Upload
gunda
View
283
Download
6
Embed Size (px)
DESCRIPTION
TUZ GÖLÜ DOĞALGAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESİ. BOTAŞ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA DAİRE BAŞKANLIĞI. M.Gazi DÜLGER İnşaat Y. Müh. 7. TAŞITANLAR FORUMU -25 Nisan 2013. DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA. Doğal Gaz Arz ve Talep -Sektörel Dağılım Doğal Gaz Yeraltı Depolama Genel Bakış - PowerPoint PPT Presentation
Citation preview
TUZ GÖLÜ DOĞALGAZ YERALTI DEPOLAMA
PROJESİ
BOTAŞDOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA DAİRE BAŞKANLIĞI
M.Gazi DÜLGER
İnşaat Y. Müh.
7. TAŞITANLAR FORUMU -25 Nisan 2013
1
DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA
I. Doğal Gaz Arz ve Talep -Sektörel Dağılım
II. Doğal Gaz Yeraltı Depolama Genel Bakış
III. Tuz Gölü Doğal Gaz Yeraltı Depolama Projesi
2
ARZ KAYNAKLARI –İLETİM SİSTEMLERİ
3
42 BCMA
(2012)
17 BCMA
(2002)
SEKTÖREL TÜKETİM
(2012)
DOĞAL GAZ -ÜLKELER / SEKTÖREL BAZDA DAĞILIMI
ÜLKELER
(2012)
Azerbaycan8%
Rusya55%
I ran20%
Spot LNG5%
Cezayir LNG10%
Nijerya LNG3%
65 BCMA
(2020)
II- DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA AMAÇ
Arz güvenliğini sağlamak (mevsimlik, günlük ve saatlik değişiklikleri düzenlemek)
Sistem regülasyonunu sağlamak (Arz-talep dengesizlikleri)
Fiyat dalgalanmalarını kontrol etmek (pik talep zamanlarında düzenleyici)
Olası arızalara karşı önlem Depolama tesisi yükümlülüğü
5
DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA AMAÇ
4646 sayılı Doğal Gaz Piyasası Kanunu
Madde: 3 Depolama : Günlük ve mevsimlik değişiklikleri karşılamak Doğal gaz temininin azalması veya durması ile
meydana gelen doğal gaz açığını gidermek amacıyla
Doğal gazın, sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) veya gaz olarak depolanması
6
DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA AMAÇ
4646 sayılı Doğal Gaz Piyasası Kanunu
Madde: 4 Depolama : Her sene ithal edilecek doğal gazın yüzde onu
(%10’u ) kadar bir miktarı beş yıl içerisinde ulusal topraklarda depolama imkanına sahip olunması
7
DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA GENEL BAKIŞ
DEPO 677 ADET KAPASİTE 383 (BCM)
8
DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMAKAPASİTE
9
ÜLKELER DEPO SAYISI DEPOLAMA KAPASİTESİ (BCM)
ABD 442 127.2RUSYA 28 97.6UKRAYNA 13 32.1ALMANYA 51 20.4KANADA 49 14.8İTALYA 10 14.9FRANSA 16 12.7TÜRKİYE 1 2.6DİĞER 67 60.7TOPLAM 677 383
DEPO SAYISI - ÜLKELER BAZINDA DAĞILIM ADET 677
10
DEPO KAPASİTE- ÜLKELER BAZINDA DAĞILIMTOPLAM 383 BCM
11
DEPO KAPASİTESİ /TOPLAM TÜKETİM ORANI
12
DEPO KAPASİTESİ / KONUT TÜKETİMİ ORANI
13
DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA MEVCUT DURUM
1. KUZEY MARMARA AND DEĞİRMENKÖY TESİSLERİ
• Tipi : Tüketilmiş Petrol ve Gaz Rezervuarları
• Çalışma Gazı Kapasitesi : 2.6 Milyar m3 ( 2.1 Milyar m3)
• Durum : Kullanımda (20 MCM/d kapasite)
2. MARMARA EREGLİSİ (LNG) (18 MCM/d kapasite)
Type: 3*85.000 m3 tanks (V=255.000 m3)
3. EGEGAZ (LNG) (18 MCM/d kapasite)
Type: 2*140.000 m3 tanks (V=280.000 m3)
4. TUZ GÖLÜ (DGYDP) PROJESİ
Tipi : Tuz formasyonu (dom)
Çalışma Gazı Kapasitesi : 1.0 Milyar m3 ( 5.0 Milyar m3) (40 MCM/d kapasite)
Durum : Yapım aşamasında
14
DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA TALEBİ
15
KAPASİTE 2012 2020 2030
DOĞALGAZ TÜKETİM (BCM) 42 65 80
MEVCUT KAPASİTE (BCM) 2.1 2.1 3.1
GEREKLİ KAPASİTE (BCM) 4.2 6.5 8
