ÜNİVERSİTE SINAV SORULARI

QENDAL2013

İçindekiler2012 Lisans Yerleştirme Sınavı - 3 Coğrafya-1 Testi 23 Haziran 2012 Cumartesi..........................................................................12012 Lisans Yerleştirme Sınavı - 4 Coğrafya - 2 Testi 17 Haziran 2012 Pazar................................................................................42012 YGS Coğrafya Soruları..........................................................................................................................................................52011 YGS Coğrafya Soruları..........................................................................................................................................................72011 Lisans Yerleştirme Sınavı-4 (LYS-4) Coğrafya-2 Testi 19 Haziran 2011.................................................................................92011 Lisans Yerleştirme Sınavı-3 (LYS-3) Coğrafya-1 Testi 25 Haziran 2011...............................................................................1111 Nisan 2010 YGS Soruları.........................................................................................................................................................1526 Haziran 2010 LYS 3.................................................................................................................................................................1620 Haziran 2010 LYS 4.................................................................................................................................................................19Edebiyat–Sosyal Bilimler Testi (Ed–Sos) Coğrafya (21–30) 2009.................................................................................................22Sosyal Bilimler–1 Testi (Sos–1) Coğrafya (14–23) 2009..............................................................................................................23Sosyal Bilimler–2 Testi (Sos–2) Coğrafya (14–18) 2009..............................................................................................................24Edebiyat–Sosyal Bilimler Testi (Ed–Sos) Türkiye Coğrafyası (18–25) 2008..................................................................................25Sosyal Bilimler–1 Testi (Sos–1) Coğrafya (14–23) 2008..............................................................................................................25Sosyal Bilimler–2 Testi (Sos–2) Ülkeler Coğrafyası (14–20) 2008................................................................................................26Edebiyat–Sosyal Bilimler Testi (Ed–Sos) Türkiye Coğrafyası (18–25) 2007..................................................................................27Öğrenci Seçme Sınavı (Öss) 17 Haziran 2007 Edebiyat-Sosyal Testi............................................................................................27Sosyal Bilimler–1 Testi (Sos–1) Coğrafya (14–23) 2007..............................................................................................................27Öğrenci Seçme Sınavı (Öss) 17 Haziran 2007 Sosyal Bilimler-1 Testi..........................................................................................28Sosyal Bilimler–2 Testi (Sos–2) Ülkeler Coğrafyası (14–20) 2007................................................................................................28

1

2012 Lisans Yerleştirme Sınavı - 3 Coğrafya-1 Testi 23 Haziran

2012 Cumartesi

1. 1. - 3. soruları aşağıda verilen parçaya göre cevaplayınız.

84. Oscar Ödül Töreni, Greenwich Ortalama Saatine göre 26.02.2012 tarihinde -8. saat dilimini kullanan Los Angeles kentinde yapılmıştır. Tören Los Angeles saatine göre 19.30’da başlamış ve Türkiye’de de televizyon kanalları aracılığıyla canlı olarak yayınlanmıştır. Törene katılan bir Türk yönetmen, aynı gün Los Angeles saati ile 23.30’da uçağa binmiş ve uçakta kendisine uçuş bilgilerini içeren bir broşür verilmiştir. Broşürde Los Angeles ve İstanbul arasındaki uçuş rotası aşağıda verilen haritadaki gibi yay şeklinde gösterilmiştir. 13 saat süren kıtalar arası bir uçuşun ardından uçak İstanbul Atatürk Havalimanı’na inmiştir. Uçak 3 saatlik bir aktarma mola-sının ardından yeni yolcuları ile birlikte Türkiye’nin ulu-sal saatinden 4 saat ileri olan bir başka kente uçmuştur.

1. Yalnızca yukarıdaki parçada verilen bilgiler göz önüne alındığında,I. Oscar Ödül Töreni’nin canlı yayınla Türkiye’den izlenmeye başlandığı tarih ve saat,II. Los Angeles ve İstanbul arasında uçuş yapan uçağın Türkiye saati ile İstanbul Atatürk Havalimanı’na indiği tarih ve saataşağıdakilerin hangisinde doğru sırada verilmiştir?

___I___ ___II___A) 27.02. 2012 saat 05.30 27.02. 2012 saat 12.30B) 28.02. 2012 saat 06.30 27.02. 2012 saat 12.30C) 27.02. 2012 saat 05.30 28.02. 2012 saat 18.30D) 28.02. 2012 saat 06.30 28.02. 2012 saat 12.30E) 27.02. 2012 saat 05.30 27.02. 2012 saat 22.30

2. Los Angeles’tan İstanbul’a doğru hareket eden uçağın rotasının, harita üzerinde düz bir çizgi ile değil de yay şeklinde gösterilmesinin nedeni aşağıdakilerden hangisidir?A) Dünyanın günlük hareketinin uçakların rotalarını saptırması

B) Dünyanın şeklinden dolayı en kısa mesafeyi göstermesiC) Kuzey Yarım Küre’de uçak rotalarının sağa sapmasıD) Sürekli rüzgârların, uçakların rotalarını etkilemesiE) Uçak rotalarının dünyanın manyetik alanından etkilenmesi

3. İstanbul’dan kalkan uçak, hangi saat dilimini kullanan kente uçmuştur?A) +6. saat diliminiB) +7. saat diliminiC) +8. saat diliminiD) +9. saat diliminiE) +10. saat dilimini

4.

Yukarıdaki haritada hiç ağacın olmadığı ve sadece kısa boylu ot topluluğunun yer aldığı bir alan gösterilmiştir. Bir arama kurtarma ekibinin lideri, ekibini altı gruba ayırarak haritada numaralandırılan noktalardan kamp alanına doğru yürütmeyi düşünmektedir.Grupların, rotaları dışına çıkmadan aynı anda ve eşit hızda ilerledikleri düşünüldüğünde, ekip lideri hangi rotalardan ilerlerse kamp alanına gidene kadar sürekli olarak en az iki grubu yüksekten gözlemleyebilir?A) I ve II B) II ve III C) II ve IVD) III ve V E) IV ve VI

5. Tarihte üç ayrı okyanusu kas gücüyle geçen ilk ve tek kişi olan Erden Eruç, bir farkındalık yaratmak ve eğitimi desteklemek amacıyla Amerika Birleşik Devletleri’nin kuzeybatısında bulunan Bodega Bay limanından Pasifik Okyanusu’na açılmıştır. Sırasıyla Hint Okyanusu ve Atlas Okyanusu’nu geçerek Venezuela sahillerine ulaşmıştır.

Yukarıdaki haritada Erden Eruç’un izlediği rota gösterilmiştir.Buna göre rotaların işaretlendiği alanlarda etkili olan sürekli rüzgârlar ve okyanus akıntıları düşünüldüğünde,- M alanında daha hızlı ilerlemesini sağlayan okyanus akıntısı,- L alanında daha hızlı ilerlemesini sağlayan sürekli rüzgâr,- K alanında daha hızlı ilerlemesini sağlayan okyanus akıntısıaşağıdakilerin hangisinde doğru sırada verilmiştir?

___M___ ___L___ ___K___

A) Benguela GüneydoğuAlizeleri

Kaliforniya

B) Mozambik KuzeydoğuAlizeleri

Alaska

C) Benguela GüneydoğuAlizeleri

Alaska

D) Peru BatıRüzgârları

Benguela

E) Mozambik KuzeydoğuAlizeleri

Kaliforniya

6.

Yukarıda, Türkiye’nin belli bir doğrultudaki profili şematik olarak verilmiştir.Verilen profile ait olan yıllık ortalama sıcaklık ve yağış eğrileri aşağıdaki grafiklerden hangisinde doğru olarak gösterilmiştir?

2

7. “Orman katının üst sınırından daha yüksek kesimlerde renkli çiçekler ve uzun boylu otlar bakımından zengin bir alpin bitki örtüsü görülür. Bu bitkilerin görüldüğü yerler, ilkbahar ve yaz aylarında sisin ve yağışların etkisiyle çiçeklerle kaplı yeşillikler hâlindeyken sonbahar ve kış aylarında da karlarla kaplıdır.”Yukarıda anlatılan bitki topluluğunun görüldüğü yöre aşağıdakilerden hangisidir?A) Haymana PlatosuB) Ardahan PlatosuC) Datça YarımadasıD)KaracadağE) Ihlara Vadisi

8. Çalışma çağının dışında kalan nüfusa bağımlı nüfus denir. Bu nüfusun toplam nüfustaki payı ise bağımlı nüfus oranı olarak tanımlanır. Geri kalmış ülkelerde çocuk bağımlı nüfus oranı, gelişmiş ülkelerde ise yaşlı bağımlı nüfus oranı fazladır.

ÜlkelerYaş grupları (%) İş gücüne

dâhil olmayan

nüfus oranı (%)

0-14 15-64 65+

K 13,5 64,3 22,2 7,2L 45 52,5 2,5 28,3M 18,6 65 16,4 16,8N 11,2 67 21,8 8P 44,5 53,1 2,4 29,5

Buna göre, verilen tabloyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi doğrudur?A) Toplam bağımlı nüfus oranı en az N’dedir.B) K ve P, benzer gelişmişlik özelliklerine sahiptir.C) Çalışan nüfus oranı en fazla L’dedir.D) L ve P, farklı gelişmişlik özelliklerine sahiptir.

E) Toplam bağımlı nüfus oranı en fazla M’dedir.

9. Bir yöreye ait aşağıdaki özelliklerden hangisi diğer dördünün nedenidir?A) Kara yolu ulaşımı için çok sayıda köprü ve tünele ihtiyaç vardır.B) Tarım alanları dar ve parçalıdır.C) Yer şekilleri dağlık ve engebelidir.D) Kış turizmi gelişmiştir.E) Akarsular derin vadiler içinde akar.

10. Aşağıdakilerden hangisi, Türkiye’de kırdan kente yapılan göçlerin sonuçları arasında gösterilemez?A) Tarım sektöründe çalışan nüfus oranının azalmasıB) Kentlerin çevresindeki verimli tarım alanlarının yerleşmeye açılmasıC) Bazı kentlerde konut açığının ortaya çıkmasıD) Coğrafi bölgeler arasında enerji üretim miktarının değişmesiE) Kırsal kesimde kadın ve erkek nüfus oranının değişmesi

11. Türkiye’nin iklimiyle ilgili olarak aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?A) Türkiye, yazın genellikle tropikal kökenli hava kütlelerinin etkisi altına girer.B) Türkiye’ye yazın kuzeybatıdan sokulan denizel hava kütlesi nemli ve serindir.C) Yazın güney ve güneydoğudan gelen karasal hava kütlesi, Anadolu’da sıcaklıkların yükselmesine neden olur.D) Türkiye, sonbahar ve kış aylarında kuzeyden gelen soğuk hava kütlesi ile güneyden sokulan nispeten ılık hava kütlesinin etkisi altına girer.E) Kışın kuzeydoğudan Türkiye’ye soğuk ve kuru hava kütlesinin sokulmasıyla, Anadolu içlerinde kapalı gökyüzü ve alçak basınç koşulları egemen olur.

12. Dünyada rüzgâr gücünden elde edilen enerji üretiminin kurulu kapasitesinin, 2000 yılından sonraki on yıl içinde kaydettiği büyüme oranı % 30 civarındadır. Bu kurulu gücün yarıdan fazlası Avrupa Kıtası’nda yer alır.2000 yılından sonra, Avrupa ülkelerinde rüzgârdan enerji üretiminin önem kazanmasındaki temel neden aşağıdakilerden hangisidir?

A) Endüstri devriminden bu yana kullanılan kömür rezervinin gittikçe azalmasıB) Kuzey Denizi’ndeki petrol üretiminin kıtanın taleplerini karşılayamamasıC) Doğal gaz rezervleri bakımından fakir olmasıD) Enerjiyi yerli kaynaklardan sağlama isteği ve çevre duyarlılığının artmasıE) Nükleer enerji potansiyelinin yüksek olması

13. Coğrafya Öğretmeni Murat Bey, öğrencileri Meltem, Ahmet ve Zehra’ya birer araştırma konusu vermiş, bu konularla ilgili hazırladıkları ödevleri bir sonraki derste arkadaşlarına sunmalarını istemiştir. Murat Bey araştırma ödevi olarak;Meltem’e, bir türün bireylerinin yaşamsal faaliyetlerini en iyi şekilde devam ettirebildiği ve türün arandığında en kolay bulunabildiği yaşam yeri konusunu,Ahmet’e, belirli bir bölgede yaşayan ve birbirleriyle daima etkileşim içinde olan canlılarla bunların herhangi bir şekilde cansız çevreyle ilişkilerinin meydana getirdiği yapı konusunu,Zehra’ya, belirli bitki ve hayvan türlerinin bölgesel düzeyde oluşturdukları ve kendine özgü özellikleri olan büyük topluluklar konusunu vermiştir.Buna göre öğrencilerin araştıracakları konular aşağıdaki kavramlardan hangileri ile doğru olarak ilişkilendirilir?

Meltem Ahmet ZehraA) Habitat Ekosistem BiyomB) Biyom Besin zinciri Biyolojik çeşitlilikC) Popülasyon Biyolojik çeşitlilik Besin zinciriD) Habitat Ekosistem PopülasyonE) Besin zinciri Biyom Biyolojik çeşitlilik

3

14.

Yukarıdaki grafiklerde, çeşitli ülkelerin 1980 ve 2006 yılları arasındaki enerji üretim ve tüketim miktarı gösterilmiştir.Bu grafiklere göre, aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?A) 2006 yılında enerji üretimi ve tüketimi arasındaki en fazla fark ABD’dedir.B) Verilen tüm yıllarda enerji üretimi ve tüketimi arasındaki en fazla fark Çin’de gerçekleşmiştir.C) Kanada’nın tüm yıllardaki enerji üretimi, tüketimini kolayca karşılamıştır.D) Verilen tüm yıllarda enerji üretimi ve tüketimi arasındaki en fazla fark ABD’dedir.E) Verilen tüm yıllarda en az enerji üretimi Hindistan’da gerçekleşmiştir.

15. Bir çiftçi, bulunduğu bölgede nadas alanlarının gittikçe daraldığını belirtmektedir.Bu durumun, aşağıdakilerden hangisinin sonucu olduğu söylenebilir?A) Arazi toplulaştırmasının uygulanmamasınınB) Ekstansif tarım yönteminin yaygınlaşmasınınC) Tarım teknolojilerinin gelişmesininD) Anız yakılmasının yasaklanmasınınE) Tarımda çalışan nüfusun azalmasının

16. Ülke topraklarının yaklaşık % 40’ı deniz seviyesinin altında olan

Hollanda’da koy ve körfezler doldurularak Polder adı verilen araziler oluşturulmuştur.Yapılan bu uygulamayla Hollanda’da aşağıdakilerden hangisinin gerçekleştiği kesin olarak söylenemez?A) Topraklarının genişlediğiB) Kıyı uzunluğunun kısaldığıC) Tarımsal ürün çeşitliliğinin arttığıD) Yeni tarım ve yerleşim alanlarının oluşturulduğuE) Kıyıların doğal yapısının bozulduğu

17. Türkiye’nin bazı yörelerinde;• Yüksek ve engebeli alanlarda hayvancılık etkinliklerine bağlı olarak geçici yerleşmeler kurulmaktadır.• Kar kalınlığının fazla ve topoğrafik koşulların uygun olduğu dağlık alanlarda kış sporları tesisleri yapılmaktadır.• Delta ovalarında yoğun olarak tarım etkinlikleri yapılmaktadır.Buna göre aşağıdakilerden hangisi, belirtilen ilişkileri ve sonucunu kapsayacak şekilde doğru olarak verilmiştir?A) İklim - Bitki örtüsüB) Toprak türü - Arazi kullanımıC) Yer şekli - BakıD) Yer şekli - Arazi kullanımıE) Toprak türü - İklim

18. “Pasifik Okyanusu’nda mercan kayalıklarından oluşan bir takımada ülkesi olan Kiribati’de deniz seviyesi yükselmeye, buna bağlı olarak ülke yüz ölçümü de giderek küçülmeye başlamıştır. Bu durum yetkilileri harekete geçirmiş ve Devlet Başkanı Anote Tong, tüm ülkenin boşaltılması gereği duyulduğu için komşu ülke Fiji’yle görüşmelerin sürdürüldüğünü ve 2 bin 20 hektarlık bir alanın satın alınarak halkın buraya yerleştirilmeye çalışıldığını açıklamıştır.”Bu parçada verilen olaya, aşağıdakilerden hangisinin neden olduğu söylenebilir?A) Yıllık yağış tutarının azalmasınınB) Küresel iklim değişikliğininC) Ülke topraklarını genişletme arzusununD) Ülkenin küreselleşme isteğininE) Turizm gelirlerini artırma isteğinin

19. Ülkeler arasındaki politik yaklaşımlar ve var olan potansiyeller göz önüne alındığında dünya ekonomisinde, geçen çeyrek yüzyılda

ulaşılan yaklaşık % 4,5’luk büyüme oranının giderek artacağı tahmin edilmektedir.Küresel ticaretteki bu büyümede, aşağıdakilerden hangisinin payının daha az olduğu söylenebilir?A) İletişim maliyetlerinin düşmesininB) Ulaşım olanaklarının gelişmesininC) Uluslararası sermaye hareketliliğinin artmasınınD) Dünyada endüstri üretiminin artmasınınE) Uluslararası göçün artmasının

20. İzmir’den hareket eden bir yük gemisi, Türkiye’nin aşağıdaki komşularından hangi ikisinin limanlarına en kısa yoldan ulaşmak için, başka ülkelerin kara sularından geçmek zorundadır?A) İran - BulgaristanB) Bulgaristan - GürcistanC) Suriye - IrakD) İran - IrakE) Gürcistan - Suriye

21. Uluslararası önem taşıyan ve bu nedenle takdire ve korunmaya değer doğal oluşumlara, anıtlara ve sitlere UNESCO tarafından Dünya Mirası statüsü verilir ve bunlar Dünya Kültürel ve Doğal Mirası Listesi’ne alınır. 2011 yılı sonu itibarıyla dünya genelinde bu listede 725 kültürel, 183 doğal ve 28 karma tipte (kültürel/doğal) varlık bulunmaktadır. Bu listede Türkiye’yi sembolize eden doğal ve kültürel varlıkların sayısı, 2011 yılında 9’dan 10’a yükselmiştir.Buna göre;I. 29.06.2011 tarihinde UNESCO tarafından Dünya Kültürel ve Doğal Mirası Listesi’ne dâhil edilen kültürel varlığımız,II. Dünya Kültürel ve Doğal Mirası Listesi’nde yer alan karma tipteki varlığımızaşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir?

___I___ ___II___A) Safranbolu Şehri Göreme Millî

Parkı Ve Kapadokya

B) Selimiye Camii Ve Külliyesi

Hierapolis-Pamukkale

C) Truva Antik Kenti Hattuşa (Hitit Başkenti)

D) Divriği Ulu Camii Ve Darüşşifası

Nemrut Dağı

E) Hattuşa (Hitit Başkenti)

İstanbul’un Tarihî Alanları

4

22. Günümüzde enerjiye duyulan büyük gereksinim nedeniyle uluslararası enerji nakil projeleri hayata geçirilmektedir.Bu tür projeler kapsamında, Türkiye’nin coğrafi konumuna bağlı olarak aşağıdakilerden hangisinde daha fazla değişiklik olması beklenir?A) Jeopolitik ve jeostratejik öneminin artmasındaB) Sosyal ve kültürel etkileşimin artmasındaC) Ulaşım olanaklarının çeşitlenmesindeD) Çalışan nüfusun sektörel dağılımındaE) Tüketilen enerji kaynaklarının niteliğinde

23. I. Çatalca-Kocaeli Endüstri BölgesiII. Akdeniz Ardı Geçiş İklimi BölgesiIII. Yeşilırmak Havzası Gelişim Projesi BölgesiIV. Türkiye’nin güney kıyılarındaki sık nüfuslu bölgelerV. Türkiye’nin tarım bölgeleriYukarıda verilen bölgelerden hangilerinin sınırlarının, diğerlerine göre daha uzun sürede değişime uğraması beklenir?A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve IIID) II ve IV E) IV ve V

24. Günümüzde doğal ve beşerî nedenlere bağlı olarak dünyanın çeşitli yerlerinde sıcak çatışma bölgeleri oluş-muştur. Bu bölgelerden biri de tarih boyunca stratejik önemini koruyan Ortadoğu’dur.Ortadoğu’da yaşanan aşağıdaki durumlardan hangisi, Türkiye’yle bölgedeki bazı ülkeler arasında sorun oluşturabilmektedir?A) Toprakların paylaşımıB) Önemli ulaşım yollarının kontrolüC) Akarsu kaynaklarının kullanımıD) Maden kaynaklarının paylaşımıE) Petrol ve doğal gaz kaynaklarının paylaşımı

LYS - 3 / COĞ RAFYA-1 TESTİ CEVAP ANAHTARI1. E 2. B 3. A 4. D 5. A 6. C 7. B 8. A 9. C10. E 11. D 12. D 13. A 14. B 15. C 16. C17. D 18. B 19. E 20. D 21. B 22. A 23. B24. C

2012 Lisans Yerleştirme Sınavı - 4 Coğrafya - 2 Testi 17 Haziran

2012 Pazar

1.

