ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ

ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ & ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗΣ

απολογιστικά στοιχεία 2003

Στις ενότητες που ακολουθούν παραθέτουμε τα πιο πρόσφατα απολογιστικά στατιστικά στοιχεία (Δεκέμβριος 2003) αναφορικά με τη χρήση του υλικού της ΒΥΠ, το μέγεθος των συλλογών και το βαθμό τεκμηρίωσης τους, τις εκπαιδευτικές δραστηριότητες, και τα προγράμματα στα οποία συμμετέχει.

ΔΙΑΚΙΝΗΣΗ ΥΛΙΚΟΥ

Το σύνολο των χρηστών που είναι καταγεγραμμένοι στο υποσύστημα διακίνησης υλικού είναι 11.460. Οι 4.303 προέρχονται από τα τμήματα του Ηρακλείου και οι 7.157 από τα τμήματα του Ρεθύμνου (απογραφή 30/09/2003).

Σταθερά αυξητική τάση παρουσιάζουν οι δανεισμοί. Η αύξηση είναι συνάρτηση του εμπλουτισμού του περιεχομένου της ΒΥΠ, της εισροής νέων χρηστών καθώς και του διαρκώς αυξανόμενου κύκλου εκπαιδευτικών σεμιναρίων της ΒΥΠ προς τους χρήστες της.

2

ΔΙΑΔΑΝΕΙΣΜΟΣ

Οι κινήσεις του διαδανεισμού προυσιάζουν σταθερή μείωση τα τελευταία χρόνια. Η εκτίμηση του προσωπικού που απασχολείται στην Υπηρεσία (ΗΡ-ΡΕΘ) είναι ότι η μείωση των αιτημάτων οφείλεται κυρίως στην αύξηση της πληροφορίας στην οποία έχει πλέον πρόσβαση ο χρήστης της ΒΥΠ λόγω της ύπαρξης των ηλεκτρονικών περιοδικών και των βάσεων δεδομένων (τοπικά ή μέσω HEAL-LINK). Η εξήγηση προκύπτει από τα διαγράμματα που ακολουθούν στην ενότητα των ηλεκτρονικών περιοδικών.

Παρά την μείωση όμως των κινήσεων -ως πράξεις πλέον αλληλεπίδρασης της ΒΥΠ με άλλους φορείς- η κίνηση της Υπηρεσίας δεν εμφανίζει αισθητή μεταβολή καθώς είναι πολλά ακόμη τα αιτήματα που υποβάλλουν οι χρήστες στην Υπηρεσία και που τελικά δεν οδηγούν σε κίνηση εξωτερικού διαδανεισμού επειδή αντιμετωπίζονται τοπικά (παραπομπή σε υπάρχουσα έντυπη ή ηλεκτρονική συνδρομή σε περιοδικά ή βάσεις δεδομένων). Η Υπηρεσία μας ικανοποίησε πολλά αιτήματα σχετικά με άρθρα ή βιβλία μέσω του εξωτερικού σε συνεργασία με τις παρακάτω βιβλιοθήκες:

• British Library• Subito• GBV• Ingenta• Technical University Delf library

Από το 2000 στο 2001 η μείωση στα αιτήματα της ΒΥΠ για άρθρα είναι 41%, από το 2001 στο 2002 η μείωση είναι 22% και από το 2002 στο 2003 η μείωση είναι 25%. Σταθερό παραμένει το ποσοστό ικανοποίησης των αιτημάτων αυτών. Το ποσοστό επιτυχούς διεκπεραίωσης δεν εμφανίζει καμία μεταβολή κατά την τελευταία τριετία, παραμένοντας σταθερά στο 83%, ενώ κατά το έτος 2003 παρουσίασε μία αύξηση κατά 6 ποσοστιαίες μονάδες.Στις δραστηριότητα της Υπηρεσίας διαδανεισμού ως προμηθευτή υλικού η μείωση από το 2001 είναι 15% ενώ το ποσοστό της επιτυχούς διεκπεραίωσης φτάνει το 77%. Σταθερή τάση αύξησης εμφανίζει το ποσοστό των απαντήσεων σε άρθρα που η ΒΥΠ στέλνει ηλεκτρονικά. Από 1% το 2000, έγινε 3% το 2001, 7% το 2002 και 49% το 2003. Η αύξηση αυτή οφείλεται στο γεγονός ότι η υπηρεσία έχει προμηθευτεί με scanner και η διαδικασία αποστολής φωτοαντιγράφων με ηλεκτρονικό ταχυδρομείο έχει αρχίσει να γίνεται συστηματική.

Η διακίνηση βιβλίων μέσω της Υπηρεσίας διαδανεισμού κατά τα 3 τελευταία χρόνια παρουσιάζει τα εξής στοιχεία:

Αιτήσεις της ΒΥΠ του Π.Κ.για διαδανεισμό βιβλίων 2000 2001 2002 2003

Αιτήματα εσωτερικού 50 58 108 280Επιτυχώς διεκπεραιωμένα αιτήματα εσωτερικού 49 50 94 269

Ποσοστό επιτυχούς διεκπεραίωσης 98% 86% 87% 96%

Αιτήματα εξωτερικού 103 53 51 56Επιτυχώς διεκπεραιωμένα αιτήματα εξωτερικού 98 49 40 45

