37
1 Tularemi Tedavi Rehberi 2009 Doç. Dr. Oğuz KARABAY Sakarya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Kliniği

Tularemi Tedavi Rehberi 2009 - Klimik...Tularemi Tedavi Rehberi 2009 Doç. Dr. Oğuz KARABAY Sakarya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji

  • Upload
    others

  • View
    10

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Tularemi Tedavi Rehberi 2009 - Klimik...Tularemi Tedavi Rehberi 2009 Doç. Dr. Oğuz KARABAY Sakarya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji

1

Tularemi Tedavi Rehberi 2009

Doç. Dr. Oğuz KARABAYSakarya Eğitim ve Araştırma Hastanesi

Enfeksiyon Hastalıkları

ve Klinik Mikrobiyoloji Kliniği

Page 2: Tularemi Tedavi Rehberi 2009 - Klimik...Tularemi Tedavi Rehberi 2009 Doç. Dr. Oğuz KARABAY Sakarya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji

2

Rehber nasıl hazırlandı?

Güncel kaynaklar 5 rehber,İnternet ortamında eleştiri ve katkılar

Page 3: Tularemi Tedavi Rehberi 2009 - Klimik...Tularemi Tedavi Rehberi 2009 Doç. Dr. Oğuz KARABAY Sakarya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji

3

Tularemi-Tedavi

TularemideErken tanı ve Erken tedavi önemli.

Page 4: Tularemi Tedavi Rehberi 2009 - Klimik...Tularemi Tedavi Rehberi 2009 Doç. Dr. Oğuz KARABAY Sakarya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji

4

Tulareminin erkenden antibiyotiklerle tedavisi önerilir.

İyileşme süresini kısaltır. Komplikasyonları ↓Relapsları ↓Mortalite ↓

Page 5: Tularemi Tedavi Rehberi 2009 - Klimik...Tularemi Tedavi Rehberi 2009 Doç. Dr. Oğuz KARABAY Sakarya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji

5

Tularemide erken (üç hafta) tedaviyle Başarı şansı yüksektir.Geç kalınan olgularda süpürasyon ve cerrahi müdahale gereksinimi artar.

Helvaci

S, Gedikoğlu

S, Akalin

H, Oral HB. Tularemia

in Bursa, Turkey: 205 cases

in ten years. Eur

J Epidemiol. 2000;16:271-6

Page 6: Tularemi Tedavi Rehberi 2009 - Klimik...Tularemi Tedavi Rehberi 2009 Doç. Dr. Oğuz KARABAY Sakarya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji

6

Tedaviye başlama süresi

14 günden sonra başlanan tedavilerdeBaşarısızlık ↑↑↑↑İyileşme süresi 3 x ↑

Meric M, Willke A, Finke E-J et al. APMIS 2008; 116: 66–73

Page 7: Tularemi Tedavi Rehberi 2009 - Klimik...Tularemi Tedavi Rehberi 2009 Doç. Dr. Oğuz KARABAY Sakarya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji

7

Tularemi Tedavisi

Beta-laktamlarMakrolidler, Sulfonamidler ETKİSİZ.

Helvacı

S. www.klimik.org.tr/tularemi

Page 8: Tularemi Tedavi Rehberi 2009 - Klimik...Tularemi Tedavi Rehberi 2009 Doç. Dr. Oğuz KARABAY Sakarya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji

8

Tedavi

Klavuzlar:Tedavide ilk seçenek aminoglikozitler

BakterisidalTedavi başarısızlığı↓Relaps ↓

WHO guidelines on Tularemia. WHO/CDS/EPR/2007.7

Page 9: Tularemi Tedavi Rehberi 2009 - Klimik...Tularemi Tedavi Rehberi 2009 Doç. Dr. Oğuz KARABAY Sakarya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji

9

Şifa ve Relaps oranları

Streptomisinle %97Gentamisinle %86

(%6 relaps)

Tetrasiklinle %88(%12 relaps)

Kloramfenikolle %77 (%21 relaps)

Clin Infect Dis 1994; 19: 42–47.

