Upload
lythu
View
220
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
UBEZPIECZENIAPoj cie, znaczenie, funkcje
historia
dr Ilona Kwiecie - materia y wyk adowe 1
30 hEgzamin – test pisemny
Przedtermin – ostatni wyk ad
dr Ilona Kwiecie - materia y wyk adowe 2
Sylabus przedmiotu• Poj cie ubezpiecze , specyfika i funkcje
• Ubezpieczenie jako metoda zarz dzania ryzykiem
• Historia ubezpiecze
• Klasyfikacja i charakterystyka ubezpiecze
• Organizacja systemu ubezpiecze gospodarczych
• Umowa ubezpieczenia zagadnienia prawne
• Konstrukcja produktów ubezpiecze gospodarczych
• Sk adka ubezpieczeniowa i ocena ryzyka
• Proces zakupu i kana y dystrybucji ubezpiecze gospodarczych
• Proces likwidacji szkód
• Organizacja systemu ubezpiecze spo ecznych i zdrowotnych
dr Ilona Kwiecie - materia y wyk adowe 3
literatura• Ubezpieczenia ; red. M. Iwanicz-Drozdowska (2013); PWE• Byczko S.(2013): Prawo ubezpiecze gospodarczych. Zarys wyk adu; Difin,
• Ubezpieczenia. Podr cznik akademicki; Handschke J., Monkiewicz J. (red.), Poltext;
Warszawa 2010
Starsze:
• Podstawy ubezpiecze - tom I mechanizmy i funkcje; Monkiewicz J. (red.); Poltext;
Warszawa; 2002
• Podstawy ubezpiecze - tom II produkty Monkiewicz J. (red.); Poltext; Warszawa2002
+Ubezpieczenia gospodarcze; Sangowski T. (red.) Poltext Warszawa; 2002
• Ubezpieczenia w zarz dzaniu ryzykiem przedsi biorstwa TOM 2• Zastosowania , pod red. Lecha G siorkiewicza i Jana Monkiewicza, Poltext 2010
dr Ilona Kwiecie - materia y wyk adowe 4
Inne
• www.knf.gov.pl• www.rzu.gov.pl• www.gu.com.pl• www.swissre.com• www.insuranceeurope.eu
dr Ilona Kwiecie - materia y wyk adowe 5
• Ubezpieczenie – poj cie
dr Ilona Kwiecie - materia y wyk adowe 6
dr Ilona Kwiecie - materia y wyk adowe 7
dr Ilona Kwiecie - materia y wyk adowe 8
Ubezpieczenia, 1979 – broszura krytykuj ca powszechne ubezpieczenia spo eczne wydana w ramach zeszytów seminaryjnych „Prawica – Liberalizm – Konserwatyzm”
dr Ilona Kwiecie - materia y wyk adowe 9
?Rowerzysta …. zawsze nara ony na ryzyko urazu g owyAle.. zdarzenie i jego konsekwencje nie s pewne
Rowerzy ci nosz kaski ochronne, je ostro nie.. ..
Kupuj tak e ubezpieczenia…. Po co?
10
By zabezpieczy rodki na koszty leczenia lub dla rodziny
By zabezpieczy rodki na roszczenia osób trzecich
By wype ni wymogi prawa
11
ciciel budynku
… nara ony na ryzyko po aru
Chroni mienie przez.. Instalowanie piorunochronów, spryskiwaczy, zakazy
palenia, materia y ognioodporne, … ale nie jest w stanie
wyeliminowa ryzyka.
Kupuj tak e ubezpieczenia…. Po co?
12
By zabezpieczy rodki na
rekonstrukcj obiektu
Wynaj cie obiektu zast pczego
Pokrycie utraty zysku
…
13
Zatem,
w przypadku szkody (zdarzenia) … ekonomiczne konsekwencje (straty, potrzeby) pokrywa ubezpieczyciel
w ustalonym zakresie, pod ustalonymi warunkami…
14
Ubezpieczenie =
– Instrument finansowy
– Produkt/ us uga - przedmiot dzia alno ci ZU; przedmiot zakupu klientów
– Metoda ZR
dr Ilona Kwiecie - materia y wyk adowe 15
UBEZPIECZENIE:
transfer ryzyka z jednostki na grup ,
podzia ci aru strat/potrzeb nansowych na cz onków grupy.
