Embed Size (px)
DESCRIPTION
upt
Citation preview
UPT/potencijalna pitanja za ispit
1.U koje pojmove spada ideologija?
-Ideologija spada u one pojmove čije suštinsko porijeklo ne ukazuje mnogo na njihovu suštinu
2.Ko je stvorio termin ideologija?
-Termin je stvorila grupa filozofa okupljenih oko Antoana Desti de Trasija koji su ga zajedno sa njim osmisljavali tokom Francuske revolucije
3. Kad je prvi put upotrebljen termin ideologija?
-1796
4.U momentu nastanka termin ideologija je označavao?
-Nauku o idejama
5.De Trasi je smatrao da će ideologija postati?
-Kraljica nauka
6.Ko je ismevao ove pokušaje i ovu grupu filozofa podrugljivo nazvao „ideolozima“
-Napoleon I
7.Ko će se najviše baviti ideologijom kao pojavom?
-Marksisti
8.Ko će ideologiju tretirati kao ideje neke, što znači i radničk klase koje unaprijeđuju njen položaj u politici i društvu'
-Lenjin
9.Ko je smatrao da su misli vladajuće klase ujedno i vladajuće misli u toj epohi, što vodi tome da ideologija postane lažan ili iskrivljen pogled na svijet?
-Marks
10.Kada je otkriven Marksov najvažniji spis na ovu temu po imenu „Njemačka ideologija“ u kojem je ključna misao da je ideologija „pogrešna svest“
-1932
11.Ko će u svojim radovima pokazati da liberalna ideologija prožima sve segmente buržoaskog društva od politike do obrazovanja i umetnosti?
-Antonio Gramši
12.Kada ideologija počinje da se posmatra na objektivan i naučan način?
-U drugoj polovini XX vijeka
13. Šta prethodi tome da se ideologija posmatra na objektivan i naučan način?
-Neki raniji radovi na temu ideologije, prije svega Karla Manhajma
14.Danas se terminu ideologija pridaju veoma različita značenja koja se mogu svrstati u koliko grupa?
-U dvije grupe
15.Po prvoj grupi, ideologija je?
-Ukupnost društvene svesti oblika socijalnih objedinjenja (klasa, nacija, država, društvenih grupa, organizacija itd.)
16.Po drugoj grupi, ideologija je?
-Specifična pojava u društvenoj svesti- manje ili više netačna, iluzorna, ograničena svest, koja nastaje usled dejstva društvenih činilaca na saznanje“
17.Po nama ideologija je? *
-Ideologija je sistematizovan skup političkih ideja, principa i društvenih ideala koji reprezentuje pogled na svet neke društvene grupacije izračavajući njene interese i potrebe, stvoren u praktične svrhe podsticanja te grupacije na političko delovanje, u formi idejne potpore aktivnostima na planu osvajanja ili očuvanja političke vlasti ili, pak, uticaja na nju
18.Kako ideologija može biti predstavljena?
-Može biti predstavljena u formi nekog učenja, političke doktrine ili zvaničnog državnog stava, ali i u formi politizovane interpretacije nekog religijskog učenja ili pogleda na svet i njegove probleme
19. Kako Manhajm naziva ideologiju koja može težiti davanju odgovora na sva pitanja koja se tiču ljudskog društva i njegovih problema i naznačavati opšti pravac razvoja ljudskog društva u celini?
- Manhajm je naziva totalnom, mada mislimo da je bolje zvati opštom kako bi se izbjegla mogućnost asocijacije na totalitarnost
20.Kako Manhajm naziva ideologiju koja može težiti rešavanju problema samo u jednoj sferi društva i politike ili samo u jednoj državi?
-Naziva je partikularnom
21.Da bi jedna ideologija bila označena kao „totalna“ , odnosno opšta Manhajm kao dopunski kriterijum zahtjeva?
- To da je ona bila ili da jeste vladajuća kao „zvanična“ ideologija u jednom društvu
22.Da li partikularna ideologija može prerasti u opštu?
Može
23.Ko su najaktivniji zastupnici neke političke ideologije?
-Političke stranke i druge organizacije, kao i društveni pokreti
24.Koje su glavne funkcije ideologije? *
-Glavne funkcije ideologije su: podsticajna, homogenizirajuća, objašnjavajuća, opravdavajuća
25. Funkcija u smislu podsticanja na vršenje političke aktivnosti radi realizacije političkih ciljeva koje proklamuje data ideologija je?
-Podsticajna
26.Funkcija u smislu građenja snažnog jedinstva među onima koji usvajaju istu ideologiju je?
-Homogenizirajuća
27.Funkcija koja podrazumijeva da svaka ideologija teži da objasni svijet i njegove probleme i da da uputstvo za akciju u njemu je?
-Objašnjavajuća 7
28. Funkcija koja podrazumijeva da ideologija postoji i radi opravdavanja učinjenog za projektovane ciljeve je?
-Opravdavajuća
29. Koja je daleko najvažnija funkcija ideologije?
-Podsticajna
30.U čemu je glavna moć ideologije?
-U izazivanju ubjeđenja
31. Šta ideologija često radi?
-Žrtvuje istinu i zapostavlja objektivnost
32.Da li je ideologija ujedno i naučna teorija?
-Nije, ma koliko ličio na nju, pa čak i onda kada se to zvanično tvrdi
33. Teoriju njena naučnost obavezuje na?
-Objektivnost i istinitost
34.Šta je svim tipovima teorije zajedničko?
-Da su one u suprotnosti prema ideologiji
35. Sve ostale funkcije ideologije su ponajviše u službi?
-Njene podsticajnosti
36.Izražena posvećnost ideologije podsticanju na konkretni politički angažman često vodi ideologu u?
-Sferu političke manipulacije i drastičnog približavanja pukom pragmatizmu
37.Čemu su okrenute ideologije?
-Masovnoj političkoj mobilizaciji
38. Ono što ideologije najviše mijenjaju su?
-Ljudi i njihova uvjerenja
39.Ideologija ne zahtjeva razumjevanje već?
-Vjerovanje
40. Ideologije se prema oficijelnim religijama odnose kao prema konkurentima ako usled dogmatizovanja postanu?
-Parareligije
41.S kojom namjerom je stvorena ideologija?
-Svaka ideologija je stvorena sa namjerom ovaploćenja njenih ideja u političkoj praksi, čemu treba da prethodi osvajanje svijesti neke društvene grupe, a potom i cijelog društva
42.Ko je 1960.godine postavio tezu o kraju ideologija?
-Danijel Bel
43.Ko je potom razvijao teoriju o kraju ideologija?
-Rejmon Aron i Sejmur Martin Lipset
44.Šta još postoji u sferi ideologija i ideološkog?
-Fenomen mode
45.Šta se može reći za ideologiju?
-Da je ona ništa drugo do izraz političkog duha onog vremena u kome nastaje i upotrebljava se
46.Nabroj opšte ideologije?
-Liberalna, konzervativna, socijalistička i nacionalistička ideologija
47.Koja je prva ideologija po vremenu svoje pojavnosti?
-Liberalizam
48.Termin liberalizam potiče od latinskog izraza?
-Liberalis (u vezi sa slobodom)
49.Kad je prvi put upotrebljen termin liberalis?
-1812. u Španiji
50.U kom vijeku je liberalizam postao dominantna ideologija u Zapadnoj Evropi i Severnoj Americi?
-U 19-om vijeku
51.Koje su osnovne ideje liberalizma?
-Shvatanje o potrebi ograničenja apsolutne vlasti, nezavisnost privrede od države, individualizam, ustavnost, nedodirljivost privatne svojine, važnost slobodne konkurencije i tržišta, i posebno sloboda, pravda i ljudska racionalnost
52. U kom su vijeku koncipirane osnovne ideje liberalizma?
-U 17-om
53. U kom vijeku su se osnovne ideje liberalizma razvijale?
-U 18-om i naročito u 19-om vijeku
54.Ko su glavni nosioci ideologije liberalizma?
-Džon Lok, Šarl Monteskje, Adam Smit, Dzems Stjuart Mil, a kasnije Karl Poper, Fridrih fon Hajek, Džon Rols
55.Čija je zapravo ideologija liberalizam?
-Liberalizam je zapravo ideologija buržoaske klase koja je težila da svoju tek stečenu ekonomsku moć pretoči u političku vlast
56.Ko je rekao da za liberalizam „da uporedo sa preovlađujućom ulogom u privrednom životu stekne i preovlađujuću ulogu i u državi koju je još posedovao apsolutizam“
-Ljubomir Tadić
57.Čime se obogatila ova ideologija vremenom?
-Idejama razvijenog parlamentarizma, tolerancije, različitosti i manjina, opšteg izbornog prava, političkog pluralizma, pravne države i „države blagostanja“
58. Koji je najveći istorijski uspjeh liberalizma?
-Obuzdavanje apsolutne države pomoću formule podjele vlasti na zakonodavnu, izvršnu i sudsku koji nije toliko težio njihovoj ravnoteži koliko prevlasti zakonodavne
59.Posle II svjetskog rata moderna liberalna ideologija uzima formu?
- „Neoliberalne ideologije“
60. Koja su bitna svojstva „neoliberalne ideologije“
-Kontrarevolucionarnost i uopšte ofanzivnost u nastupu
61.Kako se može još nazvati liberalna ideologija?
-Ideologijom individualne slobode, privatne svojine kao njene osnove i formalizovane jednakosti svih građana na pravnom i političkom planu
62.Kakav je princip individualizam?
