi ihtiyac ................................................ (Joule),H : Binann zgl s kayb .......................................................... (W/K),q i : Aylk ortalama i scaklk ..................................................... (C),q e : Aylk ortalama d scaklk .................................................. (C),hay : Kazanlar iin aylk ortalama kullanm faktr ............ (birimsiz),fi,ay : Aylk ortalama i kazanlar (sabit alnabilir) ................. (W),fs,ay : Aylk ortalama gne enerjisi kazanc ............................. (W),t : Zaman, (saniye olarak bir ay = 86400 x 30) .................. (s)dir.

Not - 9 nolu eitlikte keli parantez iindeki ifadenin pozitif olduu aylar iin toplama yaplacak-tr. Negatif olan aylar dikkate alnmaz.

Hesaplamalar aada verilen ilem srasna gre yaplmaldr:

a) Istlan ortamn snrlar ve gerekli ise farkl scaklktaki blgelerin veya stlmayan ortamlarn s-nrlar belirlenir.

b) Tek hacimli bir binada, binann zgl s kayb (H) hesaplanmaldr (Madde 2.2.1.1).c) Aylk ortalama i scaklklar (q i) Ek B, Madde B.1den alnmaldr.d) Aylk ortalama d scaklklar (q e) Ek B, Madde B.2den alnmaldr.e) Aylk iletim ve havalandrma ile s kayb [H(q i-q e)] eitlii kullanlarak hesaplanmaldr.f ) Aylk ortalama i kazanlar (fi,ay) hesaplanmaldr (Madde 2.2.1.2).g) Aylk ortalama gne enerjisi kazanlar (fs,ay) hesaplanmaldr (Madde 2.2.1.3). Hesap srasnda

kullanlacak (Ii,ay) deerleri Ek Cden alnmaldr.h) Aylk ortalama d scaklk deerleri kullanlarak aylk kazan/kayp oran (KKO) ve s kazanc ya-

rarlanma faktr (hay) hesaplanmaldr (Madde 2.2.1.4).i) Aylk ortalama deerler kullanlarak, [hay (fi,ay + fs,ay)]eitlii ile faydal kazanlar W cinsinden

hesaplanmaldrj) Aylk stma enerjisi ihtiyac eitlik (9) a gre hesaplanmaldr. k) Yllk stma enerjisi ihtiyac eitlik (8) e gre hesaplanmaldr.

Istlan binann blmlerinde farkl scaklklar isteniyorsa, hesap Madde 2.2.3te verilen metotlardan birine gre yaplmaldr.

2.2.1.1 Binann zgl s kaybnn hesabBinann zgl s kayb (H), iletim ve tanm yoluyla gerekleen s kayb (HT) ve havalandrma yoluy-la gerekleen s kaybnn (Hv) toplanmas ile bulunur.

H = HT + Hv ......................................................................................................................................................................(10)

2.2.1.1.1 letim ve tanm yoluyla gerekleen s kaybnn hesabletim ve tanm yoluyla gerekleen s kayb (11) nolu eitlikle hesaplanr. Bu eitlikde yap eleman-larnn bnyesinden iletilen s kaybna, varsa s kprlerinden iletilen s kayb eklenir. Is kprs, bitiik yzeye gre bileimi deiik, s kayb binann ortalama s kaybndan daha yksek ve kn kararl durum iin i yzey scaklnn daha dk olduu blmdr.


HT = S AU + l Ul .............................................................................................................................................................(11) S AU = UDAD + Up.Ap + Uk.Ak + 0.8 UT.AT + 0.5 UtAt + UdAd + 0.5UdsAds ........................................................(12)

Burada;UD : D duvarn sl geirgenlik katsays ............................................................................................... W/m

2K,UP : Pencerenin sl geirgenlik katsays ............................................................................................... W/m

2K,Uk : D kapnn sl geirgenlik katsays ............................................................................................... W/m

2K,UT : Tavann sl geirgenlik katsays ...................................................................................................... W/m

2K,Ut : Zemine oturan tabann /demenin sl geirgenlik katsays .............................................. W/m

2K,Ud : D hava ile temas eden tabann sl geirgenlik katsays ...................................................... W/m

2K,Uds : Dk scaklklardaki i ortamlar ile temas eden yap elemanlarnn sl geirgenlik katsays ....................................................................................................................... W/m2K,AD : D duvarn alan .................................................................................................................................... m

2,AP : Pencerenin alan .................................................................................................................................... m

2,Ak : D kapnn alan .................................................................................................................................... m

2,AT : Tavan alan ............................................................................................................................................... m

2,At : Zemine oturan taban/deme alan .............................................................................................. m

2,Ad : D hava ile temas eden tabann/demenin alan................................................................... m

2,Ads : Dk scaklklardaki i ortamlar ile temas eden yap elemanlarnn alan ...................... m

2 !dr. UYARI : at demesi dorudan d hava ile temas ediyorsa, eitlikte yer alan UTnin nndeki 0,8

katsays 1 olarak alnr.

U deerinin hesaplanmas Madde 2.1de belirtilen hesap metodu ile yaplr. Hesap yaplrken kullanl-mas gereken ve malzemelerin sl iletkenliini gsteren lh deerleri Ek Ede mill veya milletler aras standardlar olan malzemeler iin verilmitir.

(11) nolu eitlikde l, s kprs uzunluunu (m cinsinden) Ul, s kprsnn dorusal geirgen-liini (W/mK cinsinden) gstermektedir.

Is kprs olmas durumunda ilgili byklkler TS EN ISO 10211-1, TS EN ISO 10211-2 ve TS EN ISO 14683e gre veya TS 8441de verilen metot ile hesaplanmaldr.

Not - Dorudan sl geirgenlik katsaysnn; Yi,e

26

Doal havalandrma :Hv = r.c.V

= r.c.nh Vh = 0.33 nh.Vh

Burada;r : Havann birim hacim ktlesi ......................................... (kg/m3),c : Havann zgl ss ........................................................... (J/kgK),V : Hacimce hava deiim debisi ....................................... (m3/h),nh : Hava deiim oran ......................................................... (h

-1),Vh : Havalandrlan hacim (Vh = 0,8 x Vbrt) ...................... (m

3)dir.

r ve c scaklk ve basnca bal olarak az da olsa deiir, fakat aadaki denklemde bu durum ihmal edilmitir. Alnan deerler 20 C ve 100 kPa iindir. Giren ve kan hava arasndaki entalpi art ihmal edilmitir. 0,33 katsaysnn hesabnda kullanlan eitlik aada verilmitir.

0,33 = (r.c/3600) = (1,184 . 1006 / 3600) = 0,33 Jh/m3Ks = Wh/m3K

Doal havalandrma yaplan binalarda havalandrma yoluyla gerekleen s kayb hesabnda hava-landrma says nh deeri 0,8 (h

-1) olarak alnr.

Mekanik havalandrma :Binada mekanik havalandrma uygulanyorsa, hacimce hava deiim debisi aadaki eitliklerden faydalanlarak hesaplanr ve 13 nolu eitlikte yerine konularak havalandrma yoluyla gerekleen s kayb hesaplanr.