4

Ποσοστό επιτυχούς διεκπεραίωσης 95% 92% 78% 80% 

Αιτήσεις προς τη ΒΥΠ του Π.Κ.για διαδανεισμό βιβλίων 2000 2001 2002 2003

Αιτήματα εσωτερικού 63 73 98 222

Επιτυχώς διεκπεραιωμένα αιτήματα εσωτερικού 63 70 74 192

Ποσοστό επιτυχούς διεκπεραίωσης 100% 96% 76% 86%

Αιτήματα εξωτερικού 0 1 0 0

Επιτυχώς διεκπεραιωμένα αιτήματα εξωτερικού 0 1 0 0

Ποσοστό επιτυχούς διεκπεραίωσης   100%    

5

ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΧΡΗΣΤΩΝ 2003

6

Το ποσοστό συμμετοχής των πρωτοετών φοιτητών στα σεμινάρια που έγιναν στην αρχή του Ακαδημαϊκού Έτους 2003-4 (Οκτώβριος - Δεκέμβριος) ήταν φέτος στα ίδια επίπεδα σε Ηράκλειο και Ρέθυμνο. Η αποχή των διδασκόντων από τα καθήκοντά τους στο Ρέθυμνο την ίδια εποχή, επηρέασε τα σεμινάρια των πρωτοετών αφού πολλοί φοιτητές παρέμειναν εκτός Κρήτης. Στο Ηράκλειο οι συνέπειες ήταν περιορισμένες, άλλωστε και η αποχή ήταν μικρότερης διάρκειας, απλώς έγιναν περισσότερα σεμινάρια χωρίς να αυξηθεί ο αριθμός των συμμετεχόντων. Εξάλλου, στα φετινά ποσοστά των πρωτοετών του Ρεθύμνου δε συμπεριλαμβάνονται (όπως τα προηγούμενα χρόνια) οι δάσκαλοι από εξομοίωση και οι μετεκπαιδευόμενοι, οι οποίοι δεν πρέπει να αντιμετωπίζονται σαν πρωτοετείς αφού ήδη έχουν τελειώσει Ίδρυμα της Ανώτερης ή Ανώτατης εκπαίδευσης. Υπενθυμίζουμε ότι ο υπολογισμός του ποσοστού συμμετοχής γίνεται μέχρι σήμερα με βάση τους εισαχθέντες κάθε έτους, οι οποίοι όμως δεν αντιστοιχούν στους ενεργούς πρωτοετείς φοιτητές, καθώς υπάρχουν απώλειες λόγω μετεγγραφών. Κατά τη διάρκεια του 2003 πραγματοποιήθηκαν συνολικά 145 σεμινάρια χρηστών, συνολικής διάρκειας 154 ωρών, στα οποία συμμετείχαν 2.798 χρήστες. Επίσης, το 2003 επισκέφθηκαν τη Βιβλιοθήκη του Ρεθύμνου 1430 άτομα τα οποία ενημερώθηκαν για το υλικό, τις υπηρεσίες και τον κανονισμό λειτουργίας της και ξεναγήθηκαν στους χώρους της.

7

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗΣ

Με τις νέες συμφωνίες που υπογράφηκαν στο τέλος του 2002 /αρχές 2003 μεταξύ της Κοινοπραξίας των Ελληνικών Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών (HEAL-Link) και διαφόρων εκδοτών, η Βιβλιοθήκη, ως μέλος της Κοινοπραξίας, διεύρυνε τις συλλογές της και σήμερα παρέχει στους χρήστες της πρόσβαση σε 7500 περίπου τίτλους επιστημονικών περιοδικών, που εκδίδουν σημαντικοί εκδοτικοί οίκοι, όπως οι: Elsevier, Springer, Academic Press, Kluwer, MCB University Press, Institute of Physics, American Chemical Society, Oxford University Press, Cambridge University Press, Taylor and Francis, Association for Computing Machinery, Lippincott William & Wilkig, John Wiley & Sons, Blackwell Pub., American Institute of Physics. Παράλληλα, από τα μέσα του 2003, παρέχεται στην Ακαδημαϊκή Κοινότητα του Πανεπιστημίου Κρήτης ηλεκτρονική πρόσβαση σε και σε 4000 περίπου τίτλους περιοδικών μέσω διμερών συμβάσεων του Π.Κ. με παροχείς ηλεκτρονικών πηγών (Academic Search Premier, JSTOR, Project Muse).

Αποτέλεσμα :

Περιορισμός των δαπανών για την προμήθεια των εντύπων συνδρομών :Κόστος εντύπων 2000: ~1.085.000 € Κόστος εντύπων 2001: ~1.152.000 €Κόστος εντύπων 2002: ~1.155.000 € Κόστος εντύπων 2003: ~ 390.000 €

Διεύρυνση των συλλογών Πρόσβαση σε 7.500 τίτλους μέσω της Κοινοπραξίας Πρόσβαση σε 4.000 τίτλους μέσω διμερών συμβάσεων του Παν.

Κρήτης Πρόσβαση σε 85 Βάσεις Δεδομένων (που είτε διατίθενται ελεύθερα,

είτε διατίθενται μέσω της Κοινοπραξίας ή διμερών συμβάσεων του Π.Κ)

Εύκολη και γρήγορη πρόσβαση στην τρέχουσα επιστημονική πληροφορία

Η Ακαδημαϊκή Κοινότητα εξοικειώνεται όλο και περισσότερο με τη χρήση της «ψηφιακής βιβλιοθήκης», γεγονός που αποδεικνύεται και από τα στατιστικά χρήσης που έχουμε στη διάθεσή μας. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι κατά το 2003 μεταφέρθηκαν περισσότερα από 127.092 άρθρα περιοδικών (διαφόρων εκδοτών), δηλαδή περίπου 64 % περισσότερα από αυτά που μεταφέρθηκαν κατά τη διάρκεια του 2002.