-Individualizam je ne samo fundamentalni već i regulativni princip liberalne ideologije iz koga proishodi uvjerenje da je „svet kotao u kome se individualni interesi spontano usklađuju“
63.Kad je nastala konzervativna ideologija?
-Konzervativna ideologija je nastala krajem 18.vijeka
64.Šta u stvari predstavlja konzervativna ideologija?
-Reakciju na pojavu liberalnih idejnih strujanja i kao pokušaj aristokratije da se zaustavi prodor revolucionarnih ideja i prakse koje je inicirala Francuska revolucija.
65.Koji se pogrdan termin često koristi za izraz konzervativno?
-Reakcionarno
66.Konzervativizam potiče od latinske riječi?
-Conservare
67. Koji je glavni cilj konzervativizma?
-Da očuva postojeći poredak stvari što znači isključenje mogućnosti svih radikalnih, a naročito naglih promjena u društvu
68.Šta nastoji razvijeni konzervativizam?
-Razvijeni konzervativizam nastoji da u već izmjenjenom društvu obnovi stare, provjerene vrijednosti, običaje i ustanove sa tendencijom da se potpuno odbace ključne ideje tvorevine liberalizma i socijalizma.
69.Ideje i vrijednosti, kao što su ideja jednakosti, opšte slobode, nemješanje države u život društva,, socijalnih davanja i sl prema konzervativnoj ideologiji su?
-Prazne i opasne fikcije
70.Koje su vrijednosti prema konzervativnoj ideologiji nepotrebno precijenjene?
-Vrijednosti poput ljudskih prava i sloboda
71.Ko je izrazio spremnost da se „menja da bi se sačuvalo“?
-Edmund Berk
72.Koje su glavne vrijednosti konzervativizma?
-Nejednakost kao prirodni princip, hijerarhija, tradicija, elitni vođa, stabilnost, kontinuitet, autoritet, dužnost i disciplina
73.Ko se smatra rodonačelnikom konzervativne ideologije?
Edmund Berk
74.Šta se uzima kao prvi cjelovit doktrinarni spis ideologije konzervativizma?
- Berkovo djelo „Razmisljanja o Francuskoj revoluciji“ koje se pojavilo 1790. Godine
75.Ko su glavni nastavljači Berkove doktrine?
-Žozef de Mestr i Luj de Bonal
76.Čime je insipirisana konzervativna ideologija?
-Konzervativna ideologija je inspirisana strahom aristokratije da ne izgubi privilegije, materijalno bogatsvo pa i samu vlast
77.Iz kojih redova su glavni zastupnici konzervativizma?
-Iz redova aristokratije, kao i redova krupne buržoazije i visokog sveštenstva koji su branivši aristokratiju branili i svoje izuzetne privilegije
78.Na šta su oslonjeni postulati konzervativne ideologije?
-Na ljudsku prirodu
79.Prema konzervativnoj ideologiji kakvo je biće čovjek?
-Gramzivo, agresivno i nemoralno biće
80.Ko prema konzervativnoj ideologiji treba da vodi društvo?
-Društvo treba da vode najsposobniji, najmudriji, najobrazovaniji i najjači, ukratko elita
81.Državom se prema konzervativnoj ideologiji biologistički shvata kao?
-Organizam
82.Kako je konzervativizam stekao veliki broj pristalica iz drugih, pogotovo srednjih slojeva?
-Svojom idejom o potrebi stabilnosti društva
83.Najveća vrijednost jedne države prema konzervativnoj ideologiji je?
-Stabilnost
84. Da bi se sačuvala stabilnost jedne države neophodan je?
-Kontinuitet društvenog razvoja koji n trpi nikakve nagle zaokrete i rizične društvene projekte
85.Šta se sprečava stabilnošću države?
-Sprečavaju se potresi i tragedije u brojnim ljudskim životima
86.Konzervativna ideologija je ogorčeni protivnik?
-Svih revolucija i uopšte radikalnih demokratizacija društva
87.Čiju podršku uživa konzervativna ideologija?
-Uživa otvorenu podršku visokih crkvenih krugova dok se ostale ideologije ne mogu time pohvaliti
88.Koje je godine papa bacio prokletsvo na sve progresivne i radikalne ideje liberalizma i socijalizma kao lažnih učenja
-1864
89.Koja su srodnosti konzervativne sa liberalnom ideologijom?
-Podrška tržišnoj privredi, borba protiv komunizma i danas islamističkog fundamentalizma i terorizma, i uopšte protiv svega što ugrožava postojeći poredak
90.Koja je glavna razlika konzervativizma i liberalizma?
-Glavna razlika je u tome što liberalizam insistira na jednakosti, slobodama i pravima pojedinaca dok konzervativizam smatra da bi shodno sposobnostima i društvenom položaju neke jedinke morale imati više prava, pa i slobode, što podrazumijeva njihovo pravo na nejednakost sa ostalima
91.Ko su bili glavni zastupnici neokonzervativne ideologije u drugoj polovini 20. vijeka?
-Državnici Ronald Regan i Margaret Tačer.
92.Kako su nazvani neokonzervativistički pravci?
-Po njima, reganizam i tačerizam
93.Koja je odlika neokonzervativističkih pravaca?
-Izražena umješnost u privlačenju srednjih slojeva usred njihovih strahova od novih bauka umjesto onemoćalog bauka komunizma: iznenadnih nuklearnih napada, ekonomskih kriza, avanturizma trećeg svijeta, ugroženosti zapadnog „slobodnog sveta“ od migranata i opasnih bolesti
94.Čime je obojena neokonzervativna ideologija?
-Militarizmom, tendencijom finansijskog ojačanja sektora odbrane i drugim formama nastojanja odbrane postignutog poretka stvari, provjerene vrijednosti u cilju očuvanja porodice, crkve, morala, narodnog zdravlja i ponosa nacije radi napretka jake države predvođene nespornim političkim autoritetom
95.Ko u novije vrijeme reprezentuje neokonzervativizam?
-Desničarski pokreti poput „Moralne većine“, koju je 1979. uz Reganovu podršku osnovao Džeri Falvel
96.Za šta se bori ovaj desničarski pokret?
Bori se za ukidanje prava na abortus, traži da se zabrane homoseksualizam i pornografija, da se Darvinova teorija evolucije izbaci iz školskih programa i sl.
97. Šta obuhvata pojam sociologija?
-Veliki broj doktrinarnih stavova i učenja
98.Nabroj neke socijalističke pravce?
-Blankizam, prudonizam, marksizam, lenjinizam, staljinizam
99.Koji je najpoznatiji i najuticajniji od svih pravaca?
-Marksizam
100.Na čemu je Karl Marks zasnivao svoje učenje?
-Na postavci o podjeli društva na klasu vladajućih i klasu ugnjetenih
101.Prema Marksu koji je jedini način da se prekine društvena nepravda?
-Revolucija
102.Ko je prema Marksu revolucionarni subjekt?
-Proleterijat
103.Šta je potrebno proleterijatu da bi izveo revoluciju?
-Mora imati organizovanu avangardu u vidu komunističke partije, odnosno pokreta
104.Sa čim mora proletirajt odmah da počne po preuzimanju vlasti?
-Sa odumiranjem države kao instrumentom ljudskog otuđenja
105. Prema Marksu bez koje jednakosti nema ni društvene jednakosti?
-Bez ekonomske jednakosti
106.Šta je prema Marksu glavni uzrok nejednakosti među ljudima?
-Privatna svojina
107.Prema Marksu šta treba biti uspostavljeno umjesto privatne svojine?
-Kolektivna svojina
108.Koji je prema Marksu krajnji cilj borbe radničke klase?
-Ukidanje nesavršenog klasnog i uspostavljanje komunističkog društva kao društva izobilja, pravde, jednakosti, morala i bratstva
109.Prema socijalističkom učenju šta uslovljava ljudsko ponašanje?
-Društvo
110.Ko vjeruje u moć morala u politici i mogućnost uspostavljanja moralnog društva
-Socijalisti
111.Koja su se dva misaona toka stvorila u socijalističkoj ideologiji još u 19-om vijeku?
-Revolucionarni i reformistički
112. Komunistima se nazivaju zastupnici kog misaonog toka?
-Revolucionarnog
113.Kako se nazivaju zastupnici reformističkog misaonog toka?
-Socijalistima ili socijaldemokratama
114.Na šta se oslanjala revolucionarna varijanta socijalističke ideologije?
-Na Marksovo učenje o nužnosti revolucije
115.Na šta je Lenjinizam stavljao izraziti naglasak?
-Na komunističku partiju kao organizaciju „profesionalnih revolucionara“
116.Ko nije smatrao da je proleterijat u stanju da sam dosegne svijest o potrebi izgradnje socijalizma i komunizma?
-Lenjin
117.Ko može prema Lenjinu jedini da ispuni ulogu osvešćenja?
-Komunistička partija
118.Kakva prema Lenjinu partija mora da bude?
-Centralizovana organizacija čvrste discipline i kontrolorm društvenih procesa
119.Birokratizovani lenjinizam ili?
-Staljinizam
120.Koje su glavne odlike staljinističke varijante socijalističke ideologije?
-Svevlast socijalističke birokratije sa neprikosnovenim vođom na čelu, vjera u mogućnost uspostavljanja socijalizma u jednoj zemlji, fetiš kolektivizacije poljoprivrede i brze insustrijalizacije zemlje uz potpuno ukidanje privatne svojine
120.Svemoć partije i vođe su praktično značili?