definicja – azowski 1948
Ubezpieczenie stanowi urz dzenie gospodarcze,
zapewniaj ce pokrycie przysz ych potrzeb maj tkowych,
wywo anych u poszczególnych jednostek przez odznaczaj ce si pewn prawid owo ci zdarzenia losowe,
w drodze roz enia tego ci aru na wiele jednostek, którym te same zdarzenia losowe zagra aj
dr Ilona Kwiecie - materia y wyk adowe 16
dr Ilona Kwiecie - materia y wyk adowe 16
4 p aszczyzny
• zarz dzania ryzykiem – ubezpieczenie to metoda RM - kombinacja innych metod
• ekonomiczna – urz dzenie gospodarcze – j.w. zapewniaj ce kompensacj ewentualnych strat lub wzmo onych potrzeb; te : jako us uga niematerialna
• organizacyjno – finansowa - forma organizacji scentralizowanego funduszu ubezpieczeniowego, ze róde zdecentralizowanych - wp at uczestników; dzia alno ubezpieczeniowa prowadzona przez
instytucje
• prawna – umowa ubezpieczenia – kontrakt wi cy ubezpieczyciela z ubezpieczaj cym, na podstawie którego ubezpieczyciel zobowi zuje si , w razie wyst pienia okre lonego zdarzenia losowego, do wyp acenia odszkodowania lub wiadczenia pieni nego, ubezpieczaj cy za obowi zany jest do uiszczenia ubezpieczycielowi okre lonej kwoty pieni nej tytu em sk adki ubezpieczeniowej /inaczej w ub. Spo ecznych – regulacja ustawowa/
dr Ilona Kwiecie - materia y wyk adowe 17
dr Ilona Kwiecie - materia y wyk adowe 18
ubezpieczeniaubezpieczenia gospodarczegospodarczeaa
ubezpieczeniaubezpieczenia spo ecznespo eczne
system ubezpiecze prywatnycha
system ubezpiecze pa stwowych
ubezpieczenia gospodarstw domowych
ubezpieczenia przedsi biorstw
dr Ilona Kwiecie - materia y wyk adowe 19
Elementy ró nicuj ce ubezpieczenia spo eczne i gospodarcze_______________________________________________________
umowneustawowewiadczenia
zale na od oceny ryzyka i kosztów wiadczenia ochrony
zale na od dochodówzale na od ustawodawcy
sk adka
osoby fizyczne, jedn. org. z lub bez osob. prawnejryzyka osobowe i maj tkowe
osoby fizyczne ryzyka osobowe
podmiot/ryzyko
dobrowolne obowi zkowe – wyj tek
obowi zkoweprzymus
zak ady ubezpiecze – podmioty gospodarcze –SA lub TUW! Ubezpieczenia pa stwowe !
pa stwowe – ZUS, KRUS, NFZ
! Prywatne – PTE, ZE, ZU..
instytucje
Pakiet ustaw ubezpieczeniowych kodeks cywilny i inne
u. o systemie ubezpiecze spo ecznych i inne
regulacje
podj cie ryzyka - prewencja, kompensacjazysk ubezpieczyciela
zabezpieczenie spo eczne obywateli
cel
ubezpieczenia gospodarcze
Ubezpieczeniaspo eczne
dr Ilona Kwiecie - materia y wyk adowe 20
Funkcje ubezpieczeFunkcje ubezpiecze
Funkcje ubezpiecze (g . Gospodarczych)
• Funkcja ochronna
ród o finansowania strat - wymiar finansowy i organizacyjny + poczucie bezpiecze stwa
• Funkcja prewencyjna
- prewencyjne wymogi zw. z ubezpieczeniem – akceptacja ryzyka, sk adka, obowi zki umowne
- dzia ania zak adów ubezpiecze na rzecz zmniejszenia cz stotliwo ci wyst powania pewnych zdarze i surowo ci szkód, zmiany nawyków spo ecze stwa
dr Ilona Kwiecie - materia y wyk adowe 21
• Funkcja finansowa
- wp yw na finanse pa stwa i obywateli (przedsi biorców) – stabilno finansowa przedsi biorców, zabezpieczenie spo ecze stwa
- uwolnienie rodków obywateli (przedsi biorców) i ich wprowadzeniem do obrotu w formie inwestycji czy konsumpcji b gromadzenie w formie oszcz dno ci
