Upload
others
View
4
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
UNIVERSITEIT GENT
FACULTEIT ECONOMIE EN BEDRIJFSKUNDE
ACADEMIEJAAR 2015 – 2016
Crowdfunding via leningen in Nederland
Masterproef voorgedragen tot het bekomen van de graad van
Master of Science in de Toegepaste Economische Wetenschappen
Lara Verlinden
onder leiding van
Prof. Dr. Ir. Sophie Manigart
Dhr. Xavier Walthoff-Borm
UNIVERSITEIT GENT
FACULTEIT ECONOMIE EN BEDRIJFSKUNDE
ACADEMIEJAAR 2015 – 2016
Crowdfunding via leningen in Nederland
Masterproef voorgedragen tot het bekomen van de graad van
Master of Science in de Toegepaste Economische Wetenschappen
Lara Verlinden
onder leiding van
Prof. Dr. Ir. Sophie Manigart
Dhr. Xavier Walthoff-Borm
VERTROUWELIJKHEIDSCLAUSULE
Ondergetekende verklaart dat de inhoud van deze masterproef mag geraadpleegd en/of
gereproduceerd worden, mits bronvermelding.
Lara Verlinden
I
WOORD VOORAF
Met deze masterproef sluit ik mijn studies Toegepaste Economische Wetenschappen af aan de
Universiteit Gent. Van deze gelegenheid zou ik graag gebruik maken om iedereen te bedanken die
heeft bijgedragen aan het tot stand komen van deze masterproef.
In de eerste plaats wil ik Prof. S. Manigart bedanken voor het aanreiken van het onderwerp, het
verstrekken van onontbeerlijke informatie en het kritisch evalueren van het onderzoek. Tevens wil ik
dhr. X. Walthoff-Borm bedanken voor zijn helpende hand. Daarnaast wil ik VOKA West-Vlaanderen
bedanken voor de zeer interessante inspiratiesessie. Met nadruk wil ik graag mevr. E. Lemaire en dhr.
E. van Kekem bedanken. Hun uitgebreide ervaring in de business van crowdfunding en enthousiasme
hebben mij enorm gestimuleerd.
Als laatste, maar daarom zeker niet op zijn minst, wil ik mijn ouders, zus, broer en vrienden
bedanken voor de steun en ontspannende momenten tijdens het voorbije jaar.
13 mei 2016
Lara Verlinden
II
INHOUDSTAFEL
WOORD VOORAF ............................................................................................................... I
AFKORTINGEN ................................................................................................................. IV
TABELLEN ......................................................................................................................... V
FIGUREN ........................................................................................................................... V
1. INLEIDING .................................................................................................................. 1
2. LITERATUUR ............................................................................................................... 3
2.1. BEGRIP CROWDFUNDING ............................................................................................ 3
2.2. CROWDFUNDING VIA LENINGEN AAN ONDERNEMINGEN ......................................... 4
2.2.1. Alternatieve financieringsbron ............................................................................... 4
2.2.2. Lenings-crowdfundingmarkt in cijfers ..................................................................... 6
2.2.3. Lenings-crowdfundingproces .................................................................................. 8
2.2.4. Lenings-crowdfundingplatformen ........................................................................... 9
2.3. REGLEMENTAIR KADER .............................................................................................. 12
2.3.1. Prospectuswet ..................................................................................................... 13
2.3.2. Opvorderbare gelden ........................................................................................... 14
2.3.3. Bijkomende regels ................................................................................................ 17
2.3.4. Fiscaal kader ........................................................................................................ 18
3. ONDERZOEK EN RESULTATEN ................................................................................... 19
3.1. ONDERZOEKSOPZET EN METHODOLOGIE ................................................................. 19
3.2. ONDERZOEK ............................................................................................................... 19
3.2.1. Lenings-crowdfundingplatformen ......................................................................... 19
3.2.1.1. Te analyseren platformen ...................................................................................................... 19
3.2.1.2. Classificatie ............................................................................................................................. 22
3.2.1.3. Oprichting ............................................................................................................................... 25
3.2.1.4. Oprichters & management ..................................................................................................... 27
3.2.2. Karakteristieken ................................................................................................... 28
3.2.2.1. Lening of hybride crowdfundingvorm .................................................................................... 28
3.2.2.2. Specialisatie ............................................................................................................................ 29
3.2.2.3. Financieringsmodel ................................................................................................................ 31
3.2.2.4. Verdienmodel ......................................................................................................................... 31
3.2.2.5. Screening ................................................................................................................................ 33
3.2.2.6. Aflossingsmethode ................................................................................................................. 36
3.2.2.7. Inschrijvingsperiode en volschreven periode ......................................................................... 36
3.2.2.8. Slaagpercentage ..................................................................................................................... 37
3.2.2.9. Defaults .................................................................................................................................. 37
3.2.2.10. Nationaliteit ondernemers en investeerders ..................................................................... 38
3.2.2.11. Investeerdersnetwerk ........................................................................................................ 39
3.2.2.12. Partners .............................................................................................................................. 39
3.2.2.13. Ondersteuning ................................................................................................................... 40
3.2.2.14. Bijkomende diensten aan de ondernemingen ................................................................... 41
III
3.2.2.15. Looptijd project .................................................................................................................. 41
3.2.2.16. Rente project ...................................................................................................................... 43
3.2.2.17. Grootte uitgifte .................................................................................................................. 45
3.2.2.18. Inleg investeerder .............................................................................................................. 47
3.3. RESULTATEN .............................................................................................................. 49
4. CONCLUSIE .............................................................................................................. 54
4.1. ALGEMENE CONCLUSIE ............................................................................................. 54
4.2. BEPERKINGEN VAN HET ONDERZOEK........................................................................ 56
4.3. AANBEVELINGEN EN VERVOLGONDERZOEK ............................................................. 57
BIBLIOGRAFIE .................................................................................................................. VI
APPENDIX 1. CROWDFUNDINGPLATFORMEN NEDERLAND ............................................. XIII
APPENDIX 2. ONDERZOEKITEMS NEDERLAND ................................................................ XIV
APPENDIX 3. CROWDFUNDINGPLATFORMEN BELGIË ..................................................... XVII
APPENDIX 4. ONDERZOEKITEMS BELGIË ....................................................................... XVIII
APPENDIX 5. VERGELIJKING KOSTEN VOOR EEN ONDERNEMER ...................................... XIX
IV
AFKORTINGEN
AFM Autoriteit Financiële Markten
B.C.F. Belgische Crowdfunding Federatie
BKR Bureau Krediet Registratie
CKP Centrale voor kredieten aan particulieren
DNB De Nederlandsche Bank
FSMA Autoriteit voor Financiële Diensten en Markten
KMO Kleine of Middelgrote Onderneming
NBB Nationale Bank van België
P2B Peer-to-business
P2P Peer-to-peer
VOKA Vlaams Netwerk van Ondernemingen
Wft Wet op het Financieel Toezicht
V
TABELLEN
Tabel 1 : Te analyseren crowdfundingplatformen ................................................................................ 21
Tabel 2 : Classificatie platformen .......................................................................................................... 23
Tabel 3 : Classificatie platformen Nederland ........................................................................................ 24
Tabel 4 : Classificatie platformen België ............................................................................................... 25
Tabel 5 : Kosten ondernemer - zeer actieve platformen ...................................................................... 32
Tabel 6 : Kosten ondernemer - actieve platformen .............................................................................. 32
Tabel 7 : Kosten ondernemer – België .................................................................................................. 33
Tabel 8 : Leden van de branchevereniging Nederland Crowdfunding .................................................. 40
Tabel 9 : Samenvatting karakteristieken ............................................................................................... 50
FIGUREN
Figuur 1 : Omvang crowdfunding Nederland .......................................................................................... 6
Figuur 2 : Omvang crowdfunding België ................................................................................................. 7
Figuur 3 : Schematische weergave lenings-crowdfundingproces ........................................................... 9
Figuur 4 : Classificatie platformen - zeer weinig actief tot weinig actief .............................................. 22
Figuur 5 : Classificatie platformen - weinig actief tot actief ................................................................. 23
Figuur 6 : Classificatie platformen - actief tot zeer actief ..................................................................... 23
Figuur 7 : Classificatie platform ............................................................................................................. 25
Figuur 8 : Cumulatief aantal actieve platformen .................................................................................. 26
Figuur 9 : Jaar opstart ............................................................................................................................ 26
Figuur 10 : Specialisatie platformen ...................................................................................................... 30
Figuur 11 : Specialisatie per classificatie van de platformen ................................................................ 30
Figuur 12 : Screening door de platformen ............................................................................................ 35
Figuur 13 : Gemiddelde looptijd crowdfundingleningen ...................................................................... 43
Figuur 14 : Gemiddelde rente van crowdfundingleningen ................................................................... 44
Figuur 15 : Gemiddeld opgehaalde bedragen ....................................................................................... 46
Figuur 16 : Gemiddelde inleg investeerder per project ........................................................................ 48
1
1. INLEIDING
Het moeilijk bekomen van financieringen is één van de belangrijkste belemmeringen voor de groei
van vele bedrijven, in het bijzonder voor de kleine en middelgrote ondernemingen. Investeringen en
innovaties zijn niet mogelijk zonder financiering. In het afgelopen jaar is er een verbetering van de
bancaire financiering merkbaar, het aantal leningen is gestegen. De bancaire financiering vormt de
belangrijkste financieringsvorm voor kleine en middelgrote ondernemingen. Toch is de toegang nog
moeilijk voor kleinere en jongere bedrijven. Niet alleen de afwijzing van een lening vormt een
probleem maar ook het feit dat niet altijd het totaal gevraagde financieringsbedrag wordt verkregen
(Europese commissie, 2015a; ECB, 2015).
Crowdfunding wordt aanzien als een aanvulling op andere financieringsbronnen (Europese
Commissie, 2015a). Bij crowdfunding wordt via het internet beroep gedaan op het publiek voor de
financiering van projecten. Crowdfunding wordt gekenmerkt door vele kleine bijdragen van een
groot aantal individuen. Mollick (2013, p. 2) definieert crowdfunding als volgt: “Crowdfunding refers
to the efforts by entrepreneurial individuals and groups – cultural, social, and for-profit – to fund
their ventures by drawing on relatively small contributions from a relatively large number of
individuals using the internet, without standard financial intermediaries.”
De omvang van crowdfunding is nog steeds laag in vergelijking met de traditionele vormen van
financiering, maar kent een sterke groei. Historisch lage rente op spaargeld motiveerde individuen
om deel te nemen als kredietverstrekkers in de lenings-crowdfundingmarkt (Bruton, Khavul, Siegel, &
Wright, 2015). Het Verenigd Koninkrijk, Duitsland, Frankrijk en Nederland behoren tot de Europese
landen met de meest ontwikkelde crowdfundingmarkten (Brüntje & Gajda, 2015).
In 2015 is in Nederland het aanzienlijke bedrag van 128 miljoen euro opgehaald via crowdfunding.
Dit is een verdubbeling ten opzichte van 2014 (63 miljoen euro) (Douw&Koren, 2016a).
Crowdfunding in België loopt sterk achter op Nederland. In 2014 is in België 4,35 miljoen euro
opgehaald via crowdfunding, wat een verviervoudiging is ten opzichte van 2013 toen slechts 1,1
miljoen euro is opgehaald (Douw&Koren, 2015b). Daar de gegevens over de crowdfundingmarkt in
2015 van België nog niet gepubliceerd zijn, is de groei nog niet volledig duidelijk. Het bedrag van
2014 zou reeds in juni 2015 zijn opgehaald (Bolero Crowdfunding, 2016a). Uit recent onderzoek blijkt
dat crowdfunding via leningen zowel in Nederland als wereldwijd de crowdfundingmarkt domineert.
In 2015 bedroeg de omvang van crowdfunding via leningen in Nederland 92,4 miljoen euro. De
omvang in 2014 van België bedroeg 1,53 miljoen euro. Het verschil met Nederland is aanzienlijk.
2
Door het grote aandeel van crowdfunding via leningen, richt deze studie zich op crowdfunding via
leningen aan KMO’s in Nederland, waarbij de focus ligt op het onderzoeken van de karakteristieken
van de platformen. Het doel is na te gaan welke karakteristieken een differentiële invloed uitoefenen
op het succes van crowdfundingplatformen. De analyse wordt aangevuld met een vergelijking van de
Belgische crowdfundingplatformen.
Het aantal academische studies die zich toeleggen op crowdfunding is beperkt (Belleflamme, Omrani
& Peitz, 2015; Hemer, 2011). De studies van Schwienbacher behoren tot de eerste wetenschappelijke
studies over crowdfunding in Europa (Schwienbacher & Larralde, 2010; Belleflamme, Lambert, &
Schwienbacher, 2010). Mollick (2013) beschrijft de dynamiek van het slagen of falen van de
belonings-crowdfundingprojecten, en concludeert dat persoonlijke netwerken en de kwaliteit van
projecten een invloed uitoefenen op een succesvolle fondsenwerving. Belleflamme et al. (2015)
beschrijven het netwerkeffect in de belonings-crowdfundingmarkt en concluderen dat het belang dat
geldgevers en geldnemers aan crowdfundingplatformen hechten bepaald wordt door het
netwerkeffect. De bestaande literatuur richt zich voornamelijk op de karakteristieken van de
projecten zelf en de motivatie van de geldgevers en de geldvragers. Er is een groot gebrek aan
literatuur en academische studies over de karakteristieken van de crowdfundingplatformen en over
crowdfunding via leningen, niettegenstaande de belangrijkheid in de praktijk.
Het onderzoek draagt bij tot het onderzoek naar de karakteristieken van lenings-
crowdfundingplatformen. Er wordt voornamelijk gesteund op informatie die te vinden is op de
websites van de lenings-crowdfundingplatformen. Deze informatie is handmatig verzameld.
De masterproef is als volgt opgebouwd. Eerst worden de begrippen, de lenings-crowdfundingmarkt
en het reglementair kader geanalyseerd. Vervolgens wordt de onderzoeksmethode toegelicht en de
resultaten van de analyse besproken. Tot slot worden de conclusie en aanbevelingen voor de
toekomst uitgewerkt.
3
2. LITERATUUR
2.1. BEGRIP CROWDFUNDING
Crowdfunding is een onderdeel van het bredere concept crowdsourcing (Belleflamme, Lambert, &
Schwienbacher, 2014). Crowdsourcing beschrijft het proces waarbij op winst georiënteerde
bedrijven bepaalde activiteiten uitbesteden aan het grote publiek (‘the crowd’) via het internet. De
uitbestede taken zijn essentieel voor de vervaardiging of de verkoop van het product. Het is een
open oproep naar het publiek, meestal via het internet, en heeft tot doel individuen te betrekken bij
het productieproces van een bedrijf. Het publiek voert de taken gratis of tegen een kleine vergoeding
uit. Deze vergoeding zal aanzienlijk lager zijn dan de reële kostprijs voor het bedrijf (Kleemann, Voß,
& Rieder, 2008). Het voordeel voor een bedrijf is dat de taken kunnen worden uitgevoerd door het
publiek in plaats van dure, hoogopgeleide werknemers. Onder het brede begrip van crowdsourcing
zijn er honderden toepassingen denkbaar. Bij één toepassing, crowdfunding, wordt voor het
financieren van een product, dienst of project de hulp van het publiek gevraagd.
Crowdfunding is een vorm van financiering die het mogelijk maakt om financiering te verwerven van
een groot aantal individuen via een online platform. Een onderneming kan een substantieel bedrag
aan financiering ophalen via vele kleine bijdragen van een groot aantal mensen (Mollick, 2013).
Crowdfunding wordt steeds gekenmerkt door 4 karakteristieken: (a) een bepaald project wordt
gefinancierd, (b) het doelbedrag is vooraf bepaald, (c) een project staat voor een bepaalde tijd online
en een einddatum is vastgesteld, (d) een tegenprestatie wordt aangeboden (Douw&Koren, 2014).
De komst en snelle evolutie van het internet, sociale media en online betalingssystemen hebben
bijgedragen tot de groei van crowdfunding en hebben het mogelijk gemaakt om tegen een zeer lage
kost te communiceren met potentiële financiers (Boekee, Engels, & van der Veer, 2014). In 2004
begonnen de eerste crowdfunding initiatieven zich te ontwikkelen in de Verenigde Staten
(Kuppuswamy & Bayus, 2015). Vijf jaar later is crowdfunding overgewaaid naar Europa. Naast
financiering, zorgt crowdfunding ook voor marktonderzoek. Het biedt de ondernemers de
mogelijkheid om de aantrekkelijkheid van hun product te testen in een korte tijdsperiode (Ramos,
2014; De Buysere, Gajda, Kleverlaan, & Maron, 2012).
Crowdfunding kent vele verschillende vormen. De vier belangrijkste vormen zijn crowdfunding via
donaties, crowdfunding via beloningen, crowdfunding via eigen vermogen en crowdfunding via
leningen (De Buysere et al., 2012). Een combinatie van de verschillende vormen komt ook voor. De
verschillende crowdfundingvormen zullen andere types van financiers aantrekken (Belleflamme et
al., 2014).
4
Crowdfunding via donaties (Donation based crowdfunding) is het verzamelen van financiering voor
non-profit of sociale projecten. Donateurs verwachten noch een financiële, noch een materiële
tegenprestatie. De motivaties van de donateurs zijn gedreven vanuit intrinsieke overwegingen.
Projecten die zich hieronder situeren zijn voornamelijk kunst- en muziekprojecten en projecten voor
goede doelen (Belleflamme et al., 2014).
Crowdfunding via beloningen (Reward based crowdfunding) biedt een niet-financiële tegenprestatie,
zoals voorverkoop of beloningen. Bij voorverkoop betalen de individuen een bepaald bedrag en
krijgen ze daarvoor een nog niet vervaardigd product in de plaats. De waarde van het product stemt
in zekere mate overeen met de waarde van de betaling (De Buysere et al., 2012). Projecteigenaars
kunnen via deze vorm van crowdfunding nagaan of hun product goed in de markt ligt. Beloningen
kunnen zowel immaterieel (dienst) als materieel (product) zijn, bijvoorbeeld een cd, T-shirt,
kortingsbon of een andere niet-financieel voordeel bij het steunen van een artistiek project
(Belleflamme et al., 2015). Deze beloningen zijn van symbolische aard. De kost van de beloning zal
aanzienlijk lager liggen dan de betaling, maar de waarde kan voor de ontvanger zeer hoog zijn.
Crowdfunding via eigen vermogen (Equity based crowdfunding) kent een hogere complexiteit.
Investeerders krijgen in ruil voor hun investering aandelen van het bedrijf. De investeerders worden
mede-eigenaars, en hun motieven zijn hoofdzakelijk financieel gedreven. Dit betekent niet
noodzakelijk dat ze zeggenschap verwerven in de onderneming, aangezien ze kleine aandeelhouders
worden (Ahlers, Cumming, Günther, & Schweizer, 2015).
Crowdfunding via leningen (Loan based/debt crowdfunding). Verschillende investeerders lenen een
bepaald bedrag aan een onderneming of particulier, die dan periodiek of aan het einde van de
looptijd de geldsom inclusief rente terugbetaalt. De rente zal afhankelijk zijn van het risico van het
project en de onderneming. Een onderscheid wordt gemaakt tussen sociale leningen (leningen met
geen of een zeer gunstig rendement), peer-to-peer lending (leningen verstrekt aan particulieren) en
peer-to-business lending (leningen verstrekt aan ondernemingen) (De Buysere et al., 2012).
2.2. CROWDFUNDING VIA LENINGEN AAN ONDERNEMINGEN
2.2.1. Alternatieve financieringsbron
Als gevolg van de financiële crisis van 2008 is de toegang tot traditionele financiering sterk
verstrengd. Zo hebben de banken de voorwaarden, waaronder kredieten worden verleend aan
ondernemingen aangescherpt. Dit veroorzaakt een afremming van de kredietverlening, waardoor
minder ondernemingen in aanmerking komen voor bancaire financiering en op zoek moeten gaan
naar andere financieringsvormen (Bruton et al., 2015; European Commission, 2013, 2014, 2015a).
5
Mogelijke alternatieven voor een bancaire financiering voor een onderneming zijn business angels,
venture capitalists, microkredieten, kredietunies , vrienden & familie en crowdfunding.
Crowdfunding wint meer en meer aan belangstelling. Crowdfunding kan zowel betrekking hebben op
eigen vermogen financiering als vreemd vermogen financiering (Douw, Koren, Vroeman, & Landman,
2012).
Het verschil tussen crowdfunding en een business angel is het feit dat de fondsen bij crowdfunding
opgehaald worden bij een grote groep individuen, in tegenstelling tot een business angel waarbij de
fondsen afkomstig zijn van hemzelf. Business angels stellen hun kennis en ervaring ter beschikking
aan de onderneming en zijn actief betrokken bij de onderneming. Bij crowdfunding, daarentegen,
bepaalt de onderneming zelf in hoeverre de investeerders betrokken zijn bij de ondernemingen en is
er geen controleverlies. De opgehaalde fondsen via business angels variëren van 10.000 euro tot
maximaal 250.000 euro (Lehner, 2013).
De fondsen bij een venture capital firma zijn afkomstig van verschillende individuen. De venture
capital firma beslist welke investeringskansen het meest aantrekkelijk zijn (Metrick & Yasuda, 2010;
Maxwell, Jeffrey, & Lévesque, 2011). Bij crowdfunding echter beslist het individu zelf in welk project
er wordt geïnvesteerd. De geïnvesteerde gelden van venture capitalists, afhankelijk van de grootte
van het fonds, zijn doorgaans hoger dan bij crowdfunding, startend van 500.000 euro tot 2 miljoen
euro of meer.
Microkredieten zijn kredieten speciaal ontworpen voor kleinere ondernemingen en variëren
doorgaans tussen 20.000 euro en 250.000 euro. In vergelijking met crowdfunding waarbij de gelden
afkomstig zijn van particulieren, worden microkredieten betaald met subsidiegelden en kapitaal van
banken (Douw et al., 2012).
Kredietunies, coöperaties van bedrijven binnen een specifieke sector of regio, zijn gericht op het
verschaffen van kredieten aan ondernemers. Met het spaargeld van ondernemers worden andere
ondernemers, binnen de kredietunie, gefinancierd (Douw et al., 2012). Kredietunies zijn niet geneigd
risicokapitaal te verstrekken aan startende ondernemers, wat juist de troef is bij crowdfunding.
Wanneer ondernemingen nood hebben aan een kleine hoeveelheid financiering, kunnen de
ondernemingen zich richten tot vrienden en familie. Ook bij crowdfunding kunnen vrienden en
familie de onderneming steunen, maar er wordt daarnaast ook beroep gedaan op het grote publiek
(Mollick, 2013).
6
Een belangrijk verschil tussen crowdfunding en de andere vormen van financiering is het feit dat
crowdfunding een online proces is, terwijl de andere financieringsvormen eerder offline
plaatsvinden.
2.2.2. Lenings-crowdfundingmarkt in cijfers
Crowdfunding via leningen is in Nederland de dominante vorm (72%) (Douw&Koren, 2016a)(Fig. 1).
In 2015 werd 92,4 miljoen euro opgehaald via leningen, onder te verdelen in consumentenleningen
en leningen aan ondernemingen. Hoewel consumentenleningen een sterke groei kennen, hebben
leningen aan ondernemingen het belangrijkste aandeel in crowdfunding met 88,8 miljoen euro
(69%). Dit is te verklaren doordat het bedrag van een lening aan een onderneming doorgaans veel
groter is dan het bedrag bij een consumentenlening. Gemiddeld wordt er bij een lening aan een
onderneming 90.000 euro per project opgehaald, terwijl dit voor een consumentenlening slechts
9.600 euro bedraagt.
In totaal zijn in 2015 in Nederland 3.500 projecten gefinancierd, waarvan 986 projecten via leningen
aan ondernemingen (Douw&Koren, 2016a).
Figuur 1 : Omvang crowdfunding Nederland (Bron : uitwerking gebaseerd op Douw&Koren, 2016a)
Vergelijking met België
In België wordt crowdfunding via leningen en aandelen samen als financiële crowdfunding
beschouwd. Deze groep is verantwoordelijk voor het grootste deel van de Belgische
11,1 27,8
51,1
103,4
2,9
4,2
11,9
24,6
0
20
40
60
80
100
120
140
2012 2013 2014 2015
in m
iljo
en
en
eu
ro's
Leningen/Aandelen Donaties/Beloningen
128
32
63
14
Aandelen
11,0
Leningen
92,4
7
crowdfundingmarkt met een totaal bedrag van 2,7 miljoen euro (2014). 1,53 miljoen euro (35%)
werd opgehaald via leningen door ondernemingen, wat in sterk contrast is met Nederland waar 88,8
miljoen euro (69%) werd opgehaald. Hoewel in België op wettelijke basis consumentenleningen niet
toegestaan zijn, kent crowdfunding via leningen een groei (Colaert, 2016). Het bedrag opgehaald via
leningen is in 2014 vervijfvoudigd ten opzichte van 2013 (Fig. 2). Het gemiddeld opgehaalde bedrag
per project bedraagt 100.000 euro, wat enigszins hoger is dan in Nederland.
In België is een totaal van 319 projecten, waarvan slechts 27 projecten aan ondernemingen via
leningen en aandelen, gefinancierd. Ook dit verschilt zeer sterk met Nederland, waar meer dan 900
projecten gefinancierd zijn geweest.