Yukarıda volkanik bir alana ait topoğrafya haritası verilmiştir.Bu haritaya bakılarak aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?A) En yüksek eş yükselti eğrisi değerinin 2150 metre olduğunaB) Gölün alanının ölçek yardımıyla hesaplanabileceğineC) Göl yüzeyinin 2100 metrenin altında olduğunaD) Kraterin en yüksek noktası ile göl yüzeyi arasında 50 metreden fazla yükselti farkı olduğunaE) Göl tabanının 2050 metrenin altında olduğuna

2.

Yukarıdaki Dünya haritasında K, L, M ve N merkezleriyle bu merkezlerden geçen meridyen değerleri verilmiştir.Buna göre bu merkezlerle ilgili olarak aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?A) K - L ile M - N merkezleri arasındaki yerel saat farkı eşittir.B) Yerel saati en ileri olan merkez L’dir.C) Gurup ve tan sürelerinin en uzun olduğu merkez N’dir.D) K, Başlangıç Meridyenine göre Batı Yarım Küre’dedir.E) Güneşin en geç doğduğu merkez M’dir.

3. Sürekli basınç merkezleri dinamik ve termik kökenli olmak üzere ikiye ayrılır.Buna göre aşağıdaki şekillerin hangisinde dinamik basınç merkezi ve bu merkezdeki hava hareketinin yönü doğru olarak gösterilmiştir?

4. • Bitki örtüsü ormandır.• Akarsu rejimleri düzenlidir.• Tarımda sulamaya duyulan

gereksinim azdır.Bir bölgede bu özelliklerin oluşmasında aşağıdaki koşulların hangileri daha etkilidir?A) Egemen rüzgâr yönü - Dağların uzanışıB) Sıcaklık değerleri - Yağış rejimiC) Denize olan uzaklık - Sıcaklık değerleriD) Ekvatora olan uzaklık - Egemen rüzgâr yönüE) Yağış rejimi - Dağların uzanışı

5.

Yukarıdaki haritada Amerika kıtalarındaki Kayalık ve And Dağlarıyla Asya ve Avrupa kıtalarındaki Alp-Himalaya Sıradağları taranarak gösterilmiştir.Bu dağ sıralarının doğrultusunu belirleyen etken aşağıdakilerden hangisidir?A) Levhaların hareket yönüB) Deprem kuşaklarının uzanışıC) Volkanik sahaların dağılışı

5

D) Jeosenklinallerdeki tortulların özelliğiE) Etken dış kuvvetlerin farklılığı

6. Aşağıdakilerden hangisi, bir ülkede kalkınmayı engelleyen ya da geciktiren nedenlerden biri olarak gösterilemez?A) Nitelikli iş gücünün yetersiz olmasıB) Küresel teknolojik gelişmeleri takip edememeC) Kontrolsüz nüfus artışıD) Maden kaynaklarının yetersiz olmasıE) Siyasi istikrarsızlık

7. İkincil ve üçüncül ekonomik sektörlerin, birincil sektöre göre daha gelişmiş olduğu bir ülkede aşağıdaki durumlardan hangisinin ortaya çıkması beklenmez?A) Eğitim düzeyinin yüksek olmasıB) Kişi başına düşen gelirin yüksek olmasıC) Çalışan nüfusun yaş ortalamasının düşük olmasıD) Nüfus artış hızının düşük olmasıE) Ortalama yaşam süresinin uzun olması

8. Endüstrileşmiş ülkelerde aktif nüfusun % 10’undan azı tarım sektöründe istihdam edilirken, bu oran yoksul ülkelerde % 60 civarındadır. Buna karşın yoksul ülkelerde tarımsal üretimin düşük olması,I. endüstrileşmenin yoğunlaştığı bölgelerde toprak kirliliğinin fazla olması,II. tarımsal ürün çeşidinin az olması,III. tarımın geleneksel yöntemlerle yapılması,IV. tarımsal üretimin doğal koşullara bağlı olmasıgibi etkenlerden hangilerine bağlanabilir?A) I ve II B) I ve III C)II ve IIID) II ve IV E) III ve IV

9. Yeryüzünün çeşitli bölgelerini birbirine bağlayan ulaşım ağlarının bugünkü şekline gelmesinde aşağıdakilerden hangisinin etkisi diğerlerinden daha azdır?A) Topoğrafik özelliklerinB) Ekonomik etkinliklerinC) İklim özelliklerininD) Stratejik konumunE) Nüfusun dağılışının

10.

Yukarıdaki şekilde bir akarsu ağı gösterilmiştir.Akarsu ekosistemlerinin işleyişi göz önüne alındığında, numaralarla gösterilen yerlerin hangisinde canlı çeşitliliğinin daha fazla olması beklenir?A) I B) II C) III D) IV E) V

11. Bir ülkede son on yıl içerisinde genç ve dinamik nüfus oranı, doğal kaynakların tüketimi ve kentleşme hızı artmıştır.Yukarıdaki bu değişimlere paralel olarak aşağıdakilerden hangisinin de arttığı kesinlikle söylenir?A) Kadın nüfus oranınınB) Tarımla uğraşan nüfusunC) Ortalama yaşam süresininD) Nüfus artış hızınınE) Okuryazar oranının

12.

Yukarıdaki haritada numaralarla gösterilen yerlerden hangileri yoğun endüstriyel tarım alanları dışın da kalır?A) I ve II B) I ve V C) II ve IIID) III ve IV E) IV ve V

13. Almanya, günümüzde dünya ekonomisine yön veren önemli bir ülkedir.Almanya’nın, özellikle II. Dünya savaşından sonra hızla gelişmesinde aşağıdakilerden hangisinin etkili olduğu söylenemez?A) Ruhr ve Saar Havzalarındaki maden kömürü yataklarınınB) İstihdam edebileceği genç ve dinamik bir nüfusa sahip olmasınınC) Yaygın bir demir yolu ağına sahip olmasınınD) Kıta içindeki ve dışındaki pazar alanlarını iyi kullanmasının

E) Akarsularının taşımacılığa elverişli olmasının

14. Türkiye’de buğdayın, belli yıllar arasındaki ekim alanlarıyla üretim miktarlarını gösteren bir grafik incelendiğinde aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?A) Birim alandan alınan ürün miktarınaB) Üretim miktarındaki değişimeC) Ekim alanlarındaki değişimeD) Üretimin en çok ve en az olduğu yıllaraE) Uygulanan tarım yöntemlerinin üretimdeki etkisine

15. Türkiye’nin kıyı bölgelerindeki bazı illerin nüfuslarının mevsimlere göre değişmesinde;I. tarım, II. endüstri,III. turizm, IV. ulaşım,V. madenciliksektörlerinden hangileri daha etkilidir?A) I ve II B) I ve III C)II ve IVD) II, III ve V E) III, IV ve V

16. Dünyada, tahıl üretiminde 20. yüzyılın başından itibaren önemli artışlar kaydedilmiştir. Özellikle 1950-1984 yılları arasında tahıl üretiminde insanlık tarihinin en yüksek artışı görülmüştür. Bu dönem içinde tahıl üretimi yaklaşık üç kat artmıştır. Ayrıca tahılların biyoenerji için ham madde oluşturması da talebe bağlı olarak üretimin artmasında etkili olmuştur.Buna göre tahıl üretimindeki bu artışta aşağıdakilerden hangisinin etkisi diğerlerine göre daha azdır?A) Diğer kültür bitkileri tarımına göre makineli tarımın en rahat uygulandığı tarım etkinliklerinden biri olmasınınB) Ürünün bozulmadan uzun süre depolarda korunabilmesininC) Tarıma en erken kazandırılmış kültür bitkilerinden biri olmasınınD) İnsan ve hayvan besin maddesi olması ve gıda endüstrisinde ham madde olarak kullanılmasınınE) Tarım alanlarının genişlemesi, verim ve kalitenin artmasının

LYS - 4 COĞRAFYA-2 TESTİ CEVAP ANAHTARI1. E 2. D 3. A 4. B 5. A 6. D 7. C 8. E 9. C 10. A 11. D 12. C 13. B 14. E 15. B 16. B

6

2012 YGS Coğrafya Soruları

18. Doğal ve beşerî unsurlar birbirleriyle karşılıklı etkileşim içindedir.Aşağıdaki durumlardan hangisinin beşeri faaliyetler üzerindeki olumsuz etkisi diğerlerinden daha fazladır?A) İtalya’da Etna Yanardağı çevresinde toprakların geçirimli olması sonucu tarımsal ürün çeşitliliğinin azalmasınınB) Şiddetli lodos nedeniyle Çanakkale Boğazı’nda deniz ulaşımının aksamasınınC) İzlanda’da meydana gelen volkanik patlamalar sonucu kül ve toz bulutlarının hava trafiğini etkilemesininD) Konya Havzası’nda obrukların oluşumu sonucu tarım alanlarının zarar görmesininE) Antalya kıyılarında dalga aşındırması sonucu falezlerin gerilemesinin

19. Arazide yön ve hedef bulma sporlarında pusula ve büyük ölçekli haritalar sporcuların en önemli yardımcılarıdır. Sporcular bu haritalar ile yer şekillerini belirleyerek en kısa zamanda yönlerini ve hedeflerini bulmaya çalışırlar.Buna göre, Uludağ’da yapılacak bir yarışmada sporcuların yarışma alanına ait aşağıda birer parçası verilen haritalardan hangisini kullanması daha uygundur?

20.

Yukarıdaki şekilde 39° Kuzey Paraleli üzerinde yer alan K, L, M ve N merkezlerinde aynı günde ve aynı anda

güneşin, gökyüzündeki konumu gösterilmiştir.Buna göre,* Diğerlerine göre en batıda yer alan merkez _I_’dir.* Diğerlerine göre K merkezinin başlangıç meridyenine göre konumu _II_.* Diğerlerine göre güneşin en erken doğduğu merkez _III_’dir.Cümlelerindeki boş bırakılan yerlere getirilmesi gerekenler aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?

__I__ __II__ __III__A) K En yakındır NB) N Belirlenemez KC) M En uzaktır LD) N En yakındır KE) L Belirlenemez M

21. 171° Batı Meridyeni üzerinde bulunan Samoa Bağımsız Devleti’nin başkenti Apia, ülke meclisinin aldığı kararla;• 149° Doğu Meridyeni üzerinde bulunan Avustralya’nın başkenti Canberra’nın 21 saat 20 dakika geri- sindeyken 2 saat 40 dakika ilerisine geçmiştir.• Yeni yıla en son giren başkent iken 2012’ye ilk giren başkent olmuştur.Bu bilgilere göre, Samoa Bağımsız Devleti aşağıdaki kararlardan hangisiyle yukarıdaki her iki durumu aynı anda gerçekleştirmiştir?A) Tarih değiştirme çizgisi olarak Greenwich’i kabul etmeB) 31 Aralık tarihini Samoa için 21 saat 20 dakika olarak kabul etmeC) Tarih değiştirme çizgisini ülkenin doğusuna kaydırmaD) Ülkenin batısındaki başka bir kenti başkent olarak kabul etmeE) 28 gün olan şubat aylarını 29 güne çıkarma

22.

Yukarıda verilen şekilde bir yerdeki yağışın oluşumundan yeryüzüne düşene kadar olan sıcaklık değişimi gösterilmiştir.Buna göre, bulut ile yeryüzü arasındaki sıcaklık değişim grafiği aşağıdakilerden hangisidir?

23. İsviçre Alplerindeki kayak merkezleri ile kent merkezleri arasında balonla uçuş turları düzenleyen firmalar, rüzgârların esme yönlerinden yararlanarak yakıttan da tasarruf etmeye çalışmaktadır.Dağ ve vadi meltemlerini kullanarak düzenlenen bu turların uçuş zamanı, rotası ve yararlandığı meltem çeşidi aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak belirtilmiştir?

Uçuş zamanı

Uçuş rotası Meltem çeşidi

A) Gündüz Kent merkezinden kayak merkezine

Vadi meltemi

B) Gece Kent merkezinden kayak merkezine

Vadi meltemi

C) Gündüz Kayak merkezinden kent merkezine

Dağ meltemi

D) Gece Kent merkezinden kayak merkezine

Dağ meltemi

E) Gündüz Kayak merkezinden kent merkezine

Vadi meltemi

24.

MerkezSıcaklık

(°C)

Maksimumnem

(g/m3)

Mutlaknem

(g/m3)K 25 30 15L 15 20 15M 5 10 15N 0 5 15P -5 1 15

Bu tabloya göre K, L, M, N ve P merkezleriyle ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?A) K’nin bağıl nem oranı % 50’dir.B) L’de yağış oluşmamıştır.C) M’de yağış oluşmuştur.D) En fazla buharlaşma N’dedir.E) En fazla yoğuşma miktarı P’dedir.

7

25.

Yukarıdaki haritada numaralarla gösterilen yerler hakkında aşağıda yapılan yorumlardan hangisi, kıtaların bugünkü yerlerini almadan önce bir arada bulunduklarının kanıtı olamaz?A) 2 ve 3 numaralı yerlerde kıyı çizgilerinin birbirine uyacak şekilde olmasıB) 6 ve 9 numaralı yerlerde magmatik kayaçların aynı yaşta olmasıC) 8 ve 10 numaralı yerlerde fiziki koşulların benzer olmasıD) 1 ve 4 numaralı yerlerde fosillerin aynı yaşta ve benzer olmasıE) 5 ve 7 numaralı yerlerde yağmur ormanlarının olması

26. Bir akarsuyun yıllık akım miktarının, havzasına düşen yıllık yağış miktarına bölünmesiyle akarsuyun akış katsayısı elde edilir. Akış katsayısının 1 olması, akarsuyun havzasına düşen yağış tutan kadar su taşıdığını gösterir.Buna göre, bir akarsuyun akış katsayısının 1’den büyük olması aşağıdakilerden hangisiyle açıklanabilir?A) Yıllık buharlaşma miktarının çok fazla olmasıylaB) Akarsu havzasının çok geniş olmasıylaC) Akarsuyun eriyen buzul sularıyla da beslenmesiyleD) Akarsuyun yatak eğiminin fazla olmasıylaE) Havzasının kolları tarafından derince yarılmış olmasıyla

27. Nüfus ve yerleşmeyle ilgili olarak aşağıda verilen özelliklerden hangisinin ortaya çıkmasındaki temel etken doğru olarak verilmiştir?

Özellik Temel etken

A) Kuzey Yarım Küre’de orta enlemler, alçak ve yüksek enlemlere göre daha fazla nüfusa sahiptir.

İklim

B) Nil Nehri Havzası’nın ağza yakın kısımları, orta ve yukarı kısımlarına göre

Su kaynakları

daha fazla nüfuslanmıştır.C) Ekvator çevresinde

yerleşme sının dünya geneline göre daha yüksektir.

Yer şekilleri

D)

Antarktika’da bilimsel araştırma istasyonları dışında sürekli yerleşim alanları bulunmamaktadır.

Kara ve denizlerin dağılışı

E) Avrupa’nın güney kıyılarında Kıta’nın kuzeyine göre nüfus daha fazladır.

Bakı

28. Değişik ölçütler göz önüne alınarak çizilen bölgelerin sınırları bazı durumlarda birbiriyle örtüşürken bazı durumlarda farklılık gösterir.Buna göre, aşağıda verilen bölgelerin hangisinde sınırların birbirine en fazla benzerlik göstermesi beklenir?A) Asya’da doğal gaz çıkartılan yerler-Asya’da doğal gazın yoğun olarak tüketildiği yerlerB) Afrika’da yağmur ormanları - Afrika’da nüfusun yoğun olduğu yerlerC) Kuzey Amerika’da göller yöresi - Kuzey Amerika’daki zengin petrol bölgeleriD) Akdeniz ikliminin etkili olduğu yerler-Akdeniz’e kıyısı olan ülkelerE) Güney Amerika’da Amazon Havzası - Güney Amerika’da yağmur ormanlarıEkvator

29. Bir yerdeki nüfusu oluşturan kişiler, yaşları büyükten küçüğe doğru sıralandığında, ortada kalan kişinin yaşına ortanca yaş denilmektedir. Nüfusun yarısı bu yaştan küçük, diğer yarısı da bu yaştan büyüktür.Aşağıdaki tabloda, Türkiye’nin yaş gruplarına göre nüfus oranları ve ortanca yaş değerleri verilmiştir.

Yıllar 0-14 (%) 65+ (%) Ortanca yaş1990 35 4,28 22,212000 29,83 5,70 24,832011 25,27 7,35 29,22

Bu tablodaki bilgilere göre, Türkiye nüfusuyla ilgili aşağıdaki yorumlardan hangisi kesinlikle doğrudur?A) 0-14 yaş grubu nüfus oranının yıllara göre düşmesi, nüfus artış hızının yükselmesiyle ilgilidir.B) Genç nüfuslu olma özelliğinden, yaşlı nüfuslu olma özelliğine doğru gitmektedir.C) Ortanca yaşın yıllara göre yükselmesindeki en önemli etken, nüfus artış hızının yükselmesidir.D) 65 yaş üzeri nüfus oranının yıllara göre artması, yaşlılığa bağlı ölüm oranlarının artışıyla ilgilidir.

E) 0-14 yaş grubu nüfus oranının yıllara göre düşmesi, geri kalmış ülkelerle benzerlik gösterir.

30. Dünyada etkili olan doğal afet türleri arasında; tropikal siklonlar, taşkınlar ve kuraklık önemli yer tutmaktadır.Buna göre, belirtilen doğal afetler göz önüne alındığında aşağıdakilerden hangisi kesinlikle söylenemez?A) İnsanları sosyal ve psikolojik açıdan etkiledikleriB) Bir ülke veya bölge sınırları içinde farklı derecede etkili olduklarıC) Tarım ve yerleşim alanlarına zarar verdikleriD) Aynı alanlarda etkili olduklarıE) Önceden tahmin edilebilen meteorolojik afetlerden oldukları

31. Türkiye’de tarımsal üretim ve üretilen ürünlerin ekonomiye katkısı, tarım bölgelerine göre farklılıklar göstermektedir.Buna göre, aşağıdakilerden hangisi bu farklılıktan ortaya çıkaran etmenlerden biri değildir?A) Yetiştirilen ürünlerin ekonomik değerlerinin farklı olmasıB) Ekili-dikili arazilerin verimliliğinin farklı olmasıC) Bölge iklimlerinin birbirinden farklı olmasıD) Tüketici nüfusun bölgelere göre farklılık göstermesiE) Yer şekillerinin bölgesel farklılıklar göstermesi

2012 YGS Coğrafya Soruları18. C 19. A 20. B 21. C 22. B 23. A 24. D 25. E 26. C 27. A 28. E 29. B 30. D 31. D

2011 YGS Coğrafya Soruları

18. I. Ankara ile İstanbul arasındaki kuş uçuşu uzaklıkII. Tuz Gölü’nün alanıIII. Bolu il merkezinin coğrafi koordinatlarıIV. Erciyes Dağı’nın yüksekliğiTürkiye’nin fiziki haritasında yukarıdakilerden hangilerinin belirlenmesi için ölçek gereklidir?A) I ve II B) I ve III C) II ve IIID) II ve IV E) III ve IV

8

19. Türkiye’de, enerji tasarrufu sağlamak amacıyla yaz ve kış saati uygulanmaktadır. Bu uygulama kapsamında yılın yaklaşık beş aylık döneminde 30° Doğu meridyeninin, diğer dönemde ise 45° Doğu meridyeninin yerel saati ulusal saat olarak kullanılmaktadır.Buna göre, 45° Doğu meridyeninin yerel saatinin ulusal saat olarak kullanıldığı dönemde, Türkiye’ de, aşağıdakilerden hangisi yaşanmaz?A) Gündüz-gece süresinin eşit olduğu günB) Güneş ışınlarının dike en yakın açıyla geldiği günC) En sıcak ayD) öğle vakti en uzun gölge boyuE) En uzun gündüz

20. Kuzey Yarım Küre’deki bir yüksek basınç merkezine ait olan aşağıdaki şekilde bir hata yapılmıştır.

Aşağıdakilerden hangisi yapılırsa bu hata giderilmiş olur?A) Basınç değerini gösteren sayılar 1013 milibardan daha küçük olacak şekilde değiştirilirseB) Basıncı gösteren sayıların değeri merkezden çevreye doğru büyüyerek yazılırsaC) İzobar eğrilerinin sayısı artırılırsaD) Rüzgârı gösteren oklar saat ibresinin dönüşü yönünde çizilirseE) Rüzgârı gösteren oklar çevreden merkeze doğru çizilirseDiğer sayfaya geçiniz.

