ULOGA FIZIJATRA U LEČENJU DECE SA · PDF fileFizikalna terapija ne moţe da utiče na lokalni poremećaj rasta uzrokovan artritisom

ULOGA FIZIJATRA U LEENJU DECE SA
ARTRITISOM
Dr Nada urovi

Artritisbol
otok
poremeaj rasta
ograniena pokretljivost
hipotrofija miia
kontraktura zgloba
deformitet zgloba i trajni gubitak funkcije
ArtritisArtritis

BOL I OTOK
Karakteristika akutne faze bolesti
Bol je glavni ograniavajui faktor u funkcionisanju
deteta, otok obino primete roditelji, ali detetu ne
smeta
Manja deca se retko ale da ih boli zglob, obino
roditelji primete da dete tedi ekstremitet u igri
Adolescenti esto minimiziraju ili agraviraju bol, u
zavisnosti od trenutnih psihosocialnih okolnosti

BOL I OTOK
lokalno mirovanje i rasterenje zgloba (ukoliko je nosei zglob)
statike ortoze za ruje i aku, skoni zglob,
koleno (zglob miruje u fiziolokom poloaju!) nou i vei deo dana, skidaju se 2-3 puta na dan da se rade
vebe
funkcionalne ortoze (daju podrku zglobovima u AD, i time smanjuju bol koji se pri tome javlja)

BOL I OTOK
Kinesio Taping
u zavisnosti od naina aplikacije, smanjuje bol i otok,
smanjuje miini spazam i olakava pokrete zgloba
nosi se 3-7 dana, deca ga dobro podnose, retko se javlja
alergijska reakcija na trake

BOL I OTOK
Fizikalni agensi
Krioterapija
Elektroterapija (TENS, galvanizacija,
elektroforeza, DDS, IFS)
Laseroterapija
Runa masaa
Hidroterapija(hidrokineziterapija)

BOL I OTOK
Krioterapija (analgezija, smanjuje/poveava perfuziju, smanjuje miini tonus)
kriopakovanje (kriomasaa, krioimerzija,
kriokaf)
5-20 min u zavisnosti od uzrasta deteta

BOL I OTOK
Elektroterapija
TENS - ist analgetski efekat (gate control theory), nema kontraindikacija, deca ga vole i dobro podnose)

BOL I OTOK
aplikacija: na bolno mesto, na Ap ili triger take, ili na
kontralateralnu stranu u odnosu na bolno mesto
20-30 min 2-3x na dan, u kunim uslovima, tokom
vie meseci

BOL I OTOK
Galvanizacija (efekat anode)
Elektroforeza (novalgetol, cos, KJ)
DDS (cp i lp oblik)
IFS (1-100Hz)
analgetski
antiedematozno

BOL I OTOK
Laseroterapija (LLLT- snaga do 500mW)
GaAlAs (-780 nm, 820nm) - dubina prodiranja do 3
cm
GaAs (-904nm) - dubina prodiranja oko 5 cm

BOL I OTOK
Jedini fizikalni agnes koji MOE da deluje na artritis
tj. ima antiinflamatorni efekat (smanjuje produkciju PgE2, leukotriena B4,TNF, smanjuje granulomsku
reakciju - spreava stvaranje priraslica i infiltrata)
Antiinflamatorne frekvence (> 1000Hz) na predeo
otoka, i u projekciji zglobnih pukotina kako bi zraci uli
i intraartikularno
to je vea talasna duina, dubina prodora zraka je
vea, i izraeniji je antiinflamatorni efekat
World Association of Laser Therapy (WALT) preporuene doze lasera niske snage 904 nm i
780-860nm , revizija iz 2010. god

BOL I OTOK
Analgetske frekvence (

BOL I OTOK
Dozoranje: 1/3 doze za odrasle (0,1 do 1 J/cm, ukupna
dnevna doza do 10J )
Do 20 terapija u kontinuitetu

BOL I OTOK
Runa masaa (mehanizam dejstva je nedovoljno
poznat, moe imati mehanike, refleksne i psiholoke
efekte)
Hidrokineziterapija ( 31-34C) analgetski efekat zbog
termoterapije i kineziterapije
Savetuje se da se u fazi aktivnih artritisa sprovodi
hidrokineziterapija jer smanjuje bol i otok i omoguava
aktivnost deteta uz rastereenje zglobova !!!

BOL I OTOK
Kineziterapija
Kineziterapija (pokret) dovodi do oslobaanja endorfina
na nivou CNS i poboljava lokalnu cirkulaciju u tkivu
bol otok
artritis
Ograniena pokretljivost
lokalno mirovanje zgloba

Artritisbol
otok
poremeaj rasta
hipotrofija miia
kontraktura zgloba

HIPOTROFIJA MIIA
U toku akutne faze bolesti
izometrijske vebe za miie oko zahvaenog zgloba
vebe jaanja miia nezahvaenih segmenata
elektrostimulacija miia u okolini zahvaenog zgloba (galvanska, DDS, IFS)

HIPOTROFIJA MIIA
U fazi remisije
vebe jaanja miia uz pomo doziranog, postepenog optereenja (izotonike, izometrijske)
savetuje se bar 3x nedeljno
aerobni trening (hod, plivanje, vonja bicikla) umerenog intentziteta, od 15 min do maksimalno 30
min dnevno