-Svemoć tajne policije usled čega je stvoren sistem terora
121.Ko se uzima kao začetnik reformističke struje?
-Eduard Bernštajn
121.Za razliku od revolucionarne reformistička opcija predlaže?
-Reformu, a ne uništenje kapitalističkog društva
122.Koje su osnovne odlike reformističke opcije?
-Reformistička se odriče revolucije, diktature proleterijata i avangardnog koncepta partije, ne insistira na ukidanju privatne niti na uspostavljanju zajedničke svojine, već na pravednijoj preraspodjeli društvenog bogatsva, ne zagovara besklasno društvo već društvo manjih klasnih razlika , umjesto uspostavljanja proleterske države prihvata opstanak liberalno-demokratske države, a time i njene vrijednosti, kao što su politički pluralizam, vladavina prava, legalno osvajanje vlati paralmentarnim putem i sl.
123.Šta je prema socijaldemokratama snažan motiv za lični i društveni razvoj
-Privatna svojina
124.Koje godine se pojavila ideologija samoupravnog socijalizma?
-60-ih godina 20-og vijeka
125.Šta karakteriše „treći put“
-Prihvatanje globalizacije, tržišne države i ideja naglašenog opšteg kao državnog prosperiteta.
126.Ono što se može smatrati današnjim vidom socijalističke ideologije jeste?
„Postmarksistička“ duhovna sfera ljevice koja se mahom svodi na doktrinarne postavke antiglobalizma, ekologizma, feminizma, kao svojevrsne tragove velike ideje o potpunoj socijalnoj jednakosti
127.Koje godine je zabilježena prva pisana upotreba nacionalizma?
-1789
128.Ko je zabilježio prvu pisanu upotrebu nacionalizma?
-Antijakobinistički nastrojen sveštenik Ogisten Barijela
129.Šta je izmeđuostalog promovisalo nacionalizam kao ideju buržoazije?
-Francuska revolucija
130.Na kojoj latinskoj riječi se bazira nacionalizam?
-Natio
131.Na šta se odnosi natio?
-Na grupu ljudi rođenih u istom mjestu i uopšte povezanih rođenjem
132.Kao utemeljitelji nacionalističke ideologije navode se?
-Makijaveli, Ruso, Macini, Renan, Fihte i Hegel
133.Nacionalistička ideologija nastaje kao?
-Ideologija integracije građanske klase u borbi protiv kasnog feudalnog političkog, ekonomskog i kulturnog partikularizma
134.Koja je nesumnjiva zasluga nacionalističke ideologije?
-Što su se formirale mnoge, danas moćne države, pa makar i kasno poput Njemačke
135.Kada je stvorena Njemačka?
-Tek 1871. ujedinjenjem 39 državica
136.Kada je stvorena Italija?
-1861. dobivši Rim tek 1870. godine
137.Za razliku od drugih ideologija, ideologija nacionalizma je više izgrađena na?
-Mitovima i kultovima, kao i na interpretacijama istorijskih zbivanja, a manje na doktrinarnoj podlozi
138.Kako nacionalistička ideologija nadoknađuje svoj nedostatak?
-Tako što je u stalnoj vrsti neke simbioze sa nekom od „doktrinarnih“ ideologija
139.O kom nacinalizmu je moguće sve govoriti?
-O liberalnom nacionalizmu, konzervativnom nacionalizmu...
140.Ko su najveći protivnici nacionalizma i njegove ideologije?
-Ljevičari i globalisti zbog svog univerzalizma
141.Ko uočava da je rasprostranjeno mišljenje, a „posebno među boljševičkim komunistima, da je nacionalizam eo ipso i politički i moralno negativna pojava koju treba osuditi“
-Ljubomir Tadić
142.Uobičajilo se govoriti o kakvim nacionalizmu?
-O „dobrom“ i „lošem“
143. Šta se podrazumijeva pod „dobrim“ nacionalizmom?
-Gorljiva, nekoristoljubiva i neagresivna lojalnost naciji i otadžbini, koja se često izjednačava sa patriotizmom, pa treba imati u vidu da je patriotizam ispoljavanje odanosti prema državnoj zajednici, što ne mora uvijek značiti i prema naciji
144.Šta se podrazumijeva pod lošim nacionalizmom?
-Šovinizam, pod kojim se podrazumijeva agresivno, ničim izazvano ophođenje prema pripadnicima drugih nacija, politička ksenofobičnost i netolerancija koji se najčešće ispoljavaju u „pravu“ na mržnju i tuđu teritoriju
145.Klasičan primjer za šovinizam je?
-Antisemitizam
146.Odakle potiče riječ šovinizam?
-Potiče od imena Napoleonovog vojnika Nikolasa Šovena, koji je drastično pretjerivao sa svojim patriotizmom i sa lojalnošću Napoleonovoj politici osvajanja
147.Koje su bitne odlike nacionalističke ideologije?
-Sposobnost iniciranja i održanja duha kolektivizma kao osnove svake vrste solidarnosti i svojevrsni elitizam, koji se ispoljava na dva plana: prvo na planu određenja pozicije svoje nacije kao prirodno ili istorijski uslovljene elitne pozicije u odnosu na druge nacije i, drugo, na planu odnosa nacionalnog vođstva prema sopstvenoj nacionalnoj masi
148.Ko je uočio konstantaciju „Da bi se elitistički vladalo, potrebna je saglasnost masa ali nipošto i njohovo učešće u vlasti?
-Vilfredo Pareto
149.Od svih ideologija koja je najmanje situirana na kompromisu?
-Nacionalistička
150.Koji je noseći princip nacionalizma?
-Isključivost
151. Koje su osnovne vrijednosti nacionalizma?
-Nacionalni interes, nacionalni simboli, nacionalna tradicija i običaji, nacionalna istorija, nacionalni kao kolektivni identitet, nacionalna sloga i nacionalna država
152.Koje su uporišne taćke svake nacionalističke ideologije? *
1)Tumačenje i najviše moguće vrijednovanje nacionalne zajednice kao biološke i interesne zajednice, do čije se potvrde važnosti stiže isključivo statusom posebne, nacionalne državnosti,
2)Autoritarizam ispoljen u kultu vođe i zahtjevu za potpunim potčinjavanjem:
a)pojedinca nacionalnom interesu apstraktnog kolektiviteta i
b) državnog aparata apsolutnoj kontroli vladajuće nacionalističke stranke ili nacionalističkog pokreta,
3)Insistiranje na nužnosti pripadanja svakog pojedinca nekoj naciji,
4)Precjenjivanje značaja nacionalne homogenizacije u vrlo različitim etapama društvenog razvoja,
5)Izrazita mobilizaciona moć usled okrenutosti iracionalnom ( „vođa govori srcu“ ),
6)Mitski sadržaji politike i istorije kao dobro konstruisan osnov prijemčivosti te ideologije za mase,
7)Elementi utopije,
8)Shvatanje o uvijek mogućoj ekskluzivnosti pozicije sopstvene nacije u odnosu na druge,
9) Davanje velikog značaja vjeri, nacionalnoj izdaji i lojalnosti vođstvu, za uspjeh nacionalne homogenizacije,
10.Razvijanje sklonosti za personalnu idntifikaciju sa uspjesima ili neuspjesima čitave nacije,
11)Lakoća radikalizacije spoljne i unutrašnje politike
153.Posebna upotrebna vrijednost nacionalističkih ideologija za političku elitu sastoji se?
-U njenoj sposobnosti tranzicije internih društvenih tenzija na spoljni plan
154.Čemu dopinosi nacionalizam kao ideologija?
-Doprinosi nastanku novih nacionalnih država
155. Pošto je u konfliktnim stanjima u pitanju „opstanak nacije“ , koji je uvijek određen kao najviši cilj, to uslovljava?
-Davanje apsolutnog povjerenja nacije nacionalnom vođstvu, što vodi posjedovanju ogromne moći
156.Kakav je odnos nacionalističke ideologije prema religiji?
-Koliko mitski toliko i pragmatičan
157.Ko je smatrao nacionalističku ideologiju „najmoćnijom od svih sekularnih religija“
-Moris Diverže
158.Nabroj neke nacionalne simbole?
-Himna, zastava, grb, određeni praznici, istorijski datumi i običaji
159.Šta za nacionalizam ima posebnu važnost, kao nešto što je dokaz zajedničke sudbine svih pripadnika nacije?
-Istorija
160.Za svaku nacionalističku ideologiju savršen oblik države je?
-Nacionalna država
161.Koje su najrasprostranjenije partikularne ideologije?
-Feminizam, ekologizam, katolicizam, džihadizam i globalizam
162.Koja ideologija je izrasla na pregnućima ženskog pokreta, koji u 19-om vijeku u razvijenim liberalnim društvima započinje borbom za jednakost žena sa muškarcima u pogledu političkih i drugih prava?
-Feminizam
163.Šta je feminizam najviše zahtjevao?
-Pravo glasa žena sa uvjerenjem da će to eliminisati sve druge oblike polne diskriminacije
164.Koji je bio rezultat te borbe
-Žene su dobile pravo glasa u svim industrijskim zemljama krajem 19-og i u prvoj polovini 20-og vijeka
165.Prva zemlja u kojoj su žene dobile pravo glasa je?
-Novi Zeland 1893
166.Kada su žene dobile pravo glasa u nekim kantonima Švajcarske?