FARK (4646 sayılı Kanun %10) -2.1 -4.4 -4.9
FARK (AB ile UYUM %20) -4.2 -8.8 -9.8
DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA GENEL BAKIŞ
DEPO 677 ADET KAPASİTE 383 (BCM)
16Tüketilmiş Petrol ve Gaz Sahası Tuz Domu Akifer
DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA GENEL BAKIŞ
17
PARAMETRELER
DEPOLAMA YÖNTEMİ
Tuz Kavernaları
Tüketilmiş Rezervuarlar
Akiferler
Yastık/Çalışma Gazı Oranı % 30 - % 50 100%-150% 150%-200%
Enjeksiyon süresi (Gün) 20 - 40 200 - 250 200 - 250
Geri üretim süresi (Gün) 10 – 20 100 - 150 100 - 150
Yıllık Enjeksiyon-Geri Üretim Döngüsü
5-6 1-2 1-2
Su içeriği, kirlilik
İlk birkaç döngüden
sonra ihmal edilebilir
Önemli Miktarda
Yüksek
PROJENİN TANIMI
18
PROJENİN TANIMI
19
TUZ GÖLÜ DOĞALGAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESİ
TEŞEKKÜRLER
20
KUYULARDA DELME VE BORULAMA
21
Well profile
1st.open : 26″(φ660.4mm)×791m 20″(φ508mm)×790m Cement top at surface
Conductor : 30″(φ762mm)×30m Cement top at surface
2nd.open: 17 1/2″(φ444.5mm ×) 1121m 13 3/8″φ339.7mm×1120m Cement top at surface
3rd.open:
8 1/2″(φ215.9mm)Bit and
17 1/2″(φ444.5mm)enlarger 10 3/4″(φ273.1mm)External leaching tube 7″(φ177.8mm)internal leaching tube
Anhyite
Well depth(m)
Formation
770m
Cihanbeyli
Kochisar
1450m Tuz
Well profile
810
m
KUYULARDAKİ İŞLEMLER
Çözelti Madenciliği (Solution Mining Process)
•Sondaj (Drilling) 26” -171/2”
•Borulama(Casing) 20”-13 3/8”
•Çözeltme (Leaching)10 ¾”-7”
•Tuzlu Su -Yastık Gazı Yerdeğişimi (Dewatering)
•İç Boruların Çıkarılması (Snubbing)
Temiz Su
Tuzlu Su
Blanket
23
PROJENİN TANITIMI
24
ERİTME (LEACHING) PARAMETRELERİ
•Boru Pozisyonları (string positions) •Blanket Seviyesi (blanket levels) •Su Debisi (flow rates) •Eritme Süresi (leaching time) •Eritme Şekli (leaching mode)
•Eritme Simülasyonu WinUbro.NET
KAVERNA TEKNİK ÖZELLİKLERİ
ÇAP = 64 mY
ÜK
SE
KL
İK =
300
m
Kaverna Liç hızı: ~280 m3/h Max.
Kaverna fiziksel hacmi: ~630.000 m3
Kaverna toplam gaz hacmi: ~130 Mill.m3
Kaverna çalışma gazı hacmi: ~88 Mill.m3
Kaverna yastık gazı hacmi: ~42 Mill.m3
25
Proje Yönetimi ve Uygulama Desteği Danışmanlık Hizmetleri Sözleşmesi
(DBI-GUT (Almanya) + Troya Ltd. Şti (Türkiye) İş Ortaklığı, 20 Eylül 2006 )
Çevresel İzleme Danışmanlık Hizmetleri Sözleşmesi (Çınar Müh.Müş. ve Proje Hizmetleri Ltd. Şti. (Türkiye), 19 Mart 2007 )
Yüzey ve Yeraltı Tesisleri, Su Temin ve Tuzlu Su Deşarj Boru Hatları Yapım ve Kaverna Çözeltme İşlemi
Yapım İşleri Sözleşmesi ( China Tiancihan Engineering Coorperation (Çin Cumhuriyeti),15 Mayıs 2011)
PROJENİN YÜRÜTÜMÜ
26
PROJENİN HEDEFLERİ
Nisan-Ekim döneminde proje sahasına yaklaşık 23 km. uzaklıktaki Kayseri-Konya-Seydişehir Doğalgaz İletim Hattından günde 30 milyon m³ gaz basılacak
Ekim-Mart döneminde depolardan sisteme günde 40 milyon m³ gaz verilebilecek. (24 gün boyunca)
Depolarda maksimum basınç yaklaşık 210 bar civarında olacaktır
27
PROJENİN HEDEFLERİ
1. Aşama 2011-2016 (6 adet Depo) (500 milyon m3 çalışma gazı kapasitesi)
2. Aşama 2016-2019 (6 adet Depo) (500 milyon m3 çalışma gazı kapasitesi)
TOPLAM 12 adet Depo (Kaverna) (Yaklaşık 1 milyar m3 çalışma gazı kapasitesi)
28
PROJENİN HEDEFLERİ
EPDK Lisanslı Sahamızda 3 boyutlu sismik çalışma yapılmıştır
5 Milyar m3 gaz depolanabilecek tuz yapısının mevcut
Çalışmalar bu doğrultuda da sürdürülüyor
292000 1500
TUZ GÖLÜ DOĞALGAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESİ
30
TEŞEKKÜRLER