De cijfers van Nederland en België dienen met enige voorzichtigheid te worden geïnterpreteerd
aangezien de vergelijkingsbasis niet dezelfde is. Voor België zijn de cijfers van 2014 gebruikt vermits
de cijfers van 2015 nog niet zijn gepubliceerd.
Figuur 2 : Omvang crowdfunding België (Bron : uitwerking gebaseerd op Douw&Koren, 2015b; KPMG, 2014)
150.840 308.000
1.530.000
167.600 297.000
1.170.000
100.560
495.000
1.650.000
0
500.000
1.000.000
1.500.000
2.000.000
2.500.000
3.000.000
3.500.000
4.000.000
4.500.000
2012 2013 2014
bed
rage
n in
eu
ro
Donaties/Beloningen Aandelen Leningen
4.350.000
1.100.000
419.000
8
2.2.3. Lenings-crowdfundingproces
In het crowdfundingproces spelen de volgende actoren een cruciale rol: de projecteigenaars
(=ondernemers), de projectfinanciers (=investeerders) en de platformen, die fungeren als
tussenpersoon (Ordanini, Miceli, Pizzetti, & Parasuraman, 2011).
De crowdfundingplatformen ontvangen aanvragen van ondernemers, die hun project wensen te
financieren via crowdfunding. Het doel van de financiering kan zeer uiteenlopend zijn (financiering
voor een herstructurering, uitbreiding, aankoop van goederen, een ontwikkelingsfase, startkapitaal,
etc.). Het platform beoordeelt de aanvragen op verschillende criteria. De haalbaarheid van het
project wordt nagegaan en de achtergrond van de ondernemer wordt gecontroleerd. Nadat het
project wordt aanvaard door het platform, bepaalt de ondernemer de publicatieperiode en zet de
ondernemer een campagne op, waarmee het project wordt uitgelegd en interesse wordt opgewekt
bij potentiële investeerders. Vaak wordt gebruik gemaakt van sociale media om potentiële
investeerders aan te trekken. Gedurende de campagne post de ondernemer, via het platform,
updates over de ontwikkelingen van het project, het verloop van het financieringsproces en worden
vragen beantwoord van potentiële investeerders. De communicatie tussen de partijen verloopt
doorgaans via het platform (De Buysere et al., 2012). De investeerders financieren het project via het
platform. De gedane investeringen worden tot het einde van de investeringsperiode op een
geblokkeerde rekening gestort. De meeste platformen maken gebruik van het ‘all or nothing’ model.
Als het doelbedrag is bereikt binnen de toegewezen publicatieperiode ontvangt de ondernemer het
geld. Als het doelbedrag niet wordt behaald binnen de vooraf bepaalde termijn worden de gelden
teruggestort aan de investeerders. Naast het ‘all or nothing’ model bestaat er het ‘keep it all’ model
waarbij de investeerders de gelden ontvangen, ongeacht of het doelbedrag is behaald. De periodieke
terugbetaling van de rente en de aflossingen van de lening verloopt via het platform. Periodiek
ontvangt de ondernemer een aanvraag om het verschuldigde bedrag te storten op de rekening van
het platform. Het platform verdeelt en betaalt op zijn beurt de gelden tussen de investeerders.
Meer en meer maken Nederlandse lenings-crowdfundingplatformen voor geldtransacties gebruik van
een derdenrekening. Een derdenrekening is een aparte bankrekening die dient om de gelden die
bestemd zijn voor derden veilig te stellen. De derdenrekening zorgt voor een scheiding tussen het
vermogen van een crowdfundingplatform en het vermogen van de investeerders. Het beheer van de
derdenrekening wordt toevertrouwd aan een afzonderlijke stichting die verantwoordelijk is voor het
toezicht en het beheer ervan. Zowel de investeringen als de periodieke terugbetalingen lopen via de
rekening van de Stichting Derdengelden (Fig. 3). Indien de ondernemer er niet in slaagt het
doelbedrag op te halen, betaalt de Stichting de gelden binnen de vijf werkdagen terug aan de
9
investeerders. Op derdenrekeningen kan geen beslag worden gelegd want die genieten van
wettelijke bescherming. Dit geldt eveneens bij faillissement van het crowdfundingplatform.
Figuur 3 : Schematische weergave lenings-crowdfundingproces (bron : uitwerking gebaseerd op Collin Crowdfund, 2016)
2.2.4. Lenings-crowdfundingplatformen
Een belangrijk onderdeel van het crowdfundingproces zijn de crowdfundingplatformen.
Crowdfundingplatformen fungeren als tussenpersoon tussen potentiële investeerders en
ondernemers (Hemer, 2011). Ze brengen ondernemers en investeerders met elkaar in contact en
vergemakkelijken de transacties (Bouaiss & Maque, 2015). De platformen hebben allemaal hetzelfde
doel, namelijk het bijeenbrengen van een grote hoeveelheid van kleine bijdragen voor de
financiering van een project. Het platform bepaalt welke projecten worden gepubliceerd maar
bepaalt niet welke projecten worden gefinancierd, dat wordt bepaald door het publiek.
De opkomst van crowdfundingplatformen is cruciaal voor de ontwikkeling van de crowdfundingmarkt
(Hemer, 2011). De nationale autoriteiten benadrukken dat de crowdfundingsector en de platformen
de ruimte moeten krijgen om op een duurzame en verantwoorde manier te groeien (AFM, 2014).
De meeste platformen hebben de volgende kenmerken gemeen:
- De platformen maken het voor de ondernemer mogelijk om hun project te presenteren aan het
publiek via een welbepaald formaat.
- De platformen maken het voor investeerders mogelijk om kleine bedragen via het internet te
investeren in verschillende projecten.
10
- De platformen bieden informatie aan, zoals het kredietbedrag, de looptijd, het geïnvesteerd
bedrag en de inschrijvingsperiode. Ze fungeren als communicatiemiddel tussen ondernemers en
potentiële investeerders (Agrawal, Catalini, & Goldfarb, 2011).
Sommige platformen bieden naast crowdfunding diensten, ook advies aan. Ervaringen en verworven
kennis worden op deze manier doorgegeven aan andere projecten. Alle betrokken actoren hebben
hier baat bij. Ondernemers zijn in staat om meer gelden op te halen, de aangeboden projecten aan
potentiële investeerders zijn van betere kwaliteit en de platformen genereren meer omzet door de
toegenomen circulatie (Bouaiss & Maque, 2015).
Een afgeleide rol van de platformen is tevens het promoten van crowdfunding als alternatieve vorm
van financiering (Fiddelaar, Geluk, & Zuijderhoudt, 2014).
Bij het opzetten en beheren van een crowdfundingplatform komen drie belangrijke aspecten aan
bod. Het financiële, het praktische en het juridische aspect. Het opzetten van een platform is een
langdurig en kostelijk proces, waarbij de meeste kosten betrekking hebben op het juridische aspect.
Financiële aspect
De initiële investering bij het opzetten van een crowdfundingplatform, is het ontwerpen van een
aantrekkelijke website. Daarnaast moeten er systemen zijn die ervoor zorgen dat de transacties op
een veilige en betrouwbare manier worden gerealiseerd. Verder zijn er ook kosten verbonden aan
het beheer en de marketing van het platform. Het screenen van aanvragen en het begeleiden van
campagnes brengen kosten met zich mee. Om deze kosten te kunnen dekken maken
crowdfundingplatformen gebruik van een verdienmodel (Fiddelaar et al., 2014). Het meest gebruikte
verdienmodel is een model waarbij de platformen, in ruil voor hun diensten, een bepaald percentage
ontvangen van het totale opgehaalde financieringsbedrag (=succes fee). Platformen maken gebruik
van het ‘no cure no pay’ principe waarbij de succes fee enkel bij het succesvol behalen van het
vooropgestelde doelbedrag wordt betaald. Vaak worden naast de succes fee ook beoordelings- en/of
publicatiekosten in rekening gebracht. De publicatiekosten moeten door de ondernemers worden
betaald wanneer het project op het platform verschijnt, ongeacht of het succesvol is of niet. De
kosten voor de investeerders zijn beperkt en bestaan meestal uit administratiekosten of
transactiekosten. De aantrekkelijkheid van crowdfunding voor potentiële investeerders zou
aanzienlijk afnemen als hogere kosten zouden worden aangerekend (Belleflamme & Lambert, 2014).
Het aanrekenen van kosten aan ondernemers en investeerders en een correct beheer ervan zijn
nodig om de lenings-crowdfundingplatformen in staat te stellen winstgevend te zijn en te overleven
in een concurrerende markt.
11
Praktische aspect
Het opzetten van een crowdfundingplatform brengt ook praktische uitdagingen met zich mee. Een
onderneming dient opgericht te worden. Het platform dient te beslissen welke activiteiten door het
platform zullen worden uitgevoerd en welke taken zullen worden uitbesteed. Een belangrijke taak
van een crowdfundingplatform is het begeleiden van de projecten in de campagne. Ook dienen de
platformen te beslissen of ze de projecten al dan niet willen screenen en op basis van welke criteria.
De criteria kunnen verschillen van platform tot platform. Door de screening nemen
crowdfundingplatformen de rol van ‘gatekeeper’ op zich. De platformen beslissen welke projecten
online worden geplaatst. De platformen kunnen naast een interne screening ook beroep doen op
rating van externe partijen. De meeste crowdfinancieringsplatformen (=leningen en aandelen)
onderwerpen de projecten aan een uitgebreide screening. Dit is in strijd met het uitgangspunt van
crowdfunding, waarbij het publiek de verantwoordelijkheid heeft om te beslissen welke projecten
interessant zijn, welke projecten worden gefinancierd en welke niet (Bouaiss & Maque, 2015).
Verder dienen de platformen te beslissen hoe ze zullen optreden wanneer ondernemers niet kunnen
voldoen aan hun terugbetalingsverplichtingen. De platformen kunnen opteren geen actie te
ondernemen, de lening rechtstreeks over te dragen aan een incassobureau of overleg te plegen met
de ondernemers om te achterhalen wat de verdere mogelijkheden zijn.
Juridische aspect
Crowdfundingplatformen hebben de verplichting om te zorgen dat de belangen van de investeerders
worden beschermd. Platformen moeten transparant zijn en voorkomen dat investeerders een
ongepaste investering doen. Niet alle investeerders hebben echter voldoende kennis om een project
op een goede manier te beoordelen en de risico’s ervan in te schatten. Transparantie alleen zal
daarom niet volstaan (AFM, 2014). Platformen geven ook aanbevelingen, zoals het advies om het te
investeren bedrag te spreiden over meerdere projecten om zo de risico’s in te perken. Alsook raden
de platformen investeerders aan om slechts een verantwoord deel van hun totaal vermogen te
investeren via crowdfunding (Collin Crowdfund, 2016).
Platformen hebben geen adviserende maar een bemiddelende rol, met als doelstelling het tot stand
brengen van een leningsovereenkomst tussen de partijen. In een meer ontwikkelde en volwassen
markt zullen zowel ondernemers als investeerders behoefte hebben aan advies en kunnen
crowdfunding adviseurs hen bijstaan in hun beslissing (AFM, 2014).
Momenteel zijn de platformen meer gefocust op de belangen van de ondernemers dan die van de
investeerders. Platformen zijn voor hun inkomsten afhankelijk van de ondernemers. Het feit of een
project al dan niet een passende investering is voor investeerders is niet altijd even uitgesproken. In
12
de huidige omstandigheden oogt het dat crowdfunding meer geschikt is voor meer ervaren en
bekwame investeerders (AFM, 2014).
In landen waar crowdfunding reeds sterk ontwikkeld is, staan de platformen onder toezicht van de
nationale autoriteiten. In Nederland staan de crowdfinancieringsplatformen onder toezicht van de
AFM (Autoriteit Financiële Markten). De mate van het toezicht hangt af van welke vergunning of
ontheffing het platform heeft. Opdat een platform een vergunning of ontheffing verkrijgt, moet het
aantonen dat de belangen van de investeerders voldoende zijn beschermd (AFM, 2014; Cornell &
Luzar, 2014). Tot op heden zijn weinig fraudegevallen gekend (Bolero Crowdfunding, 2016a). Fraude
kan zowel worden veroorzaakt door de ondernemer als door het platform, bijvoorbeeld door het
verschaffen van misleidende of onjuiste informatie aan het platform, bepaalde informatie achter te
houden of het creëren van fictieve projecten. Van fraude is ook sprake wanneer de opgehaalde
fondsen voor andere doeleinden worden gebruikt (AFM, 2014). De platformen dienen de belangen
van de investeerders zo goed mogelijk te beschermen. De AFM legt daarom bepaalde maatregelen
op aan de platformen.
2.3. REGLEMENTAIR KADER
De kredietcrisis van 2008 heeft opmerkelijke gebreken in het toezicht op de financiële markten
onthuld. Het is de taak van de nationale overheden om de belangen van de consumenten te
beschermen. In Nederland zijn er tot op heden geen specifieke wetgevingen voor crowdfunding. Het
opzetten van een reglementair kader behoort daarom tot de verantwoordelijkheid van de nationale
overheid. Ze reguleren de activiteiten omtrent crowdfunding, en toetsen crowdfunding aan de reeds
bestaande wetgevingen (De Prez, Ryckaert, & Marquette, 2014; ECN, 2014). Bepaalde landen hebben
hun wetgeving verlicht om crowdfunding toch mogelijk te maken en te ondersteunen.
In Nederland zijn de AFM (Autoriteit Financiële Markten) en DNB (De Nederlandsche Bank)
verantwoordelijk voor het toezicht op de crowdfundingactiviteiten. De Wet op het financieel toezicht
(Wft) regelt het toezicht op de financiële markten en bepaalt de taken en bevoegdheden van de AFM
en DNB. De AFM, een onafhankelijk bestuursorgaan, is verantwoordelijk voor de goedkeuring van
voorschriften, en sinds 2012 behoort het verstrekken van vergunningen/ontheffingen aan
crowdfundingplatformen ook tot haar taken.
De bestaande regelgeving die van toepassing is op crowdfunding, oefent een sterke invloed uit op de
ontwikkeling ervan. De prospectuswet en de regelgeving van opvorderbare gelden vormen hierin een
belangrijk onderdeel.
13
2.3.1. Prospectuswet
De crowdfundingplatformen die beleggingsinstrumenten openbaar aanbieden, kunnen een
verplichting hebben om een prospectus te publiceren. De platformen die aandelen, gewone of
converteerbare obligaties uitgeven, behoren tot deze categorie. Een prospectus is een document dat
alle essentiële informatie bevat om de investeerder in staat te stellen inzicht te geven in onder meer
de financiële positie en de vooruitzichten van de onderneming. Daarop gebaseerd zal de
investeerder een oordeel vormen of een investering verantwoord is (Beama, 2016). Een prospectus is
een verplichting die veel ondernemers ontmoedigt. De kosten voor het opstellen van een prospectus
zijn zeer hoog en bovendien is de geldigheidsduur beperkt tot 12 maanden. De prospectus dient door
de bevoegde toezichthouder, de AFM, te worden goedgekeurd.
Om te beoordelen wanneer de prospectuswet van toepassing is, dienen een aantal begrippen te
worden gedefinieerd.
Beleggingsinstrumenten: De prospectuswet definieert beleggingsinstrumenten als “effecten en alle
andere instrumenten die het mogelijk maken een financiële belegging uit te voeren, ongeacht de
onderliggende activa” (Vandendriessche, Van Steenwinkel, De Vuyst, & Ravenlingien, 2013, p.8).
Wanneer in ruil voor de financiering aandelen of schuldinstrumenten worden aangeboden, is er
sprake van een beleggingsinstrument.
Aanbieden van effecten aan het publiek: Er is sprake van een openbare aanbieding wanneer een
ondernemer, via een crowdfundingplatform, informatie verstrekt over zijn project en de wijze
waarop zijn project zal worden gefinancierd zodat het publiek een beslissing kan nemen met
betrekking tot de investering (Vandendriessche et al., 2013).
Op Europees niveau is besloten dat geen prospectus vereist is wanneer het bedrag kleiner is dan
100.000 euro. Bij bedragen groter dan 5 miljoen euro is steeds de verplichting een prospectus te
publiceren. Bij bedragen tussen 100.000 euro en 5 miljoen euro hebben de nationale overheden de
vrijheid om te beslissen of een prospectus vereist is. Omwille van deze regels kunnen er verschillen
bestaan tussen Europese landen (ECB, 2014).
In Nederland is de prospectusplicht vastgelegd in artikel 5:1 van de Wft (AFM, 2014). De
prospectusplicht geldt niet voor crowdfundingprojecten met een totale waarde van 2,5 miljoen euro
of kleiner. De meeste projecten overstijgen deze waarde niet. Als gevolg hiervan zijn de platformen
(maar eigenlijk de ondernemers) niet onderworpen aan de prospectusplicht.
Verder geldt de vrijstelling indien een project aan minder dan 150 individuen wordt aangeboden of
de nominale waarde van de effecten meer dan 100.000 euro bedraagt per investeerder (Wft artikel
5:3, lid 1).
14
Vergelijking met België
In België is de FSMA (Autoriteit voor Financiële Diensten en Markten) verantwoordelijk voor het
toezicht op het naleven van de bestaande wetgevingen die van toepassing zijn op crowdfunding.
In België valt de openbare aanbieding van beleggingsinstrumenten en de toelating tot het
verhandelen ervan op gereglementeerde markten onder de wet van 16 juni 2006. Ondernemers die
aan de hand van obligaties of aandelen financiering wensen op te halen voor hun projecten via een
crowdfundingplatform moeten nagaan of het project onder de prospectuswet valt (FSMA, 2012). De
FSMA heeft de verantwoordelijkheid om de prospectus goed te keuren. Tot voor kort had elk project
boven de 100.000 euro de verplichting een prospectus in te dienen. In 2014 werd deze grens
verhoogd. Projecten met een financieringsbedrag van minder dan 300.000 euro zijn niet langer
onderworpen aan de verplichting, op voorwaarde dat de maximale bijdrage van investeerders
beperkt is tot 1.000 euro per project. Deze bijkomende voorwaarde is echter niet van toepassing op
projecten waarbij het gewenste financieringsbedrag kleiner is dan 100.000 euro (FSMA, 2014; Bolero
Crowdfunding, 2016a).
2.3.2. Opvorderbare gelden
Volgens de wet op het financieel toezicht is het in Nederland verboden om te bemiddelen in
opvorderbare gelden. Het monopolie op de in ontvangstname van opvorderbare gelden is in
Nederland geregeld in artikel 3:5 en 4:3 Wft. Die wetten bepalen dat bepaalde instellingen en
personen de toestemming hebben om beroep te doen op het publiek voor het aantrekken en ter
beschikking stellen van gelddeposito’s en andere opvorderbare gelden. Kredietinstellingen zijn hier
een voorbeeld van (AFM, 2014).
Om te beoordelen of die wetten van toepassing zijn, dienen een aantal begrippen te worden
gedefinieerd.
Beroep op het publiek: Er wordt beroep gedaan op het publiek indien (a) meer dan 50 individuen
worden geïnformeerd over een project of (b) er rechtstreeks of onrechtstreeks beroep wordt gedaan
op een tussenpersoon of (c) gebruik wordt gemaakt van reclamemiddelen gericht tot meer dan 50
individuen voor de aankondiging van een project.
Opvorderbare gelden: Opvorderbare gelden worden omschreven als “gelden die op enig moment
terugbetaald moeten worden, uit welke hoofde dan ook, en waarvan op voorhand duidelijk is welk
nominaal bedrag moet worden terugbetaald” (Wft artikel 1:1).
Een crowdfundingplatform is een online webtool waartoe ieder individu via het internet toegang
heeft. Het platform richt zich de facto tot meer dan 50 personen. Verder treden de platformen op als
15
tussenpersonen waardoor geconcludeerd kan worden dat crowdfundingplatformen beroep doen op
het publiek voor het aantrekken van opvorderbare gelden (Vandendriessche et al., 2013).
Het doel van crowdfunding via leningen is het ophalen van gelden die op een gegeven moment
terugbetaald dienen te worden aan de investeerders (Vandendriessche et al., 2013).
De crowdfundingplatformen die zich toeleggen op het bemiddelen van leningsovereenkomsten of
het verstrekken van beleggingsdiensten ontvangen dus gelden van het publiek, en vallen onder de
hierboven beschreven wetten.
De AFM en de DNB voeren bijkomende voorwaarden in. Zo is het voor crowdfinancieringsplatformen
verboden om zonder vergunning of ontheffing te handelen.
De AFM is verantwoordelijk voor het toekennen van de vergunningen en ontheffingen. Er zijn drie
AFM statussen mogelijk: (a) een ontheffing bemiddelaar in opvorderbare gelden, (b) een vergunning
financiële dienstverlener en (c) een vergunning beleggingsonderneming. Afhankelijk van de
crowdfundingvorm, zal een andere AFM status nodig zijn.
- Ontheffing bemiddelaar in opvorderbare gelden: Crowdfundingplatformen hebben een
ontheffing voor het bemiddelen in opvorderbare gelden van de AFM nodig, indien ze bemiddelen
in leningsovereenkomsten van ondernemingen. Om in aanmerking te komen voor een ontheffing
dienen platformen aan te tonen dat de belangen van de investeerders voldoende zijn
beschermd. Een ontheffing voor het bemiddelen in opvorderbare gelden betekent dat de
platformen niet onder doorlopend toezicht van de AFM staan. De platformen moeten
halfjaarlijks de omvang van hun platform en andere gegevens rapporteren aan de AFM. Zo blijft
de AFM op de hoogte van de ontwikkelingen in de crowdfundingsector (AFM, 2014).
- Vergunning financiële dienstverlener: Crowdfundingplatformen die bemiddelen in
leningsovereenkomsten van particulieren moeten beschikken over een vergunning als financiële
dienstverlener. Een onderscheid kan gemaakt worden tussen enerzijds een vergunning voor het
bemiddelen in krediet en anderzijds een vergunning voor het aanbieden van krediet. Het verschil
tussen deze twee vergunningen is de rol die het platform uitoefent. Zo kan een platform een
bemiddelende rol uitoefenen of fungeren als aanbieder van krediet.
De diensten, die het platform mag verlenen, worden vermeld in het crowdfunding register van
de AFM. Zo kunnen de platformen een vergunning hebben voor de volgende diensten:
bemiddelen en/of aanbieden van hypothecair krediet, consumptief krediet, elektronisch geld,
betaalrekeningen, spaarrekeningen en opvorderbaar geld.
In tegenstelling tot de platformen met een ontheffing staan de platformen met een vergunning
onder doorlopend toezicht van de AFM.
16
Een ontheffing voor het bemiddelen in opvorderbare gelden is niet nodig indien het platform
over een vergunning voor het bemiddelen in spaarrekeningen of betaalrekeningen beschikt
(AFM, 2014).
- Vergunning beleggingsonderneming: Platformen die crowdfunding projecten aanbieden in de
vorm van effecten hebben een vergunning als beleggingsonderneming nodig. Dit kunnen zowel
aandelen als obligatieleningen zijn. De diensten, die het platform mag verlenen, zullen tevens
worden vermeld in het crowdfunding register van de AFM. Zo kunnen de platformen een
vergunning hebben voor de volgende diensten: ontvangen en doorgeven orders in financiële
instrumenten, vermogensbeheer, beleggingsadvies en het plaatsen van financiële instrumenten
zonder plaatsingsgarantie.
In tegenstelling tot de platformen met een ontheffing staan de platformen met een vergunning
onder doorlopend toezicht van de AFM. De regels voor deze AFM status zijn de zwaarste. DNB
houdt prudentieel toezicht op deze platformen gericht op het bevorderen van de financiële
degelijkheid en zorgt ervoor dat de platformen hun financiële verplichtingen naleven.
Als een platform een vergunning als beleggingsonderneming heeft, dan hoeft ze geen vergunning
voor het bemiddelen in betaalrekeningen of elektronisch geld, en ook geen ontheffing voor het
bemiddelen in opvorderbare gelden aan te vragen.
Het DNB houdt, naast het prudentieel toezicht op de platformen met een vergunning als
beleggingsonderneming, geen toezicht op de financiële markten. Het DNB houdt zich voornamelijk
bezig met het effectief opvorderen van de gelden. Wanneer platformen gelden opvorderen van
investeerders mogen ze, volgens de Nederlandse wetgeving, die gelden slechts vijf dagen in bezit
hebben alvorens ze deze overmaken aan de desbetreffende onderneming. Wettelijk hebben
platformen de mogelijkheid om deze termijn te verlengen tot maximaal 30 dagen.
Vergelijking met België
Volgens de prospectuswet is het in België verboden om te bemiddelen in opvorderbare gelden. Het
monopolie op de in ontvangstname van opvorderbare gelden is geregeld in artikel 68bis van de
Belgische prospectuswet.
In België wordt de term terugbetaalbare gelden gebruikt in plaats van de Nederlandse term
opvorderbare gelden.
In tegenstelling tot Nederland, moeten individuen in het geval van terugbetaalbare gelden beroep
doen op erkende kredietinstellingen die over de nodige vergunningen beschikken.