Hacimce toplam hava deiim debisi, sistem vantiltrleri alrken vantiltrlerdeki ortalama ha-cimce hava deiim debisi ile, hava sznts ile oluan ilve hacimce hava deiim debisinin topla-mna eittir:

VI = Vf + Vx ........................................................................................................................................................(14)

Burada;VI : Hacimce toplam hava deiim debisi (m3/h),Vf : Sistem vantiltrleri alrken vantiltrlerdeki ortalama hacimce hava deiim debisi (m3/h),Vx : Hava sznts ile oluan ilve hacimce hava deiim debisi (m

3/h) dir.

Sistem srekli ve kararl hlde alyorsa ; hacimce hava deiim debisi (Vf) , taze hava giri de-bisi (VS) ile k debisinden (VE)den byk olana eit alnr. Vx in yaklak olarak hesaplanmas iin aadaki eitlikten yararlanlr:

. .

. .V

ef

V nV V

V n e

1x

h

E

h

S

50

502=

+ -: D ..................................................................................................................................(15)

Burada;Vh : Havalandrlan hacim (m3),n50 : ve d ortamlar arasnda 50 Pa basn fark varken hava deiim oran (izelge 3ten alnr),


f : Binada d ortama ak bir yzey varsa 15, birden fazla yzey varsa 20 alnr,e : izelge 4 ten alnacak katsay,Vs : D ortamdan alnan taze hava giri debisi (m3/h),VE : Hava k debisi (m3/h) dir.

izelge 3 - ve d ortamlar arasnda 50 Pascal basn fark varken, oluan hava deiim oranKatta ok daireli binalar Katta tek daireli binalar Bina zarfnn szdrmazlk durumu

50 2n < 50 2n < Yksek

2 n50 5 4 n50 10 Orta

505 n< 5010 n< Dk

izelge 4 - Bina snf ve e deerleri

Bina snf e deeri

Birden fazla da ak yzey

Da ak bir yzey

Ak alandaki binalar veya ehir iindeki 10 kattan daha yksek binalar 0,10 0,03

Krsal alandaki binalar 0,07 0,02

ehir merkezlerindeki 10 kattan daha az katl binalar 0,04 0,01

Binadaki havalandrma sistemi zaman zaman kapatlyorsa ; hacimce hava deiim debisi iin aadaki eitlik kullanlr:

VI = V0 (1-b) + (Vf + Vx).b

Burada;V0 : Vantiltrlerin almad durum iin hacimce hava deiim debisi,b : Vantiltrlerin alt zaman orandr.

Mekanik sistem farkl Vf ler iin tasarlanmsa, Vf olarak ortalama deer kullanlr.

Mekanik havalandrma sistemi dar atlan havadaki s enerjisi ortama gnderilen havann n st-masn salamak amacyla kullanlacak bir s deitiricisine (eanjrne) ve geri kazanm sistemine sahip ise; mekanik havalandrma ile meydana gelecek s kayplarnn hesaplanmasnda bir azaltma faktrnn kullanlmas gerekir. Bu amala hacimce hava deiim debisinin hesaplanmasnda aa-daki eitlik kullanlr.

VI = Vf (1-hv) + VxBurada;hv : Havadan havaya s geri kazanm sisteminin verimidir.

28

Yukardaki eitlik, s geri kazanm sistemi dar atlan havadan alnan s enerjisini, scak su siste-mine veya s pompas gibi bir baka sistem araclyla stma sistemine iletiyorsa kullanlmaz. Bu durumlarda azaltma, ilgili sistemin enerji tketiminin hesaplanmas srasnda dikkate alnmaldr.

Not - Mekanik havalandrma tesisat ve havalandrma ihtiyac ile ilgili hesaplamalar yaplrken ge-rekli olan bina kabuuna ait sl geirgenlik katsaylar iin hesaplanm kesin deerler olma-dnda Madde A.3te verilen U deerleri kullanlr.

2.2.1.2 Aylk ortalama i kazanlar (fi,ay) kazanlar aada verilenleri kapsar:

- nsanlardan kaynaklanan metabolik s kazanlar,- Scak su sisteminden kaynaklanan s kazanlar,- Yemek piirme ileminden kaynaklanan s kazanlar,- Aydnlatma sisteminden kaynaklanan s kazanlar,- Binalarda kullanlan muhtelif elektrikli cihazlardan kaynaklanan s kazanlar.

Ortalama deerler ile allmas hlinde, aydnlatma dndaki ortalama deerler yl boyunca he-men hemen sabittir. Bu standardda aydnlatmadan kaynaklanan kazanlar da sabit kabul edilmitir ve her bir kaynak iin alnacak deerler aada verilmitir.

Konutlarda, okullarda ve normal donanml (bro binalar vb.) binalarda i kazanlar olarak birim kul-lanm alan bana en fazla 5 W/m2 alnrken; yemek fabrikalar gibi piirme ileminin arlkl olduu binalarda, normalin stnde elektrikli cihaz altrlan binalarda (aydnlatmann sadece elektrikle saland binalar, tekstil atlyeleri, vb.) veya etrafa s veren sanayi cihazlarn kullanld binalarda, i kazanlar iin birim deme alan bana en fazla 10 W/m2 deeri alnr.

Konutlarda, okullarda ve normal donanml binalarda fi,ay 5 x An (W)

Yksek i enerji kazanl binalarda fi,ay 10 x An (W)

An : Bina kullanm alan (m2)

An = 0,32 x Vbrt ...............................................................................................................................................................(16)

Vbrt : Binann stlan brt hacmi (m3)

2.2.1.3 Aylk ortalama gne enerjisi kazanlar (fs,ay)Bu madde pencerelerden salanan dorudan gne nmnn hesaplanmasn tarif etmektedir. Pasif gne enerjisi sistemlerinden salanacak kazanlar ihmal edilmitir.

Aylk ortalama gne enerjisi kazanlar (fs,ay); TS EN 832de verilen ayrntl hesaplama metotu uy-gulanarak hesaplanabilecei gibi, binann durumuna bal olarak izelge 5te verilen glgelenme faktr (ri,ay) deerleri dorudan alnp 17 nolu eitlik kullanlarak da hesaplanabilir.


Aylk ortalama gne enerjisi kazanc (fs,ay) aadaki eitlikle hesaplanr. fs,ay = S ri,ay x gi,ay x Ii,ay x Ai ..........................................................................................................................................(17)

Burada;ri,ay : i ynnde saydam yzeylerin aylk ortalama glgelenme faktr,gi,ay : i ynndeki saydam elemanlarn gne enerjisi geirme faktr,Ii,ay : i ynnde dik yzeylere gelen aylk ortalama gne nm iddeti (W/m2), Ai : i ynndeki toplam pencere alan (m2) dr.