- dzia alno zak adów jako podmiotów gospodarczych - zatrudniaj , p ac podatki, inwestuj
• Inne:
- uzupe nienie systemu ubezpiecze spo ecznych
- system ochrony ofiar ryzyk o tzw. masowym dzia aniu – ubezpieczenia obowi zkowe
- wsparcie eksportu, wiarygodno ci przedsi biorców dr Ilona Kwiecie - materia y
wyk adowe 22
dr Ilona Kwiecie - materia y wyk adowe 23
Dlaczego dziedzina Ubezpieczenia ma takie znaczenie:
Najbardziej popularna metoda RM (prywatne, komercyjne, pa stwowe)
istotna cz (uzupe nienie) systemu emerytalnego i ub. Zdrowotnych
trudno ci z wykorzystaniem (niematerialny charakter, ryzyko kontraktowe, pozycja ubezpieczyciela
znaczenie dla rynku finansowego (ubezpieczenia na ycie z FK, lokaty)
- Interdyscyplinarno (aktuariat, matematyka, finanse, prawo, marketing)
dr Ilona Kwiecie - materia y wyk adowe 24
Aktywa wg. sektora – 2014 -
Ubezpieczenia – ca 170 mld z (2014), w tym 101 Life
Fundusze emerytalne – 155 mld z (299 mld z luty 2014)
Banki – ok. 1 biliona 478 miliardów (2014)
Fundusze inwestycyjne – 220 mld z (marzec 2015) a ok 189 mld (stycze 2014)
koniec 2003 - w Polsce aktywa sektora ubezpieczeniowego ponad 62 mld z .
fundusze emerytalne - ponad 45 mld z
fundusze inwestycyjne - ponad 30 mld z
banki - ponad 490 mld z .
ZnaczenieZnaczenie rynkurynku ubezpieczeubezpiecze ((gospgosp))
dr Ilona Kwiecie - materia y wyk adowe 25
wiatowy rynek ubezpiecze
Sk adka przypisana w 2012
4.778 bn USD – wzrost 0 3,7 % do 2013 (3,4 na rynkach rozwinietych, 7,4 na rozwijaj cych si )
(2008 = 4.218 bn USD - 2006 = 3.723 bn USD)
life 2.655 bn USD
non-life 2.123 bn USD
dr Ilona Kwiecie - materia y wyk adowe 26
Udzia w wiatowym przypisie sk adki – ub. gospodarcze
1991 2012
Ameryka P n 36,8 33,8
Europa zach 28,6 31,7
Azja 21,8 . Japonia
29,19
Pozosta e kraje 12,8 3,6Afryka = 1,56Oceania 2,10
Europa rodkowo/wsch 1,7
Kraje OECD 82 %
dr Ilona Kwiecie - materia y wyk adowe 27
dr Ilona Kwiecie - materia y wyk adowe 28
Wska nik penetracji i g sto ci – 2014 – kraje rozwini te; swissre.com
dr Ilona Kwiecie - materia y wyk adowe 29
Wska nik penetracji i g sto ci – 2014 – kraje rozwijajace sie
dr Ilona Kwiecie - materia y wyk adowe 30
Ubezpieczenie a ryzyko
dr Ilona Kwiecie - materia y wyk adowe 31
Ryzyko
Brak jednolitej uniwersalnej definicji
-ekonomia, statystyka, finanse, prawo, RM,
- Ryzyko niebezpiecze stwo
-Ryzyko to szansa, mo liwo
-Ryzyko to niepewno co do przysz ci, efektu, wyniku
-Pozytywny - negatywny aspekt – neutralny
- 3 wyniki
dr Ilona Kwiecie - materia y wyk adowe 32
Ryzyko – kategorie
Czyste – spekulatywne
Obiektywne – subiektywne
Partykularne – fundamentalne
Osobowe-maj tkowe – odpowiedzialno ci
Ubezpieczeniowe – ubezpieczyciela - ubezpieczonego
dr Ilona Kwiecie - materia y wyk adowe 33
PROCES RM
IDENTYFIKACJA
OCENA
PODJ CIE/PODEJ CIE
METODY
UNIKANIE
RETENCJA – aktywna, pasywna
TRANSFER
dr Ilona Kwiecie - materia y wyk adowe 34
Mechanizm ubezpieczenia jako metody ZR:
transfer
– na ZU - profesjonalist
dywersyfikacja
- na grup podmiotów podobnie zagro onych(prawo wielkich liczb – im wi ksza grupa
tym dok adniejsze wyznaczenie prawdopodobie stwa wielko ci strat)
retencja
– zaplanowana lub wymuszona przez ZU
finansowanie
– sk adka jako wyra na cena, inne koszty
34
Zak ad ubezpiecze