Crowdfundingplatformen vormen hier echter een uitzondering op. De FSMA bepaalt dat de
platformen contractueel moeten vastleggen dat de gelden slechts voor twee doeleinden worden
gebruikt. Namelijk voor de terugbetaling van de gelden aan de investeerders indien het doelbedrag
17
niet is behaald, en de overdracht van de gelden aan de ondernemer voor de uitvoering van projecten
indien voldoende geld is opgehaald. Omwille van deze redenen geldt artikel 68bis van de
prospectuswet niet op crowdfundingplatformen en is er geen inbreuk op het monopolie. De
platformen moeten ook contractueel vastleggen dat elk gebruik van de gelden gedurende de
wachtperiode verboden is en dat voor het ophalen van de gelden gebruik wordt gemaakt van een
geblokkeerde rekening. Indien niet wordt voldaan aan deze voorwaarden dienen
crowdfundingplatformen een vergunning te bezitten voor het ontvangen van terugbetaalbare
gelden, verleend door de NBB (Vandendriessche et al.,2013; FSMA, 2012).
Wanneer crowdfundingplatformen beleggingsdiensten aanbieden, dienen ze te beschikken over een
vergunning beleggingsonderneming of kredietinstelling volgens de wet van 6 april 1995 (FSMA,
2012).
2.3.3. Bijkomende regels
In Nederland heeft de AFM nog bijkomende regels, nl. de investeerderstoets en investeringsgrenzen,
ingevoerd. Deze zijn van kracht sedert 1 april 2016.
Investeerderstoets
De AFM heeft besloten dat iedere investeerder vanaf 1 april 2016 een investeerderstoets dient af te
leggen bij een minimale investering van 500 euro en als een investeerder cumulatief meer dan 5.000
euro investeert. Deze verplichting geldt enkel voor particuliere investeerders die via aandelen of
leningen investeren in projecten. Zakelijke investeerders worden hiervan vrijgesteld.
De investeerderstoets test de kennis, de ervaring en het vermogen van de investeerder om te
investeren (Geldvoorelkaar, 2016). Deze toets is echter niet bindend. Bij een negatief resultaat zal
extra aandacht worden gevestigd op de risico’s verbonden aan de investering (AFM, 2015).
Begin 2016 is gestemd over een voorstel om de ondergrens van de investeerderstoets te verhogen
van 500 euro naar 1.000 euro. Maar de AFM heeft besloten om, voorlopig, de ondergrens niet te
verhogen. Het doel van de investeerderstoets is om investeerders te beschermen bij het investeren
in een nog jonge markt. De AFM oordeelt dat een verhoging van de ondergrens ervoor zal zorgen dat
de meerderheid van de investeringen via crowdfundingplatformen niet zal worden onderworpen aan
een investeerderstoets (AFM, 2016a).
Daarentegen is de branchevereniging Nederland Crowdfunding van mening dat de investeringstoets
de groei in de crowdfunding markt zal afremmen. Telkens wanneer het cumulatief
investeringsbedrag van 5.000 euro wordt overschreden, heeft de investeerder de verplichting om de
investeringstoets opnieuw in te vullen. Hierdoor haakt gemiddeld 30% van de potentiële
18
investeerders af (Crowdfunding.nl, 2015). Het platform Geldvoorelkaar is het eerste Nederlandse
platform dat de investeringstoets heeft ingevoerd.
Investeringsgrenzen
Naast de invoering van de investeerdertoets in april 2016, was er ook een verhoging van de
investeringslimieten. Het totaal geïnvesteerde vermogen voor leningen is verhoogd van 40.000 euro
naar 80.000 euro en voor aandelen van 20.000 euro naar 40.000 euro (AFM, 2015). Die limieten
gelden niet voor rechtspersonen en professionele investeerders (AFM, 2014). Deze grenzen gelden
per platform aangezien het moeilijk, bijna onmogelijk is, om voor elke investeerder na te gaan
hoeveel ze cumulatief hebben geïnvesteerd op meerdere platformen.
In januari 2016 is de beperking van het maximaal aantal te investeren projecten per platform
vervallen. Voor januari 2016 was het niet toegestaan om in meer dan 100 projecten te investeren per
platform. Deze beperking werd ingevoerd omdat crowdfunding een nieuwe vorm van investeren was
en de risico’s inzake crowdfundinginvesteringen ongekend waren (AFM, 2015).
Vergelijking met België
België staat op vlak van crowdfunding nog in haar kinderschoenen. De regelgeving is nog niet zo
uitgebreid als in Nederland. Regels, zoals de investeerderstoets of investeringsgrenzen voor
platformen, zijn in België nog niet van kracht.
In België heeft het platform Bolero Crowdfunding, op eigen initiatief, een vorm van
investeerderstoets ingevoerd. Elke investeerder dient een beleggingskennis- en ervaringstest af te
leggen, die de kennis van de investeerders test met betrekking tot het investeren in startende
ondernemingen en de eraan verbonden risico’s. Elke twee jaar dient deze herhaald te worden
(Bolero Crowdfunding, 2016a). Het resultaat is echter niet bindend.
2.3.4. Fiscaal kader
Voor crowdfunding via leningen bestaat er op fiscaal vlak geen afwijkende behandeling.
Vergelijking met België
Ter aanmoediging om rechtstreeks te investeren in startende ondernemingen, is sinds 1 juli 2015 de
‘Tax Shelter’ van toepassing. De investeerders kunnen genieten van een vrijstelling van de roerende
voorheffing op de interesten voor de eerste schijf van 15.000 euro per jaar, mits voldaan wordt aan
een aantal voorwaarden. Zo moet de lening (a) een minimale looptijd hebben van 4 jaar, (b)
uitgegeven zijn door een startende onderneming jonger dan 4 jaar, (c) niet dienen ter
herfinanciering, en (d) geldt de vrijstelling enkel voor platformen erkend door de FSMA. Tot op heden
zijn echter nog geen crowdfundingplatformen erkend door de FSMA (Bolero Crowdfunding, 2016a).
19
3. ONDERZOEK EN RESULTATEN
3.1. ONDERZOEKSOPZET EN METHODOLOGIE
Aangezien tot op heden weinig academische studies zijn verricht naar de lenings-
crowdfundingplatformen, wordt voor deze studie gebruik gemaakt van een exploratief onderzoek.
Voor het formuleren van een antwoord op de vraag “Welke factoren hebben een differentiërende
impact op het succes van lenings-crowdfundingplatformen” wordt er gesteund op de informatie die
terug te vinden is op de websites van de platformen en informatie uit secundaire bronnen (zoals
verslagen van Douw&Koren, Fundwijzer, Crowdfundmarkt, etc.). Informatie is verzameld aan de
hand van e-research methodes. Een interview met mevrouw E. Lemaire, Business Development
Manager bij Bolero Crowdfunding, heeft plaatsgevonden voor een toelichting rond de Belgische
crowdfundingmarkt. Daarnaast heeft een interview met de heer Erwin van Kekem,
crowdfundadviseur en medeoprichter van het Nederlandse platform Collin Crowdfund,
plaatsgevonden ter interpretatie van de resultaten van het onderzoek.
Het onderzoek beperkt zich tot de lenings-crowdfundingplatformen, actief in Nederland, en met
hoofdactiviteit ‘leningen aan ondernemingen’. De gegevens over de platformkarakteristieken worden
verzameld en geanalyseerd. De analyse wordt aangevuld met een korte vergelijking met de Belgische
crowdfundingplatformen. Een belangrijke opmerking is dat het onderzoek zich concentreert op de
platformen en niet op de projecten die aangeboden worden door de platformen.
In het eigen onderzoek worden steeds de waarden gebruikt sinds de opstart van het platform. In
publicaties van secundaire bronnen worden enerzijds waarden van een specifiek jaar gegeven
anderzijds waarden sinds de opstart van het platform. De gegevens, die in het eigen onderzoek
worden gebruikt, zijn gedurende de maanden januari en februari verzameld. Niet alle informatie die
geanalyseerd wordt, is beschikbaar voor alle platformen. In de grafieken wordt dit weergegeven als
xx/yy, waarbij xx het aantal weergeeft waarvoor informatie beschikbaar is en yy het totaal aantal
platformen weergeeft.
Het onderzoek draagt bij tot onderzoek naar crowdfunding via leningen aan KMO’s.
3.2. ONDERZOEK
3.2.1. Lenings-crowdfundingplatformen
3.2.1.1. Te analyseren platformen
Het aantal crowdfundingplatformen is de afgelopen jaren sterk toegenomen. In Nederland zijn meer
dan 100 crowdfundingplatformen actief. Het overzicht van de platformen is opgesteld aan de hand
20
van informatie uit verschillende bronnen, waaronder het crowdfundingregister van de AFM, een
overzicht komende van Douw&Koren en Fundwijzer. Dit overzicht is vervolgens aangevuld met de
crowdfundingvorm (Appendix 1). In het overzicht van de 112 crowdfundingplatformen zijn er 44
lenings-crowdfundingplatformen opgenomen, waarvan zes platformen zowel leningen aan
ondernemingen als leningen aan particulieren aanbieden (Crowdpartners, Geldvoorelkaar, Lendex,
Lendico, SamenInGeld, VERA Community).
Uit de update (februari 2016) van het register ‘crowdfundingplatformen in Nederland’, gepubliceerd
door de AFM blijkt dat 41 crowdfundingplatformen over een vergunning/ontheffing beschikken
(AFM, 2016b). De verschillen tussen het register van de AFM, de eigen opgestelde lijst en de
uiteindelijk te analyseren platformen worden hieronder verklaard (Tabel 1).
Volgens het register van de AFM beschikken 31 platformen (van de 41 geregistreerde platformen)
over een vergunning ontheffing bemiddelaar in opvorderbaar gelden. Twee hiervan zijn geen
crowdfundingplatformen maar kredietunies. Kredietunies, welke bemiddelen in leningen tussen
ondernemers onderling, zijn opgenomen in het register omwille van hun gelijklopende activiteiten.
Daarnaast is er één crowdfundingplatform dat een aanvraag bij de AFM heeft ingediend en een
ontheffing verkregen heeft, maar nog niet operationeel is. Verder zijn er drie platformen die geen
projecten aanbieden op hun websites maar ondersteuning en begeleiding bieden aan
crowdfundingprojecten. Deze zes platformen worden niet meegenomen in de verdere analyse.
Volgens het register van de AFM beschikken tevens zes platformen (van de 41 geregistreerde
platformen) over een vergunning financiële dienstverlener en vier platformen hebben een
vergunning beleggingsonderneming, waarvan één platform nog niet operationeel is en niet zal
worden meegenomen in de verdere analyse.
In de eigen opgestelde lijst staan acht crowdfundingplatformen die geen AFM vergunning/ontheffing
hebben. Ze doen beroep op diensten van andere crowdfundingplatformen die wel over een geldig
AFM status beschikken. Tevens zijn er in de eigen opgestelde lijst twee platformen opgenomen die
vrijgesteld zijn (de platformen Wekomenerwel en ZonnepanelenDelen). De AFM heeft de activiteiten
van deze platformen geëvalueerd en geconcludeerd dat ze voldoen aan de vrijstellingsvoorwaarden.
21
AFM Status Aantal Te onderzoeken aantal
Reden uitsluiting
Ontheffing bemiddelaar in
opvorderbare gelden
31 25 2 kredietunies; 1 niet
operationeel; 3 geen projecten
Financiële dienstverlener 6 6
Beleggingsonderneming 4 3 1 niet operationeel
Vrijgesteld 2 2
Geen AFM status - platformen maken
gebruik van de diensten van andere
platformen
8 8
Totaal 44
Tabel 1 : Te analyseren crowdfundingplatformen (bron: gebaseerd op register crowdfundingplatformen AFM, 2016b)
Van de 44 lenings-crowdfundingplatformen worden er bijkomend zeven platformen uitgesloten in de
studie. Het platform Weforsea maakt gebruik van de diensten van het platform Crowdpartners.
Aangezien op de beide platformen exact dezelfde projecten terug te vinden zijn, wordt het platform
Weforsea buiten beschouwing gelaten om dubbeltellingen te vermijden.
Het platform ZIB Crowdfunding is opgericht naar aanleiding van het project ‘Ziekenhuis Vlissingen’.
Het project heeft een totaal financieringsbedrag van 10,6 miljoen euro. Voor een project van die
grootteorde is het qua kosten voordeliger een eigen platform op te starten, dan het project op een
bestaand platform te plaatsen.
Voor vijf platformen is geen informatie beschikbaar via het web en worden bijgevolg niet
meegenomen in de analyse (de platformen: Andersfinancieren, Lendex, Lendico, NLInvesteert,
Tailwindcrowd).
Het verdere onderzoek analyseert 37 lenings-crowdfundingplatformen in Nederland (Tabel 3). De
detailanalyse van de platformen is te vinden in Appendix 2 - Onderzoekitems Nederland.
Vergelijking met België
In België zijn 34 crowdfundingplatformen actief (Appendix 3). Het overzicht is samengesteld op basis
van informatie uit bronnen, waaronder het rapport ‘Crowdfunding in België’ van Bolero
Crowdfunding en een overzicht komende van Douw&Koren. Het totaal aantal platformen in België is
aanzienlijk kleiner dan in Nederland. In het overzicht zijn er zeven platformen die crowdfunding via
leningen aanbieden.
In het rapport ‘Crowdfunding in België’, uitgegeven door Bolero Crowdfunding (januari 2016) komen
zes platformen aan bod. Het verschil tussen de eigen opgestelde lijst en de uiteindelijk te analyseren
platformen is als volgt te verklaren. Het platform SoCrowd biedt een aparte vorm van financieren
22
aan: een onderneming moet zelf instaan om een renteloze lening op te halen, SoCrowd verdubbelt
vervolgens het opgehaalde bedrag. Dit platform wordt niet in het onderzoek opgenomen.
Het platform Befund, niet vermeld in het Bolero Crowdfunding rapport, wordt opgenomen in het
onderzoek.
Het verdere onderzoek analyseert zes platformen in België (Tabel 4). De detailanalyse is terug te
vinden in Appendix 4 - Onderzoekitems België.
3.2.1.2. Classificatie
Het aantal te onderzoeken platformen is vrij groot. Om een duidelijk beeld te schetsen van de
platformkenmerken, is gekozen om de platformen te classificeren volgens een combinatie van het
aantal succesvolle leningsprojecten en de totale omvang aan financiering. Bij de hybride platformen
wordt enkel rekening gehouden met de lenings-crowdfundingprojecten.
Daar het aantal projecten en de financieringsomvang van de platformen sterk uiteenlopend zijn, is
geopteerd om de platformen in kaart te brengen gebruikmakend van verschillende schalen. In de
literatuur en in academische werken is nog geen classificatie van crowdfundingplatformen
gedefinieerd. Natuurlijke afkapgrenzen zijn niet duidelijk waar te nemen. De afkapgrenzen en de
classificatie van de platformen zijn bepaald volgens eigen inzicht (Fig. 4, 5 en 6).
Figuur 4 : Classificatie platformen - zeer weinig actief tot weinig actief (bron: eigen analyse)
0 100 200 300 400 500 600 700 800 900
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Om
van
g fi
nan
cier
ing
(i
n d
uiz
en
den
eu
ro's
)
Projecten
Zeer weinig actief Weinig actief
23
Figuur 5 : Classificatie platformen - weinig actief tot actief (bron: eigen analyse)
Figuur 6 : Classificatie platformen - actief tot zeer actief (bron: eigen analyse)
De volgende classificatie wordt gedefinieerd: zeer weinig actief, weinig actief, actief, zeer actief
(Tabel 2). Deze classificatie wordt in de studie gebruikt om de karakteristieken te vergelijken.
Zeer weinig actief
Weinig actief Actief Zeer actief
Aantal projecten (sedert opstart)
0 – 2 3 – 9 10 – 99 >=100
Omvang financiering (in euro) (sedert opstart)
<300.000 300.000 – 1.499.999
1.500.000 – 9.000.000
> 9.000.000
Tabel 2 : Classificatie platformen (bron: eigen analyse)
0
1.000
2.000
3.000
4.000
5.000
6.000
7.000
0 10 20 30 40 50 60
Om
van
g fi
nan
cie
irn
g
(in
du
ize
nd
en
eu
ro's
)
Projecten
Weinig actief Actief
0
10.000
20.000
30.000
40.000
50.000
60.000
70.000
0 200 400 600 800
Om
van
g fi
nan
cie
rin
g
(in
du
ize
nd
en
eu
ro's
)
Projecten
Actief Zeer actief
24
Volgens de gedefinieerde afkapgrenzen behoren het platform Crowdestate (1 project en 448.350
euro financiering) en het platform Zorgfunders (2 projecten en 841.000 euro financiering) niet
eenduidig tot één van de classificatiegroepen. Om deze in de studie mee te nemen, wordt
Crowdestate opgenomen in categorie ‘zeer weinig actief’ en Zorgfunders in de categorie ‘weinig
actief’.
In tabel 3 worden de te analyseren platformen volgens de bovenvermelde categorieën weergegeven.
Hybride platformen worden aangeduid met een (*).
Zeer actief (4)
Actief (6)
Weinig actief (9) Zeer weinig actief (18)
Collin Crowdfund CrowdAboutNow * Aygodutch Agrifinance Moneybrothers *
Funding Circle DuurzaamInvesteren * Bouwaandeel All4Funding MyCrowdfunding *
Geldvoorelkaar Greencrowd * Capital Circle Boer&Coinvest * OnderlingKrediet
Kapitaal Op Maat Horeca Crowdfunding Crowdpartners Crowdbricks RegioFund
Oneplanetcrowd * Investormatch * Crowdestate SamenInGeld
ZonnepanelenDelen * Lovetofund * Farmers Funding * Symbid *
The Dutch Deal * Funduzo * VERA Community *
Wekomenerwel Geldrond * Voordegroei
Zorgfunders * Massafinanciering ZCFP *
Tabel 3 : Classificatie platformen Nederland (bron: eigen analyse; * Hybride platform)
De meerderheid van de platformen in Nederland bevindt zich in de categorie ‘zeer weinig actief’ (Fig.
7). Het grote aantal platformen in deze klasse, is te verklaren doordat het merendeel van die
platformen vrij jong zijn. In de categorie ‘weinig actief’ bevinden zich de platformen die de
opstartfase achter de rug hebben. De categorieën ‘actief’ en ‘zeer actief’ bevatten de platformen die
reeds meerdere projecten succesvol hebben gefinancierd. De platformen in de categorie ‘zeer actief’
hebben naambekendheid en een imago gegenereerd bij een groot publiek. Deze platformen bieden
uitsluitend leningen aan en vertegenwoordigen meer dan 90% van de crowdfundingmarkt met
betrekking tot crowdfunding via leningen (Fundwijzer, 2016). Het platform Geldvoorelkaar heeft
reeds meer dan 744 lenings-crowdfundingprojecten aan ondernemingen succesvol gefinancierd en
kent een sterke groei in de financieringsomvang (2011: €0,2m; 2012: €3m; 2013: €19m; 2014: €47m;
2015: €73m – onder de vorm van leningen aan ondernemingen als aan particulieren).
De overgrote meerderheid van de platformen is uitsluitend actief in Nederland. Het platform
Oneplanetcrowd is eveneens actief in Duitsland. Het platform Funding Circle is actief in verschillende
andere landen en werkt met lokale crowdfundingplatformen.
25
Figuur 7 : Classificatie platform (Nederland - 37/37, België - 6/6)
(bron: eigen analyse)
Vergelijking met België
In tabel 4 worden de te analyseren platformen volgens de gedefinieerde categorieën weergegeven.
Het grootste lenings-crowdfundingplatform in België, Look&Fin, heeft reeds 40 projecten succesvol
gefinancierd. De andere Belgische platformen zijn nog niet lang actief om te beschikken over een
groot aantal succesvolle projecten (Fig. 7). De evolutie van deze platformen zal de komende jaren
duidelijk worden.
Volgens de gedefinieerde afkapgrenzen behoort het platform CroFun (7 projecten en 33.768 euro
financiering) niet eenduidig tot één van de classificatiegroepen. Om deze in de studie mee te nemen,
wordt CroFun opgenomen in categorie ‘zeer weinig actief’.
Actief (1) Weinig actief (1) Zeer weinig actief (4)
Look&Fin MyMicroInvest * Befund
Bolero Crowdfunding *
Finicrowd *
CroFun *
Tabel 4 : Classificatie platformen België (bron: eigen analyse; * Hybride platform)
3.2.1.3. Oprichting
De eerste lenings-crowdfundingplatformen in Nederland zijn ontstaan begin 2010. Echter de grote
meerderheid van de platformen is pas in 2014 opgericht. Deze platformen bieden doorgaans nog
maar een beperkt aantal projecten aan (1 tot 2 projecten). Het jaar van oprichting van de lenings-
crowdfundingplatformen is het jaar waarin de platformen crowdfunding via leningen aanbieden (het
18
9
6
4 4 1 1
0
2
4
6
8
10
12
14
16
18
20
Zeer weinig actief Weinig actief Actief Zeer actief
Nederland België
26
platform Symbid is opgericht in 2011 maar bood uitsluitend crowdfunding via eigen vermogen aan;
begin 2015 hebben ze besloten om hun activiteiten te verbreden en ook crowdfunding via leningen
aan te bieden). Niet alle opgestarte platformen blijven echter bestaan. Zo zijn de Nederlandse
lenings-crowdfundingplatformen Viviad, Share2Start en Geldoverenweer niet langer actief. Een groei
in het aantal platformen is nog steeds merkbaar, de exponentiële toename is echter sinds 2015
verminderd (Fig. 8 en 9) (Douw&Koren, 2016a).
Figuur 8 : Cumulatief aantal actieve platformen (Nederland - 37/37, België - 5/6)
(bron: eigen analyse)
Figuur 9 : Jaar opstart (Nederland - 37/37)
(bron: eigen analyse)
0
5
10
15
20
25
30
35
40
2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016
Aan
tal p
latf
orm
en
Nederland België
0
2
4
6
8
10
12
14
16
18
20
2010 2011 2012 2013 2014 2015
Aan
tal p
latf
orm
en
Zeer weinig actief Weinig actief Actief Zeer actief
27
In de classificatie ‘weinig actief’ is het merkwaardig dat er platformen met een oprichtingsdatum
2010 en 2011 aanwezig zijn. Het platform Wekomenerwel is opgericht in 2010 en heeft 7 projecten
succesvol gefinancierd. Wekomenerwel richt zich uitsluitend tot startende ondernemingen en biedt
enkel obligatieleningen aan. Het platform Investormatch is opgericht in 2011 en heeft 8
leningsprojecten succesvol gefinancierd. Crowdfunding via leningen is echter niet de kernactiviteit
van Investormatch.
In de classificatie ‘zeer weinig actief’ is het merkwaardig dat de oprichtingsjaar 2013 aanwezig is. Het
platform ZCFP is opgericht in 2013 en heeft slechts één leningsproject succesvol gefinancierd met
een doelbedrag van 6.500 euro. Het platform richt zich uitsluitend op projecten uit de regio Zeeland
die de duurzaamheid van de eigen omgeving stimuleren.
Vergelijking met België
Het aantal platformen actief in België is aanzienlijk kleiner dan in Nederland. De explosieve groei van
het aantal Nederlandse platformen in 2013 en 2014 is niet waar te nemen in België. De eerste
Belgische lenings-crowdfundingplatformen, Look&Fin en MyMicroInvest, zijn operationeel sinds
2012. In 2013 is het platform CroFun opgericht, in 2014 het platform Bolero Crowdfunding en in 2015
het platform Finicrowd.
Net zoals in Nederland zijn de meeste platformen uitsluitend actief in België, met uitzondering van
Look&Fin dat eveneens actief is in Frankrijk.
3.2.1.4. Oprichters & management
De Nederlandse lenings-crowdfundingplatformen zijn vaak opgericht uit initiatieven van
ondernemers, die veel ervaring hebben in de financiële sector. De oprichters zijn de sleutelfiguren
binnen de structuur van de platformen (Fiddelaar et al., 2014).
Na de financiële crisis van 2008, zijn er vele ontslagen gevallen bij de Nederlandse banken
(Bökkerink, Couwenbergh, & Willems, 2015). Een aantal ontslagen werknemers hebben de
opportuniteit genomen om met hun vertrekpremie de opstart van een crowdfundingplatform te
financieren. Het platform Geldvoorelkaar is hiervan een voorbeeld, en is opgestart met de
vertrekpremie van twee gewezen ING directeurs (van Kekem, persoonlijke communicatie, 14 maart
2016). De oprichters van platformen die zich richten tot een bepaalde nichemarkt, hebben naast
bancaire kennis ook de kennis en ervaring van die bepaalde sector. Zo is het platform Horeca
Crowdfunding opgericht door bekwame horeca adviseurs.
28
Een aantal platformen zijn echter op een andere manier tot stand gekomen, zoals bijvoorbeeld het
platform Oneplanetcrowd. Dit platform is een initiatief van StartGreenCapital, dat risicokapitaal
verstrekt aan innovatieve en duurzame ondernemingen.
De Nederlandse banken kiezen er niet voor om actief te zijn in de crowdfundingsector. ING heeft het
overwogen, maar heeft het idee uiteindelijk niet uitgevoerd. ABN AMRO heeft zijn kans in 2012
gewaagd met de oprichting van het platform SEEDS, dat zich richtte op starters en maatschappelijk
verantwoorde organisaties. SEEDS deed geen uitspraken over de kwaliteit van de ondernemingen en
de haalbaarheid van het ondernemingsplan. Het publiek besliste via een stemwebsite welke
projecten gepubliceerd werden. Begin 2015 heeft ABN AMRO besloten om het platform te stoppen
(Van Alphen, 2015).