8

9

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΧΡΗΣΗΣ ΤΩΝ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΩΝ ΠΗΓΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗΣ

ΤΟΥ ΕΤΟΥΣ 2003

εκδότης αριθμός άρθρων

αριθμός άρθρων

2002 2003ELSEVIER 40.907 78.133KLUWER 3.819 4.146MCB 341 290ACS   9.852IOP 380 611AIP 778 371JSTOR 9.520 15.646Academic Search Pre-mier   9.653OUP   8.390Σύνολα 127.092

Το 2003 μεταφέρθηκαν από τους παραπάνω εκδότες 127.092 άρθρα

Το 2003 έγιναν 5.540 αναζητήσεις στην OCLC και 67.764 στη Math-SciNet

10

ΕΠΙΣΚΕΨΙΜΟΤΗΤΑ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΩΝ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗΣ

Ο αριθμός των επισκέψεων στις ιστοσελίδες της ΒΥΠ παρουσίασε το 2003 αξιοσημείωτη αύξηση σε σχέση με προηγούμενα έτη. Κατά την διετία 2002-2003 η πρόσβαση στο Ηράκλειο αυξήθηκε κατά 10% ενώ στο Ρέθυμνο η αντίστοιχη αύξηση έφτασε το 34%. Είναι σαφές πλέον ότι η αύξηση της προσφερόμενης πληροφορίας που έχει συγκεντρωθεί στην ιστοσελίδα της Βιβλιοθήκης έχει αυξήσει το ενδιαφέρον χρήσης της. Η διαφορά μεταξύ Ηρακλείου και Ρεθύμνου ερμηνεύεται αν ληφθεί υπόψη ο διαφορετικός βαθμός εξοικείωσης των μελών της κάθε κοινότητας με τις νέες τεχνολογίες.

Σύστημα Βιβλιοθήκης (Κατάλογος)

Ρέθυμνο Ηράκλειο Σύνολο Searches

Telnet 513.825 42.655 556.480WEB (Z39.50) 130.872 47.830 178.702

644.697 90.485 735.182

Αισθητή είναι η μείωση στη χρήση του δικτύου CD-ROMs.

11

Η εικόνα αυτή αντανακλά το γεγονός ότι οι περισσότερες πλέον πληροφοριακές πηγές είναι διαθέσιμες on-line.

12

Ο ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΤΗΣ ΒΥΠ

ΜΕΓΕΘΟΣ ΣΥΛΛΟΓΩΝΣύμφωνα με απογραφή στοιχείων της 31ης Δεκεμβρίου 2003, η ΒΥΠ του Π.Κ. διαθέτει 353.979 τεκμήρια (Μονογραφίες, Διδακτορικές διατριβές Π.Κ., Πληροφοριακό υλικό, Περιοδικά, Κυβερνητικά έγγραφα, Χειρόγραφα και αρχεία, Χαρτογραφικό, Γραφικό, Μουσικό, Οπτικό και Ηλεκτρονικό υλικό) σε σύνολο 268.418 τίτλων από τους οποίους 252.137 είναι μονογραφίες. Το 2003 πραγματοποιήθηκαν 6.007 νέες προσκτήσεις οι οποίες αναλύονται όπως ακολουθεί. Οι 1.584 από αυτές ήταν δωρεές βιβλίων προς τη Βιβλιοθήκη.

ΨΗΦΙΑΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗΑπό τις αρχές του 2003 η Υπηρεσία των Σπάνιων και Πολυτίμων Βιβλίων, σε μια προσπάθεια εκσυγχρονισμού των υπηρεσιών της, ανταποκρινόμενη ταυτόχρονα στο

ΨΗΦΙΑΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ : Τεκμήρια στις 31/12/2003

Ηράκλειο Ρέθυμνο ΣΥΝΟΛΑ Νέες εισαγωγές 2003

Διδακτορικά 233 26 259 75Masters’ 338 111 449 47Οδηγοί σπουδών - σημειώσεις μαθημάτων

26 8

724 130χρόνιο αίτημα των αναγνωστών της για διευκόλυνση της διαδικασίας αναπαραγωγής του υλικού που διαχειρίζεται, εισήγαγε την τεχνολογία της ψηφιοποίησης. Μέχρι σήμερα οι αναγνώστες του χώρου των Κλειστών συλλογών αλλά και εξωτερικοί χρήστες ζήτησαν, επί πληρωμή, την ψηφιακή αναπαραγωγή 159 σπανίων βιβλίων. Τα βιβλία αυτά αρχειοθετήθηκαν σε CD-ROM και αποτελούν τη βάση για την συγκρότηση μιας ψηφιακής Βιβλιοθήκης Σπανίων Βιβλίων του Πανεπιστημίου Κρήτης.Το κύριο πάντως έργο ψηφιοποίησης που επιτελέστηκε στο ίδιο διάστημα, αφορούσε τα βιβλία της Βιβλιοθήκης του Φιλεκπαιδευτικού Συλλόγου Αδριανουπόλεως, τα οποία μετά την ολοκλήρωση του έργου καταλογογράφησης και συντήρησής τους από τις Υπηρεσίες των Κλειστών Συλλογών θα επιστρέψουν και πάλι στη σημερινή έδρα του Συλλόγου, τη Θεσσαλονίκη. Η ψηφιοποίηση των βιβλίων αυτών κρίθηκε επιτακτική, αφενός επειδή τα βιβλία αυτά που αποτελούν μια ολοκληρωμένη μαρτυρία για την ιστορία της ελληνικής εκπαίδευσης, είναι, τα περισσότερα, εξαιρετικά ταλαιπωρημένα με αποτέλεσμα η

περαιτέρω χρησιμοποίησή τους να επιτείνει τις ήδη υπάρχουσες φθορές, και αφετέρου επειδή το έργο της ψηφιοποίησής τους συμβάλλει στον ουσιαστικό εμπλουτισμό του της Βιβλιοθήκης μας και όχι μόνο του ηλεκτρονικού μας καταλόγου. Μέχρι το τέλος 2003 ψηφιοποιήθηκαν 1230 βιβλία της συλλογής αυτής.

ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ – ΔΑΠΑΝΕΣ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗΣ

Τακτικός προϋπολογισμός του Ιδρύματος Χρηματοδότησε τη Βιβλιοθήκη με ~937.000€. Με το 72% των πιστώσεων αυτών καλύφθηκε μέρος από το χρέος για τις συνδρομές του 2002, το 9% κάλυψε μέρος των συνδρομών σε Βάσεις Δεδομένων, με το 15% αγοράστηκαν νέα βιβλία για τις συλλογές Ρεθύμνου, με το 2% πληρώθηκαν τα έξοδα βιβλιοδεσίας, ενώ με το υπόλοιπο 1% αντιμετωπίστηκαν έκτακτες λειτουργικές δαπάνες.Δημόσιες Επενδύσεις Από το Εθνικό σκέλος δεν υπήρξε καμία χρηματοδότηση. Στα πλαίσια του ΕΤΠΑ ΕΠΕΑΕΚ πραγματοποιήθηκε διαγωνισμός για την προμήθεια συστήματος ασφαλείας για τη μονάδα στο κτήριο Φυσικού – Βιολογίας (αξίας 10.974,00 €). Επίσης προκηρύχθηκε διαγωνισμός για το νέο ολοκληρωμένο σύστημα Βιβλιοθήκης (εξοπλισμός και λογισμικό) αξίας 212.000 ευρώ.Προγράμματα ΕΠΕΑΕΚ Το 2003, η πράξη «ΟΙΣΤΡΟΣ» (κάθετη δράση ΕΠΕΑΕΚ ΙΙ, συγχρηματοδότηση ΕΚΤ) ενίσχυσε τη Βιβλιοθήκη με το ποσό των 355.670,50 €.

Στις αμοιβές συμπεριλαμβάνονται δαπάνες μισθοδοσίας προσωπικού της Βιβλιοθήκης, οικονομική ενίσχυση προπτυχιακών φοιτητών με μερική απασχόληση σε όλες τις μονάδες, αμοιβές εξωτερικών συνεργατών στους οποίους έχει ανατεθεί η υλοποίηση μέρους του φυσικού αντικειμένου της πράξης (π.χ. δημιουργία υπηρεσίας για την υποστήριξη ΑμΕΑ, εκπαίδευση προσωπικού).

Οι λειτουργικές δαπάνες κάλυψαν τις ανάγκες σε αναλώσιμα υλικά για τις ηλεκτρονικές μονάδες πληροφόρησης (αναγνωστήρια) και άλλα (πχ. Γενικά Έξοδα του ΕΛΚΕ).

Οι πληρωμές τιμολογίων το έτος 2003 αφορούν την παραλαβή 2.202 τίτλων μονογραφιών από τους οποίους 1.005 τίτλοι για το Ρέθυμνο και 1.197 τίτλοι για το Ηράκλειο.

Ανανεώθηκαν συνδρομές σε βιβλιογραφικές βάσεις δεδομένων για την χρονική περίοδο 10/2003-09/2008 (μέχρι το έτος 2008 έχει πληρωθεί η συνδρομή μόνο για τη ΒΔ L'Annee Philologique)

Προσωπικό της Βιβλιοθήκης συμμετείχε σε Πανελλήνια συνέδρια Βιβλιοθηκών κα).

Έμμεση χρηματοδότηση έλαβε η Βιβλιοθήκη και από τα τμήματα του Πανεπιστημίου (πιστώσεις ΕΠΕΑΕΚ και τακτικού) ενισχύοντας τις κύριες έντυπες συλλογές της με υλικό αξίας ~63.700 € και τις ηλεκτρονικές συλλογές με προσκτήσεις αξίας 6.400 ευρώ. Συνοψίζουμε τα στοιχεία των δαπανών που έχουν πραγματοποιηθεί την τελευταία τετραετία για αγορές εντύπου υλικού.

 Τακτικός

Προϋπολογισμός

ΕΠΕΑΕΚ Βιβλιοθήκ

ης

Πιστώσεις τμημάτων (τακτικός προϋπολ.,

πράξεις ΕΠΕΑΕΚ κ.α.)

Άλλα Σύνολα

2000 193.690 1.467 61.816 - 256.973

2001 176.871 - 26.220 - 203.091

2002 165.810 1.432 22.976 - 190.218

2003 138.722 135.863 63.724 - 338.309

Είναι προφανής η συμβολή των προγραμμάτων ΕΠΕΑΕΚ στην αναβάθμιση των εντύπων συλλογών της ΒΥΠ.

Έσοδα Βιβλιοθήκης από υπηρεσίεςΤα έσοδα της Βιβλιοθήκης από τη χρήση των φωτοτυπικών μηχανημάτων και των εκτυπωτών, από πρόστιμα και εξυπηρέτηση κινήσεων διαδανεισμού εξωτερικών χρηστών έφτασαν τα 64.500€. Χρησιμοποιήθηκαν δε κυρίως για την κάλυψη δαπανών με σκοπό την υποστήριξη των πηγών τους (αγορές και συντήρηση παγίων, αγορά καρτών, μελανιών, έξοδα επισκευών κλπ).

Προγράμματα στα οποία συμμετέχει η ΒΥΠ

ΕΠΕΑΕΚ ΙΙ, Κάθετη δράση Βιβλιοθηκών (ΕΚΤ, ΕΤΠΑ) Πράξη:«ΟΙΣΤΡΟΣ – Ενίσχυση και εμπλουτισμός της ΒΥΠ του

Πανεπιστημίου Κρήτης» (1/7/2000-31/12/2006)Οι δραστηριότητες που εντάσσονται στους στόχους της πράξης ΟΙΣΤΡΟΣ και υλοποιήθηκαν έως το τέλος του 2003 εντάσσονται σε πακέτα εργασίας και υπήρξαν εν συντομία οι ακόλουθες: ΠΕ1: Αναβάθμιση, τεκμηρίωση και συντήρηση υλικού Αποκτήθηκαν 2.202 τίτλοι μονογραφιών Ανανεώθηκαν συνδρομές σε ηλεκτρονικές πηγές πληροφόρησης Καταλογραφήθηκαν και καταχωρήθηκαν 8.241 τόμοι που

αντιστοιχούν σε 6.336 τίτλοι, για δε το Ηράκλειο 2.500 τόμοι που αντιστοιχούν 2.225 τίτλοι.