Ii,ay deerleri Ek Cden alnr.

izelge 5 - Saydam yzeylerin aylk ortalama glgelenme faktr (ri,ay )

ri,ay

Ayrk (mstakil) ve/veya az katl (3 kata kadar) binalarn bulunduu ynlerde 0,8

Aalardan kaynaklanan glgelenmenin olduu ve/veya 10 kata kadar ykseklikteki binalarn bulunduu ynlerde 0,6

Bitiik nizam ve/veya 10 kattan daha yksek binalarn bulunduu ynlerde 0,5

Gne enerjisi geirme faktr :gi,ay = Fw.g^ ................................................................................................................................................(18) Burada;Fw : Camlar iin dzeltme faktrdr.g^ : Lboratuvar artlarnda llen ve yzeye dik gelen n iin gne enerjisi geirme faktrdr.

l deerlerinin olmamas durumunda g^ iin aadaki deerlerler kullanlabilir.

izelge 6 - Lboratuvar artlarnda llen ve yzeye dik gelen n iin gne enerjisi geirme fak-tr

Cam tr g^

Renksiz tek cam iin 0,85

Renksiz yaltm cam birimi iin 0,75

* Isl geirgenlik katsays 2 W/m2Kden daha kk olan dier s yaltm birimleri iin 0,50

* Isl geirgenlik katsays 2 W/m2Kden daha kk olan dier s yaltm birimleri iin imalt firma tarafndan belgelendirilmi geirme faktr (g^) varsa, beyan edilen bu deer alnarak hesaba katlr.

30

2.2.1.4 Kazan kullanm faktr (h) kazanlar ve gne enerjisi kazanlarnn toplamnn, stma enerjisi ihtiyacnn azaltlmas a-sndan faydal enerji olarak kabul edilmesi her zaman uygun olmaz. nk s kazanlarnn yksek olduu srelerde, kazanlar anlk kayplardan fazla olabilir veya kazanlar stmann gerekmedii zamanlarda gelebilir. ortam scaklk kontrol sistemi mkemmel deildir ve yap elemanlarnn bn-yesinde bir miktar s depolanr. Bu nedenle i kazanlar ve gne enerjisi kazanlar bir yararlanma faktr ile azaltlr; bu faktrn bykl, kazanlarn ve kayplarn bal byklne ve binann sl ktlesine baldr.

Aylk ortalama kazan kullanm faktr, aada verildii gibi hesaplanmaldr.

hay = 1 - e(-1/KKO ay) ..........................................................................................................................................................(19)

Burada;KKOay Kazan / kayp oran olup, aada verildii gibi hesaplanmaldr.

KKOay = (fi,ay + fs,ay) / H(q i,ay - q e,ay) .........................................................................................................................(20)

Burada;q i,ay : Aylk ortalama i ortam scakl [Ek B, Madde B.1den alnr(C)],q e,ay : Aylk ortalama d hava scakl [ Ek B, Madde B.2den alnr(C)],fi,ay : Aylk i kazanlar [Madde 2.2.1.2ye gre hesaplanr (W)],fs,ay : Aylk ortalama gne enerjisi kazanc [Madde 2.2.1.3 e gre hesaplanr (W)] dr.

KKOay oran 2,5 ve zerinde olduunda o ay iin s kayb olmad kabul edilir.

2.2.2 Birden fazla hacimli bina iin yllk stma enerjisi ihtiyacnn hesabBinadaki farkl amalar iin kullanlan birimler ierisinde scaklk fark 4 Kden byk ortamlar mevcut ise, farkl stma blmlerinin snrlar belirlenerek tek hacimli bina iin verilen hesap metotu, farkl scaklktaki her bina blm iin ayr ayr uygulanmal ve her bina hacmi iin hesaplanan stma ener-jisi ihtiyac toplanmaldr.

2.2.3 Ortalama scaklk kullanlarak yllk stma enerjisi ihtiyacnn hesabBinadaki farkl amalar iin kullanlan birimler ierisindeki scaklk fark 4 Ke eit ya da daha kk ortamlar mevcut ise, farkl stma blmlerinin snrlar belirlenerek Madde 2.2.2deki birden fazla hacimli bina iin verilen hesap metotu uygulanabilecei gibi, bu binalarn farkl amala kullanlan blmlerinin i scaklk deerleri ile zgl s kayplar dikkate alnarak bulunacak ortalama i scaklk deeri (eitlik 20) tek hacimli bina iin verilen hesap metotunda kullanlarak Madde 2.2.1deki hesap metotu da uygulanabilir.

Farkl bina tipleri iin stma enerjisi ihtiyacnda kullanlacak olan ortalama i scaklklar Madde B.1de verilmi olup, bina iindeki blmler (banyo, mutfak, ofis, vb.) ortalama scaklk hesabnda dikkate alnmaz.


Ortalama i scaklk deeri aadaki eitlik ile hesaplanr.

....

. . ... .H

HH H H

H H H,

,

i ortalama

z

z i z i i i

z

z z

1

1 1 2 2

2i

i i i i= = + ++ + +

//

..................................................................................(21)

Burada;

q i,ortalama: Bina blmlerinin tamam iin hesaplamalarda kullanlacak olan ortalama i scakl (C),q i1, q i2 : Farkl scaklktaki her bir bina hacminin i scakl (C),Hz : Binann z hacmindeki blmnn zgl s kayb (W/K),H1,H2 : Farkl scaklktaki her bir bina hacminin zgl s kayb (W/K) dr.

3. HESAP RAPORU

3.1 BirimlerBu standarda gre yaplacak hesaplarda ve raporun hazrlanmasnda SI birimleri kullanlr. Buna gre scaklk K veya C, enerji Joule ve g Watt olarak belirtilmelidir. Toplam sl geirgenlik deeri olan U ise W/m2K birimi ile gsterilmelidir. Birimler arasndaki dnm katsaylar aada gsterilmitir.

1 kCal 4,187 kJ

1 kCal 1,163 x 10-3 kWh

1 kWh 860 kcal

1 kCal/m2hC 1,163 W/m2K

1 m2hC/kCal 0,86 m2K/W

1 kJ 0,278 x 10-3 kWh

3.2 Hesap raporuBu standardn amac, Madde 0.4te belirtildii gibi, binalarn enerji verimliliklerinin artrlmas ama-cyla uzun mrl ve salad enerji tasarrufu kalc olacak ekilde, binalarda s yaltmnn salan-masdr. Bu amala sektrde mevcut yaltm malzemelerinin ve tekniklerinin karlatrlarak o proje iin en uygununun seilebilecei bir hesap metotu nerilmitir ve sonu olarak bir s yaltm projesi hazrlanmas gerekmektedir. Bu projede, standardda belirtilen hesap metotuyla binann enerji ihti-yacnn bu standardda verilen snr deerlerin altnda kalmasn salayacak ekilde malzeme seimi, eleman boyutlandrlmas ve ayrntl zmlerinin belirtilmesi gerekmektedir. Istlacak yap hacmi (Vbrt) ile ve binann kullanm alan (An) ile ilikili olarak azam yllk stma enerjisi ihtiyac deerleri (Atop/Vbrt) oranlarna bal olarak Ek A - A.2de verilmitir.

Binann kullanm alanyla (An) ilikili olarak verilen yllk stma enerjisi ihtiyac snr deeri (Q) sadece, temiz ller verildiinde oda ykseklikleri 2,60 m veya daha az olan binalarda kullanlabilecektir. Oda yksekliklerinin 2,60 mnin zerinde olmas durumunda ise stlacak yap hacmiyle ilikili olarak verilen yllk stma enerjisi ihtiyac snr deeri (Q) gz nne alnarak hesaplama yaplacaktr.