Aangezien de initiatiefnemers behoren tot het managementteam van het platform vervullen zij een
belangrijke rol in het beheer en de opvolging van de dagelijkse werkzaamheden van het platform.
Vergelijking met België
De platformen in België zijn net zoals in Nederland meestal opgericht op initiatief van ondernemers.
De bank KBC heeft in 2014 de eerste stappen genomen in de oprichting van het platform Bolero
Crowdfunding, waar projecten kunnen gefinancierd worden via leningen of via aandelen. Bolero
Crowdfunding is opgericht door KBC om klanten te helpen voor wie een bancaire lening geen optie is
en niet ter creatie van een nieuwe winstgevende ondernemingsactiviteit (Lemaire, persoonlijke
communicatie, 18 april 2016).
3.2.2. Karakteristieken
3.2.2.1. Lening of hybride crowdfundingvorm
De meeste van de te onderzoeken platformen beperkt zich tot de leningen aan ondernemingen (19),
echter een aantal spitsen zich ook toe op de andere vormen van crowdfunding zoals aandelen (6),
donaties (4) en beloningen (2). Combinaties van meer dan twee modellen worden minder frequent
gebruikt: lening-beloning-donatie (2), lening-beloning-aandeel (1) en lening-beloning-donatie-
aandeel (3). De hybride crowdfundingplatformen worden weergegeven in tabel 3.
Sommige platformen bieden ook de mogelijkheid om een combinatie van crowdfundingmodellen toe
te passen binnen één project. Zoals reeds eerder vermeld, worden voor de hybride platformen enkel
de leningsprojecten meegenomen in de analyse.
29
Vergelijking met België
Twee platformen leggen zich uitsluitend toe op leningen aan ondernemingen. Net zoals in Nederland
spitsen platformen zich toe op combinaties van crowdfunding modellen: lening-aandeel (2), lening-
beloning-donatie (1) en lening-beloning-donatie-aandeel (1) (Tabel 4).
3.2.2.2. Specialisatie
Platformen kunnen zich focussen op een specifieke sector of regio, of kunnen een meer algemene
aanpak verkiezen (Fig. 10). De helft van de platformen verkiest de meer algemene aanpak, waarbij de
projecten van zeer uiteenlopende sectoren en uit verschillende regio’s online worden geplaatst. De
platformen die niet beschikken over een geldige AFM status en beroep doen op de diensten van
andere platformen, specialiseren zich allemaal in een bepaalde sector of regio.
Alle platformen uit de categorie ‘zeer actief’ verkiezen de algemene aanpak (Fig. 11). 33% van de
‘actieve’ platformen heeft een algemene aanpak, dit in sterke tegenstelling tot de ‘zeer actieve
platformen’. Het platform Horeca Crowdfunding biedt uitsluitend projecten aan uit de horecasector.
De platformen DuurzaamInvesteren, Greencrowd en ZonnepanelenDelen bieden duurzame
energieprojecten aan. Het aandeel van de duurzame energiesector wint sterk aan belang, en de
platformen die zich specifiek focussen op deze sectoren profiteren hiervan (Douw&Koren, 2016b). De
meerderheid van de ‘weinig actieve’ platformen heeft een algemene aanpak (66%). De platformen
van deze categorie die zich specialiseren maken allen gebruik van de diensten van andere
platformen. De meerderheid van de ‘zeer weinig actieve’ platformen focust zich op een specifiek
sector (39% - de vastgoedsector, de agrarische sector, de zorgsector) of op een specifieke regio
(17%). Er zijn ook platformen die zich in andere domeinen specialiseren. Het platform VERA
Community ondersteunt vrouwelijke ondernemers, met andere woorden enkel projecten van
bedrijven, geleid door vrouwen, kunnen op dit platform worden geplaatst worden.
30
Figuur 10 : Specialisatie platformen (Nederland - 37/37)
(bron: eigen analyse)
Figuur 11 : Specialisatie per classificatie van de platformen (Nederland - 37/37)
(bron: eigen analyse)
Algemeen (20) 54%
Duurzame energie (3)
8%
Horeca (1) 3%
Gender (1) 3%
Vastgoed (4) 11%
Agrarische sector (3)
8%
Zorgsector (1) 3% Regio (4)
11%
31
Vergelijking met België
In tegenstelling tot Nederland, specialiseren de meeste Belgische lenings-crowdfundingplatformen
zich niet op een bepaalde sector of regio. De markt is nog onvoldoende ontwikkeld. Het platform
Befund vormt een uitzondering. Befund is een Waals platform waarop alleen projecten uit de regio
Luik worden geplaatst.
3.2.2.3. Financieringsmodel
De meeste platformen maken gebruik van het ‘all or nothing’ model. Als het doelbedrag is bereikt
binnen de toegewezen publicatieperiode ontvangt de onderneming het opgehaalde bedrag. Als het
doelbedrag niet wordt behaald binnen de vooraf bepaalde termijn worden de gelden teruggestort
aan de investeerders. Naast het ‘all or nothing’ model bestaat er het ‘keep it all’ model waarbij de
investeerders de gelden ontvangen, ongeacht of het doelbedrag is behaald. Dit model wordt door de
Nederlandse lenings-crowsdfundingplatformen niet toegepast.
Vergelijking met België
Net zoals in Nederland maken de platformen gebruik van het ‘all or nothing’ model, met uitzondering
van CroFun. CroFun werkt volgens het ‘keep it all’ principe en biedt als enig platform flexibele
financiering aan.
3.2.2.4. Verdienmodel
Platformen kunnen gebruik maken van verschillende verdienmodellen, waarbij kosten kunnen
worden aangerekend aan de onderneming en investeerders. De keuze van het verdienmodel wordt
bepaald door de platformen.
Kosten voor onderneming
Alle platformen rekenen kosten door aan de onderneming. Deze bestaan meestal uit kosten voor het
publiceren van het project en een vergoeding indien het project succesvol wordt gefinancierd
(=succes fee). De publicatiekost is doorgaans een vaste kost (250 – 950 euro), en de succes fee kan
eenmalig zijn en/of jaarlijks worden aangerekend en wordt berekend over het investeringsbedrag.
Voor de succes fee geldt het ‘no cure no pay’ principe. Indien onvoldoende financiering wordt
opgehaald, worden deze kosten niet in rekening gebracht. Daarnaast kunnen bijkomende kosten
worden aangerekend zoals kosten voor de kredietbeoordeling, de administratie, het beheer of de
opvolging van de lening.
In tabel 5 en 6 worden de kosten voor de ondernemer die een project wenst te publiceren op één
van de ‘zeer actieve’ of ‘actieve’ platformen weergegeven. De detailuitwerking van de kosten voor
een project op een ‘zeer weinig actief’ en ‘weinig actief’ platform zijn terug te vinden in Appendix 5.
32
Om een vergelijking mogelijk te maken, geeft de laatste kolom de kosten weer van een lineaire
lening van 50.000 euro met een looptijd van vijf jaar.
Platform Publicatiekosten Succes fee Extra kosten Kosten ondernemer
Collin Crowdfund € 450 Eenmalig 1,9% Kredietbeoordeling: € 350 Administratie: 0,05% per maand
€ 3.250
Funding Circle - Eenmalig 1 - 4,5%
- € 2.250
Geldvoorelkaar € 349 Eenmalig 1,25% + 0,95% per jaar
- € 2.399
Kapitaal Op Maat € 350 Eenmalig 3,25% Kredietbeoordeling: € 249 € 2.224
Tabel 5 : Kosten ondernemer - zeer actieve platformen (bron: eigen analyse)
Platform Publicatiekosten Succes fee Extra kosten Kosten ondernemer
CrowdAboutNow 1% van doelbedrag (min. €250)
2% per jaar - € 3.500
DuurzaamInvesteren € 250 Eenmalig 4% Administratie: € 25 per maand € 2.250
Greencrowd € 250 Eenmalig 2 - 3% (min. € 1.500)
Administratie: € 2 per investering per jaar
€ 2.050
Horeca Crowdfunding
€ 275 Eenmalig 5% (max. € 10.000)
- € 2.775
Oneplanetcrowd € 450 Eenmalig 2% + 1% per jaar
- € 2.950
Tabel 6 : Kosten ondernemer - actieve platformen (bron: eigen analyse)
De kosten van de ‘zeer actieve’ platformen variëren tussen 2.224 euro en 3.250 euro, met een
gemiddelde van 2.531 euro (mediaan 2.325 euro). De kosten van de ‘actieve’ platformen variëren
tussen 2.050 euro en 3.500 euro, met een gemiddelde van 2.705 euro (mediaan 2.775 euro). De
kosten van de ‘weinig actieve’ platformen vertonen een grotere variëteit en zijn gelegen tussen 1.750
euro en 6.245 euro, met een gemiddelde van 3.071 euro (mediaan 2.250 euro). Het platform
Aygodutch rekent een zeer totale hoge kost aan, dit is te verklaren door de administratieve kosten
van 200 euro per kwartaal. De kosten van de ‘zeer weinig actieve’ platformen variëren tussen 1.600
euro en 4.000 euro, met een gemiddelde van 2.737 euro (mediaan 2.649 euro). Grote verschillen in
kosten tussen de verschillende platformcategorieën zijn niet merkbaar.
33
Vergelijking met België
De kosten voor een project op het platform Look&Fin bedragen 4.000 euro. Deze kosten bevatten
een zeer hoge opstartkost, die zowel de publicatie- als kredietbeoordelingkosten omvat, en een
succes fee. De kosten van het platform MyMicroInvest bedragen 3.000 euro. De kosten van de ‘zeer
weinig actieve’ platformen zijn 3.245 euro. Gemiddeld vertonen de Belgische platformen hogere
kosten dan de Nederlandse platformen (Tabel 7).
Platform Publicatiekosten Succes fee Extra kosten Kosten ondernemer
Look&Fin - Eenmalig 5% Set-up kosten: € 2.000 € 4.000
MyMicroInvest - - Beheerskosten: 2% per jaar € 3.000
Crofun € 181 Eenmalig 5% Transactiekosten: 3% € 4.181
Befund € 350 - Transactiekosten: 2,9% € 1.800
Bolero Crowdfunding
- Eenmalig 6% - € 3.000
Finicrowd € 250 Eenmalig 5% Begeleiding: € 1.250 € 4.000
Tabel 7 : Kosten ondernemer – België (bron: eigen analyse)
Kosten voor investeerders
De meeste platformen opteren om geen kosten aan te rekenen aan de investeerders. Indien toch
kosten worden aangerekend zijn deze zeer beperkt (transactiekosten, administratieve kosten of een
kleine succes fee). Grote verschillen zijn niet waar te nemen tussen de verschillende
platformcategorieën.
Vergelijking met België
Investeren op de Belgische platformen brengt geen kosten met zich mee. Afhankelijk van de gekozen
betaalmethode, worden er in bepaalde gevallen transactiekosten aangerekend (betalen via een
overschrijving is gratis; betalen met een kredietkaart niet).
3.2.2.5. Screening
De ‘zeer actieve’ platformen ontvangen dagelijks meerdere aanvragen. De platformen beoordelen
de aanvragen en onderwerpen deze aan een screening. De projecten die voldoen aan de
beoordelingscriteria worden online geplaatst. Het percentage van de aanvragen dat wordt
gepubliceerd door de platformen varieert van platform tot platform en ligt tussen de één en twintig
procent (Fiddelaar et al., 2014). Het grootste lenings-crowdfundingplatform van Nederland,
Geldvoorelkaar, heeft sinds zijn ontstaan slechts 930 van de 13.831 aanvragen gepubliceerd. De
screening verschilt van platform tot platform, dit kan beperkt tot zeer uitgebreid zijn en kan
34
gebaseerd zijn op uiteenlopende criteria. De keuze van de screening ligt volledig in de handen van de
platformen.
Bij de aanvraag voor het publiceren van een project wordt doorgaans aan de ondernemers gevraagd
om de jaarrekeningen van vorige jaren in te dienen evenals een prognose voor de toekomst.
Sommige platformen stellen nog bijkomende eisen aan de ondernemers, zoals twee of drie jaar
actief te zijn en/of een minimale omzet te realiseren van 100.000 euro. De platformen kunnen
eveneens eisen dat de ondernemer een bepaald percentage van de financieringsbehoefte zelf dient
te financieren.
Er zijn platformen die voor de screening voornamelijk steunen op de screeningsresultaten van
onafhankelijke partijen. De meest gebruikte screeningresultaten van onafhankelijke partijen zijn
Graydon, BKR en Creditsafe.
De scoringsmethodes van Graydon en Creditsafe bieden een inzicht in de kredietwaardigheid van
ondernemingen. Om een correct beeld te vormen van de kredietwaardigheid van ondernemingen
baseren Graydon en Creditsafe zich op de jaarrekeningen, niet-financiële gegevens (zoals de
demografische kenmerken van de onderneming), verschillende publieke en eigen bronnen, zoals
updates van ondernemingen zelf en informatie van derde partijen (klanten, leveranciers,
incassobureaus, etc.). De ratings van deze kredietbureaus worden berekend op basis van statistische
modellen.
De scoringsmethode van BKR geeft de kans op betalingsproblemen weer van particulieren.
De scoringsmethodes van Dun & Bradstreet, Focum en Experian worden slechts door een beperkt
aantal platformen gebruikt.
Daarnaast kunnen de projectaanvragen door het platform gescreend worden op basis van relevante
gegevens, zoals de rendabiliteit, liquiditeit en solvabiliteit, de afloscapaciteit van de ondernemer en
niet-financiële informatie, zoals de ervaring van de ondernemer. Op basis van deze eigen screening
kunnen aan de projecten risicoclassificaties toegekend. De risicoclassificaties hebben meestal een
waarde tussen 1 en 5, eventueel een afzonderlijke waarde voor startende ondernemingen. Een
lagere classificatie komt overeen met een lager risico op wanbetaling. Het platform Geldvoorelkaar
maakt gebruik van een risicoclassificatie, welke bepaald wordt door de afloscapaciteit van de
ondernemer. Het platform Collin maakt gebruik van een Collin credit score (tussen 0 en 100) dat aan
een project wordt toegekend op basis van een model dat zowel de rendabiliteit, liquiditeit als de
solvabiliteit in kaart.
Uit de analyse (Fig. 12) is te concluderen dat alle ‘zeer actieve’ platformen gebruik maken van
externe scoringsmethodes. De ‘actieve’ platformen doen minder beroep op de scoringsmethodes van
35
externe partijen. De ‘weinig actieve’ en ‘zeer weinig actieve’ platformen maken enkel gebruik van
Graydon, BKR en/of creditsafe, terwijl sommige van de ‘zeer actieve’ platformen ook gebruik maken
van andere kredietbeoordelingen zoals Experian, Focum en Dun&Bradstreet.
71% van de platformen kent een risicoclassificatie toe aan de projecten (Fig. 12). De
risicoclassificaties verschillen van platform tot platform, maar het doel en de betekenis ervan is
steeds dezelfde. Door risicoclassificaties aan projecten toe te kennen, krijgen investeerders een beter
beeld van de haalbaarheid van een project. Een hoog cijfer stemt overeen met een hoog risico, wat
overeenkomt met een hogere aangeboden rente. De kans op defaults van projecten met de laagste
risicoclassificatie zou aanzienlijk lager zijn dan projecten met de hoogste risicoclassificatie, maar dit is
uit de analyse niet te concluderen wegens een gebrek aan gegevens.
Figuur 12 : Screening door de platformen (Nederland - 37/37)
(bron: eigen analyse)
Vergelijking met België
Net zoals in Nederland, wordt in België van elke onderneming verwacht dat de jaarrekeningen,
indien bestaande, van de vorige jaren en een businessplan worden ingediend. Het platform Look&Fin
beperkt zich tot ondernemingen die minimaal drie jaar bestaan en een minimale omzet realiseren
van 300.000 euro.
In tegenstelling tot de Nederlandse platformen doen de Belgische platformen geen beroep op
onafhankelijk kredietbeoordelingen. Projecten op de platformen worden beoordeeld door de
platformen, met uitzondering van CroFun. Het platform Look&Fin screent de projecten zeer
uitgebreid. De rendabiliteit, solvabiliteit en liquiditeit worden in kaart gebracht alsook niet-financiële
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
Zeer weinig actief Weinig actief Actief Zeer actief
Risicoclassificatie Externe partijen
36
gegevens, zoals de grootte van de onderneming. Steunend op deze gegevens wordt een gewogen
score toegekend die overeenstemt met risicoclassificaties gaande van A tot E. Het platform Bolero
Crowdfunding wijst onmiddellijk projecten af van ondernemingen met een negatief eigen vermogen.
Bij het platform MyMicroInvest worden vier op de honderd aanvragen gepubliceerd (KMO
Community, 2015).
3.2.2.6. Aflossingsmethode
Platformen gebruiken verschillende methodes voor het aflossen van de lening.
De eerste methode is de annuïtaire methode. Hierbij wordt periodiek eenzelfde bedrag afgelost
gedurende de looptijd van de lening. De eerste aflossingsperiodes zal de terugbetaling bestaan uit
een groter deel renteaflossing. Bij de tweede methode, de lineaire methode, wordt de rente
berekend over het nog openstaande saldo van het geleende bedrag. De rente neemt geleidelijk af
gedurende de looptijd van de lening (Crowdfundmarkt, 2016). Een derde methode is de
obligatiemethode. Hierbij wordt de gehele lening pas op het einde van de looptijd terugbetaald. De
rentevergoeding wordt gedurende de looptijd betaald.
De platformen kunnen kiezen om verschillende aflossingsmethodes aan te bieden en de keuze over
te laten aan de projecteigenaar, of de platformen kunnen ervoor kiezen om slechts één bepaalde
aflossingmethode aan te bieden. Toch is op te merken dat de meerderheid van de platformen de
annuïtaire methode verkiest (63%). Daarna volgt de lineaire methode (27%). De obligatiemethode
(10%) is de minst populaire aflossingsmethode. Deze cijfers worden bevestigd door het onderzoek
uitgevoerd door Crowdfundmarkt.nl (2016). Het grote voordeel van het aanbieden van een
annuïtaire lening is zijn eenvoud, nl. vaste periodieke terugbetalingen. Toch dient er te worden
opgemerkt dat bij een mogelijke default de investeerder meer geld kwijt is bij een obligatie of
annuïtaire aflossingsmethode dan bij een lineaire aflossingsmethode. Het platform Geldvoorelkaar
verkiest de annuïtaire methode terwijl het platform Collin Crowdfund de lineaire methode verkiest.
Vergelijking met België
In België is hetzelfde gedrag waarneembaar. De meerderheid van de platformen, zoals Finicrowd,
Look&Fin en MyMicroInvest verkiezen de annuïtaire methode. Het platform Bolero Crowdfunding
biedt enkel obligatieleningen aan.
3.2.2.7. Inschrijvingsperiode en volschreven periode
De inschrijvingsperiode is de periode dat een project online wordt geplaatst om de nodige
financiering op te halen. Deze periode wordt bepaald door de platformen en is projectafhankelijk.
Binnen de platformen van dezelfde categorie zijn verschillende inschrijvingsperiodes van toepassing,
37
gaande van 14 dagen tot 120 dagen. De projecten op de ‘zeer actieve’ platformen benutten deze
inschrijvingsperiode niet, meestal is het vooropgestelde te financieren bedrag voor het verstrijken
van de periode opgehaald. De gemiddelde periode waarop projecten zijn volschreven is vaak niet
online beschikbaar. Bij het platform Kapitaal Op Maat bedraagt de gemiddelde periode waarop de
leningen zijn volgeschreven 15 dagen. Bij het platform Collin Crowdfund is het gemiddelde 65 uur,
maar de meeste projecten zijn binnen het uur volgeschreven. Het platform Collin Crowdfund heeft
de laatste jaren een enorme naambekendheid verworven en heeft een zeer groot en actief
investeerdersnetwerk opgebouwd. Bij de opstart van Collin Crowdfund duurde het gemiddeld 30 tot
40 dagen vooraleer de projecten waren gefinancierd.
Vergelijking met België
Zoals in Nederland, zijn van platformen binnen dezelfde categorie verschillende inschrijvingsperiodes
van toepassing, gaande van 14 dagen tot 90 dagen. Bij het platform Look&Fin bedraagt de
gemiddelde periode waarop projecten zijn volgeschreven 11 dagen.
3.2.2.8. Slaagpercentage
Het slaagpercentage wordt gedefinieerd als het aantal succesvol gefinancierde projecten ten
opzichte van het totaal aantal gepubliceerde projecten. De ‘zeer actieve’ lenings-
crowdfundingplatformen kennen een zeer hoog slaagpercentage, dat schommelt tussen 90% en
100%. Het feit dat de projecten uitvoerig gescreend worden is hierin een bepalende factor. De
overige platformen staan weigerachtig tegenover het publiceren van de niet succesvol gefinancierde
projecten, waardoor er geen informatie beschikbaar is over het slaagpercentage.
Vergelijking met België
Ook in België worden de platformen gekenmerkt door hoge slaagpercentages. Zo kennen Bolero
Crowdfunding en Look&Fin een slaagpercentage van 100%. Net zoals in Nederland, staan de overige
platformen weigerachtig tegenover het publiceren van de niet succesvol gefinancierde projecten
waardoor het niet mogelijk is om het slaagpercentage te berekenen.
3.2.2.9. Defaults
Op de websites van de crowdfundingplatformen wordt het aantal succesvol gefinancierde projecten
vermeld. Een lening is succesvol als ze volledig is terugbetaald (Bueters, 2014). Maar niet alle
ondernemers slagen erin om de geïnvesteerde gelden terug te betalen aan de investeerders.
Wanneer een ondernemer niet kan voldoen aan de terugbetalingsverplichtingen, heeft dit
desastreuze gevolgen voor de investeerders. In de meeste gevallen verliezen de investeerders de
volledige openstaande som van aflossing en rente. Het uitvoerig screenen van de projecten kan niet
38
voorkomen dat een onderneming op termijn in betalingsmoeilijkheden terecht komt
(Crowdfundmarkt, 2016). Inherent aan een hogere rente van leningen via crowdfunding, in
vergelijking met een klassieke spaarrekening, is de aanwezigheid van een hoger risico (de Horde,
2015). Defaults worden niet gepubliceerd door de platformen. Het platform Geldvoorelkaar heeft
reeds te maken gehad met defaults en verwacht dat het defaultpercentage drie à vier procent zal
bedragen (Fiddelaar et al., 2014)
Het is aangewezen dat de platformen in de toekomst vermelden hoeveel ondernemers er niet in
slagen om de geïnvesteerde gelden terug te betalen. Het niet publiceren van deze informatie geeft
een vertekend beeld van de realiteit en de kans is reëel dat investeerders hun vertrouwen gaan
verliezen in de platformen (de Horde, 2015). Volgens Douw&Koren (2016) is het vermelden van de
defaults een teken dat de markt meer volwassen wordt. Nederland loopt op dit vlak achter op
andere landen. In het Verenigd Koninkrijk vermelden de platformen het aantal projecten die niet aan
de betalingsverplichtingen kunnen voldoen.
Vergelijking met België
Defaults worden in België niet vermeld.
3.2.2.10. Nationaliteit ondernemers en investeerders
De Nederlandse lenings-crowdfundingplatformen richten zich uitsluitend tot Nederlandse
ondernemingen.
De nationaliteit van de investeerders wordt bepaald door het platform. Platformen kiezen ervoor om
enkel investeerders met de Nederlandse nationaliteit toe te laten, of alle burgers van de EU of
iedereen in het bezit van een Nederlandse bankrekening. De meeste platformen beperken zich
voornamelijk tot investeerders met de Nederlandse nationaliteit. De voorkeur van de ‘zeer actieve’
platformen is eerder verdeeld. De platformen Geldvoorelkaar en Funding Circle richten zich
uitsluitend op investeerders met de Nederlandse nationaliteit, het platform Collin Crowdfund
daarentegen op investeerders van de EU.
Vergelijking met België
In België worden enkel Belgische ondernemingen toegestaan, met uitzondering van Look&Fin. Op
het platform Look&Fin kunnen zowel Belgische als Franse ondernemingen financiering ophalen.
De nationaliteit van de investeerders hangt af van platform tot platform. Platformen kiezen ervoor of
enkel investeerders met de Belgische nationaliteit toe te laten, of alle burgers van de EU of geen
beperkingen op te leggen. De ‘zeer weinig actieve’ platformen beperken zich eerder tot de Belgische
39
nationaliteit. Het platform MyMicroInvest beperkt zich tot de EU en het platform Look&Fin legt geen
beperkingen op.
3.2.2.11. Investeerdersnetwerk
Het investeerdersnetwerk is de drijvende kracht van platformen. Het opgebouwde imago en de
naambekendheid van het platform zijn een belangrijke factor voor de grootte van het
investeerdersnetwerk. Het netwerk van de oprichters bepaalt mede of het platform snel als
betrouwbaar en solide wordt gezien.