21. Aşağıdaki haritada beş farklı doğrultu numaralarla gösterilmiştir.

Buna göre, kaç numaralı doğrultuda görülen İklim tipi çeşitliliği diğerlerinden daha fazladır?A) V B) II C) I D) III E) IV

22. Ecem ve Ada’nın aileleri yaşadıkları kente yakın bir tatil beldesine gittiler. Tatil dönüşü Ecem ve Ada bu yerde geçirdikleri ilk günü, “Sabahleyin erken hareket ettik. Yaz mevsimi olmasına karşın burada havalar yeni ısınmaya başlamıştı. Otele vardığımızda sis henüz dağılmamıştı. Bitkilerin üzerinde çiy damlacıkları vardı, öğleye doğru hava ısındı ve sis dağıldı, öğleden sonra gökyüzünde tek tük bulutlar görüldü. Akşama doğru kuvvetli bir rüzgâr ve peşinden siyah bulutlar belirdi. Şimşek ve gök gürültüsünden sonra yağmur damlacıklarının düşmesi gecikmedi. Otele girdiğimizde sağanak çoktan başlamıştı.” sözleriyle anlattılar.Buna göre, bu tatil beldesinin aşağıdakilerden hangisinde yer alması beklenir?A) Çukurova’daB) Çandarlı Körfezi’ndeC) Bolu Dağları’ndaD) Gelibolu Yarımadası’ndaE) Datça Yarımadası’nda

23. Orografik yağışlar, denizden gelen nemli hava kütlelerinin kıyı çizgisine paralel uzanan dağ sıralarına çarparak yükselmesi sonucu meydana gelir.Buna göre, aşağıdaki yerlerin hangisinde yıl içinde Orografik yağışların daha fazla görülmesi beklenir?A) Ilgaz Dağları'nın güney yamaçlarındaB) Doğu Karadeniz Dağları’nın güney yamaçlarındaC) Aydın Dağları’nın kuzey yamaçlarındaD) Küre Dağları’nın kuzey yamaçlarındaE) Toros Dağları’nın kuzey yamaçlarında

24. Güney Amerika ve Afrika kıtalarında yapılan jeolojik araştırmalar, bu kıtalarda bulunan I. Jeolojik Zamanın Karbon ve Perm dönemlerine ait bitki ve hayvan fosillerinin birbirine benzer olduğunu ortaya çıkarmıştır.Bu bilgi, Güney Amerika ve Afrika kıtalarıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisini kanıtlar?A) Karbon ve Perm dönemlerinde, bu kıtalarda daha ılıman bir iklimin olduğunuB) Bu kıtalardaki yer şekillerinin, Karbon ve Perm dönemlerindekiyle aynı olduğunu

C) Bu kıtaların, Karbon ve Perm dönemlerinde birleşik tek bir kıta halinde olduğunuD) Bu kıtalarda, Karbon ve Perm dönemlerinde yaşayan canlılarla günümüzde yaşayan canlıların aynı olduğunuE) Bu kıtaların, Karbon ve Perm dönemlerinde farklı yarım kürelerde bulunduğunu

25. Ege Denizi’nin güneyinde yer alan Santorini Adası'nı oluşturan volkanda, M.ö. 1650-1600 yılları arasında meydana gelen Minoan Püskürmesi, adayı büyük bir değişikliğe uğratmıştır. Volkanik patlamada çıkan materyal kilometrelerce yüksekliğe kadar erişmiş ve patlama öncesinde tipik bir koni görünümünde olan volkan, üst kısmının çökmesi ve içinin deniz sularıyla dolması sonucu yarım ay şeklini almıştır.Yalnızca bu bilgiler göz önüne alındığında, Minoan Püskürmesiyle ilgili aşağıdakilerden hangisi kesin olarak söylenebilir?A) Yaşanan en şiddetli volkanik patlama olduğuB) Bir kaldera oluşturduğuC) Çevrede yeni volkanlar oluşturduğuD) Adanın ortalama yükseltisini artırdığıE) Çok sayıda lav akıntısının oluştuğu

26. I. Anadolu aktif deprem kuşakları üzerinde yer alır.II. Anadolu’da volkanik alanlarla fay hatlarının çakıştığı bölgeler vardır.III. Anadolu’da çok sayıda göl vardır.IV. Anadolu’daki yeryüzü şekilleri çok engebelidir.“Türkiye, sıcak su kaynakları bakımından zengindir.” diyen bir araştırmacı, yukarıdakilerden hangilerine dayanarak bu yargıya ulaşmış olabilir?A) I ve II B) I ve III C) II ve IIID) II ve IV E) III ve IV 27.

Haritada numaralarla gösterilen yerlerdeki dağlarla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

9

A) V. yerdeki dağ sönmüş volkan dağıdır.B) II. yerdeki dağın doruklarında buzullar vardır.C) I. yerdeki dağların kuzey ve güney yamaçları bitki örtüsü bakımından farklıdır.D) III. yerdeki dağlar kırılmayla oluşmuştur.E) IV. yerdeki dağlarda karstik şekiller yaygındır.

28. Aşağıdaki grafikte, 1750-2000 yılları arasında Avrupa ve Afrika kıtalarının nüfusu gösterilmiştir.

Yalnızca bu grafikteki bilgilere dayanarak, aşağıdaki sonuçlardan hangisine ulaşılabilir?A) Avrupa’da nüfus en çok 1750-1800 yılları arasında artmıştır.B) 1850-1900 yılları arasında Afrika’daki doğum ve ölüm oranları birbirine eşittir.C) Verilen yılların tümünde, Avrupa’nın nüfusu Afrika’dan fazladır.D) 1750-1900 yılları arasında Afrika’dan kıta dışına yoğun göç olmuştur.E) Afrika’daki nüfus artış hızının en yüksek olduğu dönem 1950-2000’dir.

29. Aşağıdaki etkinliklerden hangisi, bir yerleşim yerinin nüfus artışında ve sosyo-kültürel yapısında diğerlerinden daha az değişime neden olur?A) Orman işletmesi açılmasıB) Üniversite kurulmasıC) Serbest ticaret bölgesi kurulmasıD) Demir-çelik fabrikası kurulmasıE) Turizm olanaklarının çeşitlenmesi

30. I. Siyasi bölgeler zamanla işlevini yitirebilir.II. Siyasi bölgeyi oluşturan ülkelerde dil, din ve ırk birliği vardır.III. Siyasi bölge sınırları içerisinde kalan ülkelerin yönetim biçimleri farklı olabilir.

IV. Siyasi bölge sınırları yeni üye ülkelerin birliğe katılmasıyla genişler.V. Siyasi bölgelerin tümünde, birliğe üye ülkeler ortak para birimi kullanır.Siyasi bölgelerle ilgili olarak yukarıdaki yargılardan hangileri doğrudur?A) II ve IV B) III ve V C) I, II ve VD) I ve III E) I, III ve IV

31. Aşağıdakilerden hangisi, insanın doğaya olan etkisine örnek gösterilemez?A) Kloroflorokarbon gazlarının artmasıyla ozon tabakasının seyrelmesiB) Denizlerdeki kirlenmeye bağlı olarak biyoçeşitliliğin giderek azalmasıC) Her yıl farklı sayıda tropikal siklonun meydana gelmesiD) Kişi başına düşen tatlı su miktarının giderek azalmasıE) Yağmur ormanlarının büyük bir hızla yok olması

18. A 19. D 20. D 21. B 22. C 23. D 24. C25. B 26. A 27. B 28. E 29. A 30. E 31. C

2011 Lisans Yerleştirme Sınavı-4 (LYS-4) Coğrafya-2 Testi 19

Haziran 2011

1. 21 Aralık tarihinde dünyanın farklı yerlerinde bulunan, aynı uzunlukta ve yatay düzleme dik üç çubuk ve bu çubukların yerel saatle 12.00’deki gölge boyları aşağıda gösterilmiştir.

Buna göre, I, II ve III numaralı çubukların dünya üzerinde bulundukları yeri gösteren çizim aşağıdakilerden hangisi olabilir?

2. Kuzukulağıgiller familyasından otsu bir bitki olan Polygonum Cognatum, Türkiye’de genellikle madımak otu olarak bilinmekle birlikte, bazı yerlerde keçimemesi, kuşekmeği, söğüt otu, çoban ekmeği ve can otu gibi farklı isimlerle de tanınmaktadır.Yalnızca bu bilgiye göre, Polygonum Cognatum (madımak otu) bitkisiyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?A) Maki formasyonuna ait bir bitki olduğuB) Yalnızca Türkiye’de görülen endemik bir bitki olduğuC) Türkiye’nin birçok yöresinde yetiştiğiD) Her mevsim yağışlı olan iklim koşullarında yetiştiğiE) Türkiye’de de görülen relikt bir bitki olduğu

3. Bir ülkede, beş yıl arayla yapılan iki nüfus sayımı arasında doğal nüfus artış hızı ortalama %O -1 olmasına karşın nüfus 43 milyondan 45 milyona çıkmıştır.Buna göre bu ülkede, iki sayım dönemi arasında nüfusun artmış olması,I. komşu bir bölgenin ülkeye bağlanması,II. yaşam seviyesinin yükselmesi ve ortalama insan ömrünün uzaması,III. çalışmak üzere dışarıdan yetişkin nüfusun gelmesi,IV. doğum oranlarının ölüm oranlarına göre artması durumlarından hangileriyle açıklanabilir?A) I ve II B) I ve III C) II ve IIID) II ve IV E) III ve IV 4. • Oktay, köylerinin baraj gölü suları altında kalması nedeniyle başka bir yere taşınmış ve burada tahıl yerine

10

endüstriyel tarım ürünleri yetiştirmeye başlamıştır.• Ayşe, sahilden beş kilometre uzakta bir köyde yaşamaktadır. Yöredeki hemen herkes gibi o da geçimini sağlamak için seracılık yapmaktadır.• Zeynep’in yaşadığı sahil köyünde tarım arazisi az olduğu ve ot yönünden zengin meralar olmadığı için kıyı balıkçılığı yapılmaktadır.• Ali’nin yaşadığı dağ köyünde tarıma elverişli toprak fazla olmadığından halk, en büyük geliri canlı hayvan ticareti ve hayvansal ürünlerden sağlamaktadır.Bu bilgilerden yararlanarak aşağıdakilerden hangisine kesin olarak ulaşılabilir?A) Mera hayvancılığının kıyı kesimlerinde az yapıldığınaB) Kıyı kesimlerinde tarıma elverişli toprakların az olduğunaC) Kıyı kesimlerinde yaşayanların geçim standartlarının çok yüksek olduğunaD) Ekonomik etkinliklerin farklı coğrafi koşullara bağlı olduğunaE) Barajların çevresindeki yerleşmelerde ulaşım olanaklarının iyileştiğine

5. Türkiye’de bölgeler ve iller arasında kalkınma düzeyi farklıdır. Devlet, bu farklılığı azaltmak ve önlemek adına çeşitli uygulamalar yapmakta, yatırımcılar için kolaylıklar sağlamaktadır.Buna göre aşağıdakilerden hangisi, kalkınma düzeyinin düşük olduğu bölge ve illerde, devletin yatırımcılar için sağladığı olanaklardan biri değildir?A) Vasıfsız iş gücünün artırılmasıB) Vergi indirimi yapılmasıC) Arsa sağlanmasıD) Ucuz enerji teminiE) Düşük faizli kredi sağlanması

6. Tarım arazilerinde çeşitli etmenler tarımı olumsuz yönde etkilemekte, verimin ve ürün çeşidinin azalmasına neden olmaktadır.Buna göre Türkiye’de,I. erozyon,II. yükselti,III. kuraklıkEtmenlerinin tarımı olumsuz yönde etkilediği alanlar aşağıdaki haritaların hangisinde doğru olarak gösterilmiştir?

7. Aşağıdaki haritada çeşitli hayvancılık etkinliklerinin yapıldığı yerler gösterilmiştir.

Buna göre, yapılan hayvancılık etkinliği üzerinde,I. jeolojik yapı,II. bitki örtüsü,III. yer şekilleri,IV. enlemÖzelliklerinden hangilerinin etkili olduğu söylenebilir?A) Yalnız II B)Yalnız III C) I ve IVD) II ve III E) I, II ve IV

8. Dört yatırımcı, kurmayı planladığı tesisleri ve bu tesisleri kurarken dikkate alacağı unsurları aşağıdaki gibi belirtmiştir.I. “Kuracağım tesisin İstanbul’da olması önemli. Böylece ürünleri pazarlama konusunda bir sıkıntı yaşamayacağım.”

II. “Kuracağım işletmede enerji kaynağı olarak linyiti kullanacağım. Bu nedenle tesisi Soma’da kurmayı planlıyorum.”III. “Son yıllarda, tarihî ev ve konaklara olan ilgi çok fazla. Bu nedenle Safranbolu’da açacağım otelin büyük bir gelir sağlayacağını düşünüyorum.”IV. “Kuracağım enerji santrali rüzgârla elektrik üreteceği için bu tesisi Çeşme’de kurmayı düşünüyorum.”Buna göre, yatırımcılardan hangilerinin kuracağı tesislerde beşerî etmenler daha belirleyici rol oynamıştır?A) I ve II B) I ve III C) II ve IIID) II ve IV E) III ve IV

9. Aşağıda, Türkiye’deki dört coğrafi bölgenin enerji kaynaklarıyla ilgili bilgiler verilmiştir.• Türkiye’deki ilk jeotermal enerji santrali bu bölgede kurulmuştur.• Yöreden çıkarılan doğal gazın kullanıldığı bir termik santral vardır.• Planlaması yapılan 22 baraj ve 19 hidroelektrik santral ile sulama kanallarının bir kısmının yapımı tamamlanarak bunlar işletmeye açılmıştır.• Büyük bir bölümü endüstride ve elektrik üretiminde kullanılan taş kömürü yataklarının tümü buradadır.Bu dört madde içerisinde, aşağıdaki coğrafi bölgelerden hangisinin enerji kaynağına ait bilgi yoktur?A) Güneydoğu Anadolu B) MarmaraC) Ege D)AkdenizE) Karadeniz

10. Türkiye’nin en ilginç volkan dağlarından biri olan Nemrut Dağı, Bitlis’in Tatvan ilçe merkezi yakınlarında bulunmaktadır. Van Gölü’nün hemen batısında bulunan bu dağ, aynı zamanda Van Gölü’nün oluşumu ve şekillenmesinde etkili olmuştur. Nemrut Dağı, III. jeolojik zamanda oluşmuş, kraterinin ise IV. jeolojik zamanda çökmesiyle geniş bir kaldera meydana gelmiştir. Bu çöküntünün içerisinde Türkiye’nin en büyük kaldera gölü olan Nemrut Gölü bulunmaktadır. Ancak Nemrut Dağı’nın asıl ünü bu fiziki özelliklerinden çok MÖ 69 - MS 72 yılları arasında Commagene Krallığı döneminde yapılan tümülüs ve tanrı heykellerini üzerinde bulundurmasıdır.

11

Yukarıdaki parçada sözü edilen Nemrut volkanik dağıyla ilgili verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?A) Bitlis il sınırları içerisinde yer almasıB) III. jeolojik zamanda oluşmasıC) Üzerindeki Nemrut Gölü’nün Türkiye’nin en büyük kaldera gölü olmasıD) Van Gölü’nün oluşumu ve şekillenmesinde etkili olmasıE) Üzerinde Commagene Krallığı döneminde yapılan tümülüs ve heykellerin bulunması

11. Dünyanın yoksul kırk ülkesinde kişi başına düşen ulusal gelir miktarı 1960 yılında ortalama 247 Amerikan Dolarıyken, 2004 yılında 254 Amerikan Dolarına yükselmiştir. Zengin ülkelerde ise bu değerler 6448 Amerikan Dolarından, 14 473 Amerikan Dolarına çıkmıştır.Dünyanın yoksul ülkelerinde kişi başına düşen ulusal gelirin 44 yıllık sürede yalnızca 7 Amerikan Doları artmasında aşağıdakilerden hangisinin etkili olduğu söylenemez?A) Nüfus artış hızlarının çok yüksek olmasıB) Tarımda çalışanların oranının yüksek olmasıC) Çocuk ölüm oranının yüksek olmasıD) Eğitim düzeyinin düşük olmasıE) Endüstriyel yatırımların az olması

12. Karadeniz Ekonomik İşbirliği Teşkilatının amacı, üye ülkelerin potansiyellerinden, coğrafi yakınlıklarından, ekonomilerinin birbirlerini tamamlayıcı özelliklerinden yararlanarak, aralarında ikili ve çok taraflı ekonomik, teknolojik ve sosyal ilişkilerini çeşitlendirmek ve daha da geliştirmek, böylelikle Karadeniz Havzası’nın bir barış ve istikrar bölgesi olmasını sağlamaktır. Bu nedenle yalnızca Karadeniz’e kıyısı olan ülkeler değil, ekonomisinde Karadeniz’in etkili olduğu birçok ülke de Karadeniz Ekonomik İşbirliği Teşkilatının kurucu üyeleri arasında yer almaktadır.Buna göre, aşağıdaki ülkelerden hangileri, Karadeniz’e kıyısı olmamasına karşın Karadeniz Ekonomik İşbirliği Teşkilatının kurucu üyelerindendir?A) Arnavutluk - ErmenistanB) Romanya - TürkiyeC) Bulgaristan - GürcistanD) Rusya Federasyonu - Moldova

E) Ukrayna - Yunanistan

13. Avustralya’nın kuzeydoğusunda, Büyük Okyanus’un güneyinde 4° Kuzey Paraleli ile 8° Güney Paraleli arasında bulunan X ülkesi, ortalama yükseltisi üç ile sekiz metre arasında değişen, geniş kumsalların ve lagünlerin bulunduğu yüzlerce küçük adadan oluşmaktadır. 700 km2 yüz ölçümüne sahip ülkede çoğunluğunu yerlilerin oluşturduğu yaklaşık 95 000 kişi yaşamaktadır. 1975 yılında bağımsızlığını kazanan ülkede birçok yerel dil konuşulmasına karşın resmî dil İngilizcedir. Ülke ekonomisi, muz, Hindistan cevizi, kakao tarımı ile balıkçılık ve turizme dayanmaktadır.Yalnızca bu bilgiler göz önüne alındığında, X ülkesinin coğrafi özellikleriyle ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?A) 4° Kuzey Paraleli ile 8° Güney Paraleli arasında bulunduğundan güneş ışınlarını yıl boyunca dik ve dike yakın açılarla almaktadır.B) Adaların ortalama yükseltisi çok az olup kumsal ve lagünler yaygın olduğu için adalarda dalga biriktirmesi etkilidir.C) Birçok yerel dil konuşulmasına karşın resmî dil İngilizce olduğuna göre bağımsızlık öncesinde bir sömürgedir.D) Ülkenin nüfusu 95 000 ve yüz ölçümü 700 km2 olduğuna göre nüfus yoğunluğu yaklaşık 135’tir.E) Yetiştirilen tarım ürünleri göz önüne alındığında ülkede birçok farklı iklim tipi görülmektedir.

14. Dünyanın tarımsal gıda gereksinimi biyoteknolojik yöntemlerle önemli ölçüde karşılanmış ancak hormonal müdahale, ilaçlama ve kimyasal gübreleme insan sağlığını ve çevreyi tehdit edecek boyutlara ulaşmıştır. Bu durum, organik tarım yöntemini gündeme getirmiştir. Bu yöntemde, kimyasal gübre, ilaç, hormonlar ve genetik yapısı değiştirilmiş tohumlar kullanılmadan doğal ürün elde etmek amaçlanmıştır. Ancak bu yöntemle elde edilen ürünlerde verimlilik azalmıştır.Organik tarımın özellikleri göz önüne alındığında, parçanın sonuna aşağıdaki cümlelerden hangisi getirilmelidir?A) Bunun sonucunda, dünya genelinde organik tarımla üretilen ürün miktarı, modern tarım yöntemleriyle üretilenlerden fazla olmaktadır.

B) Bu durum ise, organik ürün fiyatlarının diğerlerinden fazla olmasına neden olmuştur.C) Bu durum ise, ekonomik açıdan geri kalmış ülkeleri organik tarım yapmaya zorlamıştır.D) Bu değişiklikler, kırsal kesimde bitkisel üretimin azalmasına ve hayvancılık etkinliklerinin yaygınlaşmasına neden olmuştur.E) Bu yeni yöntemin yaygınlaşması, dünya genelinde tarıma verilen önemi azaltmıştır.

15. 1980 yılından bu yana Kuzey Denizi’nde, deniz suyunun ortalama sıcaklık değerinin 1 °C artmasıyla burada yaşayan morina ve mezgit gibi soğuk su balıkları 10o km kuzeye doğru göç etmiştir.Bu değişimdeki neden-sonuç ilişkisi göz önünde bulundurulduğunda, aşağıda verilen olayların hangisinde benzer bir ilişki olduğu söylenebilir?A) Somali’yi 1889 yılında işgal eden İtalyan ordusu, beraberinde sığır vebası virüsü taşıyan sığırları da getirdi. Bu virüsün etkisiyle Somali ve Kenya’da milyonlarca yabani sığır, zebra ve zürafa öldü.B) Hint Okyanusu’nun güneyinde bulunan ve ilk kez 1888 yılında yerleşilen Christmas Adası’nda, 1904 yılına gelindiğinde otuz ayrı tür Avrupa kökenli otsu bitki yaygın duruma geçti.C) Nüfusun artmasıyla birlikte Avustralya’daki Blue Dağları’nda yaygın olarak görülen ördek gagalı ornitorenkler 1850 yılında tamamen yok oldu.D) Hint Okyanusu’ndaki Mauritius Adası’na dışarıdan getirilen domuz ve sıçanların hızla çoğalması, adada yaşayan dodo kuşlarının 1680 yılından sonra tamamen yok olmasıyla sonuçlandı.E) Venezuela’nın güneyindeki Amazon Bölgesi’nde yaşayan ve yağışlı dönemin başlamasıyla yavrulayan anakondaların yavrulama dönemi, 1990 yılından sonra kurak dönemin uzamasıyla birlikte daha geç gerçekleşmeye başladı.