Εισήχθη και στο χώρο των Κλειστών Συλλογών η ηλεκτρονική εξυπηρέτηση των αναγνωστών. Για την ηλεκτρονική διεκπεραίωση οι Κλειστές Συλλογές εξοπλίστηκαν με σύγχρονο τεχνολογικό εξοπλισμό. Εγκαταστάθηκαν 2 καινούργιοι Η/Υ για τους υπαλλήλους και ένας παλαιότερης τεχνολογίας για το κοινό καθώς και ένας εκτυπωτής. Η αγορά ενός book Scanner (Minolta PS 7000), ειδικά

μελετημένο για σπάνιο υλικό. επέφερε με την εισαγωγή της ψηφιοποίησης, την κατάργηση του προηγούμενου καθεστώτος απαγόρευσης αναπαραγωγής του σπάνιου υλικού.

Η Ψηφιακή Βιβλιοθήκη Σπάνιου Υλικού μέχρι στιγμής διαθέτει 1389 ψηφιοποιημένα βιβλία. Από αυτά 1230 διατίθενται αποκλειστικά και μόνο σε ψηφιακή μορφή.

Ενημέρωση των ιστοσελίδων του Γραφείου των Κλειστών ΣυλλογώνΠΕ2 : Εκπαίδευση προσωπικούΗ Βιβλιοθήκη, πέρα από τα σεμινάρια βιβλιοθηκονομικού, βιβλιογραφικού, διοικητικού περιεχομένου, προσέφερε στο προσωπικό της μια σειρά σεμιναρίων για την απόκτηση ECDL πιστοποίησης (βασικό πιστοποιητικό).Προκειμένου να ελαχιστοποιηθεί το κόστος εκπαίδευσης αποφασίσθηκε η εκπαίδευση να γίνει υπό μορφή εσωτερικών σεμιναρίων από αντίστοιχο εξουσιοδοτημένο προσωπικό της Βιβλιοθήκης και μόνο οι εξετάσεις για την πιστοποίηση να λάβουν χώρα σε εξουσιοδοτημένο οργανισμό. Οι ECDL ενότητες που επιλέχτηκαν είναι «Χρήση του Η/Υ και Διαχείριση αρχείων» (Ενότητα 2) Εισηγητής : Χρήστος Τρανταλίδης.«Microsoft Word» (Ενότητα 3). Εισηγήτρια : Ειρήνη Μαστοράκη.«PowerPoint» (Ενότητα 6). Εισηγητής : Χρήστος Τρανταλίδης.«Διαχείριση Πληροφοριών και Επικοινωνίες» (Ενότητα 7).Εισηγητής: Χρήστος ΤρανταλίδηςΣτο τρέχον έτος η εκπαίδευση αφορούσε το προσωπικό της ΒΥΠ στο Ρέθυμνο το οποίο έχει ήδη διαγωνισθεί στις 3 προαναφερθείσες ενότητες (η 4η θα γίνει τον Ιανουάριο του 2004) παρουσιάζοντας εντυπωσιακά αποτελέσματα αφού το ποσοστό επιτυχίας προσεγγίζει το 100%. ΠΕ3 : Αναβάθμιση και εκσυγχρονισμός υλικοτεχνικής υποδομής Δημιουργήθηκε (νωρίτερα του προγραμματισμένου) και τέθηκε σε

λειτουργία το υποσύστημα για την εξαγωγή των στατιστικών στοιχείων του Διαδανεισμού

Διεξήχθη ο διαγωνισμός για το νέο ολοκληρωμένο σύστημα Βιοθήκης (Η/Υ και Software)

Ολοκληρώθηκε μειοδοτικός διαγωνισμός προμήθειας του ηλεκτρονικού εξοπλισμού που πρόκειται να προμηθευτεί η Β.Υ.

ΠΕ4 Διεύρυνση των υπηρεσιών Πληροφόρησης και Εξυπηρέτησης χρηστών Δημιουργία διαύλου επικοινωνίας με τα Τμήματα: οι αρχές του

Ιδρύματος κατοχύρωσαν θεσμικά την υποχρέωση όλων των διδασκόντων να παραδίδουν στη γραμματεία του οικείου τμήματος στοιχειώδη βιβλιογραφία, η οποία θα καλύψει τα τρέχοντα σεμινάρια και τις παραδόσεις τους

Συλλογή Βιβλιογραφίας ανά μάθημα: Δημιουργήθηκαν ή τροποποιήθηκαν ήδη υπάρχουσες βιβλιογραφικές αναφορές ώστε να είναι δυνατή η ανεύρεση της βιβλιογραφίας κάθε μαθήματος στην τοπική βάση δεδομένων

Ηλεκτρονική έκδοση τεκμηρίου Ηλεκτρονική προβολή βιβλιογραφίας ανά μάθημα Δημιουργία βάσης αποθήκευσης αποτελεσμάτων βιβλιογραφικής

έρευνας Συνεργασία με το εργαστήριο πολυμέσων του Πανεπιστημίου Κρήτης

για την παραγωγή ταινίας βίντεο σχετικά με τις υπηρεσίες της Βιβλιοθήκης. Θα ολοκληρωθεί το έτος 2004

Μελετήθηκε και ετοιμάστηκε υλικό (σε ελληνικά και αγγλικά) για την παραγωγή έντυπου οδηγού της Βιβλιοθήκης

Έγινε αναδόμηση ολόκληρου του δικτυακού ιστού της Βιβλιοθήκης

Δημιουργήθηκε το παρακάτω έντυπο υλικόΔημιουργήθηκαν

οδηγίες για τους επισκέπτες φοιτητές σε αγγλική γλώσσα Οδηγός χρήσης : βάση δεδομένων - web of science Οδηγός χρήσης για τον κατάλογο της Βιβλιοθήκης στο νέο

Z39.50 περιβάλλον (Ζέφυρος,, Ναυτίλος) Διαφημιστική αφίσα του περιβάλλοντος «Ζέφυρος» Νέο Φυλλάδιο «Βάσεις δεδομένων : βασικές οδηγίες χρήσης» Φυλλάδιο με τις υπηρεσίες, τις συνεργασίες και τα αναπτυξιακά

προγράμματα στα οποία συμμετείχε καθώς και τα επιτεύγματα της ΒΥΠ κατά τα τελευταία 25 χρόνια.