De ‘zeer actieve’ en ‘actieve’ platformen beschikken over een groot en sterk investeerdersnetwerk,
dat gedurende jaren is opgebouwd. De investeerders hebben kennis en ervaring in het investeren.
De ondernemers steunen op het investeerdersnetwerk van de platformen. Telkens nieuwe projecten
op een platform worden geplaatst, informeert het platform zijn investeerdersnetwerk. Bijgevolg
worden de projecten op de ‘zeer actieve’ platformen heel snel gefinancierd; binnen enkele uren zijn
de projecten volgeschreven. ‘Weinig actieve’ platformen beschikken over een kleiner
investeerdersnetwerk. De ondernemer dient zelf investeerders te werven en te steunen op zijn
persoonlijke netwerk. De duur van de fondsenwerving op deze platformen kan oplopen tot meerdere
weken of maanden.
De investeerdersnetwerken van hybride platformen kennen een grotere diversiteit, aangezien
financiers van vorige, niet leningsprojecten eveneens worden geïnformeerd over nieuwe
leningsprojecten.
Vergelijking met België
Ook bij de Belgische crowdfundingplatformen speelt het investeerdersnetwerk een belangrijke rol.
Projecten, gepubliceerd op het platform Bolero Crowdfunding, kunnen steunen op een zeer groot en
actief investeerdersnetwerk omwille van de link met KBC. Dit platform kent een groot
groeipotentieel.
3.2.2.12. Partners
De platformen werken samen met verschillende partners die hun activiteiten aanvullen. Zoals eerder
aangegeven, kunnen de platformen beroep doen op externe partijen voor de ontwikkeling van een
aantrekkelijke website, veilige betalingssystemen en voor de screening van de aanvragen. Verder
behoren advocatenkantoren frequent tot de partners van een platform. Het advocatenkantoor helpt
het platform bij de juridische kwesties en houdt, in naam van het platform, contact met de AFM.
Partners kunnen ook de ondernemers ondersteunen met hun financieringsplannen en hen
40
begeleiden in het opzetten van een crowdfundingcampagne. De betrokkenheid van betrouwbare
partners bij een platform verhoogt het vertrouwen van de investeerders.
De ‘zeer actieve’ platformen doen uitgebreid beroep op verschillende partners om zichzelf, de
ondernemingen en de investeerders te ondersteunen in hun beslissingen en activiteiten. De ‘weinig
actieve’ platformen doen minder beroep op diverse partners.
Vergelijking met België
Informatie over de partners van de Belgische lenings-crowdfundingplatformen is slechts beperkt
beschikbaar. De partners van Look&Fin zijn private investeringsfondsen en organisaties die de
ondernemingen begeleiden na de crowdfundingcampagne. Het platform MyMicroInvest heeft sinds
2015 een samenwerking met BNP Paribas Fortis en Keytrade Bank.
3.2.2.13. Ondersteuning
Branchevereniging Nederland Crowdfunding is opgericht in 2014 en heeft als doelstelling het
ondersteunen van crowdfunding voor bedrijfsfinanciering. Crowdfundingplatformen die zich richten
tot bedrijfsfinanciering hebben de mogelijkheid om zich aan te sluiten bij de branchevereniging, op
voorwaarde dat (a) ze minstens één jaar operationeel actief zijn, (b) minstens vijf projecten hebben
gefinancierd voor een gecumuleerde waarde van 500.000 euro en (c) bereid zijn de gedragscode te
respecteren. Deze gedragscode omvat een aantal voorwaarden rond de werking van
crowdfundingplatformen. Zo dienen de platformen duidelijk te communiceren, transparant te zijn
over de beoordeling van aanvragen en de kosten, geen onterecht gebruik maken van de gelden van
derden, etc. De gedragscode heeft tot doel een professionele werking van de platformen te
garanderen.
Acht crowdfundingplatformen zijn lid van de branchevereniging Nederland Crowdfunding (Tabel 8).
Deze vertegenwoordigen samen meer dan 95% van de crowdfundingmarkt voor bedrijfsfinanciering
(startcrowdfunding.nl, 2016).
Zeer weinig actief (1/18) Weinig actief (2/9) Actief (2/6) Zeer actief (3/4)
Symbid Crowdpartners Oneplanetcrowd Collin Crowdfund
The Dutch Deal Horeca Crowdfunding Geldvoorelkaar
Kapitaal Op Maat
Tabel 8 : Leden van de branchevereniging Nederland Crowdfunding (bron: uitwerking gebaseerd op gegevens van startcrowdfunding.nl, 2016)
In de categorie ‘zeer actief’ zijn drie van de vier platformen aangesloten bij de branchevereniging.
Het platform Symbid (zeer weinig actief) behoort tot de branchevereniging omdat ze één van de
41
grootste aandelen-crowdfundingplatformen is. In 2015 heeft het platform besloten om naast
aandelen ook leningen aan te bieden.
Vergelijking met België
De Belgische Crowdfunding Federatie (B.C.F) is opgericht op verzoek van de Belgische overheid en is
gericht op het aanmoedigen van crowdfunding als alternatieve financieringsvorm. In tegenstelling tot
Nederland, is de Belgische Crowdfunding Federatie een netwerk voor alle Belgische
crowdfundingplatformen. Vier lenings-crowdfundingplatformen zijn erkend door de Belgische
Crowdfunding Federatie: Look&Fin, Finicrowd, CroFun en SoCrowd. Er zijn echter geen voorwaarden
verbonden aan het lidmaatschap (Belgische Crowdfunding Federatie, 2016).
3.2.2.14. Bijkomende diensten aan de ondernemingen
Naast het beoordelen van de aanvragen, bieden de platformen een brede waaier aan diensten aan.
Zo kunnen platformen ervoor kiezen om de projecten te begeleiden in hun financieringsaanvraag
en/of -campagne. De kwaliteit van de begeleiding verschilt tussen de platformen; hier is echter
online weinig informatie over terug te vinden. Collin Crowdfund beschikt over een zeer uitgebreid
netwerk van coaches die de ondernemers begeleiden in hun financieringaanvraag. De begeleiding
van de projecten op ‘zeer weinig actieve’ platformen kan een meerwaarde bieden, aangezien de
ondernemers geen beroep kunnen doen op een sterk investeerdersnetwerk van het platform. Voor
de begeleiding van financieringsaanvragen en campagnes wordt meer en meer beroep gedaan op
onafhankelijk crowdfundingadviseurs.
Vergelijking met België
Er is geen informatie te vinden over de bijkomende diensten die door de platformen worden
aangeboden ter ondersteuning van de ondernemingen.
3.2.2.15. Looptijd project
De looptijd van een lening is afhankelijk van platform tot platform en van project tot project. De
minimale looptijd bij de meeste platformen bedraagt 6 maanden of 12 maanden. De maximale
looptijd wordt sterk bepaald door het soort project. Vastgoedprojecten of duurzame energie
projecten kennen doorgaans een langere looptijd (180 – 300 maanden). De meerderheid van de
platformen legt de maximale looptijd vast op 60 maanden. Leningen met een langere looptijd dan 60
maanden zijn risicovoller, daarom worden vaak zekerheden gevraagd aan de ondernemers ter
dekking van het hoge risico.
De looptijd van een project wordt weergegeven op het platform. De gemiddelde looptijd van een
bepaald platform wordt door een beperkt aantal platformen gepubliceerd. Voor de platformen
42
waarvoor deze informatie niet beschikbaar was, zijn de gemiddelde looptijden van de platformen
berekend, gebruikmakend van de looptijden van de succesvol gefinancierde projecten op het
platform (Appendix 2).
In figuur 13 worden de boxplots voor elk van de categorieën voorgesteld. Bij een boxplot worden de
waarden onderverdeeld in vier gelijke groepen. De helft van de waarden is gelegen in de gekleurde
delen van de boxplot, de andere helft in de staarten van de boxplot. Langere rechthoeken of staarten
wijzen op een grotere spreiding van de waarden. De mediaan wordt weergegeven door de overgang
van de groene (Q1-Med.) naar de paarse (Med.-Q3) rechthoek, het gemiddelde wordt voorgesteld als
een ruit.
De looptijden van de leningen van de platformen uit de categorie ‘zeer weinig actief’ liggen tussen 24
maanden en 120 maanden. Een kwart van de platformen in deze categorie heeft een looptijd van 60
maanden. De looptijd van de leningen van de ‘weinig actieve’ platformen ligt tussen 31 maanden en
66 maanden. De boxplot van de platformen uit de categorie ‘actief’ wordt gekenmerkt door een
grotere spreiding van de waarden. De waarden liggen tussen 38 maanden en 101 maanden. De
looptijden van leningen op de ‘zeer actieve’ platformen zijn vergelijkbaar met elkaar en liggen tussen
48 maanden en 54 maanden.
De gemiddelde looptijd van een lening van de categorie ‘zeer weinig actief’ bedraagt 58 maanden
(mediaan 60). Een grote spreiding van de staarten van deze categorie is te verklaren door de
waarden van de platformen Agrifinance (24 maanden) en Crowdestate (120 maanden). De
gemiddelde looptijd van leningen op de ‘weinig actieve’ platformen bedraagt 46 maanden (mediaan
43) en voor de ‘actieve’ platformen bedraagt dit 62,4 maanden (mediaan 66). Het platform
ZonnepanelenDelen is buiten beschouwing gelaten door de sterk afwijkende looptijd (194 maanden).
De gemiddelde looptijd van de ‘zeer actieve’ platformen is 51,1 maanden (mediaan 51,1). Geen
grote verschillen zijn waar te nemen voor de gemiddelde looptijd tussen de platformen van
verschillende categorieën.
In het onderzoek werden meerdere onafhankelijke niet-parametrische testen (Mann-Whitney U-test)
uitgevoerd om na te gaan of de verschillen tussen de categorieën significant zijn op het
significatieniveau 5%. Telkens werd een p-waarde gevonden groter dan 5%. We kunnen niet
concluderen dat de verschillen tussen de platformen significant zijn.
43
Figuur 13 : Gemiddelde looptijd crowdfundingleningen (Nederland - 30/37)
(bron: eigen analyse)
Crowdfundmarkt (2016) berekende eveneens de gemiddelde looptijd van crowdfundingleningen in
2015 en concludeerde dat de gemiddelde looptijd van een succesvol gefinancierde lening 52,7
maanden bedraagt.
Vergelijking met België
De gemiddelde looptijd van de ‘zeer weinig actieve’ platformen beloopt 42 maanden, wat korter is
dan in Nederland. Echter door het zeer beperkt aantal projecten kan dit niet als representatief
beschouwd worden. De gemiddelde looptijd van het platform MyMicroInvest vertoont geen grote
verschillen ten opzichte van de categorie ‘weinig actief’ in Nederland, deze bedraagt 55 maanden.
Look&Fin, het grootste lenings-crowdfundingplatform in België (categorie ‘actief’), heeft reeds 40
projecten succesvol gefinancierd. De gemiddelde looptijd van een project op dit platform bedraagt
49 maanden, wat zeer vergelijkbaar is met de looptijd in Nederland.
In België wordt de maximale looptijd beperkt gehouden door de platformen omdat het inbrengen
van zekerheden niet is toegestaan.
3.2.2.16. Rente project
De rente is de vergoeding die ondernemers betalen aan de investeerders in ruil voor het beschikbaar
stellen van hun gelden. De rente is gerelateerd aan de risicoklasse van het project. Een platform
publiceert projecten met zeer uiteenlopende risicoclassificaties. De rente op de platformen varieert
tussen 3% en 16%. Afhankelijk van het platform wordt de rentevergoeding maandelijks, per kwartaal
20
40
60
80
100
120
140
Zeer weinig actief Weinig actief Actief Zeer actief
44
of jaarlijks uitbetaald. Deze betalingen verlopen niet rechtstreeks tussen ondernemers en
investeerders, maar steeds via de derdenrekening van het platform.
Voor elk van de platformen is het gemiddelde rentepercentage berekend op basis van de rente van
de succesvol gefinancierde projecten (Appendix 2).
Binnen eenzelfde platformcategorie zijn verschillende rentes van toepassing, vermits de rente
afhankelijk is van het project en haar risicoclassificatie. In figuur 14 wordt de gemiddelde rente
(afgebeeld als een ruit) voor elk van de platformcategorieën weergegeven.
De boxplot van de categorie ‘zeer weinig actief’ geeft aan dat alle waarden liggen tussen 4,5% en
7,5%, de waarden zijn symmetrisch verdeeld. De waarden van de categorie ‘weinig actief’ zijn meer
gespreid en liggen tussen 4,2% en 8,8%. De rentepercentage van de categorie ‘actief’ liggen tussen
4,35% en 8,3% en vertonen eveneens een grotere spreiding. De boxplot van de ‘zeer actieve’
platformen toont een samengedrukt beeld wat wijst dat de waarden weinig van elkaar verschillen.
De waarden liggen tussen 7,22% en 8%.
De gemiddelde rente van de ‘zeer weinig actieve’ platformen bedraagt 6,1% (mediaan 6%), van de
‘weinig actieve platformen’ 6,69% (mediaan 6,5%), van de ‘actieve platformen’ 5,75% (mediaan
5,45%), en van de ‘zeer actieve’ platformen 7,61% (mediaan 7,6%). De ‘zeer actieve’ platformen
worden gekenmerkt door een hogere gemiddelde rente in vergelijking met de andere platformen.
In het onderzoek werden meerdere niet-parametrische testen (Mann-Whitney U-test) uitgevoerd om
na te gaan of de verschillen van de categorieën significant zijn op het significantieniveau 5%. De
rentepercentages van de ‘zeer actieve’ platformen verschillen significant met de rentepercentages
van de ‘zeer weinig actieve’ platformen (p=0,006). Voor de andere gevallen kunnen we niet
concluderen dat de verschillen significant zijn (p-waarde groter dan 5%).
Figuur 14 : Gemiddelde rente van crowdfundingleningen (Nederland - 32/37)
(bron: eigen analyse)
2,00%
3,00%
4,00%
5,00%
6,00%
7,00%
8,00%
9,00%
Zeer weinig actief Weinig actief Actief Zeer actief
45
Uit analyse van Crowdfundmarkt (2016) blijkt dat de leningprojecten in 2015 worden gekenmerkt
door een gemiddelde jaarlijkse rente van 7,15%. In het onderzoek van Crowdfundmarkt worden de
succesvol gefinancierde projecten van 2015 in rekening genomen, terwijl het eigen onderzoek
rekende met alle succesvol gefinancierde projecten, sinds de opstart van de platformen.
Vergelijking met België
De ‘zeer weinig actieve’ platformen worden gekenmerkt door een gemiddelde rentevoet van 6,2%,
het ‘weinig actieve’ platform MyMicroInvest door een gemiddelde rentevoet van 6,45%. De
projecten op het ‘actieve’ platform Look&Fin kennen een gemiddelde rentevoet van 8,3%. De
rentepercentages van de Belgische platformen geven een gelijkaardig beeld weer als in Nederland.
3.2.2.17. Grootte uitgifte
De minimale grootte van een uitgifte is het minimaal te ontlenen bedrag. Dit bedrag wordt
vastgelegd door het platform, en hierin zijn grote verschillen waar te nemen. De spreiding van de
minimale grootte ligt tussen de 4.000 à 5.000 euro en tussen de 40.000 à 50.000 euro. Binnen
platformen uit dezelfde categorie zijn meerdere minimale groottes van toepassing. De meeste
platformen stellen de grens echter vast op 25.000 euro.
De maximale grootte wordt door de platformen doorgaans vastgelegd op 2.500.000 euro. De reden
hiervoor is doordat obligaties en converteerbare leningen met een waarde groter dan 2.500.000 euro
onderworpen zijn aan de prospectuswet. Een aantal platformen opteren voor een lagere grens en
kiezen voor projecten met een maximale financieringsbehoefte van 1.000.000 euro, 500.000 euro of
250.000 euro. Een zeer klein aantal platformen voert geen formele maximale bovengrens in, echter
het maximale doelbedrag op deze platformen heeft de grens van 2.500.000 euro nog nooit
overschreden.
De vier grootste platformen (categorie ‘zeer actief’) publiceren op hun websites regelmatig updates
van de gemiddeld leningsbedragen. Voor de andere platformen worden de leningsbedragen van de
succesvol gefinancierde projecten verzameld en hieruit de gemiddelden berekend.
In figuur 15 wordt de boxplot voor elk van de categorieën voorgesteld. De opgehaalde bedragen van
de ‘zeer weinig actieve’ platformen liggen tussen 6.500 euro en 125.000 euro. De meeste projecten
op deze platformen halen gemiddeld tussen de 40.000 euro en 90.000 euro op. De opgehaalde
bedragen van projecten op de ‘weinig actieve’ platformen liggen tussen 34.197 euro en 150.000
euro, van de ‘actieve’ platformen tussen 64.802 euro en 175.062 euro en van de ‘zeer actieve’
platformen tussen 76.579 euro en 185.260 euro.
46
Het gemiddeld opgehaalde bedrag van projecten op de ‘zeer weinig actieve’ platformen is 58.473
euro (mediaan 67.000 euro) en op de ‘weinig actieve’ platformen bedraagt het gemiddeld 74.809
euro (mediaan 62.233 euro). Het leningsbedrag op de ‘actieve’ platformen heeft een gemiddeld van
103.637 euro (mediaan 101.891). Het gemiddeld opgehaalde bedrag op de ‘zeer actieve’ platformen
bedraagt 106.540 euro (mediaan 82.660 euro). Dit grote verschil tussen het gemiddelde en de
mediaan is te verklaren doordat het gemiddelde doelbedrag van een lening op het platform Collin
Crowdfund hoger ligt in vergelijking met de andere drie platformen. Vier platformen
(DuurzaamInvesteren, Zorgfunders, Crowdestate en Voordegroei) vertonen sterk afwijkende
waarden en worden voor de berekening van het gemiddelde buiten beschouwing gelaten. Er is op te
merken dat de ‘zeer actieve’ en ‘actieve’ platformen gemiddeld hogere bedragen ophalen.
Meerdere niet-parametrische testen (Mann-Whitney U-test) werden uitgevoerd, maar we kunnen
niet concluderen dat de verschillen tussen de platformen significant zijn (significantieniveau 5%).
Figuur 15 : Gemiddeld opgehaalde bedragen (Nederland - 33/37)
(bron: eigen analyse)
Volgens het onderzoek van Douw&Koren, gepubliceerd in januari 2016, haalden leningsprojecten
gemiddeld 90.000 euro op in 2015. Fundwijzer, een informatieve overzichtswebsite, heeft begin
maart 2016 een update van de Nederlandse crowdfundingmarkt gepubliceerd. Hieruit blijkt dat het
gemiddelde opgehaalde bedrag voor de categorie ‘zeer actief’ in de maand februari 97.800 euro
bedraagt. Leningen op het platform Collin Crowdfund halen gemiddeld het meest op, nl. 175.500
euro, gevolgd door Geldvoorelkaar met 106.000 euro (Fundwijzer, 2016).
0
20.000
40.000
60.000
80.000
100.000
120.000
140.000
160.000
180.000
200.000
Zeer weinig actief Weinig actief Actief Zeer actief
47
Vergelijking met België
Net als in Nederland hanteren de platformen een minimale grootte van uitgifte. Er zijn echter minder
grote verschillen waar te nemen. De minimale uitgifte van de Belgische platformen bedraagt 25.000
of 50.000 euro.
De maximale grootte wordt door de platformen vastgelegd op 300.000 euro, met uitzondering van
het platform Look&Fin waarbij dit 400.000 euro bedraagt.
Een gelijkaardig beeld van het gemiddelde opgehaalde bedrag is waar te nemen in België. Op de
‘zeer weinig actieve’ platformen wordt een beduidend lager gemiddeld bedrag, nl. 52.425 euro,
opgehaald. Op het ‘weinig actieve’ platform MyMicroInvest bedraagt dit gemiddelde 100.821 euro.
Op het ‘actieve’ platform Look&Fin bedraagt het gemiddelde 135.000 euro.
Volgens Douw&Koren (2015b) haalden leningprojecten in 2014 gemiddeld 100.000 euro op.
3.2.2.18. Inleg investeerder
De minimale inleg per project door een investeerder wordt bepaald door de platformen. Deze inleg
kan per project verschillen. Op sommige platformen kan er geïnvesteerd worden vanaf 20 of 25 euro,
echter de meeste platformen opteren voor een minimale inleg van 100, 250 of 500 euro.
De maximale inleg per project door een investeerder wordt door de AFM bepaald op 80.000 euro
sinds 1 april 2016, echter een aantal platformen leggen beperkingen op aan de maximale inleg van
investeerders per project. Bij de platformen Lovetofund en Oneplanetcrowd, behorende tot
categorie ‘actief’, wordt de maximale inleg van investeerders gelimiteerd tot 5.000 euro per project.
Het platform All4funding, behorende tot categorie ‘zeer weinig actief’, bepaalt dat investeerders
maximaal 30% van het totale financieringsbedrag kunnen verstrekken.
De gemiddelde inleg per investeerder wordt berekend aan de hand van informatie beschikbaar op de
websites van de platformen.
In figuur 16 wordt de boxplot voor elk van de categorieën voorgesteld. De waarden voor de categorie
‘zeer weinig actief’ variëren tussen 487 euro en 1.497 euro, voor de ‘weinig actieve’ platformen
tussen 710 euro en 1.741 euro. De gemiddelde inleg van investeerders op de ‘actieve’ platformen ligt
tussen 580 euro en 1.590 euro, en voor de ‘zeer actieve’ platformen tussen 700 euro en 1.588 euro.
Investeerders investeren gemiddeld iets meer als 1.000 euro per project. Platformen met sterk
afwijkende waarden, zoals DuurzaamInvesteren, Moneybrothers en Geldrond, worden buiten
beschouwing gelaten.
48
De gemiddelde inleg van investeerders per project bedraagt 855 euro (mediaan 717 euro) voor de
‘zeer weinig actieve’ platformen, 1.149 euro (mediaan 1.181 euro) voor de ‘weinig actieve’
platformen, 1.215 euro (mediaan 1.527 euro) voor de ‘actieve’ platformen, en 1.072 euro (mediaan
999 euro) voor de ‘zeer actieve’ platformen. Voor de platformen in de categorie ‘zeer weinig actief’
zijn weinig gegevens beschikbaar waardoor dit mogelijks een verkeerd beeld geeft.
Meerdere niet-parametrische testen (Mann-Whitney U-test) werden uitgevoerd, maar we kunnen
niet concluderen dat de verschillen tussen de platformen significant zijn (significantieniveau 5%).
Figuur 16 : Gemiddelde inleg investeerder per project (Nederland - 23/37)
(bron: eigen analyse)
Vergelijking met België
De minimale inleg per project van investeerders bedraagt 500 euro voor het ‘actieve’ platform
Look&Fin, en 100 euro voor de andere platformen.
Voor de maximale inleg per project is een wettelijke beperking ingevoerd. De maximale inleg van
investeerders is beperkt tot 1.000 euro bij projecten met een financieringsbehoefte tussen 100.000
euro en 300.000 euro. Voor projecten met een financieringsbehoefte kleiner dan 100.000 euro geldt
deze beperking niet en wordt de maximale inleg, net zoals in Nederland, bepaald door de
platformen. Het platform Bolero Crowdfunding, behorende tot categorie ‘zeer weinig actief’, legt een
maximale investering van 5.000 euro vast in een project met een financieringbehoefte kleiner dan
100.000 euro.
0
200
400
600
800
1.000
1.200
1.400
1.600
1.800
2.000
Zeer weinig actief Weinig actief Actief Zeer actief
49
De gemiddelde inleg van investeerders per project bedraagt 1.151 euro voor de ‘zeer weinig actieve’
platformen, 1.275 euro voor het ‘weinig actieve’ platform MyMicroInvest, en 2.305 euro voor het
‘actieve’ platform Look&Fin. De gemiddelde inleg van het ‘actieve’ platform is beduidend hoger dan
die van de ‘weinig actieve’ en ‘zeer weinig actieve’ platformen.
3.3. RESULTATEN
Dit onderzoek beperkt zich tot de Nederlandse lenings-crowdfundingplatformen voor KMO’s, met
een korte vergelijking naar de Belgische lenings-crowdfundingplatformen.
Resultaten Nederland
In tabel 9 wordt een samenvatting weergegeven van de geanalyseerde karakteristieken van de
Nederlandse lenings-crowdfundingplatformen.
Het aantal jaren dat een platform actief is verschilt tussen de verschillende platformcategorieën. De
‘zeer actieve’ platformen zijn gemiddeld reeds langer operationeel dan de mindere actieve
platformen.
De oprichters van de platformen zijn doorgaans ondernemers met ervaring in de financiële sector en
maken deel uit van de organisatie en het management van het platform. De Nederlandse banken zijn
terughoudend en kiezen ervoor om niet actief te zijn in de crowdfundingsector.
Platformen kunnen uitsluitend crowdfunding via leningen aanbieden of kiezen voor een combinatie
van verschillende crowdfundingvormen. De ‘zeer actieve’ platformen bieden uitsluitend
crowdfunding via leningen aan. Minder eenduidigheid is waar te nemen in de andere categorieën.
Platformen kunnen zich toeleggen op een specifieke doelgroep, waarbij enkel projecten uit een
bepaalde sector of regio gepubliceerd worden of een meer algemene aanpak verkiezen. De
platformen die zich specialiseren beschikken meestal niet over een geldige AFM status en doen
beroep op de diensten van een andere platform. De meerderheid van de platformen verkiest een
algemene aanpak.