-Tek 70-ih godina 20-og vijeka
167.Sve do 60-ih godina 20-og vijeka koje ideologije su bile glavno ideološko uporište nacionalizma?
-Liberalna i socijalistička ideologija
168.Šta je liberalizam omogućio feminizmu?
-Omogućio je zakonsku i političku jednakost žena i muškaraca
169.Šta je socijalizam omogućio feminizmu?
-U cilju emancipacije omogućio ženama da u veoma velikom procentu u odnosu na svoje dotadašnje učešće u javnim poslovima, zauzmu značajan broj mjesta u političkom i javnom životu
170.Kada se feminizam pojavljuje kao posebna ideologija usled uviđanja da izjednačenje žene sa muškarcemna pravnom i političkom planu nije dovelo do potpune emancipacije žena?
-Tek 60-ih godina
171.Koje su predstavnice feminizma u svojim djelima kao cilj postavile zahtjev za radikalnim promjenama u društvu koje će omogućiti potpuno „žensko oslobađanje“
-Beti Fridan i Kejt Milet (najistaknutije) i druge
172. Na šta se odnosi termin rod?
-Odnosi se na različite uloge muškaraca i žene u društvu
173.Kako se izgrađuju rodne razlike prema načelima feminizma?
-Kroz politiku i uopšte društvo u cjelini i prinuđuju žene na poziciju potčinjenosti muškarcu svodeći je samo na uloge majke i supruge, onemogućavajući je time i na druge načine da postigne ravnopravnost u javnom i, posebno, političkom životu.
174.Šta je otuda tj. Prema tim načelima polno ugnjetavanje („seksisam“)
-Oblik društvene nepravde
175.Koja razlika je prema njima značajnija od klasne ili rasne podjele?
-Društvena razlika
176.Tradiciju destrukcije su svojevremeno sprovodile?
-„Sifražetkinje“
177.Kada je došlo do preterane fragmentacije feminističke ideologije u pogledu izbora sredstava i metoda na planu oslobođenja žene kao glavnog cilja, a samim tim i do razmimoilaženja i opadanja aktivnosti feminističkih pokreta?
-Posle vrhunca u usponu feminističke ideologije 70-ih godina 20-og vijeka
178.Nabroj neke pravce feminizma?
-Psihoanalitički, crnački feminizam i sl.
179.Čovjekok gramziv i nemaran odnos prema prirodi ugrozio je čovjekovu prirodnu okolinu i stvorio kritičku svijest o tome koja se vremenom raširila, politički artikulisala i uobličila u ideologiju?
-Ekologizma
180. Nastanak ekologizma može se sa sigurnošću vezati za koji period?
-60-ih godina 20-og vijeka
181.Za čije se ideje vezuje ideologija ekologizma?
-Za one ideje koje u svojim radovima iznose: Karson, Goldsmit, Erlih i Hariman
182. Odakle potiče izraz ideologije ekologizma?
-Sam izraz potiče od ekologije- grane bioloških nauka koja se bavi odnosom živih bića i njihove žive sredine
183.Riječ oikos na starogrčkom znači?
-Životno stanište, a u slučaju čovjeka i domaćinstvo
184.Kako se zove doktrina i praksa zaštite životne sredine koja je daleko manjih ambicija i daleko užeg akcionog obima od ekološkog pokreta koji sebe naziva Zeleni?
-Invajronmentalizam
185. Koja je razlika između „invajronmentalizma“ i Zelenih?
-Dok „invajronmentalizam“ predstavlja umjeren pristup riješavanju ekološke krize sa kojom se sve više suočava čovječanstvo, a bez zadiranja u druge „neekološke“ oblasti, Zeleni u svom programu imaju i borbu za emancipaciju žena, državu blagostanja, bore se protiv nezaposlenosti, a i na pomalo paradoksalan način se veoma intenzivno bave i pitanjima odbrane, odnosno rata i mira
186.Početna okrenutost ekologizma bila je usmjerena protiv?
-Industrijalizacije, ekonomskog rasta i urbanizacije
187.U njegovoj radikalnoj varijanti ekologizam predstavlja protest protiv?
-Antropocentrične vizije svijeta u kome je sve podređeno čovjeku
188.Zahtjev da se svijet posmatra ne kao čovjekovo stanište, već kao jedna cjelost , kao neraskidivo jedinstvo živog i neživog i odbacivanje svih dotadašnjih ideologija koje su skrojene od čovjeka i za čovjeka, predstavlja bitnu dimenziju ekologizma koja se naziva?
-Holizam
189.Čemu se okreću ekolozi?
-Istočnim religijama, prije svega budizmu, paganskim učenjima o suživotu živih bića i stvari, pa i misticizmu
190.Ko zastupa gledište da je Zemlja kao planeta zapravo živo biće koje je nazvao Gea?
-Džejms Lavlok
191.Koji je veliki, možda čak i neriješiv problem prema ideologiji ekologizma?
-Ograničenost prirodnih resursa
192.Ko zahtjeva da se i svrhe nerasipanja prirodnih resursa ljudi odreknu ma kakvog daljeg razvoja i da se vrate na način života prije ere industrijalizacije, živeći u selima i koristeći samo nužan priručni alat?
-Najradikalniji među zastupnicima ekologizma
193.Šta zagovaraju umjereniji ekolozi?
- „Održivi rast“
194.Ekološki pokret se može svrstati u koji dio političke scene?
-U lijevi dio političke scene iako neki njegovi djelovi mogu biti u ljubavi sa desnicom, pa čak i postati sama desnica
195.Nabroj neke pravce ekologizma?
-Ekosocijalizam, desničarski ekologizam, ekoanarhizam, ekofeminizam itd.
196.Radikalni ekolozi koji se za ostvarenje svojih ideja služe nasiljem stvorili su čak novu podvrstu terorizma zvanu?
-Ekoterorizam
197.Koji je najveći problem a ujedno i najveći uspjeh ekologizma?
-Što velike klasične političke stranke preuzimaju iz njegovog programa ekološke ideje i ugrađuju ih u svoje programe kao važan deo
198.Koja ideologija, od svih nastalih ideologija, ima najveću perspektivu?
-Ekologizam
199.Ko je po gubitku Rima 1870, kada je priključen Italiji, proglasio edikt o papskoj nepogriješivosti kako bi ojačao poljuljani autoritet pape i rimokatoličke crkve?
-Papa Pije IX
200.Ko se uzaludno bunio protiv te dogme o papskoj nepogriješivosti?
-Mnogi biskupi, među njima i hrvatski biskup Jurij Štrosmajer
201. Ko je 1879. Godine proglasio učenje Tome Akvinskog za zvanično učenje katoličke crkve da bi se potpuno ogradio od materijalizma?
-Papa Lav
202.Kada je stvorena ideologija katolicizma?
-U drugoj polovini 19- og vijeka
203.Ko je bio duhovni otac ideologije katolicizma?
-Papa Lav XIII
204.Nabroj neka važna pitanja kojima se bavila Katolička crkve?
-Nije zaobišla nijedno važno pitanje toga doba, od statusa privatne svojine, zatim raznih socijalnih pitanja kao gorućih problema toga doba, sve do položaja radničke klase i zaključka o nužnosti reformi u krilu same Katoličke crkve.
205.Kojim snagama je katolicizam davao podršku između dva svetska rata i tokom Drugog svjetskog rata?
-Konzervativnim, fašističkim i uopšte autoritarnim snagama
206.Prema kome katolicizam ima trajno neprijateljski odnos?
-Prema svijetu socijalizma i njegovim idejama kao bogohulnim davši veliki doprinos njegovoj propasti
207.Koje su se ideje do danas održale u katolicizmu?
-O potrebi mira među narodima u formi katoličkog pacifizma, slabeći tako dimenzije podrške autoritarizmu, kao i tolerancija „teologije oslobođenja“
208. Na čemu je i dalje zasnovana ideologija katolicizma?
- „Na svjetovnom i duhovnom vođstvu pape“
209.Kako i dalje živi ideologija katolicizma?
-Živi kao ideologija neprekidne adaptacije crkve novom vremenu
210. Na šta katolička teorija podstiče inače konzervativne katoličke partije?
-Na parlamentarizam, reformizam i okrenutost demokratiji zagovarajući model demokratskog korporativizma
211. U kom periodu na liniji katolicizma djeluje i niz katoličkih organizacija i grupa koje nastoje da se očuva uticaj Katoličke crkve u društvu i politici, zagovarajući povratak starim provjerenim vrijednostima i principima Katoličke crkve?
-U drugoj polovini 20- og vijeka
212. Najpoznatija, najmoćnija, i ujedno najmisterioznija od katoličkih organizacija je?
-Opus Dei
213.Katolicizam kao ideologiju treba razlikovati od?
-Katoličanstva kao šireg pojma
214.Da li je svaki oblik religijskog fundamentalizma ideologija?
-Nije, pogotovo ukoliko nije zasnovan na političkim namjerama, ako nije ofanzivan, i ukoliko ne raspolaže odgovarajućim mobilizacionim ideološkim potencijalom
215.Kada i gdje je rođen termin fundamentalizam?
-Rođen je u krugu američkih protestanata krajem 19. i početkom 20. Vijeka
216.Kako savremena hrišćanska desnica, pogotovo na tlu SAD, iskazuje svoj fundamentalizam?
-Kroz vrlo militantne akcije ubijajući ljekare koji vrše abortuse i dižući im bolnice u vazduh
217.Čak je i pravoslavlje po riječima Vladete Jerotića izrodilo fundamentalizam u formi nekih političko- religioznih pokreta od kojih je jedan od najpoznatijih?