32

Is yaltm projesinde aadaki verilen bilgiler bulunmaldr:

a) Is kayplar, s kazanlar, kazan/kayp oran, kazan kullanm faktr, aylk ve yllk stma enerjisi ihtiyacnn byklkleri, bu standardda verilen binann zgl s kayb ve yllk stma enerjisi ihtiyac izelgelerindeki rneklerde olduu gibi izelgeler hlinde verilmeli ve hesapla-nan yllk stma enerjisi ihtiyacnn (Q), Ek Ada verilen yllk stma enerjisi (Q) snr deerinden byk olmad gsterilmelidir.

Aklama: a maddesinde zetle binann zgl s kayb ve yllk stma enerjisi ihtiyac izelgele-rinin verilmesi istenmektedir. Bu izelgelerde yukarda istenen her detay yer almaktadr.

b) Konutlar dnda farkl amalarla kullanlan binalarda yaplacak hesaplamalarda, binadaki farkl blmler arasndaki scaklk fark 4 Kden daha fazla ise bu binada birden fazla blm iin yap-lacak olan stma enerjisi ihtiyac hesabnda, bina blmlerin snrlar ematik olarak izilmeli, snrlarn lleri ve blmlerin scaklk deerleri zerinde gsterilmelidir.

Aklama: Burada; hesab yaplan binada bulunan iki ayr hacmin scaklklar arasnda 4 Kden daha fazla fark varsa, iki blm iin ayr ayr yaplacak hesaplarn yan sra zerinde uzunluk, alan, hacim, ve scaklk deerlerinin de gsterildii bir izimin de hesaplarn yannda istendii anlalmaktadr..

c) Binann s kaybeden yzeylerindeki d duvar, tavan ve taban/demelerde kullanlan malze-meler, bu malzemelerin eleman iindeki sralan ve kalnlklar, duvar, tavan ve taban/deme elemanlarnn alanlar ve U deerleri belirtilmelidir.

Aklama: Bu maddede istenenler aslnda a) maddesi ile istenen binann zgl s kayb izelgesin-de yer almaktadr. Bu nedenle ayrca verilmesine gerek olmamaldr.

d) Pencere sistemlerinde kullanlan cam ve erevenin tipi, btn ynler iin ayr ayr pencere alan-lar ve U deerleri ile ereve sistemi iin gerekli olan hava deiim oran (nh) belirtilmelidir.

Aklama: Hava deiim oran (nh) bu standarda gre doal havalandrma yaplan binalarda 0,8 alnacaktr..

e) Duvar-pencere, duvar-tavan, taban/deme-duvar birleim yerlerinin detaylar izimlerle gs-terilmelidir.

f ) Havalandrma tipi belirtilmeli, mekanik havalandrma sz konusu ise, hesaplamalar ve sonular belirtilmelidir.

g) Binann s kaybeden yzeylerinde oluabilecek youma, Ek Fde belirtildii ekilde incelenerek gerekli izim ve hesaplamalar yaplmaldr.


rnek proje yaplmas ve s yaltm projesinin hazrlanmas:

HESAP RNEKLER : (EKLERN SONUNDA ISI YALITIM VE YOUMA HESAPLARININ TAMAMINI KAPSAYAN RNEK ISI YALITIM PROJES VERLMEKTEDR)

rnek 13 nc derece gn blgesinde bulunan ve dtan da 9 m eninde, 10 m boyunda ve 5,5 m yksek-liinde olan iki katl yma olarak inaa edilmi bir konut rnek alnarak Madde 2.2 de belirtilen tek hacimli binaya rnek olarak yllk stma enerjisi ihtiyac aadaki ekilde hesaplanr.

ncelikle binadaki d duvar, pencere, tavan, taban/deme, d ortamla temas eden deme alan vb. alanlar hesaplanr. rnek binamzda bu alanlar aadaki gibi hesaplanmtr.

Pencere alan, AP = 20 m

2

Betonarme alan, Abet= ((10 x 2 + 9 x 2)x(0,12 x 3)) = 13,7 m

2

D duvar alan, AD = (9 x 5,5 x 2 + 10 x 5,5 x 2 ) - AP Abet AD = 173,3 m

2

Tavan alan, AT = 9 x 10 = 90 m2

Deme alan, At = 9 x 10 = 90 m2 dir.

D kap alan, Ak = 2 m2

Atop = 389 m2, Vbrt = 9 x 10 x 5,5 = 495 m

3

An = 0,32 x Vbrt = 0,32 x 495 = 158,4 m2

h =

5,5

m

a = 10 m b = 9 m

ekil 2

Daha sonra yap elemanlarnn ayr ayr U deerleri hesaplanr. rnek binamzda yaltmn standarda uygun olmas hedeflenmitir. Duvarlarda tula ve betonarme zerine d taraftan l= 0,035 W/mK olan yaltm malzemesinin kalnl 5 cmdir. Pencereler ok katl camdr. Tavanda l = 0,040 W/mK olan yaltm malzemesinin kalnl 12 cmdir. Demede l = 0,030 W/mK olan yaltm malzemesinin kalnl 6 cmdir. Burada anlatlan hesaplamalar izelge 7 ve izelge 8de rnek olarak gsterilmitir. Ayrca elemanlarda youma olmayacak ve s kprs meydana gelmeyecek ekilde tedbirlerin aln-d kabul edilmi olup, kat aras betonarme Madde 1.3te belirtildii ekilde R direnci 0,8 olacak e-kilde yaltlmtr. Dolaysyla yap elemanlarnn U deerleri belirtilen klsik hesap metoduna gre,

UD= 0,471 W/m2K, UDbet = 0,575 W/m

2K, Up= 2,4 W/m2K, UT= 0,305 W/m

2K,

Ut=0,432 W/m2K, Uk= 4 W/m

2Kdir.

34

Binadan iletim ve tanm yoluyla olan s kayb HT ise 11 nolu eitlie gre,

HT = 173,3 x 0,471 + 13,7 x 0,575 + 20 x 2,4 + 0,8 x 90 x 0,305 + 0,5 x 90 x 0,432 + 2 x 4 = 186,9 W/Kdir.

Yukardaki iletimle olan s kayb hesab yaplrken, rnek olarak seilen binada ynetmelik gerei btn betonarme blmler s kprs meydana getirmeyecek ekilde yaltldndan 11 nolu eit-likteki l x UI katks ihmal edilmitir.

Binadan havalandrma ile olan kayplar iin, mekanik havalandrma olmadndan 0,33.nh.Vn eitlii kullanlr. Doal havalandrma olduundan nh = 0,8 h

-1 alnr. Binann havalandrma hesabnda kulla-nlacak olan hacmi (Vh ) ise 0,8 x Vbrt = 0,8 x 495 = 396 m3 bulunur.

Bu durumda;

Hv = 0,33 x 0,8 x 396 = 104,54 W/Kdir.

Dolaysyla binann zgl s kayb (H);

H = HT + Hv = 186,9 + 104,53 = 291,43 W/Kdir.