Σελιδοδείκτες για τους χρήστες της ΒΥΠ με αναγραφόμενες τις ηλεκτρονικές πηγές πληροφόρησης που διαθέτει.

Σελιδοδείκτες με την οργανωτική δομή και, συγκεκριμένα, τα Παραρτήματα της Βιβλιοθήκης.

Σελιδοδείκτες με πληροφορίες για τη χρήση και τον κανονισμό της Βιβλιοθήκης, οι οποίοι είναι διαθέσιμοι στο κοινό.

Κάρτες με το λογότυπο του Πανεπιστημίου ως συνοδευτικά της αλληλογραφίας του τμήματος διαδανεισμού

Αναθεωρήθηκαν – βελτιώθηκαν Το συνοπτικό ενημερωτικό φυλλάδιο για τους πρωτοετείς

φοιτητές του Ηρακλείου. Το αναλυτικό ενημερωτικό φυλλάδιο για τους πρωτοετείς

φοιτητές του Ρεθύμνου. Το συνοπτικό ενημερωτικό φυλλάδιο που διατίθεται στους

επισκέπτες της Βιβλιοθήκης στο Ρέθυμνο Οδηγός χρήσης της βάσης Science Direct. Φυλλάδιο για την υπηρεσία του Διαδανεισμού.

Δημιουργήθηκε άλλο Ηλεκτρονικό υλικό :

Δημιουργήθηκε καινούριο οπτικό υλικό (φωτογραφίες) που ενσωματώθηκε σε ήδη υπάρχον αρχείο (σε Power Point) το οποίο

χρησιμοποιείται για την ενημέρωση των πρωτοετών αλλά και για την παρουσίαση της βιβλιοθήκης σε επισκέπτες.

Αξιοποιήθηκε στο έπακρο η εμπειρία που αποκτήθηκε στον τομέα της εκπαίδευσης των χρηστών.

Προσφέρθηκαν νέα εκπαιδευτικά προγράμματα της Βιβλιοθήκης Στα πλαίσια της υπηρεσίας υποστήριξης χρηστών με ειδικές

ανάγκες, έγινε εκπαίδευση τριών υπαλλήλων του προσωπικού της Βιβλιοθήκης στο Ηράκλειο από το αντίστοιχο προσωπικό του ΙΤΕ

Εκδόθηκε φυλλάδιο για την Υπηρεσία Υποστήριξης Χρηστών με Ειδικές Ανάγκες

ΠΕ5 Ψηφιακή Βιβλιοθήκη Συνεχίστηκε η εισαγωγή metadata και ψηφιακών τεκμηρίων στη

Ψ.Β. Μεθοδεύεται η ευρετηρίαση και αρχειοθέτηση υλικού προσωπικών σημειώσεων διδασκόντων ώστε να καταστεί δυνατή η προβολή τους μέσω βιβλιογραφικών αναζητήσεων ανά μάθημα στο σύστημα της Βιβλιοθήκης.

Δημιουργήθηκαν νέες συλλογές στην Ψηφιακή Βιβλιοθήκη με τον τίτλο «Σημειώσεις Μαθημάτων», όπου καταχωρούνται τα αντίστοιχα τεκμήρια όπως επίσης και τη συλλογή με τον τίτλο «Πιλοτική Βιβλιογραφία», όπου καταχωρείται υπό μορφή ιστορικού αρχείου η βιβλιογραφία που αφορά ειδικές περιπτώσεις (όχι βιβλιογραφία μαθημάτων, η οποία προκύπτει από τον κατάλογο της Βιβλιοθήκης) αναζητήσεων.

Έχει αρχίσει μια τεράστια προσπάθεια δημιουργίας Ψηφιακής Βιβλιοθήκης για το σπάνιο και πολύτιμο υλικό που υπάρχει στο αντίστοιχο τμήμα της Βιβλιοθήκης στο Ρέθυμνο Λόγω βεβαίως της ιδιαιτερότητας της συγκεκριμένης συλλογής (αλλά και του όγκου των δεδομένων, και άλλων αντικειμενικών δυσκολιών, π.χ. πνευματικά δικαιώματα) τα τεκμήρια σε αυτή την φάση αποθηκεύονται σε CD-ROMs και είναι προσπελάσιμα μόνο στον χώρο των κλειστών συλλογών της Βιβλιοθήκης του Π.Κ.

ΕΠΕΑΕΚ ΙΙ, Οριζόντια δράση Βιβλιοθηκών (ΕΚΤ)Πράξη: «Ανάπτυξη και υλοποίηση της ψηφιακής συνεργασίας των

βιβλιοθηκών των ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης» (1/1/20020-031/12/2004)

Από τα μέσα του 1998 η Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Κρήτης συμμετέχει στο έργο της Οριζόντιας Δράσης που ξεκίνησε στα πλαίσια του ΕΠΕΑΕΚ Ι, συνεχίζεται στα πλαίσια του ΕΠΕΑΕΚ ΙΙ και θα διαρκέσει μέχρι τα τέλη του 2006.Στα πλαίσια της παραπάνω πράξης, η Υπηρεσία Τεχνολογιών Πληροφόρησης της ΒΥΠ του Π.Κ. ανέλαβε την υλοποίηση του υποέργου

με τίτλο : «Ομοιόμορφη Πρόσβαση στους Καταλόγους των Ελληνικών Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών». Στόχος αυτής της δραστηριότητας είναι η δημιουργία ενός ομογενούς περιβάλλοντος αναζήτησης και ανάκτησης βιβλιογραφικών πληροφοριών από τις βάσεις δεδομένων των ελληνικών ακαδημαϊκών βιβλιοθηκών. Το συγκεκριμένο περιβάλλον δεν θα είναι υποκατάστατο του συστήματος του Συλλογικού Καταλόγου, αλλά ένα προσωρινό εργαλείο για τους έλληνες χρήστες και το προσωπικό των ελληνικών βιβλιοθηκών, έως ότου τεθεί σε πλήρη λειτουργία ο Σ.Κ. Το σύστημα αυτό:

1. θα είναι συμβατό με το πρωτόκολλο Ζ39.50, ώστε να είναι εύκολα επεκτάσιμο, με σκοπό να συμπεριλάβει και άλλες ενδιαφερόμενες προς συμμετοχή βάσεις δεδομένων της Ελλάδας και του εξωτερικού

2. θα είναι ανεπτυγμένο σε περιβάλλον web ώστε να είναι εύκολα προσβάσιμο από έλληνες και ξένους χρήστες

3. θα υποστηρίζει την ελληνική και αγγλική γλώσσα στη διεπαφή με το χρήστη.