Willke A. Francieslla Tularensis ve Tularemi Kitabı

2009

Page 10: Tularemi Tedavi Rehberi 2009 - Klimik...Tularemi Tedavi Rehberi 2009 Doç. Dr. Oğuz KARABAY Sakarya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji

10

Erişkin Tularemi Tedavisi Klinik Şekiller (Menenjit Dışı)

Amino glikozit -ilk dozlarından sonra -Jarish- Herxheimer reaksiyonu

1. SeçenekStreptomisin :

(15mg/kg/gün-max doz 2 gr/gün)Süre: 10 gün ,Veriliş yolu: IM

Gentamisin:(5 mg/kg)Süre 10 gün, Veriliş yolu /IM-IV

Page 11: Tularemi Tedavi Rehberi 2009 - Klimik...Tularemi Tedavi Rehberi 2009 Doç. Dr. Oğuz KARABAY Sakarya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji

11

Alternatif tedaviSiprofloksasin : (2x500 mg/gün)

Süre: 10-14 gün, Veriliş yolu: Oral

Doksisiklin:( 2x100 mg/kg)Süre 15-21 gün, Veriliş yolu:Oral

Erişkin Tularemi Tedavisi, Tüm Klinik Şekiller (Menenjit Dışı)

Page 12: Tularemi Tedavi Rehberi 2009 - Klimik...Tularemi Tedavi Rehberi 2009 Doç. Dr. Oğuz KARABAY Sakarya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji

12

Tularemide tetrasiklinler !

Doksisiklin bakteriyostatik.

Bu nedenle Doksisiklin tercih edilen

hastaların en az 15 gün tedavi edilmeli.

Page 13: Tularemi Tedavi Rehberi 2009 - Klimik...Tularemi Tedavi Rehberi 2009 Doç. Dr. Oğuz KARABAY Sakarya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji

13

Çocuk Tularemi Tedavisi Klinik Şekiller (Menenjit hariç)

1. SeçenekStreptomisin : (15mg/kg/gün-max doz 2 gr/gün)

Süre: 10 gün Veriliş yolu: IM

Gentamisin:( 5 mg/kg)Süre 10 gün, Veriliş yolu /IM-IV

Amino glikozit tedavisinin ilk dozlarından sonra nadiren Jarish-Herxheimer

reaksiyonu görülebilir.

Page 14: Tularemi Tedavi Rehberi 2009 - Klimik...Tularemi Tedavi Rehberi 2009 Doç. Dr. Oğuz KARABAY Sakarya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji

14

Tularemi Tedavisi Çocuk

AlternatifDoksisiklin

4 mg/kg/gün

Doksisiklinle relaps oranı

↑↑

1. Cross JT, Jr., et al. Treatment of tularemia with gentamicin in pediatric patients. Pediatr Infect Dis J. 1995;14:151–152.

Page 15: Tularemi Tedavi Rehberi 2009 - Klimik...Tularemi Tedavi Rehberi 2009 Doç. Dr. Oğuz KARABAY Sakarya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji

15

Tularemik menenjit

1. SeçenekStreptomisin : (15mg/kg/gün-maks. doz 2 gr/gün)

Süre: 10 gün ,Veriliş yolu: IM

Ve Kloramfenikol

(100 mg/kg/gün )Süre 14-21 gün, Veriliş yolu IV

Page 16: Tularemi Tedavi Rehberi 2009 - Klimik...Tularemi Tedavi Rehberi 2009 Doç. Dr. Oğuz KARABAY Sakarya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji

16

Tularemik menenjit- AlternatifGentamisin

5 mg/kg/gün

10–14 gün/İVVe

Doksisiklin2x100 mg/gün

21 gün

Page 17: Tularemi Tedavi Rehberi 2009 - Klimik...Tularemi Tedavi Rehberi 2009 Doç. Dr. Oğuz KARABAY Sakarya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji

17

Hamilelerde tedavi

Hamilere uygulanacak tedavinin getireceği fayda alınacak riskten fazlaysa tedavi uygulanmalıdır.