Bina konut olarak kullanlaca iin i s kazanlar 5 W/m2 olarak alnabilir (Madde 2.2.2). Bu durum-da rnek bina iin i kazanlar; An x 5 =158,4 x 5 = 792 Wtr. Gne enerjisi kazanlarnn hesaplanmas srasnda kullanlacak olan glgelenme faktr iin, bina-nn 3 kattan daha az katl ve etrafnn ak olduu kabul edilerek ve ri,ay = 0,8 deeri seilir (izelge 5).

gi,ay deeri pencere sisteminde ok katl cam kullanlm olduu iin g^ deeri olarak 0,75 (izelge 6)

alnr ve gi,ay = Fw.g^ eitlii kullanlarak hesaplanr. Bu rnekte gi,ay = 0,80 x 0,75 = 0,60dr.

Ai deerleri, yani her yn iin toplam pencere alanlar hesaplanr. rnek olarak seilen binada aa-da verilen pencere alanlar hesaplanmtr.

Agney = 8 m2, Akuzey = 4 m

2, Adou = 4 m2, Abat = 4 m2

Ii,ay deerleri ise her ay iin Ek Cden alnr. Ocak ay iin rnek olmak zere Ek Cden alnan aylk g-ne nm iddeti deerleri aadaki gibidir.

Igney,ocak = 72 W/m2 Ikuzey,ocak = 26 W/m2 Ibat/dou,ocak = 43 W/m2 fs,ocak deeri 16 nolu eitlie gre aadaki ekilde hesaplanr.

fs,ocak = 0,8 x 0,6 x 72 x 8 + 0,8 x 0,6 x 26 x 4 + 0,8 x 0,6 x 43 x 4 + 0,8 x 0,6 x 43 x 4 = 492 Wtr.


Kazan kullanm faktrnn hesaplanmas iin nce KKOocak 20 nolu eitlie gre hesaplanr. Bu

eitlikde gerekli olan fI ve fs,ocak deerleri ile H deerleri daha nce hesaplanm idi.

Bina konut olarak kullanlaca iin q i , Ek B.1den 19C alnr.

q e,ocak ise Ek B.2den alnr. nc derece gn blgesi iin bu deer -0,3 Ctur.

KKOocak = (792+492) / 291,44 x (19-(-0,3)) = 0,23

Kazan kullanm faktr hocak ise eitlik 18e gre;

hocak = 1 - e-1/KKOocak =1-e-0,23= 0,99

olarak hesaplanr. Bu durumda ocak ay iin s kazanlar

hocak (fI + fs,ocak) = 0,99 x (792 + 492) = 0,99 x 1284= 1271,2 W

olarak bulunur.

Bulunan deerler aadaki eitlikte yerlerine konulduunda; Qay = [H (q i - q e) - h (fi,ay + fs,ay)] . t

Qay = [ 291,44 x (19 (-0,3)) 1271,2] x 86400 x 30 x 10-3

Qay = 11.284.510 kJ

olarak bulunur.

Buraya kadar yaplan hesaplar her ay iin tekrarlanarak toplam s kayb bulunur ve karlatrma yap-larak standarda uygunluu kontrol edilir. Bu hesaplamalarn daha kolay takip edilebilmesi iin izel-ge 7 (binann zgl s kayb) ve izelge 8 (yllk stma enerjisi ihtiyac) rnek olarak verilmitir.

Not - Hesap rneinde d lleri verilen rnek binann oda ykseklii 2,60 mden kktr.

36

izelge 7 - Binann zgl s kayb1 2 3 4 5 6 7 8

Is kaybeden yzey

Binadaki yap elemanlar

Yap eleman kalnl

d(m)

Isl iletkenlik

hesap deeri lh (W/mK)

Isl iletkenlik direnci

R,(m2K/W)

Is geirgenlik

katsaysU

(W/m2K)

Iskaybedilen

yzeyA

(m2)

IskaybA x U W/K

RI 1) 0,130

Sva 2) 0,02 1 0,02Duvar DD tayc tula 3) 0,24 0,5 0,48yzeyleri Is yaltm malzemesi 4) 0,05 0,035 1,429

Sva 2) 0,008 0,35 0,023Re

1) 0,040

Toplam 2,122 0,471 173,3 81,62

RI 1) 0,130

Sva 2) 0,02 1 0,02Duvar Betonarme 5) 0,24 2,5 0,096yzeyleri Is yaltm malzemesi 4) 0,05 0,035 1,429(betonarme) Sva 2) 0,008 0,35 0,023

Re 1) 0,040

Toplam 1,738 0,575 13,7 7,88

RI 1) 0,130

Sva 2) 0,02 1 0,02Tavan Betonarme 5) 0,12 2,5 0,048

Is yaltm malzemesi 4) 0,12 0,04 3,000

Re 1) 0,080

Toplam 3,278 0,305 x 0,8 90 21,96

Taban/ Deme

RI 1) 0,170

PVC yer demesi 6) 0,005 0,23 0,022ap 7) 0,030 1,40 0,021Is yaltm malzemesi 4) 0,060 0,03 2Tesviye ap 7) 0,020 1,40 0,014Hafif beton 8) 0,100 1,10 0,091Re

1) 0

Toplam 2,318 0,432 x 0,5 90 19,44

D kap 4 2 8

Pencere 2,4 20 48

Yap elemanlarndan iletim ve tanm yoluyla gerekleen s kayb toplam = 186,9

1) izelge 1 den alnacaktr.2) Ek E Sra no 4ten alnmtr. 3) Ek E Sra no 7den alnmtr.4) Ek E Sra no 10 dan alnmtr.5) Ek E Sra no 5ten alnmtr.6) Ek E Sra no 9dan alnmtr.7) Ek E Sra no 4ten alnmtr.8) Ek E Sra no 5ten alnmtr.

S AU = UDAD + Up.Ap + 0,8 UT.AT + 0,5 UtAt + UdAd +....S AU = 186,9 W/K

zgl s kayb ; H = HT + Hv letim ve tanm yoluyla gerekleen s kayb ; HT = S AU + l Ul Havalandrma yoluyla gerekleen s kaybHv = 0,33 . nh . Vh = 0,33 x 0,8 x 396 = 104,54 W/K H = HT + Hv = 186,9 + 104,54 = 291,44 W/K


izelge 8 - Yllk stma enerjisi ihtiyacIs kayb Is kazanlar

KKOKazan

kullanm faktr

Istma enerjisi ihtiyac

Aylar

zgl s kayb

Scaklk fark

Is kayplar

s kazanc

Gne enerjisi kazanc

Toplam

H = HT+Hv

q i-q e H(q i-q e) fi fs fT =fi +f s g hay Qay(W/K) (K,C) (W) (W) (W) (W) (-) (-) (kJ)

