Uitgebreide toelichting van het meetinstrument

Disabilities of the Arm, Shoulder and Hand (DASH) 16 november 2005 Review en invoer: Eveline van Engelen

1 Algemene gegevens

Het meetinstrument heeft betrekking op de volgende categorieën Lichaamsregio

Bovenste extremiteit

Aandoening (ICD)

Bewegingsapparaat

Domein ‘Menselijk functioneren’ (ICF)

Sensorische functies, Beperkingen algemeen, Sociaal-maatschappelijk leven

• Korte beschrijving De Disabilities of the Arm, Shoulder and Hand (DASH) is een

vragenlijst met 30 items, verdeeld over de categorieën symptomen en beperking in activiteiten. Centraal staat hierbij de mate van klachten of beperkingen in de schouderregio gedurende de afgelopen week. De patiënt beantwoordt de vragen zelf aan de hand van een 5-punts-schaal. Hoe hoger een patiënt scoort op de DASH des te groter zijn de klachten/ beperkingen. 1,2

• Doelgroep patienten met schouderproblematiek 2 • Auteur:

Oorspronkelijke versie P.L. Hudak et al. (1996) 1 Nederlandse versie C. Palmen, E van der Meijden

2 Doel van het meetinstrument

• Evaluatief/Effectiviteit

1

3 Soort/ Vorm van het meetinstrument

• Vragenlijst Opbouw Orgineel: totaal 30 items en 8 optionele items, subcategorie Beperking bij activiteiten (25 items). Symptomen; (5 items) optioneel Sport module (4 items), optioneel Werk module (4 items) Nederlandse versie: subcategorie Uitvoeren van activiteiten (23 items), subcategorie Ernst van symptomen (7 items), optioneel Sport/podiumkunsten module (4 items), optioneel Werkmodule (4 items)

• Invulinstructie Ja, per categorie wordt uitleg gegeven over het beantwoorden van de vragen

• Meetniveau per item: wijze score (5 punts-schaal) meetniveau ordinaal Meetniveau totaalscore: wijze score (0-100) meetniveau ordinaal

4 Verkrijgbaarheid

• Opvraagbaar bij Nederlandse versie: Expertisecentrum Meetinstrumenten voor Revalidatie

(via www.dash.iwh.on.ca is de DASH in 13 talen te downloaden) • Geschatte kosten Gratis te downloaden • Copyright ja

5 Methodologische kwaliteit

• Interne consistentie Gehele lijst: Cronbach’s α : N= 109, populatie schouderpatiënten: pre-operatief: 0.97, post-operatief: 0.98 2

Cronbach’s α : N= ??, populatie schouderpatiënten: 0.95 3 Cronbach’s α (DASH-DLV): N= 50, populatie patiënten met klachten in de b.e.: 0.95 5

Cronbach’s α (DASH-G): N= 49, populatie schouderpatiënten: 0.96 4

Cronbach’s α (DASH-Sw): N= 49, populatie schouderpatiënten: 0.96 7

• Reproduceerbaarheid Betrouwbaarheid (reliability)

Gehele lijst: R(Pearson) DASH-DLV, intra: N=50, populatie schouderpatiënten: 0.98 1 R(Pearson) intra: populatie schouderpatiënten: 0.96 3 R(Pearson) DASH, intra: N=86, populatie schouder- en handpatiënten: 0.96 6 R(Spearman) DASH, intra: N=86, populatie schouder- en handpatiënten: 0.98 1

2

ICC: N=86, populatie schouder- of handpatiënten: 0.96 6 ICC: N=67, operatieve patiënten, met aandoeningen v/h bewegingsapparaat v/d b.e.: 0.93 7 ICC: N=67, non-operatieve patiënten, met aandoeningen v/h bewegingsapparaat v/d b.e.: 0.91 7

Overeenkomst (agreement)

Kappa (DASH-DLV), inter: N=50, populatie schouderpatiënten: 0.79 5

Standard errors of measurement (SEM) = 4.6 – 7.6 DASH punten Minimal detectable change (90 % CI) = 10.7 – 12.8 DASH punten

• Validiteit

Content validity Experts van de American Academy of Orthopedic Surgeons (AAOS), de Council of Musculoskeletal Specialty Societies (COMSS) en de Institute for Work and Health (Toronto, Ontario) hebben 13 meetinstrumenten gereviewed. Vervolgens zijn er 79 relevante items voor schouderproblematiek geselecteerd. Een definitieve versie van de DASH is ontwikkeld m.b.v. de testresultaten uit 20 gezondheidscentra in de USA, Canada en Australië. 8

Criterion validity

Construct validity

Tabel 1: Correlaties tussen de DASH en andere meetinstrumenten

INSTRUMENT Populatie, n=x DASH R(Pearson)/spearman

SPADI pijn schouder- of handpatiënten, n=200 0.82/0.82 SPADI functie schouder- of handpatiënten, n=200 0.88/0.87 Brigham symptomen schouder- of handpatiënten, n=200 0.71/0.70 Brigham functie schouder- of handpatiënten, n=200 0.89/0.89

3

Tabel 2: Correlaties tussen de DASH en de Short Form Health Survey

INSTRUMENT Populatie, n=x DASH R(Pearson)