- „Pamjat“ u Rusiji
218.Fundamentalizma i militantnosti ima najviše u krugovima kojih vjernika?
-Islamskih
219.Kada se može govoriti o religijskom fundamentalizmu?
-Ukoliko postoji: 1)nova interpretacija temeljnih principa i vrijednosti (fundamenata) vjere sa ciljem njihovog intenzivnog i širokog korišćenja u društvu, pri čemu novo interpretiranje svetog teksta mora biti učinjeno sa ciljem izrazitog prosperiteta (obnove, napretka ili spasa) zajednice; 2) ono mora biti predstavljeno javnosti od strane nekog nespornog moralnog autoriteta koji može i ne mora biti i verski starešina, ali mora biti čvrst borac za vjeru; 3) budući da je jedna od osnovnih funkcija svakog fundamentalizma mobilizaciona funkcija, taj autoritet mora imati harizmu kako bi novu interpretaciju vjere sledile mase; 4) cilj mobilizacije masa mora biti njihova podrška radikalnoj političkoj akciji i; 5)svaki fundamentalizam karakteriše spremnost na borbu i samožrtvovanje radi davanja primjera
220.Šta uvijek podrazumijeva svaki religijski fundamentalizam?
-Subjektivan pristup religiji i slobodan izbor iz svetih tekstova
221.Da li religijski fundamentalizam smije dograđivati tekstove?
-Ne
222.Šta izrazito karakteriše religijski fundamentalizam?
-Namjera upotrebe religijskog u političke svrhe i time pretvaranja religijskog u političko
223.Šta fundamentalizam čini ideologijom?
-Njegov politički kao svjetovni karakter
224.Čemu teži fundamentalizam?
-Sveobuhvatnom restruktuiranju zajednice na izabranim bazičnim religijskim principima nastojeći da ostvari želje marginalizovane većine u društvu.
225.Kako se svaki vjerski fundamentalizam predstavlja?
-Kao obnova društvene pravde na religijskim principima
226.Ko zapaža da se „fundamentalistički pokreti u istoriji, sa njihovim harizmatskim vođama, pojavljuju, najčešće u kritičnim periodima istorije naroda?
-Vladeta Jerotić
227.Kako se fundamentalizam nameće religijskom kolektivu?
-Tako što se predstavlja kao poslednji spas zajednice koja propada usled odmicanja od pravih i zaboravljenih vrijednosti
228.Kako se gleda na religijski fundamentalizam?
-Kao na izrazito militantnu pojavu
229.Koji su razlozi militantnosti fundamentalizma?
1) Novo je uvijek sporno, bar za staro,
2) novo mora biti smatrano militantnim bar od onoga protiv koga nastaje,
3) onaj ko ne može da brani ono što kaže i propovjeda, ne može ni da predvodi druge (kompleks vođe),
4) isključivost je osobina svake selekcije,
5) klica konflikta je sadržana već u odluci izbora nečeg kao „najzad pravog“ ,
6) Bog je na „njihovoj“ strani, ali se moraju boriti da to dokažu,
7) stvarajući novo, fundamentalizam uvijek stvara i „drugo“ , jer on uvijek dolazi posle, kad nešto već postoji. Svako nadilaženje uvijek podrazumijeva mogućnost borbe,
8) novi identitet borbom samo može biti i ojačan i ubrzan. Zato fundamentalizam treba borbu,
9) fundamentalizam je stvoren kao negacija nečega i kao ponuda bolje odbrane od opasnosti nego što je postojeće. Često se i sam proklamuje kao pokret spasa od nekog zla protiv kojeg ili nije bilo odbrane ili ta odbrana nije bila adekvatna
230.Šta se fundamentalizmu pogrešno pripisuje?
-Apsolutni antimodernizam kao i apsolutna okrenutost prošlosti i tradiciji
231.Na čemu se u stvarnosti bazira fundamentalizam?
-Na neprekidnoj selekciji svijeta, od vjerskih principa do ljudi, pa i tehničkih dostignuća.
232. Čemu može služiti vjerski fundamentalizam?
-Može služiti i u svrhe etničke mobilizacije kao kod Sika u Indiji, Bošnjaka na prostoru BiH, ili jevrejske desnice u Izraelu
233.Jedna od ideoloških opcija islamskog fundamentalizma koja teži da realizuje svoje političko- vjerske ciljeve društvenog preporoda putem džihada shvaćenog kao sveti rat (uglavnom protiv SAD, Zapadnih zemalja, Izraela i Hrišćana) naziva se?
-Džihadizam
234.Na čemu se zasniva džihadizam?
-Na militantnoj interpretaciji Kurana
235. Koja je trenutno vodeća opcija džihadizma?
-Alkaidizam, nazvana po terorističkoj organizaciji koju vodi Osama bin Laden.
236. Koja je formula alkaidizma?
-Borba samoubilačkim napadima i svim drugim sredstvima do konačnog istrebljenja svih neprijatelja islama
237. Ko su glavni ideolozi islamističkog fundamentalizma u ranijim vremenima?
-Taki al Din Ahmed Ibn Tajmijah iz Damaska, koji je prvi, još u 13- om vijeku pozivao na džihad kao „sveti rat“ protiv ne- muslimana, a čije učenje je u 18- om vijeku u obliku interpretacije zvane vehabizam razvio Muhamed Ibn Abd al Vahab u Arabiji
238.Hasan al- Bana je osnivač militantne organizacije?
- „Muslimanska braća“
239.Svi zastupnici džihadizma se slažu u potrebi uspostavljanja?
- „Božije države“ na sve , pa i silom
240. Najbolji primjer da se iz opšteg rađa partikularna ideologija je?
-Globalizam
241. Globalizam nije ništa drugo do jedna vrsta koje ideologije?
-Liberalizma
242. Šta je zapravo globalizam?
-Liberalizam na zadatku
243.Iako ova ideologija nastoji djelovati u više polja, glavna meta joj je koje polje?
-Ekonomsko
244.Po čemu se razlikuje globalizam od ostalih ideologija?
-Po svojoj pragmatičnosti
245.Najvažniji cilj globalizma je?
-Da se stvori svijet bez granica, kako bi svijet postao jedno veliko slobodno tržište na kome će glavnu riječ voditi velike multinacionalne korporacije, a svi ostali imati prava da se takmiče sa njima
246.Odakle je krenuo globalizam?
-Iz SAD i Velike Britanije
247. Kao ideologija koja je krenula sa Zapada globalizam podrazumijeva prodor zapadnih vrijednosti u druge dijelove svijeta, pogotovo na istok, što se naziva?
-Vesternizacija
248. Odgovor istoka koji podrazumijeva širenje istočnih vrijednosti u druge dijelove svijeta pogotovo na Zapad, naziva se?
-Isternizacija
249. Šta je to što smeta globalizmu i sa čim se on ne miri?
-Insistiranje nekih država na nacionalnom, odnosno na državnom suvjerenitetu, koji je odista ozbiljna brana globalizaciji
250. Globalizam kao svoje najveće protivnike vidi?
-Nacionalizam i nacionalnu državu, koji se ne rukovode univerzalnim već nacionalnim interesom
251. Korijen riječi partija je latinski i znači?
-Dio
252. Političke grupe i političke struje koje su se obično formirale više u kriznim nego u stabilnim vremenima oko neke značajne ličnosti i njenog političkog programa, odnosno neke ideje mogu se označiti kao?
-Preteče partija
253.Šta još predstavlja svojevrsne prethodeće forme savremenih političkih partija?
-Veliki društveni pokreti, pobune i ustanci
254.Što nastaju partije?
Partije nastaju usled naraslih zahtjeva dotad obespravljenih, velikih društvenih grupa za njohovim učešćem u političkom životu i državnoj vlasti, prije svega buržoazije u 18. a potom i radništva i seljaštva u 19. vijeku
255. Šta prethodi nastanku partija?
-Prethodi stvaranje parlamentarnih institucija
256.Gdje su formirane prve političke partije?
-U Engleskoj tokom 80- ih godina 19. vijeka i to partija torijevaca (sadašnja konzervativna) i partija vigovaca (današnja liberalna partija)
257. Kada se pojavljuju razne fašističke i nacističke stranke koje su organizovane na poluvojnom principu?
-Između dva svjetska rata
258. Posle oslobođenja kolonijalizma u nerazvijenim zemljama se pojavio kakav tip partije?
-Tip dominantne partije
259. Islamske zemlje su zauzele stav, rukovodeći se vjerskim i tradicionalnim principima, da je dovoljno postojanje koliko partija?
-Samo jedne političke partije
260.Savremena država je prema riječima Filipa Lavoa?
- „Država partija“
261. Dobrovoljna politička organizacija ljudi istih političkih uvjerenja i namjera čiji je strateški cilj preuzimanje i vršenje državne vlasti ili učešće u njoj zajedno sa drugim strankama, a ako to nije moguće, onda bar što veći uticaj na nju radi ostvarenja određenih interesa je ? *
-Politička partija
262. Osnovna funkcija političkih stranaka je?
-Institucionalizacija uticaja građana na državu na organizovan i sistematičan način, ali i obrnuto, stvaranje kanala uticaja države na građane preko vladajuće stranke; održanje i učvršćenje režima; osvajanje vlasti; njeno vršenje u skladu sa izbornim obećanjima; vršenje uticaja na vlast u slučaju nedolaska na vlast neprekidnom konstruktivnom kritikom
263. Društveno značajna funkcija političkih partija je?
-Kanalisanje društvenih tenzija i sukoba u legalne tokove i institucionalne vode
264.Koja je veoma važna funkcija političkih partija?