Ocak 19,3 5.625 492 1.284 0,23 0,99 11.285.153

ubat 19,1 5.567 612 1.404 0,25 0,98 10.863.279

Mart 14,9 4.342 760 1.552 0,36 0,94 7.473.047

Nisan 8,9 2.594 791 1.583 0,61 0,81 3.400.108

Mays 4,6 1.341 943 1.735 1,29 0,54 1.047.427

Haziran 291,44 0,5 146 792 993 1.785 12,23 0 0

Temmuz q e yksek 0 966 1.758 0,00 0 0

Austos q e yksek 0 904 1.696 0,00 0 0

Eyll 1,8 525 762 1.554 2,96 0 0

Ekim 7,4 2.157 618 1.410 0,65 0,79 2.703.715

Kasm 13,4 3.905 467 1.259 0,32 0,96 6.988.965

Aralk 17,7 5.158 430 1.222 0,24 0,98 10.265.460

Qay = [H (q i - q e) - h (fi,ay + fg,ay)] . t (J) (1k J = 0.278 x 10-3 kWh) Qyl = S Qay = 54.027.154

Toplam s kayb Qyl = 0,278 x 10-3 x 54.027.154 (kj) = 15.020 kWh

Konutlar iin i s kazanc fi,ay 5 . An (W)

Gne enerjisi kazanc fs,ay = S ri,ay x gi,ay x Ii,ay x Ai

Kazan kayp oran KKOay = (fi,ay + fs,ay) / H(q i,ay - q e,ay)

Kazan kullanm faktr hay = 1 - e(-1/KKOay)

rnek binadaki kullanm alan An bana den yllk stma enerjisi ihtiyac;

Q = Qyl/An = 94,82 kWh/m2 An = 0,32 Vbrt = 158,4 m

2

Atop/Vbrt = 0,785 oran 3. blge iin Ek Adan alnan Q = 76,3 A/V + 36,4 eitliinde yerine konulduunda rnek bina

iin olmas gereken en byk s kayb Q = 96,30 kWh/m2 bulunur ve hesaplanan Q ile karlatrlarak projenin s kayb asndan uygunluu tanmlanr.

rnekte Q < Q (94,82 < 96,30) olduundan bu bina iin hesaplanan yllk stma enerjisi ihtiyacnn olmas gereken en byk deerin altnda olduu grlmektedir. O halde bu proje, bu standardda verilen hesap metoduna gre uygundur.

38

rnek 2Bu rnektede, birincisinde olduu gibi s kaybeden bina zarfnn ayr ayr alanlar karlarak benzer ekilde hesaplamalar yaplr. Bu rnekteki binann 2 nci derece gn blgesinde olduu kabul edil-mitir.

Deme alanlar

Ataban = 326,21 m2 Toprak temasl taban alan

Ad = 42,15 m2 kma alan

Pencere alanlar Kap alanlar

AP,Kuzey = 15,30 m2 Akap 1 = 2 m

2 Bodrum kat kaps alan

AP,Gney = 70,78 m2 Akap 2 = 7 m

2 Giri kaps alan

AP,Dou = 46,17 m2 Akap,i 2 = 2 m

2 Istlmayan i hacime alan kap alan

AP,Bat = 41,85 m2

SAP = 174,10 m2

Duvar + betonarme alanlar

AD,kol-kiri = 305,45 m2 (Toplam kiri - kolon alan)

Adsc,kol-kiri = 18,84 m2 (Dk scaklkl hacime bitiik toplam kiri - kolon alan)

AD,dolgu = 442,60 m2 (Dolgu duvar alan)

Adsc,dolgu = 28,24 m2 (Dk scaklkl hacime bitiik dolgu duvar alan)

at alanlar

Atavan = 236,81 m2 (at aras)

Aat = 130,16 m2 (at alan)

Toplam alanAtoplam = 1715,56 m

2

Brt hacim Vbrt = 4312 m

3

Net kullanm alanAn = 1379,84 m

2


A A KEST

B B KEST C C KEST

40

BODRUM KAT PLANI

ZEMN KAT PLNI


1. KAT PLNI

2. KAT PLNI

42

ATI KATI PLNI


izelge 9 - Binann zgl s kayb1 2 3 4 5 6 7 8

Is kaybeden yzey


Yap eleman kalnl

d(m)

Isl iletkenlik

hesap deeri lh

(W/mK)

Isl iletkenlik

direnci R

(m2K/W)

Is geirgenlik

katsaysU

(W/m2K)

Iskaybedilen

yzeyA

(m2)

Iskayb

A x U W/K

Duvaryzeyleri (d

ortama ak, dolgu)

Ri 1) 0,13Sva 2) 0,02 1 0,02Yatay delikli tula 3) 0,19 0,36 0,528Is yaltm malzemesi 4) 0,04 0,035 1,143Sva 2) 0,008 0,35 0,023Re 1) 0,04

Toplam 1,884 0,53 442,6 234,58

Duvaryzeyleri(d ortama

ak, betonarme)

Ri 1) 0,13Sva 2) 0,02 1 0,02Betonarme 5) 0,25 2,5 0,1Is yaltm malzemesi 4) 0,04 0,035 1,143Sva 2) 0,008 0,35 0,023Re

1) 0,04

Toplam 1,456 0,687 305,45 209,84

Duvaryzeyleri(dk

scaklkl, dolgu)

Ri 1) 0,13Sva 2) 0,02 1 0,02Yatay delikli tula 3) 0,19 0,36 0,528Is yaltm malzemesi 4) 0,04 0,035 1,143Sva 2) 0,008 0,35 0,023Re

1) 0,13

Toplam 1,974 0,5 x 0,507 28,24 7,16

Duvaryzeyleri(dk

scaklkl, betonarme)

Ri 1) 0,13Sva 2) 0,02 1 0,02Betonarme 5) 0,25 2,5 0,1Is yaltm malzemesi 4) 0,04 0,035 1,143Sva 2) 0,008 0,35 0,023Re

1) 0,13

Toplam 1,54 0,5 x 0,649 18,84 1,546

Tavan (zeri ak)

RI 1) 0,130Al sva 2) 0,002 0,70 0,003Al karton plka 7) 0,008 0,21 0,038Betonarme 5) 0,12 2,5 0,048Is yaltm malzemesi 4) 0,06 0,03 2,000ap 2) 0,02 1,4 0,014Mozaik 8) 0,010 3,5 0,003Re 1) 0,040

Toplam 2,276 0,439 130,16 57,14

RI 1)

0,130

Sva 2) 0,02 1 0,02Tavan (atl) Betonarme 5) 0,12 2,5 0,048

Is yaltm malzemesi 4) 0,08 0,04 2,000Re

1)0,080

Toplam 2,278 0,8 x 0,439 236,81 83,17

44

1 2 3 4 5 6 7 8

Is kaybeden yzey


Yap eleman kalnl

d(m)

Isl iletkenlik

hesap deeri lh

(W/mK)

Isl iletkenlik

direnci R

(m2K/W)

Is geirgenlik

katsaysU

(W/m2K)

Iskaybedilen

yzeyA

(m2)

IskaybA x U W/K

Taban (toprak temasl)

RI 1) 0,170

Sert Odun lifi levha 6) 0,005 0,13 0,038ap 2) 0,030 1,40 0,021Is yaltm malzemesi 4) 0,040 0,030 1,333

Tesviye ap 2) 0,020 1,40 0,014Hafif beton 5) 0,100 1,10 0,091Re

1) 0

Toplam 1,667 0,5 x 0,6 326,21 97,86

Taban (ak geit zeri/kma)

RI 1) 0,170

ne yaprakl ahap 6) 0,01 0,13 0,077

ap 2) 0,020 1,40 0,014Betonarme 5) 0,120 2,5 0,048Is yaltm malzemesi 4) 0,040 0,035 1,143

Sva 2) 0,008 0,35 0,023Re

1) 0,04

Toplam 1,515 0,66 42,15 27,82

D kap 4 7 28

D kap 4 2 8

kap 0,5 x 2 2 2

Pencere 2,4 174 417,6

Yap elemanlarndan iletim ve tanm yoluyla gerekleen s kayb toplam = 1179,26

1) EK F izelge 7den alnacaktr.2) EK E Sra no 4ten alnmtr.