4. θα υποστηρίζει την απλή σύνδεση με ένα διαθέτη πληροφοριών, όπως και την παράλληλη σύνδεση με περισσότερους από έναν διαθέτες.

5. θα υποστηρίζει την παρουσίαση αποτελεσμάτων μιας αναζήτησης ανεξάρτητα αν οι εγγραφές είναι κωδικοποιημένες σε μορφή UNIMARC ή USMARC, ακόμα κι αν η αναζήτηση έγινε παράλληλα σε διαθέτες που χρησιμοποιούν διαφορετικές κωδικοποιήσεις.

6. θα υποστηρίζει όλες τις παραλλαγές των κωδικοποιήσεων των ελληνικών χαρακτήρων στις ανακτώμενες εγγραφές.

7. θα υποστηρίζει όλα τα σημαντικότερα πεδία αναζήτησης από το σύνολο προσδιορισμών αναζήτησης BIB1 τα οποία υποστηρίζονται από το σύνολο των διαθετών των βιβλιοθηκών της ΚΕΑΒ.

8. θα δίνει τη δυνατότητα σάρωσης των δεικτών μιας βάσης δεδομένων.

9. θα επιτρέπει την εξαγωγή επιλεγμένων πληροφοριών, αποστολή με ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, αποθήκευση σε αρχείο κλπ.

10.θα υποστηρίζει το ιστορικό αναζητήσεων.11.θα έχει τη δυνατότητα καταγραφής πληροφοριών για εξαγωγή

στατιστικών στοιχείων χρήσης.12.θα έχει τη δυνατότητα παραμετροποίησης, προσθήκης νέων

καταλόγων κλπ.13.θα εγκατασταθεί σε ένα υπολογιστικό σύστημα παρέχοντας

πρόσβαση σε όλα τα Ιδρύματα.14.θα διαθέτει online οδηγό χρήσης.15.θα διαθέτει οδηγό παραμετροποίησης.16.θα υπάρχει δυνατότητα διεξαγωγής εκπαιδευτικών σεμιναρίων για

τη χρήση του συστήματος.Απαραίτητη προϋπόθεση για την επιτυχία του εγχειρήματος είναι η έγκαιρη διάθεση των απαραίτητων πληροφοριών από τους φορείς των οποίων οι βάσεις δεδομένων θα είναι προσπελάσιμες από το σύστημα.

Υποστηριζόμενα πεδία αναζήτησης, σύνολο χαρακτήρων, μορφοποίηση εγγραφών, τρόπος παρουσίασης τοπικών πληροφοριών των εγγραφών και αναλυτική επεξήγηση κωδικοποιημένων στοιχείων θα είναι μερικές από τις ζητούμενες πληροφορίες που θα κληθούν να παρέχουν τα Ιδρύματα. Κατά συνέπεια το περιβάλλον αναζήτησης θα επεκτείνεται με τους διαθέτες των ιδρυμάτων για τα οποία υπάρχουν οι απαραίτητες πληροφορίες.Παραδοτέα:

- Ομογενές περιβάλλον πρόσβασης στους καταλόγους των μελών της ΚΕΑΒ

Κρίσιμα σημεία έργου:- Διάθεση απαραίτητων πληροφοριών από τις βιβλιοθήκες της ΚΕΑΒ

Διάρκεια Δραστηριότητας:Από 01/01/2002 έως 31/12/2003 Προϋπολογισμός : 46.337 € (Δεν πραγματοποιήθηκαν πληρωμές μέχρι το τέλος του 2002).Κατά το χρονικό διάστημα Ιανουάριος 2002 έως Δεκέμβριο 2003 πραγματοποιήθηκαν οι εξής ενέργειες για την ανάπτυξη περιβάλλοντος ομοιόμορφης πρόσβασης στους καταλόγους των Ελληνικών Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών: μελέτη και καταγραφή υπάρχουσας κατάστασης σε σχέση με τους ελληνικούς καταλόγους που διαθέτουν δεδομένα μέσω του πρωτοκόλλου Ζ39.50 καθώς και μελέτη ανάλογων έργων που έχουν γίνει στο εξωτερικό. Στη συνέχεια έγινε σχεδιασμός του ζητούμενου περιβάλλοντος και ακολούθησε η φάση της σταδιακής ανάπτυξης του λογισμικού που παράγει τις ιστοσελίδες που επιτρέπουν στον τελικό χρήστη την αναζήτηση και ανάκτηση βιβλιογραφικών πληροφοριών. Το περιβάλλον που αναπτύχθηκε δίνει τη δυνατότητα ταυτόχρονης αναζήτησης σε έναν ή περισσότερους καταλόγους, προβολή αποτελεσμάτων ανεξάρτητα από τυποποίηση MARC και υποστηριζόμενο character set, δυνατότητα αποθήκευσης και ανάκλησης εντολών και αποτελεσμάτων αναζήτησης για μετέπειτα χρήση. Εκτύπωση, αποθήκευση και αποστολή μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου των αποτελεσμάτων και άλλων βοηθητικών λειτουργιών για τον επισκέπτη. Στο στάδιο της ανάπτυξης ένα μικρό σύνολο αντιπροσωπευτικών καταλόγων είχε συμπεριληφθεί για να δοκιμαστεί η αποτελεσματικότητα του περιβάλλοντος. Ακολούθησε δοκιμαστική χρήση του περιβάλλοντος αντιμετώπιση προβλημάτων και βελτιστοποιήσεις για καλύτερη απόδοση, και ολοκληρώθηκε η συγγραφή του οδηγού χρήσης. στοιχεία Στα τέλη Ιουνίου διοργανώθηκε ημερίδα όπου έγινε η πρώτη επίσημη παρουσίαση του περιβάλλοντος σε εκπροσώπους των Ελληνικών Ακαδημαϊκών βιβλιοθηκών. Το περιβάλλον είναι πλέον διαθέσιμο σε αγγλική έκδοση και έγινε προσβάσιμο από ΑΜΕΑ. Κατά το Νοέμβριο του 2003 έγινε διάλεξη-παρουσίαση του Ζέφυρου στο 12 Συνέδριο Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών.