-Kreiranje demokratskih procesa učešća građana u izborima vlasti na raznim nivoima
265.Šta još spada u ostale bitne funkcije političkih partija?
-Mobilizacija i regrutovanje članstva, sledbenika i simpatizera, propagiranje svojih ciljeva, edukacija članstva i stvaranje političkih kadrova, kao i realizovanje sadržaja organizaciono- partijskog rada
266. Nabroj konceptualne elemente svake partije?
-Program, vođstvo, članstvo ili sledbenici, organizaciona struktura i sadržaji i metodi rada
267.Šta od konceptualnih elemenata sadrži ciljeve za koje se stranka bori, njeno viđenje društvene situacije i puteva kojima namjerava da ide?
-Program
268. Ko čini obično vođstvo partija?
-Osnivači ili druge zaslužne i ugledne ličnosti, drugim riječima elita te stranke
269. U svim strankama postoji tendencija ka vladavini jedne organizovane grupe što je Mihels nazvao?
- „Gvozdenim zakonom oligarhije“
270. U 18- om i 19 –om vijeku partije su više težile kakvom članstvu?
-Masovnom članstvu
271. Šta svaka stranka ima?
-Svoju organizacionu strukturu sastavljenu od segmenata sa razlićitim stepenom nadležnosti, prava i obaveza
272.Ko upravlja partijom?
-Partijsko rukovodstvo koje kao akciono jezgro obuhvata formalno vođstvo stranke na čijem čelu se nalazi vođa, ali i jedan broj neformalnih lidera
273. Ko čini partijski aparat?
-Izabrani funkcioneri i profesionalni službenici
274.Dio organizacione strukture koji se od ostalog članstva izdvaja predanim radom u partiji i vršenjem nižih funkcija predstavljaju?
-Aktivisti
275. Ko je zatim na hijerarhijskoj lestvici koje plaćanjem članarine i prisustvom sastancima i slupovima uglavnom zaokružuje svoje dužnosti?
-Članstvo
276. Najniže pozicionirani dio, koji nisu ni formalni članovi, niti, naročito kada je riječ o simpatizerima, učestvuju redovno u partijskim akcijama su?
-Sledbenici i simpatizeri
277. Ko čini bazu iz koje se regrutuje članstvo?
-Simpatizeri
278. Kako se klasifikuju partije prema ideološkom usmjerenju?
a) Nešto opštije: na ljevičarske, desničarske ili partije centra, ili pak,
b) preciznije kao: konzervativne, socijaldemokratske, fašističe, ekološke itd.
279.Kako se klasifikuju partije na osnovu odnosa prema ustavnom uređenju?
-Na one koje ga poštuju i djeluju u njegovim i zakonskim okvirima i na one koje su spremne i na nelegalne, prevratničke, odnosno revolucionarne aktivnosti da bi došle na vlast
280.Veberova klasifikacija partija na interesne i ideološke izvršena je prema?
Vrsti cilja, odnosno prema tome da li je cilj partije usko pragmatičan interes ili je, pak, osvarivanje velikih društvenih ideala
281. Kako se dijele partije prema broju članova?
-Na kadrovske i masovne, u kadrovske se članovi primaju, a u masovne upisuju
282. Kako se dijele partije prema odnosu vođstva i članstva?
-Demokratske i autoritarne
283.Partije se dijele na čvrste i labave na osnovu kog kriterijuma?
-Po disciplini članstva
284. Kako se finansiraju političke partije?
-Finansiraju se i iz članarine, od donacija firmi i građana, kao i od partijskog preduzetništva, ali neretko i iz ilegalnih izvora, kao što je korupcija ili, novac domaćih ili stranih obavještajnih službi
285.Šta su partije danas postale?
-Birokratizovani i otuđeni centri moći
286. Čemu vode nerealna, pa i lažna obećanja koje partije daju u borbi za vlast, naročito pred same izbore, a na čije ostvarenje obično zaboravljaju odmah po osvajanju vlasti, zatim trgovanje glasovima („kapital stranke“) , stvaranje takvih postizbornih koalicija koje neprijatno iznenađuju one koji su za njih glasali, finansijske afere, skandali i nemoral partijskog rukovodstva itd. ?
-Gubljenju ugleda političkih partija
287. Krizu partija fon Bajme ocrtava kroz 4 pojma?
-1) Opadanje broja članova u partijama, 2) smanjenje identifikacije sa partijom kod birača, 3) smanjeno učešće birača na izborima, 4) porast broja antisistemskih partija
288.Na čemu se zasniva vođstvo?
-Vođstvo se zasniva na ljudskoj potrebi da se stigne do cilja na što sigurniji, brži i lakši način
289. Bez čega je nezamisliva organizacija političkog života i sistema?
-Bez vođstva i vođenja
290. Šta je rođeno iz razmjene usluga?
-Lična vlast
291. Prema Šlezingeru, racionalna razmjena vrijednosti u kojoj se nečija podrška nama ili nečije donošenje odluka koje se tiču nas, razmjenjuju za naše prizmanje o njegovoj nadmoći kao izrazu njegove veće vrijednosti, a usled koristi po nas od te njegove veće vrijednosti, predstavlja?
-Vođstvo
292.Snažan podsticaj za preuzimanje uloge lidera može biti?
-Težnja ka višku moći
293. Dokaz moći je?
-Dužina vladanja, odnosno vladanje sve dok to vođa hoće ili želi
294.Šta podrazumijeva svako vođstvo?
-Asimetriju moći
295.Koje vođstvo nastoji da izazove promjene apelovanjem na velike ideale poput slobode, mira, jednakosti ili bratstva?
-Transformaciono vođstvo
296.Koje vođstvo nastoji da podstakne sledbenike apelovanjem na njihove interese?
-Transakciono vođstvo
297.U sferi političkih nauka najveći broj klasifikacija vođstva se i danas oslanja na?
-Veberovu
298. Prema Veberu mogu se razlikovati tri vrste vođstva, koja?
-Harizmatsko, tradicionalno i racionalno vođstvo
299. Riječ harizma dolazi iz starogrčkog jezika i znači?
-Nadarenost od Boga, sveto nadahnuće, moć komuniciranja sa Bogovima
300. Po kome je harizma osobina neke ličnosti na osnovu koje ona važi za izuzetnu, a ta obdarenost svojstvima koja neku ličnost čine nadljudskom kvalifikuju je za vođu?
-Po Veberu
301.Šta bi harizmatska ličnost trebala da ima?
-Viziju i nadahnuće kao i prirodno umjeće uticanja na ljude kojima će privući druge, ubjediti ih u svoju misiju i održavati njohovu vjeru u sebe i svoj projekat, harizmatska ličnost mora zračiti samopouzdanjem i energijom, viškom energije, naročito duhovne
302. Kad se javljaju harizmatske vođe?
-Harizmatske vođe se javljaju u svim a naročito u kriznim vremenima, kad se lakše vjeruje u čuda
303. Ko je rekao da je ljude lako ubjediti u nešto ali ih je teško održati u ubjeđenju?
-Makijaveli
304. Ko je razlikovao naoružane i nenaoružane proroke?
-Makijaveli
305.Ko najduže ostaje na vlasti?
-Upravo oni koji uspiju da izazovu kod naroda kombinaciju divljenja, straha i ljubavi prema sebi
306.Šta je vrlo važno za uspijeh harizmatskog vođe?
-Da vođa ne dijela iz ličnog interesa, već da nudi projekat koji se tiče grupe ili zajednice bez pominjanja njegovog ličnog dobra
307. Šta se postaje pomoću harizme?
-Prirodni vođa, nezavisno od običaja i zakona
308.Nabroj svojstva harizmatskog vođe? *
-Apsolutno samopouzdanje, autonomnost ličnosti, autentičnost ličnosti, posjedovanje vizije, gorljiva odanost, posjedovanje jakih emocija i sposobnost njihovih prenošenja na druge, umeće izražavanja, osoben stil nastupa, orijentacija na radikalnu promjenu, umjeće „nenametljivog“ nametanja i umjeće dominacije, umjeće odabira
309.Ko je insistiraon na „bezuslovnoj istorodnosti vođe i sledbenika“
-Karl Šmit
310.Koji su efekti harizmatskog vođstva?
-Duboko uzajamno povjerenje, poštovanje i naklonost između vođe i sledbenika, emotivan odnos prema vođi, povećana spremnost sledbenika na izvršenje zadataka koje vođstvo stavlja ispred njih, izraženije prihvatanje vizije od strane članova zajednice ili grupe, potčinjavanje vođstvu kao izrazito dobrovoljan čin, privrženost vođi koja se iskazuje kao vernost, odanost i bezuslovna lojalnost vođi i njegovom okruženju, visoka saglasnost u grupi izgrađena na privrženosti vođi i potrebi ostvarenja vizije, osnaženje grupe usled prenošenja samošouzdanja vođe na nju, proizvodnja uzora i vođstva
311. Stalnim ponavljanjem misli i radnji i postupanjem u njihovim okvirima u jednoj sredini rađa se?
-Tradicija
312. Riječ tradicija dolazi od latinske riječi (traditio-tradere) i znači?
-Predati, uručiti
313.Koji je veliki problem harizmatskog vođstva?