16. Aşağıda verilen beşerî etkinliklerden hangisi, doğal dengeyi bozarak bir çevre sorununa neden olmaz?A) Tarım alanlarının sulanmasında geleneksel yöntemlerin kullanılması

12

B) Göllerin kurutularak tarım arazisine dönüştürülmesiC) Islah çalışmaları nedeniyle meraların kullanım dışı bırakılmasıD) Vadi tabanlarında yerleşmelerin kurulmasıE) Yarı kurak bölgelerde yer altı sularının aşırı kullanımı

2011 Lisans Yerleştirme Sınavı-4 (Lys-4) Coğrafya-2 Testi 19 Haziran 20111. C 2. C 3. B 4. D 5. A 6. A 7. D 8. B 9. D10. E 11. C 12. A 13. E 14. B 15. E 16. C

2011 Lisans Yerleştirme Sınavı-3 (LYS-3) Coğrafya-1 Testi 25

Haziran 2011

1. Ankara’da yaşayan İpek ile Londra’da yaşayan Selin, "Bugün hem Ankara’da hem de Londra’da Güneş’in doğuşuyla batışı arasındaki süre, Dünya’nın kendi ekseni etrafındaki dönüş süresinin yarısına eşit olarak yaşanacaktır.” yorumunda bulunmuşlardır.Bu durum, aşağıdaki günlerin hangisinde gerçekleşmiş olabilir?A) Türkiye’de en uzun gündüz yaşandığındaB) Güneş ışınları, Oğlak Dönencesi’ne dik geldiğindeC) İlkbahar ekinoksunun yaşandığı gündeD) Kuzey Yarım Küre’de yaz mevsimi başladığındaE) Dünya’nın Güneş’e en uzak olduğu günde

2. Aşağıda, I. şekilde çizgi ölçeği bulunmayan ve yalnızca kesir ölçeği verilen bir topografya haritası, II. şekilde ise bu haritanın fotokopiyle belli bir oranda küçültülmüş hâli gösterilmiştir.

II. şekildeki haritaya sahip olan ve bu haritanın fotokopiyle küçültüldüğünü bilmeyen bir kişi, aşağıdakilerden hangisini hesapladığında doğru sonuca ulaşabilir?A) K gölünün kapladığı alanıB) X ve Y noktaları arasındaki yükselti farkınıC) L akarsuyunun aktığı vadinin ortalama eğiminiD) X ve Y noktaları arasındaki kuş uçumu uzaklığıE) L akarsuyunun gerçek uzunluğunu

3. Doruk ve Emre, mayıs ayında bir turla beş gün yurt dışına gittiler. Ancak gittikleri şehirde gezi süresince, sıcaklığın 25 °C’nin üstüne çıkmasıyla beklenmedik bir durum yaşadılar.Bulundukları iklim kuşakları göz önüne alındığında bu ekstrem sıcaklığın aşağıdaki şehirlerin hangisinde yaşandığı söylenebilir?A) Kahire B) Riyad C)OsloD) Roma E) Yeni Delhi

4. 1975 yılından itibaren, beşer yıl aralıklarla nüfus sayımının yapıldığı bir ülkenin, 1990 ve 2010 yıllarına ait nüfus piramitleri aşağıda gösterilmiştir.

Buna göre, bu ülkenin sayım dönemlerinde belirlenen yıllık ortalama nüfus artış hızını gösteren tablo aşağıdakilerden hangisi olabilir?A)

Yıl Nüfus Artış Hızı (%o)

Yıl Nüfus Artış Hızı (%o)

1975 20 1995 321980 23 2000 311985 26 2005 321990 29 2010 31

B)

Yıl Nüfus Artış Hızı (%o)

Yıl Nüfus Artış Hızı (%o)

1975 18 1995 281980 23 2000 261985 27 2005 231990 30 2010 19

C)

Yıl Nüfus Artış Hızı (%o)

Yıl Nüfus Artış Hızı (%o)

1975 33 1995 181980 30 2000 201985 26 2005 231990 22 2010 26

D)Yıl Nüfus Artış Yıl Nüfus Artış

Hızı (%o) Hızı (%o)1975 18 1995 241980 20 2000 201985 23 2005 221990 26 2010 23

E)

Yıl Nüfus Artış Hızı (%o)

Yıl Nüfus Artış Hızı (%o)

1975 18 1995 191980 18 2000 171985 18 2005 151990 19 2010 12

5. Dünya genelinde çok yüksek dağlık alanlar, kutuplara yakın bölgeler, yüksek sıcaklık ve şiddetli kuraklığın yaşandığı yerler, yerleşme için fazla uygun değildir. Ancak tüm olumsuz coğrafi koşullara karşın değerli maden yataklarına sahip olması, turizm etkinliklerinin gelişmesi ve kutsal değerlere sahip olması gibi durumlar bu alanlarda bazı yerleşmelerin kurulmasını ya da var olan küçük yerleşmelerin gelişmesini sağlamıştır.I. Dubai (Birleşik Arap Emirlikleri)II. Ust Nera (Rusya Federasyonu)III. Pekin (Çin Halk Cumhuriyeti)IV. Atina (Yunanistan)V. Mekke (Suudi Arabistan)Yukarıdaki yerleşmelerden hangileri bu duruma örnek olarak gösterilebilir?A) I ve II B) II ve III C) III ve IVD)I, II ve V E) III, IV ve V 6. VE 7. SORULARI AŞAĞIDA VERİLEN PARÇAYA GÖRE CEVAPLAYINIZ.Doğal afetler, tarih boyunca büyük sorunlara neden olmuştur. 16. yüzyılda İsveç’teki Orsloa Kilisesi’nin raporlarından alınan bilgiler aşağıda verilmiştir."1596 yazının başlarında tarlalarda bol miktarda tahıl vardı. Bu yüzden herkes rahat bir kış geçireceklerini düşündü. Ancak haziran ayında öyle çok yağmur yağdı ve sel geldi ki bütün köprüler yıkıldı. Bütün tarla ve otlaklar sular altında kaldı. Çok az tahıl ve saman kurtarılabildi. Sığırlar sudan çıkarılan çürümüş samanları yedikleri için hastalanıp öldüler. Açlık nedeniyle ölü sığırları yiyen insanlar da hastalandı. Toprak üç yıl boyunca verimsizleşti ve hiç ürün alınamadı. İnsanların çoğu tarlalarını bırakıp gitti. Kalanlar ise ağaç kabuğu, ısırgan, saman ve yosunu öğütüp ekmek yaptılar. Bu ekmekle beslenen insanlar da güçsüz düştü. Annelerin emzirecek sütü olmadığı için

13

bebeklerin çoğu öldü. Dizanteri herkesi hasta etti.”

6. Bu parçaya göre, afet sonrasında Orsloa’da aşağıdaki sorunlardan hangisi yaşanmamıştır?A) Bazı hastalıkların ortaya çıkmasıB) Kıtlık yaşanmasıC) Yerleşim merkezinin başka bölgelere taşınmasıD) Altyapının hasar görmesiE) Yetersiz beslenmenin ortaya çıkması

7. Bu parçadaki bilgilerden yararlanarak, afet sonrasında sorunların yaşandığı üç yıllık süreçte, Orsloa’nın nüfus özellikleriyle ilgili olarak,I. Nüfus artış hızı azalmıştır.II. Doğurganlık oranı artmıştır.III. Nüfus yoğunluğu azalmıştır.IV. Kadın nüfus oranı azalmıştır. Sonuçlarından hangilerine ulaşılabilir?A) I ve II B) I ve III C) II ve IIID) II ve IV E) III ve IV

8. Nicelik ve nitelik bakımından nüfus değişmelerini etkileyecek bilinçli önlem ve uygulamaların bütününe nüfus politikası adı verilir.Buna göre, Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşundan günümüze kadar olan süre içinde aşağıdakilerden hangisine yönelik nüfus politikası uygulanmamıştır?A) Ana çocuk sağlığı çalışmalarının hayata geçirilmesineB) Nüfusun artırılmasınaC) Nüfusun niteliğinin iyileştirilmesineD) Nüfus artış hızının azaltılmasınaE) Nüfusun kentlerde toplanmasına

9. Türkiye’de küçükbaş hayvancılığın yaygın olduğu yörelerde halı-kilim dokumacılığı ve yem bitkileri tarımı, büyükbaş hayvancılığın yaygın olduğu yörelerde süt ve süt ürünleri üretimi, kıyı balıkçılığının yaygın olduğu yörelerde ise tekne yapımı gibi etkinlikler gelişmiştir.Bu bilgiyle aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılır?A) Kırsal yörelerde üretim daha çok geleneksel yöntemlerle yapılmaktadır.B) Kırsal yörelerde yürütülen ekonomik etkinlikler birbirleriyle bağlantılıdır.C) Kırsal yörelerde yürütülen en yaygın ekonomik etkinlik hayvancılıktır.

D) Kıyıda yer alan yörelerde yürütülen ekonomik etkinlikler, iç kesimdekilerle aynıdır.E) Tarıma dayalı endüstri Türkiye’nin her bölgesinde yaygınlaşmıştır.

10. Türkiye’de 1950-1960 döneminde uygulanan ekonomi politikaları sonucunda, tarımsal krediler yaygınlaştırılmış ve tarım ürünleri için yüksek fiyat politikası izlenmiştir. Bu sayede tarımsal üretimde önemli artışlar olmuştur. Endüstrideki sermaye yetersizliği; yabancı yatırımlar, özel sektörün teşvik edilmesi ve dış yardımlarla büyük ölçüde giderilmiştir. Böylece baraj ve fabrika gibi yatırımlar artmıştır. Bunlara karşın döviz rezervinin yatırımlarda önemli derecede kullanılması, ancak yapılan yatırımlardaki plansızlık kalkınma hızının istenilen düzeye çıkmasını engellemiştir. Bunun sonucunda enflasyon yükselmiştir. 1958 yılında ekonomik istikrarı sağlamak için sıkı maliye politikaları ile dış satımı teşvik edici önlemler alınmıştır. İç ticaretin canlandırılması için de kara yolu yapımına ağırlık verilmiştir.Buna göre, aşağıdakilerden hangisi 1950-1960 döneminde uygulanan ekonomi politikalarının sonuçlarından biri değildir?A) Dış borçlar artmıştır.B) Devletin ekonomideki etkisi azalmaya başlamıştır.C) Altyapı çalışmalarına önem verilmiştir.D) Tarımda makineleşme yaygınlaşmaya başlamıştır.E) Tarımsal vergiler artırılmıştır.

11. Atatürk "Türkiye’de devlet madenciliği, millî kalkınma hareketiyle yakından ilgili, önemli konulardan biridir. Genel sanayileşme düşüncemizden başka, maden arama ve işletme işine, her şeyden önce dış ödeme vasıtalarımızı, döviz gelirlerimizi artırabilmek için devam etmeye ve özel bir önem vermeye mecburuz.” demiştir.Bu parçada Atatürk, Türkiye’deki madencilik etkinliklerinin,I. endüstrileşmeye katkısı,II. dış borçların ödenmesi,III. kişi başına düşen ulusal geliri artırması,IV. iş olanaklarını artırması

Durumlarından hangilerini doğrudan vurgulamıştır?A) I ve II B) I ve III C) II ve IIID) II ve IV E) III ve IV

12. Türkiye’de bugüne kadar yapılan ve yapılması planlanan enerji santralleriyle ilgili bir çalıştayda, aşağıdaki görüşlere yer verilmiştir.• Yeni yatırımların yapılması var olan kaynakların rezervine ve kalitesinin yüksekliğine bağlıdır.• Bugüne kadar yapılan yatırımların bir kısmı ham maddeye yakınlık göz önüne alındığından, enerji santrallerinin bölgeler arasındaki dağılımı farklılık göstermektedir.• Ham madde çeşitliliği Anadolu’nun coğrafi konumu, jeolojik yapısı, iklimi ve yer şekilleriyle ilgilidir.• Çevreyi daha az kirleten enerji kaynakları ve payları artmıştır.Bu bilgilere göre aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir?A) Bazı bölgeler her türlü enerji kaynağına sahiptir.B) Yenilenemeyen enerji kaynaklarının kullanımı artmıştır.C) Yeni doğal kaynakların kullanımı ile ticaret artmıştır.D) Artan gereksinime bağlı olarak, kullanılan enerji kaynakları çeşitlenmiştir.E) Gelişen teknolojiyle birlikte kaynakların kullanım alanı çeşitlenmiştir.

13. Dağ, boğaz ve vadi gibi yer şekilleri, Türkiye’de kara yolu ulaşımını etkiler.

Buna göre, Edirne’den Adana’ya en kısa güzergâhtan kara yoluyla gitmek isteyen bir kişi, sırasıyla hangi doğal engelleri geçmelidir?A) İstanbul Boğazı, Bolu Dağları, Orta ToroslarB) Çanakkale Boğazı, Gediz Vadisi, Batı ToroslarC) İstanbul Boğazı, Ilgaz Dağları, Batı ToroslarD) Çanakkale Boğazı, Bolu Dağları, Orta ToroslarE) İstanbul Boğazı, Kızılırmak Vadisi, Batı Toroslar

14

14. Türkiye’de,• endüstrileşmenin artması,• gelir düzeyinin yükselmesi,• ulaşım olanaklarının gelişmesi ve çeşitlenmesi,• kent nüfusunun artmasıDurumlarına paralel olarak son yıllarda büyük gelişme gösteren ekonomik etkinlik aşağıdakilerden hangisidir?A) Tarım B)TurizmC) Madencilik D)BalıkçılıkE) Ormancılık

15. Doğal kaynaklarının zengin olması ve bunların etkin kullanımı, ülkelerin gelişmesindeki temel etkenlerden biridir.Buna göre, aşağıda verilen ülke ve doğal kaynak eşleştirmelerinden hangisi yukarıdaki genellemeye uymaz?A) İsveç - demirB) Güney Afrika Cumhuriyeti - altınC) Japonya - deniz ürünleriD) Rusya Federasyonu - doğal gazE) İngiltere - taş kömürü

16. Gelişmiş ülkelerde giderek artan endüstriyel üretimle ortaya çıkan katı atıkların yok edilmesi ya da dönüştürülmesi, her geçen yıl daha pahalıya mal olmaktadır. Bu gibi nedenlerle, 1987 yılında, Amerika Birleşik Devletleri kaynaklı 4000 ton zehirli atık Haiti’de bir sahile boşaltıldı. Bir yıl sonra 15 000 tonluk atık Gine’de eski bir taş ocağına döküldü. Aynı yıl, bir diğer Afrika ülkesi Gine-Bissau, 600 milyon Amerikan Doları karşılığında 15 milyon ton atığı almayı kabul etti. Önerilen rakam bu ülkenin ulusal gelirinin dört katıydı. Amerika Birleşik Devletleri ve Avrupa’da her yıl çöpe atılan 100 milyon bilgisayar Nijerya, 130 milyon cep telefonu ise Hindistan ve Pakistan tarafından alınmaktadır.Aşağıdakilerden hangisi, bu parçadan çıkarılabilecek yargılardan biri değildir?A) Geri kalmış ülkeler, atıkları kabul ederek ülkelerinde büyük çevre sorunlarına yol açmaktadır.B) Gelişmiş ülkeler için atıkların geri kalmış ülkelere gönderilmesi, kendi ülkelerinde yok edilmesinden daha düşük bir maliyet sağlamaktadır.

C) Gelişen endüstri ve artan tüketim, zehirli endüstriyel atıkları da artırmaktadır.D) Atık ticareti, geri kalmış ülkelerin ekonomisi için önemli bir gelir kaynağıdır.E) Amerika Birleşik Devletleri’nde yıllık toplam atık miktarı Avrupa’dakinden fazladır.

17. Dünyadaki bağımsız devlet sayısı çeşitli kaynaklarda farklılık göstermektedir. 2010 yılı itibarıyla Birleşmiş Milletlere üye 192 devlet bulunmaktadır. Bunun yanı sıra, Birleşmiş Milletlere üye olmayan Vatikan da, dünyadaki devletlerin hemen hepsi ve Birleşmiş Milletler tarafından tanınmaktadır. Diğer taraftan, bağlı bulundukları devletten tek taraflı olarak bağımsızlığını ilan eden devletler de vardır. 2010 yılı itibarıyla, Birleşmiş Milletler tarafından resmen bağımsız bir devlet olarak tanınmamasına karşın Kosova, Abhazya ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin de aralarında bulunduğu birçok devlet, en az bir Birleşmiş Milletler üyesi devlet tarafından resmen tanınmıştır. Tüm bunların yanı sıra, İsrail-İran, Güney Kore-Kuzey Kore örneklerinde olduğu gibi, hepsi Birleşmiş Milletlere üye olmalarına karşın birbirlerinin bağımsızlıklarını tanımayan devletler de bulunmaktadır.Bu parçaya göre aşağıdakilerden hangisi savunulamaz?A) Bazı devletlerin tek taraflı bağımsızlık ilanı, siyasal sorunlar ya da devlet çıkarları nedeniyle bağımsız devletlerin bir kısmı tarafından kabul edilmemektedir.B) Her devlet, bağımsız devlet sayısını kendisinin resmen tanıdığı devletlerle sınırlı tutmaktadır.C) Birleşmiş Milletlere üye bazı devletlerarasındaki siyasal sorunlar, bu devletlerin karşılıklı olarak birbirlerini tanımamalarına neden olmaktadır.D) Birleşmiş Milletlere üye devlet sayısı, tek taraflı olarak bağımsızlığını ilan eden devletlerin de katılımıyla artmaktadır.E) Birleşmiş Milletlere üye olmamasına karşın, bağımsızlığı Birleşmiş Milletler tarafından resmen kabul edilen devletler de bulunmaktadır.

18. Bir ülkenin gelişme hızı, artan nüfusun gereksinimlerini karşılayamaz

duruma geldiğinde, bu ülkede aşağıdakilerden hangisinin gerçekleşmesi beklenmez?A) Yatırımlara ayrılan payın azalmasıB) İşsizlik oranının artmasıC) Dış satım payının artmasıD) Konut açığının artmasıE) Sağlık ve eğitim hizmetlerinin yetersiz kalması

19. Deniz ve okyanusları birbirine bağlayan kanalların açılması, dünya genelinde deniz ticaretinde kullanılan okyanus, deniz ve boğaz gibi bazı suyollarının öneminin azalmasına ya da artmasına neden olmuştur.Buna göre, Süveyş Kanalı’nın açılmasıyla deniz ticaretinde önem kazanan ve kaybeden suyolları aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir?

Önem kazanan Önem kaybedenA) Cebelitarık Boğazı Ümit Burnu ve

AkdenizB) Panama Kanalı ve Atlas

OkyanusuHint Okyanusu

C) Ümit Burnu Cebelitarık Boğazı ve Akdeniz

D) Cebelitarık Boğazı ve Akdeniz

Panama Kanalı ve Atlas Okyanusu

E) Hint Okyanusu Panama Kanalı ve Atlas Okyanusu

20. "Şiddetli ve yıkıcı bir atmosfer olayı olan tayfun Türkiye’ de görülmez." diyen bir araştırmacı bu tezini savunmak için Türkiye ile ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisini kanıt olarak gösterebilir?A) Orta Kuşak’ta ve okyanuslardan uzakta olmasınıB) Kuzey Yarım Küre’de yer almasınıC) Topraklarının büyük kısmının Asya Kıtası’nda bulunmasınıD) Yüksek ve engebeli olmasınıE) İç kesimlerde nem oranının düşük olmasını

21. İnsanlar, gereksinimlerini karşılayabilmek için çeşitli etkinliklerde bulunur. Bu etkinlikler sonucunda yaşadıkları çevrede bazı sorunlar ortaya çıkabilir. Örneğin, enerji gereksinimini karşılamak için termik santraller kurulmakta ve o bölgede hava kirliliği oluşmaktadır.Bu örnekteki gibi bir ilişki aşağıdakilerin hangisinde yoktur?A) Besin gereksinimini karşılamak için tarımda kimya-sal gübrelerin kullanılması ve toprağın kirlenmesiB) Kentlerde barınma gereksinimini karşılamak için yeni konutların yapılması ve yeşil alanların azalması

15

C) Eğlence gereksinimini karşılamak için eğlence merkezlerinin kurulması ve gürültü sorununun ortaya çıkmasıD) Tatlı su gereksinimini karşılamak için barajların yapılması ve tarımsal verimin azalmasıE) Ulaşım gereksinimini karşılamak için taşıt üretiminin artması ve trafik sorununun ortaya çıkması

22. Günümüzde enerji yalnızca endüstrileşmenin değil, aynı zamanda ekonomik ve sosyal hayatın da zorunlu bir tüketim maddesi durumuna gelmiştir. Uygarlık düzeyi, tüketilen enerji miktarına paralel olarak arttığından, yer-yüzünde tüketilen enerji miktarı da fazlalaşmaktadır. Enerjinin üretilmesi ve tüketilmesi süreçlerinde hava, su ve toprak gibi doğal çevre kaynakları kirletilmekte ve kirliliğin miktarı da sürekli artmaktadır. Bu gibi çevre sorunlarının önlenmesi, bu mümkün olmayacaksa azaltılması için yeni ve yenilenebilir enerji kaynaklarından daha fazla yararlanılması gerekmektedir. Böylece fosil yakıtlara olan bağımlılık azalacağı gibi, tüketimin neden olduğu çevre sorunları da azaltılmış olacaktır.Bu parçaya göre, aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?A) Enerji kaynaklarının kullanım alanının çok geniş olduğunaB) Yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımıyla çevre sorunlarının azalacağınaC) Gelişmiş ülkelerde enerji tüketiminin her geçen yıl arttığınaD) Fosil yakıt tüketiminin fazla olmasının çevre sorunları yarattığınaE) Hızlı nüfus artışına bağlı olarak, tüketilen enerji miktarının arttığına

23. İngiltere’de, John Worlidge adlı ziraatçı, tarımda "zararlı” olarak kabul edilen hayvanlara karşı aşağıdaki işlerin yapılmasını belirten bir takvimin de içinde bulunduğu "Tarımsal Sistem” adlı kitabını 1668’de yayımladı. Buna göre, tarımda yüksek verim elde etmek için• şubat ayında tüm kurbağalar ve yumurtaları yok edilmeli,• nisan ayında solucanlar toplanmalı,• haziran ayında karıncalar yok edilmeli,• temmuz ayında ise yaban arısı ve sinekler öldürülmelidir.