3) EK E Sra no 7den alnmtr.4) EK E Sra no 10 dan alnmtr.5) EK E Sra no 5ten alnmtr.6) EK E Sra no 8den alnmtr.7) EK E Sra no 6dan alnmtr.8) EK E Sra no 1den alnmtr.

S AU = UDAD + Up.Ap + 0,8 UT.AT + 0,5 UtAt + UdAd +....

S AU = 1179,26 W/K

zgl s kayb ; H = HT + Hv

letim ve tanm yoluyla gerekleen s kayb ; HT = S AU + l Ul

Havalandrma yoluyla gerekleen s kayb

Hv = 0,33 . nh . Vh = 0,33 x 0,8 x (0,8 x 4312) = 910,7 W/K H = HT + Hv = 1179,26 + 910,7 = 2089,96 W/K


izelge 10 - Yllk stma enerjisi ihtiyacIs kayb Is kazanlar

KKOKazan

kullanm faktr

Istma enerjisi ihtiyac

Aylarzgl s

kaybScaklk

farkIs

kayplar s

kazanc

Gne enerjisi kazanc

Toplam

H=HT+Hv q i-q e H(q i-q e) fi fs fT =fi +f s g hay Qay(W/K) (K,C) (W) (W) (W) (W) (-) (-) (kJ)

Ocak 16,1 33.648 4.454 11.353 0,34 0,95 59.259.989

ubat 14,6 30.513 5.534 12.433 0,41 0,91 49.763.730

Mart 11,7 24.453 6.591 13.490 0,55 0,84 34.010.669

Nisan 6,2 12.958 7.345 14.244 1,10 0,60 11.434.867

Mays 1,0 2.090 8.522 15.421 7,38 0,13 0

Haziran 2.089,96 q e yksek 0 6.899 8.992 15.891 0 0 0

Temmuz q e yksek 0 8.740 15.639 0 0 0

Austos q e yksek 0 8.174 15.073 0 0 0

Eyll q e yksek 0 6.865 13.764 0 0 0

Ekim 4,9 10.241 5.572 12.471 1,22 0,56 8.442.766

Kasm 10,5 21.945 4.207 11.106 0,51 0,86 32.124.833

Aralk 15,2 31.767 3.899 10.798 0,34 0,95 55.751.069

Qay = [H (q i - q e) - h (fi,ay + fs,ay)] . t (J) (1k J = 0,278 x 10-3 kWh) Qyl = S Qay = 250.787.923

Toplam s kayb Qyl = 0,278x10-3 x 250.787.923 (kj) = 69.719 kWh

Konutlar iin i s kazanc fi,ay 5 . An (W)

Gne enerjisi kazanc fg,ay = S ri,ay x gi,ay x Ii,ay x Ai

Kazan kayp oran KKOay = (fi,ay + fs,ay) / H(q i,ay - q e,ay) Atoplam = 1715,56 m

2

Vbrt = 4312 m3

Kazan kullanm faktr hay = 1 - e(-1/KKOay)

rnek binadaki birim hacim bana den yllk stma enerjisi ihtiyac;

Q = Qyl/ Vbrt = 16,17 kWh/m3

Atop/Vbrt = 0,4 oran 2. blge iin Madde A.2 den alnan Q = 22,4 x A/V + 7,8 eitliinde yerine konulduunda rnek

bina iin olmas gereken en byk s kayb Q = 16,69 kWh/m3 bulunur ve hesaplanan Q ile karlatrlarak projenin s kayb asndan uygunluu tanmlanr.

rnekte Q < Q (16,17 < 16,69) olduundan bu bina iin hesaplanan yllk stma enerjisi ihtiyacnn olmas gereken en byk deerin altnda olduu grlmektedir. O halde bu proje, bu standardda verilen hesap metoduna gre uygundur.

46

Ek - A

A.1 En byk ve en kk Atop/Vbrt oranlar iin stma enerjisi deerleri

A/V < 0,2 iin A/V > 1,05 iin

1. Blge An ile ilikili Q

1.DG = 19,2 56,7 kWh/m,yl

Vbrt ile ilikili Q1.DG = 6,2 18,2 kWh/m

3,yl


2.DG = 38,4 97,9 kWh/m,yl


3,yl


3.DG = 51,7 116,5 kWh/m,yl


3,yl


4.DG = 67,3 137,6 kWh/m,yl


3,yl

A.2 Blgelere ve ara deer Atop/Vbrt oranlarna bal olarak snrlandrlan QInun

hesaplanmas

1. BlgeAn ile ilikili Q

1.DG = 44,1 x A/V + 10,4 [kWh/m,yl]

Vbrt ile ilikili Q1.DG = 14,1 x A/V + 3,4 [kWh/m

3,yl]


2.DG = 70 x A/V + 24,4 [kWh/m,yl]


3,yl]


3.DG = 76,3 x A/V + 36,4 [kWh/m,yl]


3,yl]


4.DG = 82,8 x A/V + 50,7 [kWh/m,yl]


3,yl]

A.3 Blgelere gre en fazla deer olarak kabul edilmesi tavsiye edilen U deerleri UD UT Ut UP* (W/mK) (W/mK) (W/mK) (W/mK)

1. Blge 0,70 0,45 0,70 2,4

2. Blge 0,60 0,40 0,60 2,4

3. Blge 0,50 0,30 0,45 2,4

4. Blge 0,40 0,25 0,40 2,4* : Pencerelerin sl geirgenlik katsaylar( Up) Madde A.3te ve Madde A.4te verilmi olup pencerelerden

olan s kayplarnn en aza indirilmesi asndan Up deerinin kaplamal camlar kullanlarak 1,8 W/m2Ke

kadar drlecek ekilde tasarmlanmas tavsiye edilir. Dier kap ve pencere trleri iin TS 2164te verilen 11.05.2000 revizyon tarihli izelge 6a ve izelge 6b kullanlarak sl geirgenlik katsaylar bulunur ve hesaba katlr. Baz pencere tipleri iin TS 2164ten faydalanlarak bulunan Up deerleri Madde A.4te verilmitir.