Hamilelikte gentamisin ve siprofloksasinuygulanması birçok ülkede ruhsatlıdeğildir.

Page 18: Tularemi Tedavi Rehberi 2009 - Klimik...Tularemi Tedavi Rehberi 2009 Doç. Dr. Oğuz KARABAY Sakarya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji

18

Hamilelerde tedavi

1. Seçenek ALTERNATİFGentamisin

5 mg/kg/gün 10 gün/IM-IV

Siprofloksasin2x500 mg/gün10-14 gün/Oral

Hamilelikte, gentamisin

ve siprofloksasin

kullanılması

birçok

ülkede ruhsatlı

değil.

Page 19: Tularemi Tedavi Rehberi 2009 - Klimik...Tularemi Tedavi Rehberi 2009 Doç. Dr. Oğuz KARABAY Sakarya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji

19

İmmunitesi baskılanmış konakta tedavi

1. SeçenekStreptomisin

(15mg/kg/gün-max doz 2 gr/gün)Süre: 14 gün ,Veriliş yolu: IM

Gentamisin( 5 mg/kg)Süre 14 gün, Veriliş yolu /IM-IV

Page 20: Tularemi Tedavi Rehberi 2009 - Klimik...Tularemi Tedavi Rehberi 2009 Doç. Dr. Oğuz KARABAY Sakarya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji

20

İmmunitesi baskılanmış konakta tedavi

AlternatifSiprofloksasin

2x500 mg/gün14 gün Oral

Page 21: Tularemi Tedavi Rehberi 2009 - Klimik...Tularemi Tedavi Rehberi 2009 Doç. Dr. Oğuz KARABAY Sakarya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji

21

İlaç yan etkileri

GentamisinAşırı duyarlılık, Nöromuskuler blok, Ototoksisite, Kulak çınlaması, Nefrotoksisite,

DoksisiklinBulantı, kusma, Karın ağrısı, baş ağrısı, Lökopeni, Aşırı duyarlılık, Döküntü, Hepatotoksisite, Sekiz yaşın altındaki dişlerde renk değişikliği, Fotosensitivite

Page 22: Tularemi Tedavi Rehberi 2009 - Klimik...Tularemi Tedavi Rehberi 2009 Doç. Dr. Oğuz KARABAY Sakarya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji

22

İlaç yan etkileriKloramfenikol

Kemik iliği depresyonu,Hemolitik anemi, Grey bebek sendromu, Optik nörit, akut porfiri atağınınınuyarılması.

SiprofloksasinBulantı, kusma, karın ağrısı, Baş ağrısı, intrakraniyalbasınç artışı, Lökopeni, fotosensitivite, Döküntü, eozinofili, hepatotoksisite, EKG de QT uzaması, eklem kıkırdağı hasarı

Page 23: Tularemi Tedavi Rehberi 2009 - Klimik...Tularemi Tedavi Rehberi 2009 Doç. Dr. Oğuz KARABAY Sakarya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji

23

İlaç yan etkileri

StreptomisinBulantı, 8.sinir toksisitesi, Sağırlık ve denge kaybı, Kulak çınlaması, Nefrotoksisite, Allerjik deri reaksiyonları, nöromuskuler blok.

Page 24: Tularemi Tedavi Rehberi 2009 - Klimik...Tularemi Tedavi Rehberi 2009 Doç. Dr. Oğuz KARABAY Sakarya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji

24

Temas sonrası profilaksi

Tulareminin pasif immunoprofilaksisi yok.

Page 25: Tularemi Tedavi Rehberi 2009 - Klimik...Tularemi Tedavi Rehberi 2009 Doç. Dr. Oğuz KARABAY Sakarya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji

25

İmmun profilaksi

Canlı tularemi aşısı geliştirilmiştir, Aşı lisans almamıştır, Koruyuculuğu da tam değildir.

Page 26: Tularemi Tedavi Rehberi 2009 - Klimik...Tularemi Tedavi Rehberi 2009 Doç. Dr. Oğuz KARABAY Sakarya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji

26

Aerosol teması sonrası profilaksi

Temas sonrası kemoprofilaksiyeolabildiğince çabuk başlanmalıdır.