Ekosistemlerin işleyişi ve birbirlerine olan etkileri göz önüne alındığında, İngiltere’de bu hatalı yöntemleri uygulamış olan dönemin çiftçilerinin, hangi tarımsal sorunla karşılaşmış olması beklenmez?A) Böceklerle beslenen kurbağaların yok edilmesi, değinilmeyen diğer tarım zararlılarının sayısını artırmış ve ürünlere büyük zarar vermiştir.B) Toprakta yaşayan karınca ve solucanların yok edilmesi, toprağın havalanmasını olumsuz etkilemiş ve verimi düşürmüştür.C) Yaban arısı ve sineklerin öldürülmesi, bitkilerin döllenmesini ve polenlerin taşınmasını olumsuz etkilemiştir ve tarımsal verim azalmıştır.D) Karınca ve solucanların yok edilmesi, sulamaya duyulan gereksinimi artırmış ve tarımsal üretim maliyetlerinin yükselmesine neden olmuştur.E) Kurbağaların yok edilmesi sonucunda, yaban arısı ve sineklerin sayısı artmış ve bu zararlılarla mücadele süresi uzamıştır.

24. Teknolojik gelişmelerin ortaya çıkardığı çevre sorunlarından biri de hava kirliliğidir.

Buna göre, haritada numaralarla gösterilen yerlerin hangisinde, endüstrileşmeye bağlı olarak hava kirliliğinin daha fazla olması beklenir?A) I B) II C) III D) IV E) V

1. C 2. B 3. C 4. B 5. D 6. C 7. B 8. E 9. B10. E 11. A 12. D 13. A 14. B 15. C 16. E17. D 18. C 19. A 20. A 21. D 22. E 23. D24. A

11 Nisan 2010 YGS Soruları18. Aşağıdaki topoğrafya haritasında, X noktasıyla gösterilen yerde bulunan bir kişi, kurumuş akarsu yatağını izleyerek Y köyüne ulaşmak istemektedir.

Bu kişinin izlemesi gereken yön ve kat etmesi gereken yaklaşık mesafe aşağıdakilerin hangisinde doğru sırada verilmiştir?A) Güneybatıya 3 km, kuzeydoğuya 5 kmB) Kuzeydoğuya 5 km, güneye 8 km, kuzeybatıya5 kmC) Kuzeybatıya 5 km, güneydoğuya 5 kmD) Güneybatıya 3 km, kuzeye 8 km, güneybatıya5 kmE) Güneybatıya 3 km, kuzeybatıya 5 km

19. Ekvatorun 4500 km kuzeyinde bulunan X noktasının yerel saati başlangıç meridyeninin yerel saatinden 120 dakika ileridir.Yalnızca yukarıdaki bilgiler kullanılarak X noktasının,I. matematik konumu,II. ortalama yükseltisi,III. bulunduğu saat dilimi,IV. yıllık yağış tutarıÖzelliklerinden hangilerine ulaşılabilir?A) I ve II B) I ve III C) II ve IIID) II ve IV E) III ve IV

20. Aşağıdaki tabloda K ve L kentlerinde, belirtilen tarihlerdeki yaklaşık gündüz süreleri verilmiştir.

Gündüz süreleri (Saat)

Kent 23 Eylül

21 Aralık

21 Mart

21 Haziran

K 12 9 12 15L 12 19 12 5

Buna göre, K ve L kentleri ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi kesinlikle doğrudur?A) K kenti ekvatora daha yakındır.B) Dönenceler arasında yer almaktadırlar.C) Enlem dereceleri aynıdır.D) Bulundukları yarım küre aynıdır.E) L kenti başlangıç meridyenine daha yakındır.

16

21. Aşağıda üç yerin yaşam koşulları verilmiştir:I. Bizim yaşadığımız yerde hava genelde gündüzleri çok sıcak, geceleri dondurucu soğuk olur. Çok ender olarak yağmur yağar. Tarım olanakları çok kısıtlı olduğu için göçebe hayvancılık en önemli geçim kaynağıdır.II. Bizim yaşadığımız yerde kurak mevsim olmadığından yetişme döneminde kuraklık isteyen bitkiler yerine muz, patates, şeker kamışı gibi ürünler yetiştirip civardaki pazarlarda satıyoruz.Hava yıl boyunca sıcak olduğundan kışlık giysiye ve yakacağa gereksinim duymuyoruz.III. Bizim en önemli geçim kaynağımız çeltik tarımıdır. Çok sulu toprakta daha yüksek verim alındığından pirinç ekimi için yağmurlu dönem olan yaz aylarını bekliyoruz. Ancak çok fazla yağış bazen hayatımızı olumsuz yönde etkiliyor.Bu üç yerde etkili olan iklim tipleri aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir?

__I__ ___II___ ___III___A) Tundra Step AkdenizB) Çöl Okyanusal AkdenizC) Tundra Step MusonD) Çöl Ekvator MusonE) Karasal Ekvator Okyanusal

22. Aşağıdaki haritada, Türkiye’de yıllık ortalama güneşlenme süresinin 2000 saatten az ve 3000 saatten fazla olduğu yerler taramalarla gösterilmiştir.

Buna göre, bu yerlerdeki güneşlenme sürelerinin farklı olmasında,I. doğal bitki örtüsü,II. denize yakınlık,III. bulutluluk oranıEtkenlerinden hangileri etkilidir?A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız IIID) I ve II E) II ve III

23. Dış kuvvetler tarafından taşınan malzemelerin birikmesiyle oluşan ve horizonları olmayan topraklara aşağıdaki yerlerin hangisinde rastlanmaz?A) Birikinti konileriB) Kanyon yamaçlarıC) Dağ etekleri

D) Vadi tabanlarıE) Delta ovaları

24. Bir grup coğrafyacı Doğu Anadolu Bölgesi’nde araştırma yapmış ve bölgenin özellikleriyle ilgili şu saptamalarda bulunmuşlardır:I. Rüzgâr erozyonu fazladır.II. Akarsu vadileri derindir.III. Bazı göllerin oluşumunda tektonizma etkilidir.IV. Termal kaynaklar yaygındır.V. Kısa mesafelerde sıcaklık farklılıkları görülür.Bu özelliklerden hangileri bölgenin yüksek ve engebeli olmasıyla açıklanabilir?A) I ve II B) II ve III C) II ve VD) III ve IV E) IV ve V

25. Toros Dağları’nın yüksek kesimlerinde denizel fosillerin olması, bu dağların oluşumunda aşağıdakilerden hangisinin etkili olduğunun göstergesidir?A) Kıvrım hareketleri sonucunda denizel tabakaların yükselmesi ve bir kısmının su üzerinde kalmasıB) Akarsu ve buzul aşındırmaları sonucunda eski denizel tortulların yüzeye çıkmasıC) Karstlaşma sürecinde çökme ve çözünme olaylarının etkisiyle denizel tortulların ortaya çıkmasıD) Deniz seviyesindeki alçalmalar sonucunda deniz tabanının bir kısmının su üzerinde kalmasıE) Deniz seviyesinin yükseldiği dönemlerde karaların bir kısmının deniz altında kalması ve tortulanma ortamı oluşması

26. Bir yerleşim merkezinin uzun yıllar önemini koruyabilmesi aşağıdakilerden hangisinin sonucudur?A) Yüz ölçümünün geniş olmasınınB) Coğrafi konumunun elverişli olmasınınC) Sağlık ve eğitim kurumlarının yeterli olmasınınD) Orman örtüsünün gür olmasınınE) Nüfus yoğunluğunun az olmasının

27. Aşağıdaki tabloda, X ve Y ülkelerinde nüfusun bir yıl içerisindeki doğal artış ve gerçek artış oranları verilmiştir.

X ülkesi (‰)

Y ülkesi (‰)

Doğal artış oranı 21 13Gerçek artış oranı 12 33

Buna göre, X ve Y ülkeleri için aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?A) X ülkesinin nüfusu, Y ülkesinden azdır.B) Y ülkesinin nüfus yoğunluğu, X ülkesinden fazladır.C) X ülkesinde bir yıldaki bebek ölümleri, Y ülkesinden fazladır.D) X ülkesinin nüfusu, Y ülkesinden daha hızlı artmıştır.E) Y ülkesi, X ülkesinden daha fazla dış göç almıştır.

28. Aşağıdakilerden hangisi, gelişmekte olan bir ülkede, kişi başına düşen ulusal gelirin belirgin bir şekilde artmasına neden olmaz?A) Önemli bir yer altı kaynağının işletmeye açılmasıB) Endüstride üretimin artırılması ve ürün kalitesinin yükseltilmesiC) Tarımda birim alandan daha fazla verim alınmasıD) Ortalama yaşam süresinin uzamasıE) Yurt içi ve yurt dışı ulaşım olanaklarının gelişmesi

29. Aşağıdaki haritada Kuveyt ve New York kentleri gösterilmiştir.

Kuveyt’ten New York’a petrol taşıyacak bir tankerin, en kısa yolu izlemesi için sırasıyla hangi boğaz ve kanallardan geçmesi gerekir?A) Hürmüz Boğazı, Panama Kanalı, Macellan BoğazıB) Hürmüz Boğazı, Malakka Boğazı, Panama KanalıC) Babülmendep Boğazı, Macellan Boğazı, Panama KanalıD) Hürmüz Boğazı, Süveyş Kanalı, Babülmendep Boğazı, Cebelitarık BoğazıE) Hürmüz Boğazı, Babülmendep Boğazı, Süveyş Kanalı, Cebelitarık Boğazı

30. 1998 yılında Orta Amerika ülkelerinden Honduras’ı etkileyen şiddetli kasırga ve yağışların ardından, Devlet Başkanı Carlos Flores “Başımıza

17

gelen en büyük felaket bu. Köprüler, yollar, elektrik hatları, su ve kanalizasyon şebekeleri yıkıldı. Elli yılda yavaş yavaş yapılanları, yetmiş iki saatte yitirdik.” demiştir.Carlos Flores bu sözleriyle kasırganın yol açtığı,I. toprak,II. ekonomi,III. altyapı,IV. nüfusKayıplarından hangilerini vurgulamıştır?A) I ve II B) I ve III C) II ve IIID) II ve IV E) III ve IV

31. Aşağıdaki şekilde, dağlık bir yörede kurulmuş köy ve buradaki jeolojik yapı gösterilmiştir.

Bu köyün, meydana gelebilecek bir heyelandan korunması için aşağıdaki önlemlerden hangisinin alınması gerekir?A) Köyü düzlük alanın doğusuna taşımakB) Köyü batıdaki ormanlık alan içine taşımakC) Köy alanını ağaçlandırmakD) Evlerin yapımında dayanıklı malzeme kullanmakE) Orman arazisinde taraçalandırma yapmak

26 Haziran 2010 LYS 3

1. Uzunluğu 500 km olan bir akarsuyun kaynağıyla ağzı arasında, yatağı boyunca, belli yükselti ve mesafelerde görülen yer şekilleri aşağıdaki tabloda verilmiştir.

Yükselti (m)

Mesafe (km) Yer şekli

400-170 0-100 V vadi170-100 100-300 Plato100-50 300 Çağlayan50-10 300-450 Ova10-0 450-500 Delta

Buna göre, bu akarsuyun aktığı yüzeyin profili aşağıdakilerden hangisidir?

2. Aşağıda Ankara’daki bulutsuz bir güne ait güneşlenme ve sıcaklık grafiği verilmiştir.

Bu grafikle ilgili aşağıdaki yorumlardan hangisi yanlıştır?A) Güneş ışınlarının en dik geldiği anla sıcaklığın en yüksek olduğu an arasında yaklaşık 3 saat fark vardır.B) Gün içindeki sıcaklık farkı 10oC’den fazladır.C) Grafik ekim ayındaki bir güne aittir.D) Saat 1 ile 6 arasında sıcaklık 5oC’nin altındadır.E) Güneşten gelen enerjinin miktarıyla sıcaklığın değişimi birbirine paralel değildir.

3. Nüfus politikaları, nüfusun niteliğini ve niceliğini etkileyen bilinçli uygulamalardır. Dünyada,I. nüfus artış hızını azaltma,II. nüfus artış hızını artırma,III. nüfusun niteliğini iyileştirme amacıyla uygulanan üç çeşit nüfus politikası vardır.Aşağıdakilerin hangisinde bu nüfus politikalarını uygulayan ülkeler doğru olarak verilmiştir?

__I__ __II__ __III__A) İngiltere Türkiye FransaB) Çin İngiltere TürkiyeC) Fransa Çin İngiltereD) Türkiye Hindistan JaponyaE) Japonya Fransa Hindistan

4. Bir kentin fonksiyonel özellikleri ne kadar çeşitli ve gelişmişse küresel çapta etkilediği alan da o kadar geniş olmaktadır.Buna göre, aşağıdaki kentlerden hangisinin küresel çapta etki alanının diğerlerinden daha dar olması beklenir?A) Berlin B) Londra C) ParisD) Moskova E) Prag

5. Aşağıdaki haritada ilk yerleşmelerin ve kültür merkezlerinin kurulduğu başlıca yerler gösterilmiştir.

Buna göre, bu uygarlıkların kurulduğu yerlerin ortak özelliği aşağıdakilerden hangisidir?A) Verimli tarım alanları ve su kaynaklarının olmasıB) Okyanus kıyısında yer almasıC) Zengin orman örtüsüyle kaplı olmasıD) Sıcaklık ve yağışın fazla olmasıE) Yer şekillerinin dağlık ve engebeli olması

6. VE 7. SORULARI AŞAĞIDA VERİLEN PARÇAYA GÖRE CEVAPLAYINIZ.

Bir kişinin, on beşer yıl arayla üç kez ziyaret ettiği bir yerleşim merkeziyle ilgili gözlemleri şöyledir:1970: Burası tek katlı küçük evlerden oluşan 65 haneli bir köy. Köyün toplam nüfusu üç yüz kadar. Halkın temel geçim kaynağı tarım. Köydeki tarım alanları çok geniş olmamasına karşın topraklar verimli olduğu için çevredeki köylerden gelip buraya yerleşenler var.1985: 1975 yılında köy çevresinde bulunan maden burayı on yılda kasaba hâline getirmiş. Şu anda nüfusu on beş bin ve bu sayı göçlerle her geçen yıl artmakta. Nüfusun % 70’i geçimini maden ocaklarında çalışarak sağlıyor.

18

Bu işçilerin aileleriyle birlikte konakladığı apartmanlar, sayısı gittikçe azalan köy evleriyle büyük tezat oluşturuyor.2000: Şu anda nüfus yüz bini geçmiş durumda. Madenciliğin yanında, madenin işlendiği fabrikalar kurulması geçim kaynaklarını çeşitlendirmiş. Bugün nüfusun % 55’i bu fabrikalarda çalışıyor. Şehrin belediye başkanı ile görüştüğümde, doğum oranı düşük olmasına karşın nüfusun hızla arttığını, konut sıkıntısı çekildiğini, gecekondu sayısının apartman sayısını geçtiğini söyledi.6. Bu parçaya göre, gözlem yapılan üç dönemde, bu yerleşim merkezinde aşağıdakilerin hangisi bakımından değişiklik olmamıştır?A) Aktif nüfusun sektörel dağılımıB) Göçün yönüC) Toplam nüfusD) Mesken tipiE) Yerleşimin idari yapısı

7. I. Madencilik ve maden endüstrisinden sağlanan gelir artışı, şehirdeki endüstriyel yatırımların çeşitlenmesini sağladı. Şehir ve çevresi önemli bir endüstri merkezi oldu. Bu nedenle, maden tükense de şehir önemini korudu ve göç almaya devam etti.II. Toprak verimli olduğu için maden tükendikten sonra herhangi bir nüfus kaybı olmadı. Şehirde yaşayan insanların tümü tekrar tarımla uğraşmaya başladı. Şehir göç almaya devam etti.III. Ekonominin canlı olduğu dönemlerde bankacılık ve ticaret önem kazandı. Bunun yanında kültür, sanat ve turizm alanlarında da pek çok yatırım yapıldı. Şehirdeki geçim kaynakları çeşitlendiği için madenin tükenmesinin etkisi çok büyük olmadı.Bu yerleşim merkezinde, maden tükendikten on beş yıl sonra, yukarıdaki durumlardan hangilerinin gerçekleşme olasılığı vardır?A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız IIID) I ve III E) II ve III

8. Aşağıdaki tabloda Türkiye arazilerinin eğim dereceleriyle bunların ülke topraklarına oranı verilmiştir.

Eğim (%) Ülke topraklarına oranı (%)

0-5 8,5

5-10 12,810-15 16,2

15’ten fazla 62,5Yalnızca bu tablodaki bilgilere dayanarak Türkiye’yle ilgili aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?A) Engebeli bir ülkedir.B) İç kesimlerde ova ve platolar yaygındır.C) Eğimin fazla olduğu yerlerde orman örtüsü azdır.D) Ülke topraklarının yarısından fazlasını sıradağlar oluşturur.E) Kıyı bölgelerinde eğim azdır.

9. I. Uludağ, Erciyes ve Palandöken gibi kar kalınlığı ve topoğrafik koşulları uygun dağlarda kış sporları için tesislerin yapılmasıII. Dilovası, Çayırova, İzmit ve Çukurova’nın tarıma elverişli arazilerine endüstri tesislerinin kurulmasıIII. Bafra, Gediz, Silifke gibi delta ovalarında çeşitli endüstriyel tarım ürünü yetiştirilmesiIV. Yüksek ve engebeli alanlardan oluşan Taşeli ve Teke platolarında küçükbaş hayvancılığın yoğun olarak yapılmasıYukarıdakilerden hangileri doğru arazi kullanımına örnek gösterilemez?A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve IVD) II ve III E) II ve IV

10. Aşağıdaki haritada yükseltileri birbirinden farklı beş ova gösterilmiştir.

Bu ovaların yükseltilerinin farklı olması aşağıdakilerden hangisini etkilemez?A) Endüstriyel tarım ürünlerinin çeşitliliğiniB) Kar yağışlı gün sayısınıC) Ürünlerin hasat zamanınıD) Sulamaya duyulan gereksinimiE) Tarımda makine kullanımını

11. Aşağıdaki haritada beş kent merkezinin yıllık ortalama sıcaklıkları verilmiştir.

Bu kentlerin yıllık ortalama sıcaklıkları arasındaki farklılıkların nedenleriyle ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?A) Mersin’in yıllık ortalama sıcaklığının İzmir’den yüksek olması enlem etkisinden kaynaklanmaktadır.B) Aksaray’ın yıllık ortalama sıcaklığının İzmir’den düşük olmasında hem karasallığın hem de yükseltinin etkisi vardır.C) Kars’ın yıllık ortalama sıcaklığının Sinop’tan düşük olması enlem etkisinden kaynaklanmaktadır.D) Aksaray’ın yıllık ortalama sıcaklığının Kars’tan yüksek olmasında hem enlem hem de yükselti etkilidir.E) Mersin’in yıllık ortalama sıcaklığının Aksaray’dan yüksek olmasında hem enlemin hem de yükseltinin etkisi vardır.

12. Aşağıdaki ekonomik gelişmelerin hangisinde Türkiye’nin jeopolitik konumu doğrudan etkilidir?A) Endüstride gelişmiş olan ülkelerin dünyaca ünlü markalarını üretmek için Türkiye’de fabrika kurmalarıB) Bazı ülkelerin Türkiye’de arazi satın alarak organik tarım yapmalarıC) Farklı dönem ve kültürlere ait tarihî eserlerin Türkiye turizmi açısından önemli bir kaynak oluşturmasıD) Azerbaycan ve Irak petrollerinin Türkiye toprakları üzerinden Akdeniz’e ulaştırılmasıE) Dış piyasalarda, Türkiye’de üretilen tekstil ürünlerine talebin fazla olması

13. Aşağıdaki tabloda, Türkiye’de bazı yıllardaki dış satımın dış alımı karşılama oranları verilmiştir.

Yıl Dış satımın dış alımı karşılama oranı (%)

1930 102,61950 92,21970 62,11990 58,12007 63,0

Yalnızca bu bilgilerden yararlanarak aşağıdaki sonuçlardan hangisine ulaşılabilir?

19

A) 1950’deki dış satım miktarı, 1970’tekinden fazladır.B) 1970 ve 2007’deki dış alım giderleri ve dış satım gelirleri birbirine yakındır.C) Dış ticaret hacminin en düşük olduğu yıl 1990’dır.D) 1990’daki dış satım geliri, 1930’dakinden azdır.E) 1930’da dış satım geliri, dış alım giderinden fazladır.