SF-12 PCS (Physical Component Score)

pre-operatieve patiënten, met aandoeningen v/h bewegings-apparaat v/d b.e., n=176

r= 0.74 7

SF-12 MCS (Mental Component Score)

pre-operatieve patiënten, met aandoeningen v/h bewegings-apparaat v/d b.e., n=176

r=0.51 7

SF-36 PCS (Physical Component Score)

Patienten met klachten in de b.e., n=90 r= -0.50 9

SF-36 MCS (Mental Component Score)

Patienten met klachten in de b.e., n=90 r= -0.59 9

SF-36 Rolbeperkingen door fysieke problemen

Patienten met klachten in de b.e., n=90 r= -0.61 9

SF-36 Pijn Patienten met klachten in de b.e., n=90 r= -0.43 9SF-36 Algemene gezondheidsbeleving

Patienten met klachten in de b.e., n=90 r= -0.36 9

SF-36 Fysiek functioneren Patienten met klachten in de b.e., n=90 r= -0.59 9SF-36 Vitaliteit Patienten met klachten in de b.e., n=90 r= -0.48 9SF-36 Sociaal functioneren Patienten met klachten in de b.e., n=90 r= -0.57 9SF-36 Rolbeperkingen door emotionele problemen

Patienten met klachten in de b.e., n=90 r= -0.62 9

SF-36 Geestelijke gezondheid

Patienten met klachten in de b.e., n=90 r= -0.55 9

• Responsiviteit / longitudinale validiteit Tabel 3. Responsiviteit Disabilities of the Arm, Shoulder and Hand

Populatie Standardized response mean

(SRM)*

Effect size (ES)

Volwassenen met pre- en postopera-tieve scouderproblematiek (n=109)

1.2 2 0.7 2

Arthroscopische acromioplastiek (n=25)

0.5 2 0.9 2

Postoperatieve personen met carpaaltunnelsyndroom

1.0 2 0.7 2

schouderpatiënten (n=57) 0.81 6 0.64 6

Handpatiënten (n=29) 0.74 6 0.57 6

* Standardized response mean (SRM) = Gemiddelde van de verandering / SD van de verandering

4

Tabel 4. Sensitiviteit en specificiteit van de verschillende niveaus van verandering

Sensitiviteit Specificiteit X kleiner dan:

< -1 0.92 6 0.29 6< -5 0.86 6 0.38 6< -7 0.82 6 0.42 6

< -10 0.82 6 0.53 6< -15 0.67 6 0.68 6

< -20 0.59 6 0.78 6

Populatie: schouder- of handpatiënten, n=200

6 Hanteerbaarheid/ Feasibility

• Taal Orgineel Engels, diverse vertalingen, waaronder Nederlands • Benodigdheden invulformulier • Randvoorwaarden • Benodigde tijd invullen: 3-5 minuten, administratie: 6-10 minuten 3 • Gebruikershandleiding nee

7 Normgegevens

• Uitkomstklassen en normgegevens

8 Overige gegevens

5

9 Literatuurlijst

1. Bot SD, Terwee CB, van der Windt DA, Bouter LM, Dekker J, de Vet HC. Clinimetric evaluation of shoulder disability questionnaires: a systematic review of the literature. Ann Rheum Dis. 2004;63(4):335-41.

2. Gummesson C, Atroshi I, Ekdahl C. The disabilities of the arm, shoulder and hand (DASH) outcome questionnaire: longitudinal construct validity and measuring self-rated health change after surgery. BMC Musculoskelet Disord. 2003; 16;4:11. Epub 2003 Jun 16.

3. Mc Clure P, Michener L. Measures of Adult Shoulder Function. Arthritis & Rheumatism. 2003; 49: 50-58

4. Offenbacher M, Ewert T, Sangha O, Stucki G. Validation of a German version of the 'Disabilities of Arm, Shoulder and Hand' questionnaire (DASH-G). Z Rheumatol. 2003;62(2):168-77.

5. Veehof MM, Sleegers EJ, van Veldhoven NH, Schuurman AH, van Meeteren NL. Psychometric qualities of the Dutch language version of the Disabilities of the Arm, Shoulder, and Hand questionnaire (DASH-DLV). J Hand Ther. 2002;15:347–354.

6. Beaton DE, Katz JN, Fossel AH, Wright JG, Tarasuk V, Bombardier C. Measuring the whole or the parts? Validity, reliability, and responsiveness of the Disabilities of the Arm, Shoulder and Hand outcome measure in different regions of the upper extremity. J Hand Ther. 2001;14:128–146.

7. Atroshi I, Gummesson C, Andersson B, Dahlgren E, Johansson A. The disabilities of the arm, shoulder and hand (DASH) outcome questionnaire: reliability and validity of the Swedish version evaluated in 176 patients. Acta Orthop Scand. 2000;71:613–618.

8. Hudak PL, Amadio PC, Bombardier C, The Upper Extremity Collaborative Group (UECG). Development of an upper extremity outcome measure: the DASH (disabilities of the arm, shoulder and hand) [corrected]. Am J Ind Med. 1996;29:602–608.

9. SooHoo NF, McDonald AP, Seiler JG, McGillivary GR. Evaluation of the construct validity of the DASH questionnaire by correlation to the SF-36. J Hand Surg. 2002; 27(3):537-41

10. Hunsaker FG, Cioffi DA, Amadio PC, Wright JG, Caughlin B. The American Academy of Orthopedic Surgeons Outcomes instruments: normative values from the general population. J Bone Joint Surg Am 2002;84: 208-15

6