Aerosol temasından sonraki ilk 24 saatiçinde profilaksiye başlanılmalıdır

Page 27: Tularemi Tedavi Rehberi 2009 - Klimik...Tularemi Tedavi Rehberi 2009 Doç. Dr. Oğuz KARABAY Sakarya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji

27

Temas sonrası kemoprofilaksi

Siprofloksasin ve doksisiklin ile temas öncesi profilaksi de yapılabilir.

Kinolonlar 18 yaşından küçüklerde kıkırdak hasarına neden olabilir. Ancak ilaç dirençli köken kuşkusu nedeniyle aerosol temaslarında çocuklarda da kullanılmasıgerekebilir.

Page 28: Tularemi Tedavi Rehberi 2009 - Klimik...Tularemi Tedavi Rehberi 2009 Doç. Dr. Oğuz KARABAY Sakarya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji

28

Aerosol teması sonrası profilaksi-Yetişkin

1. seçenekDoksisiklin

2x100 mg/ günOral-14 gün

2.seçenekSiprofloksasin

2x500 mg /günoral/ 14 gün

Page 29: Tularemi Tedavi Rehberi 2009 - Klimik...Tularemi Tedavi Rehberi 2009 Doç. Dr. Oğuz KARABAY Sakarya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji

29

Aerosol teması sonrası profilaksi- ÇocukAerosol temasından sonraki 24 saat içinde profilaksiyebaşlanılmalı

<45 kgDoksisiklin2.2 mg/kg /gün,(maksimum günde 200 mg)

>45 kg Doksisiklin2x100 mg/ günOral-14 gün

Page 30: Tularemi Tedavi Rehberi 2009 - Klimik...Tularemi Tedavi Rehberi 2009 Doç. Dr. Oğuz KARABAY Sakarya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji

30

Aerosol teması sonrası- Hamileler

Doksisiklin 2x100 mg/ günOral-14 gün

Siprofloksasin 2x500 mg/günOral- 14 gün

•Siprofloksasin immatür deney hayvanlarında artropati oluşturur.•Gebelerde kullanılması

sakıncalı

olabilir.

•Hamilelere uygulanacak tedavinin getireceği fayda alınacak riskten fazlaysa tedavi uygulanmalıdır

Page 31: Tularemi Tedavi Rehberi 2009 - Klimik...Tularemi Tedavi Rehberi 2009 Doç. Dr. Oğuz KARABAY Sakarya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji

31

Page 32: Tularemi Tedavi Rehberi 2009 - Klimik...Tularemi Tedavi Rehberi 2009 Doç. Dr. Oğuz KARABAY Sakarya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji

32

Page 33: Tularemi Tedavi Rehberi 2009 - Klimik...Tularemi Tedavi Rehberi 2009 Doç. Dr. Oğuz KARABAY Sakarya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji

33

Makrolidler

Page 34: Tularemi Tedavi Rehberi 2009 - Klimik...Tularemi Tedavi Rehberi 2009 Doç. Dr. Oğuz KARABAY Sakarya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji

34

Hamilelerde tedavi

Page 35: Tularemi Tedavi Rehberi 2009 - Klimik...Tularemi Tedavi Rehberi 2009 Doç. Dr. Oğuz KARABAY Sakarya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji

35

http://www.sacdhhs.com/CMS/download/pdfs/PUB/PUB_ZTularemia.pdf

Page 36: Tularemi Tedavi Rehberi 2009 - Klimik...Tularemi Tedavi Rehberi 2009 Doç. Dr. Oğuz KARABAY Sakarya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji

36

Streptomisin Tbc Türkiye

YER: %0.92Tb prevalansı:100,000 de 45Enfeksiyon Havuzu:20.000.000

HASTALIK ORTA DERECEDE YAYGIN

Son Yıllarda plato halinde

Page 37: Tularemi Tedavi Rehberi 2009 - Klimik...Tularemi Tedavi Rehberi 2009 Doç. Dr. Oğuz KARABAY Sakarya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji

37