14. Aşağıdaki grafik, 2000-2006 yılları arasında bir ülkede enerji kaynaklarına göre elektrik enerjisi üretimini göstermektedir.

Bu grafiğe göre, aşağıdaki bilgilerden hangisi doğrudur?A) Verilen yılların tümünde kömür ve doğal gazdan elde edilen elektrik enerjisi miktarı birbirine çok yakındır.B) En fazla elektrik enerjisi 2004 yılında üretilmiştir.C) Akarsudan elde edilen elektrik enerjisi miktarındaki en büyük artış 2000-2002 yılları arasındadır.D) Elektrik enerjisi üretiminde, kömürün payının en yüksek olduğu yıl 2000’dir.E) 2006 yılında, doğal gazdan elde edilen elektrik enerjisi miktarı, kömür ve akarsudan elde edilenlerin toplamından fazladır.

15. Doğu Karadeniz Bölümü’ne tur düzenleyen bir turizm şirketi, gazetelere aşağıdaki ilanı vermiştir:“İlk gün, heyelan sonucu oluşan Sera Gölü ziyaret edilecek; ikinci gün, Trabzon ilindeki Sümela Manastırı gezilecek; üçüncü gün, Kaçkar Dağları’nda 2000 metrenin üzerindeki krater göllerine gidilecek; son gün ise buzulları görmek için 3000 metreye çıkılacaktır. Gezi boyunca, Doğu Karadeniz Dağları’ndaki yayla yerleşmelerinde mola verilecektir.”

Turizm şirketinin ilanında aşağıdakilerden hangisiyle ilgili olarak verilen bilgi yanlıştır?A) Doğu Karadeniz Dağları’nda görülen kırsal yerleşme tiplerinden biriB) Doğu Karadeniz Dağları’nda buzulların indiği yükseltiC) Kaçkar Dağları’nda 2000 metrenin üzerinde yaygın olarak bulunan göllerin oluşum biçimiD) Sera Gölü’nün oluşum biçimiE) Sümela Manastırı’nın bulunduğu il

16. Bir ülkede çalışan nüfusun tarım, endüstri ve hizmet sektörlerine dağılımı, o ülkedeki ulusal geliri etkiler.Bu yargının doğruluğunu kanıtlamak için,I. Endüstri kuruluşlarının yoğun olduğu yerlerde nüfus yoğunluğu da fazladır.II. Tarım sektöründen elde edilen gelir, endüstri ve hizmet sektörlerinden elde edilenden azdır.III. Hizmet sektörü, hem tarım hem de endüstri sektörüyle ilişkilidir.Bilgilerinden hangileri kullanılabilir?A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız IIID) I ve II E) II ve III

17. Ülkelerin gelişmişlik düzeyini belirleyen önemli ölçeklerden biri de Birleşmiş Milletlerin geliştirdiği insani gelişim endeksidir. Bu endeks, ülkelerin beşerî ve ekonomik özellikleri göz önüne alınarak hesaplanır.Aşağıdaki tabloda, 2007 yılındaki insani gelişim endeksine göre yapılan sınıflamalarda yer alan bazı ülkeler gösterilmiştir.

İnsani Gelişim Endeksi (2007)Çok

yüksek(1-0,90)

Yüksek(0,89-0,80)

Orta(0,79-0,50)

Düşük(0,49-0)

NorveçAvustralya

ABDBelçika

PolonyaMalezyaBrezilyaTürkiye

ÜrdünMısır

HindistanNijerya

ZambiyaSenegalEtiyopya

Afganistan

Buna göre, bir ülkenin insani gelişim endeksinin yükselmesinde aşağıdakilerden hangisinin en az etkili olduğu savunulabilir?A) Okuryazar oranının artmasıB) Ortalama yaşam süresinin uzamasıC) Kişi başına düşen ulusal gelirin artmasıD) Okullaşma oranının artmasıE) Çalışma çağındaki nüfusun artması

18. Çin Halk Cumhuriyeti ve Japonya’nın özellikleriyle ilgili aşağıdaki karşılaştırmalardan hangisi doğrudur?

A) Japonya’da görülen iklim çeşitliliği daha fazladır.B) Çin Halk Cumhuriyeti’nde şehirleşme oranı daha yüksektir.C) Çin Halk Cumhuriyeti yer altı kaynakları bakımından daha fakirdir.D) Çin Halk Cumhuriyeti’nde yerel saat farkı daha fazladır.E) Japonya’da tarım ve hayvancılıkla geçinen nüfus oranı daha yüksektir.

19. Aşağıdaki tabloda iki Avrupa ülkesinin üye olduğu bazı uluslararası örgütler verilmiştir.

X Ülkesi Y ÜlkesiAB Üyeliği BM Güvenlik Konseyi Daimi Üyeliği

G-8 Üyeliği Buna göre X ve Y ülkeleri aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?

___X___ ___Y___A) Almanya FransaB) Almanya Rusya FederasyonuC) Fransa Rusya FederasyonuD) Fransa AlmanyaE) Rusya

Federasyonu Fransa

20. Aşağıdaki şemada, bir yörede insan etkinliklerine bağlı olarak ekolojik dengenin bozulmasına yol açan olaylar zinciri gösterilmiştir.

Bir göl kıyısına kurulan fabrikalar, sıvı atıklarını arıtmadan göle boşaltır.Göl suyunun kimyasal özelliği değişir.Göldeki birçok mikroorganizma ve bitki türü yok olur.............................................................Göl, geçim kaynağı olarak önemini yitirir.

Bu zincirdeki neden-sonuç ilişkileri göz önüne alındığında, boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi gelmelidir?A) Gölün su seviyesi düşer.B) Tarım ürünü çeşidi azalır.C) Balık türleri ve sayıları azalır.D) Atıklar göl suyundan toprağa karışır.E) Yeni balık türleri yetiştirilmeye başlanır.

21. Mısır’da Nil Nehri üzerinde kurulan Aswan (Asuan) Barajı, ülke ekonomisine büyük katkılar sağlamaktadır. Ancak nehrin taşıdığı alüvyonların önemli bir kısmı baraj gölünde tortulanmakta ve Nil Deltası’na gelen alüvyonun azalmasına neden olmaktadır.

20

Aşağıdakilerden hangisi, bu durumun Nil Deltası’nda yol açtığı sorunlardan biri değildir?A) Su sıkıntısının artmasıB) Tarımsal verimin azalmasıC) Üretimi artırmak için aşırı gübre kullanılmasıD) Kırsal nüfusun yıllık gelirinin azalmasıE) Kırsal kesimden kentlere göçlerin artması

22. VE 23. SORULARI AŞAĞIDA VERİLEN PARÇAYA GÖRE CEVAPLAYINIZ.

Amerika Birleşik Devletleri’nin Oklahoma eyaletindeki Tulsa şehrinden geçen Arkansas Nehri havzasında, 1984 yılındaki sel ve taşkınlar sonucunda yol ve köprüler yıkılmış ve şehrin alt yapısı kullanılamaz hâle gelmiştir. Bu felaketin ardından taşkın ovası boyunca bir dizi yapay göl yatağı oluşturulmasına karar verilmiş, bu yataklar sel ya da taşkın olduğunda suların birikmesi için kuru bırakılmış, diğer zamanlarda ise beyzbol sahası ya da tenis kortu olarak değerlendirilmiştir. Göl yatakları bir ağ hâlinde, kurak dönemlerde koşu parkuru olarak kullanılan yollarla birbirine bağlanmış, böylece suyun bir gölden diğerine akışı sağlanmıştır. Ayrıca taşkın ovasında yapılacak inşaat çalışmaları da sıkı bir denetim altına alınmıştır. Başarılı bir şekilde işleyen bu sistem ulusal bir model olmuştur.

22. Bu parçada akarsu ile aşağıdakilerden hangisi arasındaki ilişkiye değinilmemiştir?A) Çevre korumaB) İnsan etkinlikleriC) Arazi kullanımıD) Sulama sistemleriE) Yol açtığı sorunlar

23. Bu parçaya göre, nehir boyunca yapay göl yataklarının oluşturulmasının temel amacı aşağıdakilerden hangisidir?A) Suların, yükseldiği dönemlerde çevreye zarar vermesini engellemekB) Nehir seviyesinin yükselmesini önlemekC) Nehir yatağında düzensiz yapılaşmayı engellemekD) Nehir sularını depolamak

E) Afetleri önleme konusunda bir model geliştirmek

24.I. DalgaII. PetrolIII. JeotermalYukarıdaki enerji kaynaklarından hangileri, bulunduğu bölgenin jeolojik yapısıyla doğrudan ilgilidir?A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız IIID) I ve II E) II ve III

Lisans Yerleştirme Sınavı - 3 (Lys-3)26 Haziran 2010Coğrafya - 1 Testi

1. A 2. C 3. B 4. E 5. A 6. B 7. D 8. A 9. B 10. E 11. C 12. D 13. E 14. D 15. C 16. B 17. E 18. D 19. B 20. C 21. A 22. D 23. A 24. E

20 Haziran 2010 LYS 4

1. Aşağıdaki topoğrafya haritasında, bir yörede yapımı planlanan demir yolunun güzergâhıyla bu güzergâhta yapılacak köprüler ve tüneller gösterilmiştir.

Bu güzergâhtaki yer şekillerinden kaynaklanan engelleri aşmak için I, II ve III numaralı yerlerden hangilerine köprü, hangilerine tünel yapılmalıdır?

___I___ ___II___ ___III___A) Köprü Tünel KöprüB) Köprü Tünel TünelC) Tünel Köprü KöprüD) Tünel Köprü TünelE) Köprü Köprü Tünel

2. Aşağıdaki tabloda, Türkiye’de hava koşullarının mevsim normallerinde seyrettiği temmuz ayındaki bir günde K, L ve M kentlerindeki meteoroloji istasyonlarında yapılan ölçümler gösterilmiştir.

Günün en düşük

sıcaklığı (°C)

Günün en yüksek

sıcaklığı (°C)

Gün içindeki ortalama bağıl nem değeri (%)

K 28 38 71L 19 24 82M 20 40 28

Buna göre K, L ve M, aşağıdakilerin hangisinde verilen kentler olabilir?

___K___ ___L___ ___M___A) Mersin Trabzon SamsunB) Antalya Rize ŞanlıurfaC) Muğla Bayburt BatmanD) Ardahan Giresun KonyaE) Ordu Adana Aydın

3. Aşağıdaki grafikte, Japonya’nın 1920-2005 yılları arasındaki nüfusu ve bugünkü nüfus politikası sürdürüldüğünde 2100 yılına kadar gerçekleşmesi beklenen nüfusu gösterilmiştir.

Bu beklentinin gerçekleşmesi durumunda Japonya’da, 2005 yılından sonra aşağıdakilerin hangisinde artış görüleceği savunulabilir?A) Yaşlı nüfus oranındaB) Aktif nüfus miktarındaC) Nüfus yoğunluğundaD) Doğum oranındaE) Erkek nüfus oranında

4. Aşağıda, haritada numaralarla gösterilmiş beş yöre ve bu yörelerden dördüne ait nüfus özellikleri verilmiştir.

• Dağların kıyının hemen gerisinden yükselmesi, nüfusun dar kıyı şeridinde toplanmasına neden olmuştur.• Deniz turizmine bağlı olarak nüfusu mevsimden mevsime değişiklik gösterir.• Endüstri bölgesi olması nedeniyle nüfus yoğunluğu fazladır.• İklim koşulları elverişli olmasına karşın dağlık ve engebeli olması nedeniyle nüfus yoğunluğu azdır.

21

Buna göre yukarıda, kaç numarayla gösterilen yörenin nüfus özelliği yoktur?A) I B) II C) III D) IV E) V

5. Göç, farklı nedenlerden dolayı birey veya toplulukların sürekli ya da geçici olarak yer değiştirmesi olayıdır. Göçe neden olan çok sayıda etken olmakla birlikte, bunlar üç ana grupta toplanabilir. Kimi zaman deprem, volkanik olaylar, sel, taşkın, heyelan ve tropikal fırtınalar gibi doğa olayları göçlere neden olurken kimi zaman da savaşlar, iç karışıklıklar, ihtilaller ve dinî nedenler gibi toplumsal ve siyasal olaylar sonucunda göç yaşanmaktadır. En sık görülen göçler ise birey ya da toplulukların geçim sıkıntısı çekmesinden ya da daha iyi koşullarda yaşamak istemesinden kaynaklanan ekonomik nedenli göçlerdir.Bu parçaya dayanarak, Türkiye’de görülen aşağıdaki göçlerden hangisinin diğerlerinden farklı bir nedene bağlı olduğu söylenebilir?A) İyi eğitim almış kişilerin gelişmiş ülkelere gitmesi ya da eğitimini yurt dışında başarıyla tamamlayan kişilerin o ülkelere yerleşmesiB) Lozan Barış Antlaşması gereğince Türkiye ve Yunanistan arasında nüfus değişimi yapılmasıC) 1960’lı yıllardan sonra, iş gücü sıkıntısı çeken Batı Avrupa ülkelerine işçi gönderilmesiD) Kırsal kesimde yaşayan ailelerin miras nedeniyle topraklarının küçülmesi sonucu şehirlere yerleşmesiE) Yaz aylarında, özellikle Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nden birçok insanın, tarım işçisi olarak başka bölgelere gitmesi

6. Aşağıdaki haritada, Türkiye’de pamuk üretiminin yapıldığı alanlar gösterilmiştir.

Buna göre, pamuk üretiminin yapıldığı alanların ortak özelliği aşağıdakilerden hangisidir?A) Terra rossa toprak türü yaygındır.B) Kış aylarında kar yağışı görülmez.

C) Ortalama yükselti 100 metreden azdır.D) Yaz mevsimi sıcak ve kuraktır.E) Yıllık toplam yağış tutarı 1000 milimetrenin üzerindedir.

7. Ortalama yükseltisi oldukça fazla olan bu yörede, dağlık ve engebeli alanlar çok yer tutuyor. Tarım etkinlikleri ancak dağlar arasındaki ovalarda yapılabiliyor. Yöre halkı, yaz mevsiminin kısa, kış mevsiminin uzun ve çok sert geçmesinden dolayı birçok tarım ürününü yetiştirememekten yakınıyor.Bu parçada sözü edilen yörenin coğrafi koşulları aşağıdaki ürünlerden hangisinin yetiştirilmesi için daha uygundur?A) Fındık B) Mercimek C) ArpaD) Pirinç E) Ayçiçeği

8. Aşağıdaki grafik, bir ülkede çalışan nüfusun ekonomik sektörlere dağılımını göstermektedir.

Buna göre, bu ülkenin en önemli dış alım ve dış satım ürünleri aşağıdakilerden hangisi olabilir?

Dış alım Dış satımA) Beyaz eşya TahıllarB) Petrol Beyaz eşyaC) Otomotiv TekstilD) Tahıllar PamukE) Canlı hayvan Otomotiv

9. Türkiye’de, küçük kapalı ekonomik bölgeler içerisinde gerçekleşen iç ticaret etkinliklerinin, 1950’li yıllardan sonra hızla canlılık kazanarak bölgeler arasında yaygınlaşmasında aşağıdakilerden hangisinin etkisi en azdır?A) Kırdan kente göçlerle kent nüfuslarının artmasıB) Birçok köy ve kasabanın kent merkezlerine ulaşım koşullarının iyileşmesiC) Büyük limanların yükleme ve boşaltma kapasitelerinin artması

D) İletişim teknolojilerindeki gelişmeler sayesinde halkın farklı tüketim maddeleri hakkında bilgi sahibi olmasıE) Kişi başına düşen ulusal gelir miktarının artması

10. Türkiye’deki bir yörenin kıyı kesimlerinde turunçgil tarımı ve yaz turizmi, iç kesimlerinde ise küçükbaş hayvancılık ve yaylacılık yaygındır.Yalnızca bu bilgilere dayanarak bu yöre ile ilgili aşağıdaki yorumlardan hangisi yapılamaz?A) Kıyı kesimlerinde maki alanları yaygındır.B) Hem kıyı hem de iç kesimlerinde yaz kuraklığı belirgindir.C) Kıyı kesimlerinde yıllık sıcaklık farkı azdır.D) Kıyıyla iç kesimler arasında belirgin yükselti farkı vardır.E) İç kesimlerinde nüfus yoğunluğu fazladır.

11. Aşağıdaki grafikte, 2004 yılında bazı ülkelere gelen turist sayıları ve bu ülkelerin turizm gelirleri gösterilmiştir.

Bu grafiğe göre, aşağıdaki bilgilerden hangisi doğrudur?A) Turist başına en çok döviz kazanan ülke İtalya’dır.B) İtalya’ya gelen turist sayısı Çin’den fazladır.C) ABD’nin elde ettiği turizm geliri, grafikteki üç Avrupa ülkesinin toplamından fazladır.D) Avrupa’da turizmden en fazla gelir elde eden ülke İspanya’dır.E) İtalya’nın turizm geliri, Fransa’dan fazladır.

12. Yeryüzünde doğal, beşerî, ekonomik ve siyasi özellikleri açısından benzerlik gösteren alanlara bölge adı verilir. Bu nedenle bir ülke, sahip olduğu her özelliğe göre farklı bölgeler içinde yer alabilir.Buna göre,• iklim tipine göre, ılıman okyanusal iklim bölgesinde,

22

• nüfus yoğunluğuna göre, çok yoğun nüfuslu bölgede,• ekonomik özelliğine göre, endüstrileşmiş bölgede,• yer altı kaynaklarına göre, maden kömürü bölgesinde,• siyasi özelliğine göre, Avrupa Birliği bölgesinde yer alan ülke aşağıdakilerden hangisi olabilir?A) İngiltere B) YunanistanC) Norveç D) İtalyaE) İzlanda

13. Dünya üzerindeki birçok canlı türü, doğal ortamlarına müdahale ve buna bağlı olarak nesillerinin tükenmesi tehlikesiyle karşı karşıyadır. Örneğin Amazon Ormanları, dünyadaki türlerin yarıdan fazlasını barındırmaktadır. Bu alanda yapılacak tahribat, 30 yıl içerisinde türlerin yaklaşık % 10’unun yok olmasına neden olabilir. Ayrıca, ticari değere sahip olmaları nedeniyle, okyanuslardaki balina, Afrika Kıtası’ndaki fil ve gergedan gibi canlılar sayı olarak çok azalmıştır. Canlı türü sayısının azalmasında bir diğer etken de artan talebi karşılamak için giderek yaygınlaşan tarım ve endüstri etkinliklerinin yarattığı kirliliktir.Bu parçada, ekolojik dengenin bozulmasına ve buna bağlı olarak canlı türlerinin yok olmasına neden olan etkenlerin hangisinden söz edilmemiştir?A) Aşırı avlanmaB) Hızlı nüfus artışıC) Yaşam alanlarının daralmasıD) Ekonomik etkinliklerE) Orman yangınları

14. Bölgesel, meteorolojik ve coğrafi etmenlerin hava kirliliği üzerinde büyük etkisi olmaktadır. Genel olarak iki tip hava kirliliği vardır. Los Angeles tipi hava kirliliği, yüksek basınç alanlarında, sıcak havada ve öğle saatlerinde, özellikle araç yoğunluğunun çok fazla olduğu kentlerde, atmosferdeki egzoz gazlarının miktarının artması ve bu gazların güneş ışınlarının etkisiyle canlılar için zararlı gazlara dönüşerek okyanus, deniz ya da göllerden gelen sisle karışması ve kentin üzerinde birikmesi sonucu meydana gelmektedir. Londra tipi hava kirliliği ise fosil yakıtların yanması sonucu ortaya çıkan dumanın ve endüstri kuruluşlarından kaynaklanan baca gazlarının sisle karışmasıyla oluşur.

Daha çok soğuk ve nemli havada, sabah saatlerinde görülür.Buna göre, aşağıdaki kentlerin hangisinde bu iki tip hava kirliliğinin de yoğun olarak görülmesi beklenir?A) İskenderun B) İzmitC) İzmir D) SamsunE) Mersin

15. Aşağıdaki gazete haberlerinden hangisi küresel ısınmanın sonuçlarıyla ilgili değildir?A) Sibirya’nın batısında on bir bin yıldır donmuş hâlde bulunan ve Türkiye’den daha geniş alan kaplayan turbalıklar son yıllarda erimeye başladı.B) Önümüzdeki yıllarda deniz seviyesinde görülmesi beklenen yükselme, birçok kıyı yerleşimini olumsuz yönde etkileyecek. Örneğin, deniz seviyesinde meydana gelecek bir metrelik yükselme, Bangladeş’in % 17’sinin sular altında kalmasına neden olacak.C) Son yıllarda, Kuzey Yarım Küre’nin orta enlemlerindeki göl ve nehirlerin yıllık buzla kaplı kalma süreleri yaklaşık iki hafta kısaldı.D) İzlanda’nın güneyinde yer alan bir buzulun altındaki volkan, uzun aradan sonra tekrar faaliyete geçti. Yoğun kül bulutundan dolayı görüş mesafesi azaldı ve çevredeki hava alanları kapatıldı. Oluşabilecek buzul erimesi ve çamur akıntısına önlem olarak çevredeki yerleşim birimleri boşaltıldı.E) Kuzey Kutbu’nda yaşayan kutup ayıları, deniz yüzeyindeki buz parçaları üzerinde dolaşarak fokları avlıyorlar. Ancak, son yıllarda deniz yüzeyindeki buzların birbirinden uzaklaşması ve incelmesi, kutup ayılarını açlık tehlikesiyle karşı karşıya getiriyor.