Het financieringsmodel ‘all or nothing’ wordt gehanteerd door alle lenings-crowdfundingplatformen.
Elk platform maakt gebruik van een vergelijkbaar verdienmodel waarbij kosten worden aangerekend
aan de geldvrager voor het plaatsen en/of beoordelen van de aanvraag en een succes fee over de
opgehaalde geldsom. Er zijn geen grote verschillen tussen de plaatsings-, beoordelingskosten en de
succes fee waar te nemen.
50
Kenmerken Zeer actief (4) Actief (6) Weinig actief (9) Zeer weinig actief (18)
Aantal leningsprojecten (sedert opstart)
>=100 10 -99 3 - 9 0 - 2
Omvang financiering (succesvolle leningsprojecten sedert opstart)
> 9.000.000 1.500.000 – 9.000.000
300.000 – 1.499.999 <300.000
Aantal jaren actief 2 - 5 2 - 3 1 - 2 0 - 2
Oprichters & management
Ervaring in de financiële sector
Ervaring in de financiële sector
Ervaring in de financiële sector
Ervaring in de financiële sector
Hybride / Leningen Leningen (4) Hybride (5) Leningen (1)
Hybride (4) Leningen (5)
Hybride (9) Leningen (9)
Specialisatie Algemeen Algemeen, Duurzame energie, Horeca
Algemeen, Regio, Vastgoed, Zorgsector
Algemeen, Regio, Agrarische sector, Vastgoed, Gender
Financieringsmodel All or nothing All or nothing All or nothing All or nothing
Verdienmodel Plaatsingskosten + succes fee (gem. 2.531 euro, med. 2.325 euro)
Plaatsingskosten + succes fee (gem. 2.705 euro, med. 2.775 euro)
Plaatsingskosten + succes fee (gem. 3.071 euro, med. 2.250 euro)
Plaatsingskosten + succes fee (gem. 2.731 euro, med. 2.649 euro)
Screening ondernemer Zeer uitgebreid (externe partijen + platform)
Uitgebreid (voornamelijk door platform)
Uitgebreid Matig
Aflossingsmethode Annuïtair, Lineair Annuïtair, Lineair, Obligatie
Annuïtair, Lineair, Obligatie
Annuïtair, Lineair, Obligatie
Inschrijvingsperiode 14 dagen - 100 dagen 30 dagen - 120 dagen 30 dagen - 120 dagen 14 dagen - 120 dagen
Volschreven periode 1 uur - 15 dagen Niet gekend Niet gekend Niet gekend
Slaagpercentage 90% - 100% Niet gekend Niet gekend Niet gekend
Nationaliteit ondernemers
Nederlanders Nederlanders Nederlanders Nederlanders
Nationaliteit investeerders
EU of Nederlanders EU of Nederlanders Nederlanders Nederlanders (uitz. Symbid)
Actief buiten Nederland 1/4 1/6 Geen Geen
Investeerdersnetwerk Groot Niet gekend Niet gekend Niet gekend
Lid branchevereniging 3/4 2/6 2/9 1/18
Bijkomende diensten Ja Ja Ja Ja
Zekerheden Meestal niet (3/4) Mogelijk Mogelijk (Vastgoed: verplicht)
Mogelijk (Vastgoed: verplicht)
Gem. looptijd 51,1 maanden (med. 51,1 maanden)
62,4 maanden (med. 66 maanden)
46 maanden (med. 43 maanden)
58 maanden (med. 60 maanden)
Gem. rente 7,61% (med. 7,6%) 5,75% (med. 5,45%) 6,69% (med. 6,5%) 5,84% (med. 6%)
Min. Uitgifte 5.000 - 50.000 euro 4.000 - 50.000 euro 5.000 - 25.000 euro 5.000 - 40.000 euro (uitz. Voordegroei 250.000 euro)
Max. Uitgifte 250.000 - 2.500.000 euro
500.000 - 2.500.000 euro
1.000.000 - 2.500.000 euro
250.000 - 2.500.000 euro
Gem. doelbedrag 106.540 euro (med. 82.660 euro)
103.637 euro (med. 101.891 euro)
74.809 euro (med. 62.233 euro)
58.473 euro (med. 67.000 euro)
Gem. inleg investeerder 1.072 euro (med. 999 euro)
1.433 euro (med. 1.527 euro)
1.149 euro (med. 1.181 euro)
855 euro (med. 717 euro)
Default Niet gekend Niet gekend Niet gekend Niet gekend
Tabel 9 : Samenvatting karakteristieken (bron: eigen analyse)
51
De aanvragen worden door alle platformen beoordeeld. Afhankelijk van het platform, wordt gebruik
gemaakt van scoringsmethodes van externe partijen en/of eigen beoordelingssystemen. Platformen
beoordelen de aanvragen door bepaalde financiële gegevens, zoals de jaarrekeningen van de
voorbije jaren en een business plan, te bestuderen. De ‘zeer actieve’ platformen screenen de
aanvragen zeer uitgebreid; de screening van de ‘actieve’ en ‘weinig actieve’ platformen is minder
uitgebreid. Aanvragen op de ‘zeer weinig actieve’ platformen worden gemiddeld slechts matig
beoordeeld. Tevens kent 71% van de platformen een risicoclassificatie toe aan de projecten. Op basis
daarvan kunnen potentiële investeerders een eerste inschatting maken van het risico.
De meest gebruikte aflossingsmethode is de annuïtaire methode. De obligatie aflossingmethode
wordt slechts door een beperkt aantal platformen gebruikt. Geen verschillen zijn waar te nemen
tussen de verschillende platformcategorieën.
De periode dat projecten openstaan voor financiering wordt bepaald door de platformen. Er zijn
geen grote verschillen waar te nemen tussen de verschillende categorieën. Echter de projecten op de
‘zeer actieve’ platformen worden zeer snel gefinancierd en benutten niet de volledige
inschrijvingsperiode. Financiering van de projecten op de mindere actieve platformen verloopt
trager.
De ‘zeer actieve’ platformen kennen zeer hoge slaagpercentages (90-100%). Deze informatie is voor
de andere platformen niet beschikbaar.
De meerderheid van de bestudeerde lenings-crowdfundingplatformen is uitsluitend actief in
Nederland (twee platformen vormen hier een uitzondering op). Bijgevolg richten de platformen zich
uitsluitend tot Nederlandse ondernemers. De potentiële investeerders daarentegen kunnen
individuen met de Nederlandse nationaliteit zijn of EU burgers.
Het investeerdersnetwerk van een platform vormt een belangrijke factor. De ‘zeer actieve’
platformen worden gekenmerkt door een groot en actief investeerdersnetwerk. Het eigen netwerk
van de ondernemer speelt een minder belangrijke rol bij het plaatsen van projecten op deze
platformen. De projecten gepubliceerd op de hybride platformen kunnen steunen op een meer
divers investeerdersnetwerk.
Een platform dat lid is van de branchevereniging Nederland Crowdfunding kent een hoge graad van
professionalisme en transparantie. Het vertrouwen van investeerders is hoger in deze platformen,
aangezien deze platformen dienen te voldoen aan een aantal maatregelen, vastgelegd in een
gedragscode, die de transparantie verhogen.
De platformen bieden bijkomende diensten aan die ondernemers ondersteuning bieden bij het
opzetten van de crowdfundingcampagne en/of ondersteuning bieden om de kans tot het succesvol
financieren van een project te verhogen. Bepaalde platformen bieden deze bijkomende diensten
uitgebreider aan dan andere platformen. Ondernemers kunnen ook voor deze diensten beroep doen
52
op onafhankelijk crowdfundingadviseurs, die de ondernemers begeleiden in het
crowdfundingproces; van de keuze van het juiste platform tot begeleiding bij de
crowdfundingcampagne.
De gemiddelde looptijd van een crowdfundinglening bedraagt doorgaans tussen vier en vijf jaar (48 –
60 maanden). Langere looptijden komen weinig voor met uitzondering van vastgoed, zonnepanelen
en andere duurzame energie projecten. Bij deze projecten dienen vaak zekerheden te worden
ingebracht om het risico van de lening te verlagen.
De rentevergoedingen voor investeerders bij crowdfunding zijn hoger dan bij de grootbanken.
Tegenover deze hogere rentevergoedingen staan hogere risico’s. De ‘zeer actieve’ platformen
kennen gemiddeld een hogere rente dan de andere platformen.
Voor de criteria die de platformen hanteren voor de plaatsing van een project zoals de minimum en
maximum uitgifte, zijn geen grote verschillen merkbaar tussen de verschillende categorieën. Het
gemiddelde van de opgehaalde bedragen van projecten op de ‘zeer actieve’ en ‘actieve’ platformen
zijn hoger in vergelijking met de ‘weinig actieve’ en ‘zeer weinig actieve’ platformen. Deze verschillen
zijn echter niet significant. De gemiddelde inleg van investeerders verschilt niet opmerkelijk tussen
de verschillende platformcategorieën.
Defaults worden niet gepubliceerd.
Resultaten België
De Belgische lenings-crowdfundingplatformen vertonen sterke gelijkenissen met de Nederlandse
lenings-crowdfundingplatformen.
De Belgische lenings-crowdfundingplatformen zijn minder lang operationeel dan de Nederlandse
platformen. Een exponentiële groei van de lenings-crowdfundingplatformen is in België nog niet
waar te nemen.
De oprichters van de platformen zijn doorgaans ondernemers, met uitzondering van Bolero
Crowdfunding. Bolero Crowdfunding is een initiatief van de bank KBC.
Het grootste Belgische lenings-crowdfundingplatform Look&Fin, behorende tot de categorie ‘actief’,
richt zich uitsluitend op leningen. De andere platformen bieden naast leningen ook andere vormen
van crowdfunding aan.
De platformen, met uitzondering van Befund, zijn niet gespecialiseerd in een bepaalde sector of
regio.
Het financieringsmodel ‘all or nothing’ wordt gehanteerd door de meerderheid van de lenings-
crowdfundingplatformen.
Elk platform maakt gebruik van een gelijkaardig verdienmodel. De kosten van de Belgische
platformen zijn gemiddeld hoger dan de kosten van de Nederlandse platformen.
53
De platformen maken geen gebruik van externe scoringsmethodes. Een grote diversiteit in screening
van de aanvragen is waar te nemen tussen de verschillende platformen. Look&Fin beoordeelt de
aanvragen zeer uitgebreid.
De meest gebruikte aflossingsmethode is de annuïtaire methode.
De periode dat projecten openstaan voor financiering wordt bepaald door de platformen. Er zijn
geen grote verschillen waar te nemen tussen de verschillende categorieën. Er zijn weinig gegevens
over de volschreven periode terug te vinden. De projecten op het ‘actieve’ platform Look&Fin in
België worden doorgaans snel gefinancierd.
De Belgische lenings-crowdfundingplatformen, met uitzondering van Look&Fin, zijn uitsluitend actief
in België. Enkel projecten van ondernemers met de Belgische nationaliteit worden op de platformen
gepubliceerd.
De looptijden van crowdfundingleningen op het platform Look&Fin bedragen doorgaans tussen de 4
en 5 jaar (48 – 60 maanden). Langere looptijden van leningen komen weinig voor, aangezien het in
België niet mogelijk is om zekerheden in te brengen.
De gemiddelde rentevergoedingen voor investeerders op het platform Look&Fin zijn hoger in
vergelijking met de andere platformen.
Voor de criteria die de platformen hanteren voor de plaatsing van een project zoals de minimum en
maximum uitgifte, zijn geen grote verschillen merkbaar tussen de verschillende platformen. Er zijn
geen grote verschillen merkbaar van de gemiddeld opgehaalde bedragen van projecten tussen de
Belgische platformen.
Defaults worden niet gepubliceerd.
54
4. CONCLUSIE
4.1. ALGEMENE CONCLUSIE
Ondanks het groeiend belang van crowdfunding via leningen, bestaan er zeer weinig studies die de
rol en factoren van lenings-crowdfundingplatformen bestuderen. De bestaande literatuur focust zich
hoofdzakelijk op de rol van de projecteigenaars en de financiers. Lenings-crowdfundingplatformen
fungeren als tussenpersoon tussen potentiële investeerders en ondernemers (Hemer, 2011). Ze
brengen ondernemers en investeerders met elkaar in contact en vergemakkelijken de transacties
(Bouaiss & Maque, 2015). De onderzoeksvraag is gericht op het vergroten van de kennis over deze
specifieke intermediair in het domein van crowdfunding via leningen.
“Welke factoren hebben een differentiërende impact op het succes van lenings-
crowdfundingplatformen”.
Om een antwoord te formuleren op deze vraag is een grondige inhoudsanalyse, gebruikmakend van
e-research methodes, uitgevoerd. De karakteristieken van de lenings-crowdfundingplatformen zijn
geanalyseerd om te bepalen hoe de platformen zich van elkaar onderscheiden. De belangrijkste
differentiërende factoren die een impact hebben op het succes van lenings-crowdfundingplatformen
in Nederland worden hieronder besproken.
Een eerste succesfactor is de haalbaarheid en de kwaliteit van een project en de ondernemer die
door screening door het platform worden afgetoetst. Een uitgebreide beoordeling van de
projectaanvragen heeft tot gevolg dat slechts een beperkt aantal projecten worden gepubliceerd op
het platform. De kans op een succesvolle financiering wordt hierdoor vergroot. De succesvolle
platformen screenen de aanvragen zeer uitgebreid en maken eveneens gebruik van
scoringsmethodes van externe partijen.
Een tweede succesfactor is het investeerdersnetwerk, welke de drijvende kracht is van het platform.
Hoe groter en actiever het investeerdersnetwerk van het platform, hoe groter de kans op het
succesvol financieren van een project en bijgevolg op het succes van het platform. Het platform zorgt
dat de investeerders steeds de weg terugvinden naar het platform. Investeerders van vorige
projecten worden op de hoogte gehouden van nieuwe projecten en staffelkortingen worden
toegekend. De korte volschreven periode is tevens een aanduiding dat het platform van zeer nabij
wordt gevolgd door een groot aantal investeerders. Een actief investeerdersnetwerk draagt bij tot
het verhogen van het vertrouwen van nieuwe investeerders.
Een derde succesfactor is de variatie in de gepubliceerde projecten van het platform. De meeste
platformen leggen geen beperking op aan de projecten qua sector of regio. Horeca en duurzame
55
energieprojecten winnen sterk aan belangstelling. Platformen die zich specialiseren in deze sectoren
kennen een toenemend succes (Douw&Koren, 2016b). De komende jaren zal duidelijk worden of
deze specialisatie een toegevoegde waarde biedt.
Een vierde succesfactor is het financieringsmodel van het platform. Alle Nederlandse
crowdfundingplatformen maken gebruik van het ‘all or nothing’ model, dit betekent dat wanneer het
vooropgestelde doelbedrag niet wordt opgehaald binnen een vooropgestelde periode, het geld
teruggestort wordt aan de investeerders en het project niet doorgaat. Dit bevestigt de conclusie van
het onderzoek van Cumming, Leboeuf en Schwienbacher (2015) dat concludeert dat het gebruik van
het andere financieringsmodel, ‘keep it all’, minder succesvol is in het ophalen van het totale
financieringbedrag.
Een vijfde succesfactor is het aanbieden van de pure lenings-crowdfundingvorm. Dit toont aan dat
het platform zich ten volle richt naar deze financieringsvorm. Investeerders die belang hechten aan
het rendement van de investering worden aangetrokken.
Een zesde succesfactor is de professionaliteit van het platform. Een erkenning van het platform door
de branchevereniging Nederland Crowdfunding draagt hiertoe bij. De te volgen gedragscode, welke
regels omvat betreffende communicatie en transparantie, zorgt voor een hogere professionaliteit
van het platform en straalt een zeker vertrouwen uit naar de investeerders en ondernemers.
Als laatste draagt het aantal jaren dat een platform actief is bij tot het succes van het platform.
Startende platformen moeten zich bewijzen in een reeds grote en sterk concurrerende Nederlandse
markt.
De factoren, zoals verdienmodel van het platform, de graad en kosten van bijkomende diensten
aangeboden door het platform, de aflossingsmethode en projectkarakateristieken zoals, het
doelbedrag, de looptijd, de rente zijn in detail onderzocht. Deze factoren vertonen echter geen
differentiële impact op het succes van de Nederlandse lenings-crowdfundingplatformen.
De lenings-crowdfundingmarkt in Nederland heeft de startende fase achter de rug en is in opmars
naar een meer volwassen fase, die gekenmerkt wordt door meer platformen, de eerste defaults, een
consolidatie van platformen en een wet- en regelgeving die meer afgestemd is op crowdfunding
(Bolero Crowdfunding, 2016a). De AFM, die toezicht houdt op de crowdfundingmarkt, verstrekt
vergunningen/ontheffingen aan de crowdfinancieringsplatformen, ziet erop toe dat de belangen van
de investeerders worden beschermd, en werkt mee aan de bevordering om crowdfunding te
professionaliseren.
Bij een afspiegeling naar de Belgische lenings-crowdfundingmarkt is op te merken dat de Belgische
lenings-crowdfundingmarkt minder sterk ontwikkeld is dan de Nederlandse markt. De lenings-
56
crowdfundingmarkt in België bevindt zich nog in een startende fase, die gekenmerkt wordt door
platformen in een opstartfase, eerste projecten die succesvol gefinancierd zijn, geen specifieke wet-
en regelgeving en een gebrekkige kennis van crowdfunding bij de potentiële brede Belgische
bevolking. Tevens merken we op dat in België nog steeds een grote inertie bestaat bij de
meerderheid van de spaarders en er een cultureel verschil is tussen de behoedzame Belg en de meer
risiconemende Nederlander. Crowdfunding via leningen in België kan uitgroeien tot een volwaardige
financieringsvorm wanneer investeerders meer vertrouwen hebben in de lenings-
crowdfundingmarkt en wanneer meer kwaliteitsvolle projecten door de ondernemers worden
aangeboden (Castro, 2014). Om het vertrouwen van de investeerders te verhogen, zijn de banken in
België meer aanwezig in de crowdfundingsector (Bolero Crowdfunding, 2016a, 2016b). Zo is op te
merken dat KBC het Bolero Crowdfunding platform heeft opgestart en het crowdfundingplatform van
MyMicroInvest een partnership met BNP-Paribas en Keytrade Bank heeft afgesloten.
Zowel in Nederland als in België dient crowdfunding via leningen nog steeds als een alternatief of een
aanvulling op de financieringsbehoefte van KMO’s te worden beschouwd, en vormt crowdfunding
geen bedreiging voor de bankensector (Dupire, 2015). Een bancaire lening geniet de voorkeur
vermits dit nog steeds een goedkopere optie is dan crowdfunding via leningen. Een onderneming kan
bewust kiezen om een deel van de financieringsbehoefte te financieren met behulp van
crowdfunding omwille van marktonderzoek en marketing doeleinden en zo een optimale
financieringsmix te bekomen. De mogelijkheden van crowdfunding worden vergroot door
cofinanciering en de samenwerking tussen de crowdfunding- en de bankensector.
Deze masterproef draagt bij aan de bestaande literatuur door een uitgebreide momentopname van
de huidige stand van de lenings-crowdfundingplatformen in Nederland weer te geven. Daar
crowdfunding zich ontwikkelt in een snel veranderende omgeving, is de bijdrage van dit onderzoek
waardevol om veranderingen in de tijd te observeren.
4.2. BEPERKINGEN VAN HET ONDERZOEK
Men dient rekening te houden met een aantal beperkingen verbonden aan dit onderzoek. Het
onderzoek is gebaseerd op de informatie beschikbaar op de websites van de platformen. De
correctheid en accuraatheid van deze gegevens is niet te achterhalen. Het onderzoek wordt beperkt
door het gebrek aan transparantie van de platformen. Platformen zijn niet geneigd om informatie te
verschaffen over de niet succesvol gefinancierde projecten, het aantal defaults en het
slaagpercentage.
57
4.3. AANBEVELINGEN EN VERVOLGONDERZOEK
Aan de hand van de resultaten uit het onderzoek worden enkele aanbevelingen voor de
crowdfundinggemeenschap, de wetgever en het crowdfundingplatform neergezet, die de
crowdfundingmarkt naar een hoger niveau kunnen tillen. Dit geldt zowel voor Nederland als België.
Aanbevelingen Nederland
Aanbevelingen voor de crowdfundinggemeenschap
- De huidige voorlichting focust zich op het bestaan van crowdfunding als alternatieve
financieringsbron en het vergroten van de bekendheid van crowdfunding. De
crowdfundingsector dient de ondernemers en de investeerders uitgebreid in te lichten en te
sensibiliseren over het concrete handelingsperspectief en het risicobewustzijn van crowdfunding
(Douw&Koren, 2016a). Ondernemers dienen ook meer over de mogelijkheden van crowdfunding
te worden onderricht, welk crowdfundingplatform en welke vorm het best aansluit bij hun
behoeften.
- Uit het onderzoek is gebleken dat de Nederlandse banken niet zelf deelnemen aan een platform.
Echter de samenwerking tussen de bankensector en crowdfundingplatformen kan de
bedrijfsfinanciering stimuleren. Banken dienen crowdfunding te promoten door ondernemers
door te wijzen naar crowdfundingplatformen. Die samenwerking tussen de verschillende partijen
kan eveneens leiden tot cofinanciering. Heldere afspraken tussen de banksector en de
crowdfunding platformen zijn vereist om doorverwijzing en cofinanciering te laten uitgroeien tot
een succes (Douw&Koren, 2016a).
Aanbevelingen voor de wetgever
- De uitwerking van de investeerdertoets, die herhaald dient te worden als de volgende
investering een veelvoud van 5.000 euro overschrijdt, stuit op protest bij de platformen en de
investeerders. Het advies is om de uitwerking te herevalueren zonder de bescherming van de
investeerder in het gedrang te brengen.
- De AFM kondigt voor 2016 een aantal nieuwe regels aan zoals het toepassen van nieuwe regels
rond de geschiktheid van de beleidsbepalers en leden van het toezichthoudend orgaan van een
crowdfundingplatform, het scheiden van vermogensstromen en het aanbieden van een
bedenktijd van 24 uur aan de investeerders. Wij adviseren dat het van groot belang is dat de
AFM in gesprek gaat met de sector zodat de sector steeds achter de beslissing staat.
- De AFM zorgt ervoor dat de regelgeving meegroeit met de groei van de crowdfundingmarkt. De
AFM moet aandachtig blijven om de regulering op het juist moment in werking te laten treden
58
zodat de regulering niet belemmerd werkt en dient het aspect van overregulering in de gaten te
houden.
Aanbevelingen voor een crowdfundingplatform
- Door de groei van de crowdfundingplatformen in Nederland wordt de professionaliteit van de
platformen en de transparantie belangrijker. Nederlandse crowdfundingplatformen presenteren
op hun website nog niet de stand van terugbetalingen, defaults en de gemiddelde behaalde
rendementen (Douw&Koren, 2016a). Door het presenteren van deze informatie wordt het
risicogehalte van deze investeringen extra benadrukt.
- Uit het onderzoek is gebleken dat de werking van de platformen kan geoptimaliseerd worden. De
gebruiksvriendelijkheid van de platformen kan worden verbeterd door een verbeterde
navigatiestructuur, leesbaarheid en meerdere filterfuncties (Wessel, 2016).
- De crowdfundingplatformen dienen hun medewerking te verlenen aan websites zoals
Crowdfundmarkt en Fundwijzer. Deze websites bieden een overzicht van de
crowdfundingprojecten van deze platformen. Investeerders krijgen op deze manier een volledig
overzicht van de lopende investeringsmogelijkheden, over de platformen heen. Die partijen
hebben de ambitie om nog een stap verder te gaan zoals de mogelijkheid tot rechtstreekse
inschrijving op een project (Vervest, 2015).
Aanbevelingen België
Uit het onderzoek is gebleken dat het aantal projectfinancieringen aan KMO’s in België via lenings-
crowdfunding zeer beperkt is en er slechts een beperkt aantal lenings-crowdfundingplatformen actief
zijn. Ook in België spelen de kleine en middelgrote ondernemingen de drijvende kracht achter
innovatie, en is hun groeipotentieel belangrijk. Daarom is een gezonde ontwikkeling van de markt
waarin een waaier aan financieringsmogelijkheden, naast de traditionele bancaire financiering,
worden voorzien belangrijk. Het advies is om crowdfunding via leningen in België en de lenings-
crowdfundingplatformen te promoten op basis van het Nederlandse voorbeeld.
Aanbevelingen voor de crowdfundinggemeenschap
- Crowdfunding via leningen is in België onvoldoende gekend. Strategische partners, zoals de
overheid, de Belgische Crowdfunding Federatie, het VOKA en de platformen dienen vormingen te
organiseren om zowel de ondernemingen als de investeerders vertrouwd te maken met
crowdfunding als financierings- en investeringsvorm. Deze vormingen kunnen verschillende
vormen aannemen, gaande van inspiratiesessies, workshops tot een jaarlijkse crowdfunding dag
waar ondernemers, financieel experten, investeerders en de crowdfundingsector samen komen
om ervaringen uit te wisselen.