dr Ilona Kwiecie - materia y wyk adowe 35
Warunki ubezpieczalno ci ryzyka:
du a liczba jednostek zagro onych
szkoda – zdarzenie losowe, niezale ne od woli
strata mo liwa do okre lenia i wyra enia w pieni dzu
brak natury katastroficznej
sk adka relatywnie ma a
dr Ilona Kwiecie dr Ilona Kwiecie -- materia y materia y wyk adowewyk adowe 3636
Historia ubezpieczeHistoria ubezpiecze
• idea ubezpiecze – wspólne ponoszenie ryzyka i jego ujemnych ekonomicznych konsekwencji
I) STARO YTNO pocz tki form ubezpieczeniowych (Indie, Grecja, Rzym)
• czyny samopomocy
• umowy o wspólnym pokrywaniu strat
– za Hammurabiego, ok. 2 tys. lat p.n.e. umowy uczestników karawan
– w egludze morskiej
– awaria wspólna - zachowana do dzisiaj instytucja prawa morskiego - wspólne ponoszenie strat poczynionych rozmy lnie w celu unikni cia wspólnego niebezpiecze stwa – wyraz solidarno ci interesów uczestników morskiej wyprawy handlowej
• Po yczka morska stosowana w staro ytnym Rzymie i potem – potem tak e w podró ach l dowych; straci y znaczenie w zwi zku z bull papiesk z XIII w. zakazuj pobierania odsetek
dr Ilona Kwiecie - materia y wyk adowe 37
• w zakresie ycia i mienia– w staro ytnym Rzymie – zrzeszenia zawodowe, religijne, które
udziela y pomocy materialnej swoim cz onkom ( z funduszów powsta ych ze sk adek)w razie nieszcz cz onków i ich rodzin;
– w redniowieczu – gildie (zrzeszenia) kupieckie i cechy rzemie lnicze, potem kasy i bractwa czeladnicze (pomoc w razie choroby, niezdolno ci do pracy, mierci); kasy w górnictwie.
dr Ilona Kwiecie - materia y wyk adowe 38
II) REDNIOWIECZE
XIV – XVII w.
• ubezpieczenie wyodr bnia si jako samodzielna instytucja gospodarcza i prawna
• 1310 – 1-a izba ubezpieczeniowa we Flamandii – kupcu ubezpieczali towary na czas transportu
• XIV po yczki morskie zast powa y prywatne umowy, zbli one do ubezpieczenia, dowód ich zawarcia to dokument „polizza” oskie oznaczaj cego pokwitowanie: najstarsze umowy z Genui, Pizzy, Florencji 1347;
• pojawili si maklerzy (tak e domy bankowe) – dzia ali g . w interesie osób zajmuj cych si transportem morskim, aby jak najkorzystniej zawrze umow .
• zacz to stosowa tez koasekuracj i reasekuracj /Great Fire/dr Ilona Kwiecie - materia y
wyk adowe 39
• Ogie zacz si wczesnym rankiem w piekarni w Pudding Lane i rozprzestrzeni si b yskawicznie
• Po 5 dniach – uda o si opanowa
• Londyn by zdewastowany – cztery piate miasta w popiole
• Ponad 13,000 budynków zniszczonych
• Odnotowano jedynie 16 ofiar miertelnych
• W nast pnym roku 1667 world's first insurance company the Sun Fire Office
• Dzi znany jako Royal & SunAlliance - Britain's largest insurance company.
dr Ilona Kwiecie - materia y wyk adowe 40
The Great Fire of LondonThe Great Fire of LondonSeptember 2, 1666September 2, 1666
dr Ilona Kwiecie - materia y wyk adowe 41
The Insurance Office utworzy o fire-fighting teams. Do ochrony ubezpieczonych (!) budynków
Wydawano znaczki identyfikuj ce
Inne zak ady te utworzy y SP
Potem – miasto
Inne Konsekwencje:
- Uwaga na RM w zak adzie ubezpiecze
- Rozwój reasekuracji
- Popyt na ub. Od ognia
Instytucje• Pocz tkowo ubezpieczycielami by y pojedyncze osoby (bankierzy) lub
grona osób
• od. Pocz. XVIII w. Specjalne przedsi biorstwa ubezpieczeniowe (Sun Fire Office/.