-Ograničenost dužine života vođe
314. Nabliže okruženje harizmatskog vođe naziva se?
-Harizmatska pratnja
315.Čemu nastoji harizmatska pratnja?
-Da produži trajanje harizme stvaranjem kulta vođe
316. Šta je svojstvo svake pa i harizmatske vlasti?
-Težnja za kontinuitetom
317. Na čemu se bazira tradicionalno vođstvo?
-Na „nasleđivanju harizme“ i na vaspitanju i iznuđivanju prihvatanja vođe, ukoliko je potrebno, i slilom
318.Šta obezbjeđuje tradicija?
-Tradicija obezbjeđuje prihvatanje novog vođe usled uvjerenosti zajednice u ispravnost takvog dolaska na vlast
319.Gdje je preovladavao tradicionalni tip vođstva?
-U svim društvima tokom antičkog perioda i srednjeg vijeka
320.Da li tradicionlane vođe više vladaju silom ili pravom?
-Silom
321.Vođstvo koje nastaje racionalnim izborom najboljeg kao najfunkcionalnijeg vođe je?
-Racionalno vođstvo
322.Šta predstavlja veoma važan uslov promjene tipa vođstva?
-Oslobađanje od tradicije
333.Nabroj načine oslobađanja od tradicije?
-Nasiljem, prodorom parlamentarne demokratije i vladavine prava, putem postavljanja totalitarnih poredaka, socijalističke revolucije
334. Šta je veoma doprinijelo nastanku racionalnog vođstva?
-Profesionalizacija harizmatske pratnje i njeno pretvaranje u činovništvo
335. Šta je tražila profesionalna i birokratizovana pratnja?
-Profesionalnog vođu
336.U kojim se uslovima jedino može održati racionalno političko vođstvo?
-U uslovima vladavine prava, odnosno pravne države
337.Racionalno političko vođstvo podrazumijeva prije svega?
-Racionalan izbor a za takav izbor je potrebno postojanje čvrstih izbornih pravila garantovanih zakonom
338.Šta još podrazumijeva racionalno vođstvo?
-Racionalno vladanje, i ne samo racionalno djelanje vođstva u korist opšteg dobra već i prihvatanje odgovornosti za eventualnu neuspjelost rukovođenja
339. Za razliku od harizmatičnih vođa, racionalne vođe su uglavnom?
-Pragmatične
340.Šta se očekuje od racionalnih vođa?
-Od njih se očekuje racionalan izbor ciljeva i načina njihovog ostvarivanja
341.Šta karakteriše danas racionalizovano vođstvo?
-1) Potpuna zavisnost vođa od partija, 2) postojanje dvije vrste sledbenika u pogledu odnosa prema vođi: a)aktivni, b) pasivni, 3) plutokratsko regrutovanje političara, 4) političko honoratstvo, 5) surogat harizme, 6) profesionalizacija vođstva, 7) komunicaranje sa zajednicom putem medija
342. Kom tipu vođe danas najveći broj lidera u svijetu pripada?
-Tipu racionalnog vođe
343. Kada su pojam političke kulture i sa njim povezan pojam političkog stila postali predmet zanimanja političke teorije?
-Sredinom 20-og vijeka
344. Od kada se koristi termin kultura?
-Od 1750. godine
345. Šta se podrazumijeva pod civilizacijom?
-Materijalna postignuća i „znanja u oblasti materijalne reprodukcije i svakodnevnog života“
346. Trajnije duhovne tekovine i svojstva ljudi i ljudskih zajednica na putevima njohovog istorijskog razvoja, podrazumijevaju se pod?
-Kulturom
347.Ko je u političku teoriju unio pojam političke kulture na velika vrata?
-Gabrijel Olmond 1956.godine
348.Na čemu se politička kultura uvijek gradi?
-Na političkoj tradiciji
349.Na čemu se zasniva politička kultura?
-Na političkoj socijalizaciji
350.Ko je uočio da je važnije obrazovati narod za vladavinu nego stvoriti vladavinu za narod?
-Ruso
351.Sa čim je po Olmondu tjesno povezan pojam političke kulture?
-Sa pojmom političkog sistema
351. Orijentaciono odnošenje prema političkim političkim institucijama i vrijednostima u jednoj sredini, zasnovano na tradicionalnim uvjerenjima, obrascima i odabiru simbola, kao za tu sredinu specifično ponašanje u politici, koje se ne iscrpljujem samo u zauzimanju stavova već i u brojnim formama političke prakse podrazumijeva se pod?
-Političkom kulturom
352.Kako se istražuje politička kultura?
-Kao jedan specifičan podsistem kulture
353.Na koliko grupa se prema Dalu mogu razvrstati kulture?
-Na dvije, jednu čine aktivne, kooperativne i dinamične političke kulture, a drugu apatične, konfliktne ili nekooperativne
354. Na čemu su bazirane političke kulture?
-Na angažovanju emocija
355. Ko je uočio da je pominjanje stila uvijek u estetskoj funkciji, kao i kada se kaže da je nešto učinjeno u velikom stilu?
-Hegel
356.Ko je prvi postavio pitanje da li se pojam stila može primjeniti i na političko djelovanje i odgovorio na njega potvrdno?
-Gadamer
357.Čime se odlikuje svaki stil?
-Jedinstvenošću izražavanja
358. O nacionalnom političkom stilu se stoga najčešće govori u kontekstu?
-Spoljne politike
359.Šta se može definisati kao stalni način djelanja pojedinca, kolektiviteta ili institucije u politici koji je jedinstven ili dovoljno različit od uobičajenog da bi se mogao pri svakom ponavljanju prepoznati kao isti?
-Politički stil
360.Kakvo značenje ima stil u politici?
-Pojavno, estetsko i komunikaciono
361. Koja je glavna funkcija političkog stila?
-Efektno uspostavljanje komunikacionog kanala radi što jasnijeg predstavljanja sebe u svijetlu doslednosti
362.Kada je nastao termin demokratija?
-Prije otprilike 2400 godina u antičkoj Grčkoj
363.U vrijeme nastanka riječ demokratija je značila?
-Vladavinu siromašnih ili mnoštva
364.Ko je prvi koristio riječ demokratija u izvornom smislu?
-Herodot
365.Vremenom se značenje demokratije kao vladavine siromašne i slobodne većine počelo da transformiše u?
-Puko vladanje većine
366. Ko će u svojoj definiciji republike dati i određenje naroda kao političke kategorije koja podrazumijeva povezanost jedinki u mnoštvo koje ima zajedničke interese da svojim zajedništvom ostvari istovrsnu korist?
-Ciceron
367.Koje se obilježje demokratije nije mijenjalo sve ove vijekove?
-Jednakost građana pred zakonom
368.Koje drugo obilježje demokratije će takođe opstajati vremenom?
-Njeno povezivanje sa slobodom
369.Posle velike istorijske pauze od antičkog doba do 17- og vijeka misao o demokratiji je ponovo izronila u djelima?
-Loka, potom Monteskjea, Medisona, a potom i u učenju Džona Stjuarta Mila o individualnoj slobodi
370.Kako je shvaćena demokratija u ovim učenjima?
-Kao poredak koji izjednačuje građane pred zakonom
371.Koja je vrlo važna karakteristika moderne demokratije?
-Individualizam
372.U kom vijeku je pojam demokratije obogaćen pojmom narodnog suvereniteta?
-U 19- om
373.U dijelu Žan Žak Rusoa „Društveni ugovor“ suverenitet se vezuje isključivo za?
-Narod
374.Ko je Šumpeterovu tezu o demokratiji kao vladavini političara, dakle manjine, razvio u učenje o vladavini više manjina što je nazvao poliarhija?
-Dal
375.Oblik političkog sistema i života koji omogućava narodu ili najširim slojevima društva posredno ili neposredno učešće u procesu autoritativnog upravljanja društvenim poslovima, odnosno uticaj na vršenje javne vlasti i u kome se i upravljanje i javna vlasr vrše u interesu naroda, tj.društvene većine, uz garantovanje osnovnih prava i sloboda čovjeka i građanina, posebno manjinskim grupama, označava se kao?
-Savremena demokratija
376.Nabroj ključna i šireprihvatljiva obilježja demokratije?
-Njena transparentnost, ograničenosti svemoći političke vlasti i njene sveprisutnosti, princip vladavine prava, slobode i individualna i kolektivna prava građana, politička jednakost, odgovornost nosilaca političke vlasti, politički pluralizam, demokratski kompetivizam, pošteni i slobodni izbori i sloboda mas- medija
377. Nabroj neke modele demokratije?
-Poliarhična, konsocijaciona, konsensualna, participativna, ekološka, deliberativna
378.Kako se dijele teorije na kojima se baziraju mahom istoimeni modeli demokratije?
-Na ekonomske teorije demokratije i altruističke teorije demokratije
378.Koje teorije u središte svoje pažnje stavljaju lični ili grupni interes građana pri njihovom odlučivanju poput pluralističke teorije i teorije društvenog izbora?
-Ekonomske teorije demokratije
379.Koje teorije zagovaraju žrtvovanje sopstvenog interesa građana radi opšteg dobra poput paticipativne, ekološke i deliberativne teorije demokratije
-Altruističke teorije demokratije
380.Prodor globalizma kao ideologije i globalizacije kao procesa dovela su do teorijskog zasnivanja kog modela demokratije?
-Kosmopolitskog
381.Ograničenja koja stoje pred svakim modelom demokratije tiču se?