KONTRAKTURA I DEFORMITET ZGLOBA
Prevencija kontraktura
vebe obima pokreta
(bar 1x na dan u
akutnoj fazi )
aktivne vebe do granice bola
aktivno potpomognute vebe
(za mlau decu, uz korienje
tehnika neuromiine
facilitacije)

okupaciona terapija (kroz igru stimulie aktivan
pokret)

Korekcija kontraktura
Veve istezanja skraene muskulature
2x dan, 10 s istezanje, 20s pauza, 5-10 ponavljanja
(savetuje se tehnika kontrakcija-relaksacija)
Termoterapija (parafin, toplo pakovanje, peloid)
kao uvod u vebe istezanja (poveava istegljivost vezivnog
tkiva zglobne kapsule i tetiva, smanjuje miini spazam,
analgetski efekat )
idealno 40-45C, trajanje 5-30 min

Korektivne ortoze (nou i tokom dnevnog
odmora)
Posteriorna ortoza za koleno sa prepatelarnom
kapom
Korektivna ortoza za ruje/ruje i aku
Korektivna ortoza za skoni zglob

Serijska gipsiranja
Kod veih kontraktura kolena, lakta, skonog, runog
zgloba (promena gipsa na 24-48h, izmeu vebe
istezanja 20 min)
Kutana trakcija
Kod fleksionih kontraktura kuka, ako nisu vee od 15 ,
nou (1kg na 10kg TT)
Leanje na stomaku (poloaj pronacije)
Kod fleksionih kontraktura kuka 2x po 30min tokom
dana, nou

Korekcija deformiteta
Ortoze
Stopala - ortopedski uloci, ortopedske cipele
Kimenog stuba - okovratnik meki, mideri

Kineziterapija za korekciju deformiteta stopala i
kimenog stuba
C kima: poveanje E i R, noenje mekog okovratnika
tokom uenja i pisanja, spavanje u proniranom poloaju,
tanak jastuk

Th i LS kima: jaanje ekstenzora trupa, korekcija kifotine posture i naglaene LL , spavanje u
ekstendiranom poloaju sa tankim jastukom
Hirurke intervencije mekotkivne, osteotomije (valgus deformitet kolena)

Artritisbol
otok
poremeaj rasta
hipotrofija miia
kontraktura zgloba

POREMEAJ RASTA
Fizikalna terapija ne moe da utie na lokalni
poremeaj rasta uzrokovan artritisom
Moe da kompenzuje posledice poremeenog rasta
Artritis kolena esto ubrzava rast ekstremiteta, artritis
skonog zgloba, sitnih zglobova aka i stopala esto
usporava rast tj. dovodi do prevremenog zatvaranja
epifiznih zona rasta
razlika u duini ekstremiteta

POREMEAJ RASTA
Retko inegalitet pree 3 cm
Kada se smiri zapaljenje zgloba, postoji tendencija
spontanog izjednaavanja duine ekstremiteta, pa se
inegalitet smanjuje
Smatra se da svaku razliku koja je 1cm treba
nadoknaditi odgovarajuim ulokom (pogotovo
ako je artritis i dalje aktivan)

SPORTSKE AKTIVNOSTI
Sportove koje treba izbegavati:
Kontaktni sportovi (fudbal, koarka, ragbi)
Sportovi sa velikim impakt faktorom (odbojka,
atletika, balet, folklor)
Sportovi koji se preporuuju:
plivanje, vonja bicikla

SPORTSKE AKTIVNOSTI I BIOLOKA TERAPIJA
Da li deca koja su na biolokoj terapiji i nemaju aktivne artritise
smeju da se bave svim sportovima?
Istraivanje vedskih autora o uticaju programa vebi sa
optereenjem (preskakanje konopca i vebe jaanja miia) kod
dece sa JIA, pokazalo je da je posle 3 meseca vebi (3x nedeljno)
dolo do poboljanja miine snage, ali da nije dolo do statistiki
znaajnog poboljanja aerobnog kapaciteta, funkcijskog statusa i
kvaliteta ivota, u donosu na kontrolnu grupu
Nije bilo neeljenih dogaaja, niti pogoranja bola tokom vebi
Sandstedt E, Fasth A, Eek MN, Beckung E. Muscle strength, physical fitness and well-being in children
and adolescents with juvenile idiopathic arthritis and the effect of an exercise programme : a
randomized controlled trial. Pediatr Rheumatol Online J 2013 Feb 22;11(1):7. doi: 10.1186/1546-0096-
11-7

ZAKLJUAK
Fizikalna terapija ne moe da izlei artritis
Cilj fizikalne terapije je da prevenira, umanji ili ukloni
posledice artritisa
Ona je komplementarna medikamentnoj terapiji od
samog poetka bolesti, tj. u akutnoj fazi, kao i tokom
celog toka bolesti, ali kao samostalna metoda leenja
nije dovoljna za leenje artritisa
Pojedini radovi pokazuju efikasnost kineziterapije u
leenju dece sa artritisom

ZAKLJUAK Mali je broj randomizovanih kontrolisanih studija u ovoj oblasti,
a jo manje onih koje zadovoljavaju metodoloke kriterijume da
bi ule u meta analizu
Meta analiza koju su s

Documents

ULOGA FIZIJATRA U LEČENJU DECE SA · PDF fileFizikalna terapija ne moţe da utiče na lokalni poremećaj rasta uzrokovan artritisom