• w XVII pojawiaj si wielkie kompanie asekuracyjne
• 1688 – w kawiarni Edwarda Lloyda w Londynie
zacz a dzia alno grupa kupców i w cicieli statków
zajmu cych si m.in.. transferem ryzyka
- tak powsta a korporacja Lloyd’s
/do 1994 stowarzyszenie Names../dr Ilona Kwiecie - materia y
wyk adowe 42
Wracaj c do historii redniowiecza
dr Ilona Kwiecie - materia y wyk adowe 43
Lloyd's - najbardziej znana i najprawdopodobniej najmniej rozumiana marka w ubezpieczeniach..
Lloyd's to nie zak ad ubezpiecze ale stwowarzyszenie cz onków – indywidualnych i korporacji, którzy przez syndykaty przy pomocy profesjonalnych underwriterów ryzyko
Kapita dostarczany jest te przez instytucje inwestycyjne, inwestorów, mi dzynarodowych ubezpieczycieli i podmioty indywidualne
dr Ilona Kwiecie - materia y wyk adowe 44
Lloyd’sLloyd’s of London :of London :
55ty zak ad ubezpiecze na wiecie ty zak ad ubezpiecze na wiecie --commercial linescommercial lines
6t6ty reasekurator y reasekurator /net premiums//net premiums/
Znana jako firma która zawsze p aci za Znana jako firma która zawsze p aci za szkodyszkody
dr Ilona Kwiecie - materia y wyk adowe 45
(I) La Lutine 1799 (francuska fregata wioz ca z oto i srebro zaton a u
wybrze y Holandii ) ) – $ 1 mln
(II) San Francisco earthquake 1906 – ponad $50 mln
– ekwiwalent ponad 1 billion in today’s dollars.
Umocni o reputacj Lloyd's jako p ac cego odszkodowania
(III) Asbestos claims(III) Asbestos claims
Prze om Prze om 1980s 1980s //19901990ss
((IV) 2001 WTC losses IV) 2001 WTC losses –– Lloyd’s wyp aci ok.. 2 bln USD (z ok.. 30 Lloyd’s wyp aci ok.. 2 bln USD (z ok.. 30 -- 60) 60) jako reasekuratorjako reasekurator
ówne szkody wyp acone przez Lloyd’s
redniowiecze…..cdNaukowe podstawy i rozwój ubezpiecze yciowych
Pierwsze znane ubezpieczenie na ycie - 1583
kapitan William Gybbons, zmar krótko przed ko cem okresu ubezpieczenia – odmówiono zap aty na podstawie technicznego zarzutu, e prze 12 miesi cy polisy (licz c 28 dni na miesiac) – s nakaza zap at
Teoria ub. Na zycie - holenderski matematyk Jan de Witt
1a tablica wymieralno ci (trwania ycia) 1693 – English astronomer Edmund Halley
1 zak ad ubezpiecze na ycie – 1699 – Society of Assurance for Widows and Orphans (mutual)
dr Ilona Kwiecie - materia y wyk adowe 46
• + Pocz tki ubezpiecze na ycie –
tontyny (XVII w Francja) wp aca si okreslone sumy do skarbu pa stwa, potem do ywotnia renta – wysoko rent w kolejnych latach zale a od liczby yj cych osób z grupy b cych w tym samym wieku w chwili dokonywania wp aty; w miar wymierania cz onków tontyny pozostali otrzymywali coraz wi cej.