16. Türkiye’de çayır ve meralarda aşırı otlatma yapılması, tarım topraklarının aşırı işlenmesi, ormanlık alanlarda tarla açmak ya da turistik tesis kurmak için ağaçların kesilmesi, bazı maden ocaklarında madenin çıkartılabilmesi için yüzeyin kazılarak açılması ve eğimli alanlardaki kara ve demir yolu yapım çalışmaları erozyonu artıran başlıca etkenlerdir.Bu parçada verilenler, erozyonla aşağıdakilerden hangisi arasındaki ilişkiye doğrudan örnektir?A) Ekonomik etkinliklerB) Toprak türüC) Yağış rejimi

D) Yer şekillerinin yapısıE) Su kaynakları

Lisans Yerleştirme Sınavı - 4 (Lys-4)20 Haziran 2010Coğrafya - 2 Testi

1. C 2. B 3. A 4. E 5. B 6. D 7. C 8. A 9. C 10. E 11. D 12. A 13. E 14. B 15. D 16. A

Edebiyat–Sosyal Bilimler Testi (Ed–Sos) Coğrafya (21–30) 2009

21. Aşağıdaki tabloda X, Y ve Z bitkilerinin yetişebilmesi için gerekli olan sıcaklık, nem ve yağış koşulları verilmiştir.

Yıllık Ort. Sıcaklık (°C)

Nem oranı

Yıllık toplam yağış (mm)

X bitkisi 10-12 Düşük 300 - 400Y bitkisi 18-20 Yüksek 500- 1000Z bitkisi 14-16 Yüksek 1500-2000

Buna göre, X, Y ve Z bitkilerinin ekimi, haritada numaralanmış yerlerden hangilerinde yapılırsa alınacak verim daha yüksek olur?

__X__ __Y__ __Z__A) II I IIIB) I II IIIC) III II ID) II III IE) III I II

22. Akdeniz’i Kızıldeniz’e bağlayan Süveyş Kanalı’nın açılmasıyla aşağıdakilerin hangisinde değişme olmamıştır?A) Çevresindeki bitki ve hayvan türlerindeB) Denizlerin seviyelerindeC) Avrupa ile Güney Asya arasındaki deniz yolu mesafesindeD) Bölgedeki gelir kaynaklarındaE) Bölgenin jeopolitik öneminde

23. Aşağıda bir ülkenin 1960, 1980 ve 2000 yıllarına ait nüfus piramitleri gösterilmiştir.

Buna göre, bu ülkenin nüfus artış hızını gösteren grafik aşağıdakilerden hangisi olabilir?

23

24. Aşağıdaki grafik Türkiye’de 2003 yılında dış alım ve dış satımın aylara göre dağılımını göstermektedir.

Yalnızca bu grafiğe bakarak Türkiye’nin 2003 yılına ait,I. dış ticaret açığı,II. dış ticaret ürünleri,III. ulusal gelir içinde dış ticaretin payı,IV. dış ticaret hacmiÖzelliklerinden hangilerine ulaşılabilir?A) I ve II B) I ve III C) I ve IVD) II ve IV E) III ve IV

25. Türkiye’nin ulaşımla ilgili aşağıdaki özelliklerinden hangisi coğrafi konumunun bir sonucudur?A) Dağ sıralarını vadiler boyunca aşan demir yollarının, doğu-batı doğrultusunda uzanmasıB) Kesintisiz uzanan dağ sıralarının hava limanlarının yapılmasını zorlaştırmasıC) Kıyı kesimlerle iç kesimler arasındaki ulaşımın bazı doğal geçitlerden sağlanmasıD) Bazı ülkelerin mallarının transit taşımacılığına olanak sağlamasıE) Birçok doğal liman, koy ve körfezin bulunması

26. Aşağıda aynı bölgenin 1950 ve 2000 yıllarına ait arazi kullanım haritaları gösterilmiştir.

Buna göre, elli yıllık sürede, arazi kullanımıyla ilgili aşağıda verilen değişimlerden hangisinin çevre sorununa yol açmış olması beklenmez?A) Ormanlık alanların daralmasıB) Yerleşim alanları ile endüstri kuruluşlarının bir arada bulunmasıC) Tarım alanlarının yerleşime açılmasıD) Kentsel atıkların yerleşim alanı yakınlarında depolanmasıE) Kent yakınında tarımsal etkinliklerin yapılması

27. Bir ülkenin gelişmişlik düzeyi hakkında,I. çalışan nüfusun sektörlere dağılışı,II. toplam nüfus,III. nüfus yoğunluğu,IV. kişi başına düşen ulusal gelirVerilerinden hangilerine dayanarak yorum yapılamaz?A) I ve II B) I ve III C) II ve IIID) II ve IV E) III ve IV

28. Ham maddenin varlığı, bir endüstri kolunun kurulması ve gelişmesi için önemli bir etkendir.Buna göre, bir yerde,I. yünlü dokuma,II. süt,III. şeker,IV. etEndüstrilerinden hangilerinin, büyükbaş hayvancılığa bağlı olarak gelişmesi beklenmez?A) I ve II B) I ve III C) I ve IVD) II ve III E) II ve IV

29. Volkanizma, deprem, sel, taşkın, heyelan, çığ gibi doğa olayları insan etkinliklerinden bağımsız olarak gerçekleşir. Doğa olaylarının etkisinin büyük ya da küçük olması, olayın gerçekleşme şiddetine, oluştuğu çevrenin özelliklerine bağlıdır. Bir doğa olayı, kısa sürede yol açtığı can ve mal kaybı sonucunda afete dönüşür.

Buna göre, aşağıdakilerin hangisindeki doğa olayı afet olarak nitelendirilemez?A) Türkiye’de meydana gelen şiddetli depremlerB) Bangladeş’te meydana gelen akarsu taşkınlarıC) Amerika Birleşik Devletleri’nin güneydoğu kıyılarında etkili olan kasırgalarD) Güneydoğu Asya ülkelerini etkileyen tsunamilerE) Antarktika Kıtası’nda eriyen buzullar

30. Ay’ın ve Güneş’in çekim etkisiyle okyanus ve deniz sularının gün içerisinde periyodik olarak yükselmesi ve alçalması olayına gelgit denir. Yükselme ve alçalma arasındaki yükseklik farkı, yani gelgit genliği, iç deniz kıyılarına oranla okyanus ve kenar deniz kıyılarında çok daha fazladır. Günümüzde gelgitteki potansiyel enerjiyle elektrik enerjisi üretilebilmektedir. Gelgit genliği arttıkça bu enerjiden elde edilebilecek elektrik enerjisi miktarı da artmaktadır.Buna göre, aşağıdaki yerlerden hangisinde kurulacak gelgit enerjisi santrallerinde daha fazla elektrik üretilmesi beklenir?A) Fransa’nın Manş Denizi kıyılarındaB) İtalya’nın Adriya Denizi kıyılarındaC) Danimarka’nın Baltık Denizi kıyılarındaD) Türkiye’nin Ege Denizi kıyılarındaE) Yunanistan’ın Akdeniz kıyılarında

Öğrenci Seçme Sınavı (Öss)14 Haziran 2009

Sosyal Bilimler-1 Testi21. A 22. B 23. D 24. C 25. D 26. E 27. C 28. B 29. E 30. A

Sosyal Bilimler–1 Testi (Sos–1) Coğrafya (14–23) 2009

14. X ve Y noktaları aynı meridyen üzerinde olmalarına karşın yaz mevsiminde, Y kentinde Güneş X kentinden daha önce batmaktadır.Bu durumun oluşum nedeniyle aşağıdakilerden hangisinin oluşum nedeni aynı değildir?A) Aydınlanma çemberinin yıl içinde yer değiştirmesiB) Yerin, ekseni etrafındaki dönüşünün batıdan doğuya doğru olması

24

C) Kuzey Yarım Küre’de yaz mevsimi yaşanırken, Güney Yarım Küre’de kış mevsiminin yaşanmasıD) Yeryüzündeki bir noktaya güneş ışınlarının düşme açısının yıl içinde değişmesiE) Gündüz süresinin yıl içinde değişmesi

15.

Türkiye’nin coğrafi koordinatları göz önüne alındığında, yukarıda numaralarla gösterilen merkezlerden hareket eden uçakların Türkiye’ye ulaşabilmeleri için hangi yönü izlemeleri gerekmektedir?

___I___ ___II___ ___III___A) Doğu Kuzeydoğu KuzeyB) Kuzeydoğu Doğu KuzeybatıC) Kuzey Batı GüneydoğuD) Batı Doğu KuzeybatıE) Kuzeydoğu Güneydoğu Batı

16. “Dün Ankara’da hava sıcaklığı mevsim normallerinin altına düştü. Kuzeybatıdan esen orta şiddetteki rüzgâr sıcaklığın daha da düşük hissedilmesine neden olurken aralıksız yağan yağmur birçok semtte su baskınına yol açtı.”Yukarıda verilen herhangi bir güne ait meteoroloji bültenine göre, Ankara’da belirtilen günle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir?A) Gün boyunca alçak basıncın etkili olduğunaB) Sıcaklık değerlerinin 0 °C’nin altına düştüğüneC) Ocak ayına ait bir gün olduğunaD) Yağışın konveksiyonel olduğunaE) Bağıl nemin düşük olduğuna

17. Orman üst sınırını sıcaklığın yetersizliği ve yükselti belirler.

Buna göre, haritadaki numaralanmış yerlerin hangisinde orman üst sınırının en yüksek olması beklenir?A) I B) II C) III D) IV E) V

18. Bir grup coğrafyacı mayıs ayında Ankara’dan yola çıkarak, üç gün süren araştırma gezisi sonunda Konya üzerinden Antalya’ya ulaşmışlardır.Yolculuk boyunca ve yolculuk sonundaki gözlemlerle ilgili aşağıdaki değerlendirmelerden hangisi yapılamaz?A) Tuz Gölü çevresindeki toprakların bir kısmında ekim yapılmadığıB) Akdeniz’e yaklaştıkça bozkırın yerini orman örtüsünün ve makinin aldığıC) Güneye gidildikçe geceyle gündüz arasındaki sıcaklık farkının azaldığıD) Dağlık alanlarda rüzgâr erozyonunun oluşturduğu biriktirme şekillerinin yaygın olduğuE) Torosların güneyine geçildiğinde arpa, buğday tarlalarının yerini sebze ve meyve bahçelerinin aldığı

19. Orhan: Hafta sonu Sinop’taki Hamsilos Koyu’nu gezdik. Rehberimiz burasının IV. Jeolojik Zaman’daki buzullaşmaların etkisiyle oluştuğunu veTürkiye’nin tek fiyordu olduğunu söyledi.Yeliz: Rehberiniz bir hata yapmış olmalı. Çünkü ..........................Yeliz, aşağıdakilerden hangisini söylerse Orhan’a doğru bilgi vermiş olur?A) IV. Jeolojik Zaman’ın hiçbir döneminde buzullaşma olayı etkili olmamıştır.B) Hamsilos Koyu, dalga aşındırması ile oluşmuştur.C) fiyortları oluşturan kuvvet, buzullaşma değildir.D) Hamsilos Koyu’nun oluşmasında gelgit olayları etkili olmuştur.E) Anadolu’da buzullar deniz seviyesine inemediğinden bu koy fiyort değildir.

20. Kırsal yerleşmeler fiziki çevre, ekonomik etkinlikler ve nüfus bakımından çeşitli özelliklere sahiptir. Kırsal yerleşmelerin büyüklüğüne, kuruluş yerine, sürekliliğine ve dokusuna göre sınıflandırılması bu özellikler göz önüne alınarak yapılır.Buna göre, aşağıdakilerden hangisinin Türkiye’deki kırsal yerleşmelerin ortak özelliği olduğu söylenemez?

A) Sürekliliğinin geçim kaynaklarının türüne bağlı olmasıB) Yapı malzemesi olarak kerpiç kullanılmasıC) Kaynakların belli sayıda nüfusu besleyebilmesiD) Gereksinimlerin önemli bir kısmının yerel üretimden karşılanmasıE) Yerleşme şeklinde doğal koşulların etkili olması

21. ve 22. SORULARI AŞAĞIDAKİ PARÇAYA GÖRE CEVAPLAYINIZ.Tarımla uğraşan bir çiftçiyim. Küçükbaş hayvancılık ve tahıl tarımı başlıca ekonomik etkinliklerimizdendir. Yaşadığım yörenin, Türkiye’nin tahıl tarımında önemli bir yeri vardır. Her ne kadar gübre ve kaliteli tohum kullanıp rahat bir şekilde makineli tarım yapma olanağına sahip olsak da üretimde yıldan yıla dalgalanmalar görülür.

21. Bu parçaya göre, çiftçinin aşağıdaki yerlerden hangisinde yaşadığı söylenebilir?A) Muş Ovası B) Menteşe YöresiC) Konya Ovası D) Göller YöresiE) Çarşamba Ovası

22. Bu parçada sözü edilen yerde, tahıl üretiminin yıllar arasında dalgalanmalar göstermesi aşağıdakilerden hangisine kanıt olabilir?A) Doğa koşullarına bağımlılığın devam ettiğineB) Farklı tarım ürünlerinin yetiştirildiğineC) Nadas alanlarının giderek daraldığınaD) Tarım alanlarının yerleşmeye açıldığınaE) Tarımla uğraşan kişi sayısının azaldığına

23. Yeryüzünde doğal, beşerî ve ekonomik yönden birbirine benzer ya da farklı yerlerin olması çeşitli özelliklere göre bölgelerin oluşturulabilmesini sağlamıştır.Bu özelliklerdeki değişme bölge sınırlarının da değişmesine neden olmaktadır.Buna göre, belli özelliklere dayanarak oluşturulan aşağıdaki bölgelerden hangisinin sınırlarında zamanla değişme olması beklenmez?A) Tarım bölgeleri

25

B) Askerî bölgelerC) Turizm bölgeleriD) İklim bölgeleriE) Maden bölgeleri

Öğrenci Seçme Sınavı (Öss)14 Haziran 2009

Sosyal Bilimler-1 Testi14. B 15. E 16. A 17. C 18. D 19. E 20. B 21. C 22. A 23. D

Sosyal Bilimler–2 Testi (Sos–2) Coğrafya (14–18) 2009

14. 1990 yılı verilerine göre, Türkiye’de nüfusun ikiye katlanma süresi 33 yılken bu süre Japonya’da 100, Fransa’da 151 yıldır.Bu durum, Türkiye’de aşağıdakilerden hangisinin bu ülkelerden daha fazla olduğunun göstergesidir?A) Eğitim düzeyininB) Genç nüfus oranınınC) Kentsel nüfusunD) Sağlık hizmetlerininE) Ortalama yaşam süresinin

15. Dünyada küresel ticaretin büyük bir kısmı Kuzey Amerika, Batı Avrupa, Orta Doğu, Doğu ve Güneydoğu Asya ülkelerinde yoğunlaşmıştır.Aşağıdakilerden hangisinin bu yoğunluğun nedeni olduğu savunulamaz?A) Yatırım ve üretimin fazla olmasıB) Büyük pazarların buralarda toplanmasıC) Yer altı ve yer üstü kaynaklarının zengin olmasıD) Ulaşım olanaklarının çeşitli olmasıE) Nüfus artış hızının yüksek olması

16. Avrupa’daki birçok ülkenin topraklarından geçen Tuna Nehri bu ülkeler arasında su sorunu oluşturmazken Nil, Dicle, Fırat gibi bazı nehirlerin geçtikleri ülkeler arasında zaman zaman su sorunu yaşanabilmektedir.Bu durum, bu akarsuların aşağıdakilerin hangisi bakımından farklı olmalarının sonucudur?A) UzunlukB) Kol sayısıC) Geçtikleri ülke sayısıD) Bulundukları iklim bölgesiE) Oluşturdukları delta ovası

17. Aşağıdaki grafikte dünyadaki petrol rezervleri ve petrol tüketiminin altı bölgeye göre dağılış oranları gösterilmiştir.

Bu grafikteki bilgilere dayanarak aşağıdaki sonuçlardan hangisine ulaşılamaz?A) V. bölgenin rezervi diğer bölgelerin toplamından fazladır.B) En fazla tüketim I. bölgeye aittir.C) V. ve VI. bölgelerin toplam tüketim oranı, III. bölgeden fazladır.D) III. ve IV. bölgelerin tüketim oranları birbirine eşittir.E) II. bölgenin tüketim ve rezervi, VI. bölgeden fazladır.

18. Son yıllarda, Türkiye’deki turizm etkinlikleri arasında rafting, yamaç paraşütü, mağaracılık ve dağcılık gibi alternatif sporların önemli yer tutmasında aşağıdakilerden hangisinin rolünün daha fazla olduğu söylenebilir?A) Yer şekillerinin çok çeşitli olmasıB) Yerel kültür özelliklerinin tanıtımının yapılmasıC) Turistik tesis sayısının yeterli olmasıD) Kıyı uzunluğunun fazla olmasıE) Deniz turizmine elverişli sürenin uzun olması

Öğrenci Seçme Sınavı (Öss)14 Haziran 2009

Sosyal Bilimler-2 Testi14. B 15. E 16. D 17. C 18. A

Edebiyat–Sosyal Bilimler Testi (Ed–Sos) Türkiye Coğrafyası

(18–25) 2008

18. Aşağıdaki illerin yüzey şekilleri göz önüne alındığında, hangisinin gerçek alanıyla iz düşümsel alanı arasındaki farkın diğerlerinden daha az olduğu söylenebilir?A) Kastamonu B) Hakkâri C) Rize

D) Şanlıurfa E) Ağrı

19. Aşağıdakilerden hangisi yer şekillerinin Ege Bölgesi’ne kazandırdığı özelliklerden biri değildir?A) Tarımın bölge ekonomisinde önemli yeri olmasıB) Kıyı kesimde nüfus yoğunluğunun iç kesimlerden fazla olmasıC) Ulaşım yollarının genelde doğu - batı doğrultusunda uzanmasıD) Yat turizmi açısından önemli limanların olmasıE) Enerji üretiminde termik santrallerin payının olması

20. Gündüz, dağların güneşe dönük yamaçları fazla ısındığı için yamaçların yukarı kesimlerine doğru esen rüzgârlara vadi meltemleri, gece ise çevrelerine oranla daha fazla soğuyan dağlardan vadi tabanlarına ya da ovalara doğru esen rüzgârlara da dağ meltemleri denir.

Yüzey şekilleri göz önüne alındığında, haritada numaralarla gösterilen yerlerden hangilerinde dağ ve vadi meltemlerinin etkili olduğu söylenemez?A) I ve II B) I ve IV C) II ve IIID) II ve IV E) III ve IV

21. Aşağıdaki grafik, Türkiye’de 2000 yılında gerçekleşen göç hareketlerinin yerleşim yerlerine göre dağılımını göstermektedir.

Yalnızca grafikteki bilgilerden yararlanarak, 2000 yılı için aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir?A) Köyden köye olan göçün azaldığınaB) Köylerde yaşayan nüfusun arttığınaC) Kentlerde nüfus yoğunluğunun fazla olduğunaD) Köyden kente olan göçlerin mevsimsel olduğuna

26

E) Kentsel nüfus oranının kırsal nüfus oranından fazla olduğuna

22. I. Hidroelektrik potansiyelII. Endüstri tesislerinin kuruluşuIII. Dağcılık ve kış turizmiIV. Ekilebilen alanların oranıTürkiye’de ortalama yükselti ve eğimin fazla olması yukarıdakilerden hangilerini olumlu etkiler?A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve IIID) II ve IV E) III ve IV

23. İklim koşulları ülkelerin beşerî ve ekonomik etkinliklerinin dağılışını belirleyen önemli bir etkendir.Buna göre, Türkiye’deki iklim koşullarının aşağıdakilerden hangisi üzerindeki etkisinin diğerlerine göre daha az olduğu söylenebilir?A) Ege Bölümü’nün kıyı kesiminde turizm etkinliklerinin yapılmasındaB) Antalya Bölümü’nde turunçgil tarımının yapılmasındaC) Erzurum - Kars Bölümü’nde büyükbaş hayvancılığa elverişli otlakların bulunmasındaD) Adana Bölümü’nde yaylacılığın yaygın olmasındaE) Yukarı Fırat Bölümü’nde baraj yapımına uygun yerlerin fazla olmasında

24. I. Toprakların yıkanmış olmasıII. Kış aylarında sıcaklık ortalamasının 0oC’nin altına düşmesiIII. Her mevsimin yağışlı olmasıIV. Eğimli alanların fazla olmasıYukarıdakilerden hangileri Türkiye’de çay tarımının yapıldığı alanların özelliklerinden değildir?A) Yalnız I B) Yalnız II C) II ve IIID) II ve IV E) III ve IV

25. Aşağıdaki bölümlerin hangisinde hem iklime hem de yer şekillerine bağlı ulaşım güçlüğü diğerlerinden daha fazladır?A) Yukarı Murat – VanB) AdanaC) Çatalca – KocaeliD) Güney MarmaraE) Ege

Öğrenci Seçme Sınavı (Öss)15 Haziran 2008 Edebiyat-Sosyal Testi18. D 19. E 20. C 21. B 22. C 23. E 24. B 25. A

Sosyal Bilimler–1 Testi (Sos–1) Coğrafya (14–23) 2008

14. X noktası 20º Doğu meridyeni ile 40º Kuzey paraleli, Y noktası ise 10º Doğu meridyeni ile 30º Kuzey paraleli üzerindedir.Bu koordinatlar göz önüne alındığında Y noktası, X noktasına göre hangi yöndedir?A) Güneybatı B) GüneydoğuC) Kuzeybatı D) KuzeydoğuE) Doğu

15. Aşağıdaki şekil, bir yerde, herhangi bir anda etkili olan basınç merkezini ve yatay yöndeki hava hareketlerini göstermektedir.