A.4 Baz pencere sistemlerinin Up deerleri

Trkiyedeki s blgelerine uygun cam seiminde kullanlmak zere hazrlanm pencere sl geirgenlik (Up) katsaylar

W/mK

TEK CAMLI

PENCERE

FT CAMLI PENCERE(kaplamasz cam)

FT CAMLI LOW-E KAPLAMALI PENCERE

ARA BOLUK (mm) ARA BOLUK (mm)

6 9 12 16 6 9 12 16

DORAMASIZ 5,7 3,3 3,0 2,9 2,7 2,6 2,1 1,8 1,6

DORAMA

TP

AHAP DORAMA(mee, dibudak/sert aalar) 5,1 3,3 3,1 3,0 2,8 2,8 2,3 2,2 2,0

AHAP DORAMA(ine yaprakl yumuak aalar) 4,9 3,1 2,9 2,8 2,6 2,6 2,2 2,0 1,8

PLSTK DORAMA(2 odackl) 5,2 3,4 3,2 3,0 2,9 2,9 2,4 2,3 2,1

PLSTK DORAMA(3 odackl) 5,0 3,2 3,0 2,8 2,7 2,7 2,2 2,1 1,9

ALMNYUM DORAMA 5,9 4,0 3,9 3,7 3,6 3,6 3,1 3,0 2,8

ALMNYUM DORAMA(yaltm kprl) 5,2 3,4 3,2 3,0 2,9 2,9 2,4 2,3 2,1

Aklamalar

- Bu izelge 11 Mays 2000 tarihinde revize edilen TS 2164 izelge 6a ve izelge 6b esas alnarak hazrlanmtr.

- Bu izelgede yer almayan dier pencere sistemlerine ait sl geirgenlik katsaylar TS 2164te ve-rilen izelge 6a ve izelge 6bden yararlanlarak bulunabilir.

48

TS 2164 - ZELGE 6.A - Ara Boluk Dolgusuna Gre ok Katl Camlarn Isl Geirgenlik Kat Saylar

Cam Ara boluk dolgusu cinsi (Gaz konsantrasyonu > 90)

Tip CamNormal yaynm

derecesi (Emissivite,e)

ller mm Hava Argon Kripton SF6

ift cam

Kaplamasz cam (Normal

cam)0,89

4, 6, 4 3,3 3 2,8 3

4, 9, 4 3 2,8 2,6 3,1

4, 12, 4 2,9 2,7 2,6 3,1

4, 15, 4 2,7 2,6 2,6 3,1

4, 20, 4 2,7 2,6 2,6 3,1

Tek kaplamal

cam< 0,4

4, 6, 4 2,9 2,6 2,2 2,6

4, 9, 4 2,6 2,3 2 2,7

4, 12, 4 2,4 2,1 2 2,7

4, 15, 4 2,2 2 2 2,7

4, 20, 4 2,2 2 2 2,7

Tek kaplamal

cam< 0,2

4, 6, 4 2,7 2,3 1,9 2,3

4, 9, 4 2,3 2 1,6 2,4

4, 12, 4 1,9 1,7 1,5 2,4

4, 15, 4 1,8 1,6 1,6 2,5

4, 20, 4 1,8 1,7 1,6 2,5

Tek kaplamal

cam< 0,1

4, 6, 4 2,6 2,2 1,7 2,1

4, 9, 4 2,1 1,7 1,3 2,2

4, 12, 4 1,8 1,5 1,3 2,3

4, 15, 4 1,6 1,4 1,3 2,3

4, 20, 4 1,6 1,4 1,3 2,3

Tek kaplamal

cam


TS 2164 - ZELGE 6.B - Cam ve erevenin Tipine ve Isl Geirgenlik Kat Saylarna Gre Pencere Sistemlerinin Is Geirgenlik Kat Saylar

Cam tipi W/(m2.K)

Uf 2)W / (m2.K)

1 1,4 1,8 2,2 2,6 3 3,4 3,8 7Tek cam 5,7 4,8 4,8 4,9 5 5,1 5,2 5,2 5,3 5,9

ift cam

3,3 2,9 3 3,1 3,2 3,3 3,4 3,4 3,5 43,1 2,8 2,8 2,9 3 3,1 3,2 3,3 3,4 3,92,9 2,6 2,7 2,8 2,8 3 3 3,1 3,2 3,72,7 2,4 2,5 2,6 2,7 2,8 2,9 3 3 3,62,5 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 2,7 2,8 2,9 3,42,3 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 2,7 3,32,1 2 2,1 2,2 2,2 2,3 2,4 2,5 2,8 3,11,9 1,8 1,9 2 2,1 2,2 2,3 2,3 2,4 31,7 1,7 1,8 1,8 1,9 2 2,1 2,2 2,3 2,81,5 1,5 1,6 1,7 1,8 1,9 1,9 2 2,1 2,61,3 1,4 1,4 1,5 1,6 1,7 1,8 1,9 2 2,51,1 1,2 1,3 1,4 1,4 1,5 1,6 1,7 1,8 2,3

l cam

2,3 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,6 2,7 3,22,1 2 2 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 3,11,9 1,8 1,9 2 2 2,2 2,2 2,3 2,4 2,91,7 1,6 1,7 1,8 1,9 2 2,1 2,2 2,2 2,81,5 1,5 1,6 1,7 1,8 1,9 1,9 2 2,1 2,61,3 1,4 1,4 1,5 1,6 1,7 1,8 1,9 2 2,51,1 1,2 1,3 1,4 1,4 1,5 1,6 1,7 1,8 2,30,9 1 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,6 2,20,7 0,9 1 1 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 20,5 0,7 0,8 0,9 1 1,1 1,2 1,2 1,3 1,8

1) Ug: Camn s geirgenlik kat says (W/m2.K)2) Uf: erevenin s geirgenlik kat says (W/m2.K)

1,82,0

50

Ek B

B.1 Farkl amalarla kullanlan binalar iin hesaplamalarda kullanlacak aylk ortalama i scaklk deerleri [qi (C)]

Istlacak binann ad Scakl (C)

1 Konutlar192 Ynetim binalar

3 ve hizmet binalar4 Otel, motel ve lokantalar

20

5 retim binalar6 Tiyatro ve konser salonlar7 Klalar8 Ceza ve tutuk evleri9 Mze ve galeriler

10 Hava limanlar11 Hastaneler 2212 Yzme havuzlar 2613 malt ve atlye mahalleri 16

B.2 Farkl derece gn (dg) blgeleri iin s kayb ve youma hesaplamalarnda kullanla-cak aylk ortalama d scaklk deerleri [qe (

oC) ]

1. Blge 2. Blge 3. Blge 4. Blge

OCAK 8,4 2,9 -0,3 -5,4

UBAT 9,0 4,4 0,1 -4,7

MART 11,6 7,3 4,1 0,3

NSAN 15,8 12,8 10,1 7,9

MAYIS 21,2 18,0 14,4 12,8

HAZRAN 26,3 22,5 18,5 17,3

TEMMUZ 28,7 24,9 21,7 21,4

AUSTOS 27,6 24,3 21,2 21,1

EYLL 23,5 19,9 17,2 16,5

EKM 18,5 14,1 11,6 10,3

KASIM 13,0 8,5 5,6 3,1

ARALIK 9,3 3,8 1,3 -2,8


Ek C

- B

tn

dere

ce g

Documents

ts-825_Isı Yalıtımı_İZOCAM