-Budućnosti demokratije uopšte
382.Činjenica da od postanka demokratije pa do danas građani sve manje neposredno odlučuju može dovesti u budućnosti do suspostavljanja kakve demokratije?
-Virtuelne demokratije zasnovane na upotrebi interneta
383. Pod formama demokratije teoretičari, poput Roberta dala i drugih koji su se bavili ovim problemom, zapravo podrazumijevaju?
-Forme demokratske vlasti
384.Šta svako donošenje odluke u jednom demokratskom krugu podrazumijeva?
-Diskusiju i glasanje
385.Kako nazivaju demokratiju koja je danas zbog svojih fizičkih ograničenja moguća jedino u radu raznih odbora i sličnih tijela ?
-Odbornom demokratijom
386.Koja demokratija je iznađena kao srednja mogućnost između primarne i predstavničke demokratije?
-Referendumska demokratija
387.Koja je prednost referendumske demokratije?
-Što se izbjegava diskusija tako što se ona podrazumijeva, kao i to što broj učesnika više nije ograničavajući faktor
388. U kojim zemljama je danas naročito razvijena referendumska demokratija?
-U SAD i Švajcarskoj
389. Koja demokratija podrazumijeva dvostruki proces odlučivanja?
-Predstavnička demokratija
390. Koje demokratije u sebe uključuje predstavnička demokratija?
-Referendumsku i odbornu
391.Koji je moćan instrument predstavničke demokratije?
-Političke partije
392. Od svih formi demokratije koja jedino ne može funkcionisati bez političkih partija?
-Predstavnička
393.Šta ugrožava predstavničku demokratiju?
-Svojstvo partija da izazivaju duboke razdore u društvu
394.Šta je dostignuto u predstavničkoj demokratiji?
-Najviši stepen profesionalizacije politike
395. Koji sistem predlaže Dal kao petu formu demokratije?
-Delegatski sistem
396.Shvaćena kao opšta, koja demokratija podrazumijeva mogućnost slobode ispoljavanja gledišta svih (koji imaju na to pravo) o raznim društvenim pitanjima i mogućnost odlučivanja svih o njima
-Primarna
397.Nabroj pet formi demokratije po dalu? *
Primarna, odborna, referendumska, predstavnička i delegatski sistem kao predlog pete
398. Sloboda kao i ljubav pripada kom rodu?
-Apeiron (beskrajno)
399. Zbog svoje dimenzije i beskrajnosti slobodu je ispravnije poimati?
-Kao proces, a ne tek kao stanje
400.Koliko postoji uslova za slobodu?
-Pet nužnih uslova
401. Nabroj pet uslova za slobodu?
-1)Ontološki, 2) svijest o postojećim mogućnostima, 3) autonomni izbor, 4) djelatnost po autonomnom izboru, 5) odsustvo prinude i kontrola okolnosti
402.Riječ elita ima korijene u latinskom jeziku, u glagolu eligere što znači?
-Izabrati
403.Kada u političku teoriju ulazi riječ elita?
-Tek krajem 19- og vijeka
404.Ko je smatrao da društvom treba da vlada elita znanja i umjenja udarivši time temelje tehnokratskojvarijanti teorije elite?
-Sen Simon
405.Prvu i najznačajniju fazu teorije elita za njeno utemeljenje obilježili su u svojim radovima?
- Gaetano Moska i Vilfredo Pareto
406.Ko je razvio učenje o nužnosti vladavine aristokratije u interesu spasa društva, a „po milosti Božijoj“ ?
-Luj de Bonal i Žozef de Mestr
407.Aristokrati su elita po kom osnovu?
-Rođenja i bogatstva
408. Po Gaetanu Moski u svakom političkom društvu postoje samo dvije klase, koje?
-Oni koji vladaju i oni kojima se vlada
409.Prema Vilfredu Paretu šta karakteriše elitu?
-Superiornost na planu sposobnosti
410.Koji je jedini kriterijum za pripadnost eliti?
-Uspjeh
411.Stalno priticanje svežih snaga postojećim elitama i njohovom zamjenjivaju još sposobnijim, podrazumijeva?
-Kruženje elita
412.Ko pridaje poseban značaj kruženju elita?
-Vilfredo Pareto
413.Čija je misao da je „istorija groblje aristokratije“
-Vilfreda Pareta
414.Ko je teoriju elita primjenio u izučavanju političkih partija?
-Robert Mihels
415. Ko je rekao „demokratija je istovetna sa demagogijom“ ?
-Maks Veber
416.Čije je učenje o elitizmu „zaslužnih ljudi“
-Žorža Sorela
417. Koje teorije se u krajnjem slučaju mogu posmatrati kao teorije elita?
-Rasističke teorije
418. Ko će potvrditi Paretovu teoriju o kruženju elita?
-Fon Preradović
419. Najuticajnija teorija posle II svjetskog rata bila je teorija Rajta Milsa o?
-Eliti vlasti
420. Na čemu se zasnivalo učenje Rajta Milsa?
-Da postoji jedinstvena klasa svih koji učestvuju u odlučivanju vlasti
421.Nabroj neke od kovanica koje se upotrebljavaju za manjinu koja vlada?
- „Politička klasa“ ; „elita“ ; „elita vlasti“ ; „oligarhija“
422. Presthusova teorija naglašava savez između koje dvije elite?
-Političke i privredne
423. Ko je razradio pojam kontraelite kao dopune svakoj eliti?
-Lasvel
424.Šta je Mari Kolabinska isticala kao ključno svojstvo elite?
-Nadmoćnost
425.Ko je utvrdio preobražaj elita u demokratskim društvima koji se kretao ka njihovoj sve većoj otvorenosti za prijem novih članova, odricanjem od statusa lične izuzetnosti i težnjom da njohov život nalikuje na život članova ostalih društvenih grupa?
-Manhajm
426.Šta je zajedničko za sve teorije elita?
-Polaženje od ljudskih nagona , posebno od ljudske težnje ka moći, davanje prednosti političkoj sferi i političkoj eliti nad ostalim sferama i elitama u društvu, „makijavelizam“, suprostavljenost marksističkoj teoriji
427. Uopšte neotklonjiv nedostatak teorije elita je njihova?
-Predmetna ograničenost
428. Nastojanja SAD, i oko njih formalno i neformalno okupljenih zemalja danas se nazivaju različitim terminima od kojih se najčešće sreću 3, koja?
-Globalizam, globalizacija i novi svjetski poredak
429.Globalizam je?
-Ideologija
430.Globalizacija je?
-Proces
431.Novi svjetski poredak je?
-Sistem
432. Zamajac globalizacije su?
-Velike multinacionalne kompanije sa sjedištem u SAD ili u zapadnoj Evropi
433.Jedinstveno svjetsko tržište, trgovina bez granica, internacionalizacija proizvodnje pomoću direktnih investicija multinacionalnih kompanija i gradnja jednog sveobuhvatnog sistema integrisanih finansijskih tržišta, predstavlja kakve ciljeve globalizacije?
-Ekonomske
433.Ko smatra da su međunarodni odnosi prvi put u istoriji „zaista postali globalni“
-Henri Kisindžer
434.Da je globalizacija, prije svega, ekonomski proces vidi se iz toga?
-Što je ona na ekonomskom planu takoreći nezaustavljiva
435.Što se tiče dimenzija globalizacije ona se iskazujekao proces?
-Desuverenizacije i denacionalizacije država
436. Snažna prepreka globalizaciji je?
-Nacionalna država
437. Šta još predstavlja veliku prepreku globalizaciji?
-Terorizam, organizovani kriminal i korupcija
438. Ko osporava svemoć globalizacije i ruši joj autoritet?
-Terorizam
439.Ko globalizaciji ugrožava profit kroz ilegalno sticanje novca?
-Organizovani kriminal
440. Ko sprečava da premoć multinacionalnih kompanija dođe do izražaja?
-Korupcija
441. Da li globalizacija podrazumijeva stvaranje univerzalne državne zajednice?
-Ne
442.Kako globalizaciju definiše Džozef Naj?
-Kao „mrežu međuzavisnosti“
443. Da li globalizacija pokazuje usmjerenost ka stvaranju svjetske države?
Ne, već samo globalnog društva i njegovog poretka kao sistema ponašanja i vrijednosti, uređenim po pravilima nosilaca globalizacije
444.Ko smatra da čovječanstvu zapravo treba globalno pravo a ne svjetska vladavina?
-Anselm Fojerbah
445. Na kom planu se globalizacija posle informatičke revolucije širi munjevito korišćenjem Interneta i drugih komunikacionih dostignuća, kao što su satelitska i kablovska televizija?
-Na planu kulture
446.Pristalice globalizacije ističu njenu važnost za uklanjanje svih prepreka?
- „Slobodnoj trgovini“, a takođe i smatraju da će globalizacija učiniti svijt demokratskim, podstaći zaposlenost, održivost razvoja, smanjiti međunavionalne i međuvjerske tenzije...
447. Protivnici globalizacije smatraju da ona donosi malim narodima i zemljama - šta?
-Neslobodu
448. Prema protivnicima globalizacije, ona potire kakve identitete?
- Nacionalne, kulturne i vjerske identitete
449. Šta će uvećati globalizacija širom sveta?
- Nezaposlenost
450. Još nedovršeni sistem svijeta koji kao poredak kosmopolitske demokratije podrazumijeva izgradnju određenih pravila ponašanja za sve i usvajanje određenih vrijednosti od strane svih naziva se?
-Novi svjetski poredak