59
- Websites die een overzicht weergeven van de crowdfundingprojecten op meerdere platformen,
dienen naar analogie van de Nederlandse website, Crowdfundmarkt en Fundwijzer, opgestart te
worden. Dit kan enkel gerealiseerd worden als de platformen hun medewerking verlenen.
Investeerders krijgen op deze manier een volledig overzicht van de lopende
investeringsmogelijkheden.
- Onderzoek naar crowdfunding op Belgisch niveau is beperkt. Advies is om frequent
onderzoeksopdrachten, uitgaande van de overheid, in het kader van crowdfunding toe te
vertrouwen aan consultancy bureaus. De aanwezigheid van een Belgische crowdfunding
consultancy bureau, analoog als het Nederlandse Douw&Koren crowdfunding consultancy
bureau, kan de crowdfunding in België een boost geven. Tot op vandaag zijn de cijfers van de
Belgische crowdfundingmarkt voor 2015 nog niet gepubliceerd.
- De koepelorganisatie B.C.F, opgericht op vraag van de federale overheid, fungeert als een
kwaliteitslabel dat aangeeft dat met betrouwbare partijen wordt gehandeld. Uit het onderzoek is
gebleken dat er geen gedragscode, zoals het volgen van bepaalde regels in verband met
transparantie en communicatie, gehanteerd wordt. Het advies is om een gedragscode, met
bepaalde regels, in te voeren om het vertrouwen van investeerders in de platformen te
verhogen.
Aanbevelingen voor de wetgever
Het reglementair kader in België is vrij streng en dient te worden vereenvoudigd. Een evenwichtige
versoepeling van de regels dringt zich op om crowdfunding via leningen als financieringsalternatief
verder uit te bouwen.
- Het is aanbevolen dat de FSMA, als toezichthouder, de activiteiten van de lenings-
crowdfundingplatformen beter omkadert en de modaliteiten beter toelicht. Het advies is om
vergunningsverplichtingen in te voeren die bepalen welke activiteiten door de lenings-
crowdfundingplatformen mogen uitgevoerd worden. Deze informatie dient beschikbaar te zijn
voor het publiek. Duidelijke richtlijnen voor het crowdfundingplatform, de onderneming en de
investeerders zijn van groot belang om crowdfunding via leningen te laten groeien.
- De Belgische regering heeft door de invoering van de Tax Shelter een inspanning gedaan om
crowdfunding via leningen te stimuleren. Dit heeft tot op heden nog niet geleid tot een
verhoging van het crowdfundingsucces aangezien de voorwaarden voor een erkenning door de
FSMA nog niet gefinaliseerd zijn. Hierdoor kan geen enkel crowdfundingplatform de fiscale aftrek
verzekeren (Bolero Crowdfunding, 2016a). De FSMA moet dringend stappen ondernemen om de
erkenning op korte termijn uit te werken. Wanneer de voorwaarden gefinaliseerd zijn, kan een
verdere groei in crowdfunding via leningen verwacht worden.
60
- Platformen die obligaties en converteerbare leningen aanbieden, zijn gebonden aan extra regels.
De investeringsgrens van 1.000 euro per project wordt ervaren als een belemmering door
investeerders, die een financieel rendement beogen. Daarom is het aangewezen dit bedrag op te
trekken naar minimaal 5.000 euro of meer, wat meer in lijn ligt met het bedrag dat een
investeerder belegt. Investeerders kunnen meer investeren, en het vooropgestelde doelbedrag
van het project voor een ondernemer kan behaald worden door een beperkter aantal
investeerders. Daarnaast is het ook aangewezen om het bedrag waarop een vrijstelling van de
prospectusverplichting van toepassing is, te herevalueren. Een verhoging van de grens van
300.000 euro naar 1.000.000 euro is beter afgestemd op de financieringsbehoeften van een
onderneming.
Aanbevelingen voor initiatiefnemers van een lenings-crowdfundingplatform
Het aantal lenings-crowdfundingplatformen is in België zeer beperkt. De groei in het aantal lenings-
crowdfundingplatformen is nodig om crowdfunding in België te stimuleren. De initiatiefnemers van
lenings-crowfundingsplatformen dienen hun beleid af te stemmen op het Nederlandse voorbeeld.
- Uit het onderzoek is gebleken dat het beheer van een Nederlands lenings-crowdfundingplatform
wordt uitgevoerd door een team dat een zeer grondige en uitgebreide kennis van de financiele
sector heeft. In de meeste gevallen heeft het team een jarenlange ervaring in de bancaire of
verzekeringen sector achter de rug. Het advies aan de initiatiefnemer van een lenings-
crowdfundingplatformen is een team samen te stellen zodat bancaire kennis intern aanwezig is.
Voor bepaalde domeinen is het voldoende om te worden bijgestaan door partners, zoals
advocaten of IT specialisten.
- Uit het onderzoek is gebleken dat het uitbouwen van een sterk en actief investeerdersnetwerk
van cruciaal belang is voor het succes van het platform. Daarom adviseren wij aan het platform
om acties op te zetten om investeerders te binden aan het platform, zoals het toepassen van
loyaliteitsprogramma’s en/of staffelkortingen, en een communicatiekanaal op te zetten zodat
potentiële investeerders steeds op de hoogte worden gesteld van nieuwe investeringsprojecten
die op het platform worden gepubliceerd.
- Het aantal succesvol gefinancierde projecten is een maatstaf voor het succes van het platform.
Het is sterk aan te raden dat het platform een strategie uitwerkt ter evaluatie van de
projectaanvragen door een grondige screening uit te voeren. Het gebruik van scoringsmethodes
van externe partijen zoals NBB/CKP, Graydon of Dun&Bradstreet biedt waardevolle informatie
om een onderneming of bedrijfsleider te evalueren. Wij adviseren om deze informatie in de
evaluatie van de projecten mee te nemen. Tevens adviseren wij om een risicoclassificatie op te
61
stellen en dit toe te kennen aan elk project. De rente van een lening moet in overeenstemming
zijn met de risicoclassificatie.
- Projecten die op het platform worden gepubliceerd moeten correct en duidelijk beschreven
worden. Het doelbedrag en de looptijd dient in overeenstemming te zijn met de
projectomschrijving en de aflossingscapaciteit van de onderneming. Het platform moet diensten
aanreiken om de ondernemers bij deze taak te helpen. De ondernemers kunnen ook ten rade
gaan bij onafhankelijke crowdfunding consultants.
- Uit onderzoek is gebleken dat platformen die projecten van allerlei aard, regio of sector
aanbieden een groot aantal projecten succesvol kan financieren. Wij raden de initiatiefnemers
van een Belgische crowdfundingplatform aan om zich niet te specialiseren ofwel te richten op de
specifieke nichemarkt van duurzame energie.
- De doelstelling van een crowdfundingplatform, zoals elke onderneming, is winstgevend te zijn.
Daarom is het van groot belang dat het platform een correct verdienmodel uitwerkt waarbij de
kosten voor de ondernemers en de kosten voor de investeerders marktconform zijn. Wij
adviseren dat de kosten voor de ondernemer minimaal een publicatiekost en een éénmalige
succes fee bevatten, en om de kosten voor de investeerders te beperken tot de transactiekosten.
- De crowdfundingplatformen in Nederland maken gebruik van het ‘all or nothing’
financieringsmodel. Wij adviseren dat ook in België dit financieringsmodel gehanteerd wordt.
- De Nederlandse lenings-crowdfundingplatformen zijn niet ontstaan uit de bankensector. Wij
adviseren aan de initiatiefnemer van een lenings-crowdfundingplatform om onafhankelijk van
een bank te opereren. Niettegenstaande is de samenwerking tussen het platform en de
bankensector belangrijk (voor doorverwijzing en cofinanciering).
- Uit het onderzoek is gebleken dat de beschikbaarheid en de professionaliteit van de websites van
de lenings-crowdfundingplatformen zeer belangrijk zijn. De websites moeten alle browsers
ondersteunen, en moeten handig in gebruik zijn vanop een tablet of een smartphone.
Investeerders raadplegen de websites die er professioneel uitzien, waar de informatie duidelijk
en gestructureerd is weergegeven. De initiatiefnemer van een Belgisch platform moet hier
aandacht aan besteden, want een essentieel element van crowdfunding is het bereiken van het
grote publiek.
62
Vervolgonderzoek
De masterproef legt de focus op de karakteristieken van Nederlandse lenings-
crowdfundingplatformen. Het onderzoek is gebaseerd op informatie afkomstig van de websites van
de platformen. In de toekomst zullen de crowdfundingplatformen professioneler en transparanter
worden, waarbij de informatie eenduidig, en waarbij ook minder positieve informatie zal vermeld
worden, zoals defaults en het slaagpercentage. Door de beschikbaarheid van deze informatie wordt
het mogelijk om bijkomende verbanden te leggen.
De crowdfundingplatformen zijn voortdurend in beweging, daarom is ook aangewezen om de
verandering in de tijd waar te nemen, zowel voor de Nederlandse als de Belgische platformen.
Een interessant vervolg om de komende jaren te onderzoeken is in hoever de Belgische wetgeving in
het kader van crowdfunding via leningen en de Belgische lenings-crowdfundingplatformen de
kenmerken van Nederland hebben gevolgd.
VI
BIBLIOGRAFIE
AFM (2014). Crowdfunding - Naar een duurzame sector. Geraadpleegd via https://www.afm.nl/nl-
nl/nieuws/2014/dec/rapport-crowdfunding
AFM (2015). DNB en AFM geven interpretatie over crowdfunding. Geraadpleegd op 17 december
2015, via www.afm.nl/crowdfunding
AFM (2016a). AFM houdt vast aan ondergrens bij crowdfunding investeerderstoets. Geraadpleegd
via https://www.afm.nl/nl-nl/professionals/nieuws/2016/feb/ondergrens-investeerderstoets-
crowdfunding
AFM (2016b). Register crowdfundingplatformen. Geraadpleegd op 1 februari 2016, via
www.afm.nl/crowdfunding
Agrawal, A., Catalini, C., & Goldfarb, A. (2011). The geography of crowdfunding (No. w16820).
Cambridge: National bureau of economic research.
Agrawal, A. K., Catalini, C., & Goldfarb, A. (2013). Some simple economics of crowdfunding.
Cambridge: National Bureau of Economic Research.
Agrawal, A., Catalini, C., & Goldfarb, A. (2015). Crowdfunding: Geography, social networks, and the
timing of investment decisions. Journal of Economics & Management Strategy, 24(2), 253-274.
Ahlers, G. K., Cumming, D., Günther, C., & Schweizer, D. (2015). Signaling in Equity Crowdfunding.
Entrepreneurship Theory and Practice Volume 39, 955-980.
Beama (2016). Prospectus. Geraadpleegd via http://www.beama.be/nl/financiele-vaardigheden/de-
icb/documenten/le-prospectus
Belgische Crowdfunding Federatie (2016). B.C.F. erkende crowdfundingplatformen. Geraadpleegd via
http://www.belgischecrowdfundingfederatie.be/#!leeg/c22d3
Belleflamme, P., Lambert, T., & Schwienbacher, A. (2010). Crowdfunding: An industrial organization
perspective. In Prepared for the workshop Digital Business Models: Understanding Strategies.
Belleflamme, P., Lambert, T., & Schwienbacher, A. (2014). Crowdfunding: Tapping the right crowd.
Journal of Business Venturing 29 , 585-609.
Belleflamme, P., & Lambert, T. (2014). Crowdfunding: Some empirical findings and microeconomic
underpinnings. Geraadpleegd via SSRN website:
http://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=2437786
Belleflamme, P., Omrani, N., & Peitz, M. (2015). The economics of crowdfunding platforms.
Information Economics and Policy 33 , 11-28.
Berdak, O. (2016). Disrupting Finance: Social Lending – P2P lending platforms will continue to
disintermediate banks. Cambridge: Forrester.
VII
Best, J., Neiss, S., Stralser, S., & Fleming, L. (2013). How big will the debt and equity crowdfunding
investment market be? Comparisons, assumptions and estimates. Berkeley: Fung Institute for
Engineering Leadership.
Boekee, S., Engels, C., & van der Veer, N. (2014). Nationaal social media onderzoek 2014. Nederland:
Newcon Research & Consultancy.
Bökkerink, I., Couwenbergh P., & Willems, L. (14 oktober 2015). Rabobank gaat drastisch saneren.
Financieel Dagblad, p. 1.
Bolero Crowdfunding (2016a). Crowdfunding in België. Geraadpleegd via https://bolero-
crowdfunding.be/nl/news-
events/news/whitepaper?utm_source=Bolero&utm_medium=banner&utm_campaign=Whitepaper&
utm_content=Algemeen-nl
Bolero Crowdfunding (2016b). Waarom is de Belgische crowdfundingmarkt nog zo klein?
Geraadpleegd via https://bolero-crowdfunding.be/nl/bolero-crowdfunding-blog/waarom-is-de-
belgische-crowdfundingmarkt-nog-zo-klein
Bouaiss, K.,& Maque, I. (2015). Cartography of academic literature on crowdfunding. Geraadpleegd
via SSRN website: http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.2573739
Bretschneider, U., Knaub, K., & Wieck, E. (2014). Motivations for Crowdfunding: What Drives the
Crowd to Invest in Start-Ups? Tel Aviv: European Conference on Information Systems (ECIS).
Brüntje, D., & Gajda, O. (2015). Crowdfunding in Europe: State of the Art in Theory and Practice.
Springer.
Bruton, G., Khavul, S., Siegel, D., Wright, M. (2015). New Financial Alternatives in Seeding
Entrepreneurship: Microfinance, Crowdfunding, and Peer-to-Peer Innovations. Entrepreneurship
Theory and Practice, 39(1), 9-26.
Bueters, P. (2014). Eerste bankroet in crowdfunding. Geraadpleegd op 1 maart 2016 via
http://www.sprout.nl/artikel/faillissementen/eerste-bankroet-crowdfunding
Castro, J.M. (2014). Ontsluiting van het potentieel van crowdfunding in de Europese Unie. Brussel:
Europees Economisch en Sociaal Comité.
Cholakova, M., & Clarysse, B. (2014). Does the possibility to make equity investments in
crowdfunding projects crowd out reward-based projects? Entrepreneurship Theory and Practice,
39(1), 145-172.
Coheur, A. (2013). Position paper - Crowdfunding. Brussel: Social Economy Social.
Colaert, V. (2016). On the Absence of Peer-to-Peer Lending in Belgium. Journal of European
Consumer and Market Law, Forthcoming.
Collin Crowdfund (2016). Veelgestelde vragen. Geraadpleegd via
https://www.collincrowdfund.nl/veelgestelde-vragen/
VIII
Cornell, C.J., & Luzar, C. (2014). Crowdfunding Fraud: How Big is the Threat? Geraadpleegd via
http://www.crowdfundinsider.com/2014/03/34255-crowdfunding-fraud-big-threat/
Crowdfunding.nl (2015). Reactie op maatregelen AFM. Geraadpleegd via
http://www.crowdfunding.nl/reactie-vanuit-crowdfunding-op-maatregelen-afm/
CrowdfundingHub (2016). Current State of Crowdfunding in Europe - An Overview of the
Crowdfunding Industry in more than 25 Countries: Trends, Volumes & Regulations. Geraadpleegd via
http://www.crowdfundinghub.eu/the-current-state-of-crowdfunding-in-europe/
Crowdfundmarkt (2016). Crowdfinance 2015 - Debt and equity crowdfunding in The Netherlands.
Geraadpleegd op 28 februari 2016, via http://www.crowdfundmarkt.nl/crowdfinance-2015-het-
volledige-rapport/
Cumming, D. J., Leboeuf, G., & Schwienbacher, A. (2015). Crowdfunding models: Keep-it-all vs. all-or-
nothing. Geraadpleegd via SSRN website:
http://papers.ssrn.com/sol3/Papers.cfm?abstract_id=2447567
Czudec, W., & Pazowski, P. (2014). Economic prospects and conditions of crowdfunding.
Geraadpleegd via http://www.toknowpress.net/ISBN/978-961-6914-09-3/papers/ML14-685.pdf
Danmayr, F. (2013). Archetypes of Crowdfunding Platforms: A Multidimensional Comparison. Steyr:
Springer Science & Business Media.
De Buysere, K., Gajda, O., Kleverlaan, R., & Maron, D. (2012). A Framework for European
Crowdfunding. Geraadpleegd op Oktober 12 2016 via http://www.europecrowdfunding.org/wp-
content/blogs.dir/12/files/2013/06/FRAMEWORK_EU_CROWDFUNDING.pdf
de Horde, C. (25 november 2015). Banken waarschuwen voor risico’s crowdfunding. Het Financieel
Dagblad, p. 1.
De Prez, P., Ryckaert, D., & Marquete, V. (2014). Crowdfunding in België – een stand van zaken.
Geraadpleegd via http://www.simontbraun.eu/nl/nieuws/news-corporate-banking-and-
finance/1923-crowdfunding-in-belgie-een-stand-van-zaken.
De Vos, A. (26 februari 2016). Kijk eens kritisch naar uw crowdfundbelegging. Het Financieel Dagblad,
p. 1.
Dorff, M. B. (2013). Siren Call of Equity Crowdfunding, The. J. Corp. L., 39, 493.
Douw, S., Koren, G., Vroeman, T., & Landman, A. (2012). Crowdfunding – hoe u de massa mobiliseert.
Haarlem: De Zaak.
Douw&Koren (2014). Crowdfunding in Nederland 2013 - De status van crowdfunding in Nederland.
Geraadpleegd via http://www.douwenkoren.nl/crowdfunding-in-nederland-2013-de-cijfers/
Douw&Koren (2015a). Crowdfunding in Nederland 2014 - De status van crowdfunding in Nederland.
Geraadpleegd via http://www.douwenkoren.nl/crowdfunding-in-nederland-2014-de-cijfers/
IX
Douw&Koren (2015b). Crowdfunding in België 2014 - De status van crowdfunding in België.
Geraadpleegd via http://www.douwenkoren.nl/crowdfunding-in-belgie-2014/
Douw&Koren (2016a). Crowdfunding in Nederland 2015 - De status van crowdfunding in Nederland.
Geraadpleegd via http://www.dkcrowdfunding.nl/#!crowdfunding-in-nederland-in-2015/gz4a7
Douw&Koren (2016b). Crowdfunding & duurzame energie - De status van crowdfunding voor
duurzame energie in Nederland in 2015. Geraadpleegd via
http://www.douwenkoren.nl/crowdfunding-voor-duurzame-energie-115-miljoen-in-2015/
Dupire, M. (2015). The rise of crowdfunding, Threat or opportunity for the banking industry? Vlerick
Policy Paper Series No. 1.
European central Bank (2015). Survey on the access to finance of enterprises in the euro area.
Geraadpleegd via
https://www.ecb.europa.eu/pub/pdf/other/SAFE_website_report_2014H2.en.pdf?0b8b95ddc52c86
145f91c8d2a566e3f8
European Commission (2013). One out of three SMEs did not get the finance they needed in 2013.
Geraadpleegd via http://europa.eu/rapid/press-release_IP-13-1070_en.htm
European Commission (2014). Unleashing the potential of Crowdfunding in the European Union.
Geraadpleegd via http://ec.europa.eu/internal_market/finances/docs/crowdfunding/140327-
communication_en.pdf
European Commission (2015a). Small and medium-sized enterprises’ access to finance. Geraadpleegd
via
http://ec.europa.eu/europe2020/pdf/themes/2015/small_medium_enterprises_access_to_finance_
20151126.pdf.
European Commission (2015b). Crowdfunding uitgelegd – een gids voor kmo’s. Geraadpleegd via
http://ec.europa.eu/DocsRoom/documents/10229/attachments/1/translations/en/renditions/native.
European Crowdfunding Network (2014). Review of crowdfunding regulation – Interpretations of
existing regulation concerning crowdfunding in Europe, North America and Israel. European
Crowdfunding Network AISBL.
Everett, C. R. (2014). Origins and Development of Credit-Based Crowdfunding. California: Pepperdine
University.
Fiddelaar, S., Geluk G., & Zuijderhoudt, B. (2014). Crowdfunding in Gelderland. Gelderland: Direction.
Freund, R. (2010). How to overcome the barriers between economy and sociology with open
innovation, open evaluation and crowdfunding. International Journal of industrial engineering and
management Vol 1, 105-109.
Frydrych, D., Bock, A. J., Kinder, T., & Koeck, B. (2014). Exploring entrepreneurial legitimacy in
reward-based crowdfunding. Venture Capital, 16(3), 247-269.
X
FSMA (2012). Reglementair kader voor crowdfunding. Geraadpleegd via
www.fsma.be/~/media/files/fsmafiles/circ/nl/fsma_2012_15.ashx
FSMA (2014). Coöperaties, participatieplannen en crowdfunding: Overzicht van en praktische instructies bij openbare aanbiedingen die vrijgesteld zijn van de prospectusplicht. Geraadpleegd via http://www.fsma.be/~/media/Files/fsmafiles/circ/nl/2014/fsma_2014_04.ashx.
Fundwijzer (2016). Crowdfunding update februari 2016. Geraadpleegd via
http://www.fundwijzer.nl/crowdfunding-update-februari-2016.
Gao, Q., & Lin, M. (2015). Lemon or Cherry? The Value of Texts in Debt Crowdfunding. Tucson:
University of Arizona.
Geldvoorelkaar (2016). AFM past recent aangekondigde voorschriften aan. Geraadpleegd via
https://www.geldvoorelkaar.nl/geldvoorelkaar/nieuws/afm-past-recent-aangekondigde-
voorschriften-aan.aspx
Hollow, M. (2013). Crowdfunding and Civic Society in Europe: A Profitable Partnership? Open
Citizenship, Vol. 4 , 68-73 .
Hakenes, H., & Schlegel, F. (2014). Exploiting the Financial Wisdom of the Crowd--Crowdfunding as a
Tool to Aggregate Vague Information. Geraadpleegd via SSRN website:
http://papers.ssrn.com/sol3/Papers.cfm?abstract_id=2475025.
Hemer, J. (2011). A snapshot on crowdfunding. Working papers firsm and region, 2, 1-48.
Herzenstein, M., Dholakia, U. M., & Andrews, R. L. (2011). Strategic herding behavior in peer-to-peer
loan auctions. Journal of Interactive Marketing, 25(1), 27-36.
Hornuf, L., & Schwienbacher, A. (2015). Funding dynamics in crowdinvesting. Geraadpleegd via SSRN
website: http://papers.ssrn.com/sol3/Papers.cfm?abstract_id=2612998
Hornuf, L., & Schwienbacher, A. (2014). The Emergence of Crowdinvesting in Europe. Munich:
University of Munich.
Kleemann, F., Voß, G. G., & Rieder, K. (2008). Un (der) paid innovators: The commercial utilization of
consumer work through crowdsourcing. Science, technology & innovation studies, 4(1), 5-26.
KMO Community (2015). Crowdfunding de doorbraak in België. Geraadpleegd via http://kmopme-
community.be/crowdfunding-de-doorbraak-in-belgie/
KPMG Advisory (2013). Crowdfunding: actiegericht onderzoek tot stimuleren van crowdfunding als
financieringswijze van (startende) ondernemingen via het opzetten van een digitaal en
kennisplatform. Geraadpleegd via
http://www.vlaio.be/sites/default/files/rapport_crowdfunding_door_stibbe_en_kpmg.pdf
KPMG Advisory (2014). Crowdfunding in Belgium – 2014. Geraadpleegd via
http://www.kpmg.com/BE/en/IssuesAndInsights/ArticlesPublications/Documents/Crowdfunding-
brochure.pdf
XI
Kuppuswamy, V., & Bayus, B. L. (2015). Crowdfunding creative ideas: The dynamics of project backers
in Kickstarter. Geraadpleegd via SSRN website:
http://papers.ssrn.com/sol3/Papers.cfm?abstract_id=2234765
Lehner, O. M. (2013). Crowdfunding social ventures: a model and research agenda. Venture Capital,
15(4), 289-311.
Maxwell, A. L., Jeffrey, S. A., & Lévesque, M. (2011). Business angel early stage decision making. Journal of Business Venturing, 26(2), 212-225.
Metrick, A., & Yasuda, A. (2010). Venture capital and the finance of innovation (2nd ed.). Hoboken:
John Wiley and Sons.
Mishra, A., & Koren, G. (2011). Crowdfunding: het nieuwe investeren. Nederland: Roundtables.nl.
Mollick, E. (2013). The dynamics of crowdfunding: An exploratory study. Journal of Business
Venturing Volume 29 (2014), 1-16.
Mollick, E., & Kuppuswamy V. (2014). After the campaign: Outcomes of crowdfunding. UNC Kenan-
Flagler Research Paper, (2376997).
NU.nl (2016). Tijd voor openheid over faillissementen bij crowdfunding. Geraadpleegd op 20 maart
2016 via http://www.nu.nl/ondernemen/4190886/tijd-openheid-faillissementen-bij-
crowdfunding.html
Ordanini, A., Miceli, L., Pizzetti, M., & Parasuraman, A. (2011). Crowd-funding: transforming
customers into investors through innovative service platforms. Journal of service management, 22(4),
443-470.
Ramos, J. (2014). Crowdfunding and the role of managers in ensuring the sustainability of
crowdfunding platforms. Seville: Institute for prospective technological studies, European
commission.
Ravina, E. (2012). Love & loans: the effect of beauty and personal characteristics in credit markets.