Η Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Κρήτης συμμετέχει ακόμη στην τετραμελή επιτροπή υλοποίησης του υποέργου με τίτλο «Συμφωνίες πρόσβασης σε ηλεκτρονικό υλικό», η οποία ως αντικείμενο έχει :

Να φροντίσει για την ανανέωση των συμφωνιών για συνδρομές σε ηλεκτρονικό υλικό

Να φροντίσει για την πιθανή σύναψη επιλεγμένων νέων συμφωνιών για πρόσβαση σε ηλεκτρονικά περιοδικά από επιστημονικές ενώσεις ( societes) και εκδοτικούς οίκους

Να φροντίσει για την πιθανή σύναψη επιλεγμένων νέων συμφωνιών για πρόσβαση σε βιβλιογραφικές βάσεις δεδομένων και πληροφοριακό υλικό σε ηλεκτρονική μορφή

Με δεδομένο το υψηλό κόστος των συμφωνιών πρόσβασης έχει ανατεθεί στην επιτροπή υλοποίησης να μελετήσει και να προτείνει και άλλους τρόπους χρηματοδότησης. Οι προτάσεις της επιτροπής μετά από έγκριση της Διοικούσας τίθενται υπόψη της Συνόδου των Πρυτάνεων ΑΕΙ και Προέδρων ΤΕΙ για λήψη τελικής απόφασης.

Κοινωνία της Πληροφορίας: Τεκμηρίωση, αξιοποίηση και ανάδειξη του Ελληνικού Πολιτισμού

Πράξη: « Ψηφιακή Βιβλιοθήκη Νεοελληνικών Σπουδών» (7/2004-31/12/2005)

Το έτος 2003 η Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Κρήτης υπέβαλε πρόταση στα Πλαίσια της πρόσκλησης Π.65 του Μέτρου 1.3 του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Κοινωνία της Πληροφορίας» (ΕΠ ΚτΠ). Μετά την αξιολόγηση εγκρίθηκε η χρηματοδότηση της πρότασης με προϋπολογισμό 300.000,00 €. Το έργο θα ενταχθεί μέσα στο έτος 2004.Το έργο "Εγχειρίδιο του Νεοελληνιστή" (Αλέξης Πολίτης, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, ISBN: 960-524-146-3) θα αποτελέσει μια ηλεκτρονική βάση μεθοδολογικά καταταγμένων βιβλιογραφικών παραπομπών, ικανών να διαφωτίσουν έγκυρα και γρήγορα τις πραγματολογικές μας άγνοιες σε όλο το φάσμα (ερευνητικό και εκπαιδευτικό) θεμάτων που αφορούν το νεότερο Ελληνισμό.Οι ερευνητικές μας αναζητήσεις για πρόσωπα, πράγματα, χρονολογίες, λέξεις θα απαντώνται από ένα σύστημα πληροφόρησης που αφενός θα καταγράψει ηλεκτρονικά τις σημαντικότερες βιβλιογραφίες, λεξικά, εγχειρίδια, ευρετήρια, χρονολόγια, κ.ά. και αφετέρου θα προσφέρει ελεύθερα στο διαδίκτυο, σε ψηφιοποιημένη μορφή, όσα απ' αυτά δεν έχουν πνευματικά δικαιώματα, όσα είναι παλιά και δυσεύρετα, ή όσα για τα οποία συμφωνήθηκε η εκχώρηση των πνευματικών τους δικαιωμάτων. Συνοδευόμενη από θεματικό ευρετήριο και μηχανή ηλεκτρονικής αναζήτησης η «Ψηφιακή Βιβλιοθήκη Νεοελληνικών Σπουδών» πιστεύουμε ότι θα αναβαθμίσει τις υπηρεσίες πληροφόρησης και ηλεκτρονικής τεκμηρίωσης των Βιβλιοθηκών της χώρας, και θα αποτελέσει βασικό χρηστικό εργαλείο για τα Πανεπιστήμια και τα ερευνητικά κέντρα που ασχολούνται με τις Νεοελληνικές Σπουδές.Παράλληλα, επειδή σε αυτήν τη βάση θα ψηφιοποιηθούν οι σημαντικότερες Ελληνικές Βιβλιογραφίες η «Ψηφιακή Βιβλιοθήκη Νεοελληνικών Σπουδών» μπορεί και θέλουμε να ελπίζουμε ότι θα

αποτελέσει, τη βάση, ώστε να αποταμιεύονται σ' αυτήν και να προβάλλονται στο διαδίκτυο όλες οι απόπειρες ψηφιοποίησης έργων που καταγράφονται στις Ελληνικές Βιβλιογραφίες είτε έγιναν από εμάς είτε από άλλους οργανισμούς, ώστε να μην επιχειρεί κανένας φορέας να ψηφιοποιεί υλικό που έχει ήδη ψηφιοποιηθεί. Με τον τρόπο αυτό πιστεύουμε ότι θα βοηθήσουμε, ώστε να δημιουργηθεί μεθοδικά, χωρίς να σπαταλάται άσκοπα ενέργεια, μια Εθνική Ψηφιακή Βιβλιοθήκη, η οποία θα έχει αποταμιεύσει και θα μπορεί να προβάλλει στο διαδίκτυο το σύνολο των παλαιότερων εντύπων της Ελληνικής Βιβλιογραφίας.