Buna göre, bu basınç merkezinin;I. bulunduğu yarım küre,II. ortalama sıcaklık değeri,III. kara ya da deniz üzerinde olma,IV. yüksek ya da alçak basınç merkezi olmaÖzelliklerinden hangileri kesinlikle belirlenebilir?A) I ve II B) I ve III C) I ve IVD) II ve III E) III ve IV

16. Aşağıda ekvatoral bölgede görülen ve birbirini doğuran olaylar sırasıyla verilmiştir.I. Güneş ışınları yıl boyunca dik ve dike yakın açıyla gelir.II. Sürekli olarak termik alçak basınç alanıdır.III. Yıllık yağış tutarı 2000 mm dolayındadır.IV. Çizgisel hız kutuplara göre fazladır.V. Yıl boyunca yeşil kalabilen yağmur ormanları görülür.Buna göre, kaç numaralı olayın bu sıralamada yeri yoktur?A) I B) II C) III D) IV E) V

17. Aşağıda bir yöreye ait izohips haritası verilmiştir.

Bu izohips haritasıyla ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi doğrudur?A) Y dağının güney yamacı kuzey yamacından daha diktir.B) Yörede üç tane kapalı çukur alan bulunmaktadır.C) Yöredeki en yüksek dağ V’dir.D) Z noktasının yükseltisi 2000 metrenin altındadır.E) Vadiler geniş tabanlıdır.

18. Aşağıdakilerin hangisinde verilen doğal afetlerle, Endonezya’da büyük yıkımlara yol açan tsunami aynı nedene bağlı olarak oluşmaktadır?A) İsviçre’de kış aylarında çığ olaylarının görülmesiB) Amerika Birleşik Devletleri’nin güneydoğu kıyılarının sık sık kasırgalardan etkilenmesiC) Afganistan’da yaz aylarında şiddetli kuraklıkların yaşanmasıD) Hindistan’da sellerin büyük can ve mal kaybına neden olmasıE) Japonya’da her yıl çeşitli büyüklükte depremler olması

19. (I) Oba, göçebe aileler tarafından kullanılan kırsal yerleşme türüdür. (II) Oba yerleşmeleri, Orta Karadeniz ve Adana bölümlerinde yaygındır. (III) Türkiye’deki oba yerleşmelerinin yarısından fazlası bu iki bölümde yer almaktadır. (IV) Asıl ekonomik fonksiyonu hayvancılık olan bu yerleşme şeklinde barınma gereksinimini genellikle çadırlar karşılamaktadır. (V) Sürüleri daha çok küçükbaş hayvanlardan oluşan obalarda çadırların yanı sıra ağıl da bulunmaktadır.Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangilerinde coğrafyanın dağılış ilkesi kullanılmıştır?A) I ve II B) I ve IV C) II ve IIID) III ve V E) IV ve V

20. I. Ürün toplama süresiII. Kırsal nüfusIII. Ekim alanı

27

IV. Tarımsal üretimBir bölgede tarımda makine kullanımının yaygınlaşmasıyla yukarıdakilerden hangilerinde azalma beklenir?A) I ve II B) I ve III C) II ve IIID) II ve IV E) III ve IV

21. Termik santraller, hidroelektrik santrallere göre daha fazla hava kirliliğine neden olur.Buna göre, aşağıdaki yerleşmelerden hangisinde, santrallere dayalı hava kirliliğinin daha az olması beklenir?A) Yatağan B) ManavgatC) Soma D) ElbistanE) Tavşanlı

22. İstanbul ve Çanakkale boğazlarının aşağıdaki özelliklerinden hangisi diğer dördünün nedeni olarak gösterilebilir?A) Balıkların mevsimlik göç dönemlerinde, yoğun birer avlanma alanı olmalarıB) Karadeniz’i Ege Denizi’ne bağlamalarıC) Deniz ticareti bakımından stratejik önem taşımalarıD) Alt ve üst akıntıların olmasıE) Bulgaristan ve Romanya gibi ülkelerin okyanuslara açılabildikleri tek suyolu olması

23. Tarım ve hayvancılık etkinlikleri göz önüne alındığında,Türkiye’de,I. keten dokuma,II. ipekli dokuma,III. deri işlemeciliği,IV. pamuklu dokumaSektörlerinden hangi ikisinin ham madde üretimi diğerlerinden daha fazladır?A) I ve II B) I ve III C) II ve IIID) II ve IV E) III ve IV

Öğrenci Seçme Sınavı (Öss) 15 Haziran 2008 sosyal Bilimler-1 Testi14. A 15. C 16. D 17. D 18. E 19. C 20. A 21. B 22. B 23. E

Sosyal Bilimler–2 Testi (Sos–2) Ülkeler Coğrafyası (14–20) 2008

14. Aşağıdakilerin hangisinde verilen iki ülke, hem ekvatora hem de başlangıç meridyenine göre farklı yarım kürelerde yer almaktadır?

A) Türkiye – Amerika Birleşik DevletleriB) Avustralya – ArjantinC) İtalya – SuriyeD) Finlandiya – BrezilyaE) Çin Halk Cumhuriyeti – Kanada

15. Aşağıdaki ada ülkelerinden hangisinin iklimi diğerlerinden daha çeşitlidir?A) Japonya B) AvustralyaC) Endonezya D) İngiltereE) İzlanda

16. Türkiye’de Kuzey Anadolu ve Toroslar gibi dağ sıralarının kıyıya paralel uzanması iç kesimlerde karasallığı artırmaktadır.Aşağıdaki ülkelerin hangisinde benzer bir durum görülür?A) İran B) Hollanda C) LibyaD) Almanya E) İngiltere

17. Aşağıdaki ülkelerden hangisinin dış satımında endüstri ürünlerinin payı diğerlerinden daha fazladır?A) Fas B) BulgaristanC) Fransa D) MeksikaE) Portekiz

18. Aşağıdakilerden hangisi Kuzey Avrupa ülkelerinden İsveç, Norveç ve Finlandiya’nın üçünde de görülen özelliklerden biri değildir?A) Yer şekillerinde IV. zaman buzullaşmalarının büyük etkisi olmuştur.B) Baltık Denizi’ne kıyıları vardır.C) Oldukça girintili çıkıntılı olan kıyıların önünde çok sayıda ada bulunur.D) İrili ufaklı çok sayıda göl bulunur.E) Ormanlar geniş yer kaplar.

19. Aşağıdaki etkinliklerden hangisi Mısır’ın ekonomisine diğerlerinden daha az katkı sağlar?A) Süveyş Kanalı’ndan geçen gemilerden alınan vergilerB) Sina Yarımadası’ndan çıkarılan petrolC) Tarihî eserlerden elde edilen turizm geliriD) Nil Deltası’nda yapılan tarımsal etkinliklerE) Akdeniz kıyılarında yapılan balıkçılık

20. Aşağıdakilerden hangisi Almanya ve Kanada’nın ortak özelliklerinden biri değildir?A) Kentlerde yaşayanların sayısı fazladır.B) Endüstrileşme oranları yüksektir.

C) Aritmetik nüfus yoğunlukları fazladır.D) Deniz turizmine elverişli süre kısadır.E) Enerji tüketimleri fazladır.

Öğrenci Seçme Sınavı (Öss) 15 Haziran 2008 Sosyal Bilimler-2 Testi14. D 15. B 16. A 17. C 18. B 19. E 20. C

Edebiyat–Sosyal Bilimler Testi (Ed–Sos) Türkiye Coğrafyası

(18–25) 2007

18. Türkiye’de iç ticaret hacminin artmasında aşağıdakilerden hangisinin etkisi en azdır?A) Endüstriyel üretimin bölgeler arasında farklılık göstermesiB) Küçük boyutlu yerel pazarların bulunmasıC) Ulaşımın ve ulaştırma sektörünün gelişmesiD) İklimin bölgeler arasında farklılık göstermesiE) Ülke nüfusunun artması

19. Aşağıdakilerin hangisinde verilen endüstri kuruluşunun işlediği ham madde, kuruluşun bulunduğu yörenin dışından getirilmektedir?A) Uşak’taki şeker fabrikasıB) Seydişehir’deki alüminyum tesisleriC) Soma’daki termik santralD) İskenderun’daki demir-çelik fabrikasıE) Elazığ’daki ferro-krom fabrikası

20. I. Koylarda çok sayıda balık çiftliğinin olmasıII. Tarım alanlarının geniş olmasıIII. Zengin tarihî kaynaklara sahip olmasıIV. Doğal güzelliklerinin fazla olmasıYukarıdakilerden hangilerinin, Ege Bölgesi’nde turizmin gelişmesinde etkili olduğu söylenebilir?A) I ve II B) I ve III C) II ve IIID) II ve IV E) III ve IV

21. Karadeniz Bölgesi’nin aşağıdaki özelliklerinden hangisi, diğer dördünün nedeni olarak gösterilebilir?A) Kıyı kesimlerinde yağışın iç kesimlere göre fazla olmasıB) Doğal liman sayısının az olmasıC) Dağların kıyıya paralel ve yakın uzanmasıD) Kıyıyla iç kesimler arasında kara ulaşımının zor olması

28

E) Bazı kesimlerde tarım alanlarının çok dar olması

22. Türkiye’deki herhangi bir yerde, mart ve eylül ayların-da güneş ışınlarının düşme açısı ve ay boyunca güneşten alınan ısı enerjisi tutarı birbirine çok yakındır. Buna karşın, eylül ayı ortalama sıcaklıkları mart ayı ortalama sıcaklıklarından daha yüksektir.Bu durum aşağıdakilerden hangisiyle açıklanabilir?A) Denize olan uzaklıklaB) Önceki mevsimin sıcaklık ortalamasıylaC) Egemen rüzgâr yönüyleD) Ekvatora ve başlangıç meridyenine olan uzaklıklaE) Dünya’nın dönüş hızıyla

23. Ekvatordan kuzeye doğru gidildiğinde enleme bağlı olarak sıcaklığın düştüğü görülür.Kış mevsiminde,I. İzmir’de sıcaklığın Edirne’den daha yüksek olması,II. Samsun’da sıcaklığın Erzurum’dan daha yük-sek olması,III. İstanbul’da sıcaklığın Afyonkarahisar’dan daha yüksek olması,IV. Adana’da sıcaklığın Konya’dan daha yüksek olması durumlarından hangileri, yukarıda belirtilen enlem ile sıcaklık arasındaki ilişkiye ters düşer?A) I ve II B) I ve III C) II ve IIID) II ve IV E) III ve IV

24. I. Falez II. DeltaIII. Lagün IV. Kıyı kordonuTürkiye’de görülen yukarıdaki kıyı şekillerinden hangileri dalga aşındırması sonucu oluşur?A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve IIID) II ve III E) III ve IV

25. Aşağıdakilerden hangisinin Türkiye’de benzeri yoktur?A) Alp Dağları üzerindeki buzullarB) İspanya’daki denize ve tarihî eserlere dayalı turizmC) Adriya Denizi’ndeki Dalmaçya tipi kıyılarD) Tropikal bölgeye ait muz, kivi gibi tarım ürünleriE) Tuna üzerindeki uluslararası nehir ulaşımı

Öğrenci Seçme Sınavı (Öss) 17 Haziran 2007 Edebiyat-Sosyal

Testi18. B 19. D 20. E 21. C 22. B 23. C 24. A 25. E

Sosyal Bilimler–1 Testi (Sos–1) Coğrafya (14–23) 2007

14. Aşağıdakilerden hangisi, Dünya’nın kendi ekseni etrafında dönmesinin sonuçlarından biri değildir?A) Yerel saat farklarının ortaya çıkmasıB) Okyanus akıntılarının yönlerinde sapmalar olmasıC) Ay ve Güneş tutulmalarının olmasıD) Güneş ışınlarının düşme açılarının değişmesiE) Gece ve gündüzün belirli bir düzen içerisinde birbiri ardınca oluşması

15. Bir akarsu, yatağını hem derine hem de kaynağına doğru aşındırıyorsa bu akarsuyla ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi kesinlikle yanlıştır?A) Kol sayısında artış olmaktadır.B) Taşıdığı yük miktarı artmıştır.C) Boyu uzamaktadır.D) Denge profiline ulaşmıştır.E) Yatağı genişlemiştir.

16. Aşağıdaki şekilde, Kuzey Yarım Küre’deki kalıcı karlar ve kar yağışlarının alt sınırları enlemlere göre verilmiştir.

Yalnızca şekildeki bilgilere dayanarak aşağıdaki sonuçlardan hangisine ulaşılamaz?A) 30° enleminden 70° enlemine gittikçe kar yağışlı gün sayısı artmaktadır.B) Ekvatorda ortalama 2000 metreden yüksek yerlerde kar yağışı görülebilir.C) Kalıcı kar sınırı 70° enleminde deniz seviyesine inmektedir.D) Kalıcı kar sınırı, dağların güney yamaçlarında kuzey yamacına göre daha yüksektir.E) 30° enlemi civarında, kar yağışı sınırı deniz seviyesine inmektedir.

17. Yerküre üzerindeki K, L, M, N noktalarıyla ilgili olarak şu bilgiler verilmiştir:• K ve L “x” paraleli üzerinde, M ve N “y” paraleli üzerinde yer almaktadır.• K ve L arasındaki mesafeyle M ve N arasındaki mesafe birbirine eşittir.• K ve L arasındaki yerel saat farkı M ve N arasındaki yerel saat farkından daha fazladır.Buna göre, K, L, M, N noktalarıyla ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi kesin olarak doğrudur?A) K ve M noktaları başlangıç meridyeninin doğusunda yer almaktadır.B) M ve N noktaları ekvatora K ve L noktalarından daha yakındır.C) L ve N noktaları aynı meridyen üzerindedir.D) K ve L noktaları Kuzey Yarım Küre’de, M ve N noktaları Güney Yarım Küre’dedir.E) M ve N noktalarında gündüz uzunlukları yıl boyunca K ve L noktalarından daha kısadır.

18. Aşağıda, dört farklı iklim tipinin özellikleri verilmiştir.• Bütün yıl yağışlı ve sıcaklık daima 20°C’nin üzerinde• Her mevsim yağışlı, kışlar ılık, yazlar serin• Yıllık yağış miktarı 250 mm’nin altında, sıcak ve kurak• Sıcaklık daima 0°C’nin altında, çok soğuk ve kurakAşağıdakilerden hangisi bu iklim tiplerinden biri değildir?A) Okyanusal iklimB) Ekvatoral iklimC) Muson iklimiD) Çöl iklimiE) Kutup iklimi

19. Aşağıdakilerden hangisi Doğu Karadeniz Bölümü’nde yükseltinin fazla olmasının sonuçlarından biri değildir?A) Kıyı kesiminde nüfus yoğunluğunun fazla olmasıB) Akarsu yatak eğimlerinin fazla olmasıC) Yaylacılığın gelişmiş olmasıD) Buzul göllerinin bulunmasıE) Fındık tarımının yaygın olarak yapılması

20. İnsanların etkinliklerinden kaynaklanan ve sera etkisi yapan

29

gazların atmosferdeki oranının artmasıyla ortaya çıkan küresel ısınmanın iklimi etkileyeceği düşünülmektedir. Son yıllarda, kutuplardaki buzullarda gözlenen erimeler, çatlamalar ve kopmalar küresel ısınmanın birer sonucu olarak görülmektedir.Bu durumun aşağıdakilerden hangisine neden olması beklenmez?A) Kurak bölgelerin genişlemesiB) Deniz ve okyanuslarda su seviyesinin yükselmesiC) Yer altı sularının azalmasıD) Volkanik etkinliklerin artmasıE) Bitki örtüsünün değişmesi

21. Aşağıdaki grafik 2003 yılında Türkiye’nin beş ülkeyle yaptığı ticaretle ilgili dış satım gelirleri ve dış alım giderlerini göstermektedir.

Grafikteki bilgilere dayanarak aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?A) ABD ve İngiltere’ye yapılan dış satım bu ülkelerden yapılan dış alımdan fazladır.B) Beş ülke içinde en fazla dış ticaret Almanya’yla yapılmaktadır.C) İngiltere ve İtalya’ya yapılan dış satım toplamı Almanya’ya yapılan dış satımdan azdır.D) En az dış satım yapılan ülke Fransa’dır.E) Almanya’ya yapılan dış satım ile bu ülkeden yapılan dış alım arasındaki fark diğer ülkelerinkinden fazladır.

22. X ve Y bölgelerinin yüz ölçümleri ve tarımda çalışanların sayısı birbirine yakındır. Ancak, Y bölgesinin tarımsal nüfus yoğunluğu X bölgesinden fazladır.

Bu bilgiler, Y bölgesiyle ilgili aşağıdaki yargılardan hangisine varmak için yeterlidir?A) Ekili dikili alanlar daha azdır.B) Birim alandan alınan ürün daha fazladır.C) Tarımdan elde edilen gelir daha yüksektir.D) Tarımsal ürün çeşidi daha fazladır.E) Tarıma dayalı endüstri gelişmiştir.

23. Aşağıda, gelişme düzeyleri farklı olan iki ülkenin yaş gruplarını gösteren bir tablo verilmiştir.

I. ÜLKE II. ÜLKE

Yaş grubu

Kadın (milyon

kişi)

Erkek (milyon

kişi)

Kadın (milyon

kişi)

Erkek (milyon

kişi)0–14 21 20 14 13

15–64 35 36 38 4065+ 4 2 8 5

Yalnızca tablodaki bilgilerden yararlanarak aşağıdaki sonuçlardan hangisine ulaşılabilir?A) İki ülkede de kadın nüfusu erkek nüfusundan azdır.B) İki ülkede de 15-64 yaş grubundaki erkeklerin sayısı kadınlardan fazladır.C) I. ülkede 15 yaşın altındaki kişi sayısı II. ülkede-kinden azdır.D) II. ülkede 65 yaş üzerindeki kişilerin ülke nüfusu içindeki payı I. ülkedekinden azdır.E) I. ülkede 0-14 yaş grubundakilerin ülke nüfusu içindeki payı II. ülkedekinden azdır.

Öğrenci Seçme Sınavı (Öss) 17 Haziran 2007 Sosyal Bilimler-1

Testi14. C 15. D 16. A 17. B 18. C 19. E 20. D 21. E 22. A 23. B

Sosyal Bilimler–2 Testi (Sos–2) Ülkeler Coğrafyası (14–20) 2007

14. Aşağıdakilerden hangisinin iki yakası arasında bir günlük tarih farkı vardır?A) Panama KanalıB) Bering BoğazıC) Cebelitarık BoğazıD) Süveyş KanalıE) İstanbul Boğazı

15. Coğrafi konumları göz önüne alındığında, doğal nedenlerle oluşabilecek orman yangınlarının aşağıdaki yarımadaların hangisinde en az görülmesi beklenir?

A) İber YarımadasıB) Apenin YarımadasıC) İskandinav YarımadasıD) Balkan YarımadasıE) Anadolu Yarımadası

16. Kuzey Kutup Noktasını merkez alan bir düzlem projeksiyonuna göre çizilmiş haritada aşağıdaki ülkelerin hangisinde bozulma en fazla olur?A) Finlandiya B) DanimarkaC) Kanada D) HindistanE) Kazakistan

17. Bir ülkenin bazı özellikleri aşağıda verilmiştir.• Balıkçılıktan elde edilen gelir yüksektir.• Tarım alanında çalışanların sayısı azdır.• Dış satımda endüstri ürünlerinin payı çok yüksektir.• Tarıma ayrılan topraklar dardır.Bu ülke aşağıdakilerden hangisi olabilir?A) Japonya B) HindistanC) Ukrayna D) İranE) Çin

18. Deniz turizmi genellikle, yaz mevsiminin sıcak geçmesine ve güneşli gün sayısının fazla olmasına bağlı olarak artar.Buna göre, Atlas Okyanusu’na kıyısı olan aşağıdaki ülkelerin hangisinde deniz turizmi olanaklarının diğerlerine göre daha az olduğu söylenebilir?A) Fas B) PortekizC) Meksika D) FransaE) Norveç

19. Etkili olan iklim tipleri göz önüne alındığında, aşağıdaki ülkelerin hangisinde turunçgil yetişmesi zordur?A) İspanya B) Yunanistan C) İsrailD) Avusturya E) Türkiye

20. Aşağıdaki Orta Doğu ülkelerinden hangisinin dış satımında petrolün rolü yoktur?A) MısırB) ÜrdünC) Birleşik Arap EmirlikleriD) KuveytE) Suudi Arabistan

Öğrenci Seçme Sınavı (Öss) 17 Haziran 2007 Sosyal Bilimler-2 Testi14. B 15. C 16. D 17. A 18. E 19. D 20. B

30

31