Geraadpleegd via SSRN website: http://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=1107307.
RTL Z (2015). Startup in crowdlending: 'Fintech draait om transacties zonder banken'. Geraadpleegd
via http://www.rtlnieuws.nl/economie/toekomstmakers/startup-crowdlending-fintech-draait-om-
transacties-zonder-banken.
Rubinton, B. J. (2011). Crowdfunding: disintermediated investment banking. Geraadpleegd SSRN
website: http://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=1807204
Schwienbacher, A., & Larralde, B. (2010). Crowdfunding of small entrepreneurial ventures. In
Cumming, D.J. (Ed.), Handbook of Entrepreneurial Finance. Oxford: Oxford University Press.
Schwienbacher, A. (2014). Crowdinvesting in the Netherlands: Market Analysis, Securities Regulation
and Policy Options. DSF Policy Paper No. 48.
XII
Startcrowdfunding.nl (2016). Aangesloten platforms. Geraadpleegd via
http://startcrowdfunding.nl/about/
Stemler, A. R. (2013). The JOBS Act and crowdfunding: Harnessing the power - and money - of the
masses. Business Horizons Volume 56, Issue 3 , 271-275.
Van Alphen, F. (5 juni 2015). Crowdfunding ABN Amro flopt, investeerders geld kwijt. Volkskrant, p.
1.
Van de Laar, R. (2014). Banken steeds minder schuw voor crowdfunding. Geraadpleegd via
http://www.kpmg.com/NL/nl/IssuesAndInsights/ArticlesPublications/Documents/PDF/Banking-en-
Leasing/Banken-steeds-minder-schuw-voor-crowdfunding.pdf
Vandendriessche F., Van Steenwinkel P., De Vuyst L., & Ravenlingien F. (2013). Crowdfunding:
actiegericht onderzoek tot stimuleren van crowdfunding als financieringswijze van (startende)
ondernemingen via het opzetten van een digitaal en kennisplatform – begeleidende nota.
Geraadpleegd via
http://ec.europa.eu/internal_market/consultations/2013/crowdfunding/docs/contributions/individu
als-and-others/enterprise-flanders-agentschap-ondernemen-_nl.pdf
Vervest, M. (2015). Crowdfundmarkt.nl: investeerder gaat regionaal. Geraadpleegd via
http://www.deondernemer.nl/nieuwsbericht/7613/crowdfundmarkt-nl-investeerder-gaat-regionaal.
Wardrop, R., Zhang, B., Rau, R., & Gray, M. (2015). Moving Mainstream: The European Alternative
Finance Benchmarking Report. Cambridge: University of Cambridge.
Wessel, S. (2016). Crowdfunding haalt durfkapitaalmarkt in. Geraadpleegd via
http://www.sprout.nl/artikel/crowdfunding/crowdfunding-haalt-durfkapitaalmarkt
Zhang, J., & Liu, P. (2012). Rational herding in microloan markets. Management science, 58(5), 892-
912.
XIII
APPENDIX 1. CROWDFUNDINGPLATFORMEN NEDERLAND
Platform
Do
nat
ie
Be
lon
ing
Aan
de
el
Len
ing
Platform
Do
nat
ie
Be
lon
ing
Aan
de
el
Len
ing
1%club (onepercentclub) X
Kapitaal Op Maat X
121donation X
Kickofftalent X X
4just1 X
Kickstarter X X
Agrifinance X
Leapfunder X
All4Funding X
Lendex X
Anders Financieren X X
Lendico X
AppsFunder X
Liveondemand X
Aygodutch X
Lovetofund X X X
Beacon X
MaakCapelle X
Boer&Coinvest X
Massafinanciering X
Bouwaandeel X
MedCrowdFund X
Capital Circle X
MedStartr X X
Cinecrowd X X
Mobillion (kentaa) X
Clubkit X
Moneybrothers X X
Collin Crowdfund
X
MyCrowdfunding X X
Commonsites X
NLinvesteert X
CrowdAboutNow X X X X
OnderlingKrediet X
Crowdbricks X
Onderstroom X
Crowdestate X
Oneplanetcrowd X X X X
Crowdfundingvoorclubs X X
PIF World X
CrowdfundingVoorNatuur X
Pledgemusic X
CrowdfundNederland X X
Projectgeld X
Crowdpartners X
Rechtspraak.nu X
CrowdSport X
RegioFund X
Crowdsuing X
RocketHub X X
Crowdyhouse
X
Rugsteunt X
Doneerdezon X
SamenInGeld X
Doorgaan.nl X X
SciFundChallenge X
Doorgeven X
Slimmersamen X X
Dordrechtvanstart X X
Sponsorkunst X
DreamOrDonate X
SportFunder X X
DuurzaamInvesteren X X
Steundeclub X X
FairFriends X
Symbid X X
FarmaFonds X
Tailwind crowd X X
Farmers Funding X X
Talentboek X
Fundaplant X
The Dutch Deal X X X X
Funding Circle X
Tilburgvoorcultuur X X
FundRazr X X
Tubestart X X
Funduzo X X
Ulule X X
Geeferom X
Unglue.it X
Geefgezondheid.nu X X
VERA Community X X
Geefonderwijs X X
Verkami X
Geldrond X X X
Verspers X X
Geldvoorelkaar
X
Voordekunst X X
GeloofInJeProject X X
Voordegroei X
GetitDone X
Voorjebuurt X X
GoFundMe X
Wayvcrowdfunding X X
GoGetFunding X
Weforsea X
Greencrowd X X
Wekomenerwel X X
Grrrowd X
Wijzijnsport X X
Hetluktons X
WorldofCrowdfunding X X
Hkbu (HKB Urban Producers) X X
Yournalisme X
Horeca Crowdfunding X
Zcfp X X
Indiegogo X X
ZIB Crowdfunding X
InvestedIn X X
ZonnepanelenDelen X X
Investormatch X X
Zorgfunders X X X
XIV
APPENDIX 2. ONDERZOEKITEMS NEDERLAND
Platformen Classificatie
Aantal succesvol gefinancierde projecten (sinds opstart)
Omvang financiering leningen (sinds opstart)
Jaar oprichting
Leningen/ hybride
Actief buiten Nederland
Specia- lisatie
Specialisatie sector of regio
AFM status
Collin Crowdfund Zeer actief 152 € 28.077.500 2014 Leningen Nee Nee Ontheffing bemiddelaar opvorderbare gelden
Funding Circle Zeer actief 126 € 9.648.954 2014 Leningen Ja Nee Ontheffing bemiddelaar opvorderbare gelden
Geldvoorelkaar Zeer actief 744 € 58.776.000 2011 Leningen Nee Nee Vergunning financiële dienstverlener
Kapitaal Op Maat Zeer actief 127 € 10.962.513 2013 Leningen Nee Nee Ontheffing bemiddelaar opvorderbare gelden
CrowdAboutNow Actief 56 € 3.628.912 2013 Hybride Nee Nee Vergunning beleggingsondernemer
DuurzaamInvesteren Actief 14 € 5.892.000 2014 Hybride Nee Ja Duurzame energie Vergunning beleggingsondernemer
Greencrowd Actief 22 € 1.730.365 2014 Hybride Nee Ja Duurzame energie Ontheffing bemiddelaar opvorderbare gelden
Horeca Crowdfunding Actief 31 € 3.879.000 2013 Leningen Nee Ja Horeca Ontheffing bemiddelaar opvorderbare gelden
Oneplanetcrowd Actief 22 € 1.565.300 2013 Hybride Ja Nee Ontheffing bemiddelaar opvorderbare gelden
ZonnepanelenDelen Actief 11 € 1.925.678 2014 Hybride Nee Ja Duurzame energie Vrijgesteld
Aygodutch Weinig actief 6 € 372.500 2014 Leningen Nee Nee Ontheffing bemiddelaar opvorderbare gelden
Bouwaandeel Weinig actief 3 € 450.000 2014 Leningen Nee Ja Vastgoed Geen
Capital Circle Weinig actief 4 € 312.000 2015 Leningen Nee Nee Ontheffing bemiddelaar opvorderbare gelden
Crowdpartners Weinig actief 4 € 548.000 2014 Leningen Nee Nee Ontheffing bemiddelaar opvorderbare gelden
Investormatch Weinig actief 8 € 309.000 2011 Hybride Nee Nee Ontheffing bemiddelaar opvorderbare gelden
Lovetofund Weinig actief 7 € 376.000 2013 Hybride Nee Ja Zwolse regio Geen
The Dutch Deal Weinig actief 9 € 307.725 2014 Hybride Nee Nee Ontheffing bemiddelaar opvorderbare gelden
Wekomenerwel Weinig actief 7 € 305.000 2010 Leningen Nee Nee Vrijgesteld
Zorgfunders Weinig actief 2 € 841.000 2014 Hybride Nee Ja Zorgsector Geen
Agrifinance Zeer weinig actief 1 € 25.000 2014 Leningen Nee Ja Agrarische sector Ontheffing bemiddelaar opvorderbare gelden
All4Funding Zeer weinig actief 2 € 180.000 2014 Leningen Nee Nee Ontheffing bemiddelaar opvorderbare gelden
Boer&Coinvest Zeer weinig actief 0 € 0 2015 Hybride Nee Ja Agrarische sector Geen
Crowdbricks Zeer weinig actief 0 € 0 2015 Leningen Nee Ja Vastgoed Vergunning financiële dienstverlener
Crowdestate Zeer weinig actief 1 € 448.350 2016 Leningen Nee Ja Vastgoed Ontheffing bemiddelaar opvorderbare gelden
Farmers Funding Zeer weinig actief 1 € 100.000 2014 Hybride Nee Ja Agrarische sector Geen
Funduzo Zeer weinig actief 0 € 0 2015 Hybride Nee Nee Ontheffing bemiddelaar opvorderbare gelden
Geldrond Zeer weinig actief 1 € 75.975 2014 Hybride Nee Nee Ontheffing bemiddelaar opvorderbare gelden
Massafinanciering Zeer weinig actief 0 € 0 2014 Leningen Nee Nee Ontheffing bemiddelaar opvorderbare gelden
Moneybrothers Zeer weinig actief 1 € 125.000 2015 Hybride Nee Nee Ontheffing bemiddelaar opvorderbare gelden
MyCrowdfunding Zeer weinig actief 1 € 52.200 2015 Hybride Nee Ja Regio Gelderland Ontheffing bemiddelaar opvorderbare gelden
OnderlingKrediet Zeer weinig actief 1 € 10.000 2014 Leningen Nee Nee Ontheffing bemiddelaar opvorderbare gelden
RegioFund Zeer weinig actief 2 € 72.500 2015 Leningen Nee Ja Regio Gelderland Ontheffing bemiddelaar opvorderbare gelden
SamenInGeld Zeer weinig actief 2 € 288.650 2014 Leningen Nee Ja Vastgoed Vergunning financiële dienstverlener
Symbid Zeer weinig actief 1 € 75.000 2015 Hybride Nee Nee Ontheffing bemiddelaar opvorderbare gelden
VERA Community Zeer weinig actief 2 € 166.000 2014 Hybride Nee Ja Gender Geen
Voordegroei Zeer weinig actief 1 € 300.000 2015 Leningen Nee Nee Ontheffing bemiddelaar opvorderbare gelden
ZCFP Zeer weinig actief 1 € 6.500 2013 Hybride Nee Ja Regio Zeeland Geen
XV
Platformen Screening door platform
Scoringsmethodes Risico- classi- ficatie
Oprichters platform
Geldvragers (leningen)
Startende onder- nemingen
Nationaliteit investeerders
Aflossingsmethode
Collin Crowdfund Uitgebreid Dun & Bradstreet Ja Ondernemers Ondernemingen Nee EU Lineair
Funding Circle Uitgebreid Graydon Ja Ondernemers Ondernemingen Nee Nederlander Annuitair/lineair
Geldvoorelkaar Matig Graydon, BKR, Creditsafe, Focum Ja Ondernemers Ondernemingen/particulieren Ja Nederlander Annuitair
Kapitaal Op Maat Uitgebreid Experian, creditsafe, BKR Ja Ondernemers Ondernemingen Annuitair
CrowdAboutNow Beperkt / Nee Ondernemers Ondernemingen Ja Annuitair/lineair/obligatie
DuurzaamInvesteren Matig / Nee Ondernemers Ondernemingen Obligatie
Greencrowd Uitgebreid Creditsafe Ja Ondernemers Ondernemingen Annuitair
Horeca Crowdfunding Matig / Ja Ondernemers Ondernemingen Ja Annuitair
Oneplanetcrowd Uitgebreid BKR Nee Start Green Venture Capital Ondernemingen Ja EU Annuitair/lineair
ZonnepanelenDelen Nee Ondernemers Ondernemingen Obligatie
Aygodutch Uitgebreid / Ja Ondernemers Ondernemingen Ja Annuitair
Bouwaandeel Matig / Nee Ondernemers Ondernemingen Annuitair
Capital Circle Uitgebreid Graydon Ja Ondernemers Ondernemingen Annuitair/lineair
Crowdpartners Uitgebreid Graydon Ja Ondernemers Ondernemingen/particulieren Annuitair/lineair
Investormatch Uitgebreid Graydon, BKR Ja Ondernemers Ondernemingen Ja Annuitair/lineair
Lovetofund Matig / Nee Ondernemers Ondernemingen Lineair
The Dutch Deal Uitgebreid Graydon Ja Ondernemers Ondernemingen Nee Nederlander Annuitair
Wekomenerwel Matig / Nee Ondernemers Ondernemingen Uitsluitend Obligatie
Zorgfunders Matig / Nee Ondernemers Ondernemingen Obligatie
Agrifinance Uitgebreid Graydon, BKR Ja AgroProgress Group BV Ondernemingen Nee Annuitair/lineair
All4Funding Uitgebreid Graydon, BKR Ja Ondernemers Ondernemingen Ja Annuitair
Boer&Coinvest Matig Graydon Ja Ondernemers Ondernemingen Nee Nederlander Annuitair/lineair
Crowdbricks Ondernemers Ondernemingen
Crowdestate Uitgebreid / Ja Ondernemers Ondernemingen Nederlander Lineair
Farmers Funding DCA, One Finance Agro, Symbid Ondernemingen Nederlander Annuitair
Funduzo Uitgebreid Graydon Ja Ondernemers Ondernemingen Ja Nederlander
Geldrond Matig Graydon, BKR Ja Ondernemers Ondernemingen Nederlander Annuitair
Massafinanciering Matig Graydon, BKR Ja Ondernemers Ondernemingen Annuitair
Moneybrothers Uitgebreid Creditsafe Ja Ondernemers Ondernemingen Annuitair
MyCrowdfunding Matig Graydon Ja Ondernemers Ondernemingen Nederlander Annuitair
OnderlingKrediet Matig BKR Ja Ondernemers Ondernemingen Ja Annuitair
RegioFund Uitgebreid Graydon, BKR Ja Ondernemers Ondernemingen Nederlander Annuitair/lineair
SamenInGeld Matig BKR Ja Ondernemers Ondernemingen/particulieren Nederlander Annuitair
Symbid Uitgebreid Creditsafe Ja Ondernemers Ondernemingen Nee Iedereen (*) Annuitair
VERA Community Beperkt / Nee Ondernemers Ondernemingen/particulieren Annuitair/lineair/obligatie
Voordegroei Uitgebreid / Ja Ondernemers Ondernemingen Annuitair/lineair
ZCFP Matig / Nee Stichting Zeeuws Ontwikkelingsfonds Ondernemingen Ja Annuitair/lineair/obligatie
XVI
Platformen Zekerheden Maximale inschrijvings- periode
Gemiddelde looptijd (in maanden)
Gemiddelde rente
Minimale uitgifte
Maximale uitgifte
Gemiddeld doelbedrag
Minimale inleg investeerder
Gemiddelde inleg investeerders
Collin Crowdfund Nee 14 dagen 54 8,00% € 50.000 € 2.500.000 € 184.260 € 500 € 1.588
Funding Circle Nee 21 dagen 48 7,30% € 10.000 € 250.000 € 76.579 € 100 € 1.276
Geldvoorelkaar Nee 60 dagen 52,2 7,90% € 5.000 € 79.000 € 100 € 700
Kapitaal Op Maat Mogelijk 100 dagen 50 7,22% € 25.000 € 500.000 € 86.319 € 100 € 722
CrowdAboutNow 42 4,35% € 10.000 € 2.500.000 € 64.802 € 25 € 580
DuurzaamInvesteren Verplicht 101 5,59% € 50.000 € 420.857 € 150 € 7.071
Greencrowd Mogelijk 85 5,30% € 4.000 € 78.653 € 250 € 1.590
Horeca Crowdfunding Mogelijk 46 8,30% € 30.000 € 500.000 € 125.129 € 250 € 1.527
Oneplanetcrowd Mogelijk 120 dagen 38 6,00% € 74.538 € 100 € 1.536
ZonnepanelenDelen 194 4,97% € 2.500.000 € 175.062 € 25 € 844
Aygodutch Mogelijk 90 dagen 44 8,00% € 25.000 € 62.233 € 100 € 1.204
Bouwaandeel Verplicht 31 5,80% € 10.000 € 150.000 € 200 € 1.181
Capital Circle Mogelijk 30 dagen 6,88% € 25.000 € 1.000.000 € 78.000 € 500
Crowdpartners Mogelijk 66 6,50% € 25.000 € 137.000 € 250
Investormatch 60 dagen 41 8,25% € 38.625 € 100 € 710
Lovetofund 43 4,20% € 54.844 € 25 € 911
The Dutch Deal Nee 120 dagen 35 8,80% € 5.000 € 1.000.000 € 34.197 € 25 € 1.145
Wekomenerwel 5,75% € 25.000 € 2.500.000 € 43.571 € 1.741
Zorgfunders 60 6,00% € 420.500 € 25 € 2.861
Agrifinance Mogelijk 24 6,00% € 2.500.000 € 25.000
All4Funding Mogelijk 84 dagen 60 5,75% € 25.000 € 59.000 € 100
Boer&Coinvest Nee € 5.000 € 500.000 € 25
Crowdbricks Verplicht
Crowdestate Verplicht 120 7,00% € 20.000 € 448.350 € 500
Farmers Funding Mogelijk 120 dagen 60 6,50% € 100.000
Funduzo 75 dagen € 100
Geldrond Mogelijk 120 dagen 60 6,70% € 75.975 € 25 € 12.663
Massafinanciering Nee 120 dagen € 25.000 € 100
Moneybrothers Mogelijk 90 dagen 60 6,00% € 40.000 € 2.500.000 € 125.000 € 500 € 4.167
MyCrowdfunding Mogelijk 90 dagen 60 5,00% € 25.000 € 250.000 € 52.500 € 100
OnderlingKrediet Nee 120 dagen 48 6,00% € 10.000 € 10.000 € 250
RegioFund Mogelijk 14 dagen 78 5,50% € 25.000 € 2.500.000 € 36.250 € 100
SamenInGeld Verplicht 60 5,15% € 53.450 € 250 € 1.497
Symbid Nee 90 dagen 36 7,50% € 20.000 € 2.500.000 € 75.000 € 20 € 893
VERA Community 120 dagen 48 4,50% € 25.000 € 83.000 € 25 € 487
Voordegroei Mogelijk 60 dagen 36 7,20% € 250.000 € 300.000 € 1.000
ZCFP 55 € 6.500 € 542
XVII
APPENDIX 3. CROWDFUNDINGPLATFORMEN BELGIË
Platform
Do
nat
ie
Be
lon
ing
Aan
de
el
Len
ing
Angel.me X X
Appsfunder X
Beacon X
Befund X
Boekensteun X X
Bolero Crowdfunding X X
CroFun X X X X
Crowdfunding.gent X
Crowdin X X
Finicrowd X X X
Growfunding X
Hellocrowd X X
Indiegogo X X
Indigap X X
InvestedIn X X
Kickstarter X X
KissKissBankBank X X
Look and fin X
Medstartr X X
MyMicroInvest X X
OksigenCrowd X X
Pledgemusic X
Rockethub X X
Sandawe X X
Scifundchallenge X
Socrowd X
Sportfunder X X
Smart.be X X
Tubestart X X
Ulule X X
Unglue.it X
Verkami X
Worldofcrowdfunding X X
yeee-haaa X X
XVIII
APPENDIX 4. ONDERZOEKITEMS BELGIË
Platformen Classificatie
Aantal succesvol gefinancierde projecten (sinds opstart)
Omvang financiering leningen (sinds opstart)
Jaar oprichting
Leningen/ hybride
Actief buiten België
Specia- lisatie
Specialisatie sector of regio
Screening door platform
Scorings- methodes
Risico- classificatie
Look&Fin Actief 40 € 6.105.700 2012 Leningen Ja Nee Ja Nee Ja
MyMicroInvest Weinig actief 7 € 700.000 2012 Hybride Nee Nee Ja Nee Nee
Befund Zeer weinig actief 2 € 8.950 Leningen Nee Ja regio Luik Ja Nee Nee
Bolero Crowdfunding Zeer weinig actief 2 € 159.700 2014 Hybride Nee Nee Ja Nee Nee
CroFun Zeer weinig actief 7 € 33.768 2013 Hybride Nee Nee Nee Nee Nee
Finicrowd Zeer weinig actief 1 € 25.000 2015 Hybride Nee Nee Ja Nee Nee
Platformen Oprichters platform
Geldvragers (leningen)
Startende onder- nemingen
Nationaliteit investeerders
Aflossingsmethode Zekerheden
Look&Fin Ondernemers Ondernemingen Nee Alle Annuitair Nee
MyMicroInvest Ondernemers Ondernemingen EU Annuitair/obligatie Nee
Befund Ondernemers Ondernemingen Belg Nee
Bolero Crowdfunding KBC Ondernemingen Ja Belg Obligatie Nee
CroFun Ondernemers Ondernemingen Belg Annuitair/lineair/obligatie Nee
Finicrowd Ondernemers Ondernemingen EU Annuitair Nee
Platformen Maximale inschrijvings- periode
Gemiddelde looptijd (in maanden)
Gemiddelde rente
Minimale uitgifte
Maximale uitgifte
Gemiddeld doelbedrag
Minimale inleg investeerder
Gemiddelde inleg investeerders
Look&Fin 49 8,30% € 50.000 € 400.000 € 135.000 € 500 € 2.305
MyMicroInvest 55 6,45% € 50.000 € 300.000 € 100.821 € 100 € 1.275
Befund 90 dagen 5% € 300.000 € 50
Bolero Crowdfunding 80 dagen 36 6,50% € 40.000 € 300.000 € 79.850 € 100 € 915
CroFun 90 dagen 66 6,11%
Finicrowd 60 dagen 24 7,33% € 25.000 € 300.000 € 25.000 € 100 € 1.388
XIX
APPENDIX 5. VERGELIJKING KOSTEN VOOR EEN ONDERNEMER
Weinig actief
Platform Publicatiekosten Succes fee Extra kosten Kosten ondernemer
Aygodutch - Eenmalig 3,5% Kredietbeoordeling: € 495 Administratie: € 200 per kwartaal
€ 6.245
Bouwaandeel 1% van doelbedrag (min. € 250)
2% per jaar - € 3.500
Capital Circle € 250 Eenmalig 2 - 4% - € 2.250
Investormatch € 250 Eenmalig 4% Administratie: € 25 per maand € 2.250
Lovetofund 1% van doelbedrag (min. 250 euro)
Eenmalig 2 -2,6% - € 3.500
The Dutch Deal € 250 Eenmalig 1,25% + 0,75% per jaar
- € 2.000
Wekomenerwel € 250 Eenmalig 3% - € 1.750
Zeer weinig actief
Platform Publicatiekosten Succes fee Extra kosten Kosten ondernemer
Agrifinance € 350 Eenmalig 1% (min. € 1.250)
- € 1.600
All4Funding € 495 Eenmalig 1% + 1% per jaar
- € 2.495
Boer&Coinvest € 250 Eenmalig 1,25% + 0,75% per jaar
- € 2.000
Bouwaandeel 1% van doelbedrag (min. € 250)
2% per jaar - € 3.500
Crowdestate € 950 Eenmalig 2,5% Beheerskosten: 0,95% per jaar € 2.200
Farmers Funding € 650 Eenmalig 6% - € 3.650
Funduzo € 295 Eenmalig 4% - € 2.295
Geldrond € 275 Eenmalig 5% Administratie: 1% € 3.275
Massafinanciering € 499 Eenmalig 2 -3% - € 1.999
Moneybrothers € 295 Eenmalig 1,25% + 0,95% per jaar
Kredietbeoordeling: € 395 € 2.740
MyCrowdfunding € 400 Eenmalig 4% - € 2.400
OnderlingKrediet € 295 Eenmalig 3,5% Administratie:€ 7,5 per maand € 2.495
RegioFund € 399 Eenmalig 1,5% Administratie: 0,05% per maand € 2.649
SamenInGeld - Eenmalig 2% Administratie: € 50 - € 100 per maand
€ 4.000
Symbid € 350 Eenmalig 1% + 1% per jaar
Monitoring: € 300 € 2.650
VERA Community € 195 + 1% over doelbedrag
2% per jaar - € 3.695
Voordegroei - Eenmalig 1,5% Monitoring: € 29 per maand Administratie: 0,1% per maand Kredietbeoordeling: € 400
€ 2.890