dr Ilona Kwiecie - materia y wyk adowe 47
OD XIX WIEKU - REWOLUCJA PRZEMYS OWA• lawinowy rozwój towarzystw - zawodowi ubezpieczyciele i
reasekuratorzy, maj cy zarobkowy charakter, spó ki akcyjne, wi kszy zasi g,;
• w 1900 by y 1272 zak ady ubezpiecze , przodowa y USA, Anglia i Niemcy
• pojawiaj si ubezpieczenia obowi zkowe – g . Ogniowe, ale te NW pracowników fabryk
• nowe ubezpieczenia – rolne (trzody, upraw, gradobicia), finansowe -OC, kredytów, utraty zysku , tak e ubezpieczenia spo eczne –chorobowe wypadkowe
Colonge Reinsurance Company, Germany (1852), Swiss Reinsurance of Zurich, Swiss (1863)
dr Ilona Kwiecie - materia y wyk adowe 48
1897 – pierwsza polisa OC komunikacyjna (auto)
1902 – ubezpieczenie ryzyk AC fire and theft
1912 – underwriterzy Lloyd's – pierwsza polisa lotnicza – casco i osobowa
dr Ilona Kwiecie - materia y wyk adowe 49
(IV) Wiek 20ty
Rozwój nauki o ubezpieczeniach – matematyka, prawo, ekonomia
Zawód aktuariusza
Nowe ryzyka – oc za produkt, polisy kosmiczne, odpowiedzialno zawodowa, captiveinsurance research development –
dr Ilona Kwiecie - materia y wyk adowe 50
Po owa 20ego wieku
Nowe podej cie do ubezpiecze i ZR
Zwrócono uwag na koszt i efektywno ubezpieczeniaPojawi si problem nowych ryzyk (kursów walut, stóp procentowych, odpowiedzialnosci za rodowisko, za produkt..)
Departamenty RM na uniwersytetach
Dzi :
Terroryzm, katastrofy naturalne, OC
dr Ilona Kwiecie - materia y wyk adowe 51
• HISTORIA UBEZPIECZE • POLSKA
dr Ilona Kwiecie - materia y wyk adowe 52
1 etap - redniowiecze• XV i XVI wieku - si y przyrody - po ar i powód
• pierwsze formy ubezpiecze od wypadków - kas brackie na sku
• 1474-1526 kasa bracka do pomocy ubogim, chorym i niezdolnym do pracy górnikom w Z otym Stoku
• rozwój g ównie ubezpiecze ogniowych – w XVIII mieszka cy polskich miast asekurowali swe budynki w towarzystwach zagranicznych – np. Bydgoszcz i Gda sk w londy skim Feniksie
dr Ilona Kwiecie - materia y wyk adowe 53
2 etap - rozbiory XVII/XIX
w zaborze pruskim
1803 Towarzystwo Ogniowe dla Miast
1804 Towarzystwo Ogniowe Wiejskie
1 prywatny zak ad ubezpiecze na ycie oparty ca kowicie na kapita ach polskich - „Vesta Bank Wzajemnych Zabezpiecze na ycie”, by a na 20 miejscu w Prusach na 116 zak adów, dzia a a do II wojny wiatowej
w Królestwie – przewaga TUW, ubezpieczenia rolne
dr Ilona Kwiecie - materia y wyk adowe 54
3 etap - po I wojnie1921 na rynku 53 zak ady - 19 spó ek akcyjnych i 34 TUW
du e spó ki:1917 Polskie Tow. Asekuracyjne i reasekuracyjne PATRIA1920 – zorganizowano w poznaniu Tow. Reasekuracyjne WARTA1921 organ samorz dowy Polska Dyrekcja ubezpiecze Wzajemnych (przekszta cona w Powszechny Zak ad Ubezpiecze Wzajemnych)1929 – najwy sza suma zbioru sk adek – 234 mln = 45 mln $
tu przed II wojn 67 zak adów, najwi ksze:Powszechny Zak ad Ub. WzajemnychPocztowa Kasa Oszcz dno ci ( yciowe)Warta – reasekuracjazagraniczne: Prudential, Generali, polski Lloyd
dr Ilona Kwiecie - materia y wyk adowe 55
4 etap - po II wojnie
• 1947 dekrety rz dowe
– zlikwidowano prywatne polskie i zagraniczne zak ady ubezpiecze ,
– dzia alno mog prowadzi jedynie pa stwowe i spó dzielcze
– de facto - prawo dzia ania otrzyma jedynie PZUW (monopol w zakresie ub. obowi zkowych) a w zakresie reasekuracji Warta.
– bezpo redni nadzór pa stwa
• W 1952 ustawa o ubezpieczeniach pa stwowych
– potwierdza upa stwowienie zak adów
– likwiduje TUW
– Powszechny ZU przekszta cono w Pa stwowy ZU – w czono do planu narodowego –1osobowe kierownictwo, nadwy ki do bud etu
– Warta - dosta a bezpo redni dzia alno ubezpieczeniow w egludze morskiej, handel zagraniczny, obrót dewizowy
dr Ilona Kwiecie - materia y wyk adowe 56
• 1958 dopuszczono po redników ub. w zakresie ub. dobrowolnych
• 1961 umow ubezpieczenia wprowadzono do kodeksu cywilnego i morskiego
• 1984 ustawa o ubezpieczeniach maj tkowych i obowi zkowych
• dopuszcza wielo zak adów ub. pa stwowych, spó dzielczych b z udzia em wi kszo ciowym Skarbu Pa stwa. (poza Jugos awi wyj tek).
• Na pocz. 1988 pojawia si Spó dzielczy Zak ad Ubezpiecze „Westa” w odzi;
• pod koniecpod koniec 1988 „Polisa”
dr Ilona Kwiecie - materia y wyk adowe 57
5 etap – wspó czesny system ubezpiecze w Polsce
1990 ustawa o dzia alno ci ubezpieczeniowej
– wyznaczy a nowy kszta t ubezpiecze gospodarczych:
• prywatyzacja i demonopolizacja
• rozdzielenie ubezpiecze : life i non-life
• umowno ubezpiecze
• przywrócono brokera i aktuariusza
• powo ano PIU – cz onka Europejskiej Komisji Ubezpiecze
’95 wielka nowelizacja – PUNU, Rzecznik, aktuariusz, licencje dla po redników
• od 1999 – otwarcie dla zak adów zagranicznych GO
• od 2002 KNUiFE
dr Ilona Kwiecie - materia y wyk adowe 58
• w 1998 ustawa o systemie ubezpiecze spo ecznych – wyodr bnienie ryzyk– indywidualne konta w ZUS– fundusze emerytalne
• obecnie pakiet ustaw z 22 maja 2003– o dzia alno ci ubezpieczeniowej– o ubezpieczeniach obowi zkowych, UFG i PBUK– o po rednictwie ubezpieczeniowym– u nadzorze ubezpieczeniowym i emerytalnym oraz Rz.U.
+ u. o nadzorze nad rynkiem finansowym z 21 lipca 2006 (KNF)- Zmiany – 2007, 2008 kc, 2009 u. o dz. ub.
• 1 maja 2004 – wej cie w struktury JRU
dr Ilona Kwiecie - materia y wyk adowe 59
• Jednolity rynek ubezpieczeniowy w Unii Europejskiej
– Pocz tek procesu integracji - Traktat Rzymski z 25 marca 1957r. o ustanowieniu EWG
– cel: stworzenie wspólnego rynku we wszystkich dziedzinach gospodarki
– 1986r. (w ycie 1987) Jednolity Akt Europejski –zobowi zywa strony do ustanowienia do ko ca 1992 warunków dla stworzenia rynku wewn trznego – obszaru bez granic wewn trznych dla swobodnego przep ywu towarów, us ug, kapita u i osób
– 1992 traktat o Unii Europejskiej z Maastricht (w ycie 1 listopada 1993)
dr Ilona Kwiecie - materia y wyk adowe 60
za enia tworzenia jednolitego rynku ubezpiecze :• Zasada jednolitej licencji (single pass)• Zasada home country control
• naby polis mo na w dowolnym miejscu we Wspólnocie• konieczno kontroli nad metodami sprzeda y i rodzajem produktów
ubezpieczeniowych w celu ochrony konsumentów• jednakowe zasady po rednictwa ubezpieczeniowego• dostateczna i porównywalna informacja o wszystkich zak adach ub. na
rynku• zasady i przepisy, zapewniajace, e wybór prawa w asciwego nie stanie si
elementem konkurencyjnym• brak ogranicze przep ywu srodków miedzy stronami transakcji
dr Ilona Kwiecie - materia y wyk adowe 61
• dla realizacji – Dyrektywy Rady UE(3generalne)
Wspó praca z Polsk -
• Polska podpisa a 16 XII 1991 w Brukseli Uk ad o stowarzyszeniu – wszed w ycie 1 I 1994r.
dr Ilona Kwiecie - materia y wyk adowe 62
Konsekwencje JRUstopie rozwoju JRU - trzy ró ne wska niki, które charakteryzuj :
udzia y rynkowe podmiotów kontrolowanych przez zagranic ;
znaczenie rynkowe oddzia ów;
udzia rynkowy transakcji transgranicznych.
mierz stopie efektywnej otwarto ci narodowych rynków ubezpieczeniowych krajów UE, oraz efektywne wykorzystanie wspólnorynkowych instrumentów ekspansji zagranicznej (oddzia y i us ugi transgraniczne).
dr Ilona Kwiecie - materia y wyk adowe 63